Lubuskie: Mamo, tato jestem gejem (2009) | Hanna, Artur i Mikołaj B. Borowina

Dzień dobry, witam w kolejnym odcinku.

Good morning, welcome to another episode.

Jakiś czas temu, jak może pamiętacie, prosiłam Was o podsyłanie spraw z konkretnych rejonów Polski,

Some time ago, as you may remember, I asked you to send me cases from specific regions of Poland.

żebym mogła sobie wybrać z każdego po jednej i później ją opowiedzieć.

so that I could choose one from each and then tell it.

Chodziło tam m.in. o województwo lubuskie,

It concerned, among others, the Lubusz Voivodeship.

a jako, że dziś drugi odcinek dotyczący tego regionu, to czas na sprawę od Was.

And since today is the second episode regarding this region, it's time for a matter from you.

Temat na ten odcinek podesłała mi słuchaczka pochodząca z zupełnie innego rejonu Polski,

The topic for this episode was sent to me by a listener from a completely different region of Poland.

ale mająca okazję studiować w Zielonej Górze, dlatego też województwo lubuskie nie jest jej obce.

but having the opportunity to study in Zielona Góra, which is why the Lubusz Voivodeship is not foreign to her.

To właśnie w trakcie studiów zetknęła się z tą historią,

It was during her studies that she came across this story.

bo na uczelni poznała koleżankę pochodzącą z miejscowości, w której rozegra się akcja dzisiejszego odcinka.

because at the university she met a friend from the town where today's episode will take place.

Wieś, o której mowa, leży nie aż tak daleko, bo jakieś 40 km od Zielonej Góry,

The village in question is not so far away, as it is about 40 km from Zielona Góra.

więc pewnego razu koleżanka zaprosiła ją w odwiedzinę do swojego domu rodzinnego.

So once a friend invited her to visit her family home.

To wtedy uwagę słuchaczki zwrócił pewien opuszczony dom mieszczący się przy granicy wsi,

It was then that the listener's attention was drawn to a certain abandoned house located on the border of the village,

a gdy spytała o niego koleżankę, okazało się, że kilka lat wcześniej w tym domu doszło do tragicznej zbrodni,

And when she asked her friend about him, it turned out that a few years earlier, a tragic crime had occurred in that house.

w efekcie której życie straciły aż dwie osoby.

as a result of which two people lost their lives.

KONIEC

THE END

Jest druga połowa lat osiemdziesiątych.

It is the second half of the eighties.

Opowieść rozpoczyna się

The story begins.

KONIEC

THE END

centralnej części Polski, dokładnie w Łodzi,

in the central part of Poland, specifically in Łódź,

bo to tam mieszka jedna z bohaterek dzisiejszej

because one of the heroines of today's lives there

historii, czyli dwudziestokilkuletnia Hanna.

the history, namely twenty-something Hanna.

Hania jest studentką, a w Łodzi

Hania is a student, and she is in Łódź.

mieszka od urodzenia. Po ukończeniu

has lived there since birth. After completing

szkoły średniej, gdy musiała wybrać, gdzie będzie

secondary school, when she had to choose where she would be

kontynuować edukację, uznała, że skoro

to continue education, she believed that since

ma taką możliwość w swoim mieście rodzinnym, to

has such an opportunity in her hometown, then

z niej skorzysta i jeszcze przez jakiś czas pomieszka z rodzicami.

She will take advantage of it and live with her parents for a while.

Na studiach radzi sobie bardzo dobrze,

She is doing very well in her studies.

mimo, że jest ciężko i nauki ma naprawdę

even though it is hard and there is really a lot of studying

sporo. Jest studentką bardzo ambitną,

a lot. She is a very ambitious student,

bo podejmuje się nauki aż na dwóch kierunkach,

because I am undertaking studies in two fields,

filologii angielskiej oraz ekonomii.

English philology and economics.

W związku z tym, gdy w końcu nadchodzą wakacje

As a result, when the holidays finally arrive

po kolejnym ukończonym z sukcesem roku

after another successfully completed year

akademickim, Hania chce je dobrze wykorzystać.

academic, Hania wants to use them well.

Zależy jej na odpoczynku w jakimś

She cares about having some rest in a certain place.

nowym otoczeniu, więc być może ze wsparciem

in a new environment, so perhaps with support

finansowym rodziców, a może z własnych oszczędności

parents' finances, or maybe from their own savings

leci na wycieczkę do Grecji.

He is going on a trip to Greece.

Tam, tak jak planowała, korzysta z zalet, jakie

There, just as she planned, she takes advantage of the benefits that

oferuje nowe otoczenie, ale też dzieje się coś,

it offers a new environment, but something is also happening,

czego kompletnie nie planowała, bo udaje

what she completely didn’t plan, because she pretends

jej się nawiązać znajomość z pewnym chłopakiem.

She got to know a certain boy.

Co ciekawe, chłopak również pochodzi

Interestingly, the boy also comes from

z Polski, ma na imię Artur i mimo,

from Poland, his name is Artur and despite

że jest od Hanny o 5 lat młodszy,

that he is 5 years younger than Hanna,

ona jest po dwudziestce, więc on ma jakieś 17-18

She is in her twenties, so he is around 17-18.

lat, to bardzo dobrze im się rozmawia.

They have very good conversations.

Pod koniec wyjazdu wymieniają się więc

At the end of the trip, they exchange.

z danymi kontaktowymi i chyba oboje po cichu liczą,

with contact details, and I think they are both quietly hoping,

że to nie będzie tylko przelot na wakacyjna znajomość,

that it won’t be just a fleeting holiday acquaintance,

a kontakt uda im się podtrzymać.

They will manage to maintain contact.

Okazuje się, że szczęście im sprzyja, bo

It turns out that luck is on their side, because

mimo tego, że dzieli ich spory dystans,

despite the significant distance between them,

to faktycznie udaje im się utrzymać kontakt,

they actually manage to stay in touch,

a z czasem ich przyjaźń zaczyna się przeradzać

And over time, their friendship begins to transform.

w coraz głębsze uczucie.

into an ever-deeper feeling.

Artur, podobnie jak Hanna, nadal mieszka z rodzicami,

Artur, like Hanna, still lives with his parents.

i również nadal się uczy, tylko on oczywiście

and he is still learning, only of course he

nie na uniwersytecie, a jeszcze w szkole średniej.

not at the university, but still in high school.

Jego rodzice posiadają dom

His parents own a house.

w małej wsi o nazwie Borowina.

in a small village called Borowina.

Borowina leży w województwie lubuskim.

Borowina is located in the Lubusz Voivodeship.

Jest to taka naprawdę mała wioska,

It is really a very small village,

zamieszkiwana przez mniej niż 300 osób.

inhabited by fewer than 300 people.

Z większych miejscowości w okolicy, które możecie

From larger towns in the area that you can...

kojarzyć, to w odległości 10 kilometrów

to associate, it's 10 kilometers away

jest Szprotawa, 20 kilometrów Żagań,

It is Szprotawa, 20 kilometers from Żagań.

a 40 kilometrów od Borowiny leży Zielona Góra,

40 kilometers from Borowina lies Zielona Góra.

o której wspominałam we wstępie.

at which I mentioned in the introduction.

Do Łodzi natomiast, bo to ta odległość najbardziej

To Łódź, because it's the most distant.

interesuje Artura i Hannie, jest blisko

Arthur and Hanna are interested; it's close.

300 kilometrów, a zatem kawał drogi.

300 kilometers, so quite a distance.

Młodzi pozostają więc w związku na odległość,

Young people therefore remain in a long-distance relationship,

ale że Hanni została tak naprawdę końcówka

but that Hanni really got the end

studiów, to ustalają, że przez ten czas

studies, it is established that during this time

jakoś się przemęczą, a gdy ona odbierze dyplom,

they will somehow manage, and when she receives her diploma,

zamieszkają razem.

they will live together.

Gdy mają jakieś przerwy w szkole czy na uczelni,

When they have some breaks at school or university,

przyjeżdżają do siebie w odwiedziny, dziewczyna lepiej poznaje

They come to visit each other, the girl gets to know better.

rodziców swojego wybranka i tak jakoś

the parents of your chosen one and somehow

od słowa do słowa zostaje ustalone, że to

from word to word it is established that this

Hania wprowadzi się do Artura.

Hania will move in with Artur.

W związku z tym, gdy kończy swoją uniwersytecką przygodę,

As a result, when he finishes his university adventure,

pakuje wszystkie rzeczy i z dużego miasta,

I'm packing all my things and leaving the big city.

w którym do tej pory żyła, przenosi się do małej

in which she has lived until now, moves to a small

lubuskiej wsi. To spora zmiana, ale

Lubusz village. That's a big change, but

w miarę szybko się tam odnajduje, a jej stosunki z teśmami

she finds her way around there fairly quickly, and her relationships with her mothers-in-law

czyli z panią Marią i panem Zbigniewem

so with Mrs. Maria and Mr. Zbigniew

układają się całkiem dobrze. Mówię teściami,

They get along quite well. I'm talking about my in-laws.

bo para w międzyczasie wzięła ślub,

because the couple got married in the meantime,

a jeszcze z takich większych wydarzeń to Artur po ukończeniu

And as for some bigger events, Artur after completing

szkoły dostał się na studia.

He got into college.

Nie wiadomo jakie dokładnie i gdzie, ale

It is not known which exactly and where, but

pewnie w Zielonej Górze, bo pewne jest, że nigdzie

probably in Zielona Góra, because it is certain that nowhere

się nie wyprowadzali, a te 40 kilometrów

they didn't move out, and those 40 kilometers

w jedną stronę, jak się uprzeć i jak ktoś ma samochód,

one way, if someone is determined and has a car,

to można codziennie dojeżdżać.

You can commute every day.

Jedną z zalet mieszkania w Borowinie jest

One of the advantages of living in Borowina is

to, że Hania i Artur mogą liczyć na wsparcie

that Hania and Artur can count on support

ze strony rodziców, a to okazuje się być

from the parents' side, and it turns out to be

nieocenione, bo niedługo po przeprowadzce

invaluable, because shortly after the move

Hanna zachodzi w ciążę. Gdy w

Hanna gets pregnant. When in

1990 roku na świat przychodzi ich syn,

In 1990, their son was born.

ona ma 26, z kolei jej mąż

she is 26, while her husband

21 lat. Mikołaj,

21 years old. Mikołaj,

bo tak mu dają na imię, jest do nich bardzo

because that's what they call him, he is very much like them

podobny, co staje się jeszcze

similar, which becomes even more

bardziej widoczne wraz z upływem kolejnych lat.

more visible with the passage of subsequent years.

Po Hannie szatynce o twarzy aniołka,

After Hannah, the brunette with an angelic face,

jak to zostało ujęte w źródłach, dziedziczy

as it has been captured in the sources, it inherits

delikatne rysy oraz okrągłą twarz.

delicate features and a round face.

