Minicollege Stress-les(s): Alles over Serotonine! Voor geluk, energie, pijndemping en slaap.

Hoi, ik ben Arend Nijenhuis, fysiotherapeut en ortomoleculair therapeut en ik ben gespecialiseerd

Hi, I am Arend Nijenhuis, physiotherapist and orthomolecular therapist, and I specialize

in het behandelen van stressgerelateerde klachten. Leuk dat je een van mijn podcasts luistert. Ik

in dealing with stress-related complaints. It's nice that you're listening to one of my podcasts. I

behandel in deze podcast diverse onderwerpen die iets te maken hebben met gezondheid. Dat

In this podcast, various topics related to health are discussed. That

zijn onderwerpen zoals mindset, stressmanagement, aanmaling, dingen over je lichaam, over voeding,

topics such as mindset, stress management, motivation, things about your body, about nutrition,

over supplementen, over slaap en bijvoorbeeld beweging. Vandaag leg ik jullie van alles uit

about supplements, about sleep, and for example exercise. Today I will explain everything to you.

over serotonine. Vind je deze podcast leuk, helpend, inspirerend? Deel ze dan gerust op

about serotonin. Do you find this podcast enjoyable, helpful, inspiring? Feel free to share it.

social media zodat velen het kunnen horen. Heb je stressklachten en wil je graag mijn hulp? Kijk

social media so that many can hear it. Do you have stress complaints and would you like my help? Look

dan even op www.arendnijenhuis.nl voor contactgegevens.

then check www.arendnijenhuis.nl for contact details.

Welkom bij deze podcast en vandaag gaan we het hebben over serotonine. Serotonine is een

Welcome to this podcast and today we are going to talk about serotonin. Serotonin is a

neurotransmitter, een stofje wat in het lijf informatie helpt te verzennen door het zenuwstelsel.

neurotransmitter, a substance that helps transmit information within the body through the nervous system.

Daar gaan we het uitgebreid komend half uur over hebben. Heb je weleens het gevoel van geluk,

We will discuss that in detail for the next half hour. Do you ever feel a sense of happiness,

van lekker in vel zitten? Heb je weleens het gevoel van geluk? Heb je weleens het gevoel van geluk?

Feeling good in your skin? Do you ever feel happiness? Do you ever feel happiness?

Dat je blij voelt? Dat je denkt waar komt het vandaan? Klinkt misschien een beetje plat,

That you feel happy? That you wonder where it comes from? Might sound a bit shallow,

maar uiteindelijk zijn het stofjes die toch dat gevoel geven. Het ene stofje maakt je meer

but ultimately they are substances that give that feeling. One substance makes you more

angstig. Denk aan bijvoorbeeld cortisol, serotonine. Dat gaat het stresssysteem aanzetten.

anxious. Think of, for example, cortisol, serotonin. That will activate the stress system.

Je hebt ook het stofje serotonine en die gaat juist het gevoel geven van geluk,

You also have the substance serotonin, which gives the feeling of happiness.

zelfvertrouwen en energie. Het stofje helpt ook bij een hele goede slaap omdat er melatonine

self-confidence and energy. The substance also aids in very good sleep because there is melatonin.

gehaald gaat ook nog over hebben en het remt ook pijnprikkels. Maar het lichaam werkt eigenlijk

Taken also has to do with having and it also inhibits pain signals. But the body actually works

nooit solistisch. Dus het is te simplistisch om te zeggen van oh ik voel me blij, dat is de

never soloistic. So it's too simplistic to say oh I feel happy, that is the

serotonine en ik voel me niet blij, oh dan heb ik een tekort aan serotonine, wat moet ik dan doen?

serotonin and I don't feel happy, oh then I have a deficiency of serotonin, what should I do?

Dus het lichaam werkt altijd in een samenspel met vele andere stoffen en ook is het per persoon

So the body always works in interplay with many other substances and it also varies from person to person.

anders. Dus waar de ene een heel hoog serotonine gehalte kan hebben en zich dan ook nog pest,

differently. So where one can have a very high serotonin level and still feel bullied,

ja gewoon depressief of moe kan voelen, zal de ander soms een laag serotonine gehalte hebben en

yes, just feel depressed or tired, sometimes the other will have a low serotonin level and

zeggen nou ik voel me eigenlijk best prima. Dus ga je kijken naar per persoon, dat noem je dan in het

Say now I actually feel pretty good. So if you look at it per person, you call that in the

wetenschappelijke onderzoek NS1, dan kom je er niet altijd heel makkelijk uit. Kijk je op wat

scientific research NS1, then it’s not always easy to figure it out. Are you looking at what

grotere schaal, dus ga je bijvoorbeeld duizend of tienduizend mensen onderzoeken, dan zie je daar

larger scale, so if you're going to study, for example, a thousand or ten thousand people, then you see there

duidelijk gewoon wat meer bepaalde lijnen in ontstaan. Maar het kan dus zijn dat je eigenlijk,

clearly just more certain lines are forming. But it could be that you actually,

noem wat, stel je hebt hoofdpijnklachten, zere nek, nog misschien een paar zere spieren. Je zou

name something, suppose you have headache complaints, a sore neck, maybe a few sore muscles. You would

kunnen zeggen, het ligt aan die spieren of het ligt aan een gevricht of zit er een ontsteking. Het kan

can indicate whether it's the muscles, a joint, or if there is an inflammation. It can.

ook zo zijn dat het signaal vanaf de spieren naar je hersenen toe, dat zijn signalen die de hele dag

also be that the signals from the muscles to your brain, these are signals that all day

doorgaan, maar eigenlijk voor het grootste gedeelte ook gewoon gedempt worden in het zenuwstelsel. Als

continue, but actually for the most part just be dampened in the nervous system. If

die nou niet goed gedempt worden, gaan de signalen doorkomen die richting de hersenen kunnen

that are not sufficiently dampened now will allow signals to reach the brain.

ontwikkelen, waar de hersenen reageren op pijn. Zo kan je pijn hebben in je nek, bijvoorbeeld door

develop, where the brain responds to pain. For example, you might have pain in your neck due to

een tekort aan serotonin, omdat de pijnprikkel niet meer wordt gedempt. Een klein introotje is dit,

a deficiency of serotonin, because the pain stimulus is no longer suppressed. This is a small introduction,

omdat we er straks nog ietsje meer over doorgaan. Maar ik weet niet of jullie de stoffen kennen,

because we will go into a bit more detail about it shortly. But I don't know if you are familiar with the fabrics,

maar ook bijvoorbeeld een dopamine, een oxytocine, endorfinen. Endorfinen zijn ook pijnstillers. Die

but also, for example, dopamine, oxytocin, endorphins. Endorphins are also painkillers. They

zijn er ook heel nauw mee verbonden. Ook waardes die je bijvoorbeeld in het bloed kan meten, maar

are also very closely linked to it. Also values that you can measure, for example, in the blood, but

in ieder geval heel veel doen. Denk aan een magnesium, vitamine B6, B12, ijzer, zink. Het is

in any case do a lot. Think of magnesium, vitamin B6, B12, iron, zinc. It is

altijd een samenspel van heel veel van deze waardes. De darmen zijn erg belangrijk, die bepalen ook

always a interplay of many of these values. The intestines are very important, they also determine

sterk hoe jij je voelt. Dus het is tijd dat we gewoon wat dieper induiken op die serotonine.

Strong how you feel. So it's time for us to dive a little deeper into that serotonin.

Serotonine is dus een stofje en in de medische wereld wordt dat 5-hydroxytriptamine genoemd.

Serotonin is therefore a substance, and in the medical world, it is referred to as 5-hydroxytryptamine.

Heel vaak wordt het afgekondigd,

It is often proclaimed,

kort na het gelukshormoon. En dat is zeker een van zijn taken. Maar zoals ik net zei is dat dus

shortly after the happiness hormone. And that is certainly one of its tasks. But as I just said, that is therefore

niet, daar is hij niet als enigste verantwoordelijk voor. Het is ook niet zijn enigste taak. Dus die

No, he is not solely responsible for that. It is not his only task either. So that

titel klopt niet helemaal. Maar het is een zenuwstelsel of een neurotransmitter die regelt

The title is not entirely correct. But it is a nervous system or a neurotransmitter that regulates.

dus iets in het zenuwstelsel. Maar hij heeft ook nog wel een taak dat hij wat regelt in de bloedbaan.

