Snusy | S2E9

Cześć kochani, witajcie w najnowszym odcinku naszego ulubionego podcastu o substancjach psychoaktywnych.

Hello, dear ones, welcome to the latest episode of our favorite podcast about psychoactive substances.

Dzisiaj będę go prowadzić razem z Jankiem. Przedstaw się Janek albo powiedz cześć.

Today I will be leading him together with Janek. Introduce yourself Janek or say hello.

Super, bardzo ładnie. I dzisiaj mamy dla was dosyć ciekawy temat.

Great, very nice. And today we have quite an interesting topic for you.

Mam wrażenie, myślę, że sporo z was będzie go mogło kojarzyć jakby z własnego życia,

I have the impression, I think that many of you will be able to associate it with your own life.

ponieważ dzisiaj będziemy mówić o snusach, które zdobywają coraz większą popularność w Polsce

because today we will be talking about snus, which is gaining increasing popularity in Poland

i na świecie ogólnie też. Ale w naszym polskim podwórku można spotkać się z nimi już coraz częściej,

and in the world in general too. But in our Polish backyard, they can be encountered more and more often.

coraz większy procent młodzieży, no bo głównie młodzi ludzie używają spożywa snusy.

An increasing percentage of youth, mainly young people, are using snus.

Chociaż właśnie spożywa, no Janek, powiedz mi proszę, czym są snusy i jak one się przyjmują?

Although you are currently eating, so Janek, please tell me what snus is and how it is consumed?

Jak one się przyswajają, jak one wnikają do naszego organizmu, bo nie są taką typową używką.

How they are absorbed, how they penetrate our body, because they are not a typical drug.

W sensie nie wciąga się ich, nie pali, nie wstrzykuje się.

I mean, they are not inhaled, smoked, or injected.

Do końca właśnie o spożywaniu, bo nie jest to, że tak powiem, jedzenie być przyjmowane,

Until the end, it's really about consumption, because it's not, so to speak, food being accepted.

przyjmowanie doustne tego, bo snusy, jak pewnie możecie kojarzyć, przyjmuje się poprzez umieszczenie

Oral intake of this, because snus, as you probably associate, is taken by placing it.

takiej torebki właśnie, jaką jest snusa, tak między zębami.

just such a pouch as snus, right between the teeth.

I jeśli chodzi o rodzaje snusów i czym to właściwie jest,

And when it comes to types of snus and what it actually is,

to jako pojęcie snus, tak pierwotnie określało to woreczki ze sproszkowanym tytoniem,

As a concept, snus originally referred to pouches filled with powdered tobacco.

trochę w formie takiej, jak jest to w tabace, który jest nasycony wodą i solą.

a bit in the form that it is in snuff, which is saturated with water and salt.

I właśnie takie torebki umieszcza się pod górną wargą.

And that's how such pouches are placed under the upper lip.

I to jest jedna forma tego snusu, snusa tradycyjnego, a druga jest taka, że to jest luźny snus, czyli bierze się po prostu ten prosz,

And this is one form of this snus, traditional snus, and the other is that it's loose snus, meaning you simply take this powder.

ten proszek tytoniowy i formuje takie grudki, które tak samo umieszcza się w jamy ustnej.

this tobacco powder forms clumps that are placed in the oral cavity in the same way.

To jest ten snus tradycyjny i to jest popularne na przykład obecnie w Skandynawii, w Stanach Zjednoczonych też.

This is traditional snus and it is popular, for example, currently in Scandinavia and also in the United States.

A jeżeli chodzi o to, co możemy kojarzyć z naszego polskiego podwórka jako snus,

And as for what we can associate with our Polish backyard as snus,

to myślę, że jest to bardziej, to są właśnie woreczki bądź saszetki nikotynowe, czyli snus syntetyczny.

I think it's more about nicotine pouches or sachets, meaning synthetic snus.

Nie zawiera on tytoniu jako tytonu.

It does not contain tobacco as tobacco.

Nie zawiera on tytoniu takiego, tylko właśnie samą nikotynę, którą nasycone jest we wnętrze torebki, takiej syntetycznej.

It does not contain such tobacco, but rather just nicotine itself, which is saturated in the interior of a synthetic pouch.

Czyli są to takie granulki nasycone właśnie nikotyną i innymi substancjami chemicznymi,

So these are granules saturated with nicotine and other chemical substances.

takimi jak na przykład dodatki smakowe bądź aromatyczne, na przykład mentol, żeby tak właśnie smakowało artykułem mentowo.

such as flavoring or aromatic additives, for example menthol, so that it tastes like a menthol product.

