6: De toekomst van geld

Dit is een podcast van ABN AMRO.

This is a podcast from ABN AMRO.

Heeft geld zijn waarde verloren? Bestaat geld op de lange termijn nog?

Has money lost its value? Does money still exist in the long term?

Of gaan we gedeeltelijk over op digitale munten?

Or are we partly switching to digital currencies?

Ik ga een gesprek aan over de toekomst van geld.

I am starting a conversation about the future of money.

Je luistert naar de ABN AMRO podcast. Ik zet mijn geld aan het werk.

You're listening to the ABN AMRO podcast. I'm putting my money to work.

Chris, ik las laatst iets in de krant over NFT's en dat soort dingen.

Chris, I read something in the newspaper recently about NFTs and that kind of thing.

Ja.

Yes.

Voor mij is dat echt abacadabra. Maar heb jij je daar al eens in verdiept?

To me, that is really like gibberish. But have you ever looked into that?

Doen jouw vrienden daar niet iets mee?

Aren't your friends doing something about that?

Digitaal geld schijnt de toekomst te zijn.

Digital money seems to be the future.

Kijk, jij bent nog jong en je moet nog even door.

Look, you are still young and you have to keep going for a while.

Dus is het niet slim om er snel bij te zijn?

So isn't it smart to act quickly?

Nou ja, het is maar een idee om je daar eens in te verdiepen.

Well, it's just an idea to explore that a bit.

Ja, lekker ben jij man. Eerst mocht ik niet eens een pinpas van je.

Yeah, you’re nice man. At first, I couldn’t even get a debit card from you.

En nu raad je me aan om in de wereld van de...

And now you advise me to step into the world of the...

digitale valute te stappen.

to step into digital currencies.

Maar ja, aan de andere kant, als er de toekomst is,

But yes, on the other hand, if there is a future,

lijkt het me inderdaad wel slim om er al op tijd in te verdiepen.

I do think it would be smart to look into it in time.

Ik ben wel benieuwd wat er überhaupt allemaal onder digitaal geld valt.

I am quite curious about what all falls under digital currency.

Hoe het werkt en wat je ermee kunt.

How it works and what you can do with it.

Oké man, ik duik erin.

Okay man, I'm diving in.

Maar eerst even de straat op om te horen hoe mensen zelf denken over de toekomst van geld.

But first, let's hit the street to hear how people themselves think about the future of money.

Ik ben ook bezig met digitaal geld.

I am also working with digital currency.

De coins, die tegenwoordige, ja, daar hoor je natuurlijk heel veel van.

The coins, the current ones, yes, you hear a lot about those, of course.

Ik weet er wel wat van, maar ik doe er zelf niks mee met digitale munten.

I do know a bit about it, but I don't do anything with digital currencies myself.

Ja, ik ben er wel ingestapt, zeg maar, gewoon om niet het gevoel te hebben van

Yes, I did go along with it, just to not feel like

hé, ik heb niks gedaan, dus gewoon uit pure interesse heb ik wel wat geld daarin gestopt.

Hey, I haven't done anything, so just out of pure interest I put some money into it.

Ik heb niet echt hele concrete verwachtingen of toekomstbeelden daarvan.

I don't really have any concrete expectations or visions for the future regarding that.

Ja, ik ben wel een klein beetje in aanheid verdiepen.

Yes, I have delved a little into the topic.

Niet per se.

Not necessarily.

Niet meer om daarin te gaan, maar meer om te leren van wat is het en wat betekent het en wat kan het doen.

Not so much to go into it, but more to learn what it is, what it means, and what it can do.

En hoe grote rol gaat het spelen in de toekomst.

And how big of a role will it play in the future?

Ik vind dat te lastig.

I find that too difficult.

Ik vind dat, voor mij is het een soort van lucht, is het.

I think that, for me it's a kind of air, it is.

Hé schat.

Hey sweetheart.

Hé lieverd.

Hey sweetheart.

Hallo.

Hello.

Ja, ik zit in de auto, maar ik denk, ik bel je toch nog even, want ik ben dus onderweg naar Martijn, die ABN-expert.

