Meubelontwerper - Lennart van Uffelen (Atelier-Studio Part)

INTROMUZIEK

INTRO MUSIC

MUZIEK

MUSIC

Vandaag op de menu Lennart van Uffelen, een mid-dertiger, opgegroeid in Aerschot

Today on the menu is Lennart van Uffelen, a man in his mid-thirties, raised in Aerschot.

en sinds 2019 eigenaar van atelier Studio Part, een conceptueel en productieatelier van meubels

and since 2019 owner of studio Studio Part, a conceptual and production workshop for furniture

dat hij runt samen met zijn lief Julie in een prachtig atelier in Deurne.

that he runs together with his sweetheart Julie in a beautiful studio in Deurne.

Welkom Lennart.

Welcome Lennart.

Ik ben heel blij om u hier vandaag te mogen ontvangen, omdat ik u op een manier zie als de belichaming van de moderne ambachtsman.

I am very happy to welcome you here today, because I see you as the embodiment of the modern craftsman in many ways.

Wat bedoel ik daar nu mee?

What do I mean by that?

Ik zal het uitleggen.

I will explain it.

Dus met Studio Part betekent jij samen met Julie nieuwe interieur-gerelateerde producten, voornamelijk meubels,

So with Studio Part, it means you and Julie are creating new interior-related products, mainly furniture.

en voeren jullie ze zelf ook uit met alle ambachtelijke skills die jullie in huis hebben.

and do you also carry them out yourselves with all the craftsmanship skills you have in-house.

En dat is ook hetgeen een goede ambachtsman definieert, aangezien er zo'n sterke band is tussen het maak- en het ontwerpproces.

And that is also what defines a good craftsman, as there is such a strong bond between the making and the design process.

Je kunt eigenlijk in elke fase ingrijpen en je kunt je ontwerp bijsturen tot het best mogelijke design.

You can actually intervene at any stage and adjust your design to achieve the best possible outcome.

Dat is uiteindelijk.

That is ultimately.

Ik weet niet uiteraard hoe ik het zie, maar misschien moet jij gewoon beginnen vertellen, want ik ken jou ook al wel lang,

I don't know of course how I see it, but maybe you should just start talking, because I have known you for a long time as well.

maar eigenlijk weet ik niet goed waar het voor u allemaal begonnen is.

But actually, I don't really know where it all started for you.

Dus wat heb je precies gestudeerd en hoe ben je uiteindelijk aan het maken geslagen?

So what exactly did you study and how did you end up getting into making?

En hoe is dat allemaal uitgegroeid tot Studio Part?

And how has all of that evolved into Studio Part?

Oké, dat is een lange vraag.

Okay, that's a long question.

Ja, gewoon met het beginnen.

Yes, just getting started.

Ik bedoel, jij bent klaar voor een lange antwoord?

I mean, are you ready for a long answer?

Ik ben helemaal klaar voor een heel lange antwoord.

I am completely ready for a very long answer.

Dat is goed.

That is good.

Mijn grootvader was smid, samen met zijn broer hadden die een smidse.

My grandfather was a blacksmith; together with his brother, they had a forge.

En mijn overgrootvader was ook smid.

And my great-grandfather was also a blacksmith.

Oké, cool.

Okay, cool.

Eigenlijk ergens heb ik dat wel meegekregen, maar dat was nooit echt direct een optie of zo.

Actually, I've somewhat picked up on that, but it was never really an option or anything.

Dus ik heb wel gewoon middelbare school gedaan, ASO.

So I did go to high school, academic secondary education.

Dat ging ook wel, maar dat was ook wel...

That was okay too, but it was also...

Dat was een heel hobbelig, een zeer hobbelig parcours.

That was a very bumpy, a very bumpy course.

En dan daarna ben ik geschiedenis gaan studeren, omdat dat mij enorm interesseert.

And then after that, I studied history because it interests me greatly.

Ik denk dat dat misschien bij u ook zo is.

I think that might be the case for you too.

Geschiedenis interesseert mij zeker heel erg.

History certainly interests me a lot.

Omdat je een soort van respect, denk ik, ook hebt voor het verleden.

Because you have a kind of respect, I think, for the past.

Ik denk dat dat zeker bij u niet anders kan.

I think that certainly cannot be any different for you.

Het is zelfs zo dat ik ooit had gedacht van, waarom studeer ik geschiedenis?

There was even a time when I thought, why am I studying history?

Dan kan ik aan kerktorens gaan hangen en dan kan ik die restaureren.

Then I can start hanging on church towers and restoring them.

Wauw.

Wow.

Maar ik heb hoogtevrees.

But I have a fear of heights.

Niet zozeer dat dat per se belangrijk...

Not so much that it is necessarily important...

Allee, dat ging me niet tegenhouden, zou ik maar zeggen.

Well, that wasn't going to stop me, I would say.

Maar dat was wel zo.

But that was indeed the case.

Dat was uw romantisch beeld van wat dat ging doen.

That was your romantic idea of what that was going to do.

Dat was de enigste reden dan om geschiedenis te studeren.

That was the only reason to study history.

Dat en de verhalen.

That and the stories.

Wat dat dan ook weer verklaart waarom ik een lang antwoord ga geven.

That explains why I am going to give a long answer.

Maar oké.

But okay.

Dus de verhalen en de charme en de romantiek van geschiedenis.

So the stories and the charm and the romance of history.

Maar dan bleek, als ik dan geschiedenis aan het studeren was, dat het vooral cijfers...

But then it turned out, when I was studying history, that it was mostly numbers...

En van buiten leren en de anekdotische gegevens werden meegegeven en de liefde daarvoor, dat zat er wel in.

And learning from outside, along with the anecdotal data, was shared and the love for it was definitely present.

Maar dan moesten ze wat in hun vrije tijd doen eigenlijk.

But then they had to do something in their free time, actually.

En als ik dan vroeg aan ons moeder van, wat kunnen er dan eigenlijk mee worden?

And when I asked our mother, what can actually become of them?

Dan zei hij, je kunt leerkrachtsgeschiedenis worden.

Then he said, you can become a teacher's history.

Of bankier.

Or banker.

Dat was helemaal niet de bedoeling.

That was not the intention at all.

En anders had ik ook misschien beter archeologie gedaan of zo.

Otherwise, I might have done better to study archaeology or something like that.

Maar dus ik leunde wel naar die monumenten.

But I was leaning towards those monuments.

En dat was heel erg effectief.

And that was very effective.

Maar op den duur dacht ik, ik was dan gebuisd voor een vak of zo, voor de derde keer.

But eventually I thought, I had failed a subject or something, for the third time.

En ik dacht, dat komt hier niet goed.

And I thought, this is not going to end well.

Achteraf bleek dat ik niet gebuisd was.

In hindsight, it turned out that I had not failed.

Maar ik dacht dat ik gebuisd was.

But I thought I had failed.

Maar oké, maakt niet uit.

But okay, it doesn't matter.

Want ik had in mijn eigen al de beslissing genomen van, ik ga als Sintra meubelmakerij doen.

Because I had already made the decision for myself to go work as Sintra furniture maker.

Maar meubelmakerij bij Sintra is meer vanuit puur de techniciteit.

But furniture making at Sintra is more about pure technicality.

En ik was dan, mijn ouders waren er geen fan van.

And I was, my parents were not a fan of it.

Maar ik had dan gezegd, dat is dan jullie probleem, ik ga dat toch doen.

But I would have said, that is your problem, I am going to do it anyway.

Maar dan had ze toch gezegd, ga eens met 10 mensen praten.

But then she would have said, go talk to 10 people.

Dat was een vriend van de familie.

That was a friend of the family.

En dat was eigenlijk een keukenbouwer.

And that was actually a kitchen builder.

En die zei, kijk, uw huis wil dat betalen.

And he said, look, your house wants to pay for that.

Je kunt dat. Je kunt dat altijd nog worden.

You can do that. You can always become that.

Je kunt altijd, gewoon puur technisch.

You can always, purely technically.

Dus, keukenbouwer worden.

So, become a kitchen builder.

Toen had ik daar een heel romantisch beeld van.

At that time, I had a very romantic image of it.

En hij zei, maar studeert nog iets?

And he said, but is he studying something else?

Als ze dat toch willen dat je nog iets studeert.

If they still want you to study something.

En dan heb ik mij ingeschreven voor interieurvormgeving.

And then I enrolled in interior design.

Ja, dan heb ik tijdens die opleiding, interieurvormgeving, hadden we dan ook een wedstrijd lopen.

Yes, during that training in interior design, we also had a competition running.

En daar scoorde ik nogal hoog in.

And I scored quite high in that.

In de zin dat dat mij direct bij...

In the sense that that directly relates to me...

Ja, ik had die wedstrijd gewonnen.

Yes, I had won that match.

Ik kwam dan zo tussen wat professionals, grote namen voor mensen die ontwerpers kennen.

I then found myself among some professionals, big names for people who know designers.

Of mensen die het interesseert, dus die in dat milieu zitten.

Or people who are interested, so those who are in that environment.

En daardoor was ik heel hard getriggerd van, oké, nu weet ik eigenlijk wat ik wil doen.

And because of that, I was really triggered by, okay, now I actually know what I want to do.

En dat was een soort van collectie van kapotgeslagen meubilair.

And that was a kind of collection of broken furniture.

Die dan eigenlijk aantoont waar de grens ligt.

That actually shows where the boundary lies.

Tussen functionaliteit en kunst.

Between functionality and art.

Functionality kills the fun, heette dat.

Functionality kills the fun, that's what it was called.

En met die collectie heb ik mij dan ingeschreven voor meubelontwerp.

And with that collection, I enrolled in furniture design.

Ja.

Yes.

In Mechelen.

In Mechelen.

Ja.

Yes.

En dan, ja, dan ben ik verder gegaan.

And then, yes, I moved on.

In Meubels.

In Furniture.

Ja, en dus dan ben ik eigenlijk altijd met de...

Yes, and so I'm actually always with the...

Het liefste van...

The dearest of...

Wat ik doe, is wel de schaal van het meubel, eigenlijk.

What I do is indeed the scale of the furniture, actually.

Maar, ik vind dat ook allesomvattend.

But I find that all-encompassing as well.

Dus ja, dus een meubel is ook een verschaling van een publieke ruimte.

So yes, a piece of furniture is also a translation of a public space.

Dat is ook het idee van de naam part.

That is also the idea behind the name part.

Het is een onderdeel van een groter geheel.

It is a part of a larger whole.

Want hoe is dat traject dan na de meubelstudie in Mechelen gelopen?

Because how did that process go after the furniture study in Mechelen?

Dan hebben wij...

Then we have...

En ik...

And I...

Ik spreek er regelmatig over bij.

I regularly talk about it.

Omdat ik ook veel allianties ben aangegaan, of collaboraties.

Because I have also entered into many alliances, or collaborations.

Collabs, zoals het heet.

Collabs, as it's called.

En dan heb ik met Philippe Paquet, dat was een vriend.

And then I was with Philippe Paquet, who was a friend.

Hadden wij ons ingeschreven voor een wedstrijd Design the Studio.

We had registered for a competition called Design the Studio.

Dat ze, ja, Herman Terlink stopte er toen mee en werd de studio...

That he, yes, Herman Terlink stopped then and became the studio...

De studio is nu heel gekend.

The studio is now very well known.

Maar, allee.

But, oh dear.

Ja, toen was dat nog gewoon Villanella.

Yes, at that time it was still just Villanella.

En dan gingen ze naar de studio.

And then they went to the studio.

Vandaar dat dat de studio heet.

That's why it's called the studio.

En dus dan een wedstrijd Design the Studio mocht dan uw ontwerpen indienen.

And so then a competition Design the Studio allowed you to submit your designs.

En wij hadden een ontwerp...

And we had a design...

Dat was een ontwerp dat je moest maken voor de inkombaling.

That was a design you had to create for the entry hallway.

En wij hadden een ontwerp gemaakt, zodat ook weer die geschiedenis wel schoon...

And we had created a design, so that again that history is indeed clear...

Met heel veel respect voor wat er al stond in een heel mooi gebouw.

With a lot of respect for what was already there in a very beautiful building.

Dus wij hadden geprobeerd de iconografie van de zuilen mee te pakken in ons ontwerp.

So we tried to incorporate the iconography of the columns into our design.

En die lijn dan helemaal door te trekken.

And then to extend that line all the way.

En ja, er waren een soort van zuilen die verplaatsbaar waren, die er alles konden zijn.

And yes, there were kind of pillars that were movable, that could be anything.

En dat was dan modelair meubel.

And that was then a modular furniture.

En wij hadden ook gezegd van, als we het winnen, dan willen we het graag zelf uitvoeren.

And we had also said that if we win, we would like to carry it out ourselves.

Dus wij hadden dat dan gewonnen.

So we would have won that.

Oké, cool.

Okay, cool.

Maar wij wisten ook niks, of wij konden ook niet veel.

But we didn't know anything either, or we couldn't do much.

Allee, ja, nee, we konden niet veel.

Well, yes, no, we couldn't do much.

Sinds we daar op school had geleerd eigenlijk.

Since we actually learned that at school.

Ja, want altijd autodidact geweest.

Yes, because I've always been self-taught.

Maar heel bewust van het feit dat we niet veel weten.

But very aware of the fact that we do not know much.

Wat dat belangrijk is.

What is important.

Heel snel toegeven, als je aan mij vraagt, of dat ik...

Very quickly admit, if you ask me, whether that I...

Allee, ik kan heel snel toegeven dat ik fout zit, of dat ik het niet weet.

Well, I can quickly admit that I am wrong, or that I don't know.

Als ik het niet weet. Als ik het wel weet, kan ik dat nu al gangen niet doen.

If I don't know it. If I do know it, I can't do that now.

Maar goed, het maakt niet uit.

But well, it doesn't matter.

Dan zijn we daarmee met het startbudget.

Then we are done with the start budget.

En dan heb ik eigenlijk mijn eerste vestdoel.

And then I actually have my first cardigan goal.

Dat is een merk van...

That is a brand of...

Chique houtbewerkersgerief gereedschap.

Chic woodworking tools.

Dan heb ik mijn invalscirkelzaag gekocht en schuurmachine en een stofzuiger.

Then I bought my circular saw, a sander, and a vacuum cleaner.

Oké.

Okay.

En dan hebben we eigenlijk daar ter plaatse altijd gewerkt.

And then we have actually always worked on site there.

In de studio zelf?

In the studio itself?

Ja, in de studio zelf.

Yes, in the studio itself.

We hebben ook heel veel te danken aan die organisatie.

We also owe a lot to that organization.

Dus die vonden dat ook heel tof dat wij dat deden.

So they thought it was really cool that we did that.

Dus dat was...

So that was...

Allee, ik denk dat die...

Come on, I think that those...

Dat die heel veel andere opties hadden kunnen bewandelen.

That they could have explored many other options.

En dat dat ook wel bij hun een beetje het idee was van...

And that it was also a bit of the idea for them of...

We gaan hier jonge, gedreven mensen mee steunen.

We are going to support young, driven people here.

Ja, een kans geven om er iets moois te maken.

Yes, giving it a chance to create something beautiful.

Want, uiteraard, was dat uiteindelijk dubbel zoveel werk en dubbel zo duur voor hun.

Because, of course, that ultimately meant twice as much work and twice as expensive for them.

Maar ook voor ons hebben wij daar ook...

But for us, we also have there...

Je kunt dan zeggen, je hebt je broek daar keihard aan gescheurd.

You can then say, you ripped your pants there really hard.

Maar dat is niet waar, want je haalt er zoveel ervaring uit.