I jeżeli chodzi o działanie tej użytki, no to opiera się ono przede wszystkim, no właśnie w tym snusie tradycyjnym,

And if it comes to the functioning of this use, it is primarily based on, well, actually in this traditional snus.

w podobny sposób co przyjmowany na przykład doustny czy przyjmowany w formie palenia go tytoń,

in a similar way to how it is taken, for example, orally or in the form of smoking tobacco,

wraz z niektórymi jego efektami no szkodliwymi, ale też właśnie psychoaktywnymi,

along with some of its harmful effects, but also psychoactive ones,

czyli jest to działanie takie pobudzające, które po prostu, które oddziałuje na zwiększone wydzielanie adrenaliny,

So it is a stimulating action that simply affects the increased secretion of adrenaline.

czyli po prostu powoduje te wszystkie przyjemne i pobudzające efekty,

so it simply causes all those pleasant and stimulating effects,

które mamy od palenia zwykłych papierosów, przy czym właśnie one są wywoływane przez ten tytoń w snusach tradycyjnych,

which we have from smoking regular cigarettes, with the note that they are precisely caused by this tobacco in traditional snus,

a w snusach syntetycznych, czyli w tych saszetkach mamy do czynienia z samym efektem nikotyny,

In synthetic snus, that is, in those pouches, we are dealing only with the effect of nicotine.

ponieważ nie ma tam innych substancji, które za chwilę, które występują w tytoniu,

because there are no other substances there that are present in tobacco

tylko jest tam sama nikotyna i tylko oddziałują na nas te,

there is only nicotine there and only those affect us,

że tak powiem, efekty psychoaktywne jedynie tej substancji, a nie innych substancji zawartych w tytoniu.

that is to say, the psychoactive effects of only this substance, and not of other substances contained in tobacco.

Okej, to jest raz, a jest jeszcze taki drugi podział, trochę mniej formalny powiedzmy,

Okay, this is one, and there is also another division, a bit less formal let's say,

ale się rozgranicza snus na szwedzkie i na amerykańskie.

but there is a distinction between Swedish and American snus.

I szwedzkie są mocniejsze, tak w dużym skrócie,

And the Swedish ones are stronger, in short.

amerykańskie pojawiły się w ogóle dopiero w późnych latach 90. na rynku

American ones appeared on the market only in the late 90s.

i są w miarę podobne do tych szwedzkich snusów, jakby amerykanie nie wymyślili koła na nowo.

They are quite similar to those Swedish snus, as if the Americans didn’t reinvent the wheel.

Po prostu te ich snusy mają niższe pH, są mniej wilgotne, mają mniejszy poziom wilgotności,

They simply have a lower pH, are less moist, and have a lower level of humidity.

może tak to powinnam powiedzieć, od tych wariantów szkockich

Maybe I should say it this way, about those Scottish variants.

i bardzo często są aromatyzowane.

and are very often flavored.

Właśnie jak Janek wcześniej powiedział, mogą mieć aromat miętowy,

Just as Janek said earlier, they can have a minty aroma.

często zdarzają się jakieś takie waniliowe, czy nie wiem, jakieś sherry,

There are often some vanilla-like notes, or I don't know, some sherry notes.

takie rzeczy jak mamy na przykład w jednorazowych e-papierosach.

Such things as we have, for example, in disposable e-cigarettes.

Ten typ smaków to jest też często dodawany do tych amerykańskich snusów

This type of flavor is also often added to those American snus.

i te amerykańskie snusy jak, sorry, ale praktycznie wszystko w Ameryce,

and those American snus, like, sorry, but practically everything in America,

zazwyczaj zabierają cukier, to też fun fact.

They usually take sugar, so that's a fun fact too.

No właśnie, przy czym to jest nowe darmo.

Exactly, and this is new for free.

Ale o tych rozumiem tradycyjnych, czyli tak jakby tytoń plus te dodatki, o których mówisz, prawda?

But I understand those traditional ones, meaning tobacco plus the additives you mentioned, right?

Tak, tak, no.

Yes, yes, well.

Przybliżmy teraz może odrobinę historii tej ciekawej używki,

Let's now delve a little into the history of this interesting substance.

bo mimo, że tak się wydawałoby popularne w Polsce, przynajmniej od niedługiego czasu,

because although it seems to be so popular in Poland, at least for a little while now,

przynajmniej tak wydaje mi się, że z naszej perspektywy trochę,

At least that's what seems to me, from our perspective, a bit.

to mają one bardzo długą historię.

They have a very long history.

Tak, snus generalnie zaczęto wytwarzać zupełnie nie w takiej formie, w jakiej znamy go dzisiaj,

Yes, snus was generally produced in a completely different form than the one we know today.

no w XVIII wieku mniej więcej, ponieważ wtedy bardzo popularna była tabaka,

Well, in the 18th century roughly, because at that time snuff was very popular.

ale no było z nią trochę syfu, trochę problemu i zamiast ją wciągać,

but there was a bit of a mess with her, a bit of a problem, and instead of getting her involved,

to ten sproszkowany tytoń zaczęto produkować w formie pasty,

this powdered tobacco began to be produced in the form of paste,

żeby ją pozostawić do fermentacji w słoiku przez kilka tygodni

to leave it to ferment in a jar for a few weeks

i ten gotowy produkt dopiero porcjowano i umieszczano pod wargą, no nie?

