#53 Edukacja, komunikacja, transformacja. Małgorzata Molęda-Zdziech

Dzień dobry, witam w kolejnym odcinku Komentarza Ekspertów,

Good morning, welcome to another episode of Expert Commentary,

w jego specjalnej edycji wyborczej, w którym porozmawiamy o edukacji,

in his special election edition, in which we will talk about education,

komunikacji i transformacji w Unii Europejskiej.

communication and transformation in the European Union.

I gościmy dziś panią doktor habilitowaną Małgorzatę Molendę-Zdziech,

We are hosting Dr. habil. Małgorzata Molenda-Zdziech today,

profesor SGH, socjolożkę i politolożkę, kieruje Katedrą Studiów Politycznych

SGH professor, a sociologist and political scientist, heads the Department of Political Studies.

w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.

at the Collegium of Economic and Social Sciences at the Warsaw School of Economics.

W sieci ekspertów Team Europe Direct zajmuje się naukowo i badawczo działaniem

The Team Europe Direct network of experts is engaged in scientific and research activities.

grup interesu, lobbyingiem na forum krajowym i Unii Europejskiej,

interest groups, lobbying at the national and European Union level,

zagadnieniem komunikacji politycznej, metodami, narzędziami, technikami,

the issue of political communication, methods, tools, techniques,

a także sposobami na zwalczanie mowy nienawiści.

and also ways to combat hate speech.

Interesuje ją również społeczne aspekty Europejskiego Zielonego Ładu

She is also interested in the social aspects of the European Green Deal.

oraz działania w ramach dyplomacji naukowej.

and actions within the framework of scientific diplomacy.

Dzień dobry, witam panią.

Good morning, I greet you, madam.

Dzień dobry, ja też witam pana i państwa.

Good morning, I also welcome you gentlemen and ladies.

Spór o Zielony Ład zdaje się, że w znacznej mierze zdominował tutaj

The dispute over the Green Deal seems to have largely dominated here.

kampanię do Europarlamentu, która się właśnie odbywa.

the campaign for the European Parliament that is currently taking place.

Tak, i jakby te idee mające na celu ochronę klimatu bywały protesty

Yes, and there have been protests related to these ideas aimed at protecting the climate.

nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie.

not only in Poland, but also throughout Europe.

Wiele przejawów tego mogliśmy obserwować w polityce w ostatnich miesiącach.

We could observe many manifestations of this in politics in recent months.

I po pierwsze chciałbym, aby opowiedziała pani,

And first of all, I would like you to tell me,

dlaczego warto brać udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Why it is worth participating in the elections to the European Parliament.

Warto przypomnieć, że bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego

It is worth reminding that the direct elections to the European Parliament

mają raczej krótką historię, bo Europejczycy, pierwsze wybory odbyły się

they have a rather short history, because Europeans, the first elections took place

w 1970 roku.

in 1970.

W 1979 roku, a my w Polsce będziemy głosować 9 czerwca po raz piąty,

In 1979, we in Poland will vote on June 9 for the fifth time.

czyli mamy dopiero 20 lat doświadczeń w tym udziale w głosowaniach.

So we only have 20 years of experience in this participation in voting.

Wcześniej, na początku integracji do Parlamentu Europejskiego byli mianowani,

Earlier, at the beginning of the integration into the European Parliament, they were appointed,

czy delegotowani posłowie z parlamentów narodowych.

Are the delegated deputies from national parliaments?

I dla mnie właśnie najważniejszą cechą,

And for me, the most important feature is...

i najważniejszą cechą, i najważniejszą cechą, i najważniejszą cechą,

and the most important feature, and the most important feature, and the most important feature,

najważniejszą cechą, która decyduje o ważności tych wyborów,

the most important feature that determines the significance of these elections,

jest właśnie to, że my jako obywatele i obywatelki możemy wybierać

It is just that we as citizens can choose.

właśnie ten element naszej sprawczości.

just this element of our agency.

Parlament Europejski jest jedyną z instytucji europejskich,

The European Parliament is one of the European institutions,

na którą mamy rzeczywisty wpływ, bo to nasi kandydaci, dzięki kandydatki,

to which we have a real influence, because they are our candidates, thanks to the female candidates,

dzięki naszym głosom, naszemu poparciu, będą mogli reprezentować

thanks to our voices, our support, they will be able to represent

nasz głos właśnie w tej instytucji, jaką jest Parlament Europejski.

our voice right in the institution that is the European Parliament.

Drugi element, który też jest bardzo istotny, w Unii Europejskiej

The second element, which is also very important, in the European Union.

lobbying jest elementem legalnym wywierania wpływu na proces decyzyjny,

Lobbying is a legal element of influencing the decision-making process.

a właśnie w Parlamencie Europejskim możemy głośno mówić i reprezentować

and it is in the European Parliament that we can speak out loud and represent.

też interesy narodowe, krajowe, bo przecież parlamentarzyści są wybierani

National interests, domestic interests, because parliamentarians are elected after all.

z tego klucza narodowego, bo inne instytucje, przede wszystkim komisja,

from this national key, because other institutions, primarily the commission,

europejska, która inicjuje proces ustawodawczy i taki proces decyzyjny,

European, which initiates the legislative process and such a decision-making process,

jeśli powiemy szerzej, musi czuwać nad tym, aby widzieć ten szeroki kontekst europejski.

If we say more broadly, one must keep an eye on seeing this wide European context.

Nie może uprzywilejowywać żadnego ze stanowisk krajów członkowskich.

It cannot give preferential treatment to any of the positions of member countries.

