Czym jest WIARA dla ludzkości. Odcinek 3

Cześć, tu Soda.

Hi, it's Soda.

Witam serdecznie w kolejnym odcinku mojego podcastu.

Hello and welcome to another episode of my podcast.

Skoro ostatnio na afisz wzięliśmy tak wielki temat jakim jest życie,

Since we recently took on such a big topic as life,

to chciałbym abyśmy przynajmniej jeszcze w tym odcinku

I would like us to at least still do it in this episode.

pozostali w nurcie tematów wielkich

the others in the stream of great themes

i wzięli się za kolejny, jakże istotny temat wiary.

And they took on another, how important topic of faith.

Dziś skupię się przede wszystkim na praktycznym wymiarze tego tematu,

Today I will focus mainly on the practical aspect of this topic.

muskając jedynie ten duchowy, do którego zapewne jeszcze powrócę.

only brushing against that spiritual one, to which I will surely return.

Wiara. Już sama geneza tego słowa wskazuje, że wiara była od zawsze

Faith. The very genesis of this word indicates that faith has always existed.

istotnym elementem funkcjonowania wszelkich społeczeństw na całym świecie

an essential element of the functioning of all societies around the world

i określała jak najbardziej pożądane cechy prawego człowieka.

and defined the most desired traits of a righteous person.

Dawniej bowiem słowo wiara oznaczało zaufanie, przyrzeczenie,

In the past, the word faith meant trust, a promise,

a także wierzenia i przekonania przekazywane z pokolenia na pokolenie.

and also beliefs and convictions passed down from generation to generation.

Słowo to oznaczało też tradycyjny ład i porządek

The word also meant traditional order and stability.

i było jednoznacznie kojarzone z prawdą.

and it was unambiguously associated with truth.

Dzisiaj słowo wiara to przede wszystkim skojarzenie z religią i duchowością.

Today, the word faith is primarily associated with religion and spirituality.

W dzisiejszych czasach wiara i wiara to są dwa rzeczy, które są bardzo ściśle zrozumiane.

In today's times, faith and belief are two things that are very closely understood.

I religia, choć nadal w olbrzymiej większości świata praktykowana,

And religion, although still practiced in the vast majority of the world,

to coraz bardziej wypychana z ludzkiej świadomości i zastępowana.

it is increasingly being pushed out of human consciousness and replaced.

No właśnie, czym zastępowana?

Exactly, what is it being replaced with?

O tym może trochę później, a na razie skupmy się na garstce faktów.

We can talk about that a little later; for now, let's focus on a handful of facts.

Na świecie żyje obecnie od 2 do 3% ateistów,

Currently, 2 to 3% of the world's population are atheists.

czyli ludzi deklarujących, że są niewierzący.

that is, people declaring that they are non-believers.

W tym gronie mamy w Polsce ponad 12% takich osób.

In this group, we have more than 12% of such people in Poland.

Sytuacja na świecie wygląda mniej więcej tak,

The situation in the world looks roughly like this,

że w krajach rozwiniętych, mam tu na myśli kontynent Europy,

that in developed countries, I mean the continent of Europe,

którego kolebką cywilizacji i największym przyczynkiem rozwoju była właśnie wiara,

whose cradle of civilization and the greatest contributor to development was indeed faith,

a konkretnie chrześcijaństwo,

and specifically Christianity,

coraz bardziej od wiary odchodzi i coraz mocniej się jej wyrzeka,

is increasingly drifting away from faith and more strongly renouncing it.

a w niektórych środowiskach stała się ona wręcz niepożądanym reliktem przeszłości.

In some environments, it has even become an undesirable relic of the past.

To tutaj w Europie mamy najwyższy wzrost współczynnika osób uznających się za niewierzących.

Here in Europe, we have the highest increase in the percentage of people who identify as non-believers.

Prym w tych statystykach wiodą ludzie młodzi

Young people lead in these statistics.

i tak na przykład aż 91% Czechów uważa się za ateistów.

For example, as many as 91% of Czechs consider themselves to be atheists.

