Extra Buiten Leven 04

Het weer. Geen Nederlandse onderwerp dan het weer. Gaat het wel door? Het is een van mijn

The weather. Nothing more Dutch than the weather. Is it going through? It is one of my

eerste cursussen die ik geef en kort daarvoor word ik gebeld. Drie vrienden hebben zich ingeschreven

First courses I am teaching and shortly before that, I get called. Three friends have signed up.

voor een dagcursus diersporen. Gaat het wel door omdat de weersvoorspelling zo slecht is? Kom maar

For a day course on animal tracks. Is it still on because the weather forecast is so bad? Just come.

gewoon, het gaat gewoon door. En ze komen gewoon en het werd helemaal geen slecht weer. Er is veel

Just, it just goes on. And they just come and it didn't turn out to be bad weather at all. There is a lot.

over het weer en de weersvoorspelling te zeggen maar één ding is duidelijk het weer is er en het

about the weather and the weather forecast one thing is clear the weather is there and it

komt zoals het is. Je kunt er niks aan doen. We houden dan ook nooit rekening met het weer in de

comes as it is. You can't do anything about it. We also never take the weather into account in the

zin van morgen het hele programma maar omgooien want ze zeggen dat het gaat regenen. Beke spreekt

Sentence for tomorrow completely changing the whole program because they say it’s going to rain. Beke speaks.

aan het eind van de ochtend een tijd af om weer op stap te gaan voor het middagdeel van de plantencursus.

At the end of the morning, a time set aside to go out again for the afternoon part of the plant course.

Zullen we om twee uur vertrekken? Maar om twee uur gaat het regenen, dat duurt tot kwart voor drie.

Shall we leave at two o'clock? But it's going to rain at two o'clock, and that will last until quarter to three.

Krijgt daar zijn reactie terug van Ineke met een smartphone in haar hand. Om twee uur is iedereen

Receives her response back from Ineke with a smartphone in her hand. At two o'clock, everyone is

er en begint de plantenwandeling. Om half vier begint het te miezeren,

and the plant walk begins. At half past three, it starts to drizzle,

en als het om vier uur dan echt begint te regenen ziet iedereen alweer bij het vuur met een kop thee

And if it really starts to rain at four o'clock, everyone is already by the fire with a cup of tea.

en koffie. Maar goed, het had ook om twee uur kunnen regenen. Of de bui was overgewaaid. Buienrijder is

and coffee. But well, it could have rained at two o'clock as well. Or the shower had blown over. Shower rider is

een uitvinding maar laat het je plannen niet bepalen. Het weer is zoals het is. Gaat het wel

An invention but let it not dictate your plans. The weather is what it is. Is it okay?

door? We zorgen de ouders aan de telefoon die met hun kinderen op onze ouder en kind cursus komen.

Door? We inform the parents on the phone who are coming to our parent and child course with their children.

Het is inderdaad niet het mooiste weer, maar we redden ons prima. De kinderen kan het allemaal niks

It is indeed not the nicest weather, but we are doing just fine. The children don't mind it at all.

schelen. Die rennen rond dus altijd. Ze klimmen in bomen, liggen lang buiten het vuur naar de

squinting. They run around all the time. They climb trees, lie outside long by the fire to the

vlammen te kijken en de ouders bekijken het vanuit de chute met hun regenpakken aan en een kop koffie

watching the flames while the parents observe it from the chute in their raincoats with a cup of coffee

in de hand. Valt eigenlijk best mee. Non-stop regen. Wie wil dat nou niet? Je basja ophangen

in hand. It's actually not that bad. Non-stop rain. Who wouldn't want that? Hang up your basja.

