Lama Rinczen - Pogląd o naturze Buddy, cz. 4

Wczoraj rozpoczęliśmy dyskusję, nauki o wrodzonej naturze Buddy,

Yesterday we started a discussion about the inherent nature of the Buddha.

Tathagata Garba, i myślę, że tak, zdefiniowaliśmy co to jest,

Tathagata Garba, and I think that yes, we have defined what it is.

zdefiniowaliśmy fakt, że ona zawiera się w umysłach każdej czujących istot

we have defined the fact that it resides in the minds of every sentient being

i jest zakryta zaciemnieniami. Mówiłem, że jest w tym jeszcze jeden punkt,

and it is covered with curtains. I said that there is one more point to it,

który powinno się dobrze zrozumieć i który nie jest taki łatwy, oczywisty.

which should be well understood and which is not so easy, obvious.

To już jakoś było wspominane, ale chciałbym jeszcze raz uwypuklić.

It has already been mentioned somehow, but I would like to emphasize it once again.

Otóż już nawet w drugim obrocie koendarmy Budda nauczał, że cokolwiek się przejawia,

Well, even in the second cycle of the Buddha's teachings, he taught that whatever manifests,

cokolwiek może być postrzegalne i to, jak mówimy,

whatever can be perceived and how we speak,

przejawia się, to mamy na myśli zarówno zjawiska samsary, jak i nirwany.

It manifests itself, we mean both the phenomena of samsara and nirvana.

Czyli kiedy umysł jest w ułudzie i postrzega to, co się przejawia,

So when the mind is in illusion and perceives what manifests,

tak jakby było jakimś odrębnym, niezależnym bytem i wytwarzamy sobie poczucie,

as if it were some separate, independent entity and we create a sense of ourselves,

że istnieje jakiś ja postrzegający te zjawiska i tkwimy w tym złudzeniu,

that there is some perceiving 'I' experiencing these phenomena, and we are caught in this illusion,

w tej ułudzie i złudzeniu. Złudzeniu, bo nie ma samoistnych,

in this illusion and delusion. Delusion, because there are no self-sufficient,

realnych zjawisk, które by były różne od umysłu.

real phenomena that would be different from the mind.

A kiedy uwolnimy się od ułudy, to nie jest tak, że pozostaje takie puste,

And when we free ourselves from illusion, it’s not that there remains something empty,

nihilistyczne nic, tylko przejawiają się wszystkie właściwości Buddy,

nihilistic nothing, only all the qualities of the Buddha manifest.

które od zawsze są zawarte w tej esencji, w tej naturze umysłu.

which have always been contained in this essence, in this nature of the mind.

Wszystkie właściwości Buddy też nie pochodzą skąd inąd,

All the qualities of the Buddha do not come from elsewhere,

też nie rozgrywają się nigdzie indziej, jak tylko w umyśle, są przejawem umysłu.

They do not unfold anywhere else but in the mind, they are a manifestation of the mind.

Dlatego mówimy, że wszystkie...

That's why we say that all...

Wszystkie właściwości buddy też nie pochodzą skąd inąd,

All the properties of the Buddha do not come from anywhere else,

ale wszystkie zjawiska samsary i nirwany są przejawem umysłu.

But all phenomena of samsara and nirvana are manifestations of the mind.

To znaczy nie ma nic, co byłoby różne od umysłu,

That means there is nothing that is different from the mind,

które w swojej prawdziwej istocie naprawdę jest niczym innym niż naturą Buddy.

which in its true essence is really nothing other than the nature of Buddha.

Określamy to różnymi słowami.

We define it with different words.

Możecie w podręcznikach buddyjskich, w tekstach buddyjskich

You can find in Buddhist manuals, in Buddhist texts.

znaleźć takie określenie jak na przykład kam,

find such a term as, for example, "kam,"

niesamowicie trudne do przetłumaczenia na polski,

incredibly difficult to translate into Polish,

datu w sanskrycie, bo to ma wiele, wiele różnych znaczeń,

"date in Sanskrit, because it has many, many different meanings,"

ale w tym kontekście to oznacza tak jakby

but in this context, it means as if

coś takiego pierwotnego, z czego wszystko pochodzi.

something primordial, from which everything originates.

Dlatego próbują to tłumaczyć jako pierwiastek.

That's why they try to explain it as an element.

Czasem jest nazywane sabyn, czyli nasiono.

Sometimes it is called sabyn, meaning seed.

Czasem jest nazywany esencja, czy też natura Buddy,

Sometimes it is called the essence or nature of the Buddha.

tata gata garba w sanskrycie, czy desinning potępa po tybetańsku.

Dad is a cat, garba in Sanskrit, or desinning is a scold in Tibetan.

Czasem jest nazywane, może nie będę przechodził przez wszystkie synonimy,

Sometimes it is called, maybe I won’t go through all the synonyms,

ale w każdym razie jest umysł sam w sobie,

but in any case, there is a mind in itself,

jest tym, z czego wszystko pochodzi.

It is that from which everything originates.

A jednak zaciemnienia, czyli ta ułuda, to złudzenie,

And yet the dimming, that illusion, is an illusion,

o którym mówimy.

about which we are talking.

Otyczne lgnięcie, wypływające z tego emocjonalne splamienia,

Obese clinginess, stemming from these emotional stains,

mimo że nie rozgrywają się nigdzie indziej,

even though they do not take place anywhere else,

nie rozgrywają się gdzieś poza umysłem,

they do not take place somewhere outside the mind,

nie są czymś różnym od tej czystej esencji,

they are nothing different from this pure essence,

a jednak nie brudzą jej.

but they do not dirty her.

I to jest taki punkt, który w pierwszej chwili jest niełatwy do zrozumienia.

And this is a point that is not easy to understand at first.

Że one nie są jakimiś realnymi bytami,

That they are not some real entities,

które są czymś innym od umysłu.

that are something other than the mind.

Od umysłu.

From the mind.

Są umysłu, są w umyśle, a jednak nie zanieczyszczają tej czystej esencji,

They are of the mind, they are in the mind, and yet they do not contaminate this pure essence,

tejże natury Buddhy.

of that very nature of the Buddha.

To jest właśnie ten punkt, na który trzeba zwrócić uwagę.

This is exactly the point that needs to be noted.

I to, w jaki sposób ta natura Buddhy jest zawarta w umysłach wszystkich istot,

And thus, how this nature of the Buddha is contained in the minds of all beings,

jest zobrazowane przez, wczoraj wspominaliśmy o tym,

is illustrated by, yesterday we mentioned this,

przez tych klasycznych dziewięć przykładów, które Budda podał w Tathagatagarbha Sutra.

through those classic nine examples given by the Buddha in the Tathagatagarbha Sutra.

I które są, już wspominałem, ale przypomnę, powtórzone na przykład w tekście,

And which are, I have already mentioned, but I will remind you, repeated for example in the text,

który nazywa się Mahayana Uttara Tantra Siastra,

which is called Mahayana Uttara Tantra Shastra,

czyli traktat o tej najwyższej ciągłości w Mahayanie.

So the treaty on this supreme continuity in Mahayana.

Czyli właściwie traktat ukazujący naturę Buddhy.

So, it is essentially a treaty that reveals the nature of the Buddha.

Po tybetańsku być może wam się obiło o uszy w takim żargonie naszym klasztornym szkoły,

In Tibetan, you may have heard it in such jargon in our monastic school.

szkoły Kagyu, wszyscy mówią Gyulama, Gyulama.

Kagyu schools, everyone says Gyulama, Gyulama.

Gyu znaczy ciągłość Lama najwyższa.

Gyu means the continuity of the highest Lama.

Gyu znaczy nieprzewyższalna ciągłość.

Gyu means unparalleled continuity.

W tym traktacie też opisane jest te dziewięć przykładów.

This treaty also describes these nine examples.

I ponieważ, jeszcze teraz przed wykładem zastanawiałem się na czym się skupić podczas tego spotkania,

And because even now, before the lecture, I was wondering what to focus on during this meeting,

bo nie będziemy w stanie przedstawić wszystkich nauk, jakie istnieją na temat natury Buddhy.

because we will not be able to present all the teachings that exist about the nature of the Buddha.

I czy wspomnieć tylko o kilku spośród tych dziewięciu przykładów,

And should I mention just a few of these nine examples,

a powiedzieć też jakie są właściwości Buddhy, co się przejawia, jak się usłyszy,

And also to say what the properties of the Buddha are, how they manifest, when one hears them.

jak się przejawia, jak się usunie wszystkie te zaciemnienia.

how it manifests, how to remove all these obscurations.

Ale tutaj koleżanka zaproponowała, wszystko będzie na ciebie, zrzucam odpowiedzialność,

But here my colleague suggested, everything will be on you, I'm passing the responsibility.

że skoro się wspomniało, że będzie dziewięć przykładów, dobra, niech będzie dziewięć przykładów.

Since it was mentioned that there will be nine examples, fine, let there be nine examples.

Pierwszy z tych przykładów jest taki, że natura Buddhy jest zawarta w czujących istotach

The first of these examples is that the nature of Buddha is contained in sentient beings.

w taki sam sposób, jak gdyby na przykład w pąku, pączek, w pąku kwiatu lotosu

in the same way as, for example, in a bud, a doughnut, in the bud of a lotus flower

wyhodowany był posąg Buddhy.

A statue of Buddha was grown.

Ktoś, kto przechodzi, nie wiem w jaki sposób wyhodować taki kwiat,

Someone who passes by, I don't know how to grow such a flower.

który wewnątrz pąku miałby tenże posąg, w każdym razie ktoś zwyczajny,

which inside the bud would have that statue, in any case, someone ordinary,

kto przechodziłby brzegiem tego stawu, w którym rośnie ten lotos,

who would walk by the edge of this pond, where this lotus grows,

widziałby po prostu pączek kwiatu, pąk, a nie widziałby posągu.

He would simply see a flower bud, a bud, and not see the statue.

Buddha jest tutaj, w tym przykładzie jest powiedziane, że jest kimś, kto ma bodę,

Buddha is here, in this example it is said that he is someone who has bodhi.

boskie oko, boskie oko to jest określenie takiej właściwości, że ktoś w stanie jest widzieć

Divine eye, divine eye is a term that describes a property where someone is able to see.

z bardzo daleka, widzieć takie rzeczy, których zwykli ludzie nie widzą.

From very far away, to see things that ordinary people do not see.

On dostrzega, że aha, tam jest ukryty tenże posąg.

He notices that, ah, there is the hidden statue.

Podobnie w umysłach czujących istot zawarte są wszystkie właściwości stanu Buddhy,

Similarly, all the properties of the state of Buddha are contained in the minds of sentient beings.

ale jednak tak jak tymi płatkami nierozwiniętego lotosu jest to zakryte, tak samo u zwykłych istot,

but just as it is covered by the petals of an undeveloped lotus, so it is with ordinary beings,

jest to zakryte właśnie tymi zaciemnieniami.

it is covered by these darkening elements.

Dlatego powiedziane jest, że Buddha naucza o tej naturze, ponieważ czujące istoty mają naturę Buddhy,

Therefore it is said that the Buddha teaches about this nature because sentient beings have the nature of Buddha.

więc mają możliwość osiągnięcia stanu Buddhy.

so they have the opportunity to achieve the state of Buddha.

Jak będą o tym wiedziały, poczują zaufanie do tego, że mają możliwość rozwinięcia właściwości Buddhy,

When they know about it, they will feel confident that they have the opportunity to develop the qualities of the Buddha.

to będą gotowe porzucić wszystkie te przyzwyczajenia ciała, mowy i umysłu, których trzeba się pozbyć,

they will be ready to abandon all those habits of the body, speech, and mind that need to be discarded,

rozwinąć wszystkie te właściwości, które trzeba rozwinąć, czyli inaczej mówimy kroczyć ścieżką,

to develop all those properties that need to be developed, in other words, we say to walk the path,

tak żeby doprowadzić do tego, że te właściwości Buddhy się ukażą.

so that the properties of the Buddha will be revealed.

W drugim przykładzie, i to jest taki pierwszy ogólny przykład pokazujący dlaczego Buddha tego naucza,

In the second example, and this is a kind of first general example showing why the Buddha taught this,

żeby wskazać istotom, że, że ma głębokość.

to indicate to beings that it has depth.

Jest głęboki sens praktyka.

There is a deep meaning in practice.

Gdyby istoty nie miały natury Buddhy, no to choćby nie wiem jak długo, na przykład szorować kawałek węgla szczotką,

If beings did not have the nature of Buddha, then no matter how long one might scrub a piece of coal with a brush,

płynem do mycia naczyń, czy jakimiś jeszcze innymi środkami, nie sprawi się, żeby węgiel był biały.

Using dishwashing liquid or any other substances will not make the coal white.

Gdyby istoty z natury były złe, żaden rodzaj duchowej praktyki nie uczyniłby z nich czymś dobrym.

If beings were inherently evil, no form of spiritual practice would make them good.

One z natury są Buddhami.

They are Buddhas by nature.

Jego świątobliwość Dalai Lama, kiedy mówi do niebuddystów,

His Holiness the Dalai Lama, when he speaks to non-Buddhists,

to często określa to takim, bardzo w uniwersalistycznym języku określa to określeniem wrodzona ludzka dobroć.

It often describes it in such a way, using a very universal language, defining it as inherent human goodness.

Dalej, w drugim przykładzie jest powiedziane, że ta natura Buddhy jest w nas zakryta w taki sposób,

Furthermore, in the second example, it is said that the nature of Buddha is hidden within us in such a way,

jaki płat miodu jest zakryty rojem agresywnych pszczół.

What honeycomb is covered by a swarm of aggressive bees?

Widzimy tylko kupę ruszających się pszczół, a nie widzimy miodu pod spodem.

We only see a pile of moving bees, and we don't see the honey underneath.

Z takiego miodu w pierwszej chwili nie ma wielkiego pożytku.

From such honey, at first, there is not much benefit.

Cóż z tego, że tam jest?

What difference does it make that it is there?

Chociaż właśnie słyszałem ostatnio taki dowcip, że prawdziwi twardziele nie jedzą miodu, tylko żują pszczoły.

I recently heard a joke that real tough guys don't eat honey, they chew on bees instead.

Okropne, okropne, ale jest tak okropne, że nie mogłem nie zapamiętać.

Terrible, terrible, but it's so terrible that I couldn't help but remember it.

W każdym razie, musimy najpierw za pomocą zręcznych metod, za pomocą jakichś metod,

In any case, we must first use skilled methods, using some methods,

usunąć te pszczoły i wtedy będziemy mogli skorzystać z miodu.

Remove those bees and then we will be able to use the honey.

Podobnie musimy sprawić, żeby to, co zakrywa właśnie tę naturę Buddhy, zostało usunięte

Similarly, we must ensure that what obscures the very nature of the Buddha is removed.

i wtedy właściwości natury Buddhy się zamanifestują.

And then the properties of the nature of the Buddha will be manifested.

Można użyć takiego kolokwializmu, będziemy mieli z tego jakiś użytek.

We can use such a colloquialism; we will get some use out of it.

W trzecim przykładzie.

In the third example.

Budda mówi o kawałku złota, który jest wyrzucony w błoto, tak że błoto go całkowicie zakryło.

Buddha speaks of a piece of gold that has been thrown into the mud, so that the mud completely covers it.

Nikt nie wie, że w kałuży, czy tam w takiej kupie błota leży tak drogocenna rzecz.

No one knows that in the puddle, or in that pile of mud, lies such a precious thing.

Gdyby jednak przechodził tamtędy ktoś, kto miałby taką właśnie zdolność widzenia na przestrzał,

However, if someone were to pass by who had such the ability to see through,

zobaczyłby ten kawałek złota i powiedział komuś innemu, słuchaj, tu leży kawałek złota, podnieść go,

he would see that piece of gold and say to someone else, listen, there’s a piece of gold lying here, pick it up,

oczyść z błota.

clean off the mud.

I zrobisz z tego użytek.

And you will make use of it.

Niepotrzebnie cierpisz nędzę z powodu tego złota, czy dzięki temu złotu zrobisz z tego taki użytek,

You unnecessarily suffer misery because of this gold; will you make such use of this gold?

że już nie będziesz głodował, czy miał tego rodzaju trosk w tym życiu.

that you will no longer go hungry or have such concerns in this life.

Więc Budda jest porównany do kogoś takiego.

So Buddha is compared to someone like that.

Czwarty przykład jest porównany do ryżu, który jest niewyłuskany, ma twardą łuskę.

The fourth example is compared to rice, which is unhulled and has a hard shell.

Taki ryż, znaczy sam w sobie ryż, jest zdrowym, pożywnym pokarmem.

Such rice, meaning rice in itself, is a healthy, nutritious food.

Oczywiście nie dyskutujmy teraz o tym, że łuskany ryż, a teraz jest zdrowa żywność i tak dalej,

Of course, let's not discuss now that peeled rice, and now there is healthy food and so on,

ryż niełuskany.

brown rice.

Klasycznie, tradycyjnie w społeczeństwach, dla których ryż był podstawą pożywienia,

Classically, traditionally in societies where rice was a staple food,

co najmniej tak jak u nas chleb, albo jeszcze i częściej, bo ryż się je przynajmniej trzy razy dziennie.

At least as much as bread is eaten here, or even more often, because rice is eaten at least three times a day.

U nas chleb zwykle dwa razy dziennie jadamy.

We usually eat bread twice a day.

Ryż uważa się, że kiedy jest wyłuskany, to wtedy jest takim prawdziwym, dobrym pokarmem.

Rice is considered to be true, good food when it is hulled.

Bez tego, jak się go nie wyłuska, to nie mamy z tego pożytku.

Without this, no matter how you extract it, we won't benefit from it.

Podobnie istoty, nie doświadczając bezpośrednio pożytku z natury Buddy,

Similarly, beings, not directly experiencing the benefit of the nature of Buddha,

dopóki jest ona zakryta zaciemnieniami, mimo że mają tę naturę, mają ten potencjał, nic z tego nie mają.

As long as it is covered by darkness, even though they have that nature, they have that potential, they have nothing of it.

Dopiero Budda dzięki swoim naukom ukazuje, w jaki sposób wydobyć,

Only Buddha, through his teachings, reveals how to extract,

pozbyć się tej łuski, która zakrywa to cenne, wartościowe ziarno ryżu

get rid of the husk that covers the valuable, precious grain of rice

i jak wydobyć to jedzenie, tak żeby można go użyć.

And how to extract this food so that it can be used.

W piątym przykładzie mamy do czynienia z człowiekiem, który jest nędzarzem.

In the fifth example, we are dealing with a man who is a beggar.

Mieszka gdzieś może na pograniczu wsi, bo to dawniej tak bywało,

He lives somewhere maybe on the outskirts of the village, because that used to be the case.

że im biedniejszy, tym dalej od centrum wsi mieszkał.

the poorer he was, the farther he lived from the center of the village.

Mieszka w jakiejś biednej lepiance i cierpi nędzę, cierpi głód, niedostatek,

He lives in some poor hut and suffers from poverty, suffers from hunger, and deprivation.

ale nie wie o tym, że pod podłogą ma schowany wielki skarb.

But she doesn't know that there is a great treasure hidden under the floor.

I chodzi po wsi i żebrze, a ten przykład szczególnie lubię,

He walks around the village and begs, and I particularly like this example,

bo w tak naoczny sposób on mi przypomina naszą sytuację.

because in such a vivid way it reminds me of our situation.

Podobnie czujące istoty, mimo że mają w swoim umyśle to bogactwo właściwości Buddy,

Similarly sentient beings, although they possess in their minds the wealth of the properties of the Buddha,

to ciągle robią sobie nadzieję, że tam na zewnątrz, jak zdobędę jakieś obiekty,

they keep holding on to the hope that out there, when I acquire some objects,

te, które lubię oglądać, które lubię słyszeć, otoczę się tym, co lubię,

those that I like to watch, those that I like to hear, I will surround myself with what I like,

a pozbędę się tego, co nie lubię, to w ten sposób pozbędę się wszystkich problemów.

And if I get rid of what I don't like, I will thus get rid of all my problems.

Ale przecież ciągle podtrzymując w umyśle lubię, lubię, lubię,

But after all, constantly holding in my mind I like, I like, I like,

podtrzymują to uczucie pragnienia, które samo w sobie jest takim nawykiem umysłu,

they support that feeling of desire, which in itself is such a habit of the mind,

który nie znika przez to, że zdobędziemy jakieś obiekty.

which does not disappear because we acquire some objects.

To jest taka niesamowita ułuda, w której również współcześni ludzie,

This is such an amazing illusion that contemporary people also find themselves in.

którzy wydają się tacy inteligentni, ale inteligencji to nie brakowało przez wiele pokoleń,

who seem so intelligent, but intelligence has not been lacking for many generations,

to nie jest tak, że są ludzie teraz bardziej inteligentni,

It's not that there are people who are more intelligent now.

mają większą ilość informacji.

they have a larger amount of information.

