#1 Wat is mediteren?

Dit is een podcast om overal met je mee te nemen, als een handleiding in je broekzak.

This is a podcast to take with you everywhere, like a guide in your pocket.

Zeven weken lang introduceren we je in de wereld van meditatie.

For seven weeks, we will introduce you to the world of meditation.

Dat doen we zonder zweverig te worden en zonder de lat te hoog te leggen.

We do that without becoming airy-fairy and without setting the bar too high.

En we doen het ook niet met een of andere goe als schits, maar wel met een hersenspecialist,

And we don't do it with just any kind of fool, but with a brain specialist.

professor Steven Laurijs.

Professor Steven Laurijs.

Welkom bij Mediteren met Steven Laurijs, een podcast van Knak Weekend.

Welcome to Meditating with Steven Laurijs, a podcast from Knak Weekend.

Mediteren kan iedereen.

Anyone can meditate.

Dat gaan wij bewijzen door zeven weken lang uit te zoeken hoe het in elkaar zit en op

We are going to prove this by figuring out how it all works for seven weeks and on

het einde van elke aflevering een oefening mee te geven.

to provide an exercise at the end of each episode.

In deze eerste aflevering beginnen we bij het begin, want wat is dat eigenlijk, meditatie?

In this first episode, we start at the beginning, because what is meditation, actually?

Eén ding weten we zeker, het is populairder dan ooit.

One thing we know for sure, it is more popular than ever.

500 miljoen mensen op deze planeet deden het in 2020.

500 million people on this planet did it in 2020.

Dat is niet zo verwonderlijk, want steeds meer wetenschappelijke studies tonen aan dat

That is not so surprising, as more and more scientific studies show that

het heel wat voordelen heeft voor onze gezondheid, ons stressgehalte en de werking van onze hersenen.

it has quite a few benefits for our health, our stress levels, and the functioning of our brains.

Welkom Steven.

Welcome Steven.

Hallo Eva.

Hello Eva.

Jij bent neurolog aan de Universiteit van Luik en we kennen jou al langer door je onderzoek

You are a neurologist at the University of Liège, and we have known you for a while because of your research.

naar de werking van hersenen bij mensen in comateuze toestand.

to the functioning of the brain in people in a comatose state.

Sinds enkele jaren ben je ook schrijver van boeken, zoals het No Nonsense Meditatieboek.

For several years now, you have also been a writer of books, such as the No Nonsense Meditation Book.

Mag ik het een beetje opmerkelijk vinden dat een wetenschapper zich toelegt op meditatie?

May I find it a bit remarkable that a scientist dedicates themselves to meditation?

Ja, absoluut.

Yes, absolutely.

En in die mate dat ik nooit had gedacht ooit hier een interview, een podcast over meditatie

And to the extent that I never thought I would ever have an interview, a podcast about meditation here.

te brengen.

to bring.

Ik heb er helemaal niks over geleerd tijdens mijn studies geneeskunde.

I didn't learn anything about it at all during my medical studies.

Erna mijn studie.

After my studies.

Naar mijn opleiding neurologie.

To my neurology training.

Ik zou bijna zeggen, in tegendeel, als er iets werd gezegd over mindfulness was het eerder

I would almost say, on the contrary, if anything was said about mindfulness, it was rather

pas op.

Watch out.

Dus ik heb een heel parcours afgelegd in die mate dat het nu deel uitmaakt van onze

So I have gone through a whole journey to the extent that it has now become part of our

wetenschappelijke projecten en dat ik het zelf voorschrijf als arts aan de CHU uit UZ

scientific projects and that I prescribe it myself as a doctor at the CHU from UZ

in Luik.

in Liège.

Mag ik eens vragen, wat was er eerst bij jou de persoonlijke interesse of de academische

May I ask, what came first for you, the personal interest or the academic one?

interesse?

Interest?

De persoonlijke, en dat is vaak zo, ik merk dat op mijn consultatie, ik moet nu zeggen

The personal, and that is often the case, I notice that in my consultations, I must now say.

teleconsultatie want we zitten ondertussen in Canada, dat je de bodem moet raken bij

teleconsultation because we are currently in Canada, that you need to hit the ground at

wijze van spreken, dat je anders niet noodzakelijk interesse hebt voor meditatie of je mentaal

way of speaking, that you are not necessarily interested in meditation or your mental state otherwise

welzijn.

well-being.

Dus dat is 2012.

So that's 2012.

Toen ik ineens alleen met de drie kindjes ervoor sta, dat stemmetje in je hoofd dat

When I suddenly find myself alone with the three little ones, that voice in your head that

dan dol gaat draaien en pillen die je dan slikt en toen rookte ik, dan ga je drinken, dan

then you start spinning and pills that you take and then I smoked, then you go drinking, then

is het snel duidelijk dat dat niet de inspirerende papa was die ik wou zijn.

It quickly becomes clear that he was not the inspiring dad I wanted to be.

En ja, dat is voor mij uiteindelijk, et ca mal et ca un bien.

And yes, that is ultimately for me, it is both bad and good.

Et ca mal et ca un bien.

And it is bad and it is good.

Dankzij die crisis dat ik wel heel dat parcours heb afgelegd, ook een uitzonderlijke ontmoeting

Thanks to that crisis, I have completed that entire journey, including an exceptional meeting.

in Parijs, dan zijn we 2013, op die TEDx Talks, waar Mathieu Ricard, die boeddhistische monnik,

in Paris, then we are in 2013, at those TEDx Talks, where Mathieu Ricard, that Buddhist monk,

de vertaler van de Dalai Lama, kwam praten over zijn domein van expertise, meditatie,

the translator of the Dalai Lama came to talk about his area of expertise, meditation.

ik kwam praten over breinbewustzijn en hij nodigt me daar dan uit voor een retraite die

I came to talk about brain consciousness and he then invites me to a retreat that

toch ja...

yes, indeed...

Mijn kijk op het hele gebeuren.

My view on the whole situation.

Voorgoed zou veranderen.

Would change forever.

