#8 RODZINA

Dzięki za oglądanie!

Thanks for watching!

Ja nazywam się Tomasz Kozłowski.

My name is Tomasz Kozłowski.

No i porozmawiamy o tym, co daje nam współczesny świat, w jakie relacje z nim wchodzimy.

And we will talk about what the modern world offers us, what kind of relationships we enter into with it.

Do usłyszenia.

Talk to you later.

Do zobaczenia.

See you later.

Dzień dobry, witamy bardzo serdecznie w kolejnym odcinku podcastu Kutyna Kozłowski

Good morning, we warmly welcome you to another episode of the Kutyna Kozłowski podcast.

i wciąż mam problem z naszymi nazwiskami. Iwona Kutyna.

And I still have a problem with our last names. Iwona Kutyna.

Tomasz Kutyna.

Tomasz Kutyna.

Kozłowski.

Kozłowski.

Nazywam się Kozłowski. Tomasz Kozłowski.

My name is Kozłowski. Tomasz Kozłowski.

Witam cię bardzo serdecznie Tomku i witamy was.

I warmly greet you, Tomek, and we welcome you all.

Wiesz co?

You know what?

No?

No?

W tym...

In this...

Bondzie z Craigiem, w pierwszym jego bondzie, jak on podszedł tam do kupować to swoje martini,

Bond with Craig, in his first Bond film, when he approached there to buy his martini,

wstrząśnięte, nie zmieszane jakoś tam.

shaken, not stirred somehow.

I ten kelner go zapytał, nie wiem czy pamiętasz taką scenę,

And that waiter asked him, I don't know if you remember such a scene,

wstrząśnięte, nie mieszane. On mówił, a jakie to ma znaczenie?

Shaken, not stirred. He said, and what does it matter?

Tak.

Yes.

Tak, łamali tego bonda i to jest takie...

Yes, they broke that bond and it's so...

No podobno teraz będzie kobietą jednak. Już decyzja podjęta.

Well, supposedly she will be a woman now. A decision has already been made.

No. Einstein też była kobietą.

No. Einstein was also a woman.

No widzisz, proszę.

Well, you see, please.

Kopernik.

Copernicus.

No właśnie, wracając do tradycji.

Exactly, returning to tradition.

O kobietach i mężczyznach rozmawiamy w naszym podcaście, czyli o życiu, o nas samych, o naszych emocjach.

We talk about women and men in our podcast, about life, about ourselves, about our emotions.

I dzisiaj przynajmniej częściowo cofniemy się w czasie, ale nie tylko, no bo trochę o tym, jakie relacje z najbliższymi, czyli z rodzicami, wyglądały czy wyglądają.

And today we will at least partially go back in time, but not only that, because we will talk a bit about what relationships with loved ones, that is, with parents, looked like or look like.

I z dziećmi na przykład w twoim przypadku.

And with the children, for example in your case.

I tak zastanawiałam się, jak bardzo...

And I was wondering how much...

Jak bardzo duży... Rozmawialiśmy o tym trochę przy traumie.

How big... We talked about it a bit in relation to the trauma.

Jak bardzo duży wpływ z perspektywy osoby dorosłej, nieświadomej tego, rodzice mieli na nas.

How much of an impact did our parents have on us from the perspective of an adult who is unaware of it?

Jak bardzo to się odbiło na tym, w jakim momencie życia jesteśmy i jak to życie nasze dziś wygląda.

How much it has affected the moment in life we are in and what our lives look like today.

No ogromny wpływ. Ogromny wpływ mają, dlatego że to są pierwsze osoby, od których jesteśmy zależni.

They have a huge influence. They have a huge influence because they are the first people we are dependent on.

Nam się nie uda, jak wypadniemy z gniazda, to nie przeżyjemy.

We won't succeed; if we fall out of the nest, we won't survive.

Więc ten rodzic musi nas wykarać.

So this parent must punish us.

To jest pierwsza twarz, która się do nas uśmiecha.

This is the first face that smiles at us.

To jest pierwsza osoba, która daje nam bezpieczeństwo.

This is the first person who gives us security.

To jest pierwsza osoba, która nas ochroni.

This is the first person who will protect us.

I pierwsza osoba, która stosuje wobec nas system kar i nagród.

And the first person who applies a system of punishments and rewards towards us.

I zasada kary jest dość prosta.

And the principle of punishment is quite simple.

Musi być wymierzona...

It must be measured...

Natychmiast po przewinieniu musi być wymierzona przez autorytet i musi być adekwatna do przewinienia.

Immediately after the offense, a penalty must be imposed by the authority and must be appropriate to the offense.

I system nagród musi być podobny.

And the reward system must be similar.

Również musi być... Nagroda musi być za wysiłek, a nie tylko za...

It also has to be... The reward must be for effort, not just for...

Osiągnięcie, bo osiągnięcie może być bardzo łatwe.

Achievement, because an achievement can be very easy.

Choć oczywiście możemy się tutaj wgłębiać na przykład...

Though we can certainly delve deeper here, for example...

Jakbyśmy to odnieśli do...

If we were to relate this to...

Do wzmacniania pracy swoich podwładnych, to lepiej ich, na przykład nowych pracowników,

To strengthen the work of their subordinates, it is better to involve them, for example, new employees,

lepiej wzmacniać przy bardzo łatwym zadaniu i wtedy ich poklepać po ramieniu,

it's better to reinforce during very easy tasks and then give them a pat on the shoulder,

niż stać nad nimi, kiedy mają zadanie bardzo trudne, bo to jak bardzo ci zależy na tym, żeby dobrze wypaść,

than to stand over them when they have a very difficult task, because it shows how much you care about performing well.

to ci kotlet wyleci z talerza.

The cutlet will fly off the plate.

I...

I...

I te dwa...

And these two...

Ten system kar i nagród i ta zależność buduje nasze poczucie własnej wartości.

This system of rewards and punishments and this dependence builds our self-esteem.

I teraz poczucie własnej wartości, czy samoocena, może być adekwatna bądź nieadekwatna,

And now self-worth or self-esteem can be either adequate or inadequate,

może być dobra lub słaba i może być chwiejna bądź stabilna.

It can be good or weak and it can be unstable or stable.

I te sześć czynników tam się rekonfiguruje, konfiguruje i chodzi o to, żebyśmy my oczywiście ustalili...

And these six factors are reconfigured there, configured, and the aim is for us to, of course, establish...

Czy spowodowali, żeby dziecko rozumiało, że ona się zmienia i że czasami może się poczuć źle,

Did they make the child understand that she is changing and that sometimes she might feel bad?

jeżeli coś zrobi źle, jeżeli złamie normy, bo...

if they do something wrong, if they break the rules, because...

Bo zarówno dzieci, a potem nastolatki będą naginać normy, będą postępować przeciwko nam.

Because both children and then teenagers will bend the rules and act against us.

Rodzic też musi rozumieć, że na przykład dziewczyna trzynastoletnia czy piętnastoletni chłopak będą postępować przeciwko nim intencjonalnie,

A parent must also understand that, for example, a thirteen-year-old girl or a fifteen-year-old boy will act against them intentionally.

dlatego, że to jest sposób...

because it is a way...

Budowania swojej tożsamości.

Building your identity.

Testowanie takiej granicy, prawda?

Testing such a boundary, right?

Albo przesuwanie tej granicy i sprawdzanie, na ile rodzic w którym momencie zareaguje.

Or moving that boundary and checking how long it takes for a parent to react at any given moment.

Widziałem taką fajną...

I saw such a cool...

Jest taki koleś, który jest bohaterem memów, jest tak obcięty krótko,

There’s this guy who is a meme hero, he has such a short haircut,

widzę, że to jest taki chłopak lat 28, który cały czas siedzi w domu

I see that this is a 28-year-old guy who spends all his time at home.

i jest tak napisane coś tam, że wiesz, wczoraj powiedziałem przy mamie kurde, więc tam jest bohaterem.

And it's written something there, that you know, yesterday I said damn in front of my mom, so there he is a hero.

I oni będą mówić to kurde, dlatego, że w ten sposób muszą przeciwstawić się temu największemu autorytetowi,

And they will say that damn it, because in this way they have to oppose that greatest authority.

który mieli przez ostatnie 12, 13 czy tam 15 lat życia.

which they had for the last 12, 13, or 15 years of life.

I o tym muszą powiedzieć na forum, więc wiesz, jakieś ucieczki z domu albo no niestety narkotyki czy tego typu rzeczy

And they have to talk about it at the forum, so you know, something like running away from home or, unfortunately, drugs or things like that.

bardzo często są robione nie po to, żeby doświadczyć czegoś, ale po to, żeby budować swoją pozycję społeczną w swojej grupie rówieśniczej.

Very often, they are done not to experience something, but to build one's social position within their peer group.

I...

I...

Eee...

Eee...

I nasze zadanie jako rodziców polega na tym, czy w dużej mierze powinno polegać na tym, żebyśmy zbudowali samoocenę dziecka w taki sposób,

And our task as parents should largely consist of building the child's self-esteem in such a way,

żeby nie miało takiej potrzeby, żeby budować, żeby tworzyć tego typu sytuacje, żeby zbudować swoją pozycję społeczną.

so that there is no need to build, to create such situations, to establish one's social position.

Bo to znaczy, że jeżeli muszą zabiegać o to, żeby ją budować, że im zależy na tym, żeby ta pozycja była wyższa, ponieważ mają poczucie, że ona jest niska.

Because it means that if they have to strive to build it, they care about this position being higher because they feel that it is low.

Jak według ciebie bardzo rodzice nas kreują i lepią?

How do you think parents shape and mold us?

I...

I...

Tak sobie pomyślałam, że właśnie mają taką górę plasteliny i gdzieś tam nas lepią i kreują.

I just thought that they have this big mountain of modeling clay and they are molding and creating us somewhere.

No bo to, co powiedziałeś przed chwilą, że oczywiście jak wchodzimy w ten wiek nastoletni, no to głównie pewnie koledzy, koleżanki, środowisko, w którym się obracamy, szkoła wpływa na nas

Well, what you just said, that of course as we enter our teenage years, it’s mainly probably friends, peers, the environment we are in, school that influences us.

i my próbujemy się gdzieś tam do określonej grupy dostosować, a jak bardzo rodzice powodują, że ten charakter wygląda tak, a nie inaczej.

We also try to fit into a specific group somewhere, and how much parents influence the character to look one way or another.

No bo też często się o tym mówi, że...

Well, it's often said that...

Nie wiem, ktoś zachowuje się tak, a nie inaczej i w szkole na przykład, czy w klasie jest to zderzenie tych poglądów tych dzieciaków, tak?

I don't know, someone behaves this way or that way, and at school, for example, in class, there is a clash of those opinions of the kids, right?

I to jest to, co albo on to wyniósł z domu, to, że jest właśnie wulgarny, to, że jest cichy, to, że nie wiem, mówi pis czy coś tam, słyszy to od rodziców, prawda?

And this is what either he brought from home, that he is indeed vulgar, that he is quiet, that I don’t know, he says "pis" or something, he hears that from his parents, right?

