De 100ste Stuifmail Podcast, met speciale prijsvraag!

Ja, dit is wel een momentje.

Yes, this is a moment.

Ja, zeker weten.

Yes, for sure.

De honderdste stuifmeelpodcast Frans.

The hundredth pollen podcast French.

Ongelooflijk dat we het gehaald hebben.

Incredible that we made it.

En als je dan bedenkt, we doen er ongeveer een kwartier over om het verhaal te vertellen.

And when you think about it, it takes us about fifteen minutes to tell the story.

Soms twintig minuten, soms nog ietsje langer.

Sometimes twenty minutes, sometimes a little longer.

Dat maal honderd.

That times one hundred.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Tweeëntwintig honderd minuten, tweeduizend minuten ongeveer.

Two thousand two hundred minutes, approximately two thousand minutes.

O jee, wat veel woorden.

Oh dear, so many words.

Wat een geouwe woorden.

What a load of nonsense.

Hoe dan ook, we vieren het wel.

Anyway, we will celebrate it.

Want we hebben aan het einde van deze podcast een mooie prijsvraag.

Because we have a nice contest at the end of this podcast.

En dan kun je een hartstikke mooi boek mee winnen.

And then you can win a really beautiful book with it.

Ja, dus dat lijkt mij een hele goede reden.

Yes, so that seems to me a very good reason.

Nog een extra reden om te blijven luisteren.

One more reason to keep listening.

En we gaan het hebben deze keer over iets wat er eigenlijk in de bossen op dit moment in Brabant volop aan de gang is.

And this time we are going to talk about something that is actually happening right now in the forests of Brabant.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Want je ziet overal in de bossen, bij de natuurbeschermingsorganisaties, bij landgoedeigenaren, maar ook bij gemeentes zie je nu het werken in de bossen.

Because you see everywhere in the forests, with nature conservation organizations, with estate owners, but also with municipalities, you see the work being done in the forests now.

En dat mag ook, want vanaf 15 augustus mag men weer gaan werken in de bossen.

And that's allowed too, because from August 15th, people can start working in the forests again.

Dus vanaf 1 maart, 15 maart.

So from March 1, March 15.

Tot en met ongeveer 15 augustus mogen ze niet werken in de bossen, want dan verstoor je de broedvogels.

They are not allowed to work in the forests until approximately August 15, as it disturbs the nesting birds.

En als er ook nog eens een keer water in de buurt is van zo'n gebiedje, dan wordt dat nog tot 15 september.

And if there is also water near such an area, then that continues until September 15.

Dus daar moeten ze in ieder geval mee opletten.

So they definitely need to pay attention to that.

Dat is vastgesteld en dat is heel mooi, want dan kunnen de broedvogels tenminste rustig broeden.

That has been established, and that is very nice because then the breeding birds can at least breed in peace.

Maar nu mogen ze hun gang gaan.

But now they can do as they please.

En nu zie je dat op veel, zeg maar, bossen.

And now you see that in many, let's say, forests.

En ja, eigenlijk zeg ik bossen, maar zijn het geen bossen, vind ik persoonlijk.

And yes, actually I'm saying forests, but in my opinion they are not forests.

Want wat is een bos?

Because what is a forest?

Een bos is eigenlijk een...

A forest is actually a...

Een kroonlaag, een struiklaag, een plantenlaag en een bodemlaag.

A crown layer, a shrub layer, a plant layer, and a soil layer.

En dat kristkast door elkaar.

And that crystal cabinet is mixed up.

En als je nu in Brabant rondloopt in de bossen, dan zie je allemaal, zeg maar, ver het bos in.

And if you walk around in Brabant in the woods, you see all sorts of, let's say, deep into the forest.

Je kunt heel ver kijken en dat is normaal niet in een bos.

You can see very far and that is not normal in a forest.

Dus we hebben het over productiebossen die wij meestal hebben.

So we are talking about production forests that we usually have.

En we kennen in Nederland pas 1% een beetje natuurlijk bos.

And in the Netherlands, only 1% of the land has some natural forest.

Dat ligt bij Amelisweerd.

That is located by Amelisweerd.