Po Arturze, co już widać z daleka, ma włosy

After Artur, which is already visible from afar, has hair.

i podobnie jak ojciec, nie obcina ich zupełnie

And like his father, he doesn't cut them off completely.

na krótko, tylko nosi dłuższe, o takiej

for a short time, only wears longer ones, like this

długości mniej więcej do ucha, czasem do ramion.

lengths of about to the ear, sometimes to the shoulders.

Ponadto po rodzicach dziedziczy wzrost

Moreover, height is inherited from parents.

oraz ogólnie mówiąc budowę ciała,

and generally speaking, body structure,

bo zarówno Hanna, jak i Artur są wysokimi,

because both Hanna and Artur are tall,

postawnymi ludźmi, natomiast to, że Mikołaj

with strong people, while the fact that Nicholas

też taki jest, widać oczywiście dopiero w wieku

he is also like that, it is only obviously visible at the age

nastoletnim. I skoro już zaczęłam

teenagers. And since I've already started

temat Mikołaja, to żeby nie skakać, opowiem Wam

The topic of Mikołaj is that we shouldn't jump, I will tell you.

teraz trochę więcej o nim samym, a do tego,

now a little more about him himself, and to that,

czym zawodowo zajmowali się jego rodzice oraz

what did his parents do professionally and

jak dokładnie wyglądał ich dom, wrócimy później.

What exactly their house looked like, we will return to later.

Już od wczesnego dzieciństwa wśród mieszkańców wsi,

Since early childhood among the villagers,

Mikołaj ma opinię przede wszystkim skrytego

Mikołaj has a reputation of being primarily secretive.

i spokojnego chłopca, ale do tego jest uznawany

and a calm boy, but he is recognized for that.

za takie, jak to się mówi, złote dziecko.

for such, as they say, a golden child.

To głównie za sprawą swojej mamy, która

It is mainly thanks to his/her mother, who

widząc jak dobrze syn radzi sobie na tle innych dzieci,

seeing how well the son is doing compared to other children,

nie ma oporów, aby chwalić się tym

There are no reservations about boasting about it.

przed sąsiadami. Nieraz w rozmowach

in front of the neighbors. Sometimes in conversations

w kontekście Mikołaja padają takie sformułowania jak

In the context of St. Nicholas, phrases such as

nadwyraz bystry, czy nawet geniusz.

extremely clever, or even a genius.

W szkole szczególnie dobrze chłopiec radzi sobie

The boy is doing particularly well at school.

z przedmiotami ścisłymi, a według Hanny

with exact sciences, according to Hanna

w pamięci liczy dużo szybciej niż ona na kasie.

In memory, it counts much faster than it does at the register.

Oczywiście wybitne zdolności Mikołaja

Of course, Nicholas's outstanding abilities.

nie uchodzą uwadze nauczycieli, bo to oni mają

do not escape the attention of the teachers, because it is they who have

za zadanie oceniać jego postępy, a widząc,

to assess his progress, and seeing,

że znacznie wyprzedza on program, zachęcają

that it significantly surpasses the program, encouraging

go, aby się rozwijał poza nim, poprzez na przykład

go to develop beyond it, for example

branie udziału w różnych konkursach.

participating in various competitions.

On chętnie podejmuje to wyzwanie, więc już na etapie

He willingly takes on this challenge, so already at the stage

podstawówki startuje w ogólnopolskich konkursach,

elementary schools participate in nationwide competitions,

matematycznych, a gdy zaczyna uczęszczać do

mathematics, and when he starts attending to

gimnazjum numer jeden w Szprotawie, rozkręca się

Gymnasium number one in Szprotawa is getting started.

jeszcze bardziej. To właśnie wtedy zostaje

even more. That's when it stays

laureatem takiego konkursu, bierze również

the winner of such a competition also takes

udział w olimpiadach przedmiotowych, na których

participation in subject Olympiads, in which

bez zaskoczeń też zajmuje wysokie miejsca.

Without surprises, it also occupies high places.

Tak lata lecą, a Mikołaj wchodzi w wiek

Time flies, and Santa is getting older.

tak zwanego młodzieńczego buntu, ale tylko

the so-called teenage rebellion, but only

w teorii, bo w praktyce, w jego zachowaniu

in theory, because in practice, in his behavior

nic się nie zmienia.

nothing changes.

Nadal jest kulturalny, ułożony

He is still polite and well-mannered.

i nie sprawia żadnych problemów wychowawczych.

and does not cause any educational problems.

Niestety wraz z dorastaniem

Unfortunately, with growing up

nie znika problem jego wycofania w sytuacjach towarzyskich.

The problem of his withdrawal in social situations does not go away.

Nadal jest dość skryty,

He is still quite secretive.

zamknięty w sobie, a to w połączeniu z jego

closed off, and this combined with his

wybitnymi osiągnięciami oraz klimatem,

outstanding achievements and the atmosphere,

jaki swoimi opowieściami buduje wokół niego

what he builds around him with his stories

jego mama, budzi takie mieszane uczucia

His mother evokes such mixed feelings.

wśród mieszkańców Borowiny. Niektórzy uważają,

among the residents of Borowina. Some believe,

że to wycofanie wiąże się na przykład

that this withdrawal is related, for example,

nie z nieśmiałością, a z poczuciem wyższości.

not with shyness, but with a sense of superiority.

Mikołaj nie ma w zwyczaju, żeby witać się

Mikołaj is not in the habit of saying hello.

z sąsiadami tak sam z siebie,

with neighbors just by themselves,

a bywa też, że nie odpowiada na ich przywitania,

and sometimes he does not respond to their greetings,

tak jakby celowo ich nie zauważał.

as if he were deliberately ignoring them.

Dla przykładu zacytuję tu wypowiedź jednego z sąsiadów.

For example, I will quote the statement of one of the neighbors here.

On zawsze taki mrukliwy był,

He was always so grumpy.

taki jakiś inny. Doprawił przejść

so kind of different. He seasoned it to pass

i nie powiedzieć dzień dobry. Jakby gardził zwykłymi

and not say good morning. As if he despised the ordinary

mieszkańcami wsi. Ale jego mama była bardzo miła

the residents of the village. But his mom was very nice.

i grzeczna. Widać było, że taka wykształcona

and polite. It was evident that she was well-educated.

osoba, a nie wywyższała się i zawsze ludzi

a person, who did not elevate themselves and always respected others

pozdrawiała.

she greeted.

I o ile sąsiad, który sam się nie wita, to jeszcze pół biedy

And as long as the neighbor who doesn't greet anyone is still half okay.

bywa, o tyle taki, który regularnie

it happens, to such an extent that one regularly

nie odpowiada na przywitania, faktycznie może

doesn't respond to greetings, actually may be

nie robić najlepszego wrażenia.

not making the best impression.

Tylko, że tak patrząc na całokształt opisu Mikołaja,

Only that, looking at the overall description of Nicholas,

to on chyba nie tyle czuł wyższość nad kim

He probably didn't so much feel superiority over anyone.

kolwiek, co po prostu żył w swoim świecie,

who just lived in his own world,

przez co był nieobecny tu i teraz.

due to which he was absent here and now.

To, że nie reagował, gdy ktoś się do niego zwracał,

The fact that he didn't react when someone spoke to him,

wynikało prawdopodobnie z roztrzepania

it probably resulted from being scatterbrained

czy rozkojarzenia, a nie z tego, że gardził

whether it was distraction, not that he despised

daną osobą. Bliscy zauważają,

the given person. Loved ones notice,

że nastolatek ma tendencję do odpływania

that a teenager has a tendency to drift away

myślami. Często jest tak, że niby

thoughts. It often happens that supposedly

siedzi razem z nimi, uczestniczy w spotkaniu

sits with them, participates in the meeting

i nagle zaczyna wpatrywać się w jakiś

and suddenly starts staring at something

odległy punkt. Zdaje się wtedy błądzić

a distant point. It seems to be wandering then.

myślami zupełnie gdzieś indziej, tak jakby

my thoughts are completely elsewhere, as if

świat dookoła przestał istnieć.

The world around has ceased to exist.

Ma też trudności z przyziemnym podejściem, bo

She also has difficulties with a down-to-earth approach because

zapomina o takich codziennych, bardziej błahych

forgets about such everyday, more trivial things

sprawach. Tu dla kontekstu wtrącę, że

matters. Here, for context, I would like to add that

rodzina ma psa i zdarza się, że Mikołaj

The family has a dog and sometimes Santa shows up.

zabiera tego psa na spacer, po drodze zachodzi

Takes the dog for a walk, stops along the way.

z nim po coś do sklepu, a do domu wraca już bez

You went to the store with him for something, but he's already coming back home without it.

niego, bo zapomniał go odwiązać z miejsca,

him, because he forgot to untie him from the place,

gdzie go zostawił. Podsumowując więc to

where he left it. To summarize this therefore

wszystko, Mikołaj to nastolatek o imponującej

Everything, Mikołaj is a teenager with an impressive

wiedzy z konkretnych dziedzin, ale mający

knowledge from specific fields, but having

problemy z takim funkcjonowaniem w życiu

problems with such functioning in life

codziennym. Wydaje się wręcz trochę

daily. It even seems a bit

niesamodzielny, po części pewnie przez brak

dependent, probably partly due to a lack

powiedzmy własnej inicjatywy, ale też

let's say our own initiative, but also

w dużej mierze przez nadopiekuńczość rodziców.

largely due to parental overprotection.

Jest takim ich oczkiem w głowie, więc

It is such a darling of theirs, so...

szczególnie Hanna dba o to, żeby się zbędnie nie

especially Hanna makes sure that it does not happen unnecessarily

męczał, żeby nie musiał jeździć komunikacją

he was struggling so he wouldn't have to use public transport

publiczną, codziennie zawozi i przywozi go ze

public transport, takes him to and from every day.

szkoły i ogólnie tego typu klimaty.

schools and generally that kind of atmosphere.

Nasuwa się zatem pytanie, jak w takim razie

This raises the question, how then

Mikołaj był wdrażany w obowiązki domowe,

Mikołaj was being introduced to household duties.

czy w ogóle był i czy miał tym samym szansę

Was he even there, and did he have a chance as a result?

nauczyć się jakichś takich bardziej przyziemnych

to learn some more down-to-earth things

czynności. Ale nawet jeśli do tej pory

activities. But even if so far

nie miał, to on i rodzice szybko muszą

he didn't have to, he and his parents must hurry up

to nadrobić, bo Hanna i Artur dość

to catch up, because Hanna and Artur quite

wcześnie zostają skonfrontowani z wizją

they are confronted early with the vision

nagłego usamodzielnienia się syna, a co za tym idzie

sudden independence of the son, and thus

z koniecznością poinstruowania go, jak ma

with the necessity of instructing him on how to

ogarniać życie na co dzień. Wszystko przez to,

manage everyday life. It's all because of that,

że Mikołaj już w wieku 15 lat

that Nicholas was already 15 years old

oznajmia im, że zamierza się wyprowadzić.

informs them that he intends to move out.