Zaraz za nimi plasują się młodzi Estończycy, Szwedzi i Holendrzy.

Right behind them are young Estonians, Swedes, and Dutch.

Zupełnie podobnie jest w Belgii, Francji czy Niemczech.

It is quite similar in Belgium, France, or Germany.

I nie dużo lepiej w Hiszpanii i Włoszech.

And not much better in Spain and Italy.

Na drugim biegunie tych statystyk pozostaje młodzież polska i litewska,

On the other end of these statistics are Polish and Lithuanian youth.

z krajów, które w Europie uznaje się za najbardziej religijne.

from countries that are considered the most religious in Europe.

A z krajów Europy Zachodniej, w czołówce wierzących,

And from Western European countries, among the leaders in belief,

znalazły się jedynie Portugalia i Irlandia.

Only Portugal and Ireland were found.

Do krajów, w których odsetek wierzących jest wciąż imponujący,

To countries where the percentage of believers is still impressive,

zalicza się dziś Grecję, Rumunię i kraje bałkańskie.

Today, Greece, Romania, and the Balkan countries are included.

Dzisiaj to właśnie w Europie, która swoją potęgę,

Today it is precisely in Europe that its power,

jak już wspominałem, zbudowała na chrześcijaństwie,

as I mentioned before, she built on Christianity,

możemy oglądać obrazki pustoszających kościołów,

we can watch images of emptying churches,

zamienianych na dyskoteki, hotele i inne przybytki.

converted into nightclubs, hotels, and other establishments.

Nie chciałbym, aby to zabrzmiało zbyt mocno,

I wouldn't want this to sound too strong,

ale jednocześnie powinno zabrzmieć odważnie,

but at the same time it should sound bold,

że w coraz bogatszej Europie Bogiem staje się pieniądz.

that in an increasingly wealthy Europe, money is becoming the god.

Efekty tego możemy oglądać już dzisiaj,

We can see the effects of this already today.

a przyszłość jawi się co najmniej zatrważająco.

And the future looks at least alarming.

Patrząc na statystyki ogólnoświatowe,

Looking at the global statistics,

można by odnieść mylne poczucie,

one might get a misleading sense

że wcale z tą wiarą i religijnością nie jest tak źle,

that it's not so bad with faith and religiosity at all,

skoro ateistów jest i tak procentowo stosunkowo niewielu.

since atheists are relatively few in percentage anyway.

Dzieje się tak zapewne dlatego,

This is probably happening because,

że te statystyki w znacznej mierze równoważone są

that these statistics are largely balanced

na mocno zaludnionym kontynencie afrykańskim.

on the densely populated African continent.

Tam ludzi wierzących wciąż przybywa.

There are still more believers coming there.

Już dzisiaj w Afryce bardzo trudno jest znaleźć osobę,

It is already very difficult to find a person in Africa today,

która nie słyszałaby o Chrystusie,

who would not have heard of Christ,

bo wiara Boga jest dla nich naturalna jak powietrze i oddychanie.

for the faith in God is as natural to them as air and breathing.

Trudno w ogóle znaleźć tam ateistę.

It's hard to find an atheist there at all.

Przyglądając się tej sytuacji z bliska,

Looking at this situation up close,

nie sposób nie dostrzec,

one can't help but notice,

że właśnie dokonuje się na naszych oczach swoista zamiana,

that a sort of transformation is taking place before our eyes,

gdzie wiodąca niegdyś prym w religijności Europa

where once leading Europe in religiosity

odchodzi od głównego budulca swojej cywilizacji.

is departing from the main building block of its civilization.

Natomiast, żeby to źle nie zabrzmiało,

However, so that it doesn’t sound bad,

dzika niegdyś Afryka,

wild Africa of yore,

do której religię w XV wieku zawieźli europejscy misjonarze,

to which religion did European missionaries bring in the 15th century,

zaczyna swoją cywilizację opierać

is starting to base its civilization

i budować na chrześcijaństwie i wierzeniach ogólnie,

and to build on Christianity and beliefs in general,

bo przecież mamy tam jeszcze chociażby islam.

because we also have Islam there, for example.