I jak bardzo, wracając do tego pytania, rodzice nas kreują i lepią i czy w ogóle mają poczucie tego, że tak bardzo wpływają na nasz charakter i na to, jacy my później będziemy...

And how much, returning to that question, do parents shape and mold us, and do they even have a sense that they influence our character and who we will become later...?

Wiesz co, jakby spojrzeć na to, oczywiście to jest tak, zależy, czy rodzic ma 20 lat, 30 czy 40 i zależy, co sam wyniósł z domu, to jest mnóstwo czynników, które na to wpływają, ale tak bardzo pokrótce, odpowiadając na twoje pytanie, bardzo nas lepią, dlatego że, wiesz, to nawet dziecko nas nie słucha, ale nas słyszy i to nie jest tak, że ty teraz staniesz jako ten rodzic i synu, teraz będę cię nauczał, teraz naśladuj moje zachowanie, ja ci pokażę, jak tam się, nie wiem, jak to wygląda.

You know, if you look at it, of course it depends on whether the parent is 20, 30, or 40 years old and depends on what they themselves brought from home; there are many factors that influence this. But very briefly, answering your question, it really shapes us because, you know, even if a child doesn't listen to us, they hear us, and it's not like you can just stand up as that parent and say, "Son, now I'm going to teach you, now imitate my behavior, I'll show you how it looks, I don't know."

Kopię mu tyką albo coś tam, albo jak postępować w życiu. To nie jest tak, że dziecko cię słucha i obserwuje, dziecko obserwuje, jaki masz stosunek do partnera, partnerki, jak traktujesz rodziców, jak rozmawiasz przez telefon, to dziecko jest kształtowane przez swoje otoczenie cały czas, ten właśnie tak zwany podstawowy błąd atrybucji polega na tym, że my przypisujemy ludziom czynniki ich zachowań, upatrujemy ich tylko i wyłącznie wewnątrz osoby,

I teach him with a stick or something like that, or how to behave in life. It's not like a child listens to you and observes, a child observes how you relate to your partner, how you treat your parents, how you talk on the phone; that child is constantly shaped by their environment. This so-called fundamental attribution error consists of us attributing people's behaviors to factors within the person alone.

ale jest mnóstwo czynników zewnętrznych.

But there are plenty of external factors.

Tak samo kształtuje to dziecko szkoła, kształtuje to dziecko podwórko, to wszystko ma wpływ.

Just as the school shapes the child, the playground shapes the child as well; all of it has an impact.

Dziecko zasysa jak gąbka to wszystko, prawda? Te wszystkie bodźce po prostu.

The child absorbs everything like a sponge, right? All these stimuli, just.

Często jest tak, że na przykład dziecko ma problem w szkole, powiedzmy, dziecko komuś przyłoży, podstawi nogę, podrapie, nie wiem, to wszystko się może zdarzyć, jak mawiał poeta.

It often happens that, for example, a child has a problem at school; let's say, the child strikes someone, trips someone, scratches them, I don't know, all of this can happen, as the poet used to say.

I nauczyciel, nauczycielka wzywa rodzicom i mówi, proszę coś z tym zrobić, ale to ty masz sobie poradzić z tym dzieckiem.

And the teacher calls the parents and says, please do something about this, but it's you who has to deal with this child.

Ja sobie radzę z dzieckiem w domu, ty sobie musisz poradzić z tym dzieckiem w szkole czy w przedszkolu, ale musimy współpracować, bo jest takie powiedzenie,

I can manage with the child at home, you have to manage with that child at school or preschool, but we need to cooperate because there is a saying,

nie wierz we wszystko, co dziecko mówi o przedszkolu, bo ja uwierzę we wszystko, co dziecko mówi o domu.

Don't believe everything the child says about kindergarten, because I will believe everything the child says about home.

I w ten sposób się mogą ci nauczyciele i nauczycielki bronić, ale wiesz, ja na to patrzyłem właśnie w przypadku mojego syna, który moim zdaniem w dużej mierze

And in this way, those teachers can defend themselves, but you know, I looked at it in the case of my son, who in my opinion to a large extent

został ukształtowany przez swojego senseja, który tam przez 10 lat wyszkolił w karate, który akurat jest super człowiekiem i bardzo się cieszę, że tak to się złożyło,

He was shaped by his sensei, who trained him in karate there for 10 years, who happens to be a great person, and I am very glad that it turned out this way.

bo to nie pozostaje bez wpływu. Jeżeli dziecko wychowuje się na podwórku i pali papierosy tak jak ja, się wychowywałem, ja jestem właśnie takim podwórkowym dzieckiem PRL-u

Because it does not remain without influence. If a child grows up in the yard and smokes cigarettes like I did, I am just such a yard child of the Polish People's Republic.

i to cud, że ja żyję, naprawdę. To, co my robiliśmy na tym podwórku, to jest, dwie trzecie tych moich kolegów nie żyje, naprawdę.

It's a miracle that I am alive, really. What we did in that yard, well, two-thirds of my friends are no longer alive, truly.

Ale wiesz co, ja myślę, że zresztą to funkcjonuje gdzieś tam w przestrzeni tak trochę żartobliwie memów nawet, prawda, że są takie w internecie, w sieci takie wyliczanki właśnie, nie wiem,

But you know what, I think that it actually functions out there in the space almost humorously like memes, right, that there are such things on the internet, in the network, such calculations, I don’t know,

ludzi w naszym wieku, którzy mówią, że my jak byliśmy dziećmi, to robiliśmy to, to, to, to, to, to i to, a dzisiaj dzieciak generalnie siedzi przed komputerem albo z telefonem w ręku

People our age who say that when we were kids, we did this, this, this, this, this, and this, while today a kid generally sits in front of a computer or has a phone in their hand.

i do tego się sprowadza jego życie. A jak my przetrwaliśmy, robiąc te wszystkie rzeczy, które robiliśmy.

And that sums up his life. And how we survived, doing all the things we did.

Tak, tak.

Yes, yes.

Prowadząc raki, ziemię i tak dalej, wiesz, i nie wiem...

While leading the crampons, the earth and so on, you know, and I don't know...

Łażąc po drzewach, dachach, w ogóle gdzieś, no co tam na kiju się dzieje.

Climbing trees, roofs, just somewhere, what's happening on the stick.

W tym budynku, kto szybciej będzie biegł na parapecie na dachu, na ośmiopiętrze, po prostu, wiesz, albo na przykład jak się jeździło jakimiś smisonami i motorynkami, to zaciągało się normalnie benzyny do ust i wtedy po prostu przelewało się z butelki do jakiegoś zbiornika

In this building, whoever runs faster on the roof parapet on the eighth floor, you know, or for example, when you used to ride little scooters and mopeds, you would normally sip gasoline into your mouth and then just pour it from a bottle into some tank.

i nie leciało się wtedy na pogodę.

And you didn't fly for the weather back then.

Gotowie od razu i też te VN24 i wszystkie stacje nie były natomiast na miejscu, bo dziecko umiera, bo się napiło benzyny.

They were ready right away and also the VN24 and all the stations were not on site because the child is dying from drinking gasoline.

No ale wiesz, jakie alergie, jakie kleszcze, tego typu rzeczy w ogóle. Człowiek ganiał, siedział w tej trawie, siano, nie siano, nic się nie działo jakaś.

Well, you know, what allergies, what ticks, that kind of stuff at all. A person was running around, sitting in that grass, hay or not, nothing was happening at all.

Tak, nie mieliśmy ADHD, byliśmy zwykłymi łobuzami po prostu i analogowo zabijaliśmy mrówki kijem.

Yes, we didn't have ADHD, we were just ordinary little rascals and we killed ants with a stick in an analog way.

Tak jest.

That's right.

No tak, ale to jest...

Well, but this is...

Wiesz, to podwórko nas kształtowało...

You know, that backyard shaped us...

Żeby było jasne, ja nie chcę powiedzieć, że dzisiejsza młodzież, czy dzisiejsze dzieci są inne, bo chowują się w innym środowisku.

To be clear, I don't want to say that today's youth or today's children are different because they are raised in a different environment.

Dla nas było istotne to, żebyśmy byli na podwórku, bo nie mieliśmy innych możliwości.

It was important for us to be in the backyard because we had no other options.

Gdybyśmy mieli komputery, to byśmy siedzieli przy tych komputerach.

If we had computers, we would be sitting at those computers.

Myśmy mieli komputer taki Atari, ja sobie złamałem palca, specjalnie złamałem sobie palca, żeby siedzieć w tym komputerze.

We had a computer like Atari, I broke my finger, I intentionally broke my finger to sit at that computer.

Ja sobie złamałem palca, specjalnie złamałem sobie palca, żeby siedzieć w tym komputerze.

I broke my finger on purpose so I could sit at this computer.

Ja to zrobiłem po modlami, żeby siedzieć w domu, żeby nie chodzić na praktyki do szkoły.

I did it by praying to stay at home, so I wouldn't have to go to school for practice.

Tylko żeby mieć te dwa dni w domu i grać na tym komputerze.

Just to have those two days at home and play on that computer.

Jakieś tam... nie pamiętam jak to się nazywało.

Something like... I don't remember what it was called.

No ale, ale to było ważne.

But, but that was important.

My się nie załopaliśmy na te trudności.

We didn't get discouraged by these difficulties.

Mój Adam bardzo dużo grał.

My Adam played a lot.

Myśmy mieli proste zasady.

We had simple rules.

Jeżeli są spełnione pewne warunki, to możesz sobie pograć.

If certain conditions are met, you can play.

W tygodniu nie grał, w weekend grał.

He didn't play during the week, he played on the weekend.

Myślę, że grał o wiele więcej.

I think he played much more.

niż przeciętnie i o wiele więcej niż psychologowie zalecają,

than average and much more than psychologists recommend,

ale tak trochę, albo nie trochę, w dużej mierze posługiwaliśmy się intuicją.

But in a way, or not a little, we largely relied on intuition.

To chyba większość rodziców tak robi, prawda?

I guess that's how most parents do it, right?

Dawaliśmy mu to, co potrzebował, a on po prostu spełniał pewne kryteria,

We gave him what he needed, and he simply met certain criteria.

które musiał spełnić, bo też musieliśmy, to nie jest tak, że on się wychowywał

which he had to fulfill, because we had to as well, it's not like he was raised

bezstresowo, ponieważ bezstresowe wychowanie, które weszło tam w latach,

stress-free, because the stress-free upbringing that came in there during the years,

na przełomie lat 60-tych, 70-tych, kiedy była rewolucja kwiatowa w Stanach,

at the turn of the 60s and 70s, when the flower revolution was happening in the States,

wyprodukowało potem najwięcej samobójców w wieku tam 30 lat, właśnie tych około

it then produced the most suicides among people around the age of 30, precisely those around that age.

roku 2000, to było bardzo dużo wtedy samobójstw i dzieci muszą znać granice,

In the year 2000, there were a lot of suicides, and children need to know their limits.

ponieważ człowiek, który nie zna granic, nigdy nie będzie kandydatem do swobody.

Because a person who does not know boundaries will never be a candidate for freedom.

Musisz przestrzegać pewnych praw, jak konstytucja, czy normy, które ustalamy.

