Miasta muszą się zazieleniać. Gość: Zbigniew Podleśny

Dzień dobry, tutaj Sebastian Pypłacz i Śląska Opinia. Dzisiaj moim gościem jest Zbigniew Podleśny, burmistrz Radlina. Dzień dobry.

Good morning, this is Sebastian Pypłacz and Śląska Opinia. Today my guest is Zbigniew Podleśny, the mayor of Radlin. Good morning.

Dzień dobry. Spotykamy się w takim momencie, że nie trudno zacząć od pytania od tego, jak Radlin po ostatnich deszczach i po ostatnich problemach z wodą, o których też trochę porozmawiamy teraz i pewnie coś się nas i rozmawiamy.

Good morning. We are meeting at a time when it is not difficult to start with a question about how Radlin is doing after the recent rains and the recent water problems, which we will also discuss a bit now, and we are likely to talk about something related to that.

Dzięki Bogu w niczym sytuacja w Radlinie nie przypominała tego, co widzimy na Opolszczyźnie czy na Dolnym Śląsku.

Thank God the situation in Radlin was nothing like what we see in Opole Silesia or Lower Silesia.

Natomiast mieliśmy do czynienia z lokalnymi podatkami.

However, we were dealing with local taxes.

Mieliśmy do czynienia z sytuacjami kryzysowymi na terenach bezodpływowych albo z ograniczonym odpływem wody.

We have dealt with crisis situations in areas with no drainage or with limited water drainage.

Jesteśmy miastem bardzo mocno zurbanizowanym, zabudowanym, zabetonowanym i każdy większy opad powoduje gwałtowny napływ wody.

We are a city that is very heavily urbanized, built up, and concreted, and any significant rainfall causes a sudden influx of water.

Właśnie te tereny najniżej położone, a przy sytuacjach takich jak w ubiegły weekend, no to mamy do czynienia z ekstremalnymi przyborami wody i zalaniami także części sieci elektrycznych,

It is precisely these low-lying areas that, in situations like the one last weekend, we face extreme water surges and flooding, including parts of the electrical network.

a to powoduje odłączanie prądu, a to powoduje, że pompy przestają działać.

And this causes the power to be disconnected, which leads to the pumps stopping working.

I cały cykl różnych nieprzewidzianych zdarzeń.

And a whole cycle of various unforeseen events.

Zaraz sobie pewnie pójdziemy w tym kierunku, ale teraz zacznę tak, jak bym zaczął, gdybyśmy nie rozmawiali w momencie, kiedy przez Polskę przechodzi powódź.

We'll probably head in that direction soon, but for now, I'll start as I would if we weren't talking at a time when a flood is passing through Poland.

Wchodzę sobie na stronę Radlina i to jest jedyny urząd miejski, który widziałem.

I'm entering the Radlin website and this is the only city hall I've seen.

W zakładce, w menu u góry jest e-urząd, zamówienia publiczne, kontakt i ekologia.

In the tab, in the menu at the top, there is e-government, public procurements, contact, and ecology.

Jak na miasto przemysłowe przystało.

As befits an industrial city.

Ekologia.

Ecology.

Ekologia czy zwracanie uwagi na jakość życia mieszkańców, bo tematy związane z ochroną środowiska szerzej rzecz biorąc można rozpatrywać albo przez pryzmat jakości życia mieszkańców,

Ecology or paying attention to the quality of life of residents, because topics related to environmental protection can be considered more broadly either through the lens of the quality of life of residents,

a więc ich dobrostanu, zdrowia, samopoczucia, możliwości spędzania choćby wolnego czasu w otoczeniu jak najbardziej zbliżonym do naturalnego,

so their well-being, health, mood, and opportunities to spend even their free time in an environment as close to natural as possible,

albo przez pryzmat atrakcyjności.

or through the prism of attractiveness.

Dzisiaj trudno sobie wyobrazić inwestycje, które wymagają czystego powietrza, czyli elektronika, automotive, które zostaną ulokowane na terenie ze zdegradowaną jakością powietrza.

Today, it's hard to imagine investments that require clean air, such as electronics and automotive, being placed in areas with degraded air quality.

