Jezuïetenstreken, deel 3 - Het Paaps Complot

Welkom bij Luminati.be

Welcome to Luminati.be

Mijn naam is Frank.

My name is Frank.

Ik schrijf en vertel graag verhalen over complottheorieën, schijnwetenschap en desinformatie.

I enjoy writing and telling stories about conspiracy theories, pseudoscience, and disinformation.

Het derde en laatste deel van deze reeks gaat over een groot complot dat Engeland eind 17e eeuw in zijn greep hield.

The third and final part of this series is about a large conspiracy that held England in its grip at the end of the 17th century.

In 1678 werd de zoveelste Jezuïetische-Katholieke samenzwering in Engeland vereideld.

In 1678, yet another Jesuit-Catholic conspiracy was thwarted in England.

De klokkenluider deze keer was Ene Titus Oud.

The whistleblower this time was one Titus Oud.

Zijn onthullingen leegden zo'n immens groot complot bloot dat het bijna drie jaar zou duren om alle samenzweerders, alle plannen en vertakkingen te onderzoeken.

His revelations exposed such an immense conspiracy that it would take almost three years to investigate all the conspirators, all the plans, and branches.

De inzet was dan ook groot.

The stakes were high.

Niemand minder dan de toenmalige koning Karel II was het belangrijkste doelwit van het katholieke verhaat.

None other than the then King Charles II was the main target of Catholic hatred.

Oudst getuigenissen leidden naar de katholieke verhaat.

Oldest testimonies led to the Catholic narrative.

Oudst getuigenissen leidden rechtstreeks naar de executie van minstens 22 samenzweerders, waaronder meerdere Jezuïten.

Oldest testimonies directly led to the execution of at least 22 conspirators, including several Jesuits.

En naar de dood van verschillende beschuldigden in de gevangenis.

And to the death of several defendants in prison.

De geschiedenisboeken vatten deze manier van interreligieuze problemsolving samen als het paapse complot.

The history books summarize this method of interreligious problem-solving as the papal conspiracy.

De samenzwering van de Rooms-Katholieken dus.

The conspiracy of the Roman Catholics then.

Wat de geschiedenisboeken ontspannen.

What the history books reveal.

Wat de geschiedenisboeken ook vertellen, is dat het hele verhaal door Oudst en zijn kompanen bij elkaar gelogen was.

What the history books say is that the whole story was fabricated by Oudst and his companions.

Titus Oudst werd geboren in de Engelse East Midlands in 1649, tijdens de oorlogen van de drie koninkrijken.

Titus Oudst was born in the English East Midlands in 1649, during the wars of the three kingdoms.

Dat klinkt als een verhaal van de oorlogen van de drie koninkrijken.

That sounds like a story from the wars of the three kingdoms.

Dat klinkt als een aflevering van Games of Throne.

That sounds like an episode of Game of Thrones.

Maar het is een label dat Britse historici gekleefd hebben op de periode van 1639 tot 1653.

But it is a label that British historians have attached to the period from 1639 to 1653.

De koninkrijken waarvan sprake waren Engeland, Ierland en Schotland.

The kingdoms in question were England, Ireland, and Scotland.

Die jaren waren dan ook goed voor een algemene Ierse opstand tegen antikatholieke discriminatie.

Those years were also good for a general Irish uprising against anti-Catholic discrimination.

Twee Engelse burgeroorlogen, de onthoofding van koning Karel I en het bewind van de streng Puritijnse Lord Protector Oliver Cromwell.

Two English civil wars, the beheading of King Charles I, and the rule of the strict Puritan Lord Protector Oliver Cromwell.

In die periode probeerde vader Samuel Oudst zijn kop boven water te houden.

During that period, father Samuel Oudst tried to keep his head above water.

Hij laveerde van de ene christelijke gezinte naar de andere.

He maneuvered from one Christian denomination to another.

Van de Anglikaanse kerk verhuisde hij naar...

He moved from the Anglican church to...

Na de dood van Cromwell en de restauratie van het koningschap in 1660,

After the death of Cromwell and the restoration of the monarchy in 1660,

werd vader Oudst opnieuw onweerstaanbaar aangetrokken door de Anglikaanse kerk,

father Oudst was once again irresistibly drawn to the Anglican Church,

waarvan de nieuwe vorst, Karel II, het hoofd was.

of which the new prince, Charles II, was the head.

Hij zelf voerde gewetensvragen aan en diepe theologische overpijnzingen.

He himself posed questions of conscience and deep theological anguish.

Anderen verweten hem plat opportunisme.

Others accused him of sheer opportunism.

We mogen echter niet uit het oog verliezen dat naast katholieken ook andere religieuze groepen gediscrimineerd werden.

However, we must not lose sight of the fact that, in addition to Catholics, other religious groups were also discriminated against.

De zogenaamde Great Ejection zorgde ervoor dat duizenden Puritijnse dominees

The so-called Great Ejection caused thousands of Puritan ministers

bij de troonsbestijging van Karel II uit de kerk van Engeland gezet werden.

at the coronation of Charles II were expelled from the Church of England.

De laatste overblijfselen van het Cromwell-Kretsen rightly zijn de kerk van Karel II.

The last remnants of the Cromwell-Kretsen rightly are the church of Charles II.

De kerk van Karel II is de kerk van Karel II en de grote kerk van Karel II.

The church of Charles II is the church of Charles II and the great church of Charles II.

De Italiaanse regimen moesten er ook aan geloven.

The Italian regimes had to face it too.

Een kleine fast-forward naar 1683.

A small fast-forward to 1683.

Een van die ejected ministers was Christopher Ness, geboren in 1621.

One of those ejected ministers was Christopher Ness, born in 1621.

Hij schreef over theologie en astrologie.

He wrote about theology and astrology.

In 1683 verscheen zijn verhaal van het opmerkelijke leven van Paus Innocentius XI,

In 1683, his story of the remarkable life of Pope Innocent XI was published.

dat hij de titel de Patriarch van de Duivel meegaf.

that he gave the title the Patriarch of the Devil.

Katholieken waren echt wel de gebeten hond in 17e eeuws Engeland.

Catholics were really the scapegoats in 17th century England.

