S02E03 3 maart 1980 - De dag dat Drukwerk de barricades op ging

Nou, Polak, ja, ik hoorde dat hij over democratie sprak, maar als dat democratie is, nou, dan ga ik er mooi van over m'n nek hoor, die vuile geelspater.

Well, Pole, yes, I heard he was talking about democracy, but if that is democracy, well, then I'm really going to be sick, that dirty yellow spatter.

Hij zegt dat wij geweld gebruiken, nou, dan moet hij maar eens zien wat knokploegen van speculanten doen.

He says that we use violence, well, then he should see what thug groups of speculators do.

Wij zijn geen fascisten, verdomme, we hebben geen klap uitgedeeld.

We are not fascists, damn it, we haven't hit anyone.

Vroeger deed men om aan kraken, maar dat was toen voor het brood geen geld.

In the past, people would resort to squatting, but back then there was no money for bread.

En werkt al om ellende, vecht tegen de onderdool.

And works against misery, fights against oppression.

Nu ben ik verplicht tot kraken, door jarenlange woningnood.

Now I am forced to squat due to years of housing shortages.

O, geheren, laten we kreperen, slaap ontbijten in de goud.

Oh, gentlemen, let us perish, sleep breakfasting in gold.

En kraken...

And crack...

Krakers en andere belangstellenden stoken een vuurtje om hun handen warm te houden.

Squatters and other interested parties are lighting a fire to keep their hands warm.

En intussen worden de opgerichte barricaden nog verder versterkt.

Meanwhile, the erected barricades are being further reinforced.

Burgemeester Polak zei ons vanavond dat een grootscheepsingrijpen van de politie bij het kraakpand kan worden voorkomen,

Mayor Polak told us this evening that a large-scale police intervention at the squatted building can be avoided.

als de krakers alsnog tot overleg bereid zouden zijn.

if the squatters would still be willing to negotiate.

De Vindelstraat zou schoongeveegd worden met de hulp van de buurduizen.

The Vindelstraat would be cleaned up with the help of the neighboring houses.

Nu neem ik het recht in handen, kraak het dak boven m'n hoofd.

Now I take matters into my own hands, break the roof over my head.

Samen met vrienden en vriendinnen.

Together with friends.

Wat ze mee aan...

What they bring along...

We betroffen een hoekpand op de Konstijnhuygenstraat, Hoekvoldenstraat.

We were concerned with a corner property on Konstijnhuygenstraat, Hoekvoldenstraat.

Een beetje een opvallend pand omdat het wit was.

A somewhat conspicuous building because it was white.

En er zijn gewoon niet zo gek veel witte panden in Amsterdam.

And there just aren't that many white buildings in Amsterdam.

Het stond volgens mij op de nominatie om een hotel te worden.

In my opinion, it was slated to become a hotel.

Blijkbaar waren er toen al mensen die er brood in zagen om dit soort objecten als hotel te ontwikkelen.

Apparently, there were already people at that time who saw potential in developing these kinds of objects into hotels.

En aan de andere kant mensen van de kraakbeweging die zoiets hadden van...

And on the other hand, there were people from the squatters' movement who thought something like...

Ik weet niet of ik dit mag zeggen op de rij.

I don't know if I may say this in line.

Maar fuck you, wij hebben wel een ander idee wat er met dit soort pannen kan gebeuren.

But fuck you, we have another idea of what can happen with this kind of pans.

Een ander idee, dat is eufemistisch uitgedrukt.

Another idea, which is euphemistically put.

Het is 3 maart 1980, anderhalve maand voor de kroning van koningin Beatrix en Amsterdam is een warzone.

It is March 3, 1980, a month and a half before the coronation of Queen Beatrix, and Amsterdam is a war zone.

Krakers, politie en zelfs het leger voeren strijd met elkaar.

Squatters, police, and even the military are in conflict with each other.

Maar hoe belandde het gezellige Polonaise beentje drukwerk ineens tussen de brandende barricades?

But how did the cheerful Polonaise little leg printing suddenly end up among the burning barricades?

Het was een bizar gezicht, zegt Menno Grootveld, die er met zijn neus bovenop stond.

"It was a bizarre sight, says Menno Grootveld, who was right on top of it."

