Eén APB, twee dagen, tien redacteuren en vijftien fracties
NRC
NRC Haagse Zaken
Eén APB, twee dagen, tien redacteuren en vijftien fracties
Blijf deze herfst warm, knus en stijlvol in Uniqlo Lifewear.
Stay warm, cozy, and stylish this autumn in Uniqlo Lifewear.
Betaalbare kleding ontworpen om ieders leven beter te maken.
Affordable clothing designed to make everyone's life better.
Geniet van warme breizels, zacht flanel, luxe cashmere en meer.
Enjoy warm pretzels, soft flannel, luxury cashmere, and more.
Altijd voorzien van innovatieve details en Japans craftsmanship.
Always equipped with innovative details and Japanese craftsmanship.
Simple made better.
Simply made better.
Ontdek de nieuwe herfst- en wintercollectie met functionele en stijlvolle essentials in onze winkels en op uniqlo.com.
Discover the new autumn and winter collection with functional and stylish essentials in our stores and at uniqlo.com.
Favoriete tv-programma's kijken wanneer jij wilt?
Watch your favorite TV shows whenever you want?
Met NLZiet kijk je live, terug en soms zelfs vooruit.
With NLZiet, you can watch live, catch up, and sometimes even look ahead.
Af en af 7,95 per maand.
Off and off 7.95 per month.
NLZiet. Slim bekeken.
NLZiet. Smartly observed.
Voordat we beginnen nog even dit.
Before we begin, just this.
Haagse Zaken gaat op tournee.
Haagse Zaken is going on tour.
Op donderdagavond 3 oktober om 8 uur komen we naar de Vrije Universiteit Amsterdam voor een speciale live-opname van de podcast.
On Thursday evening, October 3rd at 8 PM, we will come to Vrije Universiteit Amsterdam for a special live recording of the podcast.
We bespreken de actualiteit en nemen ruim de tijd om met jou in gesprek te gaan.
We discuss current events and take ample time to engage in conversation with you.
Bestel je kaart te snel.
Order your card too quickly.
Op nrc.nl slash Haagse Zaken Live.
On nrc.nl slash Hague Affairs Live.
En hopelijk tot dan.
And hopefully see you then.
Dit is Haagse Zaken van NRC.
This is The Hague Affairs from NRC.
Mijn naam is Guus Valk.
My name is Guus Valk.
Twee dagen lang, steeds tot diep in de nacht, debatteren de Tweede Kamer tijdens de algemene politieke beschouwingen.
For two days, often deep into the night, the House of Representatives debates during the general political reflections.
En het verliep, net als het debat over de regeringsverklaring in juli,
And it went, just like the debate on the government statement in July,
in een sfeer van chaos en crisis.
in an atmosphere of chaos and crisis.
De coalitie is wankel.
The coalition is shaky.
De oppositie speelt ze makkelijk uit elkaar.
The opposition easily plays them against each other.
En een uitweg, die is er eigenlijk niet.
And a way out, there actually isn't one.
De noodwet die een asielcrisis mogelijk moet maken.
The emergency law that is supposed to create a refugee crisis.
Verdeelde coalitiepartijen PVV en NRC.
Divided coalition parties PVV and NRC.
Dat was wel duidelijk.
That was quite clear.
Premier Dikschoof kwam onder enorme druk te staan.
Prime Minister Dikschoof came under enormous pressure.
Er was heibel over gelakte en toch weer niet gelakte ambtelijke adviezen.
There was a commotion over painted and yet not painted official advice.
En de vraag die nu boven Den Haag hangt is.
And the question that now looms over The Hague is.
Hoe lang gaat dit nog goed?
How much longer will this go well?
Wij gaan vandaag in Haagse Zaken de APB, de Algemene Politieke Beschouwingen, nabespreken.
Today, we will discuss the APB, the General Political Considerations, in Hague Affairs.
En we waarschuwen je alvast.
And we warn you in advance.
Neem de tijd, maak een lange wandeling of ga het huis schoonmaken.
Take your time, go for a long walk, or clean the house.
Want we gaan alle partijen bij langs.
Because we are going to visit all the parties.
En dat doen we altijd naar de APB.
And we always do that according to the APB.
Dat is een fijne traditie.
That is a nice tradition.
Maar het helpt ons ook om de politieke werkelijkheid beter te begrijpen.
But it also helps us to better understand the political reality.
Welke belangen speelden mee?
What interests were at play?
Wie staat sterker?
Who is stronger?
Wie juist zwakker?
Who is weaker?
En om die vragen te beantwoorden schuiven de komende uren.
And to answer those questions, we will be sliding in the coming hours.
Ik weet niet hoe lang het gaat, maar we gaan het zien.
I don't know how long it will take, but we'll see.
Collega's van de Haagse redactie aan die een partij hebben gevolgd.
Colleagues from the Hague editorial team who have followed a party.
En als eerste zitten bij mij hier aan tafel drie collega's.
And sitting at my table here are three colleagues.
Liam van der Ven.
Liam van der Ven.
Goedemorgen.
Good morning.
Petra de Koning.
Petra de Koning.
Hoi Guus.
Hi Guus.
En Lemia Aharouai.
And Lemia Aharouai.
Goedemorgen.
Good morning.
Hoi.
Hi.
Voordat we de partijen afgaan.
Before we go through the parties.
Eerst even in algemene zin over dit debat.
First, a few general comments about this debate.
Jullie hebben vrijwel voortdurend op de publieke tribune gezeten.
You have mostly been sitting in the public gallery.
Jullie hebben alles van de afgelopen 20, 25 uur.
You have everything from the last 20, 25 hours.
Ik weet niet eens meer hoe lang de debatten duren uiteindelijk.
I don't even know how long the debates last in the end.
Maar dit waren geen doorsnee algemene politieke beschouwingen.
But these were not average general political considerations.
Nee, het vorige debat van Dick Schoof.
No, the previous debate of Dick Schoof.
Dus het allereerste debat van zijn kabinet.
So the very first debate of his cabinet.
Net voor de zomer over de regeringsverklaring.
Just before the summer about the government statement.
Dat was ook twee dagen.
That was also two days.
De eerste dag verliep best rustig.
The first day went quite calmly.
Toen de tweede dag ontspoorde totaal.
When the second day completely derailed.
Met die herinneringen aan die tweede dag in ons hoofd.
With those memories of that second day in our minds.
En in de hoofden van heel veel mensen, denk ik.
And in the minds of a lot of people, I think.
Gingen we kijken naar de eerste dag.
We went to see the first day.
En die verliep toch wel redelijk rustig.
And that went fairly calmly.
Iedereen leek ook echt vast van plan om het op een rustige manier te debatteren.
Everyone also seemed truly determined to debate it in a calm manner.
Niet elkaar heel persoonlijk aanvallen.
Don't attack each other very personally.
En dat lukte die eerste dag toch vrij goed.
And it went quite well that first day.
En de tweede dag was het chaos vanaf de eerste minuut.
And on the second day, it was chaos from the first minute.
Schoof kreeg eigenlijk niet eens de kans om...
Schoof didn't even get the chance to...
Hij had zich voorgenomen.
He had resolved.
Nou ja, nu, dit keer gaat het debat ordentelijk.
Well, now, this time the debate is orderly.
En eigenlijk vanaf de eerste minuut zag je hoe de Kamer van alles van hem eiste.
And actually from the very first minute, you could see how the Chamber demanded everything from him.
En hoe dat uit de hand liep.
And how that got out of hand.
Hij had niet de controle vanaf de allereerste minuut.
He did not have control from the very first minute.
Kijk, het liefst staat hij daar en vertelt hij waar dit kabinet voor staat.
Look, he prefers to stand there and explain what this cabinet stands for.
En die kans kreeg je heel lang niet.
And you didn't get that chance for a long time.
Is dat wat het verschil maakte tussen die eerste en die tweede?
Is that what made the difference between that first one and the second one?
De tweede dag, puur het feit dat nu Dick Schoof daar stond, de partijloze premier.
The second day, purely the fact that Dick Schoof was now there, the party-less prime minister.
Eigenlijk een premier zonder een sterk mandaat.
Actually, a prime minister without a strong mandate.
Zonder een sterke inbedding in een partij of wat dan ook.
Without a strong embedding in a party or anything else.
Die het moet opnemen tegen een Kamer die het hem heel moeilijk gaat maken.
Who has to contend with a Chamber that is going to make it very difficult for him.
En dat zich ook heeft voorgenomen.
And that has also set out to do so.
Nou ja, er was ook gewoon een inhoudelijk iets.
Well, there was also just a substantive matter.
De dag daarvoor was het de hele tijd gegaan over die noodwet.
The day before, it had been about that emergency law the whole time.
Die het kabinet wil gaan gebruiken om een asielcrisis uit te roepen.
That the cabinet wants to use to declare an asylum crisis.
De Kamer wilde allerlei stukken hebben.
The Chamber wanted to have all kinds of documents.
Dat hebben ze die dag ook al aangegeven op dag één.
They already indicated that on the first day.
En dat is het.
And that is it.
Dat is het.
That's it.
En op dag twee begon de dag ermee met een briefje van Schoof.
And on the second day, the day began with a note from Schoof.
Eigenlijk lijkt het soms alsof er echt niks is veranderd.
Actually, it sometimes seems like nothing has really changed.
En we nog steeds in een kabinet Rutte zitten, denk ik af en toe.
And we're still in a Rutte cabinet, I think from time to time.
Met een briefje van Schoof die zei ik kan die stukken niet geven.
With a note from Schoof saying I cannot give those pieces.
Dus en daar ontstond het gesprek meteen over.
So the conversation immediately started about that.
En Kamerleden waren daar boos over.
And Members of Parliament were angry about that.
En Nicolien van Vroonhoven van NSC.
And Nicolien van Vroonhoven from NSC.
Die stemde er uiteindelijk mee in met twee woorden die toch vier woorden bleek te zijn.
She ultimately agreed with two words that turned out to be four words.
Namelijk artikel 68 van de grondwet.
Namely article 68 of the constitution.
Dat die stukken naar de Kamer zouden komen.
That those documents would come to the House.
En artikel 68 gaat.
And article 68 goes.
Over de informatiepositie van de Tweede Kamer.
About the information position of the House of Representatives.
Daardoor was er een Kamermeerderheid.
As a result, there was a majority in the House.
Waardoor hij zich gedwongen zag.
Causing him to feel compelled.
En de voorzitter ook zei.
And the chairman also said.
Ja, het zal toch echt moeten.
Yes, it really has to be done.
Geen keus.
No choice.
Ja, dat pakte dus totaal verkeerd uit voor Schoof.
Yes, that turned out completely wrong for Schoof.
Hij dacht ik hoef die stukken niet te geven.
He thought I don't need to give those pieces.
Want we moeten nog een besluit nemen over die asielcrisiswet in de ministerraad.
Because we still need to make a decision about that asylum crisis law in the council of ministers.
Zolang dat niet is gebeurd.
As long as that has not happened.
Hoef ik al die onderliggende stukken niet te geven.
I don't have to provide all those underlying documents.
Daarna krijgt u ze allemaal.
Then you will get them all.
Maar ja, zo ging het dus niet.
But yes, it didn't go like that.
En eigenlijk hebben die woorden van Van Vroonhoven.
And actually those words of Van Vroonhoven.
Artikel 68.
Article 68.
Hebben de koers van het debat bepaald.
Have determined the course of the debate.
En misschien ook wel de koers van deze coalitie.
And perhaps also the course of this coalition.
Voor de komende tijd.
For the time to come.
Want je zag gewoon in die zaal.
Because you could just see it in that room.
Dat de andere coalitiepartijen.
That the other coalition parties.
PVV, VVD, BBB boos werden.
PVV, VVD, BBB became angry.
En ook in het kabinet zag je een soort van verrassing.
And you could also see a kind of surprise in the cabinet.
Van wat gaat nu ook een coalitiepartij mee.
From what a coalition party is now also joining in.
Met de wens van de oppositie.
With the wish of the opposition.
Er werd ook voor haar op de bankjes geroffeld.
There was also drumming for her on the benches.
Door de linkse oppositiepartijen.
By the left opposition parties.
Van goed gedaan.
Well done.
Je zag dat effect meteen in de Kamer gebeuren.
You saw that effect happen immediately in the Chamber.
Jessel Gus.
Jessel Gus.
Die van Vroonhoven op een gegeven moment.
That of Vroonhoven at a certain point.
Die ook echt boos aankeek.
Who really looked angry.
En haar maanden naar de interruptiemicrofoon te lopen.
And spending months walking to the interrupt microphone.
Het was een ongewoon begin van zo'n debat.
It was an unusual start to such a debate.
En echt theater ook.
And really theater too.
Het zag er heel theatraal uit allemaal.
It all looked very theatrical.
Voordat we daarop doorgaan.
Before we continue with that.
Even de kwestie zelf.
Even the issue itself.
Liam, jij hebt de afgelopen weken heel veel geschreven.
Liam, you have written a lot over the past few weeks.
Over die asielcrisis.
About that asylum crisis.
Zeg ik even tussen aanleidingstekens.
Let me just say in quotes.
Die het kabinet wil uitroepen.
That the cabinet wants to declare.
En de noodwet die daarvoor nodig is.
And the emergency law that is necessary for that.
Wat is nou de kern van de zaak?
What is the essence of the matter?
Waar gaat het nou uiteindelijk om?
What is it ultimately about?
We moeten een klein stukje terug in de tijd.
We need to go back a little in time.
Naar vorige week donderdag.
To last Thursday.
Op dat moment heeft Marjolein Faber.
At that moment, Marjolein Faber has.
De PVV-minister van asiel en migratie.
The PVV minister of asylum and migration.
Haar eerste debat in de Tweede Kamer.
Her first debate in the House of Representatives.
En ze maakt zich daar gelijk onsterfelijk.
And she makes herself immortal right there.
Want wat ze doet is zeggen.
Because what she does is say.
Ik ga, of het kabinet gaat, een asielcrisis uitroepen.
I will declare a refugee crisis, or the cabinet will do so.
En wat is dat dan precies?
And what is that exactly?
En waarom is dat controversieel?
And why is that controversial?
Met een asielcrisis kan het kabinet.
With an asylum crisis, the cabinet can.
Delen van de Vreemdelingenwet.
Parts of the Aliens Act.
Die onder meer de rechten van asielzoekers beschermt.
That protects the rights of asylum seekers.
Opschorten op het moment dat er een hele heftige crisis situatie is.
Suspend at the moment when there is a very acute crisis situation.
Zonder dat de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
Without the House of Representatives and the Senate.
Daarbij betrokken worden.
Being involved in that.
Dus ze kan eerst crisis aankondigen.
So she can announce a crisis first.
Maatregelen gaan uitvoeren.
Implementing measures.
En pas achteraf wordt de Kamer dan meegenomen.
And only afterwards will the Chamber be involved.
Of dat eigenlijk wel een goed idee is.
Whether that is actually a good idea.
Of dat wel een gepaste maatregel is.
Whether that is an appropriate measure.
Het is een heel zwaar middel van een regering om in te zetten.
It is a very heavy measure for a government to implement.
Om gewoon even het parlement.
Just to the parliament.
De volksvertegenwoordiging te passeren.
To bypass the parliament.
Experts waren gelijk heel sceptisch.
Experts were immediately very skeptical.
Die zeiden er is helemaal geen asielcrisis.
They said there is no asylum crisis at all.
Dit speelt al jaren.
This has been going on for years.
Normaal is zo'n crisiswetgeving bedoeld voor.
Normally, such crisis legislation is intended for.
Als er een oorlog uitbreekt.
If a war breaks out.
Of een overstroming is.
Or a flood is.
Iets wat je eigenlijk niet hoeft te rechtvaardigen.
Something that you actually don't need to justify.
Dat het een crisis is.
That it is a crisis.
Daar is geen juridische discussie over mogelijk.
There is no legal discussion possible about that.
Dat is in dit geval niet zo.
That is not the case here.
Zeggen al die experts.
Says all those experts.
De oppositie voelde zich natuurlijk helemaal buitenspel gezet.
The opposition naturally felt completely sidelined.
Die waren ook buitenspel gezet.
They were also put offside.
De regering is voornemens om die buitenspel te zetten.
The government intends to put it out of play.
Dus dat is ten grondslag van wat er tijdens de hele APB is gebeurd.
So that is the foundation of what happened during the entire APB.
Dan heb je de woensdag.
Then you have Wednesday.
Op dat moment wordt tijdelijk NSC-fractievoorzitter.
At that moment, he temporarily becomes the NSC faction leader.
Nicolien van Vroonhoven hierop aangevallen.
Nicolien van Vroonhoven was attacked for this.
Want NSC is opgericht.
Because NSC has been established.
Om de controle van de Kamer te verstevigen.
To strengthen the control of the Chamber.
Wat doet NSC terwijl ze in de regering zitten?
What does NSC do while they are in the government?
De Kamer passeren.
The chamber passing.
Dat rijmt niet met elkaar.
That doesn't rhyme with each other.
En van Vroonhoven kan zich niet goed verdedigen.
And van Vroonhoven cannot defend himself well.
Dit is de context voor wat er vervolgens in dat debat is gebeurd.
This is the context for what subsequently happened in that debate.
Het klinkt heel juridisch ingewikkeld.
It sounds very legally complicated.
Maar eigenlijk gaat het vooral over.
But actually, it's mainly about.
Wat is nou de relatie tussen deze regering en de Tweede Kamer?
What is the relationship between this government and the House of Representatives?
En die is momenteel echt heel erg slecht.
And that is currently really very bad.
Mede hierdoor.
Due to this.
En wat is de relatie tussen twee coalitiepartijen?
And what is the relationship between the two coalition parties?
PVV en NSC.
PVV and NSC.
Voor wie dit een fundamenteel punt is.
For those for whom this is a fundamental point.
PVV, asiel en migratie.
PVV, asylum and migration.
Uiteraard hun core issue zou je kunnen zeggen.
Of course, you could say their core issue.
Voor NSC draaide tijdens de hele verkiezingscampagne.
For NSC, it revolved throughout the entire election campaign.
En tijdens de hele aanloop daarnaartoe.
And during the whole lead-up to that.
Met Pieter Omtzigt.
With Pieter Omtzigt.
Om goed bestuur.
For good governance.
En transparantie.
And transparency.
En dualisme.
And dualism.
En de Kamer meer macht geven.
And give the Chamber more power.
Om beter het kabinet te kunnen controleren.
To better control the cabinet.
Dit staat er natuurlijk haaks op.
This is, of course, in direct opposition to that.
Dus voor beide raakt dit denk ik aan de kern van wie ze zijn.
So for both, I think this touches on the core of who they are.
Het is echt een clash van bestaansrechten.
It is truly a clash of existence rights.
Het bestaansrecht van NSC is dat ze de rechtsstaat willen verbeteren.
The justification for NSC's existence is that they want to improve the rule of law.
Het bestaansrecht van de PVV is dat ze asielmigratie willen inperken.
The justification for the existence of the PVV is that they want to limit asylum migration.
Die twee gaan in deze beslissing gewoon helemaal niet samen.
Those two just don't go together in this decision at all.
Nou, en dan komen we nu aan bij de donderdag.
Well, now we come to Thursday.
Er is een discussie in de Kamer met de premier over dat er stukken zijn geweest.
There is a discussion in the Chamber with the Prime Minister about the fact that there have been documents.
Adviezen van ambtenaren aan de regering over of het nou een goed idee is om zo'n
Advice from officials to the government on whether it is a good idea to have such a
asielcrisis uit te roepen of niet.
to declare a refugee crisis or not.
Nou, de Kamer wil graag de stukken van premier Schoof.
Well, the Chamber would like the documents from Prime Minister Schoof.
Premier Schoof wil dat niet.
Premier Schoof does not want that.
Nou, heel veel gehadwar in de Kamer worden die stukken toch opgestuurd.
Well, a lot has been said in the Chamber, those documents will be sent anyway.
Het duurt allemaal uren.
It all takes hours.
Iedereen zit met smart te wachten, inclusief ikzelf.
Everyone is eagerly waiting, including myself.
Want ik wist natuurlijk een stuk over moest gaan schrijven.
Because I naturally knew I had to write a piece about it.
Wat er nou eigenlijk in zou staan en die stukken die komen.
What would actually be in it and those pieces that are coming.
En ja, het zit gelijk eigenlijk helemaal fout in het debat.
And yes, it is actually completely wrong right from the start in the debate.
Want de eerste ik denk 30 pagina's of zo zijn zwart gelakt.
Because the first I think 30 pages or so are blacked out.
En Timmermans is boos.
And Timmermans is angry.
Rob Jetten van D66 is boos.
Rob Jetten from D66 is angry.
Ze zeggen worden we eigenlijk wel serieus genomen als Kamer?
Do they say we are actually taken seriously as a Chamber?
Dus we zijn met redactie heel snel die stukken door gaan ploegen.
So we are going to quickly sift through those pieces with the editorial team.
En daar zien we echt een vernietigende kritiek van het plan om een asielcrisis uit te roepen.
And there we really see a devastating critique of the plan to declare an asylum crisis.
Ik heb even een paar quotes erbij gepakt.
I just grabbed a few quotes.
Dit zijn dus quotes van ambtenaren aan hun eigen ministers.
These are quotes from officials to their own ministers.
Zijn volgens mij allemaal gericht aan minister Judith Uitermark van NSC,
They are all addressed to Minister Judith Uitermark of NSC, in my opinion.
de minister van Binnenlandse Zaken, wiens taak het is om de grondwet te bewaken.
the Minister of the Interior, whose task is to uphold the constitution.
Ambtenaren hebben de stellige overtuiging
Civil servants have a firm belief
dat de asielcrisis met succes zal worden aangevochten bij de rechter.
that the asylum crisis will be successfully challenged in court.
Dus dit gaat geen stand houden.
So this won't hold up.
Uiteindelijk zal de rechter er een streep doorheen zetten.
In the end, the judge will put a stop to it.
Maar ook denken ambtenaren dat de Raad van State negatief gaat adviseren.
But officials also believe that the Council of State will give a negative recommendation.
Dat is voor NSC heel relevant, omdat Nicolien van Vronenhoven heeft gezegd
That is very relevant for NSC, because Nicolien van Vronenhoven has said.
dat haar partij de asielcrisismaatregelen niet zal steunen als de Raad van State negatief adviseert.
that her party will not support the asylum crisis measures if the Council of State gives a negative recommendation.
Experts hebben ook al gezegd dat de Raad van State hierin niet mee zal gaan.
Experts have also said that the Council of State will not go along with this.
Maar goed, nu dus ook de ambtenaren van een NSC minister zelf.
But well, now also the officials of an NSC minister themselves.
Is echt wel relevante context nog om te
Is really relevant context to
weten wat er nou eigenlijk achter de schermen in het kabinet gebeurt.
knowing what actually happens behind the scenes in the cabinet.
Dus ambtenaren hebben procedurele kritiek, maar ze hebben ook een heel fundamentele kritiek.
So officials have procedural criticism, but they also have very fundamental criticism.
Bijvoorbeeld dat het uitroepen van een asielcrisis zonder een goede onderbouwing
For example, declaring an asylum crisis without a good justification.
leidt tot, ik quote, de politisering van het staatsnoodrecht,
leads to, I quote, the politicization of state emergency law,
wat vanuit een rechtsstatelijk oogpunt onwenselijk is.
what is undesirable from a rule-of-law perspective.
Dus gewoon een keiharde waarschuwing dat op het moment dat je dit soort stappen gaat
So just a hard warning that at the moment you take these kinds of steps
zetten als regering, dat dat slecht is voor je democratie en dat de lijnen beginnen
set as a government, that this is bad for your democracy and that the lines are starting
te vervagen tussen wat een rechtvaardige manier van regeren is en een goed
to blur the lines between what is a just way of ruling and a good
onderbouwde manier van regeren en wat niet.
Well-founded way of governing and what not.
Toch wil de PVV dit heel graag.
Nevertheless, the PVV really wants this.
Wil Marjolein Faber dit heel graag.
Does Marjolein Faber really want this very much?
Dus nu is er een crisis onafwendbaar, toch?
So now a crisis is inevitable, right?
Ja, dat zou je wel zeggen, want Wilders heeft een paar keer duidelijk
Yes, you would say that, because Wilders has clearly stated a few times.
gemaakt dat hij per se die asielcrisiswet ook wil.
made it clear that he specifically wants that asylum crisis law as well.
En NSC, Nicolien van Vroonhoven zei van nou,
And NSC, Nicolien van Vroonhoven said well,
ik heb er een hard hoofd in dat het echt goed onderbouwd gaat worden.
I have a hard time believing that it will really be well-founded.
Dus je hebt die twee uitersten, zou je kunnen zeggen, de PVV en NSC.
So you have those two extremes, you could say, the PVV and NSC.
En aan het eind van de avond gebeurde er
And at the end of the evening, something happened
iets interessants, omdat toen Yesilgus een deurtje open zette en de VVD dus zei
something interesting, because when Yesilgus opened a little door and the VVD said
tegen Schoof oké, doe maar, doe maar wat je wil met die asielcrisiswet.
against Schoof okay, go ahead, do whatever you want with that asylum crisis law.
Begin er maar aan, maar doe dan parallel
Go ahead, but do it in parallel.
daaraan ook het traject van een spoedwet.
also the process of an emergency law.
Die spoedwet, dat is een manier om volgens
That emergency law, that is a way to act according to
een groot deel van de oppositie hetzelfde voor elkaar te krijgen met snelheid, maar
a large part of the opposition to achieve the same with speed, but
de Kamer er wel gewoon erbij te betrekken.
to involve the Chamber in it as well.
