Loont het om als verdachte te zwijgen in de rechtbank?

In deze Nu.nl Zoekt Uit-podcast zoek ik een antwoord op de vragen die voorbij komen op NuJij.

In this Nu.nl Zoekt Uit podcast, I seek answers to the questions that arise on NuJij.

Mijn naam is Dirk Lustenhouwer en in deze aflevering duik ik in de vraag

My name is Dirk Lustenhouwer and in this episode I dive into the question

loont het om te zwijgen als verdachte?

Is it worth staying silent as a suspect?

Meneer Geerman, bent u degene die aan de bijrijderszijde uitstapt?

Mr. Geerman, are you the one getting out on the passenger side?

Ik beroep me op mijn zwijgrecht.

I invoke my right to remain silent.

Jeroen Welling is de coördinator van NuJij.

Jeroen Welling is the coordinator of NuJij.

En hij maakt dagelijks een overzicht van de interessantste vragen die gesteld worden.

And he creates a daily overview of the most interesting questions being asked.

De vraag over het zwijgrecht kwam naar voren bij de berichten over de zaak Peter R. de Vries.

The question about the right to remain silent arose in the reports about the case of Peter R. de Vries.

Waar veel op gereageerd werd.

Where a lot was reacted to.

Ja, zeker. In de reacties waren een hoop mensen heel boos.

Yes, certainly. In the comments, a lot of people were very angry.

Is ook logisch natuurlijk, want het is een superbrute moord, zeker als je die sms'jes leest.

It makes sense, of course, because it is a super brutal murder, especially when you read those text messages.

Maar er waren ook veel mensen die vroegen zich af hoe het nou zit met je beroepen op je zwijgrecht.

But there were also many people who wondered how it works with invoking your right to remain silent.

Wanneer mag je nou daarvan gebruik maken?

When can you make use of that?

Wanneer mag je liegen?

When is it okay to lie?

Maakt het dan uit of je getuige bent of dat je verdachte bent?

Does it matter whether you are a witness or if you are a suspect?

Wat voor effect heeft dat zwijgen in de rechtszaal?

What effect does that silence have in the courtroom?

Als wij merken dat mensen met dit soort vragen zitten, dan geeft dat voor ons aan dat er wel iets zit waar we misschien als Nu.nl aandacht aan moeten besteden.

When we notice that people have these kinds of questions, it indicates to us that there might be something we should pay attention to as Nu.nl.

Joris Peters is rechtbankverslaggever voor Nu.nl.

Joris Peters is a court reporter for Nu.nl.

Hi Dirk.

Hi Dirk.

Hij zit momenteel ergens in een rechtszaal.

He is currently sitting somewhere in a courtroom.

Moet ik, is het beter als ik een telefoon tegen mijn oor aan of mag ik ook door mijn oren bezitten?

Should I, is it better if I hold a phone against my ear or can I also have it by my ears?

Maar hij heeft wel even tijd om ons uit te leggen hoe er van het zwijgrecht gebruik gemaakt wordt in de zaak Peter R. de Vries.

But he does have some time to explain to us how the right to remain silent is used in the case of Peter R. de Vries.

Ja, zeker. Je hebt de lano G.

Yes, sure. You have the lano G.

Dat is de vermoedelijke schutter.

That is the suspected shooter.

En die heeft zich eigenlijk vrijwel helemaal volledig op zijn zwijgrecht beroepen.

And he has actually largely relied on his right to remain silent.

Dus dat betekent eigenlijk gewoon dat hij ervoor kiest om geen vragen te beantwoorden.

So that actually just means that he chooses not to answer questions.

En in het geval van zijn medeverdachte, die Kamil E., die zegt nou ja, weet je wat, het klopt wel dat ik erbij betrokken ben, maar niet zozeer, niet zoals jullie denken.

And in the case of his co-defendant, Kamil E., who says, well, you know what, it's true that I'm involved, but not really, not in the way you think.

Ik ben op die dag dat Peter de Vries is neerschoten, heb ik iemand inderdaad van Rotterdam naar Amsterdam gebracht.

On the day that Peter de Vries was shot, I indeed transported someone from Rotterdam to Amsterdam.

Dat is de lano G. Maar wat hij van plan was, of wat andere mensen van plan waren, dat wist ik allemaal niet.

That is the lano G. But I didn't know what he was planning, or what other people were planning.

Ik was slechts een simpele chauffeur en dat is wat ik heb gedaan.

I was just a simple driver, and that is what I did.

Dat zijn eigenlijk in nood op de twee reacties van de twee verdachten.

Those are actually in response to the two reactions of the two suspects in an emergency.

Ja, dus de ene verdachte die beroept zich niet op zijn zwijgrecht en de andere beroept zich wel op zijn zwijgrecht.