Czy też przez pryzmat, mieliśmy na początku nie rozmawiać w ostatnim weekendzie o problemach z opadami, z wodą, ale również przez pryzmat bezpieczeństwa.

We were not supposed to talk about issues with rainfall and water last weekend, but also through the lens of safety.

I tutaj w ten zakres nam będzie wchodziło.

And this will fall within that scope for us.

Zarówno bezpieczeństwo w rozumieniu ochrony zdrowia, ale także bezpieczeństwo ochrona zdrowia, życia, majątku i prywatnego, i publicznego.

Both safety in the sense of health protection, but also safety protecting health, life, property, both private and public.

Dlatego, że zachwianie równowagi w zakresie ochrony środowiska będzie prowadziło również do wymiernych szkód, ale też strat również dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Because the imbalance in environmental protection will lead to measurable damages, but also losses for those conducting business activities.

To tak, żeby to może wybrzmiało, czy polskie miasta, nie tylko te duże, ale także miejskie powinny przygotowywać plany adaptacji i przykładać się do tego, żeby to było.

It's about whether Polish cities, not just the large ones, but also smaller urban areas, should prepare adaptation plans and put effort into making that happen.

Przykładać się do nich? Nie robić ich tylko tak, bo trzeba, tylko za chwilę będzie trzeba, ale zrobić je, bo po prostu są realnym dokumentem, który przyniesie jakąś zmianę?

Put effort into them? Not just doing them because it's necessary, but to do them because they are a real document that will bring about some change?

Z moich obserwacji wynika, że nawet małe miasta, mniejsze miejscowości są bardzo świadome zachodzących zmian. Rozmawiając z wieloma samorządowcami od długiego czasu już zwracamy uwagę na to, że być może liczba opadów w ciągu roku jest podobna.

From my observations, even small towns and smaller communities are very aware of the changes happening. In conversations with many local government officials, we have long been pointing out that perhaps the amount of precipitation throughout the year is similar.

Natomiast krzywa opadów, intensywność opadów skumulowanych w krótkim czasie jest jak najbardziej zaburzona, inna niż było jeszcze lat temu kilkanaście. I różne samorządy w różny sposób próbują sobie z tym radzić.

On the other hand, the precipitation curve, the intensity of precipitation accumulated in a short period of time is indeed disturbed, different from what it was several years ago. Various local governments are trying to cope with this in different ways.

Oczywiście im mniejszy samorząd, im mniejsza gmina, tym mniejsze zasoby, które ma do dyspozycji. Więc nie zawsze są to zmiany spektakularne, o których moglibyśmy przeczytać na pierwszych stronach gazet, natomiast są to zmiany odczuwalne.

Of course, the smaller the local government, the smaller the municipality, the fewer resources it has at its disposal. So, these are not always spectacular changes that we could read about on the front pages of newspapers, but they are noticeable changes.

I to w zakresie retencjonowania wody opadowej.

And this is in the context of rainwater retention.

Mówimy w skali makro, przy dużych zbiornikach. W małych gminach dzieje się również. To jest odbudowa albo kiedyś istniejących zbiorników wodnych, często przez lata minione, nieco podupadłych, zapuszczonych, ale dzisiaj odtwarzanych, które służą do magazynowania wody.

We are talking on a macro scale, with large reservoirs. It is also happening in small municipalities. This is the reconstruction of either existing water reservoirs from the past, often a bit dilapidated and neglected over the years, but today being restored, which are used for water storage.

Powalniają nam spływ wody, a w okresach suszy służą jako rezerwuar. Albo w zakresie utrzymania cieków w sposób zbliżony do naturalnego.

They slow down the flow of water for us, and during dry periods they serve as a reservoir. Or in terms of maintaining waterways in a way similar to natural conditions.

Albo wręcz do odtwarzania terenów zabagnionych. Jako radni braliśmy nie tak dawno udział w programie Fundacji Sędzimira z Warszawy Zielony Lider. I tam małe gminy właśnie pokazywały, jak we współpracy z nadleśnictwami, również z wodami polskimi, odtwarzać tereny, które kiedyś były naturalną gąbką.

