36. Dlaczego nie znosimy swojej pracy?

Patronami tego odcinka są Joanna Cisowska, Marta Bogusławska, Rafał Sobierajski, Gabriela Bartnicka, Monika Szewczyk, Mirosław Ciupka, Adrian Ostrowski, Michał Kaszuba, Leszek Bizoń, Diana Zagrodzka, Artur Rzepka, Izabela Kula,

The patrons of this episode are Joanna Cisowska, Marta Bogusławska, Rafał Sobierajski, Gabriela Bartnicka, Monika Szewczyk, Mirosław Ciupka, Adrian Ostrowski, Michał Kaszuba, Leszek Bizoń, Diana Zagrodzka, Artur Rzepka, Izabela Kula.

a także pięciu patronów, którzy pragną zachować anonimowość. Bardzo dziękuję za Wasze wsparcie i wkład w utrzymanie tego podcastu.

and also five patrons who wish to remain anonymous. Thank you very much for your support and contribution to maintaining this podcast.

Bez Was Texpresso Cafe nie mogłoby się ukazywać, bo fakt, że wspieracie jego istnienie jest dla mnie takim namacalnym dowodem tego, że w świecie zdominowanym w zasadzie przez narrację technoentuzjastyczną,

Without you, Texpresso Cafe would not be able to exist, because the fact that you support its existence is for me such tangible proof that in a world essentially dominated by a techno-enthusiastic narrative,

podcastów i portale finansowane przez wielkie firmy technologiczne jest jednak miejsce dla publicystyki niezależnej, oferującej głębszą refleksję o tym, jak naprawdę wygląda wpływ nowych technologii na nasze życie.

In podcasts and portals funded by big technology companies, there is still room for independent journalism that offers deeper reflection on the real impact of new technologies on our lives.

Jeśli szersza perspektywa wpływu technologii na nasze relacje społeczne, zdrowie psychiczne, politykę i kulturę jest dla Ciebie ważna,

If a broader perspective on the impact of technology on our social relationships, mental health, politics, and culture is important to you,

proszę wesprzyj moją pracę. Link do profilu na Patronite zamieszczam w opisie tego odcinka.

Please support my work. I’m including the link to my Patronite profile in the description of this episode.

Dzisiejszy, 36. odcinek podcastu poświęcam tematowi, który niejako naturalnie wynika z faktu, że właśnie wróciłam z długiego urlopu, na który zdecydowałam się ze względu na nieopuszczające mnie i poważne objawy wypalenia zawodowego.

Today's 36th episode of the podcast is dedicated to a topic that naturally arises from the fact that I just returned from a long vacation, which I decided to take due to the persistent and serious symptoms of burnout I have been experiencing.

To jest problem, z którym borykam się od mniej więcej dwóch, trzech lat. Praca, bo to o niej będzie dzisiejszy odcinek, jest w Polsce tematem, który obrasta tak mitami jak i szeregiem tabu, a jednym z nich jest to, co naprawdę robią z tą sferą życia nowe technologie.

This is a problem I have been struggling with for about two or three years. Work, because that will be the topic of today's episode, is a subject in Poland that is surrounded by as many myths as it is by a series of taboos, one of which is what new technologies are really doing to this sphere of life.

Przy mikrofonie Gosia Frejzer, a to jest Texpresso Café.

At the microphone is Gosia Frejzer, and this is Texpresso Café.

Pierwszy polski podcast o filozofii technologii. Zapraszam serdecznie.

The first Polish podcast on the philosophy of technology. I warmly invite you.

Dzień dobry.

Good morning.

W początku, aby nakarmić ego wielkiego boga disclaimerów, bo przecież w kulturze disclaimerów żyjemy, zaznaczę, że moja perspektywa na pracę w tym odcinku nie jest uniwersalną perspektywą.

At the beginning, to feed the ego of the great god of disclaimers, since we live in a culture of disclaimers, I will note that my perspective on work in this episode is not a universal perspective.

Możecie jej nie podzielać, możecie się z nią kompletnie nie zgadzać i nie mam z tym absolutnie żadnego problemu.

You may not share it, you may completely disagree with it, and I have absolutely no problem with that.

Chcę jednak, żebyście wiedzieli, że nagrywam te audycje mając za sobą doświadczenia z pracą o bardzo różnym charakterze.

However, I want you to know that I am recording these broadcasts with a background of experiences from various types of work.

To między innymi długotrwałe i bezowocne poszukiwanie pracy grubo ponad dekadę temu.

This includes, among other things, a long and fruitless job search over a decade ago.

To też praca fizyczna, bardzo ciężka, którą podjęłam tuż po wyjeździe za granicę, kiedy po prostu musiałam się z czegoś utrzymać.

It was also physical work, very hard, which I undertook right after moving abroad when I simply needed to make a living.

I nie było dla mnie zbyt istotne, jakie to zajęcie będzie i czym to zajęcie będzie.

And it wasn't very important to me what the job would be and what that job would involve.

Mówię tutaj o moim wyjeździe do Wielkiej Brytanii w czasie, zanim przeprowadziłam się do Londynu i otworzyłam tam działalność gospodarczą zgodną z moim zawodem.

I am talking here about my trip to the United Kingdom before I moved to London and opened a business there related to my profession.

Te doświadczenia to także praca o dużym prestiżu.

These experiences also represent work of high prestige.

Praca, w której dobrze zarabiałam, ale...

A job where I earned well, but...

W żadnym stopniu się nie realizowałam.

I did not fulfill myself in any way.

Wreszcie też to są doświadczenia mobbingu i różnych form presji psychicznej,

Finally, these are experiences of bullying and various forms of psychological pressure.

czy też coś, co wydawałoby się jest zjawiskiem całkiem w pracy pożądanym,

or something that would seem to be a phenomenon quite desirable in the workplace,

ale dla mnie było to nieznośne, czyli kolosalna nuda.

But for me, it was unbearable, meaning colossal boredom.

Praca jest dla mnie ważnym elementem mojego życia.

Work is an important element of my life.

O tym jednak za chwilę.

But we'll get to that in a moment.

Mój pogląd...

My view...

Na nią jest taki, powiedziałabym, głęboko zakorzeniony w myśleniu protestanckim.

He has a perspective that I would say is deeply rooted in Protestant thinking.

Jestem przekonana, że w życiu człowieka praca ma wymiar dużo szerszy niż tylko zarabianie pieniędzy

I am convinced that in a person's life, work has a much broader dimension than just earning money.

i również w czasie, kiedy nie pracowałam w swoim wymarzonym, czy też w ogóle pożądanym zawodzie,

and also during the time when I was not working in my dream job, or in any desired profession at all,

którym jest dziennikarstwo, czyli też zawód, który aktualnie uprawiam, też tak myślałam.

which is journalism, a profession that I currently practice, I thought so too.

Też dostrzegałam aspekty pracy inne niż te sprowadzające się do przynoszenia przychodów.

I also noticed aspects of work that are different from those that boil down to generating revenue.

Z perspektywy wielu lat obecnie na przykład jeszcze silniej sobie zdaję sprawę z wagi doświadczenia,

From the perspective of many years, I now realize even more strongly the importance of experience,

jakim była dla mnie właśnie praca fizyczna, praca, o której już wspomniałam.

What physical work meant to me, the work I already mentioned.

To była najpierw praca osoby sprzątającej.

It was initially the work of a cleaning person.

Praca po prostu...

Work just...

Praca po prostu sprzątaczki, mówiąc krótko, a później była to praca w sektorze ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii.

It was simply a job as a cleaner, to put it briefly, and later it was a job in the healthcare sector in the United Kingdom.

I to są takie doświadczenia, które przywoływałam wielokrotnie w myślach, kiedy było mi trudno w innej pracy,

And these are the kinds of experiences that I recalled many times in my thoughts when I was having a hard time in another job,

w pracy tej właśnie umysłowej, prestiżowej, ale obciążonej wspomnianym już mobbingiem i poczuciem totalnego braku sprawczystych,

in this very mental, prestigious work, but burdened by the aforementioned harassment and a sense of total lack of agency,

w szczególności praca fizyczna, bowiem jest czymś, co daje takie ogromne poczucie odpowiedzialności

In particular, physical work is something that provides such a tremendous sense of responsibility.

i możliwości realizacji działań, które przynoszą widzialne efekty.

and the possibility of implementing actions that yield visible effects.

I to czasami stanowi naprawdę ważny jej element.

And sometimes it is really an important element of it.

Ja osobiście się bardzo cieszyłam, widząc, że moja praca pomaga pacjentom, którymi się opiekowałam.

I was personally very pleased to see that my work helps the patients I cared for.

Relacje z nimi też nawiązywane z czasem.

Relationships with them are also built over time.

Były dla mnie również ważnym elementem satysfakcji z tej pracy i taką nagrodą, która w niej się pojawiała.

They were also an important element of satisfaction in this work and a reward that appeared in it.

I wtedy nawet taki długi, nocny dyżur był absolutnie małym problemem, bo to były elementy, które potrafiły bardzo dużo wynagrodzić

And then even such a long, night shift was an absolutely small problem, because there were elements that could reward you a lot.

i właśnie wlać we mnie takie poczucie sprawczości i wpływu na najbliższą rzeczywistość.

And just instill in me such a sense of agency and influence over the immediate reality.

Przygotowując się do tego, że mam taką możliwość, to ja się zainteresowałam.

Preparing for the possibility that I have this option, I became interested.

Dlatego, żeby nagrać dla Was ten odcinek, zadałam Wam na moim Instagramie pytanie o to, czym praca jest dla Was.

That's why, to record this episode for you, I asked you on my Instagram what work means to you.

Dostałam mnóstwo odpowiedzi, które, przyznam szczerze, generalnie w swojej wymowie mnie nie zaskoczyły.

I received a lot of responses that, to be honest, generally did not surprise me in their expression.

Zdecydowana większość z nich mówi o tym, że praca jest przymusem, koniecznością, dla niektórych wręcz udręką czy cierpieniem.

The vast majority of them say that work is a necessity, an obligation, and for some, it is even a torment or suffering.

Jeden z Was pisze.

One of you is writing.

Praca jest przymusem, koniecznością, dla niektórych wręcz udręką, choć zawsze chciałem, aby była misją.

Work is a necessity, a compulsion, for some even a torment, although I have always wanted it to be a mission.

Do pewnego czasu udawało się.

For a certain period of time, it was working.

Inna osoba dodaje.

Another person adds.

Praca jest zarabianiem pieniędzy, bo jesteśmy jedynymi istotami, które muszą płacić za życie na tej planecie.

Work is earning money because we are the only beings that have to pay for living on this planet.

Kolejny głos.

Another voice.

Praca jest przykrym obowiązkiem, który wykonuję, żeby mieć co jeść, założyć na siebie i gdzie spać.

Work is a unpleasant obligation that I do to have something to eat, to wear, and somewhere to sleep.

Powtarza się w Waszych odpowiedziach też motyw zmiany stosunku do pracy.

The theme of changing attitudes toward work also repeats in your responses.

Bo pojawia się też głos, który mówi, że praca była pasją, teraz zaś jest przykrym ciężarem i stresem.

But there is also a voice that says work used to be a passion, but now it is an unpleasant burden and stress.

Takich odpowiedzi otrzymałam naprawdę bardzo dużo.

I have received really a lot of such responses.

Większość.

Most.

Wśród Waszych głosów znalazły się jednak i inne wiadomości.

Among your votes, there were also other messages.

W jednej z nich czytam, że praca jest odskocznią od prywatnych problemów, miejscem spełnienia się.

In one of them, I read that work is an escape from personal problems, a place of fulfillment.

Lubię swoją pracę.

I like my job.

Czytelniczka.

Reader.

Inna dodaje.

Another adds.

To ważna część mojego życia.

It is an important part of my life.

Cieszę się, że wykonuję wyuczony zawód.

I am glad that I am practicing my profession.

Znalazł się też ciekawy głos, który mówi w kontekście pracy, cytuję.

There was also an interesting voice that speaks in the context of work, I quote.

Jak się okazało na terapii, praca jest ucieczką.

As it turned out in therapy, work is an escape.

Są też w naszej społeczności osoby, które pracę silnie w swoim życiu dowartościowują i mówią o niej,

There are also people in our community who highly value work in their lives and talk about it.

że jest ono.

that it is.

Nie tylko źródłem utrzymania, ale też pasji, szansą rozwoju, wykorzystania umiejętności i wiedzy dla dobra innych.

Not only a source of income, but also a passion, an opportunity for development, and the use of skills and knowledge for the benefit of others.

Pojawił się też taki głos, który zabrał tutaj więcej miejsca.

There was also a voice that took up more space here.

To była dłuższa wiadomość o tym, że praca może służyć rozwijaniu charakteru i umacnianiu jego dobrych cech.

It was a longer message about how work can serve to develop character and strengthen its good traits.

Była też osoba, która opowiedziała mi o tym, że nie wyobraża sobie życia,

There was also someone who described to me that they can't imagine life without it,

bez pracy, bo ona daje mu poczucie celu, możliwość rozwoju, poszerzenia horyzontów,

without work, because it gives him a sense of purpose, the opportunity for development, and the broadening of horizons,

ale jest też symboliczną ramą dla dyscypliny dnia.

but it is also a symbolic framework for the discipline of the day.

Jeden z moich czytelników mówi tak.

One of my readers says so.

Nawet gdyby był dochód bezwarunkowy, to nie wyobrażam sobie nie zajmować się czymś,

Even if there was a universal basic income, I can't imagine not doing something.

najlepiej czymś bardzo kreatywnym i rozwojowym.

best with something very creative and developmental.

Bardzo identyfikuję się z tym, że w niemieckim słowie beruf

I strongly identify with the fact that in the German word "beruf."

praca nie jest lekarzem.

