#0024 - In gesprek met een (trauma)psycholoog: iedereen worstelt met negatieve kernovertuigingen

Welkom bij aflevering 24 van de Groeimannenpodcast, de ontmoetingsplek voor mannen die persoonlijke groei omarmen.

Welcome to episode 24 of the Groeimannenpodcast, the meeting place for men who embrace personal growth.

Mijn gast van vandaag is Rob de Leeuw. Van beroep is hij medisch en traumapsycholoog.

My guest today is Rob de Leeuw. By profession, he is a medical and trauma psychologist.

Rob heeft aan diverse onderzoeken naar mentale gezondheid meegewerkt en tegenwoordig biedt hij vanuit zijn praktijk therapie, coaching en counseling aan, aan mannen, vrouwen en gezinnen.

Rob has participated in various studies on mental health and now offers therapy, coaching, and counseling from his practice to men, women, and families.

Tijdens deze aflevering gaan we in gesprek over stressgevoeligheid en hoe we als mannen allemaal een negatieve kernovertuiging ontwikkelen in onze vroege jeugd en welke impact dit heeft op onze emotionele gezondheid en ons functioneren.

During this episode, we will discuss stress sensitivity and how we, as men, all develop a negative core belief in our early youth and the impact this has on our emotional health and functioning.

Wil je niets missen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, volg dan meteen onze podcast. Een beoordeling wordt erg op prijs gesteld, zodat we de vindbaarheid van groeimannen kunnen verbeteren.

If you don't want to miss anything in the field of personal development, follow our podcast right away. A review is greatly appreciated, as it helps us improve the visibility of growth men.

Ja, nou welkom Rob. Ben je een beetje glant in je stoel?

Yes, well welcome Rob. Are you a bit slippery in your chair?

Jazeker.

Certainly.

Fijn, fijn. Ja, de eerste vraag die ik altijd stel aan mijn gasten is om zich even kort voor te stellen, zodat ook voor de luisteraar duidelijk is, joh, wie zit hier nou eigenlijk? Wie is Rob?

Nice, nice. Yes, the first question I always ask my guests is to briefly introduce themselves, so that it's clear for the listener, you know, who is actually here? Who is Rob?

Allereerst dank voor de uitnodiging en voor de introductie. Ik ben Rob de Leeuw en ik ben 65 jaar. Ik woon in Cunnenborg. Heel leuk stadje aan de Lek. Nou, daar heb ik mijn eigen praktijk sinds een jaar of zes.

First of all, thank you for the invitation and for the introduction. I am Rob de Leeuw and I am 65 years old. I live in Cunnenborg. It's a very nice little town on the Lek. Well, I've had my own practice there for about six years.

Ja, en daarvoor heb ik heel lang bij het UMC gewerkt, het UMC Utrecht. Was psycholoog. Ja, in een notendop eigenlijk.

Yes, and for that I worked for a long time at UMC, UMC Utrecht. I was a psychologist. Yes, in a nutshell, actually.

In een notendop?

In a nutshell?

Ja.

Yes.

Ja. Rob, dat is natuurlijk wel interessant even om te verkennen. Ja, wat heeft jou naar dit vakgebied geleid? Want je wordt niet zomaar, ja, psycholoog, traumatherapeut.

Yes. Rob, that is certainly interesting to explore. Yes, what led you to this field? Because you don't just become, well, a psychologist, trauma therapist.

Nee, interessant, dank u wel. Goeie vraag. Van kindersparen heb ik eigenlijk veel interesse gehad in mensen en wat mensen beweegt. En ook vooral de interactie tussen geest en lichaam.

No, interesting, thank you. Good question. I have actually had a lot of interest in people and what motivates people from child saving. And especially the interaction between mind and body.

Geest en lichaam.

Spirit and body.

Geest en lichaam. Wat bepaalt nou of mensen ziek worden en andere mensen gewoon overal door hun, verluidend overal heen gaan.

Mind and body. What determines whether people become ill while others just stroll about everywhere without a care?

Ik ben naar de middelbare school en universiteit gegaan. Een vriend van mij deed ook psychologie. Ik vond het best lastig om een keuze te maken. Maar door die interesse in mensen en interesse in de psychosomatiek dacht ik van nou, dat is mijn richting.

I went to high school and university. A friend of mine also studied psychology. I found it quite difficult to make a choice. But due to my interest in people and my interest in psychosomatics, I thought, well, that's my direction.

Daar heb ik de onderzoekskant gekozen. En wel omdat ik vond toen dat met onderzoek kun je dingen harder maken. En ik vond toen dat de klinische psychologie, dat het allemaal veel te zacht was.

There I chose the research side. And that was because I thought that with research you can make things more concrete. And I found that clinical psychology was all too soft.

Om een voorbeeld te geven, met alle therapievormen die er zijn, kun je praktisch dezelfde bereiken qua resultaat. Alleen met de ene therapievorm doe je er een half jaar over. En met de andere jaren, tientallen jaren soms, als je kijkt naar de psychoanalyse.

To give an example, with all the forms of therapy that exist, you can practically achieve the same results. It's just that with one form of therapy it takes you half a year, while with another it can take years, sometimes decades, when you look at psychoanalysis.

Ik vond het toen allemaal maar, ja, ik had er mijn twijfels bij. Dat is één. En twee, als je de klinische psychologie ging doen, als je daarvoor koos, dan moet je ook zeggen, ja, dat is mijn richting.

I found it all to be, well, I had my doubts about it. That's one. And two, if you were going to pursue clinical psychology, if you chose that, then you also have to say, yes, that's my field.

Als je bij de universiteit werkt, dan krijg je steeds meer managementactiviteiten. En dat vond ik eigenlijk minder leuk. Het leukste vond ik van psychologie en van psycholoog zijn. Het coachen van mensen, dat deed ik ook wel.

If you work at the university, you get more and more management activities. And I actually found that less enjoyable. What I liked most was psychology and being a psychologist. I did enjoy coaching people as well.

Maar het kwam steeds meer op de achtergronden staan. En ook het contact met patiënten en met studenten, dat werd ook minder. Dus op een gegeven moment ging ik mijn ogen, ja, ik ging steeds meer om me heen kijken.

But it increasingly took a back seat. And also the contact with patients and with students, that diminished as well. So at a certain point, I started looking around me more and more.

Eigenlijk bij toeval kwam ik in aanreiking met een workshop, systemisch werken. Ja, toen ging eigenlijk mijn twijfel eigenlijk mijn mond open. Ik dacht van, wat gebeurt hier, hoe kan dit?

Actually, by chance, I came into contact with a workshop on systemic work. Yes, it was then that my doubts really opened my mouth. I thought, what is happening here, how is this possible?

Als psycholoog was ik redelijk wars van alles wat niet evidence-based was. Alles moest wetenschappelijk aangetoond zijn.

As a psychologist, I was quite averse to anything that wasn't evidence-based. Everything had to be scientifically proven.

Ja, dan kom je in het systemische en dan...

Yes, then you enter the systemic and then...

Nee, dat is een beetje opgevoerd.

No, that's a bit exaggerated.

Opgevoerd, opgeleid. Dus dat is nou dan. Dus ik heb het altijd ver van me gehouden, tot ik zelf een beetje vastliep. En toen stond ik voor open. En toen kwam ik dus met die workshop in aanraking.

Raised, trained. So that's it then. So I always kept it at a distance, until I hit a bit of a wall myself. And then I was open to it. And that’s when I came into contact with that workshop.

En toen viel mijn mond open. Ik dacht, ja, hoe kan dit nou? Dit geloof ik niet.

And then my mouth fell open. I thought, yes, how can this be? I can't believe this.

Ja, het is ook echt bijna...

Yes, it is really almost...

Het is onvoorstelbaar.

It is unimaginable.

Ja, het is niet te begrijpen eigenlijk.

Yes, it's actually hard to understand.

Nee, en eigenlijk is het met beide voeten op de grond. Maar veel mensen schilderen het af als zweverig, maar dat is helemaal niet zo.

No, and actually it's with both feet on the ground. But many people paint it as airy-fairy, but that's not the case at all.

Ja, ik heel...

Yes, I very...

Ja, best concreet.

Yes, quite concrete.

En het klopte allemaal. En later vallen van allerlei kwartjes en zo.

And it all made sense. And later various realizations hit me and so on.

Nou, om het lang ver kort te maken, ik ben allerlei opleidingen gegaan volgen. Ik was heel erg geïnteresseerd.

Well, to make a long story short, I have followed various courses. I was very interested.

Heel erg ging ik gaan verdiepen. En als ik in mijn eigen zijn verdiep, dan werd ik dan helemaal vast.

I really started to delve deeply. And when I immerse myself in my own being, I get completely stuck.

Klassieke opstellingen, traumaopstellingen.

Classical constellations, trauma constellations.

Onderzoeken, trauma's of opstellingen met ziektes, ziektebeelden.

Research, traumas or setups with diseases, disease images.

Heel veel, heel breed.

Very much, very broad.

En ik kende van het instituut van psychotrauma...

And I knew from the institute of psychotrauma...

En ik nog...

And me still...

Er werkte ze heel veel met EMDR.

She worked a lot with EMDR.

Als therapievorm.

As a form of therapy.

EMDR.

EMDR.

EMDR, oogbewegingen.

EMDR, eye movements.

Oké.

Okay.

Om en om activeren van bij de hersenhelften.

Alternately activating the brain hemispheres.

En het werkt ontzettend goed.

And it works incredibly well.

Heel erg sterk. Het is eigenlijk de grote therapievorm nog steeds bij trauma.

Very strong. It is actually still the major form of therapy for trauma.

Om trauma te neutraliseren.

To neutralize trauma.

Aha.

Aha.

Dus je hebt in principe eigenlijk dus na je carrière als onderzoeker, ben je eigenlijk van dat spoor bewust afgedwaald, zeg maar.

So essentially, after your career as a researcher, you have actually deviated from that track, so to speak.

Ja.

Yes.

En toen ben je...

And then you are...

Ik heb er een streep onder gezet.

I have put a line under it.

Je hebt eigenlijk een streep onder gezet.

You have actually put a line under it.

En toen ben je ook echt opleidingen gaan volgen tot eigenlijk van systemisch werk of lichaamsgericht werk.

And then you actually started taking courses in systemic work or body-oriented work.

Ik had dat contact, ik wist al iets, ik wist al meer over de EMDR.

I had that contact, I already knew something, I already knew more about the EMDR.

En ik vond het toen dan bijzonder interessant in 2002 of 2003.

And I found it particularly interesting in 2002 or 2003.

Alleen ik was onderzoeker.

Only I was the researcher.

En ik hield me toen bezig met de impact van andere trauma's op mensen.

And I was then occupied with the impact of other traumas on people.

Zoals de vogelpest, nog andere zaken, bedrijfsluitingen, de inschede, vuurwerkrampen en zo, dat soort zaken.

Like the avian flu, other matters, business closures, the Enschede firework disaster, and so on, that kind of thing.

Ook interessant.

Also interesting.

Maar heel het commerciële lag me niet zo.

But the whole commercial aspect didn't sit well with me.

Ja.

Yes.

En echt de commerciële instelling moet je hetzelfde geld, je weer je eigen geld binnen moet halen, et cetera, et cetera.

And really, the commercial mindset means you have to bring in the same money, you have to recover your own money, etc., etc.

Ja.

Yes.

Maar ik was daar in Narengen gekomen met de EMDR.

But I had arrived there in Narengen with the EMDR.

En dat vond ik heel erg interessant, heel boeiend, fascinerend.

And I found that very interesting, very engaging, fascinating.

En ik begreep het ook eigenlijk niet zo goed.

And I didn't really understand it very well either.

Maar toen dacht ik, systemisch werk, als ik nou eens combineer met de EMDR, ben ik daar een opleiding in gaan volgen.

But then I thought, systemic work, what if I combine that with EMDR, so I started following a training in it.

En die combinatie is subliem.

And that combination is sublime.

Ja, want met systemisch werk kun je dingen naar voren brengen.

Yes, because with systemic work you can bring things to the forefront.

Je kunt inzicht geven, je kunt dingen laten zien.

You can provide insight, you can show things.

Je kunt aangeven, aantonen waar de basis ligt.

You can indicate, demonstrate where the foundation lies.

Want met systemisch werk ga je naar de kern toe.

Because with systemic work, you get to the core.

Ja.

Yes.

De kern van het trauma, waar het ergens ontstaan.

The core of the trauma, where it originated.

Dus ook voor de luisteraar die het nu luistert, is het ook verstandig als we het over systemisch werk hebben,

So for the listener who is listening now, it is also wise when we talk about systemic work.

dat het bijvoorbeeld gaat over dingen zoals familieopstellingen.

that it is, for example, about things like family constellations.

Ja, het gaat over opstellingen.

Yes, it's about setups.

Ja.

Yes.