Mathieu Ricard, dat schrijf je ook in je boeken, is inderdaad een sleutelfiguur geweest in jouw

Mathieu Ricard, as you also write in your books, has indeed been a key figure in your

onderzoek naar meditatie.

research on meditation.

Je nodigt hem uit na die ontmoeting in Luik, waar je hem echt gaat onderzoeken en zijn

You invite him after that meeting in Liège, where you are really going to examine him and his

hoofd onder de scanner legt.

puts head under the scanner.

Wat dacht je op voorhand te vinden bij hem?

What did you expect to find with him?

Goh, dus na die retraite, samen met hem, heb ik echt de meerwaarde aan den lijve kunnen

Wow, so after that retreat with him, I really felt the added value firsthand.

ondervinden en nodig ik hem dus op mijn beurt uit om te kijken, ja, wat doet dat nu, he,

to experience and I therefore invite him in turn to take a look, yes, what does that do now, huh,

meditatie met je brein en we hebben natuurlijk al die machines, die hersenscanners, waar

meditation with your brain and of course we already have all those machines, those brain scanners, where

dat we hem als super proefkonijn hebben ondergelegd en die resultaten waren toch echt voor het

that we have really subjected him as a super test subject and those results were really for the

hele team, he.

whole team, huh.

Indrukwekkend hebben we ook gepubliceerd en is dan het begin geweest van een reeks nieuwe

Impressive we have also published and it has then been the beginning of a series of new ones.

onderzoekslijnen.

research lines.

Kan je dan misschien nog eventjes specifieren, of concretiseren, hoe dat dan juist eruit

Can you maybe specify or clarify how that looks exactly?

zag?

saw?

Kan je echt aan iemand zijn hersenen zien, aan medische beelden zien, dat die persoon

Can you really see someone's brain, in medical images, that that person

mediteert of niet?

meditates or not?

Wel, die studies doe je.

Well, you do those studies.

Wetenschap houdt niet van de anexie.

Science does not like annexation.

Ja.

Yes.

Dat is ook een van de anekdoten, he, van individuele observaties.

That's one of the anecdotes, right, of individual observations.

Natuurlijk is Mathieu uitzonderlijk, he, hij heeft meer dan 60.000 uur meditatie op zijn

Of course, Mathieu is exceptional, right, he has more than 60,000 hours of meditation under his belt.

teller staan, dus, ja, als we dan zijn brein en met de MRI-scan kan je foto's maken van

standing at the counter, so, yes, if we then have his brain and with the MRI scan you can take pictures of

je grijze hersenstof, die miljarden hersencellen en dan ga je dat opmeten, he, hij is 70 plus.

your gray matter, those billions of brain cells, and then you're going to measure that, right, he is 70 plus.

We kijken dan bij andere 70-plussers hoe vergelijkt zijn brein en hersenstof zijn.

We then look at other people over 70 to see how their brain and brain matter compare.

Hij vergelijkt zijn brein, zijn hersenvolume, zich met de gemiddelde leeftijdsgenoten en

He compares his brain, his brain volume, with that of the average peers and

hij is, ja, neurologisch gesproken tien, vijftien jaar jonger, he, dat is al wow.

He is, yes, neurologically speaking, ten to fifteen years younger, you know, that's already wow.

In het boek zie je ook de structuren die dan meer specifiek groter zijn en het is eigenlijk

In the book, you also see the structures that are more specifically larger, and it is actually

niet verwonderlijk, meditatie is leren je aandacht te focussen en in je brein is er

not surprising, meditation is learning to focus your attention and in your brain there is

een gebied.

an area.

Een soort, ja, dirigent van het orkest, dat is je anterieur singulaire cortex, die naam

A kind, yes, conductor of the orchestra, that is your anterior singular cortex, that name.

is niet zo belangrijk, maar die is dus heel belangrijk wanneer je die spotlight, he, van

is not that important, but it is very important when you have that spotlight, you know, from

je bewustzijn gaat oriënteren, aandacht gaat focussen en dat is dus gewoon in volume toegenomen,

your awareness starts to orient, attention begins to focus, and that has simply increased in volume,

he, dat gebied.

Hey, that area.

Andere structuren ook, zoals de hippocampus, he, dat lijkt een beetje op een zeepaartje

Other structures as well, like the hippocampus, you know, that looks a bit like a seahorse.

met wat verbeelding, is heel belangrijk voor geheugen.

With some imagination, is very important for memory.

Dus, ehm.

So, um.

Dat zien we gewoon dikker worden, ehm, maar meditatie is niet enkel, ja, ehm, je geheugen

We just see that getting thicker, um, but meditation is not just, yes, um, your memory.

trainen of andersom gaan met stress, ehm, het is ook een uitnodiging om een beter mens

training or going the other way with stress, uh, it is also an invitation to be a better person

te worden, he, en die, die emotionele netwerken, Mathieu wordt de gelukkigste man ter aarde

to be, you know, and those, those emotional networks, Mathieu will become the happiest man on Earth.

genoemd, he, dat is, ehm, een journalist die heeft hem dat etiket opgeplakt, hij vindt

named, he, that is, um, a journalist who stuck that label on him, he thinks

dat zelf nogal belachelijk en natuurlijk hebben we niet alle, ehm, mensen op deze

that's rather ridiculous in itself and of course we don't have all, um, people on this

planeet, ehm, hun geluksniveau, en dat moet je dan ook nog gaan definiëren, opgemeten,

planet, um, their happiness level, and then you still have to define that, measured,

maar hij heeft wel een uitzonderlijk brein, ook daar, die links, ehm, prefrontale hersenschors

but he does have an exceptional brain, also there, that left, um, prefrontal cortex

is, ehm, niet alleen uitzonderlijk ontwikkeld, maar ook, ehm, uitzonderlijk geconnecteerd

is, um, not only exceptionally developed, but also, um, exceptionally connected

met structuren zoals de amygdala kern, he, die is belangrijk voor emotie, ehm, dus dat

with structures like the amygdala core, huh, that is important for emotion, um, so that

zagen we.

saw we.

Dat die, die, die grijze hersenschors.

That, that, that gray cortex.