Or even to the restoration of marshy areas. As councilors, we recently participated in the Green Leader program of the Sędzimir Foundation from Warsaw. There, small municipalities demonstrated how, in cooperation with forest districts and also Polish Waters, to restore areas that once were a natural sponge.

Były terenami, które po prostu było wiadomo, że tam człowiek niewiele ma do przebywania, bo to są tereny bagien, a więc odpowiednia roślinność.

They were areas where it was simply known that there wasn't much for a person to do, because these are marshy lands, and therefore the appropriate vegetation.

Królestwo zwierząt. Niekoniecznie do jakiejś nadmiernej ingerencji przez człowieka. I te małe gminy, i to z Dolnego Śląska, z Wielkopolski pokazywały mnóstwo dobrych praktyk, a miasta z kolei, miasta śląskie pokazywały walkę z betonozą.

The kingdom of animals. Not necessarily involving excessive interference by humans. And those small communities, both from Lower Silesia and Greater Poland, demonstrated a lot of good practices, while the towns, particularly those in Silesia, showcased the fight against concrete-ism.

Powiedzmy tak, mieliśmy jakieś do czynienia z trendem tworzenia placów, które miały pomóc nam się gromadzić, miały być miejscem do spotkań, miały być miejscem organizacji imprez,

Let's put it this way, we have been dealing with a trend of creating squares that were meant to help us gather, to be a place for meetings, and to be a place for organizing events.

miały lokalną społeczność. Z czasem te potrzeby się zmieniły, a te zabetonowane, zaasfaltowane place zaczęły dla okolicznych mieszkańców, ale też dla szerszego ogółu być źródłem problemów,

they had a local community. Over time, these needs changed, and the concrete, asphalted squares started to become a source of problems for the local residents, as well as for the wider public.

zarówno z podwyższoną temperaturą, jak i z wodą, więc z tym również w Radlinie musieliśmy się zmierzyć. I muszę powiedzieć, od kilku dni możemy obserwować efekt, pierwsze efekty tych zmian.

Both with elevated temperature and with water, so we also had to face this in Radlin. And I must say, for a few days now we have been able to observe the effect, the first effects of these changes.

No właśnie, wy postawiliście na przebudowę, albo właściwie chyba bardziej pasuje to słowo rewitalizację.

Exactly, you opted for reconstruction, or actually, the word revitalization seems to fit better.

Rzadko w komunikatach samorządów często słowo rewitalizacja jest nadużywane, tak tutaj chyba pasuje.

Rarely in the communications of local governments is the word revitalization often misused, but here it seems to fit.

Park Jordanowski, plac radlińskich olimpijczyków to rzeczy, które, co się w nich zadziało, albo co dzieje jeszcze i czego to częścią jest.

Jordanowski Park, the Radlińskich Olympians Square are things that have happened in them, or that are still happening and what they are a part of.

Kiedy Radlin doznawał gwałtownej rozbudowy w latach 50-tych, 60-tych.

When Radlin underwent rapid expansion in the 1950s and 1960s.

I 70-tych.

In the 70s.

Chyba był pomyślany bardziej jako taka kolonia górnicza, niekoniecznie jako miasto, w którym ludzie mieli zostać na dłużej.

It was probably conceived more as a mining colony, not necessarily as a city where people were meant to stay for a long time.

Stąd urbanistycznie, no powiedzmy, można było miasto rozwiązać o wiele lepiej.

The city could have been designed much better from an urban planning perspective.

Cierpimy na duży brak terenów zielonych, terenów nietkniętych ręką człowieka, mamy bardzo wysoki wskaźnik zabudowy.

We suffer from a significant lack of green areas, areas untouched by human hands, and we have a very high building density.

Gęstość zaludnienia to jest ponad 50-tych.

The population density is over 50.