Het leven van Titus Oates leest als een roman.

The life of Titus Oates reads like a novel.

Vader Oates stuurde zoon Lief naar school in de hoop dat hij als een scholar, een geletterde, zou terugkeren.

Father Oates sent his son Lief to school in the hope that he would return as a scholar, an educated man.

Titus werd echter van verschillende scholen gestuurd.

Titus was expelled from several schools.

Zo zou hij geprobeerd hebben te schoemelen met het inschrijvingsgeld en zou hij zijn kleermaker opgelicht hebben.

Thus, he would have attempted to cheat with the registration fee and would have scammed his tailor.

Zijn doortocht in de Universiteit van Cambridge,

His passage through the University of Cambridge,

bracht hem weinig op.

brought him little.

Zijn tutor aan St. John's College was Dr. Thomas Watson, hoogleraar sinds 1660.

His tutor at St. John's College was Dr. Thomas Watson, professor since 1660.

In 1687 werd Watson tot bischop van St. Davids gewijd.

In 1687, Watson was ordained as bishop of St. Davids.

Twee jaar later werd hij de laan uitgestuurd op beschuldiging van simonie,

Two years later, he was expelled on charges of simony.

het verkopen van kerkelijke objecten of ambten.

the selling of ecclesiastical objects or offices.

Corruptie dus.

Corruption then.

Oates verliet St. John's in 1669 zonder diploma.

Oates left St. John's in 1669 without a diploma.

De plaag en hij bezochten Cambridge op hetzelfde moment.

The plague and he visited Cambridge at the same time.

Zo vatte John Pollock, de schrijver van de Popisch Blad, in 1903 Oates studentenjaren samen.

This is how John Pollock, the author of the Popisch Blad, summarized Oates' student years in 1903.

Dit lijkt mij het moment om te wijzen dat de vele publicaties,

This seems to me the moment to point out that the many publications,

over Oates en het paapscomplot, hun best lijken te doen

about Oates and the Popish Plot, trying their best

om de slechte riek van het stuk zo zwart mogelijk af te schilderen.

to depict the bad streak of the piece as black as possible.

Ook fysiek.

Also physically.

Een citaat.

A quote.

Met zijn korte nek, zijn ongelijke korte poten, zoals vulgair gezegd, die van een das,

With his short neck, his uneven short legs, as it is vulgar to say, like a badger,

met zijn voorhoofd, dat zo laag is als dat van een baviaan,

with his forehead, which is as low as that of a baboon,

zijn purpre kaken en een monsterachtig lange kin.

his purple jaws and a monstrous long chin.

Na een mislukte schoolcarrière werd Titus Oates vicarisch van een parochie in Kent.

After a failed school career, Titus Oates became a vicar of a parish in Kent.

Maar ook hier bleef hij niet lang.

But he didn't stay long here either.

En enige tijd later vervoegde hij zijn vader als kapelaan in Hastings.

And some time later he joined his father as a chaplain in Hastings.

Daar vonden vader en zoon Oates het nodig om een lokale schoolmeester aan te klagen wegen sodomie,

There, father and son Oates found it necessary to report a local schoolmaster for sodomy.

een misdaad waartoe de doodstraf opstond.

a crime punishable by death.

Waarschijnlijk hadden ze samen het plan bekokstoofd om de positie van die leraar in te pikken.

They probably concocted a plan together to take over that teacher's position.

De getuigenissen van Oates waren doorzichtige leugens en de rechtbank vond de aanklacht ongegrond.

Oates' testimonies were transparent lies and the court found the accusation unfounded.

Meer nog, Titus Oates werd bestraft voor mijn eet en kreeg een boete van zo'n duizend pond.

Moreover, Titus Oates was punished for my eating and received a fine of about a thousand pounds.

Hij vluchtte naar Londen, waar hij in 1677,

He fled to London, where he in 1677,

inscheepte als aalmoezenier op een schip van de Royal Navy.

embarked as a chaplain on a ship of the Royal Navy.

De zeelucht deed hem weinig goed en al snel werd Oates op zijn beurt beschuldigd van sodomie.

The sea air did him little good and soon Oates was accused of sodomy in turn.

Hij ontsnapte aan de straf door een beroep te doen op zijn status als man van de kerk.

He escaped punishment by appealing to his status as a man of the church.

Nog in 1677 vond Titus Oates onderdak als huishouder bij de katholieke hertog van Norfolk.

Even in 1677, Titus Oates found shelter as a housekeeper with the Catholic Duke of Norfolk.

Hij bekeerde zich tot het katholicisme en met de financiële hulp van vader Richard Strange

He converted to Catholicism and with the financial help of Father Richard Strange.

begon hij te studeren aan Engelse colleges, eerst in Spanje, later in Frankrijk.

He began studying at English colleges, first in Spain, later in France.

Waarschijnlijk wilde Strange zijn oorlog in de katholieke hertog van Norfolk veranderen.

Strange probably wanted to change his war into the Catholic Duke of Norfolk.

De katholieke hertog van Norfolk bekeerde zich tot het katholicisme en met de financiële hulp van vader Richard Strange begon hij te studeren aan Engelse colleges, eerst in Spanje, later in Frankrijk.

The Catholic Duke of Norfolk converted to Catholicism and with the financial help of Father Richard Strange, he began studying at English colleges, first in Spain, later in France.

Provinciaal hoofd van de Engelse Jesuiten een zieltje redden.

Provincial head of the English Jesuits saving a soul.

Maar te vergeefs.

But to no avail.

Oates kende te weinig Latijn en ook zijn studerenvermogen was ontoereikend.

Oates knew too little Latin and his studying ability was also inadequate.

Twee keer werd hij zonder pardon terug naar Engeland gestuurd.

Twice he was unceremoniously sent back to England.

In diezelfde periode ontmoette hij de oudere Israel Tong.

During that same period, he met the older Israel Tong.

Samen zouden ze het paapscomplot in gang steken.

Together they would set the papal conspiracy in motion.

Ook die Israel Tong was een speciaal geval.

That Israel Tong was also a special case.

Goed opgeleid, niet onbemiddeld, maar een pechvogel van formaat.