But that is not true, because you gain so much experience from it.

Dus...

So...

Maar ja, dat...

But yes, that...

Dat leertraject, dat blijft, hè.

That learning trajectory, that stays, right?

Ja.

Yes.

Dat stopt niet, natuurlijk.

That won't stop, of course.

En dan van daaruit heb je dan uiteindelijk een...

And then from there you ultimately have a...

Vaak gestart.

Often started.

Dan ben ik een manzaak beginnen...

Then I started a men's business...

Als een manzaak van daaruit gestart.

If a men's issue starts from there.

De Philippe Aké, die heeft nu ook zijn eigen zaak.

Philippe Aké now also has his own business.

Een heel ateliercontour.

A very studio outline.

Die zit heel gelijkaardig eigenlijk aan het traject wat wij afleggen.

That is actually very similar to the path we are taking.

Maar...

But...

Ehm...

Ehm...

Maar ook geografisch elders.

But also geographically elsewhere.

Dus...

So...

Daarom dat we...

Therefore, we...

Allee, ja.

Alright, yes.

Eigenlijk was het idee...

Actually, the idea was...

Ik denk...

I think...

Bij mij altijd...

Always with me...

Ik moet het allemaal zelf doen.

I have to do it all myself.

Ik wou alles, alles, alles, alles zelf doen.

I wanted to do everything, everything, everything, everything myself.

Als in-house zelf...

As in-house myself...

Ja.

Yes.

Ben daar een beetje van aan terugstappen nu.

I'm a bit hesitant about that now.

Omdat je begint te stoten op het feit van...

Because you're starting to bump into the fact that...

Ja, dat is daarom ook niet altijd beter dat je alles, alles zelf doet.

Yes, that's why it isn't always better to do everything yourself.

Maar het zal wel te maken hebben met een soort van controle.

But it probably has to do with a kind of control.

Mhm.

Mhm.

Hm.

Hm.

Dat ken ik.

I know that.

Controle, of wel ja, voilà.

Control, or well yes, voilà.

Perfectionisme, controle.

Perfectionism, control.

Het is ook moeilijk om dingen los te laten.

It is also difficult to let things go.

Zeer moeilijk.

Very difficult.

Dat is de passie, hè.

That's the passion, right?

Door de feit dat je gepassioneerd bent.

Due to the fact that you are passionate.

Je gaat het niet loslaten.

You are not going to let it go.

En hoe is dat dan uiteindelijk tot...

And how did that eventually come to...

Paard gegroeid samen met Julie?

Horse grown together with Julie?

Of is Julie daar later in?

Or is Julie interested in that later?

Julie is er eigenlijk altijd bij.

Julie is usually always there.

Ah.

Ah.

Omdat, bijvoorbeeld bij de studio, die was daar...

Because, for example, at the studio, it was there...

Ah, die was er toen ook al bij betrokken.

Ah, he was already involved then too.

Nee.

No.

Allee, ik wil maar zeggen.

Well, I just want to say.

Ik bedoel, natuurlijk is die daarbij.

I mean, of course, he/she is included.

Dat is mijn vriendin.

That is my girlfriend.

Ja.

Yes.

En die...

And that...

We hebben elkaar leren kennen op meubelontwerpen in Mechelen.

We got to know each other at furniture design in Mechelen.

Ja.

Yes.

Dus ja, vanaf daar al, als ik al niet de dingen deed om haar te impressioneren,

So yes, even from there, if I wasn't already doing things to impress her,

dan was ik wel heel bewust van haar mening.

Then I was very aware of her opinion.

Julie heeft een ander traject afgelegd, in de zin dat zij heel veel...

Julie has followed a different path, in the sense that she has done a lot of...

Zij had interieurarchitectuur gestudeerd, dat is...

She had studied interior architecture, which is...

Zij heeft een master, moeten we zeggen.

She has a master's degree, we should say.

Ik kan niet wel zeggen dat ik een slimme mens ben, maar zij heeft een master.

I can't really say that I am a smart person, but she has a master's degree.

Nee, dus zij heeft interieurarchitectuur gestudeerd en is dan ook bij veel...

No, so she studied interior architecture and has worked with many...

In eerste instantie bij meer architectuurfirma's, freelance, schijnzelfstandigen beginnen werken.

Initially starting to work with more architecture firms, freelancing, and engaging with pseudo-self-employed individuals.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Dat zijn niet de ideale omstandigheden, maar...

Those are not the ideal circumstances, but...

Ergens, omdat ze op Zeker wou spelen, ook...

Somewhere, because she wanted to play it safe, too...

Terwijl ik altijd al een liefde voor het risico of zo heb meegekregen.

While I have always had a love for risk or something like that.

En zij heeft dan heel veel omzwervingen gehad, veel verschillende bureaus.

And she has had a lot of wanderings, many different agencies.

En dan uiteindelijk bij de verlichting gestrand.

And then finally stranded at the enlightenment.

Eigenlijk ook door die omzwervingen heeft zij ook heel veel kennis van zaken.

Actually, it is also through those wanderings that she has gained a lot of knowledge.

Dat is ook belangrijk, hè, die voortrajecten, dat je eigenlijk...

That's also important, right, those preliminary processes, that you actually...

Ja.

Yes.

Zij heeft...

She has...

Zij is altijd bij alles diep betrokken geweest.

She has always been deeply involved in everything.

Als je naast elkaar in bed ligt, dan weet je waarom dat de ene wakker ligt en de andere niet.

When you lie next to each other in bed, you know why one is awake and the other is not.

Nee, dat is...

No, that is...

En...

And...

Ja, dus dat is...

Yes, so that is...

Als...

If...

Heel dat traject is zij altijd bij geweest, maar officieel bijgekomen is het pas...

She has always been there throughout that process, but officially it only became...

Nog maar recentelijk zelfs als medebestuurder ingeschreven.

Only recently registered as a co-director.

Ah, oké, wow.

Ah, okay, wow.

Nog na 2010.

Still after 2010.

Nog na 2010 eigenlijk.

Still after 2010 actually.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Oké, oké, oké.

Okay, okay, okay.

Dat wist ik niet.

I didn't know that.

Dus...

So...

En dus nu vandaag, wat voor producten maken jullie vooral?

And so now today, what kind of products do you mainly make?

Kun je dat een beetje omschrijven?

Can you describe that a bit?

En welke productieprocessen en grondstoffen komen er voornamelijk kijken bij wat jullie creëren?

And which production processes and raw materials are mainly involved in what you create?

Ja, dat is lastig voor je format, denk ik.

Yes, I think that's difficult for your format.

We hebben zo altijd...

We always have...

Zoveel.

So much.

Ja, omdat wij niet...

Yes, because we do not...

Wij proberen...

We are trying...

Ik zeg ja altijd, wij zijn geen materiaalracisten.

I always say yes, we are not material racists.

Je gebruikt gewoon alles.

You just use everything.

Ik zou graag...

I would like...

Ik zou graag alles willen leren kennen.

I would like to get to know everything.

Maar dat is ook een supergoeie aansloot, hè?

But that's also a really good connection, isn't it?

Ja, en ik denk dat het...

Yes, and I think that it...

Want dat was ook waarom ik je een beetje opstootte, denk ik, toen ik...

Because that was also why I nudged you a little, I think, when I...

Ja.

Yes.

Dat het ook naar je aan het doen was.

That it was also doing it to you.

Dat het voor mij ook niet helemaal helder was van...

That it wasn't entirely clear to me either from...

Ja.

Yes.

Waar is die nu supergoeie in of waar is die nu supergespecialiseerd in?

What is he really good at or what is he really specialized in?

Ah ja, supergoeie niks, hè.

Oh yes, super good nothing, right?

Ja, maar jij zegt gewoon...

Yes, but you just say...

Dat is net het ding, omdat je zoveel exploreert.

That's just the thing, because you explore so much.

Ja.

Yes.

En zoveel dingen aftest.

And so many things to test.

Dus we hebben enorm...

So we have immensely...

En je elke keer een beetje probeert te vernieuwen, denk ik ook.

And you try to innovate a little bit each time, I think too.

Ja.

Yes.

Maar we hebben dus ook...

But we also have...

Enorm veel respect voor mensen die hun full focus in één ding steken.

Enormous respect for people who put their full focus into one thing.

Want wij kunnen...

Because we can...

Wij zitten...

We are sitting...

Daarom dat je eigenlijk altijd met een soort van bescheidenheid opereert.

That's why you actually always operate with a kind of humility.

Omdat...

Because...

Je voelt je nooit een expert of zo.

You never feel like an expert or anything.

Maar we zijn ook geen expert.

But we are also not experts.

Maar daardoor...

But because of that...

Daardoor wordt je ook wel weer een expert.

That way, you also become an expert again.

We weten van alles een beetje.

We know a little about everything.

Dus...

So...

En ik denk waar je heel goed in bent, is de best mogelijke oplossing bedenken...

And I think what you are very good at is coming up with the best possible solution...

Ja.

Yes.

Voor een designprobleem of voor een toepassing of voor een...

For a design problem or for an application or for a...

Dat is toch elke keer opnieuw als ik samen met jou iets uitwerk of zo,

It's like every time I work something out with you or something,

waar je toch heel helder naar kunt kijken en direct al een oplossing vindt voor...

where you can still look very clearly at and immediately find a solution for...

Ja.

Yes.

Dat is leuk om te horen dat dat zo overkomt.

That's nice to hear that it comes across that way.

Zeker, Bas.

Sure, Bas.

Ik denk inderdaad dat dat de voornaamste kennis is of kunde,

I do indeed think that is the main knowledge or skill.

of skillset, dat wij hebben.

of skillset that we have.

Is dat we...

Is that we...

Heel goed de linken kunnen leggen tussen...

Very good at making connections between...

Julie doseert nu als materialenleer.

Julie is now teaching materials science.

Of docenten materialenleer.

Or teachers of materials science.

En ik doseer in de werkplaats, waar de studenten gewoon zeggen, ik heb dat idee.

And I dose in the workshop, where the students just say, I have that idea.

En dan zeg ik, oké, dan gaan we dat maken.

And then I say, okay, then we're going to make that.

Voilà.

There you go.

Samen met mijn collega.

Together with my colleague.

En daarvoor heb je gewoon heel veel kennis van, heel veel...

And for that, you just need a lot of knowledge about, a lot of...

Daardoor blijf je aan die skillset, die specifieke skillset bouwen.

As a result, you continue to build on that skillset, that specific skillset.

Mhm.

Mhm.

Maar dat is...

But that is...

Dat is een moeilijke om om te zetten in reguliere...

That is a difficult one to convert into regular...

Ja, dat is een creatieve skillset en dat is heel moeilijk te definiëren.

Yes, that is a creative skill set and it is very difficult to define.

Dat verhaal is niet zo duidelijk.

That story is not so clear.

Nee, dat snap ik.

No, I understand that.

En bijvoorbeeld, als je het dan hebt over ambachtschap.

And for example, when you're talking about craftsmanship.

Ambachtschap.

Craftsmanship.

Zo iets.

Something like that.

Craftsmanship.

Craftsmanship.

Vakmanschap.

Craftsmanship.

Vakmanschap, dat is het woord.

Craftsmanship, that is the word.

Goed, je kent je materie, het is duidelijk.

Good, you know your subject; it's clear.

Ja.

Yes.

En...

And...

En als je het daarover hebt, dan...

And when you talk about that, then...

Bij de overheid bijvoorbeeld, als je moet aangeven, wat doen we?

For example, with the government, when you have to report, what do we do?

Ja, ja.

Yes, yes.

Och, man, dat was een probleem, dat wij zowel staal en hout...

Oh, man, that was a problem, that we had both steel and wood...

Ja.

Yes.

Dat was een gigantisch probleem, dat je zowel...

That was a gigantic problem, that you both...

Ja, maar ja, hoeveel...

Yes, but yes, how much...

Wat doe je...

What are you doing...?

Zeg het gewoon of dat je nu meer staal doet of meer hout.

Just say it, whether you're doing more steel now or more wood.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

En dan pakken we hout...

And then we take wood...

Het is geen plaats voor all-rounders.

It is not a place for all-rounders.

Of je kunt het niet gewoon allebei doen.

Or you can't just do both.

Nee.

No.

Allee, dat was echt...

Come on, that was really...

Dat werd...

That became...

Je voelt dat wel.

You can feel that.

Mensen zitten er niet op te wachten dat je zo breed gaat.

People are not looking for you to go so broad.

Ze hebben liever...

They prefer...

Allee, ja.

Alright, yes.

Zeker verzekeringsgewijs of zo.

Certainly, insurance-wise or something like that.

Ja.

Yes.

Dat was van alle...

That was of all...

Dat bracht wat complicaties met zich mee.

That brought some complications with it.

En ook naar communicatie naar de buitenwereld toe.

And also communication to the outside world.

Is dat vaak ook aangenamer om te zeggen...

Is that often more pleasant to say...

Dat je een heel heldere toepassing hebt.

That you have a very clear application.

Ja, dat is Johanna.

Yes, that is Johanna.

Die doet glas in lood.

She does stained glass.

Ja.

Yes.

Ze doet alles met glas in lood.

She does everything with stained glass.

Maar ze doet glas in lood.

But she does stained glass.

Ja, ja.

Yes, yes.

Dat is waar.

That is true.

Voilà.

There you go.

Top.

Great.

Keigoed.

Very good.

Ja.

Yes.

Ja, dus dat...

Yes, so that...

Het is dan ook heel moeilijk om in te schatten wie je zelf bent.

It is therefore very difficult to assess who you really are.

Allee.

Come on.

Je moet dat dan zelf...

You have to do that yourself...

Maar dat is een continu proces, denk ik.

But I think that is a continuous process.

Het maakt het voor jullie wel interessant.

It makes it interesting for you.

En je hebt daar ook wel de beste mogelijke producten in ontwikkeld.

And you have also developed the best possible products there.

Ja.

Yes.

Omdat je dat ook wel heel de tijd in vraag stelt.

Because you keep questioning that all the time.

Want ik las ook ergens dat jullie steeds...

Because I also read somewhere that you keep...

Op zoek zijn naar het ambachtelijke binnen in industriele processen.

Searching for the craftsmanship within industrial processes.

Dus binnen de industriele processen.

So within the industrial processes.

En ik vroeg mij gewoon af of je dat eens kon uitleggen.

And I was just wondering if you could explain that sometime.

Ik heb dat ergens gelezen in een interview dat je ooit hebt gegeven.

I read that somewhere in an interview you once gave.

Hoe gaan die beide zaken voor jou hand in hand?

How do those two things go hand in hand for you?

Zowel dat ambachtelijke als dat industriele.

Both the artisanal and the industrial.

En voor part dan of zo.

And for part's sake or something.

Wat beschouw je dan binnen part?

What do you consider within part?

Wat is voor jou je meest ambachtelijke skill?

What is your most artisanal skill?

Of je beste ambachtelijke skill binnen part?

What's your best artisanal skill in part?

Wacht, de eerste het eerste.

Wait, first things first.

Dus hoe...

So how...

Hoe dat die ambachtelijke en die industriele processen voor u zich eigenlijk verhouden?

How do those artisanal and industrial processes relate to each other for you?

Ja, het probleem is eigenlijk ook dat ze proberen te doen alsof die niet gelinkt zijn.

Yes, the problem is actually that they try to pretend that they are not linked.

Nee, ze zijn altijd gelinkt.

No, they are always linked.

Die komen voort uit elkaar.

They come from each other.

Dus het enigste wat wij ook proberen te doen is iedereen eraan te herinneren dat dat zo is.