Zaludnienia to jest ponad 1200 osób na kilometr kwadratowy, więc całkiem dużo. Samo miasto jest nieduże, to 12 km2. I postanowiliśmy połączyć dwie rzeczy. Z takiego unijnego programu URBAKT, a wcześniej jeszcze ze współpracy z Fundacją Napraw Sobie Miasto, która na naszym terenie dość aktywnie przez jakiś czas działała,

The population density is over 1200 people per square kilometer, so quite a lot. The city itself is not large, it's 12 km2. We decided to combine two things. From a European program URBAKT, and earlier from collaboration with the Foundation Fix Your City, which was quite active in our area for some time.

to wyglądał się bardzo konkretny. To muszę podkreślić, że inicjatywa wyszła od mieszkańców. Tak naprawdę to mieszkańcy dzięki tym dwóm inicjatywom dali bardzo jasny przekaz. My się tu ugotujemy.

It looked very concrete. I must emphasize that the initiative came from the residents. In fact, the residents have sent a very clear message through these two initiatives. We will cook ourselves here.

Pozwólcie nam, pokażcie nam, pozwólcie nam stworzyć miejsce, gdzie będziemy mogli wyjść i się nie piec na asfalcie. My chcemy mieć miejsce, gdzie się możemy spotkać, ale niech to nie będzie szczelny plac, niech to będzie...

Let us, show us, let us create a place where we can go out and not bake on the asphalt. We want to have a place where we can meet, but let it not be a tight square, let it be...

teren zielony, z wodą, z jakimiś atrakcjami również dla dzieci.

green area, with water, with some attractions for children as well.

Pamiętam, że to chyba właśnie z Fundacji Nam usłyszałem po raz pierwszy takie sformułowanie, że jeżeli coś jest dobre dla 8-80, czyli dla 8-latka i 80-latka, to prawie na pewno będzie dobre dla każdego.

I remember that I probably heard the expression for the first time from the Nam Foundation, that if something is good for 8-80, meaning for an 8-year-old and an 80-year-old, then it will almost certainly be good for everyone.

No bo albo mamy ludzi starszych, albo mamy też dzieci, albo mamy dorosłych z dziećmi, mamy dziadków z wnukami, różne konfiguracje, ale generalnie potrzebujemy warunków bezpiecznych.

Well, we either have older people, or we have children, or we have adults with children, we have grandparents with grandchildren, various configurations, but generally, we need safe conditions.

Z chludnych, w otoczeniu zieleni, z cieniem i dobrze by było z jakimś dostępem do wody.

Neat, surrounded by greenery, with shade and it would be good to have some access to water.

I wszystkie nasze takie plany w tym zakresie były właśnie tworzone wokół tych oczekiwań. Z czasem doszedł do tego, nie ukrywam, element reagowania na zmiany klimatyczne, czyli na terenie Śląska, na którym położony jest Radlin, mamy do czynienia ze znacznym pofalowaniem powierzchni.

And all our plans in this regard were indeed created around these expectations. Over time, I won't hide it, an element of responding to climate change has been added to this, meaning that in the area of Silesia, where Radlin is located, we are dealing with significant surface undulations.

Powierzchnia, która jest znana bardziej tutaj z okolic Gopu. U nas lodowiec troszeczkę poszalał i mamy dość dużo głębokich jarów, stromych wzniesień. To powoduje, że spływ wody jest gwałtowny w krótkim okresie czasu, więc na to musieliśmy znaleźć też odpowiedź.

The area that is better known here from the vicinity of Gopu. The glacier has been a bit wild here, and we have quite a few deep ravines and steep elevations. This causes water runoff to be rapid over a short period, so we had to find an answer to that as well.

Z jednej strony było to odbetonowanie miest zabetonowanych, a z drugiej strony sukcesywne wprowadzanie retencji.

On one hand, it was the deconcreting of concreted areas, and on the other hand, the gradual implementation of retention measures.

Są to działania rozciągnięte w czasie, ale nie akcyjne, tylko regularne. Czyli planujemy zakupy nieruchomości, to patrzymy również pod kątem tego, czy na tym terenie występują problemy z wodą, czy na tym terenie możemy sobie pomóc ze spływem wody.

These are actions spread over time, but not occasional, just regular. So when we plan property purchases, we also look at whether there are water problems in that area, or whether we can manage water runoff there.