Natomiast w parlamencie mamy miejsce na te różnorodności narodowe,

In the parliament, we have a place for these national diversities.

czyli i to też jest pole i to też trzecia ważna, myślę,

So this is also a field and this is also the third important thing, I think,

charakterystyka, pole, gdzie kształtuje się właśnie możliwość ucierania stanowisk

characteristics, a field where the possibility of negotiating positions is currently taking shape

takiego sporów demokratycznych w ramach debaty, jest taką właśnie platformą,

such democratic disputes within the debate are precisely that platform,

gdzie możemy usłyszeć też te różne argumenty i to jest bardzo dobre.

where we can also hear these various arguments and that is very good.

I może czwarta różnica i może na tym się zatrzymam, a na pewno będziemy wracać

And maybe the fourth difference, and I might stop at that, but we will definitely come back to it.

do tych różnych spraw, to też kwestia wielości polityk i w ogóle kwestii,

"Regarding these various matters, it is also a question of the multitude of policies and, in general, issues,"

w których parlamenty są bardzo ważne.

in which parliaments are very important.

Parlament zabiera głos i może jako, bo przede wszystkim też oczywiście głosuje budżet ten jedno

The Parliament speaks up and can, because above all, of course, it votes on this budget, which is one thing.

i przyjmuje budżet taki jednoroczny, akceptuje też taki budżet długoterminowy,

"I accept a one-year budget, I also accept a long-term budget."

po drugie głosuje też przewodniczącą komisji, z drugiej strony może też odebrać,

Secondly, it also votes for the chairperson of the committee, on the other hand, it can also withdraw.

głosuje, czy jeśli jest celowe odbieranie immunitetów posłom, także to jest też bardzo ważne,

I vote, and if there is a deliberate stripping of immunity from MPs, that is also very important.

no ale ten zakres spraw jest bardzo szeroki. Ja na przykład powiem też,

"Well, this range of issues is very broad. For example, I will also say,"

że parlament często ma bardzo aktywną i taką odważną postawę, kiedy śledziłam pracę

that the parliament often has a very active and bold stance when I was following its work

nad Horyzontem Europa, czyli to jest ten największy program finansujący badania naukowe,

Above the Horizon Europe, which is the largest program funding scientific research,

to właśnie parlament był najodważniejszy i proponował najwyższe, bo nawet 120 miliardów euro właśnie sumy na Horyzont Europa,

It was indeed the parliament that was the boldest and proposed the highest amount, even 120 billion euros, for Horizon Europe.

podczas gdy inne instytucje muszą tą sumę ścinać, natomiast parlament właśnie często jest taki bardzo odważny

While other institutions have to cut this amount, the parliament is often very bold.

i proponuje śmiałe rozwiązania. Ja właśnie też przywiązuję wagę do nauki, do stanowisk naukowców.

And I propose bold solutions. I also attach importance to science and the positions of scientists.

Te decyzje parlamentu często muszą być oparte przede wszystkim o taką analizę, dowody naukowe,

These parliamentary decisions often need to be based primarily on such analysis and scientific evidence.

ale organizuję też szereg wydarzeń, które...

but I also organize a number of events that...

promują właśnie chociażby wydarzenia naukowe, jest taki cykl spotkań,

they are promoting, for example, scientific events, there is a series of meetings,

parlament jak gdyby wspiera naukę, więc no jako naukowczyni też wspominam o tym.

The parliament seems to support science, so as a scientist, I also mention this.

To bardzo ciekawa instytucja, która rzeczywiście ma wpływ na kształtowanie to, w jakiej przyszłości będziemy żyli.

It is a very interesting institution that truly has an impact on shaping the future we will live in.

Pani profesor, chciałbym, aby opowiedziała Pani nieco o samej idei przewodniej,

Professor, I would like you to tell us a bit about the guiding idea itself.

stojącej za Europejską Unią Europejską.

standing behind the European Union.

O tym, co się dzieje z tym Europejskim Zielonym Ładem i o jego przyrodniczych uwarunkowaniach.

About what is happening with the European Green Deal and its environmental conditions.

Dlaczego go w zasadzie implementujemy teraz w politykach unijnych i też co jest powodem

Why are we basically implementing it now in EU policies and what is the reason for that?

takich masowych wyrazów sprzeciwu, czy też kontestacji.

such mass expressions of dissent or contestation.

No właśnie, program reform, bo jest to program wielu licznych reform,

Exactly, the reform program, because it is a program of many numerous reforms,

obejmujących...

including...

obejmujących różnorodne polityki.

encompassing diverse policies.

Na od razu pierwszej takiej prezentacyjnej stronie Komisji Europejskiej możemy wyczytać,

On the very first such presentation page of the European Commission, we can read,

że łączy Zielony Ład zarówno politykę klimatyczną, politykę energetyczną, politykę transportową,

that the Green Deal connects both climate policy, energy policy, and transport policy,

ale także politykę podatkową, bo przecież, żeby te cele zrealizować potrzebujemy na to środków.

but also tax policy, because, after all, in order to achieve these goals we need resources for that.

I te wszystkie polityki miały być zintegrowane i pracować na rzecz tego,

And all these policies were supposed to be integrated and work towards this,

aby Europa osiągnęła neutralność,

to achieve neutrality in Europe,

klimatyczną w roku 2050.

climate in the year 2050.

Wydaje się to bardzo neutralne, ale też bardzo takie odważne.

It seems very neutral, but also quite bold.

I myślę, że dużą rolę w prezentacji, czy też w uczynieniu z Europejskiego Zielonego Ładu

And I think that a significant role in the presentation, or in making the European Green Deal...

takiego trochę chłopca do bicia, czy takiego trochę kozła ofiarnego,

like a bit of a punching bag, or like a bit of a scapegoat,

ma też język, w jakim instytucje europejskie komunikowały tą problematykę.