naast een rivier. We zijn in de Cairngorms. Morgen begint onze trektocht en we hebben langs

next to a river. We are in the Cairngorms. Tomorrow our trek begins and we have along

de rivier ons basiskamp opgezet. Met prachtig weer hebben we hier de eerste lessen gehad, en we hebben

set up our base camp by the river. With beautiful weather, we had our first lessons here, and we have

de eerste lessen gegeven. Hoe je een rugzak inpakt en een eerste theorie over kaart lezen. In de volle

the first lessons given. How to pack a backpack and an initial theory on reading a map. In the full

zon hebben we een rivierkorst gemaakt over de rivier met behulp van lange stevige palen. We hebben

we have made a river crust over the river using long sturdy poles. We have

edel uit de beslopen op de hellingen in de hei. In de middag begint het te regenen. Niet hard,

noble from the creeping on the slopes in the heath. In the afternoon it starts to rain. Not heavy,

maar wel continu. Deze rivier komt uit een groot meer die weer ingesloten ligt in een grote

but continuously. This river comes from a large lake that is again enclosed in a large

vallei met steile hellingen. De volgende morgen worden we wakker en het is nat. Ook de grond

valley with steep slopes. The next morning we wake up and it is wet. The ground is wet too.

rond onze basja is inmiddels doorweekt. De wereld is klein geworden door de nevelregen.

Around our base is now soaked. The world has become small due to the misty rain.

En belangrijker, de rivier is flink gestegen en ongelooflijk woest. Het water is geelbruin en het

And more importantly, the river has risen significantly and is incredibly fierce. The water is yellow-brown and the

kolkt en het schuimt en de storm voorbij. We moeten de ruitzichtbeker nog als understatement. We pakken

boils and foams and the storm passes. We still have to take the viewing cup as an understatement. We will take.

onze matjes, slaapzak en rugzak in. Ondertussen houden we de rivier in de gaten. Als we ten slotte

our mat, sleeping bag, and backpack in. Meanwhile, we keep an eye on the river. When we finally

als laatste de basja inpakken zijn we ook echt niet te laat. Twee schuifknopen van de scheerlijn moeten

Finally, packing the bass isn't really too late for us. Two sliding knots of the guylines need to.

we onder water losmaken. Een kwartier later is ook het vlakke deel waar wij lagen onder water verdwenen.

We are coming loose underwater. A quarter of an hour later, the flat area where we were also disappeared underwater.

We zijn onder de indruk van die rivier die onherkenbaar is veranderd. Gisteren

We are impressed by that river that has changed beyond recognition. Yesterday.

konden we hier nog oversteken, dat is nu volledig ondenkbaar. Ik gooi een flinke

We could still cross here, but that is now completely unthinkable. I throw a big...

berkenstam in de rivier. Een hele tijd lang wordt die verticaal meegesleurd in het kolkende water.

Birch trunk in the river. For a long time, it is dragged along vertically in the swirling water.

Messen. Messen en boestschaf, dat is wel een dingetje voor velen. De hele boetschafwereld

Knives. Knives and craftsmanship, that's quite a thing for many. The whole craftsmanship world.

zit vol met mannen en hun messen. Wat voor stalen moet zijn, het voor de handvaart,

is filled with men and their knives. What kind of steel it must be, the obvious weapon,

hoe het geslepen is, wat messen is voor wat, hoeveel je er hebt, lengte, dikte,

how it is sharpened, what knives are for what, how many you have, length, thickness,

hoes, groot, klein. René, wat vind jij eigenlijk van 3G-staal, vraagt de Robert op een gegeven moment.

"case, big, small. René, what do you think of 3G steel, Robert asks at one point."

Het klinkt een beetje als mobiel internet, zeg ik. Einde gesprek.

It sounds a bit like mobile internet, I say. End of conversation.

Tranen. Tranen kwamen ook zeker voorbij in al die jaren. We hebben het meerdere keren meegemaakt

Tears. Tears certainly came along over the years. We experienced it several times.

van iemand die gewoon bij zijn vuur zit. Een billenkent hangt erboven, tranen. Misschien

from someone who is simply sitting by their fire. A buttock is hanging above, tears. Perhaps

omdat alles op zo'n moment samenkomt. Alles zelf geregeld. Tonnen gezocht, brandtart, vuurplek,

because everything comes together at such a moment. Everything arranged by myself. Tons searched, fire starter, fire spot,

pottenhaken, aangestoken, koken. En misschien ook nog wel groter. Het hele buiten zijn. Genieten.

pot hooks, lit, cooking. And perhaps even bigger. The whole outdoors. Enjoying.

