Vluchtverhalen | Niemandsland - Anna Borodikhina

Nee, ik geef niet op.

No, I won't give up.

Stemmen in mijn komst zeggen dat ik wedersta op me.

Voices in my arrival say that I resist upon myself.

Nee, ik geef niet op, maar nee, ik geef niet op.

No, I won't give up, but no, I won't give up.

Ik verzerf bergen, ik liep naar de top.

I conquer mountains, I walked to the top.

Als ik val, sta ik op, als ik val, sta ik op.

If I fall, I get up, if I fall, I get up.

Ik verzerf bergen, ik liep naar de top.

I conquer mountains, I walked to the top.

Als ik val, sta ik op, als ik val, sta ik op.

If I fall, I get up, if I fall, I get up.

Als ik val, zal ik opstaan.

If I fall, I will get up.

Dit is Anna Borodikina met haar voorstelling Niemandsland.

This is Anna Borodikina with her performance No Man's Land.

Anna vluchtte toen ze drie was uit haar geboorteland Kazachstan

Anna fled her birthplace Kazakhstan when she was three years old.

en is één van de verhalenschenkers uit de expo Vluchtverhalen in het Red Star Line Museum.

and is one of the story contributors from the Flight Stories exhibition at the Red Star Line Museum.

Op 11 mei speelde Anna haar voorstelling in het museum.

On May 11, Anna performed her show in the museum.

Een persoonlijk verhaal over afscheid en aanvaarding,

A personal story about farewell and acceptance,

over vluchtelingen en migratie, over identiteit en onzichtbaarheid.

about refugees and migration, about identity and invisibility.

Universele thema's waar we graag verder over in gesprek gingen.

Universal themes that we would love to discuss further.

Ik ben Samuel Pinios en na de voorstelling had ik met Anna een Q&A.

I am Samuel Pinios and after the performance, I had a Q&A with Anna.

Via deze podcast kan je het gesprek opnieuw beluisteren.

Through this podcast, you can listen to the conversation again.

Een gesprek over het empowerende karakter van kunst,

A conversation about the empowering nature of art,

de betekenis van het woord vluchteling, thuisvoelen

the meaning of the word refugee, to feel at home

en ook het publiek kreeg ruimte om vragen te stellen.

and the audience was also given space to ask questions.

Heeft iedereen iets genomen om te drinken?

Has everyone taken something to drink?

Yes.

Yes.

Voilà, dan zijn we klaar voor de Q&A.

There you go, we are ready for the Q&A.

Ik heb een aantal vragen voorbereid voor Anna, rond drietal thema's.

I have prepared a number of questions for Anna, around three themes.

Maar ik wil jullie straks natuurlijk ook de ruimte geven

But I also want to give you space later on, of course.

om vragen te stellen over kunst.

to ask questions about art.

De voorstelling over het proces over Anna.

The performance about the trial of Anna.

En mijn eerste thema is eigenlijk de kracht van theater en kunst.

And my first theme is actually the power of theater and art.

Anna, ik heb jouw voorstelling nu al twee keer gezien.

Anna, I have already seen your performance twice.

En wat ik er zo sterk aan vind, is dat authentieke, heel naturel.

And what I find so strong about it is the authenticity, very natural.

Je vertelt je eigen verhaal, autobiografische.

You tell your own story, autobiographical.

Tegelijkertijd zitten er ook wel elementen in die voor velen herkenbaar zijn.

At the same time, there are also elements in it that are recognizable to many.

Een nieuw leven opstarten, opboksen, dat soort dingen.

Starting a new life, fighting back, that kind of thing.

Daar komen we straks nog op terug.

We'll get back to that later.

Maar dat autobiografische, was dat voor jou een bewuste keuze?

But that autobiographical aspect, was that a conscious choice for you?

Deels bewust, deels onbewust.

Partly conscious, partly unconscious.

Ik was het theaterstuk beginnen maken vanuit het spoken word stuk

I started creating the play based on the spoken word piece.

dat je daarnet hebt gezien, dat ik zo pracht.

that you just saw, that I am so beautiful.

En in die tijd was ook mijn grootvader gestorven.

And at that time, my grandfather had also passed away.

Dus ik voelde dat ik hem in mijn theaterstuk moest incorporeren.

So I felt that I had to incorporate him into my play.

En zo is het eigenlijk een beetje gegroeid.

And so it has actually grown a bit.

Het is eigenlijk gebaseerd.

It is actually based.

Vooral op mijn verhaal en ik vond het ook belangrijk om een waargebeurd verhaal te brengen.

Especially about my story, and I also found it important to bring a true story.

Ook om een beetje vanuit mijn eigen ervaringen, vanuit mijn eigen verhalen een theaterstuk te maken

Also to create a play from my own experiences, from my own stories.

waar anderen zich hopelijk ook in konden herkennen of zich gesterkt door kunnen voelen.

where others hopefully could also recognize themselves or feel strengthened by.

Of dat dat hun hoop kan geven.

Or that it can give them hope.

En langs de andere kant is het stuk ook een beetje, inderdaad, autobiografisch bewust.

And on the other hand, the piece is also a bit, indeed, self-consciously autobiographical.

Dat het ook een beetje een therapeutisch effect heeft.

That it also has a somewhat therapeutic effect.

Dat ik, zeg maar, met dit theaterstuk nu te maken, dat voor mij zo de cirkel een beetje rond is ofzo.

That I, let's say, am now dealing with this play, that for me the circle is kind of complete or something.

Of dat alles zo op zijn plek valt.

That everything falls into place like that.

En ja, dat is dat theaterstuk, dat geeft daar een soort conclusie aan.

And yes, that is that play, it gives a kind of conclusion to it.

Oké, je zegt dat therapeutische, om het heenkwam van je grootvader ergens een plek te geven.

