6. Het begin van het einde

Ik heb altijd gezegd, HIV gaan we genezen in mijn levenstijd.

I have always said, we will cure HIV in my lifetime.

Die zit er hopelijk nog niet op, want het duurt nog wel even voordat we echt een genezing hebben voor iedereen.

Hopefully that’s not the case yet, because it will still take some time before we really have a cure for everyone.

Het goede nieuws is wel dat er al een aantal mensen van HIV genezen zijn.

The good news is that a number of people have already been cured of HIV.

Weet je nog hoe het begon?

Do you remember how it started?

Een enge, onbekende ziekte kwam in 1982 ons land binnen.

A scary, unknown disease entered our country in 1982.

Een jonge man met bepaalde symptomen.

A young man with certain symptoms.

Hij had bijvoorbeeld schimmel in zijn mond, hij had herpes, schons en anus, hij was koorts, hij had gezwonnen lymfeklieren.

For example, he had fungus in his mouth, he had herpes, syphilis, and anus, he had a fever, he had swollen lymph nodes.

Achteraf hebben we ook kunnen aantonen dat hij jaren later aan opgeslagen bloedmonsters, dat hij inderdaad met HIV besmet was.

Afterwards, we were also able to demonstrate that years later, from stored blood samples, he was indeed infected with HIV.

Jonge homomannen in de bloei van hun leven werden hard getroffen.

Young gay men in the prime of their lives were hit hard.

Ik werkte eerst in een populaire horecabar, dat was daar een slagveld.

I first worked in a popular bar, it was a battlefield there.

AIDS is een hele grote klap voor de homo-emancipatie.

AIDS is a huge blow to gay emancipation.

Dus dat heeft het stigma op homoseksualiteit heel...

So that has the stigma on homosexuality very...

heel erg vergroot.

very greatly enlarged.

En de artsen konden niets doen.

And the doctors could do nothing.

Kortom, iedereen die aan dat soort onderzoekingen meedeed, ging uiteindelijk tot en toch dood.

In short, everyone who participated in that kind of research ultimately ended up dead.

Dat was echt een periode van wanhoop.

That was really a period of despair.

Daar zijn we nu heel ver vandaan.

We are now very far from that.

AIDS-activisten streden voor hun leven.

AIDS activists fought for their lives.

AIDS-activisten! AIDS-activisten!

AIDS activists! AIDS activists!

Wetenschappers, farmaceuten, artsen zochten als een idioot naar medicijnen die werkten.

Scientists, pharmacists, and doctors searched like crazy for medications that worked.

Na een serie mislukkingen...

After a series of failures...

hebben ze dat medicijn, waar zo naar verlangd werd, eindelijk gevonden.

They have finally found that medicine that was so longed for.

Het was een magic moment dat die sterfte aan AIDS dramatisch naar beneden kukkelde.

It was a magic moment when the deaths from AIDS dramatically plummeted.

Vervolgens blijkt dat met de juiste medicatie het virus niet meer overgedragen kan worden.

It then turns out that with the right medication, the virus can no longer be transmitted.

Ja, dat maakt dat HIV iets wordt net als andere chronische ziektes.

Yes, that makes HIV something like other chronic illnesses.

Suikersziekte, hoge bloeddruk waar je één keer per dag een pil voor neemt.

Diabetes, high blood pressure for which you take a pill once a day.

Vrouwen met HIV kunnen keihard gezonde kinderen krijgen.

Women with HIV can have healthy children.

Als de HIV goed behandeld is...

If the HIV is well treated...

dan mogen ze gewoon vrij om kinderen te krijgen, net als ieder ander.

then they should just be free to have children, just like everyone else.

En er is zelfs een pil die als een soort tijdelijk vaccin beschermt tegen HIV.

And there is even a pill that acts as a sort of temporary vaccine against HIV.

Sven Danner vat het goed samen.

Sven Danner summarizes it well.

Dat is ongelooflijk voor wie het begin heeft meegemaakt.

That's unbelievable for those who experienced the beginning.

Dit is Uitgedokterd HIV.

This is Figured Out HIV.

De hemel kan wachten.

Heaven can wait.