Maar de rest is allemaal productiebos.

But the rest is all production forest.

Dat allemaal hout in wat ooit gezet is om te oogsten.

That's all wood in what was once planted to be harvested.

En ja, kijk, als je naar een snijmuisakker kijkt...

And yes, look, if you look at a cutting mouse field...

dan oogst je hem na een jaar.

then you harvest it after a year.

Maar als je naar een bos kijkt, ja, zo'n boom moet toch wel...

But when you look at a forest, yes, such a tree must...

Nou, Groverden, 90, 120 jaar worden.

Well, Groverden, to live 90, 120 years.

Een Douglas, die moet al wat ouder worden.

A Douglas, that must be getting a bit older.

Kortom, er zijn dus heel veel boomsoorten die hier geplant zijn...

In short, there are many tree species that have been planted here...

die allemaal hout opleverden voor bepaalde doelen.

that all provided wood for certain purposes.

Je had op een gegeven moment, zeg maar, de Douglas, of de Douglas, hoe mensen het ook noemen...

At a certain point, let's say, the Douglas, or the Douglas, however people refer to it...

die is uit Canada hier naartoe gekomen...

he/she has come here from Canada...

omdat meneer Douglas had ontdekt dat het een boom was die hele mooie rechte stammen kon maken.

because Mr. Douglas had discovered that it was a tree that could produce very beautiful straight trunks.

En daar kon je dan heel mooi hard hout van maken, daar kon je meubels van maken.

And there you could make very nice hardwood from, you could make furniture from it.

Dus als je in de winkels komt en je wilt een echte dennenhouten meubel hebben...

So when you go into the stores and you want to have a real pine wood piece of furniture...

dan is dat meestal van Douglas.

then it's usually from Douglas.

En dat zie je dus, we hebben lareksen gehad, we hebben grove dennen gehad...

And you can see that, we have had larches, we have had Scots pines...

we hebben sparren gehad, en allemaal hadden ze een functie omdat we die nodig hadden.

We had discussions, and they all served a purpose because we needed them.

En dat is een hele periode geweest dat Nederland kon leven van houtproductie.

And that was a long period during which the Netherlands could thrive on wood production.

Maar op een gegeven moment is dat een klatting gekomen...

But at some point, that has come to a head...

omdat Scandinavië en Canada veel meer...

because Scandinavia and Canada have much more...

en goedkoper hout konden leveren overal over de wereld.

and could supply cheaper wood all over the world.

Ja, toen hadden wij, dat had voor ons geen zin meer.

Yes, then we had, that no longer made sense to us.

Tegelijkertijd begon het besef een beetje te ontstaan in de jaren 50 van de 20e eeuw...

At the same time, the realization began to emerge a bit in the 1950s of the 20th century...

dat we toch ook eigenlijk bossen moesten overhouden...

that we actually needed to keep forests as well...

om in feite voor ons zuurstof te zorgen.

to actually provide us with oxygen.

Want als dat allemaal zou verdwijnen...

Because if all that were to disappear...

en we zouden straks alleen maar in heel Nederland alleen maar cultuurbossen hebben...

and we would only have cultural forests all over the Netherlands later on...

die allemaal tegelijkertijd in één keer instorten...

that all collapse at once...

ja, dan heb je op een gegeven moment ook geen zuurstofleveranciers meer.

Yes, then at some point you won't have any oxygen providers left either.

Dus dat werd lastig, dus is natuurlijk een bos ontstaan.

So that became difficult, so of course a forest has formed.

En daar hebben we het in het tweede deel over.

And that is what we will discuss in the second part.

Dus daar praten we volgende week wat meer over.

So we will talk about that a bit more next week.

Terug naar die productiebossen.

Back to those production forests.

Er zijn dus heel veel productiebossen neergezet.

So a lot of production forests have been established.

De allereerste, dat begon al in de 16e eeuw bij Breda.

The very first one started in the 16th century in Breda.

Bij Breda werd namelijk het mastbos geplant.

The mast forest was planted near Breda.

Een zeer bekende naam nog steeds.

A very well-known name still.

En dat is wel leuk, want mastbos, heel veel Brabanders...