Okay, you say that therapeutic, to give a place to your grandfather somehow.

Versta ik daaronder dat theater voor jou empowerend kan zijn om jezelf in je kracht te zetten?

Do I understand that theater can be empowering for you to put yourself in your strength?

Zeker. Ik denk, ik hoop ook door, in kunst, als je jezelf blootgeeft of als je jezelf kustbaar opstelt,

Certainly. I think, I also hope through, in art, when you expose yourself or when you present yourself as vulnerable,

dat je daardoor ook andere mensen hopelijk uitnodigt om ook zich kustbaar op te stellen of hun verhaal ook te delen.

that you hopefully invite other people to also open up or share their story.

En ik hoop dat mensen ook kijken naar mijn verhaal en denken van, oh, ik wil ook mijn verhaal kunnen brengen of mijn ding kunnen vertellen aan de wereld.

And I hope that people also look at my story and think, oh, I want to be able to tell my story or share my thing with the world.

En ja, ik vind dat kunst inderdaad zoiets.

And yes, I do think that art is indeed something like that.

Ja, ik vind dat kunst inderdaad zoiets.

Yes, I indeed think that art is something like that.

Empowerend is, dat geeft de mogelijkheid om, voor andere mensen, om zich in uw verhaal, zich in te leven.

Empowering is that it provides the opportunity for other people to empathize with your story.

Dus inderdaad, empowerend voor jezelf en je zegt ook, omdat je inspirerend zijn wilt zijn voor anderen, hoe maak je dat concreet?

So indeed, empowering for yourself and you also say, because you want to be inspiring for others, how do you make that concrete?

Je hebt me daar wel eens iets over verteld, hoe je anderen probeert eigenlijk, of anderen probeert te helpen om in hun kracht te staan.

You once told me something about that, how you try to help others to stand in their power.

Ja, bijvoorbeeld misschien tijdens, ik geef ook bijvoorbeeld workshops aan jongeren en ik probeer hen ook altijd te stimuleren om zichzelf uit te drukken in hun kunst, wat dat ook kan zijn.

Yes, for example maybe during, I also give workshops to young people and I always try to encourage them to express themselves in their art, whatever that may be.

vooral slime poetry workshops, maar als ik merk

especially slime poetry workshops, but if I notice

dat jongeren ook meer naar rap

that young people are also more into rap

of theater of zo toeleunen,

or theater or something like that,

zo ga ik met hun daar aan de slag en

so I will get to work with them there and

probeer ik erachter te komen waar hun bezighoudt

I'm trying to find out what occupies them.

om dat ook naar buiten

to bring that outside as well

te kunnen brengen en ik hoop

to be able to bring and I hope

hun ook te leren dat

to teach them that

kunst een vorm is waarmee je eigenlijk

art is a form with which you actually

andere mensen kunt bereiken of

reach other people or

een boodschap de wereld in kunt sturen

a message you can send out into the world

of misschien zelfs de wereld kunt veranderen.

or perhaps even change the world.

Dus dat hoop ik ook altijd wel mee te geven

So I always hope to convey that as well.

aan mijn jongeren aan wie ik

to my youth to whom I

workshops geef.

give workshops.

Ik denk dat je dan hier wel het juiste publiek

I think you then have the right audience here.

hebt als je zegt van ik wil met kunst misschien ook

"Do you have, when you say I want to do something with art, perhaps also?"

een beetje de wereld veranderen.

to change the world a little bit.

Veel toekomstige sociaal

Many future social

werkers.

workers.

Vat je het goed samen dat inderdaad voor jou kunst is

Do you summarize it correctly that indeed art is for you?

enerzijds een product, dat staat er, jouw voorstelling

on one hand a product, that is there, your presentation

staat er. Ik heb er net veel complimenten gehoord

stands there. I just heard a lot of compliments about it.

van mensen met wie ik heb gesproken.

from people I have spoken with.

Maar anderzijds is het ook

But on the other hand, it is also

een middel om enerzijds

a means to on the one hand

jezelf,

yourself,

dat dat therapeutisch is

that it is therapeutic

en dat je ook probeert dat dat voor anderen

and that you also try to make that possible for others

ook zo kan zijn door jezelf ook kwetsbaar

it can also be like this by being vulnerable yourself

op te stellen in de hoop dat anderen dat ook doen.

to set up in the hope that others do the same.

Oké.

Okay.

Dan zou ik graag

Then I would like

naar een tweede thema gaan.

to move on to a second theme.

De kracht van taal.

The power of language.

Je zingt, ik ben een sans-papier,

You sing, I am an undocumented person,

een vluchteling, verdwaald uit het buitenland.

a refugee, lost from abroad.

Zie je jezelf als vluchteling?

Do you see yourself as a refugee?

Wat betekent het woord vluchteling

What does the word refugee mean?

voor jou?

for you?

Dus voor mij is een vluchteling

So for me, a refugee is

iemand

someone

die voor welke reden

for what reason

dan ook weg moest gaan

then also had to leave

van een plek.

from a place.

Zonder per se dat die dat

Without necessarily that they do that

wauw of

wow or

en ja, dat kan van alles zijn

And yes, that can be anything.

eigenlijk. Je kunt een oorlogsvluchteling

actually. You can be a war refugee

zijn of economische vluchteling

economic refugee

of politieke vluchteling.

or political refugee.

Ik noem mijzelf ook

I also call myself.

vluchteling, maar ik hoor

refugee, but I hear

volgens mij niet

I don't think so.

echt exact in een categorie

really exactly in one category

thuis.

home.

Politieke vluchteling zou ik mijzelf

I would consider myself a political refugee.

misschien moeilijk kunnen

perhaps can be difficult

noemen, want

call, because

mijn ouders zijn een beetje gevlucht.

