Dlaczego firmy nie zatrudniają juniorów?

Cześć, witam w kolejnym odcinku na kanale FrontEnd Architecture. Dzisiejszy odcinek będzie dla osób, które chcą wejść do świata IT.

Hi, welcome to another episode on the FrontEnd Architecture channel. Today's episode will be for those who want to enter the world of IT.

I moim dzisiejszym gościem jest Kamil Brzesiński, który to prowadzi kanał Jak Nauczyć Cię Programowania oraz stronę programu Od Podstaw.

And my guest today is Kamil Brzesiński, who runs the channel How to Teach You Programming and the website of the program From Scratch.

Kamil, może powiesz jeszcze coś od siebie, czym się zajmujesz?

Kamil, maybe you could share something about yourself, what you do?

Ja jestem programistą. Programowałem już tak naprawdę od wielu, wielu lat.

I am a programmer. I have actually been programming for many, many years.

Zawodowo programowałem przez ponad 10 lat. Teraz od 2022 roku skupiłem się na kanale i na kursach.

I have been programming professionally for over 10 years. Now, since 2022, I have focused on the channel and courses.

Natomiast moje doświadczenie w programowaniu to jest ponad 10 lat komercyjnej pracy.

On the other hand, my experience in programming is over 10 years of commercial work.

A programować zaczynałem jeszcze jako dziecko tak naprawdę. Pierwsze moje doświadczenia to miałem wtedy wydaje mi się jakieś 12-13 lat.

I actually started programming as a child. My first experiences were when I was about 12 or 13 years old.

I to programowanie gdzieś się cały czas przewijało. To też nie było tak, że od tego 12 roku życia cały czas programowałem,

And programming was something that kept coming up all the time. It wasn't like I was programming constantly since I was 12 years old.

bo miałem taką chwilę, powiedzmy.

because I had a moment, let's say.

Zainteresowania, fascynacji później na trochę to odłożyłem. Wróciłem do tego w liceum.

I put my interests and fascinations aside for a while. I returned to them in high school.

W liceum już trochę więcej programowałem. Tworzyłem własne pierwsze projekty.

In high school, I programmed a bit more. I created my own first projects.

I już wtedy wiedziałem, że ta moja droga to właśnie będzie programowanie.

And even then I knew that my path would be programming.

Czyli poszedłem już na studia informatyczne i cała moja ścieżka była już później związana właśnie z programowaniem.

So I have already gone to computer science studies and my entire path was later related to programming.

I później stwierdziłem też, że całkiem dobrze potrafię to programowanie tłumaczyć.

And later I also found that I could explain programming quite well.

Super łatwa rzecz. To nie jest taka rzecz, której możemy nauczyć się w 2-3 miesiące.

Super easy thing. This is not something we can learn in 2-3 months.

To jednak jest prostsza niż przedstawia to wiele osób.

It's actually simpler than many people make it out to be.

I właśnie zawsze widziałem, że sporo osób uczących programowania, przedstawiających to programowanie nadmiernie to komplikuje.

And I've always seen that a lot of people teaching programming tend to complicate it excessively.

I zawsze się zastanawiałem, dlaczego by nie powiedzieć o tym w trochę prostszych słowach, w jakiejś takiej przystępniejszej formie.

And I always wondered why not to say it in a little simpler words, in some more accessible form.

I dlatego też wtedy stwierdziłem, że kanał na YouTubie to będzie idealny sposób,

And that's why I then concluded that a YouTube channel would be the perfect way,

żeby moją wiedzą, moim doświadczeniem się podzielić.

to share my knowledge and my experience.

Już od ponad 5 lat ten kanał prowadzę.

I have been running this channel for over 5 years now.

Teraz już ponad 70 tysięcy subskrybentów kanał zgromadził.

Now the channel has gathered over 70 thousand subscribers.

Tak więc wydaje mi się, że ludziom się to podoba.

So it seems to me that people like it.

Myślę, że chyba jeden z większych kanałów na polskim YouTubie, jeżeli chodzi o IT.

I think it's probably one of the bigger channels on Polish YouTube when it comes to IT.

Tak, jest chyba jeden w sumie.

Yes, there is probably one in total.

Teraz wydaje mi się, że większym kanałem jest Pasja Informatyki, który jest takim absolutnie kultowym kanałem.

Now it seems to me that a bigger channel is Pasja Informatyki, which is an absolutely iconic channel.

Natomiast...

On the other hand...

No tak, to powiedzmy drugie miejsce dla mnie, to i tak jest ogromny sukces.

Well, let’s say it’s the second place for me, and that’s still a huge success.

Cieszę się, że po prostu tyle osób ten kanał ogląda.

I'm glad that so many people are watching this channel.

I to bardzo cieszą mnie też wiadomości od osób, które piszą do mnie, że dzięki mnie zaczęły uczyć się programowania,

I am also very pleased to receive messages from people who write to me that they started learning programming thanks to me.

czy że bardzo pomogły mi w tej ścieżce do zostania programistą.

they helped me a lot on this path to becoming a programmer.

To są takie dodatkowe rzeczy, które mnie motywują.

These are additional things that motivate me.

Bo wiadomo, też nie można patrzeć tylko przez pryzmat biznesu czy sprzedawania kursów.

Because it is known that one cannot only look at it through the lens of business or selling courses.

Oczywiście jakby wiadomo, że dzielenie się swoją wiedzą i jeżeli biorę za to pieniądze, to też jest ważne.

Of course, it's obvious that sharing my knowledge, and if I get paid for it, is also important.

Bo po prostu to jest część życia.

Because it is simply a part of life.

Po prostu trzeba przecież za coś żyć.

You simply have to live for something.

Ale nic tak naprawdę nie motywuje, żadne pieniądze nie motywują tak mocno, jak właśnie te wiadomości od osób, które mówią dzięki.

But nothing really motivates, no amount of money motivates as strongly as those messages from people who say thank you.

Nikt nie tłumaczy tak jak ty, dzięki Tobie właśnie nauczyłem się programowania.

No one explains like you do; thanks to you, I just learned programming.

Czy zainspirowałeś mnie do tej nauki?

Did you inspire me to learn this?

No tak, raczej motywacja to też jest fajny temat.

Well, motivation is also a nice topic.

W sensie...

In the sense...

Możemy sobie kiedyś też o tym pogadać, bo to też jest szerokie.

We can talk about it sometime too, because it's a broad topic as well.

W sensie, bo pieniądze motywuje najczęściej do jakiegoś poziomu,

In a sense, because money often motivates to a certain level,

ale później jak już masz jakiś taki sensowny poziom, to tak naprawdę,

but later when you have some reasonable level, it really is,

czy Ty zarobisz 10, 20 czy 50% więcej, no to wiesz, to nie masz aż takiej motywacji.

Whether you earn 10, 20, or 50% more, well, you know, you don't have that much motivation.

I szukasz po prostu jakichś innych motywatorów.

And you are just looking for some other motivators.

Jasne.

Sure.

Jakby wiadomo, że jest bardzo duża różnica między powiedzmy 3 tysiące a 4 tysiące złotych.

As if it is known that there is a very large difference between, let's say, 3 thousand and 4 thousand zlotys.

Natomiast jeżeli zarabiamy już...

However, if we are already earning...

15 tysięcy, to...

15 thousand, that is...

A 20?

A 20?

Tak, czy nawet 15 a 16 tysięcy, to już nie masz takiej dużej różnicy,

Yes, whether it's 15 or 16 thousand, there isn't such a big difference anymore.

a jeżeli mielibyśmy zarabiać tylko 1000 czy 2000 złotych więcej,

and if we were to earn only 1000 or 2000 zlotys more,

a jednocześnie być w pracy, która nas nie interesuje, która nas nie rozwija,

and at the same time be in a job that does not interest us, that does not develop us,

gdzie chodzimy tak naprawdę przemęczeni i nie czujemy satysfakcji z tej pracy,

where we really go feeling exhausted and not feeling satisfaction from this work,

to wtedy nie ma sensu.

then it makes no sense.

Więc jakby to jest też bardzo ważna rzecz w kontekście pracy ogólnie,

So, this is also a very important thing in the context of work in general.

nie tylko pracy jako programisty, że jednak musimy...

not only the work as a programmer, but that we must...

No najlepiej jest, jeżeli mamy taką pracę, która nas...

Well, it’s best if we have a job that...

Po prostu interesuje i która daje nam satysfakcję.

It simply interests us and gives us satisfaction.

Oczywiście pewien poziom finansowy jest bardzo ważny,

Of course, a certain level of financial stability is very important,

ale właśnie w IT, jeżeli mówimy o byciu programistą,

but in IT, when we talk about being a programmer,

to raczej ten poziom jest wyższy niż w wielu innych zawodach,

this level is rather higher than in many other professions,

więc mówimy raczej o dobrym poziomie i tutaj też właśnie w grę wchodzą te inne aspekty,

so we are rather talking about a good level and here too these other aspects come into play,

które są moim zdaniem najważniejsze.

which in my opinion are the most important.

Tak.

Yes.

I w sumie może trochę bym pociągnął ten temat motywacji,

And actually, I might delve a bit into the topic of motivation.

bo on jest, wydaje mi się, że też bardzo ważny dla osób, które wchodzą,

because he is, it seems to me, also very important for people who are entering,

na rynek pracy.

to the job market.

Bo my już trochę patrzymy tak z perspektywy osób, które są w tym,

Because we are already looking at it from the perspective of people who are in this.

ale jeżeli tej motywacji nie będzie,

but if there is no motivation,

to później po prostu ciężko się tego nauczyć.

It's just hard to learn that later.

Ja myślę, że dobrze wiedzieć po prostu, jaka jest motywacja

I think it's important to simply know what the motivation is.

i mi się wydaje, że motywacja tylko pieniężna może działać do jakiegoś poziomu.

I also believe that monetary motivation can only work to a certain level.

Czyli na przykład...

So for example...

OK, ktoś wejdzie na rynek IT, ktoś popracuje rok, dwa, trzy, pięć,

OK, someone will enter the IT market, someone will work for a year, two, three, five,

ale nie wiem, czy na przykład taka motywacja tylko czysto pieniężna mu wystarczy

But I don't know if, for example, such purely monetary motivation will be enough for him.

na pracy i rozwijanie się przez 10 czy 20 lat.

on work and developing for 10 or 20 years.

Jeszcze tylko dokończę.

I'll just finish up.

Tym bardziej, że w bardzo dużej ilości firm to nie ma tak,

Especially since in a very large number of companies, it is not like that.

że na przykład ty się uczysz w pracy.

that for example you are learning at work.

Więc często, żeby być na bieżąco, to trzeba sobie przerobić jakiś kurs po pracy,

So often, to stay up-to-date, one needs to take some course after work.

coś doczytać, się dokształcić.

to read up on something, to educate oneself.

Więc to nie ma...

So it doesn't have...

To nie zawsze jest tak, że...

It's not always the case that...

Znaczy są firmy, ale ja chyba w takich nie pracowałem.

I mean there are companies, but I probably haven't worked at any of them.

Zawsze jak zdobywałem wiedzę, to po prostu w większości przypadków to było po godzinach,

Whenever I gained knowledge, it was mostly after hours.

poza tym, co miałem w projekcie.

Besides what I had in the project.

Więc to też trzeba sobie wziąć pod uwagę.

So this also needs to be taken into consideration.

Tak, jeszcze bym tutaj właśnie dodał, że ta motywacja jest istotna

Yes, I would also add here that this motivation is important.

nie tylko w momencie, kiedy już pracujemy,

not only at the moment when we are already working,

ale właśnie też na tym etapie, kiedy dopiero uczymy się programowania.

but at this stage, when we are just learning programming.

Trzeba założyć, że to nie będzie nauka przez dwa, trzy miesiące,

It must be assumed that this will not be a study for two or three months,

tylko trzeba się przygotować na rok, półtora czy czasem nawet dwa lata pracy,

you just need to prepare for a year, a year and a half, or sometimes even two years of work,

na dwa lata takiej ciężkiej nauki, regularnej nauki.

for two years of such hard study, regular study.

I ta motywacja finansowa tak naprawdę to jest zdecydowanie za mało,

And that financial motivation is really definitely not enough,

bo w momencie, kiedy my myślimy, że będziemy dobre pieniądze zarabiać za dwa lata,

because at the moment when we think we will be making good money in two years,

no to bardzo ciężko będzie nam wytrwać właśnie przez dwa lata z myślą,

Well, it will be very hard for us to endure for two years with that in mind,

że o, okej, jeszcze, jeszcze chwila, jeszcze chwila i dopiero wtedy będę te pieniądze zarabiać.

That, oh, okay, just a moment, just a moment and only then will I be earning that money.

I bardzo istotne jest, żeby ten proces nauki po prostu był dla nas przyjemny,

And it is very important that this learning process is simply enjoyable for us,

żeby on nas motywował do dalszych kroków.

so that he motivates us to take further steps.

Więc to jest bardzo istotne, żeby właśnie mieć fajny plan na naukę programowania,

So it's very important to have a good plan for learning programming.

żeby robić rzeczy, które nam się podobają i żeby robić rzeczy, które dają nam satysfakcję.

to do things that we like and to do things that give us satisfaction.

Bo w tym momencie nawet jeżeli wiemy, że okej, musimy poświęcić jeszcze kolejnych

Because at this moment, even if we know that okay, we have to sacrifice a few more.

kilka czy kilkanaście miesięcy na naukę i teraz na tej nauce nie zarabiamy jeszcze,

a few or several months for learning and now we are not earning from that learning yet,

absolutnie nic, to i tak to robimy, bo po prostu lubimy to robić.

absolutely nothing, we do it anyway because we just enjoy doing it.

To jest właśnie ważne, żeby znaleźć w programowaniu to, co nas interesuje

It is important to find in programming what interests us.

i żeby znaleźć to, co nas właśnie motywuje do stawiania kolejnych kroków w tej dziedzinie.

and to find what motivates us to take further steps in this field.

Tak jeszcze tutaj dodał, żeby to nie wybrzmiało, że motywacja pieniężna jest zła.

He also added here that it shouldn't be perceived that monetary motivation is bad.

Ona jest jak najbardziej dobra, tylko żeby znaleźć sobie jeszcze coś dodatkowego.

She is definitely good, just needs to find something additional for herself.

Że na przykład jeżeli będą jakieś chwile kryzysu, to żeby na przykład się nie poddawać,

That, for example, if there are any moments of crisis, to not give up, for instance,

tylko dlatego, że jest ciężej, tak, ale na przykład dobra, mi to sprawia przyjemność,

just because it's harder, yes, but for example, okay, it brings me pleasure,

to chociaż sobie dzisiaj nie zrobię jakiegoś standardowego zadania,

so at least I won't do some standard task today,

ale na przykład zrobię sobie coś na przykład innego.

But for example, I will do something different for myself.

I żeby po prostu, jeżeli będziesz z tego fan, albo po prostu ktoś będzie chciał się,

And so that simply, if you will be a fan of it, or if someone just wants to,

no zobaczy w tym po prostu przyjemność. To jest w ogóle inny poziom,

well, you will simply see pleasure in it. This is a whole different level.

bo wtedy nie musisz się zmuszać, że kurde, dzisiaj znowu muszę do tego usiąść,

because then you don't have to force yourself, like damn, I have to sit down to do this again today,

i tak dalej, tylko po prostu siadasz z przyjemnością.

And so on, you just sit down with pleasure.

Tak, ja się tutaj w stu procentach zgadzam.

Yes, I completely agree here.

Zgadzam się właśnie też z tym, że nie mówmy o tym, że ta motywacja finansowa nie jest ważna,

I also agree that we should not say that financial motivation is not important.

bo oczywiście, że jest ważna, jakby nie ma co tego ukrywać,

because of course it is important, there is no point in hiding that,

ja też jestem zwolennikiem tego, żeby o pieniądzach rozmawiać,

I also support talking about money.

żeby po prostu nie bać się tego, żeby to nie był taki temat tabu,

to simply not be afraid of it, so that it isn't a taboo subject,

bo niby dlaczego miałby to być temat tabu.

Because why should it be a taboo subject?

Zwłaszcza, że jeżeli zdajemy sobie sprawę z naszej wartości, to też łatwiej nam później podczas nawet,

Especially since if we are aware of our worth, it is also easier for us later on, even during...

starania się o pracę, rozmawiać o tych pieniądzach, o naszych oczekiwaniach finansowych,

he is trying to get a job, to talk about this money, about our financial expectations,

ale jednocześnie właśnie trzeba mieć świadomość, że nawet jeżeli byśmy stwierdzili, że okej,

but at the same time, we need to be aware that even if we were to conclude that okay,

jesteśmy w stanie zrobić wszystko, jakby uczyć się każdej rzeczy,

we are capable of doing anything, as if learning every thing,

jeżeli wiemy, że będziemy dzięki temu dużo zarabiać, to jakby rzeczywistość jest taka,

if we know that we will earn a lot because of this, then the reality is such,

że no człowiek zazwyczaj tak nie działa.

That people usually don't operate that way.

Większość osób jednak potrzebuje jeszcze dodatkowej motywacji,

Most people, however, still need additional motivation.

jakby same pieniądze nie wystarczą do tego, żeby coś robić przez rok, półtora roku,

as if just money is not enough to do something for a year, a year and a half,

z zaangażowaniem.

with commitment.

Dlatego musimy znaleźć właśnie to coś, co nas interesuje.

That's why we need to find that something that interests us.

Żeby też nie brnąć w coś, co jest dla nas nudne, w czym nie jesteśmy dobrzy.

To avoid getting stuck in something that is boring for us, in which we are not good.

A w sumie w programowaniu, czy nawet szerzej w IT jest bardzo dużo różnych ścieżek,

In programming, or even more broadly in IT, there are a lot of different paths.

więc ja uważam, że większość osób będzie w stanie znaleźć coś dla siebie.

So I believe that most people will be able to find something for themselves.

Tak, jeszcze tutaj do motywacji bym dodał to, że

Yes, I would also add that for motivation here, that...

należy się zastanowić, co ja na przykład lubię w tym programowaniu.

One should think about what I, for example, like about this programming.

Bo na przykład w moim wypadku to nie jest samo na przykład pisanie kodu,

Because in my case, it's not just about writing code,

tylko to jest uczenie się.

this is just learning.

Znaczy w pierwszej kolejności uczenie się, w drugiej kolejności prawdopodobnie rozwiązywanie problemów.

It means learning as a first priority, and solving problems probably as a second priority.

I te rzeczy tak naprawdę mamy w innych dziedzinach.

And we really have these things in other fields.

Jeżeli ja mam sobie, no gdziekolwiek po prostu to nie przyniosę,

If I have to, well, I just won't bring it anywhere.

to ja bym mógł robić różne rzeczy, z tego czerpał przyjemność.

I could do different things and derive pleasure from it.

Więc można sobie poszukać, na przykład się zastanowić, dlaczego ja robię to, co robię,

So one can look for it, for example, to think about why I do what I do,

co mi w tym sprawia przyjemność,

what gives me pleasure in this,

i czy nie będą jakieś podobne po prostu rzeczy w programowaniu czy w IT.

Aren't there going to be any similar things in programming or in IT?

Bo to niekoniecznie musi być na przykład siedzenie i kepanie kodu.

Because it doesn't necessarily have to be, for example, sitting and writing code.

To może być to na przykład, że będzie ktoś samodzielny,

This could mean, for example, that someone will be independent,

że może pracować zdalnie, że właśnie się rozwiązuje trudne problemy itd.

that they can work remotely, that they are just solving difficult problems, etc.

Jasne. Ja też uważam, że programowanie to jest przede wszystkim rozwiązywanie problemów.

Sure. I also believe that programming is primarily about solving problems.

I to, co w programowaniu uważam za najfajniejsze, to jest to,

And what I consider the coolest thing about programming is that,

że te problemy są różne.

that these problems are different.

Że praktycznie każdego dnia, gdy pracujemy nad jakimś zadaniem,

That practically every day, when we work on a task,

nie robimy tego, co robiliśmy wcześniej.

We are not doing what we did before.

Zawsze robimy coś nowego.

We always do something new.

Oczywiście będą jakieś podobieństwa, będą jakieś schematy, które już rozpoznajemy,

Of course there will be some similarities, there will be some patterns that we already recognize,

ale zawsze będzie coś nowego.

but there will always be something new.