You must adhere to certain laws, such as the constitution, or the norms that we establish.

Ale takie normy od tych najmniejszych właśnie obowiązujących na podwórku.

But such norms from the very smallest ones that apply in the yard.

Poprzez te obowiązujące w domu, w szkole i tak dalej, prawda?

Through these rules that apply at home, at school, and so on, right?

Wszędzie są jakieś.

There are some everywhere.

Tak, one działają wszędzie, nie wchodzisz na moje terytorium.

Yes, they operate everywhere, you are not entering my territory.

Tak samo jak zwierzęta nie są raczej złośliwe.

Just like animals are not usually malicious.

Wiesz, zaatakują cię, jeżeli potrzebują, jeżeli umierają z głodu,

You know, they will attack you if they need to, if they are dying of hunger.

jeżeli jest zagrożony ich dom, ich potomstwo.

if their home, their offspring are threatened.

I my też musimy funkcjonować w świecie opartym głównie o prawo rzymskie,

And we also have to function in a world primarily based on Roman law,

no ale tak.

Well, yes.

Tak to powstaje, no demokracja nie jest doskonała,

That's how it comes about, well, democracy is not perfect.

ale jest najlepsza z możliwych systemów, które mamy.

but it is the best of the possible systems we have.

I ten szacunek dla mniejszości, dla słabszych i takie,

And this respect for minorities, for the weaker ones, and so on,

wiesz, taki socjalistyczny model jest piękny w założeniu,

You know, such a socialist model is beautiful in theory,

tylko ma jedną słabość, no człowieka, nie w tym wszystkim.

He only has one weakness, well, a person, not in all of this.

Ale wiesz, tak wracając do tej przeszłości i do tego dzieciństwa,

But you know, going back to that past and to that childhood,

to tak sobie myślę, że mam wrażenie, że my w tym wszystkim też byliśmy,

I'm thinking that I have the impression that we were also part of all this.

może się mylę, bardziej tacy jako dzieciaki wyrozumiali i tolerancyjni, popatrz.

Maybe I'm wrong, but as kids, they were more understanding and tolerant, look.

I to, że dzieci potrafią sobie nawzajem robić gigantyczną krzywdę,

And that children are capable of causing each other enormous harm,

za pomocą sieci oczywiście, no bo hejt się leje głównie tam,

of course with the help of the internet, because hate mostly flows there,

bo najprościej anonimowym krytykować kogoś,

because it's easiest to criticize someone anonymously,

ale to, co się dzieje a propos samobójstw dzisiaj wśród dzieciaków młodych,

but what is happening regarding suicides today among young kids,

wśród dzieciaków i młodych ludzi w ogóle,

among kids and young people in general,

no to jest efekt, no też tego, jakie relacje między nimi są,

Well, this is the effect, also of what kind of relationships there are between them.

że my się na tym podwórku nie pokłóciliśmy,

that we didn't argue in this yard,

ja miałam jakąś koleżankę, przez którą nieraz płakałam,

I had a friend who sometimes made me cry.

ona też, mamy chodziły do siebie, żeby rozwikłać konflikt,

She also, we used to go to each other to resolve the conflict,

były półdzielnicy zaangażowane i tak dalej, i tak dalej,

the former half-districts were engaged and so on, and so forth,

ale gdzieś tam na tym podwórku,

but somewhere out there in that yard,

która była i my byliśmy, mam wrażenie, bardziej tolerancyjni dla siebie wszyscy,

which was, and we were, I have the impression, more tolerant of each other, everyone.

że akceptowaliśmy się wszyscy, niezależnie od tego, kto jak wyglądał,

that we all accepted each other, regardless of how anyone looked,

nie wiem, czy jakie miał może poglądy czy coś

I don't know if he had any views or something.

i to wszystko jakoś tak fajnie hulało.

And everything was working out nicely like that.

Wiesz, ja mam wrażenie, że my wtedy wszyscy żyliśmy w jakiejś biedzie takiej.

You know, I have the impression that we were all living in some kind of poverty back then.

No tak, było prosto i skromnie.

Yes, it was simple and modest.

Tak, i większą stanowiłaś wartość swoją osobą

Yes, and your presence added greater value.

i tym, na ile możesz być charyzmatyczną osobą,

and to the extent that you can be a charismatic person,

przyciągnąć innych jakimiś cechami charakteru czy czymś takim,

to attract others with certain personality traits or something like that,

a nie tym, że masz lepszy komputer albo lepszy zasięg w telefonie,

not by having a better computer or better phone coverage,

więcej gigabajtów i tak dalej, i tak dalej.

more gigabytes and so on, and so on.

I my mieliśmy mniej narzędzi do tego, żeby się różnicować,

We had fewer tools to differentiate ourselves.

więc bardziej byliśmy humanistyczni w tym wszystkim.

So we were more humanistic in all of this.

Dzisiaj, i myślę, że jeszcze jedną rzeczą,

Today, and I think that one more thing,

jeżeli chodzi o relacje pomiędzy młodymi ludźmi,

when it comes to relationships between young people,

to jest to, że ta krytyka w internecie

this is that the criticism on the internet

i to, że można doprowadzić człowieka do samobójstwa,

and that one can drive a person to suicide,

ujawniając na przykład tak, jak zrobiła to telewizja publiczna,

revealing, for example, as public television did,

ujawniając nazwisko ofiary pedofilii,

revealing the name of the child abuse victim,

to jest moment, kiedy rozpoczynasz ten dramat jednym takim wpisem

This is the moment when you start this drama with such an entry.

i człowiek wpisując treść w komputerze widzi ekran,

and the person typing content on the computer sees the screen,

nie widzi tego, jak można skrzywdzić tę drugą osobę,

doesn't see how one can hurt the other person,

a może to być akurat ta kropla, która te czary przechyli.

And maybe it could be that drop that tips the scales of this magic.

Ja myślę, że my mało te dzieci dzisiaj socjalizujemy.

I think that we socialize these children very little today.

Nie dajemy im szansy na to, żeby popełniły błędy w interakcji.

We don't give them a chance to make mistakes in interaction.

My nie mogliśmy kogoś w ten sposób opluć,

We couldn't spit at someone in that way.

żeby zrobić to w internecie i wpuścić jakiś filmik.

to do it online and upload some video.

Nie mieliśmy takich narzędzi.

We didn't have such tools.

Jak coś musieliśmy stanąć naprzeciwko tej osoby i jej to powiedzieć.

If we had to, we had to stand in front of that person and say it to them.

Trzeba było to powiedzieć.

It had to be said.

Wykrzyczeć, cokolwiek.

Shout out anything.

Nie mieliśmy dostępności do broni, jak w Stanach.

We did not have access to weapons like in the States.

Jak ja...

How I...

Dzisiaj w połowie marca jest chyba ponad 300 osób już zabitych w tym roku.

Today, in mid-March, there are probably over 300 people already killed this year.

To jest straszne.

This is terrible.

Oczywiście możemy statystycznie do tego podchodzić,

Of course, we can approach this statistically.

bo tam jest 331 milionów ludzi i tak dalej, i tak dalej.

because there are 331 million people there, and so on, and so forth.

Ale to jest...

But it is...

Dostępność tych narzędzi...

The availability of these tools...

Broń może bronić, może zabijać.

A weapon can defend, it can kill.

I dostępność tych narzędzi jest...

And the availability of these tools is...

Myślę, że w ten sposób może to różnicować.

I think that this way it can differentiate.

Natomiast...

On the other hand...

Patrząc na to z drugiej strony, to nie można ich różnicować.

Looking at it from the other side, one cannot differentiate between them.

Ponieważ to są...

Because these are...

To jest inne pokolenie.

This is a different generation.

Wychowane w innym świecie, w innych narzędziach.

Raised in a different world, with different tools.

Poza tym, wiesz, to też część ludzi mówi.

Besides that, you know, that's also what some people say.

To nie broń strzela, to człowiek strzela.

It's not the gun that shoots, it's the person who shoots.

Tak?

Yes?

Więc to jest broń.

So this is a weapon.

To tak samo, nie wiem, ten długopis może być bronią w mojej ręce

It's the same, I don't know, that pen could be a weapon in my hand.

i mogę coś z tym zrobić.

And I can do something about it.

No więc to...

So, it's...

Pewnie chodzi też o to właśnie, że te dzieciaki,

It's probably also about the fact that these kids,

bo to też bardzo dużo młodych ludzi po prostu zaczyna strzelać.

because there are also a lot of young people who just start shooting.

W szkole i tak dalej.

In school and so on.

Coś doprowadziło do tego momentu, w którym one są.

Something has led to the moment they are in.

Jakaś frustracja właśnie, jakiś hejt.

Some frustration right now, some hate.

No, że to też tam chyba systemowo bardziej by trzeba rozwiązać,

No, it seems like this also needs to be addressed more systematically.

żeby nad tym zapanować.

to gain control over it.

Wiesz, ja na przykład patrzę na ludzi, którzy mnie nie lubią.

You know, for example, I look at people who don't like me.

Wiesz, którzy mi tam...

You know who over there...

Też jest parę takich osób, które mnie skrzywdziły

There are also a few people who have hurt me.

i w dalszym ciągu próbują to zrobić.

and they are still trying to do it.

I żal mi jest tych ludzi.

And I feel sorry for those people.

Bo tak naprawdę, jeżeli jest w tobie...

Because, in reality, if there is in you...

Jeżeli chcesz skrzywdzić drugiego człowieka,

If you want to hurt another person,

to znaczy, że jest w tobie gniew.

It means that there is anger in you.

Że jest w tobie emocja, którą trzeba rozładować poprzez krzywdę na przykład.

That there is an emotion in you that needs to be discharged through harm, for example.

Bo znajdujesz sobie jakąś osobę

Because you find some person for yourself.

i widzisz, że ta osoba, upatrujesz w niej przyczynę swojej porażki.

And you see that this person, you perceive her as the reason for your failure.

Twoja porażka, nawet w relacji z drugą osobą, jest twoją porażką.

Your failure, even in a relationship with another person, is your failure.

Jeżeli...

If...

Wiesz, jest takie powiedzenie, że mąż mnie zdominował.

You know, there is a saying that my husband has dominated me.

W pewnym momencie pozwoliłaś mu na dominację.

At one point, you allowed him to dominate.

Jeżeli ktoś mnie pobił, to znaczy, że mógł mnie ktoś napaść,

If someone beat me up, it means that someone could have attacked me.

ale ja się też mogłem znaleźć w trudnej sytuacji.

But I could have also found myself in a difficult situation.

Są oczywiście sytuacje, których nie przewidzimy

There are obviously situations that we cannot foresee.

i ta krzywda nam się dzieje, bo akurat nawinęliśmy się komuś pod rękę.

And this injustice is happening to us because we happened to come across someone at the wrong time.

Ale jeżeli czujemy, że jest źle w związku,

But if we feel that something is wrong in the relationship,

to może warto nie wchodzić głębiej.

Maybe it's worth not going deeper.

Może warto nie budować tej relacji w taki sposób,

Maybe it's worth not building this relationship in such a way,

żeby tam zaraz zakładać obrączkę i nie wiadomo, co z tym robić.