Yes, I'm in the car, but I thought I’d call you anyway, because I'm on my way to Martijn, the ABN expert.

Hij werkt in het team Digital Assets binnen de afdeling Strategie en Innovatie.

He works in the Digital Assets team within the Strategy and Innovation department.

Ik denk, ik zeg het ook nog maar een keer tegen jou, want ik moet zo meteen ook zorgen dat ik zijn titel goed uitspreek.

I think I'll say it to you one more time, because I also need to make sure I pronounce his title correctly soon.

Want ik ga het met hem hebben over de toekomst van geld.

Because I'm going to talk to him about the future of money.

Ja, ik ben super benieuwd, schat.

Yes, I am really curious, darling.

Ik ben vooral benieuwd wat wij op dit moment kunnen doen om inderdaad daar goed op voorbereid te zijn in de toekomst.

I am especially curious about what we can do at this moment to indeed be well prepared for that in the future.

Ja, ik wil bijvoorbeeld gaan vragen naar die blockchain.

Yes, for example, I want to ask about that blockchain.

Ik weet niet of jij er wel eens van hebt gehoord.

I don't know if you have ever heard of it.

Nee.

No.

Nee, ik heb het wel eens gehoord, maar ik weet nog steeds niet wat het nou precies is.

No, I have heard of it, but I still don't know exactly what it is.

Ik hoor er wel veel over, maar ik heb geen idee wat ik me daarbij moet voorstellen.

I hear a lot about it, but I have no idea what I should imagine by it.

En of de ontwikkelingen daarin invloed hebben op ons.

And whether the developments in this have an impact on us.

Ja, het klinkt voor mij allemaal nog super abstract.

Yes, it all still sounds super abstract to me.

Dus ik zou zeggen, ja, gewoon goed naar hem luisteren.

So I would say, yes, just listen to him carefully.

Maak notities.

Take notes.

En nou, dan ben ik benieuwd wat dat voor een gevolg heeft voor ons.

And now, I am curious about what consequence that has for us.

Ja, nou goed.

Yeah, well.

Ik ga het allemaal vragen.

I am going to ask it all.

Ik bel je zometeen weer terug om te vertellen hoe het ging, lieverd.

I'll call you back shortly to tell you how it went, darling.

Ik ben benieuwd, schat.

I'm curious, darling.

Succes.

Success.

Dankjewel.

Thank you.

Doei.

Goodbye.

Hoi Martijn, leuk dat ik bij je langs mag komen.

Hi Martijn, nice that I can come by to see you.

Jij werkt in het team Digital Assets binnen de afdeling Strategie en Innovatie.

You work in the Digital Assets team within the Strategy and Innovation department.

Mijn eerste vraag is altijd, en nu ook, wat doe je precies?

My first question is always, and now also, what exactly do you do?

Ja, Chris, leuk.

Yes, Chris, nice.

Dank dat je langskomt.

Thank you for coming by.

Ik werk in een team aan verschillende innovaties op het gebied van platforms en digitale assets.

I work in a team on various innovations in the field of platforms and digital assets.

En wat we doen bij digitale assets is dat we de ontwikkelingen volgen op het gebied van digitalisering.

And what we do with digital assets is that we monitor developments in the field of digitization.

En daar experimenteren we mee met de implementatie van nieuwe techniek voor het investeren in gereguleerde digitale assets.

And we are experimenting with the implementation of new technology for investing in regulated digital assets.

Oké, nu heb ik de afgelopen tijd met heel veel experts gesproken over hoe ik nu meer uit mijn vermogen kan halen voor later.

Okay, I have spoken with many experts lately about how I can get more out of my assets for the future.

Maar ik kan dus niet goed in de toekomst kijken en ik hoor om me heen wel eens dingen over digitale assets die gebruik maken van blockchain technologie.

But I can't really predict the future, and I sometimes hear things around me about digital assets that use blockchain technology.

En ik lees er wel eens over.

And I do read about it sometimes.

Moet ik daar dan eigenlijk ook niet iets mee doen?

Shouldn't I do something about that as well?