En dan vervalt het principiële bezwaar, want dan kan de Kamer hiervan meepraten.
And then the principal objection falls away, because then the Chamber can have a say in this.
Het democratisch proces verloopt zoals het altijd verloopt en meerdere oppositiepartijen
The democratic process is proceeding as it always does, and multiple opposition parties
hebben er bij Schoof op
have at Schoof on
gedrongen, doe dat nou, Schoof leek daar niet heel gevoelig voor.
Pushed, do that now, Schoof didn't seem very sensitive to that.
Maar het was wel een interessant moment
But it was certainly an interesting moment.
in het debat dat ineens ook Yesilgus dat voorstelde en ze deed het bijna in een
In the debate, Yesilgus suddenly proposed it and she did it almost in a...
bijzin, terwijl daar gebeurde iets, de VVD was een beetje aan het bewegen en je zag
subordinate clause, while something was happening there, the VVD was doing a bit of moving and you could see
ook bij NSC, die gingen rechtop zitten, die zagen een soort van mogelijkheid omdat
also at NSC, they sat up straight, they saw a kind of opportunity because
ze dan niet meer alleen zouden staan in de ministerraad, maar misschien het voor
they would no longer stand alone in the council of ministers, but perhaps the for
elkaar zouden krijgen dat het 2-2 zou worden.
that it would become 2-2.
Maar het is politiek gezien ook logisch dat de VVD dit wil, want als het, kijk voor
But it is also politically logical that the VVD wants this, because if it, look for
Wilders is het die asielcrisis heel erg belangrijk.
Wilders considers the asylum crisis to be very important.
Dat wil die niet
That one doesn't want that.
opgeven, NSC wil zo'n crisis overduidelijk niet, zo'n crisiswet, die
giving up, NSC clearly does not want such a crisis, such a crisis law, which
noodwetgeving, dus een spoedwet waarbij je hetzelfde misschien wel bereikt, maar dan
emergency legislation, so an urgent law where you might achieve the same thing, but then
op een democratische manier via de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
in a democratic way through the House of Representatives and the Senate.
Dat zou dan acceptabel kunnen zijn.
That could then be acceptable.
Maar Wilders heeft nadrukkelijk gezegd
But Wilders has explicitly stated
dat hij dat nog niet zo goed weet of hij dat wel wil accepteren.
that he isn't so sure yet whether he wants to accept that.
Dus je hebt de Partij van Pieter Omtzigt en de Partij van Wilders die elkaar aanstaren.
So you have the Party of Pieter Omtzigt and the Party of Wilders staring at each other.
Wilders geeft het eerste toe.
Wilders admits the first one.
Dat kan dus bijna niet goed aflopen.
That can hardly end well.
Zo'n spoedwet zou misschien een compromis kunnen zijn.
Such an urgent law could perhaps be a compromise.
Dat moet Wilders toegeven.
That must be acknowledged by Wilders.
Als hij dat niet doet en het kabinet valt
If he doesn't do that and the cabinet falls
toch, dan is dat voor de VVD helemaal niet gunstig.
Still, that is not favorable for the VVD at all.
Als het op migratie valt, dan kun je voorspellen dat dat voor de PVV
When it comes to migration, you can predict that it will be significant for the PVV.
misschien wel eens heel goed zou kunnen uitpakken.
maybe it could turn out very well sometimes.
Nou, deze kwestie blijft dus doorgaan.
Well, this issue will continue to persist.
De vraag is of dit een crisis wordt of niet.
The question is whether this will become a crisis or not.
Is grotendeels ook in de handen van Dick Schoof.
Is largely also in the hands of Dick Schoof.
Die kunnen we niet bij een partij behandelen.
We can't address that with a party.
We gaan straks alle partijen bij langs lopen, want hij heeft geen partij.
We are going to visit all the parties shortly, because he has no party.
Dus we moeten hem even apart, denk ik, bespreken.
So we need to discuss him separately, I think.
Jullie hebben een hele dag naar hem gekeken.
You have watched him for an entire day.
Hoe ging hij om met deze crisis in de maak?
How did he deal with this crisis in the making?
Ja, Dick Schoof had vanaf het begin niet de controle.
Yes, Dick Schoof did not have control from the beginning.
Je kunt ook niet zeggen dat hij die in de loop van de dag terugkreeg.
You can't say that he got it back during the day either.
Hij bleef zoeken.
He continued searching.
Hij zei ook een paar keer
He also said a few times.
dit hele debat zullen we meenemen bij onze beslissing in de ministerraad.
We will take this entire debate into account in our decision in the Council of Ministers.
Het zal niet makkelijker daardoor worden.
It will not become easier because of that.
Hij zag hoe zijn coalitie, dus de partijen die hem steunen in de Tweede Kamer,
He saw how his coalition, the parties that support him in the House of Representatives,
hoe die uit elkaar vallen. Los dat maar eens op.
how they fall apart. Good luck solving that.
En hij probeert de hele tijd zelf een soort van afstand te creëren tussen het
And he constantly tries to create a kind of distance between himself.
kabinet en de coalitie. We hebben hem de afgelopen weken heel vaak
cabinet and the coalition. We have seen him very often in the past few weeks
horen zeggen van ik ga niet de Kamer recenseren,
heard say that I am not going to review the Chamber,
de coalitiepartijen en hoe die met elkaar omgaan.
the coalition parties and how they interact with each other.
Daar ga ik niet over.
That's not up to me.
Ik ga alleen maar in het kabinet en daar is een prima sfeer.
I'm only going into the cabinet and it's a great atmosphere there.
Maar we zagen nu weer hoe wel degelijk gedoe
But we saw again how indeed there's trouble.
in de coalitie ook van invloed is op hoe hij daar staat en hoeveel gezag hij heeft.
in the coalition also influences how he stands there and how much authority he has.
En dat was dat was deze twee dagen denk ik ook wel weer goed te zien.
And that was, I think, good to see again over these two days.
Misschien het meest cruciale moment.
Perhaps the most crucial moment.
Er waren er heel veel, maar was het moment dat hij onder druk van de oppositie
There were many, but it was the moment when he was under pressure from the opposition.
toegaf ook de ongelakte stukken naar de Kamer te sturen.
also admitted to sending the unpainted pieces to the Chamber.
Op dat moment ontstond er een soort.
At that moment, a sort arose.
Ja, ik zat op een scherm te kijken.
Yes, I was looking at a screen.
Jullie zaten in de zaal.
You were in the hall.
Jullie kunnen misschien beter omschrijven,
You might better describe,
maar ontstond er een soort paniek in Fakka, waar de kabinetsleden zitten.
But a kind of panic arose in Fakka, where the cabinet members are located.
Wat gebeurde daar?
What happened there?
Ja, hij heeft niet overlegd met de mensen om hem heen.
Yes, he did not consult with the people around him.
En je zag vooral bij David van Wil, de minister van Justitie, VVD,
And you especially saw with David van Wil, the Minister of Justice, VVD,
zag je echt dat hij verrast was en eigenlijk ook niet blijf verrast.
Did you really see that he was surprised and actually not surprised at all?
Laat ik het zo zeggen.
Let me put it this way.
Hij zei daarna ook echt op de gang van nu gaan we een brug over.
He then really said in the hallway, "Now we're going to cross a bridge."
Nu moeten we het nou eenmaal doen, want Schoof heeft het al aangekondigd.
Now we have to do it because Schoof has already announced it.
Maar hij was er mee oneens.
But he disagreed with it.
Zo kwam dat. Zo kwam dat over.
That's how it happened. That's how it came across.
Het is ook wel even goed om erbij stil te staan.
It's also good to take a moment to reflect on it.
Dit is vrij ongekend dat die adviezen van ambtenaren naar de
This is quite unprecedented that the advice from officials to the
Kamer gaan en dat ook nog eens eerst een keuze wordt gemaakt om
Go into the room and then a choice is made to
bepaalde delen niet te versturen en daarna toch wel.
certain parts not to be sent and then sent anyway.
En alles wat nu gebeurt bij het begin van
And everything that is happening now at the beginning of
een nieuw kabinet schept ook een ja, een precedent voor de komende tijd.
A new cabinet also establishes a yes, a precedent for the time to come.
Oké, de vorige keer heb je het ook gedaan.
Okay, you did it last time too.
Dus waarom zou je het nu niet doen?
So why wouldn't you do it now?
Dus ja, Schoof heeft hier wel
So yes, Schoof does have this here.
eigenlijk een soort begin gemarkeerd van wat vaker voor voor zal komen.
Actually a sort of beginning marked for what will occur more often.
En hij ging er echt vrij gemakkelijk in mee.
And he really went along with it quite easily.
Ja, toch? Ja.
Yes, right? Yes.
Ja, je zou zeggen dat je dat nog wel wat
Yes, you would say that you still have some of that.
steviger van je af zou kunnen houden als je dat echt niet wil.
You could hold firmer away from you if you really don’t want that.
En dat je op zijn minst even met de betrokken ministers overlegt of zij
And that you at least consult with the relevant ministers whether they
dit zien zitten en wat daar de risico's van zijn.
seeing this and what the risks are.
En dat gebeurde nu pas achteraf, want daarna ging hij met de vicepremiers
And that only happened afterwards, because then he went with the vice premiers.
en van Wil en Faber even overleggen in het ledenrestaurant.
and to discuss with Wil and Faber in the members' restaurant.
Dus de volgorde was omgekeerd.
So the order was reversed.
Ja, en daarbij is het ook nog wel ingewikkeld.
Yes, and it is also quite complicated.
Kijk, die eerste lading met niet gelakte stukken die we konden inzien,
Look, that first batch of unpainted pieces that we could inspect,
waarin al die kritiek op het op de asielcrisis stond.
in which all that criticism was about the asylum crisis.
Dat was echt heel relevant en dat Schoof die niet wilde afgeven.
That was really very relevant and that Schoof did not want to give it up.
Ja, dat snap ik wel.
Yes, I understand that.
Dat is politiek voor hem heel pijnlijk dat deze stukken nu uitkomen.
It is politically very painful for him that these documents are now being released.
Maar die tweede ladingstukken, daar stond ook eigenlijk niet zo heel veel in.
But those second cargo items didn't actually contain that much either.
En daar had hij van tevoren ook al wel voor gewaarschuwd.
And he had already warned about that in advance.
Toen Timmermans en Jetten zeiden wij willen die stukken nu lezen, want u houdt
When Timmermans and Jetten said we want to read those documents now, because you are keeping them.
misschien wel iets voor ons achter. Toen zei Schoof, nou ja, ik hou helemaal
"Maybe something for us behind. Then Schoof said, well, I don't mind at all."
niks achter, ik heb alle relevante stukken gedeeld.
Nothing behind, I have shared all relevant documents.
Ik moet zeggen, dat is wel ongeveer waar.
I have to say, that's pretty much true.
Op één cruciaal detailtje na, namelijk
With one crucial little detail, namely
dat op 2 september ambtenaren hebben gezegd dat de
that on September 2 officials said that the
asielcrisis niet in het regeerprogramma zou moeten komen.
the asylum crisis should not be included in the government program.
Op 4 september heeft Schoof er hoogst
On September 4th, Schoof had the highest
persoonlijk op gestaan dat die asielcrisiswet wel in het regeerprogramma zou moeten komen.
Personally, I have raised that the asylum crisis law should definitely be included in the government program.
En dat staat in die stukken?
And is that stated in those documents?
Dat staat in de de tweede lading vrijgegeven stukken.
That is stated in the second batch of released documents.
En dat hadden we niet geweten op het
And we wouldn't have known that on the
moment dat de Kamer niet had aangedrongen hierop.
moment when the Chamber did not insist on this.
En Schoof verdedigt zich hierbij door te zeggen ik wist nog helemaal niet van deze
And Schoof defends himself by saying I didn't know anything about this yet.
stukken, zo werkt het niet. Ik krijg die stukken pas onder ogen op
documents, that's not how it works. I only get to see those documents on
het moment dat er een besluit over moet worden genomen in de ministerraad.
the moment a decision needs to be made in the Council of Ministers.
Ik moest wel heel erg terugdenken aan het 1 april debat met Rutte.
I couldn't help but think back to the April 1 debate with Rutte.
Die toen zei ik heb het niet over omtzigt gehad.
At that time, I said I hadn't talked about Omtzigt.
En maar geef alle stukken, geef in elk geval alles vrij wat ik heb gezegd.
And just give all the pieces, in any case, release everything I have said.
Nou ja, toen bleek dat hij het dus in elk geval dat hij het in die formatiegesprekken
Well, it turned out that he in any case mentioned it in those formation talks.
heeft gezegd dat de premier zichzelf dan heel klein maakt en zegt ik ben
has said that the prime minister is making himself very small and says I am
alleen maar ik ben alleen maar in het laatste stadium aan de beurt.
I am only in the final stage.
Dit is iets wat vakministers allemaal regelen.
This is something that sector ministers all arrange.
Ja, en dat dan juist het bij Schoof ook
Yes, and that just at Schoof as well.
iets is wat Schoof heeft gezegd, wat dan in die stukken staat.
Something is what Schoof has said, which is then stated in those documents.
Die volgens hem niet relevant waren.
That, according to him, were not relevant.
Nou ja, het bracht Schoof ook uit zijn evenwicht.
Well, it also threw Schoof off balance.
Die vond dat dat hij de kritiek daarop van de oppositie.
He believed that he faced criticism from the opposition about that.
Hij vond dat hij in zijn integriteit werd aangetast.
He felt that his integrity was being compromised.
En hij reageerde het eigenlijk verontwaardigd op.
And he actually responded to it indignantly.
Hij maakte een paar keer opmerkingen dat hij geleerd had, dat hij bijvoorbeeld niet
He made comments a few times that he had learned that he, for example, did not...
meer zomaar omdat de oppositie dat wilde zou schorsen bijvoorbeeld.
more just because the opposition wanted to suspend it, for example.
Want dat trucje kende hij nou wel.
Because he was already familiar with that trick.
Rob Jetten zei die er nog bij.
Rob Jetten said that there was still someone added.
Ja precies.
Yes exactly.
Zien jullie ook lerend vermogen bij Dick Schoof?
Do you also see learning ability in Dick Schoof?
Is het een andere Dick Schoof dan die jullie in begin juli
Is it a different Dick Schoof than the one you had at the beginning of July?
zagen bij het debat over de regeringsverklaring?
saw in the debate about the government statement?
Of was het toch grotendeels dezelfde?
Or was it mostly the same?
Onder de streep gebeurde er hetzelfde.
In the end, the same thing happened.
Namelijk dat hij niet zelf ging over hoe het debat verliep en.
Namely that he did not have control over how the debate went.
En meeboog, meebewoog.
And I bowed along, I weighed along.
Toch door een hoepelsprong.
Still through a hoop jump.
Ik bedoel, daar kwam het uiteindelijk wel op neer.
I mean, that was essentially what it came down to.
Zeker met die ongelakte stukken die toch wel werden vrijgegeven.
Certainly with those unpainted pieces that were still released.
Maar er is niet geschorst omdat Rob Jetten dat wilde.
But it was not suspended because Rob Jetten wanted it to be.
Nou ja, en hij wilde zijn rug graag rechthouden, toch?
Well, he wanted to keep his back straight, didn't he?
En toen heeft NSC hem, is daar niet in meegegaan.
And then NSC didn’t go along with that.
NSC heeft hem ertoe gedwongen.
NSC forced him to do it.
Dus misschien had hij dat als persoon, heeft hij er wel van geleerd.
So maybe he had that as a person, he has learned from it.
Maar vervolgens is zijn coalitie er niet
But then his coalition is not there.
helemaal naar om hem een sterker premier te maken.
completely to make him a stronger prime minister.
Maar dat is, dat tekent ook wel weer dat de controle er niet is op dit moment.
But that also indicates that there is no control at the moment.
De regie is nog steeds zoek, lijkt me.
The direction still seems to be missing, I think.
Want een premier die wel in charge is van de coalitie,
Because a prime minister who is in charge of the coalition,
zou dat niet hebben laten gebeuren, denk ik.
I wouldn't have let that happen, I think.
Ja, in ieder geval op het gebied van asiel wel.
Yes, at least in the area of asylum.
Dat is een te heikel punt en dat is te
That is a too delicate point and that is too
belangrijk voor PVV en te controversieel voor NRC.
Important for PVV and too controversial for NRC.
Dus voor de publieke tribune was het wel een feest.
So it was a celebration for the public stands.
Het was ontzettend vol, twee dagen lang.
It was incredibly crowded for two days straight.
Zo vol heb ik het, zolang ik hier in Den Haag rondloop, niet meegemaakt.
I have not experienced it this full since I have been walking around here in The Hague.
Er stonden echt lange rijen, ook al de eerste dag.
There were really long lines, even on the first day.
Er waren alle kleine debatzalen waren luisterzalen geworden.
All the small debate rooms had become listening rooms.
Ik hoorde van iemand die daarbij zat, Johan Wester.
I heard from someone who was there, Johan Wester.
Die zei, die komt heel vaak en die zei ook van ik heb dit nooit meegemaakt.
He said, he comes very often and he also said that he has never experienced this.
Die zat in zo'n luisterzaal en die zei van ja, weet je, je hoort overal reacties op
She was in such a listening room and she said, you know, you hear reactions everywhere.
van die mensen, want die hoeven dan niet stil te zijn.
of those people, because they don't have to be quiet then.
Oh ja, die kunnen dan reageren.
Oh yes, they can then respond.
Lekker reageren.
Nice response.
En dus ook de hele avond, ook op donderdagavond was het nog heel druk.
And so the whole evening, even on Thursday evening, it was still very busy.
Dus na de dinerpauze, meestal loopt het dan een beetje leeg.
So after the dinner break, it usually gets a bit empty.
Gaan mensen naar huis, eten, slapen.
People go home, eat, sleep.
Maar ze zaten er allemaal nog.
But they were all still there.
Jij noemde net de naam van Mark Rutte
You just mentioned the name of Mark Rutte.
en verwees naar het 1 april debat.
and referred to the April 1 debate.
Ik moest ook aan Rutte denken deze week, maar in een heel andere context.
I also had to think of Rutte this week, but in a very different context.
Dat was toen ik naar Geert Wilders keek van de PVV.
That was when I was watching Geert Wilders from the PVV.
Zullen we met de PVV toch de grootste partij beginnen?
Should we start with the PVV as the largest party anyway?
Ja.
Yes.
Hadden jullie ook Rutte vibes toen jullie naar Wilders
Did you also feel Rutte vibes when you looked at Wilders?
gingen luisteren?
went to listen?
Ja, enorm, enorm, enorm.
Yes, enormous, enormous, enormous.
Toen het ingewikkeld werd over die asielcrisiswet of die noodwet,
When it became complicated about that asylum crisis law or that emergency law,
ging hij ook heel technisch doen en allerlei procedures erbij halen.
he was also going to get very technical and bring up all sorts of procedures.
Woorden gebruiken die hij nooit gebruikt, die ook niemand snapt.
Using words that he never uses, which no one understands.
Ja, dat en het ook heel vaak herhalen.
Yes, that and repeating it very often as well.
Dus heel procedureel praten over zo'n gevoelig onderwerp als asiel,
So talking very procedurally about such a sensitive topic as asylum,
wat voor al die partijen zo moeilijk ligt.
what is so difficult for all those parties.
Dus hij heeft, heb ik nog even nageteld,
So he has, I just counted again,
vijftien keer uitgelegd hoe dat zit met artikel 110 en artikel 111 van de
fifteen times explained how it works with article 110 and article 111 of the
Vreemdelingenwet en hoe je dat dan allemaal in gang moet zetten.
Aliens Act and how you need to initiate all of that.
En dat vond ik zo Ruttejaans.
And I found that so Rutte-like.
Het is zo op de procedure gericht en zo
It is so focused on the procedure and so on.
weinig op de emotie achter die maatregel.
little on the emotion behind that measure.
Dat vond ik die eerste dag in ieder geval heel erg opvallend aan Geert Wilders.
I found that very striking about Geert Wilders on that first day, in any case.
Hoe ging de oppositie met hem om?
How did the opposition treat him?
Nou ja, die pakten hem, zeker de linkse
Well, they got him, especially the leftists.
oppositie, die pakten hem vooral aan op zijn economisch beleid.
opposition, which particularly criticized him for his economic policy.
En hij werd
And he became
best wel vaak vergeleken met de VVD.
quite often compared to the VVD.
De PVV is van harte bereid het kapitaal te ontzien en toont zich een onderdanige
The PVV is wholeheartedly willing to spare the capital and shows itself to be submissive.
loopjongen als de VVD voorstelt geld van arme mensen te brengen naar de rijken.
"Running boy as the VVD proposes to take money from the poor and give it to the rich."
Als een soort omgekeerde Robin Hood.
Like a kind of reverse Robin Hood.
En dan vraag ik mij af, meneer Wilders,
And then I wonder, Mr. Wilders,
wat is daar gebeurd in die onderhandelingen dat in eentje de belangen
What happened in those negotiations that in one fell swoop the interests...
van die groot aandeelhouders, die grote vermogens, die vastgoedeigenaren, dat die
of those large shareholders, those large assets, those real estate owners, that those
boven komen drijven.
to come to the surface.
Voorzitter, ik weet het antwoord al.
Chairman, I already know the answer.
Daar staat de leider van de VVD.
There stands the leader of the VVD.
En hij doet het potverdorie ook nog beter dan mevrouw Jezeelgoes het ooit zou kunnen.
And he damn well does it better than Mrs. Jezeelgoes ever could.
Dat waren Frans Timmermans van GroenLinks PVDA en Jimmy Dijk van de SP.
Those were Frans Timmermans from GroenLinks PVDA and Jimmy Dijk from the SP.
Ik moet even één ding benoemen.
I need to mention one thing.
Je hoort de hele tijd.
You hear all the time.
Dat is dus een soort zenuwtrekje van Wilders dat gedurende het debat alleen maar
That is a kind of nervous tic from Wilders that only occurs during the debate.
erger werd zodra iemand het woord naar hem richtte, maakte hij dus dat rare
it got worse as soon as someone addressed him, so he did that weird thing
ploppende geluid de hele tijd. Het leidde mij enorm af.
Popping sound all the time. It distracted me a lot.
Het is bijna totaal niet belangrijk, maar
It is almost not important at all, but
het ging in mijn hoofd zitten.
It got stuck in my head.
Het was in de tweede termijn eigenlijk nog meer.
It was actually even more in the second term.
Toen was het ook best wel laat op de avond en ik was aan het luisteren op mijn
At that time it was quite late in the evening and I was listening on my
telefoon, zeg maar, en op een gegeven moment dacht ik ook wat is dit geluid?
telephone, I mean, and at a certain point I also thought what is this sound?
Krijg ik berichtjes? Maar het was dus dat geluid.
Am I getting messages? But it was that sound.
Het is een soort poppend geluid.
It is a kind of popping sound.
Anyway, deze twee fragmenten om twee redenen eigenlijk interessant, want wij
Anyway, these two fragments are interesting for two reasons, because we
zaten op de publieke tribune en dachten hij wordt dus eigenlijk bijna door niemand
were sitting in the public stands and thought he is actually almost not being noticed by anyone.
meer aangesproken op de ideeën waar hij tot voor kort veel op
more engaged with the ideas he had relied on a lot until recently
op de publieke tribune en dachten hij wordt dus eigenlijk bijna door niemand meer
in the public gallery and thought he is actually hardly seen by anyone anymore
aangesproken op de ideeën waar hij tot voor kort veel op gaat.
addressed on the ideas he had been focused on until recently.
werd aangesproken.
was addressed.
Eigenlijk is alleen DENK nog de partij die bij de interruptiemicrofoon
Actually, only DENK is still the party at the interruption microphone.
staat om opmerkingen te maken over de ideeën van Wilders.
is to make comments on Wilders' ideas.
Hij had het ook dit keer over de
He talked about the... this time as well.
islamisering van Nederland waar hij voor waarschuwde bijvoorbeeld.
islamization of the Netherlands that he warned about, for example.
Maar het was ook interessant om een andere reden.
But it was also interesting for another reason.
Een deel van de oppositie had voor dit debat met elkaar afgesproken.
A part of the opposition had made arrangements with each other for this debate.
We gaan het niet te veel hebben over migratie en dat zagen we hier dus ook gebeuren.
We are not going to talk too much about migration, and we saw that happen here as well.
Ze probeerden een deel van het debat dus
They tried a part of the debate, so
ook te gebruiken om andere onderwerpen ook ruimte te geven om hem
also to be used to give other subjects space to address him
daar ook op door te vragen.
to ask further about that.
En dat heeft er weer mee te maken dat kiezers migratie associëren met de PVV.
And that has to do with the fact that voters associate migration with the PVV.
En op het moment, ik slaat even helemaal plat,
And at that moment, I just completely shut down.
op het moment dat migratie een belangrijk en groot onderwerp is,
at the moment when migration is an important and large topic,
dan profiteert vooral Wilders ervan, omdat kiezers dan denken oh, het is een probleem.
Then Wilders benefits the most, because voters then think oh, it is a problem.
Die partij heeft het duidelijkst een antwoord op dit onderwerp.
That party has the clearest answer on this topic.
Dus dat zag je hier in dit deel van het debat ook heel nadrukkelijk gebeuren.
So you could clearly see this happening here in this part of the debate as well.
Uiteindelijk ging het natuurlijk wel heel veel over asiel en migratie, omdat het over die
Ultimately, it was of course very much about asylum and migration, because it was about that.
dat staatsnoodrecht ging.
that state of emergency law was about.
Ja, dat klopt.
Yes, that’s right.