And this finished product was only portioned out and placed under the lip, right?

I to zaczął, zaczęto nazywać snusem właśnie.

And that's how it started; it began to be called snus.

I istnieje w ogóle marka do dzisiaj, która wciąż wykorzystuje oryginalną recepturę na snusy z 1822 roku.

And there is still a brand today that continues to use the original snus recipe from 1822.

Natomiast jeżeli chodzi o takie bliższe nam nieco czasy,

However, when it comes to times that are somewhat closer to us,

czyli 1914 rok, bardzo bliski, ja wiem,

so 1914, very close, I know,

to wtedy właśnie szwedzki parlament podjął decyzję o nacjonalizacji całego przemysłu tytoniowego

It was then that the Swedish parliament made the decision to nationalize the entire tobacco industry.

i wtedy to sprawiło, że te snusy, które no były już bardziej zbliżone formą do tego, co znamy dzisiaj,

and then it made those snus that were already more similar in form to what we know today,

przestało być wytwarzane w tak różnorodny sposób, w jaki były,

it ceased to be produced in such a diverse way as it was,

ponieważ z około 400 aż lokalnych marek,

because of around 400 local brands,

wytwarzania tych tytoniowych wyrobów,

the production of these tobacco products,

spadła ta liczba do zaledwie 17

the number has fallen to just 17

i no właśnie, też spadło wtedy zatrudnienie w tej branży,

And just like that, employment in that industry also fell at that time.

ale na tym się nie będziemy skupiać

but we won't focus on that

i później w latach już 60 XX wieku

and later in the 1960s of the 20th century

Szwecja podjęła decyzję o zniesieniu monopolu na import i sprzedaż wyrobów tytoniowych.

Sweden has made the decision to abolish the monopoly on the import and sale of tobacco products.

No ale to może nas mniej interesuje,

Well, that might interest us less.

ale z ciekawszych rzeczy,

but from more interesting things,

to chciałam powiedzieć, w jaki sposób snusy trochę wyparły papierosy,

I wanted to say how snus has somewhat displaced cigarettes.

na przykład w Szwecji, no nie, bo w Szwecji te snusy są w ogóle w Skandynawii,

for example in Sweden, no, because in Sweden those snus are in general in Scandinavia,

są najbardziej popularne,

they are the most popular,

a Szwecja to jest taka królowa wśród tych skandynawskich krajów, jeżeli chodzi o używanie snusów

Sweden is such a queen among the Scandinavian countries when it comes to using snus.

i tak, w latach 80 XX wieku,

and so, in the 1980s of the 20th century,

jedna trzecia społeczeństwa szwedzkiego,

one third of Swedish society,

34% będąc dokładną, paliło papierosy.

34%, to be exact, smoked cigarettes.

No nie?

Well, no?

I wtedy właśnie rząd szwedzki podjął decyzję o tym,

And that was when the Swedish government made the decision that

że no oni muszą jakoś ukrócić ten proceder

that they need to somehow put an end to this practice

i chcieliby sprawić, żeby Szwedzi nie palili tyle fajek,

and they would like to make the Swedes smoke fewer cigarettes,

wobec czego zaczęli promować snusy jako tą taką zdrowszą alternatywę,

whereupon they started promoting snus as a healthier alternative,

właśnie w kontraście do papierosów.

just in contrast to cigarettes.

No i to odniosło bardzo dobry i duży skutek, ponieważ dzisiaj,

Well, it has had a very good and significant effect, because today,

tylko no około 5% Szwedów pali papierosy.

Only about 5% of Swedes smoke cigarettes.

Tak dla kontekstu właśnie w Polsce,

Just for context, right in Poland,

mniej więcej konsumpcja, że tak powiem, tytoniów w formie papierosów,

more or less the consumption, so to speak, of tobacco in the form of cigarettes,

też plasuje się około na poziomie 30%,

it also ranks at around 30%.

czyli tak jak to było w Szwecji przed jakby spopularyzowaniem tych snusów,

so just like it was in Sweden before the popularity of these snus,

więc myślę, że to jest bardzo duży, że tak powiem sukces,

So I think it is a very big, so to speak, success,

jeśli chodzi o Szwecję i ich jakby zmniejszonej konsumpcji.

as for Sweden and their somewhat reduced consumption.