En wat houdt dat precies in?

And what does that exactly mean?

Ja, ik snap de vraag.

Yes, I understand the question.

Ik zal eerst de term blockchain toelichten en dan komt eigenlijk ook de digitale asset nog eventjes terug.

I will first explain the term blockchain and then the digital asset will come back for a moment.

Een blockchain bestaat uit een netwerk van computers die eigenlijk een collectief gedecentraliseerd register handhaven.

A blockchain consists of a network of computers that essentially maintain a collective decentralized ledger.

En hierin kun je je waarden opslaan en overdragen.

And in this you can store and transfer your values.

Het voordeel is dat die overdracht eigenlijk snel, goedkoop en ook gedurende de hele dag, nacht, week, weekend kan plaatsvinden.

The advantage is that the transfer can actually take place quickly, cheaply, and also throughout the entire day, night, week, and weekend.

En zodoende heeft eigenlijk iedereen in die blockchain op het...

And so actually everyone in that blockchain has the...

...zelfde moment dezelfde informatie.

...same moment the same information.

Dus je haalt de informatie ruis eruit.

So you filter out the noise from the information.

En eigenlijk zien we dat blockchain op verschillende manieren ingezet kan worden.

And actually, we see that blockchain can be used in various ways.

Zonder dat er een tussenpersoon nodig is.

Without the need for an intermediary.

Dat kan zijn bij financiële transacties.

That can be the case with financial transactions.

We zien het aan bijvoorbeeld slimme contracten, smart contracts.

We see it in, for example, smart contracts.

Of ook elektronische stemmen.

Or electronic votes as well.

En als het gaat om digitale assets, dan maken we eigenlijk onderscheid in gereguleerd en niet gereguleerd.

And when it comes to digital assets, we actually make a distinction between regulated and non-regulated.

En wij kijken met name naar gereguleerd.

And we are particularly looking at regulated.

En de asset is eigenlijk gewoon...

And the asset is basically just...

...het digitaliseren van jouw investeringsmogelijkheid zoals je die vandaag de dag gewend bent.

...the digitization of your investment opportunity as you know it today.

Niet meer op papier, maar volledig digitaal.

No longer on paper, but completely digital.

En wat we doen vanuit ABN AMLO is dat we met name...

And what we do from ABN AMRO is that we mainly...

...blockchain is eigenlijk een wereldwijde initiatief of een activiteit.

...blockchain is actually a global initiative or activity.

En we gaan dan ook in zee met een aantal bedrijven of onderzoeksinstellingen zoals bijvoorbeeld TU Delft.

And we will also collaborate with several companies or research institutions such as TU Delft.

We kijken naar nieuwe blockchain partijen.

We are looking at new blockchain parties.

We kijken naar gereguleerde bedrijven.

We are looking at regulated companies.

En we werken ook binnen technologie.

And we also work within technology.

Techstars samen met elk jaar tien bedrijven die met behulp van nieuwe technologie nieuwe diensten aanbieden.

Techstars works together with ten companies each year that offer new services using new technology.

Super.

Super.

Dat is een heleboel informatie, maar een heel heldere uitleg.

That is a lot of information, but a very clear explanation.

Dankjewel.

Thank you.

Alleen voor mij een concrete vraag dan.

Just a concrete question for me then.

Moet ik hier iets mee?

Do I need to do something with this?

Ik als gewone jongen.

I as an ordinary boy.

Ja, leuke vraag.

Yes, nice question.

Eigenlijk zie je, ik zal het een beetje proberen te framen.

Actually, you see, I will try to frame it a bit.

Maar je ziet dat centrale banken op zowel wereld-, Europees- als landen-niveau...

But you see that central banks at the global, European, and national levels...

...kijken naar de implementatie eigenlijk van digitaal geld.

...looking at the implementation of digital money.

De Central Bank Digital Currency.

The Central Bank Digital Currency.

En op dit moment zijn er allerlei onderzoeken en wordt er nagedacht over de mogelijke rol die digitaal geld zal gaan spelen.

And at this moment, there are all sorts of studies being conducted and discussions about the possible role that digital currency will play.