To put on a ring right away and not know what to do with it.

Wiesz, ja myślę, że my w dużej mierze...

You know, I think that we, to a large extent...

Błędem, który popełniamy również w rodzicielstwie,

A mistake that we also make in parenting,

jest nie posługiwanie się intuicją

It is not utilizing intuition.

i niestety nie posługiwanie się szacunkiem w stosunku do samych siebie.

and unfortunately not treating ourselves with respect.

Bo jeżeli zaczynasz od szacunku do samego siebie, do samej siebie,

Because if you start with respect for yourself, for yourself,

to będziesz szanować też otoczenie.

You will also respect your surroundings.

I będziesz rozumieć, że to jest czujaś trudność.

And you will understand that this is a somewhat difficult situation.

Nie będziesz się bić z tym.

You won't fight with this.

Ja pamiętam, jak Bartoszewski...

I remember how Bartoszewski...

Była taka historia.

There was such a story.

Nie pamiętam, ale chyba Milczanowski był taki minister.

I don't remember, but I think Milczanowski was a minister like that.

A on powiedział, że każdy wcześniejszy minister spraw zagranicznych

And he said that every previous minister of foreign affairs

to był agent sowiecki.

It was a Soviet agent.

No i tam ci ministrowie wszyscy byli, podnieśli jakiś raban

Well, all the ministers were there, they raised some kind of commotion.

i chcieli tam go podawać do sądu.

And they wanted to take him to court there.

Jedyny Cimoszewicz powiedział, że jego to nie obchodzi.

The only Cimoszewicz said that he does not care about it.

A jak zapytali Bartoszewskiego, to on powiedział...

And when they asked Bartoszewski, he said...

Tak się zamyślił i mówił,

He got lost in thought and said,

czy ja mam się gniewać na pijaka, który mnie obrzygał w tramwaju?

Should I be angry at the drunk who threw up on me in the tram?

No bo to trochę tak jest.

Well, it is a bit like that.

Człowiek jest upojony tym gniewem, nienawiścią.

A person is intoxicated with this anger, hatred.

I najgorsze jest to, że...

And the worst part is that...

Ale wiesz, często się mówi, że trzeba,

But you know, it's often said that one must,

że odpowiadaj tym językiem, którym oni operują,

that you respond in the language they operate in,

bo inaczej to do nich nie dotrze.

because otherwise it won’t reach them.

W stosunku do dziecka...

In relation to the child...

Możemy się teraz odnosić do konfliktów pomiędzy nami,

We can now refer to the conflicts between us,

jak ktoś nam dokucza,

if someone is bothering us,

ale w stosunku do dziecka masz się dostosować do języka i rozumienia,

But in relation to the child, you should adapt to their language and understanding,

czy poziomu rozumienia, jakim posługuje się ten mały człowiek.

or the level of understanding that this little person uses.

Dzisiaj rozmawialiśmy o skokach spadochronowych,

Today we talked about skydiving,

że ktoś, kto zaczyna jako początkujący skoczek,

that someone who starts as a novice jumper,

na przykład ma drugi czy trzeci skok

for example, he has a second or third jump

i przewrócił się przy lądowaniu i mówi,

and he fell over while landing and says,

ale zwaliłem ten skok, to straszne i są załamani.

But I messed up that jump, it's awful and they are devastated.

A co zaczynają?

What are they starting?

Jeszcze w ogóle najwięcej wypadków jest między 300-400 skoków,

Most accidents actually occur between 300-400 jumps.

kiedy człowiek zaczyna się czuć już dobrze

When does a person start to feel good?

i to są tam odpowiednie rodzaje wypadków.

And those are the appropriate types of accidents.

Ich jest mało generalnie, bo to jest bardzo bezpieczny sport,

There are not many of them in general, because it is a very safe sport.

ale nie można wymagać od człowieka, który ma trzy skoki,

"but one cannot expect from a person who has three jumps,"

instruktor nie może od niego wymagać, że on idealnie wyląduje,

the instructor cannot expect him to land perfectly,

że on nie popełnił błędu. Na tym to polega.

that he did not make a mistake. That's what it's about.

I teraz my, jako rodzice, nie możemy stawiać za wysoki skok,

And now we, as parents, cannot set the bar too high,

nie możemy stawiać za wysokich wymagań dzieciom.

We cannot set too high demands on children.

Nie możemy też za nich tego zrobić. Instruktor nie wyląduje za tego człowieka.

We also can't do this for them. The instructor won't land for that person.

Nie możemy tworzyć silosów na przykład rodzice i dzieci, albo rodzice i dziecko.

We cannot create silos, for example between parents and children, or between parents and a child.

My przez ciebie musimy dużo pracować, my przez ciebie mamy kłopoty,

We have to work a lot because of you, we have troubles because of you.

my musimy chodzić do szkoły i się tłumaczyć za twoje zachowanie.

We have to go to school and explain your behavior.

Owszem, to zachowanie w szkole i to, że dziecko się źle zachowuje w szkole

Yes, it is the behavior in school and the fact that the child is behaving badly in school.

i na przykład bije innych, może wynikać z...

For example, hitting others may result from...

Pewno należy szukać czegoś w domu, bo to się przenosi.

You should probably look for something in the house, because it transfers.

Ale również ze szkoły dziecko może przenosić coś do domu,

But a child can also bring something home from school,

bo szkoła też w pewnym momencie staje się bardzo ważna dla dziecka,

because school also becomes very important for a child at a certain point,

bez względu na to, czy się uczy tam, czy nie.

regardless of whether he is studying there or not.

I niestety system oceny, jaki jest w szkole, czyli to, że wiesz,

And unfortunately, the grading system that exists in school, that is, you know,

możesz dostać jedynkę albo szóstkę, powoduje, że uczysz się dla ocen.

You can get a one or a six, it makes you study for grades.

Nie uczysz się dla zdobywania wiedzy. Uczysz się dla ocen.

You don't learn to acquire knowledge. You learn for grades.

Nie chcemy, żeby dziecko miało piątki, bo ono jest wtedy świetne,

We don't want the child to get fives because then it is great.

ale to dziecko przeżywa katusze, ucząc się tych piątek.

But that child is going through agony learning those fives.

Na przykład. Ale tu my jesteśmy, znowu użyję tego sformułowania,

For example. But here we are, I'll use that phrasing again,

skazani według ciebie na powielanie tych zachowań rodziców i tych błędów rodziców,

condemned, in your opinion, to repeat the behaviors and mistakes of their parents,

bo jak ja patrzę na siebie, to chwilami mam wrażenie, że jestem kopią swojej mamy

Because when I look at myself, I sometimes feel like I am a copy of my mother.

w pewnych zachowaniach, w relacjach, w związku.

in certain behaviors, in relationships, in a partnership.

Coś, co mi przeszkadzało, jak byłam dzieciakiem czy nastolatką.

Something that bothered me when I was a kid or a teenager.

I dzisiaj robię dokładnie to samo. Czy tak musi być zawsze?

And today I'm doing exactly the same thing. Does it always have to be like this?

Wiesz co, nie, nie zawsze tak musi być, ale nie zawsze to musi być złe.

You know what, no, it doesn't always have to be that way, but it doesn't always have to be bad.

Oczywiście, oczywiście, że tak.

Of course, of course, yes.

To jest pierwsza kobieta, którą oglądałaś i widziałaś jej zachowania w stosunku do mężczyzny.

This is the first woman you watched and saw her behavior towards a man.

Może potem w wyniku na przykład konfliktu z matką, te zachowania przestają ci się podobać

Maybe later, as a result of, for example, a conflict with your mother, you might stop liking these behaviors.

nie dlatego, że są złe, tylko dlatego, że są zachowaniami twojej matki.

not because they are bad, but because they are your mother's behaviors.

Bardzo często tak, nigdy nie będę taka jak moja matka.

Very often yes, I will never be like my mother.

Potem wszystko jest dokładnie tak samo. Uciekasz od tego wzorca, a potem go powielasz.

Then everything is exactly the same. You run away from that pattern, and then you replicate it.

I ja myślę, że warto się zastanowić, czy na przykład ten sposób zachowania, mówienia, gestykulacji,

I also think it's worth considering whether, for example, this way of behaving, speaking, gesturing,

czy to jest takie złe. Czy sam sposób, w jaki się wysławiasz, na przykład jest zły,

Is it really that bad? Is the way you express yourself, for example, bad?

ale czy sposób, w jaki traktujesz mężczyznę, albo jak go, nie wiem, powiedzmy upokarzasz,

but the way you treat a man, or how you, I don't know, let's say humiliate him,

albo nim sterujesz, albo dajesz się sterować mężczyźnie,

either you take control, or you let a man take control of you,

bo taki wzorzec obejrzałaś też w swoim domu rodzinnym, no to to jest złe.

Because you saw such a model in your family home, well, that's bad.

Czujesz się źle, czujesz się niesprawiedliwie, to warto coś z tym zrobić.

If you feel bad, if you feel unjustly treated, it’s worth doing something about it.

Problem polega na tym, albo inaczej, ten problem się buduje w momencie, kiedy ta dziurka w zębie jest bardzo malutka

The problem is that, or rather, this problem arises when the cavity in the tooth is very small.

i nic z tym nie zrobisz, będzie dobrze.

And you won't do anything about it, it will be fine.

Nie, on po prostu ma ciężką pracę i już, no bo tak, bo ma stresującą pracę, no to przychodzi.

No, he just has a tough job, that's all, because he has a stressful job, so he comes.

I aż w końcu przyłoży, nie.

And in the end, it will finally hit, no.

Nie, on tak uderzył, ale ostatecznie to on jest bardzo dobry.

No, he hit like that, but ultimately he is very good.

Tak i tkwiemy później, o czym rozmawialiśmy w takich dziwnych relacjach.

Yes, and we remain later, discussing what we talked about in such strange relationships.

Czy my powinniśmy tak w kontekście właśnie trochę tej przeszłości wracać i zastanawiać się nad tym,

Should we, in the context of a bit of this past, go back and reflect on it?

jaka relacja łączyła nas z naszymi rodzicami, czy my jako dzieci robiliśmy coś dobrze albo źle,

What kind of relationship connected us with our parents, did we as children do something right or wrong?

bo też miałam takie momenty w życiu, łapałam się na tym, że żałuję, do tej pory mnie czasami dopadają,

because I've also had moments in my life when I caught myself regretting, and sometimes those feelings still catch me.

że żałuję, że czegoś nie zrobiłam inaczej, że nie zachowałam się wobec rodziców,

that I regret that I didn't do something differently, that I didn't behave towards my parents,

że nie robię rodziców inaczej, że mogłam coś im powiedzieć albo coś za dużo im powiedziałam i tak dalej, i tak dalej.

that I don't treat my parents differently, that I could have said something to them or that I said too much and so on, and so on.

Jest sens w ogóle do tego wracać i to, mówiąc kolokwialnie, rozkminiać i analizować?

Is there any point in going back to this at all and, to put it colloquially, figuring it out and analyzing it?

No bo to też ja widzę, że to tak emocjonalnie strasznie, strasznie jest takie męczące po prostu.

Because I can also see that it's just so emotionally overwhelming, it's just incredibly exhausting.