So the only thing we are trying to do is remind everyone that this is the case.

Dat het niet uitmaakt.

That it doesn't matter.

We hebben een project gehad waar we zo gudswerk toepassen op biologisch plaatmateriaal, circulair plaatmateriaal van Circular Matters.

We had a project where we apply good work on biological sheet material, circular sheet material from Circular Matters.

En dan hebben we daar gudswerk op toegepast.

And then we applied good work to that.

En dan was het zo van ja...

And then it was like yeah...

Maar dat was voor ETAB, dus dat was een grote industriele speler.

But that was for ETAB, so that was a large industrial player.

En dan gaat het over ja...

And then it’s about yes...

Ga je dat via CNC doen?

Are you going to do that via CNC?

Of ga je dat met de hand doen?

Or are you going to do that by hand?

En als je dat dan via CNC doet, gaat er dan niks verloren?

And if you do that via CNC, does nothing get lost?

En er gaan wel dingen verloren en zo.

And things do get lost and such.

Maar tegelijkertijd is het noodzakelijk om een speler, gelijk ETAB, die kantoorverlichting maakt.

But at the same time, it is necessary to have a player, like ETAB, that produces office lighting.

Dus dat is allemaal tjak-tjak.

So that's all claptrap.

En het moet zo groot en gemakkelijk te produceren zijn.

And it must be so big and easy to produce.

En een beetje van die omslachtigheid van de vroegere ambachtelijkheid in te steken.

And to incorporate a bit of that awkwardness of the old craftsmanship.

Zodanig dat je er weer aan herinnerd wordt wat dat dan materiaal is en zo.

So that you are reminded again what that material is and so on.

Ik denk dat we daar vooral mee spelen.

I think we're mainly playing with that.

Is altijd gewoon misschien een beetje terug herinneren aan...

Is always just maybe a little bit to remember...

Van hoe deed je het vroeger en hoe kunnen we daar...

From how you used to do it and how we can...

Ja, en ook die romantische factoren daarbij terug te betrekken.

Yes, and also to relate those romantic factors back to it.

De romantiek van de zwaaluwstaartverbinding.

The romance of the swallowtail connection.

Ja.

Yes.

Of de...

Of the...

Ja.

Yes.

Of de...

Of the...

Waar dat iedereen nu naar terug aan het grijpen is.

Where everyone is now reaching back to.

Dat gaat ook in golven, denk ik.

I think that also comes in waves.

Dus als het nu...

So if it is now...

Waarschijnlijk moesten we nu zitten op een golf waarin er heel veel ambacht was.

We probably had to sit on a wave where there was a lot of craftsmanship.

Dan zouden we nog meer industriële processen er proberen in te steken.

Then we would try to incorporate even more industrial processes.

Of industriële perfectie er proberen in te steken.

Or trying to achieve industrial perfection.

Dus ik denk dat...

So I think that...

Ik moet altijd op de twee zijn.

I always have to be on the two.

Ik moet altijd op de grens zitten.

I always have to be on the edge.

En dat is op de grens dat het altijd interessantste is.

And that's where it is always the most interesting, on the edge.

Of het meeste juist, ook genuanceerder.

Or the most accurate, also more nuanced.

Dus ik denk dat we daar altijd gaan op zoek gaan naar...

So I think we will always be looking for...

Hoe kunnen we er een menselijke factor terugsteken in dat industrieel proces?

How can we reintroduce a human factor into that industrial process?

Mensen hebben dat ook nodig.

People need that too.

Anders vereenzelvigde je niet met...

Otherwise, you did not identify with...

Ja, dat is waar.

Yes, that is true.

Een ding.

One thing.

Als ik een imperfectie zie...

If I see an imperfection...

In een glas...

In a glass...

In een glas of zo, dan krijg je iets mee waar je dan zegt van...

In a glass or something, then you get something that you then say...

Ah, oké, iemand heeft dit gedaan.

Ah, okay, someone has done this.

Er is iemand betrokken bij geweest.

Someone has been involved in it.

Dus dat soort zaken proberen we er altijd...

So we always try to deal with those kinds of things...

De laatste tijd trouwens, meer en meer.

Lately, more and more.

Want in het begin denk ik van mijn carrière voor part...

Because in the beginning, I think of my career for part...

En dat ik echt altijd alleen bezig was.

And that I was really always busy alone.

Dan denk ik dat ik nog meer bezig was met gewoon het uitbouwen van mijn eigen skills.

Then I think I was even more focused on just developing my own skills.

Ja.

Yes.

En dat...

And that...

En dan ben je eigenlijk al heel trots als je iets goed kunt afleveren of zo.

And then you're actually quite proud when you can deliver something well or something like that.

En dan na een tijd...

And then after a while...

Met part zijn we echt begonnen met uit te schrijven van...

With part we have really started to write out from...

Ja, maar wat is part?

Yes, but what is part?

Zonder dat we het ondertussen nog altijd niet honderd procent weten.

Without us still not knowing for sure in the meantime.

Maar dat is geen probleem.

But that's not a problem.

Nee, voilà.

No, there you go.

Je gooit wel mee.

You’re in on it too.

Want dat is logisch.

Because that makes sense.

Maar we zijn wel...

But we are...

We houden een soort van manifest bij van ontwerpregels.

We maintain a kind of manifesto for design rules.

Wat we ons proberen aan te houden.

What we are trying to adhere to.

Het zijn vele abstracte gegevens, hè.

It's a lot of abstract data, isn't it?

Want als ik je heel concreet...

Because if I get very concrete with you...

Ik heb je dat gevraagd.

I asked you that.

Neem je meest ambachtelijke tour mee uit je atelier.

Take your most artisanal tour from your studio.

Je hebt dat meegebracht.

You brought that along.

Misschien moet je dat er eens bijhalen.

Maybe you should bring that up as well.

En dan kun je misschien daar ook wel even verder gaan.

And then maybe you can go a bit further there as well.

Dat je verklaart misschien...

That you might declare...

Dat je misschien al schetsen wat je in het atelier ook het meest ambachtelijk uitvoert of zo.

That you might already sketch what you also carry out most craftively in the studio or something like that.

Dus het was moeilijk?

So it was difficult?

Mhm.

Mhm.

Oké.

Okay.

Omdat bijvoorbeeld al gewoon het feit van het aanbeeld van mijn grootvader los van het feit dat het moeilijk te verplaatsen is.

Because, for example, the very fact of my grandfather's statue, apart from the fact that it is difficult to move.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Dat staat nog in zijn atelier ook.

That's still in his studio as well.

Ja.

Yes.

Dus dat is goed.

So that's good.

Mijn grootvader is dat niet meer.

My grandfather is no longer that.

En zijn broer.

And his brother.

Maar dat zou bijvoorbeeld iets sprekend kunnen geweest zijn met metaal.

But that could have been something striking with metal, for example.

Ja.

Yes.

Maar als we met hout bezig zijn...

But when we are working with wood...

Mhm.

Mhm.

Dus ik heb...

So I have...

Dat vond ik al moeilijk, want ja, dan zitten we direct al met...

I found that difficult already, because yes, then we're immediately dealing with...

Oké, ja.

Okay, yes.

Dan moet je keuzes maken.

Then you have to make choices.

Het is los van het feit dat we eigenlijk niet ons willen beperken tot metaal en hout.

It is apart from the fact that we actually do not want to limit ourselves to metal and wood.

Nee, nee.

No, no.

We zijn met metaal en hout vooral bezig omdat dat de materialen zijn die het meest toegankelijk zijn.

We are mainly working with metal and wood because those are the materials that are the most accessible.

Dat is ook een van de redenen waarom ik dat met studenten ook vaak naar voren schuif.

That is also one of the reasons why I often bring that up with students.

Dat is goed, omdat je dat redelijk snel...

That's good because you can do that fairly quickly...

Mhm.

Mhm.

Die machines zijn niet zo duur.

Those machines are not that expensive.

Je kunt er redelijk wat aan handen.

You can do quite a bit with it.

Je kunt er geen gereedschap voor gebruiken en zo.

You can't use any tools for it and stuff.

Allee, ja, ik vind dat...

Well, yes, I think that...

Die zijn heel aanwezig, die materialen, dus...

They are very present, those materials, so...

Mhm.

Mhm.

Ik bedoel, rondom ons, hè.

I mean, around us, right?

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Maar bon, ik heb iets meegepakt voor houtbewerking.

But hey, I picked up something for woodworking.

Het ziet er een beetje uit als een...

It looks a bit like a...

Billenkrasser?

Butt scratcher?

Ja, als een cricket, raket of...

Yes, like a cricket, rocket or...

Maar dat is omdat het zit in een hoeze.

But that's because it's in a cover.

Oh, oh, oh.

Oh, oh, oh.

Uhm.

Uhm.

Ik moet er wel bij zeggen...

I have to mention...

Ja.

Yes.

Ja, want dat is vaak, hè.

Yes, because that's often the case, right?

Ik stel me altijd heel verontschuldigend op ten opzichte van andere of echte ambachtsluiten.

I always position myself very apologetically towards other or true craftsmen.

Oké, jij voelt je geen echte...

Okay, you don't feel like a real...

Maar nee, ik voel me zeker geen echte houtbewerker.

But no, I certainly don't feel like a real woodworker.

Nee.

No.

Want ik kan dat niet zeggen, want dan zou ik mijn leven aan het bewerken van hout moeten.

Because I can't say that, because then I would have to spend my life working with wood.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

En ik kan u namen geven die beter zijn, zeker in de Japanse houtbewerking.

And I can give you names that are better, especially in Japanese woodworking.

En als een Japanse houtbewerker dit ziet, dan zegt hij...

And when a Japanese woodworker sees this, he says...

Zegt hij, maar jongen, toch, stik daar alsjeblieft zo snel mogelijk een nieuw blad op.

He says, but boy, please stick a new sheet on that as soon as possible.

Ja.

Yes.

Want je hebt dat helemaal kapotgezaagd op iets, ja, je hebt dat ergens mismeesterd.

Because you completely messed that up on something, yes, you mismanaged that somewhere.

Maar het spreekt wel tot de verbeelding.

But it does speak to the imagination.

Ik vraag me wel echt af wat het is.

I really wonder what it is.

Je hebt ook een mooi geluid, maar ik kan niet...

You have a nice sound too, but I can't...

Ja, wauw.

Yes, wow.

Uhm, ja, nee, het is eigenlijk gewoon echt effectief gewoon een zaag.

Uh, yeah, no, it's actually really just an effective saw.

Echt gewoon een zaag.

Just a real saw.

Het is gewoon een simpele Japanse zaag.

It is just a simple Japanese saw.

Met twee kanten voor fijner zaagwerk en ene voor wat grover zaagwerk.

With two sides for finer sawing work and one for coarser sawing work.

Oké.

Okay.

Maar je hebt een gigantische raceman aan Japanse zagen.

But you have a gigantic racing man with Japanese saws.

En je hebt dat echt effectief vaak gebruikt.

And you have really used that effectively often.

Ja, ja, ja, gebruikt ik heel vaak.

Yes, yes, yes, I use it very often.

Daarom dat ik hem ook mismeesterd heb, omdat ik in een situatie kom van, oh, het zou goed zijn om...

That's why I also mismanaged him, because I find myself in a situation of, oh, it would be good to...

Eigenlijk, waarom heb ik hem mismeesterd?

Actually, why did I miss him?

Omdat ik dan weer...

Because then I...

Al die materialen door elkaar heb.

I have all those materials mixed up.

En dan soms belandt dat in een situatie dat een echte houtbewerker dan nooit dit gereedschap nooit zou brengen.

And then sometimes it ends up in a situation where a real woodworker would never bring this tool.

En ik mismeester dat dan.

And I mismanage that then.

Nu, past op, ik denk dat er nog wel ambachtslui zijn die durven grof om te gaan met hun materiaal.

Now, watch out, I think there are still craftsmen who dare to handle their materials roughly.

Zeker.

Certainly.

Maar, waarom heb ik het vooral bij?

But, why do I have it especially with?

En wat vind ik daar heel poëtisch aan dan?

And what do I find very poetic about that then?

Is, het is een Japan.

Yes, it is a Japan.

Het is een Japanse zaag, dus dat betekent dat de zaagtanden in de andere richting staan.

It is a Japanese saw, so that means the teeth of the saw are facing the other way.

Ah, oké.

Ah, okay.

En ik vind dat zo tekenend, dat is eigenlijk, ik vind dat kei...

And I find that so telling, that actually, I think it's really...

De eerste keer dat ik dat dan deed, vond ik dat pakken beter.

The first time I did that, I found that suits were better.

Omdat je...

Because you...

Het is eerlijk, je duwt.

It's fair, you push.

Je duwt en dat maakt een kleine inkeping die je dan kan begeleiden voor de trekkende beweging.

You push and that creates a small notch that you can then guide for the pulling motion.

Kun je meer kracht zetten op de trekkende beweging.

Can you apply more force on the pulling movement?

Ik denk dat echte aanhangers...

I think that true supporters...

Want ik wil hier geen discussie starten.

Because I don't want to start a discussion here.

Maar ik denk dat echte aanhangers van de Europese of Westerse zaag zullen zeggen dat je gewoon de techniek moet omdraaien of zo.

But I think that true supporters of the European or Western perspective will say that you just need to turn the technique around or something like that.

Maar ik vind het wel gewoon, het is heel tekenend dat er een gigantische...

But I find it just normal, it is very telling that there is a gigantic...

Los van het feit dat Japanse houtbewerkers toch gecategoriseerd worden als de betere houtbewerkers.

Aside from the fact that Japanese woodworkers are still categorized as the better woodworkers.

En die doen het totaal anders.

And they do it completely differently.

En dat zet toch al tot nadenken over dat je niet in je eigen hoksje moet blijven.

And that already makes you think about not staying in your own little box.

Ja, dat je heel ruim moet kunnen blijven denken.

Yes, you have to be able to think very broadly.

En ondertussen, ik ben hier...

And in the meantime, I am here...

Voor u misschien is dit een nieuw object, maar voor veel mensen is dat een ingetrapte deur.

For you, this might be a new object, but for many people, it is a kicked-in door.

Ik bedoel, we weten dit.

I mean, we know this.

Maar gewoon het feit van dat om te draaien...

But just the fact of turning it around...

Dat spreekt mij zo hard aan.

That resonates with me so much.

Door het feit dat je dat totaal anders benadert...

Because you approach that completely differently...

Mogelijks totaal verbeterd, mogelijks ook niet.

Possibly totally improved, possibly not.

Maar zeker andere eigenschappen krijgt.

But certainly other properties are obtained.

En dus dat is ook hetzelfde met die bijvoorbeeld van...

And so that is the same with, for example, that of...

Ja, waarom zouden we dat materiaal wel en dat materiaal niet?

Yes, why would we use that material and not that material?

Het is het juiste materiaal in de juiste context.

It is the right material in the right context.

Het is altijd context.

It is always context.

Maar ja, we zijn ook interieurvormgevers natuurlijk.

But yes, we are also interior designers, of course.

Dus er komen eigenlijk al heel veel materialen.

So many materials are actually already coming.

Je hebt ook al wel de neiging om verschillende materialen bij elkaar te...

You do tend to combine different materials together...

We zijn geen ontwerpers van houten meubilair.

We are not designers of wooden furniture.

Dat zijn we wel, maar niet alleen daar.

We are, but not only there.

Nee, nee, nee.

No, no, no.

En ergens zou ik dan het liefst van alles soms...

And somewhere I would sometimes prefer everything...