Po ukończeniu gimnazjum chce podjąć naukę

After completing junior high school, I want to continue my education.

w szkole średniej w jakimś większym mieście

in high school in some bigger city

i to nie na przykład w Zielonej Górze,

and it's not, for example, in Zielona Góra,

skąd nawet mieszkając w internacie mógłby przyjeżdżać

from where he could even come while living in a dormitory

na każdy weekend, a gdzieś znacznie dalej.

every weekend, and somewhere much further away.

Wyniki na świadectwie plus dyplomy

Results on the certificate plus diplomas

za udział w olimpiadach przedmiotowych dają mu

for participating in subject Olympiads, they give him

właściwie nieograniczone pole manewru,

actually an unlimited scope of maneuver,

może przebierać wśród najlepszych liceów w kraju

may choose from among the best high schools in the country

i jest wysokie prawdopodobieństwo, że do większości

and there is a high probability that for the majority

zostanie przyjęty. To nie jedyna korzyść

It will be accepted. This is not the only benefit.

za te wszystkie lata pracy, bo dodatkowo

for all those years of work, because additionally

Mikołaj dostaje jakieś stypendium fundowane

Mikołaj is receiving some kind of funded scholarship.

przez ministra edukacji, które

by the Minister of Education, which

przyznawane jest uczniom z najlepszymi wynikami w Polsce.

It is awarded to students with the best results in Poland.

Jego wybór ostatecznie pada na liceum

His choice ultimately falls on high school.

nr 3 w Gdyni, czyli na szkołę z oddziałem

No. 3 in Gdynia, which means a school with a department.

dwujęzycznym od lat utrzymującą się

bilingual for years maintaining

w czołówce rankingów szkół średnich.

at the top of high school rankings.

Mikołaja przekonuje do niej między innymi to, że

What convinces Mikołaj to her, among other things, is that

szkoła ściśle współpracuje z uczelniami wyższymi,

the school closely collaborates with universities.

a także fakt, że oferuje klasę

and also the fact that it offers a class

o interesującym go profilu, to jest z rozszerzoną matematyką,

about an interesting profile, which is with advanced mathematics,

informatyką oraz chemią,

computer science and chemistry,

co nie jest aż tak częstym zestawieniem.

which is not such a common combination.

Zazwyczaj jest to tzw. matfis i nie ma chemii,

It is usually referred to as matfis and there is no chemistry.

tylko matematyka, informatyka i fizyka.

only math, computer science, and physics.

Po zapoznaniu się z ofertą okazuje się, że

After reviewing the offer, it turns out that

łapie się on też na stypendium socjalne, ponieważ

he is also eligible for social scholarship because

jego rodzice nie przekraczają jakiegoś tam progu dochodów,

his parents do not exceed a certain income threshold,

dzięki czemu część opłat za internat

thanks to which part of the dormitory fees

finansowana jest przez szkołę.

it is funded by the school.

Koszty jego utrzymania nie wzrastają więc jakoś diametralnie,

The costs of his maintenance do not increase drastically, therefore,

aczkolwiek mimo wszystko Mikołaj nieczęsto odwiedza dom rodzinny,

although nonetheless, Mikołaj does not visit the family home often,

bo bilety swoje kosztują,

because their tickets cost.

a odległość jest spora.

and the distance is quite large.

I no właśnie, pozostańmy na chwilę przy tej odległości.

And indeed, let's stay for a moment with this distance.

Gdzie Gdynia, a gdzie Borowina?

Where is Gdynia and where is Borowina?

Miejscowości dzieli około 500 km,

The towns are about 500 km apart.

więc jakieś 5-6 godzin jazdy samochodem,

so about 5-6 hours of driving.

już nie mówiąc o dogrywaniu na takim dystansie

not to mention shooting from such a distance

komunikacji zbiorowej.

public transportation.

Od rozpoczęcia nauki w liceum Mikołaj jest więc w Borowinie

Since the start of his studies in high school, Mikołaj has been in Borowina.

przypadkiem gościem.

by chance a guest.

Przyjeżdża tak raz na miesiąc albo raz na dwa miesiące,

He comes once a month or once every two months.

ale jak się okazuje ten brak motywacji do odwiedzin

but as it turns out this lack of motivation to visit

to nie jest też chyba do końca kwestia samej odległości.

It's probably not entirely a matter of distance itself.

Jego koledzy z internatu nieraz dziwią się,

His dormitory mates are often surprised.

dlaczego wybrał szkołę znajdującą się aż tak daleko od domu.

Why did he choose a school that is so far from home?

Wiadomo, poziom jest dobry,

Of course, the level is good.

ale czy w lubuskim

but is it in Lubusz?

albo w którymś z sąsiednich województw

or in one of the neighboring provinces

nie było innej, równie dobrej szkoły?

Was there no other school as good?

Mikołaj na te pytania zawsze odpowiada jednoznacznie

Mikołaj always answers these questions unambiguously.

Chciałem urwać się z domu.

I wanted to break away from home.

Przed czym? Tego nie wyjaśnia, aczkolwiek

Before what? It doesn't explain that, although

jeśli czuł, że ma może trochę zbyt nadopiekuńczych rodziców

if he felt that he might have somewhat overprotective parents

to chciał po prostu zaznać wolności.

He just wanted to experience freedom.

Mimo dzielącej ich dużej odległości

Despite the great distance that separates them

Hanna i Artur nie przestają okazywać mu troski,

Hanna and Artur do not stop showing him care.

regularnie wysyłają mu paczki do Gdyni,

they regularly send him packages to Gdynia,

czy to z jedzeniem, czy z ubraniami, czy potrzebnymi przyborami szkolnymi,

whether it's food, clothes, or necessary school supplies,

a gdy syn zjawia się w domu, to znowu odpoczyna.

And when the son appears at home, he rests again.

Po prostu to sąsiedzi słyszą jak Hanna

It's just the neighbors hear how Hanna...

wypytuje go czy jest ciepło ubrany,

I ask him if he is warmly dressed,

czy nie potrzebuje tego, tamtego itd.

Do I not need this, that, etc.?

Jeżeli chodzi o jego wyniki w nauce na etapie szkoły średniej

As for his academic results in high school.

to nie ma już tak wybitnych ocen

There are no longer such outstanding grades.

jak na wcześniejszych etapach edukacji,

as in earlier stages of education,

ale wynika to raczej z tego, że poziom jest dużo wyższy

but this is rather due to the fact that the level is much higher

a nie na przykład z tego, że mniej się przykłada.

and not, for example, that one is less committed.

Po prostu w szkole średniej, gdzie tak trudno się dostać

Just in high school, where it's so hard to get in.

każdy jest takim Mikołajem.

Everyone is such a Santa Claus.

Jest on już tym jednym wybitnym uczniem

He is already that one outstanding student.

wyróżniającym się na tle innych.

standing out from the rest.

Mimo tego niezaprzeczalnie się rozwija,

Nevertheless, it is undeniably developing,

bo nie skupia się już tylko na tej jednej ścieżce przedmiotów ścisłych,

because it is no longer focused solely on that one path of exact sciences,

a zaczyna dostrzegać też inne alternatywy.

and begins to recognize other alternatives as well.

Szkoła, tak jak mówiłam,

The school, as I mentioned,

jest z oddziałem dwujęzycznym,

it has a bilingual department,

poziom nauczania języków jest znacznie wyższy niż w gimnazjum

The level of language teaching is significantly higher than in middle school.

i to pozwala Mikołajowi poszerzyć swoją wiedzę.

And this allows Nicholas to broaden his knowledge.

Zarówno z angielskiego, jak i z niemieckiego

Both from English and from German.

ma bardzo dobre podstawy

has a very good foundation

chociażby dzięki temu, że lubi grać w gry

even thanks to the fact that he/she likes to play games

szczególnie fantasy

especially fantasy

i przez lata języki szlifował, między innymi grając.

And for years, he polished his languages, among other things by playing.

Dodatkowo, tutaj tego nie było w źródłach,

Additionally, it was not present in the sources here,

ale słuchaczka, która podesłała mi sprawę

but the listener who sent me the case

pisała w mailu, że on już w dzieciństwie czytał książki w językach obcych

She wrote in the email that he read books in foreign languages already in his childhood.

i miał taką łatwość w przyswajaniu ich

and had such ease in assimilating them

więc mogło być tak, że na poprzednich etapach edukacji

so it could have been that in previous stages of education

poziom w szkole był niższy niż jego osobisty poziom

The level in school was lower than his personal level.

i tym samym nie miał się czego uczyć.

And thus, he had nothing to learn.

Z kolei teraz, gdy w liceum może nauczyć się czegoś więcej

On the other hand, now that in high school one can learn something more.

to okazuje się, że jest on

it turns out that he is

bardzo uzdolniony w tym zakresie

very gifted in this area

co być może odziedziczył też w genach po mamie.

which he may have also inherited in his genes from his mother.

Po tacie, który jest artystą

After my dad, who is an artist.

odziedziczył za to talent malarski

he inherited a talent for painting

choć do tej pory nie poświęcał temu aż tak dużej uwagi.

although until now he hadn't dedicated that much attention to it.

Ta artystyczna strona

This artistic side

zaczyna się w nim szczególnie mocno uaktywniać

it begins to activate particularly strongly in it

na etapie właśnie szkoły średniej

at the stage of high school

bo to wtedy zaczyna regularnie malować

because then it starts to paint regularly

a to zajęcie pochłania go na tyle, że rozważa nawet studia z tym związane.

This activity consumes him to the extent that he is even considering related studies.

Tak mijają 3 lata

Three years go by like this.

Mikołaj bez problemu kończy szkołę

Mikołaj is finishing school without any problems.

zdaje maturę

I am taking the high school exit exam.

i teraz pojawia się niemały dylemat.

And now a considerable dilemma arises.

Z jednej strony ciągnie go nadal do tych przedmiotów ścisłych

On one hand, he is still drawn to those exact sciences.

ale to zacięcie artystyczne, które się pojawiło

but that artistic flair that has emerged

to również ważna część jego życia

it is also an important part of his life

i ten aspekt też chciałby rozwijać.

And he would also like to develop this aspect.

Ostatecznie decyduje się pójść w tą drugą stronę

Ultimately, I decide to go the other way.

i składa papiery na Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu.

and is applying to the University of Arts in Poznań.

Niestety nie jest mu dane tam studiować

Unfortunately, he is not allowed to study there.

bo jednak kandydaci, którzy przez całe liceum

because after all the candidates who throughout high school

przygotowywali się do studiów

they were preparing for their studies

na Wydziale Sztuk Pięknych

at the Faculty of Fine Arts

mogą się pochwalić lepszym portfolio niż on, który traktował to tylko jako zakładkę.

They can boast a better portfolio than him, who treated it only as a bookmark.

Skoro więc ten plan nie wypalił

Since this plan didn't work out

stawia na opcję B

he opts for option B

czyli ścieżkę już dobrze mu znaną.

which is a path that he already knows well.

Dostaje się na Politechnikę Wrocławską

You get accepted to Wrocław University of Technology.

z czego również bardzo się cieszy

of which he is also very happy

i tym samym ma w planie przeprowadzkę do miasta

And thus plans to move to the city.

znajdującego się trochę bliżej domu rodzinnego.

located a little closer to the family home.

