#72 ABC FARMAKOLOGII - LEKI "Z"

Witam serdecznie w odcinku podcastu Szczery Farmaceuta ABC Farmakologii,

Hello and welcome to the episode of the podcast Honest Pharmacist ABC of Pharmacology,

który jest częścią mojej marki własnej, autopromocji i działań edukacyjnych w zakresie farmakologii leków.

which is part of my own brand, self-promotion, and educational activities in the field of pharmacology of drugs.

Jestem farmaceutą z 10-letnim doświadczeniem i autorem e-booka ABC Farmakologii.

I am a pharmacist with 10 years of experience and the author of the e-book ABC of Pharmacology.

Dzisiaj kontynuuję moją misję edukacyjną, dzieląc się wiedzą, która jest dostępna także w mojej publikacji.

Today I continue my educational mission by sharing knowledge that is also available in my publication.

Więcej informacji znajdziecie w opisie podcastu oraz na końcu naszego spotkania.

You can find more information in the podcast description and at the end of our meeting.

Teraz zapraszam do wykładu.

Now I invite you to the lecture.

W dzisiejszym odcinku serii ABC Farmakologii skupimy się na fascynującej grupie leków

In today's episode of the ABC of Pharmacology series, we will focus on a fascinating group of drugs.

znanych jako agoniści receptora benzodiazepinowego.

known as benzodiazepine receptor agonists.

To potoczne leki z grupy Z, czyli Zetki.

These are common medications from the Z group, or Z drugs.

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, jakie tajemnice kryją się za tymi współczesnymi pomocnikami snu?

Have you ever wondered what secrets lie behind these modern sleep aids?

Dzisiaj razem odkryjemy, co sprawia, że są one tak unikalne i jak działają na nasz organizm.

Today we will discover together what makes them so unique and how they affect our body.

Leki Z, czyli potoczne Zetki, to zolpidem, zaleplon i zopiklon.

Drugs Z, commonly referred to as Z-drugs, are zolpidem, zaleplon, and zopiclone.

To nowoczesne środki nasenne, które działają selektywnie, wywierając wpływ głównie na indukcję snu.

They are modern sleeping aids that work selectively, primarily affecting the induction of sleep.

Pomimo swojego bliskiego pokrewieństwa z benzodiazepinami,

Despite its close relationship with benzodiazepines,

mają one nieco odmienny profil działania, co czyni je dobrym wyborem dla osób zmagających się z bezsennością.

They have a somewhat different action profile, which makes them a good choice for people struggling with insomnia.

Ich głównym terenem działania jest ośrodkowy układ nerwowy, gdzie selektywnie wiążą się z podtypem receptora GABA-A.

Their primary area of action is the central nervous system, where they selectively bind to the GABA-A receptor subtype.

Co ciekawe, leki te zostały zaprojektowane tak, aby minimalizować ryzyko uzależnienia i działań niepożądanych.

Interestingly, these drugs have been designed to minimize the risk of addiction and side effects.

Szybki początek działania, stosunkowo krótki czas działania, to ich kolejne zalety, które warto podkreślić.

A quick startup action and relatively short operating time are additional advantages worth highlighting.

Mimo, że leki Z są bezpieczniejszą, ale nie tylko bezpieczniejszą, leki A są bardzo trudne.

Although medication Z is safer, but not only safer, medication A is very difficult.

Mimo, że leki Z są bezpieczniejszym alternatywą dla tradycyjnych benzodiazepin,, nadal posiadają one pewne działania niepożądane, o których musimy pamiętać.

Although drug Z is a safer alternative to traditional benzodiazepines, it still has some side effects that we need to keep in mind.

Do najczęstszych należą senność w ciągu dnia oraz zaburzenia pamięci.

The most common symptoms include daytime drowsiness and memory disturbances.

W naszym odcinku zgłębimy te i inne aspekty agonistów receptora benzodiazepinowego.

In our episode, we will explore these and other aspects of benzodiazepine receptor agonists.

Rozpoczniemy od dokładnego omówienia ich mechanizmu działania, przejdziemy przez wskazania oraz przeciwwskazania,

We will start with a detailed discussion of their mechanism of action, followed by indications and contraindications.

a zakończymy na potencjalnych interakcjach z innymi lekami.

and we will conclude with potential interactions with other medications.

Działanie

Action

Przechodzimy teraz do kluczowego aspektu naszego dzisiejszego tematu – działania leków Z.

We now move on to the key aspect of today's topic – the effects of Z drugs.