Daar ging het inderdaad uiteindelijk heel veel over.
That indeed turned out to be about a lot in the end.
Maar de eerste dag probeerden ze heel erg daar niet te veel over te hebben.
But on the first day, they tried very hard not to talk about it too much.
Dus om het heel erg over economische dingen te hebben, heel erg ook proberen.
So to talk a lot about economic matters, also to try very hard.
Wilders in een kamp te krijgen.
Getting Wilders into a camp.
U wilt toch ook iets doen aan het eigen risico in de zorg?
Don't you also want to do something about the deductible in healthcare?
Doe met ons mee.
Join us.
U bent toch ook zo begaan met de armoede?
Aren't you also concerned about poverty?
Dat soort teksten.
That kind of texts.
Ik denk dat dat met twee dingen te maken heeft.
I think that has to do with two things.
Ze wilden denk ik echt dingen binnenhalen.
I think they really wanted to bring things in.
En wat je denk ik ook wel ziet.
And what I think you also see.
Is dat ze dus van de PVV steeds meer toch ook een normale partij aan het maken zijn.
So they are increasingly making the PVV a normal party.
Ik denk dat zij allemaal in hun hoofd hebben dat als zij dat niet doen, dat ze
I think they all have in their minds that if they don't do that, they
dan kiezers van zich blijven vervremen.
then voters continue to alienate themselves.
Dus dat speelt denk ik ook nog altijd wel een rol.
So I think that still plays a role.
Daar komt nog bij denk ik dat ze vooral die eerste dag de nadruk legde op dat de
I think that she particularly emphasized that on the first day the...
eerste en de tweede kamer worden omzeild met zo'n noodwetgeving.
The first and second chambers are being bypassed with such emergency legislation.
En dus zich helemaal richten op nieuw sociaal contract met goed bestuur.
And thus focus entirely on a new social contract with good governance.
Ze wisten dat daar zit.
They knew it was sitting there.
De zwakke schakel van deze coalitie.
The weak link of this coalition.
Daar zijn die kwetsbaar op.
They are vulnerable to that.
Dus daar gaan we het over hebben.
So that's what we're going to talk about.
Dan gaat het veel minder over wat er aan de hand is met asiel en migratie.
Then it is much less about what is going on with asylum and migration.
Dat je daar de tegenstellingen niet benadrukt, maar zegt van dit gaat over
That you do not emphasize the contrasts there, but say this is about
goed bestuur, dit gaat over democratische controle die we dan niet meer kunnen uitvoeren.
Good governance, this is about democratic oversight that we can no longer carry out.
Af en toe was de oude Wilders, zeg ik even tussen aanleidingstekens nog wel terug.
Now and then, the old Wilders, I say in quotation marks, still comes back.
Bijvoorbeeld toen hij zich richtte tegen
For example, when he turned against
Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren en Jimmy Dijk van de SP.
Esther Ouwehand from the Party for the Animals and Jimmy Dijk from the SP.
Ik rekende erop dat de heer Wilders dat gewoon gaat steunen.
I expected that Mr. Wilders would simply support that.
Want ik moet helemaal niks.
Because I don't have to do anything at all.
En als mevrouw van de Partij voor de Dieren zo tegen mij praat, dan ga ik nog
And if the lady from the Party for the Animals talks to me like that, then I'll still
drie keer bedenken of ik het wel steun.
think three times about whether I actually support it.
Ja, met die toon, een beetje normale toon, dan kunnen we praten.
Yes, with that tone, a somewhat normal tone, then we can talk.
Anders dan bekijken we het niet.
Otherwise, we won't look at it.
De heer Timmermans.
Mr. Timmermans.
En die bedrijven die u noemt, die groot aanhouders, weet ik wat voor
And those companies you mention, the large shareholders, I know what they're like.
communistische teksten u heeft, die krijgen 1 miljard lastenverlichting.
Communist texts you have will receive 1 billion in tax relief.
Dus de verhouding tussen die burger van u
So the relationship between that citizen of yours
en van mij en die bedrijven is dat die burger vier keer meer krijgt volgend jaar
And from me and those companies is that the citizen will receive four times more next year.
een lastenverlichting dan die bedrijven. Nu u weer.
a burden relief than those companies. Now you again.
U bent echt een loopjongen van het grootkapitaal.
You are really a lackey of big capital.
Mijn kop communistisch.
My head is communist.
Ik ben een socialist.
I am a socialist.
Dat is iets totaal anders en dat moet u weten.
That is something completely different, and you need to know that.
Nou ja, Koreaan, dan weet ik hoe je het noemt, maar weet u.
Well, Korean, then I know what you call it, but you know.
Hij is er dus nog wel, de oude Wilders.
So he is still there, the old Wilders.
Ja, daarin zie je dat hij het niet kan laten.
Yes, in that you can see that he can't help it.
En je ziet ook dat hij
And you can also see that he
niet denkt dat hij die partijen tegen wie hij zich zo gedraagt nog nodig gaat hebben.
does not think that he will still need those parties against whom he behaves like this.
Niet in de Tweede Kamer, niet in de Eerste Kamer.
Not in the House of Representatives, not in the Senate.
Laten we naar NSC gaan, nieuw sociaal contract.
Let's go to NSC, new social contract.
Want over die partij is het
Because it's about that party.
heel erg gegaan de afgelopen twee dagen.
It has gone very well the past two days.
Met een inval partijleider, waarnemend partijleider Nicolien van Vroonhoven.
With an acting party leader, interim party leader Nicolien van Vroonhoven.
Zij was duidelijk het richtpunt van de oppositie deze twee dagen.
She was clearly the focal point of the opposition these two days.
Ja, het was dus de eerste keer voor Nicolien van Vroonhoven.
Yes, it was Nicolien van Vroonhoven's first time.
En je zag eigenlijk al vrij snel toen ze achter het katheder plaatsen nam dat
And you could actually see quite quickly when she took her place behind the lectern that...
de een na de ander al naar de interruptiemicrofoon liep.
one after another walked towards the interruption microphone.
En daar leek ze ook wel een beetje van onder de indruk.
And she also seemed a bit impressed by that.
Het debat ging er al vrij snel heel heftig
The debate became quite intense very quickly.
aan toe. Je kon zien aan haar dat ze het ook vrij heftig vond.
to it. You could see from her that she found it quite intense as well.
Helemaal aan het einde van de tweede dag,
At the very end of the second day,
diep in de avond, zei ze iets van ik ben op zich wel een ontgroening gewend.
late in the evening, she said something like I'm fairly used to hazing.
Ze heeft bij Minerva gezeten.
She has been at Minerva.
Dus dat ze het allemaal niet zo heel erg
So that they don't take it all too seriously.
had gevonden, maar ik denk dat dat op beeld niet heel goed te zien was.
had found, but I don't think that was very clear in the image.
Steeds met zijn armen over elkaar, zuchtend, steunend.
Always with his arms crossed, sighing, leaning.
Wanneer is dit nu afgelopen?
When will this end?
Ja, ze leed duidelijk onder die bakken met
Yes, she was clearly suffering under those loads with
kritiek die ze inderdaad over zich uitgestort kreeg.
criticism that she indeed received.
Met als bedoeling die kritiek om haar
With the intention of addressing that criticism about her
natuurlijk een beetje los te weken van de andere drie coalitiepartijen.
of course a bit to loosen from the other three coalition parties.
Dus er zat ook een soort tactisch spel achter.
So there was also a kind of tactical game behind it.
Bijvoorbeeld toen ze een vraag kreeg van Laurens Dassen van Volt.
For example, when she received a question from Laurens Dassen of Volt.
Wanneer is voor NSC, voor mevrouw
When is it for NSC, for Mrs.?
van Vroonhoven, zou deze crisis dan voorbij zijn?
van Vroonhoven, would this crisis then be over?
Wanneer kan het dan stoppen?
When can it stop then?
Wanneer is het klaar?
When is it ready?
Dat is een lastige vraag.
That is a difficult question.
Ja.
Yes.
Maar het is wel belangrijk lijkt me.
But it seems important to me.
Nee, om nu te formuleren wanneer het voorbij is.
No, to formulate when it is over now.
Dat is net zoiets als de vraag wanneer is de puberteit voorbij?
That's just like the question of when does puberty end?
Wanneer is het klaar?
When is it ready?
Je weet niet wanneer precies, van tevoren weet je niet precies wanneer het afgelopen is.
You don't know exactly when, you don't know in advance when it will be over.
Dit is toch echt, ja, dit was een opmerkelijk antwoord.
This is really, yes, this was a remarkable answer.
Laat ik het daarop houden.
Let me leave it at that.
Mijn jongste dochter van 15 was ook komen kijken op de tribune.
My youngest daughter, who is 15, also came to watch in the stands.
Dus ik sloeg haar op de been.
So I hit her on the leg.
Ik zei, zeg het maar.
I said, go ahead and say it.
Wanneer is de puberteit voorbij?
When does puberty end?
Nou, had ze een rondje kop, zei ze, dus die is toch niet voorbij die puberteit.
Well, she had a round face, she said, so she's not past that puberty phase after all.
Schoof heeft ook zo'n moment gehad, dat werd gevraagd, wanneer is die crisis dan voorbij?
Schoof also had such a moment when he was asked, when is that crisis over?
En toen zei hij, ja, dat is dan wanneer de mensen het gevoel hebben dat ze het kunnen dragen.
And then he said, yes, that is when people feel they can bear it.
Toen heeft hij snel nog even toegevoegd dat dat wel ingewikkeld te meten is.
Then he quickly added that it is quite complicated to measure.
Dus eigenlijk krijgt dit kabinet gewoon structureel, al sinds ze die asielcrisis
So actually, this cabinet has been structurally receiving this since the asylum crisis.
hebben aangekondigd, helemaal niet uitgelegd wat nou eigenlijk het tijdspad daarvan is.
have announced, not explained at all what the timeline actually is.
Maar je hoort in de zucht van Van Vroonhoven en in bijna het soort wanhopige antwoord dat ze geeft,
But you can hear in Van Vroonhoven's sigh and in almost the kind of desperate answer that she gives,
dat ze klem zit, dat ze het heel moeilijk vindt om een standpunt te verdedigen dat zij
that she feels stuck, that she finds it very difficult to defend a position that she
eigenlijk niet verdedigbaar vindt.
actually finds it indefensible.
Ja, en wat me toch fascineert aan deze partij, en dat heb ik eigenlijk al vanaf het begin,
Yes, and what fascinates me about this party, and I have felt this from the beginning,
is, dit is ook hun regeerprogramma. Ze zijn er al die tijd bij geweest.
is, this is also their government program. They have been involved all this time.
Het is ook hun hoofdlijnenakkoord. En toch hebben ze de hele tijd dan die worsteling in het openbaar,
It is also their main framework agreement. And yet they have that struggle in public the whole time.
terwijl ik denk, ja, maar jullie zijn bij de onderhandelingen geweest.
while I think, yes, but you have been at the negotiations.
Misschien omdat zij denkt, het gaat er toch niet komen, want wij hebben als een tijger gevochten
Maybe because she thinks it won't happen anyway, because we fought like a tiger.
voor die deugdelijke onderbouwing die er moet komen en die komt er toch niet.
for that solid justification that needs to be provided and which is not going to happen anyway.
Ze suggereerde dat ook de afgelopen dagen een aantal keer.
She suggested that several times in the past few days as well.
Ja, maar dan is het interessant om, dus Van Vroonhoven is hier erg heel veel op bevraagd,
Yes, but then it is interesting to note that Van Vroonhoven has been asked about this a lot.
maar dan is het ook interessant naar hoe zij zelf praat over asiel en migratie,
but then it is also interesting how she herself talks about asylum and migration,
want zij zet het zelf wel heel nadrukkelijk neer als een gigantisch probleem.
Because she makes it very clear that it is a huge problem.
Ze heeft het over een dik, dik probleem. We kunnen het haar zelf horen zeggen.
She is talking about a thick, thick problem. We can hear her say it herself.
We zitten hier met echt een groot probleem als je het hebt over de migratie.
We have a really big problem here when it comes to migration.
Dat delen we, denk ik, echt met de timmermans hierover.
I think we really share that with the carpenters about this.
Want migratie is een dik probleem en daar moeten we met elkaar wat doen.
Because migration is a big problem and we need to do something about it together.
Het klotst ons over de schoenen.
It's splashing over our shoes.
Voorzitter, en dat betekent dat we inderdaad ook, dat het water ons aan de lippen staat.
Chairman, and that means that we are indeed also in a situation where the water is at our lips.
En dat betekent dat wij met de vier...
And that means that we, with the four...
Allemaal, iedereen heeft grote woorden dat we wat moeten doen en dat het echt een groot probleem is.
Everyone has big words that we need to do something and that it is really a big problem.
Dit, dit, dit, deze coalitie die doet er ook wat aan.
This, this, this, this coalition is also doing something about it.
Nou ja, dit zijn woorden die je alleen gebruikt als iets gigantisch is en niet onder controle is.
Well, these are words you only use when something is gigantic and out of control.
Dat is heel erg het beeld dat zij schetst van asiel op dit moment.
That is very much the picture she is painting of asylum at the moment.
In Nederland.
In the Netherlands.
Nou, daarbij is het goed om aan te tekenen dat de cijfers hoog zijn, maar niet superhoog.
Well, it’s important to note that the figures are high, but not super high.
Zeker netto.
Sure net.
En toch gebruikt zij woorden die heel erg een acute crisis doen voorkomen.
And yet she uses words that very much suggest an acute crisis.
Zij stond daar min of meer onvoorbereid.
She was standing there more or less unprepared.
Inderdaad, vorige week hoorden ze het pas.
Indeed, they only heard it last week.
Dit is mijn laatste vraag over NSC hoor.
This is my last question about NSC, you know.
Maar is NSC uiteindelijk in dit debat en misschien wel in deze crisis,
But is NSC ultimately in this debate and perhaps even in this crisis,
die er toch wel een beetje in de maak is, beter af met Van Vroonhoven of met Omtzigt?
is it better off with Van Vroonhoven or with Omtzigt?
Want Van Omtzigt...
Because of Omtzigt...
Weten we dat het heel moeilijk ligt met andere partijleiders,
We know that it is very difficult with other party leaders,
bijvoorbeeld dat de communicatie ingewikkeld is.
for example that the communication is complicated.
Van Vroonhoven heeft dat verleden natuurlijk niet.
Van Vroonhoven does not have that past, of course.
Nee, maar ik kreeg de indruk dat ze die toekomst wel heeft.
No, but I got the impression that it does have a future.
Laat ik het zo zeggen, want in de zaal zag het er echt niet goed uit.
Let me put it this way, because it really didn’t look good in the room.
NSC was totaal geïsoleerd.
NSC was completely isolated.
Er was geen enkel contact meer op een gegeven moment met die andere partijleiders.
At one point, there was no contact whatsoever with those other party leaders.
Zeker niet nadat Van Vroonhoven ergens op de avond, ook nog op de tweede dag,
Definitely not after Van Vroonhoven somewhere in the evening, also on the second day,
een soort van grap maakte over dat ze een motie van wantrouwen zou indienen tegen het kabinet Schoof.
she made a kind of joke about filing a vote of no confidence against the Schoof cabinet.
Heel kort heeft het ermee te maken dat zij vinden dat de transgenderwet moet worden ingetrokken.
Very briefly, it has to do with their belief that the transgender law should be revoked.
En Schoof zegt dat is aan de Kamer.
And Schoof says that is up to the Chamber.
En toen maakte zij, later zei ze erover dat het een geintje was, maar ze keek bloedserieus toen ze het zei,
And then she made it, later she said it was a joke, but she looked dead serious when she said it.
dat omdat Schoof niet deed wat zij wilde, ze toch zich moest beraden of ze niet een motie van wantrouwen zou indienen.
that because Schoof did not do what she wanted, she still had to consider whether she would file a motion of no confidence.
En je zag toen ook om Schoof heen in het kabinet, Ilko Heijnen, Femke Wiersma,
And you also saw around Schoof in the cabinet, Ilko Heijnen, Femke Wiersma,
die waren gewoon echt ontzet van wat gebeurt hier nou?
They were just really shocked by what is happening here?
En de andere coalitiepartijen, Wilders, Jessicus en Van der Plas, die waren verbijsterd.
And the other coalition parties, Wilders, Jessicus, and Van der Plas, were astonished.
En wij hoorden ook achter de schermen dat ze zich zo hadden geïrriteerd aan NSC en aan Nicolien van Vroonhoven.
And we heard behind the scenes that they were so irritated with NSC and Nicolien van Vroonhoven.
Dan wil ik van NSC naar de moederpartij van NSC, het CDA.
Then I want to go from NSC to the parent party of NSC, the CDA.
We gaan even luisteren naar Henry Bontebal.
We're going to listen to Henry Bontebal for a moment.
Ik denk dat wij met onze voorstellen ook het kabinet helemaal niet zullen overvragen.
I think that we will not overwhelm the cabinet at all with our proposals.
Maar er zijn bijvoorbeeld twee dingen die voor ons belangrijk zijn.
But there are, for example, two things that are important to us.
Samen met de ChristenUnie trek ik op om de maatschappelijke dienst te uitvoeren.
Together with the Christian Union, I am working to provide social services.
Met overeind te houden. Het gaat over 200 miljoen euro.
To keep upright. It concerns 200 million euros.
En wij denken echt dat dat redelijk is om dat te behouden.
And we really think that it's reasonable to maintain that.
Wij zullen ook werken aan een fatsoenlijke dekking.
We will also work on a proper coverage.
En met collega Jetten zijn we opgetrokken om de BTW op sport niet te verhogen.
And together with colleague Jetten, we have worked to not raise the VAT on sports.
Dat zijn denk ik twee hele redelijke voorstellen.
I think those are two very reasonable proposals.
En ik zou het eigenlijk mooi vinden als ik een beweging zou zien,
And I would actually like to see a movement,
ook vanuit de grootste fractie met de grootste verantwoordelijkheid,
also from the largest faction with the greatest responsibility,
om de brug te slaan naar de oppositie.
to bridge the gap to the opposition.
Om daar enige ruimte in het debat voor te creëren.
To create some space for that in the debate.
Eigenlijk zijn er twee dingen te vertellen over het CDA.
Actually, there are two things to say about the CDA.
Deze APB zagen.
This APB saw.
Het eerste is, het zijn de juiste omstandigheden voor Henry Bontebal
The first is, these are the right circumstances for Henry Bontebal.
om te laten zien dat hij van het fatsoen is.
to show that he is of good character.
En van de normen en de waarden.
And of the norms and values.
Het verhaal dat het CDA op dit moment heel erg aan het vertellen is.
The story that the CDA is currently telling very strongly.
Als het debat totaal ontspoort, is het voor hem eigenlijk de optimale context
If the debate completely derails, it is actually the optimal context for him.
om te kunnen laten zien dat hij op een hele redelijke toon het debat wil voeren.
to show that he wants to conduct the debate in a very reasonable manner.
Dat doet hij ook de hele tijd.
He does that all the time too.
Als je erop let, ook in interrupties en zo.
If you pay attention to it, even in interruptions and such.
Ook de manier waarop hij het zegt.
Also the way he says it.
Hij probeert de hele tijd een soort van redelijkheid uit te stralen.
He tries to emanate a sort of rationality all the time.
Hij noemt zichzelf ook zo.
He calls himself that too.
Hij noemt zichzelf ook zo, inderdaad.
He calls himself that too, indeed.
Hij noemt zichzelf de redelijke oppositie.
He calls himself the reasonable opposition.
Het tweede is, dit toont ook aan hoe pragmatisch het CDA hierin staat.
The second is, this also shows how pragmatic the CDA is in this matter.
Eigenlijk denken zij, dit kabinet zit er op dit moment.
Actually, they think this cabinet is in power at the moment.
Zolang ze er zitten, gaan we proberen binnen te halen wat er lukt.
As long as they are there, we will try to achieve whatever we can.
Met de giftenaftrek is dat gelukt.
With the gift deduction, that has succeeded.
Samen met de ChristenUnie hebben ze er voor elkaar gekregen
Together with the Christian Union, they have managed for each other.
dat in de miljoenennota iets wat het kabinet van plan was, toch teruggedraaid is.
that something the cabinet planned has been reverted in the million-dollar memorandum.
En dat is een groot punt voor de achterban.
And that is a major point for the supporters.
Absoluut.
Absolutely.
Dat je donaties aan de kerk ook nog steeds afgetrokken kunnen worden van je belastbaar inkomen.
That your donations to the church can still be deducted from your taxable income.
Het tweede punt is, zij willen ook heel graag het terugkeer van de maatschappelijke diensttijd.
The second point is that they really want the return of the community service.
Geschrapt door dit kabinet.
Scrapped by this cabinet.
En ze willen heel graag dat de BTW op sport,
And they very much want the VAT on sports,
dat verenigingen, sportverenigingen daardoor niet doorgeraakt worden.
that associations, sports associations are not hindered by this.
En met dat idee gaan ze dit debat in.
And with that idea, they enter this debate.
En je ziet gewoon hoe hij aan het wheelen en dealen is en meerderheden aan het zoeken is.
And you can see how he is wheeling and dealing and looking for majorities.
En dus die hele morele discussie of ethische discussie die je over dit kabinet kan voeren, eigenlijk niet meer voert.
And so the whole moral or ethical discussion that you can have about this cabinet is no longer being had.
Maar hij was toch de man van democratisch ethos?
But he was still the man of democratic ethos?
Daar gingen tijdens het debat van de regeringsverklaring voortdurend over.
That was constantly discussed during the debate on the government statement.
Ja, en dat zie je nu dus ook.
Yes, and you can see that now too.
Dus zijn bemoeienis met dit hele, nou ja, het hudonderwerp,
So his involvement with this whole, well, the skin topic,
dat dit debat de hele tijd er doorheen liep over dat lakken en zo.
that this debate kept running through about the lacquering and so on.
Daar probeerde hij dat te laten zien.
There he tried to show that.
Maar dan ging het veel meer over het praktische, weet je wel.
But then it was much more about the practical, you know.
Nu was er een voorbeeld waarbij hij kon laten zien,
Now there was an example where he could show,
dat dat democratische ethos belangrijk was.
that this democratic ethos was important.
Dan grote woorden over morele bezwaren over samenwerking met wilders bijvoorbeeld.
Then big words about moral objections to collaboration with Wilders, for example.
Maar dit is dus het balken in de playbook van 2002.
But this is the beam in the playbook of 2002.
Het heeft eerder gewerkt.
It has worked before.
Dus ze hopen nu dat dit de juiste omstandigheden zijn om dat weer te laten werken.
So they hope that these are the right circumstances to make that work again.
Maar vergeet ook niet dat het CDA en de ChristenUnie samen genoeg zijn
But don't forget that the CDA and the Christian Union together are enough.
voor een meerderheid in de Eerste Kamer voor deze coalitie.
for a majority in the Senate for this coalition.
Ja, en dat weten ze.
Yes, and they know that.
Ja, een nieuw sociaal contract heeft in de Eerste Kamer geen zetels.
Yes, a new social contract has no seats in the Senate.
Ze hebben niet meegedaan toen aan de provinciale statenverkiezingen.
They did not participate in the provincial elections at that time.
Dus ja, als zij met z'n tweeën van alles kunnen binnenhalen,
So yes, if they can accomplish everything with the two of them,
dan gaan ze dat niet laten.
Then they won't let that happen.
En zo stellen ze zich ook allebei wel een beetje op natuurlijk.
And in that way, they both position themselves a bit, of course.
Als partijen met wie je zaken kan doen.
As parties you can do business with.
Dat viel me overigens ook op bij een andere partij, Volt Petra.
I also noticed that with another party, Volt Petra.
Een partij die wij allebei met meerdagmiddel door belangstelling volgen.
A party that we both follow with great interest over several days.
Ook daar een constructieve opstelling, vond ik.
I found a constructive attitude there as well.
Ja, zeker.
Yes, certainly.
Het viel me op dat Laurens Dassen ook heel erg actief meedeed.
I noticed that Laurens Dassen was also very actively participating.
Dat hij anders...
That he is different...
Dus klonk dan anders.
So it sounded different.
Volt heeft ook heel vaak in dit soort debatten dat ze een plan hebben.
Volt often has a plan in these kinds of debates.
Iets concreets, weet je.
Something concrete, you know.
Dat kunnen de schoolmaaltijden zijn die zij ooit hebben binnengehaald...
That could be the school meals they once received...
samen met D66, maar dat was hun idee.
together with D66, but that was their idea.
Nu hadden ze het minimum jeugdloon.
Now they had the minimum youth wage.
Het salaris dat 18, 19 en 20-jarigen krijgen...
The salary that 18, 19, and 20-year-olds receive...
dat is veel lager dan wanneer je 21 bent.
that is much lower than when you are 21.
Zij wilden dat gelijk trekken.
They wanted to equalize that.
In stappen hebben ze een plan voorbedacht.
They have devised a plan in steps.
Dus dat was iets waar die dan...
So that was something that they then...
waar Laurens Dassen de hele tijd mee de boer op ging in zijn interrupties.
where Laurens Dassen kept going out into the field with his interjections.
Ja, voorzitter.
Yes, chairman.
Dat ben ik helemaal met mevrouw Van Vroonhoven eens.
I completely agree with Mrs. Van Vroonhoven.
Dus mijn vraag is dan ook, wat gaan we eraan doen?
So my question is, what are we going to do about it?
Want in het regeerprogramma komt ervoor...
Because it is mentioned in the government program...
mensen die in Nederland werken verdienen een eerlijk loon.
People who work in the Netherlands earn a fair wage.
En die 18, 19 en 20-jarigen...