So something in the nervous system. But he also has a role in regulating something in the bloodstream.

Dus hij heeft wel een soort dubbele taak. En het functioneert als signaalstof waardoor dus de hersenen,

So he has somewhat of a dual role. And it functions as a signaling substance that makes the brain,

cellen, overal onderling eigenlijk heel goed met elkaar kunnen communiceren. En dat zal dus nodig

Cells can communicate very well with each other everywhere. And that will be necessary.

zijn om informatie van buiten het lijf goed te laten voeren naar de hersenen. Maar daar ook heel

to ensure that information from outside the body is properly transmitted to the brain. But also very

veel in te remmen. Maar ook de informatie in de hersenen, ook naar beneden toe, naar organen,

a lot to hold back. But also the information in the brain, also downwards, to organs,

naar de darmen, ook heel goed te laten verlopen. Dus serotonine is wel een hele belangrijke stof.

to the intestines, also to let it proceed very well. So serotonin is indeed a very important substance.

En de samenstelling van al die stoffen bepaalt uiteindelijk ook hoe jij je voelt. Stel dat je zegt,

And the composition of all those substances ultimately also determines how you feel. Suppose you say,

nou ik voel mij heel erg gestrest of angstig, zoals ik net al zei. Dan zou je kunnen zeggen,

Well, I feel very stressed or anxious, as I just said. Then you could say,

hé dan is misschien de hoeveelheid cortisol en adrenaline hoger en de hoeveelheid serotonine

Hey then perhaps the amount of cortisol and adrenaline is higher and the amount of serotonin.

op dat moment misschien lager dan bijvoorbeeld GABA. GABA is ook een neurotransmitter. Hele

at that moment perhaps lower than, for example, GABA. GABA is also a neurotransmitter. Whole

bekende zijn adrenaline, noradrenaline, GABA cortisol, acetylcholine heb je ook, insuline.

Known are adrenaline, noradrenaline, GABA, cortisol, and acetylcholine; you also have insulin.

Je hebt eigenlijk echt heel veel stofjes die met elkaar dat doen. Je zou het kunnen zien,

You actually have a lot of substances that do that together. You could see it,

als bijvoorbeeld een mengpaneel. Stel dat je naar een groot concert gaat, dan zit ergens in die zaal

for example a mixing console. Suppose you go to a large concert, then somewhere in that hall

zo'n geluidsman met een heel groot mengpaneel met misschien wel 100 schuifjes en knopjes. Hij

such a sound engineer with a very large mixing console with maybe 100 faders and knobs. He

kan alles harder en zachter draaien of meer bas of meer hoog of lager. Hij kan het helemaal aanpassen.

Everything can be turned up or down, or have more bass, more treble, or lower. It can be completely adjusted.

Als hij dat heel goed doet, dan klinkt dat concert fantastisch. Maar staan er een paar essentiële

If he does that very well, then the concert sounds fantastic. But there are a few essential

stoffen te hard, is de bas veel te hard, dan krijg je daar wat last van. Of is een toon te hoog,

materials too hard, the bass is way too hard, then you will have some trouble with that. Or is a tone too high,

dan wordt die te schel. En zo kan je het eigenlijk ook vergelijken met al die stoffen in het lichaam.

Then it becomes too shrill. And you can actually compare it to all those substances in the body.

Ze moeten eigenlijk perfect met elkaar in balans zijn, dan voel jij je goed. En klopt dat innerlijke

They should actually be perfectly balanced with each other, then you feel good. And that inner feeling is right.

mengpaneel eigenlijk niet, dan ga je daar ook bepaalde klachten van ervaren. En aan die klachten

You actually won't have a mixer panel, so you will experience certain complaints from that. And regarding those complaints.

kan je dus ook terug gaan halen, van hé wat zou er aan de hand kunnen zijn. Waar heeft serotonine dan

So you can also go back and ask, hey, what could be going on. Where does serotonin come in then?

invloed op? Dus wat zijn functies van serotonine? Hij regelt stemming, dus hoe jij je gevoelt. En

influence on? So what are the functions of serotonin? It regulates mood, so how you feel. And

dan met name richting het geluksgevoel, het welbehagen. Maar hij regelt ook heel veel met

then especially towards the feeling of happiness, the well-being. But he also arranges a lot with

geheugen, rondom emoties, rondom slaap, rondom jouw eetlust, je spijsvertering. Hij regelt

memory, around emotions, around sleep, around your appetite, your digestion. He regulates

het maten van jouw zelfvertrouwen, het reguleren van pijnprikkels, jouw temperatuur, jouw hoeveelheid

the measuring of your self-confidence, the regulating of pain stimuli, your temperature, your amount

energie. En hij regelt ook op het gebied van seks. Hij regelt ook op het gebied van je

energy. And he also regulates in the area of sex. He also regulates in the area of your

ook bepaalde functies. Dus hij heeft eigenlijk echt meerdere dingen die hij regelt, en die dus

also certain functions. So he actually has several things that he manages, and that therefore

veel breder gaan dan alleen het geluksniveau. Maar het betekent ook dat tekort, of wanneer

go much broader than just the level of happiness. But it also means shortage, or when

de serotonine niet goed loopt, dat hij dus ook op vele manieren tot uiting kan komen. Bijvoorbeeld

the serotonin is not functioning well, which means it can manifest in many ways. For example

met darmklachten, of een slaapprobleem, of het weinig hebben van energie. En dat is dus heel

with digestive complaints, or a sleep problem, or having little energy. And that is very

vaak in het lijf, dus ik noem het even makkelijk fysiek, of meer in het brein, mentaal, emotioneel.

often in the body, so I call it simply physical, or more in the brain, mental, emotional.

Dus op verschillende vlakken kan je daar dus ook last van gaan krijgen. En serotonine is heel erg

So in various areas you can start to experience problems there as well. And serotonin is very important.

ook in relatie tot het dopamine systeem. En dopamine is de neurotransmitter die vrijkomt

also in relation to the dopamine system. And dopamine is the neurotransmitter that is released

wanneer iets een kick geeft. Denk, je gaat iets heel leuks doen, of je kijkt ergens heel erg naar

when something gives a kick. Think, you're going to do something really fun, or you're looking forward to something very much.

uit, dan krijg je daar een kick van. Dat is het stofje dopamine. Maar ga je het stofje dopamine

out, then you'll get a kick from that. That's the substance dopamine. But are you going to get the substance dopamine

suiker eten, dan krijg je er ook intern een kick van. Dan komt er ook dopamine vrij. Ga je een

eating sugar gives you a kick internally as well. Dopamine is also released. Are you going to a

leuke serie kijken, nog een serie, en nog een serie, dan krijg je ook een kick van. Ga je op

Watching a fun series, another series, and another series, then you get a kick from it too. Are you up for it?

je telefoon zitten scrollen, scrollen, scrollen, dan krijg je er ook intern een kick van. En

scrolling on your phone, scrolling, scrolling, then you also get an internal kick from it. And

continu krijgt het lijf een duw, een kick. Tegenwoordig voor ons systeem bijna de hele

continu the body gets a push, a kick. Nowadays almost the whole for our system

dag in ieder geval veel te veel. Ons systeem is helemaal niet gemaakt om de hele dag maar

Hello, in any case, far too much. Our system is not made to work all day long.

kicks te krijgen. Maar dat betekent dus ook dat die serotonine gigantisch vaak aan de slag moet,

to get kicks. But that also means that the serotonin has to work really hard very often,

om dat dopamine systeem weer te remmen en in balans te brengen. Dus dat je heel veel serotonine kan

to suppress that dopamine system again and bring it back into balance. So that you can have a lot of serotonin.

verliezen aan het in evenwicht brengen van je dopamine systeem, doordat je veel te vaak teert

losing balance in your dopamine system due to depleting it far too often.

op kicks. Het moet maar leuk zijn, het moet maar mooi zijn. Andere mensen hebben het ook mooi,

on kicks. It must be nice, it must be beautiful. Other people have it nice too,

zie je dan aan foto's op Instagram of wat anders. Dat zijn continu het gevoel van een kick.