Ik denk dat we het altijd brengen tot een niveau dat we kunnen zeggen...

I think that we always bring it to a level where we can say...

En als er nu iemand dat zou overpakken, dan zou het nog beter zijn misschien.

And if someone were to take that over now, it might be even better.

Het kan een industrieel proces zijn.

It can be an industrial process.

Het kan gewoon zijn dat er iemand is die nog betere skillsets heeft.

It may simply be that there is someone who has even better skill sets.

Maar het is het concept dat we proberen uit te werken.

But it is the concept that we are trying to develop.

En dan besef je eigenlijk van...

And then you actually realize that...

Oké, nu is dat concept er, dat werkt.

Okay, now that concept is there, that works.

Het ziet er vaak ook gewoon goed uit als jullie iets maken.

It often just looks good when you make something.

Maar om het nu meerdere keren te gaan verkopen of zo,

But to sell it several times now or something,

dan mag eigenlijk iemand anders of kan iemand anders het beter produceren.

Then actually someone else may or can someone else produce it better.

Eigenlijk willen we het ook niet per se...

Actually, we don't necessarily want it either...

Ergens wel, hè, maar altijd in kleine oplages.

Somewhere, yes, but always in small quantities.

Want we willen niet in dat tijdstip...

Because we don't want at that time...

Dan zou het beug geraakt worden.

Then it would be hit by the boar.

Het is dat.

It is that.

Ja.

Yes.

Zoal jullie klanten, of vooral jullie klanten.

Such as your customers, or especially your customers.

We zijn nu de laatste tijd meer bezig voor bedrijven te werken,

We have been increasingly working for companies lately.

allianties aan te gaan met initiatieven.

to form alliances with initiatives.

We blijven meedoen aan wedstrijden.

We keep participating in competitions.

Ja.

Yes.

En los daarvan hebben we ook al wel een particuliere klanten...

In addition to that, we also have some private customers...

Bestand.

File.

Bestand, ja.

File, yes.

Ja, klantenbestand.

Yes, customer base.

Maar dat diepen we niet zozeer heel bewust uit.

But we don't really dig that out very consciously.

Omdat we wel heel interessant vinden om zo met bedrijven te werken

Because we find it very interesting to work with companies like this.

of voor bedrijven te werken.

or to work for companies.

Dat is wel iets wat dat...

That is something that...

Omdat je dan...

Because then you...

Die hebben ook hun kennis van de verkoop.

They also have their knowledge of sales.

Ja.

Yes.

De verkoop, ik weet niet hoe dat bij jou zit,

The sales, I don't know how that is for you,

maar dat is iets wat erbij moet...

but that is something that needs to be included...

Dat is voor veel mensen iets wat erbij moet komen.

That is for many people something that needs to be added.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

En zij hebben dan een afzetmarkt, ze hebben een groot netwerk

And they then have a market, they have a large network.

en ze kunnen dan...

and then they can...

Het is eigenlijk qua businessplan ook helemaal geen goed businessplan.

It is actually not a good business plan at all.

Het is meer zelfverrijkend en niet financieel rendabel.

It is more self-enriching and not financially profitable.

En je ziet ze dan eerder als partners of wel echt als...

And do you see them more as partners or really as...

Ja, dat is dan ook het probleem, dat je ze niet ziet zelfs als klanten,

Yes, that is the problem, that you don't even see them as customers.

maar eerder als partners, waardoor dat je mee in hun verhaal...

but rather as partners, which allows you to be part of their story...

volledig stapt.

completely steps.

Ja, en dat je eigenlijk je karretje meer aan hun haakt.

Yes, and that you actually connect your cart more to them.

Ja, of net te veel gaat doen voor hun,

Yes, or just doing too much for them.

waardoor dat het dan financieel zo wat achterblijft.

which causes it to lag financially.

Maar los van dat ben ik al heel blij met de dingen

But aside from that, I am very happy with the things.

dat we al hebben mogen doen.

that we have already been able to do.

Dus dat denkt je dan vaak.

So that's what you often think then.

Allee, zo.

Alright, then.

Ik vraag me ook af, want dat weet ik nog niet helemaal,

I'm also wondering, because I don't know that completely yet,

van waar is jullie rolverdeling een beetje binnen part van?

Where is your division of roles a bit part of?

Jij hebt je sterktes, Julie heeft haar sterktes.

You have your strengths, Julie has her strengths.

En hoe komt dat samen?

And how does that come together?

Hebben jullie een bepaalde echt duidelijke rolverdeling?

Do you have a specific, clear division of roles?

Of vloeit dat ook weer altijd over in elkaar?

Or does that always flow into each other?

Of vloeit het altijd over?

Or does it always overflow?

Het is niet dat iemand het design doet, of iemand het conceptueel...

It's not that someone does the design, or someone does the conceptual...

Maar, ik wil dat wel onderverdelen.

But, I want to break that down.

Je moet helemaal niet, hè.

You don't have to at all, right?

Het was voor mij niet duidelijk.

It wasn't clear to me.

Maar voor de duidelijkheid, mensen hebben dat graag.

But for the clarity, people like that.

Maar het ding is, wat wij zelfs...

But the thing is, what we even...

De naampart en zo, dat komt er ook allemaal van

The name part and so on, all of that comes from it too.

dat die dingen niet al...

that those things aren't already...

Je moet dat allemaal niet loszien van elkaar.

You shouldn't see all that in isolation from each other.

Het leven werkt niet zo.

Life doesn't work that way.

Van daar bakken we pizza's en daar draaien we pasta.

From there we bake pizzas and there we make pasta.

Allee, ik weet niet of dat de beste metafoor is.

Well, I don't know if that's the best metaphor.

Maar het werkt alleszins niet zo van het uitvoerend proces

But it certainly doesn't work that way in the executive process.

van het ontwerpproces te scheiden.

to separate from the design process.

En dan te zeggen...

And then to say...

En dan nog binnen een bedrijf waar dat ook gaar met twee man werkt,

And then still within a company where that also works with two people,

te zeggen, die doet dat en die doet dat.

to say, that one does that and that one does that.

Ja.

Yes.

Nee, nee, maar vaak is het...

No, no, but often it's...

Bij ons is het bijvoorbeeld wel heel afgeleind, hè.

With us, it is quite definitive, isn't it?

Omdat het gewoon elkaar sterktes of zwaktes zijn

Because they are just each other's strengths or weaknesses.

die je niet benut of die je niet hebt.

that you do not use or that you do not have.

En samen vorm je een soort van beter geheel

And together you form a kind of better whole.

dan dat je dat alleen zou zijn.

than if you would be alone.

Ja.

Yes.

Maar ik denk niet dat Wannes mijn werk kan overnemen.

But I don't think Wannes can take over my work.

En ik zou ook Wannes zijn werk niet kunnen overnemen.

And I would not be able to take over Wannes's work either.

Daarmee dat ik het mij afvroeg hoe dat dan is.

That made me wonder how that is.

Bij ons is de bedoeling dat dat met verloop van tijd wel kan.

With us, the intention is that this will be possible over time.

Maar ik moet wel toegeven dat dat eigenlijk

But I must admit that it actually

nog niet kan.

not yet can.

Honderd procent.

One hundred percent.

Hoewel dat bijvoorbeeld Julie en ik,

Although, for example, Julie and I,

we hebben eigenlijk bijna dezelfde opleiding.

We actually have almost the same education.

Dus het gaat puur om ervaring.

So it's purely about experience.

Ja, daarmee dat ik er benieuwd naar was

Yes, that's why I was curious about it.

van hoe dat dat bij jullie was.

of how that was for you.

En dan is het wel zo dat er sommige dingen...

And then it is true that there are certain things...

Ik ken die een atelier het beste, natuurlijk.

I know that studio best, of course.

Omdat er ook een tijd is geweest

Because there was also a time

dat ik daar heel de tijd mee bezig was.

that I was busy with that the whole time.

Nog samen met andere mensen.

Still together with other people.

En dan...

And then...

Ja, dus ik heb die ook gemaakt.

Yes, so I made that too.

Ik heb het ook ingericht.

I have set it up as well.

Ik heb ook gezegd, dat gaan we daar leggen,

I also said, we're going to put that there.

dat gaan we daar leggen, dat gaan we daar leggen.

We're going to put that there, we're going to put that there.

Ik label dat wel.

I'll label that.

Maar voordat je van buiten weet

But before you know from the outside

waar dat alles al gewoon ligt, simpelweg.

where everything simply already lies.

Ik heb die machines gekocht.

I have bought those machines.

Ik heb er sommige een beetje aan liggen prutsen

I've been fiddling with some of them a little bit.

dat die dan beter werken.

that it will work better then.

Dus het is logisch dat ik al die dingen beter ken.

So it makes sense that I know all those things better.

En ik heb ook mijn eigen werkmethodes gevormd.

And I have also developed my own working methods.

Op basis van wat ik dacht dat het zou moeten zijn.

Based on what I thought it should be.

Dat is dat autodidactische.

That is that autodidacticism.

Dus er is een inhaalbeweging die nodig is.

So there is a catch-up movement that is needed.

Nu is het ook wel de vraag,

Now the question is also,

is het wel nuttig zelfs om die inhaalbeweging te doen?

Is it even useful to make that catching-up move?

Maar we moeten wel genoeg weten

But we need to know enough.

van hoe die zaken werken

of how those things work

voor elkaar daarop te adviseren.

to advise each other on that.

En samen daaraan...

And together with that...

Samen dat te bespreken.

To discuss that together.

Julie weet hoe ver...

Julie knows how far...

Wat dat de mogelijkheden zijn met die inhaalbeweging.

What the possibilities are with that catch-up move.

Genoeg om dat dan te pushen naar een niveau.

Enough to push that to a level.

Want Julie zegt ook altijd...

Because Julie always says...

Ja...

Yes...

Want je zit eigenlijk altijd in een tweestrijd

Because you're always in a dilemma.

tussen ontwerper en uitvoerder.

between designer and executor.

Als je ontwerper en uitvoerder tegelijk bent,

If you are both designer and executor,

dan moet je...

then you have to...

Dan moet je jezelf pushen.

Then you have to push yourself.

Dus dan gaat een ontwerper...

So then a designer goes...

Dan moet je nu zeggen...

Then you need to say now...

Ja, doe dat dan toch maar zo.

Yes, just go ahead and do it that way.

En een uitvoerder zegt...

And a contractor says...

Ja, maar dat is toch echt moeilijk doen?

Yes, but isn't that just really difficult?

Ja, maar toch...

Yes, but still...

En we wisselen eigenlijk continu af

And we actually take turns continuously.

in die rolverdeling, denk ik.

in that casting, I think.

Soms zegt de ene, doe het gemakkelijker.

Sometimes one says, make it easier.

En de andere...

And the other...

Ja, maar kom, nee.

Yes, but come on, no.

Het is toch schoner als het...

It is nicer if it...

Ik vind het ook wel supergoed.

I also think it's really great.

Ik vind dat het ook keigoed kan werken.

I think it can work really well too.

Dat je elkaar ook heel de tijd...

That you keep each other all the time...

Inderdaad, waar je je pusht.

Indeed, where you push yourself.

Dat betekent...

That means...

Dat betekent ook dat je het nooit eens...

That also means that you never agree...

Nee, dat je inderdaad altijd aan het discussiëren bent.

No, you are indeed always discussing.

En dat je ook niet kunt zeggen...

And that you also cannot say...

Nee, jij moet het loslaten, want het is mijn ding.

No, you need to let it go because it's my thing.

Want hoe is dat dan?

Because how is that then?

Je werkt daar supernaar samen met jullie.

You work super unpleasantly together with you guys.

Jullie atelier bevindt zich aan jullie woning.

Your studio is located at your home.

En sinds afgelopen jaar zijn jullie ook ouders geworden.

And since last year, you have also become parents.

Dus er is ook een soort van nieuwe kleine partner in je leven.

So there is also a kind of new little partner in your life.

Hoe is dat met jullie work-life balance?

How is it with your work-life balance?

Zijn jullie altijd aan het werken?

Are you always working?

Of staan jullie soms...

Or are you sometimes...

Zijn jullie soms ook wel uit?

Are you sometimes out too?

Ik weet niet of dit voor de gevoelige kijkers is,

I don't know if this is for sensitive viewers.

maar die kleine partner is vandaag meegeweest naar een project

but that little partner went along to a project today

waar we een bureauruimte gingen inrichten.

where we were going to set up an office space.

Julie heeft daar de hoofdverantwoordelijkheid in dat project.

Julie has the primary responsibility in that project.

Ik zeg het maar voor zo nog wat de taakverdeling.

I'm just saying it for now about the division of tasks.

Maar daar is de kleinste partner onder ons.

But there is the smallest partner among us.

Ze heeft daar een explosie in de broek veroorzaakt.

She caused an explosion in her pants there.

Dus ik weet niet of die al aan het renderen is.

So I don't know if it is already rendering.

Nee, nee.

No, no.

De grens tussen de work-life balance.

The boundary between work-life balance.

Als we het dan toch over ambachtschap hebben

If we're talking about craftsmanship after all.

en terug gaan naar de middeleeuwen,

and go back to the Middle Ages,

dan voor het anciën regime,

then for the ancien régime,

dat is de hoogdagen zeker, of wat zeggen ze dan?

That is certainly the high days, or what do they say then?

Ik weet het niet.

I don't know.

Daar is die work-life balance, dat bestond toch niet?

There is that work-life balance, didn't it not exist?

Ik denk dat dat vroeger in het algemeen in alles wel zo was.

I think that used to be the case in general in everything.

Alles is toch gewoon ook...

Everything is just...

We zijn dit aan het doen.

We are doing this.

Sowieso.

Anyway.

En dan doen we dat.

And then we do that.

Dat is iets van onze huidige maatschappij,

That is something of our current society,

dat die work-life balance er wel moet zijn.

that there must be a work-life balance.

Omdat de job niet plezant is.

Because the job is not fun.

Dat is waar, klopt.

That is true, correct.

Daarom moet je daar afgescheiden houden.

Therefore, you must keep it separate there.

En als je iets plezant doet, dan hangt het eraan.

And when you do something fun, it depends on it.

Want het is ook niet de bedoeling dat je geld gaat verdienen

Because it is not the intention for you to make money.

met iets wat je plezant doet.

with something that you enjoy doing.

Nee, dat is waar.

No, that's true.

Het is ook heel moeilijk om, als je echt door iets gepassioneerd bent,

It is also very difficult to, when you are truly passionate about something,

het houdt je heel de tijd bezig,

it keeps you busy all the time,

om te zeggen van, nu zetten we het uit.

to say, now we turn it off.

We denken er niet aan.

We don't think about it.

Ja, daar ben ik wel beter in aan het worden.

Yes, I am getting better at that.

Oké, goed.

Okay, good.

Als mid-dertiger.

As a mid-thirty-year-old.

Ja, als mid-dertiger.

Yes, as a mid-thirty-something.

Ik hoop dat ik daar ooit ga komen.

I hope to get there someday.

Ik denk dat wel.

I think so.

Ik heb nog wat jaren tegen.

I have a few years left.

Ja, eigenlijk, waarom ben ik dat beter?

Yes, actually, why am I better at that?

Misschien ook wel met de Rienes, dus met mijn zoon.

Maybe also with the Rienes, so with my son.

Ja, ik denk wel dat een kind heel mindful kan zijn.

Yes, I do think that a child can be very mindful.

Dat je daar niet...

That you are not there...

Ja, of al zelfs daarvoor.

Yes, or even before that.

Er was een heel bewuste keuze om daarvoor te gaan.

There was a very conscious choice to go for that.