En op welke manier dat dat digitale geld gebruikt gaat worden.

And in what way that digital currency will be used.

Vanuit ABN AMRO vinden we het eigenlijk wel veelbelovend.

From ABN AMRO, we actually find it quite promising.

Volgen we de ontwikkelingen op de voet.

We are closely following the developments.

Er hebben we een aantal mensen die zowel op Europees- als landelijk niveau naar de initiatieven kijken.

There we have a number of people who look at the initiatives at both European and national levels.

En ook testen aan het doen zijn.

And also doing tests.

Zodat we de impact voor de klant en de bank kunnen gaan bepalen.

So that we can start determining the impact for the customer and the bank.

Dus eigenlijk, kort gezegd, momenteel hoef je er nog niet iets mee.

So actually, in short, you don't have to do anything with it right now.

Maar wij vormen ons eigenlijk zeg maar een beeld hoe dat de impact straks voor klanten gaat zijn.

But we actually form a picture of how the impact will be for customers.

Ja, exact.

Yes, exactly.

Ja, ik zou het wel overwegen.

Yes, I would consider it.

Maar ik vind het nu zeg maar...

But I find it now, you know...

Ja, ik snap nog niet echt het nut ervan om het te hebben.

Yes, I don't really understand the purpose of having it yet.

Eh, misschien wel.

Eh, maybe so.

Maar daar zouden we wat meer in moeten verdiepen nog.

But we should still look into that a bit more.

Maar ik vond het wel super interessant.

But I found it really interesting.

Dat staat nu wel ver van.

That's quite far from that now.

Dus ik zou ook niet echt in dingen stappen waar ik niet genoeg kennis van heb.

So I wouldn't really get involved in things that I don't have enough knowledge about either.

Het is ook weer een soort van, welke app moet ik daarvoor gebruiken?

It's also a bit of a question of which app should I use for that?

En ik heb het alweer een paar keer gevraagd aan vrienden en zo.

And I've already asked a few times to friends and such.

Maar iedereen doet er ook wel een beetje alsof het heel erg makkelijk is over.

But everyone also acts a bit as if it's really very easy.

Waardoor het voor mij ook wel weer juist een drempel is.

Which makes it quite a barrier for me.

Omdat ik dan denk, ja voor jou is het makkelijk omdat jij het al doet.

Because then I think, yes, it’s easy for you because you’re already doing it.

Maar ik heb geen idee.

But I have no idea.

Gaat blockchain dan ook een impact hebben op de manier van beleggen en wat merk ik als klanten dan van?

Will blockchain also have an impact on the way of investing, and what will I notice as customers?

Eigenlijk als je gaat beleggen, dan heb je geen ander gevoel of andere mogelijkheden voor nodig.

Actually, when you start investing, you don't need any different feelings or other options.

Wel is het zo dat we zien dat er nieuwe toepassingen ontstaan doordat we eigenlijk zo'n gebruik maken van blockchain technologie.

Well, it is true that we see new applications emerging because we are actually making such use of blockchain technology.

Een van de zaken is dat je gaat kijken naar een digitale portemonnee die je eigenlijk nodig hebt om je digitale stukken in digitale beleggingsrekening ook aan te kunnen houden.

One of the things is that you will look at a digital wallet that you actually need to hold your digital assets in a digital investment account.

En wat zou ik hier dan mee kunnen?

And what could I do with this?

Ja, met een digitale portemonnee heb je eigenlijk een voordeel dat, laten we het een wallet noemen, dus zo'n portemonnee.

Yes, with a digital wallet you actually have an advantage that, let's call it a wallet, so such a wallet.

Waarbij het mogelijk is om te investeren in verschillende producten eigenlijk vanuit één omgeving.

Where it is possible to invest in different products actually from one environment.

Dus je gaat vanuit jouw internetbankieren in verschillende beleggingen kunnen investeren.

So you will be able to invest in different investments from your online banking.

En wij verwachten dan ook dat deze technologie eigenlijk ons in staat stelt om producten aan te kunnen bieden die nu eigenlijk nog buiten bereik van een aantal klanten vallen.