En er zijn verschillende vormen van opstellingen.

And there are various forms of setups.

Je kunt opstellingen doen met mensen, je kunt opstellingen doen met ankers.

You can do setups with people, you can do setups with anchors.

Er zijn matjes.

There are mats.

Of papieren, of wat dan ook, kussentjes.

Either paper, or whatever, cushions.

Maar je kunt ook opstellingen doen met tafelopstellingen, met figuurtjes.

But you can also set up arrangements with table settings, with figurines.

Er zijn allerlei vormen voor.

There are all kinds of shapes for it.

Er zijn ook familieopstellingen, je hebt ook organisatieopstellingen, maatschappelijke opstellingen.

There are also family constellations, organizational constellations, and social constellations.

Heel breed, het is heel breed.

Very wide, it is very wide.

En je kunt er overal voor gebruiken.

And you can use it for anything.

En het is onvoorstelbaar wat eruit komt.

And it is unimaginable what comes out of it.

Dus voor de luisteraar die nu denkt dat systemische werk, ik wil daar meer van weten.

So for the listener who is now thinking that systemic work, I want to know more about that.

Dus als je een paar afleveringen terugscrollt, dan vind je er twee.

So if you scroll back a few episodes, you will find two of them.

Voor mij aflevering 15 en aflevering 18 op mijn hoofd.

For me, episode 15 and episode 18 are on my mind.

Ja, ik had het al gezien.

Yes, I had already seen it.

Juist die combinatie, die is goud.

Just that combination, that's gold.

Je kunt natuurlijk met systemisch werk ook wel.

Of course, you can also do systemic work.

Je kunt dingen helen.

You can heal things.

Je kunt dingen duidelijk maken.

You can clarify things.

Een plaats geven waardoor mensen er geen last van hebben, of minder last van hebben.

Give a place so that people are not bothered by it, or are bothered less.

Maar met EMDR, maar ook geldt met EFT, waar ik straks nog iets meer over zal vertellen.

But with EMDR, but that also applies to EFT, which I will tell you a bit more about shortly.

Kun je heel concreet die situatie aanpakken.

Can you tackle that situation very concretely?

Heel concreet kun je die situatie neutraal maken.

You can make that situation neutral very concretely.

Zodat je daar geen last van hebt.

So that you don't have to deal with it.

Oké, en wat is dat even voor de luisteraar?

Okay, and what is that for the listener?

E-E-F?

E-E-F?

EFT.

EFT.

EFT?

EFT?

Het is goed om te weten.

It's good to know.

Je hebt twee afkortingen voor EFT.

You have two abbreviations for EFT.

Dat is Emotional Focused Therapy.

That is Emotional Focused Therapy.

Oh, Emotional Focused Therapy.

Oh, Emotionally Focused Therapy.

Maar die moet je niet hebben.

But you shouldn't have that.

Dat is een relatietherapie.

That is a couples therapy.

Oh, oké.

Oh, okay.

En je hebt Emotional Freedom Techniques.

And you have Emotional Freedom Techniques.

En daar gaat het om.

And that's what it’s all about.

En dat is eigenlijk het palet wat jij toepast?

And that is actually the palette that you apply?

Ja.

Yes.

Ik heb ook heel veel andere technieken en andere oefeningen.

I also have a lot of other techniques and exercises.

En weet ik het allemaal.

And do I know it all.

Maar dat is de kern.

But that is the essence.

Wie komen er allemaal bij jou in de praktijk voor een stukje ondersteuning?

Who all comes to you in the practice for a bit of support?

In het algemeen zijn het mensen die vastgelopen zijn op verschillende terreinen.

In general, they are people who have gotten stuck in various areas.

En vaak zijn het mensen die vastgelopen zijn, zowel in het werk als privé.

And often they are people who have become stuck, both in work and in private life.

Vaak heeft het ook met elkaar te maken.

It often has to do with each other as well.

Er zit ook een diepere laag onder, die vriendin en gelijk is.

There is also a deeper layer underneath, which is both friend and equal.

Wat je ook vaak tegenkomt, is dat je heel snel aan die laag raakt.

What you often encounter is that you quickly reach that layer.

En wat bedoel jij dan met die basis?

And what do you mean by that foundation?

Vaak zijn het voorgindelijke ervaringen.

Often they are previous experiences.

Het heeft vaak te maken met hechting.

It is often related to attachment.

Veilige hechting.

Secure attachment.

Of een alveilige hechting.

Or a safe attachment.

Waardoor mensen allerlei overlevingsstrategieën ontwikkelen.

Which causes people to develop various survival strategies.

Kopingstrategieën, noem het anders.

Coping strategies, call it something else.

Die ervoor zorgen dat ze op een bepaalde manier omgaan met nieuwe situaties.

That ensure they deal with new situations in a certain way.

Met stress.

With stress.

Met relaties.

With relationships.

Dat ze bijvoorbeeld omgaan om een voorbeeld te geven door altijd te pleasen.

That they, for example, are used to pleasing all the time as an example.

Altijd ja te zeggen.

Always saying yes.

Geen grenzen aan kunnen geven.

Unable to set boundaries.

Precies, altijd lat hoger leggen.

Exactly, always raising the bar.

Maar vooral altijd ja te zeggen, dus geen nee durven zeggen.

But above all, always saying yes, so not daring to say no.

Ja, dat kan heel lang werken.

Yes, that can work for a very long time.

En dat wordt in de maatschappij ook gewaardeerd, als mensen dat doen.

And that is also appreciated in society when people do that.

Dat werkt misschien in het systeem van herkomst.

That may work in the system of origin.

Als klein kindje werkte dat een dagje.

As a small child, that worked for a day.

Om ervoor te zorgen dat jij gezien werd.

To ensure that you were seen.

Dat je gehoord werd.

That you were heard.

Dat je gevonden wordt.

That you are found.

Dat er van je gehouden werd.

That you were loved.

Dat je liefde ontving.

That you received love.

Dat je er mocht zijn.

That you could be there.

En je blijft die strategie, je blijft die gebruiken.

And you keep that strategy, you keep using it.

En ze werken en ze worden gewaardeerd in de maatschappij.

And they work and they are valued in society.

In het algemeen.

In general.

Alleen op een gegeven moment loop je zelf vast.

At some point, you end up getting stuck yourself.

Omdat je jezelf vergeet.

Because you forget yourself.

Om bij dat voorbeeld te blijven van pleasgedrag.

To stick with that example of pleasing behavior.

Leidt ertoe dat je gewaardeerd wordt.

Leads to being appreciated.

Dat je steeds meer op je schouders krijgt.

That you keep getting more on your shoulders.

En dat je op een gegeven moment omvalt.

And that at some point you fall over.

Ja.

Yes.

Ik heb natuurlijk ook al een aantal mensen in het psychologische werk veel geïnterviewd.

Of course, I have also interviewed a number of people in the psychological field.

En alles wat ik hoor.

And everything I hear.

Ja.

Yes.

Je kan eigenlijk het ene niet doen zonder het andere te raken.

You can't actually do one without affecting the other.

Want zodra je als psycholoog aan het werk gaat.

Because as soon as you start working as a psychologist.

Dan zit je eigenlijk al heel gauw in te verroeten in iemands geschiedenis.

Then you quickly find yourself delving into someone's history.

Want daar zitten heel vaak de patronen en de conditioneringen.

Because that's often where the patterns and conditioning lie.

Die je daar in het heden probeert te behandelen.

That you are trying to address there in the present.

Klopt.

That's right.

En let wel niet iedereen die onveilig gehecht is.

And note that not everyone is insecurely attached.

Komt in de problemen.

Gets into trouble.

Alleen als mensen onveilig gehecht zijn.

Only if people are insecurely attached.

Dan hebben ze een valse start gemaakt.

Then they made a false start.

Ja, je start met 1-0 achter.

Yes, you start with 1-0 down.

Precies.

Exactly.

En dat kun je wel inhalen voor een groot deel.

And you can make up for that to a large extent.

Alleen het gaat niet altijd vanzelf.

It doesn't always come easily.

En vaak kom je er later toch tegenachter.

And often you find out later anyway.

Kom je er toch achter dat je op een bepaalde manier ergens tegenaan loopt.

You realize that you are facing something in a certain way.

Of dat je steeds dezelfde valkuil loopt.

Or that you keep falling into the same trap.

Je steeds dezelfde dingen doet waarvan je achteraf denkt van.

You keep doing the same things that you later think about.

Hoe heb ik nou ja gezegd?

How did I say that?

Hoe ben ik er niet vooruit gestapt in plaats van een stap terug gedaan?

How did I not take a step forward instead of taking a step back?

Ja, maar waarom ben ik nou weer deze relatie aangegaan?

Yes, but why have I entered into this relationship again?

Precies, precies.

Exactly, exactly.

Nou, daar gaat het om.

Well, that's what it's about.

Daar gaat het om.

That's what it's about.

Dus en afhankelijk van wat je er zelf mee wil.

So it depends on what you want to do with it.

En afhankelijk van hoe je er open voor staat.

And depending on how open you are to it.

Kun je daar stappen in maken.

Can you make progress in that?

Hé, we gaan het hebben over een aantal hoofdstukken.

Hey, we're going to talk about a few chapters.

Over thema's.

About themes.

Een van de thema's die we gaan pakken is angst- en stress-gerelateerde problemen.

One of the themes we will address is anxiety and stress-related issues.

Onder andere ook burn-outs komt daarin voor.

Among other things, burnouts are included in that.

Nou, verlangs die je al eerder noemde.

Well, the reasons you mentioned earlier.

Ja, ja.

Yes, yes.

Wat zijn volgens jou nou de meest voorkomende oorzaken van angst- of stress-gerelateerde problemen bij mannen?

What do you think are the most common causes of anxiety or stress-related issues in men?

Ja, ik denk dat er op zich niet zo heel erg veel verschillen zijn tussen mannen en vrouwen.

Yes, I think there are not really many differences between men and women.

Alleen mannen gaan het ook anders mee om.

Only men handle it differently as well.

En mannen die hebben natuurlijk, en dan raken we weer aan die overlevingsstrategie.

And men have that naturally, and then we touch on that survival strategy again.

Mannen hebben geleerd om sterk te zijn.

Men have learned to be strong.

Het gevolg van de generaties na de oorlog is dat heel veel mensen mee hebben gekregen van sterk zijn,

The consequence of the generations after the war is that many people have learned to be strong,

geen emoties uiten, schouders eronder en doorgaan.

Don't show emotions, shoulder the burden and move on.

Gelukkig bent het een beetje te slijten.

Fortunately, it can be worn down a bit.

Maar ik zie nog steeds wel dat mannen wel over het algemeen geneigd zijn om minder snel hulp te zoeken,

But I still notice that men are generally less inclined to seek help quickly.

minder snel...

slower...

Die kwetsbaarheid op te zoeken.

To seek out that vulnerability.

Precies, en die kwetsbaarheid is nodig om contact te maken.

Exactly, and that vulnerability is needed to connect.

Al jouw voorgangers die ik hier heb geïnterviewd, het lijkt wel dat iedereen het er over één ding eens is.

All your predecessors I have interviewed here seem to agree on one thing.

Waarom?

Why?

Door die kwetsbaarheid kunnen we als mannen niet groeien.

Because of that vulnerability, we as men cannot grow.

Nee, dat is waar.

No, that's true.

Terwijl dat nou niet het enige is wat je zegt, waar we mee vooruit lopen, zeg maar.

While that's not the only thing you say, that's what we're getting ahead with, so to speak.

Nee, dat klopt.

No, that's correct.

Dat ligt in een heel belangrijk punt.

That lies in a very important point.

En ik wil het nog wel een stapje verder maken.

And I want to take it a step further.

Mooi dat je dit aangeeft, want als je je niet kwetsbaar op durft te stellen, durf je ook geen fouten te maken.

It's great that you point this out, because if you don't dare to be vulnerable, you also won't dare to make mistakes.

Durf je niet te falen.

Don't be afraid to fail.

Dan kan je niet leren eigenlijk.

Then you can't really learn.

Kun je niet leren, dan sta je stil.

If you can't learn, then you stand still.

En de mensen die de meeste fouten hebben gemaakt, de mensen die het meest vaak hebben gefaald, die komen het verste.

And the people who have made the most mistakes, the people who have failed the most often, are the ones who go the farthest.

Ja.

Yes.

Je moet wel een zekere veiligheid voelen om dat je te kunnen permitteren en om fouten te durven maken.

You must feel a certain sense of security to allow yourself to do that and to dare to make mistakes.

En dat je zegt de veerkracht hebben om dat op te vangen.

And that you say to have the resilience to cope with that.

Precies, en dan kom je weer aan die basis, waar is dat ontstaan.

Exactly, and then you come back to that foundation, where did it originate.