You see it in photos on Instagram or elsewhere. It's the continuous feeling of a thrill.

Het betekent dus ook dat als je aanloopt tegen klachten rondom een serotonine tekort,

It also means that if you encounter complaints related to a serotonin deficiency,

dat dus ook moet worden gekeken naar hoe zit het met de dopamine activiteiten. En dat zijn

that therefore also needs to be looked at how the dopamine activities are. And those are

activiteiten die heel sterk de kicks uitdagen. Social media zei ik net al, eten, suiker,

activities that strongly challenge the kicks. I already mentioned social media, food, sugar,

transvetten. Ook denk aan gewoon gave feesten, alcohol, aankopen doen. Drugs is er ook sterk

trans fats. Also think about just having great parties, alcohol, making purchases. Drugs are also strong there.

mee verbonden. Dus dat is een belangrijk onderdeel. Als je dan gaat kijken welke

connected. So that is an important part. If you then look at which

klachten zou je dan bijvoorbeeld kunnen krijgen. Ben je bijvoorbeeld heel erg moe, heb je onrust,

you might then experience complaints. For example, are you very tired, do you have restlessness,

angst, ben je vaak chagrijnig, misschien wel wat depressieve kenmerken, misschien meer pijnklachten,

fear, are you often grumpy, perhaps with some depressive traits, maybe more pain complaints,

een slaap die niet goed loopt, een verstoorde eetlust, misschien niet goed kunnen concentreren

a sleep that is not going well, a disturbed appetite, perhaps not being able to concentrate well

of een laag libido. Dan zou je dus, je kan zeggen ik heb een overspanning bijvoorbeeld,

or a low libido. Then you could say, for example, I have burnout.

ja dat zou wel kunnen. Als je de vraaglijst volgt, je zou kunnen zeggen, is hier mogelijk sprake van

Yes, that could be possible. If you follow the questionnaire, you could say, is there possibly a case of this?

tekort. Dus het is ook net van welk kader ga je erop zetten. Maar er kunnen natuurlijk altijd

shortage. So it also depends on which context you apply it to. But there can always be

verschillende oorzaken zijn. Nou bijvoorbeeld een voorbeeldje, stel iemand die voelt zich gestresst

There can be various causes. For example, imagine someone who feels stressed.

en angstig en down en misschien ook iets iets meegemaakt, even iets heftigs meegemaakt en ook

and anxious and down and maybe also experienced something, just experienced something intense and also

druk op het werk. En dan lig je s'nachts te piekeren en de voeding loopt niet lekker,

pressures at work. And then at night you lie awake worrying and the nutrition is not going well,

maar je hebt geen zin meer in gezonde voeding, meer hoofdpijn. Nou dan ga je dus naar de

but you no longer feel like eating healthy, more headaches. Well then you go to the

naar de dokterbol toe of naar een therapeut. Nou de kans is natuurlijk vrij groot, dat wordt

to the doctor or to a therapist. Well, the chance is of course quite large, that will be

gesproken, u heeft een overspanning of u heeft een burn-out of er is sprake van hyperventilatie

You have a strain, or you have a burnout, or there is hyperventilation.

of er is een angststoornis. We houden natuurlijk als mensen ook heel erg van om dingen te kaderen,

or there is an anxiety disorder. As humans, we really love to categorize things,

om het een etiket te geven, dit is het. Dat is voor ons natuurlijk ook makkelijk, want dan kan

to give it a label, this is it. That makes it easy for us too, because then it can

je zeggen nou als het A is pak het volgens A aan, als het B is pak het volgens B aan. Soms willen

You say, well, if it is A, handle it according to A, if it is B, handle it according to B. Sometimes you want...

we ook een nummer of een etiket of een diagnose weten, als er medicatie wordt gegeven moet je weten

We also need a number or a label or a diagnosis; if medication is given, you need to know.

wat de diagnose is. Maar in basis werkt ons lichaam natuurlijk niet met diagnoses, dat hebben wij natuurlijk

What the diagnosis is. But basically, our body doesn't work with diagnoses, that we do, of course.

als mens gemaakt om het ergens op te plakken. En dat is natuurlijk de vraag ook in dit situatie van

as a person made to stick it somewhere. And that is of course the question in this situation of

wie kijkt er naar de situatie en wat is dan eigenlijk echt het probleem en natuurlijk het gevolg. Is deze

Who is looking at the situation and what is actually the real problem and of course the consequence. Is this

persoon echt gestrest, komt hij inderdaad bij de psycholoog, dan is de kans groot dat hij de deur uitloopt.

If a person is really stressed and goes to the psychologist, there is a good chance that he will walk out the door.

Met het etiket, nou beste meneer of mevrouw, u bent momenteel overspannen of burn-out. Kom je bij

With the label, well dear sir or madam, you are currently overstressed or burnt out. Are you coming in?

de psychiater op spreekuur, dan is de kans denk ik groter dat er een stoornis wordt gevonden. Ga je

the psychiatrist during office hours, then I think the chance is greater that a disorder is found. Are you going

naar het ziekenhuis, naar de internist, nou mogelijk is er een verstoord bloedbeeld of is

to the hospital, to the internist, well possibly there is a disturbed blood count or is

er een schildklier die niet goed functioneert. Dus kom je een deur verder bij de maag-darm-leverarts,

there is a thyroid that is not functioning properly. So you go one door further to the gastroenterologist,

dan is het kans dat je een darmprobleem hebt of bijvoorbeeld een PDS. Kom je bij de gynecologen,

then there's a chance that you have a bowel issue or, for example, IBS. You go to the gynecologists,

zo heb je in ieder vakgebied wel een soort diagnose naam voor eigenlijk bijna een soort

So in every field, there is a kind of diagnosis name for almost a kind of

celtype klachtenbeeld en dat doen die specialisten aan de ene kant ook heel goed, dus zeker waardering

cell type symptomatology and those specialists do that very well on one hand, so definitely appreciation.

voor de kennis en kunnen die ze in kunnen zetten, maar laten we niet vergeten dat het ook goed is om

for the knowledge and skills they can apply, but let's not forget that it is also good to

er soms boven te hangen, even niet gelijk in een diagnose te praten, maar ook te kijken zijn er

sometimes hanging above it, not immediately talking about a diagnosis, but also looking at whether there are

verbanden te vinden en wat kunnen we eraan doen. En mogelijk hebben heel veel dingen dus met elkaar te

to find connections and what we can do about it. And possibly many things are therefore linked to each other.

maken. Dat is ook de manier hoe ik probeer naar mijn klanten te kijken, naar de klachten. Dus

to make. That’s also how I try to look at my customers, at the complaints. So

eigenlijk heel breed in de zin van meerdere onderdelen mee te nemen, het immuunsysteem,

actually very broad in the sense of incorporating multiple components, the immune system,

het slapen, de slapen, het lijven, de ademhaling, de voeding. En dan wel specialistisch op zo'n

sleeping, the sleeping, the bodies, the breathing, the nutrition. And then specialistically on such a

deelgebied te gaan kijken, kunnen we hier iets vinden wat vastloopt, dan staat het in relatie

to look at the sub-area, if we can find something that is stuck here, then it is related

tot de andere gebieden. En voor deze persoon, welk plan moet er dan komen om het aan te pakken,

to the other areas. And for this person, what plan should then be developed to address it,

dus twee mensen met moeheid. Bij de ene kom ik misschien uit op dat het voedingspatroon primair

So two people with fatigue. For one, I might conclude that the diet is primary.