De podcastserie over het Robijnenjubileum van HIV in Nederland.

The podcast series about the Ruby Jubilee of HIV in the Netherlands.

Mijn naam is Lois Lamers.

My name is Lois Lamers.

Mijn naam is Angela Groot.

My name is Angela Groot.

En nu, wat is er nog te doen?

And now, what is there left to do?

Waar gaat de HIV-behandeling naartoe?

Where is HIV treatment headed?

Een vaccin? Genezing?

A vaccine? Cure?

En hoe komen we van dat stigma af dat nog steeds rond HIV hangt?

And how do we get rid of the stigma that still surrounds HIV?

Dit is aflevering 6. Het begin van het einde.

This is episode 6. The beginning of the end.

De medicijnen die voor HIV zijn ontwikkeld...

The medications developed for HIV...

hebben het leven van HIV-patiënten drastisch verbeterd.

have drastically improved the lives of HIV patients.

Janice Telgt, een dame van 46, die nu 23 jaar met HIV leeft, vertelt.

Janice Telgt, a 46-year-old lady who has been living with HIV for 23 years, shares.

Ik heb liever HIV dan dat ik diabetes heb.

I prefer having HIV to having diabetes.

Want voor diabetes heb je niet echt een geneesmiddel.

Because there is not really a cure for diabetes.

En voor HIV heb je wel een geneesmiddel, althans remmers.

And for HIV, there is indeed a medication, at least inhibitors.

Als je het zo goed mogelijk gebruikt, die medicatie...

If you use that medication as effectively as possible...

dan kan je gewoon...

then you can just...

Het onderzoek naar HIV heeft ons meer gebracht dan HIV-remmers.

Research on HIV has given us more than just HIV inhibitors.

We zijn door het HIV-onderzoek beter geworden...

We have gotten better through the HIV research...

in het genezen van mensen in het algemeen.

in the healing of people in general.

De kennis- en onderzoeksmethoden die ontwikkeld zijn bij HIV-onderzoek...

The knowledge and research methods that have been developed in HIV research...

hebben ons sneller uit de coronacrisis geholpen.

have helped us out of the corona crisis faster.

Je hoort de artsen en emeritus-hoogleraren interne geneeskunde...

You hear the doctors and emeritus professors of internal medicine...

Sven Dannen en Janice Gelderland...

Sven Dannen and Janice Gelderland...

en bieden reis.

and offer travel.

Wat wij van de HIV-epidemie hebben geleerd...

What we have learned from the HIV epidemic...

als je nou dus naar 40 jaar terugkijkt...

if you look back 40 years...

zijn een paar dingen.

There are a few things.

In de eerste plaats dat een wetenschappelijke benadering vruchten afwerpt.

Firstly, that a scientific approach yields results.

In de tweede plaats dat het van groot belang is voor het patiëntenwelzijn...

Secondly, it is of great importance for patient well-being...

om met een patiënt in gesprek te blijven en je erin te verdiepen...

to continue engaging in conversation with a patient and to delve into it...

hoe de patiënt dit ervaart...

how the patient experiences this...

en betekent, daar zijn we erg met de neus op gedrukt.

and that means, we have been very much confronted with it.

In de derde plaats dat het voor een patiënt heel nuttig kan zijn...

Thirdly, that it can be very useful for a patient...

als hij zich met soortgenoten verenigt om actief te zijn...

if he unites with peers to be active...

bij het bestrijden van zowel zijn ziekte als de maatschappelijke gevolgen van zijn ziekte.

in combating both his illness and the societal consequences of his illness.

Dat zijn enkele heel belangrijke zaken die we daarvan geleerd hebben.

Those are a few very important things we have learned from that.

Ja, ik denk dat HIV...

Yes, I think that HIV...

en dan bedoel ik echt alles...

and I really mean everything...

heeft zeker invloed gehad op de behandeling, de preventie...

has certainly influenced the treatment, the prevention...

de zorg rond andere ziektes.

the care around other diseases.

Heel recent, heel pregnant voorbeeld is de coronapandemie.

A very recent, very relevant example is the coronavirus pandemic.

Waarbij het natuurlijk ook weliswaar een ander virus...