Ja.

Yes.

De hersenstof, he, dus de, de cellen, de neuronen, maar ook de witte hersenstof, dat

The brain matter, you know, so the cells, the neurons, but also the white brain matter, that

zijn die, ehm, ja, grote autosnelwegen in je brein, die duizenden miljarden synapsen,

are those, um, yes, large highways in your brain, those thousands of billions of synapses,

connecties, dat die ook meer is ontwikkeld.

connections, that it has also developed further.

Bijvoorbeeld de, de hersenbrug, he, waar linker en rechter hemisfeer kunnen communiceren,

For example, the, the brain bridge, right, where the left and right hemispheres can communicate,

die is bij mensen die veel mediteren gewoon groter, meer ontwikkeld.

That is simply larger and more developed in people who meditate a lot.

De structurele veranderingen.

The structural changes.

En ook functionele veranderingen, dat hebben we op alle mogelijke manieren, niet alleen

And also functional changes, we have it in every possible way, not only

met de functionele MRI, maar ook met de PET-scan, waar we radioactief suiker inspuiten, met het

with functional MRI, but also with the PET scan, where we inject radioactive sugar, with the

elektroencefalografie, 250 elektronen op zijn hoofd, dus hij is niet voor niks gekomen,

electroencephalography, 250 electrodes on his head, so he didn't come for nothing,

we hebben echt alle mogelijke meetoestellen op hem losgelaten, en dat gebruik ik dus om

we have really unleashed all possible measuring instruments on him, and I use that to

te illustreren, wel, meditatie, ja, dat heeft een medebare impact.

To illustrate, well, meditation, yes, that has a co-bare impact.

Ja.

Yes.

Dat heeft invloed op je brein.

That affects your brain.

Fantastisch.

Fantastic.

Ik hoop dat we daar, na deze podcast, ook een beetje van kunnen meesnoepen, maar eerst

I hope that after this podcast, we can also take a little bit of that, but first

moeten we misschien eens beginnen, Steven, met te vertellen wat meditatie is, want dat

Maybe we should start, Steven, by explaining what meditation is, because that

hebben we nog niet gedaan.

we haven't done that yet.

Ja, dat is een goeie vraag, Eva.

Yes, that's a good question, Eva.

Ik denk dat we vaker aan meditatie doen, zonder het zo expliciet te benoemen.

I think we do meditation more often, without explicitly naming it.

Het is een beetje als sport, he, ik denk dat we op verschillende manieren aandacht kunnen

It's a bit like sports, you know, I think we can draw attention in different ways.

hebben voor ons lichamelijk welzijn.

have for our physical well-being.

En meditatie, ja, dat is aandacht voor je mentale welzijn, maar daar zijn verschillende

And meditation, yes, that is attention to your mental well-being, but there are different

oefeningen.

exercises.

Dat is wat ik in het No Nonsense Meditatie oefenboek, en nu de masterclass, ook uitleg,

That's what I explain in the No Nonsense Meditation workbook, and now in the masterclass as well.

er is niet één manier van doen, het is, ik denk, een universele behoefte, maar hoe

there is not one way of doing it, it is, I think, a universal need, but how

je dat invult, dat is een persoonlijk parcours.

you fill that in, that is a personal journey.

Dus het is voor mij mentale gymnastiek, het draait erom om te leren aandacht te hebben,

So for me it's mental gymnastics, it's all about learning to have attention.

voor wat er daarboven tussen je oren gebeurt.

for what is happening up there between your ears.

En dus aandacht is het sleutelwoord.

And so attention is the key word.

Eigenlijk zijn er voor mij drie grote families, als we het hebben over meditatieoefeningen.

Actually, there are three major families for me when we talk about meditation practices.

Dat is het stemmetje in je hoofd, die gedachten.

That's the voice in your head, those thoughts.

Dat is aandacht voor wat er binnenkomt via je zintuigen.

That is attention to what comes in through your senses.

Wat hoor ik op dit moment, wat zie ik?

What am I hearing at this moment, what am I seeing?

En dan tenslotte, en heel belangrijk natuurlijk,

And then finally, and very importantly of course,

het emotionele.

the emotional.

Dat is een derde grote netwerk, waar we dus opnieuw met het team eigenlijk al 25 jaar

That is a third large network, where we have actually been working with the team for 25 years.

lang mee bezig zijn.

to be working on it for a long time.

Dus in die zin is het wel een verderzetting.

So in that sense, it is indeed a continuation.

Wij bestuderen de neuroplasticiteit, zoals je net zei met de Coma Science Group, het

We study neuroplasticity, as you just mentioned with the Coma Science Group, it

beschadigde brein.

damaged brain.

Maar hier is het neuroplasticiteit, dat dynamische, kneedbare brein, dat ons inderdaad via meditatie

But here is neuroplasticity, that dynamic, malleable brain, which indeed allows us through meditation.

kan toelaten, niet alleen om andersom te gaan met ziekten.

can allow, not only to deal differently with diseases.

Dan praat ik als neurolog, maar natuurlijk ook preventief en eigenlijk op school al zou

Then I speak as a neurologist, but of course also preventively and actually even at school.

moeten worden aangeleerd, om ons daar de tools te geven van, als we het soms moeilijk hebben,

must be taught, to provide us with the tools for when we sometimes struggle,

ja, hoe gaan we dan met die uitdagingen om?

Yes, how do we deal with those challenges?

Je zegt dat je het soms voorschrijft als neurolog.

You say that you sometimes prescribe it as a neurologist.

Voor wat voor medische klachten kan meditatie dan helpen?

What kind of medical complaints can meditation help with?

Goh, er zijn eigenlijk geen klachten of symptomen die niet verergen door stress.

Well, there are actually no complaints or symptoms that do not worsen due to stress.

En er wordt toch heel veel van ons gevraagd, zowel op jonge leeftijd, studenten, als je

And a lot is expected of us, both at a young age, as students, as well as you.

begint aan je carrière, jonge ouders tot gepensioneerden, elk heeft wel, merk ik, soms moeite om aan alle

starting your career, young parents to retirees, each has, I notice, sometimes difficulty with all

verwachtingen te voldoen op het werk, persoonlijk.