Gdyby nie było tych nowych rzeczy, to tak naprawdę nie byłoby potrzeby zatrudnienia programistów,

If it weren't for these new things, there wouldn't really be a need to hire programmers.

bo można byłoby skorzystać z gotowych narzędzi,

because one could take advantage of ready-made tools,

a jednak cały czas programiści tworzą zupełnie nowe rozwiązania.

And yet programmers are constantly creating completely new solutions.

I to jest właśnie moim zdaniem najfajniejsze.

And that is, in my opinion, the coolest part.

Bo cały czas mamy coś do rozwiązania.

Because we always have something to solve.

Zawsze jest jakiś problem na początku, nie wiemy jak do tego podejść.

There is always some problem at the beginning, we don't know how to approach it.

Albo nawet jak wydaje nam się, że wiemy, to i tak napotykamy na jakiejś trudności.

Or even when it seems to us that we know, we still encounter some difficulties.

Ale później je rozwiązujemy, bo zawsze rozwiązujemy wszystkie problemy, które napotykamy.

But later we solve them because we always solve all the problems we encounter.

I wtedy jest to uczucie satysfakcji i człowiek ma ochotę uczyć się dalej.

And then it is a feeling of satisfaction, and a person wants to keep learning.

Tak, no właśnie, że takie rozwiązanie trudnego problemu.

Yes, exactly, such a solution to a difficult problem.

Ale to chyba takie jest myślenie typowo inżynieryjne,

But I suppose that's a typically engineering mindset.

że masz jakiś problem, rozwiązałeś i o kurde, porodziłem sobie z tym.

That you have a problem, you solved it and oh wow, I managed to handle it.

Tak, dokładnie tak.

Yes, exactly that.

I właśnie tak jak mówisz, to co robisz jako programista jest takie,

And just as you say, what you do as a programmer is like this,

można powiedzieć, w pewien sposób uniwersalne,

one could say, in a certain way universal,

bo jesteś w stanie to przenieść również na inne dziedziny.

because you are able to transfer it to other areas as well.

Dlatego po prostu rozwiązywanie problemów, to jest moim zdaniem klucz.

That's why I believe that simply solving problems is the key.

Mhm.

Mhm.

Dobra, jeszcze bym tak może zrobił trochę cross-stetch,

Okay, I might also do a bit of cross-stretching.

i porozmawiam w ogóle o stanowiskach i też trochę o listach moich zarobków.

I will also talk about positions and a bit about my salary letters.

I nie wiem, kto ja, ale ja wyróżniam takich chyba pięć, pięć czy może sześć stanowisk,

And I don't know who I am, but I think I distinguish maybe five, five or perhaps six positions.

takie, które są w większości firmy, nie?

Such as those that are mostly companies, right?

To jest trainee, junior, regular, senior,

This is trainee, junior, regular, senior.

i później są już stanowiska wyższe typu lead principal, nie?

And then there are higher positions like lead principal, right?

I te lead principaly mogą się tam różnie nazywać w firmach,

And the lead roles can be called differently in companies.

one tam mogą mieć różne nazwy, jakieś tam, nie wiem, super senior, czy coś w tym stylu,

over there they can have various names, something like, I don't know, super senior or something like that,

ale generalnie, no, zasada jest ta podobna, nie?

But generally, well, the principle is similar, right?

I tutaj może już być, nie wiem, czy będziemy chodzili,

And here it might already be, I don't know if we will be going.

albo możemy sobie przejść tak bardzo szybko, nie? Jakie są różnice?

Or we can go through it really quickly, right? What are the differences?

A czy ty się w ogóle z takim podziałem zgadzasz, czy jakoś to inaczej widzisz?

Do you agree with such a division at all, or do you see it differently?

Wiesz co, ja się jakoś specjalnie nie przywiązuję do tych nazw,

You know what, I don’t really get attached to those names.

tak więc ja nigdy też w firmach nie specjalnie starałem się o to,

so I never really tried for that in companies either,

żeby mieć stanowisko o jakiejś określonej nazwie, czy jest to regular, czy senior,

to have a position with a specific title, whether it is regular or senior,

bo...

because...

Prawda jest taka, że w jednej firmie mógłbym być seniorem,

The truth is that in one company I could be a senior.

w drugiej mógłbym być regularem,

In the second one, I could be a regular.

a tak naprawdę istotne było to, co robię i ile zarabiam,

and the really important thing was what I do and how much I earn,

bo to te dwie kwestie były faktycznie najważniejsze.

because these two issues were actually the most important.

Oczywiście taki absolutnie podstawowy podział myślę, że jakby, no,

Of course, such an absolutely basic division I think, well,

jest istotny dla osób, które wchodzą w branżę,

is important for people entering the industry,

czyli właśnie poziom taki typu praktykant, stażysta,

so it's exactly a level like that of an intern, trainee,

później poziom juniorski,

later junior level,

później regular, senior i senior.

later regular, senior, and senior.

I kolejne stanowiska, to aż właśnie tak jak mówię,

And the next positions are exactly as I say,

także tak mocno w to nie wchodzę.

I'm not getting too deeply into it either.

Natomiast dla osób, które wchodzą w branżę, do branży,

However, for people who are entering the industry, into the industry,

istotne jest moim zdaniem to, żeby szukać pracy nie tylko na stanowisku juniorskim,

In my opinion, it is important to look for jobs not only at the junior level.

ale tak, przede wszystkim postarać się poszukać praktyk lub stażu,

but yes, above all, try to look for internships or apprenticeships,

to jest bardzo dobry sposób na wejście do branży.

This is a very good way to enter the industry.

Niestety duża część programów praktyk czy programów stażowych

Unfortunately, a large part of internship or traineeship programs

jest skierowana tylko do studentów, więc to trzeba mieć świadomość tego,

It is directed only at students, so one must be aware of that.

że jeżeli ktoś nie studiuje, to tych możliwości może mieć trochę mniej.

that if someone does not study, they may have a few less opportunities.

Natomiast to nie oznacza, że wszystkie programy praktyk są dla studentów,

However, this does not mean that all internship programs are for students,

mogą się zdarzyć również dla osób bez takiego już właśnie kierunkowego wykształcenia.

They can also happen to individuals without such specific education.

I druga rada, którą ja zawsze też daję jest taka,

And the second piece of advice that I always give is this,

że w momencie, kiedy ktoś szuka swojej pierwszej pracy,

that at the moment when someone is looking for their first job,

poza stanowiskami właśnie praktyki, staże i stanowiska juniorskie,

besides positions, there are also internships, traineeships, and junior positions,

żeby również rozglądał się za ofertami, no nie senior, ale regular.

to also look for offers, not senior, but regular.

Dlatego, że bardzo często na te stanowiska aplikuje mniej osób.

Because fewer people often apply for these positions.

Stanowiska juniorskie wiadomo, tutaj mamy bardzo dużą liczbę CV,

Junior positions, as you know, we have a very large number of CVs here.

no i z tego też powodu firmy często starają się jednak ograniczyć tę liczbę otrzymywanych CV,

and for this reason, companies often try to limit the number of received CVs.

więc nie publikują oferty na stanowisko juniorskie,

so they are not posting a job offer for a junior position,

chociaż zakładają, że jeżeli trafi się dobry junior, to taką osobę również mogą zatrudnić.

Although they assume that if a good junior candidate comes along, they might also hire that person.

Ja na przykład nigdy nie aplikowałem na stanowisko juniorskie.

For example, I have never applied for a junior position.

Ja miałem takie praktyki najpierw w Polsce trzymiesięczne,

I had such an internship first in Poland for three months,

później wyjechałem na praktyki roczne do Stanów i faktycznie jakby tutaj to mogę powiedzieć,

later I went for a year internship to the States and indeed, I can say here,

to były takie moje doświadczenie juniorskie,

that was my junior experience,

ale to nie było doświadczenie juniorskie jakby opisane właśnie stanowiskiem,

but it wasn't a junior experience as it was described by the position,

tylko to były wciąż praktyki i później po powrocie do Polski,

it was only an internship and later, after returning to Poland,

ja byłem wciąż jakby na takim poziomie bym powiedział junior,

I was still kind of at a level I would call junior.

ale nie aplikowałem właśnie na stanowiska juniorskie, tylko od razu na stanowiska regular,

But I didn't apply for junior positions, I applied straight for regular positions.

gdzie ta konkurencja jest mniejsza, a w momencie, kiedy mamy odpowiednią wiedzę,

where the competition is smaller, and when we have the right knowledge,

odpowiednie doświadczenie w postaci projektów, które zrealizowaliśmy,

relevant experience in the form of projects we have completed,

to jak najbardziej takie aplikowanie ma sens.

Yes, such an application makes perfect sense.

Zresztą jeden z widzów do mnie też jakiś czas temu napisał,

Moreover, one of the viewers wrote to me some time ago,

że właśnie skorzystał z tej mojej rady i przestał aplikować na stanowiska juniorskie,

that he just took my advice and stopped applying for junior positions,

zaaplikował na stanowisko typu regular i dostał pracę.

He applied for a regular position and got the job.

Oczywiście też nie chodzi o to, żeby aplikować na takie stanowisko po pół roku nauki,

Of course, it's not about applying for such a position after six months of learning.

ale w momencie, kiedy już jakby człowiek czuje, że to jest ten moment,

but at the moment when one feels that this is the moment,

to warto te stanowiska rozważyć.

It is worth considering these positions.

Bo wiadomo, firma zawsze będzie chciała zatrudnić osobę z większym doświadczeniem,

Because it's well known that a company will always want to hire someone with more experience,

to też jakby ja obserwuję od wielu lat, jest sporo takiego,

I have been observing it for many years, there is a lot of that.

no nie wiem czy narzekanie to jest dobre słowo, ale takich komentarzy właśnie,

Well, I don't know if complaining is the right word, but comments like that, indeed,

że kiedyś firmy zatrudniały każdego, że kiedyś było dużo więcej ofert dla juniorów,

that once companies hired everyone, that there used to be many more offers for juniors,

a teraz to już juniora nikt nie chce.

And now nobody wants the junior anymore.

No to ja pamiętam swoje doświadczenie właśnie z roku 2010,

Well, I remember my experience from the year 2010,

jak szukałem praktyk, czy 2012, jak już rozpoczynałem swoją pierwszą pracę,

When I was looking for internships, in 2012, when I was starting my first job,

to w Łodzi,

it's in Łódź,

w której mieszkam, było generalnie mniej firm na rynku niż jest teraz

In which I live, there were generally fewer companies in the market than there are now.

i te firmy w większości też nie zatrudniały juniorów,

and most of those companies also did not hire juniors,

a przynajmniej oficjalnie o tym nie mówiło.

At least it didn't officially talk about it.

Okej, jeżeli zdarzył się dobry junior, to oczywiście,

Okay, if a good junior has occurred, then of course,

ale firmy publikując oferty pracy nie pisały, że szukajmy juniora,

but companies publishing job offers did not say that they were looking for a junior.

tylko że szukają osoby na przykład już z rocznym doświadczeniem.

It's just that they are looking for someone, for example, with a year's experience.

Po prostu wyjście z tego wyższego poziomu firmie się bardziej opłaca.

Simply stepping out of this higher level is more beneficial for the company.

A oczywiście no, wtedy też jest takie pytanie, że jak już zatrudniamy juniora,

And of course, there is also the question that when we hire a junior,

wtedy też nie było jakoś super łatwo o dobrego programistę,

At that time, it wasn't exactly super easy to find a good programmer either,

więc siłą rzeczy firmy sięgały po osoby z mniejszym doświadczeniem.

So by necessity, companies turned to individuals with less experience.

Mhm, okej, ale dobra, dodam tutaj parę komentarzy.

Mhm, okay, but alright, I will add a few comments here.

Po pierwsze, to co ja na przykład rozróżniam pomiędzy trainee a junior,

First of all, what I distinguish between a trainee and a junior, for example, is...

to według mnie aktualnie junior to jest osoba z rocznym, komercyjnym doświadczeniem.

In my opinion, a junior is currently a person with one year of commercial experience.

Zaczyna się gdzieś mniej więcej od tego pułapu, nie?

It starts somewhere around this level, right?

Trainee to jest od zera do roku, junior to jest gdzieś od roku do trzech doświadczenia.

Trainee is from zero to one year, junior is from about one to three years of experience.

I teraz, dlaczego firmy nie chcą zatrudniać juniorów, czy nawet trainee?

And now, why don't companies want to hire juniors or even trainees?

No, z prostego względu, że to jest dość dla nich koszt.

No, for the simple reason that it is quite costly for them.

Junior się zwraca gdzieś po niecałym roku dopiero, nie?

Junior is getting back somewhere after not even a year, right?

Czyli w sensie, jeżeli firma zatrudni juniora, to on gdzieś po, nie wiem tam,

So in the sense that if the company hires a junior, then he will somewhere after, I don’t know,

dziesięciu miesiącach może zacznie po prostu zarabiać na siebie, tak?

In ten months, he might just start earning for himself, right?

Więc oni muszą zainwestować w tę osobę.

So they have to invest in that person.

A teraz, jeżeli taka osoba zmieni firmę, no to po prostu pracodawca na tym traci, nie?

And now, if such a person changes companies, then the employer simply loses out, right?

I ktoś może pomyśleć, no dobra, ale jaki jest koszt takiego juniora?

And someone might think, well, okay, but what is the cost of such a junior?

No, ale ktoś musi go wyedukować, tak?

No, but someone has to educate him, right?

Tak naprawdę ja na przykład tą pracę, którą robi junior, to ja zrobię tam, nie wiem,

Actually, for example, the work that a junior does, I could do there, I don't know,

ile rzędów razy szybciej, może nie rzędów, nie?

How many rows times faster, maybe not rows, right?

Ale po prostu o wiele szybciej.

But just much faster.

I teraz ja muszę go odpowiednio jakby mentorować, pokazać mu po prostu, jakie rzeczy ma robić.

And now I have to mentor him properly, just show him what things he needs to do.

Nie robię w tym czasie swoich rzeczy.

I'm not doing my things at this time.

I w tym czasie, który mu pokazuję, to ja prawdopodobnie tu zrobił to samo po prostu, nie?

And in this time that I'm showing him, I probably did the same thing here, right?

Więc ten czas po prostu to jest czas jakby mój poświęcony na naukę,

So this time is simply my time devoted to learning.

no ale firma jakby inwestuje w taką osobę, tak?

Well, the company is investing in such a person, right?

Bo ona, ta osoba się kiedyś stanie tym regularem, no i wtedy zaczyna siebie zarabiać.

Because she, that person will someday become that regular, and then she starts earning for herself.

Tak, i to jest bardzo ważne, co mówisz, bo czasem też na grupach o oprogramowaniu widzę pytania typu,

Yes, and this is very important what you are saying, because sometimes I also see questions like that in software groups.

o, uczę się już od jakiegoś czasu programowania, szukam jakiegoś stażu, gdzie mógłbym uczyć się w praktyce już w firmie,

Oh, I have been learning programming for some time now, and I am looking for an internship where I could learn practically in a company.

no i osoby piszą, że no ja mógłbym pójść do takiej pracy i pracować nawet za darmo.

Well, people are saying that they could go to a job like that and work even for free.

No ale właśnie zawsze wtedy też odpowiadam, że firma nie zatrudni kogoś bez odpowiedniego doświadczenia nawet za darmo,

Well, I always say that the company won't hire someone without the relevant experience, even for free.

bo pomimo tego, że teoretycznie nie wypłacałaby ci żadnego wynagrodzenia, to i tak ponosi duży koszt.

Because even though theoretically it wouldn't pay you any salary, it still incurs a significant cost.

Więc tu nie chodzi o samo wynagrodzenie.

So it's not just about the salary.

Tak.

Yes.

Ponieważ wynagrodzenie tak naprawdę jest tylko niewielką częścią tego kosztu, który musi ponieść firma, żeby daną osobę w odpowiedni sposób wdrożyć.

Because the salary is actually only a small part of the cost that a company has to bear to properly onboard a given person.

A już nie mówiąc o tym, że niektórzy faktycznie oczekują tego, że firma będzie uczyć.

Not to mention that some actually expect the company to educate.

A no niestety jakby w momencie, kiedy idziemy do pracy, oczywiście uczymy się na projektach, ale to nie jest darmowe szkolenie.

Unfortunately, at the moment when we go to work, of course we learn on projects, but this is not free training.

Widzę, że sporo osób jakby oczekuje tego, że pójdę do firmy i dostanę jakieś darmowe szkolenie i w tej firmie zostanę.

I see that a lot of people seem to expect that I will go to a company, receive some free training, and stay in that company.

No nie.

Well, no.

Nawet na praktyki czy staż, gdzie teraz zazwyczaj praktyki i staż są płatne,

Even for internships or traineeships, where now internships and traineeships are usually paid,

ale na przykład w moim przypadku właśnie kilkanaście lat temu praktyki były praktycznie w większości darmowe,

but in my case, for example, several years ago, internships were practically mostly unpaid,

to i tak na te darmowe praktyki trzeba było wysłać CV, przejść jakąś rozmowę czy napisać test.

And anyway, for those free internships, you had to send your CV, go through an interview, or take a test.

No też był proces rekrutacyjny.

Well, there was a recruitment process.

To nie było tak, że na darmowe praktyki firma przyjmowała wszystkich po prostu jak leci.

It wasn't the case that the company accepted everyone for free internships just like that.

No nie.

Well, no.

Przyjmowała te osoby, w które warto było zainwestować podczas praktyk

She accepted those people in whom it was worth investing during the internship.

i z którymi później była szansa, żeby podpisać umowę.

and with whom there was a chance to sign a contract later.

No tak to działa generalnie.

That's generally how it works.

Trzeba sobie właśnie zadać pytanie, jako korzyść ma firma zatrudnienia ciebie.

You should ask yourself what benefit your employment brings to the company.

Dokładnie tak.

Exactly.

Może komuś się to wydawać brutalne, ale jeżeli zaczniemy myśleć o tym w ten sposób,

It may seem brutal to some, but if we start thinking about it this way,

to możemy sobie teraz zacząć przygotowywać CV w ten sposób.

So we can start preparing the CV this way now.

Albo pójdziemy w ogóle z innym nastawieniem do miejsca pracy.

Either we will approach the workplace with a different attitude altogether.

Bo jeżeli ja, jako osoba rekrutowana, będę rozumiał, że jestem kosztem,

Because if I, as a recruited person, understand that I am a cost,

to teraz mogę powiedzieć, no słuchajcie, wiem, że jestem kosztem,

So now I can say, well listen, I know that I am a cost,

ale pomimo tego, że na przykład będę robił rzeczy w pracy,

but despite the fact that, for example, I will be doing things at work,

to ja mogę zagwarantować wam, że nie wiem, będę chociaż dwie godziny dziennie po prostu po pracy też się uczył.

I can guarantee you that I don’t know; I will at least study for two hours a day simply after work as well.

Ewentualnie na przykład, nie wiem, możemy podpisać jakoś, jeżeli chcecie.

Alternatively, for example, I don't know, we can sign it somehow if you want.

Realka, że na przykład przez dwa lata nie opuszczę, znaczy zostanę u was czy coś w tym stylu.

I mean that for example I won't leave for two years, which means I will stay with you or something like that.

Tak, jasne.

Yes, sure.

To też są w sumie takie praktyki.

These are also, in a way, such practices.