Well-educated, not impoverished, but a real unfortunate soul.

In 1650 werd hij benoemd als fellow in een Cromwelliaans college dat echter heel snel daarna de deuren moest sluiten.

In 1650, he was appointed as a fellow in a Cromwellian college that, however, had to close its doors very quickly afterward.

Hij werd vervolgens naar Duinkerke uitgestuurd om als kapelaan te dienen in het lokale college.

He was subsequently sent to Dunkirk to serve as a chaplain at the local college.

Hij werd doorvoegd door het lokale Engelse garnizoen.

He was reinforced by the local English garrison.

Niet veel later werd de kazerne opgeheven en verkocht aan Frankrijk.

Not long after, the barracks was closed down and sold to France.

Terug in Engeland kreeg hij een parochie toegewezen in Londen.

Back in England, he was assigned a parish in London.

In juli 1666.

In July 1666.

Drie maanden later brandde zijn kerk volledig af, samen met zijn parochie en het grootste deel van de Londense binnenstad.

Three months later, his church burned down completely, along with his parish and most of the City of London.

Over de grote bar сам rare deuren in Zuid-Karagura, de hoofdstad van de dorp, werd de kerk opgeheven.

Above the large bar with strange doors in South Karagura, the capital of the village, the church was closed.

Ons vrouwbouwstuur werd opgespeeld op een kerk die relationspartijn had met de stederen van de rommel, het hulpzoon.

Our women's construction steering was played on a church that had a relations party with the cities of the clutter, the helper son.

De gasten waren gebeden.

The guests were prayed for.

brand van Londen, heb ik het gehad in het tweede deel van deze reeks. Tong was een van de vele

brand from London, I discussed it in the second part of this series. Tong was one of the many

Londenaars die ervan overtuigd waren dat de Jezuïten achter de brand zaten. Het mag dan ook

Londoners who were convinced that the Jesuits were behind the fire. It may also be

niet verbazen dat de brave man begon te denken dat hij het mikpunt was van een complot, dat ze

not surprising that the good man began to think that he was the target of a conspiracy, that they

achter hem aan zaten. Hij smeet zich dan ook enthousiast op het schrijven en verspreiden van

they were chasing after him. He threw himself enthusiastically into writing and disseminating

anti-katholieke literatuur. Oud maakte hem in eerste instantie wijs dat hij gezonden werd door

anti-Catholic literature. Oud initially made him believe that he was being sent by

de Jezuïten om de rabbiate papenvreter Tong definitief uit de weg te ruimen, na al die

the Jesuits to finally remove the rabbi papenvreter Tong from the way, after all that

zogezegd vroegere mislukte pogingen.

so-called earlier failed attempts.

Oud

Old

vertelde hem vervolgens over zijn valse bekering, zijn connecties met katholieken en Jezuïten op

then told him about his false conversion, his connections with Catholics and Jesuits.

het Europese vasteland. Kortom, zijn bekering en uitstap naar Jezuïtenland deed hij af als een

the European mainland. In short, he dismissed his conversion and departure to Jesuit Land as a

poging tot infiltratie van de rangen van de katholieke vijand. Beide heren vulden elkaar aan.

attempt to infiltrate the ranks of the Catholic enemy. The two gentlemen complemented each other.

Tong had middelen om

Tong had resources to

Oud's financieel te steunen en connecties met mensen die mensen kennen. Oud's had de informatie,

Supporting Oud financially and connecting with people who know people. Oud had the information,

of beter, een reeks bij elkaar gelogen fantastische verhalen.

or better, a series of fantastic stories made up together.

Maar vormde de Engelse katholieken nu echt een bedreiging in de tweede eeuw?

But did the English Catholics really pose a threat in the second century?

Tijd voor een intermezzo en wat historische achtergrondinformatie.

Time for an intermezzo and some historical background information.

Hun aantal in die jaren wordt geschat op 60.000. Zo'n 1% van de bevolking. In Londen zou 2% katholiek

Their number in those years is estimated at 60,000. About 1% of the population. In London, about 2% would be Catholic.

zijn geweest. Maar ondanks die kleine aantallen, werd de vrees voor katholieke repressages levend

have occurred. But despite those small numbers, the fear of Catholic repression was revived

gehouden. Oud had een aantal katholieken die zich in de katholieke repressie verliezen. Oud had een

held. Old had a number of Catholics who become lost in the Catholic repression. Old had a

andere gehandeling. motherfucker'

"other handling. motherfucker"

We mogen niet vergeten dat er vanaf de reformatie heel wat echte samenzweringen gesmeed werden

We must not forget that quite a few real conspiracies were forged since the Reformation.

tegen de nieuwe protestantse machthebbers. We mogen ook niet verwachten dat er vanaf

against the new Protestant rulers. We should also not expect that there will be from

de reformatie heel wat echte samenzweringen gesmeed werden tegen de nieuwe protestantse

the Reformation forged quite a few real conspiracies against the new Protestant

machthebbers. Het Throckmorton-plat van 1583 viseerde koningin Elisabeth I en gebeurde

powerholders. The Throckmorton plot of 1583 targeted Queen Elizabeth I and occurred

met de steun van Frankrijk, het Vaticaan en Spanje.

with the support of France, the Vatican, and Spain.

En samenwerken met allerlei machthebbers. In 1603 had men het meeste aan imer, de

And collaborating with all kinds of power holders. In 1603, people benefited the most from the imer, the

kenningster van Frankrijk enheen want in dezend vier jaar zou de shebisteren samen 법strijden.

"Recognize the country of France as in these four years the organizers would hold competitions."

Om er op partial turcovoorzone teese twijfelen mano rescue bededige dieren.

To have doubts about the partial turcovoorzone is to rescue endangered animals.

had men het mainplot en byplot tegen James I.

Did they have the main plot and subplot against James I?

In 1605 was er het beroemdere buskruidverraad,

In 1605 there was the more famous gunpowder plot,

de gunpowderplot,

the gunpowder plot,

waarover ik het had in deel 1 van deze reeks.

which I mentioned in part 1 of this series.