Destijds, eigenlijk over de hele jaren tachtig, was gewoon half Amsterdam en dan bedoel ik het centrum van Amsterdam was van ons, van de kraakbeweging.

At that time, actually throughout the eighties, half of Amsterdam, and by that I mean the center of Amsterdam, was ours, belonging to the squatting movement.

Dat was heel raar, dat kun je je bijna niet meer voorstellen nu, maar dat was echt zo.

That was very strange, you can hardly imagine it now, but it was really like that.

Die stad zag er ook gewoon heel anders uit dan nu.

That city just looked very different than it does now.

Nu kun je je inderdaad niet meer voorstellen dat überhaupt wel kruispunt dan ook, maar zeker niet.

Now you really can't imagine any intersection at all, let alone this one.

In zo'n dure buurt als daar bij het Vondelpark, op een gegeven moment veranderd in een soort anarchistisch niemandsland.

In such an expensive neighborhood as that by Vondelpark, at a certain point it changed into a kind of anarchistic no man's land.

Dat is totaal ondenkbaar.

That is completely unthinkable.

Kraken is jong en wild. En muziek die daarbij hoort, is dat ook.

Kraken is young and wild. And the music that goes with it is too.

Het zijn Engelse bands als de Sex Pistols en de Clash, die in eigen land gezien worden als een gevaar voor de samenleving.

It is English bands like the Sex Pistols and the Clash that are seen as a danger to society in their own country.

Dus wat deed drukwerk daar? De band die we toch vooral kennen van de beste smartlab van de jaren tachtig.

So what was printing doing there? The band we mainly know from the best smartlab of the eighties.

Heel hoog tegen mij, alsof ik een kind was.

Very high against me, as if I were a child.

Geloof dat je dacht dat ik helemaal lint was.

Believe that you thought I was completely ribbon.

Echt schat, denk je dat je maar kan.

Really, darling, do you think you can just?

Zeg schat, je bent heel wat van planden.

Say darling, you are quite something from planden.

Van planden, van planden.

Of plans, of plans.

Wat ben je nou van planden?

What are you planning now?

Ja, ik werkte toen in het jongerenwerk op de Lindengracht.

Yes, I was working in youth work at the Lindengracht then.

In het Jan Lichthaarthuis.

In the Jan Lichthaar house.

En toen was ik ziek geworden en moest ik weer aan de slag.

And then I got sick and had to get back to work.

En toen zeiden ze, nou we hebben een hele leuke band voor jou.

And then they said, well we have a really nice band for you.

En dan was ik aan het Noord, want daar wilde niemand.

And then I was in the North, because nobody wanted to go there.

En toen was ik aan het werken.

And then I was working.

Dit is Harry Slinger, de zanger met het rode petje.

This is Harry Slinger, the singer with the red cap.

En die kleur was kennelijk geen toeval.

And that color was apparently no coincidence.

Ja, ik werkte daar met jongeren en ik maakte muziek.

Yes, I worked there with young people and I made music.

En ik schreef toen op een nummer van Bob Dylan mijn eerste liedje Ik vervel me zo in Amsterdam-Noord.

And I wrote my first song on a Bob Dylan record: I'm so bored in Amsterdam North.

Ik denk dat wij daar een combinatie in hadden gevonden.

I think we had found a combination in that.

Ik bedoel, Ik vervel me zo in Amsterdam-Noord.

I mean, I'm so bored in Amsterdam-North.

Dat was natuurlijk een...

That was of course a...

Een geëngageerd lied.

An engaged song.

Dat kan je niet ontkennen.

You can't deny that.

Maar dat vond het gewone volk mooi.

But the ordinary people thought that was nice.

Wat normaal was voor de boerenjongeren, waren wij voor de stadsjongeren.

What was normal for the farm youth was for us the city youth.

Ja, dus ik denk dat wij daar een aardige combinatie in hadden.

Yes, so I think we had a nice combination in that.

Want ja, wij waren ook zo dat als we dan toch ergens in een buurthuis of in een kraakpand

Because yes, we were also like that when we were somewhere in a community center or in a squatted building.

speelden, dan speelden we ook wel nummers van...

played, then we also played songs by...

Bij ons zit ook de keukendeur aan.

The kitchen door is also attached to us.

Ja.

Yes.

Die mensen zaten op de keukendeur als het een feest moest wezen.

Those people were sitting on the kitchen door as if it were a party.