Work is not a doctor.

Nie tylko pracą, ale też powołaniem, co rozumiem nie tylko jako pracę zgodną z predyspozycjami,

Not only work, but also a calling, which I understand not only as work consistent with one's predispositions,

ale też jako stawanie się w pełni sobą przez pracę.

but also as becoming fully oneself through work.

Dlatego nie potrafiłbym pracować w czymś, co ani trochę ze mną nie rezonuje i jest mi zupełnie obce.

That's why I couldn't work in something that doesn't resonate with me at all and is completely foreign to me.

Nie potrafiłbym się zmusić, pisze czytelnik.

I wouldn't be able to force myself, writes the reader.

To jest, nie ukrywam, coś, co jest dla mnie bardzo tutaj bliskie od tej pracy,

This is, I do not hide, something that is very close to me from this work.

jako o powołaniu.

as a calling.

Osoba w swojej wiadomości mówi o tym, że nawet praca, która nie do końca była zgodna

The person in their message talks about how even work that was not entirely compliant...

z jego życzeniami i ambicjami, pozwalała mu się czegoś w życiu nauczyć.

with his wishes and ambitions, allowed him to learn something in life.

Przyznam, to jest ciekawy głos i znajduje tutaj bardzo dużo własnego podejścia do pracy

I admit, this is an interesting voice and it reflects a lot of my own approach to work.

i kwestii z nią związanych.

and matters related to her.

Właśnie dlatego, że nawet te prace, które nie były pracami w moim zawodzie, nie miały wiele

That's precisely why, even those jobs that weren't in my profession didn't have much.

wspólnego z tym, co bym chciała w życiu robić, bo gdzie filozofia i informatyka,

"common with what I would like to do in life, because where philosophy and computer science,"

a tutaj za granicą nagle do ręki środki czystości, gumowe rękawiczki i narzędzia przywracania

And here abroad, suddenly cleaning products, rubber gloves, and restoration tools come to hand.

blasku armaturze, to jest zupełny rozwiew w stosunku do tego, co mogłoby się wydawać.

The luster of the fittings, this is a complete dispelling in relation to what it might seem.

Ale tak, nawet właśnie ta praca nauczyła mnie różnych rzeczy.

But yes, even this job has taught me different things.

Przede wszystkim podniosła jakieś moje zdolności komunikacyjne, bo pojawiając się w różnych domach,

Above all, she raised my communication skills because, appearing in different homes,

sprzątałam w prywatnych domach, pojawiając się w różnych domach, po prostu nawiązywałam dialog

I was cleaning in private homes, visiting different houses, simply starting a conversation.

z właścicielami tych domów, niejednokrotnie ucinając sobie całkiem, przyznam, ciekawe pogawędki.

with the owners of those houses, often having quite, I must admit, interesting conversations.

I to było pokonanie takich moich barier właśnie polegających na tym, że niekoniecznie odnajduję się

And that was overcoming such barriers of mine that consisted in the fact that I don't necessarily find myself.

w realiach nawiązywania spontanicznych konwersacji z przypadkowymi osobami.

in the context of initiating spontaneous conversations with random people.

I dużo z tej pracy wyniosłam, też jakby w ogóle praca fizyczna, czy ta polegająca na sprzątaniu,

And I gained a lot from this job, also like, in general, physical work or work involving cleaning,

czy też później ta w ochronie zdrowia, ona dużo we mnie zmieniła, jeśli chodzi o moją zdolność

"Or later in healthcare, it changed a lot in me when it comes to my ability."

nawiązywania relacji i pokonywania trudności w komunikacji z osobami, które czasami bywają,

establishing relationships and overcoming communication difficulties with individuals who can sometimes be,

do nas nastawione wrogo, mogą być w jakiś sposób nieprzyjemne. Dała mi ta praca kompetencje przełamywania

Hostile towards us, they can be unpleasant in some way. This job has given me the skills to break through.

takich impasów komunikacyjnych i wychodzenia obronną ręką z sytuacji, wydawałoby się, konfliktowych,

such communication deadlocks and skillfully resolving seemingly conflictual situations,

trudnych i takich stresujących. I czuję się po tym doświadczeniu tej pracy znacznie pewniej,

difficult and stressful. And I feel much more confident after this work experience,

jeśli chodzi o takie umiejętności. Myślę, że nie reflektujemy nad pracą.

When it comes to such skills, I don't think we reflect on our work.

Tego rodzaju zazwyczaj w taki sposób, a jak się właśnie bliżej temu przyjrzeć, to można się dowiedzieć

Such kinds usually happen this way, and when you take a closer look at it, you can find out.

o sobie i o tej pracy różnych ciekawych rzeczy.

about myself and this job, various interesting things.

Pytanie o to, czym jest dla was praca. Postanowiłam wam zadać po lekturze książki

The question of what work means to you. I decided to ask you this after reading the book.

Cześć pracy o kulturze zapierdolu, którą napisała doktor Zofia Smełka-Leszczyńska.

Hello, the work on the culture of mess that was written by Dr. Zofia Smełka-Leszczyńska.

Publikację wydała krytyka.

The publication was released by the criticism.

Polityczna. To jest nowa publikacja. Podchodziłam do tej lektury jeszcze podczas urlopu,

Political. This is a new publication. I started reading it while on vacation.

który, jak już powiedziałam, miał związek z wypaleniem zawodowym i skończyłam ją czytać

which, as I mentioned, was related to burnout and I finished reading it

dokładnie w sobotę, w zasadzie dwa dni przed powrotem do pracy, w tę nieszczęsną sobotę,

exactly on Saturday, basically two days before returning to work, on that unfortunate Saturday,

kiedy Dolny Śląsk uginał się pod falą powodziową.

when Lower Silesia was bending under the flood wave.

Nie ukrywam.

I do not hide it.

Dużo myślałam o pracy jako o zjawisku, o części mojego życia w tym czasie wolnym.

I thought a lot about work as a phenomenon, as a part of my life during this free time.

Stąd też ten pomysł na odcinek i na nawiązanie z wami dialogu w temacie pracy i tego, czym praca jest.

That's where the idea for this episode comes from, and for initiating a dialogue with you about work and what work is.

Liczyłam też, że ta książka coś do mojej refleksji o pracy wniesie. Ja na nią czekałam, śledziłam te publikacje,

I was also hoping that this book would contribute something to my reflections on work. I was waiting for it and tracking these publications.

jak się pojawiła jakiś czas temu w zapowiedziach.

when it appeared some time ago in the announcements.

I się okazało, że oczywiście wniosła, ale nie do końca to, czego oczekiwałam

And it turned out that she did bring it, but not exactly what I was expecting.

lub czego się po tej książce spodziewałam.

or what I expected from this book.

I dla tych, którzy nie chcą słuchać dalej, bądź chcą od razu wiedzieć, jakie mam zdanie na temat tej książki,

And for those who do not want to listen any further or want to know right away what my opinion is about this book,

no to mogę wam powiedzieć wprost, że nie jest ono dla niej zbyt pochlebne.

Well, I can tell you frankly that it is not very flattering for her.

Nie jest też do końca negatywne, bo Smełka Leszczyńska słusznie w tej książce diagnozuje bardzo wiele zjawisk,

It is not entirely negative either, because Smełka Leszczyńska rightly diagnoses many phenomena in this book.

bardzo wiele zjawisk.

many phenomena.

Bardzo wiele zjawisk istniejących na poziomie dyskursu dotyczącego pracy w Polsce,

Many phenomena existing at the level of discourse about work in Poland,

ale nie robi tego w sposób neutralny.

but it does not do so in a neutral way.

Jej książka jest bardzo silnie nacechowana ideologicznie i to jest niestety jej wada,

Her book is very heavily ideologized and unfortunately, this is its flaw.

bardzo mocna wada tej publikacji.

a very strong flaw of this publication.

Mimo tego jednak chciałabym, żebyśmy pochylili się w tym odcinku nad tą książką i przyjrzeli się trochę temu,

However, I would still like us to focus on this book in this episode and take a closer look at it.

o czym Smełka Leszczyńska w niej pisze.

what Smełka Leszczyńska writes about in it.

A pisze o wielu sprawach, które przekładają się na to, że wasze odpowiedzi na moje pytanie,

And he writes about many matters that relate to your answers to my question,

czym jest dla was praca, wyglądają w taki, a nie inny sposób.

What does work mean to you, looking a certain way and not another?

Prawdą jest, że transformacja ustrojowa w Polsce nie udała się w wielu, bardzo wielu aspektach.

It is true that the systemic transformation in Poland has failed in many, very many aspects.

Prawdą jest też, że polski rynek pracy

It is also true that the Polish labor market

jest rynkiem, który jest bardzo ważny dla nas.

It is a market that is very important to us.

Jest rynkiem wielu patologii, ale bardzo dużo tych patologii, moim zdaniem,

It is a market of many pathologies, but a lot of these pathologies, in my opinion,

ma źródło w takiej nieudanej transplantacji anglosaskich mechanizmów działania,

has its source in such a failed transplantation of Anglo-Saxon mechanisms of operation,

czy organizacji, czy wielkich korporacji na rodzimy polski grunt,

whether organizations or large corporations on native Polish ground,

bez jakiejkolwiek towarzyszącej temu refleksji nad różnicami w mentalności oraz nad tym,

without any accompanying reflection on the differences in mentality and on that,

jak po latach okupacji komunistycznej wygląda Polska jako kraj i jaki ma kapitał społeczny.

What does Poland look like as a country after years of communist occupation and what is its social capital?

W pewnym momencie po prostu społeczeństwo pokrzywdzone ustrojem socjalistycznym

At a certain point, society simply wronged by the socialist system.

zostało rzucone w zwir dzikiego kapitalizmu, w którym musiało się odnaleźć bez w zasadzie żadnego przygotowania.

it was thrown into the gravel of wild capitalism, where it had to find its way without virtually any preparation.

I to zaowocowało sytuacją, w której mamy liczne patologie, które są umacniane

And this has resulted in a situation where we have numerous pathologies that are being reinforced.

i mamy też taki podział na klasę pracującą.

And we also have such a division into the working class.

Mamy też przedsiębiorców, którzy przedstawiani są jako taki wielki tutaj jakby jako centrum zła.

We also have entrepreneurs who are portrayed here as a kind of big center of evil.

Po prostu przedsiębiorcy i w ogóle właściciele,

Just entrepreneurs and business owners,

firm to jest ten mityczny mordor, a reszta to jest po prostu uciśniony przez władcę ciemności

this company is that mythical Mordor, and the rest is just oppressed by the Dark Lord

i wspaniały świat pracowników i osób, które te prace wykonują.

and the wonderful world of employees and the people who do this work.

A to jest fałszywa dychotomia i będę chciała to za chwilę jeszcze wziąć na warsztat.

And this is a false dichotomy, and I will want to take it to workshop shortly.

Oczywiście Smałka Leszczyńska się w tej dychotomii porusza.

Of course, Smałka Leszczyńska operates within this dichotomy.

I to jest tutaj też taki punkt mojej krytyki.

And this is also a point of my criticism here.

Bo uważam, że bez zniesienia tego sztucznego podziału,

Because I believe that without the abolition of this artificial division,

no to jakby jako społeczeństwo nigdzie się nie ruszymy.

Well, as a society, we won’t get anywhere.

Ale wróćmy do książki.

But let's go back to the book.

W dzisiejszym świecie biurowym, pisze autorka,

In today's office world, writes the author,

ważniejszym od produktu myślenia jest spektakl bycia zajętym.

The spectacle of being busy is more important than the product of thought.

Dzwoniący telefon, palce na klawiaturze, podchodzenie do drukarki.

Ringing phone, fingers on the keyboard, approaching the printer.

Jeśli odmawiasz działania w ten sposób, destabilizujesz całą organizację.

If you refuse to act this way, you destabilize the entire organization.

To jest jedna z pierwszych mocnych tez, które się pojawiają w książce Cześć pracy.

This is one of the first strong theses that appear in the book Hello Work.

I absolutnie się zgadzam z tym.

I absolutely agree with that.

Rynek pracy, kultura pracy są pełne pozorów.

The labor market and work culture are full of pretenses.

Nasza bytność w organizacjach, w firmach opiera się również na pewnych pozorowanych wzorcach działań.

Our presence in organizations and companies is also based on certain illusory patterns of behavior.

I temu wszystkiemu towarzyszy język,

And all of this is accompanied by language,

jakim o pracy mówimy.

What kind of work are we talking about?

Smełka Leszczyńska twierdzi, że w swojej publikacji chce się właśnie na tym języku skupić.

Smełka Leszczyńska claims that she wants to focus on this language in her publication.

Twierdzi, że rozmowa o pracy jest w Polsce poddawana oddziaływaniu ideologii.

He claims that job interviews in Poland are influenced by ideology.

Co zresztą moim zdaniem nie jest wcale różne od sytuacji w innych krajach.

Which, in my opinion, is not at all different from the situation in other countries.

Bo jeżeli już mamy patrzeć na pracę przez pryzmat ideologiczny,

Because if we are to view work through an ideological lens,

to te ideologie funkcjonują tak samo w Polsce, jak i na przykład w Wielkiej Brytanii,

these ideologies function the same in Poland as, for example, in Great Britain,

czy we Francji, gdzie miałam do czynienia i z takimi prostymi zawodami,

in France, where I dealt with such simple jobs,

właśnie jak te, które opisywałam wcześniej,

just like the ones I described earlier,

jak i z takimi, które opierają się już na procesach cyfrowych.

as well as with those that are already based on digital processes.

We Francji sporo liznęłam środowiska startupowego,

In France, I got quite a taste of the startup environment,

jak i takiego kręcącego się wokół biznesu technologicznego.

as well as someone circling around the technology business.