Als je als kind het gevoel had dat je sterk moest zijn, dat je geen fouten mocht maken, dat je je boosheid niet mocht houden, et cetera, et cetera.

If, as a child, you felt that you had to be strong, that you could not make mistakes, that you should not hold onto your anger, etc., etc.

Daar is die basis gelegd en haal die er maar eens uit.

There the foundation has been laid, and try to take that out.

Ja, want dat zeg je nu wel.

Yes, because that's what you're saying now.

Dus als je het hebt over angst en stress.

So when you talk about fear and stress.

Ja.

Yes.

En dan stel we hebben het dan.

And then let's say we have it then.

Als we geen onderscheid hoeven maken tussen mannen en vrouwen, dan kunnen we het dus nu hebben over mannen.

If we don't need to make a distinction between men and women, then we can now talk about men.

Maar dan zie je dus dat het eigenlijk bijna altijd zijn bedding en zijn oorsprong vindt in dat gezin van herkomst.

But then you see that it almost always finds its foundation and origin in that family of origin.

Dat heeft een heel belangrijke bron.

That has a very important source.

Een belangrijke bron.

An important source.

En het is niet de alles bepalende bron, al durf ik het wel bijna zo te stellen.

And it is not the all-determining source, although I dare to assert it almost like that.

Maar natuurlijk spelen ook latere levenservaringen een rol.

But of course, later life experiences also play a role.

En spelen ook allerlei pires een rol, mensen met die je aan de aanraking komt.

And all sorts of pires also play a role, people you come in contact with.

En als je dan één of twee dingen zou mogen noemen die we bijvoorbeeld nog even heel even kunnen uitleggen.

And if you could name one or two things that we could briefly explain, for example.

Of in ieder geval kunnen verduidelijken die daar dan een belangrijke oorzaak spelen.

Or at least be able to clarify that there are important causes at play there.

Je noemde het één hechting.

You referred to it as one attachment.

Ja.

Yes.

Maar ook het, ja hoe noem je dit?

But also the, yes how do you call this?

Het normeren van ouders op het gedrag van het kind.

The norming of parents on the behavior of the child.

Van emoties uit de ajoe, vegetarane weg en door.

From emotions out of the goodbye, vegetarian way and through.

Of bijvoorbeeld als een vader dat bij een zoon doet.

Or for example if a father does that to a son.

Ja, nou zou je dat misschien na één keer niet meteen zo'n conditionering hebben vastgezet.

Yes, well, maybe you wouldn't have locked in such conditioning after just one time.

Nee, maar vaak zijn het ook patronen die steeds terugkomen.

No, but often they are also patterns that keep recurring.

En één keer is vaak niet genoeg om een karakter-eigenschap te laten ontstaan.

And one time is often not enough to develop a character trait.

Maar als het vaker gebeurt, dan wordt het wel een patroon.

But if it happens more often, then it becomes a pattern.

En dan neem je dat mee.

And then you take that with you.

Je neemt het ook wel als kind.

You take it as a child too.

Je hebt als kind maar twee voorbeelden, je beide ouders.

As a child, you have only two examples, your both parents.

Ja, als het goed is.

Yes, if all goes well.

Als het goed is.

If all goes well.

Ja, klopt.

Yes, that's right.

En je neemt het als patroon en neem je over.

And you take it as a pattern and take it over.

En dat is natuurlijk wel een interessante vraag.

And that is of course an interesting question.

Want je bent niet de eerste die dit min of meer zegt.

Because you are not the first one to say this more or less.

Maar in welke jaren ben je daar nou als kind het meest vatbaar voor?

But in which years are you most susceptible to that as a child?

Want misschien bestaat daar ook nog wel een misconceptie over.

Because there may also be a misconception about that.

Nou.

Well.

De eerste zeven jaar sowieso.

The first seven years for sure.

Maar de eerste drie jaar is een hele bepalend.

But the first three years are very decisive.

De eerste drie jaar?

The first three years?

Ja.

Yes.

En daar, in die tijd heb je eigenlijk, daar heb je geen herinnering aan?

And there, at that time, you actually have no memory of that?

Nee.

No.

De eerste drie jaar?

The first three years?

Nee.

No.

Je hebt er geen implicit geheugen over?

You don't have any implicit memory about it?

Wel implicit geheugen.

Well implicit memory.

En dat houdt in dat je, je hebt in je achterhoofd, het werkt wel door in je brein.

And that means that you have it in the back of your mind, it keeps working in your brain.

En het werkt wel door in jouw latere keuzes.

And it does influence your later choices.

Maar ook in je lichaam wel misschien wellicht.

But maybe also in your body.

Ja.

Yes.

Arend.

Eagle.

Arend Muller.

Arend Muller.

Van aflevering, twee afleveringen hiervoor.

From the episode, two episodes earlier.

Ik ben even kwijt.

I'm a bit lost.

Die gaf aan dat, die gaf het stillface-experiment.

That indicated that, that gave the still-face experiment.

Ja.

Yes.

Haalde die aan.

Cited that.

Dat zeg je waarschijnlijk ook al wat, hè?

You're probably saying that already, aren't you?

Ja.

Yes.

Nee, zeker.

No, certainly.

De moeder die dan beschikbaar is voor een baby.

The mother who is then available for a baby.

Die maakt oogcontact met een baby.

That makes eye contact with a baby.

En die, na een aantal tellen, sluit ze haar gezicht gewoon helemaal op emotieloos.

And then, after a few seconds, she completely shuts her face off emotionlessly.

En de baby rijdt in paniek.

And the baby is riding in panic.

En het kind raakt binnen een paar tellen gewoon helemaal in paniek.

And the child just starts to panic completely within a few seconds.

Absoluut, ja.

Absolutely, yes.

Nee, dat klopt.

No, that's correct.

En dat is heel vaak gerepliceerd.

And that has been replicated very often.

Ja.

Yes.

En eigenlijk even heel simpel gezegd, dat kind heeft helemaal geen actieve herinnering

And actually, very simply put, that child has no active memory at all.

daaraan.

to that.

Nee.

No.

Maar die respons, als dat dus in de eerste drie jaar heel veel plaatsvindt, dat kind

But that response, if it happens a lot in the first three years, that child

zoekt verbinding, maar die moeder is er niet of die is met andere dingen bezig, dan creëert

seeks connection, but that mother is not there or she is busy with other things, then creates

dat een basis.

that's a basis.

Dat is wel heel bepalend.

That is very defining.

Want als je, het ligt blauw druk vanaf hoe je later naar mensen gaat kijken.

Because how you later look at people is based on the blueprint laid out for you.

En het gaat zelfs nog verder terug.

And it goes even further back.

Een kind ervaart in de buik van de moeder al of er stress is buiten de buik van de moeder.

A child can already sense whether there is stress outside the mother's belly while in the womb.

Al die stresshormonen die lopen door het kind.

All those stress hormones are flowing through the child.

En ze voelt, het kind voelt in de buik al of er stress is.

And she feels, the child can already sense in the womb whether there is stress.

En er wordt later al, of wel of niet gerepliceerd, wordt bevestigd.

And it is confirmed later whether or not there will be a reply.

Ja, want als je, je hebt gezegd, ik weet niet meer wie dat zei, maar die maakt de stresshormonen

Yes, because if you, you've said, I don't know anymore who said that, but they create the stress hormones.

aan.

on.

Ja.

Yes.

En als het kind dus in de buik zit van die moeder, dan wordt die daar dus ook mee geconfronteerd

And when the child is in the womb of that mother, then it is also confronted with that.

in principe.

in principle.

Ja, cortisool, adaline, ja.

Yes, cortisol, adaline, yes.

Klopt.

That's correct.

Ah, oké.

Ah, okay.

Oké.

Okay.

Ja, en er wordt steeds meer bevestigd door ervaringen later.

Yes, and more and more is being confirmed by experiences later.

En eigenlijk is al het gedrag aangeleerd.

And in fact, all behavior is learned.

En het begint dan in de eerste drie jaren.

And it begins in the first three years.

En de eerste zeven jaren zijn cruciaal.

And the first seven years are crucial.

Voor het ontstaan van patronen.

For the emergence of patterns.

En voor het ontstaan van karakter-eigenschappen.

And for the emergence of character traits.

En die kun je later nog wel een beetje bijschaven, maar daar ligt wel de basis.

And you can still refine that a bit later, but that is the foundation.

Daar ligt wel de basis.

There lies the basis.

Juist.

Correct.

En hoe laat je daarmee begint, hoe langer de weg terug?

And the later you start with that, the longer the way back?

Ja.

Yes.

Ah, oké.

Ah, okay.

Hé, hoe zie jij vaak dat die angst- en stress-relatieve problemen zich manifesteren?

Hey, how do you often see those anxiety and stress-related problems manifest?

Dus dat kan zowel fysiek zijn als mentaal.

So that can be both physical and mental.

Ja, dat kan zijn, wat ik zelf als psycholoog het meeste meemaken tegenkom.

Yes, that may be true, what I encounter the most as a psychologist.

Is inderdaad dingen als, ja, heel veel paniek.

It is indeed things like, yes, a lot of panic.

Angst- en paniekstoornissen.

Anxiety and panic disorders.

Ik zie heel veel mensen die met een burn-out geraakt zijn.

I see a lot of people who have been affected by burnout.

En wat bedoelen we dan met een burn-out?

And what do we mean by a burn-out?

Want dat is ook zo'n begrip wat tegenwoordig zo verkracht is.

Because that's also such a concept that has been so distorted nowadays.

Ja, het is een parapoliebegrip, hè.

Yes, it is a umbrella concept, isn't it?

Ja, wat bedoelen we daar dan precies mee met een burn-out?

Yes, what exactly do we mean by a burn-out?

Ja, als mensen het werk niet meer aankunnen, maar daardoor, daar spelen allerlei factoren een rol.

Yes, when people can no longer handle the work, various factors come into play because of that.

Die ook weer te herleiden zijn tot, ja, ik kom er weer aan, aan die voorkundelijke ervaringen.

Which can also be traced back to, yes, here I come again, to those pre-conceptual experiences.

Als mensen geen neen durven te zeggen.

When people don't dare to say no.

Ja.

Yes.

Als mensen geen neen durven te zeggen, of tegen een baas.

When people are afraid to say no, or to stand up to a boss.

Ja.

Yes.

Ja, dan raak je steeds meer aan de problemen.

Yes, then you increasingly get to the problems.

Dan kom je steeds meer vast te zitten.

Then you will get increasingly stuck.

Maar als je bijvoorbeeld echt kijkt naar, heel veel mensen en mannen misschien hebben we al eens gehoord van iemand die een burn-out heeft, hè.

But if you really look at it, many people and men, perhaps we have already heard of someone who has a burnout, right?

Of een collega.

Or a colleague.

En die dan bij zichzelf denkt, ja, maar dat gebeurt mij nooit.

And who then thinks to themselves, yes, but that will never happen to me.

Nee.

No.

Maar wat zijn nou signalen bijvoorbeeld dat je zegt van, ja, dat zijn de signalen waardoor je dat mist.

But what are the signals, for example, that make you say, yes, those are the signals that cause you to miss that.

En uiteindelijk een burn-out.

And eventually a burnout.

Want je staat eigenlijk te lang onder stress.

Because you are actually under stress for too long.

Is dat wat er...

Is that what there...

Ja, dat klopt.

Yes, that's correct.

Dat klopt.

That’s correct.

En wat zijn belangrijke signalen?

And what are important signals?

Dat je niet meer kunt concentreren.

That you can no longer concentrate.

En dat je ook je eigen lichaam niet meer onder controle hebt.

And that you no longer have control over your own body.

Dat je alleen lichamelijke symptomen krijgt.

That you only get physical symptoms.

Dat je gewoon niet meer vooruitkomt.

That you just can't move forward anymore.

Dat je vermoeidheid krijgt.

That you become fatigued.

Vermoeid wordt dat je niet meer kunt slapen, et cetera.

Tired of not being able to sleep anymore, etc.

Al dat soort dingen zijn signalen van burn-out.

All those kinds of things are signs of burnout.

Maar wat vaak niet gezien wordt, niet onderkend wordt.

But what is often not seen, not recognized.

Een van de belangrijkste dingen.

One of the most important things.

En je kunt als mens er heel erg veel aan.

And as a person, you can do a lot with it.

Het is niet alleen de hoeveelheid werk.

It's not just the amount of work.

Het is de stress die voorkomt uit het gewijs.

It is the stress that arises from being pointed out.

Maar niet gewaardeerd worden.

But not being appreciated.

Je voelt het misschien wel aankomen.

You might sense it coming.

Maar als mensen niet meer gewaardeerd worden voor hetgeen ze doen.

But when people are no longer valued for what they do.

Dan vallen ze om.

Then they fall over.

Maar je moet even toelichten.

But you need to explain.

Want dat lijkt...

Because that seems...

Dat kan misschien voor sommigen luisteren uit wat korter de bocht ogen.