No co prawda lojalki to też jest taka w sumie dosyć dyskusyjna kwestia,

Well, to be fair, loyalty is also a somewhat controversial issue.

bo prawda jest też taka, że nawet jak podpiszesz lojalkę,

because the truth is that even if you sign a loyalty agreement,

to dla firmy to też nie jest jakby, nie ma też pewności, że będziesz dobrym pracownikiem,

For the company, it's also not like there's any certainty that you will be a good employee.

bo nikt na siłę też jakby, w sensie tak się mówi, że niewolnik nigdy nie będzie dobrym pracownikiem,

because nobody can be forced, in the sense that it is said that a slave will never be a good worker,

więc jeżeli masz właśnie podpisaną lojalkę, że nie masz tej firmy opuścić,

So if you have just signed a non-compete agreement stating that you cannot leave this company,

no to nie oznacza, że będziesz się angażował w tę pracę,

well, that doesn't mean you will get involved in this work,

więc tak naprawdę myślę, że warto po prostu jakby najważniejsze jest po prostu takie zaufanie

So I really think that it's just important, like, the most important thing is simply that kind of trust.

i też odpowiednie, ja zawsze właśnie wychodzę z założenia, że taka szczera rozmowa jest bardzo ważna,

and also appropriate, I always take the view that such an honest conversation is very important,

czyli na przykład jeżeli i też jakby szczera rozmowa plus odpowiednie podejście,

so for example, if there is also a sincere conversation plus the right approach,

takie wzajemne zaufanie i wzajemny szacunek, czyli jeżeli faktycznie zaczynam pracę,

such mutual trust and mutual respect, which means that if I actually start working,

widzę, że firma dużo mnie nauczyła, no to też czuję jakieś takie zobowiązanie,

I see that the company has taught me a lot, so I also feel some sort of obligation.

że nie opuszczę tej pracy po kolejnych tam dwóch czy trzech miesiącach, tylko chwilę zostanę,

that I won't quit this job after another two or three months, but will stay for a while,

ale jednocześnie gdybym czuł, że w tej pracy się nie rozwijam, że nie dostaję fajnych zadań,

but at the same time if I felt that I wasn't developing in this job, that I wasn't getting interesting tasks,

to warto po prostu podejść do osoby, odezwę się do pracodawcy,

It's worth simply approaching the person, I'll get in touch with the employer.

że słuchaj, dzięki właśnie za to, że zatrudniliśmy kilka miesięcy temu, sporo się nauczyłem,

"Hey, thanks for the fact that we hired you a few months ago, I have learned a lot."

ale jednocześnie czuję w tym momencie, że nie rozwijam się dalej,

but at the same time I feel at this moment that I am not developing further,

i mógłbym teraz szukać innej pracy, ale jednak właśnie chciałbym z wami zostać,

I could be looking for another job now, but I would still like to stay with you.

jakby mam, czuję, czuję, że to byłoby w porządku z mojej strony,

It's like I have, I feel, I feel that it would be okay on my part,

ale musimy na przykład wypracować jakąś nową umowę, czy postarać się znaleźć mi jakiś nowy projekt,

but we need to work out some new agreement, or try to find me some new project,

bo po prostu na przykład tutaj nie jestem zadowolony, tu się nie rozwijam.

Because, for example, I am not satisfied here, I am not developing.

Uważam, że taka rozmowa jest bardzo ważna, a też uważam, że sporo osób mało rozmawia o swoich oczekiwaniach,

I believe that such a conversation is very important, and I also think that many people talk very little about their expectations.

po prostu zdarza się, że ktoś jest niezadowolony ze swojej pracy, idzie do tej pracy

It just happens that someone is dissatisfied with their job, they go to that job.

i narzeka, ale nie robi nic, co mogłoby to zmienić, a też druga osoba nie zawsze musi się domyślić tego,

and they complain, but they don't do anything that could change it, and the other person doesn’t always have to guess it either,

więc często po prostu zwykła rozmowa mogłaby dużo, dużo pomóc.

So often a simple conversation could help a lot, a lot.

Tak, no takie relacje po prostu, nie wiem, no, czyli takie, no obarte na szczerości generalnie, tak?

Yes, well, such relationships, I don't know, I mean, kind of based on honesty in general, right?

Szczerości o tego i o własnym jakby komunikowaniu po prostu swoich oczekiwań, tak?

Honesty about this and about one's own way of communicating expectations, right?

I to działa w obie strony, nie, bo zarówno pracodawca powinien jasno, powiedzmy,

And it works both ways, because both the employer should clearly, let's say,

to wyłożyć tak, czego on oczekuje, no jak i pracownik, to w dwie strony powinno po prostu być tak,

It should be explained what he expects, just like with the employee; it should simply be a two-way street.

a nie, że któraś z tych stron ukrywa.

not that any of these sides is hiding.

Jeszcze do tej lojalki bardziej bym chodził w takim kontekście, że jeżeli to widzisz jako przyszły pracownik

I would approach this loyalty more in the context that if you see it as a future employee.

z takim jakby nastawieniem, czy z taką inicjatywą, to teraz ja jako pracodawca bym odebrał ciebie

With such an attitude or initiative, I would perceive you as an employer now.

jako po prostu osobę zaangażowaną.

as simply an engaged person.

No tak.

Well, yes.

I która po prostu myśli poważnie, nie?

And who just thinks seriously, right?

Czyli niekoniecznie może bym chciał, to ja jako pracodawca bym odebrał ciebie jako po prostu osobę zaangażowaną.

So, I might not necessarily want to, but as an employer, I would perceive you simply as a committed person.

No tak.

Well, yes.

Czyli ja bym chciał tylko podpisywać, ale po prostu inaczej bym na ciebie patrzył przez to.

So I would only want to sign, but I would simply look at you differently because of that.

Jasne, tak, tak, no faktycznie, bo wtedy jakby rozumiesz, że jeżeli przychodzę i mówię, zostanę właśnie u was dłużej,

Sure, yes, yes, well indeed, because then you understand that if I come and say I will stay with you longer,

to widzisz, że jestem jakby zdecydowany, żeby no też się zaangażować, tak, że nie liczę tylko na to,

So you see, I'm kind of determined to get involved as well, so I'm not just counting on that.

że ktoś mnie wyszkoli, zapłaci mi za to, a ja za chwilę ucieknę, tylko faktycznie widzisz w tym momencie,

that someone will train me, pay me for it, and then I will run away shortly, but you see at this moment,

no widzisz to zaangażowanie i to takie odpowiednie podejście, to się zgadzam.

Well, you see, that involvement and such a proper approach, I agree with that.

I tutaj bym też dodał, to chyba nie trzeba wyważyć, ale jeżeli ktoś na przykład ceni, powiedzmy, pracę tam, nie wiem, 7, 15, tak, te przysłowiowe 8 godzin,

And I would also add here, I don't think it needs to be overthought, but if someone, for example, values, let's say, work there, I don't know, 7, 15, yes, those proverbial 8 hours,

to też trzeba powiedzieć o tym na rozmowie, tak, powiedzieć, że dobra, ja nie chcę robić 7 godzin, bo nie wiem, mam dzieci, bo mam rodzinę, bo coś tam

You also need to mention this in the conversation, yes, say that it's fine, I don't want to work 7 hours, because I don't know, I have kids, because I have a family, because of something.

i dla mnie jest po prostu ważne, że punkt 15 wychodzę i tyle, żeby później też nie było nieporozumień, bo później na przykład dojdą, że...

And for me, it's just important that I leave point 15 and that's it, so that there are no misunderstandings later, because then, for example, it will lead to...

i warto to też dopytać na przykład, czy w projekcie są robione nadgodziny, czy są po prostu jakieś tego typu sytuacje, tak, bo później będzie taka sytuacja,

And it's worth asking, for example, if there are overtime hours being worked on the project, or if there are simply any such situations, right, because later there will be a situation like that.

no i najpierw się zabezpieczyć, czy dopytać przed tym przed, zanim ta sytuacja wystąpi, a nie już jak będzie i później rozwiązać jakieś spory przez to związane.

Well, first you should secure yourself or inquire beforehand, before the situation arises, rather than dealing with any related disputes afterwards.

Tak, no to się zgadzam, ja zawsze właśnie dbałem bardzo mocno o to, żeby mieć bardzo jasny podział między pracą, a już moim prywatnym życiem, tak więc...

Yes, I agree, I have always cared a lot about having a very clear distinction between work and my personal life, so...

tak, no to się zgadzam, ja zawsze właśnie dbałem bardzo mocno o to, żeby mieć bardzo jasny podział między pracą, a już moim prywatnym życiem, tak więc...

Yes, I agree, I have always made sure to have a very clear division between work and my private life, so...

w moim właśnie tym 10 ponad letnim doświadczeniu, kiedyś się zastanawiałem ile dni nadgodzin bym policzył, w sensie przez ile dni zostawałem dłużej w pracy, to wydaje mi się, że był to średnio jeden dzień w roku, myślę, że nie więcej niż 10 dni na te 10 lat, tak więc...

In my more than 10 years of experience, I once wondered how many days of overtime I would count, meaning how many days I stayed longer at work. It seems to me that it was on average one day a year; I think no more than 10 days over those 10 years, so...

w sensie przez ile dni zostawałem dłużej w pracy, to wydaje mi się, że był to średnio jeden dzień w roku, myślę, że nie więcej niż 10 dni na te 10 lat, tak więc...

In terms of how many extra days I stayed at work, I think it averaged out to about one day a year, I don't think it was more than 10 days over those 10 years, so...

ja to zawsze dbałem o to, że jakby pracuję faktycznie do tej godziny, na którą się umówiliśmy, nie pracuję w weekendy, okej, i zdarzyły się może właśnie, nie wiem, ze trzy sytuacje takie krytyczne, ale to ja też jakby czułem odpowiedzialność za to, więc nie było to dla mnie problemem, ale wiem, że jakby zdarzały się, trafiały się takie osoby, które miały trochę z tym problem i później też niestety to się przekłada też moim zdaniem, że...

I have always made sure that I actually work until the hour we agreed upon, I don't work on weekends, okay, and there may have been, I don't know, about three critical situations, but I also felt responsible for that, so it wasn't a problem for me. However, I know that there were people who had some issues with it, and unfortunately, this also translates, in my opinion, to...

moim zdaniem w dużym stopniu na to, że te osoby szybciej się wypalają w pracy, czują trochę frustrację i też jest tak, że jeżeli właśnie nie postawisz jasno tych granic, to zostaniesz kilka razy dłużej, to później już wszyscy będą uważać, że ty jesteś tą osobą, która zostaje dłużej, więc po prostu można dać ci, nie wiem, oczekiwać od ciebie tego, że będziesz pracować wieczorami czy w weekendy, tak więc bardzo ważne jest to, żeby ta komunikacja była po prostu jasna, czytelna.

In my opinion, it largely contributes to the fact that these individuals burn out at work more quickly, feel a bit of frustration, and also it is the case that if you do not clearly set those boundaries, you will end up staying a lot longer, and later everyone will think you are the person who stays longer, so they can just expect you to work in the evenings or on weekends. Therefore, it is very important that communication is simply clear and understandable.

Tak, no to też trzeba...

Yes, well, that also needs to be...

trzeba sobie odpowiedzieć, jaki tryb pracy nam pasuje, tak, no bo ja na przykład nie mam miestnego rozgraniczenia na przykład na pracę zawodową, jakieś tam życie rodzinne, ja... dla mnie to jest po prostu jedno, nie, ja tego w ogóle nie rozdzielam sobie po prostu, no a sobie takie osoby jak ty, tak, które sobie po prostu to jakoś stawiają, a ja jestem granicą, że do którejś tam pracujesz, a później nie.

We need to ask ourselves what type of work suits us, because, for example, I don't have a clear boundary between professional work and family life; for me, it's just one thing, I don't separate them at all. But there are people like you who somehow set those boundaries, while I have a limit that you work until a certain time and then you don't.

Znaczy, powiem tak, szczerze, łatwiej było o to...

I mean, I'll put it this way, honestly, it was easier to get that...

zakończenie, gdy pracowałem z biura, bo wtedy po prostu wychodzisz, a od momentu, jak zacząłem pracować zdalnie, to było trochę trudniej, a prowadzenie kanału to jest jeszcze jakby wyższy poziom, bo też jednak inaczej człowiek podchodzi do pracy, gdzie ma jakiś jasno określony kontrakt, a inaczej do własnego biznesu, gdzie zdajesz sobie sprawę, że każda kolejna godzina, no to szybciej zrealizowany twój projekt,

the ending, when I worked from the office, because then you just leave, whereas from the moment I started working remotely, it became a bit harder, and running a channel is like a higher level, because you approach work differently when you have some clearly defined contract, and differently with your own business, where you realize that every additional hour means your project is completed faster,

i tutaj właśnie nie ma żadnego kontraktu podpisanego, więc tutaj wyznaczenie tej granicy jest trochę trudniejsze, ale tutaj też się tego uczy, i myślę, że robię w tym temacie również progres.

And this is exactly where there is no signed contract, so setting this boundary here is a bit more difficult, but I am also learning this, and I think I am making progress in this area as well.

Mhm, dobra, wiesz co, to jeszcze tak bym wrócił trochę do tych tematów zrobków, albo dobra, to może jeszcze zanim do tego przejdziemy, bym jeszcze porozmawiał w ogóle o rynku pracy teraz w 2024.

Mhm, okay, you know what, I would like to go back a bit to those topics about jobs, or actually, maybe before we get to that, I would like to talk about the job market now in 2024.

Jak to będzie wyglądać?

How will it look?

Jak to będzie wyglądało? I co może chcesz zacząć? Jak prognozujesz?

How will it look? And what might you want to start? How do you forecast?

Szczerze, tu tak, no 2023 był złym rokiem, prawdopodobnie najgorszym od wielu, wielu lat. 2024 wydaje mi się, że będzie już troszkę lepszy, mówię troszkę, tak jeszcze tak bardzo ostrożnie ważę te słowa, bo tutaj jeszcze może być jeszcze różnie, natomiast wydaje mi się, że 2025 rok będzie już takim powrotem do wzrostów.

Honestly, yes, 2023 was a bad year, probably the worst in many, many years. I think 2024 will be a little better, I say a little, I'm still weighing my words very cautiously because things could still vary here, but I believe that 2025 will be a return to growth.

Tak jak też w jednym z moich ostatnich odcinków na kanał ja pokazywałem perspektywy, takie przewidywania, jeżeli chodzi o gospodarkę światową, to z tych liczb było widać, że to spowolnienie gospodarcze już wyhamowuje, bo wyglądało to naprawdę słabo, 2022, 2023, teraz już dochodzimy do takiego momentu, że niektóre gospodarki już zaczynają z powrotem być na plusie.

Just like in one of my recent episodes on the channel, I showed the perspectives and predictions regarding the global economy. From those numbers, it was evident that the economic slowdown is already stabilizing, because it looked really weak in 2022 and 2023; now we are reaching a point where some economies are starting to be in the positive again.

I perspektywy są takie, że 2025 rok to już będzie z powrotem rozwój gospodarczy, tak więc ta sytuacja makroekonomiczna wydaje się, że będzie dużo, dużo lepsza.

And the outlook is such that by 2025 there will be economic growth again, so this macroeconomic situation seems to be much, much better.

Gospodarka światowa wraca na takie już właściwe tory, co się przełoży bezpośrednio również na branżę IT, bo po prostu znowu zostaną odblokowane środki, firmy nie będą już musiały tak mocno oszczędzać,

The global economy is returning to its proper tracks, which will directly affect the IT sector as funds will be unlocked again and companies will no longer have to save so much.

mocniej zainwestować, mocniej zaryzykować w pewne projekty, bo teraz właśnie jakby problemem było to, że firmy mocno oszczędzały, zostawiały tylko te projekty, co do których były w 100% pewne, a wszystkie takie projekty powiedzmy nie do końca sprawdzone, eksperymentalne, gdzieś były odłożone na bok,

to invest more strongly, to take greater risks in certain projects, because the problem now was that companies were saving a lot, focusing only on those projects they were 100% sure about, while all the less certain, experimental projects were put aside.

tak więc to jest na pewno powód, dla którego ten wzrost będzie i uważam, że kolejny powód, dla którego ten wzrost będzie zauważalny, że będzie więcej projektów w IT,

so this is definitely the reason why this growth will happen, and I believe that another reason why this growth will be noticeable is that there will be more projects in IT,

to jest rozwój sztucznej inteligencji, dlatego też, że teraz bardzo dużo firm chce tę sztuczną inteligencję w swoich produktach w jakiś sposób umieszczać, implementować, integrować się z różnymi innymi projektami opartymi na sztucznej inteligencji

This is the development of artificial intelligence, also because now many companies want to somehow place, implement, and integrate this artificial intelligence into their products with various other AI-based projects.

i to po prostu jest, poza tym, że to jest fajna rzecz, bo daje nowe możliwości, to z takiego biznesowego punktu widzenia jest to bardzo ważne.

And it's just that, besides the fact that it's a cool thing because it offers new possibilities, from a business perspective, it is very important.

To jest bardzo atrakcyjne, bo teraz właśnie to jest bardzo takie głośne słowo, więc można tak kolokwialnie powiedzieć, że każdy chce mieć tę sztuczną inteligencję u siebie,

This is very attractive because right now it's a very loud word, so one could colloquially say that everyone wants to have this artificial intelligence with them.

więc będzie po prostu więcej projektów napędzanych w jakiś sposób sztuczną inteligencją, od jakichś bardzo prostych integracji typu właśnie robimy zapytanie do API OpenAI,

so there will simply be more projects powered in some way by artificial intelligence, from very simple integrations like making a request to the OpenAI API,

po jakieś bardziej zaawansowane rozwiązania, ale każdy będzie chciał do tego pociągu wejść, bo wiadomo, że w momencie, kiedy wchodzimy w tym takim pierwszym momencie, kiedy jest na jakąś technologię,

for some more advanced solutions, but everyone will want to get on that train, because it is known that at the moment we enter in that first moment, when it comes to some technology,

jakiś duży hype, to mamy szansę dużo zarobić, więc firmy będą starały się przynajmniej część tego tortu zgarnąć dla siebie.

There is a lot of hype, so we have a chance to earn a lot, so companies will try to grab at least a part of that pie for themselves.

No i to będzie powodowało właśnie coraz więcej projektów w IT.

And this will cause more and more projects in IT.

Tak więc po tym okresie takim stagnacji, kiedy nie było wiadomo co dalej, wydaje mi się, że teraz już będzie dużo lepiej.

So after this period of stagnation, when it was unclear what would happen next, I think that now it will be much better.

To też jakby jest moim zdaniem dobry moment, żeby rozpoczynać naukę programowania, bo pomimo tego, że teraz jest mniej ofert pracy na rynku, to jeżeli zaczniesz naukę programowania teraz,

I think it's a good time to start learning programming, because although there are fewer job offers on the market now, if you start learning programming now,

to za ten rok czy półtora, kiedy będziesz gotowy czy gotowa na wejście do branży IT, już tych ofert powinno być dużo więcej.

By this year or in a year and a half, when you are ready to enter the IT industry, there should be many more job offers available.

To ja nie jestem aż tak optymistyczny. Myślę, że 24 czy nawet 25 będzie wyglądał podobnie jak 23 i już tłumaczę dlaczego.

I'm not that optimistic. I think 2024 or even 2025 will look similar to 2023, and I'll explain why.

Może w ogóle zacznę od tego, że 21 i chyba 22 były strasznym boomem w IT, czyli takim okresem i to było, jakby się na to złożyło kilka czynników.

Maybe I'll start by saying that the 21st and probably the 22nd were a terrible boom in IT, a period influenced by several factors.

Po pierwsze pandemia. Dużo osób poszło, znaczy no gdzieś na cały świat przeszedł na tryb zdalny. Dużo firm zaczęło inwestować po prostu w usługi cyfrowe.

Firstly, the pandemic. Many people left, meaning that many around the world switched to remote work. Many companies started investing in digital services.

Rządy robiły dofinansowania, w związku z czym był tani kredyt i te właśnie wszystkie, pewnie jeszcze tych czynników jest więcej, ale te czynniki myślę, że w głównej mierze spowodowały to, że po prostu był wysyp zapotrzebowania na nowe miejsce pracy.

Governments provided subsidies, which resulted in cheap credit, and these factors, along with probably more that I haven't mentioned, I believe primarily caused a surge in demand for new jobs.

W 23 czy już chyba nawet pod koniec 22 było dużo zwolnień, bo zwolniły duże firmy typu Google Funk, czyli Google, Facebook, Spotify ostatnio znowu zwolniały i oni zwolniają już teraz którymiś transzami, że któryś po prostu raz z kolei zwolniaje i to nie są małe ilości osób.

In 23, or even at the end of 22, there were many layoffs, as large companies like Google, Facebook, and Spotify recently laid off employees again, and they are now releasing them in batches, meaning that one company is laying off a significant number of people at a time.

Oni tam, na przykład Google zwolniło 10 czy 12 tysięcy osób, Spotify chyba też około 10 tysięcy, ostatnio około 2 tysięcy.