Meeting expectations at work, personally.

En dan, ja, zie ik mensen met hoofdpijn, met slapeloosheid, chronische pijnen, angst, depressie,

And then, yes, I see people with headaches, insomnia, chronic pain, anxiety, depression,

burn-out, ja, er is eigenlijk geen klacht die niet nog erger wordt als er nog eens stress

Burnout, yes, there is actually no complaint that doesn't get worse when there is more stress.

bovenop komt.

on top of that.

Vaak is dat ook een negatieve spirale, gaat het ene het andere beïnvloeden.

Often, it is a negative spiral, where one influences the other.

En ja, dan heb ik geleerd van pilletjes.

And yes, then I have learned from pills.

In België zijn we kampioen in het slikken van slaappillen, kalmeringspillen.

In Belgium, we are champions at swallowing sleeping pills, tranquilizers.

Ik vind dat, ja, niet noodzakelijk het eerste of het beste wat je moet doen.

I think that, yes, it is not necessarily the first or the best thing you should do.

Dat zeg ik trouwens ook nu in het slaapboek, want ik schrijf niet alleen meditatie voor,

By the way, I also say that now in the sleep book, because I not only prescribe meditation,

ik schrijf nu ook slaap voor, maar hoe doe je dat?

I am also prescribing sleep now, but how do you do that?

En ik denk daar dat geneeskunde vandaag en nog meer morgen een meer actieve rol gaat

And I believe that medicine today, and even more so tomorrow, will take on a more active role.

geven aan de patiënt.

give to the patient.

Ik vind het fout.

I think it's wrong.

Om als patiënt, ja, te ondergaan.

To undergo, yes, as a patient.

Een ingreep of ik slik een pilletje.

A procedure or I take a pill.

Het is heel belangrijk dat we die kennis en die hoogtechnologische geneeskunde goed inzetten

It is very important that we use that knowledge and high-tech medicine properly.

en complementair daaraan, denk ik, kunnen we ook meer inzetten op het veranderen van

and complementary to that, I think we can also focus more on changing

onze levensgewoonten.

our lifestyles.

En dat is dus waar ik het nu over heb, in een soort humanistische, meer integratieve

And that is what I am talking about now, in a somewhat humanistic, more integrative way.

geneeskunde en neurologie.

medicine and neurology.

En dan schrijf ik...

And then I write...

Dat is een programma, wetenschappelijk gevalideerd, ik heb dat ook gevolgd, acht weken, waar je

That is a program, scientifically validated, I followed that as well, for eight weeks, where you

een soort menu aangereikt krijgt en eigenlijk heel weinig patiënten die me achteraf zeggen

a kind of menu is offered and actually very few patients tell me afterwards

ja dokter, daar heb ik nu niks aan gehad.

Yes doctor, I haven't gained anything from that now.

Er is altijd wel iets dat je kan meepikken en dat was voor mij een ontdekking en dat

There is always something you can pick up, and that was a discovery for me, and that

wil ik heel graag delen, niet alleen met de collega's, maar ook met elk van ons, want

I would very much like to share it, not only with the colleagues, but also with each of us, because

we zijn allemaal potentiële patiënten.

We are all potential patients.

En opnieuw, we moeten veel meer inzetten, ook in preventie.

And again, we need to invest much more, also in prevention.

Het fascineert mij heel hard, omdat iets wat je doet in je hoofd, kan een effect hebben

It fascinates me a lot because something you do in your mind can have an effect.

in je lijf.

in your body.

Hoe werkt dat juist?

How does that work exactly?

Je zegt dat bepaalde zaken verergerd worden door stress, maar wat is het systeem daarachter?

You say that certain issues are exacerbated by stress, but what is the system behind it?

Wel, dat beginnen we nu beter en beter te begrijpen, die interactie tussen wat er mentaal

Well, we are starting to understand that interaction between what is mental better and better now.

zich in je hoofd afspeelt.

plays out in your head.

Je levensgewoonten en ontwikkeling van brein, lichaam, die we dus niet alleen met die hersenscans

Your lifestyle habits and the development of the brain, body, which we cannot only measure with those brain scans.

kunnen opmeten, we hebben het over het brein, maar er is ook, zoals je zegt, de rest van

we can measure, we are talking about the brain, but there is also, as you say, the rest of

je lichaam, ons immuunsysteem, nu heel pertinent, we hebben net covid gehad, maar zelf op het

your body, our immune system, now very pertinent, we just had covid, but even on the

niveau van je chromosomen.

level of your chromosomes.

In het boek toon ik die telomeren, dat zijn die kappetjes die ons genetisch materiaal

In the book, I show those telomeres, which are the caps that protect our genetic material.

beschermen.

protect.

Als we ouder worden, worden die kappetjes beschermd.

As we get older, those little caps are protected.

Dat is nog kleiner en dat gaat nog sneller als we rumineren, als we chronisch gestresseerd

That is even smaller and it goes even faster when we ruminate, when we are chronically stressed.

zijn.

to be.

Meditatie, dat is herhaaldelijk aangetoond, heeft een meetbaar, zichtbaar effect zelf

Meditation, as has been repeatedly demonstrated, has a measurable, visible effect itself.

op het niveau van de chromosomen.

at the level of the chromosomes.

Dus dat is belangrijk.

So that is important.

Ik hoor heel veel patiënten ook zeggen, ja maar dokter, ik kan er niks aan doen, het

I hear a lot of patients say, yes but doctor, I can't do anything about it, the

zit bij ons in de familie.

is in our family.

Onze moeder heeft het ook en mijn broer.

Our mother has it too, and my brother.

En er is inderdaad een genetische...

And there is indeed a genetic...

Er is een genetische component.

There is a genetic component.

Vroeger hadden we daar opnieuw een vrij statische visie over, een soort encyclopedie, dat wordt

In the past, we had a rather static view on that, a kind of encyclopedia, that is becoming

afgelezen, nu weten we dat dat fout is.