It also has the language in which European institutions communicated this issue.

Bo jeśli byśmy powiedzieli, że Europejski Ład, czy Unia Europejska będzie trendseterem zmian,

Because if we said that the European Green Deal or the European Union would be a trendsetter for change,

innowatorem, to dowartościowujemy ten program.

As an innovator, we are enhancing the value of this program.

Warto też osadzić to w czasie, że Europejski Zielony Ład jest jednym z priorytetów

It is also worth placing this in the context that the European Green Deal is one of the priorities.

Komisji Urszuli von der Leyen,

Commission of Ursula von der Leyen,

ale powstał w 2019 roku, potem doprecyzowany w 2020 roku,

but it was created in 2019, then clarified in 2020,

jak pamiętamy był to rok dosyć szczególny, bowiem mieliśmy pandemię

As we remember, it was quite a special year, as we had a pandemic.

i tutaj te kwestie w ramach polityki zdrowotnej, przygotowywania szczepionki

and here these issues within the framework of health policy, preparing the vaccine

zdowidowały inne działania i nikt nie myślał o tym, aby przebijać się

They observed other activities and no one thought about breaking through.

z jakąś akcją komunikacyjną.

with some communication action.

I zobaczmy, że przez długi czas był spokój, a tak naprawdę dopiero od 2023 roku

And let's see that there has been peace for a long time, and in fact, it has only been since 2023.

za...

for...

rozpoczęły się takie też manifestacje rolników protestujących przeciwko Zielonemu Ładowi

Such demonstrations by farmers protesting against the Green Deal have also begun.

w Europie, a potem trafiły do Polski.

in Europe, and then they ended up in Poland.

I wyjmowano, czy wskazywano na jakieś niewielkie aspekty tego programu.

And some minor aspects of this program were pointed out or highlighted.

Tak jak mówię, to jest pewna strategia, bo Unia Europejska używa tego terminu,

As I said, this is indeed a strategy, because the European Union uses this term.

obejmująca pakiet, czyli naprawdę wieloraki pakiet,

including a package, that is really a diverse package,

różnych projektów ustawodawczych, które mają doprowadzić właśnie

various legislative projects that are intended to lead to precisely

do tej neutralności klimatycznej.

to this climate neutrality.

I było to oczywiście, tak jak w programach unijnych, zaplanowane na lata.

And it was, of course, planned for years, just like in EU programs.

I między innymi jedną ze strategii, a przytoczę ją dlatego, bo to też obrazuje

And among other strategies, I will cite this one because it also illustrates.

problem komunikacji, jest tak zwana strategia Komisji Europejskiej,

communication problem, there is the so-called strategy of the European Commission,

strategia od pola do stołu, przyjęta 20 maja 2020 roku.

Farm to Fork strategy, adopted on May 20, 2020.

I jak opisuje komisja w podtytule, jest to strategia na rzecz sprawiedliwego,

And as the commission describes in the subtitle, this is a strategy for fairness,

zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywieniowego.

a healthy and environmentally friendly food system.

Czyli cel też szczytny, ma przysłużyć się naszemu dobrostanowi,

So the goal is noble, it aims to contribute to our well-being.

naszemu dobremu zdrowiu.

to our good health.

Ale myślę, że sam tytuł pokazuje pewien problem komunikacyjny.

But I think the title itself shows a certain communication problem.

Komisja Europejska od pewnego czasu, od roku 2020 roku,

The European Commission has been doing so for some time, since the year 2020,

od pewnego czasu stara się tłumaczyć ten język, zawłócano,

For some time now, he has been trying to translate this language, it has been taken over.

że język biurokratów, eurokratów jest trudny, niezrozumiały, hermetyczny.

that the language of bureaucrats and eurocrats is difficult, incomprehensible, and hermetic.

I moim zdaniem stosuje taką technikę zbytniego upraszczania dokumentów.

And in my opinion, it uses the technique of overly simplifying documents.

Bo jeśli strategia nazywa się od pola do stołu, to rzeczywiście terminy

Because if the strategy is called from field to table, then indeed the deadlines

użyte są jasne, bo każdy z nas w swoim codziennym życiu

bright ones are used, because each of us in our daily life

kilkatrotnie spotyka się przy stole, wie co te pojęcia znają.

A few times they meet at the table, they know what these concepts mean.

A rzeczywiście jest to o wiele bardziej skomplikowane,

And indeed, it is much more complicated,

bo przecież ta strategia właśnie nakładała jakieś, czy była pewną propozycją

because this strategy was precisely imposing some, or was a certain proposition

zarówno dla rolników, którzy mieli, bo zakładała redukcję pestycydów,

both for farmers who had, because it assumed a reduction in pesticides,

antybiotyków, nawozów sztucznych i kwestia też transferów nowej wiedzy.

antibiotics, artificial fertilizers, and the issue of transferring new knowledge as well.

No i to są, każdy z tych terminów, którym się posłużyłam wymaga

Well, each of these terms I have used requires

odpowiedniego wytłumaczenia.

adequate explanation.

I też pokazania go w kontekście.

And also show it in context.

Sam termin pestycydy jest po prostu terminem trudnym, nie do końca zrozumiałym.

The term pesticides is simply a difficult term, not entirely understandable.

Może nas też onieśmielać, można nim straszyć, prawda, bo jeśli go nie rozumiemy.

It can also intimidate us, it can be frightening, right, because if we don't understand it.

Użycie nawozów jest terminem opisowym, natomiast żebyśmy zrozumieli

The use of fertilizers is a descriptive term, but in order for us to understand

na czym polega redukcja użycia nawozów, no to musimy wiedzieć,

what the reduction of fertilizer use consists of, we need to know,

czy na przykład w każdym z krajów Unii Europejskiej, w których rolnictwo

for example, in each of the countries of the European Union where agriculture

jest ważną dziedziną gospodarki, ten limit nawozów jest taki sam.