And those 18, 19, and 20-year-olds...
die krijgen op dit moment niet een eerlijk loon.
they are not currently receiving a fair wage.
Die kunnen daarvan niet de huur betalen.
They cannot pay the rent from that.
Ze hebben financiële stress, studie betalen.
They have financial stress, paying for studies.
Dus mijn vraag is aan mevrouw Van Vroonhoven...
So my question is to Mrs. Van Vroonhoven...
wat gaan we eraan doen?
What are we going to do about it?
Nieuw sociaal contract had net gezegd...
New social contract had just said...
dat ook een punt vonden dat de jongeren zoveel minder verdienen.
that they also felt it was a point that young people earn so much less.
Nou ja, dit was een klassiek toneelstukje...
Well, this was a classic little scene...
dat je heel vaak ziet in de Tweede Kamer.
that you see very often in the House of Representatives.
Volt wist al dat nieuw sociaal contract iets zou gaan inbrengen.
Volt already knew that a new social contract would bring something.
Nou, het moment was daar.
Well, the moment had arrived.
Laurens Dassen loopt naar voren...
Laurens Dassen steps forward...
om het dan ook publiekelijk, deze aanstaande deal, kenbaar te maken.
to publicly announce this upcoming deal.
Ja, dan wordt het een beetje open, zal ik maar zeggen.
Yes, then it becomes a bit open, shall I say.
En dan kan iedereen het zien.
And then everyone can see it.
Dat zij dat samen dan voor elkaar gaan krijgen.
That they will accomplish that together.
Ja, want zo hoort dat. Het hoort natuurlijk openbaar.
Yes, because that's how it should be. It should be public, of course.
Bij voorgaande debatten was Laurens Dassen buitengewoon fel tegen het kabinet.
In previous debates, Laurens Dassen was exceptionally outspoken against the cabinet.
Dat was nu helemaal niet zo.
That was not the case at all.
Hij praatte ook wat rustiger.
He also spoke a bit more calmly.
Je hoorde het net ook al een klein beetje.
You just heard it a little bit too.
Ik hoorde wel binnen Volt mensen zeggen...
I did hear people saying within Volt...
dat ze daar afgelopen zomer ook wel over hadden nagedacht.
that they had also thought about it last summer.
Moet het zo schreeuwerig tussen aanleidingsteken?
Does it have to be so loud in quotation marks?
Niet dat Volt zo'n schreeuwerige partij is...
Not that Volt is such a loud party...
maar Dassen was soms wel een beetje hoog in zijn energie.
But Dassen was sometimes a bit high in his energy.
Daar lijken ze echt over te hebben nagedacht.
It seems they have really thought about that.
Ze schijnen ook naar de...
They also seem to be looking at the...
Amerikaanse politici te hebben gekeken.
to have watched American politicians.
Kamala Harris en Tim Walz.
Kamala Harris and Tim Walz.
Hoe die met ook een zekere flair en humor...
How that also has a certain flair and humor...
met Donald Trump omgaan.
Dealing with Donald Trump.
Het mag ietsje lichter allemaal bij Volt.
Everything at Volt could be a little lighter.
Heb ik het gevoel.
I have the feeling.
En dat merk je ook als je bijvoorbeeld...
And you notice that too when you for example...
de sociale mediakanalen van Volt volgt.
follows the social media channels of Volt.
Tijdens de APB...
During the APB...
het X-account van Volt...
the X account of Volt...
deelde allemaal memes over...
shared all kinds of memes about...
als er dan iets grappigs gebeurde in het debat...
if something funny happened in the debate...
hadden ze meteen een meme gemaakt.
they immediately made a meme.
Het antwoord van Volt op het kabinet schoof...
The response from Volt to the cabinet was shifted...
is niet langer de beuken...
is no longer the beech...
erin, maar is veel meer...
in it, but is much more...
een combinatie van concrete punten binnenhalen...
a combination of securing concrete points...
en een beetje...
and a little bit...
lachen om de uitwassen.
laughing at the excesses.
Dus je zag inderdaad...
So you did see...
een andere toon bij Dassen.
A different tone at Dassen.
En in de tijd van Rutte...
And in the time of Rutte...
Rutte kon niet zo goed tegen dat...
Rutte couldn't handle that very well...
boze...
angry...
die boze toon die Dassen soms kon aanslaan.
that angry tone that Dassen could sometimes take on.
Die heftigheid in zijn manier van praten.
The intensity in his way of speaking.
Dus die probeerde ook...
So they also tried...
Volt te negeren.
Completely ignore you.
Die deed net alsof Volt niet belangrijk was.
He acted as if Volt wasn't important.
En Rutte was daar...
And Rutte was there...
heel handig in.
very handy in.
Nou ja, dat is niet meer aan de orde.
Well, that's no longer a matter of concern.
Sowieso doet Schoof dat niet op deze manier.
Anyway, Schoof doesn't do that this way.
Maar het werkte...
But it worked...
vermoedelijk ook wel dat Volt...
presumably also that Volt...
een andere aanpak heeft gekozen.
has chosen a different approach.
Schoof noemde Dassen trouwens een paar keer Stassen.
Schoof referred to Dassen a couple of times as Stassen.
Ook daar heeft Volt...
Volt has also...
een meme van gemaakt.
made a meme out of it.
Schoof vergiste zich een paar keer...
Schoof made a few mistakes...
in namen.
in names.
Een bandbool.
A band roll.
Vorige keer was Agema Adema.
Last time it was Agema Adema.
De allerkleinste partij in de Tweede Kamer...
The smallest party in the House of Representatives...
Liam, heb jij gevolgd?
Liam, did you follow?
Ja, 21.
Yes, 21.
En niet alleen hier, natuurlijk ook in onze...
And not only here, of course also in our...
Eerste Kamer-fractie...
First Chamber faction...
zullen wij een wakons zijn.
shall we be a wakons.
Een rechtse wakons.
A right-wing wakons.
Die is nodig.
That is necessary.
En het gaat erom dat er geleverd wordt...
And it’s about delivering...
snel en degelijk.
fast and solid.
En bestuurlijk professioneel.
And administratively professional.
Dus graag zonder gedoe.
So please without fuss.
En mijn oproep, en daar sluit ik mee af, voorzitter...
And my appeal, and I will conclude with that, chair...
is werk hard, toon bestuurlijke professionaliteit...
work is hard, show managerial professionalism...
en zorg dat het lukt.
and make sure it works.
Fysiek het niet.
Physically it doesn't.
Dank u wel.
Thank you.
Tot zover...
So far...
Ik dank de bewindspersonen voor hun geduld.
I thank the ministers for their patience.
Iedereen wilde naar bed toen Joost Eerdmans aan het woord was geweest.
Everyone wanted to go to bed when Joost Eerdmans had finished speaking.
Ja, Joost Eerdmans was de laatste spreker op de woensdag.
Yes, Joost Eerdmans was the last speaker on Wednesday.
De eerste dag van de APB.
The first day of the APB.
Dat is sowieso echt een rolpositie om in te zitten.
That is definitely a role position to be in.
Want dan wil iedereen eigenlijk allang naar huis.
Because then everyone actually wants to go home already.
Alle belangrijke politieke discussies zijn uren daarvoor al geweest.
All important political discussions took place hours before that.
Maar ja, dan moet je zelf nog wel je spreektijd vullen.
But yes, you still have to fill your speaking time yourself.
Joost Eerdmans loopt intussen al 20 jaar rond in de rechtse politiek.
Joost Eerdmans has been involved in right-wing politics for 20 years now.
En wat ik nou zo boeiend aan hem vind...
And what I find so fascinating about him...
is dat hij op papier, en zijn partij, hebben op papier...
is that he on paper, and his party, have on paper...
eigenlijk de perfecte profiel voor dit politieke tijdperk.
actually the perfect profile for this political era.
Ze zitten rechts van de VVD, een beetje redelijker dan de PVV.
They sit to the right of the VVD, a little more reasonable than the PVV.
En op de een of andere manier staat de PVV op 37 zetels...
And somehow the PVV has 37 seats...
en zit Joost Eerdmans in zijn eentje in de Kamer namens JA21.
And Joost Eerdmans is sitting alone in the Chamber representing JA21.
Dus ik was benieuwd, weet je wel...
So I was curious, you know...
deze partij, die had zichzelf altijd gepresenteerd...
this party had always presented itself...
als een soort redelijke alternatief voor de PVV.
as a sort of reasonable alternative to the PVV.
Met mij kun je samenwerken, zei Joost Eerdmans.
"You can collaborate with me," said Joost Eerdmans.
Maar niemand wil uiteindelijk met hem samenwerken...
But in the end, nobody wants to work with him...
dus nu is hij een soort van...
so now he is a kind of...
ja, een afterthought van een beetje populistisch rechts-Nederland.
Yes, an afterthought from a bit of populist right-wing Netherlands.
Ja, is hij dat? Of is hij de Jaapie Krekel van Geert Wilders?
Yes, is he? Or is he the Jaapie Krekel of Geert Wilders?
Oftewel, het geweten dat op de schouder van Wilders zit...
In other words, the conscience that is on Wilders' shoulder...
en de hele tijd herinnert aan...
and constantly reminds of...
wacht eens even, dit zijn niet jouw principes...
Wait a minute, these are not your principles...
jij wil eigenlijk iets anders.
you actually want something different.
Ja, die rechtse waakhond.
Yes, that right-wing watchdog.
Ja, dat is inderdaad de rol die hij voor zichzelf aanheeft.
Yes, that is indeed the role he has set for himself.
Ik was zo benieuwd hoe hij erin zou gaan.
I was so curious about how he would go in.
Maar hij kiest inderdaad dus voor een soort van constructief populisme...
But he indeed opts for a kind of constructive populism...
waarin hij zegt...
wherein he says...
kijk eens wat dit kabinet allemaal wil doen...
Look at what this cabinet wants to do...
maar let jullie er wel echt op dat hij opt-out bij de EU...
but make sure that he opts out of the EU...
voor de asielregels er wel echt komt.
before the asylum rules actually come into effect.
En ja, dat vind ik heel interessant.
And yes, I find that very interesting.
Overigens heb ik er nog even de peilingen op nageslagen.
By the way, I just checked the polls again.
En Joost Eerdmans staat nog steeds op één zetel in de peilingen.
And Joost Eerdmans is still at one seat in the polls.
Dus voor nu lijkt het allemaal nog voort te gaan.
So for now, it all seems to be continuing.
Hij noemt zichzelf overigens een overtuigd fortuinist.
He proudly calls himself a convinced fortune teller.
Dus dat is al hoe lang hij rechts van de VVD probeert te opereren.
So that is how long he has been trying to operate to the right of the VVD.
En dat was ook zijn eerste partijen, de LPF, in 2002.
And that was also his first parties, the LPF, in 2002.
Waarmee hij toen al in de Tweede Kamer kwam.
With what he then already came into the House of Representatives.
Toen al, ja. En hij is er nog steeds.
Back then, yes. And he's still here.
Hoe kijkt Wilders eigenlijk naar Eerdman?
How does Wilders actually view Eerdman?
Vindt hij dat irritant, zo'n bedweter aan de rechterkant?
Does he find it irritating, having a know-it-all on the right side?
Of werkt hij juist met hem samen? Wat zie jij daar gebeuren?
Or is he actually collaborating with him? What do you see happening there?
Volgens mij vindt Wilders het volstrekt oninteressant...
In my opinion, Wilders finds it completely uninteresting...
wat Joost Eerdmans te melden heeft.
what Joost Eerdmans has to report.
Bij de VVD volgens mij niet.
Not according to the VVD, I think.
Bij de VVD hebben ze jaar 21 altijd serieus genomen.
At the VVD, they have always taken year 21 seriously.
Jaar 21 is natuurlijk ook wel groter geweest dan nu.
Year 21 has of course also been bigger than now.
En ik heb het idee dat de VVD nog steeds wel goed kijkt...
And I have the feeling that the VVD is still taking a good look...
naar wat hij zegt, naar wat voor kiezers hij zou kunnen aantrekken...
to what he says, to what kind of voters he could attract...
en weghalen bij de VVD.
and remove from the VVD.
Ja, want eigenlijk zit Joost Eerdmans...
Yes, because actually Joost Eerdmans is...
Joost Eerdmans is niet zozeer verschoven...
Joost Eerdmans has not so much shifted...
maar de VVD is wel richting hem geschoven.
but the VVD has moved closer to him.
En het kan best zijn dat Joost Eerdmans in de toekomst...
And it is quite possible that Joost Eerdmans in the future...
ietsje gevaarlijker maakt voor de VVD.
makes it a little more dangerous for the VVD.
Want ze zijn een soort van in zijn vaarwater terechtgekomen.
Because they have sort of ended up in his waters.
En dat vaarwater is dus rechts op migratie...
And that waterway is therefore on the right regarding migration...
maar ook lage belastingen, sociaal-conservatief.
but also low taxes, socially conservative.
Hij vindt het niet zo'n goed idee.
He doesn't think it's such a good idea.
En dingen die over bijvoorbeeld transgenderrechten gaan...
And things that are about transgender rights, for example...
vindt hij altijd een soort gedoe.
he always finds it a kind of hassle.
En daar heeft hij geen zin in.
And he is not interested in that.
Ik denk dat er een boel VVD-kiezers zijn...
I think there are a lot of VVD voters...
die zich daardoor wel aangesproken voelen.
who therefore feel addressed.
Dus ja, de toekomst van Joost Eerdmans...
So yes, the future of Joost Eerdmans...
is misschien wel heel rooskleurig.
may be very optimistic.
Wilders let misschien niet op hem...
Wilders may not be paying attention to him...
maar de rest van de oppositie leek hem een beetje irritant te vinden.
but the rest of the opposition seemed to find him a bit annoying.
Want hij stond de hele tijd te verkondigen...
Because he was proclaiming the whole time...
dat zij eigenlijk een beetje gedoe om niks aan het creëren waren...
that they were actually creating a bit of fuss over nothing...
over die noodwet.
about that emergency law.
En dan zag je bijvoorbeeld aan Jette, aan Jimmy Dijk...
And then you saw, for example, Jette, Jimmy Dijk...
dat ze dan buiten de interruptiemicrofoon...
that they then outside the interrupt microphone...
liep ze op hem af met een soort van...
she walked up to him with a kind of...
een idee van, wat ben je nou aan het doen?
an idea of, what are you doing now?
Want zelfs de SGP...
Because even the SGP...
nou ja, die is toch wel een groot voorstander...
Well, he is certainly a big supporter...
van wat conservatiever asielbeleid, zal ik maar zeggen.
of a somewhat more conservative asylum policy, I would say.
Zelfs die heeft grote zorgen...
Even that one has great concerns...
over de manier waarop het kabinet wil aanpakken.
about the way in which the cabinet wants to tackle it.
En Joost Eerdmans was een soort van, wat is nou het probleem?
And Joost Eerdmans was sort of like, what is the problem?
Dat was een beetje zijn boodschap.
That was kind of his message.
Van radicaal rechts naar extreemrechts.
From radical right to far-right.
Forum voor Democratie.
Forum for Democracy.
Zit met drie zetels in de Kamer.
Has three seats in the Chamber.
Is dus getalsmatig niet onbelangrijk.
So it is not numerically unimportant.
Ik heb geprobeerd...
I have tried...
de logica te zien in de bijdrage...
to see the logic in the contribution...
van Cherry Black.
from Cherry Black.
Die hij overigens meestal zonder Colbert deed.
Which he usually did without a blazer.
Dat vond ik erg opvallend.
I found that very remarkable.
Ook hij probeerde...
He also tried...
de eerste dag van de APB althans...
the first day of the APB at least...
ook een beetje die rol van het rechtse geweten...
also a bit that role of the right conscience...
van Geert Wilders te spelen.
to play Geert Wilders.
Bijvoorbeeld door hem te herinneren...
For example, by reminding him...
aan eerdere standpunten over de EU.
on previous positions regarding the EU.
Nexit, die Wilders ooit wilde.
Nexit, that Wilders once wanted.
En de gulden, die Wilders ook ooit weer...
And the guilder, which Wilders also at some point...
wilde terug laten komen.
wanted to bring back.
De PVV heeft ook op een aantal punten...
The PVV has also on a number of points...
de eigen standpunten aangepast.
the own positions adjusted.
En dat snap ik...
And I understand that...
minder goed.
less good.
Een voorbeeld is het nexit-standpunt.
An example is the nexit stance.
Als ik het goed begrijp...
If I understand correctly...
is de partij van de heer Wilders...
is the party of Mr. Wilders...
niet langer voor een nexit.
no longer for a Nexit.
Het stond niet meer in het verkiezingsprogramma.
It was no longer included in the election program.
Bent u ook niet meer voor het einde aan de euro?
Aren't you also no longer in favor of the end of the euro?
Bent u niet meer voorstander van...
Aren't you in favor of...
om de gulden terug te brengen naar Nederland?
to bring the guilder back to the Netherlands?
Ik vond het interessant dat FVD...
I found it interesting that FVD...
dat was ooit, dat hebben we nog in 2019 meegemaakt...
that was once, we experienced that in 2019...
toen wonnen ze de Provinciale Statenverkiezingen...
then they won the Provincial State elections...
was dat echt een factor van betekenis.
was that really a significant factor.
Iedereen moest zich verhouden tot FVD.
Everyone had to relate to FVD.
In coronatijd is de partij van Thierry Baudet...
During the coronavirus period, the party of Thierry Baudet...
natuurlijk volkomen geradicaliseerd...
of course completely radicalized...
en terechtgekomen in een soort rabbit hole...
and ended up in a kind of rabbit hole...
van eigen alternatieve waarheden...
of their own alternative truths...
en complottheorieën.
and conspiracy theories.
Interessant is dat hij eigenlijk...
It is interesting that he actually...
geen rol van betekenis meer speelt.
no longer plays a significant role.
Wilders heeft vlak voor de verkiezingen...
Wilders has just before the elections...
van november vorig jaar...
from November last year...
een keer een vinnig debatje met Baudet gevoerd...
once had a lively debate with Baudet...
over maanlandingen.
about moon landings.
Waarin hij eigenlijk Baudet voor een heel groot deel...
In which he actually... largely Baudet...
van de achterban ontmaskerde als een complotdenker.
unmasked as a conspiracy theorist by the base.
Maar daarvoor...
But before that...
en ook daarna...
and also after that...
heeft hij hem grotendeels genegeerd.
he mostly ignored him.
Ook omdat zijn adagium altijd is...
Also because his motto has always been...
wij vallen links aan, wij vallen niet rechts...
We attack on the left, we do not attack on the right...
elkaar niet te veel dwars zitten.
not to get in each other's way too much.
Maar onderhuids broeit het wel.
But underneath, it is brewing.
En is die ideeënstrijd wel gaande.
And that struggle of ideas is indeed underway.
En dat merk je bijvoorbeeld bij...
And you can notice that, for example, in...
daar heb ik me deze zomer nog even in verdiept...
I took some time to delve into that this summer...
in de omroep Ongehoord Nederland.
in the broadcaster Unheard Netherlands.
Want wat is daar aan de hand?
Because what is going on there?
Daar is de oprichter Arnold Karskens...
There is the founder Arnold Karskens...
ook voorzitter...
also chairman...
is weggestuurd door een raad van toezicht.
was sent away by a supervisory board.
En dat is...
And that is...
wat daar volgens Karskens aan de hand is...
what according to Karskens is going on there...
en ik denk dat dat in grote lijn overal klopt...
and I think that generally holds true everywhere...
is dat die omroep verdeeld is...
is that the broadcast is divided...
eigenlijk in een FVD-groep en een PVV-groep.
actually in an FVD group and a PVV group.
Waarbij de PVV'ers...
Whereby the PVV members...
die willen items maken over...
those who want to create items about...
over asielzoekers...
about asylum seekers...
en dat de migratie naar beneden moet.
and that migration must decrease.
En de FVD'ers...
And the FVD members...
die willen er het liefst ook nog wel een paar complottheorieën bij.
they would prefer to add a few conspiracy theories to that as well.
En die willen David Icke uitnodigen.
And they want to invite David Icke.
De Holocaustontkenner bijvoorbeeld.
The Holocaust denier, for example.
Dat is heel hoog opgelopen.
That has climbed very high.
En dat conflict is beslecht in het voordeel...
And that conflict has been resolved in favor of...
van de FVD'ers.
from the FVD members.
Wat interessant is...
What is interesting is...
want daarmee is Wilders ook een podium kwijt eigenlijk.
Because with that, Wilders actually loses a platform.
En je ziet dus dat die strijd nog altijd gevoerd wordt.
And you can see that that struggle is still being waged.
Maar in het kamergebouw...
But in the chamber building...
wordt die eigenlijk niet gevoerd.
is actually not being conducted.
En je zou dus kunnen zeggen...
And you could say...
Forum is eigenlijk teruggetrokken in zijn eigen wereldje.
Forum has actually withdrawn into its own little world.
Met zijn eigen programma's op sociale media.
With his own programs on social media.
Eigen kanalen.
Own channels.
Nu dan ook een omroepvereniging...
Now also a broadcasting association...
die in hun kamp zit.
who is in their camp.
Maar ze hebben hun eigen kleine blije wereldje.
But they have their own little happy world.
Waar ze blij en tevreden zijn.
Where they are happy and content.
Daarbuiten spelen ze op dit moment...
Outside they are currently playing...
eigenlijk geen rol van betekenis meer.
actually no longer a significant role.
En dat was voor mij ook wel een beetje...
And that was a bit of a thing for me too...
de les van de algemene beschouwingen van de afgelopen week.
the lesson from the general discussions of the past week.
Je zag wel voortdurend irritatie...
You could see constant irritation...
tussen Kamervoorzitter Martin Bosma...
between Speaker of the House Martin Bosma...
van de PVV en Thierry Baudet.
of the PVV and Thierry Baudet.
Ja, omdat hij de hele tijd...
Yes, because he all the time...
vaker aan het woord wilde komen.
wanted to speak more often.
En op een gegeven moment ook echt stond te schreeuwen.
And at one point, I was really shouting.
Omdat hij nog een keer iets wilde zeggen...
Because he wanted to say something one more time...
wat eigenlijk niet mocht.
what actually was not allowed.
En Bosma...
And Bosma...
dat is al een paar maanden zo...
It's been like that for a few months now...
reageert heel slecht op Baudet.
reacts very poorly to Baudet.
Dank jullie wel, Liam van der Ven...
Thank you very much, Liam van der Ven...
Lemmia Harouaie en Petra de Koning.
Lemmia Harouaie and Petra de Koning.
We gaan hier een klein...
We are going to make a small...
changement doen, want we gaan...
make a change, because we are going...
met een paar collega's praten over andere partijen.
talking with a few colleagues about other parties.
En dan kunnen jullie weer iets...
And then you can do something again...
voor jezelf gaan doen.
to do for yourself.
Succes!
Success!
Inmiddels schuiven aan een debutant.
Meanwhile, a debutant is joining.
Hugo Schiffers, welkom.
Hugo Schiffers, welcome.
Voor het eerst in Haagse Zaken.
For the first time in Hague Affairs.
Je hebt stage op de Haagse Redactie.
You are doing an internship at the Hague Editorial Office.
We hebben gevraagd aan jou om op de partij Denk te letten.
We have asked you to pay attention to the party Denk.
Daarover straks meer.
More on that later.
Marco de Haan, jij hebt je in D66 verdiept.
Marco de Haan, you have delved into D66.
Zeker.
Sure.
Filip de Witwijnen, jij hebt je verdiept...
Filip de Witwijnen, you have immersed yourself...
in GroenLinks PVDA en de VVDA.
in GroenLinks, the PvdA, and the VVD.
Ja, zeker.
Yes, certainly.
Laten we met D66 beginnen, Marco.
Let's start with D66, Marco.
De partij van Rob Jetten.
The party of Rob Jetten.
Welk fragment heb je meegenomen?
Which fragment did you bring along?
Ja, Rob Jetten maakte in zijn bijdrage...
Yes, Rob Jetten made in his contribution...
een compliment aan de BBB.
a compliment to the BBB.
En dat had ik even meegenomen...
And I had just taken that with me...
om te markeren...
to mark...
de verandering van die partij.
the change of that party.
Het was natuurlijk niet de enige middenpartij...
It was certainly not the only middle party...
die probeerde zich constructief op te stellen.
who tried to adopt a constructive attitude.
Maar ik vond het bij D66 specifiek...
But I specifically found it with D66...
ook interessant.
also interesting.
En het is ook dapper dat dit kabinet...
And it is also brave that this cabinet...
de grote problemen in de landbouw...
the big problems in agriculture...
onder ogen ziet.
to be confronted with.
In het belang van de natuur, de boeren...
In the interest of nature, the farmers...
en de woningbouw.
and the housing construction.
En ik bewonder dat BBB-minister Wiersma...
And I admire that BBB Minister Wiersma...
bereid is om op deze manier voor ons land...
prepared to do this for our country...
door het vuur te gaan.
to go through the fire.
Ook al doet dat even zeer.
Even though it hurts for a moment.
Ja, hij kapselt hier...
Yes, he's cutting hair here...
minister van Landbouw...
Minister of Agriculture...
Femke Marije Wiersma echter in, hè?
Femke Marije Wiersma, however, right?
Zeker, ja.
Sure, yes.
En als je dan bedenkt waar die partij vandaan komt...
And when you consider where that party comes from...
met Tjeerd de Groot...
with Tjeerd de Groot...
en de halvering van de veestapel...
and the halving of the livestock...
en altijd ruzie met Caroline van der Plas...
and always arguments with Caroline van der Plas...
daarover...
about that...
en dan nu een compliment aan een BBB-minister...