Read off, now we know that this is wrong.

Dat hoe die genen tot expressie komen, dat is het domein van de epigenetica, wel wat

How those genes are expressed is the domain of epigenetics, indeed.

we doen, zelfs wat we denken, heeft daar een invloed op.

We do, even what we think, has an influence on that.

Er is een recent artikel in Genetics waar dat heel duidelijk is.

There is a recent article in Genetics where that is very clear.

Er is aangetoond, weet je hoeveel procent genetisch bepaald is?

It has been shown, do you know what percentage is genetically determined?

Ik heb geen idee.

I have no idea.

We dachten vroeger ongeveer een derde.

We used to think about a third.

En die studie toont aan 7%.

And that study shows 7%.

Dat betekent dat meer dan 90% dat je daar echt een impact kan op hebben.

That means there is more than a 90% chance that you can really make an impact there.

Dat geeft je dus de mogelijkheid, ik zou zeggen de verantwoordelijkheid, om na te denken.

That gives you the opportunity, I would say the responsibility, to think.

Wat zijn mijn levensgewoonten?

What are my habits?

En dan gaat het niet enkel over meditatie.

And then it's not just about meditation.

Dan gaat het ook over je slachtoffer.

Then it also concerns your victim.

Slaap, over je lichaamsbeweging, wat je eet.

Sleep, your physical activity, what you eat.

Maar ook de kwaliteit van je relatie, sociale contacten.

But also the quality of your relationship, social contacts.

Hoe voel je je op je werk?

How do you feel at your work?

En ik denk toch nog steeds dat we daar als arts, als zorgverlener, te weinig aandacht

And I still think that as a doctor, as a healthcare provider, we pay too little attention to that.

voor hebben.

to have in store.

Ik zag mijn job als, ik stel een diagnose en ik heb aandacht voor mijn specifiek vakdomein

I saw my job as, I diagnose and I pay attention to my specific field of expertise.

van de neurologie.

from neurology.

Maar het heeft geen zin dat ik enkel medicijnen tegen spannings, hoofdpijnvoorschrijf, zonder

But it makes no sense for me to only prescribe medication for tension headaches without

interesse te hebben.

to be interested.

Ja, maar slaap.

Yes, but sleep.

Slaap je eigenlijk goed?

Do you actually sleep well?

En hoe voel je je op je werk?

And how do you feel at work?

Dus nu, en dat is een uitdaging, want we hebben consultaties die eigenlijk veel te kort zijn.

So now, and that is a challenge, because we have consultations that are actually way too short.

En er wordt heel veel ook gevraagd van ons administratief.

And a lot is also being asked of us administratively.

Dus alsjeblieft, laat ons als zorgverlener zorgen voor de ander in zijn totaliteit.

So please, let us as caregivers take care of the other in their entirety.

Dus dat is voor mij de grote missie, een brug te bouwen tussen die high-tech evidence-based

So for me, the main mission is to build a bridge between that high-tech evidence-based.

medicine en natuurlijk al de rest.

medicine and of course all the rest.

En daar ook een meer.

And there is also a lake.

Een centrale rol geven aan de patiënt.

Give a central role to the patient.

Heel veel van de dingen, Steven, die je nu hier net oplijstte, en dat moet heel frustrerend

A lot of the things, Steven, that you just listed here, must be very frustrating.

zijn, denk ik, als neurolog, maar ja, heel veel van die dingen, goed slapen, eigenlijk

I think they are, as a neurologist, quite a lot of those things, good sleep, actually.

ook mediteren, goed eten.

Also meditate, eat well.

Ja, mensen weten dat dat voordelig is voor hen en dat ze dat beter zouden doen.

Yes, people know that it is beneficial for them and that they would do better at that.

Maar er is een groot verschil blijkbaar tussen iets weten en iets doen.

But there is apparently a big difference between knowing something and doing something.

Hoe kunnen we dan misschien in het geval van meditatie mensen zover krijgen dat ze het

How can we perhaps get people to meditate?

inderdaad echt is?

indeed is it real?

Beginnen te doen als ze het een kans geven?

Start to act if they give it a chance?

Het enige wat je echt nodig hebt om te beginnen met mediteren, is je eigen motivatie.

The only thing you really need to start meditating is your own motivation.

Niemand kan het in jouw plaats doen.

No one can do it for you.

Ik kan zoveel boeken en masterclasses uitgeven als ik wil, of de apps, en er zijn er hele

I can publish as many books and masterclasses as I want, or the apps, and there are plenty.

goeie, of de cursussen, de mindfulness-based stress reduction.

Good, or the courses, the mindfulness-based stress reduction.

Ja, als jij niet wil, dan houden.

Yes, if you don't want to, then we'll stop.

Je haalt het niks uit.

You're getting nothing out of it.

Wat ik wel kan doen, want je zegt, ja, we weten het, en het is eigenlijk inderdaad gewoon

What I can do, because you say, yes, we know it, and it is actually just

boerenverstand, en toch merk ik dat veel mensen er niet zo van overtuigd zijn.

common sense, and yet I notice that many people are not so convinced of it.

We hebben veel vooroordelen als het gaat over meditatie, ook over slaap trouwens.

We have many prejudices when it comes to meditation, and also about sleep, by the way.

In het laatste boek heb ik het over dat slaapmatchisme van, ik ben bijna trots dat ik maar vier uur

In the last book, I talk about that sleep machismo of, I'm almost proud that I only need four hours.

geslapen heb, en onze politici zien we ook doorvergaderen, en de CEO's.

I have slept, and we also see our politicians continuing to meet, and the CEOs.

Trump die zegt, sleep is for pussies.

Trump says, sleep is for pussies.

Dat is dan ook wel belangrijk, van te zeggen, wel, nee, het is heel erg belangrijk, wat

That is also quite important to say, well, no, it is very important, what

je doet, zelf wat je denkt, heeft een impact op jouw mentale, lichamelijke gezondheid.

What you do, based on your own thoughts, has an impact on your mental and physical health.