A inteligencję, jeśli zdefiniować zgodnie chyba z podręcznikami,

And intelligence, if defined according to the textbooks,

to jest zdolność kojarzenia faktów i wyciągania wniosków,

this is the ability to associate facts and draw conclusions,

to takich ludzi i w starożytności nie brakowało.

There was no shortage of such people in ancient times.

Ale teraz tacy ludzie są mądrzy, często przemądrzali,

But now such people are wise, often overwise,

a nie mogą zrozumieć tego prostego faktu,

and they cannot understand this simple fact,

że jak zdobędę to, czego pragnę, to pragnienie nie zniknie,

that once I achieve what I desire, the desire will not disappear,

bo pragnienie jest pewnym przyzwyczajeniem, pewnym stanem umysłu, do którego nawykliśmy.

Because desire is a certain habit, a certain state of mind that we have grown accustomed to.

Przez chwilę zajmiemy się tą nową zabawką, czym co mamy, cieszymy się tym,

For a moment, we will take care of this new toy; we enjoy what we have.

a za chwilę ten nawykowy stan umysłu znowu się pojawia

and soon this habitual state of mind appears again

i znowu takie poczucie czegoś mi brak, czegoś mi brak, muszę iść na zakupy,

And again that feeling that I'm missing something, I'm missing something, I need to go shopping.

doskonale znam to uczucie i kupić coś następnego,

I know that feeling very well and buy something next.

za chwilę się zająć tym, ale potem ten nawyk mentalny wraca

I'll take care of it in a moment, but then that mental habit comes back.

i przez ciągłe zdobywanie tylko obiektów nie zlikwiduje się tego poczucia braku satysfakcji,

and by constantly acquiring only objects, one will not eliminate that feeling of dissatisfaction,

że mi ciągle brak, tylko powiększa się to.

that I am constantly lacking, it is only growing.

Im więcej mamy, tym więcej chcemy mieć.

The more we have, the more we want to have.

Tak samo przez niechęć wobec różnych sytuacji

Just as through reluctance towards various situations.

i tylko odrzucanie ludzi, sytuacji i tak dalej,

and just rejecting people, situations, and so on,

utrwalamy ten nawyk podchodzenia z niechęcią do różnych sytuacji.

We reinforce the habit of approaching various situations with reluctance.

Jak mamy taki nawyk, to nawet jak pozbędziemy się jednej niechcianej rzeczy,

If we have such a habit, even if we get rid of one unwanted thing,

drugiej, trzeciej, to nawyk pozostaje i za chwilę tylko szukamy.

In the second, third, the habit remains, and soon we are just looking.

Teraz to ty będziesz winna temu, że ja się źle czuję,

Now it's you who will be to blame for me feeling bad.

jak ciebie się pozbędę, to ktoś inny będzie winny,

When I get rid of you, someone else will be to blame.

a jak nie osoba, to rzecz, to pogoda, to ustrój,

and if not a person, then a thing, then the weather, then the system,

to coś tam.

it's something there.

Zawsze będą powody do niezadowolenia, jeśli mamy w umyśle takie skłonności.

There will always be reasons for dissatisfaction if we have such tendencies in our minds.

Dlatego w 37 strofach o postępowaniu Włody Satwy powiedziano,

Therefore, in 37 verses regarding the conduct of Włodzisław Satwa, it was said,

jak długo prawdziwy wróg, mój własny gniew nie będzie pokonany,

how long my true enemy, my own anger, will not be defeated,

tak długo trwać będzie walka przeciw zewnętrznym nieprzyjaciołom,

the struggle against external enemies will last so long,

których ilość stale się będzie tylko pomnażać.

whose quantity will only continue to multiply.

Dlatego pokonanie własnego gniewu przez użycie wojsk miłości i współczucia

Therefore, overcoming one's own anger by using the armies of love and compassion.

jest postępowaniem Włody Satwy.

It is the proceedings of Włody Satwy.

Prawda?

Right?

I my jesteśmy jak ten nędzasz, który ciągle chodzi i szuka,

And we are like that wretch who keeps walking and searching,

i szuka szczęścia tam na zewnątrz,

and looks for happiness out there,

a tymczasem Budda jest jak ktoś, kto przechodząc obok dostrzegł,

Meanwhile, the Buddha is like someone who, passing by, noticed,

słuchaj człowieku, nie szukaj na zewnątrz,

listen man, don't look outside,

masz tam u siebie w domu takie nieprzebrane bogactwo,

you have such unmeasured wealth at your home,

trochę wysiłku, wydobądź to,

a little effort, bring it out,

i już nigdy w życiu nie zaznasz biedy,

and you will never experience poverty again in your life,

będziesz miał jedzenia potąd,

you will have food up to here,

potąd, bo więcej się zacznie przelewać,

from here, because more will start to overflow,

ubrań ile chcesz tylko i tak dalej.

clothes as you want and so on.

Nie musimy mówić, że bieda jest takim bezpośrednim rodzajem cierpienia.

We don't have to say that poverty is such a direct form of suffering.

I w tym przykładzie mówimy, nie szukaj na zewnątrz,

And in this example, we say, don't look outside,

poszukaj w sobie.

look for it within yourself.

Szóstym przykładem, w szóstym przykładzie,

In the sixth example, in the sixth example,

Budda porównuje naturę Buddy do nasiona drzewa Bodhi.

Buddha compares the nature of Buddha to the seed of the Bodhi tree.

Przy czym to można porównać na dwa sposoby.

This can be compared in two ways.

Po pierwsze, nasiono drzewa Bodhi ma bardzo twardą skorupę.

First of all, the seed of the Bodhi tree has a very hard shell.

Kiełek musi się najpierw przebić przez tą skorupę,

The sprout must first break through this shell,

ażeby móc dalej rosnąć i rozwinąć się tak, że stanie się dużym drzewem.

to be able to continue growing and develop in such a way that it becomes a large tree.

I drugi jakby aspekt tego porównania jest taki, że,

And the second aspect of this comparison is that,

to nasionko ma w sobie właściwie potencjalnie całą informację.

This seed actually contains all the information potentially.

Nie używamy w czasach Buddy, nie używało się słowa geny.

We didn't use the word genes during the time of Buddha.

Rośliny mają geny, czy tylko ludzie?

Do plants have genes, or only humans?

Wszystko.

Everything.

Wszystko ma geny?

Does everything have genes?

To żyje.

It lives.

No, no teraz są całe takie gendery również, też mają geny.

No, now there are entire genders too, they also have genes.

Też mają geny.

They also have genes.

Także...

So...

No tak, przecież rośliny genetycznie modyfikowane oczywiście,

Well, genetically modified plants, of course,

a istnieją jakieś jeszcze nie modyfikowane?

Are there any that have not been modified?

Wszystkie są modyfikowane, przecież ewolucja to się modyfikuje.

They are all modified; after all, evolution is about modification.

Dobra, więc tak, w genach tego nasionka zapisana jest cała informacja,

Okay, so in the genes of this seed is all the information,

która jest potrzebna do tego, żeby nasionko stało się drzewem.

which is needed for the seed to become a tree.

Ale nie można powiedzieć, że nasiono jest drzewem.

But you cannot say that the seed is a tree.

Musi się zebrać ileś warunków, odpowiednia gleba, wilgoć i tak dalej.

It is necessary to gather certain conditions, appropriate soil, moisture, and so on.

Te wszystkie warunki to są właśnie te właściwości,

All these conditions are precisely those properties,

które rozwijamy na ścieżce,

which we are developing on the path,

gromadząc zasługę poprzez praktykę szczodrości, etyczności, cierpliwości,

accumulating merit through the practice of generosity, ethical behavior, patience,

znajdowanie radości w czynieniu dobra i tak dalej.

finding joy in doing good and so on.

Przez wszystkie te praktyki, rozwijanie miłości i współczucia,

Through all these practices, developing love and compassion,

to jest stwarzanie okoliczności, dzięki którym nasionko się rozwinie.

It is creating the circumstances that allow the seed to develop.

Ale to nie jest tak, że gleba, wilgoć, ciepło, promienie,

But it's not like the soil, moisture, warmth, rays,

promienie słoneczne wytwarzają drzewo.

Sunlight produces trees.

Jeżeli jest jałowa gleba, ciepło, wilgoć i tak dalej,

If there is barren soil, heat, moisture, and so on,

to drzewo nie wyrośnie.

That tree will not grow.

Przyczyną jest to nasionko.

The reason is this seed.

Podobnie przyczyną jest zawarta w nas natura buddy,

Similarly, the cause is the Buddha nature contained within us.

a my na ścieżce stwarzamy okoliczności,

and we create circumstances on the path,

dzięki której ta przyczyna będzie się mogła w pełni rozwinąć.

thanks to which this cause will be able to fully develop.

Siódmy przykład mówi o złotym posągu buddy,

The seventh example talks about the golden statue of Buddha,

który dawno temu wyrzucono na wysypisko śmieci.

which was thrown away at the dump a long time ago.

Leży przykryty brudnymi, starymi szmatami.

It lies covered with dirty, old rags.

Nikt o nim nie pamięta.

No one remembers him.

Jest gdzieś na śmietniku,

It's somewhere in the trash.

ale ten posąg nie stracił żadnej ze swoich właściwości.

but this statue has not lost any of its properties.

Jest wykonany z czystego złota,

It is made of pure gold.

czy jakiegoś innego dobrego kruszca, kruszcu.

or some other good ore.

Ma wszystkie przepiękne proporcje.

It has all the beautiful proportions.

Nic z tego nie utracił, ale nikt tego nie widzi.

He hasn't lost anything from it, but no one sees it.

Dopiero jak usuniemy to, co zakrywa ten posąg,

Only after we remove what covers this statue,

jego właściwości ukażą się takimi, jakimi były od zawsze.

Its properties will reveal themselves as they have always been.

Podobnie mamy tę naturę buddy

We have this Buddha nature as well.

i nie wytwarzamy tych właściwości na ścieżce,

and we do not generate these properties on the path,

tylko usuwamy wszystko to, co ją zakrywa.

We only remove everything that covers it.

W ósmym przykładzie buddha mówi o brzydkiej kobiecie.

In the eighth example, the Buddha speaks about an ugly woman.

Przykład jest wzięty z mitologii indyjskiej.

The example is taken from Indian mythology.

Była taka brzydka kobieta w tej mitologii

There was such an ugly woman in that mythology.

i bardzo cierpiała z tego powodu.

and she suffered greatly because of it.

Bardzo pragnęła być ładna, a tymczasem była brzydka,

She desperately wanted to be pretty, but in the meantime, she was ugly.

a jednak w swoim łonie, jak to się mówi,

and yet in its womb, as they say,

nosiła przyszłego syna, przyszłego Chakravartina,

she carried the future son, the future Chakravartin,

czyli takiego przepięknego władcę wszechświata.

so such a beautiful ruler of the universe.

I nikt, widząc je, nie przypuszczałby,

And no one, seeing them, would have suspected,

że zrodzi kogoś takiego wspaniałego.

that it will give birth to someone so wonderful.

W tym przykładzie chodzi o to, że kiedy już oczyści się te zaciemnienia,

In this example, it is about the fact that once these shadows are cleared,

które są porównane do tego, co zakrywa,

which are compared to what it covers,

tak jak w jej łonie jest przyszły Chakravartin

just as in her womb is the future Chakravartin

i nikt go nie widzi,

and no one sees him,

tak samo zaciemnienia są porównane do czegoś takiego brzydkiego, nielubianego.

Similarly, the darkening is compared to something ugly, disliked.

No sorry.

No sorry.

Dziewczyny.

Girls.

Jeśli to brzmi dla was seksistowsko.

If this sounds sexist to you.

No taka była stara mitologia indyjska.

Well, that was the old Indian mythology.

Nikt nie dał takiego przykładu,

No one set such an example,

że facet nosił w brzuchu przyszłego Chakravartina.

that the guy was carrying the future Chakravartin in his belly.

Jakoś tak nie stworzyli takiego przykładu.

Somehow, they didn't create such an example.

Dziwne.

Strange.

Ale kiedy już oczyścimy zaciemnienia, ten przykład mówi,

But when we clear the dark spots, this example says,

że wtedy sami staniemy się schronieniem dla niezliczonych istot,

that then we ourselves will become a refuge for countless beings,

tak jak Chakravartin.

just like Chakravartin.

I dziewiąty przykład porównuje naturę buddy do posągu oblepionego gliną.

And the ninth example compares the nature of Buddha to a statue covered in clay.

To odnosi się oczywiście do takiej metody, jaką stosowano przez stulecia

This obviously refers to a method that has been used for centuries.

i do dzisiaj jeszcze, jak się wykonuje posągi,

to this day, how statues are made,

to się najpierw lepi posąg na przykład z wosku,

first, a statue is modeled, for example, from wax,

czy też żłobi,

or will it also carve,

później oklejało się go gliną,

later it was covered with clay,

wosk się wytapia i w to miejsce,

the wax melts and in that place,

to jest znacie metoda wosku traconego,

This is a well-known method of lost wax.

u nas to w podstawówce o tym mówili,

we talked about it in elementary school.

w to miejsce wlewa się glina oczywiście wypalona,

In this place, clay is poured in, of course, fired.

żeby była dobra, twarda, wtedy się wlewa w to odpowiedni metal,

to make it good and hard, then the appropriate metal is poured into it,

na przykład złoto,

for example gold,

później ostukuje się tak, żeby glina odeszła

Later, it will be tapped in such a way that the clay will come off.

i zostaje piękny posąg.

and a beautiful statue remains.

Ten posąg na przykład Mahakalić,

This statue, for example, of Mahakali.

to jest teraz posąg Tary, który Adam robi w Grabniku

This is now the statue of Tara that Adam is making in Grabnik.

z Joasią razem i z Maxem, we troje robią,

Joasia, Max, and I are doing it together, the three of us.

jest robiony podobną metodą, tylko, że nie glina.

It is made using a similar method, only that it is not clay.

Najpierw w takiej bardzo specjalistycznej plastelinie

First in such very specialized modeling clay.

właśnie lepią posąg,

they are currently molding a statue,

później oblewają to silikonem,

then they cover it with silicone,

formę silikonową zdejmują, dzieloną na kilka części,

they remove the silicone mold, divided into several parts,

no i jak już jest taka forma,

Well, if there is such a form,

to wlewany jest to odpowiedni metal,

the appropriate metal is being poured in

jest to odpowiedni materiał,

it is the right material,

z którego jest robiony sam posąg,

from which the statue itself is made,

więc stąd ze względu na taką metodę,

so from here because of such a method,

przykład tego posągu, który jest jeszcze oblepiony gliną,

an example of this statue, which is still coated in clay,

więc ktoś może zobaczyć w jakim wartacie taka,

So someone can see in what condition such a thing is.

taka kubka gliny po prostu

just a cup of clay

i nie zdajemy sobie sprawy z tego,

and we are not aware of this,

że wewnątrz jest przepiękny posąg,

that inside there is a beautiful statue,

dopiero trzeba wziąć taki specjalny,

you just need to take a special one,

delikatny młoteczek,

delicate little hammer,

postukać w tę glinę,

to tap on this clay,

ona odpadnie i ukaże się posąg.

She will fall away and a statue will appear.

Podobnie natury Buddy nie potrafimy w nas teraz dostrzec,

Similarly, we cannot now perceive the nature of the Buddha within us.

dlatego Buddha nauczał bodhisattwów

Therefore, Buddha taught the bodhisattvas.

o tym, że posiadają naturę Buddy,

that they possess the nature of Buddha,

bo dzięki temu będą w stanie,

because thanks to this they will be able to,

czy będą zainspirowani do tego,

will they be inspired to do so,

żeby porzucić wszystkie te splamienia,

to abandon all these stains,

które zakrywają naturę Buddy.

which cover the nature of the Buddha.

Powiedziane jest też,

It is also said that,

że tych dziewięć przykładów,

that these nine examples,

które podał Buddha nie są przypadkowe

The ones given by Buddha are not accidental.

i nie są też w przypadkowej kolejności,

and they are not in random order either,

one obrazują różne etapy ścieżki.

They depict various stages of the path.

Nie chciałbym teraz bardzo szeroko omawiać,

I wouldn't want to discuss it in great depth right now,

bo to jest cały duży dział wiedzy buddyjskiej,

because it is a whole large area of Buddhist knowledge,

co to znaczy etapy ścieżki,

what does stages of the path mean,

ale ogólnie mówimy o tym,

but generally we are talking about this,

że ścieżka,

that the path,

bodhisattwy ma pięć etapów.

Bodhisattvas have five stages.

Również na ścieżce prowadzącej do własnego wyzwolenia

Also on the path leading to one's own liberation.

naucza się o pięciu,

teaches about five,

o tak zwanych pięciu ścieżkach.

about the so-called five paths.

W dosłownym tłumaczeniu to jest pięć ścieżek,

In literal translation, it is five paths,

ale pięć ścieżek to sugeruje jakby to było

but five paths suggest how it might be

pięć alternatywnych ścieżek,

five alternative paths,

a tymczasem chodzi o pięć etapów ścieżki.

Meanwhile, it concerns five stages of the path.

I w ścieżce prowadzącej do własnego wyzwolenia

And on the path leading to one's own liberation.

też się naucza o pięciu etapach ścieżki,

they also learn about the five stages of the path,

ale są trochę inaczej objaśniane,

but they are explained a bit differently,

tym się nie zajmujemy teraz.

We're not dealing with that right now.

Ścieżka bodhisattwy ma tych pięć etapów.

The path of the bodhisattva has five stages.

Pierwszy nazywa się ścieżką nagromadzenia.

The first is called the path of accumulation.

Nazwa pochodzi stąd,

The name comes from here,

że na tym etapie po prostu po pierwsze

that at this stage, simply first of all

gromadzimy zasługę poprzez prawe czyny,

we gather merit through righteous deeds,

poprzez rezygnowanie z negatywnych działań

by giving up negative behaviors

i próbujemy również zdobyć mądrość,

and we also try to gain wisdom,

która rozumie naturę zjawisk,

which understands the nature of phenomena,

ale nie jesteśmy jeszcze w stanie widzieć

but we are not yet able to see

prawdziwej natury zjawisk.

the true nature of phenomena.

To jest tak, że żeby osiągnąć pełne przebudzenie

It is such that to achieve full awakening

musimy zebrać, nagromadzić zarówno zasługi,

we must gather, accumulate both merits,

jak i mądrość pierwotną.

as well as primordial wisdom.

Można wręcz powiedzieć,

One could almost say,

są bardzo konkretne nauki,

there are very specific teachings,

na przykład w modlitwie i dedykacji

for example in prayer and dedication

zasług w Pudzie Czenrezika

merits in the Pudding of Chenrezig

macie

you have

obym dzięki tej geła,

may I be blessed by this gel,

czyli tej prawości,

that is, this righteousness,

która została stworzona przez tą praktykę,

which was created by this practice,

obym zebrał zarówno zasługi,

may I gather both merits,

jak i mądrość pierwotną

as well as primitive wisdom

i urzeczywistnił dwie kaje,

and he materialized two kites,

które powstają z tego nagromadzenia.

that arise from this accumulation.

Troszkę skróciłem to tłumaczenie,

I shortened this translation a bit,

dosłownie musiała być jeszcze jedna linijka.

There literally had to be one more line.

Chodzi o to, że nagromadzenie,

It's about the accumulation,

nagromadzenie mądrości pierwotnej,

the accumulation of primitive wisdom,

pierwotna nazwa pochodzi stąd,

the original name comes from here,

że nie jest to coś, co wytwarzamy na ścieżce.

that it is not something we produce on the path.

Je się po tybetańsku.

They eat in Tibetan.

Je odnosi się do tego, co jest od zawsze.

It refers to what has always been.

Je to jest od zawsze

It has always been.

i to właśnie odnosi się do natury buddy.

And this is exactly related to the nature of the Buddha.

A sie pochodzi od siepa,

It comes from "siep."

czyli być świadomym, być świadomym natury buddy.

That is, to be aware, to be aware of the nature of Buddha.

Nie w znaczeniu, że intelektualnie o tym wiedzieć,

Not in the sense of knowing it intellectually,

tylko jej doświadczać.

just to experience it.

To jest nazywane mądrością pierwotną.

This is called primal wisdom.

Pierwotną w tym sensie, że jesteśmy świadomi tego,

Primary in this sense, that we are aware of this,

co jest pierwotnie, od zawsze naszą naturą.

What is originally, has always been our nature.

Nie jest czymś wytworzonym.

It is not something that is manufactured.

I z urzeczywistnienia tego pochodzi dharma kaja.

And from the realization of this comes the dharma body.

Bezforemna kaja,

Shapeless Kaja,

sama istota stanu buddy.

the very essence of the state of being a Buddha.

Ta, która oznacza dla siebie pełne wyzwolenie.