To prawda, ponieważ też snusy były,

It's true, because there were also snus.

przedstawiane jako taki, no jako takie remedium na rzucenie uzależnienia od nikotyny,

presented as such, well as such a remedy for quitting nicotine addiction,

w sensie od palenia konkretnie,

in the sense of smoking specifically,

chociaż to do tego jeszcze przejdziemy później,

although we will get to that later,

ale no snusy nie do końca są tak o wiele mniej szkodliwe,

but no, snus is not exactly that much less harmful.

ale to za chwilę.

but that will be in a moment.

Najpierw jeszcze Wam skończę, że w Danii z kolei,

First, let me finish that in Denmark, on the other hand,

tutaj przeskakujemy nieco o parę krajów,

here we skip over a few countries.

ale dalej się trzymamy w klimacie, no raczej tamtych regionów.

But we're still keeping in the mood, well, rather of those regions.

W 2019 roku około 11% uczniów i około 2% uczennic szkół ponadpodstawowych

In 2019, about 11% of male students and about 2% of female students in upper secondary schools

zażywało snusy codziennie, minimum jeden snus każdego dnia,

used to take snus daily, at least one snus every day,

a zaledwie 5 lat wcześniej, czyli w 2014 roku,

and just 5 years earlier, in 2014,

a codziennie minimum jednego snusa zażywało 2% uczniów i 0,2% uczennic,

and every day at least one snus was used by 2% of male students and 0.2% of female students,

też w tych szkołach średnich,

also in those high schools,

czyli widzimy tutaj po prostu jakiś taki horrendalny, ogromny, skokowy wzrost tej używki,

so we see here simply some kind of horrendous, huge, jump-like increase in this substance,

używania używki, o.

use of a stimulant, o.

I jakby no widać, że ta polityka szwedzka dała radę i no nie tylko szwedzka,

And you can see that this Swedish policy has been effective, and not just the Swedish one,

zresztą jeżeli chodzi o wypieranie papierosów,

besides, when it comes to replacing cigarettes,

i promowanie snusów trochę,

and promoting snus a little,

ale Janek, czy to jest takie do końca dobre,

but Janek, is it really that good in the end?

czy powinniśmy iść za tymi państwami, no w końcu no państwa skandynawskie są takie rozwinięte,

Should we follow those countries? After all, the Scandinavian countries are so developed.

tam są najszczęśliwsi ludzie,

there are the happiest people.

czy powinniśmy też, mówię my jako kraj, jako Polska,

Should we, I mean we as a country, as Poland,

nakłaniać ludzi do brania snusów, w ogóle zalegalizować je,

encouraging people to use snus, to legalize it altogether,

bo nie wspomnieliśmy jeszcze o tym, ale snusy są w Polsce,

because we haven't mentioned it yet, but snus is in Poland,

jak i we wszystkich krajach Unii Europejskiej,

as well as in all countries of the European Union,

z wyjątkiem Szwecji, nielegalne.

Except for Sweden, illegal.

Zabroniona jest i produkcja, i wprowadzanie do obrotu do stosowania ustnego.

Both production and marketing for oral use are prohibited.

No właśnie, przy czym posiadanie, jeśli chodzi o to snusów, jest w Polsce legalne dalej.

Exactly, while possessing snus is still legal in Poland.

No i właśnie, czy jest to faktycznie zdrowsza alternatywa, jak pytasz?

Well, is it really a healthier alternative, as you ask?

Przede wszystkim może zacznę od tego, na czym polega tak naprawdę negatywne działanie papierosów,

First of all, maybe I'll start with what the negative effects of cigarettes really are.

ponieważ jest to zarówno przez substancje psychoaktywne, czyli nikotynę,

because it is both due to psychoactive substances, namely nicotine,

ale 90 ponad procent szkodliwości papierosów i efektów szkodliwych dla zdrowia

but over 90 percent of the harmful effects of cigarettes and health-related harm

wywołuje sam dym papierosowy, którego, jak żeśmy już opisywali, w snusach w ogóle nie ma,

it provokes smoke from the cigarette itself, which, as we have already described, is not present in snus at all.

bo to jest zupełnie inna forma przejmowania przez jamę ustną,

because it is a completely different way of absorption through the oral cavity,

a nie przez płuca i bez w ogóle palenia tej substancji.

and not through the lungs and without smoking this substance at all.

Czyli wydawałoby się, że jest to forma znacznie bezpieczniejsza,

So it would seem that this is a much safer form.

aczkolwiek nie można mówić, że jest to forma zupełnie pozbawiona jakiegoś ryzyka dla zdrowia,

although it cannot be said that it is a form completely free of any health risks,

ponieważ snusy tradycyjne, czyli te zawierające tytoń,

because traditional snus, which contains tobacco,

było udowodnione, że przynajmniej w badaniach na szczurach wykazano,

It has been proven that at least in studies on rats, it has been shown that,

że są one czynnikiem rakotwórczym i po prostu zwiększają ryzyko nowotworów w niektórych narządach

that they are a carcinogenic factor and simply increase the risk of tumors in some organs

i są po prostu szkodliwe dla jamy.