ontregeld is, dat we daar beginnen bij iemand anders. Misschien is het energiemanagement en

disrupted is, that we start there with someone else. Maybe it's the energy management and

iemand anders is misschien aan het hyperventileren en iemand anders neigt naar bijvoorbeeld een

someone else might be hyperventilating and someone else tends towards, for example, a

tekort aan vitamine B en magnezen bijvoorbeeld. Dus ze zijn allemaal moe, alleen bij allemaal kan

lack of vitamin B and magnesium, for example. So they are all tired, but it's okay for all of them.

je uitkomen op een andere aanpak. In dit voorbeeld wat ik net noemde, kan ook zo zijn dat die persoon

you arrive at a different approach. In this example I just mentioned, it may also be the case that that person

vijf jaar gewoon niet goed heeft verzorgd op het gebied van inderdaad energiemanagement,

has simply not taken good care in the area of energy management for five years,

voldoende rust in de natuur zijn, slaapritme, zonlicht, voeding, sport. Misschien gaan werken,

sufficient rest in nature, sleep rhythm, sunlight, nutrition, exercise. Maybe go to work,

werken, werken. Misschien van kick naar kick. Denk dus ondertussen even aan dat die serotonine

working, working. Maybe from kick to kick. So in the meantime, think about that serotonin.

is gaan zakken en dat je dus heel laag komt te zitten en dat dat mengpaneel eigenlijk is gaan

is going to drop and that you end up very low and that mixing board has actually started

verstoren. Daardoor krijg je bijvoorbeeld ook weer een darmprobleem. En 90% van de neurotransmitters,

disrupt. As a result, you also end up with a gut issue, for example. And 90% of the neurotransmitters,

die serotonine wordt in de darmen aangemaakt, loopt die darm op een gegeven moment spaak. Dan

that serotonin is produced in the intestines, at some point the intestine gets blocked. Then

komt die serotonine helemaal niet meer goed aan bod en dan kan je dus helemaal gaan spaak lopen. Was

Then that serotonin doesn't come into play at all anymore, and then you can really start to falter. Was

het dan de stress, de werkstress, was het dan de leefstijl, was het dan de serotonine? Uiteindelijk

Was it the stress, the work stress, was it the lifestyle, was it the serotonin? In the end.

is er nooit één factor. In deze podcast kijken we dus heel erg naar de rol van de serotonine.

There is never just one factor. In this podcast, we will therefore focus a lot on the role of serotonin.

Ja.

Yes.

Vaak is een combinatiebehandeling heel interessant. Bijvoorbeeld een psycholoog,

Often a combination treatment is very interesting. For example, a psychologist,

mensen bij mij of soms een psychiater. Maar zeker die beweging, die voeding,

people with me or sometimes a psychiatrist. But definitely that movement, that nutrition,

die mindset om meerdere vlakken aan te pakken. Maar bijvoorbeeld ook bij een hoge bloeddruk. Bij

that mindset to tackle multiple areas. But for example also with high blood pressure. At

de hoge bloeddruk wordt natuurlijk heel snel ook medicatie gegeven. Terwijl ik geloof dat

high blood pressure is of course treated with medication very quickly. While I believe that

er ook heel veel andere wegen zijn om te kijken waarom is die bloeddruk hoog en wat kan je er

There are also many other ways to look at why that blood pressure is high and what you can do about it.

in de balans, in de leefstijl, in dat mengpaneel aan doen om je lichaam te leren die bloeddruk te

in the balance, in the lifestyle, in that mixing panel to teach your body to manage that blood pressure

lager kan. Er zijn echt genoeg voorbeelden hoe dat met andere voeding, goede voedingssuppletie,

lower can. There are really enough examples of how that works with other nutrition, good nutritional supplements,

je goed dagritme met rust, goede animation prima kan gaan zakken. En in mijn aanpak,

your good daily rhythm with rest, good animation can start to decline. And in my approach,

wat ik zei fysiek, mentaal gecombineerd over meerdere deelgebieden probeer ik het aan te pakken.

What I said physically, mentally combined, I try to tackle it across multiple areas.

Nou, laten we kijken waar die serotonine wordt aangemaakt. Serotonine wordt aangemaakt uit eiwitten.

Well, let's see where that serotonin is produced. Serotonin is made from proteins.

Eiwit is eigenlijk de overkortingsniveau van dat systeem uit. Dus eier, eier, eier, eier, eier,

Protein is actually the oversaturation level of that system. So egg, egg, egg, egg, egg,

eier, eier, eier en acu. Het is een voorbeeld voor deze periode waarbij we de voeding met die voeding moeten hebben.

Egg, egg, egg, and acu. It is an example for this period where we should focus on nutrition with that nutrition.

Dus eiwitten is eigenlijk de overkoepelende term wat je binnen moet krijgen, net zoals vitamines.

So proteins are actually the overarching term for what you need to intake, just like vitamins.

Maar daarnaast de vraag, ja, wat daaruit?

But besides that the question, yes, what comes out of it?

Nou, eiwitten zijn opgebouwd uit stukjes, dat heet aminozuren.

Well, proteins are made up of pieces, called amino acids.

En een van die stukjes is tryptofaan.

And one of those pieces is tryptophan.

Dus dat is het aminozuur waar serotonine uit gemaakt kan worden.

So that is the amino acid from which serotonin can be made.

En er zijn ook andere aminozuren die op het deel belangrijk zijn voor spiercellen.

And there are also other amino acids that are important for muscle cells.

Maar er wordt dus geen serotonine uit gemaakt.

But no serotonin is produced.

We gaan straks nog even kijken waar het natuurlijk ook in zit.

We will take a look later to see where it comes from as well.

En het is een essentieel aminozuur, dat betekent, je lichaam kan het niet zelf aanmaken.

And it is an essential amino acid, which means your body cannot produce it on its own.

Is je voeding te eenzijdig en krijgt het te weinig of geen tryptofaan binnen,

Is your diet too one-sided and is it getting too little or no tryptophan?

is het heel simpel, kan je lichaam geen serotonine ervan produceren.

It's very simple, your body can't produce serotonin from it.

Of je dan gelijk klachten krijgt, dat is tekort door de bocht.

If you immediately get complaints, that is an oversimplification.

Want je hebt mensen met een laag serotoninegehalte zonder klachten.

Because there are people with low serotonin levels without symptoms.

We hebben ook onderzoek gedaan.

We have also conducted research.

Als mensen een tijd lang geen tryptofaan eten, worden ze dan uiteindelijk depressief somber.

If people do not eat tryptophan for a while, do they eventually become depressed and gloomy?

In dat onderzoek zagen ze dat als mensen eerder een periode hadden meegemaakt met somberheid,

In that study, they observed that if people had previously experienced a period of depression,

dat wel zo reageerden, volgens bijna die logische weg.

that they reacted that way, according to almost that logical path.

En dat de mensen die nog nooit te maken hadden gehad met een sombere periode,

And that the people who have never dealt with a gloomy period,

daar in dat onderzoek binnen die tijdsenenheid niet op reageren.

do not respond to that research within that timeframe.

Dus of je dat wel hebt meegemaakt, speelt daar ook een rol in.

So whether you have experienced that plays a role as well.

Dus zorg dat er heel rijk gegeten wordt aan diverse eiwitbronnen,

So make sure there is a rich variety of protein sources being consumed,

zodat de kans heel groot is dat er tryptofaan binnenkomt via verschillende wegen.

so the chance is very high that tryptophan enters through various routes.

De tryptofaan wordt omgezet naar 5-HTP.

Tryptophan is converted into 5-HTP.

En dan wordt hij omgezet naar die serotonine en dat heet dan die 5-HT.

And then it is converted into that serotonin, and that is called 5-HT.

Dus die P, dat is de fosfor, die gaat er dan van af, speelt een molecuul.

So that P, that's the phosphorus, that will then detach, plays a molecule.

En dan denk je misschien, dat is nog een mooi symbool.

And then you might think, that's still a nice symbol.

Dus 1, 2, 3, het zijn even stappen en dan gaat het lichaam.

So 1, 2, 3, it's just a few steps and then the body goes.