Ik denk dat daar we, ja, als neurolog, als wetenschapper, ik heb toch ook nu de feedback

I think that as neurologists, as scientists, I do have the feedback now.

van al die sceptici, en ik was er zelf een hele dikke, die dan zeggen, wauw, als die

of all those skeptics, and I was a really big one myself, who then say, wow, if that

dat zegt, dan is het misschien wel waar.

that says, then it might be true.

Dan wil ik het wel eens proberen.

Then I would like to give it a try.

Dus daarvoor wil ik dan wel op de barricades gaan staan, en daarvoor schrijf ik ook die

So for that, I would be willing to stand on the barricades, and that's why I also write that.

boeken.

books.

Maar je hebt helemaal gelijk, met al die theoretische kennis ben je niks, als je het niet gewoon

But you are absolutely right, with all that theoretical knowledge you are nothing if you don't just...

probeert.

tries.

Het is, zoals een boek lezen over, of alle theoretische kennis hebben, over een marathon

It is like reading a book about, or having all the theoretical knowledge about, a marathon.

lopen, ja, uiteindelijk moet je gewoon je sportschoenen aantrekken, en dan die laatste

run, yes, eventually you just have to put on your running shoes, and then that last

kilometers, die kan je niet met gelijk welke theoretische kennis gaan vergelijken.

Kilometers, you can't compare that with any theoretical knowledge.

En dat is hier net zo, meditatie, dat is mediteren.

And it's the same here, meditation is meditating.

Wat je hier net dan zei, is dat mediteren iets persoonlijk is, en voor iedereen anders.

What you just said is that meditation is something personal and different for everyone.

Hoe kunnen luisteraars, die nu graag willen beginnen, ontdekken wat dat hun manier is?

How can listeners, who would now like to start, discover what their way is?

Goh, wel, ik denk dat we...

Gosh, well, I think that we...

Absoluut af moeten van dat vooroordeel, dat dat iets is vanuit boeddhisme, het is geen

Absolutely must get rid of that prejudice that it comes from Buddhism, it is not.

religie.

religion.

Ik heb het over Mathieu, Ricard, de monnik, wij zijn geen monniken, zoals mijn vrouw zegt,

I'm talking about Mathieu, Ricard, the monk, we are not monks, as my wife says,

il n'ex affaire, hij heeft een heel ander leven.

It doesn't matter, he has a completely different life.

Als hij afkomt trouwens, dan babysit hij, ik heb ondertussen vijf kinderen, komt hij mee

If he comes over, then he'll babysit, I have five kids in the meantime, will he join?

boodschappen doen in de Colroyd, en je doet wat je kan.

Grocery shopping at Colruyt, and you do what you can.

Dat is de grote boodschap.

That is the big message.

Het is opnieuw een beetje zoals als je een nieuwe sport aanleert.

It's a bit like learning a new sport again.

Stel, je wil gaan, weet ik veel, leren windsurfen of leren fietsen.

Suppose you want to go, I don't know, learn windsurfing or learn to ride a bike.

In het begin kost je dan natuurlijk een inspanning en tijd.

At first, it will naturally take effort and time.

Dat is hier net zo, dat is die formele meditatie waar je echt voor jezelf tijd gaat uitnemen.

It's just like that here, it's that formal meditation where you really take time for yourself.

Maar dan is natuurlijk de grote uitdaging, ja, hoe laat ik dit deel uitmaken van mijn

But then the big challenge is, yes, how do I make this part of my

dagelijks leven?

daily life?

Hoe geef ik dat een plaats?

How do I give that a place?

En dat is wat ik informele meditatie noem.

And that is what I call informal meditation.

En dat is wat ik ook zelf, want ik zou zeggen, als ik het kan, kan iedereen het.

And that is what I also think, because I would say, if I can do it, everyone can do it.

We hebben allemaal een druk bestaan.

We all have a busy life.

En je kan het eigenlijk gelijk waar gelijk wanneer gaan doen.

And you can actually do it anywhere, anytime.

Ik denk dat we dat in de volgende episodes samen ook gaan uitproberen.

I think we will try that together in the next episodes as well.

Geef het gewoon een plek.

Just give it a place.

De behoefte is ook bij elk van ons.

The need is also within each of us.

Anders, de een doet het misschien om minder gestresseerd te zijn of heeft een paniekstoornis

Otherwise, one might do it to be less stressed or has a panic disorder.

of heeft slapeloosheid of wil gewoon creatiever zijn of wil aan zijn empathie gaan werken.

or has insomnia or just wants to be more creative or wants to work on his empathy.

Dus dat is de eerste vraag.

So that is the first question.

Waarom?

Why?

Waar wil je aan werken?

What do you want to work on?

En hoe je dat doet?

And how do you do that?

Ja, dat is iets moeilijker dan een pilletje slikken.

Yes, that's a bit harder than taking a pill.

Dat is proberen.

That's trying.

Je hebt waarschijnlijk, als we de oefeningen gaan overgeven.

You probably have, when we are going to hand in the exercises.

En er zijn er heel wat.

And there are quite a few.

Hier hebben we, ik denk, een zestal die we gaan voorstellen.

Here we have, I think, a half dozen that we are going to present.

Er zijn er natuurlijk veel meer in, in de boeken, de masterclass.

Of course, there are many more in the books, the masterclass.

En dat is zoals in de sushibar.

And that is like in the sushi bar.

Probeer het eens.

Give it a try.

Vind je het lekker, Eva?

Do you like it, Eva?

Dan neem je meer.

Then you take more.

Anders, dan laat je het gewoon passeren.

Otherwise, you just let it pass.

Oké, goed advies.

Okay, good advice.

Dat onthouden we alvast.

We'll remember that for now.

En nog iets dat ik wil vragen is, kinderen en meditatie.

And one more thing I want to ask is, children and meditation.

In je boeken schenk je daar ook behoorlijk wat aandacht aan.

In your books, you also pay quite a bit of attention to that.

Je hebt er ook al vijf, dus ik snap van waar het komt.

You already have five as well, so I understand where it's coming from.

Is dat iets, kan je mediteren vanaf elke leeftijd?

Is that something, can you meditate from any age?