Yes, so one suspect does not invoke their right to remain silent, while the other does invoke their right to remain silent.

Klopt.

Correct.

En als we het dan inderdaad hebben over het beroepen op je zwijgrecht.

And when we indeed talk about invoking your right to remain silent.

Vind jij dat in deze zaak?

Do you think that in this case?

Ja.

Yes.

Is dat een goede strategie?

Is that a good strategy?

Nee.

No.

In deze zaak vind ik dat geen goede strategie.

In this case, I don't think that's a good strategy.

Kijk, wat natuurlijk wel, waar je altijd rekening in moet houden, is dat als we kijken naar de moord op Peter de Vries,

Look, what you always have to take into account is that when we look at the murder of Peter de Vries,

dan is het sterke vermoeden van het Openbaar Ministerie dat het is gebeurd, omdat hij de vertrouwenspersoon was van de kroongetuigen in het Marengo-proces,

then there is a strong suspicion from the Public Prosecution Service that it has happened, because he was the confidant of the crown witnesses in the Marengo case,

naar wiel B, en dat dat de reden is waarom hij is vermoord.

to wheel B, and that this is the reason why he was murdered.

En als je daarover verder over denkt, dan kan het dus zijn dat de criminele organisatie,

And if you think further about it, it could be that the criminal organization,

de organisatie van Riedewan T. daarachter zit.

the organization that is behind Riedewan T.

Ja.

Yes.

Dus je kan heel goed voorstellen dat hij misschien wel zwijgt uit angst.

So you can easily imagine that he might be silent out of fear.

Dus het is niet zozeer alleen maar een soort lak hebben aan van ik heb geen zin om vragen te beantwoorden,

So it's not just about having a sort of indifference when it comes to not wanting to answer questions,

maar misschien een oprechte angst dat je bang bent dat als je wat zegt, dat ook jouw familie wat gebeurt of jouzelf wat gebeurt.

but maybe a genuine fear that you are scared that if you say something, something might happen to your family or to yourself.

Maar in dit geval ligt er zoveel bewijs tegen deze persoon dat een rechtbank, dat als hij jou veroordeelt, dat hij dat in je nadeel gaat uitleggen.

But in this case there is so much evidence against this person that a court, if it convicts you, will explain that to your disadvantage.

We bespreken in deze in deze strafzaak over een eis van levenslang.

We are discussing a demand for life imprisonment in this criminal case.

Dus als een rechtbank uiteindelijk denkt oké, deze man is schuldig, we gaan de straf bepalen.

So if a court ultimately thinks okay, this man is guilty, we are going to determine the sentence.

Heeft diegene berouw getoond?

Has that person shown remorse?

Heeft hij enig inzicht getoond in zijn eigen persoon of heeft hij laten zien van jongens, verschrikkelijk wat ik heb gedaan, maar ik ga dit nooit meer doen.

Has he shown any insight into himself or has he shown any remorse, saying, "Boys, what I did was terrible, but I will never do this again"?

Ik ben onder druk gezet enzovoort enzovoort.

I have been pressured, etcetera, etcetera.

Dan kan dat natuurlijk heel erg uitmaken.

Then that can of course make a big difference.

Dat heeft nu die kans heeft hij laten lopen.

Now he has let that opportunity slip by.

En denk je dat er momenten zijn dat het wel goed is om dat beroep op te zwijgen wel te doen?

And do you think that there are moments when it is indeed appropriate to remain silent about that profession?

Nou ja, het kan tactisch zeker goed werken.

Well, it can definitely work well tactically.

Kijk, als er gewoon weinig bewijs ligt tegen jezelf, dan je hoeft niet mee te werken aan je eigen veroordeling.

Look, if there is just little evidence against you, then you do not have to cooperate with your own conviction.

Zoals je hoorde had ik een dubbel lijntje, want ik had Doris de Vocht gevraagd om mij terug te bellen.

As you heard, I had a double line because I had asked Doris de Vocht to call me back.

Ik spreek met Dirk Lustenaar van Nu.nl.

I am speaking with Dirk Lustenaar from Nu.nl.

Hoi!

Hi!

Doris is docent strafrecht aan de Universiteit Maastricht en mede-auteur van het boek U bent niet tot antwoorden verplicht.

Doris is a lecturer in criminal law at Maastricht University and co-author of the book You Are Not Required to Answer.

Maar, en zij werkt nog meer over waarom verdachten soms zwijgen.

But, she also works more on why suspects sometimes remain silent.

Waarom ze het doen heeft allerlei redenen.

The reasons for why they do it are various.

Er zijn, in de perceptie van de politie en mensen die daar veel mee bezig zijn, cultuurgebonden redenen om te zwijgen.

There are, in the perception of the police and people who deal with this a lot, culturally related reasons to remain silent.

