#6 Czym jest psia reaktywność?

Od jakiegoś czasu całkiem sporo mówi się o psiej reaktywności i wiele osób określa swoje psy właśnie jako reaktywne.

For some time now, there has been quite a lot of talk about dog reactivity, and many people describe their dogs as reactive.

Ale czym jest ta reaktywność?

But what is this reactivity?

W świecie szkolenia psów jest wiele różnych definicji i podobnie jest w świecie badań.

In the world of dog training, there are many different definitions, and the same is true in the world of research.

Witam Cię w szóstym odcinku Psiego Lifestyle'u.

Welcome to the sixth episode of Dog Lifestyle.

W tym podcaście postaram się przybliżyć spójne wyjaśnienie czym jest reaktywność i co prawdopodobnie na nią wpływa.

In this podcast, I will try to provide a coherent explanation of what reactivity is and what probably influences it.

W szkoleniu psów określenie reaktywność jest najczęściej używane w odniesieniu do szczekania, wyrywania się na smyczy i innych takich nerwowych, porywczych zachowań.

In dog training, the term reactivity is most often used in relation to barking, pulling on the leash, and other such nervous, impulsive behaviors.

Niektórzy ludzie używają tego określenia również do wskazania psa, który ogólnie dość intensywnie reaguje na bodźce środowiskowe.

Some people use this term to refer to a dog that generally reacts fairly intensely to environmental stimuli.

Definicje naukowe w dużej mierze koncentrują się wokół emocjonalności i pobudzenia.

Scientific definitions largely focus on emotionality and arousal.

I w literaturze mamy ogólnie dosyć dużo.

And in literature, we generally have quite a lot.

Dużo definicji.

A lot of definitions.

Ale z biegiem czasu sposób w jaki badacze omawiają reaktywność stał się dużo bardziej szczegółowy i taki pełniejszy.

But over time, the way researchers discuss reactivity has become much more detailed and more comprehensive.

Zapnijcie pasy, bo dzisiaj czeka nas trochę definicji.

Buckle up, because today we have a few definitions waiting for us.

Takim najklarowniejszym według mnie podejściem do omawiania reaktywności jest styl afektywny.

The clearest approach, in my opinion, to discussing reactivity is the affective style.

Styl afektywny, czyli inaczej taki charakterystyczny, emocjonalny sposób reagowania jakiejś jednostki na bodźce środowiskowe.

Affective style, which is otherwise a characteristic, emotional way of reacting of an individual to environmental stimuli.

I mamy trzy elementy tego stylu efektywnego.

And we have three elements of this effective style.

Pierwszym z nich jest aktywacja, czyli jak łatwo wyzwala się reakcja emocjonalna.

The first of them is activation, which is how easily an emotional reaction is triggered.

Drugi element to intensywność, czyli jak silne jest pobudzenie emocjonalne i jak szybko osiąga swój szczyt.

The second element is intensity, which refers to how strong the emotional arousal is and how quickly it reaches its peak.

I trzeci to czas trwania, czyli ile czasu zajmuje powrót do stanu wyjściowego.

And the third is duration, which is how long it takes to return to the initial state.

Taki powrót do normalności.

Such a return to normalcy.

Z badań na ludziach wiemy, że są to różnice realne i mierzalne.

From research on humans, we know that these are real and measurable differences.

I w warunkach laboratoryjnych pobudzenie emocjonalne można mierzyć za pomocą różnych zmiennych fizjologicznych i za pomocą samoopisu.

In laboratory conditions, emotional arousal can be measured using various physiological variables and self-reporting.

Osoby bardziej reaktywne wykazują niższe progi aktywacji, czyli ich reakcja emocjonalna na coś jest łatwiejsza.

More reactive individuals exhibit lower thresholds for activation, meaning their emotional response to something is easier.

Jest łatwiejsza do wywołania.

It's easier to invoke.

Mają też intensywniejsze pobudzenie fizjologiczne.

They also have more intense physiological arousal.

I dłuższe reakcje.

And longer reactions.

U wielu różnych gatunków występują różnice w tym stylu afektywnym.

There are differences in this affective style among many different species.

Umiejętność regulowania emocji jest ściśle powiązana z reaktywnością emocjonalną.

The ability to regulate emotions is closely linked to emotional reactivity.

Osoby, które są bardziej reaktywne mają zwykle problemy z regulacją emocji z dwóch powodów.

People who are more reactive usually have trouble regulating their emotions for two reasons.

Po pierwsze, bardziej intensywne emocje są trudniejsze do uregulowania.