Od października 2009 roku ma rozpocząć studia

Since October 2009, he/she is to begin studies.

na kierunku Mechatronika

in the field of Mechatronics

i czekają go najdłuższe wakacje w życiu.

And he is about to have the longest vacation of his life.

Wakacje w większości spędza w rodzinnej Borowinie

He spends most of his holidays in his hometown Borowina.

i skoro znów wróciliśmy do tego punktu

And since we've returned to this point again.

to powiem teraz trochę więcej na temat domu

I will now tell you a little more about the house.

oraz na temat samych rodziców Mikołaja

and about Mikołaj's parents themselves

tego jacy byli oraz co robili w czasie

what they were like and what they did at the time

gdy ich syn zdobywał wykształcenie.

when their son was gaining an education.

Hanna B. przez jakiś czas pracowała

Hanna B. worked for a while.

w Urzędzie Miasta w Szprotawie

at the City Office in Szprotawa

gdzie dała się poznać jako osoba bardzo uprzejma

where she became known as a very polite person

i pracowita.

and hardworking.

Koleżanki z pracy dobrze zapamiętały też jej męża

The colleagues from work also remembered her husband well.

Artura B. który regularnie przychodził po swoją żonę do pracy

Artur B. who regularly came to pick up his wife from work.

czym wzbudzał ich pozytywne odczucia

what evoked their positive feelings

bo wydawał się takim bardzo troskliwym, opiekuńczym mężem

because he seemed like such a caring, protective husband

no i tak ogólnie mówiąc małżeństwo wyglądało

Well, generally speaking, marriage looked like this.

na dobre i zgrane ze sobą.

well-matched and in harmony with each other.

Nie wiadomo jakie studia ukończył Artur

It is unknown what studies Artur completed.

ale pewne jest, że w życiu dorosłym bardzo dużo maluje

But it is certain that in adult life, he/she paints a lot.

głównie pejzaże

mainly landscapes

a jego obrazy wzbudzają zachwyt wśród lokalnej społeczności

and his paintings evoke admiration among the local community.

i nie tylko

and not only

więc z powodzeniem je sprzedaje.

So I successfully sell them.

Wpływy z tych transakcji stanowią jego główne źródło dochodu

The proceeds from these transactions constitute his main source of income.

pewnie jak to przy takich zajęciach

probably as is usual with such activities

nie są to wpływy regularne

they are not regular influences

ale jakieś mniejsze czy większe kwoty zawsze się pojawiają.

But some smaller or larger amounts always come up.

Jego żona w pewnym momencie porzuciła pracę na etacie

His wife at one point left her full-time job.

na rzecz założenia własnej firmy.

for the purpose of starting one's own business.

Z wypowiedzi pani Marii, czyli babci Mikołaja

From the statement of Ms. Maria, that is, Nikolaj's grandmother.

wynika, że syn i synowa przez 3 lata prowadzili firmę razem

It turns out that the son and daughter-in-law ran a business together for 3 years.

w Nowej Soli

in Nowa Sól

i z tego co rozumiem to się tam wyprowadzili

And as far as I understand, they moved out from there.

bo jak powiedziała babcia, wnuk przez ten czas mieszkał z nią i z jej mężem.

Because, as grandma said, the grandson lived with her and her husband during that time.

Trochę mi się nie klei ta wypowiedź

I'm having a bit of a hard time understanding this statement.

nie wiem czy w źródłach nie wyjęto jej z kontekstu

I don't know if it was taken out of context in the sources.

bo Nową Sól od Borwiny dzieli jakieś 25 km.

because Nowa Sól is about 25 km away from Borwina.

Nawet jeśli prowadzimy pracę w Nowej Soli

Even if we are doing work in Nowa Sól.

i prowadzili coś stacjonarnie

and they were conducting something in-person

to nie brzmi jak dystans, którego nie mogliby po prostu codziennie przejeżdżać.

That doesn't sound like a distance they couldn't simply cover every day.

W każdym razie jeżeli wyjechali

In any case, if they have left.

to po tych 3 latach widać wrócili

So after these 3 years, it seems they returned.

bo gdy Mikołaj idzie na studia

because when Mikołaj goes to university

to wiadomo, że znów mieszkają w Borowinie

It is known that they are living in Borowina again.

a Hanna prowadzi firmę sama przez internet.

Hanna runs the business by herself online.

Mąż okazjonalnie jej pomaga

Her husband occasionally helps her.

ale jego główne zajęcie to jednak malowanie.

But his main occupation is painting.

W źródłach jest jedynie wzmianka

There is only a mention in the sources.

że była to działalność skonsultingowa

that it was a consulting activity

a Hanna współpracowała z firmami włókienniczymi w całej Europie.

Hanna collaborated with textile companies across Europe.

Pracowała w większości zdalnie

She mostly worked remotely.

ale bywało, że jeździła w jakieś zagraniczne delegacje

But there were times when she went on some foreign business trips.

więc może skoro miała wykształcenie ekonomiczne

So maybe since she had an economic education.

to zajmowała się jakimś doradztwem

She was involved in some consulting.

w zakresie optymalizacji produkcji czy coś takiego.

in the area of production optimization or something like that.

Z innych informacji na ich temat

From other information about them

to mieszkańcy wsi skupiają się przede wszystkim

The inhabitants of the village focus primarily on

na kwestii wiary

on the matter of faith

bo to jest coś co odróżniało ich od reszty.

because it was something that distinguished them from the rest.

Część osób wspomina, że przynależeli oni

Some people mention that they belonged to

do innego kościoła niż katolicki

to a different church than Catholic

natomiast częściej powtarza się informacja

however, the information is repeated more often

że to rodzice Artura byli związani

that Artur's parents were involved

z grupą ewangelicznych chrześcijan

with a group of evangelical Christians

za to on i jego żona już niekoniecznie

For that, he and his wife are not necessarily on the same page anymore.

oni bardziej byli niewierzący albo przynajmniej nie wierzący.

They were more non-believers or at least not believers.

Sam Artur w dzieciństwie pewnie uczęszczał

Certainly, Artur probably attended school in his childhood.

na nabożeństwa razem z rodzicami

to services together with parents

więc gdzieś ta religia w jego życiu była

So the religion was somewhere in his life.

ale później te stosunki z kościołem się rozluźniły.

But later those relations with the church relaxed.

W każdym razie w małej społeczności

In any case, in a small community.

na wsi wiadomo jak jest.

In the countryside, we know how it is.

Wspólne uczestnictwo w różnych uroczystościach kościelnych

Joint participation in various church ceremonies.

integruje społeczność

it integrates the community

więc sąsiedzi zauważają, że Hanna i Artur

so the neighbors notice that Hanna and Artur

nie biorą w tym udziału razem z nimi

they are not participating in this together with them

i przez to początkowo są trochę na uboczu.

And because of that, at first they are a bit on the sidelines.

Po latach udaje im się jednak przekonać do siebie sąsiadów

After years, they manage to win over their neighbors.

wyrabiają sobie opinie ludzi uprzejmych

they are forming opinions about polite people

którzy nikomu nie wadzą

who do not bother anyone

a jak trzeba to zawsze chętnie wyciągają pomocną dłoń.

And when it's necessary, they are always eager to lend a helping hand.

Z jeszcze innych informacji to przewijały się wypowiedzi

From other information, there were repeated statements.

że Artur czasem popijał

that Artur sometimes drank

i lubił sobie pofilozofować.

And he liked to philosophize.

Jako przykład była podana taka sytuacja

An example of such a situation was provided.

gdy na grillu sąsiedzkim trochę wypił

when he had a few drinks at the neighborhood barbecue

i zauważył, że Hanna i Artur

and noticed that Hanna and Artur

nie biorą się razem ze wszystkimi swoimi rozważaniami

they do not take themselves together with all their considerations

na temat sensu życia.

on the meaning of life.

Według sąsiadów było to nawet ciekawe

According to the neighbors, it was even interesting.

ale bardziej wprowadziło wszystkich w konsternację

but it caused more confusion for everyone

niż zachęciło do rozmowy

than encouraged to talk

bo to po prostu chyba nie było towarzystwo chętne

because it just seems there was no willing company

do rozmów na takie tematy.

for conversations on such topics.

Co do kwestii samego domu

As for the issue of the house itself

to wcześniej wspominałam wam, że gdy Hanna przeprowadziła się do Borowiny

I mentioned to you earlier that when Hanna moved to Borowina.

to w pewnym momencie się rozdzielili

At one point, they parted ways.

rodzice się wyprowadzili

my parents moved out

a dom zostawili do dyspozycji synowi i synowej.

They left the house at the disposal of their son and daughter-in-law.

Pani Maria i pan Zbigniew zamieszkali gdzieś w niedalekiej odległości

Mrs. Maria and Mr. Zbigniew live somewhere nearby.

więc nadal utrzymywali regularny kontakt

so they still kept regular contact

ale dzięki temu rozdzieleniu

but thanks to this separation

Artur i Hanna mieli do dyspozycji własną przestrzeń.

Artur and Hanna had their own space at their disposal.

Z dotychczasowego opisu

From the existing description

nie wynika żeby mieli oni

it doesn't seem that they have

jakąś tragiczną sytuację finansową.

some tragic financial situation.

Oboje pracowali, dochody może nie były regularne

Both were working; the income might not have been regular.

bo i ze sprzedaży obrazów

because of the sale of paintings

i z własnej działalności nie można być pewnym

And one cannot be sure of one's own business.

że będzie się miało dokładnie takie same zarobki co miesiąc

that you will have exactly the same earnings every month

ale jakieś wpływy na pewno mieli.

But they definitely had some influence.

Fakt, że Mikołaj dostał stypendium socjalne

The fact that Mikołaj received a social scholarship.

świadczy o tym, że nie uzyskiwali

this indicates that they did not obtain

nie wiadomo jak wysokich dochodów

it is unknown how high the income is

ale też nie brzmi to wszystko jakby żyli w całkowitej biedzie.

but it doesn't sound like they were living in complete poverty either.

W mailu od słuchaczki pojawiła się też informacja, że

In the email from a listener, there was also information that

te osoby powinie uchodzili raczej za dosyć zamożnych

These people should rather be considered quite wealthy.

tymczasem to jak wygląda ich dom

meanwhile, this is what their house looks like

zupełnie tego nie potwierdza.

completely does not confirm that.

Dom przynajmniej z zewnątrz wydaje się zaniedbany

The house seems neglected at least from the outside.

definitywnie wymaga remontu

definitely requires renovation

do którego przeprowadzenia nikt się chyba szczególnie nie garnie.

to which perhaps no one is particularly eager to carry out.

Ponadto w jednym artykule pojawia się taka wzmianka

Moreover, there is such a mention in one article.

że sam aspekt wizualny

that the visual aspect itself

to nie największy problem

it's not the biggest problem

bo na posesji nie ma też bieżącej wody.

because there is also no running water on the property.