Omdat we ook wel wisten dat dat iets is voor je eigen.

Because we also knew that is something for yourself.

Nee, nee, maar ik denk misschien ook

No, no, but I think maybe too.

dat een van de grote verschillen is

that one of the big differences is

dat wij altijd hebben geprobeerd om allesomvattend te zijn.

that we have always tried to be comprehensive.

We willen alles kunnen en we willen alles, alles, alles.

We want to be able to do everything and we want everything, everything, everything.

En dat is een fout.

And that is a mistake.

Je moet een beetje je niche ook durven laten zijn.

You have to be a bit daring to let your niche be.

Maar ja, als je dan geen niche hebt om mee te beginnen,

But yes, if you don't have a niche to start with,

dan start je zo al op...

then you start off like this...

Nu beginnen we een beetje...

Now we are starting a little...

Daarom dat we echt omschrijven wie zijn wij, wat proberen we te doen.

That is why we really describe who we are, what we are trying to do.

Ik weet altijd eigenlijk interviews zoals dit.

I always actually know interviews like this.

Ik vind dat heel moeilijk om dan zeker te zijn

I find it very difficult to be certain then.

dat dat verhaal eigenlijk een beetje helder is.

that the story is actually a bit clear.

Want ik denk, ja, kan er eigenlijk nog iemand aan uit?

Because I think, yes, can anyone actually still handle it?

Ja, dat is echt een oprechte bezorgdheid.

Yes, that is truly a genuine concern.

Omdat ik er soms zelf...

Because sometimes I...

Daarom dat we echt onderling,

That's why we really need to communicate among ourselves.

wat ik en Julie bijvoorbeeld, proberen te doen.

what Julie and I, for example, are trying to do.

En dat deden we daarvoor ook al,

And we had already done that before.

toen we met andere mensen samenwerkten.

when we worked together with other people.

Was retrospectieven, vergaderingen.

Was retrospectives, meetings.

En altijd als we dat niet doen, dan merken we,

And whenever we don't do that, we notice,

ja, we moeten dat eigenlijk nog eens terug doen.

Yes, we actually need to do that again.

Dat we alle twee wel op dezelfde lijn zijn.

That we are both on the same page.

Van wie willen we zijn en wat willen we doen?

Who do we want to be and what do we want to do?

Ik denk dat die noodzakelijkheid bij ons,

I believe that necessity is with us,

omdat het niet helder is,

because it is not clear,

nog meer nodig is.

is still needed.

En dat bij ons ook,

And that with us too,

als wij het niet gaan invullen,

if we are not going to fill it in,

dan gaan er andere mensen het voor ons invullen.

Then other people will fill it out for us.

En dat is heel gevaarlijk.

And that is very dangerous.

Daar hebben we in het verleden ook al vaak genoeg gehad,

We've had that often enough in the past too,

dat je de klant laat beslissen wie je dan bent.

that you let the customer decide who you then are.

En wat voor iets je moet maken.

And what kind of thing you have to make.

Wat je dan moet maken.

What you then need to make.

Dus het hoogste goed dat je hebt,

So the highest good that you have,

want dat is dan als zelfstandig in het algemeen,

because that is then when independent in general,

is dat je zelf wel mag beslissen wat het is.

you are allowed to decide for yourself what it is.

Daarin heb je de vrijheid.

Therein you have the freedom.

Ja.

Yes.

Dat is een van de grote voordelen van het ondernemen en van...

That is one of the great advantages of entrepreneurship and of...

Het enigste.

The only one.

Ja.

Yes.

Wel een heel groot voordeel.

Well, a very big advantage.

Ja, wel een heel groot voordeel.

Yes, that's a very big advantage.

Niet te onderschatten.

Not to be underestimated.

Als je het te goed doet,

If you do too well,

is dat je levenswaarde die dat gaat bepalen.

Is that your life value that is going to determine that?

Ik denk, kijk, we zullen zien,

I think, look, we'll see,

maar ik denk niet dat ik in een midlifecrisis ga belanden,

but I don't think I'm going to end up in a midlife crisis,

omdat ik er al zoveel heb meegemaakt ondertussen.

because I have already experienced so much in the meantime.

Ja, ja.

Yes, yes.

Elke ontwikkeling is een soort van nieuwe crisis.

Every development is a kind of new crisis.

Of ik zou dat doorzeggen gaan.

Or I would pass that on.

Wat ga ik doen?

What am I going to do?

Moet ik een nieuw hobby hebben op mijn...

Should I have a new hobby on my...

Kan, hè?

Can, right?

Maar welke hobby?

But which hobby?

Dat moet niet.

That shouldn't be necessary.

Dan doen we toch gewoon een ander materiaal nog.

Then we will just use another material.

Ja, zo, ja, dat kan zeker ook.

Yes, yes, that can certainly be done too.

Allee, zo, ik moet mezelf ontdekken.

Well then, I need to discover myself.

Nee, we zijn al zoveel jaren bezig met keihard...

No, we've been working hard for so many years...

Keihard in je eigen te moeten binnenkijken, vind ik.

I think it's really hard to have to look inside yourself.

En dat is nog iets bij echt zo de typische handwerk of ambacht,

And that's still something like the typical craftsmanship or trade.

dus vakmanschap, ideeën, is dat het vaak een traag ambacht is,

so craftsmanship, ideas, is that it is often a slow craft,

waardoor dat je heel veel tijd hebt voor zelfreflectie.

which allows you a lot of time for self-reflection.

Ik denk echt, ik was al langs nog gaan pottenbakken,

I really think I should have gone pottery painting a while ago,

en dat klopt dan wel, wat dat ziet.

And that is correct, as far as that goes.

Allee, potten draaien, waar iedereen dan zegt dat dat enorm meditatief is.

Come on, throwing pots, where everyone says it's incredibly meditative.

Maar dat is ook wel zo van die dingen, hè.

But that's just how things are, right?

Dat is zeker.

That is for sure.

Dat geeft je...

That gives you...

Dat zijn dingen die je bij jezelf, als je zelf iets creëert, niet echt vindt.

Those are things you don't really find in yourself when you create something.

Jawel, jawel.

Yes, yes.

Ja, oké.

Yes, okay.

Ja, als ik in een goede flow zit,

Yes, when I'm in a good flow,

en als ik het niet te veel laat afhangen van de deadline.

and if I don’t let it depend too much on the deadline.

Ja.

Yes.

Want wij zitten daar heel gevrongen.

Because we are sitting there very cramped.

Met die deadlines?

With those deadlines?

Wij zitten in onze positie daarin heel gevrongen.

We are in our position very cramped in that.

Omdat er zoveel...

Because there are so many...

Onze klanten zijn niet per se op zoek naar een ambachter.

Our customers are not necessarily looking for a craftsman.

Ze zijn misschien eerder naar een interieurarchitect op zoek.

They may be looking for an interior designer earlier.

Dus je wordt elke keer een beetje gedwongen,

So you are a little forced each time,

om zo min mogelijk ambachtelijk en traag te werken.

to work as minimally artisanal and slowly as possible.

Ja, en als wij niet uitleggen wat er van ons kan verwacht worden,

Yes, and if we do not explain what can be expected of us,

en waarom je ons tijd moet geven,

and why you need to give us time,

of wat de meerwaarde is,

or what the added value is,

dan pakt de klant het over,

then the customer takes over,

en bepaalt die van, ja, maar dan gaan we gewoon zo snel mogelijk,

and decides that one, yes, but then we just go as fast as possible,

en dan gaan we...

and then we will go...

Maar dan zoekt iemand anders, die het niet per se op die manier...

But then someone else looks for it, who doesn't necessarily do it that way...

Dus wat we proberen te doen, is ook veel meer en meer in te zetten,

So what we are trying to do is to also invest much more and more in.

op eerst zelf maken,

first make yourself,

en dan mensen zeggen, dit is wat wij verkopen.

and then people say, this is what we sell.

Het is wat wij aanbieden.

It is what we offer.

Maar het is zowat gegroeid, omdat het nooit zo gestart is,

But it has kind of grown, because it never started that way.

helemaal in het begin was het ook gewoon van, ja, oké,

right at the beginning it was just like, yeah, okay,

ik wil ook machines kunnen kopen, en dit en dat,

I also want to be able to buy machines, and this and that,

en dus oké, als ik dan maatwerk voor iemand kan maken,

And so okay, if I can create a custom piece for someone,

dan kan dat weer rekeningen betalen, en kunnen we dan voort.

Then we can pay the bills again, and we can move on.

Dus het zit altijd tussen die...

So it is always in between those...

Ja, het zit daar altijd...

Yes, it's always there...

Het is in ieder geval de moeite waard om het heel nauw op te volgen,

It is definitely worth keeping a close eye on it.

en zelf...

and yourself...

En dat is ook...

And that is also...

Eigenlijk, die discussie voeren is natuurlijk met Julie het gemakkelijkste,

Actually, having that discussion is of course easiest with Julie.

want zij weet het het beste.

because she knows it best.

Zij weet evenzeer als ik wat de doelstelling is.

She knows as well as I do what the objective is.

We hebben ook een gelijke doelstelling.

We also have a common objective.

Als wij zelf vinden dat we...

If we ourselves think that we...

Ja, ons privéleven is ons ook belangrijk,

Yes, our private life is also important to us.

dus wij kunnen ons werk vormen,

so we can shape our work,

naar ons privéleven en alles zo.

to our private life and everything like that.

Ja, ja, sowieso.

Yes, yes, for sure.

En iedereen begrijpt...

And everyone understands...

Binnen de bestuursvergadering begrijpt iedereen elkaar.

Within the board meeting, everyone understands each other.

Ja, dat is waar.

Yes, that is true.

Het gaat daarom niet minder heftig aan toe.

It doesn't happen any less intensely.

Nee, nee, nee.

No, no, no.

Het is wel te...

It is indeed possible to...

Ik versta mekaar niet.

I don't understand each other.

Naast jullie apart verhaal,

Besides your separate story,

geven zowel Julie als jij ook nog les.

Both Julie and you also teach.

Ja, slimme.

Yes, clever.

Allebei op dezelfde school, denk ik zelfs.

Both at the same school, I think even.

Ja, briljant.

Yes, brilliant.

Interieurveromgeving,

Interior environment,

op de school waar je zelf ook gestudeerd bent,

at the school where you also studied,

ja, ik wel.

Yes, I do.

Ja, jij wel, hè?

Yes, you do, don't you?

Dus op Luca in Brussel,

So at Luca in Brussels,

Sint-Lucas,

Saint Luke,

en Gent ook.

and Ghent as well.

Ja, Sint-Lucas, die zijn samengevoegd.

Yes, Saint Luke, they have been merged.

Oké.

Okay.

Lucas School of Arts.

Lucas School of Arts.

Ja.

Yes.

Hoe belangrijk is die mentortaak voor jou?

How important is that mentoring task to you?

Super.

Super.

Eigenlijk, ik was er ook

Actually, I was there too.

naar aanleiding van dit gesprek nog over aan het nadenken,

still thinking about this conversation,

dat dat...

that that...

Dat is een geschenk, hè.

That's a gift, isn't it?

Dat is heel intens.

That is very intense.

Dat is supervermoeiend.

That is really exhausting.

Dat vreet energie.

That eats up energy.

Maar ja, dat is bij alles wat dat de moeite waard is om te doen.

But yes, that applies to everything that is worth doing.

Dus dat is keigoed dat je kunt dag in, dag uit.

So that's really great that you can do it day in, day out.

Ik zie...

I see...

Ik moet eens nadenken, maar ik denk dat ik iets van een 200...

I need to think for a moment, but I think I have something like 200...

Zeker 200 projecten samen met studenten maak per jaar.

Certainly, I undertake 200 projects together with students each year.

Dat is veel.

That is a lot.

Dat is heel veel.

That is a lot.

Ik zeg ook niet dat die allemaal even sterk zijn

I'm not saying that they are all equally strong.

en dat de studenten dat allemaal even...

and that the students all just...

Dat ze graag doen.

That they like to do.

Maar ja, qua triggering voor zichzelf bezig te zijn...

But yes, in terms of triggering to be busy with oneself...

En je haalt er zelf ook veel uit?

And do you get a lot out of it yourself as well?

Qua inspiratie?

What about inspiration?

Qua inspiratie, ja.

As for inspiration, yes.

Ik heb geen idee, hè.

I have no idea, huh.

Ja, maar voor...

Yes, but for...

Qua inspiratie...

As for inspiration...

Ja, tuurlijk, je wordt keihard getriggerd.

Yes, of course, you get triggered really hard.

Het is ook een heel moeilijke oefening om te bepalen van...

It is also a very difficult exercise to determine from...

Goed, ik ben hier nu een student aan het helpen.

Okay, I am here helping a student now.

Ik ben hier als leerkracht.

I am here as a teacher.

Ik geef hier goede ideeënprijs.

I award good ideas here.

Dat je denkt van...

That you think of...

Ach, maar je zou er iets mee moeten doen.

Ah, but you should do something with it.

Ja, sowieso.

Yes, definitely.

Die doen er dan niks mee.

They don't do anything with it.

Dan ligt het dan op tafel.

Then it lies on the table.

Maar ideeënprijs, want dat klinkt dan precies...

But idea price, because that sounds exactly...

Dat is niet waar ook.

That is not true either.

Dat is een samenwerking dat je op dat moment doet.

That is a collaboration that you are doing at that moment.

En alle credits gaan naar studenten.

And all credits go to students.

Maar wat jij soms wel van denkt, van DM, daar zit veel in.

But what you sometimes think about DM has a lot in it.

Daar zit veel in, maar dan nog...

There is a lot in that, but still...

Ja.

Yes.

De goeie halen dat eruit, sowieso.

The good ones take that out, for sure.

Of beschouwen dat als een eerste stap.

Or consider that as a first step.

Ja.

Yes.

En een idee, dat is het ding ook met de tweestrijd tussen ontwerper en maker.

And an idea, that's also the thing with the struggle between designer and maker.

Het idee, voor mij als ontwerper, is niet zo waardevol als een ontwerper die louter ontwerpend

The idea, for me as a designer, is not as valuable as a designer who is purely designing.

werkt.

works.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Omdat die uitvoering bij jullie ook gewoon zo belangrijk is.

Because that execution is also just so important to you.

Ja.

Yes.

Dus auteursrechtelijk en zo.

So, copyright-wise and all that.

Ja.

Yes.

Ik vind het niet zo erg als we het dan ook weer over vakmanschap, dan mochten kopiëren.

I don't mind if we then also talk about craftsmanship, then we could copy.

Dat was zelfs de bedoeling.

That was even the intention.

Kopiëren van uw leermeester.

Copying from your master.

Replica's maken.

Making replicas.

Maak replica's.

Make replicas.

Zelfs vakmanschap in schilderkunst.

Even craftsmanship in painting.

Doe maar.

Go ahead.

En dan, ja oké, dan zetten we er een de naam onder.

And then, yes okay, we will put a name under it.

Goed, dat is misschien niet helemaal juist, maar dus daar heb ik, omwille van het feit

Well, that might not be entirely correct, but that's why I have, for the sake of the fact

dat ik weet dat uitvoering ook heel veel is.

that I know that execution is also a lot.

En dat probeer ik bij mijn studenten ook altijd mee te geven.

And I always try to convey that to my students as well.

Het idee, doe alsjeblieft voort.

The idea, please go on.

Als je een idee hebt, begin er dan aan.

If you have an idea, get started on it.

Laat dan niet hangen, want dat is eigenlijk...

Don't leave it hanging, because that is actually...

Dat is nog maar het half werkje.