De Ierse opstanden van 1641

The Irish uprisings of 1641

hadden tot doel de geïnstitutionaliseerde

aimed at the institutionalized

antikatholieke discriminatie af te schaffen

to abolish anti-Catholic discrimination

en de protestantse overheersers het land uit te keilen.

and to drive the Protestant rulers out of the land.

De strijd deed Engeland vrezen voor een Franse tussenkomst.

The struggle made England fear a French intervention.

Protestants Engeland werd effectief belaagd

Protestants in England were effectively besieged.

door de naaste katholieke buren

by the nearby Catholic neighbors

en de soldaten gods, de rijke Jesuiten,

and the soldiers of God, the wealthy Jesuits,

waren nog steeds invloedrijk en actief in Engeland.

were still influential and active in England.

Na de dood van Oliver Cromwell,

After the death of Oliver Cromwell,

in 1659 werd het koningschap hersteld.

In 1659, the monarchy was restored.

Een jaar later was er met Karel II,

A year later, there was with Charles II,

die onder meer in Den Haag in ballingschap verbleef,

who stayed in exile, among other places, in The Hague,

opnieuw een koning in Engeland.

again a king in England.

De restauratie ging gepaard met veroordelingen

The restoration was accompanied by condemnations.

en executies van de directe verantwoordelijken

and executions of those directly responsible

voor de koningsmoord.

for the assassination of the king.

De onthoofding van vader Karel I.

The decapitation of father Charles I.

In 1649.

In 1649.

Cromwell en enkele anderen

Cromwell and a few others

werden postuunbeschuldigd en berecht.

were posthumously accused and tried.

Karel II was wel zo voorzichtig

Charles II was indeed so cautious.

om geen instituties te veroordelen

to avoid condemning institutions

zoals het parlement of de gerechtshoven.

such as the parliament or the courts.

De koning verzekerde zich tijdens de periode

The king assured himself during the period.

van de troonsbestijging

of the ascension to the throne

van de steun van de kleine katholieke fractie in Engeland.

of the support from the small Catholic faction in England.

Hij trouwde met de katholieke Portugese prinses

He married the Catholic Portuguese princess.

Catarina van Braganza

Catherine of Braganza

en gaf even de indruk

and gave the impression for a moment

de strenge, discriminerende wetten te willen verzachten.

to want to soften the strict, discriminatory laws.

Het parlement blokte hem wat dat betreft

The parliament blocked him in that regard.

trouwens kordaat af.

by the way, resolute off.

Ondertussen bekeerde zijn broer James

Meanwhile, his brother James converted.

de hertog van York

the Duke of York

en op dat moment de enige wettige troonopvolger

and at that moment the only legitimate heir to the throne

zich tot het katholicisme.

to Catholicism.

Dit alles maakte de protestantse elite

All this made the Protestant elite.

behoorlijk zenuwachtig

quite nervous

en wakkerde de oude vrees

and rekindled the old fear

voor een grootse katholieke samenzwering aan.

for a grand Catholic conspiracy.

In 1672 volgde de beslissing

In 1672, the decision followed.

om de zoveelste oorlog te starten

to start yet another war

tegen het protestantse Nederland

against Protestant Netherlands

dat op hetzelfde moment

that at the same time

al in een oorlog verwikkeld was

was already embroiled in a war

met het katholieke Frankrijk.

with Catholic France.

De publieke opinie was niet bepaald gelukkig

Public opinion was not exactly happy.

met een strijd tegen de Nederlandse geloofsbroeders.

with a struggle against the Dutch brethren.

Karel II zou trouwens grote sommen geld gekregen hebben

Charles II is said to have received large sums of money.

van Lodewijk XIV

of Louis XIV

om zich onafhankelijker te kunnen opstellen

to be able to position oneself more independently

van zijn eigen parlement.

from his own parliament.

Ik zoom met deze reeks in

I zoom in with this series.

op echte en vermeende complotten

on real and perceived conspiracies

van katholieken en jezuïten.

of Catholics and Jesuits.

Helaas is dit niet de enige oorlog

Unfortunately, this is not the only war.

om de machtsverhoudingen

about the power dynamics

en de biedere machtsstrijd

and the humble power struggle

tussen koning en parlement uit de doeken te doen.

to reveal between the king and parliament.

De comploteurs van het buskruidverhaat

The conspirators of the gunpowder plot

hadden begrepen

had understood

dat ze beide moesten elimineren

that they both had to eliminate

om de staat te destabiliseren.

to destabilize the state.

De macht van het parlement

The power of parliament

werd nog duidelijker

became even clearer

tijdens de jaren voor en onder Oliver Cromwell

during the years before and under Oliver Cromwell

en de restauratie van de monarchie

and the restoration of the monarchy

kon de klok niet terugdraaien.

couldn't turn back the clock.

En dit is ruwig de politieke context

And this is roughly the political context.

waarin Oates en Tong besliste

in which Oates and Tong decided

om het nieuws van een groot complot

about the news of a big conspiracy

op de wereld los te laten.

to let loose in the world.

Het verhaal kent zijn varianten

The story has its variants.

maar het lijkt vast te staan

but it seems to be certain

dat Tong een bundel documenten

that Tong a bundle of documents

overmaakte aan ene Kirby

transferred to one Kirby

een apotheker met connecties.

a pharmacist with connections.

En in die documenten

And in those documents

was een katholieke samenzwering beschreven.

was a Catholic conspiracy described.

Kort samengevat

In short

de Pauws had de Jezuïten bevolen

the Peacocks had commanded the Jesuits

om koning Karel II

about King Charles II

die ze de Zwarte Bastaard noemde

that they called the Black Bastard

te vermoorden

to murder

en om Engeland met geweld

and to violently conquer England

opnieuw te bekeren

to convert again

tot het katholicisme.

to Catholicism.

Via zijn katholicisme

Through his Catholicism

en connecties

and connections

kon apotheker Kirby

can pharmacist Kirby

de koning verwittigen.

to notify the king.

Zowel hij als Tong

Both he and Tong

werden ondervraagd.

were questioned.

Tong beweerde

Tong claimed

dat het pakket onder zijn deur

that the package is under his door

was geschoven.

was shifted.