Nie wiem jak to wytłumaczyć

I don't know how to explain it.

zwłaszcza, że mówimy o latach 2000 ileś

especially since we are talking about the years 2000 something

a nie wcześniejszych, więc czemu tak? Trudno powiedzieć.

And not earlier ones, so why is that? It's hard to say.

Sąsiedzi snuli spekulacje, że rodzina po prostu

The neighbors speculated that the family simply

nie przywiązywała dużej wagi do dóbr doczesnych

she did not attach great importance to earthly goods

i z jakiegoś powodu starali się żyć bardzo skromnie

And for some reason, they tried to live very modestly.

może, ale też wiadomo, że w okolicach

maybe, but it is also known that in the vicinity

2009 roku zaczęli dążyć

In 2009, they began to strive.

do jakiejś zmiany.

to some change.

Mikołaj ma przejąć Mikołaj

Nicholas is to take over Nicholas.

więc gdy zbliżał się on już do końca nauki w liceum

so as he was nearing the end of his studies in high school

i tym samym do osiągnięcia dorosłości

and thereby to achieving adulthood

Hanna i Artur zaczęli planować remont.

Hanna and Artur started planning the renovation.

Zrobili nawet jakiś podkop

They even dug a tunnel.

mający docelowo służyć doprowadzeniu bieżącej wody

intended to provide running water

niestety nigdy nie było im dane skończyć tego projektu.

Unfortunately, they were never able to complete this project.

Wakacje w 2009 roku

Holidays in 2009.

upływają Mikołajowi dość szybko

Time passes quite quickly for Mikołaj.

spędza sporo czasu z rodzicami

spends a lot of time with his/her parents

a sąsiedzi widząc, że na kilka tygodni

the neighbors seeing that for a few weeks

wrócił do rodzinnej miejscowości

he returned to his hometown

korzystają z okazji, aby trochę go podpytać jakie ma plany

They take the opportunity to ask him a bit about what plans he has.

i co zamierza robić dalej po skończeniu szkoły.

And what does he/she intend to do after finishing school?

Mikołaj jak to on nie ma w zwyczaju snuć

Mikołaj, as he is, is not in the habit of spinning.

na ten temat nie wiadomo jak złożonych opowieści

There are no known complex stories on this subject.

więc odpowiada konkretnie, ale zawsze uprzejmie.

so he/she responds specifically, but always politely.

Mówi, że dostał się na mechatronikę

He says he got into mechatronics.

przyprowadza się do Wrocławia

bringing to Wrocław

i zauważył, że umiejętności techniczne

and he noticed that technical skills

chce wykorzystać do tego, aby ratować ludzkie życia.

I want to use it to save human lives.

Dokładniej mówiąc zamierza się zajmować

More precisely, it is intended to deal with.

konstruowaniem rozruszników serca.

constructing heart starters.

Gdyby nie ścieżka techniczna, którą wybrał

If it weren't for the technical path he chose.

to jego kolejną drogą alternatywną

it's his next alternative route

mógłby być jakiś kierunek medyczny

There could be some medical direction.

ponieważ Mikołaj nie boi się pomagać poszkodowanym

because Santa is not afraid to help the injured

to znaczy nie ma problemu z widokiem krwi

That means there's no problem with the sight of blood.

żeby robić czegoś przy ciele.

to do something with the body.

Jedna z sąsiadek wspomina sytuację

One of the neighbors recalls the situation.

gdy w trakcie tych wakacji ugryzł ją kleszcz

when she was bitten by a tick during these holidays

a wbił się tak mocno i w tak niedostępnym miejscu

and he embedded himself so deeply and in such an inaccessible place

bo gdzieś pod żebrem, że sama nie mogła go wyjąć.

because somewhere under the rib, she couldn't take it out by herself.

To wtedy z pomocą przyszedł jej właśnie Mikołaj

That was when Nicholas came to her aid.

który widząc jak bardzo zaawansowany jest to problem

who seeing how advanced this problem is

spytał najpierw czy sąsiadka zniesie ból.

He asked first if the neighbor could bear the pain.

Ona odpowiedziała, że tak

She replied that yes.

naciął skórę, wyciągnął kleszcza

he cut the skin, pulled out the tick

a następnie opatrzył jej ranę.

and then he treated her wound.

W te wakacje Mikołaj trochę się rozkręcił

This summer, Mikołaj got a bit carried away.

jeżeli chodzi o kontakty towarzyskie

as far as social contacts are concerned

bo zdarzało mu się wchodzić w interakcje z sąsiadami

because he often interacted with his neighbors

ale dotyczyło to raczej sąsiadów

but it was rather about the neighbors

z grupy wiekowej jego rodziców albo dziadków.

from the age group of his parents or grandparents.

Z rówieśnikami tak jak przed laty

With peers just like years ago.

nie jest mu szczególnie po drodze

it's not particularly convenient for him

to teraz po powrocie nie ma czego odnawiać.

So now, after the return, there is nothing to renew.

Wśród rówieśników pozostała mu łatka chłopaka

Among his peers, he was still labeled as the boy.

który uważa się za mądrzejszego od nich

who considers himself smarter than them

i takiego kujona

and such a nerd

który właściwie cały czas siedzi z nosem w książkach

who basically sits with his nose in books all the time

nie interesuje go nic poza tym

he is not interested in anything other than that

i też przez to z nikim się nie spotyka

and also because of that, it doesn't meet anyone

czy to w kontekście przyjacielskim czy romantycznym.

Is it in a friendly or romantic context?

Bo wszyscy w Borowinie zakładają

Because everyone in Borowina assumes

że Mikołaj nigdy nie był w związku

that Mikołaj has never been in a relationship

ponieważ ani nie było widać żeby chodził z kimś stamtąd

because it was not evident that he was walking with anyone from there

ani też nigdy nie przywiózł nikogo do domu rodzinnego.

nor has he ever brought anyone to his family home.

Tylko, że to nie jest do końca poprawne założenie

Only, that's not entirely a correct assumption.

bo po pierwsze w tym ich domu

because first of all in their house

nie było najlepszych warunków

the conditions were not the best

więc mógł się po prostu wstydzić

so he could just be ashamed

a po drugie Mikołaj ma chłopaka a nie dziewczynę

And secondly, Mikołaj has a boyfriend, not a girlfriend.

więc przede wszystkim obawia się tego

so above all, he/she is afraid of that

jak jego rodzice zareagują gdy się o tym dowiedzą.

how his parents will react when they find out about it.

Ze swoim partnerem jest osoba, która jest w szpitalu.

The person who is in the hospital is with their partner.

Mikołaj jest od blisko dwóch lat

Mikołaj has been here for nearly two years.

więc zaczęli się spotykać gdy Mikołaj był w drugiej klasie liceum.

So they started dating when Mikołaj was in his second year of high school.

Na temat jego chłopaka nie wiadomo za wiele

Not much is known about his boyfriend.

na pewno jest od niego o 7 lat starszy

He is definitely 7 years older than him.

można też zakładać, że pewnie jest z Trójmiasta

One can also assume that he is probably from the Tri-City.

skoro poznali się w Gdyni

since they met in Gdynia

i do tej pory mieszkali osobno, przynajmniej oficjalnie

Until now, they have been living separately, at least officially.

no bo Mikołaj cały czas miał to miejsce w pokoju w internacie.

Well, Santa had that place in the dorm room all the time.

Z informacji pozaźródłowych

From external sources.

ponownie od słuchaczki wiadomo też, że ten chłopak

It is also known from a listener that this boy.

nie był studentem jak Mikołaj

he was not a student like Mikołaj

raczej nigdy nie studiował, a wyłącznie pracował

he rather never studied, but only worked

był zawodowym kierowcą.

He was a professional driver.

W drugiej połowie 2009 roku

In the second half of 2009.

nadchodzi taka przełomowa chwila dla ich związku

A breakthrough moment is approaching for their relationship.

bo jak wiemy Mikołaj ma zmienić swoje miejsce zamieszkania

because as we know, Santa is going to change his place of residence

i to tak naprawdę zmienić na drugi koniec Polski

and to really change to the other end of Poland

więc raczej ciężko byłoby

so it would be quite difficult

utrzymywać związek na taką odległość.

maintain a relationship from such a distance.

W takich sytuacjach to zazwyczaj jest

In such situations, it is usually...

albo przywóz, albo przewóz, albo zerwanie, albo dążenie

either import, or transport, or breaking, or striving

do wspólnej przeprowadzki

for a joint move

i tutaj zastosowanie ma ta druga opcja.

And here the second option applies.

Partner deklaruje, że jest gotowy porzucić swoje trójmiejskie życie

The partner declares that they are ready to leave their life in the Tri-City.

aby zamieszkać razem z Mikołajem we Wrocławiu.

to live together with Mikołaj in Wrocław.

Uznają, że to dobry czas na wspólne mieszkanie

They believe it's a good time to live together.

bo skoro od dwóch lat są razem

because they have been together for two years

i wspólnie mają zacząć życie w nowym miejscu

and together they are to begin a life in a new place

to najlepiej będzie jak od razu coś razem wynajmą.

It would be best if they rented something together right away.

Gdy Mikołaj otrzymuje potwierdzenie

When Santa receives confirmation

z uczelni, że został przyjęty na mechatronikę

from the university that he was admitted to mechatronics

przeprowadzka staje się pewna

The move is becoming certain.

zaczynają szukać mieszkania

they are starting to look for an apartment

a on zaczyna coraz poważniej rozważać

and he is starting to consider it more seriously

czy to nie jest czas najwyższy

Isn't it high time?

aby powiedzieć o wszystkim rodzicom.

to tell everything to the parents.

Nie wiadomo kiedy dokładnie decyduje, że to ten moment

It is unclear when exactly it decides that this is the moment.

czy jeszcze w trakcie wakacji

Is it still during the holidays?

czy może gdy pierwszy raz odwiedza Borowinę po wyprowadzce do Wrocławia

Is it possible that she's visiting Borowina for the first time after moving to Wrocław?

natomiast Hanna i Artur nie reagują zbyt dobrze.

On the other hand, Hanna and Artur do not react very well.

Są dwie wersje odnośnie tego jak przebiegła ta rozmowa

There are two versions regarding how the conversation went.

bo według pierwszej była to właśnie tylko rozmowa

because according to the first, it was just a conversation

Mikołaj przyjechał sam

Mikołaj came alone.

opowiedział o swoim partnerze i tyle

he talked about his partner and that's it

a według drugiej wersji

according to the second version

ten chłopak przyjechał z nim

that guy came with him

żeby rodzice mogli jakoś łatwiej powiązać

so that parents can somehow connect more easily

to co właśnie usłyszeli z konkretnym człowiekiem

what they just heard with a specific person

żeby łatwiej przetrawić tą informację.

to make it easier to digest this information.

Która wersja by nie była prawdziwa

Whichever version it may be, it won't be true.

no to ich pierwsza reakcja jest taka

Well, their first reaction is like this.

że każą Mikołajowi zakończyć tą relację.

that they tell Mikołaj to end this relationship.