That may sound a bit blunt to some.

Als jij gewaardeerd wordt voor hetgeen jij doet.

If you are appreciated for what you do.

Kun je ontzettend veel aan.

You can handle an incredible amount.

En dan krijg je er verleukers van.

And then you get embellishers.

En dan is het niet negatief.

And then it's not negative.

Maar hoe komt dat dan?

But how is that possible?

Want als je te lang onder stress staat.

Because if you are under stress for too long.

Door gewoon werkdruk of tijdsdruk.

Due to regular work pressure or time pressure.

Of wat dan ook.

Or whatnot.

Of de verwachtingen die je jezelf oplegt.

Or the expectations you place upon yourself.

Of je werkgever.

Or your employer.

Of je collega's.

Or your colleagues.

Of je team.

Or your team.

Of whatever.

Of whatever.

Heeft dat ook niet te maken met dat mensen dan gewoon onvoldoende balans hebben in activiteit en rust?

Doesn't that also have to do with people simply lacking balance between activity and rest?

Ja, dat ook mee.

Yes, that too.

Dat ook mee.

That too.

Een van de belangrijkste dingen is waardering.

One of the most important things is appreciation.

Dat is een van de belangrijkste redenen waarom op een gegeven moment mensen omvallen?

That is one of the main reasons why people collapse at a certain point.

Daar ben ik van overtuigd.

I am convinced of that.

Als jij goed ondersteund wordt.

If you are well supported.

Als je goed begeleid wordt in jouw werk.

If you are well guided in your work.

Je kunt niet één op één stellen.

You cannot state one-to-one.

Maar het is wel een hele blaak.

But it is quite a mess.

Jij hebt ook een van de belangrijkste redenen.

You also have one of the most important reasons.

Ik ben ervan overtuigd dat het één van de belangrijkste redenen is waarom mensen omvallen.

I am convinced that it is one of the main reasons why people faint.

Dus eigenlijk onvoldoende waardering.

So actually insufficient appreciation.

Gezien worden.

Being seen.

Gehoord worden.

To be heard.

Precies.

Exactly.

En als jij genoeg waardering krijgt.

And if you receive enough appreciation.

Dan wordt er ook wat voor jou gezorgd.

Then something will also be taken care of for you.

En er wordt ook wat in jou gekeken van.

And there is also something of you being looked at.

Kan niet veel aan.

Can't do much about it.

Heeft niet veel op zijn bord.

Doesn't have much on his plate.

Moet ik dat niet even bij hem weghalen?

Shouldn't I just take that away from him?

Dit speelt allemaal mee.

This all plays a part.

Ja, op die manier.

Yes, like that.

Het is veel breder dan alleen dat ze zeggen van ik vind jou een heel fijne vent.

It is much broader than just them saying I think you're a really nice guy.

In het algemeen spreek je hier dus ook eigenlijk over een soort van verhuftering.

In general, you are actually talking about a kind of dumbing down here.

Van een stukje leiderschap misschien.

Perhaps a bit of leadership.

Ja, het is breder dan alleen.

Yes, it's broader than just that.

Ja, en dan wordt het een beetje survival of the fittest eigenlijk.

Yes, and then it becomes a bit of survival of the fittest, actually.

Je komt er vaak op neer.

You often come down to it.

Maar dat is eigenlijk ook een trend die natuurlijk al heel lang wordt onderschreven.

But that is actually a trend that has been endorsed for a very long time.

Dat we een hele individualistische samenleving hebben.

That we have a very individualistic society.

Maar dat is ook hoe het bedrijfsleven voor een groot deel is ingericht.

But that is also how the business world is largely organized.

Dus het is niet iets wat één iemand doet.

So it's not something that one person does.

Of we faciliteren het eigenlijk allemaal een beetje.

Or we actually facilitate it all a bit.

Ja, jammer genoeg wel.

Yes, unfortunately so.

Het heeft wat te maken met economische keuzes die gemaakt worden.

It has something to do with economic choices that are being made.

Ja, ja.

Yes, yes.

De marktwerking, et cetera, et cetera.

The market forces, et cetera, et cetera.

Dus hoe we het spelletje met elkaar spelen.

So how we play the game with each other.

Ja.

Yes.

Het spel is niet slecht.

The game is not bad.

Maar eigenlijk de manier waarop we het spelen kan beter.

But actually the way we play it can be better.

De menselijke waarde kan meer aandacht krijgen.

Human value can receive more attention.

Ja, dat zeg je goed.

Yes, you are right.

En dat is eigenlijk een van de kernredenen waarvan jij denkt.

And that is actually one of the core reasons that you think.

Waarom we met veel problematiek in jouw praktijk zitten.

Why we are dealing with a lot of issues in your practice.

Ook rondom die angst en stress.

Also around that fear and stress.

Ik denk dat het een heel belangrijk punt is.

I think it's a very important point.

Ja.

Yes.

Ben jij nou van mening.

Are you of the opinion?

En je gaf het net ook al een beetje aan natuurlijk.

And you just hinted at it a little, of course.

Maar dat er voor mannen soms ook barrières zijn om hen ervan te weerhouden om hulp te zoeken.

But there are sometimes barriers for men that prevent them from seeking help.

Ja.

Yes.

En wat zijn dan die barrières?

And what are those barriers?

Nou, wat ik er straks al aangaf van mannen moeten sterk zijn.

Well, what I mentioned earlier about men needing to be strong.

Voor mannen is die afweging van hulp zoeken.

For men, that consideration of seeking help.

Die is best groot.

That is quite big.

En die blijft ook best groot.

And that stays quite big as well.

En het verschuift wel een beetje.

And it shifts a little.

Maar gelukkig zie ik steeds meer mannen in mijn praktijk.

But luckily, I am increasingly seeing more men in my practice.

En zie ik ook steeds meer mannen die een opstelling opzoeken.

And I also see more and more men seeking a setup.

En ook grote opstellingen bij mensen.

And also large installations with people.

En maatschappelijke opstellingen en zo.

And social constellations and such.

Je ziet de verschuiving.

You see the shift.

Maar die gaat heel erg langzaam.

But that goes very slowly.

En nog steeds is het voor mannen zo dat de druppel gewoon hoger is.

And still, for men, the threshold is simply higher.

Ja, maar is het ook niet een combinatie van.

Yes, but isn't it also a combination of.

Eigenlijk als ik het terugpak op jouw verhaal helemaal hiervoor.

Actually, if I refer back to your story from earlier.

Ja.

Yes.

Toen gaf jij ook aan dat in het begin jij zelf ook moeite had met alles wat niet evidence based was.

Then you also indicated that in the beginning you had difficulty with everything that was not evidence-based.

Ja.

Yes.

Dus dat is heel erg cognitief.

So that's very cognitive.

Ja.

Yes.

Bedreven.

Skilled.

Ja.

Yes.

Ik spreek uit de verring.

I speak from the experience.

Ja.

Yes.

En het gek genoeg is ik heb dat zelf ook wel een beetje gehad.

And strangely enough, I have experienced that a bit myself too.

Van bepaalde dingen die resoneerden gewoon niet.

Certain things just didn't resonate.

Omdat ik had er gewoon overtuigingen dat dat.

Because I just had beliefs that that.

Ja.

Yes.

Ja, dat is wazig.

Yes, that's vague.

Dat is vaag.

That is vague.

Dat kan niet.

That can't be.

Ja.

Yes.

En nu inmiddels in het proces wat verder ben ik voorbij die overtuigingen.

And now, having progressed further in the process, I have moved beyond those beliefs.

En dan is eigenlijk niks te gek meer.

And then actually nothing is too crazy anymore.

Dan laat je die overtuigingen die je dan wel of niet hebt.

Then you let go of those beliefs that you may or may not have.

Die belemmeren in ieder geval niet meer dat je iets gaat doen.

They certainly no longer obstruct you from doing something.

Maar is dat niet een combinatie van beide?

But isn't that a combination of both?

Ja.

Yes.

Dus en de verwachtingen die.

So, and the expectations that.

Ook genormaliseerd zijn door je opvoeden en je kindgeschiedenis.

Also normalized by your upbringing and your childhood history.

De maatschappij zoals die is.

The society as it is.

En je werkomgeving zoals die is.

And your work environment as it is.

Maar ook nog het punt dat je alle overtuigingen hebt.

But also the point that you have all the beliefs.

Waar je misschien niet zo bewust van bent.

What you may not be so aware of.

Ja, dat is een goed punt.

Yes, that's a good point.

En ik zet het er straks wel even kort aan.

And I'll briefly address it later.

Maar elk kind, elk mens ontwikkelt een negatieve kernovertuiging.

But every child, every person develops a negative core belief.

Oké, dan moet je even.

Okay, then you need to.

Ik zal het even uitleggen.

I will explain it briefly.

Elk mens ontwikkelt een negatieve kernovertuiging.

Every person develops a negative core belief.

En dat is van.

And that is from.

Ik ben niet goed genoeg.

I am not good enough.

Ik mag er niet zijn.

I must not be there.

Ik word niet gehoord.

I am not being heard.

Ik word niet gezien.

I am not seen.

Ik ben niet waard.

I am not worth it.

Elk kind, elk kleinkind is primair gericht vanuit het primaire brein.

Every child, every grandchild is primarily directed from the primary brain.

Wat dan nog op de voorgrond staat.

What is then still in the foreground.

En vooral werken bij een jong kind.

And especially working with a young child.

Die andere zijn niet goed ontwikkeld, die andere breinen.

The other ones are not well developed, those other brains.

Het primaire brein, het reptiele brein, is gericht op veiligheid, op gevaar.

The primary brain, the reptilian brain, is focused on safety, on danger.

Ik zei het er straks wel even.

I did mention it earlier.

35% van alle mensen zijn onveilig gehecht.

35% of all people are insecurely attached.

Maar 10 tot 15% van iedereen is veilig gehecht.

But only 10 to 15% of everyone is securely attached.

Elk kind ziet wel iets.

Every child sees something.

Wat niet optimaal is.

What is not optimal.

En dat leidt ertoe.

And that leads to it.

Dat het een trigger gaat vormen.

That it will become a trigger.

En dat leidt ertoe dat je het gevoel hebt van.

And that leads to the feeling of.

Er moet iets gebeuren om toch die aandacht te krijgen die ik niet krijg.

Something needs to happen to get the attention that I am not receiving.

Je niet krijgt nu.

You are not getting it now.

Je noemde net straks het voorbeeld van het self-face experiment.

You just mentioned the example of the self-face experiment.

Een kind gaat dan denken van.

A child then starts to think of.

Wat moet ik doen?

What should I do?

Wel de aandacht krijgen van mijn moeder.

To get my mother's attention.

Moet ik mijn best gaan doen?

Should I start doing my best?

Kind zit allerlei dingen proberen.

Child is trying all sorts of things.

Ik denk dat het een soort toverstokje heeft om ervoor te zorgen dat die moeder wel gaat lachen.

I think it has some kind of magic wand to make sure that mother will laugh.

Dat die moeder wel gaat responderen.

That the mother will respond.

Gaat reageren op de vraag om aandacht.

Will respond to the request for attention.

Maar dat stukje, dat creëert dus eigenlijk een fundament waarop je eigenlijk al continu vanuit een tekort opereert.

But that piece actually creates a foundation on which you are continuously operating from a deficit.

Ja.

Yes.

Eigenlijk onbewust ben je allemaal dingen aan het doen.

Actually, you are all doing things unconsciously.

Klopt.

That's correct.

Die eigenlijk een antwoord proberen te zijn op die vraag van wanneer ben ik goed genoeg?

That is actually trying to be an answer to the question of when am I good enough?

En daar ontstaat die negatieve kernovertuiging.

And that's where that negative core belief arises.

En die negatieve kernovertuiging die is bazaal voor de manier waarop je naar de wereld kijkt.

And that negative core belief is fundamental to the way you perceive the world.

En die is ook bazaal, die staat aan de basis voor de overlevingsstrategie die je ontwikkelt als kind.

And that is also fundamental, it forms the basis for the survival strategy you develop as a child.

Maar dit moet je ook even toelichten denk ik.

But I think you should explain this a bit.

Je zegt die is bazaal voor hoe jij naar de wereld kijkt.

You say that is fundamental to how you view the world.

Ja, welke beslissingen je neemt als mens en welke keuze je maakt als mens.

Yes, the decisions you make as a person and the choices you make as a person.

Ik zal even een voorbeeld geven.

I will give an example.

Als jij een negatieve kernovertuiging die heel veel mensen hebben is van ik ben niet goed genoeg.

A negative core belief that many people have is "I am not good enough."

Als jij door die bril naar de wereld kijkt, dan kies je dingen uit.

When you look at the world through that lens, you select things.

Als jij een presentatie moet geven, dan begin je al met dan kan ik het wel.