Leven. Een solist heeft het zwaar. Al zijn plannen, het lijkt wel of niks wil lukken. Hij is moe,

Life. A soloist has it hard. All his plans, it seems like nothing is working out. He is tired,

heeft het koud en is heel teleurgesteld in zijn eigen kunnen. Ik kom hem in het veld tegen en

is cold and very disappointed in his own abilities. I meet him in the field and

loop deel met hem op. Ik hoor al zijn negatieve verhalen aan. We kijken samen naar de strikker

I walk part of the way with him. I listen to all his negative stories. We look at the bow together.

die hij heeft gezet om konijnen te vangen. Ze zijn opnieuw leeg. Alweer zo'n domper. Maar het kan het een en ander

that he has set to catch rabbits. They are empty again. What a downer. But it can be something.

verbeterd worden. Al vragenstellend aan hem. Vindt hij zelf de betere plekken en verplaatst een

to be improved. Asking him questions. He finds the better spots himself and moves a

aantal strikken. De volgende dag hebben we weer op dezelfde plek afgesproken. Ik ben er al iets

number of bows. The next day we arranged to meet in the same place again. I am already something there.

eerder en weet wat er komen gaat. Daar komt hij aan. Hij loopt langs zijn strikker. Weggezet op

earlier and knows what is to come. Here he comes. He walks past his bowler hat. Set aside on

wissels die de gasmoldoorns ingaan. Om de hoek. Een konijn. Dat heeft hij zo verdiend en vooral,

changes that enter the gas burners. Around the corner. A rabbit. He has earned it like this and especially,

hij heeft het zo nodig. Het is ook nog eens de verjaardag van zijn zoontje, die hij nu meer

he needs it so much. It is also his son's birthday, which he now more

dan anders mist. We geven elkaar een dikke knuffel. Hij heeft het zo nodig. Hij heeft het zo nodig. Het is

then otherwise misses. We give each other a big hug. He needs it so much. He needs it so much. It is

ook nog eens de verjaardag van zijn zoontje, die hij nu meer dan anders mist. We geven elkaar een dikke

also the birthday of his little boy, whom he misses now more than ever. We give each other a big hug.

knuffel. Een kort maar prachtig moment van samen tranen. Boven op de heuvel. Het uitzicht

hug. A short but beautiful moment of crying together. On top of the hill. The view.

op de ruige Schotse kust. Life is good. Gemultitasken. Dat woord hebben we erbij

on the rugged Scottish coast. Life is good. Multitasking. That word has been added.

geleerd op een cursus in Schotland van Mark. De deelnemers lopen tijdens die week zelf vanuit

learned at a course in Scotland from Mark. The participants walk themselves during that week from

het basiskamp met hun bagage naar een andere plek om daar te overnachten. De route erheen

the base camp with their luggage to another place to spend the night. The route there

bepalen ze zelf. En onderweg is het de bedoeling dat ze eetbare planten verzamelen en tonnen

they determine themselves. And along the way, the intention is for them to collect edible plants and barrels.

en of aanmaak houdt voor het vuur s'avonds. Want je weet tenslotte nooit waar je aankomt en wat het

and whether to start a fire in the evening. After all, you never know where you will end up and what it

weer doet. Dus je kunt je maar beter voorbereiden. En het is vooral ook leuk om al wandelend een en

weather does. So you might as well prepare yourself. And it's especially fun to do a walk and a

ander bij elkaar te schakelen. Mark heeft zijn barstje hangen als we aankomen. Met een mooi

connecting with each other. Mark has his little flaw hanging as we arrive. With a nice

uitzicht op het meer en de helling aan de overkant. Heb je nog wat eetbaars gevonden onderweg? Nee.

View of the lake and the slope on the other side. Did you find anything edible along the way? No.