She who signifies complete liberation for herself.

Z nagromadzenia zasług,

From the accumulation of merits,

nagromadzenie zasług jest zawsze,

the accumulation of merits is always,

zawsze z punktem odniesienia.

always with a point of reference.

Ja robię coś dobrego,

I am doing something good,

na przykład pomagając czującym istotom,

for example, by helping sentient beings,

albo okazując w jakiś sposób cześć buddzie, darmie, sandze,

or by showing respect in some way to the Buddha, Dharma, Sangha,

czyli albo okazując szacunek,

so either by showing respect,

również składając dary i tak dalej,

also offering gifts and so on,

wykonując pokłony tym, którzy są obiektami czci,

performing bows to those who are objects of reverence,

buddha, dharma, sanga,

Buddha, Dharma, Sangha.

albo pomagając tym, którzy potrzebują pomocy.

or by helping those who need help.

Ale zawsze to jest ja pomagam innym.

But it's always me helping others.

Gromadzimy zasługę.

We are accumulating merit.

Dzięki zasłudze powstanie mądrość.

Thanks to merit, wisdom will arise.

Przy czym zasługa jest gromadzona dzięki tak zwanym

The merit is accumulated through so-called

zręcznym metodom, różnym metodom na ścieżce.

skillful methods, various methods on the path.

Na przykład w naszej praktyce na ścieżce Vajrajany

For example, in our practice on the Vajrayana path.

do tej kategorii należy wyobrażanie sobie obecności różnych buddhów,

this category includes imagining the presence of various Buddhas,

co paskudnie nazywamy to w naszym żargonie wizualizacja,

what we nastily call this in our jargon is visualization,

co jest bardzo niedobrym słowem, mylącym,

which is a very bad word, misleading,

zmieniającym w ogóle istotę tego, o co tu chodzi.

changing the very essence of what this is about.

Ale niech już będzie.

But let it be.

Ale wyobrażamy sobie obecność buddhów.

But we imagine the presence of Buddhas.

Jest to praktyka, w której mamy różnego rodzaju

It is a practice in which we have various types of

takie dodatkowe elementy, jak składanie darów,

such additional elements as giving gifts,

rzeczywistych lub wyobrażonych,

real or imagined,

jak wychwalanie właściwości buddy.

like praising the qualities of the Buddha.

Po co wychwalać?

Why praise?

Przecież buddha nie potrzebuje pochwały,

After all, Buddha doesn't need praise.

bo jak my wychwalamy właściwości buddy,

because when we praise the properties of the Buddha,

to przez to lepiej uświadamiamy sobie, jakie są właściwości buddy

This helps us better realize what the properties of the Buddha are.

i uświadamiamy sobie, co mamy do osiągnięcia

and we realize what we have to achieve

i jak bardzo jest to wyjątkowe i wspaniałe

and how extraordinary and wonderful it is

i mamy więcej gotowości do poświęcenia się pracy,

and we have more willingness to dedicate ourselves to work,

którą trzeba wykonać, żeby te właściwości rozwinąć samemu.

which must be performed in order to develop these properties on one's own.

W tej części jest również powtarzanie mantry,

In this part, there is also the repetition of a mantra,

te wszystkie wizualizacje, wysyłania światła gromadzenia,

all those visualizations, sending light accumulation,

to wszystko prowadzi do nagromadzenia zasług.

Everything leads to the accumulation of merits.

A potem, kiedy po rozpuszczeniu wizualizacji

And then, when the visualization is dissolved

próbujemy spocząć w tej medytacji,

we are trying to rest in this meditation,

w której umysł jest po prostu świadomy siebie samego,

in which the mind is simply aware of itself,

to jest ten aspekt gromadzenia mądrości pierwotnej

this is the aspect of gathering primordial wisdom

przez praktyki spoczywania w wyciszeniu i wglądu.

through practices of resting in silence and introspection.

Więc dzięki gromadzeniu zasług urzeczywistnimy foremne kaje,

So, by accumulating merits, we will realize shapely shores,

które przynoszą pożytek,

which bring benefit,

wszystkim innym istotom.

to all other beings.

Darma kaja jest dla własnego pożytku,

Dharma is for one's own benefit.

foremne kaje dla pożytku innych.

formidable benefits for the good of others.

Więc na ścieżce nagromadzenia przede wszystkim gromadzimy zasługę,

So on the path of accumulation, we primarily accumulate merit,

bo jeśli chodzi o mądrość,

because when it comes to wisdom,

to jesteśmy w stanie rozwijać mądrość płynącą,

we are capable of developing flowing wisdom,

i w tym wypadku mądrość mam na myśli prażnię,

And in this case, by wisdom, I mean roasting.

płynącą ze słuchania, z przemyśliwania.

flowing from listening, from contemplation.

Próbujemy sobie wyobrażać, jakie to są właściwości,

We try to imagine what those properties are.

buddy, jaka jest natura umysłu,

Buddy, what is the nature of the mind?

ale to jest coś, co przekracza wyobraźnię,

but this is something that exceeds imagination,

coś, co przekracza dualistyczne myślenie.

Something that transcends dualistic thinking.

Nie mamy jeszcze szans na osiągnięcie wglądu,

We still have no chance of achieving insight,

który jest poza dualizmem,

which is beyond dualism,

ale rozwijamy mądrość poprzez słuchanie i przemyśliwanie.

but we develop wisdom through listening and reflecting.

Później, przy dokładniejszych analizach,

Later, in more detailed analyses,

to mówi się, że ta ścieżka ma trzy etapy.

It is said that this path has three stages.

Mała ścieżka nagromadzenia, średnia ścieżka nagromadzenia,

Small accumulation path, medium accumulation path,

wielka ścieżka nagromadzenia.

the great path of accumulation.

Wszystkie one mają określone właściwości,

They all have specific properties,

po których można rozpoznać.

by which one can recognize.

Na przykład mówi się, że na średniej ścieżce nagromadzenia

For example, it is said that on the average accumulation path

grube emocjonalne splamienia

thick emotional stains

duma, zazdrość, gniew, pragnienia zostały pokonane.

Pride, jealousy, anger, desires have been conquered.

Zostają tylko ich takie subtelniejsze wersje.

Only their more subtle versions remain.

Więc wszyscy możemy sobie uświadomić,

So we can all realize,

na jakim etapie praktyki jesteśmy.

At what stage are we in the practice?

A na tej pierwszej?

And on this first one?

Na małej? No to właśnie jesteśmy na tej,

On the little one? Well, we are actually on that one.

że uczymy się jak wykonywać dobre uczynki,

that we learn how to do good deeds,

jak gromadzić zasługi, uczymy się co to będzie mądrość.

How to accumulate merits, we learn what wisdom will be.

Później jest wielka ścieżka nagromadzenia,

Later there is a great path of accumulation,

później jest tak zwana ścieżka zastosowania.

Later, there is the so-called application pathway.

Nazwa pochodzi stąd, że zasługę i mądrość,

The name comes from the fact that merit and wisdom,

którą osiągnęliśmy wcześniej,

which we achieved earlier,

próbuje się teraz z całym wigorem, można powiedzieć,

"I'm trying now with all my might, one could say,"

stosować jakby do prób

to use as if for trials

zobaczenia prawdziwej natury rzeczywistości.

seeing the true nature of reality.

To nie znaczy, że kończy się gromadzić zasługi.

It doesn't mean that they stop accumulating merits.

Tylko, że to się dzieje coraz bardziej spontanicznie,

It's just that it's happening more and more spontaneously,

bezwysiłkowo, staje się takim pozytywnym przyzwyczajeniem.

effortlessly, it becomes such a positive habit.

Zły uczynek nawet mi nie przyjdzie do głowy.

A bad deed won't even come to my mind.

Jak mógłbym ukraść, czy kogoś oszukać?

How could I steal or deceive someone?

Nie, to w ogóle nie pasuje, nawet nie trzeba się powstrzymywać.

No, it doesn’t fit at all; there's no need to hold back.

Nie przychodzi do głowy.

It doesn't come to mind.

Natomiast te wszystkie pozytywne uczynki,

On the other hand, all these positive deeds,

to jest takie naturalne,

it's so natural,

ale cała uwaga jest teraz skupiona na próbie

but all attention is now focused on the trial

zobaczenia pustej natury wszystkich zjawisk.

seeing the empty nature of all phenomena.

Ta ścieżka ma cztery podetapy.

This path has four sub-steps.

Być może w tej chwili nie będę wspominać tych etapów.

Perhaps at this moment I won't mention those stages.

Ma cztery etapy.

It has four stages.

Każdy z nich oznacza, że jest się coraz bliżej

Each of them means that you are getting closer.

tego prawdziwego doświadczenia natury pustej,

this true experience of empty nature,

czy też iluzorycznej natury wszystkich zjawisk.

or of the illusory nature of all phenomena.

Do tej pory,

Until now,

to były jeszcze czujące istoty,

they were still sentient beings,

które weszły na ścieżkę bodhisattwy.

who have embarked on the path of the bodhisattva.

To są tak zwani bodhisattwowie z nazwy.

These are the so-called bodhisattvas by name.

Przyjęliśmy ślubowanie bodhisattwy,

We have taken the bodhisattva vow,

więc nasz, przepraszam,

so ours, sorry,

nie było to właściwe, nie było to ścisłe.

It was not proper, it was not precise.

Powiedziałem czujące istoty.

I said sentient beings.

Zmienił się status.

The status has changed.

Już nie są zwykłymi czującymi istotami,

They are no longer ordinary sentient beings,

tylko są bodhisattwami,

they are only bodhisattvas,

tak jak ktoś, kto narodził się w królewskiej rodzinie.

just like someone who was born into a royal family.

Kiedyś zostanie królem, wszedł na ścieżkę,

One day he will become a king, he has stepped onto the path,

ale jest tylko bodhisattwą z imienia czy z nazwy.

but he is only a bodhisattva by name or title.

A faktycznie bardzo często zachowuje się

And in fact, it behaves very often.

jak zwykła czująca istota.

like an ordinary feeling being.

Ale uczy się, jak być bodhisattwą.

But he is learning how to be a bodhisattva.

Potem jest trzecia ścieżka,

Then there is the third path,

która nazywa się ścieżką widzenia.

which is called the path of vision.

To jest wtedy, kiedy wreszcie

This is when finally

zaczyna się widzieć naturę rzeczywistości.

One begins to see the nature of reality.

Wspominałem chyba w piątek,

I think I mentioned it on Friday,

że ta ścieżka trwa 1 albo 16 momentów,

that this path lasts 1 or 16 moments,

w zależności od tego, kto to opisuje,

depending on who describes it,

w jaki sposób.

in what way.

Ale z chwilą, jak osiągnie się wgląd,

But the moment one gains insight,

staje się faktycznym bodhisattwą.

becomes an actual bodhisattva.

Trzecia ścieżka, inaczej mówi się,

The third path, otherwise known as,

że jest to pierwszy poziom bodhisattwy,

that this is the first level of a bodhisattva,

znany radosnym.

known joyfully.

Ponieważ jest się uwolnionym

Because one is freed.

od grubych emocjonalnych splamień.

from thick emotional stains.

Widzi się pustość, iluzoryczność wszystkich zjawisk.

One sees the emptiness, the illusory nature of all phenomena.

Jest to wolność od wszelkich trosk.

It is freedom from all worries.

Wolność od wszystkich takich

Freedom from all such things.

zwyczajnych uwarunkowań,

ordinary conditions,

i towarzyszy temu tak wielka

and this is accompanied by such great

radość wyzwolenia,

joy of liberation,

iż wszyscy ci, którzy to przeżyli,

that all those who experienced it,

opisują w tekstach, że nie da się

they describe in the texts that it cannot be done

w żaden sposób tego porównać

in no way to compare this

z żadnym rodzajem radości,

with no kind of joy,

jakie mogliśmy do tej pory przeżywać.

what we could have experienced so far.

Wszystka największa frajda, szczęście,

All the greatest fun, happiness,

ekstazy i tak dalej,

ecstasy and so on,

to nawet nie jest opera dla ubogich.

It's not even an opera for the poor.

I jak już się to osiągnęło,

And once you have achieved that,

to zaczyna się to utrwalać, pogłębiać,

It starts to consolidate, deepen,

i to oznacza ścieżkę gompa.

And that means the gompa path.

Gom znaczy tyle, co nabieranie wprawy.

Gom means the same as gaining proficiency.

Zwykle tłumaczymy to jako ścieżkę medytacji,

We usually translate it as a meditation path,

ale nie w sensie, że siedzi ciągle w medytacji,

but not in the sense that he is constantly sitting in meditation,

tylko nabiera w tym wprawy, pogłębia.

he is just getting better at it, deepening.

I to jest od drugiego do dziesiątego stopnia bodhisattwy.

And this is from the second to the tenth degree of bodhisattva.

I wreszcie piąta,

And finally the fifth,

to jest ścieżka nieuczenia się już więcej,

this is the path of no longer learning,

inaczej stan buddy.

a different state of Buddha.

Nie ma nic więcej do nauczenia się.

There is nothing more to learn.

Dlatego cztery pierwsze to jest ścieżka,

That's why the first four are a path,

piąta to już jest owoc.

The fifth one is already a fruit.

Słucham.

I'm listening.

Może ty mówiłeś, ale gdzieś mi umknęło,

Maybe you said it, but it slipped my mind somewhere.

czy od pierwszego stopnia bodhisattwy

Is it from the first stage of the bodhisattva?

jeszcze jakby można się jakoś, że tak powiem, zdegradować?

Is there any way to, so to speak, downgrade?

Nie, jak już ktoś widzi,

No, when someone sees it,

jak już ktoś widzi, jakimi są zjawiska,

when someone sees what the phenomena are like,

już nie ma powodu,

there is no longer a reason,

dla którego miałyby powstać pragnienie,

for which a desire would arise,

gniew, zazdrość, duma.

anger, jealousy, pride.

Są te początkowe etapy ścieżki,

These are the initial stages of the path,

z których można jeszcze spaść, zejść.

from which one can still fall off, step down.

Natomiast od pewnego etapu,

However, from a certain stage,

a dokładnie mówiąc, to jest mniej więcej w połowie ścieżki zastosowania.

More precisely, it is about halfway through the application process.

Już jest tak blisko,

It's already so close,

jeszcze nie ma urzeczywistnienia pustej natury zjawisk,

the empty nature of phenomena has not yet been realized,

ale już się to prawie widzi,

but you can almost see it now,

tak że już nie można spać.

So that you can no longer sleep.

Też według różnych tekstów staje się,

According to various texts, it also becomes,

że ta granica jest stawiana w różnym miejscu.

That this boundary is set at different places.

Ja pamiętam, nie potrafię w tej chwili powtórzyć

I remember, I can't repeat it right now.

na podstawie autorytetu którego tekstów,

based on the authority of whose texts,

ale Tajsy Turin po czym mówił wyraźnie,

but Tajsy Turin spoke clearly after that,

że jak ta druga ścieżka ma cztery etapy,

that if the other path has four stages,

to pomiędzy drugim a trzecim jest ta granica.

It is between the second and third that this boundary lies.

Dlatego mówię w połowie ścieżki,

That's why I say halfway along the path,

że powyżej już nie ma spadku.

that there is no longer a decline above.

Tak?

Yes?

Czy istnieje, czy istniała może w dawnych czasach

Is there, or perhaps there existed in ancient times?

jakaś tradycja mówiąca na przykład,

some tradition saying for example,

że o na przykład ten mistrz to ma ten etap ścieżki?

that for example this master has this stage of the path?

Nie, nie.

No, no.

W zasadzie nie ma w ogóle takiej tradycji,

Basically, there is no such tradition at all.

żeby określać, kto jest na tym etapie.

to determine who is at this stage.

Jak się poznaje właściwości tych etapów i ścieżek,

How do you identify the properties of these stages and paths,

to ktoś być może sam będzie w stanie rozpoznać,

so someone may be able to recognize it themselves,

ale nigdy nie słyszałem, żeby było mówienie,

but I've never heard it being said,

co on osiągnął, no chyba, że osiągnął końcowy etap.

What has he achieved, unless he has reached the final stage?

Tak jak na przykład ta sama ścieżka

Just like, for example, the same path.

z punktu widzenia nauk Mahamudry

from the perspective of the sciences of Mahamudra

jest dzielona w inny sposób.

It is divided in a different way.

No po prostu to samo jabłko można podzielić

Well, the same apple can simply be divided.

na siedem części, na pięć, na cztery.

in seven parts, in five, in four.

I na przykład w tradycji Mahamudry

And for example in the tradition of Mahamudra.

dzieli się to na cztery jogi.

It is divided into four yogas.

Każda z nich ma trzy etapy, mała, średnia, wielka.

Each of them has three stages: small, medium, large.

Dlatego na przykład, jeśli ktoś z was

Therefore, for example, if someone from you

wczytywał się w tekst Nindro,

he was immersing himself in Nindro's text,

na początku jest taka modlitwa Trzynastego Karmapy,

At the beginning, there is a prayer of the Thirteenth Karmapa,

której zwykle tu nie recytujemy,

which we usually do not recite here,

gdzie jest, takie słowa znajdziecie,

where it is, you will find such words,

obym, po przejściu dwunastu jog Mahamudry,

may I, after completing twelve yogas of Mahamudra,

chyba tak jest, nie pamiętam, jak jest przetłumaczone,

I guess that's how it is, I don't remember how it's translated.

ale tam jest, w tekście jest, że dwanaście jog,

but it is there, in the text it says that twelve yogas,

to chodzi o cztery jogi, każda ma trzy etapy.

It concerns four yogas, each having three stages.

I...

I...

Ta wielka ścieżka niemedytacji,

This great path of non-meditation,

czyli ostatni, najwyższy etap,

which is the last, highest stage,

równa się stan Buddhy.

it equals the state of Buddha.

I na przykład o pierwszym Karmapie jest powiedziane,

And for example, it is said about the first Karmapa,

w którym momencie, pod kierunkiem,

at what point, under the direction,

praktykując pod kierunkiem Gampopy,

practicing under the guidance of Gampopa,

że osiągnął wielką jogę niemedytacji.

that he has achieved the great yoga of non-meditation.

Równa się stan Buddhy, równa się taki stan,

It equals the state of the Buddha, it equals such a state,

w którym cały czas masz tą przytomną,

in which you are always aware,

czystą, klarowną świadomość,

pure, clear awareness,

na przykład również w stanie medytacji,

for example, also in a state of meditation,

w stanie głębokiego snu bez marzeń sennych.

in a state of deep sleep without dreams.

Kiedy nie pojawiają się żadne,

When none appear,

umysł jest w takim jakby uśpieniu,

the mind is in a sort of sleep,

nie pojawiają się żadne wizje,

no visions appear,

przywidzenia i tak dalej,

premonitions and so on,

a mimo wszystko ktoś taki jest w stanie utrzymać

And despite everything, someone like that is able to maintain.

świadomość tego,

the awareness of this,

aha, teraz umysł jest w stanie spoczynku.

Aha, now the mind is at rest.

Jest w pełni świadomy tego.

He is fully aware of it.

To jest najwyższa szkoła jazdy.

This is the highest school of driving.

Jest wielu rodzinów takich,

There are many families like that,

którzy w czasie wchłonięcia medytacyjnego

who during the meditative absorption

potrafią to widzieć,

they can see it,

a później wchodzi

and then enters

w taki stan,

in such a state,

takie nawykowe, zwykłe myślenie,

such habitual, ordinary thinking,

ale już widzą, na czym to polega.

but they already see what it's all about.

Są w stanie zobaczyć,

They are able to see,

kiedy wejdą we wchłonięcie medytacyjne,

when they enter meditative absorption,

widzą, potem wracają nawyki,

they see, then habits return,

więc na różnych etapach to jest tak,

so at different stages it is like this,

że jest różnica między medytacją

that there is a difference between meditation

a okresem pomiędzy medytacją.

and the period between meditations.

Na tym etapie nie ma już żadnej różnicy,

At this stage, there is no longer any difference.

czy to jest wchłonięcie medytacyjne,

is this meditative absorption,

czy to jest, no po prostu non stop.

Is it, well, just non-stop?

To w tym przypadku mówiono,

In this case, it was said,

o, on osiągnął.

Oh, he achieved it.