Whereby it is certainly a different virus...

maar je hebt het over een virusinfectie.

but you are talking about a viral infection.

Wat mij betreft virologisch gezien simpeler dan HIV.

As far as I'm concerned, virologically simpler than HIV.

Omdat het ook, het muteert wel, maar veel minder snel dan bijvoorbeeld HIV.

Because it also mutates, but much less quickly than, for example, HIV.

Maar je moet je realiseren dat ook al is er voor HIV nog geen vaccin...

But you have to realize that even though there is still no vaccine for HIV...

de medische kennis die ook ontwikkeld is bijvoorbeeld...

the medical knowledge that has also been developed, for example...

in het werken richting een HIV-vaccin.

in the work towards an HIV vaccine.

Het hoe doe je klinische trials wereldwijd.

How do you conduct clinical trials worldwide?

Hoe ontwerp je die clinical trials?

How do you design those clinical trials?

Hoe kun je bepaalde clinical trials versnellen?

How can you accelerate certain clinical trials?

Dat is heel veel kennis die ontwikkeld is door die veertig jaar bestuderen van HIV.

That is a lot of knowledge that has been developed through forty years of studying HIV.

Zowel in het laboratorium als bijvoorbeeld aan de klinische trialkant.

Both in the laboratory and, for example, on the clinical trial side.

De grote vaccin trials die nu met corona gedaan zijn wereldwijd...

The large vaccine trials that are currently being conducted worldwide with corona...

bijvoorbeeld in Afrika en Latijns-Amerika, zijn gedaan in netwerken die grotendeels...

for example in Africa and Latin America, have been done in networks that are largely...

met Amerikaans geld...

with American money...

opgezet zijn voor het doen van HIV-klinische trials.

set up for conducting HIV clinical trials.

Heel veel van de mensen die die trials, coronatrials, hebben uitgevoerd...

Many of the people who conducted those trials, corona trials...

ken ik, zijn mijn collega's, internationale collega's uit het HIF-veld.

I know them, they are my colleagues, international colleagues from the HIF field.

Het hele ontwerp van die trials, de brains die daarachter zitten...

The whole design of those trials, the brains behind it...

allemaal, voor een heel groot deel, mensen vanuit het HIF-veld.

all of them, for a very large part, people from the HIF field.

De één echte grote doorbraak waar iedereen nog op zit te wachten...

The one true big breakthrough that everyone is still waiting for...

is een werkzaam vaccin. En dat is er nog niet.

is an effective vaccine. And that is not yet available.

Daar wordt vreselijk hard aan gewerkt.

There is being worked on very hard.

Maar het grote probleem is dat...

But the big problem is that...

met mutatiebereidheid van het virus...

with the mutation readiness of the virus...

en als jij dan een vaccin maakt wat goed tegen dat virus werkt...

and if you then create a vaccine that works well against that virus...

werkt dat tegen het virus van je buurman...

does that work against your neighbor's virus...

maar niet tegen het virus wat een buurman twee huizen verderop heeft...

but not against the virus that a neighbor two houses down has...

bij wijze van spreken.

figuratively speaking.

Je moet dus hele breed werkzame antistoffen zien op te wekken.

You need to generate broadly effective antibodies.

En dat is kennelijk nog een hele grote klus.

And that is apparently still a very big task.

Want het is nog altijd zo dat de eerste die een echt goed vaccin heeft...

Because it is still the case that the first one to have a truly good vaccine...

de eerste industrie die dat weet te ontwikkelen...

the first industry that manages to develop that...

die is natuurlijk ook commercieel gezien wel binnen.

That is of course also commercially viable.

Dan de hele westerse wereld gebruik van maken.

Then make use of the whole Western world.

Nog mooier zou het zijn als we HIF helemaal kunnen genezen.

It would be even more beautiful if we could completely cure HIF.

En dat is dus al gelukt voor vier patiënten.

And that has already been successful for four patients.

In 2008 werd de eerste patiënt genezen van HIF.

In 2008, the first patient was cured of HIF.

De Britse Timothy Ray Brown kreeg een stamceltransplantatie...