Waar heb je je vuur mee aangestoken? Wat heb je gevonden? Ik heb onderweg geen aanmaak houdt

What did you use to start your fire? What did you find? I didn't find any kindling along the way.

of wat dan ook verzameld. Ik was zo bezig met kaartlezen. Dat multitasker. Ik heb ook geen

or whatever collected. I was so busy reading the map. That multitasker. I also have no

aanmaak gehad. Daar ben ik nog niet zo goed in. Op een andere cursus iets vergelijkbaars. We zijn

have had creation. I'm not so good at that yet. In another course something similar. We are

ook in het donker nog op stap met kaartenkompas en maken een lastige doorsteking door een dicht

even in the dark with maps and compass and making a difficult crossing through a dense

sparrenbos. Op handen en voeten kruip ik daardoor heen met de kompas in de hand. Je hebt toch

fir forest. I crawl through it on my hands and knees with the compass in hand. You do have

ondertussen ook wel die tunnel gezien? Vraag ik aan Peter die naast mij door de weerbak ruikt. Hij

In the meantime, have you seen that tunnel? I ask Peter, who is next to me smelling the weather baking. He

is al op meer cursussen geweest namelijk. En die regenpoep. Man hou je kop. Daar heb ik echt geen

has already been to more courses actually. And that rain crap. Man, shut your mouth. I really don't have any

tijd voor. Afvallers. Vallen ze niet uit? Nee. Het is niet zo dat ze niet uitkomen. Het is niet zo dat

time for. Dropouts. Don’t they drop out? No. It's not that they don't graduate. It’s not that

ze niet uitkomen. Vallen er wel eens mensen af? Zeker gebeurt dat. En met de meest uiteenlopende

they don't finish. Do people ever drop out? Certainly that happens. And with the most varied

redenen. Hans maakt meteen op de eerste avond van een weekcursus de ene na de andere foute grap. Er

reasons. Hans makes one wrong joke after another on the very first evening of a week-long course. He

komt helemaal geen reactie van de rest van de groep die elkaar uiteraard allemaal nog helemaal

There is no response at all from the rest of the group, who of course still know each other very well.

niet goed kennen. De volgende morgen heeft hij last van zijn rug en hij vertrekt. Martijn heeft

not knowing well. The next morning he has back pain and he leaves. Martijn has

net een huis gekocht. Ik ben alleen maar met dat huis bezig. Ik kan niks anders denken en weg is

Just bought a house. I'm only focused on that house. I can think of nothing else and it's gone.

hij.

he.

Sjors is weer een totaal ander verhaal. Hij heeft een niet erkende aandoening waarbij al

Sjors is a completely different story. He has an unrecognized condition where already

zijn zintuigen voor 150% de hele dag en nacht actief zijn. Op dag één zet hij al een eind

his senses are active 150% all day and night. On the first day, he already puts an end

buiten de groep. Ik ga bij hem zitten. Hij is helemaal bleek en hij zweet als een otter. Gaat

outside the group. I'm going to sit with him. He is completely pale and he sweats like a pig. Is it going?

het wel? Nee. En een heel sneu verhaal volgt. Wat moet ik mij voorstellen bij jou over gevoelige

Is it okay? No. And a very sad story follows. What should I imagine about you regarding sensitive things?

zintuigen? Want ik heb geen idee. Ik hoor en zie alles. Al die geuren hier. Het is echt teveel. Die

senses? Because I have no idea. I can hear and see everything. All those smells here. It's really too much. Those

blaadjes die verder omlaag dwarrelen en op de grond vallen, dat hoor ik allemaal. En allemaal

leaves that flutter down further and fall to the ground, I can hear all of that. And all.

veel te hard. Tranen in zijn ogen. Slapen wilde hij de eerste nacht, zoals verwacht, totaal niet

way too hard. Tears in his eyes. He did not want to sleep the first night, as expected, at all.

lukken. Maar nog meer sneu vind ik de reactie van zijn vader. Die hem de volgende dag komt ophalen.

succeed. But what I find even sadder is the reaction of his father. He comes to pick him up the next day.

Met een diepe zucht zegt hij, nou, stel maar in. En weg is hij.

With a deep sigh, he says, well, just set it up. And off he goes.