If you have to give a presentation, then you start with "Well, I can do it."

Dan heb je al een valse start gemaakt.

Then you have already made a false start.

En vaak bevestig je door wat je dan presteert, die negatieve kernovertuiging, die wordt alleen maar groter.

And often you confirm that negative core belief through what you then achieve, which only grows bigger.

Die overtuigingen komen meestal altijd uit hè?

Those beliefs usually always come true, don't they?

Ja, nee klopt.

Yes, that's right.

Het verschrikkelijke is dat die negatieve kernovertuiging staat aan de basis van andere overtuigingen.

The terrible thing is that that negative core belief is the foundation of other beliefs.

Daar komen we andere overtuigingen bovenop.

There we add other beliefs on top.

Want ik ga net het voorbeeld van een presentatie geven.

Because I'm just about to give the example of a presentation.

Als jij die overtuiging hebt, die negatieve kernovertuiging van ik ben niet goed genoeg.

If you have that belief, that negative core belief of I am not good enough.

Dan zul je zien dat door een keer een negatieve opmerking over jouw presentatie, dat bevestigt weer die negatieve kernovertuiging.

Then you will see that a single negative comment about your presentation reinforces that negative core belief.

Dan krijg je dat stemmetje achter je hoofd die zegt, zie je nou wel?

Then you get that little voice in the back of your head saying, see, I told you so?

Dan kan ik een presentatie geven.

Then I can give a presentation.

En dat bouwt zichzelf op.

And that builds itself up.

Er komen steeds meer overtuigingen bij.

More and more beliefs are emerging.

En die overtuigingen kun je ook laten kantelen met EFT.

And you can also shift those beliefs with EFT.

En dat geldt ook voor die negatieve kernovertuiging.

And that also applies to that negative core belief.

Maar die negatieve kernovertuiging.

But that negative core belief.

Ja.

Yes.

Alleen.

Alone.

Wat ik.

What I.

Wat ik wel interessant vind.

What I do find interesting.

Kijk, ik heb die kernovertuiging ook gehad.

Look, I have had that core belief as well.

Of ik heb hem nog steeds.

Or I still have him.

En ik heb ermee leren omgaan.

And I have learned to deal with it.

Maar ik weet niet precies wat de beste bewoording hiervoor is.

But I don't know exactly what the best wording for this is.

De meeste mensen houden hem.

Most people like him.

Ja, precies.

Yes, exactly.

En je vindt er gewoon een andere strategie voor.

And you just find another strategy for it.

Het blijft een zwakke plek, ja.

It remains a weak spot, yes.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Het blijft een zwakke plek.

It remains a weak point.

Nou, dat zeg je heel goed.

Well, you say that very well.

Nee.

No.

Dus in dat wat je zegt.

So in what you are saying.

Nou, ook allemaal te relateren aan voorgeschiedenis.

Well, all of this can also be related to the background.

Ja.

Yes.

Ik heb er kennis mee mogen maken, zeg maar.

I have had the opportunity to get acquainted with it, so to speak.

Maar heel veel mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ze die negatieve kernovertuiging.

But many people are not aware of the fact that they have that negative core belief.

Nee.

No.

Ik heb ook heel lang rondgelopen met, zeg maar, heel veel acties aan het doen.

I also wandered around for a long time, let's say, doing a lot of activities.

Ja.

Yes.

Die mij eigenlijk alleen maar meer stress gaven.

They actually just caused me more stress.

Ja.

Yes.

Dan dat ze me eigenlijk vooruit hielpen.

Than that they actually helped me move forward.

Ja.

Yes.

Waarvan ik achteraf nu denk.

Of which I now think in retrospect.

Ja, dat was allemaal daaraan te relateren.

Yes, that could all be related to that.

Van zie mij nou, kijk nou.

Look at me now, see now.

Ja, dat klopt.

Yes, that's correct.

Maar daar was ik helemaal niet bewust van.

But I wasn't aware of that at all.

Nee, dat is ook een interessante.

No, that is also an interesting one.

Heel veel dingen doe je onbewust.

You do many things unconsciously.

En die patronen waar we het straks over hadden.

And those patterns we were just talking about.

En die ontstaan ook in een heel vroeg stadium.

And they also arise at a very early stage.

En ook die overlevenstrategie.

And also that survival strategy.

Die doe je eigenlijk vanuit je onbewustzijn.

You actually do that from your unconsciousness.

Ja, maar hoe kan je dan.

Yes, but how can you then?

Je hoeft niet meer na te denken.

You don't have to think anymore.

Precies.

Exactly.

Maar hoe kan je nou.

But how can you now?

Stel dat iemand nu deze podcast luistert.

Suppose someone is listening to this podcast now.

En je zou nu willen challengen.

And you would like to challenge now.

Als iemand nu denkt.

If someone thinks now.

Ja, heb ik nou wel.

Yes, I do have that now.

Heb ik zo'n negatieve kernovertuiging?

Do I have such a negative core belief?

En zo ja, hoe weet ik dan dat ik die heb?

And if so, how do I know that I have it?

Ja.

Yes.

Hoe voel ik dan dat ik die heb?

How do I know that I have it?

Want als je er niet bewust van bent.

Because if you are not aware of it.

Nee, klopt.

No, that's right.

Klopt.

That's correct.

Hoe dan?

How then?

Ik ben even vooropgesteld.

I have set a few things straight.

Het is geen doel op zich om die negatieve kernovertuiging omgedaan te maken.

It is not an end in itself to change that negative core belief.

Maar het gaat er wel om dat je er inzicht in krijgt.

But it is important that you gain insight into it.

En wat je bent gaan doen om daartegen in te gaan.

And what you have done to counter that.

Hoe zou jij nou vanuit jouw beroep iemand daarin kunnen spiegelen?

How could you reflect someone in that from your profession?

Wat voor vragen stel je dan bijvoorbeeld?

What kind of questions do you ask then, for example?

Of wat voor voorbeelden zou je kunnen geven om dat inzicht te krijgen?

What kind of examples could you give to gain that insight?

Nou, ik vraag mensen gewoon heel concreet.

Well, I just ask people very concretely.

Van dat iedereen, wat ik daar straks ook verteld heb.

Of everyone, what I just told you.

Iedereen heeft zijn negatieve kernovertuiging ontwikkeld.

Everyone has developed their negative core belief.

Iedereen?

Everyone?

Ja, iedereen.

Yes, everyone.

Geen uitzonderingen dan?

No exceptions then?

Nee.

No.

Zelfs mensen die veilig gehecht zijn.

Even people who are securely attached.

Die hebben er nog een.

They have another one.

Alleen die werkt minder goed.

Only that one works less well.

En die gaan er op een andere manier mee om.

And they deal with it in a different way.

Die hebben hem goed weten te pareren.

They managed to counter him well.

Ja, iedereen.

Yes, everyone.

Vooral die mensen die onveilig gehecht zijn.

Especially those people who are insecurely attached.

Die hebben zo'n overtuiging.

They have such conviction.

Het gaat erom.

It's about that.

Je kunt ze herkennen aan valkuilen.

You can recognize them by pitfalls.

Maar nou zeg je wat interessant.

But now you say something interesting.

Ja, dat dacht ik al.

Yes, I thought so.

Ja.

Yes.

Je kunt ze herkennen aan valkuilen waar je gedurende je leven steeds tegenaan loopt.

You can recognize them by the pitfalls you encounter throughout your life.

En vaak weten mensen op zich al.

And often people already know this on their own.

Als ik schets van negatieve kernovertuiging kunnen zijn.

As I sketch of negative core beliefs can be.

Ik ben niet goed genoeg.

I am not good enough.

Ik word niet gehoord.

I am not being heard.

Ik word niet gezien.

I am not seen.

Ik word niet gewaardeerd.

I am not appreciated.

Ik mag er niet zijn.

I am not allowed to be here.

En ik vraag meestal van.

And I usually ask for.

Als ik dat jou voorleg.

If I lay that before you.

Heb je dan ook zo'n negatieve kernovertuiging?

Do you also have such a negative core belief?

Als je laat iemand gewoon eigenlijk uit het lijstje gewoon eens kiezen?

If you let someone just choose from the list?

Ja, ik leg een lijstje voor.

Yes, I will present a list.

Ik noem ze gewoon.

I just call them.

En mensen kiezen bijna altijd heel snel.

And people almost always choose very quickly.

En dat is vaak?

And that is often?

In de meeste gevallen is het.

In most cases it is.

Ik ben niet goed genoeg.

I am not good enough.

Ja.

Yes.

Ja, en ik kan ook vertellen waar dat van komt.

Yes, and I can also tell where that comes from.

Maar die komt de meest vaak voor.

But that occurs the most frequently.

Maar ook van ik ben niet waard.

But also of I am not worth.

Ik word niet gehoord.

I am not being heard.

Ik word niet gezien.

I am not seen.

Ja.

Yes.

Door heel expliciet te gaan werken aan situaties die hebben bijgedragen aan het ontstaan van

By working very explicitly on situations that have contributed to the emergence of

die negatieve kernovertuiging.

that negative core belief.

Kun je die negatieve, ook die negatieve kernovertuiging, maar ook andere overtuigingen kun je laten

You can let go of that negative belief, but also other beliefs.

kantelen.

tilting.

Dus kun je minder waar laten zijn.

So you can be less present.

Dat is natuurlijk wel uiteindelijk de sleutel.

That is of course ultimately the key.

Ja, noem je dat?

Yes, is that what you call it?

De gouden sleutel?

The golden key?

Of hoe noem je dat?

Or how do you call that?

Ja.

Yes.

Ja, klopt.

Yes, that's right.

Maar dan moet je dus wel als man eigenlijk eerst bij jezelf de vraag durven stellen.

But then as a man, you actually have to dare to first ask yourself the question.

Van A, heb ik een negatieve kernovertuiging?

Do I have a negative core belief from A?

Nou, eigenlijk daar zeggen we al van, dat heeft eigenlijk iedereen.

Well, actually, we already say that about it, that everyone has that.

Dus ga er nou maar vanuit dat je die hebt.

So just assume you have that.

Op basis van die negatieve kernovertuiging ontwikkelen mensen ook.

Based on that negative core belief, people also develop.

En mede daarvan, in combinatie met dingen die mensen, die in de gezinnes van de ouders

And also because of that, in combination with things that people, who are in the families of the parents.

gebeurd is, en de hechtingsstijl, in combinatie daarvan, ontwikkelen mensen ook overlevingsstrategieën.

What happens is, and the attachment style, in combination with that, people also develop survival strategies.

Dus waar het ook vooral om gaat, is dat je leert ontdekken.

So what it mainly comes down to is learning to discover.

Leert ontdekken wat die negatieve kernovertuiging is.

Teaches to discover what that negative core belief is.

Maar ook wat de strategieën zijn die je bent gaan monteren om daartegen in te gaan.

But also what the strategies are that you have started to implement to counteract it.

Ja, zodat je eigenlijk weer terug kan naar de kern, naar de essentie eigenlijk.

Yes, so you can actually return to the core, to the essence really.

Ja, klopt.

Yes, that's right.

Je kan niet die stap overleven.

You can't survive that step.

Je kan niet over slaan.

You cannot skip.

Dat gaat niet.

That won't work.

Je kunt niet.

You cannot.

Nee.

No.

Dus eigenlijk even om het ook samen te vatten, zodat ik jou zelf ook goed begrijp.

So basically, just to summarize it, so that I can understand you well too.

Ja, dat is een complex verhaal.

Yes, that is a complex story.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Maar ik denk dat we wel iets te pakken hebben.

But I think we have something here.

Dus je wordt geboren.

So you are born.

Er zijn dingen in het gezin van herkomst niet.

There are things that are not present in the family of origin.

En stel nou, er is bijvoorbeeld een tekort aan beschikbaarheid van ouders.

And suppose, for example, there is a shortage of availability of parents.

Wat 85% van de geval eigenlijk dus wel is.

What 85% of the cases actually are.

Dus daar wordt een basis gelegd.

So a foundation is being laid there.

Yes.

Yes.

Dan ontstaat er vaak een negatieve kernovertuiging.

Then a negative core belief often arises.

En onbewust gedurende onze eerste zeven levensjaren beginnen we allerlei strategietjes te vormen

And unconsciously during our first seven years of life, we begin to form all sorts of little strategies.

en te bedenken, onbewust, om onze weg te vinden door het leven.

and to think, unconsciously, to find our way through life.

Ja, en ervoor te zorgen dat we krijgen wat we nodig hebben om te leven.

Yes, and to ensure that we get what we need to live.

Ja.

Yes.

Meestal lopen mensen vast na hun veertigste, vijftigste zo.

Most people get stuck after their forties or fifties.

Want als je dertig bent, dan kun je de wereld aan.

Because when you are thirty, you can take on the world.

En dan spelen die misschien ook wel dingen, maar dan loop je fluitend doorheen.