British Timothy Ray Brown received a stem cell transplant...

waarbij zijn gehele afweersysteem werd vervangen.

where his entire immune system was replaced.

De stamcellen die hij had gekregen hadden een zeer zeldzame eigenschap.

The stem cells he had received had a very rare property.

Ze waren ongevoelig voor HIF.

They were insensitive to HIF.

Na Timothy Ray Brown zijn nog drie patiënten op diezelfde wijze genezen.

After Timothy Ray Brown, three more patients have been cured in the same way.

Nu zou je denken, dan heb je toch een doorbraak van je welste...

Now you would think, then you have quite a breakthrough...

hup, al die patiënten aan een stamceldonatie en klaar.

Come on, all those patients to a stem cell donation and done.

Maar dat ligt dus een stuk ingewikkelder, zegt Anne Wensing.

But that is a lot more complicated, says Anne Wensing.

Zij is de hoofdonderzoeker van dit stamcelonderzoek...

She is the lead researcher of this stem cell research...

en viroloog aan het UMC Utrecht.

and a virologist at UMC Utrecht.

Er zijn vier mensen genezen met een stamceltransplantatie.

Four people have been cured with a stem cell transplant.

Dus dat is een beenmergtransplantatie.

So that is a bone marrow transplant.

Er zijn wel een aantal andere mensen die HIF onder controle hebben...

There are indeed a number of other people who have HIF under control...

zonder medicatie.

without medication.

Maar die zijn niet per se genezen.

But they are not necessarily cured.

Laten we eerst eens dieper in die stamceltransplantatie...

Let's first take a deeper look at that stem cell transplantation...

duiken.

diving.

Daar is Anne Immers hoofdonderzoeker van.

That is where Anne is the principal investigator.

Hoe werkt het?

How does it work?

Dat gaat erom dat HIF een poortje nodig heeft op onze menselijke cellen...

It's about HIF needing a gateway on our human cells...

om naar binnen te komen.

to come inside.

Zo'n virus moet op een bepaalde manier de cel in.

Such a virus must enter the cell in a certain way.

En dat poortje, dat heet CCR5-receptor.

And that gate is called the CCR5 receptor.

En sommige mensen, ongeveer 1 à 2 procent van de mensen in Noordelijk Europa...

And some people, about 1 to 2 percent of the people in Northern Europe...

die hebben in hun eigen DNA een defect...

they have a defect in their own DNA...

waardoor dat poortje niet op hun cellen zit.

which is why that gate is not on their cells.

En bij een stamceltransplantatie vervang je de immuuncellen van een persoon.

And in a stem cell transplant, you replace the immune cells of a person.

En als je dan een donor hebt met dat genetisch defect...

And if you then have a donor with that genetic defect...

die dat poortje mist...

that little gate is missing...

en het virus gebruikt ook dat specifieke poortje om de cellen binnen te komen...

and the virus also uses that specific gateway to enter the cells...

dan kun je iemand genezen van HIV.

then you can cure someone of HIV.

Met een stamceltransplantatie wordt dus het hele immuunsysteem van de patiënt verwijderd...

With a stem cell transplant, the entire immune system of the patient is removed...

en opnieuw opgebouwd met nieuwe stamcellen.

and rebuilt with new stem cells.

Namelijk stamcellen van iemand anders.

Namely, stem cells from someone else.

Maar als dit bij vier mensen gelukt is, waarom passen we dat dan niet massaal toe?

But if this has succeeded for four people, why aren't we applying it on a large scale?

Het is op zich wel een gevaarlijke procedure...

It is a dangerous procedure in itself...

omdat als je een stamceltransplantatie bij iemand uitvoert...

because when you perform a stem cell transplant on someone...

je op dat moment ook een periode eigenlijk geen werkend verdedigingssysteem, immuunsysteem hebt.

At that moment, you actually don't have a functioning defense system, immune system.

En dat betekent dat je zo'n procedure eigenlijk alleen bij mensen kan doen...

And that means that you can actually only do such a procedure on people...

die zo'n procedure nodig hebben omdat ze bijvoorbeeld bloedkanker hebben.

who need such a procedure because they have blood cancer, for example.