Eigenlijk wel.

Actually, yes.

Mijn echtgenote, Vanessa, is psychologe.

My wife, Vanessa, is a psychologist.

Is ook mindfulness coach voor kindjes.

Is also a mindfulness coach for kids.

Opnieuw, je kan ze niet zeggen, en nu gaan we mediteren.

Again, you can't tell them, and now we're going to meditate.

Stilzitten, dat werkt natuurlijk niet.

Sitting still, that obviously doesn't work.

Dus je past je aan.

So you adapt.

En je gaat soms heel creatief, inventief moeten zijn.

And sometimes you will have to be very creative and inventive.

En ook soms gewoon zeggen, oké, it is what it is.

And sometimes just say, okay, it is what it is.

Het zal niet voor nu, voor vandaag zijn.

It will not be for now, for today.

Maar het was heel fijn, natuurlijk, de afgelopen jaren hebben we met ons nieuw samengesteld gezin

But it was very nice, of course, the past few years we have been with our newly blended family.

het heel veel over meditatie gehad.

talked a lot about meditation.

De oudste is 23, de jongste is 2.

The oldest is 23, the youngest is 2.

En eigenlijk, alles daartussenin, hebben ze wel hun weg gevonden.

And actually, everything in between has found its way.

Het is ook heel zwaar geweest voor jongeren, met die covid-crisis.

It has also been very tough for young people during the COVID crisis.

Ik denk dat we dat hebben onderschat, veel te weinig aandacht hebben gegeven.

I think we have underestimated that and paid far too little attention to it.

En ja...

And yes...

Ze hebben hun ding gevonden, zowel de adolescenten, de tieners.

They have found their thing, both the adolescents and the teenagers.

Op het internet staan fantastische dingen, we hadden het over de apps.

There are fantastic things on the internet, we were talking about the apps.

Maar ook de kleintjes, de kleine Margot, die is eigenlijk heel klein, 2 jaar.

But also the little ones, little Margot, who is actually very small, 2 years old.

Maar ik ga dan gewoon zitten en dan, je zal het, we gaan het er nog over in mijn favoriete oefening, Eva.

But I will just sit down and then, you will see, we will talk about it in my favorite exercise, Eva.

Dat is gewoon ademhalingsmeditatie.

That is just breathing meditation.

En dan zit zij op mijn schoot en dan merk ik, ademt die gewoon mee?

And then she sits on my lap and I notice, is she just breathing along?

Zo heel...

So very...

Dat is fantastisch.

That is fantastic.

En er zijn heel veel anekdotes waar ik merk dat ze, ja, toch hun weg vinden.

And there are many anecdotes where I notice that they, yes, still find their way.

Maar opnieuw, het is thuis zeker geen perfecte harmonie.

But again, it is certainly not perfect harmony at home.

Het is veel vaker chaos.

It is much more often chaos.

Maar het heeft toch, je zou het natuurlijk aan hen moeten vragen, een impact gehad.

But it has had, you would of course have to ask them, an impact.

En ik merk het ook op scholen, als ik lezingen ga geven, dat de behoefte er is.

And I also notice it in schools, when I give lectures, that the need is there.

Het is onvoorstelbaar.

It is unimaginable.

Maar hoe het voor die kleintjes in ook deze, ja, geconnecteerde wereld, sociale media,

But how it is for those little ones in this, yes, connected world, social media,

dat is echt opnieuw een uitdaging, waar wij het anders hebben gehad, denk ik.

That is really a challenge again, which I think we have approached differently.

En waar opnieuw die nood aan even rust, kalmte in mijn hoofd, belangrijk is.

And where once again the need for a little peace, calm in my head, is important.

En als ze het doen, merk ik toch, vinden ze dat best fijn.

And when they do it, I still notice, they quite like it.

En zeker ook voor kinderen heeft meditatie een plaats.

And certainly, meditation has a place for children as well.

En is dat iets dat er...

And is that something that...

Ja, natuurlijk ziet het er anders uit qua praktijk.

Yes, of course it looks different in practice.

Een tweejarige kan je niet een uur op een krukje zetten, bij wijze van spreken, om te mediteren.

You can't put a two-year-old on a stool for an hour, so to speak, to meditate.

Maar zijn er nog verschillen tussen meditatie bij kinderen en volwassenen?

But are there still differences between meditation in children and adults?

Bijvoorbeeld op vlak van de voordelen?

For example, in terms of the benefits?

Ik denk dat we allemaal kleine zenmeestertjes zijn geweest.

I think we have all been little zen masters.

Dat kinderen dat hebben, als ik met hun een wandeling maak en ze zien daar een beestje op het pad,

That children have that, when I take a walk with them and they see a little creature on the path,

dan zijn ze echt in dat moment.

then they are really in that moment.

Zijn wij, we zitten op ons een telefoon of een sms te sturen,

Are we, we are sitting on our phone or texting,

of zelf al zitten we niet achter een scherm, zijn we ergens anders in gedachten.

Or even if we are not sitting behind a screen, we are somewhere else in our thoughts.

Dus ik denk dat meditatie en mindfulness en ook het succes van die achtwekencursus,

So I think that meditation and mindfulness, as well as the success of that eight-week course,

wat eigenlijk niet zo lang is,

which actually isn't that long,

illustreert dat het een herontdekken is van iets wat we allemaal in ons hebben.

illustrates that it is a rediscovery of something we all have within us.

Dus ja, eigenlijk kunnen we best wel wat leren van onze kleintjes.

So yes, we can actually learn quite a bit from our little ones.

Maar goed, soms gaan ze ook wild ronddansen.

But well, sometimes they also start dancing wildly.

En dan is het gewoon aanpassen.

And then it's just a matter of adjusting.

Dan kan je ook in die beweging spelletjes doen en het moet natuurlijk ook fijn blijven.

Then you can also play games in that movement, and it should of course remain enjoyable.

Aanpassen aan de behoeften en de leefwereld van elke leeftijdsgroep is natuurlijk de boodschap.

Adapting to the needs and the living environment of each age group is, of course, the message.