No akurat kilka dni temu już nam to znacząco pomogło. Ale wracając, ten pierwszy impuls poszedł od mieszkańców.

Well, just a few days ago it significantly helped us. But to go back, that initial impulse came from the residents.

Park Jordanowski to teren.

Jordanowski Park is an area.

Kiedyś po...

Once after...

Jednym z szybów kopalni Hojm i teren przyległy, oddaliśmy go, można powiedzieć, z powrotem do użycia mieszkańcom, dlatego że teren ten kiedyś był terenem pamięci, ale też terenem rekreacyjnym.

One of the shafts of the Hojm mine and the adjacent area has been returned to use for the residents, because this area was once a site of memory, but also a recreational area.

Teren pamięci po II wojnie światowej, gdzie doszło do gestapowskich mordów, więc oddaliśmy tą część jako miejsce pamięci, z należytym szacunkiem, jako miejsce uspokojone, ale wśród zieleni ze ścieżkami.

The area of memory after World War II, where Gestapo massacres took place, has been dedicated as a memorial site, with due respect, as a place of tranquility, yet among greenery with paths.

Spacerowymi ławkami i głównie zielone i część rekreacyjna, gdzie pojawił się w miejscu boiska, zachowaliśmy tą funkcję, ale pojawił się też tor dla rolek.

With walking benches and mainly green space, as well as a recreational area where a playground used to be, we maintained that function, but a roller skating track has also appeared.

I z widownią i ścieżkami pyszorowerowymi na ponad siedmiu hektarach poprawiliśmy przy okazji zagospodarowanie wodą w tym terenie, bo jest to teren dość dużej zlewni.

With the audience and the bicycle paths on over seven hectares, we also improved water management in this area, as it is a rather large watershed.

No tak, to jest trasa rowerowa, z tego co tam w informacji, którą miasto narysało, ponad kilometr, tak?

Well, this is a bike route, from what I see in the information that the city has provided, it's over a kilometer, right?

Kilometr to jest w innym miejscu, tu jest tak, tutaj też będzie ponad kilometr, bo to łączy takie dwie części miasta, więc nie trzeba już teraz korzystać z głównej drogi i przemieszczać się razem z samochodami, tylko można sobie zieloną doliną przejechać z jednej części miasta do drugiej.

A kilometer is in a different place, here it is like this, there will also be over a kilometer, because it connects two parts of the city, so you don't have to use the main road now and move along with the cars, but you can travel from one part of the city to the other through the green valley.

Tak podaję te liczby, bo to właśnie padło.

I provide these numbers because that is what was mentioned.

Tutaj zaradli mniejsza miejscowość, a te liczby jednak nie są takie małe jak na trasę rowerową.

Here is a resourceful smaller town, and those numbers are still not that small for a bike route.

Plac Olimpijczyków jest, bo o nim też wspomniałem, innym przykładem, bo tutaj mieliśmy do czynienia z typowym,

The Olympic Square is, because I mentioned it too, another example, because here we were dealing with a typical,

właśnie z odpowiedzią kiedyś na potrzebę utwardzonego placu, na którym można zorganizować imprezy miejskie, na którym można się spotkać.

just with the response to the need for a hardened area where city events can be organized, where people can meet.

Z czasem okazało się, że coraz mniej osób z niego korzysta, ponieważ zimą jest zimno, latem jest za gorąco,

Over time, it turned out that fewer and fewer people used it because it is cold in winter and too hot in summer.

Zatem jest za gorąco, nie ma cienia, no więc na te kilka imprez w ciągu roku, no tak trochę szkoda nam było tej przestrzeni i postanowiliśmy iść właśnie w ślad za tym, co nam wyszło ze współpracy z Naprasowym Miasto i potem z partnerami europejskimi w ramach Urbacta,

So it's too hot, there's no shade, so for these few events throughout the year, we felt a bit sad about that space and decided to follow up on what we achieved through our collaboration with Naprasowy Miasto and then with European partners within the Urbact framework.

rozszczelnić Plac Radzyńskich Olimpijczyków, wprowadzając zieleń niską, zieleń wysoką, ale także elementy zabawowe, żeby to młodsze pokolenie miało co nam robić, żeby się nie nudziło.