It is an important area of the economy, this fertilizer limit is the same.

No i okazuje się, że nie.

And it turns out that no.

Holendrzy stosują kilkakrotnie, bodajże sześciokrotnie więcej,

The Dutch apply it several times, as much as six times more.

niż w Polsce jest dozwolone.

than is allowed in Poland.

I jeśli komisja potem, w wyniku redukcji tego planu, mówi, że będzie obniżone

And if the commission then, as a result of the reduction of this plan, says that it will be lowered

stosowanie nawozów o 50%, no to to też może wzbudzić właśnie tutaj złość

The use of fertilizers by 50%, well, that might also provoke anger here.

ze strony polskich rolników, no bo 50% w wypadku polskich rolników

from the side of Polish farmers, because 50% in the case of Polish farmers

będzie większym obciążeniem, niż te 50% w wypadku rolników holenderskich,

it will be a greater burden than the 50% in the case of Dutch farmers,

którzy ten punkt wyjściowy mają większy.

who have a greater starting point.

Co kryje się pod tym terminem transfer nowej wiedzy?

What is hidden under the term transfer of new knowledge?

To też wymaga tłumaczenia. To nie jest takie proste, czyli wprowadzenie,

This also requires translation. It is not that simple, that is, the introduction,

czy uświadomienie, tłumaczenie tego dokumentu unijnego powinno wymagać

Should the awareness of translating this EU document require

dużej pracy komisji.

a lot of work of the commission.

Dużej pracy komunikacyjnej, w zależności od grup docelowych,

A lot of communication work, depending on the target groups,

ale myślę przede wszystkim z dziennikarzami, którzy jako pierwsi te dokumenty

but I think primarily with the journalists who were the first to receive these documents

przybliżają opinii publicznej i pokazać, że jest to ogromna praca,

bringing closer to public opinion and showing that it is a huge task,

praca do wykonania.

work to be done.

To nie jest właśnie coś tak prostego, co jest zapowiadane w tytule.

It's not exactly something that simple, which is announced in the title.

Od strategia, od pola do stołu, bo jest to pewien proces długoterminowy,

From strategy, from field to table, because it is a certain long-term process,

który właśnie wiąże się z pewnymi zobowiązaniami, które trzeba przyjąć.

which is currently associated with certain obligations that must be accepted.

Drugi element tego europejskiego zielonego ładu, pojęcie taksonomii.

The second element of this European Green Deal is the concept of taxonomy.

Pojęcie taksonomii samo w sobie nie jest zrozumiałe, jest też pakietem

The concept of taxonomy is not clear in itself; it is also a package.

pewnych przepisów prawnych i trzeba przetłumaczyć ten język prawniczy,

certain legal provisions and it is necessary to translate this legal language,

jakie to są zobowiązania i jakie to są koszty też dla zwykłego z jednej strony rolnika,

What are these obligations and what are the costs for an ordinary farmer on the other hand?

producenta rolnego.

agricultural producer.

Ale czy też konsumenta, w jaki sposób ta taksonomia na to się przełoży.

But how does this taxonomy translate to the consumer?

Kolejny termin ugorowanie, to też nie pamiętam, jak brzmi angielski ten termin.

The next term for fallow land, I also don't remember what this term sounds like in English.

No właśnie, ale właśnie to jest kwestia też tłumaczenia.

Exactly, but that's also a matter of translation.

Nam w języku polskim ugorowanie najbliżej kojarzy się z ugorem,

In Polish, "ugorowanie" is most closely associated with "ugor."

a jeśli pozostawiamy ziemię ugorem, to znaczy, że ją marnotrawimy w jakiś sposób.

And if we leave the land fallow, it means we are wasting it in some way.

Prawda?

Truth?

Natomiast w tym unijnym zapisie ugorowania przecież tam można robić wiele różnych rzeczy.

However, in this EU regulation on fallow land, after all, many different things can be done there.

Po drugie, te ziemie zostawione na ugorowanie były też objęte dopłatami.

Secondly, these lands left to fallow were also subject to subsidies.

Tutaj to wszystko nie jest takie proste, prawda?

Here, it's all not that simple, is it?

One nie będą zmarnowane, tak?

They won't be wasted, will they?

One mogły być w jakiś sposób zagospodarowane, mogły być tam budowane oczka wodne po to,

They could have been utilized in some way, ponds could have been built there for the purpose of,

żeby no też zapewnić ten bilans taki dobry wodny.

to also ensure a good water balance.

Mogły być tam...

There could have been there...

Stas...

Stas...

ustanawiane panele słoneczne.

establishing solar panels.

W różny sposób tam różne działania mogły być prowadzone.

Different activities could have been conducted there in various ways.

Prawda?

Truth?

Więc o tym chodzi, że pod każdym z tych bardzo konkretnych terminów,

So the point is that under each of these very specific terms,

które nawet mogą przerażać, kryją się no konkretne zadania do wykonania.

which can even be frightening, there are specific tasks to be accomplished.

I myślę, że tej pracy komunikacyjnej zabrakło.

And I think that this communication work was lacking.

Nie tylko ze strony komisji, ale też ze strony dziennikarzy,

Not only from the committee's side, but also from the journalists' side,

która może powinna też...

which could also...

Czy bardziej komisja powinna...

Should the commission be more...

No takie wizyty studyjne dla dziennikarzy są robione,

Such study visits for journalists are organized.

ale może też taka ciągła praca nad tym, w jaki sposób tą politykę komunikacyjną prowadzić.