And they are simply harmful to the cavity.

I dla zębów, i dla dziąseł po prostu powodują się przepsucia się zębów i odsłaniania dziąseł,

Both for the teeth and for the gums, they simply cause tooth decay and gum exposure.

czyli jest to taki bardzo doraźny, że tak powiem, efekt właśnie w tej jamie ustnej,

so it is a very ad hoc, so to speak, effect right in the oral cavity,

ponieważ tak się je przyjmuje.

because that's how it is accepted.

Odnośnie woreczek nikotynowych, czyli tych snusów bez tytoniu,

Regarding nicotine pouches, meaning those tobacco-free snus,

ich efekty nie są aż tak do końca przebadane, ponieważ jest to znacznie nowsza forma

Their effects are not yet fully studied, as it is a significantly newer form.

i w zasadzie na rynku się pojawiła,

and basically it appeared on the market,

no znacznie później niż te snusy tradycyjne, o których mówiłaś,

well, significantly later than those traditional snus you mentioned,

że one już tam od XVIII wieku chyba funkcjonują.

that they have probably been functioning there since the 18th century.

No nie jest to tak przebadane, aczkolwiek w tych badaniach, co były,

Well, it’s not as thoroughly studied, although in the studies that were conducted,

nie ma udowodnionego ryzyka właśnie powstawania nowotworów przez te woreczki nikotynowe.

There is no proven risk of cancer actually caused by these nicotine pouches.

Przy czym należy pamiętać, że dalej jest w nich nikotyna po prostu

It should be noted that there is still nicotine in them, simply.

i to jest dalej substancja psychoaktywna, która uzależnia.

And it is still a psychoactive substance that is addictive.

I która, no po prostu, no jest jakby uzależnienie od niej,

And which, well, it's just that it's like an addiction to her,

no jak każde zresztą uzależnienie, nie jest dla nas korzystne.

Well, like every addiction, it is not beneficial for us.

Jeśli porównamy sobie efekty uzależniające samej nikotyny i efekty uzależniające tytoniu,

If we compare the addictive effects of nicotine itself and the addictive effects of tobacco,

czy to będzie przyjmowane w formie tradycyjnych snusów z tytoniem, czy w formie paleniego,

Will it be received in the form of traditional snus with tobacco, or in the form of smoking?

efekty uzależniające tytoniu są znacznie silniejsze i znacznie częste niż samej nikotyny.

The addictive effects of tobacco are much stronger and much more frequent than that of nicotine itself.

Istnieje hipoteza, częściowo udniona, że poza nikotyną w dymie papierosowym

There is a hypothesis, partially proven, that besides nicotine in cigarette smoke

uzależniają również inhibitory monoamiksyodazy,

monoamine oxidase inhibitors are also addictive,

czyli to też są takie, grupa substancji chemicznych, które również występuje w tytoniu,

so these are also a group of chemical substances that are also found in tobacco,

przy czym nie występuje ona w tych snusach syntetycznych,

where it does not occur in these synthetic snus products,

czyli tych w zasadzie bardziej wydaje mi się teraz popularnych,

so those seem to me to be more popular now,

więc no pozwala to wysuwać, wydaje mi się, pewne...

So, it allows to suggest, it seems to me, certain...

przypuszczenie, że być może są one pod tym względem przynajmniej mniej uzależniające

The assumption that they may be at least less addictive in this regard.

niż no konwencjonalne przyjmowanie tytoniu, czyli po prostu papierosy,

than non-conventional tobacco consumption, that is simply cigarettes,

przy czym nie oznacza to, że one są jakby w ogóle nieuzależniające,

which does not mean that they are completely non-addictive,

przy czym no jakby to uzależnienie od nikotyny nieważne, czy no w jakiej formie,

regardless of the form, it's like this addiction to nicotine.

no jest to bardzo silne uzależnienie, już niezależnie od tych innych jeszcze substancji chemicznych.

Well, it is a very strong addiction, regardless of those other chemical substances.

I myślę, że no to czy snusy są jakby dobre, że tak powiem dla palaczy i dla całego społeczeństwa,

And I think that whether snus is good, so to speak, for smokers and for society as a whole,

to można patrzeć dwojako, no bo jeżeli mamy osobę, która wcześniej paliła,

This can be viewed in two ways, because if we have a person who smoked before,

no i przez to dla niej było no źle dla jej zdrowia i tak dalej i się uzależniła,

Well, and because of that it was bad for her health and so on, and she became addicted.

no to dla niej snusy będą pozytywną, tak w porównaniu to oczywiście alternatywą,

Well, for her, snus will be a positive, so compared to that, of course, it's an alternative.

ale jeżeli mamy powiedzmy społeczeństwo, które nie pali,

but if we have, let's say, a society that doesn't smoke,

i grupę ludzi, które nie pali, to raczej no nie można mówić,

and a group of people who do not smoke, you can't really talk about that.