Wiara w znacznym stopniu i od zawsze porządkowała

Faith has significantly and always organized.

i porządkuje człowieka od wewnątrz, duchowo,

and organizes a person from the inside, spiritually,

ale porządkuje mu też życie na zewnątrz.

but it also organizes his life outside.

Dawne znaczenie tego słowa w sposób bezdyskusyjny

The former meaning of this word is undisputed.

wpływa na nasze życie do dziś.

it continues to influence our lives to this day.

Wiara przyczynia się bowiem do ładu cywilizacyjnego,

Faith contributes to civilizational order,

do porządku, do ustalenia zdrowych, dobrych reguł

to order, to establish healthy, good rules

wzajemnego funkcjonowania w społeczeństwie.

mutual functioning in society.

Wiara nadal jest synonimem prawdy i zaufania.

Faith is still synonymous with truth and trust.

Pozwala człowiekowi osiągnąć równowagę

It allows a person to achieve balance.

pomiędzy tym, co w jego wnętrzu,

between what is within him,

a tym, co go otacza.

and by what surrounds him.

Wiara w końcu dla ludzi wierzących pozostaje celem istnienia.

Faith ultimately remains the purpose of existence for believing people.

Jest swoistą mapą życia, po którą zawsze można sięgnąć,

It is a kind of map of life that one can always reach for.

jak się zagubimy i która zawsze w takich przypadkach

if we get lost and which is always the case in such situations

wskaże nam właściwą drogę i finalnie znowu doprowadzi do ukojenia.

will show us the right path and ultimately lead us back to solace.

Na świecie jest ponad 4000 różnych religii i wyznań.

There are over 4000 different religions and denominations in the world.

Które łącznie skupiają ponad 6,5 miliarda ludzi.

Which collectively encompass over 6.5 billion people.

Ich wspólną podstawą są trzy główne elementy.

Their common foundation consists of three main elements.

Doktryna, etos i kult.

Doctrine, ethos, and cult.

I zawarte w nich twierdzenia, rytuały, obrzędy i założenia religijne.

And the statements, rituals, ceremonies, and religious assumptions contained within them.

Będące realizowanym i obowiązującym jasno określonym zbiorem

Being implemented and valid as a clearly defined set.

idealnych wzorców kulturowych.

ideal cultural patterns.

Do tego wszystkiego należałoby dodać jeszcze jedną

To all of this, one more thing should be added.

wspólną cechę większości religii,

a common trait of most religions,

czyli organizację łączącą to wszystko w całość.

so an organization that integrates all of this into a whole.

To pojęcia tak typowo wynikające z definicji.

These are concepts that typically arise from definitions.

Ale przecież cechą wspólną wszystkich religii,

But the common feature of all religions is that...

a przynajmniej większości, jest miłość, szerzenie dobra,

and at least for the majority, it is love, spreading goodness,

pokora, wzajemny szacunek, troska o bliźniego,

humility, mutual respect, care for one's neighbor,

o drugiego człowieka i wiara dająca nadzieję,

about the second person and a faith that gives hope,

że za tym wszystkim ktoś stoi,

that there is someone behind all of this,

i że po pobycie tutaj jest jeszcze jakaś kontynuacja.

and that there is still some continuation after the stay here.

We wszystkich religiach chodzi o relacje pomiędzy tym co święte,

In all religions, it is about the relationships between what is sacred,

a człowiekiem.

and a man.

Skoro zatem religia jest tak uniwersalnym środkiem

Since religion is such a universal means

do naszego rozwoju i ucywilizowania się,

for our development and civilization,

skoro w swoich założeniach ma wydobyć z człowieka to co najlepsze,

since it aims to bring out the best in a person,

i hołduje w praktyce jedynie szlachetnym wartościom,

I only adhere to noble values in practice.

to dlaczego ktoś miałby od niej odchodzić?

So why would someone leave her?