But maybe it's also about that continuous work on how to conduct this communication policy.

Tak? Tutaj.

Yes? Here.

I myślę, że właśnie to takie ułatwianie czy takie proste nazywanie tych strategii

And I think that's what simplifying or simply naming these strategies is all about.

to jest też element, co w komunikacji obserwujemy, takiego zbytniego upraszczania.

This is also an element that we observe in communication, such as excessive simplification.

Chcemy zadziałać tak jak tabloidy, tak?

We want to act like tabloids, right?

Skoro tabloidy mają największą publiczność, to znaczy, że piszą językiem zrozumiałym

Since tabloids have the largest audience, it means they write in a language that is understandable.

i zyskują zainteresowanie.

and gain interest.

Tak? No rzeczywiście dokument wydaje się łatwy.

Really? The document does seem easy.

Znaczy, tu mieliśmy duże nagłośnienie medialne, ale negatywne, tak?

So, we had a lot of media coverage here, but negative, right?

Wpłynęło to niedobrze dla całej tej polityki, która jeszcze dodatkowo po okresie pandemii

It negatively affected the entire policy, especially after the pandemic period.

trafiła, jej okres realizacji, na okres wojny Rosji w Ukrainy.

It coincided with the period of Russia's war in Ukraine.

I kryzysu związanego też ze zbożem ukraińskim i z nadwyżką w ogóle produkcji rolnej z Ukrainy.

And the crisis related to Ukrainian grain and the overall surplus of agricultural production from Ukraine.

Prawda? Ukraina jako spilklerz Europy.

Right? Ukraine as Europe's spilklerz.

Tutaj znalazła się też i w trudnej sytuacji.

She also found herself in a difficult situation here.

I tutaj właśnie dodatkowo na to nałożył się ten zielony ład, który został, tak jak powiedziałam,

And here, additionally, the green deal has been imposed, which was, as I said,

takim chłopcem duchowym.

such a spiritual boy.

Czy budowliciem, czy pewnym kozłem ofiarnym tej sytuacji.

Whether a builder or a certain scapegoat of this situation.

Bo sam program, tak jak mówię, możemy sprzedać jako właśnie innowatorski trend seterski.

Because the program itself, as I said, can be sold as an innovative trendsetter.

Te wyzwania, przed którymi stoimy, właśnie związane ze zmianami klimatu,

The challenges we face, particularly related to climate change,

z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego,

with the necessity of ensuring food security,

zbudowania całego systemu, który będzie bezpieczny,

to build an entire system that will be safe,

zapewnienia też właśnie poradzenia sobie z energochłonnością tego systemu.

ensuring the management of the energy consumption of this system.

To są duże wyzwania, prawda?

These are big challenges, right?

One już nie są realizowane w ramach jednej polityki.

They are no longer implemented within a single policy.

Tylko komisja mówiła skromnie o kilku, czterech,

Only the commission spoke modestly about a few, four,

a myślę, że tych polityk jeszcze jest zdecydowanie, możemy więcej tutaj wziąć pod uwagę.

And I think that there are definitely more policies we can take into account here.

Dlatego jest to tak bardzo skomplikowane.

That's why it is so complicated.

I...

I...

No niestety ten Europejski Zielony Ład z bardzo ambitnego programu

Well, unfortunately, this European Green Deal has gone from a very ambitious program.

został właśnie sprowadzony do takiego narzędzia opresji

he has just been reduced to such a tool of oppression

i narzędzia, którym straszy się w kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego.

and the tools that are used to scare during the European Parliament election campaign.

Myślę, że to, o czym Pani mówi, to komunikacja,

I think that what you are talking about is communication.

która ma jakby z założenia przekonać osoby nieprzekonane.

which is supposed to convince those who are unconvinced.

Czy to wybranego sektora polityk unijnych,

Is it a selected sector of EU policies,

czy właśnie dotyczącego zrównoważonego rozwoju, czy też innych, tak?

Whether it concerns sustainable development or other matters, right?

Tutaj jakby chciałbym wyjść od takiej kwestii edukacji

Here, I would like to start with the issue of education.

i jej związku z przyszłością projektu europejskiego.

and its relation to the future of the European project.

Jak to powinno wyglądać Pani zdaniem, żeby właśnie tutaj...

What should it look like in your opinion, to be right here...

Wiecie, są komunikacje i to przekonywanie właśnie w budowaniu razem tej Europy wspólnie.

You know, there are communications and it is about convincing in building this Europe together.

Mhm.

Mhm.

No właśnie, myślę, że najważniejsze jest to, żeby to było wspólnie,

Exactly, I think the most important thing is that it is done together.

ale jak pokazują wyniki badania CBOS-u bilansujące członkostwo Polski w Unii,

but as the results of the CBOS survey show, balancing Poland's membership in the European Union,

to jeśli spojrzymy na grupy wiekowe,

so if we look at age groups,

to najbardziej krytyczni do Unii Europejskiej są najmłodsi badani,

The most critical towards the European Union are the youngest respondents.

czyli w tej grupie 18-24 lata, którzy też bilansują to członkostwo pozytywnie,

so in this group of 18-24 year olds, who also view this membership positively,

ale ta grupa jest najmniej liczna.

but this group is the least numerous.

Im starsi, tym widzą więcej korzyści.

The older they are, the more benefits they see.

Może oczywiście być to spowodowane, że najstarsze grupy pamiętają jak wyglądała Polska

It may of course be caused by the fact that the oldest groups remember what Poland looked like.

i jak wyglądało na przykład życie w Polsce ludowej w okresie gospodarki centralnie sterowanej

And what was life like in People's Poland during the period of centrally planned economy?

z wiecznymi brakami towarów, kiedy nie posiadali paszportów,

with constant shortages of goods, when they did not have passports,

nie można było też decydować właściwie też o kierunku jakichś swoich wyjazdów,

one couldn't properly decide on the direction of their trips either,

czy kierunku studiów.

or the field of study.

