Swietłana Porskalo i Kyryl Lukasz. Opowieść o życiu i wojnie

Na słuchowisko D.O.M. zaprasza Polska Akcja Humanitarna.

The Polish Humanitarian Action invites you to the radio play D.O.M.

Czym jest D.O.M.?

What is D.O.M.?

Bezpieczną przestrzenią, w której zawsze możesz odpocząć?

A safe space where you can always relax?

Miejscem, w którym możesz znaleźć wytchnienie od codziennych trosk?

A place where you can find relief from daily worries?

A co jeśli Twój dom zostanie zaatakowany i z dnia na dzień będzie wymagał obrony?

And what if your home is attacked and suddenly requires defense?

Czy znajdziesz w sobie siłę, by o niego walczyć?

Will you find the strength within you to fight for him?

Posłuchaj głosów ludzi, którzy muszą bronić swojego miejsca na ziemi i codziennie pokonywać kolejne przeciwności.

Listen to the voices of people who must defend their place on earth and face new challenges every day.

Opowieść czwarta

The fourth story

Kyrl i Swietłana

Kyrl and Swietłana

Jeszcze do niedawna życie Swietłany i Kyrla wyglądało zupełnie inaczej.

Until recently, the lives of Swietłana and Kyril looked completely different.

Każde z nich miało swoje marzenia, plany i obowiązki.

Each of them had their own dreams, plans, and obligations.

Wszystko zmieniło się w 2014 roku, kiedy Ukraina znalazła się w stanie wojny.

Everything changed in 2014 when Ukraine found itself in a state of war.

Oboje wiedzieli, że chcą zrobić wszystko, co możliwe, by stanąć w obronie swojej ojczyzny.

Both of them knew that they wanted to do everything possible to defend their homeland.

Posłuchajmy teraz ich historii.

Let's listen to their story now.

Wojna

War

Wojna zaczęła się dla mnie w 2014 roku.

The war started for me in 2014.

A nie w 2022.

Oh, not in 2022.

Nie wszyscy jednak tak samo to odczuwali.

Not everyone felt the same way about it.

Dopiero w 2022 roku więcej osób spostrzegło, że to coś znacznie bardziej poważnego niż jakaś tam specoperacja.

It was only in 2022 that more people noticed that it was something much more serious than just some special operation.

Prowadziłam wówczas całkiem zwykłe życie.

At that time, I was leading quite an ordinary life.

Praca, rodzina, dzieci.

Work, family, children.

Normalne życie kobiety.

Normal life of a woman.

Wszystko to, co zadziało się po 2014 roku, było wcześniej dla nas nie do pomyślenia.

Everything that happened after 2014 was unimaginable to us before.

Kiedy w pewnym momencie zrozumiałam, że ta wojna może się rozwinąć, podjęłam decyzję, że chcę zacząć pomagać.

When I realized at some point that this war could escalate, I made the decision that I wanted to start helping.

Przeczuwaliśmy, że ta wojna może dotknąć nie tylko Donbass, ale także posunąć się dalej na wschód.

We sensed that this war could affect not only the Donbass but also advance further east.

Pracowałam.

I worked.

Razem ze znajomymi zaczęliśmy wówczas organizować pomoc i jeździć tam regularnie.

Together with friends, we started organizing assistance and went there regularly.

Na tamten moment państwo było bez wojska, bez pomocy, bez niczego praktycznie.

At that moment, the country was without an army, without assistance, practically without anything.

Wojna w Ukrainie zmieniła też życie Kyryla Lukasza, aktora i dziennikarza, który mieszka w Charkowie.

The war in Ukraine has also changed the life of Kyryl Lukash, an actor and journalist who lives in Kharkiv.

Wojna w Ukrainie zmieniła też życie.

The war in Ukraine has also changed life.

Trudno jest mi klarownie powiedzieć, co się zmieniło.

It's hard for me to clearly say what has changed.

Mówiąc całkowicie szczerze, to absolutnie wszystko.

To put it completely honestly, it's absolutely everything.

Myślę też, że podobnie czują wszyscy moi rodacy.

I also think that all my compatriots feel similarly.

