„Rozpoznawałam, że matka jest pijana po ustawieniu kremów na półce" | W czułym zwierciadle: Aleksandra Zbroja o byciu DDA

Spotykamy ich wszędzie. W pracy, na studiach, w metrze, w bloku, na ulicy, w sklepie.

We meet them everywhere. At work, at university, in the subway, in the building, on the street, in the store.

Dorosłe dzieci alkoholików są wśród nas. Nie zawsze o tym wiemy.

Adult children of alcoholics are among us. We do not always know about it.

W Czułym Zwierciadle to cykl podcastów, w których rozmawiamy z osobami doświadczającymi różnego rodzaju trudności.

In Tender Mirror, it's a series of podcasts where we talk to people experiencing various kinds of difficulties.

Gośka Serafin, witam bardzo serdecznie wszystkich widzów i słuchaczy wideopodcastu W Czułym Zwierciadle.

Gośka Serafin, I warmly welcome all viewers and listeners of the video podcast In a Tender Mirror.

Ale dziś Aleksandra Zbroja, autorka. Dzień dobry.

But today Aleksandra Zbroja, the author. Good morning.

Dzień dobry, cześć.

Good morning, hello.

Ale szybko to zrobiłam, tak? Zaskoczyła się.

But I did it quickly, right? She was surprised.

Ty masz notatki, ja mam notatki.

You have notes, I have notes.

Tak, będziemy zerkać.

Yes, we will be taking a peek.

Będziemy zerkać, profesjonalnie przygotowane.

We will take a look, professionally prepared.

A to też o czymś świadczy, twoim zdaniem, czy nie? To, że człowiek tak z notatkami spaceruje.

And that also says something, in your opinion, doesn't it? The fact that a person walks around with notes like that.

No wiesz co, wszystko może świadczyć o wszystkim.

Well, you know what, everything can testify to everything.

Ja przyznam, że czuję się niepewnie w trakcie wystąpień publicznych.

I admit that I feel insecure during public speaking.

Mimo, że miałam już ich, mam ich już za sobą naprawdę dużo.

Even though I've had them, I really have a lot of them behind me already.

To za każdym razem czuję się onieśmielona i czuję, że po prostu potrzebuję mieć jakiegoś wsparcia, kartki papieru, tableta, telefon nawet z notatkami jakoś mnie wspiera.

Every time I feel intimidated and I feel that I simply need to have some support, a piece of paper, a tablet, or even a phone with notes somehow supports me.

Nie wiem, ale nie przypisuję temu ani cech DDA, ani spektrum, ani po prostu uważam, że pewne rzeczy można pozostawić o tak sobie.

I don't know, but I don't attribute any traits of Adult Children of Alcoholics (ACA) to it, nor do I consider it to be on the spectrum; I just believe that certain things can be left as they are.

No właśnie mi wyciągnęłaś z głowy pytanie, bo chciałam zapytać, czy to jest taka cecha z syndromu DDA, którą byś sobie tak przylepił.

You just took the question out of my head because I wanted to ask if this is a trait from the DDA syndrome that you would attach to yourself.

Chociaż ja wiem, że ty nie lubisz tego słowa.

Although I know that you don't like that word.

Znaczy nie, nie znoszę przylepiać sobie cech jakichkolwiek takich na stałe, a cech z listy DDA już wyjątkowo, ale to chyba potem będziemy o tym rozmawiać szerzej.

I mean no, I can't stand permanently attaching any traits like that to myself, and especially traits from the DDA list, but I guess we will talk about it in more detail later.

Trzy lata temu, nawet jak ci powiedziałam, że to było trzy lata temu, to zrobiłaś takie ojej, to w moim życiu to jest naprawdę bardzo dużo.

Three years ago, even when I told you that it was three years ago, you did such an oh my, that's really a lot in my life.

Tak, tak, jak trzydzieści.

Yes, yes, like thirty.

Tak, trzy lata temu.

Yes, three years ago.

Światło dzienne ujrzała twoja książka.

Your book has seen the light of day.

Tak, tak.

Yes, yes.

Pata opowieść o moim ojcu. Książka bezkompromisowa, bardzo głośna, bardzo szczela, taka naga, do bólu szczera o tym, jak wygląda dzieciństwo, dorastanie i dorosłość też, kiedy ma się ojca alkoholika.

It's a story about my father. A uncompromising book, very loud, very explosive, so raw, painfully honest about what childhood, growing up, and adulthood look like when you have an alcoholic father.

Jak wyglądały te etapy w twoim życiu?

What were these stages like in your life?

Etapy...

Stages...

Dzieciństwo, dorosłość, dorastanie.

Childhood, adulthood, growing up.

Wiesz co, wydaje mi się, że to jest takie pytanie trudne do opowiedzenia, bo to cały czas trwało.

You know what, I think it's a question that's difficult to answer because it has been ongoing.

Bo zadałaś je, jak wyglądały, a one cały czas wyglądają.

Because you asked how they looked, and they still look the same.

Jedną z przyczyn jest to, że to nie tylko ojciec w moim życiu pił.

One of the reasons is that it's not just my father who drank in my life.

Mój ojciec zmarł.

My father has died.

Choć moja relacja z nim wciąż trwa.

Though my relationship with him is still ongoing.

Śmierć nie jest takim definitywnym końcem naszej relacji z ludźmi.

Death is not such a definitive end to our relationships with people.

Wbrew temu, co moglibyśmy pomyśleć o tych naszych zmarłych.

Contrary to what we might think about our deceased.

Ale w mojej rodzinie piła też matka, pił też dziadek.

But in my family, my mother drank too, my grandfather drank too.

Czyli mój drugi jakby tata.

So my second kind of dad.

Mój opiekun.

My guardian.

Osoba pewnie ważniejsza dla mnie nawet niż ojciec.

A person probably more important to me than my father.

W związku z czym jakby ta relacja z piciem, ona nie zamknęła się wraz ze śmiercią mojego ojca.

As a result, this relationship with drinking did not end with my father's death.

Właśnie z tych dwóch powodów.

For these two reasons.

Pierwszy dlatego, że jakby przemyśliwałam, myślałam nad tą relacją długo też po jego śmierci.

The first reason is that I have been reflecting and thinking about this relationship for a long time even after his death.

Między innymi ta książka jest wynikiem tych refleksji.

Among other things, this book is the result of those reflections.

Że jakby inne osoby w moim życiu niestety też piły.

That unfortunately other people in my life also drink.

Były to osoby mi bliskie.

They were people close to me.

Natomiast jeśli chodzi o taką dziecięcą relację już z ojcem.

However, as for such a childlike relationship with the father.

Wracając do twojego pytania.

Returning to your question.

No to wydaje mi się, że ona przebiegała dosyć klasycznie.

Well, it seems to me that it was quite a classic run.

Początkowo.

Initially.

To znaczy ona była to taka huśtawka.

That means she was like a swing.

Od nadziei na to, że ktoś przestanie pić.

From the hope that someone will stop drinking.

Po jakby konfrontację z rzeczywistością, w której ktoś jednak pije.

After what seems like a confrontation with the reality in which someone is indeed drinking.

I potem znowu wracamy do tej nadziei.

And then we return again to that hope.

A potem on znowu pije.

And then he drinks again.

Przy czym ja w końcu przełamałam ten schemat.

I finally broke that pattern.

Bo zrezygnowałam po prostu z tej relacji.

Because I simply gave up on that relationship.

A pamiętasz taki moment, kiedy to zostało nazwane głośno.

And do you remember that moment when it was named out loud?

Że mama pije, ojciec pije.

That mom drinks, dad drinks.

Czy był taki czas, że byłaś, nie chcę powiedzieć oszukiwana.

Was there a time when you were, I don't want to say deceived?

Ale że trzymano to w tajemnicy.

But it was kept a secret.

Wiesz, bo zdarzają się takie historie, że tata się źle czuje.

You know, there are stories where dad feels unwell.

Tata się położył.

Dad has laid down.

Nigdy tego nie było.

It never happened.

Zresztą ciężko byłoby powiedzieć, że tata źle się czuje, jak tata leży zasikany pomiędzy drugim a trzecim piętrem.

Besides, it would be hard to say that dad is feeling bad when he is lying soaked in urine between the second and third floors.

To było już tego typu picie, które ciężko by było usprawiedliwić, uzasadnić właśnie w taki sposób.

It was already that kind of drinking that would be hard to justify, to explain in such a way.

A ponieważ to były lata 90.

And because it was the 90s.

To jest okres transformacji.

This is a period of transformation.

I wtedy w przestrzeni publicznej zaczęło pojawiać się takie słowo jak alkoholik.

And then the word alcoholic began to appear in public discourse.

To znaczy zaczęliśmy trochę medykalizować sobie picie.

That means we started to medicalize our drinking a bit.

I moja rodzina, moje babcie obie, czyli mamy swoich dzieci alkoholików bardzo wchodziły w ten dyskurs.

And my family, both of my grandmothers, meaning we have alcoholic children, were very involved in this discourse.

Łaknęły go, słuchały, nie pamiętam jak ta audycja radiowa się nazywała, ale słuchały jej.

They craved him, listened to him, I don't remember what the radio show was called, but they listened to it.

To były opowieści właśnie alkoholików.

Those were just the stories of alcoholics.

Oglądały Wódko Pozwól Żyć.

They watched Vodka Let Me Live.

Karmiły się tymi opowieściami.

They fed on these stories.

Pewnie też się karmiły nadzieją, że być może ich dzieci będą w stanie wyrwać się z tej matni.

They probably also fed on the hope that perhaps their children would be able to escape this trap.

Więc...

So...

Więc to słowo alkoholik było u mnie w domu używane bardzo często.

So the word alcoholic was used very often in my home.

Natomiast ono było też używane, znaczy w dwójnasób.

However, it was also used, meaning in two ways.

Po pierwsze było opisem stanu tej osoby nieuręgającym godności.

Firstly, it was a description of that person's condition that did not undermine their dignity.

Tak? Ojca, matki, że to są alkoholicy, nie pijacy na przykład.

Yes? The father, mother, that they are alcoholics, not drinkers, for example.

Natomiast ono też było, i mówię to bez pretensji do moich babć.

However, it was also there, and I say this without any resentment towards my grandmothers.

Bo dorosłe osoby też bardzo często nie są w stanie udzielać tego.

Because adults also often are not able to provide that.

Szczególnie jedna z moich babć właśnie tę narrację często tak reprodukowała, że ojej, ale on jest chory, on jest biedny, on wymaga pomocy. I to jest prawda, on wymagał pomocy i potrzebował jej, natomiast nie oznacza to, znaczy jakby uznanie, że jest alkoholizm chorobą nie jest równoznaczne z tym, że zwalnianie my kogoś z odpowiedzialności za własne czyny.

Especially one of my grandmothers often reproduced this narrative in such a way that, oh dear, he is sick, he is poor, he needs help. And that is true, he needed help and required it, but that does not mean that acknowledging alcoholism as a disease is synonymous with absolving someone of responsibility for their own actions.

Ale wydaje mi się, że lawirowanie pomiędzy tymi dwoma światami było bardzo trudne dla moich babć i było też w pewnym sensie trudne dla mnie do pewnego momentu w moim życiu, kiedy powiedziałam w końcu stop.

But it seems to me that navigating between these two worlds was very difficult for my grandmothers and it was also, in a way, difficult for me until a certain point in my life when I finally said enough.

Czyli?

So?

No to było różnie względem tych osób. Z moim ojcem to przebiegało jakoś organicznie, szczerze mówiąc. I chyba to wynika nawet z tej książki.

Well, it was different with those people. With my father, it happened somewhat organically, to be honest. And I think this even comes out in that book.

To znaczy, jego częściej nie było niż był, w związku z czym rezygnacja z tej relacji nie była dla mnie jakaś specjalnie trudna.

That means he was more often absent than present, which is why giving up on this relationship wasn't particularly difficult for me.

I ja wiem, że my lubimy szukać właśnie takich jednych konkretnych momentów, przełomów, tak? Że tutaj kończy się renesans, a tu zaczyna barok, a mamy rok ten i ten.

I also know that we like to search for those specific moments, breakthroughs, right? That here the Renaissance ends, and here the Baroque begins, and we have this year and that year.

Ale ty nie lubisz takich przełomów używać, ty nie lubisz takich radykalnych haseł, bo wszystko jest płynne i zależy od wielu rzeczy.

But you don't like to use such breakthroughs, you don't like such radical slogans, because everything is fluid and depends on many things.

Wszystko jest procesem i to też był jakiś proces. Nie umiem szczerze mówiąc namierzyć ani jego początku, ani jego końca. Jak mówiłam, wydaje mi się, że ta nasza relacja wciąż trwa.

Everything is a process, and this was also a process. To be honest, I can't pinpoint its beginning or its end. As I said, I feel that our relationship is still ongoing.

Natomiast pewne jest dla mnie, że już na etapie szkolnym, takim licealnym, nie wiem, jak to się nazywa.

However, it is certain for me that already at the school stage, such as high school, I don’t know what it is called.

To ten mój ojciec w ogóle jakby dla mnie nie istniał, poza sytuacjami, w których zalazł mi za skórę.

It's like my father didn't exist for me at all, except for the situations where he got under my skin.

Ale wtedy ich już było coraz mniej, szczerze mówiąc. On jakby widząc moją, nie wiem, czy mogę to tak określić, bezkompromisowość, sam się wycofał też.

But then there were fewer and fewer of them, to be honest. He, as if seeing my, I don't know if I can put it that way, uncompromisingness, also withdrew.

Ta bezkompromisowość to jest nieotworzenie ojcu drzwi, kiedy na zewnątrz jest minus 20?

Is this uncompromising attitude about not opening the door for your father when it's minus 20 outside?