Aan de ene kant wel, maar wat we niet doorhebben is dat er allemaal enzymen aan de grondslag liggen

On one hand yes, but what we don't realize is that there are all kinds of enzymes underlying it.

en stoffen zoals vitamine B3, B6, B12, magnesium, zink, vitamine C,

and substances such as vitamin B3, B6, B12, magnesium, zinc, vitamin C,

om al die stappen, dus van die tryptofaan naar die 5-HTP, naar die 5-HT en dan later nog naar melatonine.

to go through all those steps, from tryptophan to 5-HTP, to 5-HT and then later to melatonin.

Dus eigenlijk een hele schakel, er zijn continu enzymen en stoffen zoals vitamines en mineralen voor nodig.

So basically a whole chain, there are constantly enzymes and substances like vitamins and minerals needed.

Om dat op gang te brengen, vandaar dat ik in deze podcast vaak zal hebben over voeding.

To get that started, that’s why I will often talk about nutrition in this podcast.

Komen die stoffen niet binnen, kunnen dus al die substappen gewoon niet 100% uitgevoerd worden.

If those substances do not enter, all those sub-steps cannot be executed 100%.

En dat gebeurt eigenlijk het meeste in de darm.

And that actually happens mostly in the intestine.

In de darm, daar wordt eigenlijk de meeste serotonine geproduceerd.

In the gut, that is actually where most of the serotonin is produced.

Ze geven aan 80-90% van de serotonine ontstaat in de darmen.

They indicate that 80-90% of serotonin is produced in the intestines.

Dan heb je daar bepaalde cellen met een medisch woord, de enteroendocrine.

Then you have certain cells there with a medical word, the enteroendocrine.

De enteroendocrine cellen, EEC's, hoef je niet te onthouden.

The enteroendocrine cells, EECs, do not need to be remembered.

Maar die zijn verantwoordelijk, die zitten dus in je darmen voor het uitscheiden van hormonen.

But they are responsible, they are in your intestines for the secretion of hormones.

Daar worden ook veel bacteriën voor gebruikt, die dat gewoon doen.

Many bacteria are also used for that, which simply do that.

Dus nogmaals, die darmfunctie is erg belangrijk voor hoe jij je gaat voelen.

So again, that gut function is very important for how you will feel.

Want die serotonine is dus belangrijk voor jouw gevoel, jouw energie, je slaap en je pijndemping.

Because that serotonin is important for your mood, your energy, your sleep, and your pain relief.

Gebeurt voor het grootste gedeelte in de darmen.

Happens mostly in the intestines.

En die darmen zijn afhankelijk van jouw voeding, van hoe je darmbacteriën,

And those intestines depend on your nutrition, on how your gut bacteria,

hoe je goed slijmvlies, van een goede darmband.

how to get good mucosa from a good intestinal band.

Dus wees heel erg zuinig op je darmen en op je voeding.

So take very good care of your gut and your nutrition.

De andere 10-20% wordt aangemaakt in de hersenen.

The other 10-20% is produced in the brain.

En dan eigenlijk met name in de hersenstam.

And then specifically in the brainstem.

En daar wordt het aangemaakt uit de tryptofaan en dan wordt het verspreid over de hersenen.

And there it is produced from tryptophan and then it is distributed throughout the brain.

Dus dan komt het eigenlijk in elk gedeelte van de hersenen uit.

So it really ends up in every part of the brain.

En hoe gaat het dan precies?

And how does it work exactly?

Het is eigenlijk zo dat het gaat via...

It is actually the case that it goes via...

Via een zenuw.

Through a nerve.

En een zenuw die stopt dan op een gegeven moment.

And a nerve that eventually stops.

Dat noemen we een zenuw uiteinde.

We call that a nerve ending.

En dan daar vlakbij begint een nieuwe zenuw.

And then nearby, a new nerve begins.

En dat stukje tussen die twee zenuwen, dus waar de ene stopt en de andere begint, dat noemen we een synaps.

And that piece between the two nerves, where one stops and the other begins, is called a synapse.

En in die synaps, daar komt samen die serotonine vrij.

And in that synapse, that's where the serotonin is released.

Die ligt opgeslagen.

That is saved.

Laten we zeggen, zenuw 1.

Let's say, nerve 1.

En die stopt dan ergens.

And then that stops somewhere.

En dan aan het eind van die zenuw 1 liggen kleine blaasjes.

And then at the end of that nerve, there are small vesicles.

En als er een elektriciteitsprikkel aankomt via de zenuw,

And when an electrical impulse arrives through the nerve,

gaan er door middel van bepaalde stofjes, zoals bijvoorbeeld ook calcium,

are there certain substances, such as calcium, involved?

ontstaat er een verandering aan het eind van die zenuw.

A change occurs at the end of that nerve.

En gaan die blaasjes open.

And those bubbles open.

En in die blaasjes zit bijvoorbeeld die neurotransmitter, wat serotonine.

And in those vesicles, for example, is that neurotransmitter, which is serotonin.

En die gaat in die synaps, gaat die dus naar die andere, naar zenuw 2 toe.

And that goes into that synapse, so it goes to the other one, to nerve 2.

En daar heb je receptoren zitten.

And there you have receptors.

Dus ontvangstplaatjes.

So reception plates.

En dan klikt eigenlijk die serotonine op dat andere, die andere zenuw.

And then that serotonin actually clicks on that other nerve.

En dan gaat eigenlijk daar weer een signaal ontstaan, waardoor het signaal verder gaat.

And then a signal will actually arise there again, causing the signal to continue.

En je op een bepaalde manier iets gaat voelen of je beter kan concentreren of meer de energie hebt.

And you start to feel something in a certain way, like being able to concentrate better or having more energy.

Dus calcium is bijvoorbeeld ook weer erg belangrijk voor die reactie.

So calcium is also very important for that reaction.

Ander onderzoek wat ik las, gaven ze aan, je zou zeggen, oh, dat kan, is al een soort simpel te snappen.

Another study I read indicated that you would think, oh, that could be, it's already somewhat simple to understand.

Dus zenuw 1 laat de serotonine lopen.

So nerve 1 lets the serotonin flow.

En dan klikt eigenlijk die serotonine op die andere zenuw.

And then that serotonin actually clicks on that other nerve.

En dan klikt eigenlijk die serotonine los.

And then that serotonin is actually released.

En de zenuw 2 die vangt hem op.

And the nerve 2 catches him.

Maar toen bleek alweer dat er bot 7 verschillende ontvangstplekjes zijn om die serotoninebot op te vangen.

But then it turned out that there are 7 different reception spots to capture that serotonin bot.

Dus dat het ook weer niet heel logisch is één op één.

So it's not really that logical one-to-one either.

Maar dat dus op meerdere soorten.

But that on multiple types.

Misschien zijn er ook al meerdere variaties van serotonine.

Maybe there are already several variations of serotonin.

In ieder geval op de ontvangstplaatjes die daar klaar liggen.

In any case, on the reception plates that are ready there.

En dan aan de andere kant, dus als die serotonine weer vastklikt op die tweede zenuw,

And then on the other hand, so when that serotonin reattaches to that second nerve,

De zenuw gaat daar eigenlijk weer een soort elixiteit ontstaan, dat noemen we een actiepotentiaal.

The nerve will actually produce a kind of elixir there again, which we call an action potential.

En dan gaat die zenuw zijn informatie doorgeven.

And then that nerve will pass on its information.

Het stuk van medicatie, daar ga ik even kort op in.

I will briefly touch on the part about medication.

Ik ben geen psycholoog, geen psychiater, maar ik heb natuurlijk wel mijn opleiding, mijn kennis, 20 jaar ervaring.

I am not a psychologist, not a psychiatrist, but of course I have my training, my knowledge, 20 years of experience.

En ik kan best een stuk snappen wat daar gebeurt, maar het is wel interessant om dat ook aan jullie uit te leggen.

And I can understand quite a bit of what is happening there, but it is interesting to explain that to you as well.

Want er is dus een enzym, dus dat is weer een stof dat zorgt voor een bepaald proces.

Because there is an enzyme, so that is again a substance that is responsible for a certain process.

Dat noem je mono-amino-oxidase, MAO afgekort.

That is called monoamine oxidase, abbreviated as MAO.