To bardzo ważne, aby zrozumieć, że wojna tak naprawdę nie trwa od 24 lutego 2022 roku,

It is very important to understand that the war has not actually been ongoing since February 24, 2022.

ale zaczęła się dużo wcześniej, bo w 2014 roku.

but it started much earlier, in 2014.

Człowiek jest tak stworzony, że jakoś...

A person is made in such a way that somehow...

Do pewnych rzeczy się przyzwyczaja.

You get used to certain things.

Nawet tych trudnych.

Even those difficult ones.

Mówiąc o zmianach, zacznę od tego, że projekty, którymi się zajmowałem w moim życiu, nagle się zakończyły.

Speaking of changes, I will start by saying that the projects I have been involved in throughout my life suddenly came to an end.

W zamian konieczne stało się aktywne zaangażowanie w działalność wolontariacką,

In return, it became necessary to engage actively in volunteer activities.

aby pomóc ludziom, którym wojna zabrała wszystko, co mieli.

to help people whom the war took everything they had.

Zmienił się Charków.

Kharkiv has changed.

Zmieniły się stosunki międzyludzkie.

Interpersonal relationships have changed.

Zmieniły się absolutnie wszystkie normy, według których żyliśmy.

All the norms we lived by have absolutely changed.

Zmieniła się też ocena i waga tych norm w naszym życiu.

The assessment and importance of these norms in our lives has also changed.

Jeśli kiedykolwiek myślałeś, że to bardzo ważne, by mieć jakiś konkretny samochód, poziom dochodów i tak dalej,

If you ever thought that it is very important to have a specific car, a certain level of income, and so on,

to dziś wiesz, że jeśli masz dach nad głową, jedzenie, ogrzewanie i wodę,

so today you know that if you have a roof over your head, food, heating, and water,

to wiesz, że jeśli masz dach nad głową, jedzenie, ogrzewanie i wodę, to wiesz, że jeśli masz dach nad głową, jedzenie, ogrzewanie i wodę,

So you know that if you have a roof over your head, food, heating, and water, you know that if you have a roof over your head, food, heating, and water,

to w zasadzie jest już bardzo dużo, wystarczająco.

That is basically already a lot, enough.

Wróćmy do Swietłany, która po rozpoczęciu wojny w 2014 roku bardzo aktywnie zaangażowała się w pomoc rodakom na wschodzie kraju.

Let's return to Swietłana, who became very actively involved in helping her compatriots in the east of the country after the war began in 2014.

Już wtedy te wschodnie miasteczka i miasta, Marianka, Meronika, Artemisia,

Already back then, those eastern towns and cities, Marianka, Meronika, Artemisia,

Temiuka, Bachmoj, były zniszczone.

Temiuka and Bachmoj were destroyed.

Nie było dróg.

There were no roads.

Studnie były zaminowane.

The wells were mined.

Trudno było po tych drogach jeździć.

It was difficult to drive on those roads.

Musieliśmy bardzo uważać, żeby nie zboczyć z trasy, bo mogliśmy trafić w niewolę.

We had to be very careful not to stray off the path, as we could end up in captivity.

Nasi żołnierze prowadzili nas przez telefon i nawigację.

Our soldiers guided us through phone and navigation.

Zdarzyło się któregoś razu, że zabłądziliśmy w nocy, ale wyszliśmy jakoś z tej sytuacji.

It happened one time that we got lost at night, but we somehow managed to get out of that situation.

Obłądziliśmy w nocy, ale wyszliśmy jakoś z tej sytuacji.

We got lost at night, but somehow we got out of that situation.

Ale były też i pozytywne strony tych wydarzeń.

But there were also positive sides to these events.

Kiedy obrońcy wyczekiwali naszego przyjazdu.

When the defenders were waiting for our arrival.

Wiedzieli, że przywieziemy jedzenie i ciepłe ubrania.

They knew we would bring food and warm clothing.

A my jeździliśmy w dzień i w nocy, zimą i wiosną.

And we rode day and night, winter and spring.

Oni zawsze czekali tam na nas.

They always waited there for us.

Nierzadko przygotowywali nawet coś smacznego na poczęstunek, aby nas powitać.