Nie, nie ma sensu. Nie ma sensu. Ja sądzę, że nie ma sensu, bo uważam, że powinniśmy robić wszystko, żeby się uwolnić od przeszłości.

No, it doesn't make sense. It doesn't make sense. I think it doesn't make sense because I believe we should do everything to free ourselves from the past.

Owszem, można zrozumieć jaka była dynamika tego wszystkiego, jaki był mechanizm, dlaczego ten ktoś się tak zachował,

Indeed, one can understand what the dynamics of all this were, what the mechanism was, why that person acted the way they did.

ale jeżeli będziesz potem dalej drążyć i drążyć i drążyć i drążyć, to nie rozkopiesz tego,

but if you keep digging and digging and digging and digging, you won't uncover it.

dlatego że na przykład toksyczne zasady w związkach mogą się ciągnąć czy w rodzinie mogą się ciągnąć przez 7 pokoleń.

Because, for example, toxic patterns in relationships can persist or in families can carry on for 7 generations.

To może być rzecz, która się wydarzyła 200 lat temu, a ona wpływa dzisiaj na ciebie.

It could be something that happened 200 years ago, and it affects you today.

Wiesz, my jesteśmy pokoleniem,

You know, we are a generation,

których rodzice byli wychowani przez ludzi, którzy byli na II wojnie światowej, wiesz, którym strzelano nad głową.

whose parents were raised by people who were in World War II, you know, who were shot at overhead.

Moja ciotka, która jest starszą siostrą mojego taty, jak byliśmy tam w tym miejscu, gdzie oni się urodzili, ona opowiadała, wiesz,

My aunt, who is my dad's older sister, when we were there in the place where they were born, she was telling, you know,

myśmy szli do szkoły, tu leżał trup, tam leżał trup i tam leżał trup, nie?

We were walking to school, there was a corpse lying here, there was a corpse lying there, and there was a corpse lying over there, right?

I to jest takie, no takie były czasy, to był ich świat, nie? Ale to się oczywiście potem odkłada, nie?

And it is like that, well, those were the times, it was their world, right? But of course, that leaves a mark later, right?

Potem była komuna, gdzie alkohol był przecież, wiesz, no.

Then there was communism, where alcohol was, you know, well.

Rosja, chyba Litwa i Węgry to są kraje, gdzie się spożywa najwięcej alkoholu i z najwięcej problemów z alkoholizmem.

Russia, probably Lithuania and Hungary are the countries where the most alcohol is consumed and where there are the most problems with alcoholism.

I to są pozostałości jeszcze po tamtych czasach.

And these are the remnants from those times.

I nie uciekniemy też od tego.

And we won't escape from this either.

Wiesz, ja pamiętam kiedyś rozmawiałem z taką panią, koło siedemdziesiątki chyba, która miała straszny konflikt ze swoją matką 95-letnią chyba wtedy.

You know, I remember once I was talking to this lady, around seventy, who had a terrible conflict with her mother, who was probably 95 at the time.

I ona wiedziała, że zbliża się koniec tej relacji.

And she knew that the end of this relationship was approaching.

No i poprosiła mnie o pomoc, bo ona też, ona w ogóle myślała o jakimś mediacjach albo o jakiejś terapii.

And she asked me for help because she was also thinking about some mediation or therapy.

I my rozmawialiśmy na temat tego, przez co przeszła ta kobieta, przez co przeszła ta jej matka, właśnie w kontekście wojny, potem odbudowy Warszawy, budowania tego wszystkiego itd. itd.

And we talked about what this woman went through, what her mother went through, specifically in the context of the war, then the rebuilding of Warsaw, building all of this, etc. etc.

I ona potem do mnie zadzwoniła, że ona już nie potrzebuje się ze mną spotkać, że ona to zrozumiała i po prostu czuje się wolna.

And then she called me, saying that she no longer needs to meet with me, that she understands it now and just feels free.

Dlatego, że zrozumiała też, że ten nasz rodzic nie miał wyboru. Nawet jeżeli był zły i intencjonalnie nas krzywdził, to też nie miał wyborów.

Because she also understood that our parent had no choice. Even if he was angry and intentionally hurt us, he also had no choices.

Ja nie usprawiedliwiam tych ludzi. Chodzi mi tylko o to, że oni albo sami byli skrzywdzeni, albo są chorzy, albo mają zaburzenia preferencji jakichś seksualnych,

I do not excuse these people. I'm only saying that they were either hurt themselves, or they are sick, or they have some sexual preference disorders.

jak inne trudności, czy choroby psychiczne, że po prostu nas krzywdzą.

Like other difficulties, such as mental illnesses, they simply harm us.

I uważam, że oczywiście przestępcy, zwyrodnialcy itd. powinni ponosić konsekwencje swoich czynów i powinni być karani, bo tak jest prawo.

And I believe that, of course, criminals, degenerates, etc. should face consequences for their actions and should be punished, because that is the law.

I funkcja kary nie tylko chodzi o ukaranie sprawcy, ale też ma pokazać innym, że jeżeli będziesz robić to, to według systemu, w którym my żyjemy będziesz ukarany, będziesz siedział w więzieniu,

The function of punishment is not only about punishing the offender, but also about showing others that if you do this, according to the system in which we live, you will be punished, and you will go to prison.

albo coś tam się stanie. I myślę sobie, że w takim kontekście, o którym powiedziałaś, że przenosimy zachowania, czegoś nie powiedzieliśmy,

or something will happen. And I think to myself that in such a context as you mentioned, we transfer behaviors, we did not say something,

albo mogliśmy zadzwonić, albo po prostu się wtedy odezwać, ja myślę, że zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy.

Either we could have called, or we could have just reached out at that time; I think we did everything we could.

Albo wtedy tak oceniliśmy tę sytuację. Wtedy chciałaś tak. Mogłam nie sprzedawać tego mieszkania, mogłam mieć lepszą pracę, mogłam powiedzieć to koleżance,

Or maybe that’s how we assessed the situation back then. You wanted it that way. I could have not sold that apartment, I could have had a better job, I could have told that to my friend.

albo tamto, ponieważ oceniamy daną sytuację z zupełnie innej perspektywy. Oceniamy ją, wiesz no, masz lat trzydzieści,

or that, because we assess a given situation from a completely different perspective. We evaluate it, you know, you are thirty years old,

myślisz popełniłem błąd, jak miałem lat siedemnaście. Wtedy nie miałaś trzydziestu lat, tylko miałaś siedemnaście i miałaś inny pomysł na życie.

You think I made a mistake when I was seventeen. At that time, you weren't thirty, you were seventeen and had a different idea of life.

Ja sobie myślę, że to wracanie do przeszłości powinno być chwilą taką. To się wtedy wydarzyło odcięte.

I think that going back to the past should be a moment like that. It happened then, cut off.

Odcinam się od tego, tego już nie ma. I nie chcę, żeby dzisiejszy dzień i dzisiejsza chwila, która jest tylko jedna, już nigdy się nie powtórzy.

I cut myself off from that, it is no longer there. And I don't want today and this moment, which is unique and will never repeat itself, to be affected by it.

Żeby była... I żeby kolejna chwila, która jest obok niej i kolejna chwila, która jest obok niej, żeby była rujnowana przez coś, czego już nie ma.

So that it is... And so that the next moment, which is next to it, and the next moment, which is next to it, is ruined by something that is no longer there.

Bo jest rujnowana. I to wybaczenie rodzicom jest... To nie jest takie proste, bo czujesz na przykład żal do rodziców, że zbudowali w tobie poczucie winy, gniew, cokolwiek.

Because it is ruined. And that forgiveness of parents is... It’s not that simple, because you feel, for example, resentment towards your parents for instilling in you a sense of guilt, anger, whatever.

Bo wielu ludzi to czuje i upatruje tego wroga na zewnątrz, ale tak naprawdę emocja jest w tobie.

Because many people feel this and see the enemy outside, but in reality, the emotion is within you.

I jeżeli nie odpuścisz temu człowiekowi, to dalej będziesz się z tym człowiekiem męczyć. Męczysz się z konstruktem, który nie istnieje.

And if you don't let go of this person, you will continue to struggle with them. You are struggling with a construct that does not exist.

I nie chodzi mi o rodzica, który żyje bądź nie żyje, tylko męczysz się z sytuacją, która już nie istnieje, która była piętnaście lat temu.

And I'm not talking about a parent who is alive or not alive, you're just struggling with a situation that no longer exists, one that happened fifteen years ago.

I w której podjęłaś decyzję, bądź rodzic podjął decyzję taką, jaką podjął.

And when you made the decision, or the parent made the decision that they made.

Czy podjął pod wpływem emocji, czy podjął pod wpływem braku intelektualnych możliwości do tego, żeby ocenić tę sytuację w taki, a nie inny sposób.

Did he act under the influence of emotions, or did he act due to a lack of intellectual capacity to assess the situation in this way or that?

Ile razy się wstydziliśmy za siebie. Kto to pamięta, że się skompromitowaliśmy, albo coś głupiego powiedzieliśmy, albo się wywaliliśmy gdzieś po pijaku na forum. Kto to pamięta?

How many times have we felt ashamed of ourselves? Who remembers that we embarrassed ourselves, or said something stupid, or fell somewhere drunk in a public place? Who remembers?

Ale wiesz, tak sobie myślę, że a propos wracania do tej przeszłości.

But you know, I'm just thinking about going back to that past.

Że tam są też fajne rzeczy, że wspomnienia takie mogą być fajne, które wywołują właśnie uśmiech na twarzy i takie skojarzenia, które gdzieś tam wywołują fajne emocje.

That there are also cool things there, that such memories can be nice, which bring a smile to the face and evoke associations that create nice emotions somewhere.

Jakieś takie ciepło, że na przykład jestem w jakimś miejscu i coś poczuję, to jest mój zapach z dzieciństwa.

Some kind of warmth, like for example I'm in a place and I feel something, it's my childhood scent.

Ja od razu mam miliard scen przed oczami, jak gdzieś tam ganiałam z dzieciakami nad Wisłę.

I immediately have a billion scenes in front of my eyes, like when I used to run around with the kids by the Vistula.

Nie wiem, tam było jakieś siano, budowaliśmy coś z tego i tak dalej, i tak dalej, prawda?

I don't know, there was some hay, we were building something with it and so on, and so on, right?

Albo nie wiem, jestem w jakimś innym miejscu i jadłam coś, i to mi przypomina jakieś smaki dzieciństwa.

Or I don't know, I'm in some other place and I ate something, and it reminds me of some flavors of my childhood.

Więc takie nieintencjonalne, tylko takie chwilowe zderzenie z tą przeszłością też mogą być fajne, tak sobie myślę.

So such unintentional, just a temporary collision with that past can also be nice, I think.

W kontekście właśnie takich wspomnień, które wywołują jakieś dobre, fajne emocje w nas.

In the context of such memories that evoke good, nice emotions in us.

Masz do wyboru dwie rzeczy, które są dobre. Jedna ci zaszkodzi, a druga ci nie zaszkodzi. Którą wybierzesz?

You have a choice between two things that are good. One will harm you, and the other will not harm you. Which one will you choose?