En dat is dus het enzym wat bij die tweede zenuw aan de slag gaat om die serotonine aard te verwelkomen en te verwerken.

And that is the enzyme that gets to work at that second nerve to welcome and process that serotonin nature.

Nou, dan hadden ze op een gegeven moment natuurlijk uitgevonden van wat nou als je medicatie bedenkt die dat enzym afgeeft.

Well, at some point, they would have of course figured out what if you develop medication that releases that enzyme.

Dan blijft die serotonine meer in die synaps hangen, waardoor je misschien meer een geluksgevoel aanhoudt, omdat het meer een serotonine is.

Then that serotonin remains in the synapse longer, which might allow you to maintain a greater feeling of happiness, as it is more serotonin.

Nou, dat is natuurlijk een interessante gedachte.

Well, that is of course an interesting thought.

Daar zijn natuurlijk ook heel veel medicaties op gebaseerd.

Of course, a lot of medications are based on that as well.

Het interessante is, dan ga je dat opzoeken, waar je het zelf ook doet, bijvoorbeeld in het farmaceutisch kompas.

The interesting thing is, then you will look it up, where you also do it yourself, for example in the pharmaceutical compass.

Dan is het eerste beste dingetje, een werkingsmechanisme is bij depressie niet volledig bekend.

Then the first little thing is that the mechanism of action in depression is not fully understood.

Dus er is zeker een hypothese, een getal.

So there is certainly a hypothesis, a number.

Er is zeker een gedachte gang.

There is certainly a line of thought.

Maar of het helemaal zo werkt, dat is eigenlijk gewoon niet bekend.

But whether it works exactly like that is actually just not known.

Ten tweede staat er bijvoorbeeld ook van, het geeft ook vermindering van de receptoren.

Secondly, it also states, for example, that it reduces the number of receptors.

Dus er gaat al iets aan die synaps gebeuren.

So something is already happening at that synapse.

En dan krijg je een hele lijst met, ja, maar let even wel op, de bijwerking van thuisigheid, slapeloosheid, slaperigheid overdag, vermoeidheid, gewichtstoename, spiertrekkingen, seksuele problemen.

And then you get a whole list with, yes, but please pay attention to, the side effects of homeiness, insomnia, daytime sleepiness, fatigue, weight gain, muscle spasms, sexual problems.

Dus ook om een klein beetje even bewust te worden.

So also to become a little bit aware.

Dat je je down voelt en je zou snel naar medicatie neigen.

That you feel down and you would quickly lean towards medication.

En soms is dat echt wel de beste weg.

And sometimes that really is the best way.

Ik zie genoeg mensen die ook echt gered worden doordat ze een medicatie kunnen gaan starten.

I see plenty of people who are really being saved because they are able to start medication.

Maar ik zie ook veel mensen waarbij ik denk dat de leefstijl en de basis met de darmen en de voeding nog niet optimaal klopt.

But I also see many people where I think that the lifestyle and the foundation with the intestines and nutrition are still not optimal.

Die gaan starten met antidepressiva.

They are going to start with antidepressants.

Hopen daar een bepaald rendement van te pakken.

Hoping to achieve a certain return from that.

Maar eigenlijk vervolgens ook allerlei bijwerken om hun oren te krijgen.

But actually, then also various updates to get in their ears.

En moeite hebben om op een gegeven moment weer ermee te stoppen omdat het lichaam eraan dwent.

And having difficulty stopping at a certain point because the body is accustomed to it.

Dus wees er ook heel bewust voor dat het niet altijd maar heel huilzaam is.

So be very aware that it is not always just very sorrowful.

Ook als je kijkt van de werkzaamheid.

Also when you look at the effectiveness.

Dus misschien ook net welk wetenschappelijk onderzoek je pakt.

So maybe it also just depends on which scientific research you choose.

Dat begrijp ik ook helemaal.

I completely understand that.

Maar dan geven ze aandacht bijvoorbeeld 1 op de 3 mensen die medicatie gebruiken.

But then they pay attention to, for example, 1 in 3 people who use medication.

Daarbij helpt het.

That helps with that.

Dus de andere 2 helpt het ook gewoon niet.

So the other 2 don't help either.

Even heel.

Even whole.

Zwart-wit.

Black and white.

Dus als je 100 mensen medicatie geeft zal het best een stuk of 30-40 zijn die zeggen nou het helpt.

So if you give medication to 100 people, there will probably be about 30-40 who say, well, it helps.

Maar er zijn dus ook een stuk of 50-60.

But there are also about 50-60.

Daar helpt het dus ook gewoon niet bij.

So that doesn't help either.

Een andere zin die ik tegenkwam.

Another sentence I came across.

Dat het bij ernstige depressies herstelt ongeveer 35 tot 50 procent.

That in severe depression, recovery occurs in approximately 35 to 50 percent.

Dat geeft even niet aan in welke termijnen.

That doesn't indicate in which timeframes.

Maar met placebo herstelt ook 25 tot 35 procent.

But with placebo, 25 to 35 percent also recovers.

Dus met die placebo zou je al bijna een kwart herstellen.

So with that placebo, you would almost recover a quarter.

Als je een medicaatie gebruikt.

If you are using medication.

En waar die placebo stopt.

And where that placebo ends.

Heb je nog een stukje die met medicatie kan helpen.

Do you have a piece that can help with medication?

Dus dan zie je zelfs dat de kracht van placebo.

So then you even see the power of the placebo.

Dus een medicatie krijgen die niet werkzaam is.

So getting medication that is not effective.

Waar geen werkzame stoffen in zitten.

Where there are no active ingredients.

Ook al heel veel doet.

Also does a lot.

Dus die medicatie is zeker niet richting een 100 procent helpend.

So that medication is certainly not 100 percent helpful.

Soms wel echt de beste keuze als het een hele lastige zware situatie is.

Sometimes it is truly the best choice when it is a very difficult and heavy situation.

Maar ook heel goed om over nadenken of er andere wegen zijn.

But it's also very good to think about whether there are other ways.

Die ook een reddement hebben.

That also have a return.

kunnen geven. Die serotonine, dus wat doet dan die serotonine precies? Die gaat zich dus bezighouden

can give. So what does that serotonin actually do? It will be dealing with

met geluk, beloning, een stuk motivatie ook. We hadden al gezegd dat dat de gevoelens van

with happiness, reward, a bit of motivation too. We had already said that these are the feelings of

tevredenheid gaat geven. Qua voeding ook een stuk van verzadiging, vertrouwen, rust, blijdschap. En

satisfaction will be provided. In terms of nutrition, it also involves a sense of satiety, trust, calmness, joy. And

andersom, bij een verstoring, angst, boosheid, veel honger, depressieve gevoelens. En dat hangt

on the other hand, during a disruption, fear, anger, a lot of hunger, depressive feelings. And that depends

dus continu samen met die dopamine voor de kick. Adraline is ook zo'n kickstress hormoon. En dan

so continuously together with that dopamine for the kick. Adrenaline is also such a kick-stress hormone. And then

die serotonine. En die serotonine moet eigenlijk die twee een soort in balans houden. Je zou het

that serotonin. And that serotonin is supposed to keep those two somewhat in balance. You could say it

bijna kunnen zien als dopamine en adrenaline zijn een beetje de jonge lui die gaan. En kick en

almost can be seen as dopamine and adrenaline are a bit like the young people who go. And kick and

hup, boom. En dan zie je dat het meteen weer wat beter. En dan zie je dat het weer wat beter. En

up, boom. And then you see that it immediately gets a bit better. And then you see that it gets a bit better again. And

dan zie je dat het weer wat beter. En dan zie je dat het weer wat beter. En dan zie je dat het weer 5 minuten

Then you see that it is getting a little better. And then you see that it is getting a little better. And then you see that it is 5 minutes again.

En serotonine zou dan meer een beetje het ouderlijke gezag zijn, die probeert de boel te redden en in balans te houden, even als voorbeeld zijnde.

And serotonin would then be more like parental authority, trying to save the situation and keep things balanced, just as an example.