Tak, tak. To jest szalenie trudna sytuacja.

Yes, yes. This is an extremely difficult situation.

Ile w sobie trzeba mieć sił?

How much strength do you need to have within yourself?

No nie umiem też odpowiedzieć na to pytanie. To nie była prosta, znaczy może też nakreślmy kontekst, bo w dzisiejszym świecie te zimy minus 20 to jest trochę abstrakcja.

Well, I can't answer that question either. It wasn't simple, I mean maybe we should also outline the context, because in today's world, winters with minus 20 degrees are a bit of an abstraction.

Kiedyś, onegdaj, czyli lat temu 20, zdarzały się takie zimy, że to minus 20 trwało parę tygodni.

Once, twenty years ago, there were winters when minus 20 degrees lasted for a few weeks.

I to minus 20 jest wyrokiem śmierci.

And minus 20 is a death sentence.

I jest to wyrok śmierci.

And this is a death sentence.

I ten mój ojciec pojawiał się pod drzwiami i szantażował nas, że no jak mnie nie wpuścicie.

And then my father would show up at the door and blackmail us, saying that if you don't let me in...

No to ja umrę.

Well, then I will die.

No i sytuacja jest patowa, szalenie trudna.

And the situation is deadlocked, incredibly difficult.

I moja babcia, jego mama, uginała się.

And my grandmother, his mother, was bending down.

A ja miałam taką technikę, że upewniałam się, że on nie będzie spał na zewnątrz, tylko na jakiejś klatce, gdzie nie ma minus 20.

And I had this technique where I made sure that he wouldn't sleep outside, but in some enclosure where it wasn't minus 20.

Tylko jest przyjazny, nie wiem, plus 10 albo 15.

He's just friendly, I don't know, plus 10 or 15.

Albo nawet 20.

Or even 20.

Ale nie wpuszczałam go do domu.

But I didn't let him into the house.

Bo proszę sobie wyobrazić, co by było, gdybym go wpuściła.

Because please imagine what would happen if I let him in.

To by była sytuacja, w której on by miał taki wolny pas na picie przez miesiąc, może dwa, może trzy, a może całą zimę.

It would be a situation where he would have such a free pass to drink for a month, maybe two, maybe three, or maybe the whole winter.

I tego nie byłam w stanie ja zaakceptować.

And I was not able to accept that.

I wspierała mnie w tej decyzji, a na wczesnych etapach mojego dzieciństwa, no jakby inicjowała całą tę sytuację, moja druga babcia, czyli teściowa Mireczka.

And she supported me in this decision, and in the early stages of my childhood, well, it was my second grandmother, that is, Mireczek's mother-in-law, who initiated the whole situation.

Ale był taki, ten pas do picia był otwarty, czy były takie próby ultimatum?

But it was like that, the drinking belt was open, or were there any attempts at an ultimatum?

Chociaż, no, jeżeli ktoś nie chce się leczyć, to zmuszenie go nie jest tak skuteczne, jak własna wola osoby.

Although, well, if someone doesn't want to be treated, forcing them isn't as effective as the person's own will.

Zdecydowanie. Były próby umieszczania go w ośrodkach zamkniętych.

Definitely. There were attempts to place him in closed facilities.

Ja pamiętam, sprzątając swoje dawne mieszkanie, znalazłam taką prośbę kierowaną do jakichś urzędów, tylko nie pamiętam jakich, wystosowanych przez mamę Mireczka właśnie, żeby w obliczu tej śmiertelnej choroby, jaką jest alkoholizm,

I remember, while cleaning out my old apartment, I found such a request addressed to some offices, though I don't remember which ones, made by Mireczek's mom, asking that in light of the deadly disease that is alcoholism,

mój ojciec, Mirosław Zbroja, został umieszczony w jakimś ośrodku zamkniętym.

My father, Mirosław Zbroja, has been placed in some kind of closed facility.

Natomiast, i on był nawet w tym ośrodku, on był w niezliczonej liczbie ośrodków i nie tylko przymuszany z własnej woli, on naprawdę chciał przestać pić, tylko po prostu nie potrafił.

However, he was even in that center, he was in countless centers and not only forced against his will, he truly wanted to stop drinking, he just couldn't.

No i jakby koniec tej historii jest dla wszystkich jasny, no nie udało mu się wygrać z nałogiem.

Well, the end of this story is clear to everyone, he didn't manage to win against his addiction.

A jesteś w stanie określić...

Are you able to determine...

...

Please provide the text you would like translated from Polish to English.

...jak umiera, albo jak wygasa ta nadzieja na to, że tym razem, tym razem, może tym razem się uda. Ona wygasa im byłaś starsza, bardziej świadoma, im więcej wiedziałaś o tym, czym jest uzależnienie?

...as it dies, or as the hope that this time, this time, maybe this time it will work fades away. It fades as you got older, more aware, the more you knew about what addiction is?

Wiesz co, teraz powiem coś, co samą mnie zaskakuje. Ona chyba nie wygasa.

You know what, now I'm going to say something that surprises me myself. It seems like she's not fading away.

To znaczy, ja miałam przerwę w widzeniu ojca dziesięcioletnią, piętnastoletnią.

That means I had a ten-year, fifteen-year break from seeing my father.

Piętnastoletnią, tak pisałaś o tym.

Fifteen-year-old, you wrote about it.

No właśnie, ty lepiej już pamiętasz niż ja.

Exactly, you remember better than I do.

I po tych piętnastu latach pojawiła się taka sytuacja, że mój ojciec wrócił do mojego życia. Miał mi pomóc w remoncie.

And after these fifteen years, a situation arose where my father returned to my life. He was supposed to help me with the renovation.

Miało to być taka sytuacja, w której on stara się odkupić swoje winy, to może zbyt dużo, ale stara się być dla mnie w jakimś aspekcie mojego życia.

It was supposed to be a situation where he tries to atone for his sins, maybe that's too much, but he is trying to be there for me in some aspect of my life.

To było mieszkanie naprawdę totalnie zdezylowane, w którym działy się straszne rzeczy i bardzo potrzebowałam je choćby odmalować.

It was an apartment that was really totally derelict, where terrible things were happening, and I really needed to at least repaint it.

Nie byłam w stanie sama tego zrobić. Babcia, mama Mireczka namówiła mnie, żeby dać ojcu szansę, a jednocześnie jemu może jakiś taki, taką motywację, żeby o siebie jednak zawalczyć.

I wasn't able to do it on my own. Mireczek's grandma, his mom, encouraged me to give my father a chance, and at the same time maybe it would give him some motivation to fight for himself.

I pamiętam, że kiedy on przyjeżdżał ze świętokrzyskiej wsi do mojego mieszkania w Warszawie,

And I remember that when he came from a village in the Świętokrzyskie region to my apartment in Warsaw,

byłam szalenie sceptyczna i nie do końca ucieszona tym.

I was extremely skeptical and not entirely pleased about it.

I robiłam to, tak szczerze mówiąc, bardziej dla babci.

And I did it, to be honest, more for my grandmother.

Natomiast po dwóch, trzech dniach przebywania z nim, zaczęła pojawiać się i we mnie taka, no myślę, że mogę nazwać to uczucie nadzieją,

However, after two or three days of being with him, I started to feel what I think I can call a feeling of hope.

że o, a może ta relacja jeszcze będzie jakaś.

that oh, maybe this relationship will still be something.

Wiedząc, że dla mnie warunkiem koniecznym budowania czegoś,

Knowing that for me, a necessary condition for building something,

czegokolwiek z nim, jest to, że on nie może pić.

Whatever it is with him, it's that he can't drink.

No, ale już po czterech dniach on zniknął z domu, wyłączył telefon.

No, but after four days he disappeared from home and turned off his phone.

Nie mogłam go, nie mogłam go znaleźć.

I couldn't find him, I couldn't find him.

No i jakby zostałam natychmiast, to było jak machina czasu.

Well, if I had stayed immediately, it felt like a time machine.

Cofnęłam się do wieku sześciu, siedmiu, ośmiu, dziewięciu, dziesięciu lat.

I went back to the age of six, seven, eight, nine, ten.

No i poczułam ten sam zawód.

And I felt the same disappointment.

I to był też moment, ten moment opisałam w książce, też dlatego, że przy całej tej sytuacji obecna była moja przyjaciółka.

And that was also the moment, I described that moment in the book, also because my friend was present during the whole situation.

I kiedy zobaczyłam, jak ona jest przerażona, kiedy mój ojciec pojawia się pod drzwiami i zaczyna w nie walić, krzyczeć.

And when I saw how terrified she was when my father appeared at the door and started banging on it, shouting.

Sąsiedzi wychodzą zaciekawieni tym, co się dzieje.

The neighbors are stepping out, curious about what is happening.

Ktoś wzywa policję, ktoś krzyczy zamknij się.

Someone is calling the police, someone is shouting to shut up.

No wszystkie te dźwięki się pojawiają dookoła i emocje.

Well, all these sounds appear around and the emotions.

Moje, sąsiadów.

Mine, the neighbors'.

Jego też.

Him too.

I kiedy zobaczyłam przerażenie, które malowało się na jej twarzy i taką bezradność, bo ona nie wiedziała, co ma zrobić.

And when I saw the terror that was painted on her face and such helplessness, because she didn't know what to do.

A miałyśmy wtedy po dwadzieścia parę lat.

We were in our twenties then.

To był, mogę powiedzieć, że taki moment, jeden z nielicznych, w których ja poczułam, że to, co mi się przytrafiło jako dziecku, było naprawdę niefajne.

It was, I can say, a moment, one of the few, in which I felt that what happened to me as a child was really not nice.

To był taki moment, mówisz o przerażeniu twojej przyjaciółki.

It was such a moment, you talk about your friend's terror.

Ty już byłaś uodporniona?

Have you already been immunized?

Czy to jest kwestia uodpornienia?

Is this a matter of immunity?

Czy to jest taki mechanizm, którego ty się nauczyłaś, mechanizm umiejętności przeżycia?

Is this a mechanism that you have learned, a survival skill mechanism?

Przetrwania, żeby tak nie przeżywać co i rusz, co chwila tego walenia do drzwi, tych powrotów.

Survival, so as not to constantly experience this banging on the door, these returns.

Tak, na pewno tak. Ja pomyślałam sobie wtedy znowu.

Yes, definitely so. I thought to myself again then.

Czyli te emocje nie były jakoś bardzo wysoko.

So those emotions weren't very high.

Nie były takie jak jej.

They were not like hers.

Ale były takim ogromnym, ogromnym zawodem.

But they were such a huge, huge disappointment.

Ogromnym zawodem.

A huge disappointment.

Ja go nie wpuściłam wtedy do domu. To się tak skończyło.

I didn't let him into the house then. That's how it ended.

On zniknął. Nie wiem, czy spał na klatce. Możliwe.

He disappeared. I don't know if he was sleeping in the stairwell. It's possible.

A potem po tygodniu pojawił się znowu u babci na wsi.

And then, after a week, he appeared again at grandma's in the countryside.

Ale to było wasze ostatnie spotkanie.

But that was your last meeting.

To było nasze absolutnie ostatnie spotkanie.

That was our absolute final meeting.

Potem już dostałam dwa czy trzy lata później wiadomość, że on nie żyje od babci.

Then I received a message from my grandmother two or three years later that he had passed away.

I to była kolejna rzecz taka przełomowa dla mnie.

And that was another groundbreaking thing for me.

W tym, jak bardzo nieprzełomowa ona była.

In how non-revolutionary it was.

W pewnym sensie.

In a sense.

Znaczy, babcia do mnie dzwoni. Proszę wyobrazić sobie taką sytuację.

I mean, my grandmother is calling me. Please imagine such a situation.

Że siedzę sobie, oglądam Magdę Gessler, bo chyba oglądałam wtedy coś takiego.

I’m sitting here, watching Magda Gessler, because I think I was watching something like that at the time.

I nagle dzwoni do mnie babcia i mówi, że ona tutaj siedzi z ojcem i on nie żyje.

And suddenly my grandma calls me and says that she is sitting here with my dad and he is dead.

I on jest na jej kolanach.

And he is on her lap.

I teraz wyobrażam sobie, że większość córek w takiej sytuacji popadłaby w jakąś rozpacz.

And now I imagine that most daughters in such a situation would fall into despair.

A ja kompletnie nie byłam... Ja nie poczułam nic.

And I completely wasn't... I didn't feel anything.

Miałaś pretensje o to do siebie? Miałaś takie poczucie winy?

Did you blame yourself for that? Did you feel that guilt?

Czy to było takie zdrowe?

Was it that healthy?

Nie. Znaczy, kiedy ona do mnie dzwoniła, to mi było żal jej.

No. I mean, when she called me, I felt sorry for her.

Ja chciałam do niej przyjechać, ją przytulić, pocieszyć.

I wanted to visit her, hug her, and comfort her.

Ale nie mogłam tego zrobić.

But I couldn't do it.

Byłam też w bardzo zaawansowanej ciąży już wtedy.

I was already in very advanced pregnancy back then.

Ale wiem, że uderzające było dla mnie ten brak mój żałoby.

But I know that the lack of my grief was striking to me.

I uświadomiłam sobie, po jakimś czasie oczywiście, nie wówczas,

And I realized, after some time of course, not then,

że ja po prostu pożegnałam się z nim wcześniej.

that I simply said goodbye to him earlier.

I pożegnałam się z nim nawet jeszcze przed tym remontem.

And I said goodbye to him even before the renovation.

Ten remont był jakby jakimś PS-em w naszej relacji.

This renovation was like some kind of PS in our relationship.

Ale nie umiem namierzyć tego momentu.

But I can't pinpoint that moment.

Myślę, że to był proces. Jakiś wieloletni, długotrwały.