Tak samo później podczas mojej pracy w Londynie się w tym środowisku obracałam

I was also involved in this environment later during my work in London.

i wcale nie widzę różnicy pomiędzy zideologizowaniem dyskusji o pracy w Polsce,

I don't see any difference between the ideological framing of the discussion about work in Poland,

jak i tym, co funkcjonuje w tamtych krajach.

as well as those that operate in those countries.

Według Smełki Leszczyńskiej ideologie te funkcjonują na tak znormalizowanym poziomie

According to Smełka Leszczyńska, these ideologies operate at such a normalized level.

w dyskusji o pracy, że na co dzień nie dostrzegamy ich istnienia.

In the discussion about work, we don't notice their existence on a daily basis.

Język rozmowy na temat pracy jest zatem, zdaniem autorki książki, zakłamany,

The language of conversation about work is, therefore, in the author's opinion, deceptive.

bo przedstawia pracę jako wznioślejszą i ważniejszą niż jest,

because it presents work as more sublime and important than it is,

a dodatkowo ukrywa konflikt między pracodawcami i pracownikami.

and additionally hides the conflict between employers and employees.

Tutaj wchodzi na przykład opisywanie firmy jako rodziny,

Here, for example, is the description of a company as a family,

co ja osobiście postrzegam jako jedną z większych patologii.

what I personally perceive as one of the greater pathologies.

Smełka Leszczyńska słusznie zauważa,

Smełka Leszczyńska rightly notes,

że ideologia pracy formatuje pracowników najemnych do myślenia o sobie

that the ideology of work shapes wage workers to think about themselves

w kategorii niższej, drugorzędnej niż dobro firmy czy organizacji, która ich zatrudnia.

in a lower, secondary category than the welfare of the company or organization that employs them.

I jako przykład podaje tutaj nadgodziny w firmach,

And as an example, I cite overtime in companies.

które właśnie przedstawiają się pracownikom jako rodzina.

who are just introducing themselves to the employees as a family.

Wszyscy spotkaliśmy się pewnie z taką komunikacją firm,

We have all probably encountered such communication from companies.

że my tutaj jesteśmy rodziną, w której sobie wzajemnie pomagamy,

that we are a family here, where we help each other.

się wspieramy, wykonujemy fascynujące zadania na rzecz jakiegoś tam celu, blablabla.

we support each other, we carry out fascinating tasks for some goal, blablabla.

Wiadomo, że w rodzinie nie odmawia się łatwo.

It is well known that one does not easily refuse in the family.

Jak nas ktoś prosi o jakąś przysługę, no to mówiąc krótko jest problem.

When someone asks us for a favor, to put it simply, there is a problem.

Chyba, że jesteśmy naprawdę bardzo asertywni i radzimy sobie łatwo w takich sytuacjach,

Unless we are really very assertive and handle such situations easily,

no to bez problemu mówimy wtedy nie.

Well, then we simply say no.

Ale najczęściej jest to sytuacja bardzo obciążona psychologicznie

But most often it is a situation that is very psychologically burdensome.

i dlatego pracownik w takiej sytuacji ma znacznie utrudnioną możliwość zadbania o swoje interesy.

And that is why an employee in such a situation has a significantly hindered ability to take care of their interests.

Jest po prostu w takiej pozycji z góry straconej.

She is simply in a hopeless position.

Jak to? Przecież nie będzie odmawiał poświęcenia czasu swojej rodzinie,

How so? After all, he won't refuse to dedicate time to his family.

którą jest jego firma.

which is his company.

To jest w ogóle odwrócenie pojęć, bo rodzinę mamy jedną i bynajmniej nie jest to mój pracodawca.

This is actually a reversal of concepts, because we have one family and it is certainly not my employer.

Przynajmniej ja nic na ten temat nie wiem.

At least I don't know anything about it.

Zdaniem autorki podobnie wygląda problem ze zgłaszaniem nadużyć, na przykład mobbingu.

According to the author, the issue of reporting abuses, such as bullying, looks similar.

No bo wszyscy znamy z życia domowego w Polsce takie slogany o praniu własnych brudów u siebie,

Because we all know from home life in Poland such slogans about washing our own dirty laundry at home,

o tym, żeby nie kalać własnego gniazda.

about not soiling your own nest.

No to wiadomo, że w takiej sytuacji znowu nabudowuje się niekorzystna dla pracownika psychologicznie pozycja,

Well, it is known that in such a situation, an unfavorable psychological position for the employee is built up again.

w której jeżeli jest w jakiś sposób uciskany przez pracodawcę,

in which if he is in some way oppressed by the employer,

jest na przykład mobowany, no to przecież nie będzie tych brudów wynosił na zewnątrz,

for example, if someone is being bullied, they certainly won't bring that dirt out into the open,

tylko postaramy się je wyprać wewnątrz tej organizacji.

we will only try to wash them out within this organization.

Co często się kończy tym, że po prostu proceder trwa dalej,

What often ends up happening is that the process simply continues.

a pracownik nawet może być ukarany za to, że w ogóle się komuś na niego poskarżył.

And an employee can even be punished for the fact that they complained about someone at all.

Inną problematyczną płaszczyzną, którą Smełka Leszczyńska w swojej pracy

Another problematic area that Smełka Leszczyńska addresses in her work

w swojej książce dobrze nakreśla, są kwestie rozmów o pieniądzach.

In his book, he clearly outlines the issues surrounding conversations about money.

Przyznam szczerze, że jako zwolenniczka całkowicie otwartego,

I must admit that as a supporter of complete openness,

pozbawionego jakichkolwiek w zasadzie subtelności czy podchodów rozmawiania o zarobkach,

devoid of any subtleties or tactics when talking about earnings,

nigdy tego polskiego fenomenu nie rozumiałam.

I never understood this Polish phenomenon.

I kiedy wyjechałam za granicę, to naprawdę wielką radością było dla mnie przekonanie się,

And when I went abroad, it was truly a great joy for me to realize,

że można inaczej i że nie tylko tak zwane widełki,

that it can be done differently and that it's not just the so-called brackets,

ale w ogóle rozmowa o całości,

but overall a conversation about the whole,

wynagrodzenia, o tym, co mogę za swoją pracę dostać,

remuneration, about what I can receive for my work,

jakie są warunki jej wykonywania, jakie są warunki jej świadczenia,

what are the conditions for its execution, what are the conditions for its provision,

że to wszystko może wyglądać całkowicie odmiennie,

that all this may look completely different,

to absolutnie było fantastyczne doświadczenie.

It was absolutely a fantastic experience.

W Polsce rozmowy o pieniądzach nie ma.

In Poland, there is no conversation about money.

Ona jest spychana na sam koniec procesu rekrutacji,

She is being pushed to the very end of the recruitment process.

w czasie którego często kandydaci proszeni są w ramach zadań testowych

during which candidates are often asked as part of test tasks

o wykonywanie de facto pracy.

on performing de facto work.

To jest kolejna patologia w ogóle i nie zliczę momentów,

This is another pathology altogether, and I can't count the moments,

kiedy będąc osobą aktywnie poszukującą pracy,

when being a person actively looking for a job,

gdzieś w latach 2009-2010,

somewhere in the years 2009-2010,

umawiałam się na mnóstwo jakichś okresów próbnych,

I arranged a lot of trial periods.

zmian próbnych w redakcjach, które po prostu brały ode mnie po 4-5 tekstów

trial changes in the editorial offices that simply took 4-5 texts from me

wpisanych do jakiegoś serwisu,

entered into some service,

a następnie się dowiadywałam, że nie jestem do tej pracy przyjęta

and then I found out that I was not accepted for this job

i oczywiście to miały być teksty pisane na próbę.

And of course, these were supposed to be trial texts.

Ja bym powiedziała, że to jest po prostu uzupełnianie sobie braków kadrowych.

I would say that it is simply filling in staffing gaps.

To jest po prostu zapychanie dziury w zatrudnieniu jakąś osobą,

This is just filling a gap in employment with some person.

którą prosimy o świadczenie pracy i w tym momencie puszczamy ją

which we ask to provide work and at this moment we let her go

w zasadzie tak jakbyśmy obdarli kogoś z ubrania

Basically, it’s like we stripped someone of their clothes.

i wypuścili go potem na golasa na ulicę.

And then they let him out naked into the street.

Tak to można porównać i to naprawdę jest patologiczne zachowanie.

Yes, it can be compared, and it really is pathological behavior.

To jest też taka sytuacja, w której nie ma miejsca

This is also a situation where there is no room.

na jakąkolwiek inicjatywę potencjalnego pracownika,

to any initiative of a potential employee,

który chciałby dowiedzieć się ile będzie zarabiać,

who would like to find out how much he will earn,

bo jeżeli zadamy takie pytanie, no to ono jest traktowane

because if we ask such a question, then it is treated

jak naruszenie jakiegoś absolutnie,

as a violation of something absolutely,

najbardziej srogiego, najtwardszego tabu

the most severe, the hardest taboo

i z góry nas takie pytanie, taka aktywność może po prostu skreślić

And such a question in advance, such an activity can simply cross us out.

w rozmowie kwalifikacyjnej.

in the job interview.

Smełka Leszczyńska w swojej książce podaje przykłady artykułów,

Smełka Leszczyńska in her book provides examples of articles,

które radzą właśnie osobom ubiegającym się o pracę,

which advise people applying for jobs,

że nie należy pytać o zarobki, bo jest to wielki nietakt

that one should not ask about salaries, as it is a great breach of etiquette

i te artykuły były tak publikowane w latach 90-tych,

and these articles were published in the 90s,

jak i publikowane są nadal.

as well as being published still.

Wniosek, chociaż Polska w teorii przechodzi liczne przemiany społeczne

The conclusion is that, although Poland is theoretically undergoing numerous social transformations.

i obyczajowe, no to niektóre patologie, tak jak Chińczycy u Witkacego,

and social customs, well, some pathologies, like the Chinese in Witkacy,

trzymają się mocno.

They hold on tightly.

Szczerze, nie rozumiem tego, nie akceptuję i jest to okropnie frustrujące,

Honestly, I don't understand this, I don't accept it, and it is incredibly frustrating.

zwłaszcza, że na końcu różnych procesów rekrutacyjnych,

especially since at the end of various recruitment processes,

to też jest moje doświadczenie, może okazać się,

this is also my experience, it may turn out,

że wynagrodzenie za tą pracę jest tak żałośnie śmieszne,

that the salary for this job is so ridiculously pathetic,

że w zasadzie wkładając wysiłek w te rekrutacje,

that basically by putting effort into these recruitments,

po prostu daliśmy z siebie zrobić pajaca.

We just let ourselves be made into a fool.

Z rozmowami o pieniądzach jest też inny problem.

There is also another problem with conversations about money.

Kiedy wynagrodzenie okazuje się fatalne, żenująco niskie,

When the salary turns out to be terrible, embarrassingly low,

to nagle dowiadujemy się, że mamy cieszyć się z możliwości pracy

Suddenly, we learn that we should be grateful for the opportunity to work.

w prestiżowej organizacji, instytucji albo z możliwości rozwoju w swojej branży.

in a prestigious organization, institution, or with opportunities for development in their field.

W ogóle kiedyś, tak z 13 lat temu,

Well, once about 13 years ago,

krążył taki żart, że będzie sobie Pan mógł włożyć to do portfolio

There was a joke going around that you would be able to put this in your portfolio.

i tym sposobem zdobył Pan kolejne cenne doświadczenie,

And in this way, you gained more valuable experience.

które na pewno pomoże w kolejnej rekrutacji.

which will definitely help in the next recruitment.

Miałam z tym do czynienia na rynku dziennikarskim w Polsce,

I dealt with this in the journalism market in Poland.

na rynku medialnym, z tym, że w tym pierwszym przypadku,

in the media market, with the understanding that in the first case,

kiedy wynagrodzenie okazało się fatalne,

when the salary turned out to be terrible,

no to fakt, iż takie będzie, to była prawda znana nie od dziś,

Well, the fact that it will be like this has been a truth known for a long time.

bo jakby było powszechnie wiadomo na rynku,

because if it were widely known in the market,

że w tej organizacji nie zarabia się kokosów,

that in this organization you don't earn a fortune,

tylko właśnie idzie się tam po to, żeby mieć dobry wpis w CV

You go there just to have a good entry in your CV.

i o ile nie da się jakoś w niej wspiąć na górę,

and unless it is somehow possible to climb to the top in it,

no to po prostu się odchodzi z niej i robi później dalej w branży,

Well, you simply leave it and continue working in the industry later on.

ale robi się coś innego.

but something else is being done.

W drugim przypadku zaś usłyszałam od swojej strony,

In the second case, I heard from my side,

usłyszałam od swojego ówczesnego szefa,

I heard from my then-boss,

że domagając się nie tyle wyższego wynagrodzenia,

that demanding not so much a higher salary,

co w ogóle wypłaty tego wynagrodzenia i tego,

What about the payment of this remuneration and that,

żeby ono się pojawiało regularnie, jestem materialistką

so that it appears regularly, I am a materialist.

i gdzie są w ogóle moje ambicje, skoro nie potrafię docenić możliwości pracy

And where are my ambitions at all, since I cannot appreciate the possibilities of work?

w tak zacnych kręgach intelektualnych.

in such esteemed intellectual circles.