Wszystko to było jakoś z góry ustalone i byliśmy ograniczani przez wiele rzeczy.

Everything seemed to be predetermined, and we were restricted by many things.

Młode pokolenie, właśnie to, które pójdzie teraz w tym roku do wyborów po raz pierwszy,

The young generation, the one that will vote for the first time in this year's elections,

bo mamy po raz pierwszy właśnie dwudziestolatków,

because we have twenty-year-olds for the first time,

którzy będą mogli już głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego,

who will be able to vote in the European Parliament elections,

nie mają tej pamięci.

they don't have that memory.

Oni już pamiętają, urodzili się w Polsce, która była w Unii Europejskiej,

They already remember, they were born in Poland, which was in the European Union.

więc dla nich ta sytuacja jest traktowana jak oczywista.

So for them, this situation is taken for granted.

Dodatkowo w Polsce mamy ten za sobą okres rządów Prawa i Sprawiedliwości,

Additionally, in Poland, we have this behind us, the period of the Law and Justice government.

którzy zrobili wiele, żeby zniechęcić do Europy,

who did a lot to discourage from Europe,

zohydzić Europę i też nie było żadnej edukacji europejskiej.

to revile Europe and there was also no European education.

Mało tego, no bo brak edukacji to powiedzmy obraz neutralny,

What's more, the lack of education is, let's say, a neutral image,

ale właśnie pokazywało się, czy był nacisk na te absurdy europejskie, tak?

But it was just showing whether there was pressure on those European absurdities, right?

Bez pokazania, dlaczego tak jest.

Without showing why it is so.

Te słynne informacje o właśnie krzywiźnie ogórka,

These famous pieces of information about the curvature of cucumbers,

no może w ogóle nie warto tego powtarzać.

Well, maybe it's not worth repeating at all.

No tutaj kwestie częściowo też niektóre zupełnie nieprawdziwe, tak?

Well, here some issues are partially, and some completely untrue, right?

Czy chociażby element właśnie tej informacji,

Whether even an element of this information,

że marchewka jest traktowana w Unii Europejskiej jako owoc,

that the carrot is classified as a fruit in the European Union,

a nie mówi się, bo rzeczywiście tak jest w wypadku tylko Portugalii,

and it is not said, because this is indeed the case only in the case of Portugal,

ponieważ w Portugalii z marchewki robi się dżem

because in Portugal they make jam from carrots

i wywalczyła sobie ten wyjątek.

and she fought for that exception.

I jest to dowód na to właśnie, że Unia też docenia tą,

And this is proof that the Union also appreciates this,

zgodnie z jej hasłem, zjednoczeni w różnorodności,

in accordance with its motto, united in diversity,

docenia różnorodność, tak?

appreciates diversity, right?

Więc tutaj raczej nawet byłby argument na plus.

So there would actually be an argument in favor here.

I myślę, że właśnie bardzo ważna rzecz,

And I think it's a very important thing,

bardzo ważną rzeczą jest no powrót do początków i do też,

a very important thing is the return to the beginnings and also to,

uważnego śledzenia, co się w Unii dzieje,

careful monitoring of what is happening in the Union,

ale też bycia już takim aktywnym uczestnikiem tych procesów,

but also being such an active participant in these processes,

bo Unia takie możliwości daje, takie instytucje unijne.

Because the EU provides such opportunities, such EU institutions.

I tak jak polscy studenci, polskie studentki,

And just like Polish students, Polish female students,

czy polscy uczniowie i uczennice, takie programy są dostępne,

Are such programs available for Polish students?

funkcjonują właśnie w ramach wyjazdów Erasmus+, Erasmus

they are currently functioning within the framework of Erasmus+ trips, Erasmus

i bardzo chętnie chcą z tego korzystać.

and they are very eager to take advantage of it.

Tak samo powinno funkcjonować to na dalszych etapach, tak?

It should work the same way in the later stages, right?

Mamy swoje przedstawicielstwa właśnie chociażby regionu.

We have our representations precisely in the region.

Każde nasze województwo ma swoje przedstawicielstwo informacyjne,

Each of our voivodeships has its own information office.

ale to są takie, powiedzmy, nazwijmy też trochę

but these are such, let's say, let's also call them a little

przedstawicielstwa lombingowe, które zbierają informacje,

lending representatives that collect information,

które z jednej strony promują region, zawiązują współpracę w sieciach,

which on one hand promote the region, establish cooperation in networks,

ale też organizują wyjazdy studyjne.

but they also organize study trips.

I też warto z tego korzystać, tak?

And it's worth using it, right?

Mamy przedstawicielstwa branż różnych, bo i z sektora energii,

We have representatives from various industries, including the energy sector,

i sektor gazowy, polskie kaleje państwowe mają swoje biuro w Brukseli.

In the gas sector, Polish state-owned companies have their office in Brussels.

I to są właśnie, Orlen ma swoje biuro w Brukseli,

And this is exactly it, Orlen has its office in Brussels.

mamy biuro reprezentujące Polskiej Akademii Nauk Polska,

We have an office representing the Polish Academy of Sciences in Poland.

reprezentujące właśnie środowisko naukowe.

representing the scientific community.

I celem tych biur jest właśnie bycie w miejscach,

And the goal of these offices is precisely to be in places,

gdzie zachodzą, czy decydują się, rozgrywają się procesy decyzyjne.

where decisions are made, whether they are being made, decision-making processes are unfolding.