I think it was a process. A long-term, prolonged one.

Natomiast nie poczułam czegoś takiego, co poczułam, kiedy umarł mój dziadek na przykład.

However, I did not feel something like what I felt when my grandfather died, for example.

Albo kiedy umarła moja koleżanka ze szkoły.

Or when my school friend died.

Ta śmierć była dla mnie, nie powiem, że obojętna,

This death was, I won't say indifferent to me,

ale ona na pewno nie wywołała we mnie tyle emocji,

but she certainly didn't evoke as many emotions in me,

ile bym sama się po sobie spodziewała, że wywoła.

How much I would expect it to provoke from myself.

I ta refleksja nad tą dziurą taką, nad tym brakiem,

And this reflection on that hole, on that absence,

sprawiła, że pomyślałam sobie już po jakimś czasie,

it made me think after a while,

że ja bym chciała tę książkę napisać.

that I would like to write this book.

Napisałaś, że przez wiele lat myślałaś, że ty nie masz żadnego problemu z ojcem.

You wrote that for many years you thought you had no problems with your father.

Okazało się, że masz. To się okazało jeszcze przed jego śmiercią?

It turned out that you do. Did it come out before his death?

Czy już po tej śmierci, kiedy to zaczęło być trudne?

Is it already after this death, when it started to become difficult?

Czy ta praca nad książką trochę zintensyfikowała wspomnienia, ułożenie tego?

Did working on the book intensify the memories a bit, arranging them?

Na pewno, na pewno zintensyfikowała.

Surely, it has definitely intensified.

Też dlatego, że ja tam opisuję rzeczy, które nie są moimi wspomnieniami też.

Also because I describe things there that are not my memories either.

To znaczy, to są wspomnienia moich babć na przykład, które dotyczą też mnie.

That means, these are the memories of my grandmothers, for example, which also concern me.

I to się też nałożyło na taki moment w moim życiu,

And this also coincided with a certain moment in my life,

kiedy urodziłam swoje pierwsze dziecko.

when I gave birth to my first child.

I rzeczy, które opowiadały mi babcie o moim dzieciństwie, takim wczesnym,

And the things that my grandmothers told me about my childhood, the early one,

mówię o tym wieku powiedzmy pomiędzy jeden a sześć,

I'm talking about that age, let's say between one and six.

były dla mnie szokujące, bo ja nie mam żadnej absolutnie pamięci,

they were shocking to me because I have absolutely no memory.

co też pewnie jest dosyć ciekawe. Nie pamiętam absolutnie nic.

which is probably quite interesting. I don't remember anything at all.

I ta książka w tych rozdziałach, które opisują wczesne lata mojego życia,

And this book in the chapters that describe the early years of my life,

stoi na ich pamięci.

It stands in their memory.

I to były zdarzenia, z którymi ja nie byłam konfrontowana wcześniej,

And those were events that I had not been confronted with before.

bo też nigdy o to tak wprost nie pytałam.

because I never asked about it so straightforwardly.

No i to było dla mnie szokujące.

Well, that was shocking for me.

Też dlatego, że patrzyłam na to dziecko swoje i sobie myślałam,

Also because I was looking at my child and thinking to myself,

że autentycznie to był drugi moment, w którym mi samej, mnie się zrobiło żal.

That was genuinely the second moment when I felt sorry for myself.

Nie miałam wcześniej tych emocji.

I didn't have these emotions before.

Było mi bardzo trudno dotrzeć do...

It was very difficult for me to reach...

Kiedy na terapiach słyszy się o wewnętrznym dziecku,

When one hears about the inner child in therapy,

to ja po prostu czuję takie skręcanie, taki cringe mam.

I just feel such a twist, I have such cringe.

Jezu, no nie, no weźcie to.

Jesus, no, come on, take this.

Co?

What?

Kompletnie nie byłam w stanie wejść w tę opowieść,

I was completely unable to get into this story,

która była mi narzucana z zewnątrz niejako.

which was imposed on me from the outside, so to speak.

A tutaj miałam takie dwa momenty, gdzie faktycznie

And here I had two moments where actually

trochę dostrzegłam w sobie to, że ja kiedyś byłam dzieckiem,

I slightly noticed within myself that I was once a child.

które miało jakieś potrzeby, które zostały radykalnie niezaspokojone.

which had some needs that were radically unmet.

To chyba jest ta moc i magia macierzyństwa,

This must be the power and magic of motherhood,

że widzisz nagle swoje dziecko i myślisz, że...

that you suddenly see your child and think that...

Ty, mając rok, dwa, trzy, cztery, pięć,

You, having one, two, three, four, five,

doświadczałaś tak strasznych rzeczy, które w twoim życiu były,

you have experienced such terrible things that have happened in your life,

których nie pamiętasz, a które pamiętały twoje babcie.

that you do not remember, but your grandmothers did.

A pamiętasz, ile miałaś lat, kiedy babcia przejęła opiekę,

And do you remember how old you were when Grandma took over the care?

tą formalną, oficjalną już nad tobą?

Is this formal, official one already over you?

No to była taka historia, to było lat kilka.

Well, there was such a story, it was several years ago.

I nie przypomnę sobie.

And I won't remember.

Ponieważ spamiętanie faktów z mojego życia,

Because the recollection of facts from my life,

to jest w ogóle ponad moje możliwości.

This is completely beyond my capabilities.

Natomiast miałam lat kilka i miałam podejrzenie wyrostka robaczkowego.

However, I was several years old and I had a suspicion of appendicitis.

Znaczy, że pękł mi wyrostek robaczkowy.

It means that my appendix burst.

Bardzo silny ból brzucha.

Very strong stomach pain.

Dziadkowie zawieźli mnie do szpitala.

Grandparents took me to the hospital.

I w tym szpitalu okazało się, że muszą...

And in this hospital, it turned out that they have to...

Zgoda rodziców?

Parental consent?

Musi być zgoda rodziców, których nie było.

There must be consent from the parents who were not present.

I moja babcia powiedziała, że nie, no dosyć tego.

And my grandmother said no, that’s enough of this.

Nie może być takiej sytuacji.

There cannot be such a situation.

Że w tak dramatycznych okolicznościach tych rodziców nie da się znaleźć.

That in such dramatic circumstances these parents cannot be found.

Nie ma z nimi absolutnie żadnego kontaktu.

There is absolutely no contact with them.

I wtedy wiem, że zostały podjęte kroki prawne.

And then I know that legal actions have been taken.

Zostały odebrane prawa rodzicielskie i mojej matce i mojemu ojcu.

Parental rights have been taken away from both my mother and my father.

I zostały one przyznane moim dziadkom, którzy stworzyli rodzinę zastępczą.

And they were granted to my grandparents, who created a foster family.

A dziadkowie wychowywali cię w prawdzie o uzależnieniu?

And did your grandparents raise you in the truth about addiction?

W pewnym sensie tak. Na tyle, na ile mogli.

In a sense, yes. As much as they could.

Na tyle, na ile mogli. To znaczy...

As much as they could. That means...

Moja babcia zawsze mi mówiła, że to nie jest moja wina.

My grandma always told me that it's not my fault.

I jestem jej dozgonnie wdzięczna, ponieważ jako dziecko słyszałam, że jest to moja wina.

And I am eternally grateful to her, because as a child I heard that it was my fault.

Mam taką scenę przed oczami, kiedy mając lat cztery,

I have a scene in my mind from when I was four years old,

to jest naprawdę jedno z kilku, dosłownie, wspomnień, które potrafię sobie przywołać.

This is really one of the very few memories that I can literally recall.

Moja matka stoi przed drzwiami i mówi, że ona teraz znika, bo ja nie kocham mamusi.

My mother is standing by the door and saying that she is disappearing now because I don't love mommy.

I pamiętam swoją rozpacz.

And I remember my despair.

Pamiętam głównie to.

I mainly remember that.

I babcia jakby wybiła mnie z tego stanu.

And grandma kind of pulled me out of that state.

Samą swoją obecnością, dotykiem, czułością, miłością.

With your very presence, touch, tenderness, love.

Upewniła mnie w tym, że to nie jest wcale moja wina.

She reassured me that it is not my fault at all.

To może się wydawać Państwu absurdalne, ale takie kilkuletnie dziecko naprawdę jest w stanie przyjąć na siebie ten ciężar.

It may seem absurd to you, but a child of just a few years old can truly take on this burden.

Odpowiedzialności za to, że nagle rodzic znika.

The responsibility for a parent suddenly disappearing.

Albo nawet jeżeli rodzice się rozwodzą, to bardzo często dziecko myśli, że to jego wina jest.

Or even if the parents are getting a divorce, very often the child thinks that it is their fault.

Jak rodzic pije, to też dzieci myślą, że to ich wina.

When a parent drinks, the children also think it is their fault.

Tu zostało mi to wprost powiedziane.

It was said to me plainly here.

I moja babcia nie pozwoliła mi w to uwierzyć.

And my grandmother wouldn't let me believe it.

I dozgonnie naprawdę będę jej wdzięczna zawsze za to.

I will truly be grateful to her forever for that.

Natomiast ona nie była w stanie sobie tak w sposób modelowy poradzić z tą sytuacją.

However, she was not able to handle the situation in a model-like way.

I mówię o osobie, która była bardzo silnie współzależna.

And I'm talking about a person who was very strongly co-dependent.

Bo mój dziadek potem zaczął pić.

Because my grandfather then started drinking.

I ona zdecydowanie weszła z nim w taką bardzo niezdrową relację.

And she definitely entered into such a very unhealthy relationship with him.

Relacja z moją mamą, kiedy ja byłam dzieckiem, wydaje mi się, że to było na tyle szokujące dla niej,

The relationship with my mom, when I was a child, seems to me that it was shocking enough for her,

że wiadomo, że stanęła jakby po mojej stronie.

that it's known she stood as if on my side.

Proszę wziąć to w cudzysłów.

Please take this in quotes.

To znaczy zrobiła wszystko, co w jej mocy, żeby mnie ochronić przed zgubnymi skutkami psychologicznymi ich picia.

That means she did everything in her power to protect me from the detrimental psychological effects of their drinking.

Natomiast potem...

However, then...

Natomiast potem ich relacja, ona też się zmieniała.

Meanwhile, their relationship changed as well.

I też miała, nosiła znamiona, no właśnie takiego współzależnienia.

And she also had, bore the marks, of such codependence.

Więc bardzo często było tam usprawiedliwianie tego picia.

So there was very often justification for this drinking.

Mówienie o matce jako ofierze.

Speaking about the mother as a victim.

Że ona jest taka biedna, że ona sobie nie radzi, że wszyscy jej nie lubią.

That she is so poor, that she can't cope, that nobody likes her.

Że to, że tamto.

That this, that that.

I to na pewno nie są zdrowe odruchy i zdrowe postawy.

And these are definitely not healthy reflexes and healthy attitudes.

Natomiast w tych wczesnych latach mojego dzieciństwa,

However, in those early years of my childhood,

ona na pewno zbudowała wokół mnie właśnie jakiś taki, tą zbroję.

She definitely built some kind of armor around me.

Ja bardzo lubię swoje nazwisko, muszę przyznać.

I really like my last name, I have to admit.

Bo mam wrażenie, że ono identyfikuje się z nim.

Because I have the impression that it identifies with him.

Ono oddaje to, kim ja jestem.

It reflects who I am.

Nie bycie ofiarą jest zasługą babci.

Not being a victim is the merit of the grandmother.

Co to dla ciebie znaczy?

What does it mean to you?

Bo to jest właśnie to, że...

Because that's exactly what...

No właśnie to chyba.

Exactly, that's probably it.

Że nie brałaś tego tak do siebie.

That you didn't take it so personally.

I że nie poszłaś przez życie właśnie z takim syndromem ofiary.

And that you didn't go through life with such a victim syndrome.

Że mama, tata, dziadek, że wszyscy dookoła niemalże dorośli i piją.

That mom, dad, grandpa, that almost everyone around is grown up and drinking.

Tak. Znaczy ja nie czułam się może ofiarą.

Yes. I mean, I didn't feel like a victim, perhaps.

Ja nie czułam się odpowiedzialna za ich picie.

I didn't feel responsible for their drinking.

To na pewno.

That is for sure.

Nie czułam się odpowiedzialna.

I didn't feel responsible.

Byłam od początku przekonana o tym, że to jest ich wybór.

I was convinced from the beginning that it was their choice.

Miałam do nich pretensje o to.

I complained to them about that.

Nie byłam w stanie wówczas...

I wasn't able at that time...

Ale uważam, że miałam prawo.

But I believe that I had the right.

I chciałabym też powiedzieć wszystkim osobom w tej sytuacji,

I would also like to say to everyone in this situation,

że one absolutnie mają prawo do tego, żeby nie analizować tego,

that they absolutely have the right not to analyze this,

w jaki sposób działa uzależnienie.

How does addiction work?

Możecie czuć po prostu wszystkie emocje, jakie macie, są okej.

You can feel all the emotions you have; they're okay.

Więc ja czułam się po prostu wściekła.

So I just felt really angry.

Zawiedziona, zła.

Disappointed, angry.

Ale nie czułam się odpowiedzialna.

But I didn't feel responsible.

I uważam, że to mi zrobiło życie być może nawet.

And I think that this may have changed my life even.

Że nie niosłam ze sobą tej ich choroby w takiej formie.

That I didn't bring their illness with me in that form.

Że to ja jestem za nią odpowiedzialna.

That I am responsible for her.

Jakich emocji było w tobie więcej, jak byłaś mała?

What emotions were more prevalent in you when you were a child?

Właśnie wściekłości czy strachu?

Just out of rage or fear?

Czy porówno?

Is it equal?