Dlaczego ryzykować zburzenie dotychczasowego porządku

Why risk disrupting the current order?

z mozołem zbudowanego właśnie na doktrynie wiary?

with difficulty built just on the doctrine of faith?

Czy to nie jest bez sensu?

Isn't it meaningless?

Czy świadome pozbawianie się sensu życia ma sens?

Does consciously depriving oneself of the meaning of life make sense?

Czy ludziom deklarującym się jako niewierzący

Do people who declare themselves as non-believers

pozwala to po prostu na bardziej swobodne funkcjonowanie

It simply allows for more flexible functioning.

dla własnej wygody, w myśl zasady, że piekła nie ma,

for one's own convenience, in accordance with the principle that there is no hell,

a wszystko co zaczęło się tutaj,

and everything that started here,

tutaj również będzie miało swój koniec?

Will it also have its end here?

Skoro wszyscy wierzący na świecie skupiają się wokół religii,

Since all believers in the world are focused around religion,

których wspólnym mianownikiem jest dobro

whose common denominator is goodness

i wymienione wcześniej atrybuty,

and the previously mentioned attributes,

to czy przypadkiem wszyscy nie wierzą w jednego,

Doesn't it happen that everyone believes in one?

tego samego Boga, tylko po prostu inaczej go nazywają,

the same God, they just call Him differently,

skoro antropolodzy są w zasadzie zgodni co do tego,

since anthropologists are basically in agreement that,

że religia współistniała z nami praktycznie od zawsze

that religion has coexisted with us practically since forever

i od zawsze człowiek był istotą religijną,

Since the beginning, man has been a religious being.

to co skłania aktualne pokolenia do odchodzenia od wiary,

what is prompting current generations to turn away from faith,

od religijności i pytanie najważniejsze,

from religiosity and the most important question,

dokąd i do czego nas to doprowadzi?

Where will it lead us and to what end?

Zapewne niejeden raz zastanawialiście się,

Surely many times you have wondered,

jak to jest, że niby żyjemy w coraz bardziej cywilizowanych czasach,

how is it that we supposedly live in increasingly civilized times,

to znaczy otacza nas coraz więcej dóbr, techniki czy nauki,

It means that we are surrounded by more and more goods, technology, or science.

jesteśmy coraz bardziej światli, oczytani,

we are becoming more enlightened and well-read,

wykształceni i obyci z kulturą,

educated and cultured,

a coraz więcej w nas nieludzkich odruchów,

and more and more in us inhuman instincts,

zła, zawiści, nienawiści i zwykłego chamstwa,

bad, envy, hatred, and plain rudeness,

coraz bardziej się uwsteczniamy we wzajemnych relacjach,

we are increasingly regressing in our mutual relationships,

jesteśmy w nich coraz bardziej brutalni i bezwzględni.

We are becoming increasingly brutal and ruthless in them.

Czy aby przypadkiem nie jest to efektem postępującego odchodzenia od wiary

Isn't this perhaps a consequence of a gradually departing from faith?

i jej szlachetnych, odwiecznych założeń?

and its noble, eternal foundations?

Czy przypadkiem nie robimy tego dla szerzenia kultu pieniądza?

Are we not doing this for the sake of spreading the cult of money?

Wiara i religia wokół siebie jednoczą ludzi,

Faith and religion unite people around them.

ich siła polega na wzajemnym współdziałaniu, na wspieraniu się,

Their strength lies in mutual cooperation, in supporting each other.

na powielaniu i szerzeniu ustalonych wzorców.

on replicating and spreading established patterns.

Jej kultem podstawowym jest jedność społeczności wokół niej zgromadzonych.

Her fundamental cult is the unity of the community gathered around her.

Współdziałanie pozwala bowiem być bezpieczniejszym,

Collaboration allows us to be safer,

szybciej osiągać założone cele i prowadzi do szybszego rozwoju.

to achieve set goals more quickly and leads to faster development.

Wyrównuje też jak nic innego nierówności społeczne.

It also levels social inequalities like nothing else.