Natomiast tak się patrzy,

However, that's how one looks at it,

natomiast tak się palcem nie pokazuje,

however, one shouldn't point like that with their finger,

tym bardziej, że jeśli już się trzymamy

especially since if we are already holding on

takiej dygresji, to jest tak,

such a digression, it is like this,

ja pamiętam dokładnie to pytanie,

I remember that question exactly,

było przedstawiane Tenze Rinpoche,

It was presented by Tenze Rinpoche.

kiedy omawiał ścieżki

when he was discussing the paths

i jakie właściwości, jakie moce

And what properties, what powers?

posiada się na poszczególnych etapach,

one possesses at the individual stages,

na poszczególnych stopniach bodhisattwy,

at the various stages of the bodhisattva,

to Rinpoche mówił, że kiedy się praktykuje

Rinpoche said that when one practices

na przykład ścieżkę Mahamudry,

for example the path of Mahamudra,

to bardzo szybko,

it's very fast,

w porównaniu z tą stopniową ścieżką bodhisattwy,

compared to this gradual path of the bodhisattva,

która trwa aż trzy kalpy,

which lasts for three kalpas,

przez pierwsze dwie kalpy przechodzi się

You walk through the first two thresholds.

przez ścieżkę nagromadzenia

through the path of accumulation

i ścieżkę zastosowania.

and the application path.

W drugiej kalpie, czyli całym cyklu kosmicznym,

In the second calpa, meaning the entire cosmic cycle,

przechodzi się, osiąga się wgląd,

one goes through, one gains insight,

czyli pierwszy poziom bodhisattwy,

so the first level of a bodhisattva,

ścieżkę widzenia i kolejne poziomy,

the field of vision and subsequent levels,

nieczyste poziomy bodhisattwy.

impure levels of the bodhisattva.

Do siódmego stopnia.

Up to the seventh degree.

I dopiero w trzeciej kalpie

And only in the third brain.

przechodzi się przez trzy czyste poziomy bodhisattwy

One goes through three pure levels of the bodhisattva.

i na koniec trzeciej kalpy

and at the end of the third caliper

osiąga się stan Buddhy,

one achieves the state of Buddha,

tak jak Siakyamuni pod drzewem Bodhi.

just like Sakyamuni under the Bodhi tree.

Gdzie sam Siakyamuni w swoich naukach mówił,

Where does the Buddha Shakyamuni speak in his teachings,

jak wiele żywotów gromadził za sługę,

how many lives he gathered as a servant,

powiększał mądrość, żeby dojść do tego,

he increased wisdom to get to it,

żeby w tym ostatnim życiu zostać Buddą.

to become a Buddha in this last life.

To nie wzięło się tak z Niką,

It didn't come from Nika like that,

że akurat miał takie geny i mu się przytrafiło.

that he happened to have such genes and it happened to him.

To jest wynik nagromadzenia,

This is the result of accumulation.

nagromadzenia zasługi,

accumulations of merit,

złożenia ślubowania bodhisattwy,

the taking of the bodhisattva vow,

wiele żywotów temu,

many lifetimes ago,

nagromadzenia zasługi i mądrości.

accumulation of merit and wisdom.

Więc w porównaniu z tym,

So in comparison to this,

jeśli się stosuje ścieżkę Mahamudry,

if one follows the path of Mahamudra,

jeśli się stosuje metody Vajrayany,

if one applies Vajrayana methods,

które pozwalają w ciągu kilku żywotów

which allow over the course of several lifetimes

najwyżej osiągnąć urzeczywistnienie,

at most achieve realization,

dlatego jest to nazywane błyskawiczną

that's why it is called lightning

czy natychmiastową ścieżką.

or an immediate path.

Co to jest kilka żywotów

What is a few lives?

w porównaniu z trzema kalpami,

compared to the three kalpas,

mierzonymi kalpami, tak się to dosłownie mówi,

measured hearts, that's how it's literally said,

dangme, takie niepoliczalne ilości lat.

Wow, such uncountable amounts of years.

Jeśli się praktykuje tę ścieżkę,

If you practice this path,

to bardzo często jest tak,

it is very often the case that,

że ktoś ma mądrość, współczucie

that someone has wisdom, compassion

i te wszystkie właściwości umysłu,

and all these properties of the mind,

równe na przykład piątemu poziomowi bodhisattwy,

equal, for example, to the fifth level of a bodhisattva,

czy ósmemu,

to the eighth,

ale nie będzie w stanie manifestować

but will not be able to manifest

tych wszystkich mocy,

of all those forces,

jakie są opisane w tych ogólnych naukach,

what is described in these general teachings,

bo one są rezultatem nagromadzenia zasługi.

because they are the result of accumulated merit.

I ktoś mówi się,

And someone is saying,

aha, w tym życiu osiągnął stan Buddhi,

aha, in this life he achieved the state of Buddhahood,

jego umysł jest dharmakają,

his mind is dharmakaya,

ale nie ma jeszcze takiej mocy,

but it doesn't have that power yet,

aktywności dla innych,

activities for others,

bo te foremne kaje przejawią się

because those shaped cubes will manifest

jako skutek nagromadzenia zasługi.

as a result of accumulated merit.

I on już bezwysiłkowo,

And he effortless already,

z przebudzonym umysłem,

with an awakened mind,

nie będąc splamionym błędami samsary,

not being tainted by the errors of samsara,

będzie się odradzać,

it will be reborn,

gromadzić te pozytywne czyny,

collect these positive actions,

żeby w przyszłości przejawić

to reveal in the future

takie ciało,

such a body,

jak na przykład ciało Shakyamuniego.

like the body of Shakyamuni.

Mimo, że osiągnął mądrość

Even though he achieved wisdom.

i inne właściwości umysłu,

and other properties of the mind,

równe jakiemuś poziomowi bodhisattwy.

equal to a certain level of a bodhisattva.

I wtedy jest trudno powiedzieć,

And then it's hard to say,

nie manifestuje takich typowych cech,

does not manifest such typical characteristics,

a wewnątrz,

and inside,

a wewnątrz ma to coś.

and inside it has something.

Więc teraz

So now

pośród tych siedmiu,

among these seven,

przepraszam, dziewięciu przykładów.

I'm sorry, nine examples.

Pierwszy z nich o tym,

The first of them about this,

jak posąg buddy jest zakryty

how the Buddha statue is covered

w pąku kwiatu lotosu.

in the bud of a lotus flower.

To porównanie odnosi się

This comparison refers to.

do emocjonalnych zaciemnień,

to emotional obscurities,

które się

which is

oczyszcza na pierwszych etapach.

cleans in the early stages.

W szczególności chodzi tutaj

In particular, it concerns here.

o zaciemnienie pragnienia.

about the darkening of desire.

To ciągłe nastawienie,

It's a continuous attitude,

że ja chcę być szczęśliwy,

that I want to be happy,

więc pragnę czegoś.

So I desire something.

Muszę mieć odpowiednich ludzi,

I need to have the right people.

zwierzęta.

animals.

Tutaj w Europie ludzie kochają

Here in Europe, people love.

bardziej zwierzęta niż ludzi.

more animals than people.

Bardzo wielu.

Very many.

Proszę?

Please?

Karma dla zwierząt jest lepsza.

Pet food is better.

Karma, jaka karma taka pasza

The feed is as good as the food.

i mają lepszą karmę.

and they have better food.

Nie, ale mam na myśli, wiesz,

No, but I mean, you know,

bardzo konkretne sytuacje.

very specific situations.

Na przykład jest tak,

For example, it is like this,

że spotykasz,

that you meet,

widzisz jakiegoś psa,

do you see any dog,

szczeka, widzisz jaki ładny piesek,

Bark, do you see what a pretty little dog?

ale on się boi, on szczeka,

but he's scared, he's barking,

nawet cię ugryzie,

it might even bite you,

a ty się na niego tak nie złościsz.

Don't get so angry with him.

Uspokój się, masz coś do jedzenia.

Calm down, you have something to eat.

Spotykasz człowieka,

You meet a man,

który zaczyna szczekać,

which starts barking,

bo się boi, bo nie radzi sobie ze sobą.

because he is afraid, because he can't cope with himself.

Od razu agresja i go trzeba usadzić.

Right away aggression, and he needs to be put in his place.

Weź sobie,

Take it for yourself,

z kimś rozmawiałem niedawno,

I was talking to someone recently,

kto ma takiego,

who has such a one,

sąsiedzi mają takiego

the neighbors have one like that

i buldożka,

and a bulldog,

który, takie małe coś,

which, such a small thing,

widziałem to na rękach,

I saw it on the hands.

przypomina to psa,

it resembles a dog,

ale taką miniaturkę

but such a thumbnail

i jest strachliwy,

and is fearful,

w związku z tym zawsze,

therefore always,

jak się pojawi na klatce schronowej,

when it appears in the shelter hallway,

i takie z siebie wydaje dźwięki,

and makes such sounds.

ale każdy, kto go widzi,

but everyone who sees him,

o jaki ładny, o tego,

oh how pretty, oh this one,

znowu sąsiedzi wyprowadzają,

the neighbors are moving out again,

znowu hałasuje,

it's noisy again,

ażeby to ten sąsiad wychodził

so that this neighbor would go out

i co chwilę na klatkę

and every moment in the stairwell

Legia, Legia pobiegł.

Legia, Legia has run.

To by zaraz było, zamknij się, hamiet,

It would be right away, shut up, idiot.

dzwonię po policję.

I'm calling the police.

O wiele więcej wyrozumiałości

A lot more understanding.

mamy dla zwierząt.

we have for animals.

Dlatego zresztą

That's why, by the way.

pamiętam, jak jeden z tybetańskich

I remember how one of the Tibetan

chlamów zwrócił na to uwagę

Chlam noticed that.

i powtarzam po nim,

and I repeat after him,

bo widzę, jakie to jest prawdziwe.

because I see how real it is.

Próbuję mówić swoim przyjaciołom,

I'm trying to talk to my friends,

traktujcie ludzi jak zwierzęta,

treat people like animals,

skoro nie możecie traktować,

since you cannot treat,

jak ludzi, którzy posiadają w sobie

like people who possess within themselves

potencjał Buddy,

the potential of the Buddha,

nie widzicie w kimś tego przyszłego Buddy

You do not see in someone that future Buddha.

i co mogę zrobić,

And what can I do?

żeby pomóc go, zainspirować go,

to help him, to inspire him,

żeby te trucizny umysłu zostały usunięte

so that these poisons of the mind are removed

i żeby ta jego natura Buddy

and so that his Buddha nature

się przejawiła,

it has manifested,

tylko od razu widzimy w kimś wroga, prawda?

We only see an enemy in someone right away, don't we?

Ale tutaj w tym przypadku szczególnie

But here in this case especially

to pragnienie, które oznacza,

it's a desire that means,

że dopiero jak mam, mam ileś rzeczy,

that only when I have, I have a certain number of things,

dopiero czuję się zabezpieczony,

I only feel secure now.

dopiero, no całe swoje takie

only, well all of yours like that

poczucie bezpieczeństwa budujemy

we build a sense of security

na posiadaniu różnych rzeczy,

on possessing various things,

więc

so

nie twierdzę, że nie należy posiadać.

I do not claim that one should not possess.

Są rzeczy, które są wręcz

There are things that are downright

niezbędne do życia,

essential for life,

ale jeżeli w umyśle

but if in the mind

staje się to obsesją,

it becomes an obsession,

taką nadrzędną wartością

such a supreme value

dla wielu ludzi, celem,

for many people, the goal,

sensem i treścią życia

the meaning and content of life

jest zdobywanie i posiadanie.

It's acquiring and possessing.

Wtedy na pewno,

Then for sure,

na pewno czeka nas po prostu

we are surely facing simply

takie starowanie

such control

i ciągłe takie poczucie,

and a constant feeling like that,

że coś jest nie tak.

that something is not right.

I już niby posiadałem,

And I supposedly already possessed,

tylko się zepsuło znowu,

it just broke again,

więc muszę dostać te rzeczy.

So I need to get those things.

Ale czy to oznacza,

But does that mean,

że nic nie możemy sobie kupić

that we can't buy anything for ourselves

dla przyjemności, rozrywki?

for pleasure, entertainment?

Nie słuchałaś, przed chwilą powiedziałem,

You weren't listening, I just said.

nie mówię, że jest cokolwiek

I'm not saying there's anything.

złego w posiadaniu,

bad in possession,

a wręcz jest szereg rzeczy,

in fact, there are a number of things,

których potrzebujemy do życia,

which we need to live,

staje się celem, sensem

it becomes a goal, a purpose

i treścią życia.

and the essence of life.

Jesteśmy początkującymi bodhisattwami,

We are beginner bodhisattvas,

nie potrafimy cały czas

we cannot all the time

tylko myśleć o szczęściu istot.

only thinking about the happiness of beings.

Czasami potrzebujemy po prostu

Sometimes we just need to

chwilę relaksu, czasami potrzebujemy

a moment of relaxation, sometimes we need it

odpoczynku, potrzebujemy dobrze zjeść

rest, we need to eat well

i tak dalej,

and so on,

ale nie dać się zwariować,

but not to go crazy,

nie żeby się tylko tym w życiu kierować.

Not that I would only be guided by that in life.

Więc ta taka

So this one like that

obsesja, która nam

an obsession that we

towarzyszy życiom, tylko mieć, mieć,

accompanies lives, just to have, have,

posiadać, zdobywać, to jest na tych

to possess, to acquire, this is on these

pierwszych etapach

first stages

tym, czego musimy się

what we need to

pozbyć.

to get rid of

Więc

So

musimy

we must

oczyścić tego rodzaju

clean this kind

takie emocjonalne zaciemnienia,

such emotional obscurities,

to, że umysł jest w tym zaślepiony.

that the mind is blinded by this.

Pamiętacie, mówiłem, ni mong,

Remember, I said, no way,

taki ciągle zaślepiony jest w tym umysł.

he is constantly blinded by this mind.

Musimy się tego pozbyć

We need to get rid of this.

i wtedy będzie się

and then there will be

mogła ukazać natura Buddhy,

it could reveal the nature of the Buddha,

która jest przez to zakryta.

which is covered by it.

Więc to porównanie o tym

So this comparison is about that.

posągu, który jest ukryty

a statue that is hidden

w pąku lotosu,

in the lotus bud,

mówi właśnie o tych takich grubych

it's talking about those thick ones

zaciemnieniach.

in the darkness.

To drugie zaciemnienie,

It's the second blackout,

przepraszam, drugi przykład,

sorry, the second example,

który mówi o tym roju pszczół,

which speaks about this swarm of bees,

to przede wszystkim odnosi

it primarily refers

się do zaciemnień spowodowanych

to the darkening caused by

gniewem.

anger.

Pszczoły, które są agresywne,

Bees that are aggressive,

nie ma dla nas pożytku

there is no benefit for us

z tego, że mamy miód, bo jak

because we have honey, because how

próbowalibyśmy nawet z niego skorzystać,

we would even try to take advantage of it,

to te agresywne pszczoły nas zranią.

These aggressive bees will hurt us.

Podobnie kiedykolwiek pojawia się

Similarly, it appears at any time.

uczucie gniewu, nigdy

the feeling of anger, never

nie czujemy się szczęśliwi

we do not feel happy

czy usatysfakcjonowani.

Are you satisfied?

To jest coś,

This is something,

o czym nieraz mówię,

about what I sometimes talk about,

ale warto jeszcze raz zwrócić uwagę,

but it is worth noting once again,

że nasza,

that our,

na swój sposób chora,

sick in her own way,

każda kultura w samsarze jest chora,

every culture in samsara is sick,

ale nasza kultura zachodnia

but our Western culture

jest chora w ten sposób, że

she is sick in such a way that

daje bardzo duże przyzwolenie,

gives a very large allowance,

a często nawet

and often even

choryfikuje gniew,

"it horrifies with anger,"

zemsta na wrogach.

revenge on enemies.

Uczy się tego wręcz,

She/He is learning this almost.

że ileś pokoleń temu

that some generations ago

ludzie mieszkający na jakimś tam

people living somewhere

sąsiednim kraju, za rzeką,

in the neighboring country, across the river,

mający teraz w Atlasie inną

having a different one in Atlas now

nazwę, ileś

I name, some

żywotów temu,

ages ago,

zupełnie nic nie mający wspólnego

completely unrelated

z tymi istotami, które się

with those beings that are

teraz tutaj odrodziły, jacyś ludzie

now here have been reborn, some people

wiele pokoleń temu zaszkodzili

many generations ago they harmed

naszym ludziom. Oczywiście nie

our people. Of course not

będziemy pamiętać tego, że 200 lat

We will remember this for 200 years.

wcześniej myśmy zaszkodzili najpierw im.

Earlier, we harmed them first.

Tak jak na przykład

For example

słyszę ciągle w mass mediach,

I keep hearing in the mass media,

przypominają jak to w 40-tych

they remind of how it was in the 40s

latach, jak na Wołyniu

in the years, like in Volhynia

gdzieś tam

somewhere out there

mordowano Polaków, ale jak Polacy

Poles were murdered, but like Poles.

okupowali Ukrainę,

they occupied Ukraine,

jak straszne cierpienia zadawali

how terrible the sufferings they inflicted

stosując po prostu takie

simply using such

niewolnicze wykorzystywanie

non-slave exploitation

w tym złotym wieku Polski,

in this golden age of Poland,

bo się właśnie tak

because it just is that way

korzystywało tamtych ludzi i dlaczego

used those people and why

oni tak nienawidzili, czy dlaczego

Did they hate so much, or why?

Litwini tak bardzo nie kochają Polaków.

Lithuanians do not love Poles that much.

O tym wolimy nie pamiętać, tylko ten

We prefer not to remember that, only this.

wycinek, który nam pasuje.

a fragment that suits us.

Nie twierdzę teraz, że oni są dobrzy,

I am not claiming now that they are good,

a my źli. Nie twierdzę, że

and we are evil. I do not claim that

oni są źli, a my dobrzy. Wszyscy jesteśmy

They are evil, and we are good. We all are.

w samsarze, ale

in samsara, but

uczucie gniewu

feeling of anger

jest czymś

it is something

wyjątkowo szkodliwym.

exceptionally harmful.

Zawsze Budda w naukach przedstawia

Buddha always presents in his teachings.

jako najgorszą strucizn,

as the worst poison,

że w chwili, kiedy jest gniew

that at the moment when there is anger

w umyśle, nie ma miejsca

In the mind, there is no space.

na nawet trochę zadowolenia, czy

not even a little satisfaction, or

szczęścia. Pragnienie jest

happiness. Desire is

mniej złe, bo jak już

less bad, because once

zdobędziesz obiekt pragnienia, to przez chwilę

You will obtain the object of desire, but only for a moment.

chociaż masz radość.

although you have joy.

Jeśli jest to takie

If it is like that

zdobycie czegoś w sposób, który nie rani

acquiring something in a way that does not cause harm

innych, to nie jest to aż takie

others, it's not that much

złe. Gniew zawsze

bad. Anger always

rani innych i rani nas samych.

it hurts others and hurts ourselves.

Nie ma czegoś takiego jak

There is no such thing as

szczęście w umyśle, który jest

happiness in a mind that is

przepełniony gniewem. Dlatego

overflowing with anger. That’s why

gniew jest porównany do takich

anger is compared to such

agresywnych pszczół.

aggressive bees.

Tak więc gniew nie tylko

Thus, anger not only

zakrywa naturę Buddy, ale również

hides the nature of Buddha, but also

kąsa nas samych.

bites us ourselves.

Kąsa.

Nibble.

Tak, proszę.

Yes, please.

Rozważamy ten taki bardzo

We are considering this very one.

pierwszy etap na ścieżce.

the first stage on the path.

I taka ścieżka wysoka jest na tej ścieżce

And such a high path is on this path.

i zbiera nas kół, więc

and it gathers us in circles, so

powiedzmy, że no, z tym nawyku

Let's say, well, with that habit.

skłonnościami z tych osiemdziesięciu

tendencies from those eighty

osób powiedzmy, że się pozbyła

people, let's say she got rid of

jakiejś szczęści.

some kind of happiness.

Ta przyjąta istota się potem

This accepted being then

odradza.

discourages.

Nie wiem, czy to ja dobrze określę, czy w tym

I don't know if I can describe it well, or in this.

powiedzmy względem te wszystkie zasługi,

let's say regarding all these merits,

które ta istota się odrodziła,

which this being has been reborn,

to powiedzmy, że jest

let's say it is

mniej tych nawyków skłonności

fewer of these habits and tendencies

od razu gniewu? Tak.

Right away from anger? Yes.

Jeżeli ktoś oczyści,

If someone cleans,

przynajmniej w jakimś zakresie

at least to some extent

oczyści swoje trucizny umysłu

cleanses his poisons of the mind

i nagromadzi zasług,

and will accumulate merits,

to odrodzi się

it will be reborn

jako ktoś, kto ma o wiele mniejsze

as someone who has much less

skłonności do tego rodzaju trucizny umysłu.

tendencies to this kind of poison of the mind.

Wiesz, to widać

You know, it's obvious.

chociażby na przykładzie dzieci.

even just for example, children.