Nie wiem. Nie jestem w stanie tego obliczyć.

I don't know. I am unable to calculate that.

Na pewno byłam osobą i jestem bardzo lękową.

I have definitely been a person and I am very anxious.

Na pewno bałam...

I definitely was scared...

Znaczy moje życie wyglądało mniej więcej tak, że

My life looked something like this:

tak jak psy zasypiają z takimi uszkami na sztorc.

Just like dogs fall asleep with their ears perked up.

Bo wysłuchują, nasłuchują.

Because they listen, they eavesdrop.

I są bardzo czujne i uważne.

And they are very alert and attentive.

To ja właśnie tak szłam przez życie przez pierwsze lata.

That's how I went through life in the first years.

To znaczy widziałam wszystko, słyszałam wszystko.

It means I saw everything, I heard everything.

Rozpoznawałam zapachy.

I was recognizing the scents.

Alkoholi różnych.

Various alcohols.

Wiedziałam co się dzieje.

I knew what was happening.

Byłam przygotowana na każdą ewentualność.

I was prepared for every eventuality.

I miałam opracowane plany ucieczek.

And I had escape plans worked out.

Z niewygodnych dla mnie sytuacji.

From situations that are uncomfortable for me.

I na pewno było to powodowane lękiem bardziej niż czymkolwiek innym.

And it was surely driven by fear more than anything else.

Natomiast bywały momenty, kiedy byłam zła i wściekła.

However, there were moments when I was angry and furious.

Ale wydaje mi się, że ta wściekłość się zintensyfikowała wraz z okresem takiego dojrzewania.

But it seems to me that this anger has intensified along with the period of maturation.

Albo wchodzenia w dorosłość.

Or entering adulthood.

To wydaje mi się, że było.

I think it was.

To wydaje mi się, że to w ten sposób.

I think it's like that.

A ten lęk może się zamienić we wściekłość i złość, kiedy po prostu jest już go za dużo?

Can this fear turn into fury and anger when it simply becomes too much?

Być może, tak.

Perhaps, yes.

Na pewno były momenty.

There were definitely moments.

I jeden z nich też przywołuję w książce.

And I also invoke one of them in the book.

Kiedy właśnie wyszłam z sytuacji totalnego strachu.

When I just emerged from a situation of total fear.

A skończyłam na sytuacji, w której kopię swojego ojca.

And I ended up in a situation where I copy my father.

I wydaje mi się, że jest łatwo przejść od jednego do drugiego.

And it seems to me that it is easy to switch from one to the other.

Zresztą jednym z takich, jedną z cech charakterystycznych mnie kiedyś,

Besides, one of those, one of the characteristic features of me once,

była taka właśnie bardzo duża labilność emocjonalna.

there was indeed a very significant emotional instability.

Znaczy bardzo szybko przechodziłam z radości w złość, w wściekłość.

It means I quickly transitioned from joy to anger, to fury.

Wybuchałam bardzo często.

I was blowing up very often.

Kompletnie nie byłam w stanie kontrolować swoich emocji.

I completely couldn't control my emotions.

I wydaje mi się, że to było pokłosie właśnie, pokłosie tych sytuacji, które już Państwu tam mniej więcej opisałam.

And it seems to me that it was the aftermath, precisely, the aftermath of those situations that I have roughly described to you.

Czyli jakiś impuls mógł wywołać i lęk, i strach?

So some impulse could have triggered both anxiety and fear?

Albo mógł wywołać złość?

Or could he have provoked anger?

Czy po prostu dwie te skrajności zawsze jednak się pojawiały w Twoich reakcjach na sytuację?

Did these two extremes always appear in your reactions to the situation?

Nie wiem, czy zawsze. Zdarzało się, myślę, tak.

I don't know if it's always been that way. I think it has happened, yes.

To jest ten, to jest ta opowieść o tym, jaki jest dźwięk klucza przekręcanego w zamku.

This is the story of what the sound of a key turning in a lock is like.

Jak jest taki, to wiadomo, że ojciec jest pijany.

If he is like that, it is obvious that the father is drunk.

Tak, hiper uważność.

Yes, hyper-awareness.

To miałam bardzo silnie faktycznie to zakodowane.

I actually had that very strongly coded.

Ja byłam w stanie rozpoznać, czy moja matka jest pijana, jak jej nie było w domu nawet, po obserwacji kąta ustawienia tubek z kremem na półeczkach.

I was able to tell if my mother was drunk, even when she wasn't home, just by observing the angle at which the tubes of cream were placed on the shelves.

Byłam w stanie rozpoznać, jak bardzo jest pijana, nasłuchując jej kroków.

I was able to recognize how drunk she was by listening to her footsteps.

No, zapachy, to jest właśnie ta kolejna rzecz.

No, scents, that's exactly the next thing.

I dźwięki przed drzwiami.

And the sounds in front of the door.

I dźwięki przed drzwiami, to było coś, co mi zostało i przyniosłam to w dorosłość swoją.

And the sounds by the door, that was something that stayed with me and I brought it into my adulthood.

Mój mąż absolutnie nie był w stanie tego zrozumieć, kiedy przeprowadziliśmy się do nowego mieszkania.

My husband absolutely couldn't understand this when we moved to the new apartment.

A ja po prostu tak podskakiwałam na kanapie, kiedy tylko słyszałam jakieś kroki na zewnątrz.

And I just kept jumping on the couch whenever I heard any footsteps outside.

My mieszkaliśmy na poddaszu, więc tych kroków nie było znowuż tak dużo.

We lived in the attic, so there weren't that many steps after all.

Ale jak się pojawiały, to ja od razu byłam czujna. Od razu te swoje uszka nadstawiałam, że co to jest, co się dzieje.

But whenever they appeared, I was immediately alert. I would perk up my ears right away to see what was going on.

To jest taka hiper czujność.

This is such hyper vigilance.

Tak, zdecydowanie. Na pewno było też tak, że bardzo źle sypiałam.

Yes, definitely. I was also probably sleeping very poorly.

Dlatego, że właśnie byłam nastawiona na to, żeby...

Because I was just focused on...

Na wyczuwanie i obserwację sygnałów z otoczenia.

For sensing and observing signals from the environment.

No, jest to potworne. Natomiast nie wiem, na ile to się wiąże ze wściekłością.

No, it is terrible. However, I don't know how much it is connected to anger.

Mi się wydaje, że to jest po prostu męczące.

I think it's just tiring.

I potem to zmęczenie może przybierać bardzo różne formy.

And then that fatigue can take on many different forms.

Kiedy zrozumiałaś, czym jest uzależnienie? Jak ono działa?

When did you understand what addiction is? How does it work?

I czy to w ogóle było ci do czegoś potrzebne, żeby, wiesz tak, rozgryźć, rozpykać?

And was it at all useful for you to, you know, figure it out, to dissect it?

O co tutaj chodzi? Co się dzieje z moimi rodzicami?

What’s going on here? What is happening with my parents?

To jakoś w ogóle pomaga inaczej spojrzeć na nich?

Does it somehow help to see them differently?

Z jakimś współczuciem, łagodnością, z taką świadomością, że jest to choroba i jak działa.

With some sympathy, gentleness, with an awareness that it is an illness and how it works.

Że to nie jest ich cecha charakteru, albo że po prostu są osobami bardzo ciężko chorymi.

That it is not their character trait, or that they are simply very seriously ill individuals.

Znaczy wydaje mi się, że można to zrozumieć, nie rozumiejąc tego, jak to działa.

I mean, it seems to me that it can be understood without understanding how it works.

I to jest zdecydowanie mój case.

And this is definitely my case.

I wydaje mi się, że ja na tym drugim poziomie emocji nie do końca tego zrozumiałam.

And it seems to me that I didn't fully understand that on the second level of emotions.

I wydaje mi się, że nie zrozumiem już.

And it seems to me that I will not understand anymore.

Natomiast na tym pierwszym poziomie, takim bardziej teoretycznym,

On the other hand, at this first level, which is more theoretical,

wydaje mi się, że uzależnienie może znaczyć tak strasznie dużo różnych rzeczy,

I think that addiction can mean so many different things.

że nawet tutaj ciężko to przeszpilić.

that it's even hard to sneak it through here.

No bo zobacz, możemy rozmawiać sobie o nim w kategoriach właśnie, nie wiem, medycznych.

Well, look, we can talk about him in terms of, I don't know, medical categories.

Możemy rozmawiać o nim w kategoriach historycznych.

We can talk about him in historical terms.

Możemy rozmawiać o nim w kategoriach sięgając po język socjologii, mitu, baśni.

We can talk about him in terms of using the language of sociology, myth, and fairy tale.

No naprawdę bardzo wiele języków można zaprząc do opowieści o uzależnieniu.

Well, indeed, many languages can be harnessed for a story about addiction.

I wydaje mi się, że szukanie tych różnych definicji i lawirowanie pomiędzy nimi,

And it seems to me that searching for these various definitions and navigating between them,

bo ja w książce faktycznie to robię,

because I actually do that in the book,

ono pomogło mi odkryć w sobie nawet nie definicję tego, czym jest to uzależnienie,

it helped me to discover not even the definition of what this addiction is within me,

ale odkryć i nawet nie zrozumienie tego ojca,

but discovering and not even understanding that father,

ale ciekawość jego.

but his curiosity.

Czyli, że właśnie nie tylko lęk czuję wobec tego stanu, w którym on się znajduje, ona i mój dziadek,

So, it's just that I feel not only fear regarding the state they are in, her and my grandfather.

ale właśnie taką ciekawość, która jednocześnie przekłada się na dystans wobec tej osoby.

but such curiosity that simultaneously translates into a distance towards that person.

I to jest, okazało się to jakoś ważne dla mnie.

And it turned out to be somehow important to me.

Myślę sobie o takich rzeczach związanych z uzależnieniem,

I'm thinking about things related to addiction.

tym jak ono się objawia nie tylko o tym momencie takiego bycia pod wpływem,

it manifests not only at the moment of being under its influence,

czyli bycia pod wpływem substancji,

which means being under the influence of substances,

ale o tym też, co się dzieje z osobami uzależnionymi jakby w tym cyklu, pomiędzy piciem.

but also about what happens to addicted individuals in this cycle, between drinking.

Dla mnie na przykład takim szokiem było zrozumienie i w ogóle wczytanie się w jakąś literaturę

For me, for example, such a shock was understanding and immersing myself in some literature at all.

dotyczącą tego, jak osoby uzależnione potrafią manipulować.

regarding how addicted individuals can manipulate.

Że to nie jest jakby cecha ich zachowania,

That it is not exactly a characteristic of their behavior,

tylko, że ona się pojawia też w związku z uzależnieniem.

Only that it also appears in connection with addiction.

Do czego jest w stanie to uzależnienie te osoby popchnąć?

What is this addiction capable of pushing these people towards?

Do jakich manipulacji, do kłamstw, do obracania przeciwko komuś na przykład tej sytuacji,

To what manipulations, to lies, to turning someone against someone else, for example in this situation,

albo do gaslightingu nawet, takiego odwracania totalnie uwagi.

or even to gaslighting, such as completely diverting attention.

Właśnie o taki aspekt pytam, jeżeli chodzi o to zrozumienie uzależnienia.

I am asking just about this aspect regarding the understanding of addiction.

Czy były rzeczy, które cię właśnie tak zaskoczyły,

Were there things that surprised you like that?

że próbowałaś zrozumieć, oprócz tego, że to jest uzależnienie

that you tried to understand, besides the fact that it is an addiction

i to wynika z tego, to jak możliwe, że on to robi?

And that follows from this, how is it possible that he does it?

Jak możliwe, że ona to robi? Że dziadek to robi?

How is it possible that she does that? That grandpa does that?

Kiedy nawet jest trzeźwy, to były jakieś zmiany takich zachowań?

Were there any changes in such behaviors even when he was sober?

Znaczy tak, po pierwsze, na pewno zgodzam się z tym, że uzależnienie nie jest tylko,

It means that, first of all, I definitely agree that addiction is not just,

nie dzieje się wtedy, kiedy człowiek pije, ale dzieje się też wtedy, kiedy nie pije.

It doesn't happen when a person drinks, but it also happens when they don't drink.

To jest pierwsza rzecz i tutaj się zgodzę. I to faktycznie bywa szokujące,

This is the first thing and I agree here. And it can indeed be shocking.

że w cyklu się rzeczy dzieją.

that things happen in cycles.

Tak, no bo to też jest cały cykl decyzyjny, zanim sięgnę na przykład po ten kieliszek.

Yes, because it is also a whole decision-making process before I reach for that glass, for example.

Ja próbowałam dokonać jakiejś rekonstrukcji tego,

I tried to make some reconstruction of this,

natomiast było to szalenie faktycznie trudne.

however, it was extremely difficult indeed.

Natomiast jeśli chodzi o te przyczyny,

As for those reasons,

wydaje mi się, że wiesz, że ile sytuacji, ile ludzi, tyle przyczyn

It seems to me that you know that for every situation and for every person, there are as many reasons.

i bardzo jest trudno namierzyć tę jedną. Dlaczego człowiek to robi? Dlaczego ty mi to robisz?

And it's very difficult to locate this one. Why does a person do this? Why are you doing this to me?

Oczywiście to jest pytanie, które ja sobie zadawałam,

Of course, that is a question I have asked myself.

natomiast nie znalazłam na nie odpowiedzi, dlatego że wydaje mi się, że ona

however, I did not find an answer to it because I think she

jest szalenie skomplikowana. Znaczy może źle powiedziałam.

It's extremely complicated. I mean, maybe I misspoke.

Znalazłam te odpowiedzi, ale one są różne.

I found these answers, but they are different.

I niektóre siebie wykluczają, a niektóre się uzupełniają.

And some exclude each other, while others complement each other.