First of all, more intense emotions are harder to regulate.

Po drugie, jeśli dana osoba stara się regulować nieprzyjemne emocje, to mamy duże prawdopodobieństwo, że doświadcza ona częstszych i intensywniejszych nieprzyjemnych emocji.

Secondly, if a person is trying to regulate unpleasant emotions, we have a high probability that they are experiencing more frequent and intense unpleasant emotions.

To z kolei zwiększa reaktywność emocjonalną z powodu przewlekłego stresu.

This, in turn, increases emotional reactivity due to chronic stress.

U ludzi taka mniejsza umiejętność regulacji emocjonalnej bywa powiązana z zaburzeniami zdrowia psychicznego.

In people, a lesser ability to regulate emotions is often associated with mental health disorders.

W odniesieniu do emocji.

In relation to emotions.

W odniesieniu do emocji unikam określenia negatywne czy pozytywne, ponieważ emocje nie są ani dobre, ani złe.

In relation to emotions, I avoid using negative or positive terms because emotions are neither good nor bad.

Każda z nich ma jakąś swoją rolę.

Each of them has their own role.

I zamiast określeń pozytywne czy negatywne, wolę określenia przyjemne i nieprzyjemne.

Instead of positive or negative terms, I prefer pleasant and unpleasant terms.

Taki zestaw umiejętności niezbędnych do kontrolowania emocji i samoregulacji zachowania nazywamy funkcjami wykonawczymi.

This set of skills necessary for controlling emotions and self-regulating behavior is called executive functions.

Funkcje wykonawcze obejmują wiele różnych procesów, w tym uwagę, skupienie, hamowanie się, elastyczność poznawczą i zachowania ukierunkowane na jakiś cel.

Executive functions encompass many different processes, including attention, focus, inhibition, cognitive flexibility, and goal-directed behaviors.

Słabe hamowanie się wiąże się ze słabą regulacją emocjonalną i ze zwiększoną impulsywnością.

Poor braking is associated with poor emotional regulation and increased impulsivity.

Kiedy pies jest pod wpływem intensywnych emocji i ma problem z samoregulacją,

When a dog is under the influence of intense emotions and has trouble self-regulating,

może to prowadzić właśnie do zachowań takich jak szczekanie, skakanie albo gryzienie.

This can lead to behaviors such as barking, jumping, or biting.

Innym aspektem zachowania, który odgrywa rolę w reakcji na różne bodźce są nawyki przyzwyczajenia.

Another aspect of behavior that plays a role in the reaction to various stimuli is the habits of habituation.

Nawyk pojawia się, gdy reakcja na określony bodziec powtarza się tyle razy, że staje się automatyczna.

A habit occurs when the response to a specific stimulus is repeated so many times that it becomes automatic.

Kiedy to nastąpi, zachowanie będzie kontynuowane nawet przy braku jakiegoś wzmocnienia.

When this occurs, the behavior will continue even in the absence of any reinforcement.

Jeżeli pies powtarza jakieś zachowanie w reakcji na konkretny bodziec,

If a dog repeats a certain behavior in response to a specific stimulus,

w pewnym momencie wykształca się u niego nawyk.

At some point, a habit forms in him.

To kontrastuje z zachowaniem zorientowanym na cel.

This contrasts with goal-oriented behavior.

Dlatego, że zachowanie ukierunkowane na jakiś cel obejmuje analizę sytuacji

Because goal-oriented behavior involves analyzing the situation.

i rozważenie możliwych reakcji behawioralnych i ich skutków oraz wybranie właśnie jakiegoś określonego zachowania.

and considering possible behavioral reactions and their effects, and selecting a specific behavior.

I to zachowanie zorientowane na cel jest

And that goal-oriented behavior is

dużo bardziej elastyczne.

much more flexible.

Ale okej, jak to się ma do zachowań takich jak szczekanie, ciągnięcie na smyczy lub innych?

But okay, how does that relate to behaviors such as barking, pulling on the leash, or others?

W niektórych przypadkach może być tak, że szczekanie albo wyrywanie się na smyczy

In some cases, it may happen that barking or pulling on the leash occurs.

stało się nawykowymi reakcjami, które pojawiają się automatycznie w obecności pewnych bodźców.

They have become habitual reactions that occur automatically in the presence of certain stimuli.

Te zachowania będą trochę, że tak powiem, niewrażliwe na zmiany, kiedy będziemy stosować kary albo wzmocnienia.

These behaviors will be somewhat, so to speak, insensitive to changes when we apply punishments or reinforcements.