They often prepared something tasty for a treat to welcome us.

Pamiętam takie miejsce obok Marianki, gdzie za polem było widać Rosjan.

I remember a place next to Marianka, where you could see the Russians beyond the field.

Było to wczesną wiosną i odczuwało się lekki chłód.

It was early spring and a slight chill was felt.

A oni, nasi obrońcy, nie mieli nawet nic, co mogliby założyć na nogi.

And they, our defenders, didn't even have anything to put on their feet.

Żadnego obuwia.

No footwear.

Byli po prostu w klapkach.

They were just in flip-flops.

Tak często do nich strzelano, że nie mieli czasu, aby pomyśleć i się ubrać.

They were shot at so often that they had no time to think and get dressed.

Czy założyć buty.

Should I put on shoes?

W jednej z wiosek została tylko jedna rodzina.

In one of the villages, there was only one family left.

Ich dzieci były w Rosji, ale rodzice byli już w starszym wieku, więc nie chcieli wyjeżdżać.

Their children were in Russia, but the parents were already older, so they did not want to leave.

I oni pod tymi ostrzałami sadzili ziemniaki.

And they were planting potatoes under that shelling.

A obrońcy im pomagali jak mogli.

And the defenders helped them as best as they could.

W tym czasie jeździliśmy nie tylko do wojskowych,

During this time, we were traveling not only to military ones,

ale też do cywilów.

but also to civilians.

Jeździliśmy do domów dziecka.

We went to orphanages.

Woziliśmy pomoc.

We were delivering aid.

Także z Polski.

Also from Poland.

Moją misją było także gotowanie czy lepienie pierogów.

My mission also involved cooking or making dumplings.

W Żytomierzu tak robiliśmy.

We did it that way in Zhytomyr.

Gotowaliśmy też suche zaprawki i barszcz.

We also prepared dry seasonings and borscht.

I woziliśmy to jedzenie do żołnierzy na front.

We transported this food to the soldiers at the front.

A do domów dziecka woziliśmy pomoc medyczną.

We delivered medical assistance to orphanages.

Lub ubrania.

Or clothes.

Przed wojną Kyryl zajmował się dziennikarstwem i pracą w teatrze.

Before the war, Kyryl was involved in journalism and working in theater.

Nic nie wskazywało na to, że będzie musiał to przerwać.

Nothing indicated that he would have to interrupt it.

Przed wojną byłem aktorem i reżyserem teatru Post Scriptum.

Before the war, I was an actor and director of the Post Scriptum theater.

Robiliśmy w nim wiele różnych prac.

We did many different tasks in it.

Zarówno spektakli, jak i wystaw.

Both performances and exhibitions.

Moja instytucja bardzo zaangażowała się w życie kulturalne.

My institution has been very engaged in cultural life.

Chociaż zawodowo zajmowałem się nie tylko kulturą i teatrem,

Although I was professionally involved not only in culture and theater,

to właśnie on w ostatnich latach przedwojennych,

it was indeed he in the last years before the war,

jeszcze przed inwazją na pełną skalę,

even before the full-scale invasion,

stał się moim podstawowym zajęciem.

it became my main occupation.

Co ciekawe, byłem też dziennikarzem gazety Goll

Interestingly, I was also a journalist for the Goll newspaper.

i pracowałem jako felietonista.

I worked as a columnist.

Można powiedzieć, że gazeta nie przetrwała inwazji.

It can be said that the newspaper did not survive the invasion.

Ludzie nie chcieli czytać o piłce nożnej,

People did not want to read about soccer,

więc gazeta przestała istnieć.

so the newspaper ceased to exist.

Teatr z kolei miał tylko krótką przerwę,

The theater, on the other hand, had only a short break,

a później zaczęliśmy grać.

and then we started to play.

Graliśmy we Lwowie, graliśmy w Iwano-Frankiwsku.

We played in Lviv, we played in Ivano-Frankivsk.

Były to występy charytatywne.

They were charity performances.

Teraz nigdzie nie pracuję na pełen etat.

I am not working full-time anywhere now.