Maar dus wel rekenen houden tegenwoordig, die suiker, die alcohol, die beeldschermen, gewoon een kick around hard werken, misschien veel geld verdienen, nieuwe spullen, nieuwe auto, dat soort dingen.

But we do have to keep track these days, that sugar, that alcohol, those screens, just a kick around hard work, maybe earn a lot of money, new stuff, a new car, that kind of thing.

Dus continu kicks, maar ook dus continu een aanslag op je serotonine.

So continuous kicks, but also a continuous attack on your serotonin.

En dan ontstaan toch echt wel kansen op stress, angst en burn-out.

And then opportunities for stress, anxiety, and burnout really do arise.

Kan je er dan achter komen of je een tekort hebt?

Can you find out if you have a deficiency?

Dat is een bloedonderzoek lastig te doen.

That is a difficult blood test to perform.

Sowieso varieert het, dus welk moment van de dag pak je het en dan is die waar, die is heel uniek dan voor jou, want de ene heeft hoog zonder klachten of met klachten en de andere heeft laag en dan ook zonder of met klachten.

Anyway, it varies, so at what time of day do you take it, and then that is true, it is very unique for you, because one person has high without complaints or with complaints and the other has low and also without or with complaints.

Dus er is eigenlijk geen strak bloedonderzoek te doen om dat heel erg duidelijk in kaart te brengen.

So there isn't actually a definitive blood test to clearly map that out.

Je kan wel gaan kijken.

You can go take a look.

Je kan wel gaan kijken naar symptomen, dus bijvoorbeeld net betrekt van slaap, vermoeidheid, stress, gewicht, hoofdpijn, darmfunctie, neerslachtigheid, pieker, ik noem er een aantal op, zelfbeeld, sociaal isolement, kans om depressie.

You can look at symptoms, such as recent changes in sleep, fatigue, stress, weight, headaches, bowel function, melancholy, worry, I mention a few, self-image, social isolation, and the risk of depression.

Je kan wel gaan turven en kijken van hoe sterk zijn eigenlijk de klachten die iemand heeft en hebben die veel betrekking op een serotonine tekort.

You can start tallying and see how severe the complaints someone has are, and whether they relate significantly to a serotonin deficiency.

Maar in het bloed is het dus niet goed of niet makkelijk objectief te meten.

But in the blood, it is not good or easy to measure objectively.

Dan zou je het ook eigenlijk over langere tijd willen doen, meerdere dagen, misschien wel meerdere weken of maanden.

Then you would actually want to do it over a longer period, several days, maybe even several weeks or months.

Wat ik bij klanten doe, je hebt een hele goede test, maar dan heb je er wel bijvoorbeeld 200 vragen die meerdere neurotransmitters in kaart brengt voor de natuur.

What I do with clients is that you have a very good test, but then you have, for example, 200 questions that map multiple neurotransmitters for nature.

Dus hoe zou je het normaal hebben?

So how would you normally have it?

Dus stel dat iemand zegt ik ben altijd super vrolijk, dan kan je zeggen dan heb je misschien normaal heel veel van dat.

So if someone says I'm always really cheerful, then you could say you might normally have a lot of that.

Iemand anders zegt ik hou van natuur altijd, van uitdaging.

Someone else says I always love nature, love a challenge.

Dus je kan een soort test doen van hoe is jouw...

So you can take a kind of test of how is your...

Natuurlijke setpoint en hoe sta je er nu voor en zitten daar grote verschillen in en waar zitten die dan, in welke neurotransmitters en hoe kan die dan aanvliegen?

Natural setpoint and how are you doing now, are there big differences and where do they lie, in which neurotransmitters and how can that be addressed?

Stel dat je dus, je herkent deze klachten en neem gerust contact op, dan kunnen we kijken of we die vragenlijst ook jouw profiel in kaart kunnen brengen en advies kunnen gaan uitbrengen over leefstel, gedrag, voeding, aanhaling.

Suppose you recognize these complaints, feel free to get in touch, then we can see if we can map your profile with that questionnaire and provide advice on lifestyle, behavior, nutrition, and breathing.

Die past bij jouw neurotransmitter profiel.

That matches your neurotransmitter profile.

Want bijvoorbeeld GABA.

For example, GABA.

GABA geeft heel veel rust en tekort aan GABA.

GABA provides a lot of calmness and a deficiency of GABA.

Hij is een hele andere aanpak dan iemand die een tekort heeft aan dopamine of die serotonine.

He is a completely different approach than someone who has a deficiency in dopamine or serotonin.

Je kan het niet hetzelfde.

You can't do it the same.

Bijvoorbeeld iemand met GABA zou heel goed kunnen herstellen met bijvoorbeeld aanmangsoefeningen.

For example, someone with GABA could recover very well with, for instance, breathing exercises.

Terwijl iemand met weinig dopamine misschien juist behoefte heeft aan iets wat hem weer sterk op de been zet.

While someone with low dopamine might actually need something that gets them back on their feet.

In de zin van een nieuwe challenge, een nieuwe uitdaging.

In the sense of a new challenge, a new opportunity.

Misschien sport met boksen of iets anders waardoor de dopamine...

Maybe sports like boxing or something else that boosts dopamine...

weer gaat stromen bij die persoon.

Again, it will start flowing with that person.

Terwijl dat voor iemand met GABA misschien weer juist heel erg onrustig werkt.

While that might actually be very unsettling for someone with GABA.

Aan het eind zal ik ook even opnoemen waar je dat kan vinden.

At the end, I will also mention where you can find that.

Ik kan het nu ook wel even noemen.

I can mention it now as well.

Als je naar de website gaat www.arendnijenhuis.nl

If you go to the website www.arendnijenhuis.nl

Dan kan je van alles lezen.

Then you can read anything.

Dan kan je ook een mail sturen.

Then you can also send an email.

Je mag bellen, je mag appen.

You can call, you can message.

We kunnen altijd kijken of we wat voor je kunnen betekenen.

We can always see if we can do something for you.

Het liefste trouwens zie ik de klant in de praktijk.

By the way, I prefer to see the customer in practice.

Gewoon fysiek gesprekken.

Simply physical conversations.

Onderzoek, dingen in kaart brengen.

Research, mapping things out.

Ook echt ademhalingsanalyse kunnen doen.

Also really be able to perform breathing analysis.

Stressmeting in rust en ook op de fiets.

Stress measurement at rest and also while cycling.

Woon je verder af en heb je wel het idee van ik wil wel op deze zorg.

Do you live further away and do you still have the feeling that I want to go for this care?

Dan zijn zeker gesprekken via telefoon, videobellen en die vragenlijsten...

Then there are certainly conversations via phone, video calls, and those questionnaires...

kunnen natuurlijk ook online worden gedaan.

can of course also be done online.

Advies over voeding en suppletie ook.

Advice on nutrition and supplementation as well.

Maar nogmaals mijn voorkeur gaat uit om iemand gewoon aan de tafel te zien zitten.

But once again, my preference is to see someone simply sitting at the table.

Hoe kan je dan serotonine verhogen?

How can you increase serotonin then?

Als we uitgaan van die serotonine.

If we base ourselves on that serotonin.

Dat heeft dus gedeeltelijk al met die voeding te maken.

So that is partly related to that nutrition.

Dus omdat er die tryptofaan binnenkomt.

So because tryptophan is coming in.

Maar ook bepaalde vitamines en mineralen om die enzymen te maken.

But also certain vitamins and minerals to produce those enzymes.

En bijvoorbeeld omega 3 om die darmen goed in kwaliteit te houden.

And for example omega 3 to keep those intestines in good quality.

Een aantal voedingsproducten, bijvoorbeeld bananen, kikkererwten.

A number of food products, such as bananas, chickpeas.

Hele pure chocola van 85%.

Whole pure chocolate of 85%.

Bonen, zonnebloempitten, kip, zalm, amandelen, walnoten, eieren.

Beans, sunflower seeds, chicken, salmon, almonds, walnuts, eggs.

Dan kom je echt wel in de buurt van goede tryptofaan.

Then you're really getting close to good tryptophan.

Bij alles is er ook wel weer een soort grens.