And now a compliment to a BBB minister...
dat vind ik wel...
I think that's true...
een hele verandering eigenlijk.
a whole change actually.
Ja, je ziet daar gewoon...
Yes, you can just see there...
net zoals bij die andere partijen, zoals ik zei...
just like with those other parties, as I said...
die constructieve houding.
that constructive attitude.
En dat zag je ook...
And you could see that too...
hij was bezig met de BTW-verhoging...
he was busy with the VAT increase...
eigenlijk al sinds de zomer.
actually since the summer.
Hij ging met de fractie...
He went with the faction...
gingen ze ook na de zomerstop...
did they also go after the summer break...
gingen ze samen sporten.
they went sports together.
Dus toen had je al een beetje het gevoel van...
So at that point, you already had a bit of the feeling of...
oké, hij wil daar iets mee, want het kabinet wil natuurlijk...
Okay, he wants something to be done with that because the cabinet naturally wants...
die BTW-verhoging...
that VAT increase...
invoeren op sport en boeken...
entering on sports and books...
en van alles en nog wat.
and all sorts of things.
En eigenlijk vanaf dan zag je hem al...
And actually from then on you could already see him...
daar iets mee willen gaan doen.
want to do something with it.
Tenminste, dat gevoel had ik meteen al...
At least, that was the feeling I had right away...
toen ik dat op Instagram zag.
when I saw that on Instagram.
En dat deed hij dus nu ook...
And that's what he did now too...
tijdens de politieke beschouwingen.
during the political discussions.
En dat deed hij best wel slim, want hij ging bij elke...
And he did that quite cleverly, because he went to each...
coalitiepartij...
coalition party...
even vragen van...
just asking from...
waar komt die BTW-verhoging vandaan?
Where does that VAT increase come from?
En toen aan het eind van de avond bleek...
And then at the end of the evening it turned out...
dat eigenlijk niemand van de coalitiepartijen...
that actually no one from the coalition parties...
de BTW-verhoging zou zitten.
the VAT increase would be included.
En toen had hij eigenlijk...
And then he actually had...
de argument om te zeggen...
the argument to say...
oké, laten we daar dan aan gaan bouwen...
Okay, let's start building on that...
en laten we dat dan gaan aanpassen.
and let's go adjust that then.
Slaagt hij daarin?
Does he succeed in that?
Nu niet.
Not now.
Ze hebben niet nu al gezegd van...
They haven't said yet that...
we gaan dat terugdraaien.
We are going to undo that.
Maar de belofte is wel...
But the promise is...
we gaan zo meteen bij de financiële beschouwingen...
we will soon be at the financial discussions...
gaan we daar eens naar kijken.
Let's take a look at that.
En het kabinet staat er voor open om te kijken...
And the cabinet is open to looking...
als stel ze willen dat BTW-gebeuren...
if they want that VAT thing...
helemaal terugdraaien, dan is dat 2 miljard...
completely rewind, then that is 2 billion...
op de begroting.
on the budget.
Daar staat er een gat voor.
There is a hole for that.
Dus daar moeten ze dekking voor zien te vinden.
So they need to find coverage for that.
En dat gaat nu de komende tijd gebeuren.
And that is going to happen in the coming period.
Hans Velbrief is aangewezen...
Hans Velbrief has been appointed...
als een soort onderhandelaar...
as a kind of negotiator...
met allerlei partijen.
with various parties.
Er werd gesproken over dat hij zou gaan darten...
There was talk about him going to play darts...
met Eelco Heijnen...
with Eelco Heijnen...
of iets dergelijks, om te overleggen van...
or something similar, to discuss about...
wat kunnen we daar precies aan doen?
What exactly can we do about it?
De toon van Rob Jetten...
The tone of Rob Jetten...
was heel anders dan voor de zomer...
was very different than before the summer...
toen bij het debat over de regeringsverklaring.
during the debate on the government statement.
Het was inderdaad wat je zegt, constructiever.
It was indeed what you say, more constructive.
Hij zocht heel erg naar...
He was looking very hard for...
dingen die hij kon binnenhalen.
things he could gain.
De BTW-verhoging inderdaad...
The VAT increase indeed...
op sport en cultuur, noem jij het terecht al.
on sports and culture, you are rightly mentioning it already.
Kun jij die omslag verklaren?
Can you explain that cover?
Ik denk dat zij...
I think that she...
net als andere partijen...
just like other parties...
hebben gezien...
have seen...
dat mensen het niet zo vrij vonden...
that people didn't find it so free...
wat er in dat debat...
what happened in that debate...
over de regeringsverklaring gebeurde.
about the government statement that took place.
Dus dat ze hebben gedacht...
So they thought...
we moeten op een andere manier...
we need to do it differently...
proberen aan te tonen...
trying to demonstrate...
dat dit kabinet geen goede dingen doet.
that this cabinet is not doing good things.
En dan kun je beter...
And then you can better...
ik denk dat dat hun gedachte is geweest...
I think that has been their thought...
dan kun je beter wijzen op waar het kabinet faalt...
then you might as well point out where the cabinet is failing...
en proberen daar zelf...
and trying it ourselves there...
een alternatief voor aan te dragen.
an alternative to propose.
In plaats van zo hard hakken...
Instead of chopping so hard...
en waar niemand eigenlijk blij van wordt.
and where no one actually becomes happy.
Tenminste, dat is een beetje...
At least, that is a bit...
het gevoel wat bleef hangen...
the feeling that lingered...
na dat debat.
after that debate.
Ik zit ook wel eens te denken...
I also sometimes think...
ik heb het gevoel dat ze inhoudelijk ook...
I have the feeling that they also...
meer naar het midden, meer naar rechts...
more towards the middle, more to the right...
aan het opschuiven zijn.
to be in the process of moving up.
En dat is wel een proces dat al langer gaande is.
And that is indeed a process that has been ongoing for some time.
Van de partij die onder Sigrid Kaag...
From the party led by Sigrid Kaag...
echt een veel progressiever geluid...
truly a much more progressive sound...
op veel onderwerpen liet horen.
on many subjects made themselves heard.
Het ging toen veel meer over klimaat bijvoorbeeld.
It was much more about climate back then, for example.
Het verhaal van Rob Jetten...
The story of Rob Jetten...
dan bedoel ik niet alle interrupties...
then I don't mean all the interruptions...
maar het verhaal dat hij hield...
but the story that he told...
ging heel erg over nationale trots...
was very much about national pride...
en over weer staan voor je land...
and standing up for your country...
en dat soort teksten.
and that kind of texts.
Hij probeert zich duidelijk...
He is clearly trying...
in het midden te positioneren.
to position in the center.
In die zin is het ook wel opvallend...
In that sense, it is also quite striking...
dat zijn eerste interruptie...
that is his first interruption...
die was bij Frans Timmermans.
that was with Frans Timmermans.
En het ging over het eigen risico.
And it was about the deductible.
En waarom Frans Timmermans nou eigenlijk...
And why Frans Timmermans actually...
het eigen risico wilde afschappen...
wanted to abolish the excess...
want dat was eigenlijk gewoon een heel slecht idee.
because that was actually just a very bad idea.
Dat was het verhaal van Rob Jetten.
That was the story of Rob Jetten.
Maar de partij die streekt voor de eigen risico...
But the party that takes the risk for itself...
en die nu in de coalitie zit...
and now is in the coalition...
is de PVV.
is the PVV.
Dus het is eigenlijk best gek om Frans Timmermans...
So it's actually quite strange for Frans Timmermans...
daarover aan te vallen.
to attack that.
Tenzij je denkt van hij wil afstand creëren...
Unless you think he wants to create distance...
tot GroenLinks-PVDA.
to GroenLinks-PVDA.
Om te laten zien van ik ben ook echt wel...
To show that I really am...
een beetje anders dan die andere progressieve partijen.
a bit different from those other progressive parties.
Dus ik denk dat je...
So I think that you...
dat je dat daarin ziet bijvoorbeeld.
that you see that in it, for example.
Jetten trekt vaak op met...
Jetten often associates with...
bijvoorbeeld CDA, ChristenUnie, Volt.
for example CDA, Christian Union, Volt.
Ook partijen die je min of meer...
Also parties that you more or less...
in het politieke midden kunt scharen.
can be categorized in the political center.
Een strijd die ook altijd gestreden wordt...
A battle that is always fought...
nog los van coalitie-oppositie...
apart from coalition-opposition...
is de vraag...
is the question...
wie wordt een beetje de oppositieleider?
Who will become a bit of the opposition leader?
Vaak zeggen ze zelf...
They often say themselves...
nee, dat vinden we helemaal niet belangrijk.
No, we don't find that important at all.
Maar dat speelt toch wel een beetje mee.
But that does play a little part in it.
En dan kun je eigenlijk kijken naar twee mensen.
And then you can actually look at two people.
Rob Jetten en Frans Timmermans.
Rob Jetten and Frans Timmermans.
Wat denk jij? Wie heeft het gewonnen, Marco?
What do you think? Who won, Marco?
Poeh.
Phew.
Lastig, lastig.
Difficult, difficult.
Kijk, ik merkte wel...
Look, I did notice...
dat bij deze zestigers...
that with these sixty-year-olds...
dat er wel een beetje irritatie was...
that there was a bit of irritation...
over Frans Timmermans.
about Frans Timmermans.
Ik hoorde dat ze vonden dat...
I heard that they thought that...
Timmermans interrupties kopieerde...
Timmermans' interruptions copied...
van Rob Jetten.
from Rob Jetten.
Een goed voorbeeld daarvan is...
A good example of that is...
die zwartgelakte documenten.
those black-painted documents.
Rob Jetten was de eerste die bij de microfoon stond...
Rob Jetten was the first to stand at the microphone...
en zei, hé, die documenten zijn allemaal zwartgelakt.
and said, hey, those documents are all redacted.
Maar kort daarop...
But shortly thereafter...
zag ik Jesse Klaver zo van...
I saw Jesse Klaver like...
achteruit de zaal naar voren rennen...
running backwards towards the front of the hall...
naar Frans Timmermans.
to Frans Timmermans.
En in zijn handen had hij...
And in his hands he had...
de zwartgelakte documenten.
the black-painted documents.
En die gaf hij aan Frans Timmermans.
And he gave it to Frans Timmermans.
En toen kon Frans Timmermans bij de microfoon gaan staan...
And then Frans Timmermans could stand by the microphone...
en wapperen met die zwartgelakte documenten.
and waving those black-painted documents.
En hetzelfde zeggen eigenlijk, min of meer.
And say the same thing, more or less.
Alleen, toen had het fotografenbeeld...
Only, at that time the photographer's image...
om daar een foto van te maken.
to take a picture of it.
En dat is toen op alle websites terechtgekomen.
And that ended up on all the websites.
Dus Frans Timmermans was daar...
So Frans Timmermans was there...
die stal eigenlijk de show.
that actually stole the show.
Dankjewel, Marco.
Thank you, Marco.
En terwijl Marco alweer doorgaat...
And while Marco keeps going...
naar de volgende afspraak.
to the next appointment.
Filip, stel ik de vraag ook even aan jou.
Filip, I will ask you the question as well.
Wat denk jij?
What do you think?
Wie heeft die strijd om het oppositieleiderschap...
Who has that battle for the opposition leadership...
tussen aanhalingstekens gewonnen?
"won between quotation marks?"
Was dat Rob Jetten of Frans Timmermans?
Was that Rob Jetten or Frans Timmermans?
Nou, ik vond...
Well, I found...
verbaal gezien vond ik Frans Timmermans heel sterk.
Verbally, I found Frans Timmermans very strong.
Die heeft echt een grote metamorfose ondergaan.
He has really gone through a big transformation.
Waar we ook al eerder over hebben gesproken...
What we have talked about before...
in de Haagse Zaken.
in The Hague Affairs.
En ook een stuk in de krant.
And also a piece in the newspaper.
Dus dat Timmermans heel erg op zoek was...
So Timmermans was really looking for...
naar zijn rol als leider van de grote...
to his role as leader of the great...
oppositiepartij, GroenLinks P van de A.
opposition party, GroenLinks P van de A.
Hij is natuurlijk terug naar Nederland gekomen...
He of course came back to the Netherlands...
voor een heel andere missie.
for a completely different mission.
Namelijk, hij zou de verkiezingen wel even winnen...
Namely, he would easily win the elections...
en premier worden.
become the first.
Dat is niet gelukt.
That did not work.
Hij won de verkiezingen niet.
He did not win the elections.
En werd leider van de tweede partij in de Kamer.
And became the leader of the second party in the Chamber.
En zit in de oppositie.
And sits in the opposition.
En daar worstelde hij mee.
And there he struggled with it.
Hij was ook stroef in debatten.
He was also stiff in debates.
De eerste grote debatten die we hebben gezien dit jaar...
The first major debates that we have seen this year...
waren natuurlijk over de formatie.
were of course about the formation.
Over de verslagen van de informateurs.
About the reports of the informants.
En uiteindelijk het grote debat...
And finally the big debate...
over de regeringsverklaring begin juli.
about the government statement at the beginning of July.
En Timmermans kwam niet goed uit de verf.
And Timmermans did not perform well.
Hij liet het initiatief vaak juist aan...
He often left the initiative to...
leiders van kleinere oppositiepartijen.
leaders of smaller opposition parties.
Zoals Rob Jetten.
Like Rob Jetten.
Of Laurens Dassen.
Of Laurens Dassen.
Of Meern Bikker van Henry Bontenbal.
Of Meern Bikker by Henry Bontenbal.
En nu, na de zomer...
And now, after the summer...
Ik hoorde iemand zeggen op de tribune...
I heard someone say in the stands...
Wat heeft Frans Timmermans voor zomervakantie gehad?
What kind of summer vacation did Frans Timmermans have?
Want hij is heel anders teruggekomen.
Because he has come back very differently.
En hij was gewoon scherp.
And he was just sharp.
Hij was fel.
He was fierce.
Hij was enthousiast.
He was enthusiastic.
Hij was serieus. Hij was boos.
He was serious. He was angry.
Hij kon ook goed van zich afbijten.
He could also fight back well.
Tegen grote rivalen.
Against fierce rivals.
Zoals Geert Wilders van de PVV.
Like Geert Wilders of the PVV.
Dat zag je ook met name aan het eind van dag twee.
You could see that especially at the end of day two.
Laat in de avond.
Late in the evening.
In de tweede termijn.
In the second term.
Dat Wilders en Timmermans met elkaar overhoop lagen.
That Wilders and Timmermans were at odds with each other.
Over het grote thema van de beschouwing.
About the overarching theme of the contemplation.
De asielcrisiswet.
The asylum crisis law.
Het is nou de zoveelste keer...
This is now the umpteenth time...
dat collega Timmermans praat...
that colleague Timmermans talks...
over bestuurlijk vandalisme.
about administrative vandalism.
En het is een godspoor om dat te horen.
And it's a godsend to hear that.
Als het gaat om immigratie en asiel.
When it comes to immigration and asylum.
Om de grootste politieke vandaal...
To the greatest political vandal...
die deze Kamer ooit heeft gekend.
that this Chamber has ever known.
U bent de vandaal.
You are the vandal.
En u moet zich kapot schermen.
And you have to screen yourself to death.
Dat u degene bent die alles heeft tegengehouden.
That you are the one who has held everything back.
Die ons nu de les gaat lezen.
Who is going to lecture us now.
Dat is onacceptabel.
That is unacceptable.
En ik kan het ook niet accepteren.
And I cannot accept it either.
Voorzitter.
Chairperson.
Gisteren stond de heer Wilders hier...
Yesterday, Mr. Wilders was here...
een beetje de schaduwpremier uit te hangen.
to hang out a bit as the shadow premier.
Nu is het weer de heer Wilders die we al twintig jaar kennen.
Now it is again Mr. Wilders whom we have known for twenty years.
Weet u.
Do you know?
We hebben nu te maken met de noodzaak...
We are now faced with the necessity...
om deze Kamer in de positie te brengen...
to put this Chamber in the position...
om ordentelijk aan wetgeving te doen.
to properly comply with legislation.
Ik zeg er heel nadrukkelijk bij.
I want to make it very clear.
De Partij van de Arbeid denkt heel anders...
The Labour Party thinks very differently...
over asiel en migratie dan de PVV.
about asylum and migration than the PVV.
Dan andere fracties in deze Kamer.
Than other factions in this Chamber.
Dat hoort bij democratie.
That is part of democracy.
En daar gaan we dan ook de discussie over aan...
And that's where we will also engage in the discussion...
op basis van ordentelijke voorstellen...
based on proper proposals...
die het kabinet kan doen.
that the cabinet can do.
Mijn enige punt vandaag is...
My only point today is...
en ik houd de heer Wilders heel helder voor...
and I make it very clear to Mr. Wilders...
er is geen enkele...
there is none...
objectieve feitelijke reden...
objective factual reason...
om nu met noodwetgeving...
to now use emergency legislation...
aan de slag te gaan.
to get started.
Dat is vandaag glashelder uit het debat.
That is crystal clear from the debate today.
Dat is al gebleken.
That has already been proven.
Dat u dat wel wil.
That you do want to.
En het is een godsbe dat u mij iets verwijt.
And it is a godsend that you blame me for something.
U.
You.
U, meneer Wilders.
You, Mr. Wilders.
Die dit parlement een nep parlement noemt.
Who calls this parliament a fake parliament.
Wil mij de maat nemen?
Can you take my measurements?
Schijt eruit, man.
Shit out, man.
Absoluut accepteer ik dat niet van u.
Absolutely, I do not accept that from you.
En dat deed hij gewoon goed.
And he just did that well.
Dus ik vroeg hem sterk.
So I asked him strongly.
En waar we ook vaak zagen...
And where we often saw...
in het begin van dit jaar...
at the beginning of this year...
of eerder dit jaar...
or earlier this year...
dat hij heel veel hulp nodig had van Jesse Klaver.
that he needed a lot of help from Jesse Klaver.
Dat is de nummer drie...
That is number three...
van de fractie.
from the faction.
Maar die zit bij grote debatten...
But that is in big debates...
eigenlijk altijd naast Timmermans.
actually always next to Timmermans.
Dan zie je hem altijd instrueren en souffleren.
Then you always see him instructing and prompting.
Jesse Klaver houdt de hand voor zijn mond.
Jesse Klaver holds his hand in front of his mouth.
Als een voetballer, hè?
Like a football player, right?
Zodat niemand kan liplezen.
So that no one can read lips.
Wat ook voetballers in de Champions League doen.
What football players do in the Champions League.
Dat is echt heel komisch om te zien.
That is really very funny to see.
Dat was dit keer minder.
That was less this time.
Klaver bemoeide zich er wel mee.
Kluwer did get involved in it.
Absoluut.
Absolutely.
Dat hoorden we ook net over de scène...
We just heard that about the scene...
van de zwartgelakte documenten.
of the black-painted documents.
Wat Marco net vertelde.
What Marco just told.
En Klaver liep de hele tijd heen en weer...
And Klaver kept walking back and forth...
ook met andere partijen te praten.
also to talk with other parties.
Dat is gewoon de rol van de adjudant...
That is simply the role of the adjutant...
bij een groot debat.
at a large debate.
Maar Timmermans...
But Timmermans...
was zelf assertiever dan ooit.
was more assertive than ever.
Nam initiatief en kwam er zelf uit.
Took initiative and figured it out on their own.
Maar wat hem zo opviel...
But what struck him so…
eigenlijk ook van alle andere...
actually also from all the others...
linkse progressieve oppositiepartijen.
left progressive opposition parties.
Timmermans probeerde ook vanaf het begin...
Timmermans also tried from the beginning...
een kritische houding tegenover het kabinet.
a critical attitude towards the cabinet.
En de kabinetsplannen te uiten.
And to express the cabinet's plans.
Maar ook constructief.
But also constructive.
Waarom denk je dat dat was?
Why do you think that was?
Nog los van het binnenhalen van individuele punten.
Aside from acquiring individual points.
Maar welk belang zit erachter...
But what interest is behind it...
het niet meer benoemen van...
not mentioning...
bijvoorbeeld de antirechtstatelijke karakter...
for example the anti-constitutional character...
van de PVV, het zijn van een eenmanspartij...
from the PVV, it is a one-man party...
het antidemocratische, de uitspraken over de islam...
the anti-democratic nature, the statements about Islam...
in de hoofddoek bijvoorbeeld, enzovoorts.
in the headscarf for example, and so on.
Volgens mij hebben ze in de gaten dat Wilders' besje...
I think they've noticed that Wilders' little...
op deze punten niet meer werkt.
does not work on these points anymore.
Wilders heeft de verkiezingen gewonnen...
Wilders has won the elections...
en is sindsdien in peilingen...
and has since been in polls...
jij schreef al over Guus in jouw analyse...
you already wrote about Guus in your analysis...
Wilders is eigenlijk alleen maar populairder geworden...
Wilders has actually only become more popular...
bij het electoraat.
at the electorate.
Die klimt in de peilingen waar andere partijen...
It is rising in the polls where other parties...
stilstaan of dalen.
to stand still or to decline.
Nu, GroenLinks-PVN heeft ook wel iets in de peilingen...
Now, GroenLinks-PVN does have something in the polls...
maar de voorsprong van Wilders is gigantisch.
but Wilders' lead is gigantic.
Dus Wilders' besje heeft niet zoveel zin.
So Wilders' little joke doesn't make much sense.
Dat geeft hem alleen maar brandstof.
That only gives him fuel.
Hij wordt alleen maar groter op dat thema van asiel en migratie.
He is only getting bigger on the theme of asylum and migration.
Dus dat is eigenlijk een doodlopende weg.
So that is actually a dead end.
Het lijkt me heel frustrerend...
It seems very frustrating to me...
als je daar principiële bezwaar tegen hebt.
if you have principled objections to that.
Tegen die opvattingen van Wilders.
Against those views of Wilders.
En het tweede is, ook uit de eigen achterbannen...
And the second is, also from the own base...
klonk kritiek op Timmermans...
criticism of Timmermans was heard...
en ook bij D66-objetten.
and also at D66 objects.
Je kunt wel Wilders steeds bekritiseren en zwart maken...
You can criticize and vilify Wilders all the time...
maar kom vooral met eigen ideeën, met eigen plannen...
but especially come up with your own ideas, with your own plans...
om de kiezers die ooit op PvdA hebben gestemd...
to the voters who have ever voted for the PvdA...
en nu bij PVV terecht zijn gekomen...
and now ended up with PVV...
om die terug te halen.
to retrieve it.
En niet door ze de modder in te drukken...
And not by pushing them into the mud...
omdat zij zogenaamd...
because she supposedly...
of een vermeende racistische partij steunen nu.
or support an alleged racist party now.
Maar probeer ze met eigen ideeën terug te krijgen.
But try to bring them back with your own ideas.
Probeer voor het belang op te komen van mensen in de oude volkswijken...
Try to advocate for the interests of people in the old neighborhoods...
die ooit vroeger sociaal-democratisch waren.
who were once socially democratic.
Timmermans leek meer in zijn rol te zitten.
Timmermans seemed to be more in his role.
Wij weten dat hij...
We know that he...
de afgelopen zomer veel heeft nagedacht over...
this past summer I thought a lot about...
wie ben ik eigenlijk?
Who am I actually?
Wat voor soort oppositiestem wil ik eigenlijk zijn?
What kind of opposition voice do I actually want to be?
En iets wat hij zichzelf heel erg heeft voorgenomen...
And something he has really made a point of...
weten we, is dat hij probeert meer zichzelf te zijn.
We know that he is trying to be more himself.
Dus minder zich laten influisteren door anderen...
So, less being influenced by others...
wat hij allemaal moet doen en zeggen.
what he all has to do and say.
Maar het meer vanuit zijn eigen instinct te laten komen.
But to let it come from its own instinct.
Denk je dat je dat al een beetje terugzag in deze APB?
Do you think you could already see a bit of that reflected in this APB?
Dat denk ik absoluut ja.
I absolutely think so, yes.
Want hij was daar zelfverzekerd en hij was sterk.
Because he was confident there and he was strong.
Ik weet niet of hij heel veel heeft bereikt.
I don't know if he has accomplished very much.
Ik denk dat andere oppositieleders inhoudelijk meer punten hebben gescoord.
I believe that other opposition leaders have scored more points in substance.
Timmermans zit natuurlijk heel veel op koopkrachtmaatregelen...
Timmermans is of course very focused on purchasing power measures...
en een eerlijke verdeling van de lasten.
and a fair distribution of the burdens.
Dat is met de VVD heel moeilijk.
That is very difficult with the VVD.
Want er zijn gewoon te veel verschillen.
Because there are just too many differences.
Lastenverlichting voor bedrijven...
Burden reduction for companies...
of lastenverlichting voor mensen met een kleine portemonnee.
or relief for people with a tight budget.
Daar heeft hij niet heel veel punten gepakt.
He didn't score many points there.
Maar hij was zichtbaar aanwezig als een zelfverzekerde sterke oppositieman.
But he was visibly present as a confident strong opposition man.
Laten we naar de coalitiepartij gaan die jij ook hebt gevolgd.
Let's go to the coalition party that you have also followed.
Deze APB, de VVD.
This APB, the VVD.
Heel wat coalitiepartijen zaten in het brandpunt van de belangstelling.
Many coalition parties were in the spotlight.
Bij de VVD zat dat net een beetje anders, vond ik.
I found it to be a bit different with the VVD.
Ja, de VVD was eigenlijk met Dilian Yesogus als fractieleider en partijleider...
Yes, the VVD was actually with Dilian Yesogus as the group leader and party leader...
was niet zo zichtbaar.
was not so visible.