And that's nice, because Mastbos, a lot of Brabanders...

en zeker de oudere Brabanders...

and certainly the older Brabanders...

als die ergens in de buurt Grove Denne productiebos hebben staan...

if they have Grove Denne production forest nearby...

dan zeggen die, ga je mee in het mastbos...

then they say, are you coming to the Mastbos...

of ga je mee de mast in.

or are you coming up the mast with me?

Of zelfs nog sterker, Oostenwijk heeft als carnavalsstadje...

Or even stronger, Oostenwijk has as a carnival town...

heet dan, wat zeg ik nou, heeft als carnavalsstadje Dulkesgat.

is then, what am I saying now, has as a carnival town Dulkesgat.

Dulkesgat, ja.

Dulkesgat, yes.

En Dulkes, dat zijn dennenappels.

And Dulkes, those are pine cones.

Oh, dat komt daar vandaan.

Oh, that comes from there.

Ja, dat komt daar vandaan.

Yes, that comes from there.

Dus heel veel gebruiken komen uit die tijd...

So a lot of practices come from that time...

van dat dus de Brabander het Grove Dennehout nodig had...

That's why the Brabander needed the coarse pine wood...

om te kunnen overleven.

to be able to survive.

En heel bijzonder is dat die productiebossen...

And very special is that those production forests...

productiebomen, zeg maar, overal voor gebruik zijn, zei ik al.

Production trees, so to speak, are for use everywhere, I said.

Maar in den beginnen, in die 16e eeuw...

But in the beginning, in the 16th century...

was er vooral Grove Dennehout nodig om boten te bouwen.

There was especially need for rough pine wood to build boats.

Om huizen te bouwen.

To build houses.

Dat was allemaal keihard nodig, want wij hier in Brabant...

That was all desperately needed, because we here in Brabant...

leven op klapzand, dat betekent weinig mineralen.

Living on quicksand means few minerals.

Dat betekent dat een eikenboom er heel lang over doet om te gaan groeien.

That means that an oak tree takes a long time to start growing.

En die Grove Denne, ja, die groeien heel goed.

And those Scots pines, yes, they grow very well.

En de Oranjes hebben toen die Grove Denne in het mastbos neergezet.

And the Oranges then planted that Grove Pine in the mast forest.

En van daaruit zijn ze verspreid.

And from there they spread out.

Maar dat was nodig.

But that was necessary.

Want dan konden de armere mensen ook huizen bouwen.

Because then poorer people could also build houses.

Want wat deden ze dan?

Because what did they do then?

Dan gooiden ze die Grove Denne in vennen.

Then they threw that Groten Pine in the friends.

En vennen zijn heel mooie watertjes die voedselarm zijn.

And peat bogs are very beautiful waters that are low in nutrients.

En dan harden die Grove Denne uit.

And then the Scots pine hardens.

En dat betekent dat ze harder werden.

And that means they became harder.

En het hars liep dan ook weg.

And the resin ran away.

Want het is heel lastig als je gaat bouwen met een verse Grove Denne.

Because it's very difficult when you start building with a fresh Norway Spruce.

Want dan vliegt er overal hars uit.

Because then resin will fly out everywhere.

Daar ben je niet blij mee.

You're not happy about that.

Dus als ze in die vennen gooiden, dan werd dat allemaal minder.

So if they threw it in those ponds, then it all became less.

En dan werd hij niet zo hard als eikenboom.

And then he did not become as hard as an oak tree.

Maar dan was het toch wel zo dat je daarmee kon gaan bouwen.

But then it was indeed the case that you could start building with that.

Dus die boertjes hadden dat nodig.

So those farmers needed that.

En verder werden er scheepjes meegebouwd.

And furthermore, ships were built alongside.

Je moet bedenken dat tot aan Waspik, dat was ooit een zeehaven.

You have to consider that up to Waspik, it was once a seaport.

In Brabant Waspik was een zeehaven.

In Brabant Waspik was a seaport.

En tot zover gingen onze bootjes naar buiten toe.

And so far our little boats went out.

En die werden dus dan gemaakt van Grove Denne hout.

And they were made from Pine wood.

Behalve eentje, dat was de mast.