Mój teatr z powodu wojny musiał opuścić lokal,

My theater had to leave its venue because of the war,

który wynajmowaliśmy przez ponad 10 lat.

which we rented for over 10 years.

Znaleźliśmy nową siedzibę,

We found a new headquarters,

ale trzeba tam zrobić wielki remont,

but it needs a big renovation there,

na co potrzebne są ogromne fundusze.

what huge funds are needed for.

Trzeba go zbudować praktycznie od podstaw.

It needs to be built practically from scratch.

Lokal w samym centrum miasta jest bardzo dobrym miejscem,

The location in the very center of the city is a very good place,

a nasza publiczność na pewno go pokocha.

And our audience will surely love it.

W swoim czasie.

In its own time.

Wszystko to powoduje, że teraz nie mam stałej pracy.

All of this means that I don't have a steady job right now.

Nie brakuje mi jednak rzeczy, którymi trzeba się zająć.

However, I am not short of things that need to be taken care of.

Po rozpoczęciu wojny na pełną skalę

After the outbreak of full-scale war

po prostu zgłosiłem się na ochotnika

I just volunteered.

i pojechałem w tamten rejon.

And I went to that area.

Zrobiliśmy wtedy między innymi puppet defense,

At that time, we also did the puppet defense,

a z innymi wolontariuszami

and with other volunteers

wiele wspaniałych i ciekawych inicjatyw.

many wonderful and interesting initiatives.

Teraz nadal zgłaszam się na ochotnika,

Now I'm still volunteering,

ale już nie tak aktywnie.

but not so actively anymore.

Po niecałym roku od inwazji

After just under a year since the invasion.

w zasadzie udało mi się trochę wrócić do działalności,

I managed to get back to some activities, essentially.

którą zajmowałem się przed wojną.

which I was dealing with before the war.

Swietłana nie chciała trwać w bezczynności.

Svetlana did not want to remain idle.

Mimo niedowierzania, że wojna ogarnia cały kraj

Despite the disbelief that war engulfs the entire country.

i zbliża się do jej domu,

and approaches her house,

chciała działać.

she wanted to act.

Wtedy, w 2014 roku,

Then, in 2014,

nie przypuszczałam, że to się przerodzi w regularną wojnę.

I didn't suppose that it would turn into a regular war.

Mój syn miał wówczas 6 lat.

My son was 6 years old at that time.

Zostawiłam go z siostrą i moimi koleżankami.

I left him with my sister and my friends.

Czułam, że muszę coś zrobić.

I felt that I had to do something.

Nie mogłam tak po prostu stać z boku i się przyglądać.

I couldn't just stand by and watch.

Nie umiem powiedzieć,

I can't say.

o czym wtedy myślałam,

what I was thinking at the time,

ale na pewno nie o tym,

but certainly not about that,

że to przerodzi się w tak wielką wojnę.

that it will evolve into such a great war.

Nie sądziłam, że będzie w całej Ukrainie

I didn't think it would be all over Ukraine.

i poruszy tak wiele innych państw.

and will inspire so many other countries.

I wtedy nagle przyszedł ten dzień.

And then suddenly that day came.

24 lutego 2020 roku.

February 24, 2020.

I wtedy nagle przyszedł ten dzień.

And then suddenly that day came.

I zaczęła się wojna.

And the war began.

Nie jakaś tam operacja,

Not just any operation,

tylko prawdziwa wojna.

only a true war.

Tamtego dnia, wczesnym rankiem,

That day, early in the morning,

leżałam jeszcze w łóżku.

I was still lying in bed.

Rozmawiałam wówczas z mężem.

I was talking to my husband at that time.

On jest wojskowym, a jego oddział znajdował się w Hersoniu.

He is a soldier, and his unit was stationed in Kherson.

Kiedy przeleciała pierwsza rakieta,

When the first rocket flew by,

pomyślałam, że to po prostu bardzo nisko lecący samolot.

I thought it was just a very low-flying plane.

Potem przeleciała druga rakieta.

Then the second rocket flew by.

I znów pomyślałam, że to samolot.

And again I thought it was an airplane.

Powiedziałam do męża,

I said to my husband,

nie wiem dlaczego,

I don't know why,

ale strasznie nisko latają samoloty.