że to jest nic przyjmowanie takich snusów, no bo dalej ma to pewne efekty na zdrowie,

that it's nothing to take such snus, because it still has certain effects on health,

wiadomo mniejsze, no ale też poniekąd niezbadane i tutaj też właśnie tkwi ryzyko,

It is known to be smaller, but it is also somewhat unexplored, and this is precisely where the risk lies.

więc myślę, że raczej wartość snusów powinniśmy zauważać w tym,

So I think we should rather notice the value of snus in this,

że są one raczej alternatywą do tego, co się dzieje.

that they are rather an alternative to what is happening.

Dla palących niż dla, jakby nową opcją dla niepalących.

For smokers rather than, as if a new option for non-smokers.

Zastanawiam się z Tobą, jak najbardziej, no jestem daleka od mówienia,

I wonder with you, how could it be, well, I am far from saying,

że jakakolwiek używka dla osoby, która nigdy wcześniej nie używała,

that any drug for a person who has never used before,

no będzie miała wiesz, skutki same przyjemne i dobre,

Well, it will have, you know, only pleasant and good effects.

bo no z każdą, którą przynajmniej dotychczas poznałam,

because with every one I've at least gotten to know so far,

wiążą się jakieś skutki uboczne i jakieś negatywne aspekty.

There are some side effects and some negative aspects.

No tak jak powiedziałeś, snusy nie są do końca przebadane,

Well, as you said, snus has not been fully researched.

na razie mamy, no badania na szczurach, które wskazują, że snusy,

For now, we have studies on rats that indicate that snus,

jak już wspominałeś, ale no właśnie, to jest dla mnie ważne,

as you already mentioned, but indeed, this is important to me,

wpływają na wzrost możliwości zachorowania na raka,

they increase the likelihood of developing cancer,

na przykład przełyku trzustki, rłotka.

for example, esophagus, pancreas, duodenum.

Takich tradycyjnych, no których w zasadzie w Polsce widuje się bardzo rzadko,

Such traditional ones, which are actually rarely seen in Poland,

wydaje mi się, tych, których jakby faktycznie, że tam jest pytań.

It seems to me that there are actually questions there.

No tak, więc...

Well, then...

Tak.

Yes.

Też ja się dosyć często spotykam z takim zdziwieniem,

I also quite often encounter such surprise,

że snusy są nielegalne w Polsce.

that snus is illegal in Poland.

Te oryginalne snusy są, więc no ja tutaj się do nich faktycznie odniosłam

These original snus are, so I actually referred to them here.

i moim skromnym zdaniem tak powinno pozostać.

In my humble opinion, it should remain that way.

Ja jestem jak najbardziej za tym, żeby teraz były jakieś takie dziwne sklepiki

I am completely in favor of having some strange little shops now.

z wyrobami snusopodobnymi lub z podróbkami snusów,

with snus-like products or with snus imitations,

które się tak samo nazywają, ale są czymś zupełnie innym,

which have the same name but are something completely different,

a my sobie w większości nie zdajemy z tego po prostu sprawy.

And we mostly just don't realize this.

Jeżeli mają mniej efektów ubocznych i wiesz co, dla mnie szalenie ważnym aspektem jest to,

If they have fewer side effects and you know what, a tremendously important aspect for me is that,

że przez to, iż snusy nie dają tego dymu tytoniowego,

that because snus does not produce that tobacco smoke,

to nie ma czegoś takiego jak bierne używanie snusów.

There is no such thing as passive use of snus.

No bo jest bierne palenie, no nie? My to znamy.

Well, there is passive smoking, right? We know that.

Bierne palenie jest gorsze w skutkach od palenia aktywnego,

Passive smoking is worse in its effects than active smoking.

chociaż palacze są palaczami biernymi i aktywnymi,

although smokers are passive and active smokers,

ale to jest na inny odcinek.

but that's for another episode.

No i podoba mi się to, że no wiesz, jeżeli ktoś decyduje się na zażycie snusu, snusów, snusa,

Well, I like the fact that, you know, if someone decides to use snus, snuses, snus,

to niekoniecznie osoby, które nie podjęły tej decyzji,

not necessarily the people who did not make this decision,

również są wystawione na działanie tej używki.

they are also exposed to the effects of this substance.

To jest moim zdaniem bardzo, no bardzo fair, no nie?

In my opinion, this is very, well very fair, right?