My parents have fled a little.

Voor de lokale machtsfiguren

For the local power figures.

die daar op dat moment

that there at that moment

aan de macht waren.

were in power.

Die mensen

Those people

eigenlijk bedreigen om

actually to threaten to

een deel van hun geld af te staan of dat ze

to give up a part of their money or that they

dan eigenlijk

then actually

dreigen met hun leven

threatening with their lives

af te nemen. En dat zijn mensen

to take away. And those are people

die niet echt iets te maken hebben met de

that don't really have anything to do with the

politiek. Dat zijn mensen die zelfs misschien

politics. These are people who might even

boven de politiek staan

to stand above politics

of tussen de politiek

or between politics

aanwezig zijn. Maar

to be present. But

het is

it is

ja, die mensen worden ook niet echt zo

Yes, those people don't really become that way either.

benoemd daar in Kazachstan of zo. Dat is ook

appointed there in Kazakhstan or something. That is also

eerder wat taboe om daarover te spreken. Dus dat

it was somewhat taboo to talk about that. So that

is wel, ja, hoe legt

Yes, how does it explain?

je dat uit? Dus politieke vluchtelingen

Are you saying that? So political refugees?

zou ik mezelf niet echt noemen. Economische

I wouldn't really call myself that. Economic

vluchtelingen, ja. Mijn ouders

refugees, yes. My parents

zijn ergens wel voor economische

are somewhere for economic

redenen ook moeten vluchten, omdat

reasons also have to flee, because

ja, ze, alleen mijn vader

Yes, she, only my father.

kon dan dus die mensen niet betalen.

Then those people couldn't be paid.

Die hem de hele tijd bedreigden.

Who threatened him all the time.

Dus ja,

So yes,

ofwel was de keuze

or the choice was

om daar in armoede

to live in poverty there

te zitten en

to sit and

met het gevaar dat je leven kan ontnomen

with the danger that your life may be taken away

worden door die mensen, of

become by those people, or

je gaat vluchten om een beter leven te zoeken,

you are going to flee to search for a better life,

om niet in armoede te zitten en

to avoid being in poverty and

niet vermoord te worden. Dus ja,

not to be killed. So yes,

economische vluchtelingen,

economic refugees,

ik weet ook niet echt.

I don't really know either.

Oorlogsvluchtelingen ook niet echt. Dus ja,

War refugees not really either. So yes,

ik noem mijzelf wel vluchteling, maar

I do call myself a refugee, but

het is misschien niet binnen het,

it may not be within the,

binnen de definitie

within the definition

vluchteling.

refugee.

Ja, dat is dat.

Yes, that is that.

Oké, daarbij aansluitend.

Okay, in line with that.

Je zingt ook. Eens je migrant bent,

You also sing. Once you are a migrant,

ben je heel je leven migrant.

Have you been a migrant your whole life?

Hoe ervaar je dat?

How do you experience that?

Dus ik denk dat je

So I think that you

als migrant sowieso

as a migrant anyway

altijd een stukje van je

always a piece of you

thuisland met je meedraagt.

homeland that you carry with you.

Ook al is dat een herinnering,

Even though that is a memory,

of is dat huidskleur,

or is that skin color,

of is dat een drama,

or is that a drama,

of is dat gewoon de voorkeur

or is that just a preference

voor een bepaalde geur uit je thuisland.

for a specific scent from your homeland.

Je neemt altijd wel stukjes

You always take pieces.

mee.

with me.

En als je dan op een nieuwe

And when you are on a new

plek komt, dat maakt niet uit, denk ik,

the place comes, that doesn't matter, I think,

hoe hard je jezelf probeert te integreren,

how hard you try to integrate yourself,

dan ga je het nooit honderd procent

then you will never get it to a hundred percent

lukken.

to succeed.

Daarom denk ik

That's why I think

dat je altijd wel migrant blijft.

that you will always be a migrant.

Zelfs als je teruggaat naar je thuisland,

Even if you go back to your home country,

dan merk je ook dat je daar niet

then you also notice that you are not there

echt helemaal terug,

really completely back,

dat je dezelfde bent als voordat je bent

that you are the same as before you are

weggegaan daar.

left there.

Je hebt altijd wel deeltjes van daar,

You always have some parts from there,

en als je naar daar gaat, heb je ook deeltjes

And if you go there, you also have particles.

van België.

from Belgium.

Dus in dat opzicht

So in that regard.

denk ik dat je altijd wel

I think you always will.

migrant bent, maar dat

migrant you are, but that

vind ik ergens ook wel mooi,

I also find it beautiful in a way.

dat je die stukjes, ook in je draag,

that you carry those pieces, even in your burden,

elke stukjes van de wereld,

every piece of the world,

in je draagt, en daardoor een beetje

in what you wear, and therefore a little

een wereldmens bent.

you are a citizen of the world.

Dat je ook andere perspectieven

That you also have other perspectives.

hebt in je.

have in you.

Ja, we hebben het er al eens

Yes, we've talked about it before.

kort over gehad, en dan zei je ook tegen mij

briefly mentioned, and then you also said to me

dat het ook wel iets verbindends kan

that it can also be something connecting

hebben, het woord migrant.

have, the word migrant.

Kan je dat even...

Can you please...

uitleggen?

explain?

Ja, in de zin van...

Yes, in the sense of...

In de zin van dat migrant eigenlijk

In the sense that migrant actually

iemand is die

someone is that

inderdaad een beetje van een

indeed a bit of a

andere plek komt, een beetje

another place comes, a little

met een ander perspectief misschien

with a different perspective maybe

naar het leven kijkt, en dat het ook

looks at life, and that it also

mooi maakt dat iemand zo divers is.

It is beautiful that someone is so diverse.