Unseal Plac Radzyńskich Olimpijczyków by introducing low greenery, high greenery, but also play elements so that the younger generation has something to do and doesn't get bored.

Do tego oczywiście pergole, ławeczki, to wszystko powoduje, że po zdjęciu ogrodzenia, jeszcze plac nie jest udany do użytku formalnie, wykonawca zdjął ogrodzenie kilka dni temu,

Of course, there are also pergolas, benches; all of this means that after the fence was removed, the area is still not formally ready for use. The contractor took down the fence a few days ago.

i praktycznie do zmierzchu, póki dzieci nie muszą iść spać, pełno, pełno rodzin z dziećmi, więc widać jak ta przestrzeń była potrzebna.

And practically until dusk, as long as the children don’t have to go to bed, there are plenty, plenty of families with kids, so it’s clear how much this space was needed.

Czy to jest taki temat trochę jak kilka lat temu smog, który pewnie z 10 lat temu, 15 lat temu był takim tematem, o którym niewielu rozmawiało,

Is this a topic somewhat like smog was a few years ago, which probably 10 or 15 years ago was something that few talked about?

ale gdzieś w okolicach 16-18 lat.

but somewhere around 16-18 years old.

18 roku on już do języka samoządowców wchodził i pamiętam tą kampanię w 2018, to wtedy wielu samoządowców zaczęło mówić o czystym powietrzu i o wymianie pieców.

In 2018, he was already approaching the language of self-governors, and I remember that campaign; it was then that many self-governors began talking about clean air and the exchange of stoves.

Czy teraz taki temat zmiany miast i odpatrynowania trafi do języka samoządowca?

Will the topic of changing cities and decentralization now enter the language of self-governance?

Co do jakości powietrza, no to faktycznie wtedy uchwała sejmiku dużo zmieniła, nagle się okazało, że to nie można odkładać od kalendas grekas,

As for air quality, the resolution of the assembly indeed changed a lot at that time; it suddenly turned out that it couldn't be postponed indefinitely.

tylko musimy się zająć tym już tym.

We just need to deal with this already.

A tu teraz, no bo jest narzucony kalendarz, no muszę powiedzieć, że w Radlinie też podeszliśmy do tego trochę inaczej,

And here now, well, because there is an imposed calendar, I have to say that in Radlin we also approached this a bit differently,

bo w Radlinie już około roku 2008-2009 był przyjęty program ograniczania niskiej emisji i została tak naprawdę zmodyfikowana już trwająca wtedy fala wymiany źródeł ciepła.

Because in Radlin, around the year 2008-2009, a program for reducing low emissions was adopted, and the ongoing wave of replacing heat sources was actually modified.

Oczywiście wtedy się nie mówiło o pompach ciepła, to wiesz, było przed tą rewolucją związaną z fotowoltaiką, ale była już to wymiana źródeł, przynajmniej źródła z podajnikiem,

Of course, at that time, people didn't talk about heat pumps; you know, it was before the revolution related to photovoltaics, but there was already a replacement of sources, at least sources with a feeder.

które już zaskutkowało poprawę jakości powietrza, no a potem tylko te działania mogliśmy wzmacniać.

which has already resulted in an improvement in air quality, and then we could only amplify those actions.

No pojawiły się dodatkowe środki, już nie tylko z WFOŚ-u, nie tylko gminy, bo tutaj była taka składanka w tamtym programie ograniczenia niskiej emisji, czyli WFOŚ i środki miejskie,

Well, additional funds have appeared, not only from the Environmental Protection Fund, not only from the municipality, because there was a kind of compilation in that program to limit low emissions, which means the Environmental Protection Fund and city funds.

tylko pojawia się jeszcze do tego program czyste powietrze, pojawiają się środki unijne, które pozwalają wytwarzać energię w fotowoltaice,

there is also the Clean Air program coming up, as well as EU funds that allow for the generation of energy from photovoltaics,

podgrzewać wodę w solarach albo wymienić źródła ciepła na nisko lub wręcz bezemisyjne, to są narzędzia, które się pojawiają.