Tę lepszą, tę, która ci nie zaszkodzi. I to jest właśnie taki wybór.

The better one, the one that won't harm you. And that is precisely such a choice.

Ja wiem, o czym mówisz. Mówisz o tym PRL-owskim dzieciństwie.

I know what you're talking about. You're talking about that PRL childhood.

Na przykład, no.

For example, no.

Ja przejeżdżałem niedawno obok rzeki Kwisy w Kliczkowie pod Bolesławcem, która była potężną rzeką, nieco większa niż Amazonka, nie?

I was recently passing by the Kwisa River in Kliczków near Bolesławiec, which was a mighty river, slightly larger than the Amazon, right?

A przejeżdżałem tam, o kurczę, ona ma trzy metry, albo cztery może. Ta rzeka, nad którą jeździliśmy w przedszkolu, wiesz.

Oh wow, I was passing by there, she has three meters, or maybe four. That river we used to go to in kindergarten, you know.

I to jest takie fajne, wiesz, widzę ten most. To mi się nic nie zmieniło.

And it's so cool, you know, I see this bridge. Nothing has changed for me.

I to jest fajne, poczuć to, wiesz, zdać sobie sprawę, wiesz, z tego, czy być obserwatorem siebie samego, tak, czuję te wspaniałe emocje i jechać dalej.

And it's cool to feel it, you know, to realize, you know, to be an observer of yourself, yeah, I feel those wonderful emotions and keep going.

I dokładnie tak samo jest z tą emocją negatywną. Jeżeli, wiesz, to wybaczanie, moim zdaniem, jest w pewnym sensie zaakceptowaniem tej emocji, która się pojawia.

And it is exactly the same with this negative emotion. If you know, forgiveness, in my opinion, is in a sense accepting that emotion that arises.

Jeżeli nie zaakceptujesz tego, to wybacz, to nie chodzi o to.

If you don't accept this, then I'm sorry, it's not about that.

Przebaczam ci, rodzicu, nie mam już do ciebie żalu. To chodzi, moim zdaniem, o to, że tak, taka rzecz miała miejsce, tak się stało.

I forgive you, parent, I no longer hold any resentment towards you. In my opinion, it’s about the fact that yes, such a thing happened, that’s how it was.

Takie było moje życie wtedy, takie było ich życie, oni cierpieli, zrobili coś takiego. Nie zmienisz tego.

That was my life then, that was their life, they suffered, they did something like that. You can't change that.

Możesz to zaakceptować, że to się stało i nie chodzi o to, żeby to oceniać, że to było dobre.

You can accept that it happened, and it's not about judging it as being good.

Chodzi o to, o zaakceptowanie tego bez dokonywania oceny, bo ocena jest zawsze oceną subiektywną, jest zawsze dokonywana w oparciu o to,

It is about accepting it without making a judgment, because a judgment is always a subjective judgment, it is always made based on that,

o jakieś prawo wymyślone przez człowieka. Wiesz, to Gandhi powiedział, że jeżeli masz wybór, jeżeli prawo jest niesprawiedliwe,

about some law made up by man. You know, Gandhi said that if you have a choice, if the law is unjust,

to trzeba stanąć po stronie sprawiedliwości, a nie po stronie prawa mniej więcej. I to jest tak, że my się zawsze będziemy odnosić do jakichś systemów.

One must stand on the side of justice, not just on the side of the law, more or less. And it is such that we will always refer to some systems.

Jeżeli pozostała w tobie, a pozostaje w nas oczywiście negatywna emocja sprzed 20 lat z niesprawiedliwego zachowania,

If a negative emotion from 20 years ago related to unfair behavior still remains in you, and of course it remains in us,

to to jest emocja wytworzona 20 lat temu. Według tamtej oceny.

This is an emotion created 20 years ago. According to that assessment.

Ja mam takiego kolegę, mieliśmy takiego kolegę, takiego łobuza na podwórku, który był super fajnym chłopakiem, ale miał 8-9 lat i jego ojciec zginął na kopalni.

I have a friend like that, we had a friend like that, a little rascal in the yard, who was a really cool guy, but he was 8-9 years old and his father died in a mine.

I on był po prostu łobuzem, prał wszystkich. I pamiętam, że mój brat, bliźniak powiedział mi, wiesz, bo rozmawiałem z nim, on jest taki fajny, tak fajnie sobie poukładał życie,

And he was just a rascal, beating everyone up. And I remember that my brother, my twin, told me, you know, because I was talking to him, he’s so cool, he’s organized his life so nicely,

a ja poczułem jak, wiesz, jak...

and I felt how, you know, how...

Kurczę, przecież on nas wszystkich prał, bo on był po prostu bezlitosny był ten chłopak.

Damn, he was just beating us all because he was simply merciless, that guy.

Ale pamiętam, że ta emocja do mnie wróciła, ale potem sobie myślałem, Jezus Maria, on stracił ojca i jeszcze miał taką babkę wariatkę, wiesz.

But I remember that this emotion came back to me, but then I thought to myself, Jesus Christ, he lost his father and still had a crazy grandma, you know.

I on mieszkał z tymi dwiema kobietami, z tą... jeszcze chyba siostrę miał młodszą.

And he lived with those two women, with that... he probably still had a younger sister.

Mieszkał z tą szurniętą babką, która ganiała po podwórku nas wszystkich, wiesz.

He lived with that crazy old lady who chased us all around the yard, you know.

I z matką straumatyzowaną, młodą, piękną kobietą, wiesz.

And with the traumatized mother, a young, beautiful woman, you know.

I przeżył taki dramat, dziś jak na to spojrzę, to mi pęka serce, wiesz.

And he experienced such a drama, today when I look at it, my heart breaks, you know.

Ale wtedy patrzyłem na to inaczej, bo wtedy mnie to po prostu bolało, nie.

But back then I looked at it differently, because it just hurt me then, didn't it?

Fizycznie, bo nas wszystkich bił, bo był bardzo sprawny i po prostu nas prał.

Physically, because he beat us all, because he was very fit and just overpowered us.

To jest niewiarygodne, też właśnie mi się przypomniało, że miałam takiego sąsiada nad sobą, który mieszkał z dziadkami,

This is unbelievable, it just reminded me that I had a neighbor above me who lived with his grandparents.

którzy byli bardzo wyjątkowi i specyficzni, a rodzice mieszkali na drugim osiedlu i to była też taka dziwna relacja, nie wiedzieć czemu,

who were very unique and specific, and the parents lived in a different neighborhood, and it was also such a strange relationship, for some unknown reason,

bo rodzice mieszkali na osiedlu obok z Turką, a właśnie on razem z dziadkami mieszkał dokładnie nade mną.

because my parents lived in the neighborhood next to the Turkish family, and he lived exactly above me with his grandparents.

Myślę, że takimi najlepszymi kumplami byli, gdzie już zaczęłam się zastanawiać teraz nagle, dlaczego taka dziwna relacja tam była, że on był z tymi dziadkami.

I think that they were the best buddies, where I suddenly started to wonder now why there was such a strange relationship there, that he was with those grandparents.

Nie wiem, do dziś musiałabym to przeanalizować. Ale to jak się nauczyć umiejętnie korzystać z tego, co jest dziś i teraz, z tej teraźniejszości, no bo też właśnie już wcześniej mówiłeś,

I don't know, I would have to analyze it until today. But it's like learning to skillfully use what is today and now, from this present moment, because you also mentioned earlier,

że przyszłość to lęk, przeszłość to gniew, tak, bo tak właśnie to, o czym mówiłeś, teraz rozpamiętujemy i ten żal, gniew, różne takie negatywne emocje w nas siedzą,

that the future is fear, the past is anger, yes, because that's exactly what you were talking about, we are now reflecting on it and that regret, anger, various negative emotions are sitting within us,

a co do przyszłości, no to nie wiemy, co będzie, więc ten lęk się pojawia. Co zrobić, żeby nauczyć się patrzeć, co jest tu teraz, że my teraz tu siedzimy, rozmawiamy,

As for the future, we don't know what it will be, so that fear arises. What to do to learn to see what is here now, that we are sitting here now, talking,

a nie myśleć, że wyjdę, co ja mam tam zrobić i co będzie za chwilę, a co będzie jutro i tak dalej, i tak dalej.

and not thinking that I will go out, what am I supposed to do there and what will happen in a moment, and what will happen tomorrow and so on, and so forth.

My jesteśmy niewolnikami czasu, niewolnikami zegarków, niewolnikami przyszłości.

We are slaves to time, slaves to clocks, slaves to the future.

I przeszło to.

And it passed.

Przeszłości zresztą też. Jedno i drugie zakłóca teraźniejszość, no bo właśnie, bo jest wstyd, bo nam się nie udało.

The past as well. Both disturb the present, precisely because there is shame, because we haven't succeeded.

To, co nam się nie udało, jest lekcją. Nie udało nam się, bo nie umieliśmy. Jak mamy dwa, trzy skoki, to nie będziemy mieli doświadczenia jak ktoś, kto ma dziesięć tysięcy skoków.

What we failed at is a lesson. We didn't succeed because we didn't know how. If we have two or three jumps, we won't have the experience of someone who has ten thousand jumps.

Zresztą ci ludzie, którzy mają dziesięć tysięcy skoków, mają naprawdę bardzo dużo pokory i są świetni i rozumieją, że każdy może się przewrócić.

Besides, those people who have ten thousand jumps have a lot of humility and are great; they understand that anyone can fall.

Natomiast ta przyszłość i budowanie tej przyszłości i budujemy tą przyszłość,

On the other hand, this future and building this future, we are building this future,

my codziennie budujemy sobie lepszą przyszłość.

Every day we build ourselves a better future.

Będę mieć lepszą pracę, będę zalabiać, dopiero jak będę mieć ten dom, albo będę miał taką pracę, albo będę miał taki poziom finansów, albo zrobię to i to, to wtedy będę szczęśliwy.

I will have a better job, I will earn a lot, only when I have that house, or when I have such a job, or when I reach that financial level, or when I do this and that, then I will be happy.

I tak, to jest jak taki samochód, który jedzie w wodzie i pcha taką falę przed sobą. I ona cały czas ucieka. Cały czas to przepychasz, przepychasz, przepychasz, aż po prostu dopłyniesz do brzegu i się skończy piękna przygoda.

And yes, it's like a car that drives in the water and pushes a wave in front of it. And it keeps fleeing all the time. You keep pushing it, pushing it, pushing it, until you simply reach the shore and the beautiful adventure comes to an end.

I wiesz, można się...

And you know, you can...

Po prostu zatrzymać i sobie w tej wodzie pobyć albo z niej wyjść.

Just stop and either stay in the water or get out of it.

Myślę, że...

I think that...

I wbijamy tym dzieciom do głowy.

And we drill it into these children's heads.

Masz być lekarzem, masz się wykształcić, masz mieć stałą pracę.

You are supposed to be a doctor, you are to get an education, you are to have a stable job.

Niczego nie osiągniesz taką postawą.

You will achieve nothing with that attitude.

Wiesz, co ja miałem z moim Adamem, jaką my mieliśmy, wiesz, jego maturę i prawo jazdy?