En de zangeres zondenaam van Mandorine zong zacht in N Sejah enzo.

And the singer named Mandorine sang softly in N Sejah and so on.

Gewoon, dat speelden we dit ook tussendoor.

Just, we also played this in between.

Gewoon om feest te maken.

Just to have a party.

Tenminste, ik heb altijd een principe gehad van je moet ook internationaal spelen.

At least, I have always had a principle that you must also play internationally.

En als de mensen daar Polonaise op lopen is het hartstikke mooi.

And when the people there dance the Polonaise, it is absolutely beautiful.

En als iemand...

And if someone...

of als we de tekst opsteken, is het helemaal mooi meegenomen.

Or if we raise the text, it is a great bonus.

En toen hebben wij in de Meervaart, was dat een feest van de VVD,

And then we had a party of the VVD in the Meervaart,

en toen hebben we daar de internationale gespeeld.

And then we played the international there.

In een Polonaise set.

In a conga line.

Dus van, zak is lekker door, zak is lekker door,

So, the bag is nice and through, the bag is nice and through.

en we gingen zo over en om, kom vooruit, niet meer dralen.

And we went over and around like that, come on, no more delaying.

En in eerste instantie hadden ze dat dus niet door.

And initially, they didn't realize that.

Die liepen...

They walked...

Dat vond ik altijd een van de leukste momenten geweest.

I have always found that to be one of the nicest moments.

In Polonaise tussen alle loopgraven door.

In a Polonaise through all the trenches.

Dat was de strategie van Drukwerk.

That was the strategy of Drukwerk.

Volksmuziek als Trojaans paard.

Folk music as a Trojan horse.

Zo raakte Harry Slinger betrokken bij de kraakjesrellen in de Vondelstraat.

This is how Harry Slinger became involved in the squatter riots in Vondelstraat.

Wij dachten, was dat gewoon een kraakpand die ontruimd moest worden?

We thought, was that just a squatter house that needed to be evacuated?

Maar dat de hele kraakbeweging in Amsterdam daartegen in verzet kwam.

But the entire squatter movement in Amsterdam resisted this.

Dat was natuurlijk...

That was of course...

Tochten in die periode geen woning, geen kroning, geen woning.

No housing, no coronation, no house during that period.

Of geen woning geen kroning...

No home, no crown...

Er was in die zoveel tijd altijd Beatrix, natuurlijk. Wij speelden dat nummer van Beatrix.

There was always Beatrix during that time, of course. We played that song by Beatrix.

Beatrix, Beatrix, Beatrix. Nee, dat is niks.

Beatrix, Beatrix, Beatrix. No, that's nothing.

Ze had al kicks in sixty six.

She was already having kicks in sixty-six.

En nu die bolle harsjes op een riks.

And now those round little bits on a rick.

Beatrix.

Beatrix.

Nou dat is natuurlijk...

Well, that is of course...

Achteraf denk ik wel dat de mens zich helemaal kon niet verdedigen.

In hindsight, I do think that the person could not defend themselves at all.

Maar ja ik ben niet van het Koningskers.

But yes, I am not from the King's cherry.

Huis, dus dat scheelt. Ik ben wat dat betreft

House, so that helps. I am in that regard.

wel een echte republikein.

well, a true republican.

Ik zeg het maar, ik moet het aan de andere kant zeggen,

I'm just saying it, I have to say it on the other side,

ik denk dat als Beatrix

I think that if Beatrix

directrice had gemaakt van de

director had made of the

schoenreus, dan waren ze niet verhuurd gegaan.

Shoe giant, then they wouldn't have been rented out.

Ik denk dat het een hele zakelijke

I think it's very business-like.

vrouw is. Stan van Hauken maakte

woman is. Stan van Hauken made

voor Stad Radio Amsterdam reportages

for City Radio Amsterdam reports

tijdens de vele ontruimingen.

during the many evacuations.

Ja, ja, ja, ja. Ik kende ook

Yes, yes, yes, yes. I knew too.

de zanger van

the singer of

druk werken. Die had altijd nog zo'n klein

busy working. They always had such a small

grappig petje op.

Funny little hat on.

En die jongen, dat was

And that boy, that was

ook een echte Amsterdammer, die

also a true Amsterdammer, who

waren met hun eigen cultuur opgegroeid.

had grown up with their own culture.