And then those things might also play out, but you walk through them whistling.

Mensen die denken van nou, er is niks aan de hand.

People who think, well, there's nothing wrong.

Ga gewoon door.

Just keep going.

Dat is de mentaliteit in het Westen.

That is the mentality in the West.

Ja, en dat is zo zonde.

Yes, and that's such a pity.

Want heel eerlijk, hoe eerder je ermee begint, hoe meer vruchten je ervan kan plukken.

Because, to be honest, the sooner you start, the more benefits you can reap from it.

Klopt.

That's right.

Ja, dat is waar.

Yes, that's true.

Dus op het moment dat we daar dan aankomen, is eigenlijk de behandelingsmethodiek, ook

So at the moment we arrive there, the treatment methodology is actually also

vanuit de psychologie, is eigenlijk dus eigenlijk de hele weg terug om die weer te ontdekken

From psychology, it is actually the whole journey back to rediscover that.

eigenlijk.

actually.

En om die af te pellen.

And to peel that away.

Ja, vooral die dingen te zien.

Yes, especially to see those things.

Voor wat ze zijn.

For what they are.

Precies.

Exactly.

En in feite proberen om die ook te neutraliseren.

And in fact trying to neutralize that as well.

Omdat je daar geen last meer van hebt.

Because you don't have to deal with that anymore.

Om de emotionele lading er vanaf te halen.

To take the emotional charge off it.

Maar daar gaat het steeds om.

But that's what it's always about.

Dus het gaat niet over schuld of?

So it's not about guilt, is it?

Nee, zeker niet.

No, definitely not.

Dat is goed dat je het zegt.

It's good that you mention it.

Het gaat zeker niet over schuld.

It's definitely not about guilt.

Wat ik ook heel erg benadruk tijdens mijn behandelingen.

What I also emphasize greatly during my treatments.

Ouders kunnen alleen doorgeven wat ze zelf hebben ontvangen.

Parents can only pass on what they have received themselves.

Wat ze zelf hebben gekregen, hebben gezien.

What they have received themselves, they have seen.

Dat zeg je heel mooi.

You say that very beautifully.

Je kan iets niet geven wat je niet hebt.

You cannot give something you do not have.

Nee, precies.

No, exactly.

En als je dat leert zien, als je daar inzicht in krijgt, dan leidt het vaak ook tot de compassie.

And when you learn to see that, when you gain insight into it, it often leads to compassion.

In plaats van boosheid.

Instead of anger.

In plaats van schuld geven.

Instead of assigning blame.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Maar dat is ook een heel proces apart zelf.

But that is also a separate process in itself.

Zeker.

Certainly.

Het is een fase, zeg maar.

It's a phase, so to speak.

Ah, oké.

Ah, okay.

Je hebt het natuurlijk net al even benoemd.

You just mentioned it briefly.

We hebben het al een beetje geraakt.

We have already touched on it a little bit.

Het zelfbeeld.

The self-image.

Eigenlijk het tweede thema wat we eigenlijk wilden bespreken.

Actually, the second topic we actually wanted to discuss.

Zelfbeeld is ook weer zo'n paraplu begrip.

Self-image is yet another umbrella term.

Ja.

Yes.

Wat bedoelen we, misschien moeten we daar beginnen.

What do we mean, maybe we should start there.

Wat bedoelen we precies met het zelfbeeld?

What do we exactly mean by self-image?

Hoe je naar jezelf kijkt en hoe je naar jezelf percipieert.

How you look at yourself and how you perceive yourself.

Dat is hetzelfde eigenlijk.

That's actually the same.

Maar dat is van belang.

But that is important.

Dat bepaalt eigenlijk hoe je naar de wereld kijkt.

That actually determines how you look at the world.

Ja, maar dat moet je ook even toelichten.

Yes, but you also need to explain that a bit.

Want dat is ook niet van heel zelfsprekend.

Because that is not very obvious either.

Als jij jezelf ziet als onbekwaam of niet goed genoeg, om daar even bij te blijven.

If you see yourself as incompetent or not good enough, to stay on that for a moment.

Ja.

Yes.

Dan raken we weer aan hetzelfde.

Then we're back to the same thing again.

Dan kijk ik ook op die manier naar anderen.

Then I look at others in that way as well.

Als jij het gevoel hebt dat je heel erg je best moet doen.

If you feel like you have to try really hard.

Dat je heel erg de lat steeds hoger moet leggen.

That you really have to keep raising the bar higher and higher.

En heel erg moet presteren om de aandacht en lieten van anderen te kunnen krijgen.

And really has to perform to get the attention and approval of others.

Dan leg je die lat van anderen ook heel erg hoog.

Then you also set the bar very high for others.

Dus dan verwacht je van anderen ook dat ze hun best doen.

So you expect others to do their best as well.

Dus je projecteert dat ook niet alleen bij jezelf, maar je projecteert het ook naar buiten.

So you don't project it only onto yourself, but you also project it outward.

Precies.

Exactly.

Dus het zelfbeeld is zo bepalend voor hoe je in de wereld staat.

So self-image is so determining for how you stand in the world.

En hetzelfde beeld wordt eigenlijk weer bepaald door die overtuigingen die je als kind hebt meegekregen.

And the same image is actually determined again by the beliefs you received as a child.

En die strategie die je hebt ontwikkeld moet mogen zijn om lief gevonden te worden.

And that strategy you have developed should be to allow yourself to be loved.

En dan kom je weer op hetzelfde punt uit.

And then you end up at the same point again.

Als we het dan hebben over die belangrijkste factoren die bijdragen aan die vorming van ons zelfbeeld.

When we talk about those most important factors that contribute to the formation of our self-image.

Dat zijn eigenlijk alle punten die we net ook eigenlijk al geraakt hebben.

Those are actually all the points we just touched upon.

Zijn er nou nog factoren die we niet...

Are there still factors that we don't...

Dat is de kern. Dat blijft de kern.

That is the core. That remains the core.

Ja, maar is er nog wat te zeggen over...

Yes, but is there anything more to say about...

Over de hoeveelheid nature versus nurture, zeg maar?

About the amount of nature versus nurture, so to speak?

Nou, het is ook waar ik aan zit te denken.

Well, that's also what I'm thinking about.

Het is natuurlijk zo dat...

It is of course true that...

Het is niet zo dat mensen 100% bepaald worden door alleen die blauwdruk die ze hebben geleerd in de eerste jaren.

It is not the case that people are determined 100% by just the blueprint they learned in their early years.

Het is natuurlijk ook zo dat je...

It is of course also the case that you...

Mensen maken ook allerlei dingen mee.

People also experience all sorts of things.

Ja.

Yes.

Ze komen allerlei stressvolle situaties tegen.

They encounter all kinds of stressful situations.

Nieuwe situaties tegen waar ze moeten dealen.

New situations they have to deal with.

Alleen die blauwdruk bepaalt wel hoe je daarmee omgaat.

Only that blueprint determines how you deal with it.

Kun je dat een beetje toelichten?

Could you explain that a bit?

Wat je daarmee bedoelt?

What do you mean by that?

Hoeveel is de invloed van die blauwdruk dan?

How significant is the influence of that blueprint?

Op die stressvolle situaties?

In those stressful situations?

Nou, dat die bepaalt hoe je omgaat met stress.

Well, that determines how you handle stress.

Hoe je omgaat met nieuwe situaties.

How you deal with new situations.

En of jij geënergd bent om het te parkeren.

And whether you are annoyed to park it.

Om er passief mee om te gaan.

To deal with it passively.

Of dat je geënergd bent om het aan te pakken.

Or that you are annoyed to deal with it.

Waar zit dat dan in je karakterprofiel?

Where does that sit in your character profile?

Dat komt ook voort uit die overlevingsstrategie die je als kind hebt ontwikkeld.

That also stems from the survival strategy you developed as a child.

Ja, dat is de gemaakte blauwdruk dus.

Yes, that is the created blueprint then.

Ja.

Yes.

Maar de nature...

But the nature...

Dat is de nurture stuk, zeg maar.

That's the nurture part, so to speak.

Die nurture ligt er bovenop.

That nurture is above it.

Want die...

Because that...

Ja, misschien is dit...

Yes, maybe this is...

Dit is het complex waar we het over te nu aan raken.

This is the complex we are now touching on.

Die nature, die wordt gewoon deeltelijk bepaald door ervaringen die uit andere generaties worden meegegeven.

That nature is simply partially determined by experiences passed down from other generations.

Het is niet alleen de informatie die je krijgt via degene die nodig is om lichamelijk en geestelijk te functioneren.

It is not just the information you receive from those necessary to function physically and mentally.

Maar je krijgt ook allerlei informatie door van jouw ouders.

But you also receive various information from your parents.

Die zij in hun leven hebben opgeslagen.

That they have stored in their lives.

En heel veel ervaringen die ouders hebben opgeslagen.

And many experiences that parents have stored.

Meegemaakt.

Experienced.

Maar ook uit een hele generatie die worden opgeslagen in de genen.

But also from an entire generation that is stored in the genes.

Epigenetica.

Epigenetics.

Dus langs die weg krijg je ook heel veel informatie mee.

So along that route, you also gather a lot of information.

En dat sluit eigenlijk aan op het systemische stuk, hè?

And that actually ties into the systemic aspect, right?

Ja.

Yes.

Dan gaan we eigenlijk al richting het stukje transgenerationeel eigenlijk, hè?

Then we are actually already headed towards the transgenerational part, aren't we?

Ja.

Yes.

Ja, want ook dat denk ik...

Yes, because I think that too...

Het is complex, maar ik denk wel heel zinvol.

It's complex, but I think it's very meaningful.

Ja, zeker.

Yes, certainly.

Om proberen in ieder geval daar een poging te wagen om het uit te diepen.

To at least try to make an attempt to deepen it.

Ik hoor nu misschien wel mannen klapperen met hun oren en denken...

I might now hear men flapping their ears and thinking...

Huh?

Huh?

Maar hoe dan?

But how then?

Ja.

Yes.

Kun je dat dus proberen even te beginnen bij je penjannenkataal en dan op te schalen naar...

Can you try to start with your penjannenkataal and then scale up to...

Ja, er is veel onderzoek gedaan naar de ervaringen van brede traumas.

Yes, a lot of research has been done on the experiences of broad traumas.

Bijvoorbeeld de hongerwinter.

For example, the Hunger Winter.

Ook concentratiekampen.

Also concentration camps.

Mensen die dat hebben overleefd.

People who have survived that.

Maar mensen die in de hongerwinter geboren zijn, die zijn heel erg stressgevoelig.

But people who were born during the hunger winter are very stress-sensitive.

En die zijn heel erg gevoelig voor allerlei lichamelijke aandoeningen.

And they are very sensitive to various physical ailments.

En als je die groep eruit selecteert...

And if you select that group out...

Dan kun je heel goed nagaan wat nou een belangrijke oorzaak is.

Then you can clearly see what an important cause is.

Een belangrijke bijdraag.

An important contribution.

In hoeverre een dergelijke traumaatse ervaring bijdraagt.

To what extent such a traumatic experience contributes.

En allerlei zaken.

And all kinds of things.

In hoeverre draagt het bij aan stressgevoeligheid.

To what extent does it contribute to stress sensitivity?

En het ontstaat van allerlei lichamelijke aandoeningen en geestelijke aandoeningen.

And the emergence of various physical and mental disorders.

En langs die weg kun je aangeven...

And along that road, you can indicate...

Kun je zien dat het een belangrijke rol speelt.

You can see that it plays an important role.

Er is al evidence voor.

There is already evidence for it.

Er is zeker onderzoek voor dat er...

There is certainly research that shows that there...

De wetenschappelijke onderzoek heeft aangegeven dat er duidelijke gevolgen zijn.

Scientific research has indicated that there are clear consequences.

Heel aantoonbare gevolgen zijn van hele zware traumas.

Very noticeable effects are from very severe traumas.

Ja, dat klopt.

Yes, that's correct.

Ik kan bijvoorbeeld zelf daar ook een goed voorbeeld van geven.

For example, I can also give a good example of that myself.

Ik heb bijvoorbeeld een Indische vader.

I have, for example, an Indian father.

En zijn vader en zijn...

And his father and his...

De vader daarvan, dus mijn overgrootvader.

The father of that, so my great-grandfather.

Die heeft bijvoorbeeld in een Japans interneringskamp gezeten.

For example, he has been in a Japanese internment camp.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Dus ook tijdens mijn familieopstellingen.

So also during my family constellations.

Dat systemische werk wat ik ging doen.

That systemic work that I was going to do.

Kwam ik ook dingen tegen.

I also came across things.

Waarvan...

Of which...

Ja.

Yes.

Ik eigenlijk niet goed kon duiden of dat nou voor mij was.

I actually couldn't quite tell if that was for me.

Maar dat het eigenlijk logischer leek.