En die

And that

diversiteit, die maakt ook

diversity, that also creates

soms de migrant,

sometimes the migrant,

of ik weet niet hoe je dat moet uitleggen, maar

I don't know how to explain that, but

ja, ik vind die diversiteit juist

Yes, I actually appreciate that diversity.

heel mooi, en juist dat je

very beautiful, and just that you

deeltjes van daar hebt, en deeltjes

particles from there have, and particles

van hier, en dat dat

from here, and that that

je maakt als persoon, en

you make as a person, and

ja, dat vind ik mooi.

Yes, I think that's nice.

Dat is een

That is a

interessant perspectief.

interesting perspective.

Met het uitwerken van

With the elaboration of

de expo Vluchtverhalen

the expo Flight Stories

botsten we toch op een ander

we still bump into another

perspectief, in die zin dat het woord

perspective, in the sense that the word

vluchteling ook soms echt wel een

refugee can sometimes really be a

etiket kan betekenen.

label can mean.

Ik vind het interessant dat je dat op een andere

I find it interesting that you see it differently.

manier bekijkt, maar dat is hetgene waar wij

way looks at, but that is what we

met het uitwerken van de expo wel tegenaan

with working out the expo it is indeed a challenge

botsten, van ja, we wouden hier twaalf

collide, yes, we wanted twelve here

verhalen, twaalf, dertien verhalen brengen

stories, bringing twelve, thirteen stories

van mensen met een vluchtverleden,

of people with a history of flight,

we benoemen dat ook exact met die term

we name that exactly with that term

vluchtverleden, en niet als vluchteling,

flight history, and not as a refugee,

omdat je dan

because you then

op die manier een etiket kleeft

in that way, a label sticks

op mensen.

on people.

Ik heb ook met mensen met een vluchtverhaal gesproken

I have also spoken with people who have a flight story.

en die zeiden van ja, het woord

and they said yes, the word

vluchteling, ik haat dat. Een man

refugee, I hate that. A man

geboren in Gaza, geboren als

born in Gaza, born as

vluchteling, gekomen als

refugee, arrived as

vluchteling, en die wordt hier opnieuw

refugee, and that is being here again

gezien als vluchteling, terwijl dat hij zegt, ja,

seen as a refugee, while he says, yes,

ik ben cameraman, ik ben vader van

I am a cameraman, I am the father of

drie kinderen,

three children,

en ik hoop dat we

and I hope that we

daarin geslaagd zijn met deze expo,

to succeed with this expo,

om niet in die val te lopen,

to avoid falling into that trap,

en dat mensen een soort van

and that people have a sort of

bewustzijn hebben van de kracht van woorden,

to be aware of the power of words,

en dat sommige woorden

and that some words

bepaalde machtsverhoudingen

certain power relations

in stand houden, door altijd te spreken over

maintaining, by always talking about

vluchtelingen, geef je mensen dat etiket,

refugees, do you give people that label,

maar als je bijvoorbeeld spreekt over mensen met een vluchtverhaal,

but when you talk about people with a refugee story,

ja, dan zet je dat menselijke veel

Yes, then you put that human much.

centraler aan. Heb jij

more central. Do you have

de indruk dat we daarin geslaagd zijn, Anna?

The impression that we have succeeded in that, Anna?

Ja, ik denk het wel,

Yes, I think so.

ik denk het wel. Ik zie,

I think so. I see,

ik heb een beetje rondgekijkt en zo, en ik zag

I looked around a bit and such, and I saw

codes ook

codes too

van mensen die hun definitie geven van

from people who give their definition of

vluchteling, en dan zie je dat dat

refugee, and then you see that that

bij iedereen een beetje anders is, en

is a bit different for everyone, and

dat is mooi dat er die kans

that is nice that there is that opportunity

wordt gegeven om dat ook

is given for that too

uit te lichten in deze expo, van

to be highlighted in this expo, from

het woord vluchteling, wat betekent dat voor

the word refugee, what does that mean for

iedereen, of wat is vluchteling nu eigenlijk?

everyone, or what is a refugee actually?

Dus, dat is mooi.

So, that's nice.

Ik heb ook al het een en het ander

I have also got a thing or two.

verteld, gevraagd, ik kijk eens even

told, asked, let me take a look

naar de zaal, zijn er mensen

to the hall, are there people

die een vraag hebben voor Anna?

who has a question for Anna?

Dus de vraag uit het publiek

So the question from the audience

is al direct een pittige

is already quite a spicy one

vraag, wat betekent

question, what does it mean

identiteit voor jou?

identity for you?

Ik denk

I think

dat identiteit is

that identity is

hoe je jezelf om zichzelf

how to be yourself

omschrijft, of wie je

describes, or who you

zelf denkt dat je bent,

you think you are,

en als daar

and if there

als vluchteling of

as a refugee or

migrant een deel is van je identiteit,

migrant is a part of your identity,

en

and

voor mij is dat toch zeker wel

for me that is certainly the case

een deel van mijn identiteit, of toch

a part of my identity, or at least

iets dat ook heel veel andere dingen

something that also has a lot of other things

in mijn leven heeft beïnvloed, en

influenced my life, and

moest ik geen migrant zijn, dan

if I were not a migrant, then

was ik misschien ook totaal iemand anders,

was I perhaps also someone entirely different,

of zo, of

either... or

moest ik nog naar België zijn gekomen,

I should have still come to Belgium,

misschien in Kazachstan zijn gebleven, was ik ook

maybe I stayed in Kazakhstan too.

iemand totaal anders, dus

someone totally different, then

identiteit,

identity,

ja, hoe dat je jezelf

Yes, how do you do it yourself?

eigenlijk wilt beschrijven,

actually want to describe,

en of je dat belangrijk vindt,

and whether you find that important,

dat dat migratieverleden in je zit,

that migratory past is in you,

of niet.

or not.