En die cultuur was een cultuur

And that culture was a culture.

waarbij slagers,

whereby butchers,

tranentrekkers,

drainage pumps,

dansen, veel dansen, want

dance, dance a lot, because

op zaterdagavond was er voor

On Saturday evening there was for

de jongeren toen de tijd

the youth back then

helemaal niks. Dus wat deed je?

absolutely nothing. So what did you do?

Je ging een bandje weer begonnen en dan

You were going to start a band again and then

begon je je eigen liedjes te zingen. En die waren

you started singing your own songs. And those were

natuurlijk ogenblikkelijk ook

of course immediately too

gebonden aan de sociale laag waar je

tied to the social layer where you

eentje voortkwam. Dat is geld

one that came forth. That is money

voor drukwerk idem dito.

for printed matter likewise.

Dat was

That was

een mengeling van

a mixture of

volkscultuur

folk culture

verzet. En

resistance. And

de nieuwe tijd,

the new era,

ze gaven vorm

they shaped

aan

to

dat wat uit de

that which comes from the

jaren zestig en zeventig naar boven

the sixties and seventies upwards

was gekomen. Dus ze hadden,

had come. So they had,

hun muziek was ook aangepast

their music was also adjusted

aan de tijd.

on time.

De Jordaan is nou ook een heel mooi

The Jordaan is now also very beautiful.

voorbeeld. Dat was een volkscultuur.

Example. That was a folk culture.

Die had zich door

That had gotten through

eeuwen heen, had die zich

for centuries, had she herself

ontwikkeld tot

developed into

voor een deel

partly

melancholie. Want die liedjes

melancholy. Because those songs

zijn vaak heel melancholisch.

are often very melancholic.

Er zit

There is

het lijden,

the suffering,

het onrecht,

the injustice,

maar ook

but also

het optimisme, het idee

the optimism, the idea

dat je ergens voor staat.

that you stand for something.

Dat er iets van jou is.

That there is something of you.

Iets waar niemand aan kan

Something no one can do.

komen.

come.

ZANG EN MUZIEK

SINGING AND MUSIC

Het grote voordeel

The big advantage

was dat als je dus

was that if you therefore

ook die volkse muziek maakte,

also made that folk music,

liedjes van Johnny Jordaan

songs by Johnny Jordaan

en noem maar op, als je dat ook speelde

and so on, if you played that too

en je speelde daar tussendoor

and you played in between there

ook nog van laten rijken,

also to let become rich,

de crisis betalen en dat soort dingen,

paying for the crisis and that kind of stuff,

dan

then

ging ik er vanuit, als zij er maar

I assumed, as long as they just

driehonderd man was

three hundred men was

en als zij er maar drie die

and as long as there are only three who

thuis komen en zeggen van, heb je dat nog gehoord?

Coming home and saying, did you hear that?

Dat vond ik wel te gek.

I thought that was really cool.

Met gestrekt benen erin

With straight legs in it.

of verleiden van binnenuit.

or seduction from within.

Geen van beide strategieën had geholpen.

Neither of the strategies had helped.

En de spanningen liepen met de jaren

And the tensions increased over the years.

alleen maar harder op.

Just keep pushing harder.

In 1980 was de maat vol.

In 1980, the limit was reached.

Het was net alsof er een vonk

It was just as if there was a spark.

in het geheel sloeg.

entirely hit.

Want wat was er namelijk? Al vijf jaar lang

Because what was there? For five years now.

hadden ze elkaar laten beuken

they had let each other fight

door de politie, de overheid, de staat

by the police, the government, the state

zou ik zeggen.

I would say.

En men had er genoeg van.

And they had had enough of it.

Dus wat deden ze? Ze gingen vergaderen

So what did they do? They went to meet.

en zeggen, wat doen wij nou?

and say, what are we doing now?

Wanneer we in dit pand

When we are in this building

want ik heb dat echt van zeer nabij gevolgd

because I have really followed that very closely

wanneer dit pand

when this property

waar op z'n minst twintig mensen

where at least twenty people

in kunnen wonen en nu

can live in now

in handen is van een speculant die

is in the hands of a speculator who

gewoon wil kijken hoe

just want to see how

hoeveel die maximaal eruit

how much that comes out at most

kan trekken, als de politie komt

can pull, when the police arrive

en ons eruit met. Gaan we dan

and out with us. Are we going then

dat doen, toelaten?

to do that, to allow?