On się oczywiście opiera

He obviously relies on it.

mówi, że nie zamierza zrywać ze swoim chłopakiem

She says she doesn't intend to break up with her boyfriend.

wtedy oni próbują go namówić na terapię konwersyjną

then they try to convince him to undergo conversion therapy

i tak to się kręci. Oni swoje, on swoje.

And that's how it goes. They have their own, he has his own.

Dochodzi do tak silnej eskalacji emocji

There is such a strong escalation of emotions.

że Artur w nerwach grozi nawet, że jeśli syn

that Artur, in a fit of nerves, even threatens that if his son

zerwie ze swoim partnerem to on go zabije

If he breaks up with his partner, he will kill him.

w sensie tego partnera a nie Mikołaja

in the sense of that partner and not Mikołaj

za to, że sprowadził jego syna na złą drogę.

for leading his son astray.

Mikołaj jest zdruzgotany słysząc to

Mikołaj is devastated to hear this.

nie wiadomo czy jeszcze kontynuuje rozmowę

It is unknown whether he/she is still continuing the conversation.

czy od razu wyjeżdża. W każdym razie

is he leaving right away. In any case

w końcu wraca do siebie do Wrocławia.

finally, he/she is coming back to his/her place in Wrocław.

Tym czego brakuje mi trochę w źródłach są informacje

What I am somewhat lacking in the sources are the information.

na temat tego jak wyglądały następne tygodnie

about how the following weeks looked

czy rodzina podejmowała ze sobą jakiś kontakt

Did the family have any contact with each other?

jeżeli tak to co się działo w trakcie tych rozmów

If so, what happened during those conversations?

a niestety jest to wielka niewiadoma.

Unfortunately, it is a great unknown.

Wiadomo jednak, że w październiku

However, it is known that in October

Mikołaj dzwoni do rodziców aby uprzedzić ich

Mikołaj calls his parents to warn them.

że pod koniec miesiąca zamierza przyjechać do Borowiny.

that at the end of the month he intends to come to Borowina.

Oni reagują raczej pozytywnie.

They react quite positively.

Mówią, że zapraszają i wspólnie ustalają

They say they invite and agree together.

że te odwiedziny odbędą się w weekend

that the visit will take place on the weekend

od 27 do 29 października.

from October 27 to October 29.

29 w niedzielę Hanna ma co prawda zaplanowany

On Sunday the 29th, Hanna has planned, in fact,

wyjazd służbowy do Hiszpanii

business trip to Spain

natomiast i tak będzie mogła spędzić z synem

however, she will still be able to spend time with her son

piątek oraz sobotę.

Friday and Saturday.

Gdy nadchodzi ten piątek 27 października

When this Friday, October 27th, comes.

już od rana przygotowuje się do jego przyjazdu.

I have been preparing for his arrival since morning.

Wybiera się do lokalnego spożywczaka po zakupy

She is going to the local grocery store to do some shopping.

tam ucina sobie krótką pogawędkę

there she has a short chat

z ekspedientką panią Mariolą

with the saleswoman Ms. Mariola

opowiada, że Mikołaj ma przyjechać na weekend

She says that Santa Claus is coming this weekend.

i że planuje zrobić na kolację jego ulubioną sałatkę

and that I plan to make his favorite salad for dinner.

i ogólnie taka luźna rozmowa.

And generally, a casual conversation.

Po zakupach wraca do domu, gdzie zaczyna się szykować na wieczór

After shopping, she returns home, where she starts getting ready for the evening.

uprzedza też rodziców męża, że ich wnuk się dziś pojawi

She also informs her husband's parents that their grandson will be arriving today.

z czego oni również bardzo się cieszą.

they are also very happy about that.

W ich rodzinie to zawsze takie można powiedzieć święto

In their family, it's always considered a kind of celebration.

gdy Mikołaj przyjeżdża

when Santa arrives

bo jak wiadomo raczej rzadko mają okazję żeby się widzieć.

Because, as we know, they rather rarely have the opportunity to see each other.

Pan Zbigniew czyli dziadek Mikołaja

Mr. Zbigniew, or Nikolaj's grandfather.

deklaruje, że może podjechać po wnuka na dworzec

I declare that I can pick up my grandson from the station.

do Szprotawy tak aby Hanna nie musiała nigdzie jeździć

to Szprotawa so that Hanna doesn't have to travel anywhere

tylko mogła zająć się przygotowaniami.

she could only take care of the preparations.

Ona z tej opcji chętnie korzysta

She is happy to take advantage of this option.

a gdy rodzina podejmuje dalsze ustalenia co do przyjazdu

And when the family makes further arrangements regarding the arrival.

Mikołaj jest na zajęciach.

Mikołaj is in class.

Po nich jedzie do mieszkania, pakuje plecak

After that, he/she goes to the apartment and packs a backpack.

a następnie kieruje się na dworzec.

and then heads to the station.

W Szprotawie od razu dostrzega swojego dziadka

In Szprotawa, he immediately spots his grandfather.

razem z nim wsiada do samochodu

gets into the car with him

po czym wspólnie kierują się do Borowiny.

then together they head to Borowina.

Nie wiadomo jak upływa im piątek wieczór

It is unknown how their Friday evening is passing.

oraz cała sobota

and the whole Saturday

dlatego teraz przeskoczymy o ponaddobę

That's why now we'll skip over a day and more.

czyli jest niedziela 29 października

So it is Sunday, October 29th.

godzina 4.30 rano.

4:30 in the morning.

To wtedy dyżurny na komisariacie policji w Szprotawie

Then the duty officer at the police station in Szprotawa.

odbiera szokujące zgłoszenie.

receives a shocking report.

Dzwoni chłopak a rozmowę zaczyna od zdania

A boy is calling and starts the conversation with the sentence.

Zabiłem swoich rodziców siekierą.

I killed my parents with an axe.

Policjanci niezwłocznie udają się do Borowiny

The police officers are heading to Borowina immediately.

bo to tej miejscowości dotyczy zgłoszenie

because the report pertains to this locality

a zgłaszający to nikt inny jak Mikołaj.

and the reporter is none other than Mikołaj.

Gdy funkcjonariusze wchodzą do domu

When the officers enter the house.

widzą Artura oraz Hannę leżących w kałuży krwi.

They see Arthur and Hanna lying in a pool of blood.

Mikołaj siedzi pod drzwiami z jakąś torbą

Mikołaj is sitting by the door with some bag.

i już na wstępie oznajmia, że to on jest winny

And right at the outset, he announces that he is to blame.

to on zabił.

He killed him.

Jest w szoku więc trudno mu odpowiadać na pytania

He is in shock, so it's hard for him to answer questions.

dlatego też gdy policjanci wypytują o kolejne rzeczy

therefore, when the police ask about further things

on po prostu twierdząco albo przecząco kiwa głową.

He just nods his head affirmatively or negatively.

W torbie jak się okazuje

In the bag, as it turns out.

ma spakowane najpotrzebniejsze rzeczy

she has packed the essentials

ponieważ jest nastawiony na to, że za chwilę zostanie aresztowany.

because he is prepared for the fact that he will be arrested soon.

Szybko zostaje ustalone, że jest trzeźwy

It quickly becomes clear that he is sober.

przed zdarzeniem nie pił alkoholu

he did not drink alcohol before the incident

ani nie zażywał żadnych innych środków odurzających

nor did he take any other narcotic substances

więc po wstępnych oględzinach zostaje przetransportowany

So after the preliminary examination, it will be transported.

prosto do aresztu.

Straight to jail.

Informacje o zabójstwie właściwie od razu

Information about the murder right away.

docierają do pani Marii oraz pana Zbigniewa.

They are reaching Mrs. Maria and Mr. Zbigniew.

Dziadkowie naturalnie są zrozpaczeni

The grandparents are naturally heartbroken.

i zaskoczeni, że syn i synowa nie żyją

and surprised that the son and daughter-in-law are no longer alive

ale prawdziwy szok przeżywają wtedy

but they experience a real shock then

gdy dowiadują się, że sprawcą jest ich wnuk.

when they find out that the perpetrator is their grandson.

Nie mogą w to uwierzyć

They can't believe it.

wręcz zdają się wypierać tą wersję

they almost seem to deny this version

bo są święcie przekonani, że zabójstwa dokonał ktoś obcy

because they are firmly convinced that the murders were committed by someone foreign

ktoś kto chciał okraść Hannę i Artura.

someone who wanted to rob Hanna and Artur.

Dziadkowie zauważyli, że Hanna miała dostać w piątek

The grandparents noticed that Hanna was supposed to receive it on Friday.

wypłatę od kontrahenta.

payment from the contractor.

Jak się jednak okazuje w toku śledztwa

However, as it turns out in the course of the investigation

pieniądze dotarły z opóźnieniem

the money arrived late

bo listonosz przyniósł je nie w piątek a w poniedziałek

because the postman brought them not on Friday but on Monday

tylko, że wtedy nie miał ich już kto odebrać.

Only then there was no one to pick them up anymore.

Dziadkowie zaczynają szukać adwokata dla Mikołaja

The grandparents are starting to look for a lawyer for Mikołaj.

bo uznają, że trzeba go ratować.

because they believe he needs to be saved.

W ich ocenie chłopak widział co się stało

In their opinion, the boy saw what happened.

doznał urazu psychicznego i wszystko mu się pomieszało

he suffered a psychological injury and everything got mixed up for him

i powiedział, że to on zabił.

And he said that he was the one who killed.

Może i miałoby to jakiś sens, gdyby nie fakt,

It might make some sense if it weren't for the fact that,

że śledczy dokładnie obejrzeli cały dom

that the investigators thoroughly examined the entire house

i nie znaleźli żadnych śladów włamania.

and they found no signs of break-in.

Babcia przekazuje też mediom, że jej syn oraz synowa

Grandma also informs the media that her son and daughter-in-law

byli ludźmi bardzo postawnymi i silnymi.

They were very sturdy and strong people.

Mikołaj też taki był, ale w jej ocenie

Nicholas was also like that, but in her opinion.

sam nie poradziłby sobie z obojgiem

he wouldn't be able to handle both of them by himself

nawet przy założeniu, że zaatakował ich gdy spali.

Even assuming that he attacked them while they were asleep.

Ciała zostają przewiezione

The bodies are being transported.

do zakładu medycyny sądowej,

to the forensic medicine department,

gdzie zespół biegłych przeprowadza sekcję zwłok.

where the team of experts conducts the autopsy.

Arturowi sprawca zadał 18 ciosów,

The perpetrator dealt 18 blows to Artur.

Hannie o 3 mniej.

Three less than Hannie.

Narzędziem zbrodni, tak jak Mikołaj powiedział,

The tool of the crime, as Mikołaj said,

mogła być siekiera.

It could have been an axe.

Biegli nie umieli określić, który z ciosów był śmiertelny,

The experts could not determine which of the blows was fatal.

natomiast wiadomo, że zabójca celował przede wszystkim

It is known, however, that the killer primarily aimed at

w górne partie ciała, skupiał się na głowach,

to the upper parts of the body, he focused on the heads,

a mógł się okazać tym ostatnim.