Oké,

Okay,

is er nog iemand met een vraag?

Is there anyone with a question?

Dus de vraag

So the question

luidt,

sounds,

mocht je nu in één woord omschrijven wie je bent,

if you could describe who you are in one word,

wat zou je dan zeggen?

What would you say then?

Ik denk wereldburger, of zo.

I think world citizen, or something like that.

Ja, ik zie mezelf soms meer als

Yes, I sometimes see myself more as

Antwerpenaar, of kunstenaar,

Antwerpian, or artist,

of wereldburger, of zo,

or world citizen, or something like that,

eerder dan,

earlier than,

ik ben Rus, of Kazach,

I am Russian, or Kazakh,

of vluchteling, of,

or refugee, or,

dus ja, wereldburger.

So yes, global citizen.

Oké,

Okay,

is er nog iemand met een vraag?

Is there anyone with a question?

Dus, was je als kind al

So, were you already as a child?

creatief, was je al bezig met woord?

creative, were you already working with words?

Ja,

Yes,

in mijn leven eigenlijk een beetje,

in my life actually a little bit,

toen ik zo twee, drie jaar was,

when I was about two or three years old,

had mijn,

had mine,

werd ik een beetje vooral

I became a bit especially

opgevoed door mijn grootmoeder, en zij,

raised by my grandmother, and she,

zij las altijd

she always read

zo van die rijmende verhaaltjes,

like those rhyming stories,

Russische rijmende verhaaltjes,

Russian rhyming stories,

en ik vond dat blijkbaar keileuk om die

and I apparently found it really fun to do that

van buiten te kennen, en

to know by heart, and

dus als driejarige kon ik echt volledige

So as a three-year-old, I could really fully

boeken en zo blijkbaar zo uit mijn hoofd

Books and such apparently just out of my head.

citeren, ik geloof er niks van,

quote, I don't believe it at all,

maar dat is wat mijn grootmoeder

but that is what my grandmother

altijd zei.

always said.

En ja, ik ben,

And yes, I am,

toen ik dan heel jong was en zo,

when I was very young and so on,

dan maakte ik ook soms zo wat gedichtjes,

then I would sometimes make little poems,

of liedjes, of zo,

or songs, or something like that,

en

and

ja,

yes,

dat is eigenlijk al sinds heel klein

that has actually been since very little

af aan dat ik wel bezig ben met

from that I am indeed working on

allerlei creatieve dingen, dus niet enkel woord,

various creative things, so not just words,

maar ook muziek, maar ook

but also music, but also

fotografie en beelden en kunst,

photography and images and art,

en ik heb van mijn zes tot mijn twaalf

and I have from my six to my twelve

op tekenacademie ook gezeten,

also attended an art academy,

dus ook heel veel schilderen, en

so a lot of painting, and

klei, en alles en zo, en

clay, and everything and so, and

ja, daarna theater,

Yes, then theater.

en alles, dus ja,

and everything, so yes,

heel mijn leven eigenlijk een beetje wel.

My entire life, actually a little bit yes.

Dank je wel,

Thank you.

dank je wel voor dit antwoord.

Thank you for this answer.

Nog iemand met een vraag?

Anyone else with a question?

Hoe zie je jezelf in de toekomst

How do you see yourself in the future?

op het podium en in de kunsten?

on stage and in the arts?

Ik probeer

I'm trying.

zo ver te geraken als

to get as far as

dat ik kan, en

that I can, and

ik probeer elke kans te pakken

I try to seize every opportunity.

die mij ligt,

that suits me,

maar ik wil zeker

but I want to make sure

verder gaan in theater, maar ook met

to continue in theater, but also with

mijn muziek, en ook

my music, and also

met mijn poëzie, dus ik ga

with my poetry, so I'm leaving

daar sowieso, denk ik, nooit mee stoppen,

I think I'll never stop with that anyway.

en

and

mijn EP komt bijvoorbeeld in september

my EP is coming out in September, for example

uit, met vijf liedjes, als

out, with five songs, as

iemand geïnteresseerd is, en

someone is interested, and

en ook dit

and also this

stuk, dat nu een half uur duurt,

piece that now lasts half an hour,

dat ben ik nu aan het uitbreiden

I am currently expanding that.

naar een uur, en die

to an hour, and that

dat theaterstuk gaat

that play is about

in première op 25

premiering on the 25th

november in Arenberg,

November in Arenberg,

dus dat zijn

so that are

de komende plannen momenteel.

the upcoming plans currently.

En vooral, ja, blijven

And above all, yes, stay.

kunst maken, een poëziebundel hoop ik

making art, I hope for a poetry collection

dat er ook volgend jaar aankomt, en

that next year is also coming, and

gewoon blijven, zo groot mogelijk blijven

just stay, stay as big as possible

dromen en zien waar ik nog geraak,

dreams and see how far I can still go,

maar zoveel mogelijk kunst

but as much art as possible

verspreiden, andere weg.

spread, another way.

Mensen inspireren al.

People are already inspiring.

En als de mensen jouw plannen

And when people see your plans

willen volgen, hoe doen ze dat dan best, Anna?

want to follow, how do they best do that, Anna?

Ik denk dat de jeugd vooral op

I think that the youth particularly focus on

Instagram zit, misschien.

Instagram is there, maybe.

Dus je kunt mij vinden op Instagram, mijn naam is

So you can find me on Instagram, my name is

Anna Borro de Kina, dat is gewoon

Anna Borro the Kina, that's just

Anna, en dan Borro in het tekst,

Anna, and then Borro in the text,

Anna van Borro, Maro Borro,

Anna van Borro, Maro Borro,

denk aan Maro Borro of zo.

Think of Maro Borro or something like that.