Except for one, that was the mast.

En daarom komt die naam er ook vandaan.

And that is why the name comes from there.

Omdat aan die mast hing het groot zeil.

Because the large sail was hanging from that mast.

En dat groot zeil was heel functioneel.

And that big sail was very functional.

En die mast ook.

And that mast too.

Want als die mensen in de 16e eeuw ter schepen gingen.

Because when those people went to sea in the 16th century.

Oftewel gingen varen op de zeeën.

In other words, we set sail on the seas.

En de storm kwam eraan.

And the storm was approaching.

Die hadden geen enkel meetinstrument om te meten of daar de storm aankwam.

They had no measuring instruments to determine whether the storm was approaching.

Maar wel het groot zeil aan die mast.

But certainly the big sail on that mast.

Want als het groot zeil aan die mast strak begon te staan.

Because when the large sail started to tense on that mast.

Begon die boom te kraken.

That tree began to crack.

En dan wisten die zeilen, hé, er komt storm op ons af.

And then those sails knew, hey, a storm is coming our way.

Nou daarvoor was dus inderdaad die Grove Denne die ene.

Well, that was indeed the Grove Pine that one.

Die dus niet in het ven werd gegooid.

That was not thrown into the pond.

En zo zijn er meer verhalen over al die boomschorten die hier naartoe zijn gekomen.

And so there are more stories about all those tree skirts that have come here.

En zijn er uiteindelijk ook andere producties van gemaakt.

And ultimately, other productions were also made from it.

Want op een gegeven moment had men ontdekt.

Because at one point it was discovered.

Dat men van Grove Denne houdt kon men grenenhouten meubels maken.

That one loves Grove Pine could be made into furniture of fir wood.

En toen zijn er sparren binnengekomen.

And then spruces came in.

En van die sparren kon men vuurhouten meubels maken.

And from those spruces, one could make firewood furniture.

En dus van die Douglas of Douglas nog een keer.

And so from that Douglas or Douglas once again.

Kon men organ pine meubels van maken.

One could make furniture from organ pine.

Of meubels van echt Denne hout.

Or furniture made of real pine wood.

En dan komt er vaak ook nog een verwarring binnenvallen.

And then often a confusion comes creeping in.

Want eigenlijk heten alle naaldbomen die in Nederland staan, heten coniferen.

Because actually all the coniferous trees that are found in the Netherlands are called conifers.

Alleen wij hebben op een gegeven moment bedacht al die rijtjes, masjes naast elkaar bij huizen.

Only we at some point thought of all those rows, little ones next to each other by houses.

Die de oprijlaan versieren.

To decorate the driveway.

Dat dat de coniferen zijn.

That those are the conifers.

Dat is een van de coniferen.

That is one of the conifers.

Maar er zijn er dus veel meer.

But there are many more.

Dat is eigenlijk gewoon een container begrip zou je kunnen zeggen.

That is actually just a catch-all term, you could say.

Ja dat is een container begrip geworden.

Yes, that has become a catch-all term.

Maar ook uiteindelijk is coniferen ook een algemene woord voor een naaldbomen.

But ultimately, conifers is also a general term for a type of coniferous trees.

En dan zijn binnen die naaldbomen.

And then there are those coniferous trees.

Want je hebt dus organ pine of echt Denne houten meubels.

Because you have either organic pine or real pine wooden furniture.

Dat is dan vreemd als je achteraf leest.

That is strange when you read it afterwards.

Dat de boom die dat geleverd heeft een spar is.

That the tree that provided that is a fir.

Maar hoe komt dat nu?

But how does that come about?

Binnen die coniferen zijn allerlei families.

Within those conifers are all kinds of families.

En er is één familie die heet de pinus.

And there is one family called the pine.

En die pinus familie.

And that pine family.

De pinus familie.

The pine family.

Ja eigenlijk betekent dat in feite letterlijk vertaald Denne boom.

Yes, that actually means literally translated Pine tree.

Maar het heet dus pinus.

But it's called pine.

Dat is de pinus familie.

That is the pine family.

En binnen die pinus familie zitten twee soorten.

And within that pine family, there are two species.