They over there, for example, Google laid off 10 or 12 thousand people, Spotify also about 10 thousand, recently about 2 thousand.

Nie wiem ile...

I don't know how much...

Z tych osób 100 osób programiści, a jeżeli to jest na przykład jakaś kadra menedżerska, no ale tak czy siak tych osób się uwolniło bardzo dużo, a w tych firmach nawet jeżeli to jest kadra menedżerska, to i tak oni w większości przypadków umieją programować, przynajmniej na jakimś takim podstawowym poziomie.

Out of these people, 100 are programmers, and if it’s, for example, some management staff, either way, a lot of people have been released, and in these companies, even if it’s management staff, in most cases, they can still program, at least at a basic level.

Dodatkowo aktualnie jeszcze kredyt jest drogi, więc skoro kredyt jest drogi, bo firmy jeżeli mają tani kredyt, to po prostu biorą sobie kredyt i z tego kredytu finansują nowe inwestycje.

Additionally, currently, credit is still expensive, so since credit is expensive, companies that have cheap credit simply take out loans and use those loans to finance new investments.

W momencie kiedy kredyt jest drogi, no to dla nich to jest duże ryzyko, jeśli nie opłaca im finansować, więc ubijają projekty najczęściej nowe, a zostawiają te projekty, które im jakby przynoszą kasę, więc wtedy mniej nowych inwestycji i firmy po prostu robią tak, no dobra, przetrwajmy ten kryzys, zobaczymy, jak się odpadkuje i wtedy może będzie lepiej.

At the moment when credit is expensive, it's a big risk for them if financing is not profitable, so they usually kill off new projects and leave those that bring them money, resulting in fewer new investments. Companies end up saying, "Okay, let's survive this crisis, we'll see how it plays out, and maybe it will get better."

Więc to powiedzmy zapotrzebowanie to też jest jakby związane z gospodarką.

So let's say that demand is also somehow related to the economy.

Teraz póki gospodarka nie wróci na jakieś sensowne tory, no to myślę, że jeszcze trochę poczekamy na lepsze, przepraszam, że tak powiem.

Now, as long as the economy doesn't get back on some reasonable track, I think we will have to wait a bit longer for better times, I'm sorry to say.

Myślę, że 24 będzie bardzo podobny, 25 nie wiem, ale też raczej bym obstawiał, że nie będzie już takiego dużego boomu, no z tego względu właśnie, że jeszcze dodatkowo bardzo dużo osób się uwolniło na tym rynku pracy.

I think that 2024 will be very similar; as for 2025, I don’t know, but I would rather bet that there won’t be such a big boom anymore, especially because a lot of people have already been freed up in the job market.

Ale tutaj bym dodał ważną informację, zależności w jakich specjalizacjach, bo to też trzeba sobie wziąć pod uwagę.

But here I would add an important piece of information, depending on which specializations, because that also needs to be taken into account.

I o ile na przykład na frontendzie jest przesyt ludzi, nie wiem jak z backendem, bo akurat w tej branży nie siedzę, ale na przykład było bardzo dużo zapotrzebowania na devopców, osoby związane z AEM, no to teraz naprawdę biorą prawie, że każdego i po prostu jest zapotrzebowanie, ale trzeba też sobie generalnie sprawdzić rynek, na co jest zapotrzebowanie.

And although, for example, there is an oversupply of people on the frontend, I don't know how it is with the backend because I am not involved in that field, but for example, there was a high demand for DevOps, people connected with AEM, so now they are really hiring almost everyone, and there is simply demand, but you also need to generally check the market for what is in demand.

Tak, to na pewno.

Yes, for sure.

A co o frontend, bo widzisz, właśnie ja ze frontendem nie mam dużego doświadczenia, bo tak naprawdę moje doświadczenie to backend, więc powiedz mi, czy moje wyobrażenie na temat właśnie dużej konkurencji we frontendzie jest odpowiednie, bo mi się zawsze wydawało, że właśnie ta duża konkurencja we frontendzie jest w dużym stopniu też taka trochę iluzoryczna, jakby dużo osób uczy się frontendu,

And what about frontend, because you see, I don’t really have much experience with frontend, because actually my experience is in backend, so tell me, is my perception of the high competition in frontend accurate, because I have always thought that this high competition in frontend is to a large extent somewhat illusory, as many people learn frontend,

większość z tych osób tak naprawdę niewiele potrafi, a też wynika to z tego, że wydaje mi się, że jest jakby takie podejście wśród osób, które rozpoczynają naukę, że frontend jest tą taką, nie wiem, prostszą ścieżką, no bo jakby tam wszystko teoretycznie widać na ekranie, więc ludziom tak myślę, że wydaje się, że to jest taka prosta rzecz, no bo jaki jest problem z wyświetleniem przycisku na ekranie i jakby nie do końca na tym etapie właśnie rozumieją,

most of these people really don’t have much skill, and this results from the fact that it seems to me that there is this mindset among those who are starting to learn, that frontend is sort of the, I don’t know, easier path, because everything is theoretically visible on the screen, so I think people feel that it’s a simple thing, because what’s the problem with displaying a button on the screen, and they don’t fully understand at this stage actually.

że frontend to nie jest tylko...

that frontend is not just...

To nie jest tylko budowanie strony i kolorowanie komponentów, tylko to też jest programowanie, które też wymaga takich samych nakładów pracy jak nauczenie się backendu.

It's not just about building a website and coloring components; it's also programming, which requires the same effort as learning the backend.

Tak, tylko to jest powiązane, nie, bo teraz jeżeli przez kilka poprzednich lat większość osób chciała się zaczynać od frontendu, tak, to te osoby przez ileś lat nabyły jakieś kompetencje, tak,

Yes, but it's related, no, because now if for the past few years most people wanted to start with frontend, then those people have acquired some skills over the years.

jeżeli teraz jest kryzys, jest ciężko wejść na rynek pracy i poleciały też łapne siebie projekty frontendowe, tak, no bo firmy nie wyrażają innowacji, więc nie potrzeba tyle nowych UI-ów po prostu do aplikacji, tak,

If there is a crisis now, it's hard to enter the job market, and there have also been fewer frontend projects, yes, because companies are not expressing innovation, so there is simply less need for new UIs for applications.

no to teraz jest masa osób po prostu, które umieją frontend, ale nie bardzo są dla nich projekty i ja to nawet widzę po sobie, nie, czyli mając chyba już teraz gdzieś tam z 13 lat doświadczenia,

Well, now there are a lot of people who can do frontend, but there aren't really any projects for them, and I can even see that in myself, you know, having about 13 years of experience now.

to ja jeszcze z dwa lata temu dostawałem...

I was still receiving it about two years ago...

Kilka ofert na tydzień, teraz może dostanę z jedną na miesiąc.

A few offers a week, now I might get one a month.

Okej, no tak, no to tak, projektów jest mniej po prostu, tak.

Okay, well, yes, so there are simply fewer projects, yes.

No i to trzeba sobie popatrzeć, nie, no właśnie nie wiem jak z backendem, bo mówię, w backendzie się nie specjalnie...

Well, you have to take a look at it, no, I really don’t know how it is with the backend, because I’m saying, I’m not particularly...

Tak, też na pewno jest mniej ofert, jest więcej chętnych, ale też na pewno ten stosunek liczby ofert do liczby osób aplikujących jest na korzyść backendu tutaj w tym przypadku,

Yes, there are definitely fewer job offers, there are more applicants, but the ratio of the number of offers to the number of applicants is definitely in favor of the backend in this case.

po prostu no łatwiej jest, ta konkurencja jest mniejsza i to też trzeba też ogarnąć jakby też odpowiednią technologię, ja też pokazywałem u siebie na kanale w jednym z filmów, to był raport JustJoinIT, z tego co kojarzę, tak, JustJoinIT, gdzie oni pokazywali liczbę ofert pracy i liczbę aplikujących w danej technologii, no i powiedzmy, nie wiem, w Javie czy w C-Sharpie czy w PHP,

it's simply easier, the competition is smaller and you also have to manage the right technology, I also showed on my channel in one of the videos, it was a report from JustJoinIT, if I remember correctly, yes, JustJoinIT, where they showed the number of job offers and the number of applicants in a given technology, well, let's say, I don't know, in Java or C-Sharp or PHP,

to wyglądało naprawdę obiecująco, to był co prawda rok 2022, nie trzeci, ale no to gdzieś to wiadomo, podobnie jednak się kształtuje, to liczba osób aplikujących na Javę była mniejsza niż liczba ofert pracy, natomiast w Javascript, czy, ok, Javascript, no to i backend i frontend, ale mówiąc właśnie o technologiach, to Javascript czy Python, to tutaj już liczba aplikujących przewyższała liczbę ofert pracy, więc trzeba też sobie popatrzeć na to zapotrzebowanie,

It looked really promising, it was indeed the year 2022, not the third one, but well, that's known, it's shaping up similarly, the number of people applying for Java was smaller than the number of job offers, while in Javascript, or, okay, Javascript, well for both backend and frontend, but speaking of technologies, in Javascript or Python, here the number of applicants already exceeded the number of job offers, so one also needs to look at that demand.

ale też jednocześnie, tak jak też mówiliśmy na początku, trzeba znaleźć to, co lubimy robić, bo to też nie chodzi o to, żeby znaleźć teraz, popatrzeć na technologię, ok, tu mamy najmniejszą konkurencję, uczę się tych technologii, bo może się okazać, że to jest coś, co nas w ogóle nie interesuje, bo kogoś nie będzie interesował backend, kogoś nie będzie interesował frontend i nie ma sensu w to po prostu brnąć w takiej sytuacji.

But at the same time, as we said at the beginning, it is necessary to find what we like to do, because it's not just about looking at technology now, okay, here we have the least competition, I will learn these technologies, because it may turn out that this is something that does not interest us at all, because someone may not be interested in backend, someone may not be interested in frontend, and there is no point in just trudging through it in such a situation.

No tak, znaczy to trzeba już sobie jakby bardzo indywalnie podejść i odpowiedzieć na pytanie, co nie jest dla nas najważniejsze.

Well, it means that one has to approach it very individually and answer the question of what is not the most important for us.

Czy na przykład, bo wiesz, bo na tych początkowych etapach, a ktoś tam ma 1, 2, 3 lata doświadczenia, to nawet zmiana języka, to to nie jest nic strasznego, nie, czyli w sensie, no dla mnie na przykład wejście teraz na poziom, na przykład w Javie, który mam w Javascriptie, to zajmie, no zajmie trochę, nie, a jak ty zaczynajesz programować, dopiero rozumiesz jakiś język, to nawet przełączenie, czy nauczenie się nowego języka, to nie będzie jakoś mega dużo czasu.

For example, because you know, at the beginning stages, and someone has 1, 2, 3 years of experience, even changing the language isn't anything terrible, right? I mean, for me, for instance, moving to the level I have in JavaScript now to Java will take, well, it will take a little time. But when you start programming and are just beginning to understand a language, even switching or learning a new language won't take too much time.

No nie, ale z drugiej strony, tak, bo jeżeli mówimy o dość jakiegoś poziomu, to oczywiście, ale z drugiej strony mając już spore doświadczenie w programowaniu, wzięcie nowego języka i ogarnianie go na podstawowym poziomie, to jest kilka tygodni pracy, a dla osoby, która dopiero wchodzi w programowanie, to jest jakby wejście w zupełnie nowy świat i to jest sporym problemem,

Well, no, but on the other hand, yes, because if we are talking about a certain level of proficiency, then of course, but on the other hand, having substantial experience in programming, picking up a new language and getting a grasp on it at a basic level takes a few weeks of work, whereas for someone who is just starting out in programming, it is like entering a completely new world and that is quite a challenge.

chociaż z drugiej strony ja też zachęcam do tego, żeby na samym początku, właśnie żeby,

although on the other hand I also encourage that at the very beginning, precisely to,

jak chwili było tego typu zmiany dokonywać, to ja zawsze mówię o tym, żeby na samym początku, jak mówimy o kilku pierwszych, kilkunastu pierwszych tygodniach, powiedzmy, nauki programowania, jeżeli mówimy o jakiejś takiej intensywnej nauce,

When it comes to making such changes, I always talk about the fact that at the very beginning, when we talk about the first few, let's say, weeks of learning programming, if we are talking about some sort of intensive learning,

to żeby sobie te proste rzeczy typu pętlę, instrukcje warunkowe sprawdzić w kilku różnych językach, żeby zrobić to w Javie, w Pythonie, w C++ i zobaczyć, że tak naprawdę piszemy to w trochę inny sposób, jest trochę inna składnia, ale rozwiązujemy dokładnie te same problemy,

so to check those simple things like loops, conditional statements in a few different languages, to do it in Java, in Python, in C++ and see that we really write it in a slightly different way, there’s a bit of different syntax, but we solve exactly the same problems,

żeby też ta osoba, która dopiero zaczyna uczyć się programowania,

so that the person who is just beginning to learn programming,

nie przywiązywała się do tego, żeby to zrobić, żeby to zrobić.

She didn't attach herself to doing it, to doing it.

Nie przywiązywała się aż tak mocno do języka, żeby nie utożsamiała programowania z jakimś konkretnym językiem, tylko właśnie z rozwiązywaniem problemów, co jest uniwersalne i w tym momencie właśnie, jeżeli ktoś się pół roku będzie uczył jakiejś technologii, no to jeżeli stwierdzi po pół roku, że jednak chce przejść na coś innego, to nie będzie to takim szokiem, bo ta osoba będzie wiedziała, dobra, no okej, jest trochę inna składnia, trochę tutaj mamy inny ekosystem, inne biblioteki, ale to też w miarę sprawnie ogarnę.

She didn't attach herself so strongly to a language that she wouldn't associate programming with solving problems, which is universal. At this moment, if someone spends six months learning a particular technology and then decides after that time that they want to switch to something else, it won't be such a shock, because that person will know, okay, there is a slightly different syntax, we have a different ecosystem here, different libraries, but I can manage that fairly easily.

Żeby mieć po prostu to podejście, że język to jest tylko narzędzie.

To simply have the approach that language is just a tool.

Tak, dokładnie właśnie to chciałem powiedzieć, że język to jest tylko narzędzie i tak naprawdę, jeżeli będzie potrzeba, znaczy taki dobry inżynier, bo to chyba jest takiego, ja przynajmniej to tak rozróżniam, jakaś osoba, która tylko głupio klepie kod i osoba, która faktycznie jest inżynierem czy rozwiązuje problemy i taka osoba po prostu będzie miała potrzebę, czy zauważy potrzebę użycia jakiegoś konkretnego języka,

Yes, exactly what I wanted to say is that language is just a tool, and in reality, if the need arises, it means a good engineer, because I think there is a distinction between someone who just mindlessly types code and someone who is actually an engineer or solves problems. Such a person will simply have a need or notice the need to use a specific language.

to po prostu będzie miała potrzebę użycia jakiegoś konkretnego języka.

She will simply have a need to use a specific language.

Tak, to tak, to jest ważne podejście, właśnie ważne jest to, żeby dobierać tę technologię pod kątem problemu, a nie odwrotnie.

Yes, that's right, this is an important approach; it is precisely important to choose the technology based on the problem, not the other way around.

Wiadomo, że czasem po prostu chcemy, nie wiem, chcemy poznać jakąś nową technologię, jakiś nowy język i na siłę staramy się ten język gdzieś tam wrzucić, ale powiedzmy, jeżeli już mówimy o pracy komercyjnej, no to lepiej jednak, żeby trzymać się tego,

It's known that sometimes we just want, I don't know, we want to learn some new technology, some new language, and we forcefully try to incorporate that language somewhere, but let's say, if we are talking about commercial work, it's better to stick to that.

jakie narzędzie jest najlepsze do danego typu problemu, żeby nie było tak, że okej, chcę dzisiaj się nauczyć rasta, więc zaczynam projekt w rast, a chociaż, nie wiem, na dużo lepszym poziomie znam Javę i wiem, że ten projekt w Javie napiszę dużo szybciej, plus może, nie wiem, właśnie do tego typu projektu Java się bardziej nadaje.

What tool is best for a given type of problem, so that it’s not the case that, okay, I want to learn Rust today, so I start a project in Rust, even though, I don’t know, I am much better at Java and I know that I will write this project in Java much faster, plus, I don’t know, maybe Java is more suitable for this type of project.

Tak, ale to też da się zrobić, tylko trzeba to robić z głową, bo to trzeba po prostu umiejętnie zakomunikować takie rzeczy biznesowe i powiedzieć coś w stylu, że to jest to, co się dzieje.

Yes, but it can also be done; you just need to approach it wisely, because such business matters need to be communicated skillfully and you should say something along the lines of, this is what is happening.

No, że przede wszystkim chcemy się nauczyć nowej technologii, tak, i wtedy oni powiedzą, dobra, może będę startował jakiś, nie wiem, mały projekt albo, nie wiem, jakieś malutko aplikacje, tak, które napiszemy raz i ona po prostu będzie sobie działała i wtedy będzie jakieś miejsce na poeksperymentowanie.

No, primarily we want to learn new technology, yes, and then they will say, okay, maybe I'll start something, I don't know, a small project or, I don't know, some tiny applications, yes, that we write once and it will just work on its own, and then there will be some space to experiment.

Tak, bo to jest zawsze też takie szukanie takiego odpowiedniego balansu, bo powiedzmy na obecną chwilę być może nauczenie, stworzenie projektu w tym języku, którego jeszcze nie znamy,

Yes, because it's always about finding the right balance, because let's say at this point in time, perhaps learning and creating a project in a language that we don't know yet,

powiedzmy mniej się obudził.

Let's say he woke up less.

To się opłaca, bo wiadomo, możemy skorzystać z technologii, w której ten projekt zrobimy szybciej, ale jeżeli mówimy na przykład o perspektywie następnych dwóch, trzech lat, no to zespół zyskuje nową umiejętność, którą też może wykorzystywać w kolejnych projektach, więc to jest inwestycja na przyszłość.

It's worth it, because as we know, we can take advantage of technology to complete this project faster. But if we talk, for example, about the perspective of the next two or three years, the team gains a new skill that they can also use in future projects, so it's an investment for the future.

No i tu trzeba sobie właśnie też to wszystko odpowiednio zbilansować, czy nam się to opłaca, czy warto w tę nową technologię wchodzić, jaki ona ma potencjał, bo właśnie, jeżeli to będzie technologia, z którą wiążemy duże nadzieje na przyszłość, no to warto nauczyć się jej już teraz.

Well, we also need to balance everything here properly, whether it is worth it for us, whether it makes sense to enter this new technology, what potential it has, because if this is a technology we have high hopes for in the future, then it's worth learning it now.

Tak, dokładnie.

Yes, exactly.

A dobra, to jeszcze bym wrócił właśnie do tematu tych zarobków i, znaczy teraz już chyba te 15k, to nie wiem, czy ma sens rozmawiać, bo to już teraz nawet nie wiem, ile jest, to jest 20-30k.

Okay, I would like to return to the topic of those earnings and, I mean, now 15k doesn't really make sense to discuss, because I don't even know what it is now, it's 20-30k.

Teraz chyba już te grupy to jest programista 30k, tak więc tak, wzrosło trochę.

Now I guess these groups are for programmers earning 30k, so yes, it has increased a bit.

Tak, no i chciałbym trochę porozmawiać, czy takie zarobki są osiągane powiedzmy dla takiej przeciętnej osoby i może kto właśnie je zarabia?

Yes, I would like to talk a bit about whether such earnings can be achieved, let's say for an average person, and maybe who exactly earns that?

Czy sobie trzeba doświadczenie, żeby coś takiego, żeby takie pieniądze dostać?

Do you need experience to get something like this, to receive that kind of money?

Chcesz zacząć, czy ja?

Do you want to start, or should I?

Znaczy ja tak, mogę zacząć, uważam generalnie tak, jakby najważniejsza rzecz, którą ja zawsze powtarzam, żeby te oczekiwania, które mają osoby, które dopiero wchodzą w branżę, żeby one były takie rzeczywiste i trzeba jakby zdać sobie sprawę, że na samym początku faktycznie te zarobki nie będą jakieś kosmiczne, to nie będzie właśnie to nawet 15k,

I mean, I can start like this; I generally think that the most important thing, which I always repeat, is that the expectations of people entering the industry should be realistic. One must realize that at the beginning, the earnings will not be astronomical; it won't even be 15k.

które było zawsze.

which has always been.