But the planes fly extremely low.

Niezbyt mnie to zdziwiło,

It didn't surprise me too much,

bo niedaleko Żytomierza

because not far from Zhytomyr

znajduje się lotnisko wojskowe w Ozernie.

There is a military airport in Ozernia.

Mąż powiedział,

My husband said,

zaczekaj, oddzwonię, tylko zapytam, co się dzieje.

Wait, I'll call back, I just want to ask what's happening.

Po chwili oddzwonił

After a while, he called back.

i powiedział, że zaczęła się wojna.

And he said that the war had begun.

W pierwszym momencie nawet mnie to rozśmieszyło.

At first, it even made me laugh.

Jaka wojna?

What war?

Wtedy mąż zapytał, gdzie jestem.

Then my husband asked where I am.

Odpowiedziałam zgodnie z prawdą, w łóżku.

I answered truthfully, in bed.

A on, no coś ty zwariowałaś, trzeba uciekać.

And he, well what are you crazy, we have to run away.

No cóż, jeśli taki los i pora umierać,

Well, if such is fate and it's time to die,

to przynajmniej w łóżku umrę.

At least I'll die in bed.

Potem oddział wojskowy mojego męża

Then my husband's military unit.

zabrali z Hersonia i przenieśli w inne miejsce.

They were taken from Kherson and moved to another place.

A pierwsze rakiety poleciały właśnie na Ozernę.

And the first rockets have just taken off towards Ozernę.

Wciąż wspominam ten pierwszy dzień.

I still remember that first day.

Nie było paniki.

There was no panic.

Wojna trwała już przecież od ośmiu lat,

The war had been going on for eight years already,

choć nigdy nie była tak blisko mojego domu.

though it has never been so close to my home.

Była jednak w moim państwie.

She was, however, in my country.

Pamiętam, gdy później

I remember when later

zaczęły się ostrzały ulic,

the street shelling has begun,

oddziałów położniczych i budynków mieszkalnych

maternity wards and residential buildings

oraz infrastruktury miast.

and city infrastructure.

Mój mąż bronił wtedy Irpienia.

My husband was defending Irpin at that time.

To było bardzo trudno.

It was very difficult.

Codziennie myślałam, że dla mojego męża,

Every day I thought that for my husband,

którego tak bardzo kocham,

whom I love so much,

to może być ostatni dzień

This might be the last day.

i ostatnia rozmowa.

And the last conversation.

Martwiłam się, czy przeżyje

I was worried if I would survive.

i czy mógł coś dzisiaj zjeść.

And could he eat something today?

Czy nie trafił do niewoli.

Did he not end up in captivity?

Było bardzo ciężko.

It was very hard.

Nie wiem, skąd oni czerpią siły,

I don't know where they draw their strength from,

żeby tak dzielnie nas bronić.

to bravely defend us.

Do pierwszego ataku

To the first attack.

na samym początku wojny

at the very beginning of the war

nikt nie był przygotowany.

nobody was prepared.

I nic tak naprawdę nie było gotowe.

And nothing was really ready.

Nie były gotowe szkoły.

The schools were not ready.

Nie było schronów.

There were no shelters.

Nic nie było.

There was nothing.

W ciągu jednego miesiąca

In one month

tak się jednak zorganizowaliśmy,

we managed to organize ourselves,

że już w pierwszych tygodniach

that already in the first weeks

byliśmy gotowi przyjmować uciekinierów

we were ready to take in refugees

ze wschodnich terenów.

from the eastern territories.

Mój syn w pierwszym okresie był ze mną

My son was with me in the early days.

i jeździł ze mną.

and he was riding with me.

Kiedy u nas w domu zbierali się wolontariusze,

When volunteers gathered at our house,

syn we wszystkim pomagał.

The son helped everyone.

Staramy się wychowywać go patriotycznie.

We try to raise him with patriotic values.

Kiedy bałam się, że nie utrzymamy miasta,

When I was afraid that we wouldn't hold the city,

a mąż widział koszmary,

and the husband saw nightmares,

które działy się w Buczy,

which took place in Bucha,

postanowiliśmy przenieść syna

We decided to transfer our son.

do rodziny we Włoszech.

to the family in Italy.