That's just the half job.

Half, ik weet zelfs niet of dat dat half is.

Half, I don't even know if that is half.

Want dat was ook nog een beetje een vraag

Because that was still a bit of a question.

dat bij mij aanwezig was.

that was present with me.

In hoeverre, of wat het belang momenteel in de opleiding

To what extent, or what the significance currently is in the training.

waar je nu lesgeeft,

where you are currently teaching,

wat dat dan nog is, van die manuele en ambachtelijke skills

what that still is, those manual and artisanal skills

in de opleiding, is dat iets dat afneemt?

In the training, is that something that decreases?

Of is er net een soort van hoopgevende, positieve evolutie

Or is there just a kind of hopeful, positive evolution?

dat de studenten bij jullie wel meer en meer terug naar dat maken,

that the students with you are increasingly returning to that making,

of ambachtelijke skills, aangeleerd krijgen?

or acquire artisanal skills?

Of neemt dat af en gaat dat vooral naar industriële technieken?

Or does that decrease and primarily go towards industrial techniques?

Kijk, je moet wel een notie hebben van het maakproces.

Look, you need to have an idea of the production process.

Zelfs al ga je je industrieel ontwerpen,

Even if you go your industrial design,

dan moet je weten wat de basis is van dat maakproces.

Then you need to know what the basics of that manufacturing process are.

En in onze school is dat heel hoopvol.

And in our school, that is very hopeful.

Dat wordt heel hard meegegeven.

That is emphasized very strongly.

Ik denk eigenlijk ook niet dat er heel...

I actually don't think there are very...

Bijna alle scholen tegenwoordig hebben een werkplaats

Almost all schools nowadays have a workshop.

waarin dat gestimuleerd wordt van te staan.

in which that is encouraged to stand.

Wij zijn geen lassers aan het opleiden.

We are not training welders.

Wij zijn geen ambachtslui aan het opleiden.

We are not training craftsmen.

Wij zijn geen stielmensen aan het...

We are not craft people at...

We leren geen stiel.

We are not learning a trade.

Nee.

No.

Maar we leren wat...

But we learn what...

De productiemethode is...

The production method is...

We leren nu een materiaal kennen.

We are now getting to know a material.

Ja.

Yes.

Tot op een niveau, gelijk dat ik eigenlijk ook geen stielman ben.

To a level that I actually am not a craftsman either.

Nee, nee, nee.

No, no, no.

Maar ik kan praten met stielpersonen.

But I can talk to stylish people.

Als dat al de term is.

If that is indeed the term.

Ja.

Yes.

Stielmannen, stielvrouwen.

Craftsmen, craftswomen.

Maar ja, stielpersonen.

But yes, skilled people.

Nee, nee, ik snap het.

No, no, I understand it.

Maar dat is heel belangrijk, dat je een soort van jargon aanleert.

But that is very important, that you learn a kind of jargon.

Ja.

Yes.

Dat je niet naar fronten valt over bepaalde...

That you don't fall to fronts over certain...

Want ja, er is ook iets ingecijpeld van een soort van...

Because yes, there is also something seeping in of a kind of...

Maar ja, dat is al wel gedateerd aan het geraken.

But yes, that is already becoming dated.

Maar dan is er zo een soort van cultuur van...

But then there is this kind of culture of...

Ach, als je het niet weet...

Oh, if you don't know...

Als je bepaalde valstrikken niet weet, dan moet je mij niet uitleggen hoe ik het moet komen doen.

If you don't know certain traps, then don't tell me how I should go about doing it.

Maar ik heb al in situaties gestaan dat ik bij werkplaatsen...

But I have already been in situations where I was at workshops...

Bij werkplaatsen.

At workstations.

...gerecht kom en die zeiden tegen mij, ja, dat gaat niet.

...dish comes and they said to me, yes, that's not going to happen.

Ik zeg, jawel, dat gaat wel.

I say, yes, that will be fine.

Want hier is het voorbeeld.

Because here is the example.

Ik heb het gewoon slecht uitgevoerd.

I just performed poorly.

En jullie hebben hier machines staan die dat beter kunnen dan ik.

And you have machines here that can do that better than I can.

Dus we leren hun machines kennen.

So we are getting to know their machines.

We leren hun materialen kennen.

We get to know their materials.

Op een hands-on methode.

In a hands-on method.

Dus in die zin, ik denk dat dat antwoord is op de vraag...

So in that sense, I think that is the answer to the question...

Ja, ja.

Yes, yes.

Ja, wij zijn heel hard pro-ambachtelijkheid.

Yes, we are very strongly pro-craftsmanship.

Bovendien.

Moreover.

Of ambachtlui.

Or craftsmen.

Ambachtlui opleiden.

Training craftsmen.

Bovendien heb je daar ook nog eens aan dat er een hele grote tendens is

Moreover, you also have to consider that there is a very strong tendency.

in ontwerpermakers die enorm...

in designers who are enormous...

Eigenlijk verwachten in een zekere markt van designmeubilair,

Actually, we expect a certain market of designer furniture,

verwachten mensen al eigenlijk dat die ontwerper dat ook maakt, uitvoert.

Do people actually expect that designer to create and execute that as well?

Ja, ja.

Yes, yes.

Of toch in zaventemateliers.

Or in Zaventem workshops.

Of al die ateliers, Antwerpen stikt er ook vol van.

Of all those workshops, Antwerp is full of them as well.

Hier, in de directe omgeving ook.

Here, in the immediate vicinity as well.

Gewoon al waar we zijn nu.

Just exactly where we are now.

Klopt.

That's correct.

Dus...

So...

Oké, nee, keigoed.

Okay, no, really good.

Ik ben blij om dat te horen.

I'm glad to hear that.

En hoopvol.

And hopeful.

Ja, ja.

Yes, yes.

Het is altijd hoopvol als wij erin geloven, toch?

It is always hopeful when we believe in it, right?

Zeker.

Sure.

Het is hoopvol.

It is hopeful.

Oké, keigoed.

Okay, very good.

Ik vraag me zelfs af of dat het ooit...

I even wonder if that will ever...

Ooit echt weg geweest is.

Once really gone.

Nee, maar zowel wat er wel gaande is.

No, but both what is happening.

Bijvoorbeeld de opleiding die ik gevolgd heb,

For example, the training I have completed,

is niet meer de opleiding die er vandaag is.

is no longer the training that exists today.

Er is veel minder geld bij de hogescholen,

There is much less money at the universities of applied sciences,

veel minder geld voor al die praktische opleidingen,

much less money for all those practical training programs,

waar ik ook snap.

where I also understand.

Dat kost veel.

That costs a lot.

Er waren ook maar heel weinig.

There were also very few.

Er was ook niet veel plaats in die ateliers,

There wasn't much space in those studios either,

dus je kunt daar ook geen 200 glazeniers gaan opleiden.

So you can't train 200 glassmakers there either.

Ja.

Yes.

Maar die inkantelingen naar de universiteiten dan,

But what about those inclinations towards the universities then?

we gaan de opleidingen verwetenschappelijken,

we are going to professionalize the training programs,

dat poedt heel hard in op al die praktijk.

that really takes a toll on all that practice.

Dus de generatie die nu afstudeert,

So the generation that is graduating now,

in de opleiding die ik ooit ben gestart,

in the training that I once started,

dat is niet meer hetzelfde als de lichting

that is no longer the same as the release

waar ik ben in afgestudeerd of zo.

what I graduated in or something like that.

Dus dat is een tendens die ik wel zie in de opleidingen,

So that is a trend I do see in the training programs,

die ik niet zo hoopvol vind.

that I do not find so hopeful.

Ja.

Yes.

Op dat vlak dan.

In that regard, then.

Ja.

Yes.

Vroeger, de Sint-Lika-scholen, zeker in Vlaanderen,

In the past, the Sint-Lika schools, especially in Flanders,

dat waren allemaal praktische, ambachtelijke bachelors zelfs.

Those were all practical, vocational bachelor's degrees even.

Je kon echt een heel praktische bachelor gaan doen.

You could really do a very practical bachelor's degree.

Dat is er wel bijna niet meer.

That is almost no longer there.

Ja.

Yes.

Je kunt nergens meer, dan spreek ik over mijn eigen vak,

You can't go anywhere else, then I'm talking about my own profession,

in Vlaanderen de opleiding tot glazenier gaan volgen,

to pursue training as a stained glass artist in Flanders,

op een hogeschoolniveau.

at a college level.

Ja.

Yes.

Dat gaat niet meer.

That's not going to work anymore.

Dan moet je naar Nederland gaan.

Then you have to go to the Netherlands.

Dus...

So...

En hoe komt dat?

And how is that?

Omdat daar gewoon geen werkingsmiddelen over zijn.

Because there are simply no operating funds left.

Dat is hetgeen wat ik zeg.

That is what I am saying.

Volgens mij is dat te duur.

I think that's too expensive.

Dat er niemand het wil doen.

That no one wants to do it.

Want dat is ook niet...

Because that is also not...

Ik denk dat dat daar ook niet per se mee te maken heeft.

I don't think that necessarily has to do with that either.

Ik denk echt gewoon, al die praktische opleidingen gaan eruit

I really think all those practical courses are going to be eliminated.

omdat die gewoon heel veel geld kosten.

because they simply cost a lot of money.

Dat is voor mij de enige mogelijke reden.

That is for me the only possible reason.

Want ik denk niet dat er geen vraag naar is.

Because I don't think there is no demand for it.

Dat denk ik niet.

I don't think so.

Ik ben er zeker van dat er wel vraag naar is.

I am sure that there is a demand for it.

Ja.

Yes.

Maar niet voor...

But not for...

Ja, maar niet voor elk jaar duizend jongeren te laten afstuderen.

Yes, but not to let a thousand young people graduate every year.

Zoals dat dan misschien in een opleiding...

As that might be in a training...

In geneeskunde, dat zou wel het geval zijn.

In medicine, that would indeed be the case.

Ja, weet je, misschien is het wel voor een groot...

Yes, you know, maybe it's for a big...

Misschien is interieurvormgeving, bij wijze van spreken,

Maybe interior design, so to speak,

wel daarmee een beetje verantwoordelijk voor.

well then somewhat responsible for that.

Omdat wij alles proberen aan te bieden, heel breed.

Because we try to offer everything, very broadly.

En dus ook zeggen van...

And so also saying of...

Ja, dus...

Yes, so...

Je ontneemt een soort van kracht van...

You are taking away a kind of power from...

Van die heel gespecialiseerde opleidingen.

Of those very specialized courses.

Van heel gespecialiseerden.

From very specialized people.

Omdat je zegt van...

Because you say that...

Een brede kennis is interessanter dan een niche-kennis.

A broad knowledge is more interesting than a niche knowledge.

Ik denk...

I think...

Maar terwijl dat dat ook niet...

But while that is also not...

Dat beschouw ik zeker niet als waar.

I certainly do not consider that to be true.

Nee, ik denk wel dat die niches nodig zijn.

No, I do think those niches are necessary.

Ik denk dat het veel rendabeler is om je in zo'n niche te begeven.

I think it is much more profitable to venture into such a niche.

Ja.

Yes.

Ik heb er ook geen pasklare verklaring voor.

I also don't have a ready-made explanation for it.

Zeker niet.

Certainly not.

Maar ik hoop wel dat dat iets is dat misschien toch ooit toch terug een beetje gaat veranderen.

But I do hope that it's something that might change a little bit again someday.

Nog iets waar ik het even over wil hebben.

One more thing I want to talk about.

Jij hebt het zelf al aangehaald.

You have already mentioned it yourself.

Dat jullie vaak hebben meegedaan aan de wedstrijd.

That you have often participated in the contest.

Vorig jaar deden jullie mee aan de BKRK Awards.

Last year you participated in the BKRK Awards.

Een wedstrijd die jaarlijks georganiseerd wordt door het expertise- en het dienstcentrum van Wokrek.

A competition that is organized annually by the expertise and service center of Wokrek.

Rond vakmanschap en ondernemerschap.

Around craftsmanship and entrepreneurship.

Het thema vorig jaar was vlichttechniek.

The theme last year was lighting technology.

En toen ik hoorde dat jullie meededen, vond ik dat zo fantastisch.

And when I heard that you were joining in, I thought that was so fantastic.

Omdat ik jullie nog nooit had weten vlichten.

Because I had never known you to be flying.

En misschien is het ook net dat, dat jullie typeert.

And perhaps that's exactly what characterizes you.

Jullie gaan geen enkele uitdaging uit de weg.

You do not shy away from any challenge.

Maar dus uiteindelijk wilden jullie uitgroepen.

But in the end, you wanted to be elected.

Als je een beetje meer weet wat het betreft.

If you know a bit more about it.

U was een van de drie finalisten met jullie project Tenier.

You were one of the three finalists with your project Tenier.

Vertel eens, wat hield jullie project net in?

Tell me, what was your project about?

Ik moet daarop oefenen, want we hebben volgende week nog een lezing.

I need to practice that because we have another lecture next week.

Ah, voilà.

Ah, there you go.

Wij hebben getracht om levend wilgemeubilair te vlechten.

We have tried to weave living willow furniture.

Maar meer nog, we hebben eigenlijk getracht om levend gevlochten wilgemeubilair voor iedereen toegankelijk te maken.

But more importantly, we have actually tried to make living woven willow furniture accessible to everyone.

Aan de hand van wat wij eigenlijk hebben ontworpen is een mal om die vlichttechniek gemakkelijk toegankelijk te maken voor openbare diensten, groendiensten, misschien aannemers, landschapsarchitecten, arboreta.

Based on what we have actually designed, it is a mold to make that light technique easily accessible for public services, green services, perhaps contractors, landscape architects, and arboreta.

Om in een utopisch wereldbeeld allemaal...

To have everyone in a utopian worldview...

In plaats van op een parkbank op een wilg te zitten.

Instead of sitting on a park bench by a willow.

Op een wilg of om en bij de twintig wilgen in elkaar gevlochten.

On a willow or around twenty willows intertwined.

Die dan...

That then...

Die mal wordt dan gebruikt vanaf dag één.

That mold will be used from day one.

Je kunt op die mal zitten.

You can sit on that mold.

En na drie jaar ongeveer zou die mal worden gedemonteerd.

And after about three years, that mold would be dismantled.

En staat er alleen nog de gevlochten bankboom.

And only the braided bank tree remains.

Boombank.

Boom bench.

Is dat iets dat jullie eigenlijk al dan die hele evolutie hebben meegemaakt?

Is that something you have actually experienced throughout that whole evolution?

Of is dat nog een spannend...

Or is that still an exciting...

Dat is nog een spannend experiment.

That is still an exciting experiment.

Dat is nog een spannend experiment in de zin dat wij in dat initiatief zijn...

That is still an exciting experiment in the sense that we are involved in that initiative...

Wij hebben van in het begin gezegd van, ah, we gaan meedoen.

We said from the very beginning, oh, we're going to participate.

Lijkt ons tof.

Sounds fun to us.

Ja.

Yes.

Juist.

Exactly.

Los van het feit dat je misschien nog geen idee had.

Aside from the fact that you may not have had any idea yet.

Of we hadden dat idee er wel te maken.

Or we could definitely come up with that idea.

We hadden nog geen idee.

We had no idea yet.

We hebben...

We have...

We hadden verschillende...

We had different...

We hebben twintig ideeën naast elkaar.

We have twenty ideas side by side.

Je ziet dan echt zo de inschrijving of de oproep van zo'n wedstrijd en je denkt gewoon...

You really see the registration or the announcement of such a competition and you just think...

Let's do it.