Często wybierane jako pierwsza linia obrony w walce z bezsynnością, Z-ki mają unikalną zdolność do szybkiego i efektywnego działania nasennego.

Often chosen as the first line of defense in the fight against insomnia, Z-drugs have a unique ability to act quickly and effectively as sleep aids.

Co ważne, robią to z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych niż ich starsi, w cudzysłowiu, krewni, czyli tradycyjne benzodiazepiny.

Importantly, they do this with a lower risk of adverse effects than their older, in quotation marks, relatives, namely traditional benzodiazepines.

Mechanizm

Mechanism

Leki Z działają poprzez łączenie się z receptorem benzodiazepinowym znanym jako BDZ, który znajduje się w obrębie większego receptora GABA-A.

The drugs act by binding to the benzodiazepine receptor known as BDZ, which is located within the larger GABA-A receptor.

Kiedy leki te się z nim łączą, wzmacniają one działanie naturalnego przekaźnika w naszym mózgu GABA.

When these medications combine with it, they enhance the action of the natural neurotransmitter in our brain, GABA.

GABA pełni funkcję hamującą w naszym systemie nerwowym.

GABA has an inhibitory function in our nervous system.

Kiedy leki Z nasilają działanie GABA, dochodzi do aktywacji receptora GABA-A, co prowadzi do otwarcia kanałów chlorkowych na neuronach.

When the drugs Z enhance the action of GABA, it leads to the activation of the GABA-A receptor, resulting in the opening of chloride channels in neurons.

To otwarcie pozwala jonom chlorkowym na przepływ do wnętrza neuronów, co skutkuje ich zahamowaniem i zmniejszeniem ogólnego pobudzenia mózgu.

This opening allows chloride ions to flow into the neurons, resulting in their inhibition and a decrease in overall brain excitement.

Dzięki temu mechanizmowi leki Z wywierają swoje działanie nasenne, ale robią to w sposób wyjątkowo selektywny.

Thanks to this mechanism, drugs Z exert their sedative effect, but they do so in a particularly selective manner.

Są one specjalnie zaprojektowane, by działać na konkretne podjednostki receptora benzodiazepinowego.

They are specifically designed to act on specific subunits of the benzodiazepine receptor.

Ta selektywność sprawia, że leki Z mogą skutecznie indukować sen bez nadmiernego wpływu na inne funkcje.

This selectivity allows Z drugs to effectively induce sleep without excessive impact on other functions.

Co jest typowe dla starszych benzodiazepin.

What is typical for older benzodiazepines?

To właśnie ta selektywność sprawia, że leki Z posiadają mniejsze ryzyko pewnych działań niepożądanych, takich jak np. nadmierna sedacja w ciągu dnia czy zaburzenia pamięci, które są częściej obserwowane przy użyciu tradycyjnych benzodiazepin.

It is precisely this selectivity that makes drugs from group Z have a lower risk of certain side effects, such as excessive daytime sedation or memory disturbances, which are more commonly observed with the use of traditional benzodiazepines.

Teraz przejdźmy do omówienia konkretnych leków oraz ich głównego zastosowania.

Now let's move on to discussing specific medications and their main uses.

Leki te znane jako agoniści receptora benzodiazepinowego są czynne.

These drugs, known as benzodiazepine receptor agonists, are active.

Są często pierwszym wyborem w leczeniu ciężkiej bezsenności.

They are often the first choice in the treatment of severe insomnia.

Na czele listy znajduje się zolpidem.

At the top of the list is zolpidem.

Zolpidem jest szeroko stosowany ze względu na swoją skuteczność w szybkim indukowaniu snu, co czyni go niezastąpionym w leczeniu krótkotrwałych epizodów bezsenności.

Zolpidem is widely used due to its effectiveness in quickly inducing sleep, making it invaluable in the treatment of short-term episodes of insomnia.

Kolejnym lekiem jest zopiklon.

The next medication is zopiclone.

Pomaga on pacjentom nie tylko zasnąć, a także utrzymać sen przez całą noc.

It helps patients not only fall asleep but also maintain sleep throughout the night.

Ostatni z trio, zaleplon, również jest przydatny w sytuacjach, gdy pacjent ma problemy z zasypianiem.

The last of the trio, zaleplon, is also useful in situations where the patient has trouble falling asleep.

Jest bardzo dobrym wyborem dla tych, którzy budzą się w środku nocy i mają trudności z ponownym zaśnięciem.