On co roku jeździł do nich,

Every year he would go to them,

więc poprosiłam moją siostrę,

so I asked my sister,

żeby zaprosić jego.

to invite him.

Przedtem oczywiście zdzwoniliśmy się

Of course, we called each other before.

i spytałam, czy go przyjmą.

And I asked if they would accept him.

Zgodzili się od razu.

They agreed right away.

Syn chodził we Włoszech do szkoły,

The son went to school in Italy,

ale już w sierpniu

but already in August

bardzo chciał wrócić do domu.

he really wanted to go back home.

Zabrałam go więc do Żytomierza.

I took him to Zhytomyr.

Rzeczywistość Kyryla wygląda już nieco inaczej,

Cyril's reality looks a bit different now.

ale wciąż pozostaje niepewna.

but it still remains uncertain.

Teraz mieszkam w Charkowie.

I now live in Kharkiv.

Trudno czuć się tu bezpiecznie.

It's hard to feel safe here.

Wojna trwa,

The war continues,

a nasz wróg

and our enemy

jest tylko około 40 km od mojego domu

It is only about 40 km from my house.

w centrum miasta.

in the city center.

Granica państwa jest bardzo blisko.

The state border is very close.

Mimo tego zagrożenia,

Despite this threat,

nadal staram się angażować

I am still trying to engage.

w wydarzenia kulturalne.

in cultural events.

To często są działania związane z wolontariatem,

These are often activities related to volunteering.

na przykład z organizowaniem różnych akcji,

for example, with organizing various events,

kreatywnymi projektami

creative projects

w celu zwrócenia uwagi na nasze spotkania.

in order to draw attention to our meetings.

Zbieramy też fundusze

We are also raising funds.

na pomoc naszym obrońcom z armii ukraińskiej.

to help our defenders from the Ukrainian army.

Udało mi się wrócić

I managed to return.

do działalności teatralnej.

for theatrical activities.

Aktualnie prowadzę próbę jednego spektaklu,

I am currently rehearsing a play.

a niedawno zagraliśmy inny.

and recently we played another one.

Niestety nie zawsze możemy grać

Unfortunately, we can't always play.

we własnym lokalu.

in our own premises.

To dla mnie niezwykle ważne,

It is extremely important to me,

że po wielu, wielu miesiącach,

that after many, many months,

kiedy nie miałem ani prób, ani występów,

when I had neither rehearsals nor performances,

udało mi się wrócić do tej działalności.

I managed to return to this activity.

Czasami jest głośno, są naloty, syreny,

Sometimes it is loud, there are raids, sirens,

ale możemy ćwiczyć,

but we can practice,

ćwiczyć sztukę.

practice the art.

Wróciłem też do działalności dziennikarskiej.

I also returned to journalism.

Zaproponowano mi pracę

I was offered a job.

w charkowskim radiu Własny Czas,

at the Kharkiv radio station Własny Czas,

Własny Eter.

Own Ether.

Z wielką przyjemnością prowadzę tam audycję.

I am very pleased to host a show there.

Cieszę się, że ta rola

I am glad that this role

wróciła do mojego życia.

She returned to my life.

Byłem też zaręczony

I was also engaged.

i miłość też wróciła do mojego życia.

And love also returned to my life.

To wszystko nie oznacza,

It all does not mean that,

że wojna się skończyła.

that the war is over.

Cały czas konieczne jest,

It is necessary all the time,

aby zgłaszali się kolejni wolontariusze

to encourage more volunteers to come forward

i pomagali.

and they helped.

Dziękuję Bogu,

Thank God,

że przestrzeń prywatna

that private space

i moje mieszkanie pozostały nienaruszone.

and my apartment remained untouched.

Bardzo bym chciał,

I would really like to,

żeby tak zostało

so that it stays like that

i proszę o to Boga.

And I ask God for this.

To jest naprawdę ważne,

This is really important,

żeby mieć swój własny kąt,

to have one’s own space,

swój dom,

your home,

żeby mieć gdzie wracać wieczorem.

to have a place to return to in the evening.