En HIV alleen is eigenlijk niet voldoende...

And HIV alone is actually not enough...

om zo'n transplantatie te doen, omdat je HIV goed kan behandelen met medicijnen.

to perform such a transplant, because HIV can be well treated with medication.

En deze stamceltransplantatie wel echt een hoge mortaliteit, een hoge kans op overlijden heeft.

And this stem cell transplant indeed has a high mortality rate, a high chance of death.

We kunnen deze manier van HIV genezen niet grootschalig inzetten...

We cannot implement this method of curing HIV on a large scale...

omdat die beenmergtransplantatie te risicovol is...

because that bone marrow transplant is too risky...

voor mensen die gewoon met medicijnen goed onderdrukt zijn tegen HIV.

for people who are simply well suppressed against HIV with medication.

En de mensen die genezen zijn van HIV, die hadden eigenlijk allemaal een bloedkanker.

And the people who were cured of HIV all actually had a blood cancer.

Bijvoorbeeld leukemie.

For example, leukemia.

En daarvoor kregen zij die stamceltransplantatie.

And for that, they received the stem cell transplant.

En de bijvangst is eigenlijk het genezen van HIV.

And the bycatch is actually the cure for HIV.

En dan is er nog die andere manier van genezing.

And then there is that other way of healing.

Mensen die HIV onder controle krijgen zonder dat ze medicijnen slikken.

People who manage to control HIV without taking medication.

Dat klinkt wel echt super mysterieus.

That sounds really super mysterious.

Die mensen noemen we elitecontrollers.

We call those people elite controllers.

En die mensen hebben eigenlijk zo'n sterk immuunsysteem...

And those people actually have such a strong immune system...

dat HIV zich niet kan vermenigvuldigen...

that HIV cannot replicate...

omdat het immuunsysteem...

because the immune system...

het virus deeltjes wegvangt.

captures the virus particles.

Die mensen zijn niet genezen.

Those people are not cured.

Want als we echt in hun cellen krijgen, in hun menselijke cellen...

Because if we really get into their cells, into their human cells...

zien we wel dat HIV nog ingebouwd is.

We can still see that HIV is still integrated.

En vaak ook intact.

And often also intact.

Dat begrijpen we helaas nog niet goed.

Unfortunately, we still do not understand that well.

We weten wel dat er bepaalde antistoffen zijn...

We do know that there are certain antibodies...

die HIV zo goed kunnen controleren...

that can control the HIV so well...

dat je dus geen actieve virusvermenigvuldiging meer hebt.

that you no longer have active viral replication.

En dit soort antistoffen heeft men ook toegediend aan apen.

And this type of antibodies has also been administered to monkeys.

En daar zijn drie apen.

And there are three monkeys.

Ook mee echt genezen van HIV.

Also really cured of HIV.

Dus er is wel een idee of we misschien...

So there is some idea of whether we might...

deze antistoffen zouden kunnen gaan toedienen aan mensen.

these antibodies could be administered to people.

Dat is zeker meer belovend voor een grotere groep mensen.

That is certainly more promising for a larger group of people.

Wat we alleen heel goed geleerd hebben bij het stamcelonderzoek...

What we have only learned very well in stem cell research...

en daar is de genezing echt gelukt.

And there the healing has really succeeded.

En kunnen we ook heel goed zien...

And we can also see very well...

waar HIV het snelst verdwijnt...

where HIV disappears the fastest...

waar het langzaam verdwijnt.

where it slowly disappears.

En waar zit het precies, het HIV.

And where exactly is the HIV located?

Dus we leren heel veel van dat stamcelonderzoek...

So we learn a lot from that stem cell research...

voor die andere toepassingen van genezing.

for those other applications of healing.

Reine Foppe.

Pure Foppe.

Die nu voorzitter is van de HIV-vereniging.

Who is now the chairperson of the HIV association.

We zijn van ver gekomen in die 40 jaar.

We have come a long way in those 40 years.

Van een doodswonnis is het geworden...

It has become a death sentence...

tot een aandoening waar je gewoon goed mee kunt leven.

to a condition that you can just live well with.

Daar staan we ook voor.

That is what we stand for too.