And we therefore expect that this technology will actually enable us to offer products that are currently beyond the reach of a number of customers.

Oké, helder.

Okay, clear.

Martijn?

Martijn?

Dus concreet, wat betekent dit allemaal voor mij en mijn toekomst?

So concretely, what does all this mean for me and my future?

Ja, dus hebben we het over de toekomst vanuit het geld.

Yes, so we are talking about the future from the perspective of money.

Investeren zal in de toekomst eigenlijk gedurende de hele dag, nacht, weekend kunnen.

Investing will actually be possible throughout the entire day, night, and weekend in the future.

En eigenlijk ook in een veel groter geografisch gebied.

And actually also in a much larger geographical area.

Daar is nog wel regulering voor nodig, maar de technologie die kan dit.

There is still regulation needed for this, but the technology can handle it.

Dat betekent dat je eigenlijk geen rekening hoeft te houden met sluitingsdagen op beurzen waarop er geen handel plaatsvindt.

That means you don't actually have to take closing days on exchanges where no trading takes place into account.

En wat eigenlijk ook heel interessant is dat je een connectie kan krijgen met hetgeen waar je in investeert.

And what is actually very interesting is that you can make a connection with what you invest in.

Dus je kan bijvoorbeeld rechtstreeks straks in een zonnepaneel gaan investeren.

So you can, for example, directly invest in a solar panel later on.

Dat zijn zaken eigenlijk die we zien en waar we ook willen zorgen dat we klaar zijn voor de klanten om dat gereed te hebben.

Those are things we see and for which we also want to ensure that we are ready for the customers to have that prepared.

En je kan eigenlijk je beleggingen 24-7 zien en aanpassen.

And you can actually view and adjust your investments 24/7.

Martijn, dankjewel. Super helder verhaal en ik kijk uit naar de toekomst.

Martijn, thank you. Super clear story and I look forward to the future.

Hey, ben je klaar?

Hey, are you ready?

Hey lieverd, ja, ik ben al klaar. Het zit er alweer op. Het ging goed.

Hey darling, yes, I'm done. It's all over again. It went well.

Ja?

Yes?

Ja, goed zo. Wat heb je allemaal geleerd?

Yes, that's right. What have you learned?

Nou, veel. Vooral dus over die blockchain technologieën.

Well, a lot. Especially about those blockchain technologies.

En ik heb het meegeschreven, maar banken zijn nu aan het kijken hoe blockchain technologieën toegepast kunnen worden.

And I have written it down, but banks are now looking at how blockchain technologies can be applied.

Zodat ze bijvoorbeeld een wallet, dat is dan weer een digitale portemonnee, voor een digitale beleggingsrekening kunnen aanbieden.

So that they can offer, for example, a wallet, which is a digital purse, for a digital investment account.

Oké, maar heel even terug. Want voor mensen zoals ik die eventjes in gewoon simpele taal willen weten, wat is nou precies zo'n wallet?

Okay, but just a quick return. Because for people like me who just want to know in simple terms, what exactly is such a wallet?

Nou, een wallet is dus een digitale portemonnee.

Well, a wallet is a digital purse.

En daarmee kan je dus je...

And with that, you can...

Ehm, je waarde...

Uh, your value...

Hé, wacht even, hoe zat het nou ook alweer?

Hey, wait a minute, how did it go again?

Quiztime!

Quiz time!

Wat is een wallet en wat kun je ermee?

What is a wallet and what can you do with it?

Met een wallet kun je waarde opslaan en overdragen.

With a wallet, you can store and transfer value.

Is het antwoord B, een wallet kan je dragen als sieraad om je nek.

Is the answer B, you can wear a wallet as jewelry around your neck?

Of is het antwoord C, een wallet is een digitale valuta waarin je online kunt beleggen.

Or is the answer C, a wallet is a digital currency in which you can invest online?

A, B of C.

A, B, or C.

Voor het juiste antwoord op deze quiz...

For the correct answer to this quiz...

...vraag praktische tips en weetjes...

...ask for practical tips and tricks...