Of vechten we terug?

Or do we fight back?

De politie arriveert op die dag

The police arrive on that day.

we zien de politie aankomen

we see the police arriving

ik was er ook onmiddellijk bij, want ik was van

I was there immediately too, because I was from

tevoren gewaarschuwd dat

warned in advance that

ze het pand zouden herkraken

they would re-squat the property

want het was al gekraakt

because it had already been cracked

geweest, maar toen had de politie

been, but then the police had

in strijd met de regels, die kraken

in violation of the rules, that crack

is er onmiddellijk uitgegooid, s'nachts nog.

was thrown out immediately, even at night.

En de afspraak was

And the appointment was

als de politie komt, dan rammen ze weg.

If the police come, they will smash it up.

Nou, de politie komt eraan

Well, the police are on their way.

en ze zijn nog

and they are still

niet uit hun wagentjes

not out of their carts

gestapt.

walked.

Of jongens komen

Or boys come.

eraan met van alles wat ze maar

with everything they can

in hun handen konden krijgen

could get into their hands

bouwplanken tot aan

building planks up to

harken

rake

en alles waar ze maar

and everything they can

terug mee konden meppen

could hit back

die renden op die auto's af

they ran towards the cars

en die begonnen, die jongens, die probeerden

and those started, those boys, who tried

naar buiten te stappen, meteen

to step outside, immediately

terug te meppen in die auto's.

to hit back in those cars.

Uiteindelijk lukt het politie

Ultimately, the police succeed.

om uit die auto's te stappen

to get out of those cars

maar die moeten dan

but they have to then

tegen de inmiddels met

against the now with

stokken bewapende

armed with sticks

uitgeruste, moet ik zeggen, want het is geen wapen

rested, I must say, because it is not a weapon.

maar uitgeruste

but rested

jongelui

youth

moeten ze

they must

gaan knokken.

to go fight.

Ja, en dat verliezen ze, want die mensen die daar stonden

Yes, and they are losing that, because those people who were standing there

die waren zo gemotiveerd

they were so motivated

dat de gedachten van de politionaren, sturen we een groepje ME'ers op af

That the thoughts of the police officers, we will send a group of riot police towards them.

en die rammen die jongens, en dan hoevelen ze wel op.

and those rams those boys, and then how many they really have.

Dat leek een volkomen

That seemed completely

misvatting te zijn.

to be a misconception.

Het witte hoekhuis op de kruising van de Amsterdamse Vondelstraat en de

The white corner house at the intersection of Amsterdam's Vondelstraat and the

Constantijnhuygenstraat

Constantijnhuygenstraat

heeft nationale bekendheid gekregen.

has gained national prominence.

Na een vergeefse poging van de politie om het gekraakte pand te ontruimen

After a futile attempt by the police to evacuate the squatted property

waarbij veel agenten gewond waren geraakt

in which many officers were injured

hadden de krakers op alle toegangswegen naar het huis barricades opgeworpen

the squatters had erected barricades on all access roads to the house

om een nieuwe ontruimingsactie te verhinderen.

to prevent a new evacuation operation.

En terwijl het Amsterdamse gemeentebestuur

And while the Amsterdam municipal government

en vertegenwoordigers van justitie en politie in beraad gingen over de vraag wat er moest gaan gebeuren

and representatives of justice and police were in consultation about what should happen next.

namen de krakers de kans waar om de barricades verder op te hogen en te versterken.

The squatters seize the opportunity to further raise and reinforce the barricades.

Ze kregen daarbij ongevraagd de assistentie van honderden jongelui

They received the assistance of hundreds of young people unsolicited.

die van harte meehielpen.

those who helped wholeheartedly.

Straatstenen, tegels, hekken en voorts een aantal bouwketen van publieke werken

Cobblestones, tiles, fences, and several construction containers for public works.

werden gebruikt als materiaal voor de versterkingen

were used as material for the reinforcements

die verkeer in de buurt volkomen onmogelijk maakten.

that made traffic in the area completely impossible.

Op dat moment kwamen er vanuit alle buurten

At that moment, people came from all neighborhoods.

duizenden mensen kwamen naar dat plein toe om te kijken wat daar aan de hand was.