"And he could have turned out to be the last one."

Hanna miała skaleczenia również na rękach,

Hanna had cuts on her hands as well.

zapewne dlatego, że zauważyła co się dzieje

probably because she noticed what was happening

i próbowała się bronić.

and tried to defend herself.

Artur takich śladów w ogóle nie miał,

Artur didn't have any traces like that at all.

więc można wywnioskować, że został zaatakowany jako pierwszy,

so it can be inferred that he was attacked first,

twardo spał, nie zauważył tego rozpoczynającego ciosu,

he was sleeping soundly, he didn't notice the incoming blow,

a jego żonę dźwięk uderzenia wyrwał ze snu.

and the sound of the impact woke his wife from sleep.

Mikołaj na 3 pierwszych przesłuchaniach,

Mikołaj in the first 3 auditions,

czyli przed policją, przed prokuratorem,

so before the police, before the prosecutor,

a na końcu przed sądem rejonowym w Żaganiu,

and at the end before the district court in Żagań,

gdzie rozpatrywany był wniosek o tymczasowe aresztowanie,

where the application for temporary arrest was considered,

powtarza tą samą wersję zdarzeń.

repeats the same version of events.

Niestety duża część zeznań,

Unfortunately, a large part of the testimony,

między innymi to, gdzie Mikołaj opowiada o swoich motywach,

among other things, where Santa talks about his motivations,

została utajniona,

it was classified,

dlatego znamy jedynie ogólny zarys.

That's why we only know the general outline.

Siekierę zakupił już we Wrocławiu

He has already purchased the axe in Wrocław.

i przywiózł ją do Borowiny w plecaku. Planował zabójstwo,

and brought her to Borowina in his backpack. He planned the murder,

jednak nie wiadomo, dlaczego nie zaatakował tej pierwszej nocy,

however, it is not known why he did not attack that first night,

tylko dopiero kolejnej.

only the next one.

Czy może się bał? Czy na coś czekał?

Could he be scared? Was he waiting for something?

Czy może się wahał i chciał odstąpić od realizacji planu,

He may have hesitated and wanted to withdraw from the implementation of the plan,

ale stało się coś, co ostatecznie popchnęło go do działania?

But something happened that ultimately pushed him to take action?

Nie wiadomo.

It is unknown.

W każdym razie w nocy z soboty na niedzielę

In any case, on the night from Saturday to Sunday.

podszedł do rodziców, gdy ci spali,

he approached his parents while they were sleeping,

a następnie uderzał tak długo, aż miał pewność, że nie żyją.

and then he struck until he was sure they were dead.

Kilka źródeł podaje, że po wszystkim wysłał

Several sources indicate that after everything, he sent.

swojego chłopaka smsa o treści

a text message to your boyfriend with the content

i to zahacza trochę o motyw zbrodni.

And it touches a little on the theme of crime.

Mikołaj zabił, ponieważ jak twierdzi,

Nicholas killed because, as he claims,

rodzice zagrażali jego szczęściu.

His parents threatened his happiness.

Nie akceptowali jego związku,

They did not accept his relationship,

wręcz w jego ocenie stanowili dla niego zagrożenie,

in his opinion, they posed a threat to him,

dlatego też postanowił się ich pozbyć.

That's why he decided to get rid of them.

Gdy te informacje przedostają się dalej,

When this information gets passed further,

budzi to niemałe zaskoczenie,

this comes as quite a surprise,

szczególnie wśród osób z najbliższego otoczenia rodziny.

especially among those in the immediate family circle.

Ani dziadkowie, ani dalsza rodzina

Neither grandparents nor distant relatives.

nie wiedzieli o orientacji Mikołaja

They didn't know about Mikołaj's orientation.

i jak teraz mówią, w ogóle w to nie wierzą.

And as they say now, they don't believe it at all.

Uważają, że to jest jakieś nieporozumienie,

They believe that this is some kind of misunderstanding.

że Mikołaj nie może być gejem,

that Santa cannot be gay,

więc tym samym motyw jaki przedstawia należy wykluczyć.

Therefore, the motif presented should be excluded.

Mieszkańcy wsi również nie są przekonani

The villagers are also not convinced.

co do zasadności tego motywu,

as for the validity of this theme,

ale nie dlatego, że nie wierzą, że Mikołaj mógłby mieć chłopaka,

but not because they don't believe that Santa could have a boyfriend,

ale dlatego, że według nich Hanna i Artur nie byli osobami,

but because, according to them, Hanna and Artur were not individuals,

które mogłyby źle zareagować na taką informację.

which could react poorly to such information.

Zgodnie z opinią sąsiadów,

According to the neighbors' opinion,

byli oni ludźmi postępowymi

they were progressive people

i nie sprawiali wrażenia takich,

and did not give the impression of being such,

którzy mogliby mieć problem z cudzą orientacją.

who might have a problem with someone else's orientation.

I cudzą w sensie obcej osoby może faktycznie nie,

And a stranger in the sense of a foreign person, maybe not actually,

ale jeśli dotyczyło to bezpośrednio ich rodziny,

but if it concerned their family directly,

syna jedynaka, to kto wie,

the only son, so who knows,

może ten punkt widzenia się wtedy zmieniał.

Maybe this point of view changed then.

Dodatkowo podobno po okolicy krążyły plotki,

Additionally, there were apparently rumors circulating around the area,

że nie chodziło tylko o sam fakt posiadania chłopaka,

that it wasn't just about the fact of having a boyfriend,

ale też o to, jaki ten chłopak był,

but also about what kind of boy he was,

tj. bez studiów, z zawodu kierowca,

i.e. without studies, a driver by profession,

czyli nie do końca wymarzony materiał

so it's not exactly the dream material

na osobę, z którą Mikołaj miałby spędzić życie.

to the person with whom Mikołaj would spend his life.

Po prostu Hanna i Artur uważali,

Hanna and Artur simply believed that,

że syn powinien znaleźć sobie kogoś lepszego.

that the son should find someone better for himself.

W mediach wypowiadają się koledzy Mikołaja z uczelni,

Mikołaj's colleagues from the university are speaking in the media.

z których mógłby mieć chłopaka,

from whom he could have a boyfriend,

z którymi ten mimo swojej introwertycznej natury

with whom he, despite his introverted nature

zdążył nawiązać relacje.

he managed to build relationships.

Nigdy nie otworzył się na tyle, aby zwierzać im się z tego,

He never opened up enough to confide in them about it.

że ma chłopaka, aczkolwiek oni i tak się domyślali.

that she has a boyfriend, although they had already suspected it anyway.

Partner Mikołaja regularnie pojawiał się na politechnice,

Mikołaj's partner regularly appeared at the polytechnic,

przychodził po niego po zajęciach,

he used to come for him after classes,

a czasami odprowadzał go rano,

and sometimes he would see him off in the morning,

więc znajomi widząc ich razem z taką częstotliwością połączyli wątki.

So friends, seeing them together with such frequency, connected the dots.

Nie mieli z tym większego problemu,

They didn't have much of a problem with it.

Mikołaj był lubiany,

Nicholas was liked,

a gdy po uczelnianych murach rozeszła się wieść o tym co zrobił,

And when the news of what he did spread through the university walls,

nikt nie mógł w to uwierzyć.

Nobody could believe it.

Jeden z kolegów w rozmowie z dziennikarzami mówi,

One of the colleagues says in a conversation with journalists,

był najspokojniejszą osobą jaką znałem.

he was the calmest person I had ever known.

Zawsze służył pomocą, śmiał się.

He always offered help, he laughed.

Był taki przyjacielski.

He was so friendly.

Hanna i Artur zostają pochowani kilka dni po zabójstwie,

Hanna and Artur are buried a few days after the murder.

w piątek 4 grudnia na cmentarzu w Borowinie.

on Friday, December 4th at the cemetery in Borowina.

Tak jak wspominałam,

As I mentioned,

nie byli oni ściśle związani z żadnym kościołem,

they were not closely affiliated with any church,

natomiast na prośbę pani Marii

on the request of Mrs. Maria

ceremonie odprawiają przedstawiciele grupy ewangelicznej z Polkowic Dolnych.

The ceremonies are conducted by representatives of the evangelical group from Polkowice Dolne.

Mikołaj tak jak na początku współpracował i składał obszerne wyjaśnienia,

Mikołaj, just like at the beginning, collaborated and provided extensive explanations,

tak z czasem kompletnie zamyka się w sobie.

over time, one completely shuts oneself off.

Odmawia udział w wizji lokalnej,

Refuses to participate in the site visit.

więc ostatecznie jej nie przeprowadzono,

so in the end it was not carried out,

dlatego też w trakcie postępowania sądowego

therefore during the court proceedings

bazowano głównie na jego pierwszych przesłuchaniach.

It was mainly based on his initial interrogations.

Naturalnie tak jak zawsze w sprawach tego typu

Naturally, just like always in matters of this kind.

oskarżony został skierowany na obserwację psychiatryczną,

the accused was referred for psychiatric observation,

ale zespół biegłych psychiatrów z Poznania jednogłośnie stwierdził,

but the team of psychiatric experts from Poznań unanimously stated,

że Mikołaj był poczytalny w momencie popełniania zbrodni,

that Mikołaj was sane at the time of committing the crime,

miał świadomość, że zabija,

he was aware that he was killing,

nie doszukali się o znak żadnej choroby psychicznej,

they found no signs of any mental illness,

która uniemożliwiałaby mu trzeźwą ocenę sytuacji,

which would prevent him from making a clear assessment of the situation,

dlatego też może być sądzony.

Therefore, he can be judged.

Proces przed sądem okręgowym w Zielonej Górze

The process before the District Court in Zielona Góra.

rozpoczyna się blisko rok po zbrodni,

it begins nearly a year after the crime,

w lipcu 2010 roku.

in July 2010.

Mikołaj zostaje wprowadzony do sądu o godzinie 9.15,

Mikołaj is brought into court at 9:15 AM.

prowadzi go trzech policjantów,

he is being led by three police officers,

z czego jeden jest z nim skuty kajdankami,

one of them is handcuffed to him,

aby uniemożliwić ewentualną próbę ucieczki.

to prevent any possible attempt to escape.

Działają bardziej w ramach ogólnie przyjętego standardu

They operate more within the generally accepted standard.

niż pod wpływem faktycznego ryzyka,

than under the influence of actual risk,

bo nic nie wskazuje na to,

because nothing indicates that,

aby Mikołaj miał ochotę unikać sprawiedliwości.

so that Santa would be inclined to avoid justice.

W areszcie zachowuje się nienagannie,

In custody, he behaves impeccably.

aczkolwiek pozostał zamknięty w sobie.

although he remained closed off.

Do sądu przyjeżdża ubrany elegancko,

He arrives at the court dressed elegantly,

w jasne spodnie oraz jasną koszulę.

in light trousers and a light shirt.