No i ja mam wrażenie, że teraz to już nie jest takie popularne,

Well, I have the impression that now it's not that popular anymore,

ale przecież jeszcze paręnaście lat temu,

but just a few decades ago,

normą było na przykład palenie w mieszkaniu,

It was usual, for example, to smoke in the apartment,

czy w jakichś takich miejscach, gdzie te inne osoby mimo wszystko

Are there any places like that where those other people, nonetheless...

są po prostu violently wystawione na przebywanie z tą osobą palącą

they are simply violently exposed to being around this smoking person

i wdychanie tego dymu.

and inhaling that smoke.

Więc to jest dla mnie faktycznie ważny aspekt snusów.

So this is actually an important aspect of snus for me.

Ja też zauważyłam, że one zaczynają być naprawdę popularne

I also noticed that they are starting to become really popular.

wśród ludzi w naszym wieku i też dlatego mnie zaciekawiły

among people our age and that's why they intrigued me

i dlatego stwierdziłam, że nagram o tym odcinek,

and that's why I decided to record an episode about it,

że to będzie ciekawe i wydaje mi się, że też sporo osób może na tym skorzystać.

that it will be interesting and I think that quite a few people may benefit from it as well.

No właśnie, bo jako że tak wchodzi trochę nowa substancja,

Exactly, because since a new substance is coming in a bit,

że tak powiem, na nasz rynek tutaj, w Polsce przynajmniej,

so to speak, for our market here, in Poland at least,

używanie, nie wiem na ile to jest nowe,

using, I don't know how new it is,

ale przynajmniej w takim doraźnym naszym,

but at least in such an ad hoc way for us,

na empirycznym zauważeniu tego,

on the empirical observation of this,

no to z tym się też wiąże dużo takich niepewności właśnie,

Well, this also involves a lot of uncertainties, you see.

no i to jest wiadomo nieprzebadane.

Well, that's something that is clearly untested.

I też z tym, co mówiłaś, że to jest nielegalne.

And also with what you said, that it is illegal.

Poniekąd się zgodzę, bo no bo to wiadomo,

I somewhat agree because, well, it's known.

lepiej żeby nie było nielegalne, no bo to nie jest dobra rzecz,

it's better if it's not illegal, because that's not a good thing,

ale jako że rośnie popularność tego,

but as the popularity of this grows,

no to troszeczkę się rozwija według mnie czarny rynek

Well, the black market is developing a bit, in my opinion.

i to jest niezbyt dobrze, no bo mamy do czynienia z substancją,

and that is not very good, because we are dealing with a substance,

która jest tym bardziej nieprzebadana i trochę nie wiemy, co tam jest.

which is all the more unexamined and we don't quite know what is there.

Więc zamiast mieć powiedzmy alternatywnej,

So instead of having, let's say, an alternative,

zdrowszej wersji dla tytoniu, mamy no coś średnio niepewnego.

a healthier version for tobacco, we have something moderately uncertain.

I to jest taki trochę według mnie gorszy aspekt tego,

And this is, in my opinion, a somewhat worse aspect of this.

że ta substancja jest dalej no w Polsce nielegalna,

that this substance is still illegal in Poland,

przynajmniej taki sposób jej przyjmowania.

at least such a way of her acceptance.

To prawda, wiesz co, ja tak jak teraz to powiedziałeś sobie,

It's true, you know what, I just said to myself like you just did.

pomyślałam o tym, że w naszej świadomości,

I thought about the fact that in our consciousness,

takie mam przynajmniej wrażenie,

at least that's the impression I have,

dalej funkcjonuje to, że e-papierosy są zdrowszą alternatywą

It is still functioning that e-cigarettes are a healthier alternative.

dla papierosów zwykłych.

for regular cigarettes.

W momencie, w którym no zwykle te e-papierosy i likwidy

At the moment when usually these e-cigarettes and liquids

są nieprzebadane i nie mamy pewności do tego,

they are untested and we are not certain about it,

jakie substancje tam w ogóle się znajdują

What substances are actually present there?

i nagle po paru latach się okazuje, że Polska chce się wycofać

And suddenly, after a few years, it turns out that Poland wants to withdraw.

w ogóle z handlu takimi substancjami i tymi jednorazówkami, no nie?

In general, with the trade of such substances and those disposables, right?

No właśnie, no ciekawe jak to się rozwija.

Well, I'm curious to see how it develops.

Tak, tak, to już zapadła taka decyzja, że w Polsce,

Yes, yes, a decision has already been made that in Poland,

co teraz nie jestem Ci w stanie powiedzieć dokładnie,

I can't tell you exactly what now.

ale do któregoś roku to jest na naszym profilu,

but for some year it is on our profile,

mieliśmy taki post, będzie zakaz właśnie sprzedaży tych jednorazówek.