Claim. Behalve afvallers tijdens een cursus komen ze soms ook gewoon niet. Jarno is niet

Claim. Besides dropouts during a course, they sometimes just don't show up. Jarno is not.

op de afgesproken verzamelplek komen op de dag. Ik bel hem op en krijg een voicemail te horen. Na

arriving at the agreed meeting spot on the day. I call him and hear a voicemail. After

een uur nog een keer gebeld. Ruim twee uur later word ik teruggebeld. Het is Jarno. Hij heeft zich

an hour called again. More than two hours later, I get a call back. It's Jarno. He has...

verslapen, maar hij wil wel mee. Ik kom er nu aan en om één uur ben ik er met de bus. Oké,

oversleeping, but he still wants to come. I'm on my way now and I will be there by bus at one o'clock. Okay,

dan halen we jou erop. We staan om één uur bij de halte. Geen Jarno. Het is weekend. De

Then we'll pick you up. We'll be at the stop at one o'clock. No Jarno. It's the weekend. The

bussen rijden maar één keer per uur. En Jarno neemt de telefoon niet op. Maar we nemen aan dat hij wel onderweg is.

Buses run only once an hour. And Jarno isn't answering the phone. But we assume that he is on his way.

Daarom gaan we een uur later opnieuw naar de bushalte. Wie weet een aansluiting gemist en

That's why we're going back to the bus stop an hour later. Who knows, we might have missed a connection and

een lege accu van zijn telefoon. Murphy's law. Maar weer geen Jarno. Op zondagavond krijg ik een

a dead battery on his phone. Murphy's law. But still no Jarno. On Sunday evening, I get a

mail op hoge poot. Hij was om vier uur met de bus aangekomen en er was niemand om hem af te halen.

Mail on high legs. He arrived by bus at four o'clock and there was no one to pick him up.

En daarom was hij weer heel boos naar huis gegaan. En ik wil ook mijn cursusschel terug.

And that's why he went home very angry again. And I want my course shell back too.

Het kan ook anders. We staan te wachten op Ben. Pas dan is de groep compleet en kunnen we op stap.

It can be different as well. We are waiting for Ben. Only then will the group be complete and we can head out.

Voor notabene een hele week cursus.

For a whole week of course, mind you.

Ik bel zijn thuisnummer. Klein meisje neemt op. Papa. Denk ik dan. Ben komt niet. En niet lang

I call his home number. A little girl answers. Daddy. I think then. Ben doesn't come. And not for long.

daarna. Oh met Ben. Ja ja ja. Die cursus. Ik heb het te druk. Ik ga niet meer mee. Of Jeffrey die we

afterwards. Oh with Ben. Yes yes yes. That course. I'm too busy. I'm not going anymore. Or Jeffrey that we

bellen. Waar die blijft. Hij zit op het Lowland festival. Oh ik dacht dat het volgende week was.

Calling. Where is he? He's at the Lowland festival. Oh, I thought it was next week.

Knesteldrang. Dit staat ook in het Bouchervan boek. Het is een concert van vogels. Ook al is het nog vroeg in het

Nestling urge. This is also mentioned in the Boucher book. It is a concert of birds. Even though it is still early in the

jaar. Houtduif. Merel. Roodborst. Winterkoning. Tjiftjaf. Ze fluiten allemaal tegelijk. Tonk.

Year. Wood pigeon. Blackbird. Robin. Winter wren. Chiffchaff. They all sing at the same time. Tonk.

Een vogel landt op het topkoord van onze Basja. De zon is al op en maakt er een lange schaduw met

A bird lands on the top string of our Basja. The sun is already up and creates a long shadow with it.

dunne pootjes van op ons zeil. Even later zie ik haar ook. Het is een koolmees. Een vrouwtje. Ze

thin little legs from on our sail. A little later I see her too. It's a great tit. A female. She

hupt over het topkoord. Kijkt omlaag en landt letterlijk voor mijn gezicht op de dekentrui die

hops over the top rope. Looks down and lands literally in front of my face on the blanket sweater that

ik als kussen gebruik. Fanatiek begint ze aan de wol te trekken. Maar krijgt niks los. Ze zoekt nestmateriaal.

I use it as a pillow. Fanatically, she starts pulling at the wool. But she can't get anything loose. She's looking for nesting material.

Dan springt ze verder richting Beke. Die slaapt nog. En ik kan haar natuurlijk niet waarschuwen,

Then she jumps further towards Beke. She is still sleeping. And of course, I can't warn her,

want dan vliegt hij meestal weg. Maar al snel heeft ze nieuw nestmateriaal gevonden. Het haar van Beke.