Interessant. Een ontroerende gedachte eigenlijk ook.

Interesting. It's actually anouching thought as well.

Dat kinderen, als ze zo staan te treuzelen, eigenlijk aan het mediteren zijn.

That children, when they are dawdling like that, are actually meditating.

Voilà.

There you go.

Ga ik meenemen.

I will take along.

MUZIEK

MUSIC

Op het einde van elke aflevering geef ik de touwtjes uit handen.

At the end of each episode, I hand over the reins.

Dan neemt Steven Laurijs het over om je elke week een oefening te geven.

Then Steven Laurijs will take over to give you an exercise every week.

Soms is dat een oefening om het teen tijdens het luisteren mee te doen.

Sometimes it's an exercise to wiggle your toe along while listening.

En soms is het een voor later, bij wijze van huiswerk.

And sometimes it is for later, as a kind of homework.

Deze week gaan we aan niks denken.

This week we are going to think about nothing.

Leg uit, Steven.

Explain, Steven.

Wel, Eva en lieve luisteraar.

Well, Eva and dear listener.

Ik zou jullie graag uitnodigen om even stil te staan.

I would like to invite you to take a moment to pause.

Wat er in ons hoofd gebeurt.

What happens in our head.

Ik zou je even willen vragen om er rustig bij te gaan zitten.

I would like to ask you to sit down quietly.

En gewoon niks doen.

And just do nothing.

Oké.

Okay.

Wat gaat er dan waarschijnlijk gebeuren?

What is likely to happen then?

Je brein kan het niet helpen.

Your brain can't help it.

Dat denkt, dat heeft percepties, dat heeft emoties.

That thinks, that has perceptions, that has emotions.

Dat is wat we de monkey mind noemen.

That is what we call the monkey mind.

Die permanente gedachte.

That permanent thought.

De gedachte stroom.

The thought stream.

Om die nu te ontdekken, stel ik voor.

To discover that now, I suggest.

Even niks doen.

Just doing nothing.

Ja, probeer het maar.

Yes, just give it a try.

We denken aan niks.

We are not thinking about anything.

De tijd gaat nu in.

The time is now starting.

Een minuutje.

One minute.

MUZIEK

MUSIC

ij

ij

GIET

POUR

IET

IET

OVAL

OVAL

FUCHS

FUCHS

KINDEREN

CHILDREN

GELUID VAN

SOUND OF

SPANNENDE

EXCITING

GAMMAR

GAMMAR

SPANNENDE

EXCITING

HEEL

HEEL

EEN

ONE

SPANNENDE

EXCITING

MAAK

MAKE

KINDEREN

CHILDREN

Ja, oké.

Yes, okay.

Eva, ik weet niet aan wat jij hebt gedacht, of je een zenmeester bent van het niveau van de Dalai Lama,

Eva, I don’t know what you were thinking, whether you are a Zen master of the level of the Dalai Lama,

maar...

but...

Ik vrees dat ik nog veel te leren heb, samen met de luisteraars.

I fear that I have much to learn, together with the listeners.

Ik heb de hele tijd gedacht, ik kan niks denken.

I kept thinking, I can't think of anything.

Dat is natuurlijk helemaal normaal, dat stemmetje in ons hoofd, waar we inderdaad denken.

That is of course completely normal, that little voice in our head, where we indeed think.

En dat is best een voordeel, vanuit evolutionair standpunt, als je kan anticiperen.

And that is quite an advantage, from an evolutionary standpoint, if you can anticipate.

Wat gaat er gebeuren? Dat vergroot je overlevingskansen.

What is going to happen? That increases your chances of survival.

Maar soms is teveel tro, en tro teveel, dan draait dat stemmetje dol,

But sometimes there's too much fun, and fun is too much, then that little voice goes crazy,

dan worden dat catastrofescenario's, en is er toch iets heel anders dat gaat gebeuren.

then those become catastrophic scenarios, and something very different is going to happen.

Dat stemmetje, dat leert natuurlijk ook van je persoonlijke ervaringen, je autobiografisch geheugen,

That little voice, of course, learns from your personal experiences, your autobiographical memory,

en dan zit je soms ook een deel van de tijd in het verleden.

and then sometimes you also spend part of the time in the past.

En dat is natuurlijk ook een voordeel, dat we leren van onze fouten, maar soms zit je opnieuw teveel.

And that is of course an advantage, that we learn from our mistakes, but sometimes you get stuck too much again.

In een verleden dat je toch niet kan veranderen.

In a past that you cannot change anyway.

Dus deze oefening leert ons van even stil te staan, bij die permanente gedachtenstroom,

So this exercise teaches us to pause for a moment to reflect on that constant stream of thoughts,

die van teen naar het ander springt.

that jumps from one toe to the other.

En meditatie, dat gaan we volgende keer zien, is een uitnodiging om daar wat meer controle over te krijgen.

And meditation, which we will see next time, is an invitation to gain more control over that.

Fantastisch, ik kijk er naar uit. Bedankt Steven.

Fantastic, I look forward to it. Thank you, Steven.

Met plezier.

With pleasure.

Tot de volgende.

Until next time.

Dit was de eerste aflevering van Mediteren met Steven Laurijs.

This was the first episode of Meditating with Steven Laurijs.

Een podcast van Knak Weekend, waarin we uitzoeken hoe meditatie ons kan helpen

A podcast from Knak Weekend, in which we explore how meditation can help us.

om weerbaarder te staan in de boelige wereld van vandaag.

to be more resilient in today's turbulent world.

Volgende week gaan we stilstaan bij iets wat we zo'n slordige 21.000 keer per dag doen zonder nadenken.

Next week we will reflect on something we do approximately 21,000 times a day without thinking.

Als je niet kan wachten tot dan voor meer, vind je ook op weekend.be

If you can't wait until then for more, you can also find it on weekend.be.

elke week een nieuwe video.

a new video every week.

Hier vind je een nieuwe lading tips en extra informatie over mediteren.

Here you will find a new batch of tips and extra information about meditation.

Veel succes en tot volgende week.

Good luck and see you next week.