Let's do it.

En dan hebben we een document aangemaakt.

And then we created a document.

Ja.

Yes.

En dan hebben we een brainstorm doen van, wat kunnen we doen?

And then we had a brainstorming session about what we can do?

Nice.

Nice.

En er staan er nog ideeën tussen dat ik de moeite waard vind om eens op een bepaald moment

And there are still ideas among them that I find worthwhile to consider at some point.

te proberen.

to try.

Cool.

Cool.

Maar dit was het meest sociaal, ecologisch, economisch interessant.

But this was the most socially, ecologically, and economically interesting.

Dat was ook een van de parameters.

That was also one of the parameters.

Sepfer Boom zat ook in de jury van Liveable.

Sepfer Boom was also a member of the jury for Liveable.

Dus ook sociaal, ecologisch.

So also social, ecological.

Dus altijd een interessante visie.

So always an interesting perspective.

En we kennen hem omdat we in het verleden ook een project in een wedstrijdvorm met hem hadden

And we know him because we previously had a project in a competition format with him.

meegedaan.

joined in.

Het project dat ik daar straks van sprak met dat circulair plaatmateriaal.

The project I was just talking about with that circular sheet material.

Ja.

Yes.

Ja, dus wij hebben daar eigenlijk niet over getwijfeld dat we gingen meedoen.

Yes, so we actually didn't doubt that we would participate.

En wat dat gezegd is waar.

And that said is true.

Wij hebben niks met vlechtechniek of nooit.

We have nothing to do with braiding technique or ever.

Maar wij hebben een respect voor vlechters.

But we have a respect for braiders.

Ja.

Yes.

Een respect voor...

A respect for...

Ambacht.

Craft.

Een respect voor die wedstrijd.

A respect for that match.

Een respect voor die organisatie.

A respect for that organization.

En wij zijn ontwerpers.

And we are designers.

Wij zijn daarin...

We are in that...

Ons ambacht, ons voornaamste ambacht is ontwerpen.

Our craft, our main craft is design.

Prototyping.

Prototyping.

Meer van onze ontwerpen tot een uitvoerend niveau brengen.

Bringing more of our designs to an executive level.

En dus vonden wij dat evident om in te stappen.

And so we found it obvious to get involved.

En het is zelfs zo dat het idee dat we nu...

And it is even such that the idea that we now...

En we hebben heel lang over getwijfeld of dat we dat wel zouden insenden.

And we debated for a long time whether we should submit that.

Want we vonden dat een voor de hand liggend idee.

Because we thought it was an obvious idea.

Ja?

Yes?

Voor ons was dat voor de hand liggend.

For us, that was obvious.

Maar dat heeft ook weer te maken met die...

But that also has to do with that...

Er zo diep in zitten.

So deeply involved.

Ja, er zo diep in zitten dat je ook niet meer ziet.

Yes, to be so deep in it that you can no longer see.

Dat mensen dat wel interessant kunnen vinden.

That people might find that interesting.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Want dat is zeker niet voor de hand liggend.

Because that is certainly not obvious.

Oog, nee, ja.

Eye, no, yes.

Ja, ja.

Yes, yes.

Er is er weer iemand.

There's someone again.

Zo vonden wij dat.

So we thought.

Die in hier een bank komt vliegen.

That comes flying in here, a bank.

Ja, voilà.

Yes, voilà.

Zo gingen wij daarmee om.

This is how we dealt with it.

Maar ja, alles is daar.

But yes, everything is there.

En ik denk dat ik er al wel ietsje beter in ben geworden.

And I think I have already become a little better at it.

Is dan relativeren van...

Is then putting things in perspective...

Ja, maar het zit hem ook in die uitvoering.

Yes, but it's also in the execution.

Wat je ermee doet.

What you do with it.

Context geven.

Provide context.

Conceptmatig.

Conceptually.

Daar rondbouwen.

Build around there.

En dus het is eigenlijk zeer interessant.

And so it is actually very interesting.

Maar de wedstrijd was afgelopen in mei.

But the match ended in May.

1 mei, denk ik.

May 1st, I think.

We waren just bevallen.

We had just given birth.

Sorry, niet 1 mei.

Sorry, not May 1st.

30 mei.

May 30.

Voelde nog altijd als just bevallen.

Still felt like just having given birth.

Maakt niet uit.

Doesn't matter.

Ja, maar we hadden gezegd van nee, nee, nee, we doen het, we dienen in sowieso.

Yes, but we had said no, no, no, we will do it, we will serve anyway.

Het maakt niet uit of dat het ook weer daar in dat loslaten en dan dat was eigenlijk puur

It doesn't matter whether it is about letting go again, and that was actually pure.

conceptueel dat daarop.

conceptual that on it.

Maar die lijnen van van dat concept die kloppen zo goed en als.

But those lines of that concept fit so well and as.

Wat daar ook daar zo leuk aan was en is, want we zijn er nog altijd mee bezig, want in

What was and still is so nice about that is, because we are still working on it, because in

mei is niet het plantseizoen voor Bulge.

May is not the planting season for Bulge.

Dat is nu, begint dat te komen.

That is now, is that starting to happen?

We zijn nu in bespreking met Bokrijk zelf, of dat we dat daar kunnen doen.

We are currently in discussion with Bokrijk itself about whether we can do that there.

We hopen van wel.

We hope so.

Ja, dat zou cool zijn.

Yes, that would be cool.

En anders zijn we andere manieren aan het zoeken om daar zowat te financieren.

Otherwise, we are looking for other ways to finance that.

Maar we hebben dat toen ingediend en dan eigenlijk heel conceptueel.

But we submitted that back then in a very conceptual way.

Eigenlijk stonden we als enigste ook zonder materiaal.

Actually, we were the only ones without any equipment.

Gewoon.

Just.

Gewoon met een concept en dan zijn we nog een wilgentak gaan halen of een foto te trekken.

Just with a concept and then we went to get a willow branch or take a photo.

Omdat ze zeggen van ja, laat u objecties zien, maar wij hadden daar een paar aviërst.

Because they say yes, show us your objections, but we had a few aviators there.

Ja, ja.

Yes, yes.

Maar toch, ja, het spreekt ook mensen aan.

But still, yes, it also appeals to people.

Ja, ja.

Yes, yes.

Omdat je net iets, het is niet super vernieuwend ofzo.

Because it's just something, it's not super innovative or anything.

En daar zijn we ons ook van bewust.

And we are also aware of that.

Er zijn al mensen, er zijn mensen die stoelen in elkaar gevlochten hebben of.

There are already people, there are people who have woven chairs together or.

Maar juist dan nog ook dat sociale luik daaraan koppelen en de manier waarop dat die bank er komt te staan en dat je die vandaag heen kunt gebruiken.

But precisely then also linking that social aspect to it and the way in which that bank will be positioned and how you can use it today.

En het idee van worst case, wat hebben we gedaan?

And the idea of worst case, what have we done?

Een paar bomen geplant en ze staan wel scheef, ja prima.

A few trees were planted and they are indeed crooked, that's fine.

En een soort van positieve kijk op samenwerking tussen mens en natuur.

And a kind of positive view on collaboration between humans and nature.

Wat dat je eigenlijk bij vlechtechniek als een van de weinigen daarin hebt, als je dat bij keramiek doorgaat en moet pakken.

What you actually have in braiding technique as one of the few in it, if you continue with that in ceramics and have to grasp it.

En houtbewerking, ja, het gaat toch altijd om, want nu is het hout, kan waarschijnlijk ook wel, we zien wel, ja.

And woodworking, yes, it is always about that, because now it is the wood, it can probably be done as well, we'll see, yes.

Het stond hier ook al op van, kriebelt het om al terug mee te doen in de hout?

It already said here, are you itching to join the woodwork again?

Ja, het kriebelt wel.

Yes, it does tingle.

Maar het is, vlechtechniek was daarom wel heel interessant, omdat het juist.

But it is, braiding technique was therefore very interesting, because it precisely.

Omdat het echt zoiets out of the box was.

Because it was really something out of the box.

Ja, het is juist daar.

Yes, it is right there.

Het is waar dat je nog niet.

It is true that you are not yet.

Ja, en eigenlijk is dat nog niet af, dus is het dan slim om al te beginnen, we hebben al genoeg projecten lopende.

Yes, and actually that's not finished yet, so is it wise to start already? We already have enough projects running.

Ja, ja.

Yes, yes.

Dus is het.

So it is.

Dus is het slim om daarmee verder, om te proberen daar, ja, in plaats van, eigenlijk, ik geloof ook wel dat je de dingen moet afmaken waar je aan begonnen bent,

So it is wise to continue with that, to try there, yes, instead of, actually, I do believe that you should finish the things you started.

voordat je, anders zijn het alleen maar openstaande zaken, dat is niet de bedoeling.

Before you do, otherwise it's just open matters, which is not the intention.

Nu, bij dit, bij Bokrijk, of bij BKRK, is het wel heel duidelijk dat we daar hebben ontdekt van, oké, maar mensen voelen echt,

Now, with this, at Bokrijk, or at BKRK, it is very clear that we have discovered that, okay, but people really feel,

mensen zijn echt een vragende partij, en als we het kunnen bewijzen, zijn we nog niet, dat we proof of concept hebben,

people are really a demanding party, and if we can prove it, we are not yet at proof of concept,

door, hier staat nu een meubel, dat levend vlechtwerk is.

door, here is now a piece of furniture that is living weaving.

Ja, ja, spreekt uit verbeeldingen.

Yes, yes, speaks from imaginations.

Dan ben ik zeker dat, en ook politiekers en zo, hè.

Then I am sure of that, and also politicians and such, right?

En ik zeg dat aan mij, een soort van, politiekers, hè, dat kan ook, hè.

And I'm saying that to myself, a sort of, politicians, right, that can be too, right.

Nee, maar ik bedoel, gewoon, ja, dat is gewoon zoiets wat dat,

No, but I mean, just, yeah, that's just something that,

dingen in een positief daglicht zetten, ontharding, bebossing, manier van, dus,

putting things in a positive light, debilitation, afforestation, way of, so,

en dat, gewoon professionele feedback, dat is wel heel belangrijk.

And that, just professional feedback, is very important.

Ja.

Yes.

Maar, tegelijkertijd moet je ook wel zien dat je dat kunt investeren.

But, at the same time, you also need to see that you can invest that.

Dus, stel nu, ik was nu 26, ja, dan ga je daar vol een bak voor, en dan smijt alles aan de kant, en doe je alleen maar dat.

So, let's say I was 26 now, yeah, then you go full force for it, and throw everything aside, and just do that.

En nu is dat, nu moet dat, samen met de rest, niet on the side, maar wel samen met de rest.

And now that's it, now that must be, together with the rest, not on the side, but together with the rest.

En daarom moeten we heel hard zeggen van, oké, deze maand doen we dat wel, en dan niet, en dan wel.

And that's why we have to clearly say, okay, this month we will do that, and then not, and then yes.

En dan maakt het dan ook nog eens beslissingen bij.

And then it also makes decisions as well.

Dus ja, die verdeelde aandacht is, is een vloek en een zegen, hè.

So yes, that divided attention is both a curse and a blessing, right?

En hoe zie je het nog evolueren, Tart, in de toekomst toe?

And how do you see it evolving, Tart, in the future?

Heb je nu nog heel specifieke plannen?

Do you still have very specific plans now?

Of doelen waar je nu naartoe wil groeien?

Or goals you want to grow towards now?

Die, ik wil het, ik wil het, die verdeelde aandacht, dat wil ik opgelost krijgen.

Yes, I want it, I want it, that divided attention, I want to get it resolved.

Dat stabiliseren van, ik wil stabiliseren wat we hebben.

I want to stabilize what we have.

Oké.

Okay.

Nog voor, op korte termijn, wil ik zien dat we, dat we dit aankunnen.

I want to see that we can handle this, soon.

Dat we alles, dat we niks laten liggen van, en dat we alles onder controle hebben.

That we leave nothing behind, and that we have everything under control.

Tot op een zekere hoogte, want dat gaat niet, hè.

To a certain extent, because that's not possible, right?

Nee.

No.

Maar, wel iets meer onder controle dan nu.

But, a bit more under control than now.

Mhm.

Mhm.

Dat we daar goed van rondkomen, en dat we kunnen focussen op prototyping.

That we are doing well with that, and that we can focus on prototyping.

Mhm.

Mhm.

Meer dan de, de maatwerken of de onderaannemingsprojecten die, dat we doen.

More than the custom work or the subcontracting projects that we do.

Uhm, die ook heel leerzaam zijn.

Um, they are also very educational.

Maar, dat we echt dat ontwerpmatige blijven naar voren brengen.

But we really need to continue to emphasize that design-oriented approach.

Mhm.

Mhm.

Dat we zo'n projecten, zoals Bokrijk, onze volledige aandacht kunnen geven.

That we can give such projects, like Bokrijk, our full attention.

Uhm, en ik zie dat op lange termijn wel goedkomen, want dat gaat, we zijn daar naartoe aan het werken.

Um, and I see that working out well in the long term because we are working towards that.

Keigoed.

Very good.

We zijn daar niet.

We are not there.

Nee, nee.

No, no.

En het beste wat je kunt hebben, is dat je dat heel je leven kunt blijven proberen.

And the best thing you can have is that you can keep trying that your whole life.

Zeker best.

Sure, best.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Heb je nog een gouden tip, voor andere jonge, of startende ondernemende makers, die nog keihard aan het twijfelen zijn?

Do you have a golden tip for other young or aspiring entrepreneurial creators who are still struggling with doubts?

Bankier.

Banker.

Je kunt altijd bankier worden.

You can always become a banker.

Nee, nee.

No, no.

In bijberoep en dan in hoofdberoep maken, van der Zongen.

In secondary employment and then in primary employment, van der Zongen.

Ja, pas op, dat is, dat is wel mijn gouden tip, wat je daar zegt, start in, start in bijberoep.

Yes, be careful, that is, that is my golden tip, what you are saying there, start in, start in a side business.

Ja.

Yes.

En doe een hoofdberoep waar dat je echt, dat u echt niks kan schelen.

And do a main job where you really don't care at all.

Mhm.

Mhm.

Zodanig dat u een volledige focus naar uw bijberoep gaat, maar dat je er niet financieel van afhankelijk bent.

So that you can fully focus on your side job, but are not financially dependent on it.

Ja.

Yes.

Want het is die financiële afhankelijkheid die,

Because it is that financial dependence that,

eh, die als een mist voor uw ogen, de focus, eh...

uh, that like a fog before your eyes, the focus, uh...

Ja, ja, dat is hetgeen wat Charlotte ook heeft gezegd hier in de, in de vorige aflevering, ja.

Yes, yes, that's what Charlotte also said here in the, in the previous episode, yes.

Ah, kijk eens aan, het zou kunnen dat we regelmatig met elkaar praten.

Ah, look at that, it could be that we talk to each other regularly.

Het zou kunnen.

It could be.

Ehm, ja, dat zijn ook trouwens gesprekken die, dat we veel met elkaar voeren, dus...

Um, yes, those are also conversations that we have a lot with each other, so...

Ook belangrijk, hè, ja.

Also important, right, yes.

Ja, dat maakt het ook leuk, hè.

Yes, that makes it fun too, doesn’t it?

Mhm.

Mhm.

Je goed laten omringen is misschien ook een goeie tip.

Surrounding yourself with good people might also be a good tip.

Ja, ja, ah wel, want dat wou ik dus ook zeggen.

Yes, yes, oh well, because that's what I wanted to say too.

Veel, eh, samenwerken.

A lot, um, collaborating.