Je ziet bij sommige culturen dat het niet eervol is om toe te geven dat je een bepaalde strafbaarheid...

You see in some cultures that it is not honorable to admit to committing a certain offense...

aan feiten zou hebben gepleegd.

would have committed facts.

Je ziet het ook wel dat er gezegd wordt in bepaalde soorten strafbare feiten wordt er neergezwegen.

You can also see that it is said that certain types of offenses are downplayed.

Bijvoorbeeld de drugsgerelateerde criminaliteit schijnt de neiging wel iets groter te zijn.

For example, drug-related crime seems to have a slightly greater tendency.

Wat je ook wel ziet in de praktijk is dat sommige verdachten bijvoorbeeld wel bij de politie zich op hun zwijg krijgen beroepen.

What you often see in practice is that some suspects, for example, do invoke their right to remain silent when questioned by the police.

Maar pas gaan verklaren bij de rechter en die zeggen dat ook van ik wil niet bij de politie praten, dat is een soort tegen mijn principes.

But then going to explain to the judge and saying that I don't want to talk to the police, that's somewhat against my principles.

Maar ik ga pas praten bij de rechter.

But I will only talk at the court.

Dus er is niet één reden om te zwijgen, alleen in het hoofd van veel mensen is de belangrijkste reden natuurlijk om te verdekken dat je een strafbaar feit hebt gepleegd.

So there isn't just one reason to remain silent; in the minds of many people, the main reason is, of course, to conceal that you have committed a criminal offense.

En als dat er dan inderdaad zo is om inderdaad dat te verdekken, zoals je dat zelf zegt, waarom bestaat er dan eigenlijk zoiets als zwijgerecht?

And if that is indeed the case to cover that up, as you say yourself, why does something like the right to remain silent actually exist?

Is dat belangrijk?

Is that important?

Ja, dat is ook een hele goede vraag.

Yes, that is also a very good question.

Waarom bestaat het?

Why does it exist?

Het is eigenlijk verbonden aan het beginsel dat we ervan uitgaan, dat is een soort mensenrechtelijk principe, dat verdachten in strafzaken niet verplicht zijn om aan hun eigen veroordeling mee te werken.

It is actually connected to the principle that we assume, which is a kind of human rights principle, that defendants in criminal cases are not obliged to contribute to their own conviction.

En dat is een heel oud principe.

And that is a very old principle.

Dat is eigenlijk opgebaseerd dat we, toegespist op het Nederlandse strafproces, het Openbaar Ministerie heeft de bewijslast.

That is actually based on the fact that, focused on the Dutch criminal procedure, the Public Prosecutor has the burden of proof.

Het Openbaar Ministerie moet bewijzen dat iemand een strafbaar feit heeft gepleegd.

The Public Prosecutor must prove that someone has committed a criminal offense.

En jij als verdachte kunt niet verplicht worden om daaraan mee te werken.

And you as a suspect cannot be compelled to cooperate with that.

En dan kun je natuurlijk afvragen, waarom is dat zo? Je bent niet voor niks verdacht.

And then you can of course ask, why is that so? You're not suspected for no reason.

Maar ja, daar ligt nou juist het pijnpunt.

But yes, that's exactly where the pain point lies.

Je bent verdachte en pas op het moment dat er is vastgesteld in de hele juridische procedure en volgens alle regels die daaraan verbonden zijn,

You are a suspect and only at the moment that it has been established in the entire legal procedure and according to all the rules associated with it,

dat je inderdaad, nou ja, naar alle maatstaven die daarvoor geldig schuldig bent, dan ben je ook juridisch gezien een schuldige persoon.

That you are indeed, well, guilty by all standards that apply, then you are also legally considered a guilty person.

Totdat dat zover is.

Until that time comes.

Rechter, onderroepelijk is, ben je natuurlijk, moet je voor onschuldig worden gehouden.

Judge, irrevocably, of course, you must be presumed innocent.

Dat lijkt een soort kunstmatig principe.

That seems like a kind of artificial principle.

Er zit ook nog wel een betrouwbaarheidskwestie in, in die zin, dat we weten dat op het moment dat we mensen wel zouden verplichten om mee te werken,

There is also an issue of reliability in the sense that we know that at the moment we would oblige people to cooperate,

want dat zou ook een alternatief kunnen zijn, al is dan nog de vraag, hoe doe je dat dan?

because that could also be an alternative, although the question remains, how do you do that then?

Zonder echt te gaan folteren en zo.

Without actually torturing and so on.

Maar stel dat wel...

But suppose so...

Dat gaan we maar niet doen.

We're not going to do that.

Dat gaan we niet doen, dat lijkt me ook niet zo'n goed idee.

We're not going to do that, I don't think that's such a good idea either.