En dat zijn sparren en dennen.

And those are spruces and pines.

Dus vandaar dat ook organ pine.

So that’s why also organ pine.

Oftewel echt dennen hout.

In other words, real pine wood.

Wel past in de sfeer.

Well fits the atmosphere.

Vooral als we met Canadese bomen te maken hebben.

Especially when we are dealing with Canadian trees.

Dan hebben we het ook over soorten.

Then we are also talking about types.

Die uit andere landen komen.

Those coming from other countries.

Nou dat zijn er nog heel speciaal.

Well, those are still very special.

Zou daar trouwens het woord penis vandaan komen ook?

Could the word penis also come from there?

Dat denk ik niet.

I don't think so.

Nee nee.

No no.

Er waren wel vroeger grapjes gemaakt.

Jokes were indeed made in the past.

Op een gegeven moment was dat een beetje lastig.

At one point, that was a bit difficult.

Om dat pinus te gebruiken.

To use that pine.

En wat ga je nou zeggen tegen zo'n familie.

And what are you going to say to a family like that?

Dat is een beetje vervelend.

That's a bit annoying.

Laten we er dan maar pijnbomen van maken.

Let's just make them pine trees then.

We hadden al kreupelhout en treurwilligen.

We already had dead wood and weeping willows.

Dan stoppen we maar mee.

Then we'll just stop.

Dan gaan we niet meer verder ontwikkelen.

Then we will no longer continue to develop.

Dus sparren en dennen horen daarbij.

So spruces and pines are part of it.

En dan misschien een leuk ezelbruggetje.

And then maybe a fun mnemonic.

Als je in de natuur aan het wandelen bent.

When you are walking in nature.

En je denkt.

And you think.

Frans heeft gezegd er staan heel veel coniferen.

Frans has said there are a lot of conifers.

Maar wie hoort nou bij wat?

But who belongs to what?

Dat is heel makkelijk.

That is very easy.

Daar kennen we een ezelbruggetje voor.

We have a mnemonic for that.

Als je dan bij zo'n naaldboom staat.

When you are standing by such a conifer.

Bij zo'n conifeer.

By such a conifer.

De meeste die we kennen.

Most of those we know.

Dat zijn sparren, dennen en larynxen.

Those are spruces, pines, and larches.

En je trekt aan zo'n naaldje.

And you pull on such a little needle.

En je hebt één naaldje in je hand.

And you have a needle in your hand.

Dan moet je denken aan de S van solo.

Then you should think of the S of solo.

En dan denk je aan de S van spar.

And then you think of the S of spar.

Dus één naaldje trek je uit zo'n boom.

So you pull out one needle from such a tree.

Dan heb je de S van solo en de S van spar.

Then you have the S of solo and the S of spar.

Trek je aan een boom.

Pull yourself up a tree.

En je hebt in één keer twee naaldjes in je hand.

And you have two needles in your hand at once.

Dat is de D van duo.

That is the D of duo.

Dat is de D van den.

That is the D of den.

En trek je aan een naaldje.

And pull a needle.

Je hebt in één keer een heleboel in je hand.

You have a whole lot in your hand at once.

Dat is de L van legio.

That is the L of legion.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Als ik iemand in het bos tegenkom, dan vraag ik.

If I meet someone in the woods, then I ask.

Ken je S, D, L?

Do you know S, D, L?

Ik probeer het even te herhalen.

I will try to repeat it briefly.

Dat is de eerste lakmoesproef natuurlijk.

That is the first litmus test, of course.

Dus trek je er één uit, de solo spar.

So pull one out, the solo spar.

Twee, dus duo.

Two, so duo.

Dat is den.

That is the den.

En legio, dus meer.

And legions, so more.

Dat is larynx.

That is larynx.

Ik heb het onthouden.

I have remembered it.

Wat werd er nog meer gemaakt dan?

What else was made then?

Je had van spar vurenhout.

You had spruce fir wood.

Van grove den.

From coarse pine.

Van grove den maakten ze dan grenenhout.

They made pine wood from rough pine.

En dan had je dus ook nog eens een keer.

And then you also had a time.

Dat je dus larynx.

That you therefore larynx.