We had such a post, there will be a ban on the sale of these disposables.

No i uważam, że snusy przez to, jak daleką, długą mają historię

Well, I believe that snus has a long and extensive history because of that.

i przez to, że są mimo wszystko lepiej przebadane,

and because they are still better studied,

no są lepsze.

Well, they are better.

Chciałabym uniknąć stwierdzenia, że o, to są te najlepsze używki, super, tak,

I would like to avoid stating that, oh, these are the best substances, great, yes,

zachęcam, bo nie zachęcam, ale no w porównaniu do innych

I encourage, because I don't encourage, but well, in comparison to others.

wypadają faktycznie najkorzystniej.

They actually turn out to be the most favorable.

No prawda, też żeby to nie miało takiego efektu, no z drugiej strony,

Well, the truth is, also so that it doesn't have such an effect, on the other hand,

że ludzie będą myśleć, że jakby to jest mniej szkodliwe,

that people will think that it is less harmful,

więc jest w zasadzie super zdrowe, jedzmy to,

so it's basically super healthy, let's eat it,

więc no z tym się wiąże taki aspekt, że jakby może to być świadomości,

So, there is an aspect connected with it that it may be about awareness.

no to właśnie tak jak mówiłaś o wirusach elektrycznych,

Well, just like you were talking about electric viruses,

że może to funkcjonować jako rzecz mniej szkodliwa

that it may function as a less harmful thing

i nie stawiajmy równości, znaczy takiej równości między tym,

And let's not equate this, meaning such equality between this,

że jest to rzecz nieszkodliwa, a że jest to rzecz trochę mniej szkodliwa,

that it is a harmless thing, and that it is a slightly less harmful thing,

no jak właśnie tutaj mówimy.

Well, as we are saying here.

Dokładnie, to jest na takiej samej zasadzie, jak weźmiesz sobie,

Exactly, it's based on the same principle as when you take for yourself,

nie wiem, krokodyla, czy jakiś taki inny hardcorowy narkotyk

I don't know, crocodile, or some other hardcore drug like that.

i przyrównasz do alkoholu, no nie, że no alkohol jest mniej szkodliwy,

And you compare it to alcohol, well, it's not that alcohol is less harmful.

ale no jesteśmy dalecy od tego, że to jest coś, co jest mniej szkodliwe,

but we are far from saying that this is something that is less harmful,

bo jesteśmy dalecy od mówienia o tym, że alkohol jest nieszkodliwy,

because we are far from saying that alcohol is harmless,

fajny, bezpieczny i tak dalej.

Cool, safe, and so on.

Żeby dowiedzieć się, czemu zapraszam Was do odcinka o alkoholu,

To find out why I'm inviting you to an episode about alcohol,

tam nieco więcej mówimy na ten temat.

There we talk a bit more about this topic.

O, z takich ciekawostek jeszcze, które Wam mogę zaserwować.

Oh, here are some more curiosities that I can serve you.

Dowiedziałam się, że dość często snusy zażywane są przez sportowców

I found out that snus is often used by athletes.

i to dokładnie przez osoby, które zajmują się,

and it is precisely through the people who engage in

żużlem, są

with speedway, they are

żużlowcami, ponieważ

speedway riders, because

snusy dają tego takiego

Snus gives you that feeling.

kopa

a bunch

parosekundowego i

of a few microseconds and

okazuje się, że w żużlu to jest

It turns out that in speedway it is

absolutnie wystarczające,

absolutely sufficient,

żeby wybić się na prowadzenie

to break through to the lead

i tak dalej, mieć ten taki dobry

and so on, to have this good one

no to od nas to już

Well, that's it from us then.

wszystko na dzisiaj

that's all for today

co jeszcze raz, no

what again, well

możemy podsumować, że snusy to jest

we can summarize that snus is

ciekawa alternatywa dla

an interesting alternative to

palenia papierosów

smoking cigarettes

wydaje się być bezpieczniejsza

seems to be safer

i nie wystawiająca inne

and not displaying others

osoby na kody poczynione

people on codes made

przez tą używkę, co jest fajne

through this substance, which is cool

natomiast nie reklamujemy, tutaj

however, we do not advertise, here

nic nie polecamy

we do not recommend anything

no i będziemy już żegnać z wami

Well, we will be saying goodbye to you now.

tak

yes

trzymajcie się cieplutko

Take care and stay warm.

miłego

nice

dnia, albo o której tam

on the day, or at what time there

może tego słuchacie i co no

maybe you are listening to this and so what

stay hydrated, bo jak jesteście dehydrated

stay hydrated, because if you're dehydrated

to nie możecie zdobywać świata

you cannot conquer the world

i do następnego

to the next

trzymajcie się, pa pa

Take care, bye bye.