Utożsamiane z programistą.

Associated with a programmer.

Trzeba zdać sobie sprawę, że na stanowisku juniorskim to będzie może 5-6 tysięcy na rękę, wciąż jest to okej, natomiast to nie będzie jakiś kosmos, ale też trzeba mieć świadomość, że te zarobki bardzo szybko potrafią wzrosnąć, ale to oczywiście zależy przede wszystkim już od nas, w jaki sposób podejdziemy do swojej kariery, bo jeżeli po prostu gdzieś uda nam się załapać do jakiejś pracy,

One has to realize that in a junior position, it may be around 5-6 thousand net, which is still okay, but it won't be anything out of this world. However, one must also be aware that these earnings can increase very quickly, but this ultimately depends on us and how we approach our career, because if we just manage to get a job somewhere,

i osiądziemy na laurach, tak się mówi, to nie będziemy się rozwijać, a jakby rozwój jest tutaj najważniejszy, jeżeli chcemy zarabiać więcej, jeżeli chcemy pracować nad ciekawszymi projektami, to musimy po prostu angażować się w tę pracę i cały czas czegoś się uczyć.

If we rest on our laurels, as they say, we won't develop, and development is the most important thing here. If we want to earn more, if we want to work on more interesting projects, we simply need to engage in this work and continually learn something new.

I też nie mówię o tym, że trzeba koniecznie uczyć się po godzinach, gdzieś wieczorami, to oczywiście zależy.

And I'm not saying that it's necessary to study after hours, somewhere in the evenings, that of course depends.

Czasem warto to zrobić, ale czasem ta nauka w pracy jest absolutnie wystarczająca i też właśnie warto wtedy w pracy starać się o rozwiązywanie problemów, żeby nie było tak, że nie wiem, trafiamy do jakiegoś zespołu i my sobie spokojnie siedzimy i liczymy na to, że inne osoby z zespołu rozwiążą problem za nas, bo okej, mogą tak zrobić, ale w tym momencie my się nie uczymy, więc warto cały czas angażować się i wykazywać taką inicjatywę,

Sometimes it’s worth doing it, but sometimes the learning at work is absolutely sufficient, and then it’s also worth trying to solve problems at work so that it’s not the case that we end up in some team and we just sit quietly hoping that other team members will solve the problem for us, because okay, they might do that, but at that moment we are not learning, so it’s worth constantly engaging and showing that initiative.

uczysz się i to jest super rzecz, bo pracując w jakiejś firmie, pracując nad projektem, nie dosyć, że dostajesz co miesiąc niezłą pensję, to jeszcze się uczysz, więc tak naprawdę to jest taki właśnie dodatkowy kurs, który masz już jakby w ramach pracy, więc za to dodatkowo nie płacisz.

You're learning, and that's a great thing because when you're working at a company, working on a project, not only do you receive a good salary each month, but you are also learning, so in reality, it's like having an additional course that you already have as part of your job, so you don't pay extra for it.

Tak, jak ktoś ci za to płaci.

Yes, as someone is paying you for it.

Dokładnie.

Exactly.

I tak zgodzę się, że też, że zarobki te 15k to raczej niewsięgalne na stanowisku juniora.

I also agree that those earnings of 15k are rather unattainable for a junior position.

Myślę, że raczej to jest jakaś końcówka zarobków regulara, albo przynajmniej tak połowa i może jeszcze tutaj bym wytłumaczył, jakie są, ile lat doświadczenia gdzieś trzyma, nie?

I think this is more of a regular's earnings cap, or at least that's what half of it is, and maybe I would explain here what they are, how many years of experience I have somewhere, right?

Znaczy przynajmniej jak ja na to patrzę.

It means at least how I see it.

Według mnie to tak, junior to jest gdzieś od roku do trzech, regular od dwóch do pięciu, senior od trzech do siedmiu, nie?

In my opinion, a junior is somewhere from one to three years, a regular from two to five, a senior from three to seven, right?

I dlaczego te widełki na siebie nachodzą?

And why do the tines overlap?

No bo teraz ja jeżeli będę siedział sześć godzin po godzinach,

Because now if I sit for six hours overtime,

to będę miał inne doświadczenie niż ktoś jak będzie, niż osoba, która będzie robiła przysłowiowo osiem godzin, tak?

Then I will have a different experience than someone who will be doing, so to speak, eight hours, right?

Więc nie zawsze to doświadczenie jest po prostu równe.

So the experience is not always simply equal.

Dodatkowo dochodzą projekty i po prostu firmy, w jakich pracujemy, tak?

Additionally, there are projects and simply the companies we work for, right?

Bo ja teraz mogę iść do projektu, który będzie bardzo wymagający i będę miał super doświadczone osoby i bardzo szybko jakby podniosę swój poziom, a mogę iść do projektu, w którym będę klapął non stop to samo i po dziesięciu latach po prostu będę miał skuteczność.

Because now I can go to a project that will be very demanding and I will have super experienced people, and I will quickly raise my level, or I can go to a project where I will be constantly doing the same thing and after ten years I will simply have effectiveness.

Tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak, tak.

Yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes, yes.

W dziesięciu latach po prostu będę miał skill na poziomie juniora, nie? Więc to nigdy nie jest jakby jeden do jeden.

In ten years I'll just have a skill at the junior level, right? So it's never really one to one.

I teraz jakieś są gdzieś tak mniej więcej chyba widełki, znaczy tutaj trochę też, już do końca nie pamiętam, to tak mogę więc z niektórymi jakby widełkami się rozmyć,

And now there are some ranges somewhere, I mean a little bit here too, I don't quite remember the end, so I can kind of blur with some ranges.

ale myślę, że gdzieś tak na juniora to prawdopodobnie będzie od czterech do ośmiu, na regulara pewnie myślę gdzieś tak od ośmiu, może do piętnastu, znaczy na rę...

But I think for a junior position it will probably be from four to eight, for a regular position I'm thinking somewhere from eight, maybe up to fifteen, I mean net...

Dobra, piętnaście na rękę to nie wiem, czy dostanie.

Alright, I don't know if they'll get fifteen in hand.

Oczywiście osiem, dwanaście, jeżeli mówimy już gdzieś tak na rękę, no i gdzieś tam senior po prostu pewnie wyżej, nie?

Of course, eight, twelve, if we're already talking about something convenient, and somewhere there, the senior is probably just higher, right?

I już możecie tu sobie zobaczyć, jakie to są mniej więcej po prostu ile czasu, nie?

And you can already see here roughly how much time it takes, right?

I gdzieś takiego seniora to myślę, że trzeba gdzieś tak przepracować dziesięć tysięcy godzin.

And I think that to train such a senior, one would need to work around ten thousand hours somewhere.

Gdzieś tam kiedyś był taki slogan, nie? Że tam dziesięć tysięcy godzin, żeby przepracować, żeby być mistrzem.

Somewhere, there was a slogan once, right? That it takes ten thousand hours of work to become a master.

No to myślę, że na seniora takie minimum, chociaż można teraz na regulara powiedzieć,

Well, I think that for a senior, that's a minimum, although you could say that now for a regular.

że około dziesięciu tysięcy

that about ten thousand

godzin było trzeba, więc

it took hours, so

jest sporo tego, jak sobie rozluźnimy

There is quite a lot of this, as we relax.

na lata, to nie ma tego

for years, there is none of that

tak mało.

so little.

Tak, no i też trzeba cały czas pamiętać

Yes, and you also have to remember all the time.

właśnie o tym, że sam

just about the fact that alone

fakt, że ktoś długo gdzieś pracuje,

the fact that someone has worked somewhere for a long time,

to jeszcze nie czyni z tej osoby dobrego

that doesn't yet make that person good

programisty, to trzeba

To be a programmer, you need to.

tak naprawdę

actually

cały czas

all the time

właśnie rozwiązywać nowe problemy,

just solving new problems,

cały czas

all the time

się rozwijać,

to develop,

no ale to też właśnie zależy od nas, zależy też od

well, it also depends on us, it also depends on

projektu, nad którym jesteśmy, ale też na jakim projekcie

the project we are working on, but also on what project

jesteśmy, to też zależy od nas, bo jeżeli

we are, it also depends on us, because if

świadomie

consciously

pozostajemy w jakimś projekcie,

we remain in some project,

który nas nie rozwija, to

which does not develop us, is

możemy mieć pretensje tylko do siebie, że to my, że my

we can only blame ourselves, that it's us, that it's us

się czegoś nie uczymy, bo

we don't learn something because

zawsze jest właśnie szansa, czy w ramach jednej firmy,

there is always a chance, whether within the same company,

czy jeżeli no już nie ma powiedzmy firma, nie oferuje

So if the company no longer exists or is no longer offering...

nic ciekawego, to

nothing interesting, this

zawsze można firmę zmienić i poszukać po prostu

You can always change the company and just look for something else.

ciekawszego projektu dla siebie.

a more interesting project for myself.

Tak, jeszcze tutaj bym dodał,

Yes, I would also add here,

że też nie patrzę na

that I don't look at

najwyższe zarobki, bo te najwyższe zarobki

the highest earnings, because those highest earnings

typu, nie wiem, 30-40 tysięcy,

like, I don't know, 30-40 thousand,

to dostaje jakiś tam promil osób, tak?

So, it gets some percentage of people, right?

W firmie, która tam będzie miała, nie wiem,

In the company that will be there, I don't know,

z tysiąc pracowników, to może

With a thousand employees, it might be...

z 20-30 osób po prostu będzie miało

Out of 20-30 people, there will simply be.

takie zarobki, nie? Więc to

Such earnings, right? So that

to jest jakieś tam

this is some sort of

zarezerwowane dla osób już

reserved for those already

naprawdę jakichś tam wybitnych, które poświęciły

really some outstanding ones that have dedicated

naprawdę masę czasu i które

really a lot of time and which

najprawdopodobniej mają tam z 10 czy 20,

They probably have around 10 or 20 there.

czy może nawet 30 lat doświadczenia.

or maybe even 30 years of experience.

Tak, że na pewno warto

So it's definitely worth it.

warto dążyć

it is worth striving

zawsze do tego typu

always to this type

zarobków,

earnings,

ale też zarobki często są

but the salaries are often

po prostu jakby

just like if

takim

such

bardzo miłym skutkiem ubocznym

a very nice side effect

tego, że po prostu się rozwijamy.

that we are simply evolving.

Tak, a czyli nie mówię, że

Yes, so I'm not saying that

żeby nie dążyć, tylko bardziej się

to not strive, but to become more

nastawić na to, że naprawdę będzie

set it up for it to really happen

trzeba, że to jest ciężkie osiągnięcie

It's necessary that this is a difficult achievement.

takich zarobków. Tak, tak, tak, bo

such earnings. Yes, yes, yes, because

jakby też jakby zawsze

as if always

zauważam coś takiego, że

I notice something like this, that

generalnie,

generally,

ludzie mają tendencję do

people tend to

oceniania tylko efektu końcowego,

evaluating only the final result,

czyli mówią, o

So they say, oh.

30 tysięcy zarabia, siedzi

He earns 30 thousand, he sits.

i klika w komputer i zarabia 30 tysięcy, ale

and he clicks on the computer and earns 30 thousand, but

żeby zarabiać te 30 tysięcy, to ta osoba

to earn that 30 thousand, that person

właśnie poświęciła wiele

she just dedicated a lot

lat. I o tym często się

years. And I often think about it.

zapomina, że

forgets that

no właśnie, jakieś zarobki to jest tak

Well, some earnings are like this.

naprawdę efekt całej drogi, którą dana osoba

truly the effect of the entire journey that a person

przeszła, więc tutaj

she passed, so here

to jest bardzo ważne. I właśnie

this is very important. And just

w momencie, kiedy

at the moment when

wchodzimy do programowania,

we are getting into programming,

warto mieć właśnie

it's worth having именно

jakby taką

as if such a

świadomość tego,

awareness of this,

ile będziemy zarabiać na początku,

how much will we earn in the beginning,

żeby te oczekiwania też

to meet those expectations too

nie były zbyt wysokie, żeby się nie

they weren't too high to not

rozczarować. No i później

disappoint. And then later

trzeba mieć świadomość, że jeżeli chcemy

We need to be aware that if we want

zarabiać więcej,

earn more,

co oczywiście jest

which of course is

do zrobienia,

to do

to też będzie wiązało się

it will also be associated

z pracą, dalszą pracą.

with work, further work.

Tak, i to jest jedno z,

Yes, and this is one of the,

znaczy to, co wcześniej powiedziały, że

it means what they said earlier, that

można bardzo szybko awansować.

You can be promoted very quickly.

Właśnie sobie to pod uwagę, że

Just take that into consideration that

IT to jest chyba jedno

This is probably one.

z takich

from such

branż, w których naprawdę te zarobki

industries where those earnings are really present

można po prostu bardzo szybko

you can simply do it very quickly

zwiększyć, że tam powiedzmy

increase, let's say there

w trzy lata, jeżeli zacząłeś jako junior,

in three years, if you started as a junior,

to po trzech latach możesz zarabiać już gdzieś

After three years, you can already start earning somewhere.

dwa razy tyle, więc

twice as much, so

nawet jeżeli na przykład aktualnie

even if, for example, currently

zarabiasz może więcej, albo

you might be earning more, or

pójdziesz na juniora zarabiać mniej,

you will go to a junior position earning less,

no to można sobie popatrzeć

Well, you can take a look.

w tym kontekście, że to jest

in this context, that it is

inwestycja, że za jakiś czas

investment, that in some time

do zaprowadzenia po prostu będę zarabiał więcej.

I will simply earn more to lead to that.

Tak, tak naprawdę

Yes, really.

realnie w ciągu tych pierwszych trzech lat to można

In reality, during these first three years, it is possible to...

te zarobki podwoić,

double these earnings,

a nawet potroić.

or even triple it.

Ale to też właśnie to ma jakby absolutnie

But this also has absolutely something to do with it.

i ma to uzasadnienie, bo tak jak mówiłeś, na samym początku

And there is a justification for it, because as you said, at the very beginning.

kilka pierwszych miesięcy,

the first few months,

jeżeli ktoś dopiero zaczyna pracę, to jest bardzo dużym kosztem

if someone is just starting work, it is a very high cost

dla firmy, ale w momencie, kiedy już

for the company, but at the moment when already

ta osoba jest

this person is

wdrożona, to ona zaczyna przenosić

implemented, so she starts to transfer

z kolei w firmie też spore zyski,

on the other hand, the company also has considerable profits,

więc ta firma może tej osobie,

so this company can to this person,

zapłacić, a jeżeli mówimy właśnie o perspektywie

to pay, and if we're talking about perspective

roku, osoba, która dopiero zaczyna pracę

year, a person who is just starting a job

i osoba, która pracuje już rok, to jeżeli

and a person who has been working for a year, if

ta osoba właśnie

this person just

nie spędzi tego roku

won't spend this year

tylko udając, że coś robi, tylko

just pretending to do something, just

realnie pracując, to będziemy mieli do czynienia

In reality, working, we will have to deal with

naprawdę z dwiema różnymi osobami.

really with two different people.

To będzie przepaść, jeżeli chodzi o

It will be a gap when it comes to.

wiedzę, bo to w jaki sposób nas

knowledge, because of the way we

praca komercyjna

commercial work

rozwija, zwłaszcza na początku właśnie,

develops, especially at the beginning именно,

kiedy dopiero wchodzimy do branży,

when we are just entering the industry,

to jest niesamowite, to jest

this is amazing, it is

ogromna, ogromna

huge, huge

przepaść.

chasm.

Tak, no nie wydaje mi się, że

Yes, well I don't think that...

samemu możesz się

you can do it yourself

takiej rzeczy nauczyć.

to learn such a thing.

Tak, bo bardzo często to są po prostu

Yes, because very often they are just

jakby projekty, których

as if the projects that

sam w pojedynkę

all by myself

nie wymyślisz, jakby nie ma takich zastosowań,

you won't come up with it, as if there are no such applications,

jakby sam

as if by oneself

nie tworzysz na przykład projektu, z którego

you are not creating, for example, a project from which

nie wiem, korzystają, nie wiem, miliony

I don't know, they use, I don't know, millions.

osób na całym świecie

people around the world

i nie jesteś w stanie nawet

and you are not even able to

natrafić na te

come across them

problemy, nie jesteś w stanie wymyślić

problems, you are unable to come up with

sobie tych problemów, na które natrafisz

yourself the problems you will encounter

pracując nad komercyjnym

working on commercial

projektem. Tak, tak, a nawet

the project. Yes, yes, and even

jeżeli byś je wymyślił, to byś musiał

if you were to come up with it, you would have to

ileś miesięcy czy nawet

a few months or even

lat po prostu budować podobne rozwiązania,

for years simply building similar solutions,

żeby jakby

so that like

podobny problem zesymulować.

similar problem to simulate.

Tak, tak, tak, dokładnie, jakby

Yes, yes, yes, exactly, as if.

no dlatego właśnie pracujemy w zespole,

that's why we work as a team,

to jest zawsze praca wielu osób,

it is always the work of many people,

nie praca jednej osoby,

not the work of one person,

no bo te projekty

well, those projects

są po prostu dużo bardziej

they are simply much more

złożone i samemu można

complex and one can do it oneself

właśnie dubać sobie projekt przez

I'm just working on my project through.

kilka lat, a wciąż to będzie powiedzmy

a few years, and it will still be, let's say

zakres taki, jaki

such scope as

w firmie, w zespole byśmy zrobili

in the company, we would do it in the team

pewnie w ciągu dwóch, trzech miesięcy.

probably in two or three months.

Tak, dokładnie.

Yes, exactly.

Dobra, to może bym teraz

Alright, maybe I would now...

powoli przeszedł do

he slowly transitioned to

kolejnej części, czyli byśmy sobie porozmawiali

in the next part, that is, we could talk

dla kogo jest IT

Who is IT for?

i jakie umiejętności są wymagane,

and what skills are required,

żeby zostać programistą

to become a programmer

i

I

możemy w ogóle zacząć od

we can start with

tego, czy

this, whether

matematyka jest potrzebna i na jakim

Mathematics is necessary and in what way.

poziomie?

level?

To tak, matematyka,

Yes, mathematics.

stricte matematyka

strictly mathematics

raczej nie jest

rather not

przydatna w programowaniu.

useful in programming.

Z mojej, powiedzmy, perspektywy

From my, let's say, perspective.

i z perspektywy, myślę, większości osób,

and from the perspective, I think, of most people,

które programują zawodowo,

who program professionally,

raczej ta matematyka, z której

rather this math, from which

korzystamy w pracy,

we use at work,

to nie wykracza poza to,

it does not go beyond that,

co robiliśmy, myślę,

what we were doing, I think,

że w podstawówce, czy w gimnazjumie,

that in elementary school or in middle school,

bo ja jeszcze chodziłem do gimnazjum,

because I was still attending middle school,

to są naprawdę proste rzeczy.

These are really simple things.

Jeżeli nie mówimy o jakichś faktycznie

If we are not talking about anything actually

specyficznych rozwiązaniach,

specific solutions,

czy o jakiejś konkretnej

or is it about some specific one?

wąskiej

narrow

dziedzinie, to jeżeli po prostu

in the field, if simply

popatrzymy na programowanie, to tutaj ta matematyka

If we look at programming, here is that math.

nie jest specjalnie potrzebna.

it is not particularly necessary.

Jednocześnie, ja to zawsze mówię, że

At the same time, I always say that

jest, mimo wszystko

it is, after all

występuje spora korelacja między osobami, które

there is a significant correlation between people who

były dobre z matematyki,

they were good at math,

a są dobrymi programistami,

and they are good programmers,

ale to nie bierze się z tego, że te osoby,

but it doesn't come from the fact that these people,

jeśli super, wykorzystują matematykę

If it's great, they use math.

w programowaniu, tylko, że

in programming, only that

duża część

large part

osób, które właśnie

people who just

pyta, czy matematyka

asks if mathematics

jest potrzebna, to są osoby, które

is needed, these are people who

z matematyką

with mathematics

mają też problem z tego powodu, nie, że

they also have a problem for this reason, not that

jest to jakaś dla nich trudna dziedzina

It is a difficult field for them.

wiedzy, tylko, że na przykład nie chce im się tego uczyć za bardzo.

knowledge, only that for example they don't really want to learn it.