Daar moeten we naartoe.

We need to go there.

Niet alleen naar nul nieuwe infecties...

Not only to zero new infections...

maar ook dat iedereen er goed mee kan leven.

but also that everyone can live well with it.

We hebben nieuwe medicijnen gekregen.

We have received new medications.

We kunnen het niet meer overdragen.

We can no longer transfer it.

Babies, er kan borstvoeding aangegeven worden.

Babies, breastfeeding can be indicated.

We werken hard voor PrEP.

We work hard for PrEP.

Dat is waar we ons voor inzetten.

That is what we stand for.

Voor een goed leven.

For a good life.

Voor iedereen die leeft met HIV.

For everyone living with HIV.

En het voorkomen van nieuwe infecties.

And the prevention of new infections.

Wat er nodig is, is PrEP voor iedereen die dat wil hebben.

What is needed is PrEP for everyone who wants it.

Als het aan hoogleraar HIV-behandeling Mark van der Valk ligt...

If it is up to Professor of HIV treatment Mark van der Valk...

kunnen we binnen 5 tot 10 jaar naar nul.

can we achieve zero within 5 to 10 years?

Daarnaast moet er veel vaker getest worden op HIV...

In addition, there needs to be much more frequent testing for HIV...

bij HIV-indicatorziektes.

in HIV indicator diseases.

Dus ziektes die vaker voorkomen bij mensen die HIV hebben.

So diseases that occur more often in people who have HIV.

En als we dat doen...

And if we do that...

en mensen ook voorlichten...

and also inform people...

om zich te laten testen...

to have themselves tested...

als ze denken dat ze risico hebben gelopen.

if they think they have taken a risk.

Samen met al die andere tools die we al hebben...

Together with all those other tools we already have...

maakt dat wij een van de landen zijn...

makes us one of the countries...

waar we denk ik in de komende 5 tot 10 jaar...

where I think we will be in the next 5 to 10 years...

echt naar nul nieuwe infecties in Nederland kunnen gaan.

really go down to zero new infections in the Netherlands.

Tot er een vaccin of genezing is...

Until there is a vaccine or cure...

en we HIV echt de wereld uit kunnen helpen...

and we can really help get HIV out of the world...

hebben we voorlopig nog 38,4 miljoen mensen met HIV in de wereld.

We currently have 38.4 million people with HIV in the world.

Mark Vermeulen, directeur van AIDS Hond Nederland...

Mark Vermeulen, director of AIDS Dog Netherlands...

vindt dat Nederland bij uitstek een rol moet spelen...

believes that the Netherlands should play a prominent role...

om ook andere landen te helpen met het bestrijden van dit virus.

to also help other countries combat this virus.

Een andere uitdaging voor de toekomst is dat het ontzettend mooi is...

Another challenge for the future is that it is incredibly beautiful...

dat we in Nederland nu echt naar nul nieuwe HIV-infecties gaan.

that we in the Netherlands are really going towards zero new HIV infections.

En er is echt nog wel iets te doen.

And there is really still something to do.

Maar we doen het als land ontzettend goed.

But we are doing extremely well as a country.

Maar ik denk dat we daarmee ook echt iets in de wereld te brengen hebben.

But I think that we also really have something to bring into the world with that.

En dat doen we vanuit AIDSfonds ook.

And we do that from AIDSfonds as well.

En als je dan realiseert dat er vorig jaar nog 670.000 mensen...

And when you realize that there were still 670,000 people last year...

zijn overleden aan de gevolgen van AIDS.

have died as a result of AIDS.

Dat er nog ieder jaar anderhalf miljoen mensen in de wereld...

That there are still one and a half million people in the world every year...

een HIV-infectie oplopen.

to contract an HIV infection.

Dan hebben we daar ook echt nog iets te doen.

Then we actually have something to do there.

En dan hebben we vanuit Nederland ook echt iets te doen.

And then we actually have something to do from the Netherlands.

Want we hebben die kennis.

Because we have that knowledge.

We hebben de know-how.

We have the know-how.

Wij zijn een land dat makkelijk praat over moeilijke onderwerpen.

We are a country that easily talks about difficult subjects.