It is a very good choice for those who wake up in the middle of the night and have trouble falling back asleep.

Wszystkie te leki są zazwyczaj przepisywane do krótkotrwałego stosowania, zalecanego na okres od dwóch do czterech tygodni.

All of these medications are usually prescribed for short-term use, recommended for a period of two to four weeks.

To wynika z ich zdolności do szybkiego działania, ale również ze względu na potencjalne ryzyko rozwoju tolerancji i uzależnienia przy dłuższym stosowaniu.

This is due to their ability to act quickly, but also because of the potential risk of developing tolerance and dependence with prolonged use.

Działania niepożądane

Adverse effects

Jeśli te leki generalnie powodują mniej działań niepożądanych w porównaniu do tradycyjnych benzodiazepin, nie są one wolne od potencjalnych skutków ubocznych, które mogą wpłynąć na codzienne życie pacjentów.

If these medications generally cause fewer side effects compared to traditional benzodiazepines, they are not free from potential side effects that may affect the daily lives of patients.

Podobnie jak w przypadku benzodiazepin, pacjenci mogą doświadczyć nadmiernej sedacji lub uczucia zmęczenia, które mogą być szczególnie zauważalne w ciągu dnia.

Similar to benzodiazepines, patients may experience excessive sedation or feelings of fatigue, which may be particularly noticeable during the day.

To może prowadzić do senności, co bywa problematyczne zwłaszcza w sytuacjach wymagających skupienia lub szybkiej reakcji.

This can lead to drowsiness, which can be problematic especially in situations that require focus or quick reactions.

Inne skutki uboczne mogą obejmować...

Other side effects may include...

Spowolnienie ruchów lub akatyzję, czyli niezborność ruchową, co może wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn.

Slowed movements or akathisia, meaning motor incoordination, which can affect the ability to drive vehicles or operate machinery.

Zaburzenia koncentracji i zmiany nastroju również mogą wystąpić, co może mieć wpływ na zdolność do pracy.

Concentration disorders and mood changes may also occur, which can affect the ability to work.

Ostatnim, ale nie mniej ważnym aspektem jest ryzyko uzależnienia i objawów odstawiennych po zakończeniu leczenia.

The last, but not least important aspect is the risk of addiction and withdrawal symptoms after the treatment ends.

Choć mniej powszechne niż w przypadku benzodiazepin, nadal mogą występować.

Although less common than with benzodiazepines, they can still occur.

Dlatego zaleca się, aby stosowanie leków z grupami...

Therefore, it is recommended to use medications from groups...

Z było ograniczone do krótkiego okresu, najlepiej od dwóch do czterech tygodni, aby zminimalizować to ryzyko.

It should be limited to a short period, preferably from two to four weeks, to minimize this risk.

Omówiliśmy już działanie oraz potencjalne działania niepożądane leków z grupy Z.

We have already discussed the mechanism of action and potential side effects of drugs from group Z.

Teraz przejdźmy do niezwykle istotnego aspektu ich stosowania, czyli interakcji z innymi substancjami.

Now let's move on to an extremely important aspect of their use, namely the interaction with other substances.

Po pierwsze alkohol.

First of all, alcohol.

To chyba najbardziej znana substancja, której należy unikać podczas terapii lekami z grupy Z.

This is probably the most well-known substance to avoid while undergoing treatment with Z drugs.

Dlaczego?

Why?

Bo znajduje depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy.

Because it has a depressive effect on the central nervous system.

To oznacza, że połączenie tych substancji może prowadzić do zwiększonej sedacji, depresji oddechowej, a nawet w skrajnych przypadkach do zgonu.

This means that combining these substances may lead to increased sedation, respiratory depression, and even, in extreme cases, death.

Następnie opioidy.

Next, opioids.

Zarówno te przeciwbólowe, jak i przeciwkaszlowe.

Both the painkillers and the cough suppressants.

Podobnie jak alkohol, zwiększają one ryzyko sedacji oraz depresji oddechowej.

Similar to alcohol, they increase the risk of sedation and respiratory depression.

W połączeniu z lekami z grupy Z efekty te mogą być jeszcze bardziej nasilone, prowadząc do poważnych działań niepożądanych,

In combination with medications from the Z group, these effects may be even more pronounced, leading to serious adverse effects.

a mogą zagrozić nawet życiu pacjenta.

and can even threaten the patient's life.

Nie można też zapomnieć o innych lekach nasennych czy uspokajających.

We cannot forget about other sleeping pills or sedatives as well.