Natomiast kult pieniądza jest głównym propagatorem kultu jednostki.

On the other hand, the cult of money is the main promoter of the cult of the individual.

W tym świecie liczy się tylko ten, co zgromadził dużo dóbr materialnych

In this world, only those who have accumulated a lot of material goods matter.

i za ich pomocą wpływa na innych, czyniąc ich swoimi swoistymi wyznawcami.

and through them influences others, making them his unique followers.

I tu też dochodzimy do ważnego pytania.

And here we also come to an important question.

Czy pozostając w duchu wiary i religii, nie powinniśmy wierzyć,

Should we not believe, while remaining in the spirit of faith and religion?

że Bóg, czyniąc nas różnymi i różnorodnymi, nie liczył właśnie na to,

that God, by making us different and diverse, was not counting on that,

że pozostając wspierającą się, wierzącą społecznością,

that by remaining a supportive, believing community,

silni będą pomagać słabszym?

Will the strong help the weak?

Np. bogaty, który otrzymał łaskę w postaci swobodnego radzenia sobie zgromadzeniem dóbr,

For example, a rich person who received grace in the form of being able to freely manage the accumulation of wealth,

będzie wspierał tego, który otrzymał inne łaski, inne talenty,

he will support the one who has received other graces, other talents,

których nie posiada ten pierwszy.

which the first one does not have.

W ten sposób będą się wzajemnie uzupełniali,

In this way, they will complement each other.

a finalnie będzie obojgu żyło się lepiej i lżej.

And in the end, both will live better and easier.

Czy tej zasadzie nie sprzeniewierzają się właśnie wyznawcy kultu pieniądza?

Aren't the followers of the cult of money precisely going against this principle?

Na co dzień dla utrzymania swoich dóbr i wpływów potrafią oni wydawać krocie,

In their daily lives, they are able to spend a fortune to maintain their possessions and influence.

np. na ogólnie pojętą machinę wojenną, na zbrojenia,

for example, on the generally understood war machine, on armaments,

wszystko po to, żeby człowiek mógł zabijać drugiego,

everything so that one person can kill another,

w celu utrzymania swojego stanu posiadania i ewentualnego pomnażania go.

in order to maintain their estate and possibly increase it.

Natomiast z drugiej strony brakuje chociażby środków na produkcję leków ratujących życie,

On the other hand, there is a lack of resources for the production of life-saving medicines.

albo większości zwyczajnie na nie nie stać,

or simply most people can't afford it,

nie mówiąc już o głodujących czy spragnionych.

not to mention the hungry or the thirsty.

Czy gromadzenie dóbr, w ilościach których w żaden sposób nie da się wykorzystać podczas krótkiego życia,

Is accumulating wealth in quantities that cannot be used in any way during a short life,

a tym bardziej zabrać ze sobą po jego zakończeniu,

let alone take it with you after it is over,

ma jakikolwiek sens w obliczu niezaspokojenia podstawowych potrzeb innych ziemskich współtowarzyszy?

Does it make any sense in the face of the unfulfilled basic needs of other earthly companions?

Przecież po dotarciu do końca swojej ziemskiej drogi,

After reaching the end of their earthly journey,

wszyscy na nowo stają się sobie równi

everyone becomes equal to each other again

i tak jak przyszli z niczym, tak z niczym stąd odejdą.

And just as they came with nothing, so they will leave with nothing.

Dzisiaj widzimy, że na świecie, poprzez brak wiary,

Today we see that in the world, through a lack of faith,

i stosowania jej dobrych praktyk,

and applying its best practices,

powstały olbrzymie dysproporcje,

huge disparities have arisen,

których w minimalnym choć stopniu wyrównanie,

which, if only to a minimal degree, equalizes,

przyniosłoby efekty niewyobrażalne i zbawienne dla wielu,

it would bring unimaginable and salvation effects for many,

ale przede wszystkim nieocenione dla naszego wspólnego rozwoju.

but above all invaluable for our shared development.