En ik denk dat dat ook voor ons in de toekomst...

And I think that will also be the case for us in the future...

als het gaat over HIV en Nederland...

when it comes to HIV and the Netherlands...

dat wij als Nederland nog meer te brengen hebben...

that we as the Netherlands have even more to offer...

in die internationale strijd.

in that international struggle.

Om niet alleen te zorgen dat in Nederland HIV dadelijk iets is...

To ensure that HIV is not something in the Netherlands...

waar je goed mee kan leven en wat misschien echt tot een einde komt.

what you can live well with and what might really come to an end.

Maar dat we daar wereldwijd ook een bijdrage aan gaan leveren.

But that we will also contribute to that globally.

Als er iets is wat we geleerd hebben van de coronacrisis...

If there is one thing we have learned from the coronavirus crisis...

is dat ziektes zich niet aan landsgrenzen houden.

diseases do not respect national borders.

Dus zolang HIV in de wereld rondwaart...

So as long as HIV is roaming the world...

zullen er mensen in Nederland zijn of komen die HIV hebben.

Will there be people in the Netherlands who have or will come who have HIV?

Ook Janice Telcht, die je aan het begin van deze uitzending hoorde...

Also Janice Telcht, whom you heard at the beginning of this broadcast...

weet hier alles van.

I know all about this.

Zij werkt namelijk zowel in Nederland als in Suriname...

She works both in the Netherlands and in Suriname...

aan het verbreken van het taboe rondom HIV.

on breaking the taboo surrounding HIV.

Tegen alle mensen in de wereld zou ze willen zeggen...

Against all the people in the world, she would like to say...

doorbreek alle taboes die er om jullie heen zijn.

Break all the taboos that are around you.

Leef gewoon voor jezelf.

Just live for yourself.

En laat niemand je niks wijs maken.

And don't let anyone fool you.

Je leeft op den duur toch voor jezelf.

In the end, you live for yourself.

En het enige wat ik echt vanuit mijn hart zou willen...

And the only thing I would really want from my heart...

is dat echt het taboe doorbroken wordt.

Is that really the taboo being broken?

En dat geen enkele iemand gewezen wordt of besproken wordt.

And that no one is pointed out or discussed.

En dat diegene dan het stilstaat.

And then that person stays still.

En dat diegene dan het stilstaat wil houden...

And that the person wants to keep it still...

omdat die niet naar voren wil treden van...

because it does not want to come forward from...

ik heb het en niemand wil meer met mij omgaan.

I have it and no one wants to associate with me anymore.

Ik wil gewoon die taboe doorbreken door heel de wereld.

I just want to break that taboo all over the world.

We zijn in 40 jaar van heel ver gekomen.

We have come a long way in 40 years.

Het was eerst een doodsvonnis.

It was initially a death sentence.

En op een gegeven moment hadden we medicijnen...

And at one point we had medication...

die ons in staat stelden om goed te leven.

that enabled us to live well.

Maar ja, dat waren ook tijden dat we geen huis konden kopen.

But yes, those were also times when we couldn't buy a house.

We kwamen niet in aanmerking voor een hypotheek.

We did not qualify for a mortgage.

Maar we zijn nu...

But we are now...

gelijkwaardig voor de wet.

equivalent under the law.

We dragen het niet over als we onze medicijnen slikken.

We do not transmit it when we take our medications.

We krijgen gezonde kinderen...

We are getting healthy children...

die we zelfs borstvoeding kunnen geven.

that we can even breastfeed.

Van heel ver gekomen.

Come a long way.

We moeten ervoor waken...

We must be careful...

dat kwetsbare mensen niet te dupe worden van dit succes.

that vulnerable people are not disadvantaged by this success.

Er zijn nog steeds heel veel mensen met HIV in Nederland.

There are still many people with HIV in the Netherlands.

Die hebben goede zorg nodig.

They need good care.

Iedereen moet die toegang hebben tot die goede medicatie.

Everyone should have access to that good medication.

Iedereen verdient de goede zorg en aandacht die we nu hebben.

Everyone deserves the good care and attention that we currently have.

TV Gelderland 2021

TV Gelderland 2021