Do you know what I had with my Adam, what we had, you know, his graduation and driver's license?

Jest rok czy dwa lata do matury, wiesz, tam myślimy, korepetycje jakieś, wiesz, bo Adam tak trzy, cztery, on miał takie trójki, czwórki, tak?

It's a year or two until the final exams, you know, we're thinking about some tutoring, you know, because Adam has had like threes and fours, right?

Sobie czasem był gdzieś zagrożony, to potem to naprawił i już.

Sometimes he was in danger somewhere, then he fixed it and that was it.

I to trzy miesiące przed tą maturą ja mówię, Adam, to jest trudny egzamin.

And three months before that final exam, I say, Adam, this is a difficult test.

To wiesz, nie dasz rady, jak się nie będziesz do tego przygotowywał, no musisz coś zrobić.

You know, you won't manage if you don't prepare for it; you have to do something.

On mówi, wiesz, no może to jakoś tak systematycznie zrobię, powiedzmy, dwie godziny będę się uczył dziennie.

He says, you know, maybe I’ll do it systematically like that, let’s say I’ll study for two hours a day.

Mówię, jak dwie godziny? Adam do matury, dwie godziny dziennie.

I say, like two hours? Adam for his final exams, two hours a day.

I tam, wiesz, siedział z Pauliną, czytali te różne rzeczy.

And there, you know, he sat with Paulina, reading those various things.

Ja po prostu, no to po czym, a potem sobie myślę, tak rozmawiałem z Pauliną, no okej, no nie zda tej matury, no może się przewrócić.

I'm just like, well, after that, I think to myself, I talked to Paulina, well okay, she might not pass this high school exam, she could stumble.

Mnie wyrzucili z dwóch szkół, świat się nie zawalił, nie jestem pierwszy i ostatni, on też nie.

I was expelled from two schools, the world didn't end, I'm not the first or the last, neither is he.

No i tam, nie wiem, może te dwie godziny poświęcał na to.

Well, there, I don't know, maybe he was spending those two hours on it.

I było na dzień przed tą maturą, jeszcze w tym samym czasie robił kurs prawa jazdy.

And it was the day before the final exam, he was also taking a driving course at the same time.

I na dzień przed tą maturą wieczorem poprosiłem go, żeby czegoś tam nam brakowało.

And the day before that exam, in the evening, I asked him if we were missing something.

I poprosiłem go, żeby poszedł do jakiegoś takiego osiedlowego sklepiku.

I asked him to go to some kind of local shop.

I też poprosiłem go, żeby kupił mi piwo.

I also asked him to buy me a beer.

Miałem ochotę napić się piwa.

I felt like having a beer.

I on wrócił do domu i sobie też kupił piwo.

And he returned home and bought himself a beer too.

Choć on nie pije alkoholu, nie ma takiej potrzeby.

Although he doesn't drink alcohol, there is no need for it.

Jak chciał się napić, to zawsze mógł, więc nie korzystał z tego.

When he wanted to drink, he always could, so he didn't take advantage of it.

Jakby chciał zapalić, to też mógł.

If he wanted to smoke, he could have as well.

Choć my nie palimy, ale nie ma u nas takich ograniczeń.

Although we do not smoke, we do not have such restrictions.

On zawsze miał wolność taką.

He always had that kind of freedom.

I mam takie zdjęcie zrobiłem.

And I have such a photo that I took.

Wieczorem przed maturą Adam sobie siedzi, gra na kompie i pije piwo.

In the evening before the final exam, Adam is sitting, playing on the computer, and drinking beer.

Poszedł na tą maturę rano.

He went to the matura in the morning.

Udało mi się namówić go, żeby zdjęł spodnie od dresu i założył koszulę.

I managed to persuade him to take off his sweatpants and put on a shirt.

Mówi, że po co mi to, ja idę tylko na egzamin.

He says, why do I need that, I'm just going for the exam.

My go chyba razem naciskaliśmy.

I think we pressed together.

Miał tam tą białą koszulę, ale nie wiem, czy ona w ogóle była wypracowana.

He had that white shirt there, but I don't know if it was even ironed.

Poszedł na tą maturę i wie, że się czeka parę miesięcy na wyniki.

He went to the graduation exam and knows that you have to wait a few months for the results.

Jakoś potem było tak, że te dwa miesiące później jechał na egzamin z prawa jazdy.

Somehow it happened that two months later he was going for his driving test.

Na pierwszy egzamin z prawa jazdy.

For the first driving test.

I rano wjechaliśmy właśnie na most, bo tam przejeżdżaliśmy z Tarchomina na Bemowo.

And in the morning we just drove onto the bridge, because we were passing from Tarchomin to Bemowo.

I on mówi, o siódmej był ten egzamin.

And he says, the exam was at seven.

Mówi, jest co, egzamin trwa mniej więcej godzinę, ale przyjedź o siódmej trzydzieści.

He says there's a lot to cover, the exam lasts about an hour, but come at seven thirty.

Bo ja chciałem gdzieś tam na kawę pojechać sobie.

Because I wanted to go somewhere for coffee.

Przyjedź o siódmej trzydzieści, bo ja już ogarnę to w pół godziny.

Come at seven thirty, because I'll have it sorted out in half an hour.

Ja sobie tam myślę, Jezu, nie powiem mu nic.

I'm thinking to myself, Jesus, I won't say anything to him.

Nie zdenerwuję go.

I won't make him angry.

Bo teraz jak mu powiem, Adam, co ty gadasz?

But now, if I tell him, Adam, what are you talking about?

Bo takie coś mi się cisnęło.

Because something like this was pressing on me.

Ludzie po trzydzieści razy zdają te egzaminy.

People take these exams thirty times.

I powiem ci, że przeszedłem tam tak trudną, tak trudne było dla mnie to zadanie, żeby mu nic nie powiedzieć.

And I will tell you that I went through such a difficult time there, it was so hard for me to keep quiet and not say anything to him.

Myślę, dobra, okej, będę tam w pół do.

I think, okay, I will be there at half past.

Strasznie to było dla mnie trudne.

It was terribly difficult for me.

I on widział, gdzie zaparkowałem samochód.

And he saw where I parked the car.

Ja sobie pojechałem gdzieś tam po tę kawę i wróciłem na tą siódmą trzydzieści.

I went somewhere to get that coffee and returned at seven thirty.

Przychodzi, widzę, idzie.

He comes, I see, he is going.

Nie chciałem jakoś, wiesz, wiedziałem, że mu nie powiem, a nie mówiłem, albo coś takiego.

I didn't want to, you know, I knew that I wouldn't tell him, and I didn't say it, or something like that.

Wchodzi, no ogarniałem to, zdałem.

He enters, well I managed it, I passed.

Ja mówię, jak? Mówiłem ci, że zdam.

I'm saying, how? I told you that I would pass.

Aha, no okej.

Aha, okay.

I jadę, wiesz, i nie wiem, co ze sobą zrobić.

I'm going, you know, and I don't know what to do with myself.

Wjechaliśmy na most, a on, wiesz, coś tam siedzi w telefonie i mówi, o, wyniki z matury już są, poczekaj.

We drove onto the bridge, and he, you know, is sitting there on his phone and says, oh, the exam results are already out, wait a minute.

O, zdałem, nie?

Oh, I passed, didn't I?

On ma taki luz w sobie, ten chłopak.

He has such a chill vibe, that guy.

I to jest, wiesz, żeby było jasne, to nie jest tak, że myśmy to super wypracowali.

And this is, you know, to be clear, it's not that we worked this out really well.

Ja nie wiem, jak to się stało, nie wiem, ale...

I don't know how it happened, I don't know, but...

No ty sam mówiłeś, że to mnóstwo czynników na to wpłynęło.

Well, you yourself said that many factors influenced it.

Na pewno był szacunek, który po prostu mamy do ludzi.

There was definitely respect that we simply have for people.

Ale...

But...

To nie jest tak, że szanujemy dzieci, a nie szanujemy innych ludzi.

It's not that we respect children but do not respect other people.

No po prostu tak mamy.

Well, that's just how we are.

I...

I...

I patrzę na niego czasami i myślę sobie, jak on ma to wszystko w dupie, wiesz.

And I look at him sometimes and think to myself, how he doesn't care about all of it, you know.

Nie spina się, wiesz.

It doesn't work out, you know.

Teraz sobie ogarnął wszystko z tym trenerem, wiesz, zrobił ten czarny pas.

Now he's got everything sorted out with that coach, you know, he got that black belt.

No ma takie, wiesz, no okej, to wiesz co, to ja to i to zrobię sobie.

Well, you know, okay, so you know what, I'll do this and that for myself.

I jak on będzie chciał zrobić doktora, to sobie go zrobi.

And if he wants to get a doctorate, he will get it.

Ale w swoim tempie, w swoim rytmie i po swojemu.

But in your own pace, in your own rhythm, and in your own way.

I z czego będzie chciał, wiesz, ja...

And what will he want, you know, I...

Myśmy go nie cisnęli nigdy, żeby był prawnikiem, lekarzem albo kimś tam, wiesz.

We never pressured him to be a lawyer, a doctor, or anything like that, you know.

No był taki moment, że przez chwilę mówił o psychologii, był taki moment, że mówił o prawie,

Well, there was a moment when he talked about psychology, there was a moment when he talked about law,

bo Paulina jest radcą prawnym.

because Paulina is a legal advisor.

Ale nie mówiliśmy, no ale to świetny wybór.

But we didn't talk about it, but it's a great choice.

Rób sobie, co chcesz.

Do what you want.

Mi zależy tylko i wyłącznie na tym, żeby on był szczęśliwy.

I care only and exclusively about him being happy.

I jak patrzę na to, jak on do mnie przychodzi, mi opowiada o tym wszystkim, to ja sobie myślę, kurczę,

And when I see how he comes to me, tells me about all this, I think to myself, damn,

jak to przerobić i pokazać ludziom, żeby to zrobić, bo to jest dla mnie nieuchwytne, wiesz.

how to modify it and show people to do it, because it's elusive for me, you know.

Gdybym ja to zrobił według jakichś...

If I did that according to some...

Inaczej, gdybyśmy my to zrobili intencjonalnie, tak, że dobra, to my go wychowamy w taki i w taki sposób, nie.

Otherwise, if we were to do it intentionally, like, okay, we will raise him in this way and that way, no.

Pamiętam, jak ja byłem strasznym łobuzem i moja mama mi mówiła, zobaczysz, jak oberwiesz od swoich dzieci.

I remember how I was a terrible little rascal and my mom used to tell me, you'll see how you'll get it from your own children.

Tak czekam, czekam, czekam, czekam, co z tym Adamem.

I'm waiting, waiting, waiting, waiting, what's up with Adam.

I nic, nie.

And nothing, no.

I nic się...

And nothing...

Wiesz, dwie takie, wiesz, trudności mieliśmy z nim.

You know, we had two such difficulties with him.

Trudności mieliśmy z nim przez te 21 lat i już, no.

We had difficulties with him for these 21 years and that's it.

Niewiarygodne.

Incredible.