With everything, there is also a kind of limit.

Stel bonen, daar zit tryptofaan in.

Put beans, they contain tryptophan.

Ga je heel veel bonen eten, dan krijg je natuurlijk gist- en gasvorming.

If you eat a lot of beans, you will naturally experience yeast and gas formation.

Dan krijg je onrustige darmen.

Then you get restless intestines.

Dan kan je wel zeggen, ik heb die tryptofaan.

Then you can say, I have that tryptophan.

Maar je vliegt op een ander element uit de bocht.

But you're flying out of the curve on a different element.

Bananen, heel hoog in koolhydraten.

Bananas, very high in carbohydrates.

Dus zeker rijk aan tryptofaan.

So definitely rich in tryptophan.

Maar ga je heel veel bananen eten...

But are you going to eat a lot of bananas...

Dan krijg je bijvoorbeeld veel te veel snelle suikers ook binnen.

Then you get way too much quick sugar in your system, for example.

Hetzelfde geldt met kwark bijvoorbeeld, zuivelproducten.

The same applies to quark, for example, dairy products.

Dan kan je niet goed tegen lactose.

Then you can't tolerate lactose well.

Dan krijg je daar last van je darmen van.

Then you'll have issues with your intestines.

Terwijl er wel tryptofaan in zit.

While it does contain tryptophan.

Dus ook per persoon is het wel de kunst om te gaan zoeken wat slaat aan.

So it is also the art to search for what resonates with each person.

Maar ook in het gedrag.

But also in behavior.

Dus denk aan wanneer ben je buiten in de natuur.

So think about when you are outside in nature.

Hoe ga je om met meditatie.

How do you approach meditation?

Supplementen zijn zeker supplementen.

Supplements are definitely supplements.

Dus in die hele lijn van die tryptofaan.

So in that whole line of that tryptophan.

Die 5-HTP.

That 5-HTP.

Kunnen gaan helpen om serotonine meer aan te maken.

Can help to produce more serotonin.

Maar dat is met name ook de bedoeling als dat uit zo'n vragenlijst of uit de analyse blijkt.

But that is particularly the intention if it becomes clear from such a questionnaire or from the analysis.

Nou, medicatie.

Well, medication.

Dus bijvoorbeeld tegenwoordig werken ze veel met SSRI's.

So for example, nowadays they work a lot with SSRIs.

Hebben we het al gedeeltelijk over gehad.

We've already partially talked about it.

Dus vroeger waren het wat meer een bepaald enzym wat ze remmen.

So in the past, it was more about a specific enzyme that they inhibit.

Nu proberen ze dat weer wat meer te specificeren op serotonine.

Now they are trying to specify that more on serotonin.

Dat die serotonine alleen hetgeen is wat hergeproduceerd wordt.

That the serotonin is the only thing that is reproduced.

En niet ook nog heel veel andere.

And not a whole lot of others as well.

Maar stel je gewoon de vraag.

But just ask the question.

Is het een oplossing of is het meer een pleizer die je plakt.

Is it a solution or is it more of a patch that you stick on?

Hoeveel bijwerkingen heb jij echt al maximaal getracht.

How many side effects have you actually tried to maximize?

Om de andere factoren in kaart te brengen.

To map out the other factors.

Want soms kan op de natuurlijke manier het ook zeker gaan repareren.

Because sometimes it can definitely be repaired in a natural way.

Dus bespreek dat goed met een arts of een therapeut.

So discuss that well with a doctor or a therapist.

En ook in de gaten houden.

And also keep an eye on it.

Ga niet zomaar suppletie slikken.

Don't just take supplements indiscriminately.

Zeker niet samen met medicatie.

Definitely not together with medication.

Want je hebt ook de andere kant.

Because you also have the other side.

Het serotoninesyndroom.

The serotonin syndrome.

Heb je teveel serotonine.

Do you have too much serotonin?

En niet doordat je teveel zonlicht opvangt.

And not because you absorb too much sunlight.

Dat soort dingen.

That kind of thing.

Niet of je teveel eiwitten eet.

Not whether you eat too much protein.

Maar combinatie van verkeerde supplementen met medicatie.

But a combination of incorrect supplements with medication.

Krijgen eigenlijk dat er teveel serotonine.

Actually getting too much serotonin.

Een overdosis aan serotonine in je lijf blijft zitten.

An overdose of serotonin stays in your body.

Waar je dus gewoon klachten van krijgt.

Where you simply get complaints about.

Van angst.

Out of fear.

Boosheid.

Anger.

Van verwarring.

From confusion.

Misselijkheid.

Nausea.

Zenuwachtigheid.

Nervousness.

Diarree.

Diarrhea.

Zweten.

Sweating.

Spierstijfheid.

Muscle stiffness.

Spiersamentrekkingen.

Muscle contractions.

Coördinatie.

Coordination.

Je zal helemaal ontregeld worden.

You will be completely thrown off balance.

Als er een te hoog gehalte aan serotonine in je synaps komt.

If there is too high a level of serotonin in your synapse.

Dus let daar zeker op.

So be sure to pay attention to that.

Ga niet zelf.

Don't go by yourself.

Als je medicatie gebruikt.

If you are taking medication.

Zou ik zeggen.

I would say.

Geen serotonine verhogende suppletie erbij.

No serotonin-boosting supplements included.

En weet je niet of het er wel of niet in zit.

And you don't know whether it's in there or not.

Je mag mij contact geven.

You may contact me.

Of een andere orthomoleculaire arts of therapeut.

Or another orthomolecular doctor or therapist.

Maar wees daar in ieder geval heel alert op.

But be very alert about that, at least.

Ik heb tot nu toe dus veel informatie gegeven.

I have provided a lot of information so far.

Over wat is serotonine.

About what is serotonin.

En welke klachten kan je krijgen als je een tekort hebt.

And what complaints can you get if you have a deficiency?

Waar zit het in.

Where is it in?

Wat kan je eraan doen.

What can you do about it?

Als er vragen zijn.

If there are questions.

Laat het zeker eventjes weten.

Be sure to let me know.

We hebben een half uur gehad over de neurotransmitter serotonine.

We had half an hour about the neurotransmitter serotonin.

Een erg mooie neurotransmitter om er goed ook voor te zorgen.

A very nice neurotransmitter to take good care of as well.

Lukt het je nou niet zelf om te ontdekken waarin je vast loopt.

Are you unable to discover what is holding you back by yourself?

Wat er aan de hand is.

What's going on?

En wat je zou kunnen doen.

And what you could do.

Je mag altijd even contact opnemen voor hulp.

You can always reach out for help.

Zoals gezegd heeft langskomen in mijn praktijk mijn voorhoop.

As mentioned, visiting my practice is my hope.

Omdat ik dan veel meer kan onderzoeken en meten.

Because then I can investigate and measure a lot more.

Ook via de computer.

Also via the computer.

Maar online kun je ook zeker een heel eind komen.

But online you can certainly get quite far as well.

Met vragenlijsten, bellen of videobellen.

With questionnaires, calling or video calling.

Ga dan even naar www.arendnijhuis.nl

Then go to www.arendnijhuis.nl

Daar vind je vanzelf de informatie die je kan invullen.

There you will find the information you can fill in.

En dan kan je mij een mail sturen.

And then you can send me an email.

Wil je op de hoogte blijven.

Do you want to stay informed?

Ga dan bijvoorbeeld naar Facebook of Instagram.

Then go to Facebook or Instagram, for example.

Toetsen even in Nijhuis Therapie.

Testing just at Nijhuis Therapy.

Dan ga je gerust mijn pagina vinden.

Then you will easily find my page.

Kan je even liken of delen.

Can you like or share it for a moment?

Je kan ook deze podcast volgen.

You can also follow this podcast.

Je mag hem gerust delen.

You may share it freely.

Het is voor iedereen openbare informatie.

It is public information for everyone.

En erg leuk om te doen.

And very fun to do.

Als je vragen hebt laat het gerust weten.

If you have any questions, feel free to let me know.

En ik wens jullie verder nog een hele mooie dag toe.

And I wish you all a very beautiful day further.