Ich współdziałanie z lekami z grupy Z może dodatkowo zwiększać sedację, co w pewnych sytuacjach może być niebezpieczne,

Their interaction with drugs from group Z may further increase sedation, which in certain situations may be dangerous.

szczególnie jeśli osoba stosująca leki musi wykonywać czynności wymagające pełnej koncentracji i czujności.

especially if the person taking medication has to perform tasks that require full concentration and alertness.

Informacje dodatkowe.

Additional information.

Choć leki z grupy Z są uznawane za bezpieczniejszą alternatywę w porównaniu do tradycyjnych benzodiazepin,

Although Z drugs are considered a safer alternative compared to traditional benzodiazepines,

nie są one wolne od ryzyka, szczególnie gdy mowa o przedłużonym stosowaniu.

They are not without risk, especially when it comes to prolonged use.

Z czasem, przy nadmiernym użyciu tych środków, pacjenci mogą zauważyć, że ich ciało adaptuje się do leku,

Over time, with excessive use of these substances, patients may notice that their body adapts to the medication.

co znane jest jako rozwijanie tolerancji.

what is known as developing tolerance.

To oznacza, że aby osiągnąć ten sam efekt terapeutyczny, mogą czuć potrzebę zwiększenia dawki leku.

This means that in order to achieve the same therapeutic effect, they may feel the need to increase the dosage of the medication.

A wraz z narastaniem tolerancji niestety zwiększa się także ryzyko uzależnienia.

Unfortunately, as tolerance increases, so does the risk of addiction.

Uzależnienie od leków z grupy Z rozwija się stopniowo.

Dependence on Z-drugs develops gradually.

Zaczyna się od uzależnienia psychicznego, manifestującego się jako silny głód leku.

It starts with psychological dependence, manifesting as a strong craving for the drug.

Z czasem może to przerodzić się w uzależnienie fizjologiczne,

Over time, this can develop into a physiological addiction.

które objawia się spowolnieniem procesów myślowych, lękami, zaburzeniami snu, a nawet upośledzeniem pamięci.

which is manifested by slowed thinking processes, anxiety, sleep disorders, and even memory impairment.

To przypomina o konieczności ścisłego przestrzegania zaleceń dotyczących dawkowania oraz czasu trwania terapii.

This serves as a reminder of the necessity to strictly follow the guidelines regarding dosing and the duration of therapy.

Dlatego zaleca się, aby stosowanie leków z grupy Z było ograniczone do krótkiego okresu,

Therefore, it is recommended that the use of medications from the Z group be limited to a short period.

najlepiej od 2 do 4 tygodni.

preferably from 2 to 4 weeks.

Dziękuję Wam za towarzyszenie mi w dzisiejszym odcinku podcastu ABC Farmakologii.

Thank you for accompanying me in today's episode of the ABC of Pharmacology podcast.

Mam nadzieję, że informacje, które dzisiaj omówiliśmy, pomogą Wam lepiej zrozumieć złożony świat leków.

I hope that the information we discussed today will help you better understand the complex world of pharmaceuticals.

Przypominam, że dzisiejszy wykład jest częścią mojej szerszej misji edukacyjnej,

I would like to remind you that today's lecture is part of my broader educational mission.

związanej z moją publikacją ABC Farmakologii.

related to my publication ABC of Pharmacology.

Jeśli chcielibyście zgłębić jeszcze więcej tajników farmakologii,

If you would like to explore even more secrets of pharmacology,

zapraszam Was do zapoznania się z moim e-bookiem,

I invite you to check out my e-book.

który znajduje się na www.szczeryfarmaceuta.pl

which is located at www.szczeryfarmaceuta.pl

W e-booku znajdziecie wiele innych aspektów farmakologii,

In the e-book, you will find many other aspects of pharmacology,

co może być cennym źródłem wiedzy zarówno dla studentów,

what can be a valuable source of knowledge for both students,

jak i dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką.

as well as for everyone interested in this topic.

Nie zapomnijcie także śledzić mojego podcastu, aby być na bieżąco z kolejnymi odcinkami,

Don't forget to follow my podcast to stay updated with the latest episodes.

które będą kontynuacją mojej fascynującej podróży po świecie medycyny i farmakologii.

which will be a continuation of my fascinating journey through the world of medicine and pharmacology.

Dziękuję za Waszą uwagę i do usłyszenia.

Thank you for your attention and see you soon.

www.szczeryfarmaceuta.pl

www.honestpharmacist.com