Natomiast nie wiem, która była tym zapalnikiem, tym pierwszym.

However, I don't know which one was the trigger, the first one.

Wydaje mi się, że nie ma czegoś takiego. Znowu, że to jest jakiś proces.

I don't think there is such a thing. Again, that it is some kind of process.

No bo jak już powiedziałam, uzależnienie możemy rozpatrywać w wielu kontekstach.

Well, as I already mentioned, we can consider addiction in many contexts.

I tak na przykład są geny, nie?

And so, for example, there are genes, right?

Więc można powiedzieć, że mój ojciec miał takie ciało, taki kot w sobie,

So it can be said that my father had such a body, such a cat inside him,

że się łatwiej uzależnił.

that he became addicted more easily.

No ale czy takie wyjaśnienie będzie dla mnie satysfakcjonujące?

Well, will such an explanation be satisfactory for me?

No nie jest satysfakcjonujące, no bo to coś, co nazywamy predyspozycją,

Well, it's not satisfying, because it's something we call predisposition.

ono musi trafić na jakiś dobry, żyzny grunt dla siebie.

It needs to land on some good, fertile ground for itself.

No a co jest tym żyznym gruntem?

Well, what is this fertile soil?

No na przykład otoczenie, w którym wzrastamy.

Well, for example, the environment in which we grow up.

A co kształtuje to otoczenie? No pewnie społeczeństwo.

And what shapes this environment? Well, surely society.

I czasy.

And times.

I czasy, tak.

And times, yes.

Więc na przykład.

So for example.

Ja w książce piszę o tym specyficznym momencie, w którym mój ojciec zaczął pić,

I write in the book about that specific moment when my father started drinking,

czyli to jest późny PRL, w którym na przykład do picia było wykorzystywane

So this is the late Polish People's Republic, in which, for example, was used for drinking.

i przez Solidarność, i przez władze komunistyczne.

both through Solidarity and through the communist authorities.

Było wplecione w ich narrację, znaczy picie, właściwie zniechęcanie do picia, abstynencja, tak?

It was woven into their narrative, meaning drinking, actually discouraging drinking, abstinence, right?

Było takie zachęcanie do tejże, to był taki soft power, byśmy powiedzieli dzisiejszym językiem,

There was such encouragement for that, it was like soft power, we would say in today's language.

obu stron barykady.

of both sides of the barricade.

I Solidarność odwoływała się do tego etosu niepicia okresowo.

And Solidarność referred to this ethos of refraining from drinking periodically.

I okresowo komunistyczna władza.

And periodically the communist power.

No a w tym wszystkim był mój ojciec.

Well, in all of this was my father.

No ale to nie jest wszystko, tak?

Well, that's not everything, is it?

A zresztą, żeby Państwu dać bardziej jaskrawy przykład.

And by the way, to give you a more vivid example.

No mówi się dużo o ludowej historii Polski.

Well, there is much talk about the folk history of Poland.

No więc mamy tę wielką historię, w której...

So we have this great story, in which...

To jest epizod z naszych dziejów przywoływany często jako żart.

This is an episode from our history that is often recalled as a joke.

Natomiast należy mu się przyjrzeć uważnie.

However, it is necessary to take a close look at him.

Chodzi mi o rozpijanie chłopów przez właścicieli ziemskich, tak?

I'm talking about the drunkenness of peasants by landowners, right?

I to jest rzecz, nad którą możemy sobie tak pośmieszkować,

And this is something we can joke about.

ale możemy też przyjrzeć się i zastanowić, jakie to miało konsekwencje i czy to faktycznie tak było.

But we can also examine and consider what consequences it had and whether it was really so.

I to była ta przyczyna, dla której ten chłop, powiedzmy, pił?

And that was the reason why that guy, let's say, was drinking?

Nie wiemy, no pewnie było jedną z wielu, tak? Ważnych bardzo.

We don't know, well it was probably one of many, right? Very important ones.

Teraz kolejna rzecz.

Now for the next thing.

To jest...

This is...

Poza tą wielką historią, którą właśnie człowiek albo...

Besides this great story, which a person just...

Odpiera jej ciężar, albo po prostu ten ciężar go przygniata.

He repels its weight, or simply this weight crushes him.

No to są też... To jest ta mała historia.

Well, this is also... This is the little story.

Relacje międzyludzkie, rodzinne, przyjacielskie, miłosne.

Interpersonal, family, friendship, and romantic relationships.

I teraz można sobie zadać pytanie, czy picie mojej matki nakręcało picie mojego ojca?

And now one might ask the question, did my mother's drinking fuel my father's drinking?

I czy oni by pili, gdyby się nie poznali na przykład, tak?

And would they be drinking if they hadn't met, for example, right?

Więc to jest jakby kolejny kontekst.

So this is like another context.

Kolejna warstwa tego...

Another layer of this...

Tej zagadki.

This riddle.

I tak naprawdę, no ja nie wiem.

And really, well, I don't know.

Nie wiem, nie mam pojęcia.

I don't know, I have no idea.

W książce jeszcze przywołuję tezy Antoniego Kępińskiego.

In the book, I also refer to the theses of Antoni Kępiński.

To był psychiatra, który właśnie przyglądał się polskiemu piciu,

It was a psychiatrist who was just observing Polish drinking.

które on uważał, że istnieje.

which he believed existed.

Że mamy swój narodowy styl picia.

That we have our own national drinking style.

I on dowodził, że ono jest nie tylko historycznie,

And he argued that it is not only historically,

socjologicznie, ale też kulturowo warunkowane.

sociologically, but also culturally conditioned.

To znaczy, uznał, że to takie nasze narodowe zamiłowanie,

That means he acknowledged that it is our national fondness.

do czynu wojskowego, do zrywu narodowego,

to military action, to national uprising,

do okazywania męstwa w okresie, w którym nie może ono znaleźć ujścia,

to show courage in a time when it cannot find an outlet,

czyli w czasach pokoju, a nie powstań.

so in times of peace, not uprisings.

Ono właśnie kanalizuje się w tym takim piciu do dna.

It's really channeling into that kind of drinking to the bottom.

Mężnym obyczaju, takim męskim piciu.

In the brave custom, such manly drinking.

To jest, proszę wziąć to znowu w cudzysłów, tak?

This is, please take this again in quotation marks, right?

Że wypije tę szklankę i wypije jak prawdziwy facet.

That he will drink this glass and drink it like a real man.

Albo od razu najlepiej całą butelkę, tak?

Or preferably the whole bottle right away, right?

No to jest historia, którą pewnie znamy wszyscy ze swoich,

Well, this is a story that we probably all know from our own lives.

jakichś takich legend rodzinnych.

some kind of family legends.

Każdy miał jakiegoś takiego sumiastego wuja,

Everyone had a mustachioed uncle like that,

który w ten sposób pił i potem się o nim śmieszkowało.

which he drank this way and then made fun of him.

I Kępiński uważał, że te historie, te śmiesznostki,

And Kępiński believed that these stories, these little absurdities,

należy traktować jak najbardziej poważnie.

It should be taken as seriously as possible.

No ale wyprowadził z tego wniosek, no i mi jest ciężko zweryfikować,

Well, he drew a conclusion from that, and it's difficult for me to verify.

na ile tak było, na ile tak nie było, na ile tak jest.

to what extent it was so, to what extent it was not, to what extent it is so.

Na ile możemy tak faktycznie powiedzieć.

To what extent can we actually say that?

Natomiast jest to ciekawa koncepcja, nad którą też się pochylam.

However, it is an interesting concept that I am also considering.

I się zastanawiam, na ile ona,

And I wonder to what extent she,

na ile ona przeplatała się z tymi innymi powodami,

to what extent it intertwined with those other reasons,

dla których mój ojciec pił.

for whom my father drank.

Właśnie w jego tej historii, powiedzmy, uzależnienia, choroby.

Just in his story, let's say, of addiction, illness.

I też naszej historii życia.

And also our life story.

Ja myślę, że jakby to, wiesz, był taki jeden jakiś super konkretny powód,

I think that if there were just one super specific reason,

to w ogóle coś by zmieniło to w twoim postrzeganiu?

Would it change anything in your perception at all?

Wiesz co, być może, kto wie, być może.

You know what, maybe, who knows, maybe.

Jest też znowuż,

It's there again.

taki epizod w tej książce, w której ja łapię się tego, że był taki powód.

Such an episode in this book, where I realize that there was such a reason.

I próbuję sobie wyobrazić, co by było, gdybym znalazła taki powód.

And I'm trying to imagine what it would be like if I found such a reason.

I tym powodem był jego pobyt w wojsku.

And the reason for that was his stay in the army.

I taka historia, którą on, jak się potem okazało, wymyślił,

And such is the story that he, as it turned out later, made up,

że on był w Afganistanie.

that he was in Afghanistan.

No i wymyślił sobie całą historię, która by go doprowadzała do PTSD,

And he made up a whole story that would lead him to PTSD.

które go prowadziło z kolei do picia.

which in turn led him to drinking.

Kiedy ja przez chwilę faktycznie uwierzyłam w tę historię...

When I briefly actually believed in this story...

Takie logiczne nawet, nie?

It's so logical, isn't it?

Tak.

Yes.

Kiedy ja uwierzyłam przez chwilę w tę historię, to powiem ci, że zrobiło mi się lżej.

When I briefly believed in this story, I will tell you that it made me feel lighter.

Zrobiło mi się lżej, bo właśnie nie przygniatała mnie ta cała komplikacja.

I felt lighter because it was precisely that whole complication that wasn't weighing me down.

Ta historia nagle zrobiła się prosta.

This story suddenly became simple.

I odczułam dziwny rodzaj ulgi.

And I felt a strange kind of relief.

No ale bardzo szybko okazało się, że to była konfabulacja.

But it quickly turned out that it was a fabrication.

Czyli właśnie jeden z tych trzeźwych też, bo on to na trzeźwo powtarzał tę historię.

So he was one of those sober ones too, because he was repeating that story while sober.

Jeden z trzeźwych przejawów uzależnienia.

One of the sober manifestations of addiction.

Kiedy i czy dopiero w dorosłym życiu, czy właśnie już w czasach dorastania,

When and whether it is only in adult life, or already during adolescence,

albo we wchodzenia w dorosłość, zaczęłaś głośniej mówić o alkoholizmie ojca?

Or in entering adulthood, did you start to speak more openly about your father's alcoholism?

Albo w ogóle po prostu umieć o tym rozmawiać, nie tylko wewnątrz rodziny,

Or simply be able to talk about it, not just within the family.

tylko ze znajomymi, z bliskimi, w szkole?

only with friends, with close ones, at school?

Wiesz, ja od zawsze o tym mówiłam.

You know, I've always talked about it.

Co znaczy głośno, bo głośno to znaczy do mediów.

What does it mean to be loud, because loud means to the media.

Głośno to dopiero książkę jak napisałaś, to było bardzo głośno.

Loudly, only after you wrote the book, it was very loud.

Tak, to na pewno tak.

Yes, that’s definitely so.

Ale tak jakby poza kręgiem rodziny, wręcz bym powiedziała, że ja z moją rodziną w ogóle nie rozmawiałam.

But it's as if outside the family circle, I would even say that I didn’t talk to my family at all.

Ponieważ to jest taka sytuacja, może warto też się nad nią pochylić.

Since this is such a situation, it might be worth reflecting on it as well.

W której moi najbliżsi, najbliżsi, czyli moi dziadkowie, jedyna moja rodzina,

In which my closest, closest, meaning my grandparents, my only family,

oni czuli chyba wstyd całą tą sytuacją.

They probably felt ashamed of the whole situation.

Myślę, że czuli jej ciężar, czuli się odpowiedzialni, być może czuli się winni.

I think they felt her weight, they felt responsible, perhaps they felt guilty.

I trochę nas, nawet nie trochę, tylko bardzo, odseparowali od całej reszty rodziny.

And they separated us, not just a little, but a lot, from the rest of the family.

W związku z czym ja tej rodziny nie mam.

As a result, I do not have this family.

Właściwie została mi tylko babcia.

Actually, I only have my grandma left.

I zawsze mi było przykro bardzo z tego powodu, że to tak wygląda.

And I've always felt very sorry about the fact that it looks like this.

Ja wiem, że moja rodzina...

I know that my family...

To nie jest kwestia jakichś waśni rodzinnych, albo tego, że ktoś mnie nie lubi.

This is not a matter of some family disputes or that someone doesn't like me.

Tylko po prostu tego, że myśmy nie mieli okazji się poznać.

It's just that we didn't get the chance to get to know each other.

Nie mieliśmy okazji dorastać koło siebie.

We didn't have the chance to grow up next to each other.

Nie mieliśmy okazji doświadczać razem życia.

We didn't have the chance to experience life together.

Ja żyłam w jakimś takim dziwnym kokonie.

I lived in some kind of strange cocoon.

Ale nie pamiętam odpowiedzi, nie pamiętam pytania.

But I don't remember the answer, I don't remember the question.

Ja też. Ja je zadałam, ale nie pamiętam.

Me too. I asked them, but I don't remember.

Kiedy zaczęłaś umieć tak w ogóle rozmawiać?

When did you start to be able to talk at all?

Z rodziną, paradoksalnie, parę osób z mojej rodziny odezwało się do mnie dopiero po wydaniu tej książki.

With family, paradoxically, a few people from my family only reached out to me after the release of this book.

A moi znajomi, bliżsi, dalsi, ludzie w stylu, nie wiem, profesor ze studiów,

And my friends, closer, farther away, people in a style, I don't know, a professor from university,

oni mieli już tego świadomość.

They were already aware of it.

Więc, no to taka dziwna sytuacja, ale tak właśnie było.

So, it's a strange situation, but that's how it was.