Dan kun je mij op Instagram

Then you can find me on Instagram.

vinden, daar komen alle updates van

find, that's where all the updates come from

komende shows en projecten

upcoming shows and projects

en dit en dat, en als je

and this and that, and if you

voorstander bent van het

you are an advocate of the

Facebook,

Facebook,

dan kan je mij vinden via

then you can find me at

Anna Kina, dus dat is gewoon Anna

Anna Kina, so that is just Anna.

en Anna Kina, dus eigenlijk

and Anna Kina, so actually

mijn artiestennaam, Anna Kina,

my stage name, Anna Kina,

is omdat Anna Borro de Kina een beetje lang was,

is because Anna Borro was a bit long for Kina,

dus Anna Kina.

so Anna Kina.

Oké, dankjewel. Ik ga het nog even rond.

Okay, thank you. I will check it out a bit more.

Is er nog iemand met een vraag?

Is there anyone with a question?

Dus je gaf aan dat de voorstelling therapeutisch

So you indicated that the performance is therapeutic.

is, maar was er ook een moment

is, but was there also a moment

dat die voorstelling heel dicht bij jou kwam te staan?

that the performance came very close to you?

Dat die te dicht bij jou kwam te staan?

That it came too close to you?

Er waren wel momenten,

There were indeed moments,

zeker toen mijn grootvader was

certainly when my grandfather was

gestorven en toen ik hem dan zo wou

died and then when I wanted him like that

incorporeren in mijn theaterstuk,

incorporate into my play,

dat er wel even momenten waren

that there were indeed moments

dat het even zo zwaar werd.

that it became just as heavy.

Maar als je

But if you

de tekst blijft en blijft herhalen

the text keeps repeating and repeating

na een tijd, verliest dat ook zijn emotie

After a while, that also loses its emotion.

een beetje, dus dan wordt

a little, so then it becomes

het ook makkelijker om die tekst te brengen.

it also makes it easier to present that text.

Maar er zijn inderdaad

But there are indeed

wel momenten geweest dat ik even

well moments there have been that I just

dacht van, oei, ga ik niet

thought of, oh no, I'm not going

iets te veel van mezelf blootgeven

revealing too much of myself

of vertellen, dus dat is altijd zo

or tell, so that's always the case

een afweging,

a consideration,

een evenwicht zoeken van, ah ja, wat kan ik delen,

seeking a balance of, ah yes, what can I share,

wat kan ik niet delen, en

what can I not share, and

is dit oké, of heb ik niet iets

Is this okay, or do I not have something?

te veel gedeeld

too much shared

van mezelf of zo, dus ja,

of myself or something, so yes,

dat evenwicht is altijd

that balance is always

wel een beetje zoeken.

well, a bit of searching.

Maar ja, ik denk

But yes, I think

kunst maken is altijd wel een beetje

making art is always a bit

een kwetsbaar proces en

a vulnerable process and

dat je jezelf inderdaad moet blootgeven

that you indeed have to expose yourself

en sommige momenten is het echt leuk

and at times it is really fun

en sommige momenten, dan zit je

and some moments, you find yourself

echt, ja,

really, yes,

ja, soms gaat het

Yes, sometimes it goes.

echt heel moeilijk, maar

really very difficult, but

dat is het mooie, denk ik, ook aan kunst, omdat je er ook naar komt.

That is the beauty, I think, also about art, because you also come to it.

Dat je er ook iets moois van kunt maken

That you can also make something beautiful out of it.

en er sterker uit kunt komen.

and come out stronger.

Daar kan ik

I can do that.

weinig aan toevoegen, dat heb je

little to add, you have that

mooi samengevat.

well summarized.

Ik kijk nog even rond.

I'm just looking around for a moment.

Ja, ik zie iemand een hand

Yes, I see someone a hand.

opsteken. Wat is jouw vraag?

to raise. What is your question?

Wat is voor jou de belangrijkste

What is the most important for you?

boodschap uit de voorstelling, Anna?

Message from the performance, Anna?

Ik denk,

I think,

dat je altijd

that you always

hoop moet blijven hebben.

hope must remain.

Maakt niet uit

Doesn't matter.

hoe je situatie is,

how your situation is,

dat zolang je blijft geloven

as long as you keep believing

in je eigen, ook al

in your own, even though

willen sommige mensen misschien niet in je geloven

some people may not want to believe in you

of willen mensen je misschien zelfs weg hebben

or maybe people even want you gone

of zo, dat je eigenlijk altijd wel

or so, that you actually always do

in jezelf die kracht kunt vinden om

to find that strength within yourself to

te blijven gaan

to keep going

en die mensen die misschien niet in je geloven

and those people who may not believe in you

kunnen bewijzen

can prove

dat je het wel kunt en

that you can do it and

dat je er altijd sterker uit komt.

that you always come out stronger.

En dat je uiteindelijk ook wel

And that in the end you do as well

een plekje vindt hier in België als je niet voelt

a place finds here in Belgium if you don't feel

dat je op dit moment

that you at this moment

echt een plekje hebt dat wel

you really have a spot that does

uiteindelijk goed komt.

in the end, it will be okay.

Dat is een beetje wat ik wou meegeven.

That's a bit what I wanted to convey.

Een boodschap van hoop dus.

A message of hope then.

Ik kijk nog even rond.

I'm just looking around a bit more.

Vooraan, nog een vraag.

Up front, one more question.

De vrouw uit Kazachstan

The woman from Kazakhstan

in het begin, van waar komt zij?

In the beginning, where does she come from?

Of welke positie

Of which position

neemt zij in jouw voorstelling?

Does she take part in your performance?

Dus ik wou een beetje

So I wanted a little bit.

een stereotyp

a stereotype

tonen op het podium.

showing on stage.