No jak wiecie, nigdy nie byłam grzeczną dziewczynką,

Well, as you know, I was never a good girl,

więc skutecznie się wykłóciłam o swoje,

so I effectively fought for what was mine,

ale wiem też, że bardzo wielu młodym dziennikarkom na moim miejscu

but I also know that many young female journalists in my position

by po prostu zabrakło języka w gębie

to simply be at a loss for words

i w tamtych czasach, mówimy tutaj o roku 2011,

And in those times, we are talking about the year 2011,

gdzieś to nie do końca była ich wina,

somewhere it wasn't entirely their fault,

bo rynek pracy w mediach, rynek pracy w ogóle nie wyglądał korzystnie,

because the job market in the media, the job market in general, did not look favorable,

wyglądał bardzo źle

he looked very bad

i też jest tak, że byłyśmy wychowywane od lat,

And it's also that we have been raised for years,

mówię tutaj o kobietach w Polsce, do tego, że mamy być grzeczne, mamy nie pyskować.

I'm talking here about women in Poland, about the fact that we are supposed to be polite, we are not supposed to talk back.

Mnie też tak wychowywano, tylko że zasadniczo niezbyt wiele sobie z tego brałam do serca

I was raised like that too, but I didn't really take it to heart.

i stąd jakby mam taką umiejętność właśnie wykłócenia się w sytuacji,

And that's how I have this ability to kind of argue my way in a situation,

która ewidentnie jakoś mówi mi, że rzeczywistość wygląda nie tak jak powinna

which clearly tells me that reality is not as it should be

i to jest po prostu nieuczciwe. Ja mam po prostu strasznie nastawiony radar

And that's just unfair. I just have an extremely tuned radar.

na zachowania, które są nieuczciwe i nie ma wtedy dla mnie tabu,

to behaviors that are dishonest and there are no taboos for me then,

którego bym nie chciała złamać. To jest takie moje osobiste podejście do tej sprawy.

which I wouldn't want to break. This is my personal approach to the matter.

Tymczasem przecież niemal nikt z nas nie chodzi do pracy zarobkowej dla idei.

Meanwhile, almost none of us goes to work for the sake of an idea.

To widać zarówno w waszych odpowiedziach w mojej skrzynce z wiadomościami,

It is evident both in your responses in my inbox,

jak i w badaniach społecznych, które mówią wprost, że praca jest środkiem

as well as in social research that clearly states that work is a means

do zdobywania pieniędzy na utrzymanie, o czym w cytowanym przez autorkę książki

for obtaining money for maintenance, as mentioned in the quote by the author of the book.

raporcie z badań przeprowadzonych przez firmę Concordia Design w 2022 roku,

in the report from the research conducted by Concordia Design in 2022,

czyli niedawno, mówi aż 78% respondentów. Smełka Leszczyńska,

so recently, says as many as 78% of respondents. Smełka Leszczyńska,

w cześć pracy deklaruje, że chce się zajmować przede wszystkim językiem rozmowy

In part of the work, I declare that I want to focus primarily on the language of conversation.

o pracy, który jest wykorzystywany w Polsce, ale ten język staje się moim zdaniem

about work, which is used in Poland, but this language is becoming, in my opinion

takim pretekstem do wyruszenia na front ideologiczny dla autorki,

such a pretext for embarking on the ideological front for the author,

bo autorka pisze swoją pracę w perspektywie marksistowskiej i korzysta z niej w taki sposób,

because the author writes her work from a Marxist perspective and uses it in such a way,

że w rzeczywistości, którą...

that in reality, which...

uznaje za słuszną i prawdziwą, nie mieści się nic innego, jakby żadna inna prawda

I consider it to be correct and true; nothing else fits, as if no other truth exists.

niż ta prawda działająca w myśl prawideł marksistowskich, nie ma po prostu racji bytu

than this truth operating according to Marxist principles, it simply has no reason to exist.

i w ogóle do kosza z nią, tak? Nie będziemy o tym rozmawiali.

And just throw it in the trash with her, right? We won't talk about it.

I ta książka, tak jak już mówiłam, jej wadą jest to, że w mojej opinii

And this book, as I already mentioned, its flaw is that in my opinion

zamiast rzetelnego opisu języka, którym mówi się o pracy,

instead of a reliable description of the language used to talk about work,

dostajemy podszyty ideologicznie tekst, w którym trudno nie dostrzegać niechęci,

We receive an ideologically biased text in which it is hard not to notice hostility.

może też nawet pogardy wobec osób czerpiących z pracy również inne wartości niż tylko dochód.

there may also be contempt for people who derive other values from work besides just income.

A przecież, jak się okazuje, jest nas niemało, bo oprócz tych wszystkich osób,

And as it turns out, there are quite a few of us, because in addition to all those people,

które chodzą do pracy i cierpią, ale wiadomo, że trzeba zarabiać i praca jest dla nich tylko i wyłącznie źródłem,

who go to work and suffer, but it is known that one must earn a living and work is solely a source for them,

utrzymania, to jest też całkiem spora grupa osób, które dostrzegają w pracy coś więcej,

maintenance, there is also quite a large group of people who perceive something more in work,

nie umniejszając wcale tej roli zarabiania pieniędzy czy też właśnie przynoszenia środków na życie.

without diminishing the role of earning money or bringing in a livelihood at all.

Nie chcesz być pracownikiem, a chcesz być przedsiębiorcą?

You don't want to be an employee, you want to be an entrepreneur?

Jesteś przez tę książkę, przez autorkę książki oceniany ad hoc,

You are judged on an ad hoc basis by this book, by the author of the book.

czy też negatywnie, bez jakiejś większej refleksji.

or negatively, without any greater reflection.

Tutaj pojawiają się postaci znanych w Polsce przedsiębiorców, takich jak Rafał Brzoska,

Here appear the figures of well-known entrepreneurs in Poland, such as Rafał Brzoska.

którego wypowiedzi nie od dziś są kontrowersyjne, bo Rafał Brzoska lubi media,

whose statements have been controversial for some time now, because Rafał Brzoska likes the media,

lubi w tych mediach brylować i wiadomo, że w mediach najlepiej noszą wypowiedzi kontrowersyjne.

He likes to shine in these media and it's well known that controversial statements are the most effective in the media.

No ale Rafał Brzoska jest tutaj takim,

Well, Rafał Brzoska is such a person here,

powiedzmy, przykładem, podstawą dla wyrazu szerokiej w tej książce krytyki przedsiębiorców

let's say, for example, the basis for the term wide in this book of criticism of entrepreneurs

i w ogóle też krytyki promowania postaw przedsiębiorczości.

and in general also criticism of promoting entrepreneurial attitudes.

Mówimy o tym, że w podręcznikach dla szkół średnich jest bardzo dużo o byciu przedsiębiorcą,

We are talking about the fact that there is a lot in high school textbooks about being an entrepreneur,

ale bardzo mało o byciu pracownikiem.

but very little about being an employee.

Wiecie, nie potrafię tego ocenić, bo

You know, I can't evaluate it because

skończyłam szkołę bardzo dawno temu

I finished school a long time ago.

i co do zasady lekcje przedsiębiorczości tak zwane, które w tej szkole miałam,

And as a rule, the so-called entrepreneurship lessons that I had at this school,

one były po prostu okazją do odrabiania zadań domowych z innych przedmiotów

they were simply an opportunity to catch up on homework from other subjects

albo uczenia się na jakieś sprawdziane, na które nie chciało mi się uczyć w domu.

or studying for some test that I didn't feel like studying for at home.

I te lekcje przedsiębiorczości prowadził facet, który prowadził też katechezę,

And the entrepreneurship classes were conducted by a guy who also led catechesis.

więc nie wiem jakie on miał kompetencje,

so I don't know what qualifications he had,

ale do jednego i do drugiego wiem, że cały czas chodził przez cały rok szkolny w tej samej marynarce

But for both this and that, I know that he wore the same blazer all school year long.

i skupialiśmy się na tym, żeby obserwować nalot z kredy,

and we focused on observing the chalk drop,

które gromadziły się za jego guzikami na rękawach tej marynarki.

that gathered behind the buttons on the sleeves of that jacket.

To jest to, co zapamiętałam z lekcji przedsiębiorczości.

This is what I remembered from the entrepreneurship class.

Ja rozumiem, że te podręczniki są złe i rozumiem, że jest w nich nierównowaga.

I understand that these textbooks are bad, and I understand that there is an imbalance in them.

Wierzę na słowo, że ta nierównowaga w tych podręcznikach jest i ona powinna zniknąć,

I take your word for it that this imbalance in these textbooks exists and it should disappear.

bo myślę, że realistycznym ujęciem jest to, że większość osób, które chodzą do szkoły

because I think that a realistic perspective is that most people who go to school

nie będzie przedsiębiorcami, tylko będzie pracownikami

they will not be entrepreneurs, but will be employees

i dla nich te informacje o tym, jakie zagrożenia mogą spotkać ich w pracy ze strony pracodawców,

and for them this information about the threats they may encounter at work from employers,

jakie kształty może przybierać wyzysk, jak sobie radzić z nadużyciami.

What shapes can exploitation take, and how to deal with abuses.

To są wszystko rzeczy, które są potrzebne do przekazania

These are all things that are needed to be conveyed.

i które powinny być jak najbardziej w tych podręcznikach i na tych lekcjach przekazywane.

and which should be conveyed as much as possible in these textbooks and in these lessons.

Ale z drugiej strony nie rozumiem najazdu na promowanie przedsiębiorczości jako postawy,

But on the other hand, I don't understand the invasion to promote entrepreneurship as an attitude.

bo to jest generalnie dobra postawa w życiu.

because it is generally a good attitude in life.

I nawet jeżeli ona nie znajdzie udziału w tej postawie,

And even if she doesn't find a share in this attitude,

ale ujścia w formie takiej, że jeden z drugim maturzysta, nie wiem,

but the outlet is in such a form that one of the other high school graduates, I don't know,

pójdą na studia albo nie pójdą na studia i założą firmę,

they will either go to college or they will not go to college and start a company,

to przedsiębiorczość jest pewnym zespołem cech, które po prostu uczą jakiejś gotowości do brania życia za rogi.

Entrepreneurship is a certain set of traits that simply teaches a readiness to take life by the horns.

I ja to oceniam dodatnio.

I also rate it positively.

Tak jak mówię, to nie jest jedyna możliwa postawa w życiu.

As I said, this is not the only possible attitude in life.

Jak najbardziej postawę propracowniczą też powinno się uczniom przedstawiać i robić to rzetelnie.

The pro-employee attitude should definitely be presented to students and done so diligently.

Ale bez najeżdżania na promocję przedsiębiorczości i na przedsiębiorców,

But without encroaching on the promotion of entrepreneurship and entrepreneurs,

bo to w niczym nie pomaga.

because it doesn't help at all.

I tutaj się rysuje taka polaryzacja, która nie wiem tak naprawdę czemu ma służyć.

And here such polarization is emerging, which I really don’t know what it serves.

Jeszcze do tego wrócę.

I will come back to that.

Bo w książce Smełki Leszczyńskiej pojawia się też bardzo szeroka krytyka grupy osób deklarujących,

Because in the book by Smełka Leszczyńska, there is also a very broad critique of a group of people declaring,

że swoją pracę lubią, że ona jest dla nich jakimś elementem tworzenia,

that they like their work, that it is for them like an element of creation,

tworzenia tożsamości, budowania charakteru.

creating identity, building character.

I to jest kolejna rzecz, która mnie dziwi.

And this is another thing that surprises me.

Bo mam wrażenie, że w odniesieniu do tych osób autorka próbuje imputować nam wszystkim,

Because I have the impression that in relation to these people, the author is trying to impute to all of us,

że cierpimy na jakiś syndrom sztokholmski, że jesteśmy zmanipulowani i tak naprawdę nie wiemy co robimy.

that we suffer from some kind of Stockholm syndrome, that we are manipulated and do not really know what we are doing.

No bo jak można lubić swoją pracę, jak można w ogóle utożsamiać się ze swoją pracą,

Well, how can you like your job, how can you even identify with your work,

jak można traktować pracę jako coś, co nas kształtuje.

How can work be treated as something that shapes us?

I mówiąc szczerze, mi z perspektywy osoby, dla której praca jest ważna, przykro się to czyta.

And to be honest, from the perspective of someone for whom work is important, it is sad to read this.

Powtórzę, ja to mówię jako człowiek, który wie co to są problemy takie jak mobbing, jak wypalenie zawodowe czy wyzysk.

I will repeat, I say this as a person who knows what problems like bullying, burnout, and exploitation are.

Ja mam doświadczenie tych wszystkich rzeczy.

I have experience in all these things.

I mam doświadczenie pracy totalnie oderwanej od moich zainteresowań,

I have experience in work that is completely unrelated to my interests.

od tego co ja w życiu lubię.

from what I like in life.

A mimo to mogę powiedzieć, że praca jest dla mnie ważnym elementem życia,

And yet I can say that work is an important element of my life.

że mnie czegoś uczy, że jako człowiek jestem dzięki tej pracy lepsza.

"That it teaches me something, that as a person I am better because of this work."

Choćby właśnie przez dyscyplinowanie się, umiejętność kontroli nad swoim czasem,

Even if it's just through discipline, the ability to control your time,

to co mówiłam wcześniej w kontekście komunikacji międzyludzkiej.

What I said earlier in the context of interpersonal communication.

I mam wrażenie, że to jest po prostu bardzo nie wprost.

And I have the impression that it is just very indirect.

Jest powiedziane, że jedyną słuszną formą pracy jest jej nieistnienie.

It is said that the only legitimate form of work is its non-existence.

Że będzie wtedy dobrze, jeżeli praca przestanie istnieć.

That it will be alright when work ceases to exist.

Bo jakakolwiek forma istnienia pracy jest formą wyzysku jednych przez drugich.

Because any form of existence of work is a form of exploitation of some by others.

Jest przejawem istnienia wstrętnego, złego kapitalizmu, który po prostu prowadzi do degradacji człowieka.