Heating water with solar panels or replacing heat sources with low or even zero-emission ones are tools that are emerging.

I tutaj samorządy się do tego też latują.

And here the local governments are also lagging behind in this.

Samorządy się do tego też elastycznie dostosowują.

Local governments are also adapting to this flexibly.

I to jest ta zmiana chyba około roku 2018.

And this is the change, probably around 2018.

To się zbiegło w czasie, czyli zmiana technologiczna i zmiana prawna.

This coincided in time, meaning technological change and legal change.

Dlatego ta zmiana w środowisku jest tak widoczna.

That's why this change in the environment is so noticeable.

Myślę, że woda to jest to, co w tej kadencji będzie głównym celem czy głównym problemem do rozwiązania.

I think that water is the main goal or the main problem to solve in this term.

Można na wodę oczywiście spojrzeć jako na problem, ale też jako na zasób.

One can of course view water as a problem, but also as a resource.

Myślę, że o ile z gospodarstwem, z gospodarstwem, z gospodarstwem, z gospodarstwem,

I think that as far as the farm is concerned, with the farm, with the farm, with the farm, with the farm,

odpadami samorządy sobie na spodziewanie dobrze poradziły od 2013 roku po rewolucji.

The municipalities have managed quite well with waste since 2013, after the revolution.

Oczywiście co kilka, kilkanaście miesięcy mamy kolejne zmiany, kolejne małe rewolucje,

Of course, every few or several months we have more changes, more small revolutions,

do których się też musimy dostosować, ale powiedzmy, że samorządy sobie z tym radzą.

to which we also have to adapt, but let's say that the municipalities are managing it.

Lepiej, gorzej, drożej lub taniej.

Better, worse, more expensive or cheaper.

Z jakością powietrza też już można powiedzieć, że na bieżąco, na bieżąco wprowadzamy korekty do przyjętych planów.

With the air quality, it can also be said that we are continuously making adjustments to the plans we have in place.

I działa to coraz lepiej.

And it's working better and better.

Uważam, że kolejnym naszym głównym zmartwieniem to będzie mądre gospodarowanie wodą,

I believe that our next main concern will be the wise management of water.

a w przyszłości być może jakość gleby.

and in the future perhaps soil quality.

Bo to jest też o czym, to jest też coś, o czym na Śląsku mało na razie mówimy.

Because this is also about something, this is also something that we don’t talk much about in Silesia for now.

Natomiast po dwóch wiekach działalności przemysłowej myślę, że przed nami jest również troska o jakość gleby,

However, after two centuries of industrial activity, I believe that we also have a concern for soil quality ahead of us.

w której rośnie między innymi nasza żywność.

in which, among other things, our food grows.

Albo na której, wśród której przebywamy.

Or on which, among which we reside.

Ale woda tak, myślę, że w ciągu tej kadencji to będzie takie nowe, czyste powietrze.

But water, yes, I think that during this term it will be such new, clean air.

Myślę, że ten miesiąc szczególnie dał nam nowe, nowe paliwo do tego, by o tym rozmawiać.

I think this month has particularly given us new fuel to talk about it.

Ja też często zapraszamy tutaj samorządowców z mniejszych miejscowości.

I often invite local government officials from smaller towns here as well.

Ja często powtarzam to, ale to trochę powtórzę, bo ta dzisiejsza rozmowa chyba jest kolejnym dowodem,

I often say this, but I'll repeat it a bit, because today's conversation seems to be another piece of evidence.

że te mniejsze miejscowości, mniejsze miejsca.

that these smaller towns, smaller places.

Są takim miejscem, w którym dzieje się czasami więcej progresywnych i takich działań dla klimatu trochę bardziej z głową.

They are a place where sometimes more progressive actions for the climate are taking place, and they are done with a bit more thought.

Z jednej strony samorządowcy często mówią, że to dlatego, że po prostu mają budżety mniejsze i mniej ryzykują.

On one hand, local government officials often say that it's because they simply have smaller budgets and take fewer risks.

I mogą sobie pozwolić prototypować i jakieś bardziej progresywne rzeczy robić, niż samorządowcy w drugich miastach.