Maar nou, stel dat je...

But now, suppose you...

Dat je dat wel tot een plicht zou maken, ja, dan weten we wel, ook uit rechtspsychologisch onderzoek,

That you would make that a duty, yes, then we know too, also from legal psychological research,

dat de betrouwbaarheid van verklaringen die je onder dwang verkrijgt, veel minder groot is dan vrijwillig afgelegde verklaringen.

that the reliability of statements obtained under duress is much lower than voluntarily given statements.

Ja, en ik denk, jij hebt waarschijnlijk ook in je boek volgens mij heel breed onderzoek gedaan.

Yes, and I think you probably did very extensive research in your book as well.

En ik vroeg me af of er in de afgelopen jaren, of eigenlijk de geschiedenis van het strafrecht,

And I wondered whether in the past years, or actually in the history of criminal law,

iets te zeggen is of zwijgen dan uiteindelijk toch loont.

Saying something or remaining silent ultimately pays off.

Of juist niet natuurlijk.

Or not, of course.

Nou, ik denk als je...

Well, I think if you...

Dat is ook een lastige vraag om in zijn algemene te beantwoorden.

That is also a difficult question to answer in general.

Maar ik denk dat we wel kunnen stellen dat in Nederland, en die tendentie ook al in andere landen in Europa,

But I think we can say that in the Netherlands, and that tendency is already present in other countries in Europe as well,

dat het minder loont, steeds minder loont, en dat je het kunt omdraaien,

that it is less rewarding, increasingly less rewarding, and that you can turn it around,

dat het zwijgen in toenemende mate nadelige consequenties voor verdachten kan hebben.

that remaining silent may increasingly have negative consequences for suspects.

We zien wel een lijn in de rechtspraak dat in toenemende mate het zwijgen van verdachten in zijn nadeel wordt meegewogen.

We see a trend in the judiciary where the silence of defendants is increasingly taken into account to their disadvantage.

Denk bijvoorbeeld aan...

For example, think of...

een diefstalzaak waar een verdachte zwijgt, maar in zijn woning zijn wel alle gestolen goederen aangetroffen,

a theft case where a suspect remains silent, but all the stolen goods were found in his home,

heel specifieke goederen, en hij geeft geen verklaring voor de aanwezigheid van die goederen.

very specific goods, and he provides no explanation for the presence of those goods.

Dan kan het feit dat hij daar geen verklaring voor geeft, kan in de bewijsconstructie worden meegenomen.

Then the fact that he does not provide an explanation for that can be taken into account in the evidence construction.

Dat is toegestaan, dat wordt in de rechtspraak ook toegestaan, dat wordt door de Europese rechter goed gekeurd.

That is allowed, it is also permitted in the jurisprudence, and it is approved by the European court.

En we zien in Nederland dat dat eigenlijk sinds een aantal jaren steeds vaker gebeurt, en ook op grotere schaal.

And we see in the Netherlands that this has actually been happening more frequently in recent years, and also on a larger scale.

Dus ik zou eerder willen zeggen dat het zwijgen niet loont.

So I would rather say that silence does not pay off.

In een enkel geval kan het lonen als je, en dat is natuurlijk ook een inschatting die een advocaat samen met de cliënt moet maken,

In a single case, it may be worth it if you, and that is of course an assessment that a lawyer should make together with the client,

als het dossier heel dun is, en je weet met de bewijsminimumregels die er zijn,

if the file is very thin, and you know the minimum evidence rules that exist,

er moet altijd een bepaalde hoeveelheid bewijs worden gehaald, dat het niet rond te krijgen is, dan kan het lonen.

There must always be a certain amount of evidence gathered; if it cannot be obtained, then it may be worth it.

Of dat in heel veel gevallen gebeurt, dat is bijna niet te onderzoeken.

Whether that happens in a lot of cases is almost impossible to investigate.

Heel moeilijk zicht krijgt op wat de doorslaggevende factor is geweest.

Very difficult to get a clear view of what the decisive factor was.

Dus het kan lonen om te zwijgen.

So it can pay off to remain silent.

Als je bijvoorbeeld bang bent voor een afrekening, maar ook als het OM een zaak niet rond kan krijgen.

For example, if you are afraid of a settlement, but also if the public prosecutor cannot make a case.

Maar we zien steeds meer dat zwijgen niet loont voor de verdachte.

But we are increasingly seeing that remaining silent does not benefit the suspect.

Dankjewel voor het luisteren.

Thank you for listening.

Deze podcast verschijnt wekelijks, dus als je het leuk vond, abonneer dan even in je favoriete podcast app.

This podcast is released weekly, so if you enjoyed it, please subscribe in your favorite podcast app.

Bedankt voor het kijken en tot de volgende keer.

Thank you for watching and until next time.