Zeker niet op dag één.
Definitely not on day one.
Dat is ook vaak het geval.
That is often the case as well.
Op dag één van de algemene politieke beschouwingen...
On the first day of the general political discussions...
hebben de fractieleiders van alle partijen vooral ruzie met elkaar.
The party leaders of all parties mainly argue with each other.
En nog niet met het kabinet.
And not yet with the cabinet.
Dat komt pas op dag twee.
That will only happen on the second day.
En een coalitiepartner die niet de grootste is...
And a coalition partner that is not the largest...
die kan vaak een beetje duiken.
that can often dive a bit.
Die hoeft niet heel vaak in te grijpen of zich te verdedigen.
They don't need to intervene or defend themselves very often.
Daarbij, de oppositie koos de aanval op...
In addition, the opposition chose to attack...
nou goed, het hele kabinet schoof op de plannen...
Well, the entire cabinet agreed on the plans...
op Wilders van de BVW en vooral op NSC...
on Wilders of the BVW and especially on NSC...
waar Nicolien van Vroonhoven het overnam van Pieter Omtzigt.
where Nicolien van Vroonhoven took over from Pieter Omtzigt.
Ik hoorde haar ook klagen van...
I also heard her complaining about...
ja, jullie kunnen mij de hele tijd wel aanvallen op de noodwet en de asielcrisis.
Yes, you can attack me all the time about the emergency law and the asylum crisis.
Maar waarom stellen jullie geen vragen aan Dilian Yesogus?
But why aren't you asking questions to Dilian Yesogus?
Want de VVD is ook van goed bestuur en van de rechtsstaat.
Because the VVD is also about good governance and the rule of law.
Dat was een beetje een cry for help of een verdeling van de aandacht.
That was a bit of a cry for help or a way to divide the attention.
Maar Yesogus zelf, die was niet al te zichtbaar.
But Yesogus himself was not very visible.
Op dag één viel Dilian Yesogus vooral op...
On day one, Dilian Yesogus particularly stood out...
toen ze zich richtte tegen Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren.
when she directed herself against Esther Ouwehand of the Party for the Animals.
Ja, dat was een heel merkwaardig moment.
Yes, that was a very strange moment.
De VVD, zeker onder Yesogus, heeft altijd een paar speerpunten...
The VVD, especially under Yesogus, has always had a few key points...
die ze graag wil noemen.
that she would like to name.
Dat is veiligheid, lastenverlichting voor werkende Nederlanders...
That is safety, relief for working Dutch people...
de hardwerkende Nederlanders...
the hard-working Dutch...
en lastenverlichting voor ondernemers, bedrijven.
and burden relief for entrepreneurs, businesses.
Dat zijn de inhoudelijke punten.
Those are the substantive points.
Op het punt van asiel en migratie zijn ze ook streng en stevig op.
On the issue of asylum and migration, they are also strict and firm.
Ze willen zich graag uitstralen.
They want to radiate.
Maar de PVV heeft daar het hoogste woord.
But the PVV has the loudest voice there.
En dat is het thema van Wilders en niet van de VVD.
And that is the theme of Wilders and not of the VVD.
Ik vermoed dat de VVD denkt...
I suspect that the VVD thinks...
waar kunnen wij nou nog de aandacht op vestigen?
Where can we still draw attention to?
Want de riedel over de hardwerkende Nederlander...
Because the spiel about the hard-working Dutchman...
en we moeten aan de slag, dat is heel consequent en consistent.
And we need to get to work, that is very consistent and coherent.
Maar daar win je geen punten mee in het debat.
But you don't earn points with that in the debate.
En op een beëindigd moment begon Yesogus...
And at a concluded moment, Yesogus began...
in het blokje over veiligheid van haar bijdrage...
in the section about safety of her contribution...
een aanval te plaatsen op Esther Ouwehand...
to launch an attack on Esther Ouwehand...
van de Partij voor de Dieren...
from the Party for the Animals...
toen ze sprak over de opkomst van antisemitisme in Nederland.
when she spoke about the rise of antisemitism in the Netherlands.
Want we zien, zeker sinds 7 oktober, maar daarvoor ook...
Because we see, especially since October 7, but also before that...
dat jodenhaat helaas steeds normaler lijkt te worden in ons land.
that antisemitism unfortunately seems to be becoming increasingly normal in our country.
Ik sta hier te spreken, terwijl een partij hier in de Kamer...
I am speaking here, while a party here in the Chamber...
de Partij voor de Dieren, net een plaatje deelt.
the Party for the Animals just shares a picture.
Lijkt heel erg onschuldig.
Looks very innocent.
We gaan trakteren op watermeloenen...
We're going to treat everyone to watermelons...
terwijl je weet dat dat een symbool is voor de steun van Hamas.
while you know that is a symbol of support for Hamas.
Dat is het niveau wat we hier hebben bereikt, voorzitter.
That is the level we have reached here, chairman.
En dat is het niveau dat we hier hebben bereikt.
And that is the level we have reached here.
En ik hoop dat het kabinet de aanpak van jodenhaat...
And I hope that the cabinet will address the issue of antisemitism...
heel erg serieus zal oppakken.
will take very seriously.
Beschuldigt mensen die strijden tegen die genocide van jodenhaat?
Does it accuse people who fight against that genocide of antisemitism?
Dat is verschrikkelijk.
That is terrible.
Dat is een valse beschuldiging...
That is a false accusation...
waardoor mensen niet zich uit kunnen spreken voor die arme Palestijnen...
making it difficult for people to speak out for those poor Palestinians...
terwijl dat nodig is.
as long as necessary.
Nou, dit was een vrij harde beschuldiging van Yesogus...
Well, that was a rather harsh accusation from Yesogus...
omdat zij hier eigenlijk Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren...
because she is actually Esther Ouwehand from the Party for the Animals...
en misschien wel de hele partij...
and maybe even the whole party...
iets wegzet die zich beschuldigd aan jodenhaat door een symbool.
someone puts something away that feels accused of anti-Semitism by a symbol.
De watermeloen is volgens mij een symbool in Palestina...
The watermelon is, in my opinion, a symbol in Palestine...
voor het Palestijnse volk.
for the Palestinian people.
Ja, de watermeloen is inderdaad een symbool van solidariteit...
Yes, the watermelon is indeed a symbol of solidarity...
met het Palestijnse volk.
with the Palestinian people.
Dat komt omdat de watermeloen, als je hem tekent...
That's because the watermelon, when you draw it...
dezelfde kleuren heeft als de Palestijnse vlag.
has the same colors as the Palestinian flag.
Dus rood, wit, groen, zwart.
So red, white, green, black.
En inderdaad is die gebruikt al in...
And indeed it has already been used in...
dat is al decennia zo overigens.
That has been the case for decades, by the way.
Dat gebeurde al in de jaren zestig.
That happened as early as the sixties.
Als een manier om solidariteit uit te drukken zonder die vlag te zwaaien.
As a way to express solidarity without waving that flag.
Dat gebeurt na 7 oktober ook weer heel erg veel.
That will happen a lot again after October 7th.
Ook omdat mensen zich zorgen maken om wat er in Gaza gebeurt.
Also because people are concerned about what is happening in Gaza.
Die vergelijking meteen maken met Hamas-aanhangers...
Making that comparison immediately with Hamas supporters...
en dus ook antisemitisme...
and thus also antisemitism...
is niet gegrond en is ook wel vrij bizar.
is not justified and is also quite bizarre.
Want het is een beschuldiging die ze ook niet hard kan maken.
Because it is an accusation that she cannot substantiate either.
Nee, en keihard.
No, and very hard.
Mensen beschuldigen van jodenhaat.
People being accused of antisemitism.
Dat is echt een hele harde.
That's really quite a tough one.
Het grootste incident bij de APB wat mij betreft...
The biggest incident at the APB as far as I'm concerned...
waar het debat over de regeringsverklaring in juli...
where the debate on the government statement in July...
heel vaak ontspoorde op onderdelen.
very often derailed in parts.
Het ging toen over de uitlating over hoofddoeken van PVV-ministers...
It was about the statement regarding headscarves made by PVV ministers...
en de omwolkingstheorieën.
and the cloud cover theories.
Ja, precies.
Yes, exactly.
En ik vind als het over Israël-Palestina gaat...
And I think when it comes to Israel-Palestine...
dat debat is al zo heftig en is al zo verschrikkelijk eigenlijk.
That debate is already so intense and is actually so terrible.
En zo totaal ontspoord dat iedereen die olie op het vuur gooit...
And so completely derailed that everyone who throws oil on the fire...
door zich op deze manier erin te mengen...
by getting involved in this way...
en eigenlijk etiket op anderen te plakken die niet gegrond zijn...
"and actually labeling others that are not justified..."
maakt dat alleen maar erger.
that only makes it worse.
Dus eerlijk gezegd vond ik dat moeilijk om naar te kijken.
So honestly, I found it difficult to watch.
En als het de bedoeling was, ik weet het niet...
And if that was the intention, I don't know...
maar als de bedoeling was, we willen doen wat Wilders hadden doet...
but if the intention was, we want to do what Wilders would have done...
een chaos scheppen, een ophef veroorzaken die viral gaat...
create chaos, cause an uproar that goes viral...
zodat de VVD punten scoort op dit punt, dan is dat niet gelukt.
So the VVD scores points on this issue, then that has not been achieved.
Want dat was in eerste instantie Rob Jetten die ingreep...
Because it was initially Rob Jetten who intervened...
om hier vooral nuance in te brengen in het gepolariseerde debat over Israël.
to especially bring nuance to the polarized debate about Israel.
En Gaza.
And Gaza.
Er stonden ook nog een aantal andere sprekers klaar om hier iets over te zeggen.
There were also several other speakers ready to say something about this.
Maar toen zei Kamervoorzitter Martin Bosma, dat gaan we niet doen.
But then said House Speaker Martin Bosma, we are not going to do that.
Dit is echt een ander onderwerp, dat gaan we bewaren voor een volgend debat...
This is really a different subject, we'll save that for the next debate...
en niet bij deze beschouwingen.
and not in these considerations.
En toen viel dat dood eigenlijk.
And then that actually died.
Dus die aanval, wat de intentie daarvan ook was, van Jesugus...
So that attack, whatever the intention behind it was, from Jesugus...
is niet geslaagd.
has not passed.
Het is wel zo dat Jesugus consequent en terecht ook...
It is true that Jesugus consistently and rightly also...
een punt maakt van antisemitisme in Nederland.
A point about antisemitism in the Netherlands.
En duidelijk aan de pro-Israelische kant staat.
And clearly stands on the pro-Israeli side.
En is er wel degelijk consequent natuurlijk.
And there is indeed a consequence, of course.
Maar goed, meer een beschuldiging van het laten klinken van hondenfluitjes...
But well, more of an accusation of making dog whistles sound...
voor Hamas-aanhangers.
for Hamas supporters.
Wat echt ook voor het Partij voor de Dieren een terroristische organisatie is...
What is really also for the Party for the Animals a terrorist organization...
waar ze moordelijks op tegen is.
that she is deadly opposed to.
Dat vond ik een hele valse beschuldiging.
I found that a very false accusation.
Een van de personen die inderdaad bij de interruptiemicrofoon stond...
One of the people who was indeed at the interrupt microphone...
was Stefan van Baarden van DENK.
Was Stefan van Baarden from DENK.
De partij die jij gevolgd hebt en waarvoor jij hier ook zit.
The party that you have followed and for which you are also here.
Zeker, zeker.
Sure, sure.
En die liep toen inderdaad weg.
And then he indeed walked away.
Later op de avond, tijdens zijn toespraak...
Later that evening, during his speech...
had hij ook een speldje op z'n verre gepikt.
he also picked up a pin from his faraway place.
Dat hij eerder op de dag niet.
That he didn't earlier in the day.
Van een watermeloen.
From a watermelon.
En daar refereerde hij ook aan in z'n speech.
And he also referred to that in his speech.
Hij vond het vals en lelijk dat Jesugus...
He found it false and ugly that Jesugus...
collega-kamerlid wegzette als antisemitisch.
colleague member was labeled as anti-Semitic.
En ook alle Nederlanders die zich inzetten tegen de oorlog in Gaza.
And also all the Dutch people who are committed to opposing the war in Gaza.
Wat viel er verder op aan Stefan van Baarden?
What else stood out about Stefan van Baarden?
Nou, Marco en Philippe hadden het beide...
Well, Marco and Philippe both had it...
over de constructieve houding van oppositiepartijen.
about the constructive attitude of opposition parties.
En DENK valt daar totaal niet onder.
And DENK does not fall under that at all.
Dat is echt de uitzondering.
That is really the exception.
Ik denk dat DENK de partij is die op de meest harde toon oppositie voert.
I think that DENK is the party that conducts opposition in the harshest tone.
Wat DENK vindt van dit kabinet is duidelijk.
What DENK thinks of this cabinet is clear.
Ze moeten weg.
They have to go.
Wij accepteren geen kabinet dat het bestaansrecht ontleent...
We do not accept any cabinet that derives its right to exist...
aan moslimhaat en racisme.
to Muslim hatred and racism.
Wij accepteren geen kabinet dat Nederland onrechtvaardiger maakt...
We do not accept a cabinet that makes the Netherlands more unjust...
met asociale keuzes.
with antisocial choices.
Wij accepteren geen kabinet dat met egoïstische zonderbokpolitiek...
We do not accept any cabinet that engages in selfish scapegoating politics...
de schuldvraag van alle problemen afwentelt op migranten.
The blame for all the problems is shifted onto migrants.
DENK zal geen moment onbenut laten...
DENK will not waste a moment...
om de slechte plannen van dit kabinet tegen te houden.
to stop the bad plans of this cabinet.
En als de mogelijkheid zich voordoet om dit kabinet naar huis te sturen...
And if the opportunity arises to send this cabinet home...
is DENK de eerste partij die dat zal doen.
Is DENK the first party to do that?
Dat is niet bepaald de constructieve houding...
That is not exactly a constructive attitude...
die we bij de andere partijen zagen.
that we saw with the other parties.
Nee, nee, het is niet mals.
No, no, it's not tender.
En hier hoor je Stefan van Baarle echt...
And here you really hear Stefan van Baarle...
die maakt het veel groter.
that makes it much bigger.
Hij maakt principieel bezwaar tegen het bestaan van het kabinet.
He fundamentally opposes the existence of the cabinet.
Hij begon zijn bijdrage ook door het kabinet extreme rechts te noemen.
He also began his contribution by calling the cabinet extreme right.
En voorzitter Martin Bosma stopte hem overigens daar ook.
And chairman Martin Bosma stopped him there as well.
Waarom vindt hij het kabinet zo problematisch?
Why does he find the cabinet so problematic?
Hij wijst erop dat er personen in het kabinet, in de coalitie...
He points out that there are individuals in the cabinet, in the coalition...
zitten, en hij bedoelt voornamelijk PVV...
sit, and he mainly means PVV...
die vrouwen de hoofddoek wil ontnemen.
those women want to take away the headscarf.
Die de Koran wil afpakken.
Who wants to take the Quran away.
Hij noemt dat racisme, moslimhaat en xenofobie.
He calls it racism, anti-Muslim hatred, and xenophobia.
Maar hij kijkt ook naar Wilders zelf en zegt...
But he also looks at Wilders himself and says...
Wilders noemt de profeet van een miljoen Nederlanders een barbaar.
Wilders calls the prophet of a million Dutch people a barbarian.
Wilders noemt vrouwen met hoofddoeken mubbies.
Wilders calls women with headscarves "mubbies."
Interessant is aan Stefan van Baarle dat hij ziet...
What is interesting about Stefan van Baarle is that he sees...
dat andere oppositiepartijen aan het veranderen zijn.
that other opposition parties are changing.
Filip, jij hebt hem gesproken volgens mij na dag 1 van de APB.
Filip, I think you spoke to him after day 1 of the APB.
En toen zei hij ook dat het hem opviel...
And then he also said that he noticed...
dat iedereen Wilders zo aan het normaliseren was.
that everyone was normalizing Wilders so much.
Ja, dat vond hij helemaal waardig.
Yes, he found that completely worthy.
Want hij kreeg daar wel steun bij in de eerste half van dit jaar.
Because he received support for that in the first half of this year.
Hij ziet nu ook, wat we net al vertelden over Timmermans en Jetten...
He now also sees what we just told about Timmermans and Jetten...
dat de partijen kiezen kennelijk voor pragmatisme...
that the parties clearly choose pragmatism...
voor een constructieve oppositie...
for a constructive opposition...
in de hoop dat ze nog wat kunnen binnenhalen.
Hoping that they can still achieve something.
Ze weten allemaal dat de coalitie geen meerderheid heeft...
They all know that the coalition has no majority...
in de Eerste Kamer.
in the Senate.
Ze kunnen daar ook echt nog wat betekenen.
They can really make a difference there.
En om begrotingen te steunen, moeten ze daar iets voor terugkrijgen.
And to support budgets, they need to get something in return for that.
Daardoor denk Principio niet daarmee.
Therefore, Principio does not think about that.
Hij vertelde mij, het bestaan zich in onze partij.
He told me, existence in our party.
Wij strijden tegen discriminatie en racisme.
We fight against discrimination and racism.
Met name in de hoek van instrumenties in Nederlanders.
In particular, in the area of instruments in the Netherlands.
Dat is een grote achterban.
That is a large support base.
En Wilders is daar natuurlijk de grote vijand van.
And Wilders is of course the great enemy of that.
Want Wilders zet die mensen weg als niet volwaardige Nederlanders.
Because Wilders dismisses those people as not fully-fledged Dutch citizens.
Ik denk, Hugo, dat als DENK dit doorzet...
I think, Hugo, that if DENK continues like this...
en andere partijen maken die andere ontwikkeling...
and other parties create that other development...
dat zij veel meer dan voorheen een echt eigen geluid...
that they have much more than before a truly unique sound...
in de Tweede Kamer kunnen worden.
in the House of Representatives can be.
Met misschien ook wel electorale gevolgen.
With possibly electoral consequences as well.
Want als alle partijen naar het midden bewegen, bij wijze van spreken...
Because if all parties move towards the center, so to speak...
of hun boodschap aanpassen...
or adjust their message...
en DENK blijft trouw dit verhaal vertellen...
and DENK remains loyal to telling this story...
wijken ze ook af van de andere oppositiepartijen.
they also differ from the other opposition parties.
Ja, het is heel interessant.
Yes, it is very interesting.
Wat ik ook interessant vond, was niet alleen...
What I also found interesting was not only...
hoe Stefan van Baarle nadenkt over de andere oppositiepartijen...
how Stefan van Baarle thinks about the other opposition parties...
maar ik denk dat zijn speech ook echt gericht was op de coalitiepartijen.
But I think his speech was really aimed at the coalition parties.
Niet PVV, maar juist VVD en NSC.
Not PVV, but rather VVD and NSC.
Hij zegt eigenlijk tegen ze in de speech van...
He is actually telling them in the speech of...
ja, dit zijn partijen die dit laten gebeuren.
Yes, these are parties that allow this to happen.
Jullie maken het gedachtegoed van Wilders salon fake.
You are making Wilders' ideology salon fake.
Ze normaliseren het.
They normalize it.
Een mooie quote was...
A beautiful quote was...
de normalisatie van haat gaat sneller dan het licht.
The normalization of hate is happening faster than light.
En dat doen ze uit puur machtsbejag...
And they do that out of pure lust for power...
in de woorden van Stefan van Baarle.
in the words of Stefan van Baarle.
Dankjewel Hugo.
Thank you, Hugo.
En dankjewel Filip.
And thank you, Filip.
Ja, jouw laatste APB waarde dit.
Yes, your last APB value this.
Jazeker, want ik ga na tien jaar Haagse verslaggeving...
Yes, because after ten years of reporting in The Hague...
iets heel anders doen voor de krant.
doing something completely different for the newspaper.
Waar ik met een beetje brok in mijn keel maar wel heel blij mee ben.
Where I am a little choked up but still very happy about.
Vanaf 1 oktober word ik de chef van onze sportredactie.
Starting October 1, I will be the head of our sports editorial team.
Ik ben ooit mijn journalistieke carrière bepaald...
I once defined my journalistic career...
begonnen als stagiaire op de sportredactie van de NRC.
started as an intern in the sports editorial department of the NRC.
En sindsdien heb ik daar een zwak voor.
And since then I've had a weakness for it.
En toen deze functie voorbij kwam, dacht ik van...
And when this position came up, I thought...
yes, dat ga ik een keer doen.
Yes, I will do that once.
En dit zijn allemaal scorebordjournalistieken uiteindelijk.
And this is all ultimately scoreboard journalism.
Ja, en in die zin lijkt het heel erg op de Haagse verslaggeving.
Yes, and in that sense, it is very similar to the reporting from The Hague.
Maar wij gaan je enorm missen, Filip.
But we are going to miss you a lot, Filip.
Ik jullie ook.
I you too.
Maar ik wil er nu nog even niet aan denken.
But I don't want to think about it right now.
Maar dankjewel voor nu.
But thank you for now.
Graag gedaan.
You're welcome.
Aangeschoven bij mij in de studio is Oscar Vermeer.
Joining me in the studio is Oscar Vermeer.
Hoi Guus.
Hi Guus.
Welkom.
Welcome.
Jij hebt een kleine christelijke partij gevolgd, de SGP.
You have followed a small Christian party, the SGP.
En via videoverbinding Rosa uit de Waal.
And via video connection, Rosa from the Waal.
Welkom, Rosa.
Welcome, Rosa.
Hai, hallo.
Hi, hello.
Jij bent op een plek waar gewerkt wordt.
You are in a place where work is being done.
Dat benoem ik meteen maar even.
I'll just mention that right away.
Dus als je gepiep en gehamer hoort...
So if you hear beeping and hammering...
dan is dat dus wat er bij jou gebeurt, volgens mij, hè?
So that's what happens to you, I think, right?
Ja, klopt.
Yes, that's correct.
De hardwerkende Nederlander is hier aanwezig bij mij in de buurt.
The hard-working Dutchman is here nearby me.
Heel goed.
Very good.
En jij, Rosa, je hebt de ChristenUnie gevolgd.
And you, Rosa, you have followed the Christian Union.
Maar we beginnen even met de SGP.
But let's start with the SGP.
Oscar, jij wilde een fragment laten horen...
Oscar, you wanted to play a clip...
maar dan niet een fragment van de APB van dit jaar...
but then not a fragment of this year's APB...
maar iets van vorig jaar.
but something from last year.
Eigenlijk zou ik de vraag bij de minister-president neer willen leggen.
Actually, I would like to pose the question to the Prime Minister.
Herkent u die zorgen die ik zojuist langsliep?
Do you recognize those concerns that I just went by?
Van die leraar, die eenverdiener, die boer, het jonge stelletje...
Of that teacher, that single-income earner, that farmer, the young couple...
de militair, de agent.
the soldier, the officer.
En daarbij de vraag, wat wil het kabinet daaraan doen?
And with that the question, what does the cabinet want to do about it?
Waarom wilde je dit laten horen?
Why did you want to share this?
Nou, wat je hier heel mooi hoort, is een soort wensenlijstje...
Well, what you hear very nicely here is a kind of wish list...
wat de lijsttrekker van de SGP, Chris Stoffer, opnoemt.
what the SGP's list leader, Chris Stoffer, mentions.
Hij heeft het over de boer.
He is talking about the farmer.
Hij heeft het over de visserman die het moeilijk heeft.
He is talking about the fisherman who is struggling.
Een prachtig archaïsch woord trouwens.
A beautiful archaic word, by the way.
Hij heeft het even over de wolf, over de woningnood en de statushouder...
He briefly speaks about the wolf, the housing shortage, and the status holder...
die steeds urgentie krijgt.
that keeps receiving urgency.
Hij heeft het over de militair die aandacht moet krijgen...
He is talking about the soldier who needs to receive attention...
over de politieman die niet in de wijk is.
about the policeman who is not in the neighborhood.
Al dat soort onderwerpen.
All those kinds of subjects.
En migratie maakt een belangrijk deel uit van zijn betoog.
And migration is an important part of his argument.
Er zijn grenzen en er moet moed zijn om de toestroom in te dammen.
There are limits, and there needs to be courage to contain the influx.
En het aardige is dat als je kijkt wat er nu gebeurt...
And the nice thing is that if you look at what is happening now...
het kabinet wat er nu zit, dat dat natuurlijk heel erg lijkt...
the cabinet that is currently in place, it certainly seems very much like...
op al die wensen die hij vorig jaar indien.
on all those wishes that he submitted last year.
Betekent dat dan ook dat hij een soort loyale oppositie is?
Does that mean that he is some sort of loyal opposition?
Ja, dat denk ik wel.
Yes, I think so.
Als je zijn betoog dit jaar hoorde en ernaast legt...
If you heard his argument this year and compare it...
hoor je dat al dit soort onderwerpen eigenlijk nauwelijks meer terugkomen.
Do you notice that these kinds of topics hardly come up anymore?
En dat hij toch weer terugkeert naar zijn traditionele SGP-onderwerpen...
And that he returns to his traditional SGP topics...
die we allemaal wel kunnen bedenken.
that we can all think of.
De rol van het gezin, het fiscale verschil wat er nog is...
The role of the family, the tax difference that still exists...
tussen eenverdieners en tweeverdieners.
between single earners and dual earners.
De sluipende euthanasiepraktijk en dat soort dingen.
The creeping euthanasia practice and that kind of thing.
Maar die andere onderwerpen niet meer.
But those other topics no longer.
Dus dit kabinet past eigenlijk wel een beetje bij de SGP.
So this cabinet actually fits a bit with the SGP.