I po to są te biura, że pracownicy tych biur właśnie powinni uczestniczyć w tych procesach.

And that's what these offices are for, that the employees of these offices should participate in these processes.

Ja sama pracując w Biurze Polskiej Akademii Nauk,

I myself, working at the Office of the Polish Academy of Sciences,

właśnie w momencie, kiedy były prace nad horyzontem Europy,

just at the moment when work was being done on the horizon of Europe,

wielokrotnie miałam też sposobność być w parlamencie,

I have also had the opportunity to be in parliament multiple times.

przysłuchiwać się tym debatom, brać w nich udział,

listen to these debates, participate in them,

czy brać udział w procesie konsultacji,

should I participate in the consultation process,

prezentując stanowiska Instytutów Polskiej Akademii Nauk,

presenting the positions of the Institutes of the Polish Academy of Sciences,

które wcześniej zebraliśmy.

that we collected earlier.

I to jest właśnie też taka praca i rzecznicza,

And this is also such a work and advocacy,

bo jeśli nie jest wykonywana w celu zysków,

because if it is not performed for profit,

i lobbyingowa, to co robią te podmioty gospodarcze.

And lobbying, what these economic entities do.

Mamy też najdłużej działające Polskie Przedstawicielstwo Organizacji Leviathan,

We also have the longest-running Polish Representative Office of the Leviathan Organization.

czyli organizacji skupiającej pracodawców,

that is an organization bringing together employers,

mamy też drugie ZPP,

we also have a second ZPP,

Związek Pracodawców i Przedsiębiorców,

Employers and Entrepreneurs Association,

które też już trzeci, czy więcej nawet już lat,

which has been for three years or even more now,

bo chodzi o osiemnastego roku,

because it's about the eighteenth year,

to sześć lat ma, funkcjonuje już.

It is six years old, it is already functioning.

Więc ta reprezentacja jest dosyć duża

So this representation is quite large.

i powinniśmy z niej po prostu korzystać.

And we should simply make use of it.

Dzięki temu jesteśmy w sieciach współpracy

Thanks to this, we are in collaborative networks.

i możemy właśnie też wiedzieć, co robią inni,

and we can also know what others are doing,

co robią inne kraje.

what other countries are doing.

Mamy współpracę w ramach Grupy Wyszehradzkiej,

We have cooperation within the Visegrád Group.

ale nie musimy się do niej ograniczać.

but we don't have to limit ourselves to it.

Każdy z regionów ma swoją współpracę,

Each region has its own cooperation.

czy to z miastami bliźniaczymi,

Are they with twin cities,

czy z bliźniaczymi regionami.

with twin regions.

I myślę, że ta wiedza o tym jest mało obecna w dyskusji,

And I think that this knowledge about it is not very present in the discussion,

w takiej debacie publicznej

in such a public debate

i mało się też o tym mówi.

And little is said about it as well.

Nie słyszymy na przykład w takim dyskursie publicznym

We do not hear, for example, in such public discourse.

o przykładach skutecznego polskiego lobbyingu.

about examples of successful Polish lobbying.

Słyszymy tylko o tym,

We only hear about it,

że lobbyingu zabrakło,

that there was a lack of lobbying,

albo że był lobbying negatywny.

or that there was negative lobbying.

Coś się nie powiodło.

Something went wrong.

Warto też wspomnieć,

It's also worth mentioning,

mamy przecież ten czas dwudziestolecia

After all, we have this twenty-year period.

i myślę, że warto sobie uświadomić te nasze sukcesy,

and I think it's worth acknowledging our successes.

bardzo duże osiągnięcie Jerzego Buska,

a very significant achievement of Jerzy Busk,

naszego premiera, pana profesora,

our prime minister, Mr. Professor,

który był pierwszym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego,

who was the first President of the European Parliament,

pierwszym z tej części Europy.

the first from this part of Europe.

Po rozszerzeniu.

After the expansion.

Myślę, że to też duże osiągnięcie.

I think it's a great achievement too.

Mamy panią profesor Danutę Hibner,

We have Professor Danuta Hibner.

która była dwukrotną panią komisarz Komisji Europejskiej

who was the two-time Commissioner of the European Commission

i potem też miała duże doświadczenie w pracy w Parlamencie Europejskim.

And then she also had extensive experience working in the European Parliament.

W tym roku już nie kandyduje,

This year I am not running for office anymore.

ale powiedziała, że będzie jeszcze pracować

but she said she would continue to work

i pomagać w osiąganiu różnych celów.

and to help achieve various goals.

Myślę, że trochę tego nie umiemy też tak mocno pokazać,

I think we also can't show it that strongly.

zachęcić czy też pokazać właśnie,

encourage or show just,

na czym ta praca w Brukseli polega.

What does this job in Brussels involve?

Myślę, że w takiej edukacji obywatelskiej,

I think that in such civic education,

bo myślę, że ta edukacja europejska

because I think that this European education

nie powinna być traktowana jako coś oddzielnego,

it should not be treated as something separate,

ale skoro od 20 lat jesteśmy w Unii Europejskiej,

but since we have been in the European Union for 20 years,

jesteśmy równocześnie poza tym,

we are simultaneously outside of that,

że jesteśmy Polkami, Polakami, obywatelami Unii,

that we are Polish women, Polish men, citizens of the Union,

to powinniśmy właśnie tą edukację europejską

we should be focusing on that European education

włożyć w ten pakiet edukacji obywatelskiej

include in this civic education package

i traktować na przykład wybory do Parlamentu Europejskiego

and treat, for example, the elections to the European Parliament

jako kolejne wybory po parlamentarnych,

as the next elections after the parliamentary ones,

po samorządowych, po wyborach prezydenckich,

after the local government elections, after the presidential elections,

w których co 5 lat mamy obowiązek,

in which every 5 years we are obliged,

mamy możliwość,

we have the opportunity,

ale mamy też jako obywatele Unii Europejskiej

but we also have, as citizens of the European Union

obowiązek wzięcia udziału,

the obligation to participate,

bo dzięki temu będziemy mieli sprawczość

because thanks to that we will have agency

i możemy też promować, naciskać

and we can also promote, push

na realizację tych naszych priorytetów.

to achieve these priorities of ours.