A twoje takie poczucie wstydu w ogóle cię dopadło?

And has that feeling of shame ever caught up with you?

Taki wstyd, wiesz, dziecięcy, że ktoś zobaczy, że w klasie się będą śmiać.

Such a shame, you know, a childish one, that someone will see that they'll be laughing in class.

Ten wstyd się zmienia z wiekiem?

Does this shame change with age?

Czy w ogóle nie pamiętasz takiego uczucia?

Do you not remember that feeling at all?

Ja nie pamiętam tego wstydu.

I don't remember that shame.

Tego wiesz, wytykania palcami?

You know, pointing fingers?

Nie, wydaje mi się to charakterystyczne.

No, it seems characteristic to me.

Właśnie, no niestety, przypominając sobie swoją osiedlową podstawówkę,

Exactly, unfortunately, when I recall my neighborhood primary school,

wydaje mi się, że ja byłam w tej większości, a nie w mniejszości, niestety.

It seems to me that I was in the majority, not the minority, unfortunately.

I że być może sposób mojego picia, taki brawurowy,

And that perhaps the way I drink, so daring,

z zasypianiem na ławkach,

with falling asleep on the benches,

różnił się od sposobu picia mamy mojej koleżanki,

it was different from the way my friend's mom drinks,

która piła droższe wina w domu.

who drank more expensive wines at home.

Ale jednak, ponieważ ja miałam świadomość tego, że ona pije,

But still, because I was aware that she was drinking,

ja nie czułam wstydu.

I did not feel ashamed.

W ogóle właściwie nie dopuszczałam do siebie takiej emocji.

I really didn't allow myself to feel such an emotion at all.

Czym dla ciebie jest ten syndrom DDA?

What does this DDA syndrome mean to you?

W ogóle, no to hasło syndrom nie ma lepszego na to określenia.

In general, well, this term syndrome has no better definition for it.

Są spory i tak dalej.

There are disputes and so on.

To jest zespół cech, zespół zachowań,

It is a set of characteristics, a set of behaviors,

zespół reakcji na dorastanie, wychowanie, dzieciństwo w domu alkoholowym.

reaction team to adolescence, upbringing, childhood in an alcoholic home.

Czym on jest dla ciebie?

What is he to you?

Ciężko jest mi odpowiedzieć na to pytanie.

It's hard for me to answer that question.

Wydaje mi się, że to jest, jak o tym myślę,

It seems to me that this is what I think about.

to myślę sobie, że to jest jakiś zespół praktyk,

I think to myself that this is some kind of set of practices,

które pozwalają przetrwać.

which allow survival.

Które sobie wypracowałam kiedyś, żeby przetrwać.

Which I once developed to survive.

No i na tych praktykach, powiedzmy, upasły się jakieś cechy, które teraz mam.

Well, during those internships, let's say some traits developed that I have now.

Ale jakie?

But which ones?

To ja już nie wiem.

I don't know anymore.

I to jest ten zasadniczy problem, który ja mam z tym stwierdzeniem.

And that is the fundamental problem I have with this statement.

To znaczy, ja mam takie poczucie, że ja nie jestem tym jednym zdarzeniem tylko.

That means, I have a feeling that I am not just that one event.

To znaczy, nie jestem piciem moich rodziców,

That means I am not my parents' drink.

które zdeterminowało cechy różne, głównie negatywne.

which determined various features, mainly negative.

No bo powiedzmy, że przy DDA ten zespół cech,

Well, let's say that with DDA, this set of traits,

to są cechy, które konwencjonalnie nazywamy tymi negatywnymi.

These are traits that we conventionally refer to as negative.

Tymi, które utrudniają nam życie.

Those that make our lives difficult.

No ale, żeby podać państwu przykład. I tobie.

Well, to give you an example. And to you.

Byłam otyłym dzieckiem.

I was an overweight child.

I śmiali się ze mnie, że jestem otyłym dzieckiem.

And they laughed at me for being an overweight child.

Nie jest łatwo, proszę mi wierzyć, być otyłym dzieckiem.

It's not easy, please believe me, to be an obese child.

I nie mówię, że przy kości. Naprawdę otyłym.

And I'm not saying that they're chubby. I'm really talking about being obese.

I to myślę, że generuje określone postawy w człowieku.

And I think it generates certain attitudes in a person.

I na przykład niską samoocenę, tak?

And for example low self-esteem, right?

Albo lęk przed odrzuceniem.

Or a fear of rejection.

No tak jak w DDA może generować

Well, just like in DDA, it can generate.

cały zespół cech, które pokrywają się.

a whole team of overlapping traits.

I akurat to są te dwie, tak?

And these are the two, right?

Lęk przed odrzuceniem i niska samoocena.

Fear of rejection and low self-esteem.

Z tymi, które generowane są na przykład przez bullying.

With those generated, for example, by bullying.

W dzieciństwie.

In childhood.

I teraz, ja nie wiem, czy na przykład moja niska samoocena

And now, I don't know if, for example, my low self-esteem

wypływa z faktu, że moi rodzice pili.

it stems from the fact that my parents drank.

Czy może z faktu, że wyśmiewano mnie, bo byłam grubym dzieckiem.

Maybe it has to do with the fact that I was ridiculed for being a chubby child.

No, czy twoim zdaniem to jest tak, że

No, do you think it's like this that

z cechami DDA, że no można wejść w taką trochę

with the traits of DDA, that you can kind of enter into a little bit

horoskopizację.

horoskopization.

Dokładnie tak.

Exactly so.

Że są cechy, ok, no ja czytam, nie wiem, ADHD, PTSD.

That there are traits, okay, well I'm reading, I don't know, ADHD, PTSD.

Dajcie mi coś do przeczytania, listę, to ja na pewno u siebie

Give me something to read, a list, so I definitely have it with me.

znajdę jakąś taką cechę.

I will find some trait like that.

Być może to jest po prostu zestaw zachowań dorosłych dzieci demokracji.

Perhaps it is just a set of behaviors of adult children of democracy.

Który po prostu u niektórych jest...

Which is simply in some people...

Transformacji.

Transformation.

Który po prostu u niektórych jest jednak bardziej intensywny,

Which is simply more intense in some people.

bardziej destrukcyjnie wpływający na życie, utrudniający.

more destructively affecting life, hindering.

Ja myślę, że to jest po prostu, stanowi jakieś podglebie dla nas, tak.

I think that it simply provides some groundwork for us, yes.

I potem co my z tym zrobimy, co zrobi z tym nasze życie,

And then what will we do with it, what will our life do with it,

w jakie relacje to wejdzie jakby z innymi zdarzeniami z naszego życia.

What relationships will this enter as other events in our lives occur?

Jak one tam się w tej glebie ułożą i co z tego wyrośnie,

How they will settle in that soil and what will grow from it,

no to to już jest właśnie wróżenie trochę.

Well, that's just a bit of fortune-telling.

Co z czego wynika i dlaczego tak było, a nie inaczej.

What results from what and why it was this way and not otherwise.

Ja przyznam, że drażni mnie trochę to nadużywanie,

I admit that the excessive use of it annoys me a bit.

nadużywanie tego pojęcia DDA.

the abuse of this concept of DDA.

Ja go absolutnie nie neguję.

I absolutely do not deny it.

Tutaj może zrobię taką gwiazdeczkę, tak.

Here, maybe I will make a little star, yes.

Znaczy ja uważam, że ono wielu osobom na pewno porządkuje świat.

I mean, I believe it definitely organizes the world for many people.

Pozwala poukładać sobie rzeczywistość.

It allows you to organize your reality.

To jest też taka kwestia zakotwiczenia w czymś.

This is also a matter of anchoring in something.

Być może przynależności, tak.

Perhaps belonging, yes.

Takiego poczucia, że o nie, jestem sama.

Such a feeling of, oh no, I'm alone.

Jestem częścią jakiejś grupy całkiem pokaźnej w naszym kraju.

I am part of a quite sizable group in our country.

Albo, że to nie moja wina, tylko to jest o tym, co mi zrobiono.

Or that it's not my fault, but it's about what was done to me.

Na przykład, tak.

For example, yes.

Znaczy to jakby cała masa...

It means like a whole bunch...

Cała masa pozytywów wynika z tego, że my to sobie nazwaliśmy, tak.

A whole lot of positives come from the fact that we named it that, yes.

I z tego, że nawet powstała ta lista cech,

And from the fact that this list of traits was even created,

do której ja przyznam, też czasem sięgam.

to which I admit, I sometimes reach as well.

Ale ważne jest, żeby pomyśleć sobie o tym,

But it is important to think about it,

że to nie jest cała rzeczywistość,

that this is not the whole reality,

tylko ta nazwa DDA opisuje wycinek tejże rzeczywistości.

only this name DDA describes a fragment of that reality.

Pewien wycinek.

A certain excerpt.

Czyli ja mam problem jakby z totalizowaniem trochę tego pojęcia.

So I have a bit of a problem with totally understanding this concept.

I może to też jest kwestia nieudanej terapii,

And maybe it's also a matter of unsuccessful therapy,

którą ja odbyłam.

which I undertook.

Zwykle chwalimy się tymi udanymi terapiami, prawda.

We usually boast about those successful therapies, right?

Rzadko się słyszy, że o, miałem taką beznadziejną terapię.

It's rarely heard that, oh, I had such a hopeless therapy.

A historia moja terapeutyczna jest taka,

My therapeutic story is like this,

że ja miałam ciąg głównie nieudanych terapii,

that I had a series of mostly unsuccessful therapies,

na które wydałam masę pieniędzy.

on which I spent a lot of money.

Zwydatkowałam też dużo czasu i energii.

I also spent a lot of time and energy.

I różnych, przeróżnych swoich zasobów.

And various, all kinds of their resources.

Dlaczego one się nie udawały?

Why did they not succeed?

Nie wiem, znaczy to wiesz,

I don't know, it means you know,

znaleźć dobrego terapeuta jest strasznie trudno.

Finding a good therapist is really hard.

Więc moim życzeniem, na przykład ja marzę o tym,

So my wish, for example, I dream of it,

i znowuż to nie jest przeciwko terapii,

and again this is not against therapy,

bo ja marzę o tym, żeby znaleźć sobie terapeuta,

because I dream of finding myself a therapist,

na którego jeszcze będzie mnie stać.

that I will still be able to afford.

Ale jest szalenie trudno znaleźć osobę

But it is incredibly difficult to find a person.

i kompetentną, i taką, z którą jesteśmy w stanie

and competent, and one that we are able to

nawiązać tego typu relacje, która,

establish this type of relationship, which,

inaczej, kto będzie w stanie do mnie przemówić.

Otherwise, who will be able to speak to me?

Którego słowa będą w stanie we mnie rezonować.

Which words will resonate with me?

Wydaje mi się, że to jest naprawdę bardzo, bardzo trudne.

I think this is really very, very difficult.

Ale ty próbowałaś terapii dla dorosłych dzieci alkohojków.

But you tried therapy for adult children of alcoholics.

Nie, ja próbowałam i terapii grupowej,

No, I have tried group therapy as well.

i indywidualnej, i takiej, i śmakiej.

both individual and such and such.

No naprawdę na różne terapie chodziłam.

Well, I've really been to different therapies.

Ale dlaczego o tym wspominam w kontekście tego DDA

But why do I mention this in the context of this DDA?

i tego, co mnie w nim drażni.

and what annoys me about him.

I że może to jest efekt nieudanej terapii.

And that this may be the result of unsuccessful therapy.

Bo raz trafiłam na terapeutkę,

Because once I came across a therapist,

która, trafiłam tam w związku właśnie

which, I ended up there in connection with

z zaburzonym postrzeganiem swojego ciała.

with a distorted perception of their body.

I ona moją właśnie taką niską samoocenę

And she has just such a low self-esteem of mine.

i bardzo duży krytycyzm,

and very high criticism,

względem siebie.

in relation to each other.

Cały czas jakby przycinała do tego szablonu DDA.

All the time she seemed to be fitting into that DDA template.

I ja wewnętrznie czułam, że to nie rezonuje ze mną.

And I internally felt that it does not resonate with me.

Że to jest coś innego.

That this is something different.

Że to skądś indziej wypływa.

That it comes from somewhere else.

Ale ona była tak zafiksowana na tym,

But she was so fixed on it,

że ponieważ ja jestem z rodziny,

that because I am from the family,

w której trzy bliskie mnie osoby piją.

in which three people close to me are drinking.

I że to musi się w związku z tym wiązać.

And it must be related to this.

Że mi mówiła, że ale to na pewno tak jest.

She told me that it must be so.

Tylko ty to wypierasz.

Only you are denying it.

I teraz argument wyparcia,

And now the argument of repression,

to jest taki wszechargument,

this is such an all-encompassing argument,

którego w ogóle nie da się odrzucić.

which cannot be rejected at all.

No bo jak ja mam z tym polemizować?

Well, how am I supposed to argue with that?

Czyli nawet nie wiesz, czy tak jest.

So you don't even know if that's the case.

Jak to sprawdzić? Przecież ja sobie nie sprawdzę z morfologii,

How can I check that? After all, I can't check it myself with morphology,

czy ja to wyparłam, czy nie.

Did I repress it, or not?

To jest kwestia jakby decyzji.

This is a matter of a decision.

No więc właśnie. A ja wewnętrznie czułam,

So that's it. And I felt it internally,

że owszem, bardzo wiele aspektów mojego życia

that indeed, many aspects of my life

łączy się z tym piciem rodziców i dziadka.

It connects with the drinking of the parents and grandfather.

Ale ten jeden czułam, że nie.

But I felt that this one was different.

Czułam, że ja po prostu nie rozwiążę tego problemu,

I felt that I just wouldn't solve this problem.

odwołując się do tej przeszłości,

referring to this past,

którą wspomniałam.

which I mentioned.