But it actually seemed more logical.

Of aannemelijker leek dat dat eigenlijk een restant was van...

Or it seemed more likely that it was actually a remnant of...

Precies.

Exactly.

Ja, gedragingen en patronen van de generaties voor mij.

Yes, behaviors and patterns of the generations before me.

Dat is een goed voorbeeld.

That is a good example.

Heel veel informatie haal je uit opstellingen.

You can gain a lot of information from setups.

Die komen naar voren, komen naar boven drijven.

They come to the forefront, they rise to the surface.

Door allerlei onbegrijpelijke dingen die je doet.

Due to all sorts of incomprehensible things you do.

Waar je tegenaan loopt.

What you are facing.

Dingen die je niet begrijpt.

Things you don't understand.

Wat ik er zo...

What I find so...

Zo ingewikkeld soms aan vind.

I sometimes find it so complicated.

Ik hoor wat je zegt.

I hear what you are saying.

En ik denk dat de meesten, misschien ook de meesten luisteren dit nog wel.

And I think that most people, maybe even most people still listen to this.

Dat ze wel ergens snappen dat het daar vandaan komt.

That they understand somewhere that it comes from there.

Maar als je dan volwassen bent, denk je.

But when you are grown up, you think.

Gaat het daarover?

Is that what it's about?

Ja, gaat het daarover.

Yes, that's what it's about.

Omdat we soms zo makkelijk als man misschien nog wel meer denken van.

Because we sometimes think even more easily as a man.

Ja, gaat het daarover?

Yes, is that what it’s about?

Ja, nee, maar zoveel te vaak.

Yes, no, but too often.

Ja, precies.

Yes, exactly.

Dit is het dus.

This is it.

Ja, maar jongens, hier gaat het over eigenlijk.

Yes, but guys, this is what it's about actually.

Dat is eigenlijk wat de boodschap eigenlijk dus is.

That is actually what the message really is.

Van jongens, loop hier nou niet voorbij.

Hey guys, don't just walk past here.

Want dit is de kern.

Because this is the core.

Dit is dat gekutste kind in je.

This is that screwed-up child in you.

Dit is dat...

This is that...

Ja, en als je daar geen aandacht aan geeft, dan wordt het alleen maar groter.

Yes, and if you don't pay attention to it, it will only get bigger.

En dan wordt het onrustiger.

And then it becomes more restless.

Precies.

Exactly.

Ja.

Yes.

Want als je dingen gaat stapelen.

Because when you start stacking things.

Waar je straks naar gaat van dat policegedrag.

Where you are going regarding that police behavior.

Wat mensen vaak hebben.

What people often have.

Om ervoor te zorgen dat ze wel de liefde krijgen die ze eigenlijk niet kregen.

To ensure that they receive the love they actually did not get.

Ja.

Yes.

Dat gaat ook stapelen.

That's going to pile up too.

Totdat je op een gegeven moment zoveel heb je schootst en een beetje omvalt.

Until at some point you've had so much that you stumble a bit.

En dat gaat wel heel veel...

And that goes a lot...

Andere situaties.

Other situations.

Hoe kan je nou als man makkelijk en laagdrempelig dan ook contact maken met dat stuk?

How can a man easily and casually make contact with that piece?

Want het is iets waarvan we heel snel denken van ja, weet je, ik heb er ineens herinneringen meer aan.

Because it's something we quickly think, yeah, you know, suddenly I have memories of it.

Ja, hoe kan dat nou?

Yes, how can that be?

Weet je, hoe ga ik die weg terugvinden dan?

You know, how am I supposed to find my way back then?

Waar moet ik beginnen dan in hemelsnaam?

Where should I start then, for heaven's sake?

Want ja, het is ergens dan...

Because yes, it is somewhere then...

Je moet dan best nog wel eerst leren contact te maken met dat gekwetste kind, zeg maar.

You really need to learn to connect with that wounded child first, so to speak.

Het is niet...

It is not...

Je kan het nu cognitief wel denken.

You can now think of it cognitively.

Ja, oké, dit is dan maar zo.

Yes, okay, this is just how it is.

Maar dat wil niet zeggen dat je het ook echt uiteraard werkelijk doorvoelt.

But that doesn't mean that you truly feel it deeply.

Dat is wel een stap verder, zeg maar.

That's a step further, so to speak.

Als je daar open voor staat, daar begint het mee.

If you are open to that, that's where it starts.

Mensen moeten gemotiveerd zijn om iets aan zichzelf te doen.

People need to be motivated to do something about themselves.

Ja.

Yes.

En je kunt daar mensen niet toe forceren.

And you can't force people to do that.

Ik heb ook een aantal keren gehad dat er binnen een relatie dingen speelden.

I have also had a few instances where things were happening within a relationship.

Dat er een vrouw zegt dat een man hulp moet zoeken of andersom.

That a woman says that a man should seek help or vice versa.

Dat werkt niet.

That doesn't work.

Dus mensen moeten zelf gemotiveerd zijn en open voor staan om stappen te maken.

So people need to be self-motivated and open to taking steps.

Maar als je daar open staat, dan...

But if you're open to that, then...

Het is een hele geëigende weg, wat jij zelf ook ervaren hebt.

It is a very appropriate path, as you have experienced yourself.

Om via systemisch werk een stap naar beneden te maken.

To take a step down through systemic work.

Als je daar inzicht in te krijgen.

To gain insight into that.

Daar inzicht in te krijgen, ja.

To gain insight into that, yes.

En dat kan op verschillende manieren.

And that can be done in various ways.

Maar dat zou een eerste stap kunnen zijn om daar een begin mee te maken.

But that could be a first step to start making progress there.

Als je daar niet voor open staat, dan zou het nog een veel concretere stap zijn.

If you are not open to that, then it would be an even more concrete step.

Om het EFT aan de slag te gaan.

To get the EFT started.

Of EMDR aan de slag te gaan voor dingen waar je tegenaan loopt.

Or to get started with EMDR for things you are struggling with.

Ja.

Yes.

Uit heel gereerd pakt op.

Picks up very arranged.

Iets waar je bijvoorbeeld...

Something where you for example...

Precies.

Exactly.

Ja, precies, precies.

Yes, exactly, exactly.

Nee, oké.

No, okay.

Het was meer...

It was more...

Laten we nog even kijken.

Let's take another look.

We hebben hem dan scherp.

We have him then sharp.

Maar ja, we hebben hem denk ik wel scherp weggevoerd.

But yes, I think we have taken him away sharply.

Denk ik wel, hè?

I think so, right?

Ja.

Yes.

Ja, dan zou ik eigenlijk nu wel naar de adviezen willen gaan.

Yes, then I would actually like to go to the recommendations now.

Ja, vanuit jouw rol, hè?

Yes, from your role, right?

Je hebt natuurlijk onderzoek gedaan.

You have of course done research.

Je beoefent dit beroep al enige jaren.

You have been practicing this profession for several years.

Welke adviezen zou jij willen geven aan onze mannelijke luisteraar?

What advice would you like to give to our male listener?

Als je die nu iets zou mogen meegeven?

If you could give that a little something now?

Het sluit een beetje aan wat we al eerder aan hebben gestipt.

It connects somewhat to what we have already touched on earlier.

Wacht niet te lang.

Don't wait too long.

Gelukkig komen mensen steeds eerder.

Fortunately, people are arriving earlier and earlier.

En zij zijn steeds eerder geneigd om aan de bel te trekken.

And they are increasingly inclined to sound the alarm.

Maar wacht niet te lang.

But don't wait too long.

Want als je in valkuilen trapt en als je gekke dingen meemaakt keer op keer,

Because when you step into pitfalls and experience crazy things time and time again,

trek op tijd aan de bel.

Ring the bell in time.

Maar hoe vroeger je komt, hoe sneller je dingen kunt aanpakken,

But the earlier you come, the faster you can tackle things.

hoe sneller je dingen kunt rechtzetten.

the faster you can set things right.

En hoeveel meer je kunt werken aan preventie in plaats van achteraf werken

And how much more you can work on prevention rather than working retroactively.

en oplossen wat verkeerd is gegaan.

and solve what went wrong.

Trek op tijd aan de bel als je voelt dat het niet helemaal klopt.

Ring the bell on time if you feel that something is not quite right.

Ja, dat is natuurlijk eigenlijk wel de uitdaging.

Yes, that is actually the challenge.

Dat is natuurlijk de oproep, hè?

That is of course the call, right?

Ja.

Yes.

Want wacht niet tot je 55 bent.

Because don't wait until you're 55.

Nee, want als je nagerlang langer wacht, komen er steeds meer lagen op,

No, because if you wait longer, more and more layers will accumulate.

steeds meer lagen overheen.

increasingly more layers on top.

En die lagen moet je ook afwerken, afbellen.

And you also need to finish those layers, ring them off.

Ja.

Yes.

Dus dat maakt het steeds moeilijker.

So that makes it increasingly difficult.

Dat is niet onmogelijk.

That is not impossible.

Natuurlijk.

Of course.

Alleen het wordt wel een langer proces.

Only it will indeed be a longer process.

En dat is dat proces wat we beschreven van je wordt geboren,

And that is the process we described where you are born,

je hebt tekort, je wordt op een negatieve kernovertuiging,

you are lacking, you are operating on a negative core belief,

je gaat allerlei strategieën, kopingsmechanismen stapelen,

you will stack various strategies, coping mechanisms,

stapelen, stapelen, stapelen, om dat maar niet te voelen

stacking, stacking, stacking, just to avoid feeling that

of dat maar niet te ervaren.

or not to experience that.

Of te krijgen wat je eigenlijk diep van binnen verlangt,

Or to get what you truly desire deep down inside,

maar waar je niet bewust van bent.

but of which you are not aware.

En dat kan je tot een einde, de treuren natuurlijk doen.

And you can certainly bring that to an end, the mourning.

Ja.

Yes.

En je stapelt de strategie niet.

And you don't stack the strategy.

Je stapelt de koping niet.

You don't stack the copper.

Nee, je stapelt de...

No, you stack the...

Je stapelt wel de negatieve ervaringen die je hebt

You do accumulate the negative experiences you have.

aan de hand van het niet optimaal omgaan met de stresssituatie.

based on the suboptimal handling of the stressful situation.

Maar dat zeg je goed, ja.

But you are right about that, yes.

Je stapelt niet je strategieën,

You don't stack your strategies,

want die blijven dan vaak nog maar een beetje hetzelfde,

because they often remain just a little the same.

maar je stapelt wel al die ervaringen die je overtuiging over jezelf

but you are accumulating all those experiences that shape your conviction about yourself

en jouw zelfbeeld dus weer, elke keer weer, bekrachtigen.

and therefore reinforce your self-image, time and time again.

Precies.

Exactly.

En als dat negatief is, dan gaat dat dus optellen de verkeerde kant op.

And if that is negative, then it will add up the wrong way.

Ja.

Yes.

Maar die overlevingsstrategieën zijn ook je kwaliteit.

But those survival strategies are also your quality.

En waar het om gaat eigenlijk,

And what it really comes down to,

is dat je de overlevingsstrategie leert in te zetten

is that you learn to apply the survival strategy

vanuit je eigen essentie, vanuit je eigen kracht,

from your own essence, from your own strength,

en niet vanuit het systeem van herkomst.

and not from the system of origin.

Want die overlevingsstrategieën, die werken vanuit je onbewustzijn.

Because those survival strategies work from your unconscious.

Je hoeft het niet bijna te denken.

You don't have to think about it almost.

Je hebt ze helemaal geïnternaliseerd.

You have completely internalized them.

Je gebruikt ze altijd.

You always use them.

Je hoeft het niet bijna te denken.

You don't have to think about it almost.

Ze werken heel snel.

They work very quickly.

Alleen, je zet ze wel klakkeloos in,

But you do use them uncritically.

zonder erbij na te denken of ze wel voor jou gelden,

without thinking about whether they really apply to you,

of ze wel voor jou verdedigd zijn op dit moment.

if they are defended for you at this moment.

Dus waar het eigenlijk om gaat,

So what it actually comes down to is,

is dat je leert om ze op een goede manier in te zetten.

is that you learn to use them in a good way.

En dat je niet weggooit,

And that you don't throw away,

maar dat je ze wel gewoon inzet vanuit je eigen kracht.

but that you do use them from your own strength.

En niet klakkeloos vanuit het systeem van herkomst.

And not blindly from the system of origin.

Nou, dat is nog een hele goede toevoeging, ja.

Well, that's definitely a great addition, yes.

Ja, ik probeer ook al wel weer extra input voor nog een keer een ander gesprek.

Yes, I am also trying to get extra input for another conversation again.

Komt graag.

Please come.

Het is te veel om allemaal in één keer te doen, hè.

It's too much to do all at once, isn't it?

Heb je nog, ja, ik ga toch nog een keer proberen.