Because then he usually flies away. But soon she has found new nesting material. The hair of Beke.

Zodra ze daar al begint te trekken, gaat het natuurlijk fout. Beke wordt wakker. Kijkt op en

As soon as she starts pulling there, it naturally goes wrong. Beke wakes up. Looks up and

de vogel is gevlogen. Lars. Maart 97. Mijn allereerste cursus. Met één deelnemer op één

the bird has flown. Lars. March 97. My very first course. With one participant on one

dag. Ik haal Carlos op en samen gaan we op stap.

Hi. I'm picking up Carlos and together we're going out.

Hij wil vooral uitleg over kaartenkompas. Maar vindt alles buiten interessant. Al wandelend laat ik

He mainly wants an explanation about maps and compasses. But he finds everything outside interesting. While walking, I let

hem het bos zien. Eetbare en bruikbare planten, diersporen, paddenstoelen. En uitredden het

show him the forest. Edible and useful plants, animal tracks, mushrooms. And rescue it

nodige aan kaartenkompas. Tijdens een korte stop maak ik met de vuurboog een kool die ik aanblaas in

necessary to cards compass. During a short stop, I make a coal with the fire bow that I blow into.

een bundel tondel. En als de vlam er goed uit komt, sla ik het vuur uit met mijn platte hand. Dat is

a bundle of tinder. And when the flame comes out well, I will extinguish the fire with my flat hand. That is

normaal geen probleem, maar nu wel. Want in de tondel zat een klont hars die ik eerder die dag

normally no problem, but now it is. Because there was a lump of resin in the tinder that I had earlier that day

had verzameld. En die was inmiddels door de vlammen gesmolten. Een kleine brandwond die

had gathered. And it had meanwhile melted away in the flames. A small burn that

altijd zo lekker fernijnig lang kan nagloeien. Met een handvol natte veenmos kan ik de boel

always so tasty ferny long can smolder. With a handful of wet sphagnum moss, I can manage the situation.

letterlijk een beetje plussen. Al doen, dat leert men. Dezezelfde Carlos kan ik jaren later via

literally adding a little. Just doing it, that's how you learn. This same Carlos I can meet years later through

Google weer terugvinden. In 2015 krijgt hij het allereerste boesje of handboek. De cirkel is weer

Google to find again. In 2015, he receives the very first booklet or manual. The circle is complete again.

rond. Jehem. Sommige deelnemers zijn vanaf het eerste moment duidelijk aanwezig. En anderen

round. Jehem. Some participants are clearly present from the very beginning. And others

zijn kijkers en houden zich op de achtergrond.

are his viewers and keep themselves in the background.

Laten we hem Charles noemen. Mid 40, uit België. Charles is zo'n kijker. Hij gaat een weekjes lang

Let's call him Charles. Mid-40s, from Belgium. Charles is the type of viewer. He'll be gone for a week.

en mondjesmaat komt hij ook met verhalen. En wat voor verhalen. Hij heeft een hele belangrijke maar

And gradually he comes up with stories. And what stories they are. He has a very important but

geheime functie en is direct verbonden met de Belgische regering. Hij heeft een speciale

secret function and is directly connected to the Belgian government. He has a special

buzzer mee. Als ze hem nodig hebben kan hij meteen opgeroepen worden. En omdat hij zoveel weet heeft

buzzer as well. If they need him, he can be called upon immediately. And because he knows so much,

hij een chip in zijn hoofd laten plaatsen voor al die extra informatie. Je weet maar nooit. Hij weet

he had a chip implanted in his head for all that extra information. You never know. He knows

niet wat hij wil. En daarom is er altijd bewaking in de buurt. 24-7. Ook nu zijn ze heel dichtbij

not what he wants. And that is why there is always surveillance nearby. 24-7. Even now they are very close.

terwijl jij en ik hier zitten te praten, fluistert hij terwijl hij zich naar mij toebuigt. Ze fietsen

While you and I are sitting here talking, he whispers as he leans towards me. They are cycling.

en lopen hier altijd in de buurt. Onwillekeurig gaan je ogen dan toch even het omliggende bos

and we always walk around here. Unintentionally, your eyes wander to the surrounding forest.

scannen. De verhalen die later die week nog verteld worden gaan heen en weer tussen ronduit

scanning. The stories that will be told later that week oscillate between outright

lachwekkend. Dat stel je voor. Want hij kan wel heel goed en overtuigend vertellen. Kortom een heel

ridiculous. Just imagine that. Because he can tell stories very well and convincingly. In short, a very

andere man. Als de week is afgelopen gaan we met het team in een café in de buurt nog even drinken.

another man. When the week is over, we will go with the team to a nearby café to have a drink.