Są takie, których nie trzeba

There are those that you don't need.

dużo uczyć

learn a lot

tego, że znajdują na przykład

that they find, for example

przyjemność w dręczeniu zwierząt,

pleasure in torturing animals,

w zabijaniu małych zwierząt,

in killing small animals,

a są takie dzieci, które

there are such children who

nawet jakbyś namawiała

even if you were persuading

do tego,

to this,

to mają taki odruch niekrzywdzenia

they have this reflex of not harming

innych. Są takie,

others. There are such,

które mają większy taki naturalny

which have a greater natural one

odruch do takiej empatii,

the instinct for such empathy,

do w ogóle jakiejś życzliwości,

to any kind of kindness at all,

skłonności do pomocy,

tendencies to help,

a są takie, które mają taki naturalny

and there are those that have such a natural

odruch odrzucić innych,

the impulse to reject others,

zrobić im coś złego.

to do something bad to them.

To jest dlatego, że się nie rodzimy jako

This is because we are not born as

tabula rasa, tylko dlatego, że wnosimy

tabula rasa, just because we contribute

pewne nawykowe skłonności z poprzednich

certain habitual tendencies from the past

żywotów.

lives.

Czy gniew jest rozumiany tak samo

Is anger understood in the same way?

jak zło?

like evil?

Gniew, złość,

Anger, rage,

to są różne próby tłumaczenia

these are different attempts of translation

tego tybetańskiego

this Tibetan

, co znaczy też tak niechęć.

"which also means such reluctance."

Na przykład w tekście

For example in the text.

, o którym mówiłem,

, which I was talking about,

jest tam taka jedna zwrotka,

there's this one verse there,

kiedy to słowo

when that word

niechęć, czy też taki gniew

reluctance, or such anger

jest użyte nawet w takim znaczeniu,

it is even used in such a meaning,

że

that

na przykład nie lubimy cierpieć,

for example, we don’t like to suffer,

nie lubimy jak nas boli,

we don't like it when it hurts us,

nie chce tego

I don't want this.

i też jest odmianą gniewu.

and it is also a form of anger.

Więc tam jest nawet to słowo użyte

So there is even that word used.

w takim znaczeniu, właśnie gniew

in that sense, precisely anger

na swoje słabości, na swoje trucizny

to their weaknesses, to their poisons

umysłu.

of the mind.

Ogólnie mówiąc, takie odczucie

Generally speaking, such a feeling

nie akceptuje, nie chce, chce się czegoś

I do not accept, do not want, want something.

pozbyć. I w zależności

get rid of. And depending

od okoliczności to się manifestować

it manifests itself depending on the circumstances

może jako taki

maybe as such

gorący, wiesz,

hot, you know,

kipiący gniew, którym wybuchniemy,

boiling anger that we will explode with,

albo taka lodowata nienawiść,

or such icy hatred,

że będziemy knuli po troszku,

that we will scheming little by little,

jak się zemścić,

how to take revenge,

albo taka po prostu niechęć,

or just a simple aversion,

albo skłonność do irytacji.

or a tendency to irritability.

Dlatego mówiłem, że naucza się

That's why I said that he/she is learning.

o tym 33 rodzajach

about these 33 types

gniewu. Każdy ma swoją nazwę,

anger. Everyone has their own name,

każdy ma swoją definicję,

everyone has their own definition,

bardzo wiadomo dokładnie, o który chodzi.

It is very well known exactly which one is meant.

Tak?

Yes?

Jak coś nas boli,

When something hurts us,

czy jesteśmy chorzy, jak musimy reagować?

Are we sick, how should we react?

Jak coś nas boli, czy jesteśmy chorzy,

When something hurts us, or when we are ill,

jak musimy reagować, takie pytanie.

How we must react, that is the question.

Zwykła ludzka reakcja, gniew.

A typical human reaction, anger.

Zwykła ludzka reakcja,

A normal human reaction,

zwykła samsaryczna istota złości.

a typical samsaric being of anger.

Nie lubię tego. Dlaczego jestem?

I don't like this. Why am I here?

Nie mogę zrealizować swoich pragnień.

I can't fulfill my desires.

Chciałem pojechać

I wanted to go.

na Abhishekę, buddy medycyny,

to Abhisheka, the buddy of medicine,

ale zdrowie mi nie pozwoliło.

but my health did not allow it.

Śmiejcie się, dzisiaj rano

Laugh, this morning.

była rozmowa z kimś, kto nie dotarł,

There was a conversation with someone who didn't arrive.

bo zdrowie nie pozwoliło.

because my health did not allow it.

Naturalna reakcja

Natural reaction

jest gniew.

There is anger.

Często jeszcze

Often still

pojawia się reakcja, dlaczego to

A reaction appears, why is that?

na mnie spadło, a nie na kogoś innego,

it fell on me, not on someone else,

bo nie rozumiemy karmy,

because we do not understand karma,

nie rozumiemy, że sami

we do not understand that we ourselves

doświadczamy skutków swoich czynów,

we experience the consequences of our actions,

tylko myślimy, że to ktoś siedzi wyżej

We only think that someone is sitting above.

i na nią spuszczę cierpienie.

And I will make her suffer.

A nie, nie, nie. Ona mnie lubi,

Oh no, no, no. She likes me.

to bardziej na nią.

It's more about her.

Nie ma czegoś takiego.

There is no such thing.

Każdy doświadcza skutków swoich

Everyone experiences the consequences of their own.

własnych czynów, ale zauważ,

of one's own actions, but notice,

że uczymy się

that we are learning

na ścieżce bodhisattwy,

on the path of the bodhisattva,

w ogóle na ścieżce,

on the path at all,

uczymy się podchodzić do tego

we are learning to approach it

w zależności od stopnia

depending on the degree

wiekowej dojrzałości na różne sposoby.

mature wisdom in various ways.

Pierwszy taki, najbardziej podstawowy,

The first one, the most basic,

to jest przynajmniej taki rodzaj

this is at least such a kind

samodyscypliny, w której nie pozwalamy

self-discipline, in which we do not allow

sobie na gniew. Aha, rozumiem.

for yourself in anger. Ah, I see.

Choroby, starość,

Diseases, old age,

śmierć, to są

death, these are

bardzo nieodłączne

very inseparable

od ludzkiego życia

from human life

w samsarze cierpienia. No po prostu muszę

in the samsara of suffering. I just have to

to zaakceptować, tak jest.

to accept, that's right.

Jak wejdę do wody, to muszę zaakceptować,

When I get into the water, I must accept,

że jest mokro.

that it is wet.

Jak nie lubię mokrego,

How I don't like the wet,

to nie wchodzić do wody.

not to enter the water.

Jak jestem w samsarze,

When I'm in samsara,

to będą cierpienia, będą

There will be suffering, there will be.

choroby.

diseases.

Jeśli mi się uda, to dożyję starości

If I succeed, I will reach old age.

i wszystkiego, co się z tym wiąże.

and everything that goes with it.

Zmysły coraz słabsze.

Senses becoming weaker.

Poza tym, co jeszcze było?

Besides that, what else was there?

A, że pamięć coraz słabsza jest.

Oh, that the memory is getting weaker.

I tak dalej. Coraz mniej sił,

And so on. Less and less strength.

więcej czasu trzeba przeznaczyć na odpoczynek

More time should be devoted to rest.

i tak dalej, i tak dalej.

and so on, and so on.

Natomiast

However

czyli pierwsze

so the first

to przynajmniej taki rodzaj

it's at least that kind

samodyscypliny albo czegoś,

self-discipline or something,

co nazywamy cierpliwością.

what we call patience.

Cierpliwość jest nie tylko w odniesieniu

Patience is not only in relation to

do tych, którzy nas krzywdzą,

to those who harm us,

ale właśnie cierpliwość w znoszeniu trudów.

but it's precisely patience in enduring hardships.

Cierpliwość jest rozumiane

Patience is understood.

jako niepopadanie w gniew

as not falling into anger

czy w irytację, taka zdolność zaakceptowania.

Is it irritation, such a capacity to accept?

No trudno,

Well, it's difficult,

no mam coś takiego,

Well, I have something like that.

przy czym zauważ,

please note,

na pewno zauważyłeś, bo to jest takie

You definitely noticed it because it's like this.

oczywiste, że jak

obvious, that as

ktoś trzyma się mocno

someone is holding on tightly

swojego poczucia

your sense

ja cierpię, jak ja cierpię,

I suffer, how I suffer,

moje cierpienie jest takie wyjątkowe,

my suffering is so unique,

moje cierpienie jest na pewno

my suffering is definitely

tutaj najgorsze

here is the worst

w całym tym

in all of this

wyszehradzkim trójkącie,

Visegrad Triangle,

znaczy w weimarskim trójkącie

means in the Weimar Triangle

czy jakimś tam innym.

or some other one.

Nikt tak nie cierpi.

No one suffers like that.

A jak nie

And what if not?

podtrzymujemy tego uczucia,

we maintain that feeling,

na przykład zajmiemy się czymś innym,

for example, we will deal with something else,

to mniej cierpimy.

we suffer less.

Niech to będzie

Let it be.

bardziej tak ewidentnie widać to

it's more evident to see this

na przykładzie takiego psychicznego bólu,

for example, such psychological pain,

jak na przykład

for example

czujesz się zdradzony przez

do you feel betrayed by

przyjaciół, mam na myśli nie tylko taka

friends, I mean not just such a

zdrada w miłości,

betrayal in love,

w ogóle poczucie zdrady jest też

The feeling of betrayal is also present.

czymś takim charakterystycznym

something characteristic

dla naszej

for our

tutaj kultury,

here cultures,

natomiast

on the other hand

nie twierdzę, że w buddyzmie

I do not claim that in Buddhism

nie ma czegoś takiego jak bycie z jednym

There is no such thing as being with just one.

partnerem, ale mimo wszystko

a partner, but nevertheless

sam koncept jest trochę inny.

The concept itself is a bit different.

To jest inny zupełnie temat na inną dyskusję,

This is a completely different topic for another discussion.

ale

but

chciałem tylko pokazać, że naprawdę

I just wanted to show that I really

wiele, wiele rzeczy mamy takich

we have many, many things like that

mocno po prostu

just strongly

kulturowo wprowadzonych

culturally introduced

do naszych nawykowych

to our habitual

sposobów myślenia i reagowania,

ways of thinking and reacting,

ale

but

zmierzam do tego,

I'm getting at that,

że jak na przykład oszuka cię przyjaciel

that if, for example, a friend deceives you

na interesach, na przykład

in business, for example

tyle lat go znam,

I've known him for so many years,

jak go ufałem, jak on mógł to zrobić

how I trusted him, how could he do that

i czujesz naprawdę, straciłeś na tym

And you really feel, you lost out on this.

wiele i czujesz, że jest ci przykro,

a lot and you feel that you are sad,

jak siedzisz sam

how you sit alone

i bijesz się ze swoimi myślami,

you are fighting with your thoughts,

to cierpisz dużo

you suffer a lot

bardziej niż jak przyjdą kumple,

more than when the buddies come,

wyciągną cię do pubu,

they will drag you to the pub,

chodź pogadamy o tym, o tamtym,

come on, let's talk about this, about that,

przestajesz o tym myśleć i to cierpienie jest słabsze.

You stop thinking about it and that suffering becomes weaker.

Więc

So

cierpliwość oznacza też właśnie takie

Patience also means exactly that.

zaakceptowanie czegoś,

acceptance of something,

no trudno, mam teraz

Well, I have now.

mniejsze możliwości, bo choruję,

reduced opportunities because I am ill,

nie mam możliwości zrobienia wszystkiego,

I don't have the ability to do everything.

co bym chciał, ale zawsze da się zrobić

What I would like, but it's always possible to do.

coś dobrego, przynajmniej da się

something good, at least it's manageable

uniknąć czegoś złego.

avoid something bad.

W każdej sytuacji można zrobić coś

In every situation, something can be done.

głupiego, bezsensownego,

stupid, nonsensical,

śmiesznego,

funny,

mądrego, dobrego,

wise, good,

zawsze mamy wybór.

We always have a choice.

Ale jak mamy więcej

But how do we have more?

dojrzałości, to uczymy się na ścieżce

maturity, we learn on the path

bodhisattwy myśleć

bodhisattvas think

aha, no trudno, skoro już przechodzę

Ah, well, it's tough, since I'm already passing by.

przez te problemy, to żeby

due to these problems, in order to

przynajmniej w moim cierpieniu, w mojej

at least in my suffering, in my

chorobie, żeby zebrały się cierpienia,

disease, so that the sufferings would gather,

chorób wszystkich istot,

diseases of all beings,

żeby nikt nigdy nie musiał przez coś

so that no one ever has to go through something

takiego przechodzić. Już przechodzę

I am going through such a thing. I'm already going through it.

przez to, trudno, nie

because of this, hard, no

zrezygnować, nie doradzam,

to resign, I do not advise

żeby rezygnować z lekarzy

to give up on doctors

i lekarstw, albo specjalnie

and medications, or specially

się pakować w choroby, ale

to get involved in diseases, but

to co i tak musimy przejść,

what we still have to go through,

to wykorzystać w ten sposób, że

to use it in such a way that

staje się to, można powiedzieć

it becomes, one could say

tak jakby nawozem, na którym wzrośnie

as if by fertilizer, on which it will grow

jeszcze bardziej

even more

nasza miłość i współczucie,

our love and compassion,

i wzrośnie mądrość

and wisdom will increase

dzięki temu

thanks to that

i to cierpienie przestanie być

and this suffering will cease to be

tak mocno doskwierające.

so painfully distressing.

Warto próbować tego

It's worth trying this.

w sytuacjach, kiedy to nie jest

in situations when it is not

jakiś taki bardzo ciężki ból,

some kind of very heavy pain,

taki, który jeszcze możemy opanować.

such that we can still control.

Nie wiem, przykładowo u dentysty,

I don't know, for example at the dentist's.

czy w jakiejś innej chwili,

in some other moment,

kiedy możesz posiedzieć i zamiast

When can you sit down and instead

ujej, ujej, ujej, jak boli,

oh dear, oh dear, oh dear, it hurts,

to myśleć sobie, okej, ale

to think to oneself, okay, but

tyle istot cierpi, jak

so many beings suffer, as

o wiele gorszy ból.

a much worse pain.

Nawet ile zwierząt jest w tej chwili

How many animals are there at the moment?

na świecie zjadanych żywcem przez

eaten alive by in the world

inne. Wyrywane

other. Torn out

mają czasami żywcem kawałki

sometimes they have chunks alive

mięsa, prawda? Wiecie, jak

Meat, right? You know how

zwierzęta polują na siebie.

Animals hunt each other.

Ilu ludzi cierpi w różnych sytuacjach,

How many people suffer in different situations,

na różnych wojnach, ile ludzi

in various wars, how many people

cierpi z głodu, z pragnienia, czym jest

he suffers from hunger, from thirst, what is it

mój maleńki ból? Oby w tym moim

my little pain? Hopefully in my

bólu zebrał się ból

pain has gathered pain

wszystkich istot. Przez to, że ja

all beings. Because I

przechodzę ten ból wiercenia,

I am going through this drilling pain,

żeby już nigdy nie cierpiał w podobny sposób.

so that he would never suffer in a similar way again.

Automatycznie

Automatically

masz taki większy dystans do tego

you have a greater distance to it

i sam mniej cierpisz.

you suffer less yourself.

I jednocześnie budzi się

And at the same time, it awakens.

więcej współczucia. W Mahamudrze

more compassion. In Mahamudra

jeszcze bardziej. Jeszcze

even more. Even

wyższy poziom,

higher level,

kiedy spoglądasz samą istotę bólu.

when you look at the very essence of pain.

Zastanawiasz się,

You are wondering,

czy ból jest w zębie, czy ból jest

Is the pain in the tooth, or is the pain?

w umyśle. Przecież jak

in the mind. After all, how

umysł się odłączy, na przykład zemdleje,

the mind disconnects, for example, faints,

to nie ma bólu, więc ból

it doesn't hurt, so pain

chyba nie jest w zębie, tylko jest w

"Maybe it's not in the tooth, but it's in..."

umyśle. Ale jeśli jest umysł, a nie ma

I will. But if there is a mind, and there isn't.

zęba, to też nie boli.

A tooth, it doesn't hurt either.

Jak umysł się przestanie utożsamiać

When the mind stops identifying itself

z tym zębem, na przykład go wyrwą, leży już tam

With this tooth, for example, if they pull it out, it is already there.

na stoliku, mogą go tłuc młotkiem,

on the table, they can smash it with a hammer,

a nas nie boli.

and it doesn't hurt us.

Ale zamiast tak

But instead of that

kombinować i analizować, można też

to combine and analyze, one can also

zrobić takie niedyskursywne,

to make it non-discursive

takie badawcze

such research

spojrzenie, tak patrzeć właściwie, gdzie jest ból.

a glance, to look correctly, where the pain is.

W zębie, w umyśle,

In the tooth, in the mind,

w obu naraz, pomiędzy.

in both at once, in between.

Jak tak przyglądasz się temu, to widzisz,

When you look closely at it, you see,

że właściwie ból jest czymś, co się przejawia,

that actually pain is something that manifests,

ale nie jest

but it is not

jakimś realnym, odrębnym,

some real, separate,

samoistnym bytem.

an autonomous being.

Możesz zobaczyć ból jako

You can see pain as

nierozdzielność przejawienia

indivisibility of manifestation

i pustki.

and emptiness.

Jeśli się to udaje,

If it works,

na początku może być to bardziej

at the beginning it may be more

intelektualne, bo jak się udaje tak naprawdę,

intellectual, because when it really works,

to zobaczysz, że

you will see that

nabiera zupełnie innego

takes on a completely different

charakteru.

character.

Że nawet tak intensywne

That even such intensity

doświadczenie jak ból nie jest

Experience is not like pain.

czymś takim bolesnym,

with something so painful,

tylko jest czymś, co daje

it is only something that gives

ci tak dużo takiej

you so much like this

energii do działania dla dobra innych.

energy to act for the good of others.

Taki speed dla bodhisattwy.

Such speed for a bodhisattva.

Dlatego

Therefore

na przykład Milarepa mówił,

for example, Milarepa said,

że to, co jest demonem dla zwykłych, czujących

that which is a demon for the ordinary, sentient

istot, jest ozdobą dla

"Essence, is an ornament for"

jogina.

yogina.

A to wymaga naprawdę dużej

And it really requires a lot.

dojrzałości.

maturity.

Co znaczy duża dojrzałość? Trzeba mieć

What does great maturity mean? One must have it.

nagromadzonych wiele zasług, wiele tych pozytywnych

accumulated many merits, many of those positive

śladów w umyśle.

traces in the mind.

Prawdziwe miłęca, dobroć i współczucie.

True kindness, goodness, and compassion.

Duża taka zdolność do nieutonności,

A great capacity for buoyancy.

rozsamiania się z tymi emocjami,

"disconnecting from these emotions,"

czyli ta mądrość.

so this wisdom.

Ale warto wiedzieć, że w takim kierunku

But it's worth knowing that in such a direction.

idziemy. I później nie jest

We are going. And later it is not.

tak, że bodhisattwa

so that the bodhisattva

nie odczuwa bólu.

does not feel pain.

Ale to, co dla nas jest czymś takim

But what is something like that for us

zniewalającym,

captivating,

dla niego ma jakby zupełnie

for him it seems completely

inny charakter.

different character.

Dlatego się mówi właśnie, bodhisattwowie

That's why it's said, bodhisattvas.

będąc w samsarze,

being in samsara,

działając w samsarze, będąc

acting in samsara, being

razem z istotami, są

together with beings, are

niesplamieni błędami samsary.

unstained by the errors of samsara.

To samo, a jednak inaczej.

The same, yet different.

Oczywiście

Of course

trudno to

it's hard to

tak intelektualnie zrozumieć,

to understand intellectually,

ale jak się

but how do you

najpierw dwa, trzy kroczki już gdzieś tam

first two, three steps already somewhere there

w medytacji zobaczyłeś, że ona pozwala

In meditation, you saw that she allows.

ci coś troszkę inaczej

it's a bit different for you

doświadczyć,

to experience

zobaczysz, że 21 razy

you will see that 21 times

nauka buddy potwierdza się

the science buddy is confirmed

w moim życiu, to i masz skłonność uwierzyć,

in my life, you tend to believe,

że ten 22 raz

that this is the 22nd time

też buddha wie, co mówi.

Buddha also knows what he is saying.

Potrzebuję popróbować i zobaczę,

I need to try it out and I'll see.

czy to działa.

Does it work?

Tylko dobra,

Only good,

nie dokończymy sesji, ale

we won't finish the session, but

dobra.

good.

Czyli gniew

So, anger.

na siebie samego, na przykład

about oneself, for example

ktoś coś robił dobrze, a później

someone was doing something well, and then

zaczyna się...

It begins...

Powraca do złych nawyków.

Returning to bad habits.

Powraca do złych nawyków i gniewa się

He is returning to bad habits and getting angry.

na siebie.

on oneself.

Oczywiście,

Of course,

jak zawsze,

as always,

każdej osobie dałbym inną odpowiedź.

I would give each person a different answer.