Ale widzisz, bo trochę tą historią gdzieś tam odpowiedziałeś na moje pytanie, które chciałam ci zadać, o to, że...

But you see, because with that story you somewhat answered my question that I wanted to ask you, about the fact that...

Bo mówiłeś wcześniej właśnie już o tym, że ten czas, że to, co się dzieje, w jakim świecie żyjemy, generuje to, że my się spieszymy, że tu i teraz, że jesteśmy niewolnikami tego czasu.

Because you mentioned earlier that this time, what is happening, in what world we live, generates the fact that we are in a hurry, that here and now, we are slaves to this time.

I tak sobie pomyślałam, no ale, kurczę, no nie da się inaczej, bo jak gdzieś tam zejdę na boczny tor, to...

And I thought to myself, well, dang, there's no other way, because if I go off on a tangent somewhere...

To wypadnę.

I'm going to drop out.

No i co z tego?

So what?

No ale się okazuje, że właśnie słuchając historii o twoim synu, że można swoim, swoim tempem, swoim torem iść i robić swoje po prostu.

Well, it turns out that just by listening to the story about your son, one can go at their own pace, in their own way, and just do their own thing.

Wiesz co, ale to właśnie o to chodzi, że...

You know what, but that's exactly what it's about, that...

No i co z tego, że wypadniesz, nie?

So what if you drop out, right?

Mhm.

Mhm.

O czym to świadczy? Tylko, że nie wykonujesz pewnego zadania, które sobie założysz, nie? Albo, które ci wpojono w taki procesie takiej indoktrynacji, wiesz, musisz być najlepsza, popatrz na Jasia, popatrz na Małgosię.

What does it testify to? It's just that you don't accomplish a certain task that you've set for yourself, right? Or one that was instilled in you during such a process of indoctrination, you know, you have to be the best, look at Jasie, look at Małgosia.

Jak oni się świetnie uczą, a ty mi wstyd przynosisz, nie?

How well they learn, and you bring me shame, don't you?

Wiesz, ja pamiętam, że kiedyś przyszedłem po Adama do szkoły chyba w podstawówce i tam powiedziałem, wiesz, nauczycielce, że bardzo ważna sprawa jest i muszę Adama zabrać i tutaj, wiesz, w ogóle tragedia.

You know, I remember that once I came to pick up Adam from school, I think it was in elementary school, and there I told the teacher that it was a very important matter and I needed to take Adam, and it was just a complete tragedy.

I poszedłem z nim do kina.

And I went to the cinema with him.

W dupie tą szkołę, chodź do kina.

Forget about that school, let’s go to the cinema.

I wiesz, jak pokażesz mu, że rzecz, która jest ważna, nie jest wcale najważniejsza, to on nie będzie się spinał. Właśnie ten kotlet nie wyskoczy z talerza.

And you know, when you show him that the thing that is important is not really the most important, he won't be so tense. That cutlet won't jump off the plate.

I tak jak sobie myślę o tego typu sytuacjach, to dobra, okej, no, okej, może nie zdasz, nie?

And as I think about these kinds of situations, well, okay, maybe you won't pass, right?

Ja byłem wiele razy niesprawiedliwy, wiele razy źle oceniałem jego możliwości i wiele razy mówiłem głupoty do niego, typu mówiąc mu właśnie, Adam, to jest bardzo trudny egzamin, nie zdasz.

I was unfair many times, I judged his abilities wrong many times, and I said stupid things to him, like telling him, Adam, this is a very difficult exam, you won't pass.

To dla mnie był trudny egzamin. To ja miałem z tym kłopot i ja przelewam swoje problemy na niego, nie?

It was a difficult exam for me. I had trouble with it, and I'm projecting my problems onto him, right?

I myślę, że my, wiesz, no, moje dziecko będzie baletnicą, tenisistą.

And I think that we, you know, well, my child will be a ballerina, a tennis player.

Nie wiem, kim tam jeszcze, bo mnie się nie udało, ja się nie dostałem na prawo, to moje dziecko będzie prawnikiem, nie?

I don't know who else there is, because I didn't succeed, I didn't get into law, so my child will be a lawyer, right?

No, najgorszy błąd chyba, jaki można popełnić w tym wszystkim.

No, the worst mistake one could possibly make in all of this.

No dobrze, to do brzegu, panie Tomaszu, chyba zmierzamy. I tak, postaramy się nie wracać do przyszłości za często i nie rozkminiać, co mogło być źle, a co mogło być dobrze.

Alright, let's get to the point, Mr. Tomasz, I think we are heading in that direction. And yes, we'll try not to dwell on the past too often and not overthink what could have gone wrong and what could have gone right.

Wiesz co, właśnie, a dlaczego do brzegu, nie? Jakbyśmy mieli użyć tego jako metafory, wiesz, muszę dopłynąć do brzegu.

You know what, exactly, why to the shore, right? If we were to use this as a metaphor, you know, I have to swim to the shore.

I, wiesz, jeśli się męczysz, tak naprawdę, jak się położysz na wodzie i wszystko puścisz, to jest dobrze.

And you know, if you are struggling, really, when you lay down on the water and let everything go, it's good.

Wiesz, co jest w skokach spadochronowych, jak przede wszystkim musisz się nauczyć stabilnie spadać.

You know that in skydiving, the most important thing you need to learn is to fall stable.

Każdy delikatny ruch ręką, każdy, naprawdę bardzo subtelny, może cię wprowadzić w obrót.

Every delicate movement of the hand, every truly very subtle one, can lead you into a spin.

Jeżeli zaczniesz z tym walczyć, to ten obrót możesz się nakręcić i można znaleźć takie filmiki o takich skokach, jak ci ludzie nie mogą się absolutnie jakoś z tego korkociągu wydostać.

If you start to fight it, you can spin this turn and you can find videos about such jumps where those people absolutely can't get out of this spin.

I wtedy jedynym skokiem...

And then with a single jump...

Jedynym sposobem na to, żeby sobie poradzić, jest nierobienie niczego.

The only way to cope is by doing nothing.

To jest naprawdę bardzo trudne, kiedy musisz odpuścić każdy mięsień.

It is really very difficult when you have to let go of every muscle.

I ja pamiętam, jak wszedłem do tego środowiska, to widziałem, jak ci skoczkowie mówią sobie luzik, tak, wiesz, tak, o co chodzi z tym luzikiem, nie?

I also remember when I entered that environment, I saw how those jumpers were saying to each other, "chill," you know, like, what’s up with that "chill," right?

Tak jakoś nie bardzo mi się to podobało i tak, wiesz, tak tą ręką pokazywali, a to właśnie o to chodzi, że ten, to masz wypuścić absolutnie wszystko.

I didn't really like it that much, and you know, they were showing it with their hand, and that's exactly what it's about, that you have to let go of absolutely everything.

Masz, wiesz, chodzi o to, żeby z tego ciała absolutnie wypuścić każde napięcie i w momencie, kiedy zaczynasz spadać, to ten, to spadanie jest stabilne.

You know, the point is to absolutely release every tension from this body, and at the moment when you start to fall, that falling is stable.

Układa cię aerodynamicznie, nie walczysz z naturą, bo ona jest od ciebie silniejsza, tylko się temu poddajesz.

It arranges you aerodynamically, you don’t fight against nature, because it is stronger than you, you just submit to it.

I ja odkryłem taką rzecz, że próbowałem medytować i bardzo dobrze mi wychodzi medytacja w pierwszych trzech sekundach, potem już nie.

I also discovered something: I tried meditating and I'm very good at it in the first three seconds, but then not anymore.

Wszystko mi się rozsypuje. Ja czuję każdą komórkę, wszystko po prostu. Nie daję, słyszę, będąc w Warszawie, słyszę, co się dzieje w Grójcu i w Zakopanem.

Everything is falling apart. I feel every cell, everything simply. I can’t, I hear, being in Warsaw, I hear what is happening in Grójec and Zakopane.

Nie daję rady po prostu. Natomiast potrafię to zrobić w powietrzu. Wyskakuję sobie z samolotu, na przykład w samych tylko takich shortach i krótkiej koszulce,

I just can't do it. However, I can do it in the air. I jump out of a plane, for example, in just those shorts and a short shirt.

żeby czuć bardzo dokładnie powietrze, w którym spadam. Ustawiam się w kierunku do słońca, zamykam sobie oczy i w momencie, kiedy mam bardzo luźne ciało,

to feel very precisely the air in which I am falling. I position myself towards the sun, close my eyes, and at the moment when my body is very relaxed,

myślę, że jeszcze wtedy wychodzi jeszcze z 10% tego. Ja mam wysokościomierz akustyczny, więc mogę sobie go ustawić tak, żeby dał mi sygnał.

I think that even then it still comes out to about 10% of that. I have an acoustic altimeter, so I can set it up to give me a signal.

Jestem w stanie gdzieś tam sobie tym czasem, po dwóch tysiącach skoków rozumiem, ile to trwa i wystarczy mi 15 sekund tego.

I can manage with this for a while, after two thousand jumps I understand how long it takes and 15 seconds of it is enough for me.

Ja się wtedy potrafię wyłączyć. Nie wiem, może to jest dlatego, że ja się wtedy mogę poczuć całe moje ciało.

At that moment, I can disconnect. I don't know, maybe it's because I can feel my whole body then.

W medytacji polega na tym, żeby umieć się skupić na jednym punkcie i to wyłączać, wyłączać. Mnie poczucie tego ciała i tego spadania wyłącza wtedy.

Meditation is about being able to focus on one point and turning everything else off, turning it off. For me, the sensation of this body and this falling turns it off then.

I ostatecznie jest to dla mnie taką metaforą w życiu, że rozluźnij to ciało, usiądź, poczekaj i tak będzie dobrze. Nie osiągniesz to co?

And ultimately, it is for me a metaphor in life that you relax your body, sit down, wait, and it will be fine. You won't achieve what?

Tak jak powiedział De Mello.

Just like De Mello said.

Jeżeli się boisz siebie.

If you are afraid of yourself.

Jeśli się boisz śmierci, to wyobraź sobie siebie w trumnie, co moim zdaniem nie dotyczy śmierci, tylko dotyczy tego, dobra wyobraź sobie ten najgorszy scenariusz.

If you are afraid of death, imagine yourself in a coffin, which in my opinion is not about death, but about this, well, imagine this worst-case scenario.

Dobra, wyrzucą cię z tej pracy, no i co? Wszyscy ludzie, którzy odchodzą z pracy, potem się cieszą, bo mają nową i mówią, jak mogłem tam pracować.

Alright, they'll kick you out of this job, so what? All the people who leave their jobs are happy afterwards because they have a new one and say, how could I work there?

Wiem coś o tym, zresztą każdy z nas coś takiego w życiu na pewno przerobił i jeszcze może przerobi nieraz.

I know something about it; in fact, each of us has definitely gone through something like that in life and may still go through it again.

Tomek, dziękuję pięknie za kolejne jakże fantastyczne spotkanie.

Tomek, thank you so much for another wonderfully fantastic meeting.

To ja dziękuję.

Thank you.

Dziękujemy naszym widzom i słuchaczom.

Thank you to our viewers and listeners.

I do usłyszenia i zobaczenia.

I will hear and see you.