Volgens hem waren er ook

According to him, there were also

papieren bij van de aardsvijanden

papers from the earthly enemies

van de Engelse staat

from the English state

de Jezuïten zelf.

the Jesuits themselves.

Zijn verhaal

His story

stak zo knullig in elkaar

was put together so clumsily

dat de hoogwaardigheidsbekleders

that the dignitaries

die gebriefd hadden

who had been briefed

er niet al te veel geloof aan hechten.

not to attach too much faith to it.

Terwijl de getuigenis

While the testimony

van Israël Tong voor de raad

from Israel Tong for the council

tot gevolg had

resulted in

dat hij als ontoereeningsvatbaar

that he is deemed incapable

en stekenzot werd beschouwd

and was considered dumb

maakte die van Oates

made that of Oates

wel indruk

well impressed

en nog geen klein beetje.

and not a little bit.

Oates presenteerde zich

Oates presented himself.

als de man die de informatie

if the man who has the information

aan Tong had doorgespeeld.

to Tong had passed on.

Zijn kennis van het dossier

His knowledge of the file.

de opzorgde

the care provided

de somming van de namen

the sum of the names

van de verdachten,

of the suspects,

de vermeldingen

the mentions

van de precieze omkoopsommen,

of the precise bribes,

de mensen die het geld overhandigden

the people who handed over the money

en ontvingen,

and received,

wekte bewondering op.

evoked admiration.

Hij wist zelfs te vertellen

He even managed to tell.

dat bij eerdere moordpogingen

that in previous attempted murders

op de koning

on the king

het mechanisme van de musket

the mechanism of the musket

het liet afweten.

it let me down.

Hij kende de exacte afmetingen

He knew the exact dimensions.

van de dolken die Jezuïten

of the daggers that Jesuits

bij een andere poging

in another attempt

gebruikt zouden hebben.

would have used.

Ook Oates' kennis van Europa

Also Oates' knowledge of Europe

maakte indruk.

made an impression.

Hij had het over invasieplannen

He was talking about invasion plans.

van 20.000 katholieke schotten

of 20,000 Catholic Scots

in het noorden

in the north

en evenveel Ierse soldaten

and as many Irish soldiers

in het westen,

in the west,

gesteund door Frankrijk.

supported by France.

Engeland werd ingesloten

England was enclosed.

door zijn vijanden.

by his enemies.

De verhoren

The interrogations

zorgden voor een golf van onrust

caused a wave of unrest

en opwinding in de hoofdstad

and excitement in the capital

en Oates' naam kreeg bekendheid.

and Oates' name became well-known.

In 1678 was er niemand

In 1678 there was nobody.

die net door de overvloed aan details

that just by the abundance of details

durfde bevroeden

dared to suspect

dat Oates alles verzonnen had.

that Oates had made everything up.

In 1882 gaf rechtsgeleerde

In 1882, the legal scholar gave

en historicus Willis Boond

and historian Willis Boond

in zijn hoofdstukken

in his chapters

over het paapscomplot

about the papal conspiracy

een lijst van namen,

a list of names,

twee en een halve pagina lang

two and a half pages long

en vermeldde dan droog

and then mentioned dryly

dat dat nog maar Oates'

that that is still Oates'

eerste opzomming was.

the first summary was.

Hij laat ook weten

He also lets it be known.

hoe onwaarschijnlijk

how unlikely

die lijst op zich was.

that list in itself was.

En ik citeer.

And I quote.

De lijst had enkel maar

The list only had

nagekeken moeten worden

need to be checked

om te laten zien

to show

hoe waardeloos die was.

how worthless it was.

Dat een persoon met de status van Oates

That a person with the status of Oates

zo vertrouwd zou worden

would become so familiar

dat men onderzoekscommissies stuurde

that they sent investigative committees

naar de vernoemde notabelen

to the aforementioned notables

en heren van stand

and gentlemen of status

is op zich al ongelooflijk.

is already incredible in itself.

Dat de aangehaalde personen

That the cited individuals

Oates zouden hebben gekozen

Oats would have chosen.

als hun vertrouwenspersoon

as their confidant

is zo mogelijk

if possible

nog ongelooflijker.

even more incredible.

Einde citaat.

End of quote.

Willis Boond

Willis Boond

ging nog een stap verder

went a step further

en voerde aan

and argued that

dat de geruchtenmolen van Oates

that the rumor mill of Oates

waarschijnlijk tot stilstand

probably coming to a standstill

zou gekomen zijn

would have come

mochten twee incidenten

should two incidents

geen extra duwtje hebben gegeven.

not given an extra push.

Bij een keer

At one time

Edward Coleman

Edward Coleman

ex-Jesuïet

ex-Jesuit

en vertrouweling van de hertog van York

and confidant of the Duke of York

ontdekte men

discovered one

een uitgebreide correspondentie

an extensive correspondence

met buitenlandse

with foreign

katholieke hoogwaardigheidsbekleders

catholic dignitaries

en met de biechtvader

and with the confessor

van de Franse koning

from the French king

Pierre Lachaise.

Pierre Lachaise.

Zij schreven

They wrote

over de herbekering van Engeland

about the reconversion of England

tot het ware katholieke geloof

to the true Catholic faith

en overpakten met Frankrijk.

and took over with France.

Het verhaal van de hertog van York

The story of the Duke of York

Het tweede incident

The second incident

was de moord op Sir Edmund Barry Godfrey

was the murder of Sir Edmund Barry Godfrey

op 12 oktober 1678.

on October 12, 1678.

Dat was de magistraat

That was the magistrate.

die Oates had ingezworen

that Oates had sworn in

tijdens de verhoren.

during the interrogations.

Godfrey werd gevonden

Godfrey was found.

in een slot,

in a castle,

gewurgd en afgemaakt

strangled and finished off

met zijn eigen zwaard.

with his own sword.

Ik laat nogmaals

I let it go again.

Willis Boond aan het woord.

Willis Boond speaking.

Citaat

Quote

Omdat Oates

Because Oates

zijn dood niet meteen

his death not immediately

kon uitgelegd worden

could be explained

ontstond meteen het rumoer

immediately the commotion arose

dat hij vermoord was

that he was murdered

door katholieken.

by Catholics.