And they can afford to prototype and do some more progressive things than local government officials in other cities.

A z drugiej strony być może to też wstrzyma się na tym, że wy częściej rozmawiacie z mieszkańcami.

On the other hand, perhaps it will also be delayed by the fact that you talk to the residents more often.

I te potrzeby chyba łatwiej potraficie określić.

I think you can identify those needs more easily.

Na pewno samorządowiec w mniejszej miejscowości jest mniej anonimowy, niż prezydent wielkiego miasta.

A local politician in a smaller town is definitely less anonymous than the mayor of a large city.

Poza tym mała miejscowość jest mniej zróżnicowana siłą rzeczy, niż duża miejscowość.

Besides, a small town is necessarily less diverse than a large town.

Aparat urzędniczy jest o wiele mniejszy, więc przepływ informacji jest bezpośredni.

The administrative apparatus is much smaller, so the flow of information is direct.

W urzędach, które zatrudniają po kilkaset osób, zupełnie inaczej się zarządza.

In offices that employ several hundred people, management is completely different.

Łatwiej jest o tyle, że u nas praktycznie debaty publiczne są codziennie.

It is easier to some extent, as we have virtually public debates every day.

Bo to się odbywają czy przy wyjściu do sklepu, czy przy wyjściu do kościoła, czy przy odbieraniu dziecka ze szkoły.

Because it happens whether going to the store, going to church, or picking up a child from school.

To jest dla nas zupełnie naturalne.

This is completely natural for us.

Nie musimy więc czekać na jakieś spotkania z mieszkańcami, czy zlecać opracowań co ludzie myślą.

We don't have to wait for any meetings with residents or commission studies on what people think.

Bo jeżeli myślą coś szczególnie negatywnego, to bardzo szybko się dowiadujemy i w sposób niezwykle bezpośredni.

Because if they think something particularly negative, we very quickly find out and in an extremely direct way.

I to jest na pewno przewaga.

And this is definitely an advantage.

Za to mniejsze budżety, mniejszy rozmach.

For that, smaller budgets, less scope.

Mniejsze budżety również na badania poprzedzające wprowadzenie zmiany.

Smaller budgets also for research preceding the implementation of changes.

Na analizy.

For analysis.

Radni w małych miejscowościach bardzo asertywnie podchodzą do wydawania środków na kolejne projekty.

Councillors in small towns approach the allocation of funds for new projects very assertively.

Na projektowania, prototypowanie.

For design, prototyping.

Na badania.

For research.

Na próby spojrzenia.

For a glimpse.

Z różnych stron.

From different sides.

Bo to wszystko kosztuje.

Because it all costs money.

Gdzieś też trzeba zachować zdrowy rozsądek w tym wszystkim.

Somewhere, we also need to keep common sense in all of this.

Żeby koszty badań, a analiz nie przekroczyły budżetu na wykonanie zadania.

So that the costs of research and analysis do not exceed the budget for the task.

Czasem aż by się chciało móc spojrzeć fachowym okiem na jakieś zagadnienie z wielu stron.

Sometimes one would wish to be able to look at an issue from many sides with a professional perspective.

Także mniejszy budżet na pewno jest tutaj ograniczeniem.

A smaller budget is definitely a limitation here.

Bliskość mieszkańców.

Proximity of the residents.

Wielość opinii, które docierają bezpośrednio.

A multitude of opinions that come directly.

I bezpośrednie przełożenie na aparat urzędniczy jest na pewno przewagą.

The direct impact on the bureaucratic apparatus is definitely an advantage.

Zbigniew Podleśny był naszym gościem. Dziękuję bardzo.

Zbigniew Podleśny was our guest. Thank you very much.

Dziękuję.

Thank you.

Jeżeli podoba Ci się to co robimy, dołącz do Klubu Śląskiej Opinii.

If you like what we do, join the Silesian Opinion Club.

Wesprzyj nas za cenę jednej kawy na mieście.

Support us for the price of one coffee out in town.

Wejdź na śląskaopinia.pl ukośnik klub.

Go to slaskaopinia.pl slash club.

Do usłyszenia.

Until we hear each other again.