Daar kon je ook iets mee doen.

You could do something with that too.

Daar werden vroeger ook dakpannetjes mee gemaakt.

In the past, small roof tiles were also made with that.

Hout en dakpannetjes.

Wood and roof tiles.

Ja, hier in Brabant ken ik een aantal kapelletjes.

Yes, here in Brabant I know a few chapels.

Onder andere eentje in Moegers, een klein kapelletje.

Among others, one in Moegers, a small chapel.

Waar ze dus de dakpannetjes nog hebben gemaakt van larynxhout.

Where they still made the roof tiles from larynx wood.

Dus dat is natuurlijk keileuk.

So that's obviously really fun.

En dat was natuurlijk omdat de Brabanders,

And that was of course because the people from Brabant,

die hadden niet zo heel veel geld.

they didn't have all that much money.

En die verzonnen van alles om dat dan op die manier

And they made up all sorts of things to do it that way.

in de wereld te brengen.

to bring into the world.

Omdat ze heel inventief waren.

Because they were very inventive.

Om allerlei soorten bomen

About all kinds of trees

ook te laten planten.

also to have planted.

En zodoende konden zij met die bomen ook geld verdienen.

And thus they were also able to make money with those trees.

Nou, op een gegeven moment is in 1902

Well, at one point it is in 1902.

de mijnen ontwikkeld in Limburg.

the mines developed in Limburg.

De steenkoolmijnen.

The coal mines.

Ik heb vijf jaar in Limburg gewerkt.

I worked in Limburg for five years.

Dus ik heb eens nagevraagd wat dat dan betekende.

So I asked what that meant.

Nou, dat betekende dat dus heel Brabant

Well, that meant that all of Brabant

en andere zandgrondgebieden.

and other sandy soil areas.

Want de grove den past op zandgrond.

Because the Scots pine thrives on sandy soil.

Dat alle zandgrondgebieden

That all sandy soil areas

dat die heel veel vol werden gezet

that they were filled up a lot

met grove dennen.

with coarse pines.

En in die mijnen

And in those mines

had je dus de gangen

so you had the hallways

waar de mensen doorheen liepen en waar de karretjes doorheen gingen.

where the people walked through and where the carts went through.

Die waren gezekerd.

They were secured.

Want je moet dus bedenken, al die druk van boven

Because you have to consider all that pressure from above.

als je een gat beneden maakt

if you make a hole down below

die gaat naar dat gat toe.

that goes to that hole.

Maar dat zekerde zij zodat ze konden lopen.

But that assured them so that they could walk.

Ja, je snapt natuurlijk als er heel veel aarde ligt

Yes, you understand, of course, if there is a lot of soil.

dat drukt dat naar beneden toe op gaten.

That presses down on holes.

En dus was dat wel lastig.

And so that was quite difficult.

Maar daar waar ze dus gezekerd hadden

But where they had secured.

ja, dan stortten die gangen niet meer in.

Yes, then those corridors won't collapse anymore.

Maar als zo'n mijnwerker

But if such a miner

een kompel in zo'n steenkoolblok

a miner in such a coal block

een gang ging graven

to dig a tunnel

dan moest dat gestut worden op een of andere manier

then it had to be supported in some way

met kleine middelen.

with limited resources.

En dat deed ze dus met hout van de grove den.

And she did that with wood from the Scots pine.

En dan kom je weer bij het verhaal van de Zeelui terecht.

And then you return to the story of the sailors.

Waarom nou het hout van de grove den?

Why the wood of the Scots pine?

Omdat op het moment dat de druk

Because at the moment the pressure

te groot werd in die gang, de druk van het plafond

too large in that hallway, the pressure from the ceiling

dan begon dat te kraken

then it started to creak

en dan wisten die mijnwerkers

and then those miners knew

nou moeten we gaan vluchten want dan stort die mijn gang in.

Well, we have to escape now because then that mine tunnel will collapse.

Dus daar was het ook nog eens een keer

So there it was once again.

hartstikke hard nodig voor.

really hard needed for.

Dus er is heel veel hout en dan grove dennenhout neergezet

So there is a lot of wood and then coarse pine wood has been placed down.

om dat te doen.

to do that.