Het volk verloor prompt

The people lost promptly.

het weinige gezonde verstand

the little common sense

dat ze nog hadden.

that they still had.

Alle partijen

All parties

verenigden zich terstond

immediately united

tegen de katholieken.

against the Catholics.

De politieke geschillen

The political disputes

werden bijgelegd.

were settled.

De natie was verdeeld

The nation was divided.

in twee grote facties.

in two large factions.

Protestanten en katholieken.

Protestants and Catholics.

Katholiek zijn

Being Catholic

was in de ogen van een protestant

was in the eyes of a Protestant

dus in de ogen van het land

so in the eyes of the country

synoniem met

synonymous with

een verrader zijn.

to be a traitor.

Einde citaat

End of quote

De discriminatie van katholieken

The discrimination of Catholics

kende een nieuw hoogtepunt

reached a new high point

en ze werden daarbij

and they were involved in that

opnieuw gedwongen

forced again

om een eed van loyaliteit

to take an oath of loyalty

te zweren aan de koning van Engeland.

to swear allegiance to the king of England.

Sinds Hendrik VIII

Since Henry VIII

het hoofd van de

the head of the

Anglikaanse staatskerk.

Anglican state church.

Zo'n eed druiste voor katholieken in

Such an oath is contrary to Catholics.

althans formeel

at least formally

tegen de suprematie

against supremacy

van de paus van Rome.

from the Pope of Rome.

Wie de moord op Godfrey pleegde

Who committed the murder of Godfrey

blijft tot op de dag van vandaag

remains to this day

een raadsel.

a riddle.

Wie ervoor moest boeten, niet.

Whoever had to pay the price, did not.

Drie katholieke ambachtsmannen

Three Catholic craftsmen

werden door een andere verdachte

were by another suspect

onder tortuur beschuldigd.

accused under torture.

Zij werden op de gebruikelijke

They were at the usual

manier geëxecuteerd.

executed in a manner.

De dood van Sir Edmund Godfrey

The death of Sir Edmund Godfrey

veranderde de dynamiek

changed the dynamics

van de gebeurtenissen.

of the events.

Plots doken er meerdere

Suddenly, several appeared.

schimmige figuren op

shady figures on

uit de Londense onderwereld

from the London underworld

die een kans schoonzagen

those who saw an opportunity

en die als informanten

and those as informants

twijfelachtige verhalen

dubious stories

begonnen te verkopen

started to sell

tegen harde munt.

against hard currency.

Godfrey werd plots

Godfrey suddenly became

een martelaar van de protestantse zaak.

a martyr of the Protestant cause.

Wie niet geloofde

Who did not believe

dat hij het slachtoffer was

that he was the victim

van een wijdverbreid complot

of a widespread conspiracy

was verdacht.

was suspicious.

Uitgevers van kranten

Publishers of newspapers

roken hun kans.

They smoke their chance.

Ze leken in deze hectische nieuwstijden

They seemed in these hectic news times.

te ontsnappen aan de staatscontrole

to escape state control

en profiteerden daarvan

and took advantage of it

om zowel het verhaal

to both the story

als hun vrijheid uit te buiten.

if they exploit their freedom.

De gevolgen waren amper te overzien.

The consequences were hardly foreseeable.

Paranoia

Paranoia

vulde harten met angst

filled hearts with fear

en straten met gewapende mannen.

and streets with armed men.

Het parlementsgebouw

The parliament building

werd angstvallig doorzocht.

was searched anxiously.

Men wilde een tweede

They wanted a second one.

buskruidverraad vermijden.

Avoid gunpowder betrayal.

Katholieken

Catholics

werden uit Londen verdreven.

were driven out of London.

Nieuwe verdachten werden opgepakt

New suspects were arrested.

tot in Ierland toe.

even to Ireland.

De Fransman Chockeu

The Frenchman Chockeu

werd aangehouden

was arrested

en ruw ondervraagd

and roughly interrogated

omdat hij buskruid in een gebouw

because he has gunpowder in a building

aan het stokkeren was.

was being obstructed.

Het duurde even

It took a while.

voor men doorhad

before I realized it

dat hij in dienst van de koning

that he is in the service of the king

verantwoordelijk was

was responsible

voor de voorraad buskruid.

for the supply of gunpowder.

Veel dramatischer

Much more dramatic.

ruim twintig mensen

over twenty people

werden geëxecuteerd.

were executed.

Voor de Jezuïten

For the Jesuits

waren de gevolgen rampzalig.

the consequences were disastrous.

Negen werden er ter dood veroordeeld.

Nine were sentenced to death.

Twaalf stierven er in gevangenschap.

Twelve died in captivity.

Minstens drie

At least three

werden gelincht.

were lynched.

Ze verloren hun hoofdkwartier

They lost their headquarters.

in Wales.

in Wales.

Ook de protestantse parlementaire

Also the Protestant parliamentary

met wie Karl II

with whom Karl II

al jaren in de clinch lag

had been in a struggle for years

zagen opportuniteiten.

saw opportunities.

Zij pakten de koning

They captured the king.

al langer aan

for a longer time

omdat hij volgens hen

because he according to them

te laks optrad tegen de katholieken.

acted too leniently towards the Catholics.

Ze probeerden gebruik te maken

They tried to take advantage.

van de algemene

of the general

rabiate haat

rabid hate

van de publieke opinie

of public opinion

tegenover katholieken

opposite Catholics

om de Exclusion Bill

about the Exclusion Bill

door te drukken.

by pressing.

Die wet zou James,

That law would James,

de katholieke broer van de koning,

the Catholic brother of the king,

van de opvolging uitsluiten.

exclude from the succession.

Het parlement

The parliament

was op zoek naar manieren

was looking for ways

om hun macht uit te breiden

to expand their power

ten koste van de monarchie.

at the expense of the monarchy.

De invloedrijke

The influential

protestantse politicus

protestant politician

en eerste Earl van Shaftesbury

and first Earl of Shaftesbury

organiseerden grootse processies

organized grand processions

en demonstraties

and demonstrations

doorheen Londen

through London

om de haat tegenover katholieken

to counter the hatred towards Catholics

en de steun voor de Exclusion Bill

and the support for the Exclusion Bill

uit te drukken.

to express.