Thousands of people came to that square to see what was going on.

Want je had overal mensen die sympathiseerden met je

Because you had people everywhere who sympathized with you.

als de Stadradio Amsterdam.

if the Stadradio Amsterdam.

Dus je was flexibel en je had voor het eerst

So you were flexible and for the first time you had

want dat hadden ze in Hilversum nog niet

because they didn't have that in Hilversum yet

je had zenders waarmee je de straat op kon.

you had transmitters with which you could go out onto the street.

Kon je direct verslag doen van wat daar gebeurde.

Could you report directly on what happened there?

Dat heette toen participerende journalistiek.

That was called participatory journalism at the time.

Om je rot te lachen.

To laugh your head off.

Want het was helemaal niet participerende journalistiek.

Because it was not participatory journalism at all.

Het was gewoon journalistiek.

It was just journalism.

Ter plaatse aanwezig zijn en direct vanuit het midden

Being present on-site and directly from the center.

van het gewoel verslag doen.

report on the commotion.

Dus je hoorde ook in die verslagen

So you also heard in those reports.

hoorde je ook hoe mensen in elkaar gemet werden

Did you also hear how people were put together?

of hoe een busje, een ME-busje dwars over iemand heen reed.

or how a police van drove straight over someone.

De avonden voor toen was er al een dreiging van

The evenings before there was already a threat of

dat ja, dat

that yes, that

men pikte het niet.

They didn't take it.

Het moest en zou ontruimd worden.

It had to be evacuated.

Toen zijn de barricades opgegooid bij de Overtoon

Then the barricades were raised at the Overtoon.

en bij de P.C. Hoofdstraat.

and at the P.C. Hoofdstraat.

Daar waren barricades gemaakt in de Constantinagestraat.

Barricades had been erected in Constantinagestraat.

En in de Verbale straat is dat.

And in the Verbal street, that is.

Ja om die mensen nou op die plek te houden

Yes, to keep those people in that place.

al die krakers die uit de hele, nouja

all those squatters coming from all over, well

ze kwamen gewoon uit heel Nederland langs aan de rand.

They simply came from all over the Netherlands along the edge.

En om die nou op die plek te houden hadden wij bedacht weet je wat.

And to keep it in that place, we thought, you know what.

Wij gaan daar voor ze spelen.

We are going to play there for them.

Muziek maken gewoon.

Just making music.

Dus we hebben een vrachtwagentje geregeld

So we arranged for a small truck.

met een achtergaat.

with a setback.

En wij hebben zo daar eerst op de kruising van de Overtoon gespeeld.

And we first played there at the intersection of the Overtoon.

Maar toen dreigde dat iedereen dus naar die Overtoon toe kwam.

But then it threatened that everyone would come to that Overtoon.

Toen zeiden we van nee, we komen ook wel aan de andere kant spelen.

Then we said no, we will also play on the other side.

Dus bij de P.C. Hoofdstraat.

So at the P.C. Hoofdstraat.

Maar dan moest je dus via het Leidse Bosje

But then you had to go via the Leidse Bosje.

moest je dus langs het Persveelhuis

so you had to go past the Persveelhuis

en moest je zo langs het Vollenparken

and you had to go along the Vollenparken like that

en dan kon je zo naar de andere kant.

and then you could just go to the other side.

Maar daar stond nog allemaal M.E. klaar.

But there was still a whole lot of riot police ready.

En volgens mij stonden daar zelfs ook al de militairen klaar

And I think the soldiers were already standing ready there too.

met die panzerwagens die toen die barricade zo slecht hebben.

with those armored vehicles that did so poorly against that barricade.

Maar het leuke was dat wij hadden dus een

But the fun part was that we had a

het was een open, eigenlijk open vrachtautootje

it was an open, actually open truck

aan de buitenkant met zeildoek.

on the outside with tarpaulin.

Dus we hadden één kant opgerold

So we had rolled up one side.

en dan had je zo'n podium.

and then you had such a stage.

En toen hebben we dat dus neergelaten.

And then we let that down.

En toen zijn we dus zo over het Leidse Bosje gereden

And then we drove through the Leidse Bosje.

door de M.E. heen

through the M.E.

ja, we moesten er toch door, we moesten naar de andere kant.