Codzienność Swietłany nie zmieniła się

The everyday life of Swietłana has not changed.

po 24 lutego tak bardzo,

after February 24th so much,

jak miało to miejsce w 2014 roku.

as it happened in 2014.

Nasza rozmówczyni

Our interlocutor

stara się odnaleźć w niej równowagę.

she is trying to find balance in it.

Dzieli się także z nami swoim marzeniem.

She also shares her dream with us.

Mogę powiedzieć, że w moim życiu

I can say that in my life

po wybuchu wojny w 2022 roku

after the outbreak of war in 2022

na wielką skalę niewiele się zmieniło.

On a large scale, not much has changed.

Choć w tych pierwszych dniach

Though in these first days

trudno mi było przyjąć w pełni to,

it was difficult for me to fully accept that,

że wszystko, co widziałam w 2014 roku,

that everything I saw in 2014,

teraz przyszło do nas.

now it has come to us.

Nie mogłam tak od razu w to uwierzyć.

I couldn't believe it right away.

Niedawno byłam w Hersoniu.

I was recently in Kherson.

Po drodze mijałam znajome wioski.

On the way, I passed by familiar villages.

Tam nie ma już budynków,

There are no buildings there anymore,

ani ludzi.

neither people.

Zostały same kamienie.

Only stones remain.

Nie słychać psów.

You can't hear the dogs.

Nic tam nie ma.

There is nothing there.

Ludzie stamtąd pouciekali

People fled from there.

i ich życie się zmieniło.

and their lives changed.

Ale tu, bliżej zachodniej granicy,

But here, closer to the western border,

ludzie po prostu się przyzwyczaili.

People have just gotten used to it.

Ot, przeleci rakieta.

Oh, a rocket will fly by.

Ukryjemy się na chwilę,

We'll hide for a moment,

ale później pójdziemy do pracy.

but later we will go to work.

Poszukamy nowego hobby,

We'll look for a new hobby.

i nowych sposobów,

and new ways,

żeby się rozweselić.

to cheer up.

Życie to dziwna sztuka.

Life is a strange art.

Nawet kiedy rozumiesz,

Even when you understand,

że może się nagle przerwać.

that it may suddenly stop.

Ja zawsze podziwiałam świat

I have always admired the world.

za jego piękno i za ludzi.

for his beauty and for the people.

Nie przypuszczałam, że w tak cudownym świecie

I never suspected that in such a wonderful world

może zacząć się i trwać prawdziwa wojna.

A real war may begin and last.

I że ja jej doświadczę.

And that I will experience it.

Do dzisiaj nie do końca to rozumiem.

I still don't fully understand it to this day.

Marzę o pokoju.

I dream of peace.

O bezpieczeństwie.

About security.

Aby nasze dzieci miały przyszłość.

So that our children have a future.

Bo my, rodzice,

Because we, the parents,

nie czujemy się teraz bezpiecznie.

We don’t feel safe right now.

Chyba jestem optymistką.

I guess I am an optimist.

Bo wierzę, że pokój w końcu nastąpi.

Because I believe that peace will eventually come.

Jaki by nie był.

Whatever it may be.

Przyjdzie.

It will come.

Chciałabym wreszcie poczuć się bezpieczna.

I would finally like to feel safe.

Podobnie o swoich marzeniach i pragnieniach opowiada Kyra.

Similarly, Kyra speaks about her dreams and desires.

Jaka dla was ważna...

What is important to you...

Żadna inna myśl dzisiaj

No other thought today.

o muzyce, teatrze, piłce, nożnej literaturze

about music, theater, football, literature

nie jest tak ważna jak wojsko

it's not as important as the military

i nasze zwycięstwo.

and our victory.

Najważniejsze dzisiaj jest to,

The most important thing today is that,

jak możemy wygrać

How can we win?

i bronić naszego prawa do istnienia jako naród.

and to defend our right to exist as a nation.

To, co możemy wygrać

What we can win

i bronić naszego prawa do istnienia jako naród.

and to defend our right to exist as a nation.

To, co jeszcze jest ważne,

What is also important,

to moi bliscy.

they are my loved ones.