Tak naprawdę, jakbym powiedział, co szczerze myślę,

To be honest, if I were to say what I sincerely think,

tak do końca,

so to the end,

to myślę, że taki gniew

I think that such anger

na siebie jest gorszy, niż gniew na innych.

Self-anger is worse than anger towards others.

Bo jeszcze bardziej, niż gniew

For even more than anger

dla innych, zaślepia nas

for others, it blinds us

i blokuje nam możliwość

and it blocks our ability

rozwinięcia pozytywnych właściwości

developments of positive properties

i zrobienia czegoś dobrego dla innych.

and doing something good for others.

I blokuje nas przed możliwością

And it blocks us from the possibility.

jakby przemiany

as if transformations

siebie tak, żeby

yourself like this, so that

przestać się gniewać na innych.

stop being angry at others.

Tylko oczywiście,

Only of course,

łatwo powiedzieć, trudno zrobić.

Easy to say, hard to do.

Nie gniewaj się na siebie.

Don't be angry with yourself.

Nawyki umysłu są, jakie są.

Habits of the mind are what they are.

Ale jak się

But how do you...

nie bardzo jest w stanie,

not really able to,

nie bardzo jest się w stanie

it's not really possible

przemieniać bezpośrednio

to transform directly

swoje uczucia, emocje,

your feelings, emotions,

zainteresować.

to interest.

Mówić dużo mantry.

To speak a lot of mantras.

Mówić, mówić, mówić dużo mantry.

Talk, talk, talk a lot of mantras.

Rano, wieczór i w południe

Morning, evening, and noon.

robisz coś, sprzątasz.

You are doing something, you are cleaning.

Zawsze mieć mantrę w umyśle.

Always have a mantra in mind.

To jest bardzo efektywny

This is very effective.

sposób pobudzania

method of stimulation

u samego

at the very end

korzenia umysłu.

roots of the mind.

Gdzieś u samej podstawy umysłu pobudzania

Somewhere at the very base of the stimulating mind.

tych dobrych właściwości.

these good properties.

Ponieważ mantra jest przejawem

Because the mantra is an expression.

właściwości na poziomie dźwięku.

properties at the level of sound.

Jak tak próbujemy

As we try like this.

się grzebać, przestawiać

to fumble around, to rearrange

różne emocje

various emotions

w taki sposób trochę powiem

In this way, I'll say a little.

terapeutyczny.

therapeutic.

Tę emocję zamieńmy na tą.

Let's change this emotion to that one.

To cały czas jesteśmy na poziomie

We are still at the level.

tego, co dzieje się w takim

what is happening in such

powierzchownym poziomie umysłu.

superficial level of the mind.

Przestawiania tych klocków tylko w różnych kategoriach.

Rearranging these blocks only in different categories.

I niektórzy potrzebują to

And some need it.

poprzestawiać, żeby w ogóle być w stanie

to rearrange in order to be able at all

robić cokolwiek dobrego.

to do anything good.

Tak jak mówię, bardzo wielu buddystów

As I said, very many Buddhists.

chętnie bym odesłał najpierw na jakąś

I would gladly send it back first to some...

dobrą psychoterapię,

good psychotherapy,

a później żeby się zajęli darmą.

and later to take care of the free stuff.

Przy czym z całą odpowiedzialnością

With full responsibility.

twierdzę, nie byłoby to w ogóle potrzebne,

I argue it would not be necessary at all,

gdyby ktoś

if someone

miał takie naturalne,

he had such a natural,

głębokie, szczere zaufanie

deep, sincere trust

do darmy. Wówczas praktyka

to free. Then the practice

darmy jest

it is free

najgłębszą terapią i nie potrzeba żadnej

the deepest therapy and no other is needed

innej. Tylko, że większość ludzi

another. It's just that most people

nie ma takiego zaufania.

There is no such trust.

Dlatego musi najpierw sobie postrzechać, on trochę

That's why he has to clear his throat first, he is a bit...

uporządkować

to organize

i wtedy próbować

and then try

głębsze rzeczy. Ale

deeper things. But

zawsze powtarzam, że to jest ciągle

I always say that this is still.

tylko na tym samym poziomie

only at the same level

przestawianie różnych klocków. Nawet jak

rearranging different blocks. Even if

ktoś mówi o znajdowaniu przyczyn

Someone is talking about finding causes.

w dzieciństwie

in childhood

trutu, srutu, przepraszam za

trutu, srutu, I apologize for

i tak dalej, to jest ciągle ten sam

and so on, it is still the same

poziom. To jest ten sam

level. It's the same one.

poziom grzebania się w tych samych emocjach,

the level of digging through the same emotions,

a w ogóle pomija się fakt,

and the fact is completely overlooked,

że te emocje nie są

that these emotions are not

realne. Że istnieją

real. That they exist.

tylko wtedy,

only then,

kiedy karmimy je naszym

when we feed them our

poczuciem, że są

the feeling that they are

czymś, czym się trzeba zajmować.

something that needs to be taken care of.

One nie są czymś

They are not something.

substancjalnym, tylko ta uwaga, którą

substantial, just the remark that

w nie wkładamy

we do not put in

nadaje im tą moc

gives them this power

istnienia, bycia.

existence, being.

Jak mówimy sobie

How do we say to each other?

jesteś taki, jesteś gniewny,

you are like this, you are angry,

to dolewamy betonu

we are pouring concrete

do przeświadczenia, że jesteśmy

to the conviction that we are

gniewni.

angry.

To, co się robi na ścieżce

What is done on the path.

praktyki mantr, to jest

mantra practices, that is

zostawić to, zobaczyć, że

leave it, see that

te emocje są iluzją, a zamiast

these emotions are an illusion, and instead of

tego zająć się

to take care of this

wrodzoną naturą

inherent nature

buddy, to czym naprawdę jesteśmy. Jak

Buddy, that's what we really are. How

przestajemy karmić emocje,

we stop feeding emotions,

one słabną.

They are weakening.

Tak długo, jak długo je traktujemy na serio,

As long as we take them seriously,

tak długo one są bardzo

so long they are very

silne. To tak jak w klasycznym

strong. It's just like in the classic

przykładzie Shantideva

example of Shantideva

porównuje je do tygrysa, którego karmimy,

I compare them to a tiger that we feed,

jest coraz silniejszy, wie, że

he is getting stronger, he knows that

jeśli mu dają jeść, to będzie przychodził

If they give him food, he will come.

i w końcu nawet

and finally even

karmiącą rękę będzie gryzł

He will bite the hand that feeds him.

i tak dalej.

and so on.

A jak go nie karmimy,

And if we don't feed him,

to coraz bardziej chudnie,

it is getting thinner and thinner,

widzi tutaj, nie ma nic do jedzenia

He sees here, there is nothing to eat.

i sobie pójdzie, przy czym

and will go away, while

fizyczny tygrys pójdzie i komuś

The physical tiger will go to someone.

zaszkodzi, a nasze myśli

it will harm, and our thoughts

czy emocje nie

don't emotions not

są realnymi bytami. Jak o czymś

they are real beings. As if about something

nie myślimy, to tego nie ma.

We don't think about it, so it doesn't exist.

To nie jest tak, że

It's not that...

przestajesz o czym myśleć,

you stop thinking about something,

bo to jest w tobie i to wcześniej

because it is in you and it was before

czy później wyjdzie. Jest to nieprawda.

It will come out later. This is not true.

Myśli nie są realnymi

Thoughts are not real.

bytami. W związku

being. In relation

z tym przez niekarmienie tygrysa

with this through not feeding the tiger

sprawia się, że on chudnie

It causes him to lose weight.

i w końcu przestanie, tak jak nie

And finally it will stop, just like it hasn't.

podkładać drew do ognia i ogień sam

putting wood on the fire and the fire itself

z siebie zagaśnie.

will extinguish itself.

Zamiast tego

Instead of that

kultywujemy to, co jest

we cultivate what is

w takiej, można powiedzieć, najgłębszej

in such, you could say, the deepest

głębi prawdziwą naturą

the true nature of depth

i to powtarzanie mantry sprawi, że

and this repetition of the mantra will make that

jak nie w tym życiu, to w następnym

If not in this life, then in the next one.

życiu, ale wszystkie te pozytywne

life, but all those positive

właściwości we śnie,

properties in a dream,

w stanie po śmierci,

in a state after death,

to się pojawi, to nas wyciągnie,

it will appear, it will pull us out,

to jest to, co przejdzie na pewno

this is what will definitely pass

z życia na życie.

from life to life.

A już zaraz nie ma teraz czasu na dygresję,

And there is no time for a digression right now.

bo zaraz mi się przypominają

because they are about to remind me

wszystkie te takie

all these such

uwagi, które słyszę modnym

comments that I hear are trendy

nie, nie, nie, jak nie wyrazisz

no, no, no, if you don't express it

jego gniewu, to on się w tobie gromadzi

his anger, it builds up within you

i później wybuchnie

and then it will explode

błędne rozumienie, błędne

misunderstanding, erroneous

podejście. Brak

approach. Lack

zrozumienia podstaw

understanding of the basics

darmy może tylko

free may only

powodować, że tak jest i to jest ciągle jeszcze

cause it to be so and it is still that way

takie grzebanie się w ramach właśnie na powierzchni

such poking around in the frames just on the surface

umysłu tych samych klocków,

the mind of the same blocks,

ale dzięki gromadzeniu zasług,

but thanks to accumulating merits,

w tym również powtarzaniu,

including this repetition,

powtarzaniu mantry sprawia się, że

repeating the mantra makes it so that

od wewnątrz

from the inside

pojawi się w nas coraz więcej, to jest nie

It will appear in us more and more, this is not.

podręcznikowie, używam teraz takiego

textbooks, I'm using one like that now

żeby to przybliżyć, używam

to bring this closer, I use

takiego troszkę

a little bit like that

stworzonego przez siebie

created by oneself

terminu, pojawi się

the deadline will appear

coraz więcej takiego wewnętrznego

more and more of that inner

światła, takiej wewnętrznej

light, such an inner one

radości, pewności

joy, certainty

siebie, która jest niezależna od okoliczności,

yourself, which is independent of circumstances,

a te wszystkie stany

and all these states

emocjonalne, chwilowe zadowolenie,

emotional, momentary satisfaction,

niezadowolenie, smutek

dissatisfaction, sadness

będzie jak oliwa, która pływa po powierzchni

It will be like oil that floats on the surface.

wody, ale nie zostawia

water, but does not leave

takich głębokich, trwałych śladów w

such deep, lasting marks in

umyśle, a wewnątrz pozostaje

the mind, while inside it remains

takie

such

takie wewnętrzne poczucie

such internal feeling

radości, pewności

joy, certainty

czegoś bardzo stabilnego

something very stable

to osiągnąć można właśnie

it can be achieved just like that

na przykład dzięki powtarzaniu

for example, through repetition

wielkiej ilości mantr i również

a large number of mantras and also

wszystkim innym pozytywnym

all other positive ones

czynom. Wracając

action. Returning

do naszych przykładów

to our examples

te dwa pierwsze

the first two

mówiły o tych emocjonalnych

they talked about those emotional ones

zaciemnieniach, o pragnieniu i

in the shadows, about desire and

gniewie. W trzecim

anger. In the third

przykładzie było o posągu

The example was about a statue.

pokrytym błotem.

covered in mud.

Błoto zaciemnień przykrywa

Mud of shadows covers.

naszą naturę buddy,

our nature is Buddha,

przy czym

whereas

te emocjonalne

these emotional

zaciemnienia mogą być rozpatrywane

Darkening can be considered.

w dwóch aspektach.

in two aspects.

Czy to jest gniew, czy

Is it anger, or

pragnienie, tak zwane

the so-called desire

przejawione

manifested

oraz

and

nieprzejawione.

unmanifested.

Na przykład w tej chwili patrząc na was

For example, right now looking at you.

nie odnoszę wrażenia, żeby ktoś był

I don't get the impression that anyone is.

bardzo rozgniewany.

very angry.

Ale to nie znaczy, że jesteśmy wolni od gniewu.

But that doesn't mean we are free from anger.

On jest nieprzejawiony.

He is unmanifested.

Potencjalnie w nas drzemie

Potentially lies within us.

i potrzeba tylko trochę

And it only takes a little.

okoliczności.

circumstances.

Niektórym trochę poważniej

Some a bit more seriously.

trzeba popracować, żeby stworzyć okoliczności

We need to work to create the circumstances.

u niektórych łatwiej, ale gniew się

It’s easier for some, but anger is building up.

przejawi. Zacznie nas coś irytować

It will manifest. Something will start to irritate us.

i wkurzać.

and annoy.

Ale nie możemy powiedzieć, że jesteśmy wolni od

But we cannot say that we are free from

tych emocjonalnych zaciemnień.

these emotional obfuscations.

Ten przykład

This example

odnosi się do pierwszego

it refers to the first

aspektu

aspect

zaciemnień emocjonalnych, do tych

emotional darkness, to those

zaciemnień przejawionych.

manifestations of darkening.

Ten posąg wyrzucony

This statue was thrown out.

w błoto, zakryty

in the mud, covered

błotem odnosi się do

mud refers to

aspektów przejawionych.

manifested aspects.

Natomiast w czwartym przykładzie,

In the fourth example,

kiedy mówimy o tym, jak

when we talk about how

ziarno ryżu jest pokryte

The grain of rice is covered.

łuskę,

the scale,

która

which

uniemożliwia

makes impossible

spożytkowanie tego,

utilization of this,

spożycie tego ziarna,

the consumption of this grain,

to tutaj łuska

Here is the shell.

symbolizuje głupotę.

it symbolizes stupidity.

Głupotę, otępienie,

Stupidity, torpidity,

trzecie z tych

the third of these

głównych trucizn umysłu.

the main poisons of the mind.

W piątym przykładzie mowa jest

In the fifth example, it is said

o skarbie ukrytym pod podłogą

about a treasure hidden under the floor

i ten

and this

przykład,

example,

skarb ukryty pod podłogą

treasure hidden under the floor

odnosi się do

refers to

tych zaciemnień nieprzejawionych,

those unmanifested obscurations,

tych, które są ukryte.

those that are hidden.

Wiadomo, że nawet płytka warstwa ziemi

It is known that even a shallow layer of soil

zakrywa to, co jest pod nią

it covers what is beneath it

i podobnie

and similarly

te porównania

these comparisons

do tej pory odnoszą się

so far they refer

do tego, co praktykujemy

to what we practice

na ścieżce nagromadzenia i ścieżce

on the path of accumulation and the path

zastosowania.

applications.

Na ścieżce zastosowania próbujemy

On the path of application, we try.

medytować na pustkę,

to meditate on emptiness,

ale jeszcze tego nie umiemy.

but we still don't know how to do that.

Już próbujemy zobaczyć pustą naturę,

We are already trying to see the empty nature.

ale jeszcze jej nie urzeczywistniliśmy.

but we have not yet realized it.

Szósty przykład odnosi się

The sixth example refers to

do ścieżki wglądu,

to the insight path,

czy też ścieżkę widzenia,

or the line of sight,

przepraszam, ścieżka wglądu, stare tłumaczenie,

I'm sorry, the path of insight, old translation.

mam tu stare notatki, ścieżka widzenia.

I have old notes here, the path of vision.

Pierwszy poziom bodhisattwy,

The first level of the bodhisattva,

kiedy widzi się naturę buddy

when one sees the nature of the Buddha

i tu mowa o tym,

and here we are talking about this,

to nasiono drzewa bodhi.

This is a seed of the bodhi tree.

Na początku potrzebny jest

At the beginning, what is needed is

wysiłek z naszej strony.

effort on our part.

Podobnie musimy

We must similarly.

posadzić to nasiono

to plant the seed

w odpowiedniej glebie.

in the appropriate soil.

Musi być podlane,

It must be watered.

musi być wilgoć, musi być ciepło.

There must be humidity, there must be warmth.

Wszystkie te warunki

All these conditions

są potrzebne.

they are needed.

Podobnie, kiedy osiągnie się

Similarly, when one achieves

ścieżkę widzenia,

line of sight,

ten pierwszy poziom bodhisattwy,

the first level of a bodhisattva,

to od tej pory praktyka jest już bezwysiłkowa.

From now on, the practice is effortless.

Najpierw na ścieżce

First on the path.

nagromadzenia, na ścieżce medytacji

accumulations, on the path of meditation

jest wysiłek, przymuszamy się.

There is effort, we are forcing ourselves.

Ile razy jest tak, że nie chce nam się,

How many times is it that we just don't feel like it,

ale rozważamy, jakie płyną pożytki

but we are considering what benefits may arise

z lenistwa,

out of laziness,

jakie

what

też z opieszałości,

also with sluggishness,

pożytki w cudzysłowie,

"benefits in quotation marks,"

a jakie są pożytki

And what are the benefits?

z zaangażowania się w to, co dobre

from engaging in what is good

i zachętne.

...and encouraging.

I rozważamy, no tak,

And we are considering, well,

nie chcę misia,

I don't want a teddy bear.

ale może dzisiaj jest ostatni dzień mojego życia.

But maybe today is the last day of my life.

Przecież nikt nie wie, kiedy umrze.

After all, no one knows when they will die.

Może ostatnia szansa zrobienia czegoś sensownego, dobrego.

Maybe the last chance to do something sensible, something good.

Więc

So

jednak staramy się

however we try

wykorzystać jak najlepiej okoliczności,

make the best use of the circumstances,

które mamy.

which we have.

Więc jest to jakiś wysiłek.

So it is some effort.

Od pierwszego poziomu bodhisattwy

From the first level of the bodhisattva.

to już jest bezwysiłkowe.

it's already effortless.

Z radością, samo tak po prostu się robi

With joy, it simply gets done like that.

wszystko to, co jest dobre.

everything that is good.

To znaczy, że

It means that

kiedy już się stworzyło

when it has already been created

te warunki,

these conditions,

kiełek się przebił

the sprout has broken through

przez twardą skorupkę,

through the hard shell,

już dalej się łatwo, szybko

It's easy and quick from here.

rozbija roślina.

The plant breaks down.

Siódme porównanie,

The seventh comparison,

mówi o tym posągu Buddy

It speaks about the statue of Buddha.

z zakrytymi szmatami,

with covered rags,

to odnosi się do ścieżki medytacji.

It refers to the path of meditation.

Kiedy oczyszczamy

When do we cleanse?

na ścieżce medytacji

on the path of meditation

od drugiego poziomu bodhisattwy

from the second level of the bodhisattva

coraz subtelniejsze te zaciemnienia,

increasingly subtle are these darkening shades,

postrzegania,

perception,

coraz bardziej stopniowo.

increasingly gradually.

Również, mimo że wcześniej

Also, although previously

zostały oczyszczone te grube emocjonalne

these thick emotional ones have been cleansed

zaciemnienia, to są jeszcze takie

darkness, there are still such

ich ślady.

their traces.

To jest tak trochę

It's a bit like that.

jak czasami już

as sometimes already

wysprzątamy pomieszczenie

we will clean the room

po tym, jak na przykład kot nasikał

after, for example, the cat peed

i niby jest wymyte,

and supposedly it is washed,

ale trochę jeszcze

but a little longer

zapach pozostał.

the scent remained.

Niby już nie ma,

It seems to be gone.

nie ma co sprzątać.

There is nothing to clean.

Niby emocjonalne zaciemnienia są usunięte,

Supposedly emotional obfuscations have been removed,

ale jeszcze taki

but still such

zapach pozostaje, jeszcze takie

the scent remains, still such

ukryte zaciemnienia.

hidden darkening.

Je się stopniowo

It is eaten gradually.

coraz bardziej zczyszcza i zaciemnienia

increasingly cleans and darkens

błędnego postrzegania. To jest właśnie

misperception. This is exactly

ścieżka medytacji.

path of meditation.

Prościej jest usunąć

It's easier to remove.

szmaty zakrywające

covering rags

posąg, niż na przykład

statue, than for example

wyłuskać ryż,

to pick out rice,

albo usunąć pszczoły.

or remove the bees.

Tamte przykłady wcześniej dotyczyły

Those examples were previously related to

tych pierwszych etapów, kiedy jest

these first stages, when there is

ciężej pokonać te zwykłe

it's harder to overcome these ordinary ones

trucizny, te grube

the poisons, those thick ones

trucizny umysłu. Natomiast

poisons of the mind. However

tutaj te subtelniejsze

here the subtler ones

trzeba wiedzieć, gdzie szukać,

You need to know where to look.

trzeba wiedzieć jak, ale łatwiej jest po prostu

You need to know how, but it's easier to just...

podnieść jedną, drugą szmatę.

lift one, the other rag.

Nie wymaga to już takiego wysiłku.

It no longer requires such effort.