Alleen niemand had verwacht

Only no one had expected.

dat na 1902

that after 1902

dat al direct in 1960

that already directly in 1960

de laatste mijnen gingen sluiten.

the last mines were closing.

Nee dat was niet de bedoeling toen.

No, that was not the intention at the time.

Dat was niet te verwachten.

That was unexpected.

En wel gebeurd.

And indeed it happened.

En het grappige is dat ik dan vaak wel eens vraag aan mensen die in het bos zijn

And the funny thing is that I often ask people who are in the forest.

nou de grove dennen waarvoor zijn ze hier geplant

Well, what are the rough pines planted here for?

in ons Brabantse land?

in our Brabant land?

En dan zeggen de meeste mensen ja voor de mijnen

And then most people say yes for the mines.

want dan praat ik ook over mijnen

because then I also talk about mine

maar ze zijn al geplant in de 16e eeuw

but they were already planted in the 16th century

ja voor de mijnen.

Yes for the mines.

Nee want 1902 gingen de mijnen pas open.

No, because the mines only opened in 1902.

En die vaker realiseren dat

And that they realize more often that

als die mijnen open gingen

if those mines were to open

en er was al grove dennenhout

and there was already coarse pine wood

dan moet je niet bedenken dat als iemand een zaadje in de grond gooit

then you shouldn't think that if someone throws a seed into the ground

dat er meteen een boom van 120 jaar wordt.

that there will immediately be a 120-year-old tree.

Dus die grove dennen stonden al heel lang

So those coarse pines had been standing for a very long time.

in Brabant.

in Brabant.

En die hadden dus heel veel functies.

And they had a lot of functions.

Tot slot Loons en Drunense duinen.

Finally, Loon and Drunen Dunes.

Daarvoor stonden dus ook grove dennen

Therefore, there were also rough pines.

op het einde van het stuifstandgebied.

at the end of the drifting area.

Want die boeren daar hadden al lang gezien

Because those farmers there had seen it long ago.

dat het stuifstandgebied niet te remmen was.

that the dust storm area could not be restrained.

En al dat zand kwam over hun

And all that sand came over them.

akkers en weilanden te liggen.

fields and meadows lie.

Waardoor dat ze geen oogst konden halen

Because they could not obtain a harvest.

maar ook de beesten niet op het grasland konden zetten.

but also could not put the animals on the grassland.

En die hebben dus extra grove dennen

And they therefore have extra coarse pines.

op de windrichting gezet.

set to the wind direction.

Dus in het oosten heel veel

So in the east very much

grove dennen neergezet om die wind

grove pines placed to block the wind

te breken.

to break.

En dat is vrij goed gelukt.

And that worked out quite well.

En daar op het einde van zo'n gebied

And there at the end of such an area.

Loons en Drunense duinen zie je ook hele hoge heuvels liggen.

In the Loonse and Drunense Dunes, you can also see very high hills.

En de mensen hadden op een gegeven moment bedacht

And at one point, the people had decided

weet je wat, ook aan de zijkant

you know what, also on the side

dus aan de noordkant

so on the north side

bijvoorbeeld als mensen wilden gaan kijken bij de rustende jager

for example, if people wanted to go see the resting hunter

tussen de rustende jager en bos en duin

between the resting hunter and forest and dune

daar ligt ook in een keer een wal

there is also a dike lying there all at once

dat niet met de wind ontstaat

that does not arise with the wind

tenminste gedeeltelijk wel, maar vooral door de mens

At least partially yes, but especially by humans.

opgebouwd. Want we hadden die mensen gedaan

built up. Because we had made those people.

ja we gaan die wind gebruiken als hulpmiddel

Yes, we will use that wind as a tool.

en hoe deden ze dat dan?

And how did they do that then?

Dan gingen ze op de lage grond

Then they went to the low ground.

houten planken neerzetten

placing wooden planks down

met aan alle zijden wat paaltjes

with some posts on all sides

om het wat stevig te maken.

to make it a bit more robust.