Skuteczniejszym sposobem zmiany nawyku jest zmiana czynników, które poprzedzają wystąpienie jakiegoś zachowania.

A more effective way to change a habit is to change the factors that precede the occurrence of a behavior.

Często zmiana czynników środowiskowych.

Frequent change of environmental factors.

Na przykład taką codzienną sytuacją będzie spacer z psem.

For example, a daily situation would be a walk with a dog.

Jeżeli pies ma już jakiś nawyk, to przykładowo spacer w innym miejscu, w jakimś dużym parku

If the dog already has a habit, for example, a walk in a different place, in some large park.

i rozpoczęcie pracy w tym środowisku

and starting work in this environment

może przyspieszyć postęp w porównaniu z dalszym wyprowadzaniem psa normalną codzienną trasą.

It may accelerate progress compared to further taking the dog out on the normal daily route.

Wcześniejsze doświadczenia psa mogą również przyczynić się do reaktywności.

Previous experiences of the dog may also contribute to reactivity.

Bardzo dużo zależy od tego, jak pies czuje się w środowisku, w którym się znajduje.

A lot depends on how the dog feels in the environment it is in.

Jeżeli pies czuje, że ma taką dużą moc sprawczą, czyli jest w stanie wpłynąć na to środowisko,

If a dog feels that it has such a significant capacity to influence, meaning it can affect its environment,

będzie zachowywał się inaczej niż pies, który uważa, że ma mało.

He will behave differently than a dog who thinks he has little.

Pies, który uważa, że ma duży wpływ na to środowisko, będzie się zastanawiał, co może zrobić w środowisku, w jakim się znajduje.

A dog that believes it has a significant impact on its environment will wonder what it can do in the environment it is in.

Będzie szukał okazji do jakichś przyjemnych wzmocnień, będzie więcej eksplorował

He will look for opportunities for some pleasant reinforcements, he will explore more.

i jego zachowanie będzie bardziej elastyczne i ukierunkowane na jakiś cel.

His behavior will be more flexible and goal-oriented.

Taką postawę nazywamy proaktywną.

We call this attitude proactive.

Z drugiej strony, jeśli pies ocenia, że ma mały wpływ na środowisko,

On the other hand, if the dog assesses that it has little influence on the environment,

podejdzie do tego środowiska z perspektywy, co to środowisko może mi zrobić.

I will approach this environment from the perspective of what this environment can do for me.

To zupełnie inny punkt widzenia, niż co mogę zrobić w tym środowisku.

It's a completely different point of view than what I can do in this environment.

Psy, które mają poczucie niskiej kontroli, prawdopodobnie przyjmą bardziej reaktywne podejście.

Dogs that have a sense of low control are likely to adopt a more reactive approach.

Niepewność jest częściej interpretowana jako potencjalne zagrożenie

Uncertainty is more often interpreted as a potential threat.

i pies częściej będzie przejawiać zachowania, które mają na celu chronienie samego siebie.

And the dog will more often display behaviors aimed at protecting itself.

Takie jak zagrożenie.

Such as a threat.

Takie jak zamrożenie.

Such as freezing.

Takie zastygnięcie w bezruchu.

Such a freeze in motion.

Lub taka strategia unikania.

Or such a strategy of avoidance.

I będą też polegać bardziej na takich sztywnych, nawykowych zachowaniach.

And they will also rely more on such rigid, habitual behaviors.

Łatwo jest pomyśleć, że ta proaktywna reakcja jest lepsza niż reaktywna.

It's easy to think that this proactive response is better than a reactive one.

Jednak najlepsze podejście różni się w zależności od tego, jak faktycznie dużą kontrolę ma zwierzę.

However, the best approach varies depending on how much control the animal actually has.

Jeżeli naprawdę ma dużą kontrolę, najlepszą reakcją będzie przyjęcie proaktywnego podejścia,

If they really have a lot of control, the best response will be to adopt a proactive approach,

ponieważ pozwala mu to w pełni wykorzystać swoje otoczenie.

because it allows him to fully utilize his surroundings.

Ale proaktywne zachowanie wymaga więcej wysiłku.

But proactive behavior requires more effort.

A jeśli środowisko nie jest bezpieczne, takie podejście jest bardziej ryzykowne.

And if the environment is not safe, such an approach is more risky.

Także zachowania reaktywne są w rzeczywistości bardziej korzystne w środowisku, gdzie ta kontrola jest niska.

Reactive behaviors are actually more beneficial in an environment where control is low.