Do tej przeszłości,

To this past,

którą wskazywała mi terapeutka.

which my therapist pointed out to me.

Czułam, że nie? Jak to jest?

I felt that it wasn't? What is it like?

No po prostu czułam, że nie. Nie jestem w stanie tego...

I just felt that no. I can't do that...

Czułam, że to nie jest to.

I felt that it wasn't it.

I ta terapia trwała bardzo długo.

And this therapy lasted a very long time.

Znaczy bardzo długo. No trwała około roku.

It means a very long time. Well, it lasted about a year.

I to był rok takiego mówienia mi,

And that was the year of such speaking to me,

że ja coś wyparłam, a ja mówiłam, że nie.

that I suppressed something, and I said that I didn't.

W końcu uznałam,

Finally, I acknowledged,

że może tak.

that maybe so.

I wchodziły tam jakieś różne metody

Various methods were being introduced there.

tego, żeby odgrzebać to z mojej głowy.

to dig it out of my head.

Ale cały czas to nie rezonowało.

But all the time, it didn't resonate.

To się po prostu przekładało na to,

It simply translated to this,

że nie pomogło mi to w rozwiązaniu

that it didn't help me in solving it

swojego stosunku do siebie.

your attitude towards yourself.

Potem ułożyłam się ze sobą

Then I came to terms with myself.

zupełnie swoimi metodami.

completely in their own ways.

I w pewnym sensie wyszło na moje.

And in a way, it turned out in my favor.

To znaczy czas zweryfikował,

That means time has verified.

że faktycznie miałam rację.

that I was indeed right.

Bo dziś już nie czuję tak, jak wtedy czułam.

Because today I don't feel like I felt back then.

I nie uważam nadal,

And I still don't think so,

że to wypływa

that it flows out

z picia moich rodziców.

from drinking my parents.

Natomiast w tym postrzegam dosyć duży

However, I see quite a large thing in this.

problem i kłopot.

problem and trouble.

Właśnie taki,

Just like that,

że ta cecha,

that this feature,

która nie mogłaby wypływać z tego,

that could not stem from this,

ale w moim konkretnym przypadku

but in my specific case

wypływała z czegoś innego,

it originated from something else,

bo my składamy się z czegoś więcej,

because we are made up of something more,

niż tylko picia naszych rodziców.

than just drinking our parents'.

I tyle.

And that's it.

Natomiast też bardzo rezonuje we mnie

However, it also really resonates with me.

to, co powiedziała kiedyś Joanna Fliss

what Joanna Fliss once said

w jednym z wywiadów.

in one of the interviews.

Że ona zachęca ludzi

That she encourages people.

do tego, aby myśleli o DDA

to think about DDA

w kategoriach,

in the categories,

że wykazuje pewne cechy DDA,

that it exhibits certain traits of Adult Children of Alcoholics (ACA),

a nie jestem DDA.

And I'm not an adult child of alcoholics (DDA).

I

I

ja się z tym zgadzam po prostu.

I simply agree with that.

No bo tym też,

Well, because of that too,

tak jak każdą inną taką diagnozą,

just like any other diagnosis,

można

it is possible

usprawiedliwiać

to justify

wiele rzeczy w swoim życiu.

many things in your life.

Można się w swojej diagnozie

You can be in your diagnosis.

też tak ukokosić bardzo.

I also want to get very cozy like that.

I tak jak ja

And just like me

staram się cały czas myśleć,

I try to think all the time,

że ja nie jestem swoją depresją.

that I am not my depression.

Po prostu mam zaburzenia depresyjne.

I simply have depressive disorders.

Nie jestem czymś, nie jestem lękiem.

I am not something, I am not fear.

Po prostu mam zaburzenia lękowe.

I simply have anxiety disorders.

Ale znam też historię,

But I also know the story,

i ty na pewno znasz historię,

and you definitely know the story,

że właśnie dorastanie

that it's just growing up

i dzieciństwo

and childhood

i dojrzewanie w domu alkoholowym

and growing up in a household with alcohol abuse

jest taką główną

is such a main one

uzasadnieniem

justification

wszystkich problemów.

all problems.

No tak, i właśnie wydaje mi się, że ta terapeutka

Well, it seems to me that this therapist

bardzo próbowała mnie tam

she tried very hard to get me there

zepchnąć w te rewiry.

push into these areas.

A ja czułam, że tak być nie powinno.

And I felt that it shouldn't be like this.

I owszem, tak, spotykam się

Yes, indeed, I am meeting.

z tym często.

with this often.

Miałam po wydaniu Mireczka

I had it after releasing Mireczek.

bardzo dużo listów.

a lot of letters.

I część z nich

And part of them

właśnie w ten sposób myślała o sobie

this is exactly how she thought about herself

teraz, tak, że

now, so that

a, życie mi nie wyszło, bo mój tata pił.

Ah, my life didn't turn out well because my dad drank.

No ale przecież coś się też innego zdarzyło

But something else happened as well.

w tym życiu.

in this life.

Plus mamy też wpływ na to,

Plus we also have an influence on that,

co my zrobimy ze swoim.

What will we do with our own?

Więc jakkolwiek uważam,

So however I think,

że to jest naprawdę szalenie

that it is really crazy

ważne,

important,

że my używamy tej kategorii.

that we use this category.

Zastrzegamy tę grupę społeczną osób,

We reserve this social group of people,

które dorastały w rodzinie

which grew up in a family

z alkoholem albo z zaburzeniami.

with alcohol or with disorders.

To też warto może powiedzieć, że

It might be worth mentioning that

dorastanie w rodzinie, w której się pije,

growing up in a family where drinking occurs,

nie jest równoznaczne z

is not equivalent to

tym, że się potem będzie wykazywać cechy DDA.

that it will later exhibit features of being a child of an alcoholic.

Bo może

Because maybe

zdarzyć się tak, i zdarza się tak czasem,

it happens like this, and sometimes it happens like this,

że osoby

that people

dorastają w domu, w której pije matka

They grow up in a home where the mother drinks.

lub ojciec, ale potem

or father, but later

udało im się wykształcić postawy

They succeeded in developing attitudes.

życiowe, które są,

life, which are,

proszę wziąć to w cudzysłów, zdrowe.

please take this in quotation marks, healthy.

Mówię w cudzysłów, bo znowuż

I'm using quotation marks because again

to jest takie jakieś totalne pojęcie,

it is such a total concept,

którego ja się trochę boję.

whom I am a little afraid of.

Zdrowe, chore, normalne, nienormalne,

Healthy, sick, normal, abnormal,

nie lubię tych pojęć.

I don't like these concepts.

No ale powiedzmy, że dla

Well, let's say that for

jasności rozmowy

clarity of conversation

użyję tego terminu.

I will use this term.

Więc

So

to nie są jakby zjawiska tożsame.

These are not exactly the same phenomena.

Tobie się udało

You succeeded.

te zdrowe postawy wykształcić,

to develop these healthy attitudes,

czy u ciebie ta babcia to był ten zdrowy dorosły?

Was that grandmother of yours the healthy adult?

Ta babcia był zdrowym dorosłym

This grandma was a healthy adult.

do pewnego momentu,

up to a certain point,

ale

but

nie wiem, mam dużo bardzo niezdrowych

I don't know, I have a lot of very unhealthy ones.

też swoich cech, czyli na przykład

also of their own traits, such as for example

cierpię na nerwicę lękową i teraz znowuż

I suffer from anxiety disorder and now again.

czy to było spowodowane piciem

Was it caused by drinking?

rodziców, czy nie, nie wiem. Natomiast

whether it is parents or not, I don't know. However,

wiem, że

I know that

DDA faktycznie stanowi całkiem

DDA actually constitutes quite a

niezłe podglebie dla różnych zaburzeń.

A decent breeding ground for various disorders.

Być może akurat moja

Maybe it's just mine.

nerwica lękowa wypływa z tego.

Anxiety neurosis stems from this.

Ale też

But also

jestem bardzo rezylientna.

I am very resilient.

I to jest coś takiego dobrego,

And this is something so good,

co sobie wzięłam ze swojego dzieciństwa.

what I took from my childhood.

Oczywiście, to może...

Of course, it can...

Jak to zrobiłaś? Bo to jest niesamowite.

How did you do it? Because it's amazing.

Ja nie wiem, czy to jest takie niesamowite.

I don't know if it's that amazing.

Mi się wydaje, że po prostu my się tak bardzo koncentrujemy

I think that we simply concentrate so much.

na tych właśnie znowuż konwencjonalnie

on these just again conventionally

nazywanych negatywnymi cechach

called negative traits

tego zespołu, że nie widzimy

of this team, that we do not see

jakby też tych pozytywnych

as if also those positive ones

stron, które możemy sobie wygrzebać,

sites that we can dig up for ourselves,

wyciągnąć z tego dzieciństwa.

to pull out from this childhood.

Mi się wydaje, że więcej niż mniej osób,

I think there are more people than less.

które dorastały w takich domach

that grew up in such homes

przez sam fakt, że istniejemy

by the mere fact that we exist

jest rezylientnych.

They are resilient.

Tak, no zdarzają się też takie

Yes, those do happen too.

sytuacje, że

situations in which

ale jak to ktoś wychował się w domu alkoholowym

but how can someone grow up in a household with alcoholism

i potem radzi sobie w życiu?

And then does he/she manage in life?

Jak on sobie radzi, jak on się wychował w domu alkoholowym,

How does he cope, having been raised in an alcoholic home?

a ktoś inny sobie nie radzi?

And someone else is not managing?

Tak jak powiedziałaś, to wcale

Just as you said, it's not at all.

nie jest 100%.

it's not 100%.

To nie jest taki gwarant, że

It's not such a guarantee that

no nie wiem, 5 z 10

Well, I don't know, 5 out of 10.

to minimum weźmiesz z tych cech

you will take at least from these features

i poniesiesz w dalsze życie.

and you will carry it into the further life.

Ale czy to zmienia

But does it change anything?

sposób,

way,

w jaki ty

what about you

leczysz, oswajasz się,

you heal, you become accustomed,

z twoją nerwicą lękową,

with your anxiety disorder,

to, że po prostu ona jest?

that she simply exists?

Albo, że wynika

Or that it results.

z tego, że jesteś z domu alkoholowego?

Is it because you come from an alcoholic family?

Czy to coś zmienia?

Does it change anything?

Nie mam pojęcia, bo nie znam właśnie

I have no idea, because I don't know exactly.

tego ciągu przyczynowo-skutkowego tu.

this chain of causality here.

Tylko właśnie, czy w terapii jakby,

Just the thing is, in therapy, like,

żeby wygrać z lękiem, to trzeba się

to overcome fear, one must

też z lękiem mierzyć, oswajać i tak dalej.

also to face fear, tame it, and so on.

I z jakiej on jest przyczyny,

And what is the reason for it,

to chyba, jeżeli chodzi o

"That's probably, when it comes to"

sposób leczenia, nie wiem, czy jest jakaś

a way of treatment, I don't know if there is any

różnica.

difference.

Natomiast wiem, że jakbym trafiła na niej

However, I know that if I came across it.

kompetentną osobę, która by mnie prowadziła.

a competent person to guide me.

To by cię wciskała dalej.

She would keep pushing you further.

Choćby przez wybór

Even through choice

metody terapeutycznej,

therapeutic method,

bo przy nerwicy lękowej

because of anxiety disorder

fajnie sprawdzają się narzędzia

The tools work great.

terapii poznawczo-behawioralnej.

cognitive-behavioral therapy.

Czyli takiej, która nie do końca

So one that is not entirely.

jest nastawiona na...

is focused on...

Nie ma w niej tego wychyłu w przeszłość,

There is no tilt towards the past in it,

o tak powiem. Tylko mamy tu i teraz

Oh, I will say it. We only have here and now.

problem i tu i teraz go rozwiązujemy.

The problem is being solved here and now.

I gdybym

And if I would

teraz trafiła na kogoś, kto proponuje

now she has come across someone who proposes

mi jakieś metody

we have some methods

pracy z tym, opierające

work with this, based on

się na analizie

on the analysis

tego, że coś mi się

that something is happening to me

przyśniło 30 lat temu, no nie wiem, czy to

I dreamed 30 years ago, well I don't know if it

by było efektywne. O, w ten sposób powiem.

to be effective. Oh, I will say it this way.

A jak teraz ze swoją nerwicą lękową

And how is it now with your anxiety disorder?

sobie żyjesz?

Are you living for yourself?

No tak, tak. Pod kontrolą? Tak.

Well, yes. Under control? Yes.

Żyję sobie lepiej od kiedy znalazłam dobrego psychiatry

I live better since I found a good psychiatrist.

z kolei. Każdemu polecam.

On the other hand. I recommend it to everyone.

Znalezienie psychiatry

Finding a psychiatrist

i nie wstydzę... I w ogóle,

and I am not ashamed... And at all,

to jest dopiero obarczone.

this is just burdened.

Mam kolegę, słuchajcie, który napisał

I have a friend, listen, who wrote

książkę o nerwicy lękowej. I ta książka

a book about anxiety neurosis. And this book

się nieźle sprzedaje. Ma niesamowity

sells quite well. It has an amazing

odzew w internecie.

response on the internet.

Natomiast na targach książki

However, at the book fair

nie było do niego nikogo.

There was no one for him.

I my się tak zastanawialiśmy. Kurczę, dlaczego tak jest?

We were wondering. Gosh, why is it like that?

I wydaje mi się, że dopiero tutaj

And I think that only here

ludzie odczuwają wstyd, że cierpią

People feel ashamed that they are suffering.

właśnie na nerwicę lękową. W ogóle, że

especially for anxiety disorder. In general, that

cierpią na jakąkolwiek chorobę leczoną przez psychiatrę.

suffer from any illness treated by a psychiatrist.