I to wynika bardzo często z takiego

And this very often results from such a

właśnie podejścia, a do czego mi tam jest ta

"Just the approach, and what do I need that for?"

matematyka, dobra, zaliczę to

Math, good, I will pass it.

i tyle. I w momencie właśnie, jeżeli ktoś ma

And that's it. And in that moment, if someone has

takie podejście, to to w sytuacji,

such an approach is the case,

kiedy będziemy musiały się uczyć

When will we have to study?

nowych rzeczy, a w programowaniu cały czas się uczymy,

new things, and in programming, we are constantly learning.

to również to takie podejście

it's also such an approach

niestety gdzieś może

Unfortunately, maybe somewhere.

mieć negatywny

to have a negative

wpływ. Więc bardziej

influence. So more

chodzi o samo podejście do tego, w jaki

It's about the approach to how...

sposób się uczymy, samo podejście do rozwiązywania

the way we learn, the very approach to problem-solving

problemów, a nie

problems, not

matematyka sama w sobie.

mathematics in itself.

Matematyka sama w sobie nie jest problemem,

Mathematics in itself is not a problem,

ale na pewno ucząc się programowania musimy lubić

but when learning programming we definitely have to like it

rozwiązywać problemy lub polubić to rozwiązywanie

solve problems or enjoy solving them

problemów. To nie może być tak, że

problems. It cannot be that way that

po prostu siadamy do jakiegoś problemu

we just sit down to some problem

i mówimy, eee, nie chce mi się tego robić, a jutro

And we say, eee, I don't feel like doing this, and tomorrow

to zrobię. No bo to chodzi bardziej o

I will do it. Well, it’s more about...

takie podejście typu, no dostałem

such an attitude like, well, I got it

jedynkę w szkole, ale wszyscy dostali jedynkę.

a one in school, but everyone got a one.

Jakby to nie jest wytłumaczenie, okej,

It's not an excuse, okay?

jeszcze na etapie powiedzmy podstawówki

still at the primary school level, let's say

można to zrozumieć,

it can be understood,

ale już w momencie, kiedy ktoś powiedzmy

but already at the moment when someone, let's say

idzie do liceum, czy później myśli o studiach,

she is going to high school, or later she thinks about university,

to musi mieć już takie troszkę bardziej

It must have a little more of that already.

dojrzałe myślenie i właśnie

mature thinking and indeed

musi zdawać sobie sprawę, że

he must be aware that

właśnie w życiu nic nie bierze się

In life, nothing is ever given.

z powietrza,

from the air,

to, że programiści dużo zarabiają, to oznacza właśnie

That programmers earn a lot means именно.

to, że spędzili dużo czasu

that they spent a lot of time

na nauce. I po prostu trzeba być gotowym

on learning. And you just have to be ready.

na tę naukę, na poznawanie nowych rzeczy

for this learning, for discovering new things

i na rozwiązywanie problemów

and for solving problems

i często te problemy

and often these problems

mogą nas

they can us

w jakiś sposób demotywować, one

somehow demotivate them

możemy być w sytuacji,

we can be in a situation,

wiele razy będziemy podczas nauki w sytuacji,

many times we will find ourselves in a situation during learning,

kiedy nie będziemy wiedzieć, co zrobić

when we won't know what to do

dalej, będziemy czuć pewne jakieś zniechęcenie,

further, we will feel some sort of discouragement,

ale po prostu trzeba, nie wiem,

but you just have to, I don't know,

pójść na spacer, przewietrzyć się, wrócić

go for a walk, get some fresh air, come back

do tego i usiąść do

to sit down to that

problemu i rozwiązywać ten problem

the problem and solve this problem

dalej. I to tak naprawdę zapewnia

further. And it really provides

sukces.

success.

Tak, no mi nawet zdarzały się sytuacje,

Yes, I have even experienced situations where...

kiedy mi coś nie działało,

when something was not working for me,

po prostu odpadłem to

I just fell off that.

drugi raz i działa i

the second time and it works and

nie wiem dlaczego, nie?

I don't know why, right?

Tak, tak. I to są też

Yes, yes. And those are also.

częste rzeczy, jak się rozmawia

common things, how to talk

z ludźmi, że coś nie działało, nagle coś zaczęło

with people, that something wasn't working, suddenly something started

działać i nie masz pojęcia ani

to act and you have no idea either

dlaczego to nie działało, ani dlaczego tym bardziej to działa, nie?

Why didn't it work, and even more so, why does it work, right?

Tak, jeszcze

Yes, still.

dodam jeszcze o tej matematyce,

I'll add something about this math,

jedną rzecz, bo ja jeszcze

one thing, because I still

wiele lat temu, jak na początku studiów

many years ago, at the beginning of my studies

byłem, to udzielałem

I was, so I participated.

krótko korepetycji z matematyki, tam miałem właśnie

I had a short math tutoring session there.

jedną osobę, której udzielałem korepetycji

one person whom I was tutoring

i wtedy to było chyba gimnazjum.

And that was probably middle school.

Proste rzeczy tak naprawdę robiliśmy,

We were actually doing simple things.

czyli dodawanie ułamków

so adding fractions

na kartce pisemne i

on the paper written and

pamiętam, że ta osoba miała spory problem ze sprowadzeniem

I remember that this person had quite a problem with bringing it down.

tych dwóch ułamków do wspólnego

those two fractions to a common one

mianownika. I właśnie, i chociaż

nominative. And exactly, and although

jakby czegoś takiego w programowaniu w ogóle nie

as if something like that doesn't exist in programming at all

robimy, jakby nie potrzebujemy

we act as if we don't need it

tego typu wiedzy, no to już jakby

this type of knowledge, well, it's already like...

to podejście tamtej osoby jakby sprawiało,

that person's approach seemed to create,

że ja wiem, że taka osoba właśnie miałaby na przykład problem

that I know that such a person would, for example, have a problem

z programowaniem, bo jeżeli

with programming, because if

tobie się nie chce zastanowić przez

You don't want to think about it.

chwilę, jak to zrobić, tylko mówisz

Just a moment, how to do it, just tell me.

eee, dobra, nie będę tego robić, to

uh, okay, I won't do that, then

inni też mają z tym problem,

others have a problem with it too,

to bardzo ciężko właśnie będzie ci

It will be very difficult for you right now.

przejść przez naukę programowania.

go through the learning of programming.

Więc tutaj cały czas wracamy do tego, że to musi

So we keep coming back to the fact that it has to.

być takie podejście i chęć poznawania

to have such an approach and willingness to get to know

nowych rzeczy, bo okej, możesz nie umieć

new things, because okay, you might not know how to do them

dodawać tych ułamków pisemnie, ale

to add these fractions in writing, but

bierzesz książkę, bierzesz

you take the book, you take

trochę przykładów i trudno, siadasz,

a few examples and it's difficult, you sit down,

robisz te przykłady i po

You do these examples and that's it.

kilku godzinach rozumiesz to już bez problemu,

after a few hours you understand it without any problem,

jak się sprowadza ułamki do wspólnego mianownika.

How to bring fractions to a common denominator.

I okej, okej, nie musisz

Okay, okay, you don't have to.

nigdy tej wiedzy wykorzystać,

never use this knowledge,

ale właśnie w tym momencie pokazałeś, że jesteś

but it was at that moment that you showed you are

w stanie wziąć nowy problem,

able to take on a new problem,

nauczyć się sposobu rozwiązania tego

learn the way to solve this

problemu i później już ten problem rozwiązywać.

the problem and then solve that problem.

I tak samo jest właśnie w programowaniu,

And it is the same in programming.

że cały czas będzie coś nowego do nauki, więc jeżeli

that there will always be something new to learn, so if

będziesz mieć to podejście, że a,

you will have the attitude that, ah,

zostawię to, bo to jest niepotrzebne,

I'll leave it, because it's unnecessary.

to niepotrzebne, no to się okaże później, że niestety, ale

it's unnecessary, well, it will turn out later that unfortunately, but

no nie nauczyłeś się absolutnie niczego.

Well, you haven't learned absolutely anything.

Mhm, tak, bo

Mhm, yes, because

trzeba zrozumieć, że

one must understand that

programowanie to jest jakby rozwiązywanie problemów

Programming is like solving problems.

biznesowych, tak, czyli my teraz

business-related, yes, so we now

biznes ma jakiś proces

business has a certain process

ze sobą, jakiś problem, tak, i on teraz

with himself, some problem, yes, and he now

chce po prostu zautomatyzować to za pomocą

I just want to automate this using

oprogramowania, czyli my jako programiści

software, that is, we as programmers

musimy w ogóle

we have to at all

zrozumieć, jak ten proces w firmie

to understand how this process works in the company

działa, żeby go być w stanie

It works to be able to.

zaimplementować, nie, więc zawsze jest

to implement, no, so it is always

nauka nawet nie tyle rzeczy

learning not just things

technicznych, bo też, ale są po prostu też

technical, because also, but they are simply also

nauka tych rzeczy biznesowych, musimy

learning these business things, we have to

się nauczyć właśnie na przykład

to learn for example

jak te procesy działają w firmie, albo co

how these processes work in the company, or what

firma chce faktycznie jakby

the company actually wants to

rozwiązać.

to solve.

I tutaj jeszcze bym się odniósł do

And here I would also like to refer to

tej matematyki, bo tak zgodzę się, że generalnie

this math, because I agree that generally

u mnie w większości

with me mostly

projektów wystarczyło

there were enough projects

znająć matematyki na poziomie tabliczki mnożenia, nie,

knowing math at the level of multiplication tables, no,

czyli nie była potrzeba

so there was no need

jakby bardziej zaawansować rzeczy.

to advance things further.

Miałem chyba dwa projekty, w których

I probably had two projects in which

były potrzebne jakieś tam algorytmy

some algorithms were needed

i coś takie i tak dalej,

and something like that, and so on,

ale generalnie da się bez tego żyć, tak,

but generally, one can live without it, yes,

ale jakie tutaj

but which ones here

tak naprawdę jakbym wyróżnił chyba może

Actually, if I had to highlight something, maybe...

cztery czy pięć kluczowych umiejętności,

four or five key skills,

to jest przede wszystkim logiczne

this is primarily logical

myślenie,

thinking,

umiejętność rozwijania

skill of developing

dużych problemów na mniejsze, tak, czyli

breaking down big problems into smaller ones, yes, that is to say

na przykład chcę wysłać

for example, I want to send

człowieka na Marsa, tak,

a person on Mars, yes,

to jaki pierwszy krok mogę

What is the first step I can take?

zrobić, nie,

do, not,

umiejętność

skill

komunikacji, wbrew pozorom

communication, contrary to appearances

to już będzie szczególnie na wyższych

It will be especially at the higher ones.

stanowiskach, a też jest bardzo

positions, and it is also very

ważne, tak, czyli przychodzą

important, yes, so they are coming

do nas osoby mniej techniczne

to us less technical people

i teraz musimy się z nimi skomunikować

And now we need to communicate with them.

w taki sposób, żeby one nam, one

in such a way that they, that they

zrozumiały, o co nam chodzi i wydobyć

understood what we mean and to extract

informacje, które chcemy od nich.

the information we want from them.

Kolejne to będzie

The next one will be.

język angielski, czy

English, or

generalnie języki, tak, no bo

Generally languages, yes, well because

i to nie tylko czytanie, pisanie,

and it's not just reading, writing,

chociaż to

although it

może wystarczyć w niektórych firmach, no ale

it may be enough in some companies, but

jakby zawód programisty

like the profession of a programmer

jest bardzo mocno jakby

it's very strongly as if

taki międzynarodowy, więc

so international, then

dużo szans, że będziemy pracowali w

a good chance that we will be working in

międzynarodowych zespołach, no i będzie potrzeba

in international teams, and there will be a need

po prostu rozmawiania po angielsku, więc

just talking in English, so

jeżeli ktoś

if someone

dopiero zaczyna, nie ma tego płynnego angielskiego,

she is just starting, she doesn't have that fluent English yet,

no to może się na przykład bardziej

Well, maybe it can be more, for example.

skupić jednak na programowaniu, tak, ale

focus on programming, yes, but

prędzej czy później ten język będzie

sooner or later this language will be

po prostu istotny.

just significant.

No i piątą umiejętność

And the fifth skill.

to myślę, że samodzielność, tak, czyli po prostu

I think that independence, yes, means simply

ktoś da nam zadanie

someone will give us a task

i my po prostu będziemy

And we will just be.

w stanie je rozwiązać, tak,

able to solve them, yes,

czyli jeżeli będziemy mieli nieskończoną wiele,

so if we have an infinite many,

czasu, nieskończoną

time, infinite

ilość czasu, no po prostu my te zadanie

the amount of time, well, we just have this task

jakby rozwiążemy.

We'll figure it out.

Nawet wiadomo, że jeżeli ktoś nam, nie wiem,

It's even known that if someone to us, I don't know,

pomoże, czy coś my z tyłu, tak, ale

It helps, or something from behind, yes, but

no to zrobimy szybciej, ale po prostu

Well, we'll do it faster, but simply.

dostaniemy, nie wiem, książkę,

we will get, I don't know, the book,

na przykład, nie wiem, mamy

for example, I don't know, we have

napisać oprogramowanie

to write software

do symulacji, nie wiem, fizyki

for simulation, I don't know, physics

kwantowej, tak, no to po prostu dostaniemy książki

quantum, yes, then we will just get the books

i po prostu to napiszemy, tak, bo po prostu

And we will just write it down, yes, because simply.

przeczytamy, się zapoznamy z teorią,

we will read and familiarize ourselves with the theory,

ewentualnie porozmawiamy z jakimiś fizykami,

eventually we will talk to some physicists,

nie dam doradu, tak, i po prostu to zrobimy,

I won't advise, yes, and we'll just do it.

i generalnie to podaga, nie, że ktoś

And generally it's just nonsense, not that someone...

da nam jakiś problem i my będziemy w stanie

It will give us some problem and we will be able to.

to jakby rozwiązać. Tak, zgadzam

That's how to solve it. Yes, I agree.

się tutaj w stu procentach.

here a hundred percent.

Ta samodzielność jest bardzo ważna jeszcze właśnie

This independence is very important right now.

w połączeniu z tym trzecim punktem,

in conjunction with this third point,

o którym mówiłeś, czyli o odpowiedniej komunikacji,

which you were talking about, that is, about appropriate communication,

czyli odpowiednia komunikacja,

that is, appropriate communication,

bo odpowiednia komunikacja, tak jak mówiłeś, na wyższym poziomie

because appropriate communication, as you said, is on a higher level

z przedstawicielami

with representatives

biznesu, czyli tutaj dogadujemy się

business, which means we're making arrangements here

w ten sposób,

in this way,

że musimy zrozumieć, czego klient

that we need to understand what the client

na przykład oczekuje, czego klient oczekuje, a my

for example, I expect what the client expects, and we

musimy zastanowić się, jak to dostarczyć,

We need to think about how to deliver this.

w jaki sposób,

in what way,

jakie rozwiązanie przygotować,

what solution to prepare,

ale też ta komunikacja jest bardzo ważna

but this communication is also very important

w ramach zespołu, bo

as part of the team, because

też tak jak mówiliśmy wcześniej, programowanie jest

just like we mentioned earlier, programming is

pracą zespołową,

teamwork,

pracujemy z innymi osobami, więc w odpowiedni sposób

we work with other people, so in an appropriate manner

musimy z tymi osobami, z którymi

we have to with those people with whom

pracujemy, komunikować się i też

we work, communicate and also

w odpowiedni sposób

in an appropriate way

musimy nauczyć się

we need to learn

też

also

pytania kogoś, proszenia o

questions of someone, asking for

pomoc, bo w momencie, kiedy właśnie

help, because at the moment when just

wchodzimy do branży IT,

we are entering the IT industry,

mamy wokół siebie osoby,

we have people around us,

które są bardziej

which are more

od nas doświadczone

from us experienced

i to jest super sprawa, bo możemy

And that's great, because we can.

od tego osób się uczyć, ale musimy też robić

We learn from those people, but we also have to take action.

to we właściwy sposób, też nie bać się zapytać,

In the right way, also do not be afraid to ask.

bo często też osoby mają taki

because often people have such a

problem, że właśnie siedzą i na przykład

the problem is that they are just sitting and for example

próbują rozwiązać jakąś rzecz

They are trying to solve something.

przez kilka dni, a mogliby

for a few days, and they could

po prostu zapytać.

just ask.

I tutaj właśnie trzeba mieć też ten taki

And here you really need to have that certain something too.

balans, żeby nie było tak, że z każdym

balance, so that it’s not like with everyone

problemem od razu biegamy do innej osoby,

When we have a problem, we immediately run to another person.

ale w momencie, kiedy już, nie wiem,

but at the moment when I don't know anymore,

walimy głową w mur

we're hitting our heads against the wall

którąś tam godzinę, to warto po prostu

If it's a certain hour, it's worth it simply.

podejść do kolegi czy koleżanki,

approach a male or female friend,

zapytać i rozwiązać ten problem

ask and solve this problem

w kilkanaście minut, bo wtedy też dzięki temu szybciej się uczymy

in a few minutes, because that's how we learn faster as well

i możemy przejść do kolejnego

and we can move on to the next one

problemu, żeby to nie było takie właśnie

the problem is that it shouldn't be just like that

próba rozwiązania

attempt to solve

przez jakiś

for some time

długi czas, kiedy możemy kogoś

a long time when we can meet someone

zapytać, no ale właśnie z drugiej strony,

to ask, but on the other hand,

żebyśmy nie pytali od razu,

so that we don't ask right away,

bo w momencie, kiedy sami próbujemy

because at the moment when we try ourselves

coś rozwiązać i nawet nam nie idzie i próbujemy

to solve something and we’re not even succeeding and we’re trying

różnych rzeczy, to też się uczymy,

various things, we learn that too,

poznajemy projekt, poznajemy narzędzia

we are getting to know the project, we are getting to know the tools

i uczymy się też takiego,

and we also learn something like that,

szukania drogi do rozwiązania

searching for a way to a solution

problemu, tak więc tutaj ten odpowiedni balans

the problem, so here is the right balance

jest ważny, ale to też właśnie jakby

he is important, but it is also kind of

nabieramy to też

we're also getting it

z doświadczeniem. Ważne jest na pewno

with experience. It is definitely important

to, żeby nie bać się rozmawiać,

to not be afraid to talk,

mówić o tym, co robimy

talk about what we do

i mówić o tym na przykład, jakie mamy problemy,

and talk about, for example, what problems we have,

bo też nawet jest tak, że

because it is even such that

często osoba, która jest bardziej doświadczona,

often a person who is more experienced,

ona nie musi nam wyłożyć rozwiązania na tacy,

she doesn't have to lay the solution out on a platter for us,

ale może powiedzieć nam, słuchaj,

but maybe you can tell us, listen,

tu masz z tym problem, zainteresuj się tym

You have a problem with this, look into it.

i tym tematem i tutaj na przykład

and this subject and here for example

dzięki temu znajdziesz odpowiedź,

thanks to that you will find the answer,

nie uda ci się rozwiązać tego,

you will not be able to solve this.

to za godzinę czy dwie wróć do mnie

Come back to me in an hour or two.

i zrobimy krok dalej jeszcze.

And we will take another step further.

Tak, dokładnie.

Yes, exactly.

To może nawet bym to ubrał trochę

Maybe I would even dress it up a bit.

w taką jakby szóstą jedność, że umiejętność pracy

in such a kind of sixth unity, that the ability to work

w zespole, tak, bo komunikacja

in a team, yes, because communication

w zespole to będzie jedno, ale też, żeby

In the team, it will be one thing, but also to...

na przykład nie okopać się

for example, not to dig in

przy jakimś, nie wiem, rozwiązaniu, że ja jestem,

with some, I don't know, solution, that I am,

nie wiem, mam rację

I don't know, am I right?

na wszystko,

for everything,

albo, że ktoś

or that someone

mi powie, a weź to ktoś

"Tell me, and take this, someone."

popraw i to będzie po prostu odbierane na przykład

Correct it and it will simply be perceived, for example.

jako,

as,

nie wiem, atak na ciebie czy coś w stylu,

I don't know, an attack on you or something like that.