Już na pierwszy rzut oka da się zauważyć,

It is evident at first glance that,

że od października poprzedniego roku sporo schudł,

that he has lost a lot of weight since October of last year,

a włosy ściął na zupełnie krótko,

and he cut his hair very short,

więc jest o wiele mniej podobny do swojego ojca niż kiedyś.

So he is much less similar to his father than he used to be.

Idąc przez sądowy korytarz,

Walking through the courthouse hallway,

wydaje się przytłoczony,

seems overwhelmed,

wręcz przestraszony,

almost scared,

a twarz zasłania rękoma.

and the face is covered with hands.

Sprawa stała się bardzo medialna,

The matter has become very media-focused.

więc zanim na salę wchodzą dziennikarze,

so before the journalists enter the room,

a także kilkunastu widzów,

and also several viewers,

którzy nie są świadkami,

who are not witnesses,

przyszli po prostu obejrzeć proces na żywo,

they came just to watch the trial live,

bo każdy z nich chce się dowiedzieć więcej

because each of them wants to learn more

o motywacjach chłopaka,

about the boy's motivations,

który podjął decyzję o odebraniu życia tym,

who made the decision to take the lives of those,

którzy mu to życie dali.

who gave him that life.

Dziennikarze rozmawiają m.in. z mamą

Journalists are talking, among others, with the mom.

jakiegoś znajomego Mikołaja,

some acquaintance of Nicholas,

która jak mówi przyszła tu w imieniu syna,

who, as she says, came here on behalf of her son,

który nie mógł tego dnia uczestniczyć w rozprawie.

who could not attend the hearing that day.

Przyszła, żeby uzyskać odpowiedzi na pytania,

She came to get answers to her questions.

natomiast jak się okazuje,

however, it turns out that

nie dostaje takiej możliwości.

I don't get such an opportunity.

Sąd już na samym początku ogłasza,

The court announces at the very beginning,

że przychyla się do złożonego wcześniej wniosku

that he/she agrees to the previously submitted request

i wyłącza jawność postępowania.

and it excludes the transparency of the proceedings.

Zezwala jedynie na to, aby poza Mikołajem,

It only allows for someone other than Santa Claus,

obrońcą, prokuratorem oraz jego dziadkami

the defender, the prosecutor, and his grandparents

reprezentującymi ofiary,

representing the victims,

na sali pozostały cztery dodatkowe osoby.

Four additional people remained in the room.

Strony mają prawo wyznaczyć po dwie zaufane osoby,

The parties have the right to appoint two trusted individuals each.

jeśli chcą, natomiast raczej nie korzystają z tego prawa.

if they want to, however, they rather do not exercise this right.

Na widowni byli znajomi, ale chyba nie aż tak bliscy,

There were acquaintances in the audience, but probably not that close.

żeby ktokolwiek uważał ich obecność za niezbędną.

for anyone to consider their presence essential.

Wniosek o wyłączenie jawności złożyła pani Maria,

The request to exclude transparency was submitted by Mrs. Maria.

a poparli ją zarówno adwokat Mikołaja,

both Nikola's lawyer supported her,

jak i prokurator.

as well as the prosecutor.

Zrobiła to, ponieważ jak mówi,

She did it because, as she says,

zależało jej na ochronie prywatności rodziny.

She cared about protecting her family's privacy.

Po tym jak przewodniczący składu sędziowskiego

After the chairman of the panel of judges

Arkadiusz Nosewicz ogłosił swoją decyzję,

Arkadiusz Nosewicz announced his decision,

wszystkie osoby postronne opuściły salę,

all unauthorized persons have left the room,

więc zaczęto po kolei zapraszać świadków na przesłuchania,

So, witnesses were invited for questioning one by one.

ale tych nie było zbyt wielu,

but there weren't too many of them,

bo poza stronami przesłuchano zaledwie dziewięć dodatkowych osób.

Because outside of the pages, only nine additional people were questioned.

Jedyną informacją związaną z procesem,

The only information related to the process,

jaka przedostała się do mediów,

which has made its way to the media,

jest ta dotycząca opinii psychiatrycznej.

It concerns the psychiatric opinion.

Obronie Mikołaja udało się podważyć opinie,

In Mikołaj's defense, he managed to undermine the opinions,

ponieważ znaleźli w niej braki oraz nieścisłości.

because they found deficiencies and inconsistencies in it.

Po pierwsze biegli nie dołączyli do opinii wyników badań mózgu EEG,

Firstly, the experts did not include the results of the EEG brain studies in their opinion.

a po drugie z zapisków wynika,

and secondly, the notes suggest that,

że Mikołaj przed wykonaniem badań,

that Mikołaj before undergoing the tests,

na podstawie których wydano opinie,

on the basis of which opinions were issued,

był wstępnie leczony,

he was treated preliminarily,

więc wyniki nie były do końca wymierne.

So the results were not entirely measurable.

Sąd wydał więc decyzję o ponownym skierowaniu go na obserwacje,

The court has therefore decided to refer him for observation again.

tym razem do Zakładu Psychologii Sądowej w Krakowie

this time to the Institute of Forensic Psychology in Krakow

i dopiero po tym proces mógł być kontynuowany.

Only after that could the process be continued.

Ta ponowna obserwacja bardzo odsunęła w czasie moment wydania wyroku,

This re-examination has greatly delayed the moment of issuing the verdict.

który ostatecznie zapadł dopiero w styczniu 2012 roku.

which was finally made only in January 2012.

To wtedy Mikołaj zostaje skazany na 25 lat pozbawienia wolności,

At that time, Mikołaj is sentenced to 25 years of imprisonment.

czyli dostaje taki wymiar kary,

so I receive such a sentence,

o jaki wcześniej wnioskował prokurator.

about which the prosecutor had previously applied.

Po apelacji w październiku 2012 roku,

After the appeal in October 2012,

wyrok zostaje zmniejszony do 15 lat więzienia

The sentence is reduced to 15 years in prison.

i prawdopodobnie w takiej formie się uprawomocnia.

And probably it is validated in this form.

Zgodnie z decyzją Sądu Apelacyjnego w Poznaniu,

According to the decision of the Court of Appeal in Poznań,

Mikołaj mógł się ubiegać o zwolnienie warunkowe po odbyciu 8 lat kary,

Mikołaj could apply for parole after serving 8 years of his sentence.

więc możliwe, że na wolność wyszedł już w 2017 roku.

So it is possible that he was released in 2017.

Jeżeli jednak przez te wszystkie lata nie dostałby zgody na warunek,

However, if he had not received consent for the condition throughout all these years,

to więzienne mury opuści w październiku tego roku.

He will leave the prison walls in October of this year.

To tyle w temacie wydarzeń,

That's all about the events.

ale jeszcze w ramach podsumowania przytoczę Wam cytat psychologa klinicznego,

But as a final summary, I will quote a clinical psychologist for you.

który w mojej ocenie dobrze podsumowuje te wszystkie wydarzenia

which I believe sums up all these events well

i też pokazuje, że motywacja Mikołaja mogła być znacznie głębsza niż się wydaje.

It also shows that Nicholas's motivation could have been much deeper than it seems.

Takiego postępowania nie można wytłumaczyć w sposób logiczny.

Such behavior cannot be explained logically.

Homoseksualizm jest czymś innym w dużym mieście,

Homosexuality is something different in a big city,

gdzie poziom akceptacji jest znacznie wyższy niż na wsi.

where the level of acceptance is significantly higher than in the countryside.

W tym potrzeba sukcesu i związana z tym presja jest znacznie wyższa w małej społeczności.

In this need for success and the related pressure is much higher in a small community.

Jego zachowanie może wskazywać na bardzo głębokie

His behavior may indicate very deep

i niezaspokojone potrzeby akceptacji i miłości ze strony rodziców,

and unfulfilled needs for acceptance and love from parents,

których ambicje spełniał przez całe swoje życie.

whose ambitions he fulfilled throughout his entire life.

Przeżył z pewnością głęboką frustrację z powodu odrzucenia.

He certainly experienced deep frustration due to rejection.

I cóż, zapewne wiele osób będących w związkach jednopłciowych

And well, certainly many people in same-sex relationships

pojawia się z niezbyt wspierającą reakcją ze strony rodziców,

it appears with a not very supportive reaction from the parents,

ale raczej nikt z tego powodu nikogo nie zabija.

But rather, no one is killing anyone because of this.

Przynajmniej ja pierwszy raz słyszę o tego typu sprawie.

At least it's the first time I've heard about this kind of matter.

W tym przypadku eskalacja była tym bardziej zaskakująca, że Mikołaj był już dorosły,

In this case, the escalation was all the more surprising, as Mikołaj was already an adult.

nie mieszkał z nimi, żył na co dzień w zupełnie innym mieście

He did not live with them; he lived every day in a completely different city.

i nie był zdany na łaskę rodziców.

and was not at the mercy of his parents.

Nawet gdyby nie chcieli go już wspierać finansowo, to mógł poszukać pracy.

Even if they didn't want to support him financially anymore, he could look for a job.

Mikołaj miał partnera, który pracował, więc zapewne gdyby była taka potrzeba,

Nicholas had a partner who worked, so surely if there was a need,

to on mógłby pewnie opłacić jakieś najpilniejsze rachunki

He could probably pay some of the most urgent bills.

i jakoś by sobie poradzili.

And somehow they would manage.

Nie musiał też utrzymywać kontaktu z Hanną czy Arturem, gdyby przeszkadzały mu ich komentarze albo zachowania,

He also didn't have to keep in touch with Hanna or Artur if their comments or behaviors bothered him.

ale widać był pod tak silnym wpływem i presją spełniania ich oczekiwań,

but it is clear that he was under such strong influence and pressure to meet their expectations,

że jakoś nie wziął tego pod uwagę.

that he somehow didn't take that into account.

Bo tak na dobrą sprawę to rodzice dorosłych dzieci mają prawo niezbyt lubić ich partnerów czy partnerki

Because, to be honest, the parents of adult children have the right not to particularly like their partners.

z jakiegokolwiek strony.

from any side.

A dorosłe dzieci mają prawo nie brać ich zdania pod uwagę

And adult children have the right not to take their opinion into account.

i żyć sobie dalej szczęśliwie bez aprobaty z zewnątrz.

and continue to live happily without external approval.

Tu się tak niestety nie stało.

Unfortunately, it didn't happen here.

Mikołaj wybrał rozwiązanie najgorsze z możliwych.

Mikołaj chose the worst possible solution.

I tak doszło do tragedii, która nigdy nie powinna się zdarzyć.

And so the tragedy occurred that should never have happened.

Jeżeli materiał Ci się spodobał, możesz postawić mi kawę na buycoffee2.

If you liked the material, you can buy me a coffee on buycoffee2.

Serwis nie wymaga rejestracji, można płacić blikiem,

The service does not require registration, payment can be made using Blik.

nie trzeba podawać żadnych danych, link jest w opisie.

No data needs to be provided, the link is in the description.

Za wszystkie dotychczasowe kawy bardzo dziękuję i do usłyszenia.

Thank you very much for all the coffees so far, and see you later.