Oates jute met zijn complotverhalen

Oates is joking with his conspiracy theories.

de massas op.

the masses up.

Shaftesbury smeedde hun haat

Shaftesbury forged their hatred.

en vooroordelen om

and prejudices to

tot scherpe wapens.

to sharp weapons.

Deelnemers aan de processies

Participants in the processions

droegen grote strooie poppen

wore large straw dolls

die op het einde van de demonstratie

that at the end of the demonstration

verbrand werden.

were burned.

De doodskreten van de katten

The death cries of the cats

in die brandende poppen

in those burning dolls

moesten de gesprekken voorstellen

had to propose the conversations

tussen de paus en de duivel.

between the pope and the devil.

Titus Oates was ondertussen

Titus Oates was meanwhile

de redder des vaderlands.

the savior of the homeland.

Het parlement droeg hem op handen.

The parliament carried him on their hands.

Hij werd ondergebracht

He was accommodated.

in een riante woning

in a luxurious home

te Whitehall

to Whitehall

met persoonlijke bodyguards

with personal bodyguards

en een toelage

and an allowance

van 1200 pond per jaar.

of 1200 pounds per year.

Hij werd ondergebracht

He was accommodated.

en bleef echter niet

and however did not remain

op zijn lauweren rusten.

to rest on one's laurels.

Samen met Tong

Together with Tong

onthulde hij nieuwe complotten

he revealed new conspiracies

met steeds wijdere

with increasingly wider

en diepere vertakkingen.

and deeper branches.

Beide heren kwamen af

Both gentlemen arrived.

met nog maar eens valse bewijzen

with yet more false evidence

dat de grote brand van Londen

that the Great Fire of London

een groot opgezet

a large-scale arrangement

katholiek complot was.

catholic conspiracy was.

Wanneer Oates

When Oates

in oktober 1678

in October 1678

vijf katholieke lords

five Catholic lords

als samenzweren

if conspiring

aanwees,

designate,

begon de tij wat te keren.

started to turn the tide a bit.

Twee van die lords

Two of those lords

konden elkaar niet luchten

couldn't stand each other

en spraken al jaren

and have been talking for years

niet meer met elkaar.

not together anymore.

Een derde was zo ziek

One third was so sick.

dat hij amper links van rechts

that he hardly knows left from right

kon onderscheiden.

could distinguish.

Het parlement

The parliament

buitte de situatie daarentegen

outside the situation on the other hand

toch uit en eiste

"still out and demanded"

een onderzoek.

a study.

De vijf werden opgepakt

The five were arrested.

en ondervraagd.

and interrogated.

En hoewel geen van hen

And although none of them

schuldig werd bevonden,

was found guilty,

sloot men naar aanleiding

drained men as a result

van deze beschuldigingen

of these accusations

katholieken uit

catholics from

van lidmaatschap van het parlement.

of membership of parliament.

Pas in 1829

Only in 1829

werd ook die

was also that

discriminerende wet ingetrokken.

Discriminatory law withdrawn.

Later dat jaar

Later that year

ging Oates nog een stap verder.

Oates went a step further.

Hij verklaarde

He declared

dat de katholieke koningin

that the Catholic queen

in november 1678

in November 1678

plannen smeden

to forge plans

om de katholieke koningin

about the Catholic queen

om samen met de hoofdarts

to work together with the chief physician

haar man, de koning,

her husband, the king,

te vergiftigen.

to poison.

De relatie met zijn ega

The relationship with his spouse.

was verre van denderend.

was far from thrilling.

Zo hield Karel II

Thus held Charles II.

er heel wat minaresse op na.

there are quite a few mistresses on the side.

Maar de koning

But the king

kon het niet

couldn't do it

verdragen dat,

tolerate that,

in zijn eigen woorden,

in his own words,

een onschuldige vrouw

an innocent woman

zo misbruikt werd.

so it was abused.

Hij liet Oates oppakken.

He had Oates arrested.

De koning

The king

ondervroeg Oates persoonlijk

Oates personally interrogated.

en kon hem op ongerijmdheden

and could point out inconsistencies

in zijn verklaringen betrappen.

to catch in his statements.

Het parlement eiste

The parliament demanded.

dat Oates terug vrijgelaten werd

that Oates was released again

en wilde kost wat kost

and wild cost at all costs

dat de koningin opgepakt

that the queen was taken

en ondervraagd werd.

and was questioned.

De veiligheid

The safety

van de al weinig populaire koningin

of the already little popular queen

kon niet meer gegarandeerd worden.

could no longer be guaranteed.

Zowel de koningin

Both the queen

als de dokter

if the doctor

werden uiteindelijk vrijgesproken.

were ultimately acquitted.

Of ze van alle blaam

Whether they are free from all blame

gezuiverd waren

were purified

in de ogen van de protestantse fundamentalisten,

in the eyes of the Protestant fundamentalists,

wiens relatie met feiten

whose relationship with facts

niet zo innig was,

was not so intimate,

dat is een andere zaak.

That is a different matter.

Ruim twee jaar lang

For over two years

kon Oates de aandacht

could Oates get the attention

voor zijn paapse complottheorieën

for his papist conspiracy theories

gaande houden,

to keep going,

waarbij hij steeds nieuwe plots

where he continually creates new plots

en supplots verzon.

and supplots invented.

Maar vanaf 1680

But from 1680

begon zijn reputatie

began his reputation

deuken te vertonen.

to show dents.

De religieus eerder tolerante koning

The religiously rather tolerant king

was nooit een fan geweest

had never been a fan

van de anti-katholieke hysterie

of the anti-Catholic hysteria

die Oates had opgepookt.

that Oates had stoked.

De beschuldiging van de koningin

The accusation of the queen

kon op weinig bijval rekenen.

could count on little support.

Rechter William Scruggs,

Judge William Scruggs,

Lord Chief Justice

Lord Chief Justice

voor Engeland en Wales,

for England and Wales,

was al langer sceptisch.

had been skeptical for a while.