W ósmym przykładzie,

In the eighth example,

w którym Budda mówi o tej brzydkiej kobiecie,

in which the Buddha speaks about that ugly woman,

która nosi w łońce

who is carrying in the womb

porównanie tego najwspanialszego spośród

the comparison of this most magnificent among

wszystkich synów, jakich można sobie wyobrazić,

all the sons that one can imagine,

Chakravartina,

Chakravartin,

tego mądrego, pięknego,

that wise, beautiful,

charyzmatycznego, wszechmocnego

charismatic, omnipotent

władcy świata.

rulers of the world.

To porównanie

This comparison

odnosi się do nieczystych poziomów

it pertains to unclean levels

bodhisattwy, od pierwszego do siódmego.

bodhisattvas, from the first to the seventh.

Chakravartin wkrótce się urodzi,

The Chakravartin will soon be born.

ale nie jest jeszcze

but it is not yet

dojrzałym mężczyzną posiadającym

a mature man possessing

wszystkie cechy Chakravartina.

all the characteristics of a Chakravartin.

Chociaż ma już jego ciało.

Although she already has his body.

Podobnie w

Similarly in

jakimś to przechodzi przez te nieczyste

somehow it passes through the unclean ones

poziomy bodhisattwy. On już jest bodhisattwą.

levels of bodhisattva. He is already a bodhisattva.

Już ma wspaniałe

It already has wonderful.

właściwości, ale to nie są

properties, but they are not

jeszcze właściwości w pełni

still fully functional

przebudzonego umysłu.

the awakened mind.

Ale już niewiele

But not much longer.

potrzeba, żeby się ukazały.

They need to be revealed.

I w końcu dziewiąte porównanie,

And finally, the ninth comparison,

który mówi

who says

o tym odlanym posągu

about that cast statue

Buddy, który jest oblepiony gliną,

Buddy, who is covered in clay,

odnosi się do czystych poziomów

it refers to clean levels

bodhisattwów.

bodhisattvas.

Kiedy zostały już tylko te najsubtelniejsze

When only the most subtle ones remained.

osiemnienia, troszkę obstukać tylko ten

"eighteen, just tap this a little"

posąg i w pełni

statue and fully

posąg Buddy się ukaże.

The statue of Buddha will appear.

Posąg jest już gotowy. Trzeba

The statue is already ready. We need to...

niewielkiego wysiłku, żeby obtłuc

a slight effort to chip away

glinę i żeby osiągnąć

clay and to achieve

stan Buddy.

State of Buddy.

Co takiego?

What is it?

Trzeba wypolerować jeszcze.

It needs to be polished a bit more.

Trzeba wypolerować

It needs to be polished.

jeszcze. No to jest praktyka na czystych poziomach.

Still. Well, this is practice at the pure levels.

Takie buddhisattwy.

Such bodhisattvas.

Obtłuc wypolerować, doczyścić

Chipped, polished, cleaned up.

i dopiero na końcu dziesiątego

and only at the end of the tenth

stopnia osiąga się

a degree is achieved

Vajra Samadhi i zostaje

Vajra Samadhi and stays.

doskonałym Buddą.

a perfect Buddha.

Nie jest tak, że istnieje wcześniej niedoskonały

It's not that there exists an imperfect one beforehand.

Buddha, tylko ta natura

Buddha, only that nature.

Buddy jest jeszcze zakryta.

The buddy is still covered.

Tak przedstawia się

This is how it looks.

te właśnie

those right

przykłady, jak natura

examples, like nature

Buddy jest w nas, a jednak jest zakryta

The buddy is within us, yet it is hidden.

zaciemnieniami.

darkenings.

Te zaciemnienia nie zmieniają

These darkenings do not change.

natury Buddy.

the nature of Buddy.

Nie jest tak, że u czyjących istot

It's not that at some entities.

natura Buddy byłaby niedoskonała

The nature of Buddy would be imperfect.

czy gorsza. Jest taka sama, jak u Buddów.

is worse. It is the same as with the Buddhas.

Różnica jest tylko w zaciemnieniach,

The difference is only in the shades.

które ją zakrywają.

that cover it.

Oczywiście, gdybyśmy chcieli

Of course, if we wanted to.

szerzej omawiać

to discuss more broadly

nauki o naturze Buddy,

the teachings of the nature of Buddha,

to bardzo często

that's very often

teksty, które o tym mówią,

texts that talk about this,

przedstawiają teraz, no dobrze,

they are presenting now, well,

a co będzie, jak się oczyści?

What will happen when it cleanses?

Wszystko to, czy zczyści wszystko

Everything that, will it clear everything?

to, co zakrywa naturę Buddy.

that which obscures the nature of the Buddha.

Wtedy się przedstawia nauki o

Then the teachings about are presented.

właściwościach Buddy.

the properties of the Buddha.

I one mają dwie

And they have two.

takie grupy. Właściwości

such groups. Properties

Dharmakaya,

Dharmakaya,

można powiedzieć, umysłu Buddy,

one could say, the mind of Buddha,

przedstawia się

introduces oneself

jej jako 32

her as 32

właściwości. Jest takich

properties. There are such

10 mocy wiedzy,

10 powers of knowledge,

które określają, można powiedzieć, wszechwiedzę

which can be said to define omniscience

stanu Buddy.

state of Buddha.

Są 4 rodzaje nieustraszoności

There are 4 types of fearlessness.

i 18

and 18

wyjątkowych właściwości.

exceptional properties.

Te wyjątkowe właściwości, stąd się

These unique properties come from here.

nazywają, wyjątkowe,

they call, unique,

czy takie odrębne

are such separate

w znaczeniu, że nawet Bodhisattwa

in the sense that even a Bodhisattva

na 10 poziomie ich nie ma.

They are not on level 10.

Tylko Budda je posiada.

Only Buddha has it.

I tutaj

And here

sięgnę po przykład, który słyszałem od

I will take an example that I heard from.

Trangu Rinpoche, główny

Trangu Rinpoche, the main

uczony, opat naszej

learned, abbot of ours

szkoły, niedawno kilka

schools, recently a few

tygodni, już nawet miesięcy temu

weeks, even months ago

odszedł z pari nirwane.

he left for nirvana.

A wolę

I prefer

sięgać po takie przykłady,

to reach for such examples,

bo wiem, że można im ufać do końca.

because I know that you can trust them completely.

A jak sam zacznę zmyślać, to sam sobie

And if I start inventing things myself, then it's just for me.

nie ufam. Więc wolę

I don't trust. So I prefer.

polegać na przekazie, jaki

to rely on the message that

mam od swoich lamów.

I have from my llamas.

Miałem wielkie

I had great

szczęście i błogosławieństwo spotykać

happiness and blessing to meet

wiele razy Trangu Rinpoche, mieć od niego

Many times Trangu Rinpoche, to have from him.

szereg nauk, osobistych

a range of sciences, personal

pouczeń, przekazów. No wyjątkowo,

instructions, messages. Well, exceptionally,

wyjątkowa postać.

exceptional figure.

W każdym razie

In any case

Trangu Rinpoche dawał przykład, że nawet

Trangu Rinpoche set an example that even

bodhisattwa na dziesiątym stopniu,

bodhisattva at the tenth level,

który ma już tak czysty

which is already so clean

umysł, w którym znajduje się tylko

a mind that contains only

miłość, współczucie, mądrość,

love, compassion, wisdom,

mądrość rozumiejąca

understanding wisdom

pustość zjawisk, nie ma żadnych

the emptiness of phenomena, there are none

najmniejszych myśli o ranieniu

the smallest thoughts of hurting

kogokolwiek, czy egoistycznych dążeń,

anyone, or selfish ambitions,

ale może się zdarzyć, gdzie

but it might happen, where

idąc, na przykład

walking, for example

zupełnie niechcąco, nadepnie

completely unintentionally, steps on

jakiegoś owada i go zabije.

I will catch some insect and kill it.

W sposób przypadkowy.

Randomly.

Coś takiego nie może się

Something like that cannot happen.

przydarzyć Buddzie.

happen to the Buddha.

Co do właściwości Buddy, na przykład tam są

As for the properties of the Buddha, for example, there are.

właściwości ciała, mowy, umysłu,

properties of the body, speech, mind

jego aktywności i tak dalej. To jest przykład

his activities and so on. This is an example.

właściwości ciała, że wszystko

properties of the body, that everything

co Budda robi jest właśnie tak.

What Buddha does is just like that.

Nic nie dzieje się przypadkowo.

Nothing happens by chance.

To jest jedna z tych osiemnastu wyjątkowych właściwości.

This is one of those eighteen exceptional properties.

A potem mówi się o

And then they talk about

trzydziestu dwóch właściwościach

thirty-two properties

foremnych kai.

shaped jaws.

Foremne kaje to są te, które są

Molded boards are those that are

pojawiane dla pożytku istot.

appeared for the benefit of beings.

I tutaj

And here

przedstawia się to w ten sposób, że

it is presented in such a way that

są to te różne

these are the different ones

doskonałe, nazwijmy to

excellent, let's call it that

po naszemu, proporcje, czy też

in our way, proportions, or also

oznaki ciała Buddy.

the marks of the Buddha's body.

Wszystkie formy samogakai to

All forms of samogik are

mają, czyli ci Buddowie przejawiający się

they have, that is, those Buddhas manifesting

w czystych krainach i ten

in pure lands and this

historyczny Budda, który

historical Buddha, who

rozpoczyna cykl nauk w danym

begins a cycle of lessons in a given

czasie, tak jak Budda Shakyamuni,

time, just like Buddha Shakyamuni,

czy w następnym będzie

Will there be one in the next one?

Budda Maitreya, będzie mieć wszystkie

Buddha Maitreya will have everything.

trzydzieści dwie właściwości, taka jak ta

thirty-two properties, such as this one

wypukłość na szczycie głowy,

bump on the top of the head,

jak znamiona

like birthmarks

w postaci takich

in the form of such

kuł darmy na stopach

kuł darmy na stopach - "free pies on the feet"

i tak dalej. To, że jego ciało

and so on. The fact that his body

ma taki złoty

has such a golden one

poblask

gleam

i tak dalej, i tak dalej.

and so on, and so on.

I to wszystko przedstawia się

And it all looks like this.

w taki charakterystyczny sposób, że

in such a characteristic way that

ponieważ na ścieżce praktykował

because he practiced on the path

to i to,

this and that,

to, kiedy

to, when

osiąga stan Buddy, ma taką właściwość.

achieves the state of Buddha, has such a property.

I znów to trzeba rozumieć

And again, it needs to be understood.

nie w ten sposób, że ścieżka

not in such a way that the path

wytwarza cechy Buddy,

produces the characteristics of a Buddha,

tylko one potencjalnie są

only they are potentially

zawarte w ciele każdej istoty.

contained in the body of every being.

Ale przez to, że

But because of that,

na ścieżce praktykujemy pewne

On the path, we practice certain things.

okoliczności,

circumstances,

to stwarzamy te warunki do tego,

we are creating the conditions for this,

żeby ten

to make this

potencjał się przejawił. Ogólnie

The potential has manifested. Overall.

mówimy o dwóch rodzajach potencjału,

we are talking about two types of potential,

dwóch aspektach.

two aspects.

Jest tak zwany potencjał

There is a so-called potential.

naturalnie obecny.

naturally present.

Jest to naturalnie obecne

It is naturally present.

w nas już teraz.

in us already now.

I to są właściwości

And these are the properties.

Dharmakaya, czyli umysłu Buddy.

Dharmakaya, or the mind of the Buddha.

Na ścieżce nic się w nich nie zmienia,

Nothing changes in them on the path,

tylko usuwa się

it just gets removed

zaciemnienia.

darkness.

Nic się nie przydaje, nic się nie wytwarza

Nothing is useful, nothing is produced.

nowego. To są

new. These are

właściwości Dharmakaya.

the properties of Dharmakaya.

One są też, kiedy indziej, porównywane

They are also compared at other times.

do tego skarbu, który jest pod podłogą.

to this treasure that is under the floor.

Ono zawsze był

It has always been.

takim samym skarbem. Jak

the same treasure. Like

odsuniemy zasłony, to

we will draw back the curtains, then

okaże się, że jest taki, jakim był.

It will turn out that he is the same as he was.

Nic się w nim nie zmieniło.

Nothing has changed in it.

Natomiast drugi aspekt

On the other hand, the second aspect

to jest

this is

niedosłowne tłumaczenie,

non-literal translation,

ale jakbym powiedział dosłowne,

but if I said literally,

to jest mało

this is little

przemawiające.

persuasive.

Dodam kilka słów,

I will add a few words,

żeby dać pełne określenie.

to provide a complete definition.

Potencjał, który przejawia się

The potential that manifests itself.

po nagromadzeniu korzeni cnót.

after the accumulation of the roots of virtues.

Potencjał, który przejawia się

Potential that manifests itself

po nagromadzeniu korzeni cnót.

after the accumulation of the roots of virtues.

Czyli jest potencjał,

So there is potential,

ale dopiero jak się

but only when you

nagromadzi cnoty czy zasługi,

will accumulate virtues or merits,

to jest ten sam wyraz geła.

this is the same word gel.

Pozytywne, szlachetne działania.

Positive, noble actions.

Jak się nagromadzi ich ileś,

When a certain amount of them accumulates,

to wtedy ten potencjał się rozwinie.

Then that potential will develop.

I jest to porównywane

And it is compared.

właśnie do nasiona.

just to the seed.

Nasiono ma w sobie wszystkie

The seed contains everything.

właściwości drzewa, ale nie jest

properties of the tree, but it is not

jeszcze drzewem.

still a tree.

Dopiero jak się zgromadzą pewne właściwości,

Only when certain properties are gathered,

to nasiono rozwinie się w drzewo.

This seed will develop into a tree.

Podobnie w ciele

Similarly in the body

i w mowie czujących istot

and in the speech of sentient beings

potencjalnie są wszystkie właściwości

potentially, all properties are present

ciała i mowy buddy,

the bodies and speech of Buddha,

ale przez nagromadzenie

but through accumulation

zasług, iluś prawych

merit, a number of the righteous

czynów, dopiero

actions, only

rozwinie się te wszystkie właściwości

it will develop all these properties

i rozwinie się przez to taką moc

and it will develop such power through this

działania dla dobra innych.

actions for the benefit of others.

Rozumiałe?

Understood?

I w tych

And in these

rozdziałach, jak ktoś chce,

in chapters, if someone wants,

to wtedy znajdzie 32

then it will find 32

oznaki

signs

stanu buddy.

the state of Buddha.

Właśnie te wypukłość i tak dalej.

Just those bulges and so on.

Różne proporcje, to że nos

Different proportions, it's the nose.

jest tej samej szerokości co usta,

it is the same width as the mouth,

że budda ma 40 zębów,

that the Buddha has 40 teeth,

że budda i tak dalej

that Buddha and so on

i tak dalej. Wszystkie włosy

and so on. All the hair

na ciele buddy rosną w odwrotną stronę

On the body of the Buddha, they grow in the opposite direction.

niż u zwyczajnych ludzi.

than with ordinary people.

Tu gdzie włosy nam rosną w dół,

Here where our hair grows down,

tam u buddy do góry.

There, at the Buddha, up.

Gdzie można poczytać o tym?

Where can I read about this?

Gdzie można

Where can one

poczytać o tym? Po polsku?

read about it? In Polish?

Może być po angielsku.

It can be in English.

To po angielsku to na przykład

For example, in English, it's like this.

jest

is

z komentarzem

with a comment

czyli

that is

albo

or

albo jeszcze

or even

inaczej to tłumaczą.

They interpret it differently.

Mogę Ci

I can help you.

PDF-y gdzieś tam podesłać.

Send the PDFs somewhere.

Albo

Either

albo

or

pokazać Ci gdzie na Amazonie można

show you where you can on Amazon

kupić książkę w papierze.

to buy a book in paper.

Poza tym

Besides that

w naukach

in sciences

ja nie pamiętam czy ja tego nie

I don't remember if I didn't do that.

przedstawiałem, są chyba

I presented, there are probably.

na YouTube wykłady

lectures on YouTube

siastra o naturze

sister of nature

buddy trzeciego karmapy

buddy of the third Karmapa

i tam to było przedstawiane.

And it was presented there.

Te trzydzieści dwie.

The thirty-two.

Natomiast nie przedstawiałem chyba

However, I probably didn't present.

osiemdziesiąt

eighty

podobieństw.

similarities.

Tak to tłumaczymy.

Yes, this is how we translate it.

Jest to bardziej dosłownie z tybetańskiego

It is more literally from Tibetan.

i nazwa stąd, że podobnie jak słoń robi

and the name comes from the fact that it does something similar to an elephant

coś tam, coś tam, to w ciele buddy

something there, something there, it’s in the body of Buddha

mamy takie i takie cechy.

We have such and such traits.

Często na nasze języki to jest

Often it's on our tongues

tak tłumaczone jako osiemdziesiąt większy

translated as eighty greater

trzydzieści dwie większe i osiemdziesiąt

thirty-two larger and eighty

mniejszych oznak doskonałości.

smaller signs of perfection.

Bardziej dosłownie

More literally.

to jest cen,

this is a price,

takich cech i p, czyli

such features and p, that is

przykładów.

examples.

Jeszcze też jak

As well as how.

w trakcie praktyki

during the internship

wizualizujemy

we visualize

dwa

two

to one posiadają

they possess

konkretne

specific

ozdoby

decorations

i każda ma, jest tylko

and each one has, is just

symbolem jakiejś właściwości.

the symbol of some property.

Tak, ale to dotyczy wszystkich bóstw

Yes, but it concerns all gods.

Sambhoga Kali,

Sambhoga Kali,

ale to nie dotyczy tych

but it does not apply to those

dwóch właściwości.

two properties.

Niezależnie od tego, że mają różne

Regardless of the fact that they have different

kolczyki, naszyjniki, to na przykład

earrings, necklaces, for example

czy jest to Tara, czy Chenrezig.

Is it Tara or Chenrezig?

Ma tę wypukłość na szczycie głowy

It has a bump on the top of the head.

znaną w sanskiecie jako usznisza.

known in Sanskrit as ushnisha.

Ma ten pojedynczy

It has this single one.

włosek trzykrotnie skręcony

a thread twisted three times

w prawą stronę pomiędzy brwiami

to the right side between the eyebrows

znany jako urna.

known as a urn.

Nie ma nic wspólnego z urną, tak jak się to

It has nothing to do with the urn, just as it is.

po polsku rozumie.

He understands Polish.

I tak dalej. Wszystkie te właściwości

And so on. All these properties.

są

they are

niezależnie od ozdób

regardless of decorations

jakie są na ciele.

what are on the body.

Są tak zwane królewskie ozdoby.

There are so-called royal decorations.

A właśnie o tych ozdobach

And it's precisely about those decorations.

i o szatach, co one oznaczają?

And what about the garments, what do they signify?

No to w przypadku każdej praktyki

Well, in the case of every practice.

trzeba po prostu w instrukcjach

you just need to in the instructions

posłyszeć,

to hear

dowiedzieć się.

to find out.

Czasami bywa, że w niektórych przypadkach

Sometimes it happens that in some cases

może być co innego, ale

it can be something else, but

normalnie jak mówimy o łagodnych bóstwach

Normally when we talk about gentle deities.

Sambhoga Kali,

Sambhoga Kali,

cała sekcja trzynastu ozdób

the entire section of thirteen decorations

Sambhoga Kali oznacza, że wszystkie

Sambhoga Kali means that all

właściwości przebudzenia są

the properties of awakening are

rozwinięte i one będą takie same

they will be the same when they are developed

w różnych praktykach.

in various practices.

Czasami różni się tylko kolor jedwabnych szat.

Sometimes it is only the color of the silk robes that differs.

Ale to jest taka

But this is such a

bardzo szczegółowa wiedza.

very detailed knowledge.

A przynajmniej nie wchodzić to teraz

And at least not to get involved now.

na koniec tego wykładu.

at the end of this lecture.

Tak?

Yes?

Bo podnosiłeś rękę mi się zdawało, nie?

Because it seemed to me that you raised your hand, right?

Nie, to taki tick.

No, it's such a tick.

Niektórzy mają takie tick.

Some people have such a tick.

Tylko, że to było lewą ręką.

Only that it was done with the left hand.

To co?

So what?

Jak nie ma pytań,

If there are no questions,

dzisiaj jeszcze co?

Anything else today?

Niedziela handlowa?

Shopping Sunday?

Jarmark dominikański?

Dominican Fair?

Musicie jeszcze iść na jarmark.

You still have to go to the fair.

Słyszałem w hotelu na recepcji

I heard at the hotel reception.

pani narzekała, że bardzo drogie kiełbaski

The lady complained that the sausages were very expensive.

i grzane wino też drogie.

and mulled wine is expensive too.

Życzę powodzenia w zakupach

I wish you good luck with your shopping.

albo miłego wieczoru z rodziną.

or a nice evening with family.

I zadedykujmy zasługę,

And let us dedicate the credit,

która powstała.

which was created.

Jeszcze mam jedno pytanie.

I have one more question.

Dotyczące właśnie dedykacji zasługi.