Mocht het toevallig zijn dat ik

If it happens to be that I

nog daar was gebleven, hoe zou ik

still had stayed there, how would I

dan hier

then here

nu praten of zijn?

Now talking or being?

Eigenlijk echt in het

Actually really in the

belachelijke trekken, het stereotyp.

ridiculous traits, the stereotype.

Van de allochtoon of de Russische

Of the allochtoon or the Russian

vrouw.

woman.

Of dat je eigenlijk daarna ziet

Or that you actually see afterwards.

wat voor contrast dat

what a contrast that is

eigenlijk is met de rest van het stuk.

actually is with the rest of the piece.

En dat je, ik weet niet,

And that you, I don't know,

je misschien bewuster wordt van

you might become more aware of

stereotypen of zo.

stereotypes or something.

Een beetje daar.

A little bit there.

Was dat overgekomen op die manier?

Did that come across that way?

Ja.

Yes.

Voilà, het werkt dus.

There you go, it works.

Een laatste vraag uit het publiek.

One last question from the audience.

Deel 1 van de vraag is

Part 1 of the question is

heb je kunst en cultuur

do you have art and culture

meegekregen vanuit

received from

je familie? En twee,

your family? And two,

verwerk je ook, denk ik,

I think you process it too.

de kunst en cultuur uit je land

the art and culture from your country

in je voorstelling?

in your performance?

Goeie vraag.

Good question.

Mijn ouders zijn

My parents are

absoluut niet creatief. Echt helemaal

absolutely not creative. Really not at all.

niet.

not.

Ze zijn niet creatief.

They are not creative.

Ze zijn wel creatief op hun eigen manier.

They are creative in their own way.

Mijn moeder kan wel zo'n beetje tekenen

My mother can draw a bit.

en zo, maar ze doet er niks mee.

and so, but she doesn't do anything with it.

Mijn vader

My father

verzamelt ook zo antieke

also collects such antiques

schilderijen en zo. Dus hij houdt ergens

paintings and so. So he keeps somewhere

wel van kunst, denk ik.

Well, of art, I think.

Maar ze zijn allebei niet creatief.

But they are both not creative.

Dus ik denk niet dat ik het van hun heb meegekregen.

So I don't think I got it from them.

Ik weet niet van waar het eigenlijk komt, want niemand

I don't know where it actually comes from, because no one

in mijn familie is echt met iets

In my family, there really is something.

creatiefs bezig.

busy being creative.

Dus ik denk dat het hier

So I think that it is here.

een beetje misschien is gekomen.

a little perhaps has come.

Of ja,

Oh yes,

het liefde voor de Nederlandse taal en zo

the love for the Dutch language and such

en zo, een beetje.

and so, a little.

En of ik iets van mijn

And whether I have something of my

cultuur in mijn muziek steek?

culture into my music?

Nog niet, maar

Not yet, but

ik wil wel meer

I would like more.

invloeden vanuit Kazachse en Russische

influences from Kazakh and Russian

muziek in mijn eigen

music in my own

muziek incorporeren.

incorporate music.

Dus daar elementen van nemen, maar dat is

So take elements from that, but that is

voor toekomstige projecten.

for future projects.

Ja, en ik onthoud ook nog wel natuurlijk jouw grootmoeder

Yes, and of course I still remember your grandmother.

die jou voorlas en dat dat jou

that read to you and that that you

wel heeft geïnspireerd.

well has inspired.

Ik heb nog een laatste vraag

I have one last question.

voor jou, Anna.

For you, Anna.

In de voorstelling,

In the performance,

de titel van je voorstelling is Niemandsland

The title of your performance is No Man's Land.

en je zingt ook dat je met één been hier

and you also sing that you are here with one leg

en één been daar staat.

and one leg stands there.

De vraag die daar uitvolgt

The question that follows from that

is, wat doet jou thuis voelen?

is, what makes you feel at home?

En wat doet jou niet thuis voelen?

And what makes you not feel at home?

Wat mij doet

What moves me

thuis voelen is,

feeling at home is,

denk ik,

I think,

dat kunnen kleine dingen zijn.

that can be small things.

Bijvoorbeeld mijn appartement

For example, my apartment.

heb ik een beetje zo ingericht

I have arranged it a bit like this.

zodat ik mij daarin thuis voel komen

so that I feel at home in it

omdat ik daar zo aan mijn eigen plekje van heb gemaakt.

because I have made it my own little place.

Dus als ik thuis kom,

So when I get home,

voel ik me ook wel echt thuis.

I really feel at home here.

Of als ik bij mijn moeder of vader ben,

Or when I am with my mother or father,

mijn zusje of broertje,

my little sister or brother,

dan voel ik me ook natuurlijk thuis.

then I also feel at home, of course.

Mijn familie is voor mij ook belangrijk.

My family is also important to me.

En ook

And also

een zelfgekozen familie, mijn beste vriend

a chosen family, my best friend

bijvoorbeeld.

for example.

Ik heb hem

I have him.

herkend toen ik zes jaar was.

recognized when I was six years old.

Dus toen ik drie jaar in België was.

So when I was in Belgium for three years.

En we zijn nog steeds, tot de dag van vandaag,

And we are still, to this day,

bevriend. We zijn al twintig jaar bevriend.

friends. We have been friends for twenty years.

Hij is vandaag toevallig jarig.

It just so happens to be his birthday today.

Hij is hier wel niet.

He is not here.

Maar dat is wel...

But that is well...

Ja, we hebben

Yes, we have

zeg maar samen...

say it together...

Hij is ook van Polen.

He is also from Poland.

Zijn hele familie woont daar ook.

His entire family lives there too.

Dus we hebben eigenlijk samen een beetje ook

So we actually have a little together as well.

een thuis gecreëerd voor ons eigen

a home created for our own

hier in België samen.

here in Belgium together.