Daar gooiden ze zand in, maar daar zetten ze ook struikjes in

There they threw in sand, but they also planted little bushes there.

en de wind die blies dan langzamerhand

and the wind that blew gradually

zand tegen die

sand against that

wat ze gemaakt hadden op

what they had made on

en zo langzamerhand kreeg je dus een hoge heuvel

and gradually you ended up with a high hill

dus zo konden ze ook zich beschermen tegen de zijwinden

so they could also protect themselves against the crosswinds

die ook wel eens konden zijn

that could also be sometimes

als je noordenwind had bijvoorbeeld

if you had a north wind, for example

en daarom was aan de zuidkant juist die hoge stuwwal

and therefore, on the southern side, there was precisely that high ridge.

ook neergezet. En zo zijn die er gekomen?

also put down. And that's how they came about?

En zo zijn al die productiebossen

And so all those production forests are.

hebben hele grote functies gehad

have had very large roles

heel belangrijk geweest voor

very important for

inderdaad de mens van toen

indeed the person from back then

maar de mens van nu wil weer een meer natuurlijk bos hebben

but the person of today wants a more natural forest again

want dan kan hij het zelf ook een beetje overleven

because then he can survive it himself a bit too

waar ook meer variatie in zit

where there is also more variation

en dat natuurlijk bos moet weer

and that natural forest needs to be restored again

gecreëerd worden uit wat ooit

to be created from what once

een productiebos is geweest

there has been a production forest

En dan kom je op die natuurbossen waar we dan volgende week

And then you arrive at those natural forests where we will be next week.

veel meer over gaan horen

hear much more about it

in aflevering 101

in episode 101

en omdat dit dus de honderdste

and because this is thus the hundredth

aflevering is, dachten we

the episode is, we thought

kom we doen even een leuke prijsvraag

Come on, let's do a fun competition.

en dan hebben we als aanleiding iets wat

and then we have as a reason something that

even kijken, twee weken geleden gevierd werd

Let's see, it was celebrated two weeks ago.

in de Campina

in the Campina

want, wat was er aan de hand Frans?

What was going on, Frans?

Ja, in de Campina hadden wij bestond

Yes, we existed in the Campina.

100 jaar op de Campina als beheerder

100 years at Campina as a manager

dus een feestje van een eeuweling

so a party for a centenarian

juist, ook al 100 dus hè

correct, already 100 then right?

100 meets 100, dus ook een heel mooi boek

100 meets 100, so also a very nice book.

verschenen, een heel mooi boek, 100 jaar Campina

appeared, a very beautiful book, 100 years of Campina

en daar moet je als je dat gaat aanschaffen

and you need to if you're going to acquire that.

toch wel wat voor betalen, ja absoluut

Indeed, it's definitely worth paying for, yes absolutely.

maar hier kun je hem graag dus winnen, maar dan moet je wel even

but here you can win it, but then you need to...

iets weten Frans, wat is de prijsvraag?

Do you know something in French, what is the competition question?

De prijsvraag is, nou mensen kennen allemaal

The contest is, well people all know

de spechtensoort, want die leven echt

the woodpecker species, because they really live

in de bossen

in the woods

en wat betekent het als

and what does it mean if

een specht aan het roffelen is

a woodpecker is drumming

wat doet die dan?

What does that do then?

Wat doet die dan? Je kent dat wel hè

What does that do then? You know that, right?

trrrrrrrrrrr

trrrrrrrrrrr

Stuur dat dan even via de mail

Please send that via email.

naar stuifmail

to dust mail

stuifmail

dust mail

zet er maar even de prijsvraag bij

just add the prize question to it

ja precies dat is wel fijn

Yes, exactly, that's nice.

juiste inzenders het boek

correct submitters the book

verloten. Het boek verloten. Volgende

raffle. Raffle the book. Next

week hoor je dus het antwoord en dan hoor je ook

this week you will hear the answer and then you will also hear

gelijk wie dat prachtige boek gewonnen heeft.

Anyone who has won that beautiful book.

En dan praten we dus verder over de

And then we will continue talking about the

Natuurbossen Frans. De Natuurbossen, zeker weten.

Nature forests French. The nature forests, for sure.

Tot volgende week. Tot volgende week.

See you next week. See you next week.