Hij had Oates

He had Oates.

er al meerdere malen op gewezen

pointed out several times

dat verhalen geen bewijzen zijn

that stories are not evidence

en dat er sprake is van moord

and that there is sprake of murder

wanneer valse verklaringen

when false statements

en beschuldigingen

and accusations

tot de dood leiden

lead to death

van de aangeklaagden.

from the defendants.

De publieke opinie

The public opinion

begon het zowaar op te vallen

it actually started to stand out

dat alle, maar dan ook

that all, but then also

alle beschuldigden

all defendants

fanatiek aan hun onschuld

fanatically about their innocence

bleven vasthouden.

held on.

Er werd geen enkele bekentenis,

There was not a single confession,

hoe minimaal of verdoken ook,

how minimal or concealed it may be,

opgetekend.

noted.

Men begon verder

They continued.

stilaan te beseffen

slowly starting to realize

dat de koning maar niet vermoord

that the king is not murdered

bleef worden.

kept becoming.

Ook andere hoofdrolspelers

Other main characters as well.

in de berechting van de verdachten

in the prosecution of the defendants

begonnen zich vragen te stellen.

started to ask themselves questions.

Stilaan maakten de slachtoffers

Slowly, the victims made.

van Oates' complottheorieën

of Oates' conspiracy theories

zowaar kans om niet meer

certainly a chance not to anymore

ter dood veroordeeld te worden.

to be sentenced to death.

Het zogenaamde

The so-called

complot van Barnbow

Barnbow conspiracy

was een nieuwe poging van Oates

was a new attempt by Oates

om katholieke hoogwaardigheidsbekleders

for Catholic dignitaries

te elimineren.

to eliminate.

Deze keer in Yorkshire.

This time in Yorkshire.

Deze lastercampagne

This slander campaign

liep uit op een scissor.

ended up on a scissor.

De protestantse jury

The Protestant jury

weigerde de verdachten te berechten

refused to try the defendants

en te veroordelen.

and to condemn.

Ook een andere voorwaarde

Also another condition

voor een vlotte afhandeling

for a smooth processing

richting Gallag viel weg.

The direction to Gallag disappeared.

De rechters begonnen zich steeds

The judges began to increasingly

onpartijdiger op te stellen.

to be more impartial.

Uiteindelijk werd Oates

Eventually, Oates was

uit zijn luxueus appartement

from his luxurious apartment

de Whitehall gezet,

the Whitehall set,

gearresteerd en beboet.

arrested and fined.

James II,

James II,

de katholieke opvolger van

the Catholic successor of

Karel II,

Charles II

beschuldigde Oates van mijn eed

Accused Oates of my oath.

en trok hem voor de rechter.

and took him to court.

Oates ontliep evenwel

Oates, however, evaded.

de doodstraf.

the death penalty.

De rechter nam Oates

The judge took Oates.

religieuze status af.

religious status off.

Hij werd tweemaal publiekelijk

He was publicly shamed twice.

aan de schandpaal gezet

put on the pillory

en vervolgens veroordeeld

and then sentenced

tot levenslang.

to life imprisonment.

Met daarbij een jaarlijkse afranseling

With that, an annual beating.

die levensbedreigend was.

that was life-threatening.

Het paapscomplot

The papal conspiracy

kwam in 1681

came in 1681

tot een einde.

to an end.

In november 1688

In November 1688

besteeg Willem van Oranje

William of Orange ascended.

met de steun van de Engelse

with the support of the English

en Schotse protestanten

and Scottish Protestants

de troon

the throne

na de glorieuze oversteek.

after the glorious crossing.

Derde keer was de oorlog van de oorlog.

The third time was the war of the war.

De oorlog was de oorlog van de oorlog.

The war was the war of the war.

Tijdens zijn jaren in Nederland

During his years in the Netherlands

had hij als protestant

had he as a Protestant

nog meegevochten tegen Lodewijk XIV

still fought against Louis XIV

van Frankrijk.

from France.

Door de troonsbestijging

Due to the accession to the throne

kreeg Oates amnestie

Did Oates receive amnesty?

en een bescheiden pensioen

and a modest pension

van 260 pond per jaar.

from 260 pounds per year.

Hij had amper drie jaar vastgezeten.

He had barely been imprisoned for three years.

Een van de laatste feitjes

One of the last little facts.

die we van hem nog vernemen

that we will hear from him again

is dat hij zich in 1693

is that he in 1693

bekeerde.

converted.

Dat hij zich verkeerde tot baptist.

That he became a Baptist.

Maar dat hij acht jaar later

But that he, eight years later

uit die kerk werd gezet.

was expelled from that church.

In 1705

In 1705

stierf Oates

Oates died.

vergeten door het publiek

forgotten by the public

dat hem ooit op handen had gedragen

that had once carried him in their arms

als de redder des vaderlands.

as the savior of the fatherland.

In datzelfde jaar

In that same year

luidde de officiële versie

the official version stated

dat het paapscomplot

that the papist conspiracy

waar en waarachtig was.

where and truly was.

Dank voor het luisteren.

Thank you for listening.

Mijn naam is Frank.

My name is Frank.

Schijnwetenschap en complottheorieën

Pseudoscience and conspiracy theories

dat zijn mijn onderwerpen

those are my subjects

en die benader ik kritisch.

and I approach that critically.

Zo beeld ik mij toch in.

That's how I imagine it.

Voor zover ik weet

As far as I know

is er geen enkele organisatie

is there not a single organization

VZW, Broederschap,

VZW, Brotherhood,

Grootloge,

Grand Lodge,

Religieuze Orde,

Religious Order,

Geheime Dienst,

Secret Service,

Nest Reptielmensen

Nest Reptilian People

of wat dan ook

or whatever

die wil dat ik in hun naam schrijf

who wants me to write in their name

of praat.

or talk.

Ik ben er zeker van

I am sure of it

dat mijn uitleg voor verbetering vatbaar is

that my explanation is open to improvement

en ik sta dan ook open

and I am open to that as well

voor correcties en aanvullingen.

for corrections and additions.

U weet mij te vinden.

You can find me.

VZW. 나따자

VZW. Let’s go.

Ggener Yep play

Ggener Yep play

***

Please provide the text you would like translated from Dutch to English.