Concerning the dedication of merit.

Jeśli ja

If I

chciałabym

I would like.

zadedykować jednej

dedicate to one

konkretnej osobie zasługę,

the merit to a specific person,

mam z tym problem.

I have a problem with this.

Bo jak sobie myślę,

Because when I think to myself,

no tej osobie wtedy pójść zasługę,

Well, that person deserves to go then.

to zaraz mi cała lista...

it's going to tear up my whole list...

Co chwilę mi się ktoś następny pojawia,

Someone keeps appearing to me every moment.

kto również zasługuje, żeby mu ofiarować zasługę

who also deserves to be offered credit

i po prostu

and just

w końcu...

finally...

No nie, no bardzo słusznie mówisz.

Well no, you are speaking very rightly.

Jak chciałabyś zadedykować

How would you like to dedicate it?

jednej osobie zasługę,

one person's merit,

bo nie wiem, czy tam słychać, więc powtarzam,

because I don't know if it's heard there, so I'm repeating it,

to jednocześnie pojawia się myśl,

At the same time, a thought arises,

że dobrze, ale jeszcze tamten, jeszcze tamten,

that it's good, but that one over there, that one over there,

jak kogoś mogę pominąć.

How can I skip someone?

Normalnie jest tak,

Normally it is like this,

że dedykujemy zasługę wszystkim czującym istotom.

that we dedicate the merit to all feeling beings.

I nie bójmy się tego,

And let's not be afraid of it,

bo zasługa to nie jest tort.

Because merit is not a cake.

Że jak kawałek ktoś jeden dostanie,

That if someone gets a piece.

to dla innych zostanie mniej.

There will be less left for others.

Jeśli masz motywację

If you have motivation

sięgającą wszystkich istot,

reaching all beings,

to zasługa jest nieograniczona

this merit is limitless

i dla wszystkich wystarczy.

And there is enough for everyone.

Jak myślisz tylko o jednej istocie,

When you think only about one being,

to zasługa jest tylko taka ograniczona.

This credit is only limited.

Ale oczywiście istnieje

But of course it exists.

coś takiego jak modlitwy

something like prayers

za tych, którzy mają z nami

for those who are with us

taką odpowiednią relację,

such an appropriate relationship,

życzymy im szczególnie dobrze,

we wish them particularly well,

na przykład rodzina, rodzice, przyjaciele,

for example family, parents, friends,

ktoś prosi nas na przykład również

someone is asking us, for example, as well

o modlitwy,

about prayers,

a to wtedy zawsze wszystkie czujące istoty

and then always all sentient beings

i również w tym

and also in this

tak szczególnie

so particularly

ta konkretna istota,

this specific being,

ale nie pomijając innych.

but not overlooking others.

To jest tak, że buddowie czy bodhisattwowie

It is like this, that Buddhas or Bodhisattvas

myślą o wszystkich istotach

they think of all beings

i mają dlatego taką wielką moc modlitw.

And that is why they have such great power in prayers.

Im bardziej ograniczamy się

The more we limit ourselves

do jakiejś małej ilości istot,

to a small number of beings,

tym bardziej ograniczamy moc

the more we limit the power

i możliwość spełniania się

and the possibility of self-fulfillment

naszych modlitw.

our prayers.

Także myśleć o wszystkich istotach.

So also think about all beings.

Ja wiem, jak

I know how.

Chyabjie Tęgarin

I believe Tęgarin

poczytał tak z prywatnych rozmów,

he read from private conversations,

na przykład w swojej codziennej praktyce

for example in your daily practice

dokładał takie specjalne modlitwy,

he made special prayers,

nie muszę teraz wymieniać, które,

I don't have to list which ones now.

bo to ktoś może mieć taką osobistą więź

because someone may have such a personal bond

z innymi modlitwami,

with other prayers,

który to praktykował,

who practiced,

bardziej to czuje,

I feel it more.

to kwestia takich karmicznych relacji

It's a matter of such karmic relationships.

z jakąś praktyką.

with some practice.

Nie musimy po prostu powtarzać

We don't just have to repeat.

po jakichś innych osobach.

after some other people.

Ale mówił, że tak,

But he said yes,

dokłada takie właśnie modlitwy,

adds such prayers,

które są bliskie jego sercu

that are dear to his heart

na koniec praktyki, przy dedykacji,

at the end of the internship, during the dedication,

bo ciągle go ktoś prosi o to,

because someone keeps asking him for it,

żeby się o coś modlił

to pray for something

i wtedy ja myślę o to,

and then I think about it,

żeby wszyscy ci, którzy mnie prosili,

so that all those who asked me,

żeby ich pragnienia, ich modlitwy

that their desires, their prayers

a Kaśka prosiła o to,

Kaśka asked for it,

a Arina z Rosji prosiła o to,

Arina from Russia asked for this,

a z Malediwów ktoś tam dzwonił

Someone from the Maldives was calling.

i prosił o coś, tylko

and asked for something, only

tylko tak właśnie wszyscy,

only that's how everyone,

a już te dobre życzenia

and now those good wishes

i te modlitwy mają,

and these prayers have,

po linkach takich trafią.

They will end up through such links.

Tam, gdzie została

There, where she was left.

zawiązana jakaś karmiczna więź

a karmic bond has been formed

przez to, że ktoś wyraża taką prośbę

because someone expresses such a request

do takiego bodhisattwy,

to such a bodhisattva,

który ma taki wielki umysł,

who has such a great mind,

to przez to już jest to tak nawiązane,

that's already so connected because of that,

że te dobre życzenia trafią

that these good wishes will reach

do tego, żeby mieć listę

to have a list

i pamiętać o wszystkich 1118 osobach,

and remember all 1118 people,

które dzisiaj go prosiły o modlitwy,

who asked him for prayers today,

tylko żeby wszyscy,

just so that everyone,

wszystkie, którzy się do mnie zwracali

everyone who has addressed me

z podziwą, żeby ich modlitwy

with admiration, so that their prayers

się spełniły.

have come true.

Ja przyznam, że

I will admit that

zainspirowany,

inspired,

oczywiście zainspirowany przykładem

of course inspired by the example

Rinpoche'ego, mam też kilka takich

I have a few like that too, Rinpoche.

na przykład mantr, które

for example mantras that

codziennie powtarzam, normalnie nie są jakby

I say it every day, normally they are not like...

częścią mojej osobistej praktyki

part of my personal practice

i nie miałbym potrzeby,

and I wouldn't have the need,

ale też

but also

się znalazłem w takiej sytuacji,

I found myself in such a situation,

że zwracają się ludzie z prośbami

that people turn to request

o żywych, o umarłych, o to

About the living, about the dead, about that.

na przykład jak dzisiaj mieliśmy praktykę

for example, how we had practice today

buddy medycyny, codziennie powtarzam

buddy of medicine, I repeat every day

modlitwy buddy medycyny, chociaż

Buddhist medicine prayers, although

przez lata tego nie robiłem, bo tak

I haven't done it for years, because that's how it is.

osobiście

personally

boziadała mi zdrowe, silne

God granted me health and strength.

ciało, całkiem dobrze sobie radzę

I'm doing quite well.

i przepraszam,

and I apologize,

nie chciałem niczyich uczuć religijnych

I didn't want anyone's religious feelings.

urazić,

to offend

mówiąc o Bozie, raczej

talking about God, rather

zwracałem się myślami do tego, że

I was reflecting on the fact that

w dzieciństwie takiego określenia się używało.

Such a term was used in childhood.

Także, nie odczuwam

So, I don't feel it.

tak bardzo potrzeby, ale właśnie

so much needed, but just

ponieważ ciągle inni proszą,

because others keep asking,

no to z tą intencją zawsze trochę

Well, with that intention, it's always a bit...

mantr, żeby coś tam do nich...

mantra to get something through to them...

Siła moich młodych nie jest wielka,

The strength of my youth is not great,

ale wiem, że dobre życzenia przynajmniej

but I know that good wishes at least

nie mogą zaszkodzić. Jeśli nie

they can't harm. If not

pomogą, to przynajmniej będą może jakąś taką

they will help, at least there might be some kind of that

kropelką do

a drop of

oceanu, gdzieś tam dobra, które

ocean, somewhere goods that

żeby pomógł właśnie tym osobom.

to help those very people.

Ja mam jeszcze takie szybkie pytanie podobnej natury.

I have one more quick question of a similar nature.

Czy ma sens,

Does it make sense,

albo odwrotnie, może jest błędem

or the other way around, maybe it's a mistake

jak robimy praktykę w intencji

how we practice with intention

osób zmarłych, znanych nam,

deceased persons known to us,

pamiętamy jak wyglądają,

we remember what they look like,

tak dodatkowo sobie wizualizować, że siedzą

Just additionally visualize that they are sitting.

albo obok nas, albo gdzieś tam

either next to us or somewhere else

przy kołtarza?

at the bedspread?

Można tak, ale jeszcze lepiej

You can do it that way, but even better.

wyobrazić sobie, że

to imagine that

nie skupiać się na samsarycznych

not to focus on samsaric

właściwościach tych osób.

the characteristics of these people.

Nie wiem, czy powtórzyć pytanie dotyczyło,

I don't know if the question should be repeated.

że jak się...

that when you...

Bo pytanie było takie, że jak się...

Because the question was such that when you...

Nie zgadli, że potrzebuję takiego

They didn't guess that I needed one like that.

alibi, dlaczego powtarzam pytania.

Alibi, why am I repeating the questions?

Ach, ta młodzież.

Oh, this youth.

Jak się modlimy

How do we pray?

za zmarłych,

for the deceased,

których na przykład znaliśmy osobiście,

whom we knew personally,

pamiętamy, czy wyobrażać sobie, że

we remember, or to imagine that

siedzą gdzieś z nami, że się modlą,

they sit somewhere with us, that they pray,

tak, jak najbardziej,

yes, of course,

przywoływanie ich, żeby modlili

calling them to pray

się z nami, przyjmowali schronienie

took refuge with us

z nami, tak, ale radziłby

with us, yes, but he would advise

w tym momencie nie skupiać się tak bardzo

At this moment, don't focus too much.

na ich samsarycznych właściwościach,

on their samsaric properties,

również ich samsarycznym ciele,

also in their samsaric body,

które jest wynikiem nieczystej karmy,

which is the result of impure feed,

tylko na ich wrodzonej naturze

only on their innate nature

buddy. Czyli myśleć, że

buddy. So thinking that

w esencji, czy w istocie,

in essence, or in fact,

to jest ta ciocia, wujek, tata

this is the aunt, uncle, dad

i tak dalej, ale

and so on, but

pojawia się na przykład jako Chenrezig,

appears, for example, as Chenrezig,

żeby te właściwości

to have these properties

Chenreziga jakoś

Chenrezig somehow

zastymulować, żeby jego natura

stimulate to reveal its nature

buddy ukazała się,

Buddy was released.

żeby te iluzoryczne,

to make these illusory,

nieprawdziwe, złudne

false, illusory

emocje, tożsamość,

emotions, identity

żeby się rozpuściły,

to dissolve.

zniknęły, żeby ich prawdziwa tożsamość

they disappeared to reveal their true identity

się ukazała, ich natura buddy.

it appeared, their nature is buddha.

Więc dlatego w tego rodzaju

So that's why in this kind of

praktykach wyobraża się również

it is also imagined in practice

zmarłych, że się przemieniają

the dead, that they are transformed

w formy bodhisattwów.

in the forms of bodhisattvas.

Na przykład jak jest taki

For example, how is it such?

już taki najbardziej formalnie przeznaczony

already most formally intended

jako praktyka dla zmarłych,

as a practice for the dead,

oczywiście, żeby

of course, in order to

wykonywać taki rytuał,

perform such a ritual,

no to mówi się, że

well, it is said that

przynajmniej trzeba ukończyć jakieś

at least you need to complete something

określone odosobnienia

specified isolations

z określonymi praktykami,

with specific practices,

powtarzanie mant i tak dalej, ale jest taki

Repeating mantras and so on, but there is such a thing.

rytuał Dzianciok, przeznaczony

the Dzianciok ritual, intended

do prowadzenia zmarłych osób.

to lead the deceased individuals.

To tak z grubsza,

It's more or less like that,

albo szczegółowych instrukcji

or detailed instructions

nie powinienem dawać,

I shouldn't give.

ale z grubsza sens jest taki, że

but basically the meaning is that

właśnie przywołuje się świadomość

awareness is just being invoked.

tych zmarłych osób.

those deceased individuals.

I dobrze jest, żeby były jakieś

And it is good for there to be some.

obiekty,

objects,

coś, co jest

something that is

jakimś powiązaniem z tą świadomością,

with some connection to this consciousness,

co może przyciągnąć ich świadomość.

what can attract their attention.

To jest na przykład w takich krajach buddyjskich,

This is, for example, in such Buddhist countries,

to było na przykład

that was, for example

pukiel włosów, albo

a tuft of hair, or

jakiś kawałek osobistego ubrania.

a piece of personal clothing.

Jak nie, to

If not, then

zwykle piszemy imię tej osoby,

we usually write the name of that person,

imię, nazwisko,

first name, last name

na takiej specjalnej kartce, która

on such a special card, which

ta kartka się nazywa Dziankbój,

this card is called Dziankbój,

stąd nazwa Dziankciok. Ciok to jest rytuał,

hence the name Dziankciok. Ciok is a ritual,

rytuał związany z tym Dziankbój.

ritual associated with this Dziankbój.

Przywołuje się świadomość

Awareness is being summoned.

i są tam całe procesy

and there are entire processes there

oczyszczania, udzielania abiszeki

purification, granting of absolution

tej zmarłej osobie,

to the deceased person,

aż w końcu

until finally

właśnie dzięki abiszece jest

it's precisely thanks to the abyss that there is

przemieniona i w końcu

transformed and finally

się medytuje, że świadomość wysyła się

one meditates, that consciousness sends itself

do czystej krainy, a te

to the pure land, and those

po to, żeby pokonać wszelkie

in order to overcome all

przywiązanie, lgnięcie do

attachment, clinging to

pozostałości cielesnych,

remains of the body,

spala się właśnie te

it is burning right now

imiona, które reprezentują te osoby.

names that represent these people.

Tak jak gdybyśmy byli w obecności

As if we were in the presence

zwłok i jeszcze by nam prawo

the corpse and it would still be the law for us

to umożliwiało, to robilibyśmy

If it allowed, we would do it.

w tym momencie spalenie zwłok.

at this moment the cremation of the body.

Ale pod nieobecność,

But in their absence,

niemożliwość przeprowadzenia

inability to conduct

jest w rytuałach to, że się taką

It is in the rituals that one does such a thing.

kartkę spala. Widzieliście pewnie nieraz

burns the paper. You've probably seen it several times.

jak wygląda taka ceremonia.

What does such a ceremony look like?

Tak jak już mówiliśmy dzisiaj o wymaganiu mantr w ciągu dnia

As we already talked about today regarding the requirement of mantras during the day.

przy różnych okazjach.

on various occasions.

Czy tak każdym razem trzeba

Do we have to do this every time?

zaczynać to od przyjęcia

to start with acceptance

sterminia i na końcu...

terminations and at the end...

Nie, jeśli tak w ciągu dnia chcemy

No, if we want like that during the day.

po prostu powtarzać mantrę,

just repeat the mantra,

to nie musimy przeprowadzać

we don't have to conduct

tego formalnego przyjmowania,

this formal acceptance,

schronienia, dedykowania, zasługi.

sheltering, dedicating, merits.

Taka formalna sesja medytacyjna

Such a formal meditation session.

powinna mieć wszystkie.

She should have all of them.

Oczywiście, że ogólnie dobrze

Of course, generally well.

jest jak wszystkie działania mają

It is like all actions have.

najpierw właściwą motywację, później

first the right motivation, then

w trakcie i na koniec,

during and at the end,

ale mantry można mówić zawsze.

But mantras can always be spoken.

Tak jak

Just like

Chyabdzi Rinpoche, ale wielu innych też

Perhaps Rinpoche, but many others too.

praktykujących, również takich zwykłych

practicing, including ordinary ones

świeckich Tybetańczyków, idąc,

lay Tibetans, going,

spacerują, powtarzają mantrę,

they are walking, repeating a mantra,

sprzątając dom,

cleaning the house,

powtarzają mantrę

they repeat the mantra

przy różnych sytuacjach.

in different situations.

Kąpiąc się powtarzają mantrę

While bathing, they repeat a mantra.

i tak dalej.

and so on.

Ja kiedyś nawet, ponieważ

I once even, because

miałem i mam

I had and I have.

taki nawyk mówienia mantry, kiedy

such a habit of saying a mantra, when

więcej byłem w kontekście

I was more in the context.

ośrodka buddyjskiego, to ciągle

Buddhist center, it is still

z różańcem, teraz często podróżuję,

with a rosary, I travel often now,

więc raczej mentalnie nie chcę

so I don't really want to mentally

dziwowiska robić wśród ludzi, ale

to make spectacles among people, but

mając taki nawyk mówienia mantry

having such a habit of saying a mantra

w różnych sytuacjach,

in different situations,

wręcz kiedyś przy obiedzie

even at dinner once

zapytałem ten Rinpoche, tłumacz

I asked that Rinpoche, the translator.

niemiecki,

German

czyli też z naszego kręgu kulturowego,

so also from our cultural circle,

aż się zaczerwienił.

until he turned red.

Taki facet, wydawałoby się

Such a guy, it would seem.

taki hop do przodu, wyzwolony,

such a hop forward, liberated,

nie tego, ale aż się

not that, but I can't help it

zaczerwienił, ale tłumacz jest tłumaczem.

He blushed, but the translator is a translator.

I zadał pytanie,

And he asked a question,

czy na przykład siedząc na ubikacji,

for example, sitting on the toilet,

czy można mówić mantrę?

Can one chant a mantra?

Rinpoche się niezwykle

Rinpoche is incredibly

roześmiał przy tej okazji

laughed in this regard

i mówi, wiesz, kiedyś

And he says, you know, once upon a time.

tam w Runteku, gdzie

there in Runtek, where

jak wiadomo Rinpoche był przez

As we know, Rinpoche was through

wiele lat dodzielopynem

many years ago

i pod tym względem

in this regard

z tych wszystkich praktyk wadzajany

from all these practices, meaningful

prawą ręką jego świątobliwości 16

the right hand of his holiness 16

Karmapy,

Karmapa,

mówi, tam w Runteku mieliśmy takiego

He says, there in Runtek we had one like that.

mistrza, ja nawet wiem, o kogo to

Master, I even know who it is about.

chodziło. W chińskim

It was about. In Chinese

buddyzmie, to tak trzeba wiedzieć na marginesie,

In Buddhism, it's important to know, by the way,

jest taki bardzo silny podział na sakrum

There is a very strong division into the sacred.

i profanum. To jest takie

and the profane. This is such

bardziej podejście, bardziej

more approach, more

podejście Mahajany.

Mahayana approach.

W najwyższych

In the highest

tantrach mówimy Dharmakaya

In tantra, we say Dharmakaya.

wszędzie, wszystko przenika.

Everywhere, everything permeates.

Rinpoche mówi, że ten Chińczyk

Rinpoche says that this Chinese person

twierdził, że Tybetańczycy nigdy nie osiągną

he claimed that Tibetans would never achieve

wyzwolenia, bo mówią swoje

liberation, because they speak for themselves

Om Mani Pemekhu nawet

Om Mani Pemekhu even

Om Mani Pemekhu.

Om Mani Pemekhu.

Kiedy kucają, oni to robili

When they squat, they did it.

w kucki zwykle.

usually squatting.

I potem, jak już to Rinpoche zademonstrował

And then, when Rinpoche demonstrated this

i powiedział, mówi, możesz

and he said, says, you can

wszędzie mówić mantry, również w toalecie.

To speak mantras everywhere, including in the toilet.

To jest po prostu różne podejście,

It's just a different approach,

również kulturowo uwarunkowane,

also culturally conditioned,

ale z ostatecznego punktu widzenia

but from a definitive point of view

wszystko jest przeniknięte

everything is permeated

Dharmakaya.

Dharmakaya.

.

Please provide the text you would like me to translate.

Wszystko przeniknięte

Everything is permeated.

Dharmakaya, nieprecyzyjnie

Dharmakaya, inaccurately.

to powiedziałem. Dharmakaya

I said that. Dharmakaya.

wszystko przenika, wszystko i przejawem

everything penetrates, everything and is a manifestation

Dharmakaya.

Dharmakaya.

Bo nie jest tak, że są

Because it's not that they are.

rzeczy i są przeniknięte

things and are permeated

Dharmakaya, tak jak Dharmakaya

Dharmakaya, just like Dharmakaya.

i zjawiska byłyby czymś różnym.

and the phenomena would be something different.

Wszystko jest przejawem Dharmakaya.

Everything is a manifestation of Dharmakaya.

Dziękuję bardzo.

Thank you very much.