It is a manifestation of the existence of a despicable, evil capitalism that simply leads to the degradation of man.

Absolutnie kapitalizm nie prowadzi do degradacji człowieka.

Absolutely, capitalism does not lead to the degradation of man.

To wypaczenia kapitalizmu prowadzą tak do degradacji samego systemu kapitalistycznego,

These distortions of capitalism lead to the degradation of the capitalist system itself,

jak i do degradacji pracownika, do degradacji też pracy jako wartości.

as well as to the degradation of the employee, to the degradation of work as a value.

Ale to w książce Smełki Leszczyńskiej nie wybrzmiewa.

But this does not resonate in Smełka Leszczyńska's book.

Mamy tam za to stosunek do pracy wynikający z języka opisany przez pryzmat klasowości,

We have there a work attitude resulting from language described through the prism of class.

przez filtr klas społecznych.

through the filter of social classes.

I to również właśnie wzmaga odbiór, że w istocie ta książka realnie umacnia konflikty

And this also indeed enhances the perception that this book actually reinforces conflicts.

pomiędzy poszczególnymi grupami osób aktywnych zawodowo.

between the various groups of professionally active individuals.

Powiedziałam już o tym, że polaryzujemy, bo mamy dowartościowanie postaw pracowniczych

I have already mentioned that we polarize because we have an affirmation of employee attitudes.

przy jednoczesnym napiętnowaniu przedsiębiorców.

while simultaneously stigmatizing entrepreneurs.

Może tutaj napiętnowanie to jest za duże słowo,

Maybe the stigmatization here is too strong a word,

ale mamy zmasowaną krytykę przedsiębiorców i postaw promujących przedsiębiorczość

But we have a massive criticism of entrepreneurs and attitudes that promote entrepreneurship.

przy jednoczesnej gloryfikacji postaw pracowniczych i chęci wykonywania pracy najemnej.

while simultaneously glorifying employee attitudes and the willingness to perform wage labor.

I to już jest właśnie ta dychotomia fałszywa, o której mówiłam.

And this is precisely the false dichotomy I was talking about.

Jej utrzymywanie moim zdaniem nie ma sensu.

In my opinion, keeping it does not make sense.

Też taki właśnie głęboki podział klasowy i opisywanie klasy wyższej jako tej,

Such a deep class division and the description of the upper class as one that

która może decydować o tym, co robić.

which can decide what to do.

Co robi w swojej pracy.

What does he/she do in his/her job?

Klasy aspirującej, będącej w pewien sposób synonimem klasy średniej,

The aspiring class, which is in a way a synonym for the middle class,

która bardzo by chciała naśladować klasę wyższą, ale nie może,

which would very much like to imitate the upper class, but cannot,

no bo jest mimo wszystko niżej.

Well, it is still lower after all.

I tutaj przejmuje język rozmowy o pracy charakterystycznej dla tej klasy wyższej,

And here I take on the language of conversation typical of this upper class profession,

ale przecież to są tylko aspiracje.

But these are just aspirations.

No i wreszcie klasa osób wykonujących zawody takie jak na przykład produkcja,

And finally, the class of people performing jobs such as production,

czy też w ogóle klasa szeroko rozumianych pracowników fizycznych,

or also the class of broadly understood manual workers,

którzy już w ogóle nie mają żadnego języka o pracy.

who no longer have any language about work at all.

I wszelkie dyskursy o pracy prowadzone językiem tych klas wyższych

And all discourses about work conducted in the language of these higher classes.

są nieadekwatne do języka osób pracujących fizycznie.

they are inadequate to the language of manual workers.

Tutaj z tym się zgodzę, że ten język opisu pracy jako miejsca samorealizacji

Here, I agree that this language of describing work as a place of self-realization.

dążenia do poprawy swojego bytu jest całkowicie nieadekwatny

The pursuit of improving one's condition is completely inadequate.

w stosunku do osób pracujących na przykład w magazynach Amazona,

in relation to people working, for example, in Amazon warehouses,

ale z drugiej strony problemy i patologie rynku pracy

but on the other hand, the problems and pathologies of the labor market

nie zamykają się tylko i wyłącznie w sektorze pracowników fizycznych,

they are not limited solely to the sector of manual labor workers,

bo segment tych tak zwanych białych kołnierzyków

because the segment of those so-called white-collar workers

też cierpi w wyniku wypaczeń systemu wolnorynkowego,

also suffers as a result of the distortions of the free market system,

w wyniku chorych mechanizmów wynikających z mentalności postsowieckiej,

as a result of sick mechanisms resulting from post-Soviet mentality,

czy też innych zjawisk, które zachodzą w zasadzie we wszystkich branżach,

or other phenomena that occur in essentially all industries,

po prostu występują w tych branżach obok siebie,

they simply coexist in these industries.

mimo tego, że mają odmienną naturę i mogą się inaczej przejawiać.

despite the fact that they have different natures and may manifest differently.

Naprawdę uważam, że wzmacnianie polaryzacji przez ujęcie klasowe

I truly believe that reinforcing polarization through class framing

tutaj nie zachęca do wspólnotowego działania na rzecz osób,

here it does not encourage community action for people,

oddolnych wysiłków, aby z patologiami pracy walczyć.

grassroots efforts to combat workplace pathologies.

Wprost przeciwnie, po prostu każdy się okopuje na swojej pozycji

On the contrary, everyone is just digging in at their position.

i jeden drugiego jeszcze bardziej dzięki temu moim zdaniem nie rozumie.

And one does not understand the other even more because of this, in my opinion.

Przy okazji, to jest w moim odbiorze kolejna publikacja z lewej strony ideowej,

By the way, this is in my view another publication from the ideological left.

która pod sztandarem wypłaszczania nierówności w Polsce

"which under the banner of flattening inequalities in Poland"

i zwracania szerszej uwagi na różne kiepskie rozwiązania,

and drawing broader attention to various poor solutions,

istniejące w polskiej sferze publicznej,

existing in the Polish public sphere,

tak naprawdę przyczynia się do wykopania jeszcze większych rowów

it really contributes to digging even bigger trenches

pomiędzy stronami konfliktu społecznego.

between the parties of social conflict.

Trudno czuć się zachęconym do zaangażowania w inicjatywy

It is hard to feel encouraged to engage in initiatives.

na rzecz walki z jakimikolwiek patologiami,

in the fight against any pathologies,

jeżeli z tej lektury dowiadujemy się, że powinniśmy czuć się źle z tym,

if from this reading we learn that we should feel bad about it,

że lubimy swoją pracę i powinniśmy, no nie wiem, bić się w piersi,

that we like our work and we should, well, I don't know, beat our chests,

bo praca jest dla nas elementem tworzenia naszej tożsamości,

because work is an element of creating our identity,

a tutaj dla ludzi pracujących w magazynach Amazona

And here for the people working in Amazon warehouses.

albo dla ludzi pracujących przy taśmie produkcyjnej

or for people working on the production line.

jest ona tylko znojem i wyzyskiem.

It is just toil and exploitation.

Ja wiem, że ta praca jest znojem i wyzyskiem,

I know that this job is hard work and exploitation,

ale nie zmienimy tego przez separowanie od siebie

but we won't change it by separating from each other

jednych i drugich grup społecznych

both groups of social classes

i jakby obijanie grupy, która lubi swoją pracę po głowie

And it's like hitting the group that enjoys their work on the head.

jakimś wbijaniem w poczucie winy.

with some kind of guilt-tripping.

To jest w ogóle droga donikąd.

This is a road to nowhere.

Takim też fikołkiem intelektualnym autorki

Such an intellectual flip by the author.

jest połączenie protestanckiego myślenia o pracy,

there is a connection between Protestant thinking about work,

z którym, jak już powiedziałam, osobiście się identyfikuję

with whom, as I have already said, I personally identify

i w którym zostałam wychowana,

and in which I was raised,

z ideologią z Doliny Krzemowej.

with the ideology from Silicon Valley.

To są dwie całkowicie różne rzeczy,

These are two completely different things,

różne systemy wartości,

different value systems,

ale Smałka Leszczyńska wrzuca je do jednego wora

but Smałka Leszczyńska puts them all in one bag

z napisem wściekły kapitalizm.

with the inscription angry capitalism.

I tutaj pojawia się bardzo ciekawy opis

And here a very interesting description appears.

różnych takich praktyk, które ci wszyscy szefowie

various such practices that all these bosses

Doliny Krzemowej stosują, wytwarzając tą swoją religię

The Silicon Valley applies this, creating their own religion.

wokół pracy, system wierzeń wokół pracy.

around work, belief system around work.

To jest między innymi kult zdrowego odżywiania,

This is, among other things, a cult of healthy eating.

dyscyplinowanie ciała, aby było bardziej wydajne,

disciplining the body to make it more efficient,

zarządzanie czasem własnym takim sposobem organizowania go tak,

time management in such a way of organizing it that,

żeby jak najwięcej osiągnąć, jak najwięcej zrobić, zrealizować.

to achieve as much as possible, to do as much as possible, to accomplish.

Też są książki autobiograficzne czy też biografie,

There are also autobiographical books and biographies.

znanych przedstawicieli biznesu cyfrowego,

well-known representatives of the digital business,

gdzie mamy do czynienia z opisami przedstawiającymi ich niemal jak pół bogów.

where we are dealing with descriptions depicting them almost like demigods.

Ludzi, którzy nie wiem, chodzą spać na 4 godziny

People who don't know go to sleep for 4 hours.

i potem wstają super wypoczęci, uprawiają jogę, medytują,

and then they get up feeling super rested, do yoga, meditate,

zapisują coś w dzienniku, robią jakąś listę zadań,

they are writing something in the journal, making some kind of task list,

a potem nie wiem, udają się na przykład surfować na plaży.

And then I don't know, they pretend to go surfing on the beach, for example.

Wiadomo, że to jest całkowicie odrealniony od życia obraz,

It is known that this is a completely unreal image detached from life,

że to nie ma nic wspólnego z życiem pracowników.

that it has nothing to do with the lives of the employees.

To nie ma też nic wspólnego z życiem przedsiębiorców,

It has nothing to do with the lives of entrepreneurs either,

bo życie przedsiębiorcy nie wygląda w ten sposób.

because the life of an entrepreneur doesn't look that way.

Przedsiębiorcy są bardzo ciężko pracującymi ludźmi

Entrepreneurs are very hardworking people.

i Smałka Leszczyńska na szczęście pisze o tym w swojej książce.

And Smałka Leszczyńska fortunately writes about this in her book.

Zamieszcza tam badania, które wykazują, że przedsiębiorcy bardzo dużo pracują

He publishes studies there that show that entrepreneurs work a lot.

i że praca wykonywana przez przedsiębiorcę też godzinowo ma dłuższą ilość prac.

And that the work performed by the entrepreneur also has a longer number of hours.

Bo ona jest od 9 do 12 godzin, podczas gdy pracownik siedzi w pracy 8 godzin.

Because she is there for 9 to 12 hours, while the employee sits at work for 8 hours.

I też jakby ona mówi o tym, że ludzie czytają te książki po to, aby się inspirować,

And also, as if she is saying that people read these books to find inspiration,

że chcą naśladować tych wszystkich szefów z Doliny Krzemowej.

that they want to imitate all those bosses from Silicon Valley.

Myślę, że w pewnej części może być to prawda.

I think that in a certain part it may be true.

Znam parę osób, które fanatycznie na przykład czytają wszystkie książki na temat sierpnia.

I know a couple of people who fanatically read all the books about August, for example.

Na temat Steve'a Jobsa, który już nie żyje, bo umarł na raka trzustki i nic mu nie pomogło.

About Steve Jobs, who is no longer alive because he died of pancreatic cancer and nothing helped him.

Albo na temat Elona Muska i bardzo by chciały tych ludzi naśladować,

Or about Elon Musk, and these people would really like to imitate him,

mimo tego, że w ogóle ich praca leży na kompletnych antypodach.

despite the fact that their work is completely at opposite ends.

Jest całkowicie niezwiązana z jakimkolwiek biznesem technologicznym.

She is completely unrelated to any technology business.

To są osoby, które nie prowadzą biznesu, tylko są pracownikami,

These are people who do not run a business, but are employees.

ale te książki są dla nich w jakiś sposób inspirujące.

but these books are in some way inspiring to them.

I ja bym powiedziała, ok, jeżeli ktoś znajduje tam dla siebie coś dobrego i ciekawego i inspirującego,

I would also say, okay, if someone finds something good, interesting, and inspiring there for themselves,

to niech to robi, ale jakby też nie rozumiem ludzi, którzy podchodzą do tych lektur tak dosłownie

Let them do it, but I also don't understand people who approach these readings so literally.

i faktycznie zaczynają wstawać o czwartej rano.

And they actually start to get up at four in the morning.

Smełka Leszczyńska cytuje jakieś wpisy z grupy na temat produktywności,

Smełka Leszczyńska quotes some posts from a group about productivity.

gdzie tam dziewczyna właśnie pisze, że ona owszem wstaje o tej czwartej rano,

where that girl is just writing that she indeed gets up at four in the morning,

czy piątej rano, oczywiście jest strasznie niewyspana, robi tę całą poranną rutynę,

At five in the morning, of course, she is terribly sleep-deprived, going through her whole morning routine,

którą tam zaleca jakiś magik, po czym dalej idzie spać, bo jest tak zmęczona,

which some magician recommends, after which she goes back to sleep because she is so tired,

że sobie jednak z tym nie radzi i nie potrafi wysiedzieć i już się tam zacząć zajmować robotą.

that he is not actually coping with it and cannot sit still and already start to take care of the work there.