Zawsze o nich myślę.

I always think about them.

Tak było przed wojną

This is how it was before the war.

i tak też jest teraz.

And it is so now as well.

Przed wojną ważne były też dla mnie

Before the war, they were also important to me.

perspektywy mojego teatru.

the perspectives of my theater.

Chciałem uruchomić autorską szkołę teatralną

I wanted to start my own theater school.

w naszym teatrze

in our theater

czy nasz festiwal artystyczny.

is our artistic festival.

Mam wielką nadzieję,

I have great hope,

że będę mógł wrócić

that I will be able to return

do realizacji tych marzeń

to realize these dreams

po zwycięstwie Ukrainy.

after Ukraine's victory.

Nadal chciałbym zorganizować ten festiwal.

I would still like to organize this festival.

W przyszłym roku nasz teatr

Next year our theater

będzie obchodził 25-lecie istnienia

will celebrate its 25th anniversary

i byłoby wspaniale,

and it would be wonderful,

gdyby festiwal odbył się w Charkowie,

if the festival were to take place in Kharkiv,

w nowo wyremontowanym lokalu.

in the newly renovated premises.

Dziś jednak powtórzę,

Today, however, I will repeat,

że najważniejsza jest nasza wolność.

that our freedom is the most important thing.

Dziś najważniejsze jest nasze przetrwanie.

Today, the most important thing is our survival.

Dziś najważniejsze jest to,

Today the most important thing is that,

żeby w trakcie wojny

to during the war

nie pozwolić wrogowi przejąć naszego życia.

not allow the enemy to take over our lives.

Dalej żyć w pełni,

To live fully further on,

próbować oglądać filmy,

try to watch movies,

chodzić do kina,

go to the cinema,

rozmawiać z przyjaciółmi,

to talk with friends,

pić kawę.

to drink coffee.

No i oczywiście stale nieść pomoc.

And of course, to constantly provide assistance.

Ta jest niezbędna

This is essential.

dla naszego zwycięstwa.

for our victory.

Słuchowisko jest elementem

The radio drama is an element.

projektu DOM

project HOME

przygotowanego przez Zespół Polskiej Akcji Humanitarnej

prepared by the Polish Humanitarian Action Team

oraz fotografkę Agatę Grzybowską,

and photographer Agata Grzybowska,

która spotkała się z osobami mieszkającymi w krajach

who met with people living in countries

dotkniętych kryzysami humanitarnymi.

affected by humanitarian crises.

Wysłuchała ich opowieści,

She listened to their stories,

została zaproszona do domów,

she was invited to houses,

nagrała filmy i wykonała zdjęcia.

She recorded videos and took pictures.

Po powrocie do Polski

Upon returning to Poland

razem z producentką i dziennikarką

together with a producer and a journalist

Magdaleną Hodownik

Magdalena Hodownik

opracowały wszystkie przywiezione materiały.

They processed all the materials brought in.

Efekt tej pracy możesz zobaczyć na

You can see the effect of this work on

pach.org.pl

pach.org.pl

ukośnik DOM.

slash HOME.

Słuchowisko DOM powstało dzięki

The audio drama DOM was created thanks to

Polskiej Akcji Humanitarnej.

Polish Humanitarian Action.

Udział wzięli

Participants included

Swietłana Porscalo

Svetlana Porscalo

oraz Kyrl Lukasz,

and Kyrl Lukasz,

których historię po polsku opowiedziała

whose story she told in Polish

Magdalena Warzecha

Magdalena Warzecha

oraz Agnieszka Obszańska,

and Agnieszka Obszańska,

narratorka i dziennikarka,

narrator and journalist,

która wysłuchała opowieści bohaterów.

who listened to the stories of the heroes.

Scenariusz i produkcja

Script and production

New Homers

Nowi Homerowie

Dźwięk i opracowanie muzyczne

Sound and music arrangement

Maciej Zych

Maciej Zych

Dźwięki z Ukrainy

Sounds from Ukraine

Agata Grzybowska

Agata Grzybowska

Producent wykonawczy

Executive producer

Make It Agency

Make It Agency