...ga je naar abnambro.nl slash ikzetmengeldaanhetwerk.

...go to abnambro.nl slash ikzetmengeldaanhetwerk.

De afgelopen zes afleveringen heb ik veel geleerd.

I have learned a lot in the last six episodes.

Ik heb geleerd dat het bijvoorbeeld belangrijk is om grip op je financiële situatie te krijgen.

I have learned that it is important to gain control over your financial situation, for example.

Onder andere met behulp van bijvoorbeeld een 50-30-20 regel.

Among other things, with the help of a 50-30-20 rule, for example.

Ik heb geleerd hoe je meer uit je pensioen kunt halen.

I have learned how to get more out of your pension.

De vijf pijlers van het pensioenstelsel ken ik ook niet nu wel.

I don't know the five pillars of the pension system either, but now I do.

AOW, werkgeverspensioen.

State pension, occupational pension.

Aanvullend pensioen dat je zelf regelt.

Additional pension that you arrange yourself.

Sparen, beleggen, extra hypotheek aflossen.

Saving, investing, paying off extra mortgage.

En natuurlijk doorwerken naar je pensioenleeftijd is ook altijd nog een optie.

And of course, continuing to work until your retirement age is always an option.

Ik heb geleerd dat je veel rendement uit je eigen woning kunt halen...

I have learned that you can achieve a lot of returns from your own home...

...door middel van het verduurzamen van je eigen huis bijvoorbeeld.

...by means of making your own home more sustainable, for example.

ABN AMRO heeft hier een heel eenvoudige tool voor...

ABN AMRO has a very simple tool for this...

...om te kijken hoe zuinig jouw huis is en waar je winst kunt halen.

...to see how energy-efficient your home is and where you can make improvements.

Ralf leerde mij de basisbeginselen over beleggen...

Ralf taught me the basic principles of investing...

...en leerde me ook dat ik met kleine bedragen per maand al kan beleggen.

...and also taught me that I can invest with small amounts each month.

Bijvoorbeeld 50 euro.

For example, 50 euros.

Maar ook hoe langer je belegt...

But also the longer you invest...

...hoe meer kans dat het genomen risico is...

...the more likely it is that the risk taken is...

...wordt beloond met een hoger rendement.

...is rewarded with a higher return.

Dus begin op tijd en hou die horizon goed in het vizier.

So start on time and keep that horizon clearly in sight.

Reageer bijvoorbeeld niet te veel op de korte termijn, zei Ralf.

For example, don't react too much in the short term, said Ralf.

In aflevering 5 dook ik met Judith nog verder in de wereld van beleggen...

In episode 5, I delved even deeper into the world of investing with Judith...

...maar dan met name over duurzaam beleggen.

...but especially about sustainable investing.

Van haar leerde ik dat het heel belangrijk is...

From her, I learned that it is very important...

...om een goed beleggingsprofiel van jezelf te hebben...

...to have a good investment profile of yourself...

...en op grond daarvan te gaan beleggen.

...and based on that to start investing.

Dus ga jezelf beleggen, begeleid beleggen...

So go invest for yourself, guided investing...

...of met vermogensbeheer bijvoorbeeld.

...or with asset management, for example.

En daarbij kan je dan ook weer aangeven...

And you can also indicate that again...

...dat je het belangrijk vindt om duurzaam te beleggen.

...that you find it important to invest sustainably.

Dus niet alleen je rendement, maar ook te kijken...

So not only your return, but also looking...

...at de wetenschappelijke impact van je portefeuille.

...the scientific impact of your portfolio.

En bij jou, Martijn, leerde ik wat over de toekomst van geld...

And with you, Martijn, I learned something about the future of money...

...waarin er een grote rol is weggelegd voor blockchain-technologie...

...in which blockchain technology plays a significant role...

...en de zogeheten wallet.

...and the so-called wallet.

Mijn naam is Chris Bergström.

My name is Chris Bergström.

Bedankt voor het luisteren naar Ik zet mijn geld aan het werk.

Thank you for listening to I put my money to work.

Tot de volgende keer.

Until next time.