Jakby, przepraszam, ale to, że ktoś jest głupi i wierzy w PR-owe slogany drukowane przez Ilona Muska,

Like, I'm sorry, but the fact that someone is stupid and believes in PR slogans printed by Elon Musk,

który chce się pokazać w jakimś świetle, w jakiejś wersji.

who wants to present themselves in a certain light, in a certain version.

Półboga, no to jest jakby jego problem, tak?

Demigod, well that's more like his problem, right?

Głupota w ogóle jest odpowiedzialnością indywidualną

Stupidity is, in general, an individual responsibility.

i jeżeli wierzymy w takie rzeczy, no to święte Boże nie pomoże

And if we believe in such things, well then, holy God, it won't help.

i na pewno jedna Smełka Leszczyńska tego nie zmieni.

And certainly one Smełka Leszczyńska will not change that.

Jakby, przepraszam, ale to, że wychodzą głupie książki, że są ludzie, którzy je czytają

I'm sorry, but the fact that silly books are being published and that there are people who read them...

i są jeszcze tacy, którzy w to wierzą, to naprawdę nie jest rzecz, którą trzeba się na poważnie zajmować.

And there are still those who believe in it; it's really not something to take seriously.

Jeżeli ktoś chce sobie tutaj zaszczepić,

If someone wants to get vaccinated here,

no to ja myślę, że przede wszystkim też szkodzi sam sobie, tak?

Well, I think that above all, he is harming himself as well, right?

On nie szkodzi tutaj innym.

He does not harm others here.

Tak długo, jak nie każę innym ludziom żyć w taki sposób, no to nie szkodzi innym, szkodzi tylko sobie.

As long as I don't make other people live that way, then it doesn't harm others, it only harms myself.

I ta Dolina Krzemowa to jest tutaj taki slogan, który się pojawia właśnie w kontekście różnych dziwnych praktyk

And this Silicon Valley is here a slogan that comes up in the context of various strange practices.

zmierzających do optymalizacji własnego życia pod kątem produktywności i pracy.

aiming to optimize their own lives in terms of productivity and work.

Jednocześnie, tak?

At the same time, right?

Tak.

Yes.

Jednocześnie nie znajdujemy w tekście, w tej części tekstu, która dotyczy Doliny Krzemowej

At the same time, we do not find in the text, in this part of the text that pertains to Silicon Valley.

zbyt wielu odniesień do tego, jak rozwój tego miejsca i rozwój technologii tam rozwijanych naprawdę zmienił świat pracy.

Too many references to how the development of this place and the development of the technologies being developed there have truly changed the world of work.

Bo autorka poświęca czas na mówienie o zwyczajach szefów z Doliny Krzemowej, tych pracowników,

Because the author takes the time to talk about the habits of bosses from Silicon Valley, those employees,

którzy chcą być jak najbardziej wydajni, a całkowicie zapomina o tym, że Dolina Krzemowa to jest kolebka tailoryzmu w nowym wydaniu.

who want to be as efficient as possible, completely forgetting that Silicon Valley is the cradle of new-style Taylorism.

Tailoryzmu, który przecież krytykuje, bo przypomnijmy, to jest ruch, który koncentruje się na optymalizacji wydajności przez wycinanie wszystkich momentów z procesu pracy,

Taylorism, which he criticizes, because let's remember, it is a movement that focuses on optimizing performance by cutting out all moments from the work process.

który byłby stratą czasu, który by obniżał pracę.

which would be a waste of time, which would diminish work.

Który by obniżał produktywność.

Which would decrease productivity.

Tutaj mieliśmy absurdalne wręcz wymiary tego tailoryzmu, jak na przykład Smałka Leszczyńska o tym pisze u siebie.

Here we had almost absurd dimensions of this Taylorism, as Smałka Leszczyńska writes about it herself.

W fabrykach Forda zakazywanie pracownikom rozmów albo zakazywanie żartowania, śmiania się, bo jak ktoś się będzie śmiał,

In Ford factories, prohibiting employees from talking or forbidding joking and laughing, because if someone laughs,

no to nie wiem, jakąś maszynę będzie obsługiwał o 30 sekund wolniej.

Well, I don't know, he will operate some machine 30 seconds slower.

To już są naprawdę absurdy.

These are really absurdities now.

I jakkolwiek te absurdy istniały, no to dzisiaj one też istnieją.

And however those absurdities existed, they still exist today.

Tylko mają zupełnie inny wymiar, bo dzisiaj wydajność chętnie jest kontrolowana w firmach przez narzędzia rozwijane właśnie w Dolinie Krzemowej.

They just have a completely different dimension, because today productivity is gladly monitored in companies through tools developed right in Silicon Valley.

To są narzędzia do kontroli pracy zdalnej, ale też nie tylko pracy zdalnej u pracowników.

These are tools for monitoring remote work, but also not just remote work of employees.

To są systemy cyfrowe, które są opresyjne.

These are digital systems that are oppressive.

One monitorują na przykład aktywność myszki pracownika.

They monitor, for example, the mouse activity of the employee.

Monitorują czas spędzany przy komputerze.

They monitor the time spent on the computer.

Tutaj w ogóle pandemia koronawirusa stała się takim czasem, kiedy te wszystkie narzędzia cyfrowe z segmentu bossware,

Here, the coronavirus pandemic has become a time when all these digital tools from the bossware segment have...

czyli właśnie nadzoru nad pracownikami, miały swoje pięć minut i się bardzo rozwijały.

So, supervision over employees had its moment and developed a lot.

Były też takie opowieści patologiczne o firmach, w których szef kadry,

There were also pathological stories about companies where the HR manager,

w których szef kazał swoim pracownikom siedzieć przez osiem godzin na zoomie z włączoną kamerą.

in which the boss told his employees to sit on Zoom with the camera on for eight hours.

Tak po prostu to już jest w ogóle inwigilacja i inwazja w prywatność.

It's simply surveillance and an invasion of privacy.

Ale to jest inny temat i ja będę mówić o narzędziach do kontroli pracy w oddzielnym odcinku.

But that is a different topic, and I will talk about tools for work control in a separate episode.

Takim powiedzmy bardziej informacyjnym, bo ten odcinek, ten odcinek o pracy, on powiedziałabym jest takim jeszcze bardziej letnim, bardziej gawędziarskim odcinkiem.

Let's say this is more informational, because this episode, this episode about work, I would say is an even more casual, more talkative episode.

I też Dolina Krzemowa to jest, pamiętajmy, fałszywa obietnica usprawnienia naszej pracy w taki sposób,

And also, remember that Silicon Valley is a false promise of improving our work in such a way,

że my będziemy mieli więcej czasu na życie.

that we will have more time for life.

To jest takie jedno z największych moim zdaniem kłamstw, które nam się wmówiło,

This is one of the biggest lies, in my opinion, that we've been convinced of.

że dzięki technologii nasza praca będzie tak wydajna i tak się skróci,

that thanks to technology our work will be so efficient and will be shortened so much,

że będziemy mieli więcej czasu na życie.

that we will have more time for life.

Na swoje zainteresowania i na życie.

About your interests and about life.

Dlaczego to jest kłamstwo?

Why is this a lie?

Dlatego, że jak tylko się okazało, że pewne rzeczy możemy robić szybciej i jesteśmy bardziej produktywni,

Because as soon as it turned out that we could do certain things faster and we are more productive,

no to w te miejsca, które się zwolniły, weszły kolejne zadania.

So in those places that became vacant, new tasks took their place.

Wiadomo, że dla pracownika, który wydajnie pracuje, ma dobre wyniki, dla dobrego pracownika największą nagrodą jest więcej pracy.

It is known that for an employee who works efficiently and has good results, the greatest reward for a good employee is more work.

I ostatecznie rośnie,

And finally it grows,

rośnie nasza wydajność, rośnie produktywność, jesteśmy coraz lepsi w wykonywanych przez siebie procesach,

our efficiency is increasing, productivity is rising, we are getting better at the processes we perform,

ale technologia nie jest żadnym narzędziem pozwalającym na ulepszenie naszego życia,

but technology is not a tool that allows us to improve our lives,

tylko jest tym, co zwiększa wyzysk i pozwala wyzyskiwać nas jeszcze sprawniej.

it is only that which increases exploitation and allows us to be exploited even more efficiently.

To jest taki paradoks, z którego nie wiem, ile osób tak naprawdę sobie na co dzień zdaje sprawę.

This is such a paradox that I don't know how many people really realize it in their daily lives.

Widząc, że szef pisze do niego na Messengerze albo na jakimś innym komunikatorze

Seeing that the boss is writing to him on Messenger or some other messaging app.

i to już nawet nie jest kwestia tego maila, którego się odbierze następnego dnia,

and it’s no longer even a matter of that email that you receive the next day,

bo tę wiadomość na tym Messengerze odbieramy 5 minut po wyjściu z pracy,

because we receive this message on this Messenger 5 minutes after leaving work,

w rezultacie czego, jak do domu przyjedziemy, to w tej pracy nadal jesteśmy.

As a result, when we get home, we are still at this job.

To są wszystko sprawy, które są regulowane przez prawo.

These are all matters that are regulated by law.

We Francji już jest prawo do odłączenia się.

In France, there is already a law allowing for disconnection.

Bardzo bym chciała, żeby takie prawo zaistniało w Polsce.

I would very much like such a law to exist in Poland.

Do tego, że pracownik po wyjściu z pracy ma wręcz obowiązek nie odbierać telefonów służbowych.

To the extent that an employee is almost required to not answer work phone calls after leaving work.

Kiedyś dostałam taką wiadomość, jak pisałam o prawie do odłączenia się od osoby, która była wściekła,

Once I received a message like that when I was writing about the right to disconnect from a person who was furious.

że jakiś serwis, jakiś usługodawca nie odbiera od niej wiadomości czy telefonów po zakończeniu dnia pracy,

that some service, some provider does not respond to her messages or calls after the end of the workday,

po zakończeniu godzin pracy.

after work hours.

Odpisałam wtedy na to pytanie, bo to było na Q&A, że ten usługodawca też jest człowiekiem

I replied to that question at the time, because it was in a Q&A, that this service provider is also a human.

i oprócz tego, że on ci świadczy tę usługę, on ma prawo wyjść z pracy.

And besides the fact that he provides you with this service, he has the right to leave work.

Ma prawo w niej nie być.

He has the right not to be in it.

I w ogóle dostałam wtedy wiadomość zwrotną, no ale mi nie działa.

And I received a response back then, but it doesn't work for me.

I przecież ja mogę do jutra, kiedy on znowu do tej pracy przyjdzie,

And after all, I can wait until tomorrow when he comes back to work again.

do jutra ja mogę zapomnieć o szczegółach błędu, który mi się pokazał.

By tomorrow, I can forget about the details of the error that appeared to me.

Ja wtedy straciłam rezon i po prostu napisałam tej osobie,

I then lost my composure and simply wrote to that person,

że takie podejście jest świadectwem tego, jak przedmiotowo podchodzi do drugiego człowieka.

that such an approach is a testament to how objectifying one can be towards another person.

Ale potem sobie uświadomiłam, że po prostu mogłam powiedzieć jej,

But then I realized that I could have just told her,

to weź sobie kartkę i zapisz te szczegóły tej awarii.

So take a piece of paper and write down the details of this malfunction.

To mu jutro powiesz.

You will tell him that tomorrow.

Jakby nasze oczekiwanie dostępności 24 na 7 jest już tak daleko posunięte,

It's as if our expectation for availability 24/7 has gone so far.

że my zapominamy o jakichś podstawach, nie tyle nawet grzeczności,

that we forget about some basics, not so much politeness,

co po prostu bycia cywilizowanym człowiekiem i dehumanizujemy drugiego,

what simply being a civilized person means and dehumanizing another,

bo ten jest usługodawcą, więc on ma obowiązek o godzinie, nie wiem, 22 odebrać od nas,

because this one is a service provider, so he has the obligation to pick up from us at, I don't know, 10 PM,

na telefon i słuchać szczegółów naszej awarii.

to call and listen to the details of our failure.

Nie, nie ma takiego obowiązku.

No, there is no such obligation.

On skończył godziny pracy, ma prawo do tego, żeby mieć wolne.

He finished his working hours, he has the right to have time off.

Jeżeli to są ważne usługi, no to najpewniej większość z nich ma już obecnie działające serwisy,

If these are important services, then most of them probably already have operational services in place.

gdzie tam jest obsługa pozwalająca na zgłaszanie na przykład awarii w trybie 24-godzinnym

Where is the service that allows for reporting issues, for example, in a 24-hour mode?

i można takie, można pomoc w takich sytuacjach uzyskać,

and it is possible to get such help in such situations,

ale ewidentnie tutaj mówimy o usłudze, która takiego zarządzania nie wymaga

But we are clearly talking about a service that does not require such management.

i mamy do czynienia ze zwykłą niecierpliwością konsumenta.

We are dealing with simple consumer impatience.

Rozwój nowych technologii w pracy to oprócz tej zwiększenia presji na produktywność,

The development of new technologies in the workplace is, besides this, an increase in pressure on productivity.

na wydajność to są też subtelnie postępujące, ale ciągle rozwijające się w ostatnich latach

In terms of performance, there are also subtly advancing, yet continuously evolving aspects in recent years.

i gołym okiem widoczne, jak przed chwilą powiedziałam, zmiany w naszej mentalności.

It is clearly visible, as I just said, the changes in our mentality.

Teraz będzie osobiście, bo kiedy powiedziałam wam na Instagramie,

Now it will be in person, because when I told you on Instagram,

że przygotowuję odcinek o pracy, to kilka osób poprosiło mnie,

that I am preparing an episode about work, a few people have asked me,

abym powiedziała nieco więcej na temat mojego wypalenia zawodowego,

so that I could say a bit more about my professional burnout,

a ono ma właśnie związek z nowymi technologiami.

and it is indeed related to new technologies.