Dziękuję Pani Profesor.

Thank you, Professor.

Chciałbym jeszcze zadać ostatnie pytanie

I would like to ask one last question.

na temat tego, jaką książkę lub książki

about what book or books

polecałaby Pani naszym słuchaczom,

Would you recommend to our listeners,

żeby mogli sami zgłębiać tematykę tą,

so that they can explore the topic themselves,

którą poruszaliśmy,

which we discussed,

czy też szerzej właśnie związaną z Europą,

or more broadly related to Europe,

integracją europejską.

European integration.

Bardzo ciekawe pytanie

Very interesting question.

i bardzo się cieszę, że Pan o to pyta.

And I am very glad that you are asking about it.

Powinnam może polecić polskiego autora,

Maybe I should recommend a Polish author,

ale ponieważ dużo miejsca poświęciłam tutaj lobbingowi,

but because I have devoted a lot of space here to lobbying,

to polecę holenderskiego autora,

I will recommend a Dutch author.

Rinusa van Schendelena,

Rinusa van Schendelena,

Machiavelli w Brukseli,

Machiavelli in Brussels,

książka poświęcona lobbingowi europejskiemu

a book dedicated to European lobbying

i specyfice tego lobbingu.

and the specificity of this lobbying.

I samo nazwisko Machiavellego

And the very surname of Machiavelli.

pokazuje też złożoność może procesu,

it also shows the complexity of the process,

ale też pewną tajemniczość tego.

but also a certain mystery of it.

Książka już była przetłumaczona na język polski

The book has already been translated into Polish.

w tej pierwszym dziesięciolecie 2010 roku się ukazała.

In the first decade of 2010, it was released.

Z tego co wiemy jest cały czas dostępna.

As far as we know, it is always available.

I poleciłabym też osobom zainteresowanym lobbingiem,

I would also recommend it to people interested in lobbying,

czy metodami, żeby dowiedzieli się więcej o instrumentarium.

Are there methods for them to learn more about the instrumentation?

Zajrzenie do książki znowu francuskiego autora,

A look into a book by a French author again,

Michela Clamena,

Michela Clamena,

Sekrety lobbingu.

The secrets of lobbying.

Książka została przetłumaczona właśnie na polski.

The book has just been translated into Polish.

Ukazała się nakładem wydawnictwa Felberg

It was published by Felberg Publishing.

w roku 2005 bądź 2006.

in the year 2005 or 2006.

Miałam przyjemność też sama tą książkę polecić do tłumaczenia.

I also had the pleasure of recommending this book for translation myself.

Byłam jej redaktorką.

I was her editor.

Ale uważam, że to spojrzenie francuskiego autora

But I believe that it's the perspective of a French author.

bardzo dobrze pokazuje też,

it shows very well too,

że lobbing to jest też zestaw pewnych narzędzi,

that lobbying is also a set of certain tools,

których możemy się nauczyć

that we can learn from

i które potem z sukcesem stosować.

and which can then be successfully applied.

To, że Francuzi bardzo dobrze radzą sobie na tym forum europejskim

That the French are doing very well in this European forum.

to nie jest tylko jakiś przypadek,

this is not just some coincidence,

ale cały wzór administracji brukselskiej

but the whole pattern of Brussels administration

został poniekąd przejęty w dużej mierze

was somewhat taken over to a large extent

z administracji francuskiej.

from the French administration.

Wiemy, że to jest też dobro narodowe,

We know that this is also a national good,

ta biurokracja narodowa francuska.

this French national bureaucracy.

Jest to taki racjonalny model działania.

It is a rational model of operation.

No i warto też właśnie zobaczyć jak to robią inni,

And it's also worth seeing how others do it.

abyśmy sami mogli być już aktywnymi uczestnikami

so that we can already be active participants ourselves

budowania tej Europy.

building this Europe.

Zwłaszcza w tym niepewnym

Especially in this uncertain

i takim bardzo dynamicznie zmieniającym się kontekście.

and in such a rapidly changing context.

Dziękuję serdecznie Pani Profesor za te polecenia.

Thank you very much, Professor, for these recommendations.

Zapraszamy serdecznie również na wybory do Parlamentu Europejskiego,

We warmly invite you to the elections for the European Parliament as well.

które się odbywają 9 czerwca.

which take place on June 9th.

Moimi Państwa jegoście była Pani doktor habilitowana

My esteemed guests, you have been Doctor Habilitated.

Małgorzata Molenda-Zdziech,

Małgorzata Molenda-Zdziech,

profesor SGH, socjolożka i politolożka.

SGH professor, sociologist, and political scientist.

Dziękuję serdecznie.

Thank you very much.

Bardzo serdecznie dziękuję za zaproszenie.

Thank you very much for the invitation.

Dziękuję też za Państwa pracę,

Thank you for your work as well,

jaką Państwo tutaj wykonują,

what kind of work do you do here,

żeby przybliżyć właśnie te tajniki instytucji unijnych

to delve into the intricacies of the EU institutions

i też przyłączam się do apelu.

I also join the call.

Nie pozwólmy, żeby inni wybrali za nas.

Let us not allow others to choose for us.