Het was ook wat hij aan de formateurs geeft.
It was also what he gives to the formateurs.
Kim Putters helemaal in het begin.
Kim Putters right at the beginning.
Dit is het kabinet wat wij wel zien zitten.
This is the cabinet that we are in favor of.
Dus daar voelt hij zich comfortabel bij.
So he feels comfortable with that.
Nou is de SGP vaak een factor van betekenis.
Well, the SGP is often a significant factor.
In de kabinet Rutte was dat ook zo.
In the Rutte cabinet, that was also the case.
De SGP was toen vaak nodig voor meerderheden.
The SGP was often needed for majorities at that time.
Ook in de Eerste Kamer.
Also in the Senate.
Hebben zij die positie nu ook?
Do they have that position now as well?
En buiten ze dat ook uit?
And do they express that as well?
Ja, die positie hebben ze nu...
Yes, they have that position now...
in de Tweede Kamer niet.
not in the House of Representatives.
Want daar is natuurlijk een ruime meerderheid.
Because there is of course a large majority.
Maar in de Eerste Kamer dus wel.
But in the Senate, yes.
Waar een tekort is van zetels voor de coalitie.
Where there is a shortage of seats for the coalition.
En ze komen er negen tekort voor een meerderheid.
And they are nine short for a majority.
De SGP heeft twee zetels in de Eerste Kamer.
The SGP has two seats in the Senate.
Dus zijn daarmee van belang.
So they are of importance.
Want kunnen helpen aan een meerderheid voor voorstellen.
Because they can help achieve a majority for proposals.
En dat zie je al terug aan de giftenaftrek.
And you can already see that reflected in the tax deduction for donations.
Daar wilde het kabinet iets aan doen.
The cabinet wanted to do something about that.
En dat blijft nu bestaan.
And that will now remain.
Dus dat is echt een gest richting de SGP.
So that is really an insult towards the SGP.
En hoe kijkt ze bij de SGP toch de staatkundigheid...
And how does she view the political engagement at the SGP...
reformeerde partij naar die noodwet...
Reformed party towards that emergency law...
waar het de hele tijd over is gegaan?
What has it all been about?
Daar zijn ze niet voor.
That's not what they're for.
Er was een debatje met Timmermans.
There was a debate with Timmermans.
Al helemaal in het begin.
Right at the beginning.
Christoffer kwam ook al vrij snel naar de interruptiemicrofoon.
Christoffer also quickly came to the interrupt microphone.
Ja, ze willen gewoon ordentelijke wetgeving.
Yes, they just want proper legislation.
Dat past natuurlijk ook echt bij de SGP.
That really suits the SGP.
En in zijn eigen betoog benadrukte hij dat ook nog een keer.
And in his own speech, he emphasized that once again.
Dat dat echt op die manier moet lopen.
That it really has to happen that way.
Ze hebben gisteravond ook meegestemd...
They also voted last night...
met de motie van Timmermans om een spoedwet te doen.
with Timmermans' motion to implement an emergency law.
En niet via de noodwet.
And not through the emergency law.
Dus wat dat betreft.
So in that respect.
Ze willen er heel graag wat aan doen.
They really want to do something about it.
Ze zijn blij met het kabinet.
They are happy with the cabinet.
Maar het moet wel op een fatsoenlijke manier.
But it has to be done in a decent way.
Dus op dat punt zijn ze dan weer even niet...
So at that point they are not...
zo'n factor om op te bouwen voor het kabinet.
such a factor to build on for the cabinet.
Nee, dat is waar. Dat klopt.
No, that's true. That's correct.
Ja, daar zie je misschien ook een beetje...
Yes, there you might see a little bit of that too...
aan de ene kant je principes en bestaansrecht...
on one hand your principles and right to exist...
van je partij ook misschien wel een beetje.
from your party perhaps a little bit as well.
Volgens fatsoenlijke manieren.
According to decent manners.
Fatsoenlijk democratisch geregeld.
Decently democratic organized.
En aan de andere kant de wensen die je hebt.
And on the other hand, the wishes that you have.
En dan zie je dat hier toch dat eerste de doorslag geeft.
And then you see that the first one really makes the difference here.
Kees van der Staaij, de leider van de SGP...
Kees van der Staaij, the leader of the SGP...
had altijd, wist natuurlijk, je komt altijd laat aan het woord...
always had, of course, you always arrive late to speak...
in zo'n debat, dus je moet even opvallen.
In such a debate, you need to stand out a bit.
Die nam altijd een attribuut mee.
She always took an attribute with her.
Om de boel weer even een beetje wakker te schudden.
To shake things up a bit again.
Een kunstwerk of een keer een ijsvogel die hij meenam.
A work of art or once a kingfisher that he took with him.
Wat doet Christopher om de massa in vervoering te brengen?
What does Christopher do to captivate the crowd?
Nou, nog niet zo heel veel, vind ik zelf.
Well, I don't think it's a lot yet.
Het lijkt me ook uitermate moeilijk om Kees van der Staaij op te volgen.
I also find it extremely difficult to succeed Kees van der Staaij.
Die niet alleen dingen meenam, maar natuurlijk ook humor...
Who not only took things with him, but of course also humor...
had, zelfspold, zeer scherp was.
had, self-involved, was very sharp.
Maar ik bedenk me daarbij ook altijd dat Kees van der Staaij...
But I always think about Kees van der Staaij...
13 jaar fractievoorzitter is geweest.
Has been fraction leader for 13 years.
Een dienstvoorganger, Bas van der Vlies, 24 jaar.
A servant leader, Bas van der Vlies, 24 years old.
En dit was de tweede keer dat Christopher er was.
And this was the second time that Christopher was there.
Dus hij heeft nog wat jaren om te oefenen.
So he has a few years left to practice.
Dus wat dat betreft heb ik goede hoop dat hij ook tot zo'n statuur...
So in that regard, I have good hope that he will also reach such stature...
uiteindelijk zou kunnen krijgen.
could eventually get.
De SGP is de oudste partij in de Tweede Kamer.
The SGP is the oldest party in the House of Representatives.
Opgericht in 1918, zeg ik uit mijn hoofd.
Founded in 1918, I believe.
Heeft duidelijke staatsrechtelijke principes, zei je net terecht.
It has clear constitutional principles, you just rightly said.
Ik vond één ding heel opvallend aan Christopher...
I found one thing very striking about Christopher...
waar ik dacht, gaat er toch iets veranderen bij de SGP?
Where I thought, is something going to change at the SGP after all?
Dat was de allereerste interruptie die hij pleegde.
That was the very first interruption he made.
Jij noemde hem net ook al even tegen Frans Timmermans.
You just mentioned him briefly in relation to Frans Timmermans.
En dat ging over asiel.
And that was about asylum.
En het eerste wat hij deed was een onderzoek aanhalen van Maurice de Hond...
And the first thing he did was cite a study by Maurice de Hond...
waaruit bleek dat driekwart van de Nederlanders wil...
from which it appeared that three-quarters of the Dutch want...
dat er iets gedaan wordt aan de asielinstroom.
that something is being done about the influx of asylum seekers.
En toen dacht ik, wat een on-SGP-achtige manier om een punt te maken.
And then I thought, what an un-SGP-like way to make a point.
Want de SGP is nog nooit in peilingen geïnteresseerd geweest.
Because the SGP has never been interested in polls.
Nee, en daar ook nog eens benadrukken...
No, and to emphasize that as well...
die GroenLinks-PvdA-stemmers dat ook wilden.
those GroenLinks-PvdA voters who wanted that too.
Dus ook nog direct richting Timmermans.
So also directly towards Timmermans.
Ja, dat viel me ook op.
Yes, I noticed that too.
Ik weet niet precies wat dat nou strategie is of er uitvloepte.
I don't really know what that strategy is or where it came from.
Ik dacht, net zoals jij even, dit is een hele andere SGP die we gaan zien.
I thought, just like you for a moment, this is a completely different SGP that we are going to see.
Ook omdat het de allereerste interruptie was.
Also because it was the very first interruption.
Maar uiteindelijk bleek het toch weer de oude traditionele SGP te zijn...
But in the end, it turned out to be the old traditional SGP again...
die we kennen.
that we know.
Dus dit kwam later niet meer terug.
So this didn't come back later.
Dank je wel, Oscar.
Thank you, Oscar.
En Rosa, jij volgde de ChristenUnie.
And Rosa, you followed the Christian Union.
Welk fragment wil je laten horen?
Which excerpt do you want to play?
Waar gaan we naar luisteren?
What are we going to listen to?
We gaan luisteren naar Mirjam Bikker...
We are going to listen to Mirjam Bikker...
die op de eerste avond van de politiek beschouwingen...
that on the first evening of the political discussions...
Nicolien van Vroonhoven, NSC-leider, interropeert.
Nicolien van Vroonhoven, NSC leader, interrupts.
De oppositie is NSC dan eigenlijk aan het aanvallen over de noodwet...
The opposition is actually attacking NSC over the emergency law...
waar het hele debat over zal gaan.
what the whole debate will be about.
Of dat noodzakelijk is.
Whether that is necessary.
En proberen eigenlijk verschillende manieren onder druk te zetten.
And actually try to pressure different ways.
En bij de ChristenUnie klonk dat als volgt.
And with the Christian Union, it sounded as follows.
Ja, er moet wat gebeuren rond migratie.
Yes, something needs to happen regarding migration.
En ja, dit kabinet heeft allerlei plannen.
And yes, this cabinet has all sorts of plans.
En ik begrijp van mevrouw van Vroonhoven dat ze behoorlijk klaar liggen.
And I understand from Mrs. van Vroonhoven that they are quite ready.
Maar dat betekent...
But that means...
Dat betekent niet dat je het recht zo buigt naar je zin.
That doesn't mean you can twist the law to your liking.
Dit is uitzonderlijke wetgeving.
This is exceptional legislation.
Maar dat dan juist NSC, waar ik schouder aan schouder stond in de coronacrisis...
But that's exactly NSC, where I stood shoulder to shoulder during the corona crisis...
om dat noodrecht te beperken waar het kon...
to limit that state of emergency where it could...
dat die hier nu naar grijpt...
that it is now reaching for this here...
ik ben nog steeds op zoek naar de reflectie waarom dat gekozen is.
I am still looking for the reflection on why that was chosen.
Waar luisteren we naar? Wat viel je hier aan op?
What are we listening to? What stood out to you here?
Nou ja, ik wil dit fragment laten horen...
Well, I want to play this fragment...
omdat wat mij betreft dit toont hoe de ChristenUnie oppositie wil gaan voeren.
because as far as I'm concerned this shows how the ChristianUnion wants to conduct opposition.
De afgelopen jaren, zeven jaar lang, is de ChristenUnie in het kabinet geweest.
For the past seven years, the ChristenUnie has been in the government.
En sinds de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar...
And since the parliamentary elections last year...
zijn ze eigenlijk op zoek naar hun eigen geluid opnieuw.
Are they actually looking for their own sound again?
Wat is hun geluid zonder dat ze in het kabinet zitten?
What is their sound when they are not in the cabinet?
En daar kwamen ze eigenlijk uit op hun klassieke ChristenUnie-waarden...
And that actually led them to their classic ChristenUnie values...
zoals het gezin, aandacht voor samenleving, gemeenschapszin, dat soort zaken.
like family, attention to society, community spirit, that kind of thing.
En ook redelijkheid.
And also reasonableness.
En eigenlijk proberen ze zichzelf weer te profileren als een klassieke middenpartij.
And actually, they are trying to reestablish themselves as a classic centrist party.
Dat hoor ik ook in dit fragment terug.
I hear that reflected in this fragment as well.
Dus aan de ene kant geeft ze het NSC gelijk dat er iets moet gebeuren...
So on the one hand, she agrees with the NSC that something needs to be done...
en aan de andere kant zegt ze dat de manier waarop dit instrument...
and on the other hand, she says that the way this instrument...
eigenlijk niet is in verhouding.
actually not is in proportion.
En had ook verwacht het NSC daarin terug te vinden.
And had also expected to find the NSC in it.
Dus eigenlijk kiest ze voor een heel procedureel argument...
So actually she is opting for a very procedural argument...
toen meer oppositie deden nu.
when more opposition did now.
Maar in plaats van dat ze zegt, nou ja, moreel kan dit niet...
But instead of saying, well, morally this can't be...
zoals bijvoorbeeld de Partij voor de Dieren heeft gedaan.
such as the Party for the Animals has done.
Die zei van, ja, dit is zonder blokpolitiek.
He said, yes, this is without bloc politics.
Hier raak je mee de kwetsbaarste van de samenleving, de migranten.
Here you touch upon the most vulnerable in society, the migrants.
Zegt de ChristenUnie eigenlijk van, nou weet je...
Does the Christian Union actually say, well you know...
dit instrument is niet in orde.
this instrument is not functioning properly.
En dat viel mij op.
And that stood out to me.
Dus in die zin doet ze eigenlijk handreikeningen naar veel coalitiepartijen.
So in that sense, she is actually reaching out to many coalition parties.
Zij zit natuurlijk in een beetje het midden van het politiek spectrum.
She is of course in somewhat the middle of the political spectrum.
Wordt vaak een beetje aan de linkerkant geschaard.
Is often somewhat skewed to the left.
Maar je ziet die middenpartijen allemaal wel een beetje deze houding aannemen.
But you can see those center parties all adopting this attitude a bit.
Dat valt al wat langer op, maar dat viel nu bij de APB helemaal op.
That's been noticeable for a while, but it was particularly evident during the APB.
Dat gold voor de ChristenUnie misschien nog wel het meeste.
That applied to the Christian Union perhaps more than anything else.
Maar je zag het ook bij het CDA en bij Vodafone.
But you saw it with the CDA and Vodafone as well.
Dat gold, D66 ook wel een beetje.
That applied to D66 as well, to some extent.
Zag je hier dan ook een soort zoektocht van de ChristenUnie...
Did you also see a kind of quest from the ChristianUnion here...?
naar een nieuwe manier van observatie voeren?
to a new way of conducting observations?
Nou ja, absoluut.
Well, absolutely.
Kijk, de ChristenUnie heeft onlangs ook een nieuwe partijvisie naar buiten gebracht...
Look, the ChristianUnion has recently unveiled a new party vision...
waarin ze eigenlijk aangeven dat ze zich niet te veel...
in which they actually indicate that they should not take too much...
en ze hadden kritiek gekregen ook vanuit de partij zelf...
and they had received criticism from within the party itself...
om niet te veel in de linkse hoek te worden geduwd.
to avoid being pushed too much into the left corner.
Ik vond dat je in dit debat ook terugzag...
I felt that you also saw this in the debate...
dat de ChristenUnie daadwerkelijk handreikingen deed...
that the Christian Union actually made proposals...
ook naar meer rechterpartijen, zoals naar de PVV, Geert Wild.
also to more right-wing parties, such as the PVV, Geert Wilders.
Dus Bikker vroeg van...
So Bikker asked from...
kan ik met de PVV samenwerken om meer blauw op straat te krijgen?
Can I work with the PVV to get more police on the streets?
Het begon eigenlijk over een typisch rechtsonderwerp van law and order.
It actually started with a typical law and order subject.
En ook in de partijvisie waar ze laatst mee naar buiten kwamen...
And also in the party vision they recently presented...
wilden ze eigenlijk aangeven dat ze weer meer willen doen...
Did they actually want to indicate that they want to do more again...?
op het thema van veiligheid, aanpak van drugscriminaliteit...
on the theme of safety, tackling drug crime...
ook ervoor zorgen dat de wijkagent weer op straat kan komen.
also ensure that the neighborhood officer can return to the streets.
En daarmee zie je eigenlijk dat de ChristenUnie zich probeert te profileren...
And with that, you can actually see that the ChristenUnie is trying to position itself...
op wat meer klassiek rechtse thema's.
on somewhat more classic right-wing themes.
En de linkse hoek, linkse thema's wat meer achterwege wil laten.
And the left corner wants to leave leftist themes somewhat aside.
Ik miste een beetje de tegenbegrotingen dit jaar.
I missed the counterbudgets a bit this year.
Ook een beetje een traditie van de algemene politieke beschouwingen.
Also a bit of a tradition of the general political debates.
Als enige partij kwam de ChristenUnie wel met een tegenbegroting.
The Christian Union was the only party to come up with an alternative budget.
Waarom zij wel?
Why them and not me?
Je ziet eigenlijk dat zo'n tegenbegroting heel erg past...
You can actually see that such an opposing budget fits very well...
in de manier hoe de ChristenUnie constructief oppositie wil voeren.
in the way the Christian Union wants to constructively engage in opposition.
Ze willen met voorstellen komen, met alternatieven...
They want to come up with proposals, with alternatives...
en ook dekkende alternatieven.
and also covering alternatives.
Ze willen ook geld kunnen regelen.
They also want to be able to arrange money.
Hun verschuiving was onder andere...
Their shift was among other things...
minder geld naar kerncentrales, maar meer naar maatschappelijke diensttijd.
Less money for nuclear power plants, but more for social service time.
Naar een btw-verhoging en andere zaken die het verenigingsleven...
Towards a VAT increase and other matters that affect community life...
de samenleving weer kunnen versterken.
be able to strengthen society again.
Want dat misten ze heel erg in de huidige kabinetsplannen.
Because they missed that very much in the current cabinet plans.
Dankjewel Rosa Uittenwaal en Oscar Vermeer.
Thank you Rosa Uittenwaal and Oscar Vermeer.
Bedankt.
Thank you.
Graag gedaan.
You're welcome.
Oscar vertrekt en inmiddels schuiven aan Eppo Keunig en Christian Pelgrim.
Oscar leaves and in the meantime, Eppo Keunig and Christian Pelgrim take a seat.
Hallo.
Hello.
Wij gaan het hebben over de Partij voor de Dieren, BBB en over de SP.
We are going to talk about the Party for the Animals, BBB, and the SP.
En daar gaan we mee beginnen, Christian.
And we're going to start with that, Christian.
Jij hebt op de SP gelet.
You have been paying attention to the SP.
En niet alleen tijdens de APB, maar dat begon al eerder.
And not only during the APB, but that started even earlier.
Want we hebben samen aan de vooravond van de APB Jimmy Dijk lang gesproken.
Because we talked together at the dawn of the APB with Jimmy Dijk.
Ja, klopt.
Yes, that's right.
En dat interview hadden we woensdagochtend in de krant.
And we had that interview in the newspaper on Wednesday morning.
Dus vlak voor het begin van de politieke beschouwingen.
So just before the start of the political discussions.
En uit dat interview werd eigenlijk al heel duidelijk...
And from that interview, it became very clear...
dat Jimmy Dijk als nieuwe SP-leider...
that Jimmy Dijk as the new SP leader...
hij zit er nu negen maanden als nieuwe partijleider...
he has been there as the new party leader for nine months now...
eigenlijk een nieuwe koers inslaat met de SP.
actually takes a new course with the SP.
Want hij legde in dat interview met ons...
Because he explained in that interview with us...
heel veel nadruk op migratie en integratie.
a lot of emphasis on migration and integration.
Culturele thema's waar de SP toch jarenlang een beetje mee geworsteld heeft.
Cultural themes that the SP has struggled with a bit for years.
En nu daar best een stevige lijn in trok.
And now drew quite a strong line in that.
Dat hij zei van iedereen die hier komt...
That he said about everyone who comes here...
arbeidsmigranten, studiemigranten noemt hij dan als eerste.
He first mentions labor migrants, study migrants.
Maar ook mensen die hier asiel aan vragen...
But also people who apply for asylum here...
die moeten gewoon allemaal snel de taal leren.
They simply all need to learn the language quickly.
Want wijken veranderen als dat niet goed gebeurt.
Because neighborhoods change if that doesn't happen properly.
Een moeder die op het schroplijn gevraagd wordt om overblijfmoeder te worden...
A mother who is asked to become a lunch supervisor on the school line...
als ze de taal niet spreekt...
if she doesn't speak the language...
als ze daar niet eens op antwoorden.
if they don't even respond to that.
Dat kan zo niet langer.
That can't go on like this any longer.
Wat zag jij terug in het debat van die nieuwe koers?
What did you recognize in the debate about that new course?
Nou, dat die dat al meteen in het debat ook inzetten.
Well, they are already using that in the debate right away.
Dus toen Dylan Jezogus van de VVD aan de beurt was...
So when Dylan Jezogus from the VVD had his turn...
toen interrumpeerde hij haar om haar voor te leggen.
Then he interrupted her to present it to her.
Hé, wat vind jij eigenlijk van dit idee?
Hey, what do you actually think of this idea?
Zou mevrouw Jezogus kunnen begrijpen...
Could Mrs. Jezogus understand...
dat gezien de geschiedenis van arbeidsmigratie in Nederland...
given the history of labor migration in the Netherlands...
vanuit de jaren zestig, zeventig, tachtig...
from the sixties, seventies, eighties...
u kent de geschiedenis, mag ik hopen...
You know the history, I hope...
dat er dan nu ook een grote noodzaak is...
that there is now also a great need...
dat mensen die hier naartoe worden gehaald om hier te komen werken...
that people who are brought here to work...
dat die de taal leren.
that they learn the language.
Dat het ook een voorwaarde is...
That it is also a requirement...
en dat het niet een vrijblijvendheid is zoals dat in het verleden geweest is.
and that it is not an option as it has been in the past.
En dat het nog steeds op dit moment niet gebeurt.
And that it still isn't happening at this moment.
En dat ook daar, als we het over migratie hebben...
And that there too, when we talk about migration...
in heel veel buurten en wijken grote problemen zijn.
in many neighborhoods and districts there are major problems.
Botsende culturen, laten we het zo zeggen.
Clashing cultures, let’s put it that way.
Botsende vormen van samenleving.
Clashing forms of society.
Samenleven, eigenlijk niet samenleven daarmee...
Living together, actually not living together with that...
omdat mensen de taal niet spreken.
because people do not speak the language.
Maar is mevrouw Jezogus dan met de SP-fractie van mening...
But does Mrs. Jezogus then agree with the SP faction that...
dat iedere arbeidsmigrant die naar Nederland wordt gehaald...
that every labor migrant brought to the Netherlands...
verplicht de taal moet leren?
Is learning the language mandatory?
Betaald door de werkgever?
Paid by the employer?
En het opvallende was dat Jessica hier dus meteen heel positief op reageerde.
And the striking thing was that Jessica reacted very positively to this immediately.
En dat ze meteen de samenwerking zocht.
And that she immediately sought collaboration.
En dat ze zei, nou, goed idee.
And she said, well, good idea.
Maar laten we dan wel zorgen dat het ook echt verplicht is.
But let's make sure that it is actually mandatory.
En dat mensen die dan niet de taal leren...
And that people who do not learn the language...
dat die ook niet Nederlander kunnen worden.
that they also cannot become Dutch.
En ze complimenteerde Jimmy Dijk ook nog met het interview...
And she also complimented Jimmy Dijk on the interview...
omdat ze het zo mooi vond.
because she found it so beautiful.
En ze zei erbij van, nou, ik weet niet of je dit uit mijn mond wil horen.
And she added, well, I don't know if you want to hear this from me.
Dus eigenlijk werd hij ook een beetje bijna doodgeknuffeld...
So actually he was also almost hugged to death...
door zijn klassentegenstander in de kamer.
by his class opponent in the room.
Maar het eindigde dus inderdaad ermee dat Jessica zei van...
But it indeed ended with Jessica saying...
nou, laten we hier samen naar kijken.
Well, let's take a look at this together.
Dus er ontstond een soort...
So there arose a kind of...
ja, er ontstonden nieuwe coalities, zou je kunnen zeggen.
Yes, new coalitions emerged, you could say.
Ja, een onverwacht verbondje, ja.
Yes, an unexpected little bond, yes.
Ja.
Yes.
Jimmy Dijk, dat benoemden we ook in het interview.
Jimmy Dijk, we mentioned that in the interview as well.
Maar het valt mij in ieder geval altijd op dat Wilders anders op hem reageert...
But it always stands out to me that Wilders reacts differently to him...
dan dat hij op andere oppositiegeluiden reageert.
than that he responds to other opposition voices.
Dat was dit debat ook alweer een beetje zo, vond ik.
I thought that was a bit the case in this debate as well.
Hij lijkt iets los te maken bij Wilders...
He seems to be triggering something in Wilders...
door zijn aanvallende manier van hem tegemoet treden.
by his aggressive way of approaching him.
Nooit genoegen nemen met antwoorden en eigenlijk Wilders overschreeuwen.
Never settle for answers and actually outshout Wilders.
Wilders lijkt er altijd moeilijk mee te hebben.
Wilders always seems to have a hard time with it.
Dat viel me nu ook weer op.
That struck me again as well.
Ja, het bijzondere is dat Wilders hem...
Yes, the remarkable thing is that Wilders...
Wilders vindt Jimmy Dijk...
Wilders thinks Jimmy Dijk...
een tegenaanval waard.
a counterattack worth it.
Waar hij bij anderen het meer van zich af laat schudden...
Where he lets go of things more easily with others...
en dan laat ze allemaal maar praten.
and then let them all talk.
Gaat hij bij Jimmy Dijk harder de tegenaanval in...
Is he going to launch a stronger counterattack against Jimmy Dijk...?
door te zeggen, ja, grote nul, jij bereikt helemaal niks...
by saying, yes, big zero, you achieve absolutely nothing...
en je neemt geen verantwoordelijkheid.
and you take no responsibility.
Koreaanse toestanden.
Korean conditions.
Dus dat is wel interessant, dat hij zo'n kleine partij...
So that is quite interesting, that he is such a small party...
het waard vindt om hard aan te vallen.
it is worth attacking hard.