Ja, en ook mijn lief, als ik daar

Yes, and also my dear, when I am there.

bij ben, voel ik me ook sowieso thuis.

When I'm with you, I feel at home anyway.

Maar ook in andere kleine dingen, zoals

But also in other small things, such as

het eten

the food

van mijn moeder of zo.

from my mother or something.

Of, ik weet niet,

Or, I don't know,

een verhaal of zo

a story or something

van mijn familie.

from my family.

Ja, ook gewoon

Yes, just like that.

als ik kan koken of zo

if I can cook or something like that

voor andere mensen. Of als ik andere mensen

for other people. Or if I other people

kan blij maken.

can make happy.

Of kan entertainen,

Or can entertain,

zoals op een podium. Ja, op een podium voel ik me

like on a stage. Yes, on a stage I feel

eindelijk wel echt thuis.

finally really home.

Dus dat is...

So that is...

Ik voel mij thuis op een podium.

I feel at home on a stage.

En wat mij niet doet thuis voelen...

And what doesn't make me feel at home...

Ja, als ik soms

Yes, when I sometimes

mensen hoor zeggen van

people hear say about

vluchtelingen,

refugees,

die horen hier niet. Of migranten,

they don't belong here. Or migrants,

die moeten hier niet zijn of zo.

they shouldn't be here or something.

Ja, ik voel mij toch wel

Yes, I do feel that way.

heel aangesproken of zo op dat moment.

very touched or something at that moment.

Ja, dus dat doet mij wel voelen van

Yes, so that does make me feel like

ah ja, misschien...

ah yes, maybe...

Sommige mensen willen mij hier misschien niet.

Some people might not want me here.

Ja, dat is jammer.

Yes, that's a shame.

Maar zo gaan er altijd

But this is how it always goes.

mensen zijn, denk ik.

I think people are.

Nog een laatste

One last one.

aansluitende vraag.

follow-up question.

Vind je dat we als samenleving voldoende

Do you think that we as a society provide enough?

doen om er voor iedereen een thuis van te maken?

make it a home for everyone?

Ik zie wel

I'll see.

heel veel mooie initiatieven

many beautiful initiatives

van organisaties

from organizations

die vluchtelingen of migranten

those refugees or migrants

hier welkom willen doen voelen.

to make you feel welcome here.

Maar ja, ik zie...

But yes, I see...

Ik zie ook heel veel andere dingen die wat minder leuk zijn natuurlijk.

I also see a lot of other things that are a bit less fun, of course.

Het feit dat ik bijvoorbeeld ook twintig jaar...

The fact that I, for example, have also been doing this for twenty years...

Ik en mijn familie moesten twintig jaar wachten om Belgische papieren te krijgen.

My family and I had to wait twenty years to get Belgian papers.

Dat lijkt me wel wat lang.

That seems a bit long to me.

Ik weet niet.

I don't know.

Ik denk dat zolang zo'n dingen kunnen gebeuren,

I think that as long as such things can happen,

dan zijn we er nog niet als maatschappij.

then we are not there yet as a society.

Het is ook een paar jaar geleden pas dat ik mijn Belgische identiteitskaart heb gekregen.

It was only a few years ago that I received my Belgian identity card.

En voordat ik die had gekregen, moest ik ook een paar keer bewijzen aan de staat

And before I received that, I also had to prove a few times to the state.

dat ik een nuttige bijdrage lever aan de maatschappij.

that I make a useful contribution to society.

En dat was op dat moment wel zo.

And that was the case at that moment.

Ik woon hier al heel mijn leven. Ik spreek de taal.

I have lived here my whole life. I speak the language.

Ik ben zelfs mijn eigen geboortetaal een beetje vergeten.

I have even forgotten my own native language a little.

Door hier zo lang te zijn.

For being here so long.

Ik woon, werk hier, alles. Heel mijn leven ligt hier.

I live, work here, everything. My whole life is here.

Maar toch was het voor de overheid niet genoeg om mij hier Belg te maken.

But still, it was not enough for the government to make me Belgian here.

Dus dan voelde dat wel zo van, ik weet niet wat ik nog kan doen eigenlijk.

So then it felt like, I don't know what else I can actually do.

Ik heb mijn haar blond gemaakt en zo.

I dyed my hair blonde and stuff.

Ik weet niet wat ik nog allemaal kan doen.

I don't know what else I can do.

En dan denk ik, als ik al zo ver ben en jullie en de overheid geeft mij geen Belgische identiteitskaart,

And then I think, if I have come this far and you and the government do not give me a Belgian identity card,

hoe is dat dan voor andere mensen dan wel niet, die ook hun best doen, maar die het ook niet krijgen.

How is it for other people then, who also try their best but still don't get it?

En ja, ik vind dat wel samenleving toch wel nog...

And yes, I do still find it a society after all...

Heel wat werk hebben, maar toch ook goed bezig ergens.

Having a lot of work, but still doing well somewhere.

Ja, dus nog heel wat werk aan de winkel.

Yes, so there's still a lot of work to be done.

Maar tegelijkertijd hoorde ik jou in het begin zeggen dat er ook wel goeie initiatieven zijn.

But at the same time, I heard you say at the beginning that there are also some good initiatives.

En laten we hopen dat een voorstelling zoals de jouwe kan bijdragen tot dialoog en tot verbinding.

And let's hope that a performance like yours can contribute to dialogue and connection.

Voila, dit was het.

There you go, that was it.

Ik wil jou nog eens van harte bedanken voor jouw voorstelling, voor de Q&A.

I would like to thank you again sincerely for your presentation, for the Q&A.

Geef ze nog een warm applaus, Anna Borodikina.

Give them one more warm applause, Anna Borodikina.

APPLAUS

APPLAUSE