że ty, nie, no to też

that you, no, well that's that too

trzeba po prostu umieć współpracować

You just have to be able to cooperate.

z innymi osobami i

with other people and

jeszcze bym dodał do tego, co powiedziałeś,

I would also add to what you said,

że właśnie, jeżeli mamy już,

that exactly, if we already have,

myślę, że można taką granicę przyjąć dziś

I think that such a boundary can be accepted today.

około dnia czasu, nie, jeżeli przez dzień czasu

around a day’s time, no, if it’s over a day’s time

nie posunęliśmy się

we haven't progressed

z zadaniem do przodu, no to ja

With the task ahead, well, that's me.

mam w tym wypadku po prostu tu, że gdzieś tam

I simply have here in this case, that somewhere there.

komunikował, czy na jakichś spotkaniach,

communicated, whether at some meetings,

czy po prostu uderzył do kogoś,

did he just hit on someone,

żeby mi z tym pomógł i

to help me with it and

to z prostego względu, że

for a simple reason that

zrozum z biznesem bardzo często właśnie

Understand that with business, very often just.

czytam nawet z innymi też

I read even with others too.

programistami,

programmers,

że takie osoby są sfrustrowane tym, że

that such people are frustrated by the fact that

ktoś na przykład siedzi tydzień czasu

someone, for example, sits for a week

i po prostu w piwnicy

and just in the basement

i nagle się zbliża

and suddenly it approaches

termin po prostu na przykład

term simply for example

skończenia zadania i ta osoba mówi, że

completion of the task and that person says that

nic nie zrobiła, nie, że gdzieś tam utknęła,

she didn't do anything, not that she got stuck somewhere,

no ale właśnie dlaczego nie

Well, why not?

dała znać wcześniej, nie, w tym,

she informed earlier, no, in this,

bo to trzeba zrozumieć, że mamy jakieś terminy

because we need to understand that we have some deadlines

do zrobienia, jakieś zadania do

to do, some tasks to

zrobienia, nie, no i no po prostu

doing it, no, and well, just

żeby się nie radzili, to jest normalne,

that they should not consult, that is normal,

czyli w sensie nie trzeba

so in the sense that it's not necessary

brać do siebie, że ja teraz

take it to heart that I am now

jestem głupi albo coś mi z tyłu, tak, no po prostu

I'm dumb or something is wrong with me, yeah, well, just.

nie wiesz, jak coś rozwiązać, no to od tego

You don't know how to solve something, so that's why.

są inne osoby, żeby cię naprowadziły,

there are other people to guide you,

nie, co innego, jeżeli na przykład

no, it's something else if, for example

taka osoba spędzi z tobą trzy dni i

such a person will spend three days with you and

ty naprawdę nie będziesz w stanie tego jakby

You really won't be able to, like...

rozwiązać, tak, ale jeżeli ta osoba

solve it, yes, but if that person

cię naprowadzi i będzie w stanie

he will guide you and will be able

to rozwiązać, to to jest jak najbardziej

That's definitely to be solved.

okej, to będzie po prostu dla każdej

Okay, it will just be for everyone.

ze strony jakby oszczędność czasu, tak,

from the point of view of saving time, yes,

bo teraz zanim jest ty tydzień czasu,

because now it's been you a week of time,

siedzieć i po prostu w ogóle się

sit and just in general be

kręcić w kółko, to ktoś ci może dać

to spin in circles, someone might give you that

pięć minut po prostu skazówki, który

Five minutes just a tip, which

i rozumie, że prowadzą następną godzinę.

And they understand that they will lead the next hour.

Dokładnie tak. Dobra, jeszcze

Exactly so. Alright, one more thing.

wróciłem na chwilę do algorytmów

I returned briefly to algorithms.

i tu miałem to jakiś czas temu

I had it here some time ago.

dyskusję właśnie na

the discussion is currently on

w ogóle na Facebooku, bo gdzieś tam

on Facebook at all, because somewhere there

widziałem, że osoba wrzuciła

I saw that someone posted.

wpis, że

entry that

najlepszą metodą

the best method

rekrutacji jest sprawdzenie

The recruitment is to check.

algorytmów. Ja się z tym

algorithms. I agree with that.

totalnie nie zgadzam, bo tak naprawdę to

I totally disagree, because in reality...

zależy od kontekstu, znaczy w sensie

it depends on the context, it means in the sense

czego firma

what company

potrzebuje i

I need and

ja wychodzę z założenia,

I operate on the assumption that,

jeżeli w waszej firmie

if in your company

pracujecie nad algorytmami, czy te algorytmy są

Are you working on algorithms, or are these algorithms?

wykorzystywane, czy nawet na przykład

used, or even for example

płacicie dla osób za naukę

you pay for people to learn

nowych języków, no to

new languages, well then

myślę, że to może mieć sens

I think it might make sense.

sprawdzenie takiej wiedzy, ale na przykład

checking such knowledge, but for example

w przypadku mojej firmy, gdzie pracuję w Sauterhausie,

In the case of my company, where I work at Sauterhaus,

to klienci raczej wolą

these clients rather prefer

zatrudnić osobę, która już umie

hire a person who already knows how

daną technologię, dany język,

a given technology, a given language,

niż płacić za jej naukę,

than to pay for her education,

więc na przykład sprawdzanie takich

so for example checking such

algorytmów nie ma sensu. I teraz,

there is no point in algorithms. And now,

czy algorytmy w ogóle w IT

Do algorithms even exist in IT?

mają sens?

Does it make sense?

No trzeba umieć,

Well, you have to know how,

a tylko, że też

and just that too

trzeba zdać sobie sprawę, że na przykład

one must realize that, for example,

zrobienie zupy to też jest algorytm, nie?

Making soup is also an algorithm, right?

Bo to są jakieś kroki

Because those are some steps.

do wykonania, nie? I teraz,

to be done, right? And now,

ale na przykład

but for example

to jest zupełnie inny algorytm, niż

this is a completely different algorithm than

na przykład Dijkstra, czy jakieś drzewa

for example Dijkstra or some trees

binarne, czy coś w tym stylu, nie?

Binary, or something like that, right?

Te algorytmy tak występują w IT,

These algorithms occur in IT.

tylko, że po prostu nie trzeba

it's just that it's simply not necessary

umieć tych bardzo

to be able to very much

zaawansowanych algorytmów

advanced algorithms

w większości przypadków.

in most cases.

Tak, chociaż

Yes, although

uważam, że jako jeden z elementów

I believe that as one of the elements

procesu rekrutacyjnego

recruitment process

to jest jak najbardziej okej.

this is absolutely okay.

Wiadomo, że algorytmy nie przekładają

It is known that algorithms do not translate.

się zbyt mocno, takie rozwiązywanie

too strongly, such a solution

takich algorytmicznych zadań, powiedzmy, jak mamy na

such algorithmic tasks, let’s say, as we have on

Lead Code, czy na jakichś

Lead Code, or on some?

konkursach algorytmicznych,

algorithmic competitions,

one nie przekładają się

they do not translate

zbyt mocno na taką komercyjną

too strong for such commercial

pracę, ale jednak

work, but still

przynajmniej takie, okej, bo

at least such, okay, because

ja nie oczekuję tego, że ktoś będzie rozwiązywał

I don't expect anyone to solve this.

faktycznie algorytmy z konkursów

actually algorithms from competitions

algorytmicznych, bo to są już tak naprawdę

algorithmic, because they are already really

bardzo, to jest bardzo wysoki poziom,

very, this is a very high level,

bardzo, i tam są

very, and they are there

bardzo specyficzne rozwiązania, ale

very specific solutions, but

tak jak powiedzmy wzięlibyśmy Lead Code i

just as if we took Lead Code and

jakieś, powiedzmy, wybrane

some, let's say, selected

nie wiem, 10, 20 zadań z poziomu

I don't know, 10, 20 tasks from the level.

podstawowy, czy jakiś średnio zaawansowany,

basic or somewhat intermediate,

to jednak daje to pewne,

this does give some,

pewien,

certain,

pewien pogląd na to, czy

a certain view on whether

dana osoba

the person in question

potrafi rozwiązywać problemy, jak

can solve problems, like

podchodzi do rozwiązywania tych problemów i jak radzi

how he approaches solving these problems and how he advises

sobie też z taką właśnie

with such a one too

podstawową,

basic,

nawet może nie składnią, tylko

"maybe not even syntax, but"

z takim właśnie...

with such...

Myśleniem, tak? Tak, z takim myśleniem.

Thinking, right? Yes, with such thinking.

I to też nie musi być tak, że taka

And it doesn't have to be like that, that such

osoba rozwiąże wszystko w stu procentach, że

the person will solve everything one hundred percent that

pokryje wszystkie przypadki, ale żeby chociaż zobaczyć

It will cover all cases, but at least to see.

ten sposób,

this way,

sposób myślenia, bo

way of thinking, because

wydaje mi się, że, bo o ile nie jestem

It seems to me that, because as far as I am not

zwolennikiem

supporter

tego, żeby wymagać jakiegoś bardzo

that requires something very

niskopoziomowego myślenia,

low-level thinking,

bo też po to mamy języki

because that's what we have languages for

wysokiego poziomu i po to mamy narzędzia, żeby

high level and that's why we have tools to

żeby z nich korzystać,

to make use of them,

ale jakaś taka właśnie ta uniwersalna

but somehow it's that universal one

podstawowa wiedza dla, moim zdaniem

basic knowledge for, in my opinion

jest ważna, bo też nie może

It is important because it can't either.

być tak, że programiści

It is to be that programmers

w kolejnych

in the next

pokoleniach gdzieś

in generations somewhere

tę wiedzę całkowicie zatracą, bo ta

they will completely lose this knowledge, because this

wiedza jest jednak

knowledge is however

podstawą, ona jest ważna. I okej, nie

It's important, and okay, not.

musisz jakby potrafić

you have to be able to

zaimplementować tak z głowy może wszystkich

implement all of them from memory

algorytmów, nie wiem,

algorithms, I don't know.

sortowania, przeszukiwania,

sorting, searching,

ale mieć jakieś pojęcia na ten temat. No ja mówię,

but to have some idea about it. Well, I'm saying,

jak w przypadku takich zadań jak z Leadcode,

like in the case of tasks such as those from Leadcode,

też nie spędzać nad tym jakoś strasznie

not to spend too much time on it either

dużo czasu, bo też nie chodzi o to, żeby teraz

a lot of time, because it's not about that now

na godzinę dziennie odpalać Leadcode, ale raz

Run Leadcode for an hour a day, but only once.

w tygodniu, jeżeli się uczysz

in the week, if you are studying

właśnie programowania pod kątem

just programming with a focus on

szukania pracy, odpalić

job searching, to fire up

tego Leadcoda, wybrać

choose this Leadcoda

jakieś zadanie i rozwiązać.

some task and solve it.

Tak, żeby gdzieś cały czas

Yes, to be somewhere all the time.

tego typu myślenie ćwiczyć.

to practice this type of thinking.

Ale oczywiście nie uważam, że powinien

But of course I don't think he should.

to być jedyny sposób na

to be the only way to

weryfikację kandydata, że dostajesz

verification of the candidate, that you are receiving

takie zadanie na platformie typu

such a task on a platform like

Codility,

Codility,

otrzymujesz, nie wiem, 50% i

you receive, I don't know, 50% and

firma stwierdza, no oczekiwaliśmy

the company states, well we expected

70% i cię nie zapraszamy. Ale

70% and we won't invite you. But

jako jeden z etapów myślę, że

as one of the stages, I think that

jakiś to jednak pogląd daje.

It gives some perspective, after all.

Znaczy, no pogląd na pewno daje,

I mean, it definitely provides a perspective.

tak tylko pytanie, jaki. Bo jeżeli,

Just a question, which one. Because if,

załóżmy, zapytał mnie,

let's assume, he asked me,

czy każą napisać implementację

Do they make you write an implementation?

Dijkstree, tak, gdzie ja na przykład

Dijkstra, like where I am for example.

załóżmy, nie byłem

let's assume, I wasn't

na studiach i nie wiem, czym są grafy,

in college and I don't know what graphs are,

to ja się na tym wyłożę, tak.

I will mess this up, yes.

A mogę mieć na przykład 5 lat doświadczenia,

And I can have, for example, 5 years of experience,

nie wiem, na przykład

I don't know, for example.

w Angularze i wy akurat

In Angular and you right now

szukacie kogoś, kto po prostu sprawnie

you're looking for someone who is simply efficient

się w tym porusza, tak. I więc pytanie, po co

it moves in this, yes. So the question is, what for?

wy macie pytać z tego,

you have to ask about this,

a co jako dodatkową wartość po prostu

And what as an additional value simply.

wnosi pytanie z tego, nie?

brings up a question from that, doesn't it?

To jeszcze tylko się przerwę. Po prostu

I'll just interrupt you for a moment. Just...

wydaje mi się, że jakby

I feel like it’s as if...

to też ma większe znaczenie,

it also has greater significance,

jeżeli firma

if the company

otrzymuje więcej

receives more

CV, jak na przykład mówimy o firmach typu Google,

CV, for example when we talk about companies like Google,

gdzie ten pierwszy etap

where is this first stage

jest mocno też zautomatyzowany,

is also highly automated,

to też tego typu

this is also of that type

weryfikacja po prostu

verification simply

odrzuci dużą część kandydatów na początku.

reject a large number of candidates at the beginning.

Oczywiście, to czasem odrzuci, tak jak mówisz,

Of course, it will sometimes reject it, just like you say.

takiego kandydata, który powiedzmy

such a candidate who shall we say

jest świetny w danej technologii, on by się super

he is great in that technology, he would be awesome

sprawdził w pracy, ale jednak

he checked at work, but still

jakby dla firmy

like for the company

mimo wszystko biznesowo

nevertheless, business-wise

bardziej się opłaca raz na jakiś czas odrzucić,

it's more beneficial to reject it once in a while,

jednego dobrego kandydata,

one good candidate,

niż brać zbyt dużą

than to take too much

liczbę słabych kandydatów do jakiegoś

the number of weak candidates for some

dalszego etapu. To jest jakby, moim zdaniem, to jest takie

further stage. It's kind of, in my opinion, it's like

jakby wyliczone ryzyko, że raz na jakiś czas

as if the calculated risk, that once in a while

po prostu ktoś dobry odpadnie,

just a good person will fall away,

ale jednak z drugiej strony więcej odrzucisz

but on the other hand, you will reject more

tych słabych kandydatów, niż

these weak candidates than

odrzucisz tych dobrych przypadkiem.

You will accidentally reject those good ones.

Tak, ale

Yes, but

firmy typu Google mają trochę inny proces,

companies like Google have a slightly different process,

nie? I oni przede wszystkim to automatyzują,

No? And they primarily automate it.

tak? I ja na przykład

Yes? And I, for example.

nie widzę z bardzo

I don't see very much.

znaz pewności pytania z algorytmów, na przykład w SWATRO

Specify the certainty of questions from algorithms, for example in SWATRO.

house'ie, tak? Gdzie ja mam półtorej godziny

"House'ie, right? Where do I have an hour and a half?"

na przepytanie

for questioning

osoby, tak? Ja muszę, wiesz,

people, right? I have to, you know,

sprawdzić poziom umiejętności

check skill level

jego technologii, bo ona trafi do konkretnego

his technology, because it will reach a specific

projektu, nie? I...

the project, right? I...

I wiesz, znaczy ja nie

And you know, I mean I don't.

twierdzę, że pytanie

I assert that the question

z algorytmów jest złe, tylko po prostu

The algorithms are not bad, it's just that...

pytaj,

ask,

należy tego pytać

one should ask about it

w momencie, kiedy nasza firma

at the moment when our company

będzie miała z tego korzyść, tak?

She will benefit from it, right?

Kiedy na przykład, po prostu, albo będziemy

When, for example, simply, or we will be.

jakieś rzeczy algorytmiczne

some algorithmic things

robili, tak? Albo

They did, right? Or

jesteśmy firmą produktową i po prostu już

We are a product company, and we simply already...

szukamy inżynierów, tak? Że na przykład oni dostaną

We're looking for engineers, right? For example, they will get...

drugi język, czy będzie

second language, will there be

potrzeba nauczenia się nowego języka, to ta osoba się

The need to learn a new language, that person is

nauczy, tak? I wtedy takie rzeczy faktycznie sprawdzają,

He will teach, right? And then they actually check such things.

ale w SWATRO house'ie jest to na przykład

but in the SWATRO house it's, for example,

trochę inna beczka, nie?

A slightly different barrel, isn't it?

Tak, w takiej sytuacji się zgadzam,

Yes, I agree in such a situation.

w sensie, jeżeli nie mówimy o tym, żeby to

In the sense that, if we are not talking about it, that it...

był jakiś tam spien z pierwszych etapów, tylko jeżeli

there was some foam from the early stages, but only if

faktycznie przeprowadzasz już rozmowę,

you are actually already having a conversation,

bo bardziej, moim zdaniem, to dużo ma większy

because more, in my opinion, it has much greater

sens w momencie, kiedy zastanawiasz się, czy

the meaning at the moment when you wonder if

daną osobę zaprosić na rozmowę, czy nie.

to invite a given person for an interview or not.

Jak masz dużo kandydatów i w jaki sposób

How do you have a lot of candidates and in what way?

musisz wybrać, nie tylko może

you must choose, not just maybe

po samym CV, to wtedy tak.

Based on the CV alone, then yes.

Natomiast jak już masz kogoś podczas rozmowy, no to

However, when you already have someone during the conversation, then...

oczywiście, moim zdaniem, pytanie o doświadczenie,

of course, in my opinion, the question about experience,

o rozwiązywanie już takich realnych problemów

about solving such real problems already

jest, tutaj jest kluczowe.

Yes, this is crucial.

Tak, i

Yes, and

dalej o te logorytmy możesz także pytać,

you can also ask about these logorrheas further,

nie? No bo co innego

No? Well, what else?

jest na przykład wymyślenie

for example, it is an invention

jakiegoś przypadku,

some case,

już teraz ciężko mi się przypomni

It's already hard for me to remember.

z głowy, ale kiedyś miałem fajną taką

Off the top of my head, but I once had a cool one.

rozmowę, że osoba, która

the conversation that a person who

mnie pytała po prostu, wymyśliła na poczekaniu

She just asked me, she made it up on the spot.

jakiś taki problem,

some kind of problem,

który było trzeba rozwiązać

which had to be solved

algorytmicznie, tak? I

Algorithmically, right? I

nie było potrzeby znać

there was no need to know

jakiejś teorii, grafów, czy

some theory, graphs, or

innych tego typu rzeczy, tak? No bo

other things like that, right? Well, because

pytając o takie rzeczy, to de facto

asking about such things is in fact

pytasz o teorię, czy ktoś zna tę teorię,

you're asking about the theory, whether someone knows this theory,

nie? Bo jeżeli osoba nie zna grafów,

No? Because if a person does not know graphs,

no to ona nie będzie w stanie rozwiązać

Well, she won't be able to solve it.

problemu, który

the problem that

jakby, który algorytm jest

which algorithm is

jakby wynikiem tego, tak? I więc

so as a result of this, right? And so

pytając o tego typu rzeczy, to jakby

asking about things like that is like

no

no

sprawdzasz, czy osoba ta ma wiedzę,

you are checking if this person has knowledge,

a nie, czy myśli logicznie, tak? Bo czy myśli

Oh no, does he think logically, right? Because does he think?

logicznie, to musisz po prostu zapytać o jakiś

Logically, you just have to ask about some.

problem, który ona zrozumie

a problem that she will understand

i o który ona będzie mogła sobie przełożyć na tę wiedzę,

and she will be able to transfer it to this knowledge,

którą ma i wtedy udzielić jakby

which she has and then give as if

odpowiedzi

answers

na to pytanie.

to this question.