Toch is de SP een partij die natuurlijk sociaal-economisch...
Nonetheless, the SP is a party that is naturally socio-economically...
natuurlijk altijd de nadruk heeft gelegd op klassenstrijd...
of course has always emphasized class struggle...
op middel...
on average...
meer loon naar werken, dat soort dingen.
more pay for work, that kind of thing.
Ook dit debat was dat ook wel weer de hoofdmoot.
This debate was also again the main focus.
Ja, en dat is natuurlijk ook wel het doel van Jimmy Dijk...
Yes, and that is of course also the goal of Jimmy Dijk...
om als de grote tegenstander van Geert Wilders...
as the main opponent of Geert Wilders...
zichzelf te laten zien.
to show oneself.
En dat zag je dan wel.
And you could see that.
Kijk, op migratie en integratie...
Look, on migration and integration...
wil hij nu duidelijker zijn...
Does he want to be clearer now...
wat zijn nieuwe SP-koers is.
what the new SP course is.
Hij vond dat daar in het verleden...
He thought that there in the past...
te veel vaagheid over bestond.
too much vagueness about existence.
Terwijl dit een belangrijk thema is voor veel kiezers.
While this is an important issue for many voters.
Maar de hoofdmoot voor de SP...
But the main focus for the SP...
blijft toch echt wel die klassieke onderwerpen...
it really does remain those classic subjects...
zoals armoede, zorg, sociale zekerheid.
such as poverty, healthcare, social security.
En hij noemde het verraad...
And he called it betrayal...
dat het kabinet daar te weinig mee doet.
that the cabinet is doing too little about it.
Terwijl juist de PVV daar ook in de campagne...
While it is precisely the PVV that in the campaign...
zo'n thema van had gemaakt.
such a theme of had made.
Met miljarden bezuinigingen in de ouderenzorg...
With billions in budget cuts in elderly care...
de gehandicaptenzorg en de jeugdzorg.
disability care and youth care.
Het is verraad.
It is betrayal.
Het korten van de WW.
The shortening of the unemployment benefits.
Het is verraad.
It is betrayal.
Het terugdraaien van de verhoging van het minimumloon.
Reversing the increase of the minimum wage.
Het is verraad.
It is betrayal.
De grootste huurverhoging in 30 jaar tijd.
The largest rent increase in 30 years.
Het is verraad.
It is betrayal.
Jimmy Dijk lijkt zich ook echt te richten...
Jimmy Dijk seems to really focus...
op de kiezer die nu PVV heeft gestemd...
on the voter who has now voted for PVV...
maar misschien in het verleden...
but maybe in the past...
Partij van de Arbeid of SP.
Labour Party or SP.
Je zou kunnen zeggen...
You could say...
een sociaal-economisch linksverhaal.
a socio-economic leftist narrative.
Een cultureel rechtsverhaal.
A cultural right-wing narrative.
Sterk anti-immigratie.
Strong anti-immigration.
En kritisch op integratie.
And critical of integration.
Electoraal zit de partij...
Electorally, the party...
een beetje, zou je kunnen zeggen, op roze.
a little, you could say, on pink.
Ze voelen de tijdgeest aan.
They sense the spirit of the times.
Mensen weten waar op dit moment...
People know where at this moment...
een groot deel van de kiezer zit.
a large part of the electorate sits.
Toch betaalt zich dat nog steeds niet uit in zetels.
Yet it still does not pay off in seats.
Wat kan Jimmy Dijk doen...
What can Jimmy Dijk do...
om daar toch nog iets aan te veranderen?
to change something about it after all?
Met migratie en integratie...
With migration and integration...
zal SP nooit de verkiezingen winnen...
the SP will never win the elections...
als hoofdthema.
as the main theme.
Dat is gewoon het kernthema voor de PVV.
That is simply the core theme for the PVV.
Dus hij zal echt wel die klassieke SP-thema's...
So he will really have those classic SP themes...
als hoofdmoot blijven gebruiken.
to continue to use as the main focus.
Dus hij hoopt vooral...
So he is mainly hoping...
Wilders daar keihard op te kunnen aanvallen.
To be able to attack Wilders hard on that.
Op bezuinigingen.
On cuts.
Zeker als de bezuinigingen...
Certainly when the cutbacks...
bijvoorbeeld de werkloosheidsuitkeringen...
for example, unemployment benefits...
concreet worden.
become concrete.
Dan zou het best wel eens kunnen...
Then it could very well be...
dat er veel meer onvrede gaat komen...
that there will be much more dissatisfaction...
over dit kabinet.
about this cabinet.
Dat is het moment dat Jimmy Dijk...
That is the moment that Jimmy Dijk...
daarvan hoopt te profiteren.
hopes to benefit from that.
Maar tegelijkertijd wil hij dan wel...
But at the same time, he does want to...
dat voor kiezers duidelijk is...
that it is clear for voters...
de SP is niet zoals andere linkse partijen...
the SP is not like other leftist parties...
de SP is niet woke.
the SP is not woke.
De SP is ook hard over integratie.
The SP is also tough on integration.
Dus dat moet duidelijk zijn.
So that should be clear.
Maar dat gaat niet de hoofdmoot voor de SP worden.
But that will not be the main focus for the SP.
Dankjewel, Christian.
Thank you, Christian.
Graag gedaan.
You're welcome.
Wij gaan door naar het BBB, de coalitiepartij.
We are moving on to the BBB, the coalition party.
Eppo, jij hebt gekeken naar hoe...
Eppo, you looked at how...
Caroline van der Plas het deed.
Caroline van der Plas did it.
Wat viel je allereerst op...
What stood out to you first...?
als je naar Caroline van der Plas keek?
if you looked at Caroline van der Plas?
En naar haar manier van spreken?
And what about her way of speaking?
Als het om haar manier van spreken gaat...
When it comes to her way of speaking...
dan was de eerste dag heel duidelijk...
then the first day was very clear...
dat ze enorme last van haar keel had.
that she had a tremendous pain in her throat.
Glaasjes water.
Glasses of water.
Hoesten.
Coughing.
Overigens net als Mona Keijzer.
By the way, just like Mona Keijzer.
In het kabinet en ook in vak K...
In the cabinet and also in section K...
bleef ze ook maar hoesten.
if only she kept coughing.
Ja, waarbij we...
Yes, in which we...
van Mona Keijzer uit betrouwbare bron hebben vernomen...
from Mona Keijzer we have heard from a reliable source...
dat zij toen een keelpastie onder haar...
that she then had a throat surgery under her...
achterste vandaan haalde.
pulled from behind.
En haar hoesten heeft kunnen inhouden.
And she has been able to hold back her coughing.
Tijdens de troonrede zelf.
During the throne speech itself.
O ja, dat was dat fragmentje dat werd gedeeld op sociale media.
Oh yes, that was that little snippet that was shared on social media.
Wat doet Mona Keijzer...
What is Mona Keijzer doing...
midden tijdens de troonrede?
In the middle of the throne speech?
Het was een keelpastie.
It was a throat pasty.
Caroline van der Plas worstelde ook met haar gezondheid.
Caroline van der Plas also struggled with her health.
Maar was wel veel aan het woord.
But was talking a lot.
Was veel aanwezig in het debat.
Was very present in the debate.
Waar ging het vooral over als zij aan het woord was?
What was it mainly about when she was speaking?
Het ging eigenlijk minder over landbouw...
It was actually less about agriculture...
dan je vooraf verwacht had.
than you expected beforehand.
Het ging natuurlijk veel over de asielcrisis...
Of course, it was a lot about the asylum crisis...
en de noodwet tijdens de APP.
and the emergency law during the APP.
Bijzonder voor BBB is natuurlijk...
Particularly for BBB, of course...
dat ze inderdaad nu in de regering zitten...
that they are indeed now in the government...
en een eigen minister en een staatssecretaris...
and a own minister and a secretary of state...
op landbouw hebben.
to have in agriculture.
Maar daar begon Van der Plas niet zelf mee.
But Van der Plas didn't start that herself.
Tijdens haar eigen bijdrage.
During her own contribution.
Het ging eigenlijk vijftig minuten lang over andere zaken.
It actually went on for fifty minutes about other matters.
Ze begon met schoolmaaltijden.
She started with school meals.
Het belang van de concurrentiepositie van Nederland.
The importance of the competitive position of the Netherlands.
Grote bedrijven.
Large companies.
En eigenlijk pas na een hele tijd...
And actually only after a long time...
begon ze over het ministerie.
she started talking about the ministry.
En toen kwam ze...
And then she came...
in het ministerie.
in the ministry.
Misschien ook omdat de eerste berichten...
Perhaps also because the first reports...
die nu uit de hoek van landbouw komen...
that now come from the corner of agriculture...
niet heel positief zijn voor BBB.
not being very positive for BBB.
Minister Femke Wiersma van Landbouw...
Minister Femke Wiersma of Agriculture...
zit best in een moeilijke positie.
is in quite a difficult position.
Moet toch ingrijpende maatregelen nemen...
Really need to take drastic measures...
om de mestcrisis aan te pakken.
to address the food crisis.
Ze kan ook niet zomaar...
She can't just...
bij haar landbouw gelden.
in her agriculture.
De vijf miljard die daar nog van over zijn...
The five billion that is still left from that...
konden we deze week in een miljoenennota lezen.
We could read this in a budget memorandum this week.
Die geld is namelijk ondergebracht...
That money is, namely, placed...
bij de Algemene Post.
at the General Post Office.
Eerst moet beleid uitgewerkt worden.
First, policy needs to be developed.
En een kabinetsbesluit...
And a cabinet decision...
worden genomen.
are taken.
Pas dan kan zij erbij.
Only then can she join.
Dus BBB heeft best een moeilijke start...
So BBB has quite a difficult start...
op het gebied van landbouw.
in the field of agriculture.
Wat Van der Plas wel zei...
What Van der Plas did say...
uiteindelijk was dat ze heel trots was...
in the end, she was very proud...
dat ze die positie hebben.
that they have that position.
Dat ze het ministerie kunnen bestieren.
That they can manage the ministry.
En dat ze zeker had verwacht...
And that she certainly had expected...
dat het erger zou zijn geweest...
that it would have been worse...
als BBB daar niet zou zitten voor de boeren.
if BBB weren't there for the farmers.
Wat je verder nog zag bij Caroline van der Plas...
What you saw further with Caroline van der Plas...
is dat ze, en dat begint inmiddels...
Is that them, and that is starting now...
een beetje een sleetstrukje te worden...
to become a bit of a worn-out thing...
soms uit het debat stapt.
sometimes steps out of the debate.
En bijvoorbeeld politieke tegenstanders...
And for example political opponents...
aanvalt op hun stijl van deporteren.
attacks their style of deportation.
Dan zegt ze, u bent bezig met een persoonlijke aanval.
Then she says, you are engaging in a personal attack.
Laten we dat nou niet doen.
Let's not do that.
Terwijl zij natuurlijk ook best pittig...
While she can certainly also be quite feisty...
in het debat kan zijn.
in the debate may be.
Wat ze bijvoorbeeld ook zei op de tweede dag...
What she also said on the second day...
van de politieke beschouwingen was...
of the political considerations was...
Ik zou ook willen zeggen tegen de minister-president...
I would also like to say to the prime minister...
laat u alstublieft niet de kop gek maken...
Please do not drive yourself crazy...
door alles wat hier aan de interruptiemicrofoon wordt gezegd.
through everything that is being said here at the interrupt microphone.
Het wordt weer koeien of huizen...
It will be cows or houses again...
koeien of kerncentrales.
cows or nuclear power plants.
We moeten echt ermee stoppen...
We really need to stop it...
om boeren af te zetten...
to rip off farmers...
tegen iets anders.
against something else.
Verleden, Caroline van der Plas dat ook heeft gedaan.
In the past, Caroline van der Plas has also done that.
Ik heb het gewoon nog eventjes gegoogeld.
I just googled it briefly.
Ik kwam een tweet tegen uit juni 2022...
I came across a tweet from June 2022...
naar aanleiding van een interview...
following an interview...
met oud-stikstofminister Christiane van der Wal.
with former nitrogen minister Christiane van der Wal.
En daar schrijft Caroline van der Plas...
And there Caroline van der Plas writes...
Het gaat om goedkoop landbouwgrond opkopen...
It's about buying up cheap agricultural land...
voor huizen, voor die miljoenen mensen...
for houses, for those millions of people...
die nog in Nederland gepropt moeten worden.
that still need to be crammed into the Netherlands.
Dus ook in het verleden...
So also in the past...
heeft Caroline van der Plas natuurlijk...
of course Caroline van der Plas...
boeren versus huizen gebruikt...
farmers versus houses used...
om te debatteren.
to debate.
En inderdaad, wat jij zei over haar stijl...
And indeed, what you said about her style...
dat was volledig...
that was completely...
voortdurend bezig inderdaad.
Indeed constantly busy.
Ze was eigenlijk voortdurend zichzelf buiten het debat...
She was actually constantly outside of the debate herself...
aan het plaatsen en als een soort van commentator...
to the placement and as a kind of commentator...
eigenlijk...
actually...
te beschrijven wat er allemaal gebeurde...
to describe what was happening...
en wat zij daarvan vond.
and what she thought of it.
Het gebeurde ook op de tweede dag...
It happened on the second day as well...
toen Frans Timmermans op het eind...
when Frans Timmermans at the end...
een hoofdelijke stemming aanvroeg...
requested a roll-call vote...
over een motie die hij had ingediend...
about a motion he had submitted...
samen met de oppositie over de noodwet.
together with the opposition on the emergency law.
Een hoofdelijke stemming betekent...
A roll call vote means...
er gaan er uren overheen voordat iedereen daar is...
It will take hours before everyone is there...
en dat duurt natuurlijk tot midden in de nacht.
and that lasts of course until the middle of the night.
En toen verschot...
And then he was startled...
kon ze zich eigenlijk achter de bodens in de kamer...
could she actually hide behind the beds in the room...
en de politieagenten...
and the police officers...
want die moeten dan heel lang opleven...
because they have to live for a long time...
en die kunnen dan niet naar bed.
and then they cannot go to bed.
Dus ze was altijd zichzelf een beetje...
So she was always a little bit herself...
in de rol van buitenstaander aan het plaatsen.
placing oneself in the role of an outsider.
Terwijl ze natuurlijk ook een politiek belang had...
While she of course also had a political interest...
bij het niet hoofdelijk stemmen.
in case of non-joint voting.
Want dat zou namelijk sommige NSC-kamerleden...
Because that would mean some NSC members...
in een moeilijke positie brengen.
to put in a difficult position.
Dus ze gebruikt dat ook, bedoel ik maar te zeggen...
So she uses that too, I just mean to say...
met een politiek doel.
with a political purpose.
Zeker.
Certainly.
En aan haar begin in Den Haag...
And at her beginning in The Hague...
heeft haar dat enorm geholpen...
it has helped her immensely...
creëren van een imago van de buitenstaander...
creating an image of the outsider...
met het gezonde boerenverstand.
with common sense.
Een vriendelijke vrouw uit de regio...
A friendly woman from the region...
die naar het gekke Den Haag kijkt...
that looks at the crazy The Hague...
en benoemt wat er allemaal misgaat.
and points out what is going wrong.
Maar het gebeurt zo vaak...
But it happens so often...
en er zit ook zo vaak een bedoeling achter...
and there is often an intention behind it...
dat het ook irritatie oproept...
that it also causes irritation...
bij andere collega's in de Tweede Kamer.
with other colleagues in the House of Representatives.
Er was onlangs een debat...
There was recently a debate...
in de Tweede Kamercommissie voor Landbouw...
in the House of Representatives committee for Agriculture...
waarbij Van der Plas bijvoorbeeld zei...
where Van der Plas for example said...
dat de anderen eigenlijk bezig waren...
that the others were actually busy...
met het uitlachen van minister Femke Wiersma.
with the mocking of Minister Femke Wiersma.
Dat gebeurde op dat moment niet.
That did not happen at that moment.
Maar ze benoemden dat zo.
But they put it that way.
En het roept dan wel degelijk irritatie op...
And it does indeed provoke irritation...
in zo'n commissie bij andere leden.
in such a committee with other members.
Dankjewel. Dat was BBB.
Thank you. That was BBB.
Jij volgde niet alleen BBB...
You didn't just follow BBB...
maar ook hun tegenpol...
but also their counterpart...
zal ik maar zeggen. De Partij voor de Dieren.
I might as well say. The Party for the Animals.
Wat viel je op bij Esther Ouwehand?
What stood out to you about Esther Ouwehand?
Esther Ouwehand...
Esther Ouwehand...
is in de Tweede Kamer...
is in the House of Representatives...
eigenlijk op haar best altijd.
actually at her best always.
Tijdens zo'n tweedaags feest...
During such a two-day celebration...
Verstein als de Algemene Politieke Beschouwing...
Verstein as the General Political Consideration...
is ze vlijmscherp...
is she razor-sharp...
interrumpeert...
interrupts...
is ze heel duidelijk.
is she very clear.
Haar eigen bijdrage was...
Her own contribution was...
volledig uit haar hoofd.
completely from memory.
Ze is eigenlijk gewoon heel sterk als debater.
She is actually just very strong as a debater.
Op het verneinigen af wel.
Well, almost to the negation.
Maar ze is daarmee heel goed.
But she is very good at it.
En wat je heel duidelijk ook zag was...
And what you could see very clearly was...
de Partij voor de Dieren is al lang niet meer...
the Party for the Animals is no longer...
alleen de Partij van de Dieren.
only the Party for the Animals.
Het is een hele brede partij.
It is a very broad party.
Dus ze profileren zich heel sterk...
So they are positioning themselves very strongly...
met de Palestijnse zaak. Met Gaza.
with the Palestinian issue. With Gaza.
Bij een deel van de achterban ligt dat ook gevoelig.
For part of the supporter base, that is also a sensitive issue.
Want niet iedereen denkt daar hetzelfde over.
Because not everyone thinks the same about it.
Ze viel bijvoorbeeld...
For example, she fell...
filters heel hard aan over...
filters very hard on over...
armoede en ongelijkheid.
poverty and inequality.
Om toch aan te geven...
Just to indicate...
ja, u bent eigenlijk een kabinet...
Yes, you are actually a cabinet...
met geradicaliseerde VVD'ers en CDA'ers.
with radicalized members of the VVD and CDA.
Zoals zij het zelf zei.
As she said it herself.
En er blijven hier 150.000 kinderen...
And there are still 150,000 children here...
in armoede achter.
left behind in poverty.
Terwijl u expats en aandeelhouders...
While you expats and shareholders...
en tweedehuizenbezitters aan het spekken bent.
and you are lining the pockets of second homeowners.
En natuurlijk heeft ze het ook gehad...
And of course, she has had it too...
over klimaat en natuur en dieren.
about climate and nature and animals.
Maar zeker ook over andere zaken.
But certainly also about other matters.
Ja, en ik zat me wel af te vragen...
Yes, and I was indeed wondering...
toen ik naar de APB keek.
when I looked at the APB.
Ik ben het helemaal eens met wat je zegt.
I completely agree with what you are saying.
Over klimaat ging het heel erg weinig...
Very little was said about climate...
de afgelopen twee dagen.
the past two days.
Dus voor een partij waar klimaat en dierenwelzijn...
So for a party where climate and animal welfare...
echt de belangrijkste speerpunten zijn...
really the main priorities are...
vroeg ik me wel af hoe agendasettend ben je...
I did wonder how agenda-setting you are...
als jij er ook niet in slaagt...
if you also do not succeed...
om het gesprek steeds terug te voeren op klimaat.
to bring the conversation back to climate.
Dat is de discussie die intern...
That is the discussion that internally...
in die partij al langer speelt.
has been playing in that party for a while.
Bij het verbreden van het profileren.
When broadening the profiling.
De partij kon zich altijd...
The party could always...
tonen als de partij voor de dieren.
to show as the Party for the Animals.
En daarmee voor een gezonde maatschappij...
And thus for a healthy society...
een gezonde landbouw...
a healthy agriculture...
een gezonde wereld.
a healthy world.
Ouwehand begon haar eigen bijdrage...
Ouwehand began her own contribution...
nu met zonder bokken.
now with without goats.
Ook dieren, maar ze bedoelde natuurlijk eigenlijk gewoon...
Also animals, but what she actually meant was...
het verwijten van asielzoekers...
the blaming of asylum seekers...
in het Nederland van nu.
in the Netherlands of today.
En door dit kabinet.
And by this cabinet.
En ja, je maakt je daarmee...
And yes, you are making yourself...
in die zin minder zichtbaar.
less visible in that sense.
Want je zou ook een andere linkse partij kunnen zijn.
Because you could also be another leftist party.
Ze noemde wel klimaat.
She did mention climate.
Ook in die eigen bijdrage.
Also in that own contribution.
En ze zei daarbij...
And she said...
de toekomst van onze eigen kinderen staat op het spel.
The future of our own children is at stake.
Dus ze bracht dat zeker wel naar voren.
So she definitely brought that up.
Maar niet als eerste bijvoorbeeld.
But not as first, for example.
Het fragment dat je wil laten horen gaat over ritueel slachten.
The fragment that you want to play is about ritual slaughter.
Ja, dat klopt.
Yes, that's right.
Dat was een interruptie van Esther Ouwehand...
That was an interruption from Esther Ouwehand...
bij Geert Wilders.
at Geert Wilders.
En het ging inderdaad over een verbod...
And it was indeed about a ban...
op onverdoofte slachten in Nederland.
on non-anesthetized slaughter in the Netherlands.
Maar het valt me ook op dat er niks meer wordt gezegd...
But I also notice that nothing more is being said...
over het leiden van dieren bij de slacht.
about the handling of animals during slaughter.
Terwijl de PVV...
While the PVV...
onze moties toch altijd heeft gesteund.
has always supported our motions.
Lagere slachtsnelheden...
Lower slaughter speeds...
zodat er meer rust in dat proces komt.
so that there is more peace in that process.
Verbieden van de CO2-bedwelming bij varken.
Prohibiting CO2 stunning in pigs.
Want die is heel pijnlijk.
Because that is very painful.
Maar ook de onverdoofte slacht.
But also the unanaesthetized slaughter.
Daar zijn we het eens, dacht ik.
There we agree, I thought.
Het stond niet in het hoofdlijnenakkoord.
It was not included in the framework agreement.
Terwijl de PVV daar altijd een punt van heeft gemaakt.
While the PVV has always made a point of that.
En nu de grootste partij is...
And now the largest party is...
in deze coalitie.
in this coalition.
En het komt ook niet terug...
And it won't come back...
in het regeerakkoord.
in the coalition agreement.
Dus ik vraag me af, waarom is dat?
So I wonder, why is that?
Waarom staat er geen maatregel dat er een verbod komt...
Why is there no measure that a ban will be implemented...
op de onverdoofte slacht?
on the unanaesthetized slaughter?
Wat je hier hoorde was dus dat Esther Ouwehand...
What you heard here was that Esther Ouwehand...
Geert Wilders interrumpeerde.
Geert Wilders interrupted.
En hem vroeg om steun uit te spreken voor een verbod op...
And he asked him to express support for a ban on...
onverdoofte slacht.
unanaesthetized slaughter.
Terwijl dat ook een heel gevoelig thema is...
While that is also a very sensitive topic...
binnen de Partij voor de Dieren zelf.
within the Party for the Animals itself.
Die partij is al jaren bezig met een wetsvoorstel...
That party has been working on a bill for years...
voor een verbod op onverdoofte slacht.
for a ban on unanaesthetized slaughter.
Maar dat komt er maar niet.
But that just isn't happening.
Dat heeft zijn technische redenen.
That has its technical reasons.
Maar binnen de Partij voor de Dieren zelf...
But within the Party for the Animals itself...
is over zo'n verbod op onverdoofte slacht...
is such a ban on non-stunned slaughter...
ook al veel lang een discussie.
also a long-standing discussion.
Met name jongeren binnen die partij.
In particular, young people within that party.
Een deel daarvan zegt...
A part of that says...
als je je uitspreekt voor een verbod op islamitische...
if you speak out in favor of a ban on Islamic...
of joodse slacht...
of Jewish slaughter...
dan wakker je xenofobie aan.
then you stir up xenophobia.
Dat kun je gewoon niet maken.
You just can't do that.
Een oudere lichting zegt...
An older generation says...
godsdienstvrijheid eindigt...
freedom of religion ends...
waar het dierenleed begint.
where animal suffering begins.
Dat is één van de redenen waarom dat wetsvoorstel...
That is one of the reasons why that bill...
al jaren stil ligt, ook bij de Partij voor de Dieren.
has been dormant for years, even with the Party for the Animals.
En misschien gaan we nog maar heel weinig horen...
And maybe we will hear very little anymore...
van dat wetsvoorstel voor een verbod op onverdoofte slacht...
from that bill for a ban on unanaesthetized slaughter...
al zegt de Partij voor de Dieren...
although the Party for the Animals says...
we willen hiermee doorgaan.
We want to continue with this.
Dankjewel Eppelkeunig en Christian Pelgrim.
Thank you Eppelkeunig and Christian Pelgrim.
En jij ook weer bedankt voor het luisteren.
And thank you for listening again.
De redactie en productie van deze aflevering...
The editing and production of this episode...
waren in handen van Ignaz Schoot.
were in the hands of Ignaz Schoot.
Montage door Misha van Waterschoot...
Assembly by Misha van Waterschoot...
en JP Geersing.
and JP Geersing.
Volgende week is er weer een Haagse Zaken.
Next week there is another Haagse Zaken.
Tot dan.
Until then.
Continue listening and achieve fluency faster with podcasts and the latest language learning research.