Ale wydaje mi się, że na przykład depresja jakoś się jeszcze pojawia

But it seems to me that, for example, depression still appears somehow.

w przestrzeni medialnej.

in the media space.

Ale a, mówimy coraz częściej.

But we're talking more and more often.

Natomiast

On the other hand

przyznać się do nerwicy lękowej,

to admit to anxiety disorder,

no to to już jakoś tak dziwnie brzmi.

Well, that sounds kind of strange now.

Czy to waria? A wy powiedziałeś słowo przyznać, nie?

Is this a variation? And you said the word admit, right?

Przyznać, tak, tak, przyznać.

Admit, yes, yes, admit.

Absolutnie. Do winy jakiejś. Absolutnie.

Absolutely. To some guilt. Absolutely.

Ja sobie uświadomiłam to właśnie na tych targach książki.

I realized this precisely at the book fair.

Kiedy zobaczyłam tę mizerną

When I saw this miserable one

kolejeczkę do niego, która

a line to him, which

kompletnie nie przekładała się na

completely did not translate to

odbiór tej książki jakby

the reception of this book is like

na przykład w sieci.

for example on the network.

Dostałaś

You got it.

po głowie też za książkę?

"Are you also going to hit me over the head for the book?"

Trochę dostałam,

I got a little.

ale muszę przyznać, że nie tak bardzo.

but I have to admit, not that much.

Myślałam, że będzie gorzej.

I thought it would be worse.

I repertuar argumentów

And the repertoire of arguments

był taki właśnie,

it was just like that,

że

that

polska rodzina,

Polish family,

że niszczę rodzinę polską.

that I am destroying the Polish family.

Uczci ojca swego i matkę swoją przede wszystkim złamałaś.

You have primarily broken the command to honor your father and your mother.

Tak, tak, ale to tak kompletnie mnie nie obchodziło,

Yes, yes, but I completely didn't care about it.

że naprawdę

that really

zupełnie mnie to nie obeszło.

I didn't care at all.

Bardziej mnie obchodziły, ale to znowu

I cared more, but here we go again.

przemawiam pewnie z pozycji takiej lękowej,

I am probably speaking from a position of fear.

bardziej

more

dotykały mnie komentarze,

the comments touched me,

że to jest źle napisane na przykład.

that it is poorly written, for example.

Jeżeli ktoś taki wystosował,

If someone like that has issued,

to było dla mnie bardziej bolesne niż,

it was more painful for me than,

że tam coś z tą polską

that something is going on with Poland there

rodziną robię, bo to kompletnie mnie

I do it for my family, because it completely...

nie interesuje.

I’m not interested.

A jak to jest właśnie, mając

And how is it, having...

zaburzenia lękowe,

anxiety disorders,

zmagając się z lękami,

struggling with fears,

no opublikować coś?

What to publish?

Koszmar.

Nightmare.

Jak to jest wydać książkę? Jest to koszmar.

What is it like to publish a book? It's a nightmare.

Najgorsza rzecz na świecie. Ta rozmowa też jest koszmarem.

The worst thing in the world. This conversation is also a nightmare.

Wszystkie sesje zdjęciowe

All photo sessions

są koszmarem. W ogóle całe moje życie

they are a nightmare. My whole life in general.

zawodowe jest koszmarem.

Professional life is a nightmare.

Patrząc z perspektywy właśnie

Looking from that perspective.

tego mojego zaburzenia.

my disorder.

No ale cóż, staram się je

Well, what can I say, I'm trying to eat them.

po prostu jakoś kiełznać.

Just somehow rein it in.

I przynosi mi to dużą satysfakcję. Być może,

And it brings me great satisfaction. Perhaps,

gdybym go nie miała, to bym nie miała takiej też frajdy

If I didn't have it, I wouldn't have such fun either.

z tego. A czy to jest też trochę tak,

from this. And is it also a bit like this,

że właśnie idzie się w te

that you are just going in these

reflektory, albo się

headlights, or you

wybiera taki zawód,

chooses such a profession,

w którym będzie ta

in which will be that

potrzeba docenienia, akceptacji?

A need for appreciation, acceptance?

Właśnie tutaj się ścierają jakieś dwie rzeczy.

Right here, two things are clashing.

Bo z jednej strony ja mam bardzo silną potrzebę

Because on one hand, I have a very strong need

akceptacji, a z drugiej mam ogromny

acceptance, and on the other hand I have a huge

lęk przed odrzuceniem. W związku z czym

fear of rejection. In connection with what

i chyba większy ten drugi, niż

and probably the second one is bigger than

ten pierwszy.

the first one.

I wiesz, ja tak cały czas lawiruję.

And you know, I'm always maneuvering like that.

Czy dobrze robię, czy źle robię.

Am I doing the right thing or am I doing the wrong thing?

Bo z jednej strony najgorszym

Because on the one hand, the worst...

scenariuszem życiowym dla mnie jest to,

the life script for me is that,

że ja się staję osobą sławną.

that I am becoming a famous person.

Nie mogę sobie wyobrazić nic bardziej

I can't imagine anything more.

koszmarnego,

nightmarish,

niż

than

nie wiem, niż jacyś paparazzi,

I don't know, than some paparazzi,

którzy by za mną biegali.

who would run after me.

Albo jakieś miliony komentarzy. Tak, że się ludzie patrzą,

Or maybe some millions of comments. So that people are looking,

że ludzie komentują. No koszmar.

that people are commenting. What a nightmare.

A z drugiej strony

And on the other hand

moja praca wystawia mnie trochę

My job exposes me a bit.

na ocenę.

for the grade.

I to jest dla mnie bardzo, bardzo

And this is very, very important to me.

trudne. No ale sama ją wybrałam.

It's hard. But I chose it myself.

I nie doszłam

And I didn't reach.

jeszcze do tego, dlaczego tak jest.

even to that, why it is so.

Nie wiem. Ale poszukujesz tej odpowiedzi?

I don't know. But are you searching for that answer?

Tak, poszukuję tej odpowiedzi.

Yes, I am looking for that answer.

Dlatego, że mniej więcej

Because approximately

pięć razy do roku wycofuję się z tej pracy.

Five times a year, I withdraw from this job.

Którą wykonuję.

Which I am performing.

I zaczynam szukać nerwowo

And I start searching nervously.

kierunków studiów, na które mogłabym

fields of study that I could

się zapisać, żeby tylko właśnie się

to sign up, just to actually do it

zniknąć z tej przestrzeni, powiedzmy,

disappear from this space, let's say,

nie powiem, że publicznej,

I won't say that it's public,

ale zniknąć z mediów. No ale opowiadałaś

but to disappear from the media. But you were telling.

w jednym z podcastów, że nawet do szkoły

In one of the podcasts, that even to school.

ogrodniczej się zapisałaś. Tak.

You signed up for horticulture. Yes.

I tam, pamiętam, prowadzący Jurek zwrócił ci uwagę.

And there, I remember, the host Jurek pointed it out to you.

No ale dobra, twój ogród też ktoś przyszedłby, ocenił.

Well, alright, someone would also come to assess your garden.

Tak, no tak.

Yes, that's right.

W dobie internetu to się teraz już

In the age of the internet, that has now become...

wszystko oceni. Ja sobie kompletnie z tym nie radzę.

Everything will be assessed. I can't handle it at all.

Ale ta ocena jest... Absolutnie sobie nie radzę z oceną.

But this grade is... I absolutely can't handle the evaluation.

Tak, ale skala tej oceny byłaby mniejsza.

Yes, but the scale of this assessment would be smaller.

No tak, tak, tak. No bo ja nie każdego wpuszczę

Well, yes, yes, yes. Well, I won't let just anyone in.

do swojego domu, a tutaj jednak

to your home, but here however

ludzie kupujący moją książkę,

people buying my book,

no nie mam kontroli nad tym,

I don't have control over this,

kto ją kupi. Natomiast

who will buy it. However

nie znoszę

I can't stand it.

używania takich jakichś górnolotnych

using some sort of lofty ones

słów w stylu pasja,

words in the style of passion

ale ja po prostu bardzo lubię pisać.

but I just really like writing.

I nie umiem sobie wyobrazić,

And I can't imagine,

że nagle z tego rezygnuję, dlatego, że się

that I suddenly give up on this because I

tego boję.

I'm afraid of this.

No więc znajduję jakieś swoje

So I find some of my own.

sposoby, żeby to kiełznać. Podam ci

ways to rein it in. I'll give you

przykład. Jednym...

example. One...

Ja przez lata, i trudno jest

I for years, and it's hard.

w to uwierzyć, ale jest to prawda, bałam

I can't believe it, but it's true, I was scared.

się windy do tego stopnia, że na siódme

the elevators to such an extent that on the seventh

piętro wnosiłam rower górski na plecach.

I was carrying a mountain bike on my back up the stairs.

Nie byłam w stanie pojechać windą.

I was unable to take the elevator.

I...

I...

Coś się stało w tej windzie kiedyś?

Did something happen in this elevator once?

Nie, nigdy nic się nie stało w windzie.

No, nothing ever happened in the elevator.

Nie lubię tracić kontroli.

I don't like losing control.

Nie jeżdżę na wrotkach, nartach.

I don't roller skate or ski.

Na niczym, po prostu

On nothing, simply.

na czym w stu procentach nie jestem w stanie

I am not able to do it one hundred percent.

zapanować. A latanie?

to take control. And flying?

Bardzo duży problem to był.

It was a very big problem.

Jak już siadam, to już nastawiam się,

As soon as I sit down, I already prepare myself,

że zginę, więc po prostu czekam.

that I will die, so I am just waiting.

Ale nie ginę.

But I am not dying.

Ja też zawsze, zawsze już też

Me too, always, always now too.

obmyślam jakieś plany pogrzebowe swoje.

I'm devising some funeral plans for myself.

I wysyłam już w myślach

And I am already sending it in my thoughts.

smsy tam bliskim, których nie ma akurat

texts to those close to you who are not currently there

ze mną, co ja tam bym chciała, żeby było.

with me, what I would like there to be.

Kiedy samolot jednak spadnie.

When the plane will eventually crash.

Natomiast on faktycznie jeszcze nigdy nie

However, he has actually never…

spadł. Tak samo z windą. Natomiast

It fell. The same with the elevator. However,

w mojej głowie ta winda była gorsza chyba niż

In my head, that elevator was probably worse than

samolot. No i nagle,

airplane. And suddenly,

z rządzeniem losu, samolotem doleciałam

I reached my destination thanks to the whims of fate and the airplane.

do kraju, w którym jest budynek

to the country where the building is

o,

o,

który ma 101 pięter.

which has 101 floors.

No i wszyscy

Well, everyone.

wchodzą, znaczy wjeżdżają

they are entering, meaning they are driving in

windą, jedną z najszybszych zresztą na świecie,

by elevator, one of the fastest in the world,

na szczyt tego budynku, podziwiać

to the top of this building, to admire

panoramę miasta. No ja nie byłam

the city skyline. Well, I wasn't there.

w stanie tego zrobić, bo się tak strasznie tego bałam.

I was unable to do it because I was so terribly afraid of it.

I

I

w pewnym momencie, ponieważ byłam tam długo,

At a certain moment, because I had been there for a long time,

dowiedziałam się,

I found out,

że jest organizowany konkurs

that a competition is being organized

wbiegania

running in

na to 101 piętro.

to the 101st floor.

Zapisałam się do tego konkursu i stwierdziłam, że może

I signed up for this competition and I thought that maybe

w ten sposób

in this way

zobaczę tę panoramę. No i

I will see this panorama. Well, and

wbiegłam. Był to bardzo

I ran in. It was very

trudny bieg, ale poszło mi całkiem nieźle.

It was a difficult run, but I did quite well.

Muszę powiedzieć, że moja drużyna zajęła czwarte miejsce.

I must say that my team came in fourth place.

To był zespołowy bieg. Mimo, że

It was a team run. Even though

kompletnie wtedy nie uprawiałam żadnych sportów.

I wasn't doing any sports at that time.

No ale tak się zawzięłam, że wbiegłam.

But I got so determined that I ran in.

I wydaje mi się, że z moją pracą trochę jest jak

And it seems to me that my work is a bit like

z wbieganiem na to 101 piętro. W sensie,

with running up to the 101st floor. I mean,

że ja się zawezmę i znajdę jakiś

that I will be determined and find something

sposób na to, żeby ten swój lęk, tę swoją

a way to deal with this fear of yours, this your

windę obejść, pokonać i dotrzeć

to bypass the elevator, overcome it, and reach

tam, gdzie chciałabym dotrzeć.

there, where I would like to get.

Natomiast wybieram pewnie

However, I choose confidently.

jakieś niestandardowe ścieżki

some non-standard paths

w realizacji swoich

in the implementation of their

planów, no. Niestandardowe

plans, no. Non-standard

według norm? Niestandardowe według

according to the standards? Non-standard according to

norm. Nienormalne, tak? Tak, tak. Nie do końca

norm. Unnormal, right? Yes, yes. Not completely.

normalne. Czego ci życzyć?

Normal. What can I wish you?

Dobrego

Good.

terapeuty.

therapist.

I chyba życzyć

And I suppose to wish.

tego, żebym

that I should

właśnie okiełznała te

she just tamed them

swoje lęki i z jakąś

your fears and with some

większą radością podchodziła do

she approached with greater joy to

przemiery na przykład swojej kolejnej książki.

measurements, for example, of your next book.

To tego bym bardzo sobie życzyła.

I would really wish for that.

Proszę bardzo, mówisz masz. Dziękuję.

Here you go, you have what you asked for. Thank you.