Do you still have, yes, I'm going to try again anyway.

Ik gooi mijn hengel nog een keer uit.

I cast my line one more time.

Heb je nog een ander advies aan de man?

Do you have any other advice for the man?

Dus jongens, kom op tijd.

So guys, be on time.

Trek nou aan die bel, of als je iets voelt,

Ring the bell now, or if you feel something,

ga gewoon meteen eens op onderzoek uit.

Just go investigate right away.

Dat is eigenlijk de eerste oproep.

That is actually the first call.

Is er nog een ander ding, op basis van je ervaring,

Is there anything else, based on your experience,

of wat je veel ziet, of waarvan je denkt van,

of what you see a lot, or what you think of,

ja, mannen, jongens, dit zou ik jullie ook nog willen meegeven.

Yes, men, boys, this is something I would like to share with you as well.

Nou, een van de belangrijkste dingen is dat het van belang is

Well, one of the most important things is that it is important

om je kwetsbaarheid te tonen en je emoties te uiten.

to show your vulnerability and express your emotions.

En dat uiten van emoties staat aan de basis van ontzettend veel problematiek.

And that expression of emotions is the basis of a tremendous amount of issues.

En Gabon Boutet heeft er al heel veel over geschreven.

And Gabon Boutet has already written a lot about it.

When the body says no, wanneer het lichaam nee zegt.

When the body says no.

Heel veel mensen, die kunnen geen nee zeggen.

Many people cannot say no.

Dat is ook afhankelijk van de situatie, is het maar.

That also depends on the situation, that's all.

En vaak durven mensen wel nee te zeggen in een privé situatie, maar niet op het werk.

And often people are willing to say no in a private situation, but not at work.

Oh ja, ja, ja, ja.

Oh yes, yes, yes, yes.

Prima.

Fine.

Ja, ja, zeker, ja.

Yes, yes, certainly, yes.

Als er een autoriteit in jou iets vraagt, dan ben je toch minder geneigd om eerst aan jezelf te denken en vervolgens.

If an authority asks something of you, you are less inclined to think of yourself first and then.

Ja, zeker, zeker.

Yes, certainly, certainly.

Dat bedoel ik.

That's what I mean.

Ja, ja.

Yes, yes.

Er zitten wel verschillen in jou zeker.

There are definitely differences in you, for sure.

Ja.

Yes.

Dus ja, dat is een heel belangrijk punt denk ik.

So yes, I think that's a very important point.

Maar het is niet makkelijk.

But it's not easy.

En je kwetsbaar opstellen is ook van belang om contact te maken.

Being vulnerable is also important for making contact.

En dat is hetgeen waar mannen vaak moeite mee hebben.

And that is what men often struggle with.

Zich kwetsbaar opstellen.

Becoming vulnerable.

En vaak moeten mensen er indirect achter komen dat ze dat niet kunnen.

And often people have to indirectly find out that they can't do that.

Dat ze zich niet kwetsbaar op durven te stellen.

That they do not dare to make themselves vulnerable.

En dan komen ze indirect achter door de ontdekking dat ze geen intieme relaties aan kunnen gaan.

And then they indirectly find out through the discovery that they cannot engage in intimate relationships.

Of steeds weer dezelfde fouten praten.

Or always talking about the same mistakes.

En dan zijn ze te kiezen, et cetera, et cetera, et cetera.

And then they are to choose from, etc., etc., etc.

Ja, en dat balletje blijft maar weer rollen.

Yes, and that ball just keeps rolling.

Ja.

Yes.

Dat is misschien ook nog wel iets waar nog een keer een aflevering over gemaakt moet worden.

That might also be something that needs another episode made about it.

Kwetsbaarheid.

Vulnerability.

Ja.

Yes.

Goed.

Good.

Ja, dat is een hele goeie.

Yes, that's a very good one.

Wel een mooi advies.

Well, that's good advice.

Wel een mooi advies Rob.

Well, a nice piece of advice, Rob.

Ja.

Yes.

Ja, dan gaan we naar de vraag Estefette.

Yes, then we move on to the question Estefette.

Ja.

Yes.

De vraag aan jou.

The question to you.

Ja.

Yes.

Die was van Gjalt Vlam.

That was by Gjalt Vlam.

De, moet ik even goed zeggen, de Ademmerk coach.

The, I need to say it correctly, the Ademmerk coach.

Dus de Breathwork facilitator noemen ze dat.

So they call it the Breathwork facilitator.

Dat noemen ze dat ook wel eens.

They sometimes call it that too.

Ja.

Yes.

Ja, en die had eigenlijk een hele brutale vraag.

Yes, and they actually had a very cheeky question.

Want die was eigenlijk heel groot voorstander van dat.

Because he was actually a strong proponent of that.

Hij was van overtuigd dat ademwerk vooral heel complementair kan zijn aan andere werkgebieden.

He was convinced that breathwork can be very complementary to other areas of work.

Ja.

Yes.

En hij zoekt heel graag die samenwerking op.

And he is very eager to seek out that collaboration.

En zijn vraag aan jou was.

And his question to you was.

Zou jij openstaan om een keer het gesprek aan te gaan om te onderzoeken hoe traumawerk en ademwerk meer geïntegreerd kunnen raken?

Would you be open to having a conversation to explore how trauma work and breath work can be more integrated?

Zeker.

Sure.

Ik ben ook een voorstander van samenwerking.

I am also an advocate of cooperation.

Ik loop ook vaak tegen dingen aan waarvan ik denk van.

I often come across things that I'm like.

Of vaak, maar regelmatige dingen aan waarvan ik denk van daar zijn andere professionals misschien beter in.

Or often, but regular things that I think other professionals might be better at.

Om een voorbeeld te geven.

To give an example.

Inherent aan trauma is dat mensen hun gevoel wegstoppen.

Inherent to trauma is that people hide their feelings away.

Dat mensen dus niet bij hun gevoel kunnen komen.

That people cannot connect with their feelings.

Ik noem het expliciet nu.

I am stating it explicitly now.

Omdat ademwerk volgens mij er ook aan raakt.

Because breathing work, in my opinion, also touches on that.

Dat je daar ook beter bij je gevoel kunt komen.

That you can also connect better with your feelings there.

Ik werk heel veel samen met osteopathen.

I work a lot with osteopaths.

Met haptotherapeuten.

With haptotherapists.

Die er meer op gespecialiseerd zijn en ingespecialiseerd zijn om meer bij het gevoel te komen.

Those who specialize more and are specialized to connect more with the emotions.

Ik heb zelf ook een aantal technieken.

I also have a number of techniques myself.

Maar zij zijn dan meer in thuis.

But they are more at home then.

Dus ik vind het heel fijn om samen te werken met mensen die daaraan aan kunnen vullen.

So I really enjoy working with people who can contribute to that.

En ik denk dat het heel waardevol is.

And I think it is very valuable.

En ik vind zelf dat het bijna een must is om daar naar te kijken.

And I personally believe that it is almost a must to take a look at that.

En naar de mogelijkheden van samenwerking om deze te reinigen.

And about the possibilities of collaboration to clean them.

Dat is hartstikke mooi.

That is really beautiful.

En wat ik wel merk.

And what I do notice.

Daar moeten we voorzichtig zijn.

We need to be careful about that.

Voorzichtig zijn.

Be careful.

Alert zijn.

Be alert.

Blijven.

Stay.

Dat in de praktijk wordt er vaak gesproken over samenwerking.

In practice, there is often talk of collaboration.

Maar in de praktijk komt erop neer dat mensen hun eigen toko afbakenen.

But in practice it comes down to people defining their own store.

En alles bij zichzelf houden.

And keep everything to oneself.

En heel bang zijn om mensen te verwijzen.

And being very afraid to refer people.

Omdat ze dan bang zijn dat ze hun klanten kwijt zijn.

Because they are then afraid of losing their customers.

Ja.

Yes.

Maar ik weet uit ervaring dat er niks minder waar is.

But I know from experience that nothing could be further from the truth.

Omdat het werkt juist heel positief.

Because it works very positively.

Want mensen zijn sneller geholpen.

Because people are helped faster.

En ze weten je veel beter te vinden als er weer iets is.

And they can find you much better when something happens again.

En ze geven ook door aan anderen.

And they also pass it on to others.

Ja.

Yes.

Dat het een optimale manier is om daaraan te werken.

That it is an optimal way to work on that.

En je pakt het probleem veel breder aan.

And you tackle the problem in a much broader way.

En veel uitgebreider aan.

And much more extensively.

Ja, ze zeggen weleens zelfs.

Yes, they sometimes say that.

Wie niet kan delen, kan niets vermenigvuldigen.

Who cannot share, can multiply nothing.

Precies. Heel goed.

Exactly. Very good.

Heel goed.

Very good.

Dus ja, antwoord op je vraag is ja.

So yes, the answer to your question is yes.

Daar sta ik zeker voor open.

I am definitely open to that.

Hij is welkom.

He is welcome.

Nou, dan gaan we dat gesprek gewoon een keer faciliteren.

Well, then we'll just facilitate that conversation once.

Dat is goed.

That is good.

Dat is hartstikke leuk.

That is really great.

Ja.

Yes.

Ja, dan is de vraag aan jou.

Yes, then the question is to you.

Welke vraag zou jij willen stellen aan onze volgende gast?

What question would you like to ask our next guest?

Ja.

Yes.

En dat is.

And that is.

Moet ik het even goed zeggen.

Should I say it correctly?

Rolf Fronczek.

Rolf Fronczek.

En die is neurolog slash somnoloog.

And he is a neurologist slash sleep specialist.

En wij gaan het hebben over slaap.

And we are going to talk about sleep.

En alles wat met slaap en ons brein te maken heeft.

And everything that has to do with sleep and our brain.

Ja, dat is een interessante.

Yes, that is interesting.

Zeker een interessante.

Certainly an interesting one.

Ja.

Yes.

Inderdaad, het trauma is dat er vaak slaapproblemen zijn.

Indeed, the trauma is that there are often sleep problems.

En dat mensen ook herbelevingen hebben.

And that people also have re-experiences.

Maar ook heel veel nachtmerries hebben.

But also have a lot of nightmares.

Mensen heel veel aan het piekeren zijn.

People are worrying a lot.

Dus niet alleen met trauma.

So not only with trauma.

Maar ook aan mensen die stressgevoelig zijn.

But also to people who are sensitive to stress.

En ook heel veel piekeren.

And also a lot of worrying.

En daardoor niet kunnen slapen.

And therefore not being able to sleep.

Dus wat mijn vraag aan hem zou zijn.

So what my question to him would be.

Is van.

Is of.

Wat ziet hij op neurologisch gebied in het brein ten aanzien van de effecten van het trauma?

What does he observe in the brain neurologically regarding the effects of the trauma?

Oké.

Okay.

En wat doet hij daarmee?

And what does he do with it?

En hoe gaat hij daarmee om?

And how does he handle that?

Hé, tot slot.

Hey, finally.

Waar en hoe en wie kunnen met jou in contact komen?

Where and how can people get in touch with you?

En waar kan men dat van alles vinden?

And where can one find all of that?

De meeste informatie staat op mijn website.

Most of the information is on my website.

www.sta-1.nl

www.sta-1.nl

En ze kunnen me ook bereiken via de telefoon of via mijn e-mailadres.

And they can also reach me by phone or via my email address.

Oké, helemaal duidelijk.

Okay, completely clear.

Ja Rob, we zijn er nog in geknald.

Yes Rob, we still made it.

Ja.

Yes.

Ja, traditioneel getrouw.

Yes, traditionally faithful.

Ik bedank altijd mijn gasten voor hun aanwezigheid en hun tijd en hun openheid.

I always thank my guests for their presence, their time, and their openness.

Nou, daar was bij jou ook geen gebrek aan.

Well, you certainly didn't lack that either.

Ik denk dat we een paar mooie thema's hebben aangeraakt.

I think we have touched on a few nice themes.

Mooi.

Beautiful.

En ja, nogmaals.

And yes, once again.

Ik denk dat er voldoende gesprekstof is om nog een keer een vervolg te doen.

I think there is enough material for conversation to do a follow-up once again.

Ja, dat zou leuk zijn.

Yes, that would be nice.

En sowieso natuurlijk met Kjeld een gesprek over het ademwerk.

And of course a conversation with Kjeld about breathing work.

Ja.

Yes.

Dat is hartstikke leuk.

That is really fun.

Dus bij deze heel erg bedankt.

So thank you very much for this.

Ja, graag gedaan.

Yes, you're welcome.

En jij bedankt voor je aandacht.

And thank you for your attention.

Dit was het alweer voor deze aflevering.

That was it for this episode.

Bedankt voor het luisteren.

Thank you for listening.

Vond je deze aflevering waardevol?

Did you find this episode valuable?

Laat even een beoordeling achter en tot de volgende keer.

Leave a review and see you next time.