Ja swoją pracę w mediach zaczynałam,

I started my work in the media,

zaczęłam od kwartalnika, który wychodził na papierze.

I started with the quarterly that was published on paper.

Mało osób o tym wie.

Few people know about it.

To było w czasie, kiedy nie byłam aktywna w mediach społecznościowych,

It was during a time when I was not active on social media.

nie widziałam takiej potrzeby,

I didn't see such a need.

poza tym, że miałam jakieś smutne konto na Instagramie,

besides the fact that I had some sad account on Instagram,

które po prostu służyło raczej do komunikacji z moimi znajomymi

which simply served rather for communication with my friends

i jak wrzuciłam zdjęcie z Pragi, no to było wiadomo, że jestem w Pradze,

And when I posted the photo from Prague, it was obvious that I was in Prague.

potem nagle pojawiało się zdjęcie z Berlina,

then suddenly a photo from Berlin would appear,

no to wszyscy wiedzieli, gdzie się przyjechałam.

Well, everyone knew where I had come to.

Przemieściłam i jakby w ten sposób komunikowałam światu, co robię.

I relocated and in this way, I communicated to the world what I was doing.

No ale pracowałam, tak jak mówię, w kwartalniku,

Well, I worked, as I said, in the quarterly.

który był totalnie papierowym czasopismem,

which was a totally paper magazine,

ale było to czasopismo o sprawach cyfrowych.

but it was a magazine about digital affairs.

Mieliśmy swoje media społecznościowe,

We had our own social media,

mieliśmy też stronę internetową, gdzie pojawiały się materiały,

we also had a website where materials would appear,

które można było przeczytać bezpłatnie.

which could be read for free.

Też się staraliśmy jakby organizować przestrzeń wokół tego czasopisma w internecie,

We also tried to organize the space around this magazine on the internet.

wykorzystując to, że internet wtedy, zwłaszcza platforma Twitter,

using the fact that the internet at that time, especially the Twitter platform,

była czymś zupełnie innym niż teraz

she was something completely different than she is now

i faktycznie można było dzięki niej nawiązywać fajne, owocne, intelektualne relacje.

And indeed, it was possible to establish nice, fruitful, intellectual relationships thanks to it.

Niech was nie zmyli przy okazji tutaj tak długi cykl wydawniczy,

Don't let the long publishing cycle here mislead you.

bo mówiąc o kwartalniku, może wam się wydawać,

because when talking about the quarterly, you might think,

że przygotowanie jednego numeru na trzy miesiące

that preparing one issue takes three months

to wcale nie jest jakoś strasznie dużo pracy,

it's not really a lot of work at all,

ale przygotowanie dobrze dopracowanego wydania papierowego,

but preparing a well-crafted print edition,

które zawiera kilkadziesiąt materiałów w objętości ponad 100 stron,

which contains dozens of materials in a volume of over 100 pages,

w dobrej szacie graficznej, to jest wyzwanie.

In good graphic design, that is a challenge.

Zwłaszcza gdy odpowiada się za strony,

Especially when one is responsible for the pages,

za stronę koncepcyjną tego czasopisma

for the conceptual side of this magazine

i koordynację wielu prac nad nim,

and the coordination of many works on it,

a jednocześnie się samodzielnie do niego pisze teksty

and at the same time writes the texts on my own.

i przygotowuje tłumaczenia materiałów

and prepares translations of materials

nadesłanych przez autorów zagranicznych.

sent in by foreign authors.

Jeszcze się prowadzi korespondencję z tymi autorami,

There is still correspondence being conducted with those authors.

a to był zakres moich obowiązków.

and that was the scope of my duties.

To wcale nie wygląda tak, że tej roboty jest mało.

It doesn't look like there's little work to be done at all.

Tej roboty jest bardzo dużo, tylko że ona,

There is a lot of this work, only that it,

w dużej mierze po prostu się odbywała offline

largely just took place offline

i online w zasadzie nie grało takiej wielkiej roli,

and online it basically didn't play such a big role,

mimo że pisaliśmy również o tym,

even though we also wrote about it,

jak online zaczynało zmieniać rzeczywistość offline.

how online began to change offline reality.

Po kwartalniku był w moim życiu czas pracy w agencji prasowej,

After the quarterly, there was a time in my life when I worked at a press agency,

gdzie, jak wiadomo, jest ogromne tempo pracy,

where, as is known, there is a huge work pace,

ale samo w sobie tempo pracy nie jest problemem,

but the pace of work itself is not the problem,

bo taka jest rola agencji prasowych, agencji informacyjnych.

Because that is the role of press agencies, information agencies.

To jest oczywiste, że one mają dostarczać jak najwięcej informacji,

It is obvious that they should provide as much information as possible,

z których może korzystać szeroko pojęty rynek medialny.

from which the broadly understood media market can benefit.

Specyfika pracy w agencji prasowej obejmuje to,

The specifics of working at a news agency include that,

że można napisać nawet 15 tekstów w ciągu dnia,

that you can write as many as 15 texts in a day,

ale nie każdy z nich jest jakimś,

but not every one of them is some kind of,

jakimś wieloakapitowym materiałem na puli cera,

with some multi-paragraph material on the range of skin types,

tylko czasami to są depesze, które mają 600 znaków,

only sometimes they are messages that have 600 characters,

jest tam zawarta jakaś jedna ważna informacja

There is one important piece of information included there.

i to jest w zasadzie koniec, tak?

And that's basically the end, right?

To po prostu pisze się kilka zdań,

You just write a few sentences,

spuszcza się to do systemu i do widzenia.

It gets sent to the system and goodbye.

A z drugiej strony agencja była już częściowo dotknięta tym,

On the other hand, the agency had already been partially affected by this,

co spowodowało u mnie pojawienie się tego,

what caused this to occur in me,

tego wypalenia, a później kiedy zmieniłam pracę,

that burnout, and later when I changed jobs,

wręcz jego lawinowy wzrost,

even his avalanche-like increase,

natomiast o tym lawinowym wzroście za chwilę.

I'll talk about this avalanche of growth in a moment.

Ten problem to jest portaloza.

This problem is a portaloo.

To jest portaloza, czyli pisanie o całkowicie nieistotnych rzeczach

This is a portal nonsense, meaning writing about completely insignificant things.

tylko dlatego, aby było tego dużo

just to have a lot of it

i aby brały to portale zabiegające o łatwe kliki ludzi,

and to take into account the portals vying for easy clicks from people,

ludzi zainteresowanych infotainmentem,

people interested in infotainment,

bo pół biedy, jeżeli się pisze 15 tekstów,

because it's half the trouble if you write 15 texts,

które wiadomo, że będą brały internetowe wydania gazet,

which are known to take online editions of newspapers,

w ogóle gazety, bo komunikaty z komunikaty depesze

In general, newspapers, because messages are messages, reports.

z agencji prasowej są nadal przedrukowywane przez prasę,

from the press agency are still being reprinted by the press,

ale tutaj mowa o portalach, które po prostu zainteresowane są tym,

but here we are talking about portals that are simply interested in this,

żeby jak najwięcej osób klikało w teksty

to get as many people as possible to click on the texts

i przewijało kolejne materiały.

and it was scrolling through more materials.

To jest absolutnie straszna choroba.

This is absolutely a terrible disease.

To jest rak i ta choroba uderzyła we mnie z całą siłą

This is cancer and this disease hit me with full force.

w zasadzie później w portalu,

essentially later in the portal,

jak już pracowałam w portalu internetowym,

since I have already worked in an online portal,

ale w agencji ona miała swoje początki.

But in the agency, she had her beginnings.

W portalu było gorzej,

It was worse in the portal,

bo portal konkurował z innymi portalami

because the portal was competing with other portals

i ta portaloza na portalu się po prostu maksymalizowała

and this portaloo on the portal simply maximized

i portale wiadomo, że tak funkcjonują,

And it's known that such portals function this way,

bo po prostu walczą o uwagę czytelnika w mediach społecznościowych,

because they are simply fighting for the reader's attention on social media,

które premiują treści złej jakości,

which reward low-quality content,

treści emocjonalne, płaskie, głupie,

emotional content, flat, stupid,

dlatego, że te treści budzą największe zaangażowanie,

because this content generates the highest engagement,

a więc pozwalają Big Techom na maksymalizację ich zysku.

so they allow Big Techs to maximize their profits.

O tym, jak te media społecznościowe psują dziennikarstwo,

About how social media is ruining journalism,

to mówiłam już nie raz i nie będę się tutaj powtarzać,

I have said this more than once and I will not repeat myself here,

ale dzisiaj nawiązuję do tego w kontekście wpływu rozwoju usług cyfrowych,

but today I relate this to the impact of the development of digital services,

tutaj platform społecznościowych, internetowych na naszą pracę.

here are social media platforms, the internet for our work.

Ma być ogromnie dużo,

It is supposed to be a huge amount.

ma być szybko, ma być o niczym,

it has to be quick, it has to be about nothing,

a najlepiej kontrowersyjnie.

and preferably controversially.

Nie zostaje tu zatem dużo miejsca na realizację wartościowych materiałów,

There is therefore not much room left here for the realization of valuable materials,

bo one po prostu nie będą się klikać

because they simply won't be clicked

i to słyszałam wiele razy od redaktorów naczelnych mediów,

I have heard this many times from the editors-in-chief of the media.

z którymi współpracowałam,

with whom I collaborated,

tego było dużo właśnie w portalu,

there was a lot of this right in the portal,

że moje analizy może i są dobre merytorycznie i fajne,

that my analyses may be good in content and nice,

ale to się nie klika i lepiej by było,

but it doesn't click and it would be better,

żeby te wysiłki wkładać w co innego

to put those efforts into something else

i to ostatnie było często komunikowane bardzo nie wprost,

and the last one was often communicated very indirectly,

no ale po co pisać analizę,

But why write an analysis?

skoro można napisać pięć kontrowersyjnych,

since it's possible to write five controversial,

głupio brzmiących albo po prostu clickbaitowych newsów,

silly-sounding or simply clickbait news,

które będą żarły, mówiąc kolokwialnie.

that will be devouring, to speak colloquially.

No jasne, że z punktu widzenia biznesowego strony bazującej na promocji social media,

Well, it's clear that from a business perspective for a site based on social media promotion,

gdzie właśnie takie treści żrą,

where such content is currently consuming,

no to to jest logiczne

well, that's logical

i całkowicie uzasadnialne,

and completely justified,

ale to pokazuje jak technologia w zasadzie odbiera wartość konkretnej dziedzinie,

but it shows how technology essentially diminishes the value of a specific field,

jaką jest dziennikarstwo

What is journalism?

i jak dziennikarstwo jest przez te technologie degradowane,

and how journalism is being degraded by these technologies,

no bo dziennikarstwo się dostosowuje w tym momencie do realiów,

Well, journalism is adapting to the realities at this moment,

w których funkcjonuje

in which it operates

i moje wypalenie w ogromnej mierze

and my burnout to a large extent

zawdzięczam wpływowi mediów społecznych,

I owe it to the influence of social media,

społecznościowych na moją branżę.

social media for my industry.

Popularne oczekiwania odbiorców,

Popular expectations of the recipients,

którzy uważają, że są panami życia i śmierci dziennikarzy,

who believe they are the masters of life and death of journalists,

że dziennikarze będą odpowiadali na wiadomości na komunikatorach 24 na 7,

that journalists will respond to messages on messengers 24/7,

tak jak już powiedziałam w przypadku tego usługodawcy,

as I already stated in the case of this service provider,

który nie wiem jaką usługę oferował,

which I don't know what service it offered,

ale stał się obiektem oburzenia, bo ma wolne po pracy,

but he became the target of outrage because he has time off after work,

tutaj są też inne problemy,

there are also other problems here,

problemy takie jak finansowanie przez Big Techy,

problems such as funding by Big Techs,

które finansują redakcje i przez co jest cenzura,

which fund the editorial offices and through which there is censorship,

nie można pisać o różnych rzeczach,

you cannot write about different things,

tutaj właśnie firma, o której wspomniałam,

this is the company I mentioned,

która ma w Polsce dużo magazynów,

which has a lot of warehouses in Poland,

jest mistrzem takich akcji,

he is a master of such actions,

o takich problemach jak właśnie finansowanie przez Big Techy,

about issues such as financing by Big Tech companies,

czy cenzura prywatna w mediach,

is private censorship in the media,

mówiłam już gdzie indziej, nie będę się tutaj powtarzać,

I have already said it elsewhere, I won't repeat it here.

ale bardzo dużym problemem jest samorealizacja,

but a very big problem is self-actualization,

taka rzeczywistość w zasadzie uniemożliwia samorealizację w zawodzie,

such a reality essentially makes self-realization in the profession impossible,

bo pracując jako dziennikarz musisz użerać się dzisiaj z realiami technologicznymi,

because working as a journalist today you have to grapple with technological realities,

które są przeciwko tobie, przeciwko twojej pracy,

which are against you, against your work,

musisz dostosowywać się do formatów,

you must adapt to the formats,

które w tych mediach społecznościowych funkcjonują,

that function in these social media,

nagrywać jakieś idiotyczne rolki,

to record some stupid reels,

w ogóle tracić czas na to, żeby dostosowywać się do formatów,

to waste time at all adapting to formats,

których oczekuje Instagram,

which Instagram expects,

bo Instagram aktualnie zaprojektowany jest tak,

because Instagram is currently designed in such a way,

żeby promować to, a nie co innego,

to promote this, not something else,

więc wszystkie ręce na pokład i będziemy nagrywali krótkie filmiki

So all hands on deck and we will be recording short videos.

z gadającymi głowami członków naszej redakcji,

with the talking heads of our editorial team,

nie pytając nawet tych ludzi z tej redakcji,

not even asking those people from that editorial staff,

czy oni tego chcą, a może sobie nie życzą,

Do they want this, or maybe they don't wish for it?

może, nie wiem, nie mają konta na Instagramie,

maybe, I don't know, they don't have an Instagram account,

nie chcą być na Instagramie,

they don't want to be on Instagram,

nikt nikogo o to nie pyta,

nobody asks anyone about it,

to po prostu idzie jak burza i przekłada się na to,

it just goes like a storm and translates to this,

że coraz mniej jest miejsca dla realnej pracy w naszym zawodzie,

that there is less and less space for real work in our profession,

a coraz więcej zmian wprowadzanych przez nowe technologie,

an increasing number of changes introduced by new technologies,

które wcale nam tej pracy nie ułatwiają,

which certainly do not make our job easier,

wbrew temu, co mówią big techy,

contrary to what big techs say,

bo big techy oczywiście mówią,

because big techs obviously say,

że służą upowszechnianiu informacji,

that they serve to disseminate information,

dostępowi do informacji,

access to information,

temu, żeby każdy mógł być dobrze poinformowany,

so that everyone can be well-informed,

żeby się czegoś dowiedział, nauczył,

to learn something, to find out something,

tylko potem to wychodzi, jak wychodzi.

only then does it turn out the way it does.