Ehm, ja.

Um, yes.

Samenwerkingen aangaan.

Entering into collaborations.

Niet alleen blijven zitten in je kottetje, hè.

Don't just stay holed up in your little room, okay?

Nee, met andere mensen praten, zoals dit bijvoorbeeld, hè.

No, talking to other people, like this for example, huh.

Mhm.

Mhm.

Eh, alles, alles wat dat je kunt doen om, om voor jezelf goed na te gaan of dat je juist

Eh, everything, everything that you can do to properly check for yourself whether you are right.

bezig bent.

busy.

Mhm.

Mhm.

Maar zeker in het begin, als ik tegen studenten, eh, dan zeg ik ook altijd, je gaat nooit

But especially at the beginning, when I talk to students, uh, I always say, you will never

zoveel tijd hebben voor te doen wat je oprecht doet.

so much time to do what you truly do.

Echt graag doe en wat dan ook.

Really love to do and whatever.

Mhm.

Mhm.

Hè, zoals ik daar straks zei, als ik, had ik, dat is natuurlijk zo niet, want je staat

Hey, as I just said, if I had, that is certainly not the case, because you stand

daar niet, omdat je, maar had ik vroeger, eh, met de tijd dat ik toen had met dat Bokkerijk

Not there, because you, but I had before, eh, with the time I had back then with that Bokkerijk.

project bezig geweest, dan had ik daar...

I had been working on a project, then I would have there...

Super veel, ja, ja, ja.

Super much, yes, yes, yes.

Alle tijd in kunnen steken.

Can put in all the time.

Ja, ja.

Yes, yes.

Ehm, nu, ja, de vraag is, hadden dan...

Um, well, yes, the question is, did they then...

Het juiste concept er kunnen uithalen, ja.

Being able to extract the right concept, yes.

Hadden dan dat concept en hadden dan, nee, waarschijnlijk, waarschijnlijk niet dus het

Then we had that concept and then had, no, probably, probably not so it.

een en het andere.

one and the other.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Eh, nu, ja, de vraag is, hadden dan...

Eh, well, the question is, did then...

Het juiste concept er kunnen uithalen, ja.

Being able to get the right concept out, yes.

Hadden dan dat concept en hadden dan, nee, waarschijnlijk niet dus het een en het andere

Then they had that concept and had, no, probably not so the one and the other.

heeft zichzelf op, maar...

has given up, but...

Mhm.

Mhm.

En geloof niet dat het zo veel aantrekkelijker is, eh, om het andere te doen, want...

And don't believe that it is so much more attractive, eh, to do the other thing, because...

Zo de quick fixes van, en nu heb ik een goeie job.

So the quick fixes of, and now I have a good job.

Ja, ja.

Yes, yes.

Denk dat iedereen wel weet...

I think everyone knows...

In loondienst.

Employed.

Ja, iedereen weet dat dat op een duur terugkomt en dat je dan denkt, ja, maar waar heb ik

Yes, everyone knows that it eventually comes back and then you think, yeah, but what do I have.

heel mijn leven gedaan?

done my whole life?

Hm.

Hm.

Je bent acht uur per dag, in het beste geval, hè, bij loondienst, je bent acht uur per

You are eight hours a day, at best, right, in salaried employment, you are eight hours per

dag kwijt als je dan...

day lost if you then...

Niet graag doet, hè.

Not something you like to do, huh?

Als je dat niet graag doet, hè.

If you don't like doing that, huh.

Ja, ja, ja.

Yes, yes, yes.

Ik zeg niet dat je acht uur per dag per definitie...

I'm not saying that working eight hours a day is by definition...

Nee, nee, nee, maar als je dat tegen je goesting doet, is dat wel veel tijd.

No, no, no, but if you do that against your desire, it will take a lot of time.

Maar als je iets tegen je goesting doet, ziet dan dat je heel goed weet waarom dat je het

But if you do something against your will, make sure you know very well why you are doing it.

aan het doen bent.

are doing.

Mhm.

Mhm.

Maar er is ook niks mis mee...

But there is also nothing wrong with it...

Nee, zeker.

No, certainly.

...met het zo te doen, of volledig u te smijten in een hobby.

...by doing it this way, or completely throwing yourself into a hobby.

Hm.

Hm.

Het is dat, hè.

It is that, isn't it?

Daarom heb ik, heb ik alleszins geen hobby nodig, omdat, wat zou ik ermee doen?

That's why I certainly don't need a hobby, because what would I do with it?

Klopt.

Correct.

Ik ben er eigenlijk mee bezig, dus ja.

I'm actually working on it, so yes.

Misschien, om af te sluiten, ik ga dat aan iedereen vragen.

Maybe, to conclude, I will ask that to everyone.

Oké.

Okay.

Wat is volgens u de definitie van ambacht?

What is your definition of craftsmanship?

Kort.

Short.

Zullen we nog bijzeggen?

Shall we add anything else?

Kort.

Short.

De verantwoordelijkheid dragen.

To bear the responsibility.

De verantwoordelijkheid dragen voor hetgeen je op de wereld zet.

Taking responsibility for what you bring into the world.

Ja.

Yes.

De pure eindverantwoordelijkheid voor hetgeen wat je creëert.

The pure ultimate responsibility for what you create.

Pure eindverantwoordelijkheid.

Pure final responsibility.

De aanspreekbaarheid.

The accountability.

Waarom ziet dat er zo uit?

Why does it look like that?

Kunnen verklaren waarom dat dat er zo uitziet.

Can you explain why it looks like that?

Waarom dat je dat überhaupt op de wereld hebt gebracht.

Why you even brought that into the world.

Ja.

Yes.

Wat dat je, ieder puntje van kritiek kunnen daarover aanvaarden, weerleggen, al dan niet,

What you can do is accept or refute every point of criticism, or not.

maar wel weten waarom dat dat zo is.

but do know why that is the case.

Zelf in vraag stellen waarom je daar verantwoordelijkheid, veel meer dan het gereedschap waarmee je het

Questioning why you take responsibility for that, much more than the tool with which you do it.

maakt.

makes.

Dat is waar.

That is true.

Oké, cool.

Okay, cool.

Ja.

Yes.

Top.

Great.

Ja, ik ga moeilijk spreken over uw ambacht, want dat bestaat duidelijk niet na heel dit

Yes, I find it difficult to talk about your craft, because it clearly doesn't exist after all this.

gesprek.

conversation.

Maar ik wou dus eigenlijk nog als laatste vraag een beetje terugkoppelen van waarom moet

But I actually wanted to provide a bit of feedback as my last question on why it should be.

uw ambacht blijven bestaan.

your craft will continue to exist.

Het zal wel blijven bestaan.

It will probably continue to exist.

Misschien gewoon het verhaal.

Maybe just the story.

Ja.

Yes.

Misschien gewoon hetgene wat je inderdaad doet.

Maybe just what you indeed do.

De allrounder dat je zei, binnen het creëren en het ontwerpen van meubels dan in uw geval.

The all-rounder you mentioned, in creating and designing furniture in your case.

En wat is daarvoor nodig?

And what is needed for that?

Dat is het ding, omdat je nu bijvoorbeeld bij Glas in Loten het idee van ja, misschien

That's the thing, because right now, for example, at Glas in Loten, there's the idea of yes, maybe.

gaan we dat ooit niet meer mogen doen.

Are we ever going to be not allowed to do that again?

Ja, daar zit ik niet mee.

Yes, I'm not worried about that.

Nee.

No.

En misschien gaat het ooit niet meer nodig zijn.

And maybe it won't be necessary anymore someday.

Dat is ook niet waar.

That is not true either.

Nee.

No.

Het zal er...

It will be...

De grap is dat het dan geen naam heeft, maar dat het eigenlijk vrij zeker is van zijn bestaan

The joke is that it doesn't have a name, but it actually quite certainly exists.

tot op tijd.

until on time.

Allee, ja.

Come on, yes.

Interieurs gaan er altijd blijven.

Interiors will always remain.

Hm?

Hm?

Interieurs gaan er altijd blijven.

Interiors will always remain.

Ja, en ruimtes.

Yes, and spaces.

Ja, ja.

Yes, yes.

Maar ook gewoon het maakproces.

But also just the making process.

Door het feit...

Due to the fact...

Ja.

Yes.

Als ze zeggen tegen mij morgen, je mag niet meer met hout werken, dan zeg ik, allez pot

If they tell me tomorrow that I can no longer work with wood, then I say, 'Oh come on'.

verdekken zeg, dat is pijnlijk.

Covering up, I say, that's painful.

En dan doe ik met de rest...

And then I'll do the rest...

Vind je wel.

You do find it.

Ja, ja.

Yes, yes.

Klopt.

That's right.

Dus dat is goed hè?

So that's good, right?

Ja.

Yes.

Dat is dan het enigste wel.

That is the only thing, then.

Dat is dan wel het gemakkelijkste.

That is probably the easiest.

Maar...

But...

Geen?

None?

Maar daardoor, we zouden het dan toch een naam moeten geven denk ik.

But because of that, I think we should give it a name.

Ja.

Yes.

het dan toch een naam moeten geven, denk ik.

I think it must have a name after all.

Wat dat je zei, of wat dat

What you said, or what that

je doet, of... Wat het ambacht dan is.

you do, or... What the craft is then.

Wat het ambacht... Ik denk, ja.

What the craft... I think, yes.

Ik denk dat...

I think that...

We hebben het al een paar keer aangehaald, Stefan, je hebt gewoon super

We've mentioned it a few times already, Stefan, you are just great.

hard te...

hard to...

Je hebt van al die materialen zoveel kennis

You have so much knowledge about all those materials.

en dat je weet waar en hoe je dat moet

and that you know where and how to do that

toepassen. Ja, ja, maar ik ben echt

to apply. Yes, yes, but I am really

aan het denken van, we zouden

thinking of, we would

gewoon een sexy naam moeten geven.

just have to give it a sexy name.

Daarmee dat ik zei dat ik vind dat je

With that I said that I think you

de belichaming bent van de moderne ambachtsman.

you are the embodiment of the modern craftsman.

Ja,

Yes,

dat is

that is

veel, hè.

a lot, huh.

Dat je daar zegt, maar

That you say that there, but

dat is tof dat je dat zegt, hè.

That's cool that you say that, isn't it?

En ik geloof

And I believe

ergens... Eigenlijk is het gewoon

somewhere... Actually, it's just

zo puur omdat ze hebben ooit dat

so pure because they once had that

onderscheid gemaakt tussen ontwerper

distinction made between designer

en ambachter.

and craftsman.

Maar vroeger was dat er niet.

But that wasn't there before.

En door het feit dat wij

And because of the fact that we

dachten, toen wij startten,

thought, when we started,

ik en Julie misschien,

me and Julie maybe,

van ja, we zijn ontwerpers, we zijn geen ambachters.

Yes, we are designers, we are not craftsmen.

Moeten wij ons niet beperken?

Shouldn't we limit ourselves?

We moeten werken tot een ambacht.

We must work until it becomes a craft.

Want we zijn ontwerpers.

Because we are designers.

En dat heeft ertoe geleid dat we eigenlijk alle ambachten

And that has led to the fact that we actually have all the trades.

beginnen leren kennen zijn.

start getting to know.

En die proberen

And those trying

te adviseren.

to advise.

Want je moet als ontwerper

Because as a designer you must

weten wat dat een ambacht is,

knowing what a craft is,

voordat je daar kunt binnen ontwerpen.

before you can design inside there.

Anders kun je niet ontwerpen voor...

Otherwise, you cannot design for...

Dan kent je de mogelijkheden van het materiaal ook totaal niet.

Then you don't know the possibilities of the material at all.

Ik denk dat

I think that

ik enigszins nog een notie

I somewhat still have a notion.

zou hebben van wat we

would have from what we

moeten ontwerpen voor een glas in lood.

must design for a stained glass.

Maar dat is niet iedereen

But that is not everyone.

gegeven om dat

given because

zo te weten.

to know that.

En het is onze ambitie om dat

And it is our ambition to do that.

bij alle

at all

zaken te weten. Daarom zijn er ook veel mensen

to know things. That's why there are also many people

die ons vragen, wij willen ons eigen...

those who ask us, we want our own...

Ah nee, wij willen een glas in lood gaan bestellen, maar we gaan het

Ah no, we want to order a stained glass, but we are going to...

dan wel zelf ontwerpen.

or design it yourself.

Dat kost meer, hè?

That costs more, doesn't it?

Ja, dus mensen hebben geen notie van wat het

Yes, so people have no notion of what it is.

vraagt, ook, technisch.

asks, also, technical.

En materiaal...

And material...

Materiaal technisch gezien, is dat...

Material-wise, that is...

Maar dan moet het toch gewoon een duurder tarief

But then it should just be a more expensive rate.

en dan mogen ze het zelf ontwerpen.

and then they can design it themselves.

Ja, maar dat is, zo is het.

Yes, but that's just the way it is.

Ja, we zullen nog zien.

Yes, we will see.

Oké, om af te sluiten.

Okay, to conclude.

Echt om af te sluiten.

Really to conclude.

Word. Heb ik nog een toepasselijke

Word. Do I still have a suitable one?

zichtwijze uit een boekje van een vriend

perspective from a friend's booklet

ooit gekregen.

ever received.

Oké.

Okay.

Dus dat was een boekje

So that was a little book.

met allemaal leuke

with all nice

gezichten en spreuken.

faces and sayings.

En er was dus ook een

And there was also a

hoofdstuk, dat volledig rond aan

chapter that is completely round on

machtiging. Dus ik heb voor elke gast

authorization. So I have for each guest

heb ik een toepasselijke

Do I have an appropriate one?

zichtwijze. En voor u is het

perspective. And for you, it is

er is geen gat zo klein

there is no hole too small

of er past een spijker in.

or a nail fits in it.

Dus...

So...

Ja, Lennart, wat betekent dat

Yes, Lennart, what does that mean?

voor u, denk jij? Er is geen gat zo klein

For you, do you think? There is no hole too small.

of er past een spijker in.

or a nail fits in it.

Creatief

Creative

omgaan.

to deal with.

Ik vond dat echt super hard passen bij u.

I thought that really suited you super well.

Met de aangeduide parameters.

With the indicated parameters.

Of is het de...

Or is it the...

de bruske kracht waarmee

the brusque force with which

ik mijn mening direct duur maak?

Do I make my opinion expensive directly?

Nee, nee, nee. Het is exact wat je zei.

No, no, no. It is exactly what you said.

Het is echt...

It is really...

Het past perfect bij

It fits perfectly with

een vindingrijk persoon.

an inventive person.

Hij weet overal raad op. Daar komt het

He knows how to handle everything. That's where it comes from.

eigenlijk op neer. Of hij weet

actually comes down to it. Either he knows

vooral zijn oplossing.

especially his solution.

Zeer veel

Very much

eer. Voilà.

honor. Voilà.

Dankjewel, Lennart. Het was enorm fijn

Thank you, Lennart. It was really nice.

om u hier vandaag als gast bij ons te hebben.

to have you here today as our guest.

Blijf vooral doen wat je doet.

Keep doing what you're doing.

Heel veel succes nog met

Good luck with

PART en alle info over

PART and all info about

Lennart en over Studio PART.

Lennart and about Studio PART.

Die kan je terugvinden in de beschrijving

You can find it in the description.

van deze aflevering.

of this episode.

Dus merci, Lennart.

So thank you, Lennart.

Oké. Jullie bedankt.

Okay. Thank you all.

Graag gedaan.

You're welcome.

Dag.

Hello.

Tot de volgende.

Until next time.