Yes, we had to go through it anyway, we had to get to the other side.

En dat hebben ze waarschijnlijk toen toch niet geweten.

And they probably didn't know that back then.

En toen hebben we ook aan de andere kant gespeeld.

And then we played on the other side as well.

Maar ja goed, ik bedoel muziek maken is ook altijd iets van oorlog geweest.

But well, I mean making music has always been something of war as well.

Dus hoe vreselijk de Tweede Wereldoorlog ook was.

So no matter how terrible World War II was.

Maar men zei altijd dat men het

But they always said that one should it

zelfs mijn vader vertelde dat hij

even my father said that he

Duitse soldaten als ze marcheerden en binnen kwamen lopen

German soldiers as they marched and walked in

dat ze fantastisch konden zingen.

that they could sing fantastically.

Dus muziek is iets heel raars eigenlijk.

So music is actually something very strange.

Het gevoel heb je wel van nou jongens we gaan ervoor he

You do have the feeling of, well guys, we’re going for it, right?

we laten ons niet op de kop zitten.

We won't be pushed around.

De avond eindigde voor drukwerk op camping Zeeburg.

The evening ended for printing at camping Zeeburg.

Moe, maar voldaan.

Tired, but satisfied.

En daar zullen we geitdronken zijn geworden.

And there we will have become goat-drunk.

Hoort ook bij de revolutie toch.

That also belongs to the revolution, right?

Ja dat denk ik wel.

Yes, I think so.

Want dat was natuurlijk een succes.

Because that was of course a success.

Je moet je zo voorstellen.

You should imagine it this way.

Dat is het meest krankzinnige.

That is the most insane.

Dat heel veel bandjes wilden allemaal beroemd worden.

That many bands wanted to become famous.

En hits scoren.

And score hits.

Hebben we nooit echt gehad.

We never really had it.

Dat we hits wilden scoren.

That we wanted to score hits.

We wilden gehoord worden.

We wanted to be heard.

Gehoord worden, dat wilden alle krakers.

Being heard, that's what all the squatters wanted.

Maar de overheid wilde niet luisteren.

But the government did not want to listen.

De volgende ochtend begon de ontruiming.

The next morning, the evacuation began.

Aan de ene kant van de Jacob Vlennerkade

On one side of the Jacob Vlennerkade

een ander deel aan de andere kant.

another part on the other side.

En dan aan de andere kant weer van de politie, de paard.

And then on the other side again from the police, the horse.

Er staan ook krakers die de politie bekogelen met stenen.

There are also squatters throwing stones at the police.

De politie gaat achter krakers aan.

The police are going after squatters.

Achter krakers zeg ik het de hele tijd.

I say it all the time behind squatters.

Maar in feite zijn het woningzoekenden.

But in fact, they are housing seekers.

Actievoerders, mensen die in nood zitten.

Activists, people in need.

Die gaan achter die mensen aan.

They are chasing after those people.

Er worden auto's nu middelstraat getest.

Cars are currently being tested in the middle of the street.

Zodat de ME er niet meer langs kan.

So that the riot police can no longer get through.

In een portiek slaat een ME'er keihard op iemand in.

In a portico, a riot police officer beats someone brutally.

Op een gegeven moment kwam er met redelijk vaart

At one point, something came with considerable speed.

over de Vondenbrug een tank aangereden.

A tank ran over the Vondenbrug.

Die gewoon die hele barricade gewoon opzij schoof.

Who just pushed that whole barricade aside.

En die stond in de fik he.

And that was on fire, right?

Die hadden ze op een gegeven moment aangestoken.

They had set them on fire at one point.

Dus dat was best wel een heftig spektakel.

So that was quite an intense spectacle.

En volgens mij, dat heb ik volgens mij denk ik niet gezien.

And I think, I don't think I've seen that.

Maar wel gehoord naar de hand.

But heard according to the hand.

Zijn er ook nog mensen op die tank geklommen.

Are there still people who climbed on that tank?

Waaronder?

Under which?

Waarom weet ik niet.

Why I don't know.

Maar als een soort van daad van verzet vermoed ik.

But as a kind of act of resistance, I suspect.

Ja, dat is natuurlijk levensgevaarlijk.

Yes, that is of course life-threatening.

Want die dingen kunnen verschrikkelijk hard rijden.