Aan een tafel vlakbij ons schuiven twee echtparen aan. Ze kwamen aan met sportfietsen. De mannen

Two couples sit at a table nearby. They arrived on racing bikes. The men

zien er meer dan sportief uit. Behoorlijke stierennekken, korte militaire koep. Je kent

look more than athletic. Decent bull necks, short military caps. You know

het wel. En als ze onderling praten is het Belgische accent niet te missen. We komen hier

it is. And when they talk among themselves, the Belgian accent is unmistakable. We come here

vaak maar hebben hier echt nog nooit ook maar één Belgen gezien. Stel je voor.

Often, but we've really never seen a single Belgian here. Imagine that.

Gevaar.

Danger.

Hoe gevaarlijk is dat eigenlijk buiten? We maken zelden iets gevaarlijks mee moet ik zeggen. Met

How dangerous is it out there, actually? We rarely experience anything dangerous, I must say. With

Werner varen we in houten kano's op de Kavango. De rivier tussen Namibië en Angola. Maar daar maken

Werner, we are paddling in wooden canoes on the Kavango. The river between Namibia and Angola. But there we make...

we wel het een en ander aan spanners mee. Werner heeft uiteindelijk de hele rivier gevaren. Wij

We brought a few things along with us. Werner eventually sailed the entire river. We

zijn erbij op zijn derde en laatste deel. Het zijn in veel gevallen de nijlpaarden die voor

are present in its third and final part. In many cases, it is the hippos that for

de spanning zorgen. Terwijl veel mensen bij gevaar in Afrika aan leeuwen denken staan de hippo's veel

the tension worries. While many people think of lions when it comes to danger in Africa, the hippos are much

langs de oever. Bij gevaar kun je dan in ieder geval nog bij de oever komen. Dat is tenminste

along the shore. In case of danger, you can at least get to the shore. That is at least

het plan. Als we op de eerste dag na een kort stukje varen een bocht omkomen liggen er aan de overkant al

the plan. When we round a bend after a short sail on the first day, there is already something on the other side.

twee nijlpaarden langs de oever in het water. Het is onze eerste kennismaken. Beke en ik houden ze

two hippos by the shore in the water. It's our first meeting. Beke and I are holding them.

nauwlettend in de gaten. Het zijn twee mannetjes en die kunnen nogal chagrijnig zijn. Maar ze

are keeping a close eye on it. They are two males and they can be quite grumpy. But they

blijven gelukkig waar ze zijn. Een andere keer varen we dicht langs de oever langs de Rietkraag.

stay happy where they are. Another time we will sail close along the shore by the Reed edge.

Net voorbij een bocht rennen twee hippo's geschrokken het water in. Als twee slagverenigingen

Just past a bend, two hippos run startled into the water. Like two boxing clubs.

schepen liggen ze voor ons. En ze duiken allebei tegelijk. Waar zijn ze? Dan komen,

Ships are lying before us. And they both dive at the same time. Where are they? Then they come,

net als bij een torpedo in de film, een rij luchtbellen recht op ons af. Ze gaan onder

Just like a torpedo in the movie, a row of air bubbles coming straight at us. They go under.

onze kouders door en kort daarna komen de twee bakbeesten achter ons weer boven water met een

our parents through and shortly afterwards the two beasts behind us come back to the surface with a

hoop gesnuif. Het is voorbij voordat je weet en pas dan besef je hoe het had kunnen gaan.

Hope sniffed. It's over before you know it, and only then do you realize how it could have gone.

Watch the hippo's wordt er meerdere keren geroepen vanaf de oever door de lokale bewoners. Die ook

"Watch the hippo" is called out several times from the shore by the local residents. That too.

wel weer interessant op hun eigen manier met nijlpaarden omgaan.