Mamy mierne treści, mamy pogoń za klikami,

We have mediocre content, we have a chase for clicks,

mamy pogoń za wydajnością

we are chasing efficiency

i wchodzi temat sztucznej inteligencji,

and the topic of artificial intelligence comes in,

sztucznej inteligencji, która przynajmniej w moim zawodzie,

artificial intelligence, which at least in my profession,

spłeniła się już na tyle, że na grupach ze zleceniami dla redaktorów

she has already burned out enough that on groups with assignments for editors

pojawiają się zlecenia dotyczące poprawiania tekstów tworzonych przez AI,

Orders for editing texts created by AI are emerging.

to znaczy jeszcze parę lat temu były po prostu zlecenia dla copywriterów,

That means a few years ago there were simply assignments for copywriters,

którzy jakkolwiek dziennikarzami nie są,

who are not journalists in any way,

no to mieli pisać na jakieś tematy teksty,

well, they were supposed to write texts on some topics,

które ewidentnie później były publikowane na portalach.

which were clearly later published on the portals.

Teraz są zlecenia dla osób, które mają poprawiać teksty napisane,

There are now assignments for people who have to edit written texts.

poprawiać teksty napisane przez AI w taki sposób,

to revise texts written by AI in such a way,

żeby te teksty brzmiały jak najbardziej po ludzku.

to make these texts sound as natural as possible.

Oczywiście nie muszę mówić, że wynagrodzenie w tych zleceniach jest mierne

Of course, I don't need to say that the pay for these contracts is mediocre.

i jest to też taka praca pozbawiona celu, sensu,

and it is also work devoid of purpose, meaning,

praca, która w zasadzie odbiera wartość kompetencjom,

work that essentially takes value away from competencies,

bo mając kompetencje do pisania,

because having the skills to write,

tak naprawdę zaczynasz być osobą odpowiedzialną

Actually, you are starting to become a responsible person.

za poprawianie automatu,

for fixing the machine,

więc nie wykazujesz się żadnymi kompetencjami.

So you are not demonstrating any competencies.

To jest też sytuacja, w której praca nie przyczynia się

This is also a situation where work does not contribute.

do jakiejkolwiek budowy kapitału społecznego

to any construction of social capital

i można powiedzieć, że takie koło bez sensu się zamyka.

And you could say that such a circle closes in a meaningless way.

Im więcej mamy pracy zdehumanizowanej,

The more dehumanized work we have,

im więcej mamy pracy platformowej,

the more platform work we have,

czy takiej jak na przykład te wszystkie usługi kurierskie, taksówkarskie,

like, for example, all these courier and taxi services,

gdzie za pośrednictwem jakiejś platformy

where through some platform

po prostu ktoś bierze jakieś zlecenia na dowóz jedzenia,

someone is just taking food delivery orders,

czy coś takiego.

is something like that.

Platformowość pracy jest już też widoczna w innych branżach,

The platform-based nature of work is already visible in other industries as well,

jak na przykład edukacja.

for example education.

No to mamy niszczenie zawodów o jakimś społecznym znaczeniu tutaj.

Well, we have the destruction of professions with some social significance here.

Oczywiście jako pierwszy minatur,

Of course, as the first miniature,

jako pierwszy mi na myśl przychodzi zawód nauczyciela,

The first profession that comes to my mind is that of a teacher.

no bo jeżeli mamy platformowość pracy nauczycielskiej,

because if we have platform-based teaching work,

no to naprawdę bycie nauczycielem jako takie traci sens, tak?

Well, being a teacher as such really loses its meaning, right?

I mamy osoby, które już teraz głoszą w polskiej przestrzeni takie androny,

And we have people who are already proclaiming such nonsense in the Polish space,

że sztuczna inteligencja może być nauczycielem przyszłości.

that artificial intelligence can be the teacher of the future.

Tylko, że sztuczna inteligencja nie przekaże wielu niuansów,

Only that artificial intelligence will not convey many nuances,

które przekazują nauczyciele.

that are conveyed by teachers.

Nauczyciele, którzy mają też swoją wrażliwość,

Teachers who also have their sensitivity,

swoje jakby obycie społeczne,

his social skills,

są osobami przekazującymi pewną kulturę,

they are people conveying a certain culture,

wychowanymi w tej kulturze.

raised in this culture.

AI nie ma kapitału kulturowego

AI has no cultural capital.

i nie jest w stanie go nikomu przekazać,

and is unable to pass it on to anyone,

tak jak nauczyciel nie jest w stanie,

just as a teacher is unable,

oprócz tego, że przekaże informacje

besides passing on information

i być może coś wytłumaczy,

and maybe it will explain something,

nie jest w stanie absolutnie,

is absolutely unable,

przystosować człowieka do żadnego życia społecznego.

adapt a person to any social life.

Ale może właśnie też o to chodzi,

But maybe that's exactly what it's about,

żeby nie przystosowywać nas do życia społecznego,

so that we are not adapted to social life,

bo za chwilę żadnego życia społecznego nie będzie tak,

because soon there will be no social life at all,

tylko każdy będzie żył w swojej cyfrowej banietce,

only everyone will live in their own digital bubble,

gdzie po prostu będzie miał dostęp do bardzo szerokiej informacji,

where he will simply have access to a very wide range of information,

ale za to nie będzie w ogóle miał żadnej wiedzy.

but he will not have any knowledge at all.

To są sposoby, jakie technologie zmieniają nas,

These are the ways in which technologies change us.

jakie technologie zmieniają pracę

What technologies are changing work?

i może pozwalają robić nam więcej,

and maybe they allow us to do more,

może pozwalają robić nam szybciej,

maybe they allow us to do it faster,

ale jest to zdehumanizowane.

but it is dehumanized.

Nie poruszyłam tutaj w ogóle kwestii regulacji pracy platformowej,

I did not address the issue of platform work regulation at all here.

tego, jak praca platformowa odbiera bezpieczeństwo,

how platform work takes away security,

odbiera możliwość stabilnego budowania swojego życia osobom,

it takes away the possibility of stable building of one's life from people,

które są na nią skazane.

which are doomed to her.

To jest temat na inny odcinek,

This is a topic for another episode.

to jest temat, którego nie wolno poruszać po łebkach

This is a topic that should not be touched upon lightly.

i nie chcę tego robić,

and I don't want to do this,

więc do tego tematu jeszcze wrócimy,

so we will return to this topic again,

bo myślę, że tutaj słusznym kierunkiem opowiadania o tym

because I think that here the right direction for storytelling about this

będzie po prostu odmalowanie, odwzorowanie problemu,

it will simply be a repainting, a reproduction of the problem,

którym praca platformowa jest

which is platform work

i zderzenie go z działaniami,

and the collision with actions,

które mają niby zmierzać do rozwiązania go,

which are supposedly supposed to lead to its resolution,

ale tak naprawdę nic się z tym nie dzieje,

but in reality nothing happens with it,

bo też należy pamiętać, że platformy takie jak Uber

because it should also be remembered that platforms like Uber

to są potężni lobbyści,

these are powerful lobbyists,

którzy wywierają wpływ na stanowione w poszczególnych krajach

who influence the legislation in individual countries

i na poziomie ponadnarodowym prawo.

and at the supranational level law.

Myślę, że z tymi patologiami nie wygra się językiem takim,

I think that you won't win against those pathologies with such language.

jak jest to robione przez Smełkę Leszczyńską

how it is done by Smełka Leszczyńska

w jej książce,

in her book,

ale jest to możliwość pracy,

but it is an opportunity to work,

bo myślę, że najbardziej potrzebne działania dzisiaj

because I think the most needed actions today

to są takie, które zmierzają do położenia tamy temu,

these are those that aim to put a stop to that,

aby big techy nam meblowały świat,

so that big tech supplies us with furniture for the world,

bo wiele patologii rynku pracy,

because of many pathologies in the labor market,

wielu branż na dzisiejszym rynku pracy

many industries in today's job market

jest katalizowanych przez działanie usług cyfrowych,

it is catalyzed by the action of digital services,

przez wielkie firmy technologiczne,

by large technology companies,

które właśnie wchodzą w rolę takich demiurgów

who are just taking on the role of such demiurges

i przejmują powoli kontrolę nad tym,

and are slowly taking control over this,

jak działają procesy społeczne, rynkowe w wielu krajach.

how social and market processes operate in many countries.

I to jest temat, którym można by się zająć,

And this is a topic that could be addressed.

mówiąc o kulturze zapierdolu

talking about the culture of doing nothing

i o tym, jak dzisiaj praca zaczyna wyglądać pod wpływem przemian.

And how work is starting to look today under the influence of changes.

Przemian, które nie są rynkowe,

Transformations that are not market-based,

to nie rynek je wymusza,

it's not the market that forces them,

tylko właśnie ci, którzy ten rynek podporządkowali sobie,

only those who have subordinated this market to themselves,

bo to jest też tutaj taka pułapka myślenia.

Because this is also a trap of thinking here.

Bardzo często słyszę o tym,

I hear about this very often,

że wszystkiemu jest winien kapitalizm,

that capitalism is to blame for everything,

a ja bym tak chciała zapytać osoby,

and I would like to ask people,

które w ten sposób do tego podchodzą,

which approach it this way,

czy zdają sobie sprawę,

are they aware,

ile realnie mamy kapitalizmu dookoła siebie,

how much capitalism do we really have around us,

ile mamy realnie wolnego rynku,

how much real free market do we have,

a jak bardzo ten rynek jest tak naprawdę zmonopolizowany,

how much is this market actually monopolized,

czy też ile istnieje na nim duopoli, oligopoli,

or how much duopoly, oligopoly exists on it,

w których są firmy podporządkujące sobie rzeczywistość,

in which there are companies subjugating reality,

również te prawną, oddziałujące aktywnie na regulacje,

also the legal ones, actively influencing regulations,

które są stanowione również w Unii Europejskiej

which are also established in the European Union

i czy aby na pewno jest to właściwie ukierunkowane narzekanie.

And is it really properly directed complaining?

To jest taka refleksja, z którą was zostawię.

This is a reflection that I will leave you with.

Oczywiście nie oczekuję aplauzu w odpowiedzi na tę tezę,

Of course, I do not expect applause in response to this thesis,

bo wiem, że poglądy dzisiaj rozkładają się niekorzystnie

because I know that opinions are unfavorable today

dla osób na takim stanowisku intelektualnym,

for people in such an intellectual position,

jak moje w tych kwestiach.

like mine in these matters.

Tak jak mówię, macie do tego jak najbardziej prawo

As I said, you have every right to it.

i zdaję sobie sprawę z tego, że tutaj w bardzo wielu przypadkach

and I realize that here in very many cases

pewnie się będziemy równili opiniami.

We will probably differ in opinions.

Oczywiście zapraszam was do dyskusji,

Of course, I invite you to a discussion.

do komentowania na Spotify,

to comment on Spotify,

do nadsyłania maili z komentarzami

for sending emails with comments

i również zapraszam do zadawania pytań,

and I also invite you to ask questions,

na kolejny odcinek, który będzie Q&A,

for the next episode, which will be a Q&A,

bo Q&A się przenosi na stałe do podcastu

because the Q&A is moving permanently to the podcast

i raz w miesiącu takie Q&A w podcaście

And once a month such a Q&A in the podcast.

będzie się po prostu ukazywać w formie audio,

it will simply be presented in audio form,

z tego względu, że poprzedni odcinek cieszył się dużą popularnością.

Due to the fact that the previous episode was very popular.

Za każdym razem, jak to Q&A będzie,

Every time there is a Q&A,

to będę się starała podsumować miesiąc

I will try to summarize the month.

oraz właśnie odpowiedzieć na kilka pytań,

and just answer a few questions,

kilka pytań od słuchaczek i słuchaczy.

a few questions from the listeners.

Dziękuję serdecznie za wysłuchanie.

Thank you very much for listening.

Zapraszam do wspierania podcastu na Patronite

I invite you to support the podcast on Patronite.

i do usłyszenia w kolejnym odcinku.

See you in the next episode.

Mówiła Gosia Fraser, a to było Techspresso Cafe,

Gosia Fraser said, and it was Techspresso Cafe,

czyli pierwszy polski podcast o filozofii technologii.

So the first Polish podcast about the philosophy of technology.

Do zobaczenia w kolejnym odcinku.

See you in the next episode.

Do zobaczenia.

See you.