Because those things can drive incredibly fast.

En ze zijn ook best wel een beetje heftig in hun bewegingen.

And they are also quite intense in their movements.

Dat is niet een soepelrijdende auto.

That is not a smooth-running car.

Nee, dat is gewoon een tank.

No, that's just a tank.

Dus daar moet je echt verschrikkelijk mee oppassen.

So you really have to be incredibly careful with that.

Nou ja, je werd allereerst heel snel een beetje weggemaaid.

Well, you were quickly brushed aside a bit.

Door de ME van jongens, nou wegwezen want we gaan het ontruimen.

"By the riot police of boys, well get lost because we are going to clear it out."

Ja, en toen kwamen die militaire voertuigen die die barricades gewoon opzij schoven.

Yes, and then those military vehicles came and just pushed aside those barricades.

Het stelt dan ook graag een echte bal voor.

It also happily presents a real ball.

De overmacht was te groot voor de overheid.

The force majeure was too great for the government.

In een paar uur tijd worden alle barricades opzij geschoven en het pand ontruimd.

In a few hours, all the barricades will be moved aside and the building will be evacuated.

En hoewel de vlam later nog vaker in de pan zou vliegen, was de ontruiming van de Vondelstraat een keerpunt in de strijd van de kraakbeweging.

And although the flames would later flare up in the pan more often, the evacuation of Vondelstraat was a turning point in the struggle of the squatter movement.

Boosheid, verdriet, dat het toch mislukt was.

Anger, sadness, that it had failed anyway.

Dat het zo makkelijk door de overheid...

That it's so easy by the government...

Je kan het bijna vergelijken met die mensen die nu in Groningen zo ontzettend boos zijn.

You can almost compare it to those people who are so incredibly angry in Groningen right now.

Hun huizen die verzakken.

Their houses that are sinking.

Dat soort ontzettende teleurstelling en dat er eigenlijk toch niet naar je geluisterd wordt.

That kind of immense disappointment and the feeling that you are not really being listened to.

Wie had ooit gedacht dat voor een krakerspand in Amsterdam dat daar militairen voor ingezet zouden worden.

Who would have ever thought that soldiers would be deployed for a squatter's house in Amsterdam?

Militair materieel, een complete oorlog dus eigenlijk.

Military equipment, a complete war actually.

Vliegtuigen die laag over de stad heen scheerden.

Airplanes that flew low over the city.

Paniekzaaien.

Sowing panic.

Idealisten waren we.

We were idealists.

Maar veel idealen blijken toch achteraf dan illusies te worden.

But many ideals turn out to be illusions in hindsight.

Harry Slinger kijkt er met weemoed op terug.

Harry Slinger looks back on it with nostalgia.

De tijd dat jongeren de straat op gingen voor hun idealen.

The time when young people took to the streets for their ideals.

Het wordt weer tijd ook eigenlijk daarvoor denk ik zo langzamerhand.

I think it's actually about time for that, slowly but surely.

En zeker omkrent het klimaat.

And certainly the climate is changing.

Ze hebben tot nu toe nog de mazzel dat studenten zich er niet mee gaan bemoeien.

So far they are lucky that students are not getting involved.

Ik ben 70, ik zal misschien nog 120 worden, wie weet.

I am 70, I might live to be 120, who knows.

Jonge mensen moeten voorlopig nog voort.

Young people must continue for the time being.

En als het zo doorgaat dan wordt het toch steeds lastiger toch.

And if it continues like this, it will just become increasingly difficult, right?

Muziek

Music

Dit was Rewind over drukwerk.

This was Rewind about printing.

De derde en laatste in een reeks van drie over het levenslied.

The third and final part in a series of three about the life song.

Luister ook de andere afleveringen van Rewind.

Also listen to the other episodes of Rewind.

Over de doorbraak van het Jordaan gevoel.

About the breakthrough of the Jordaan feeling.

En de flirt tussen Gerard Reve en de zangeres zonder naam.

And the flirtation between Gerard Reve and the nameless singer.

Rewind werd gemaakt door Atze de Vriezen.

Rewind was made by Atze de Vriezen.

Montage Alfred Koster.

Montage Alfred Koster.

Voice over Anne Moraal.

Voice over Anne Moraal.

Wat ben je nou van plan?

What are you planning now?