It's interesting how they deal with hippos in their own way.

Als we langs een klein dorp varen vermaken de kinderen zich door stenen naar de nijlpaarden te

As we sail past a small village, the children amuse themselves by throwing stones at the hippos.

gooien die een eindje uit de oever op een zandbank liggen. Dat gaat net zo lang door tot een van die

throwing that are a short distance off the shore on a sandbank. This continues until one of those

nijlpaarden helemaal zat is en met een sprint het water induikt richting die oever. Gillend

hippos are completely fed up and dive into the water with a sprint towards that bank. Screaming

rennen alle kids de oever op. Ik schoot vroeger papieren pijltjes met een pvc-buip door openstaande

All the kids are running up the bank. I used to shoot paper darts with a PVC pipe through open.

ramen maar je kunt je als kind blijkbaar ook anders vermaken. We overnachten een avond op een

ramen but as a child, you can apparently entertain yourself differently. We spend a night at a

klein schiereilandje in die cavango. Het is een prachtige avond met een zonsondergang vol bijna

small peninsula in the Cavango. It is a beautiful evening with a sunset full of almost

overdreven kleur en al die geluiden. De poikie met zelfgevangen tigerfish staat boven het vuur te

exaggerated color and all those sounds. The poikie with self-caught tigerfish is above the fire.

pruttelen. It is better not to sit with your back towards the water zegt Werner. Achter mij is vanwege

simmering. It's better not to sit with your back towards the water, says Werner. Behind me is because of

dat schiereilandje een diepe put in de rivier ontstaan. Ideaal voor een krokodil om van daaruit

that little peninsula a deep pit in the river has formed. Ideal for a crocodile to from there

zijn menu te kiezen. Redelijk snel zit ik met de stoel aan de andere kant van het vuur. Om even

to choose his menu. I am reasonably quickly sitting in the chair on the other side of the fire. Just to momentarily

later naar een hippo te kijken die indruk op ons heeft gegeven. Het is een prachtige avond met een

later watching a hippo that left an impression on us. It is a beautiful evening with a

krokodil om van daaruit zijn menu te kiezen. Als een onderzeeër komt hij uit het niets boven

crocodile to choose his menu from there. Like a submarine, he rises from nowhere.

uit de diepe poel en blijft daar een tijdje hangen met zijn bek wagenwijd open. Dat maakt wel indruk.

from the deep pool and stays there for a while with its mouth wide open. That makes quite an impression.

Het grootste deel van de cavango is prima te kanoën. Het stroomt maar het gaat rustig en de

The majority of the Cavango is great for canoeing. It flows, but it goes slowly and the

rivier is breed en overzichtelijk. Totdat we bij een ondiepte komen met heel veel enorme keien die

the river is wide and clear. Until we come to a shallow area with a lot of enormous rocks that

uit het water steken. Het is het begin van een grote bocht in de rivier. Het is geen tijd voor

sticking out of the water. It is the beginning of a large bend in the river. It is not a time for

achtbaan in en voor we het goed en wel door hebben. Het is de ene bocht naar de andere en

roller coaster in and before we know it. It's one turn after another and

we doen onze uiterste best om er met de plompe kano's goed doorheen te varen. Dan worden we

we do our utmost to navigate through it well with the clumsy canoes. Then we will be

een bocht door gesleurd en recht voor ons is het gewoon de branding aan zee. Het is een hoge en

a curve dragged through and right before us is just the surf at sea. It is a high and

kolkende golf en die slaat schuimen tegen een loodrechte rotswand aan. Daar gaan we denk ik

A swirling wave crashes against a vertical rock wall. I think we're going now.

nog. Dat kun je pas achteraf weer positief uitleggen want de rivier smijt ons er doorheen

Still. You can only explain that positively afterwards because the river throws us through it.

en we komen weer op vlak water terecht. Vogels fluiten, de zon schijnt. Alsof dit deel in de

and we find ourselves on calm water again. Birds are singing, the sun is shining. As if this part in the

rivier nooit heeft bestaan.

river never existed.

We gaan even kijken wat er in de rivier zit.

We're going to take a look at what is in the river.