Nieważne więc, jak nazywasz swego Boga,

It doesn't matter what you call your God,

nieważne jak się do Niego modlisz i w której części świata to robisz,

it doesn't matter how you pray to Him and in which part of the world you do it,

ważne abyś wierzył w dobro, w miłość i był uczciwym człowiekiem,

it's important that you believe in goodness, in love, and that you are an honest person.

bo to już czyni cię osobą religijną

because it already makes you a religious person

i w myśl wielu religii prowadzi do zbawienia i życia wiecznego.

And according to many religions, it leads to salvation and eternal life.

Ważne abyś na świecie nie żył sam, tylko z innymi,

It is important that you do not live alone in the world, but with others.

abyś w razie konieczności, w miarę możliwości dzielił się tym, czego masz nadto,

so that in case of necessity, you could share what you have in excess, as much as possible,

i mógł też liczyć na szczodrość innych.

and I could also count on the generosity of others.

Bo wszystko, co się narodziło z Boga, zwycięża świat,

For everything that is born of God overcomes the world,

a tym zwycięstwem, które zwyciężyło świat, jest nasza wiara.

And this is the victory that has conquered the world, our faith.

Czy 6,5 miliarda ludzi, wyznających od zarania dziejów święte zasady wiary,

Is 6.5 billion people, who have adhered to the sacred principles of faith since the dawn of time,

może się mylić, żyć w błędzie?

Can one be mistaken, live in error?

Argumenty są nieubłagane i w myśl wszelkich faktów i doświadczeń ludzkości,

The arguments are relentless and according to all the facts and experiences of humanity,

wychodzi na to, że wiara i religijność są nam niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.

It turns out that faith and religiosity are essential for our proper functioning.

Tę mapę musi posiadać każdy i musi do niej w razie konieczności jak najczęściej zaglądać,

Everyone must have this map and should refer to it as often as necessary.

a na pewno się nie zawiedzie.

and you certainly won't be disappointed.

Na pewno znajdziemy w niej wszystko, czego szukamy.

We will definitely find everything we are looking for in it.

Nie można się opierać na braku argumentów, pozostając niedowiarkiem,

One cannot rely on a lack of arguments while remaining a skeptic.

nie można nie dostrzec dziejowego, ponadczasowego dziedzictwa ludzkości,

One cannot overlook the historical, timeless heritage of humanity,

ściśle związanego właśnie z wiarą i religią.

closely related to faith and religion.

Wiara jest podstawą tego, czego się spodziewamy i dowodem tego, czego nie widzimy.

Faith is the foundation of what we expect and the evidence of what we do not see.

I żeby nie było, że wszystkich deklarujących się jako niewierzący,

And just to clarify, that not everyone who declares themselves as non-believers,

wrzuciłem do jednego worka ludzi wyznających jedynie kult pieniądza,

I put into one bag the people who worship only the cult of money,

to trzeba wśród nich wyróżnić przynajmniej jeszcze jedną grupę,

one must distinguish at least one more group among them,

mianowicie ludzi, którzy po prostu wierzą w dobro i pielęgnują w sobie dobre zasady.

namely people who simply believe in good and nurture good principles within themselves.

Ale ci ludzie, według mnie, są osobami wierzącymi,

But these people, in my opinion, are believers,

tylko z jakichś sobie jedynie znanych powodów nie nazywają Boga po imieniu,

only for some reasons known only to themselves do they not call God by name,

bo przecież Bóg jest dobrem, więc dobro musi też być Bogiem.

For God is good, so good must also be God.

Nie dajmy się zatem zwieść nowej religii opartej na dobrach materialnych,

Let us not be deceived by the new religion based on material goods.

a wiarę dajmy tylko temu, co utwierdzone w wiekowej tradycji i prowadzące do pojednania.

And let us give faith only to that which is confirmed in age-old tradition and leads to reconciliation.

Na dzisiaj to wszystko. Pozdrawiam. Przesyłam pozytywną energię.

That's all for today. Best regards. I am sending positive energy.

Do usłyszenia. Cześć.

Talk to you soon. Bye.