Jeśli pies ma niewielką kontrolę lub nie ma jej wcale, odkrywanie i próbowanie nowych strategii,

If the dog has little control or none at all, discovering and trying new strategies,

nowych zachowań nie ma dla niego sensu, ponieważ marnuje energię i naraża się na potencjalne ryzyko bez korzyści.

New behaviors make no sense to him, as they waste energy and expose him to potential risks without benefits.

Więc tak naprawdę najlepszą strategię obiera zwierzę, które potrafi elastycznie dostosować swoją reakcję do otoczenia.

So the best strategy is really taken by the animal that can flexibly adapt its response to the environment.

Jeśli błędnie zinterpretuje swoje obecne środowisko lub w ogóle dość nieumiejętnie jej interpretuje

If she misinterprets her current environment or interprets it quite clumsily at all.

i bez większego znaczenia w jakim środowisku przebywa,

and regardless of the environment in which it resides,

uznaje, że ma małą kontrolę nad tym, co się dzieje,

feels that they have little control over what is happening,

prawdopodobnie będzie przejawiać więcej reaktywnych zachowań nawet w środowiskach, w których tą kontrolę ma.

It is likely to exhibit more reactive behaviors even in environments where it has this control.

I zwierzęta, które bardziej reagują, są bardziej reaktywne w różnych środowiskach,

And the animals that are more reactive are more reactive in different environments.

są bardziej podatne na problemy behawioralne.

they are more susceptible to behavioral problems.

Jest jeszcze jeden temat, który może odnosić się do reaktywności emocjonalnej u psów

There is one more topic that may relate to emotional reactivity in dogs.

i jest to psia wrażliwość na przetwarzanie sensoryczne.

It is a dog's sensitivity to sensory processing.

Z angielskiego Canine Sensory Processing Sensivity, w skrócie CSPS,

From English, Canine Sensory Processing Sensitivity, abbreviated as CSPS,

badania pokazują, że psy o wyższej wrażliwości mogą częściej mieć problemy z zachowaniem.

Research shows that dogs with higher sensitivity may more often have behavior problems.

Ale badania w tej tematyce są robione stosunkowo od niedawna i trzeba jeszcze naprawdę wiele wyjaśnić.

But research on this topic has been conducted relatively recently, and there is still a lot to clarify.

Na pewno warto podkreślić, że psy bywają przestymulowane sensorycznie,

It is certainly worth emphasizing that dogs can be sensory overstimulated.

czyli są wystawione na dużą ilość bodźców, z którą musi radzić sobie ich układ nerwowy.

So they are exposed to a large number of stimuli that their nervous system has to cope with.

Często bywa, że jest on po prostu przeciążony.

It often happens that he is simply overloaded.

Dlatego warto zastanowić się, co może motywować zachowania psa.

Therefore, it is worth considering what might motivate a dog's behavior.

Czy jest możliwe, że pies czuje się przytłoczony, bo dzieje się za dużo w jego środowisku?

Is it possible that a dog feels overwhelmed because too much is happening in its environment?

Czy przeniesienie psa w jakieś spokojniejsze miejsce może być pomocne?

Could moving the dog to a quieter place be helpful?

A może w ogóle warto znaleźć inny sposób na ograniczenie,

Or maybe it's worth finding another way to limit it,

na ograniczenie bodźców zmysłowych?

to reduce sensory stimuli?

I zrozumienie, czym jest reaktywność i różnych czynników, które na nią wpływają,

And understanding what reactivity is and the various factors that influence it,

jest ważnym pierwszym krokiem w kierunku poprawy naszych umiejętności pracy z psami reaktywnymi.

It is an important first step towards improving our skills in working with reactive dogs.

Także takie krótkie podsumowanie na koniec.

So a brief summary at the end.

Reaktywność, czyli sposób reagowania na bodźce płynące ze środowiska i wpływa na nią.

Reactivity, which refers to the way of responding to stimuli coming from the environment and influences it.

Umiejętność regulacji emocji, jakieś możliwe wykształcone nawyki albo przyzwyczajenia,

The ability to regulate emotions, some possible acquired habits or routines,

wcześniejsze doświadczenia psa, ocena psa, czy kontroluje swoje środowisko w danym momencie,

previous experiences of the dog, the dog's assessment, whether it is controlling its environment at that moment,

psia wrażliwość na przetwarzanie sensoryczne, to czy nasz pies nie jest przestymulowany sensorycznie,

dog sensitivity to sensory processing, whether our dog is not overstimulated sensory-wise,

ale także inne czynniki na tle zdrowotnym, na które zawsze warto zwrócić uwagę w pierwszej kolejności.

but also other health-related factors that are always worth paying attention to first.