Tak, zgadzam się. Miło, że powiedziałam, że

Yes, I agree. It's nice that I said that.

te algorytmy nie są wymagane, to myślę, że

these algorithms are not required, so I think that

kiedyś

once

sobie dobrze je po prostu tak gdzieś jak

just eat them nicely somewhere like that

nauczyć, bo są one jednak

to teach, because they are however

mimo wszystko uznawane za podstawę,

nevertheless considered fundamental,

i po prostu

and simply

ta nauka algorytmów mimo wszystko nam da,

this learning of algorithms will still give us,

znaczy ona da nam tyle, że

it means she will give us so much that

nauczy, czy

will teach, whether

pokaże nabore możliwości rozwiązywania

I will show a range of solutions.

pewnych problemów, jak na przykład

certain problems, such as

w przypadku tych algorytmów grafowych, tak? Jeżeli

In the case of these graph algorithms, right? If so,

nauczymy się na przykład teorii grafów

we will learn, for example, graph theory

i algorytmów z tymi związanych, to po prostu

and algorithms related to it, it's simply

będzie nam łatwiej

it will be easier for us

rozwiązywać problemy, które

solve problems that

w momencie, kiedy po prostu dostaniemy taki problem,

at the moment when we simply encounter such a problem,

to po prostu będziemy wiedzieli do jakiego

we will simply know to which

worka po prostu zajrzeć.

just take a look in the bag.

No ale myślę, że na samym początku to

But I think that at the very beginning it...

nie ma zbytnio sensu

it doesn't make much sense

po prostu iść te algorytmy, raczej

just go those algorithms, rather

po prostu nauka, po prostu raczej

just learning, rather just

takich praktycznych umiejętności.

such practical skills.

Ja nie wiem, co ty, Kamil,

I don't know what you, Kamil,

sądzisz?

Do you think so?

Uważam, że jakby

I think that if...

ja zawsze uważam, że warto

I always believe that it's worth it.

iść dwoma torami, jakby

to go down two tracks, as if

praktyka jest najważniejsza,

practice is the most important.

najważniejsze jest rozwiązywanie właśnie

the most important thing is solving right now

konkretnych problemów na

specific problems on

konkretnych projektach, ale jednocześnie

specific projects, but at the same time

to taka uniwersalna wiedza,

it's such universal knowledge,

to jest też coś, co trzeba

this is also something that needs to be done

poznać, bo też

to get to know, because also

pomimo tego, że na przykład

despite the fact that for example

jako programiści raczej

as programmers rather

nie potrzebujemy przeliczać

we don't need to recalculate

liczb

numbers

z systemu dziesiętnego na system binarny,

from the decimal system to the binary system,

to jednak powinniśmy wiedzieć, jak to zrobić,

However, we should know how to do it.

czym ten system binarny jest.

What this binary system is.

Tak więc ja zawsze zachęcam do tego, żeby taką właśnie

So I always encourage that such a thing...

ogólną wiedzę

general knowledge

nadrobić. To jest ogólna wiedza, która

to catch up. This is general knowledge that

pojawia się

it appears

zazwyczaj podczas studiów,

usually during studies,

więc jeżeli ktoś

so if someone

nie studiuje, uczy się programowania na własną rękę, co jak

I’m not studying, I'm learning programming on my own, what about that?

najbardziej może robić, bo nie jest formalnie

He can do the most because he is not formally.

wymagane, żeby ktoś kończył

required for someone to finish

studia informatyczne czy jakiekolwiek i inne, żeby być

computer science studies or any other, to be

programistą, to jednak ten przynajmniej

as a programmer, at least he

wycinek tej wiedzy warto

a snippet of this knowledge is worth it

nadrobić, bo to też zawsze mówię, że

to catch up, because I always say that too

nawet jak nie idziesz na studia, to

even if you are not going to university, then

nie powinno być takiego podejścia,

there shouldn't be such an approach,

że idziesz na skróty,

that you are taking shortcuts,

bo to nie jest tak, że skoro

because it's not that just because

nie muszę studiować

I don't have to study.

trzy i pół roku informatyki, żeby

three and a half years of computer science, so that

zostać programistą, to wciąż

to become a programmer, it is still

nie oznacza to, że nauczanie programowania

it does not mean that teaching programming

to jest zajęcie na trzy miesiące,

this is an activity for three months,

no bo przecież ja nie studiuję, więc w trzy miesiące

Well, I’m not studying, so in three months.

nauczę się programowania. Okej, nie musisz

I will learn programming. Okay, you don't have to.

trzy i pół roku uczyć się tego

three and a half years to learn this

wszystkiego, co na studiach, ale pewne rzeczy trzeba

everything that is in university, but some things have to be

wybrać i jednak

choose and yet

te rzeczy

these things

nadrobić.

to catch up

Tak, jeszcze, jak w sumie jesteśmy przy

Yes, still, since we are here at

wątku studiów, to też

regarding the thread of studies, it is also

dodał, co

added, what

dają takie studia i

they offer such studies and

może też dla kogo są.

Maybe they are for someone too.

Ja uważam, że

I believe that

studia dają,

studies give,

przede wszystkim, dwie rzeczy.

First of all, two things.

Kontakty, czyli teraz idąc

Contacts, or now going

na studiach, to po prostu możemy sobie

At university, we can just take it easy.

zrobić jakieś kontakty,

make some contacts,

które nam mogą zaowocować w przeszłości.

which can bring us results in the past.

Druga rzecz to

The second thing is

to, że mamy

that we have

czas na eksperymentowanie w różnych

time to experiment in different

technologiach, bo trzeba sobie zdać

technologies, because one must realize

sprawę, że większość studiów

the fact that the majority of studies

IT w Polsce

IT in Poland

mówi takich

speaks like that

normalnych, nie mówię jakichś podyplomowych,

normal, I'm not talking about any post-graduate ones,

ale po prostu one nie przygotują do zawodu

but they simply will not prepare you for the profession

programisty, czy generalnie do

programmer, or generally to

zawodu. Te studia mają na celu,

profession. These studies aim to,

aby pokazać

to show

różne perspektywy, raczej różne

different perspectives, rather different

jakieś np. języki, technologie

some e.g. languages, technologies

i żeby teraz osoba po prostu

and so that now the person просто

się zaciekawiła w tym i sobie wybrała

got intrigued by it and chose for herself

kierunek, w który po prostu chce iść.

the direction I simply want to go.

I trzecia rzecz, którą myślę, że daje

And the third thing that I think it gives.

studia, to np. jeżeli ktoś

studies, for example, if someone

jest bardziej ambitny i bierze

he is more ambitious and takes

udział w konkursach,

participation in competitions,

to wtedy już ma po prostu czas

then he simply has time

np. żeby się wykazać, ewentualnie

for example, to prove oneself, possibly

można sobie gdzieś tam na Erasmusa

you can go somewhere for Erasmus

pojechać na jakąś lepszą uczelnię, dostać

to go to a better university, to get

jakiś lepszy staż.

a better internship.

Więc to jest generalnie, według mnie,

So this is generally, in my opinion,

taki czas po prostu na eksperymentowanie.

It's just a time for experimenting.

Tak, no jeżeli, ja zawsze mówię, że nie trzeba

Yes, well, if I always say that you don't have to.

studiować, natomiast jeżeli ktoś ma taką możliwość

to study, however if someone has that opportunity

i zastanawia się, czy studiować, czy nie, to ja zawsze zachęcam do tego.

And when someone wonders whether to study or not, I always encourage them to do so.

Ja ze swojej strony

From my side

mogę powiedzieć, że moje studia

I can say that my studies

były bardzo, w sensie

they were very, in the sense of

jestem bardzo dowolony z tego,

I am very satisfied with this.

gdzie studiowałem, jak studiowałem.

where I studied, how I studied.

Uważam, że dało mi to bardzo dużo, bo właśnie

I believe it gave me a lot, because именно

wyjechałem też na Erasmusa,

I also went on Erasmus.

więc spędziłem rok w Kopenhadze,

so I spent a year in Copenhagen,

gdzie poznałem trochę inne

where I met a little different

podejście do nauki, na uczelni,

approach to learning, at the university,

podejście takie bardziej projektowe,

such an approach is more project-oriented,

bardziej praktyczne.

more practical.

Praktycznie nie było

There was practically none.

nauki

sciences

na pamięć, jakiegoś wkuwania,

by heart, some cramming,

tylko wszystko opierało się o

only everything was based on

projekty, które trzeba było zrealizować.

projects that needed to be completed.

I druga rzecz, dzięki właśnie studiom wyjechałem też

And the second thing, thanks to my studies, I also left.

na roczne praktyki później do Stanów,

for a year-long internship later to the States,

bo

because

istniała taka organizacja jak

there was an organization called

IAST, która organizuje właśnie wyjazdy

IAST, which is currently organizing trips.

na praktyki, takie wymiany

for internships, such exchanges

w formie praktyk.

in the form of internships.

Właśnie okazję

I just have the opportunity.

dostać się na praktyki

get an internship

na cały rok do Stanów.

for a whole year to the States.

Tak więc to też było coś niesamowitego, to mi dało

So it was also something incredible, it gave me

takiego mega kopa na początku

such a mega boost at the beginning

mojej kariery w IT.

my career in IT.

Tak więc są to możliwości,

So these are the possibilities,

z których warto korzystać.

which are worth using.

Tak więc jak ktoś ma tę możliwość, żeby studiować,

So if someone has the opportunity to study,

to jak najbardziej tak. I tak jak mówiłeś,

Yes, absolutely. Just as you said,

kontakty, to też jest bardzo ważna rzecz, bo

contacts, this is also a very important thing because

poznajemy inne osoby, z którymi możemy

we meet other people with whom we can

i wspólnie się uczyć, i wspólnie robić projekty, a później

and to learn together, and to do projects together, and later

gdzieś z tymi osobami jednak też

somewhere with those people too

spotykamy się w branży, wymieniamy się doświadczeniami.

We meet in the industry, exchanging experiences.

Tak więc to jest bardzo, bardzo

So this is very, very

ważna rzecz. No ale

Important thing. But...

obowiązku studiowania nie ma, więc jeżeli ktoś nie chce

There is no obligation to study, so if someone doesn't want to.

studiować, czy jest już w wieku,

to study whether he/she is already of age,

w którym nie myśli o studiach, to jak najbardziej

In which he doesn't think about studies, then absolutely.

nie ma takiego obowiązku.

There is no such obligation.

Może się po prostu uczyć programowania na własną rękę.

Maybe they can just learn programming on their own.

I też raczej

And probably too

nikt z tego powodu nie będzie robił problemu.

Nobody will make a fuss about it.

Jeżeli masz odpowiednie

If you have the appropriate

doświadczenie, masz fajne projekty na koncie, to

experience, you have cool projects under your belt, so

absolutnie nikt nie ocenia cię

absolutely no one is judging you

na podstawie tego, czy masz studia, czy nie masz studiów.

based on whether you have a degree or not.

Tak, a czy

Yes, and what?

no to tutaj w większości

Well, it's mostly here.

projektów, bo na pewno będą branże,

projects, because there will definitely be industries,

gdzie, czy tam, czy projekty, które

where, whether there, or the projects that

tych studiów mogą wymagać,

these studies may require,

że gdyż ktoś będzie chciał aplikować

that because someone will want to apply

Facebooka, Google, czy

Facebook, Google, or

innych tego typu firm, oni

other similar companies, they

wydaje mi się, że mocno

I think it’s strong.

patrzą, czy ktoś skończył jakąś uczelnię

they look to see if someone has graduated from any college

techniczną. Jeżeli

technical. If

chcemy wysyłać na przykład

we want to send for example

rakiety w kosmos, no to prawdopodobnie

rockets into space, well that's probably

też będą na to patrzyli, więc

they will also be looking at it, so

no, ale w takich typowych biznesowych

No, but in such typical business ones.

projektach to raczej nie.

Not really in the projects.

Więc zależy też, co

So it also depends on what.

robimy, czy tam co chcemy robić.

We're doing what we want to do there.

Tak, ja też pamiętam, właśnie mam kolegę, który

Yes, I remember too, I just have a friend who

swego czasu po studiach pracował przez jakiś

At one time after graduation, he worked for a while.

czas w Cernie

time in Cerné

w Szwajcarii i tam też wymagane

in Switzerland and it is also required there

były, pamiętam, studia

former, I remember, studies

inżynierskie lub magisterskie, z tym, że

engineering or master's degree, provided that

w przypadku studiów inżynierskich

in the case of engineering studies

można było, pamiętam, że to była taka oferta pracy dla osób

It was possible, I remember that it was a job offer for people.

po studiach, chyba w ciągu trzech lat od

after graduation, probably within three years from

zakończenia studiów, jeżeli to były studia

completion of studies, if it was a program of study

inżynierskie, a w przypadku studiów magisterskich

engineering, and in the case of master's studies

było to dziesięć lat i ja pamiętam, że

it was ten years and I remember that

właśnie wtedy też pomyślałem, że a, zrobię

That’s when I also thought, "Oh, I'll do it."

sobie studia magisterskie jeszcze, pomimo

I still have master's studies, despite.

tego, że już pracowałem, bo nie wiem, czy

that I have already worked, because I don't know if

kiedyś mi ten papier się nie przyda, akurat do tej pory

someday this paper will be of no use to me, just until now

się nie przydał, ale

it won't be needed, but

no tak, są takie miejsca właśnie,

Well, there are such places, indeed.

jeżeli mówimy faktycznie o jakiejś uczelni, czy

if we're actually talking about some university, whether

jakimś instytucie, to tam prawdopodobnie

in some institute, there probably

te studia będą wymagane,

these studies will be required,

ale w większości firmy

but in most companies

w pracy takiej komercyjnej, w korporacji, to tutaj

in such commercial work, in a corporation, it's here

raczej

rather

jest nastawienie na

there is an attitude towards

konkretne umiejętności i na to

specific skills and for that

doświadczenie, które mamy.

the experience that we have.

Tak, no i to też jest fajne

Yes, and that is also nice.

w IT.

in IT.

Że

That

nie musisz właśnie przejść jakiejś takiej

You don't have to go through something like that right now.

standardowej ścieżki, tak, możesz

standard path, yes, you can

tak naprawdę nawet

actually even

gdzieś tam w liceum

somewhere in high school

się po prostu nauczyć

just learn

tego programowania i nawet zacząć pracę

this programming and even start working

w liceum, tak, bo ktoś tam się zaczął

In high school, yes, because someone started there.

kodować jakieś proste stronki,

code some simple websites,

później od razu gdzieś tam do pracy poszedł,

later he went straight to work somewhere.

albo nawet możesz po prostu własny biznes

or you can even just start your own business

otworzyć. To też jest

to open. This is also

bardzo fajne. Tak, jest bardzo dużo możliwości, tak, więc

very cool. Yes, there are a lot of possibilities, yes, so

wiem, że teraz

I know that now

też sporo osób jakby tak narzeka, że

a lot of people seem to complain that

wejście do IT jest bardzo trudne, że to wymaga

Entering the IT field is very difficult, as it requires.

dużo czasu, ale jeżeli właśnie popatrzymy

a lot of time, but if we just look

sobie na to tak całkowicie

completely for yourself

z boku, to mówimy tutaj

from the side, we are talking here

naprawdę o branży, w której zarobki są wysokie,

really about an industry where earnings are high,

porównywalne

comparable

z branżami takimi jak branża,

with industries such as the industry,

nie wiem, medyczna czy branża prawnicza,

I don't know, the medical field or the legal industry.

a tam już nie ma alternatywy,

there is no alternative there anymore,

tam trzeba skończyć studia, tam trzeba

You have to finish your studies there, you have to.

zrobić specjalizację czy aplikację

to specialize or to apply

i no

and no

musimy poświęcić 6, 8,

we must dedicate 6, 8,

10 lat, żeby

10 years to

pracować w tych branżach.

to work in these industries.

Natomiast w IT, nawet jeżeli mówimy,

In IT, even if we talk about,

nawet założymy, że to jest, nie wiem, nawet

let's even assume that it is, I don't know, even

3 lata od momentu, kiedy

3 years since the moment when

zaczynamy się uczyć do momentu, kiedy

we start learning until we

rozpoczynamy pracę, uważam, że przy dobrym

We are starting work, I believe that with good

planie nauki to jest to aż nadto,

the plan of learning is more than enough,

myślę, że 2 lata to jest tak, 1,5 roku,

I think that 2 years is about 1.5 years.

2 lata to jest spokojnie, żeby wejść do branży IT,

2 years is enough to enter the IT industry comfortably.

to naprawdę to nie jest,

it's really not,

to naprawdę nie jest długo, więc

it's really not long, so

właśnie porównując to

just comparing this

z innymi branżami, nie jest wcale

with other industries, it is not at all

tak trudno.

so hard.

Oczywiście jest trudniej niż w przypadku,

Of course, it is more difficult than in the case of,

nie wiem, pracy w magazynie,

I don't know, work in a warehouse,

pracy w sklepie,

work in a store,

no ale tutaj mamy inne zarobki, więc

Well, here we have different earnings, so...

inne możliwości, bo pracując w sklepie czy w magazynie

other possibilities, because working in a store or in a warehouse

nie awansujemy w ciągu 3 lat

we will not be promoted in the next 3 years

tak mocno, żeby właśnie podwoić czy potroić

so strongly as to double or triple it

nasze zarobki, więc tutaj musimy mieć tę

our earnings, so we need to have this here

świadomość, że

the awareness that

no

no

z tą naszą nauką

with our learning

wiążą się wysokie zarobki, tak więc jakby

high salaries are linked, so it's like

ta gratyfikacja

that gratification

jest naprawdę duża

it is really big

w stosunku do tego, ile

in relation to how much

czasu musimy poświęcić na naukę.

We must dedicate time to learning.

Tak i też

Yes, and also.

odpowiedzialność nie jest, wydaje mi się, aż tak

Responsibility, it seems to me, is not that much.

spółmierna do zarobków, które osiągamy,

commensurate with the earnings we achieve,

tak, bo teraz pracując,

yes, because now working,

załóżmy, jeżeli zaczynałeś

let's assume, if you were starting

pracować w sklepie, to żeby

to work in a store, so that

wejść na poziom zarobków

enter the salary level

programisty, to pewnie byś musiał być

programmer, you would probably have to be

jakimś dyrektorem,

some director,

nie wiem, nie, po prostu

I don't know, no, just.

na miasto czy coś w tym stylu,

to the city or something like that,

nie, a wtedy to już raczej masz

No, then you probably have it.

nieregularne godziny i poziom

irregular hours and level

odpowiedzialności naprawdę duży.

the responsibility is really significant.

No i też bardzo dużą konkurencję, bo jednak

Well, there is also a very large competition, because after all...

z tych, nie wiem, tysięcy osób,

out of these, I don't know, thousands of people,

powiedzmy, będziesz miał jedną osobę,

let's say you will have one person,

która awansuje na tak wysokie stanowisko.

which will be promoted to such a high position.

Więc to

So this is it.

tutaj mówimy, tak, to mówimy

Here we say, yes, we say that.

zupełnie faktycznie o innej skali.

completely actually on a different scale.

I właśnie, jeżeli mówimy jeszcze o konkurencji, bo też

And indeed, if we are still talking about competition, because also

dużo osób też właśnie

a lot of people too właśnie

mówi, że ta konkurencja w IT jest teraz taka

he says that the competition in IT is now like this

duża i faktycznie, powiedzmy, 2023

large and actually, let's say, 2023

rok to też myślę, że to jest rok, który możemy troszkę

I think this is also a year that we can take a little.

potraktować w innych kategoriach,

to treat in different categories,

bo było trudniej, były zwolnienia i

because it was harder, there were layoffs and

ta konkurencja była ogromna, ale jeżeli weźmiemy taki

the competition was enormous, but if we take such a

normalny rok, powiedzmy, nie 2023,

a normal year, let's say, not 2023,

kiedy były zwolnienia,

when there were layoffs,

nie 2021, kiedy było nadmierne

not 2021, when it was excessive

zatrudnienia, tylko powiedzmy

employment, just let's say

przeciętny rok w IT,

an average year in IT,

no to będzie to pewnie kilka osób,

well, there will probably be a few people,

kilkanaście osób na jedno miejsce.

A dozen people per one spot.

I właśnie, jeżeli znowu porównamy to z taką

And indeed, if we compare it again to such a

branżą jak branża medyczna,

the medical industry,

czy branża prawnicza, to ja tam jakiś czas temu patrzyłem,

I was looking at the legal industry some time ago.

to na niektórych uczelniach medycznych

it's at some medical universities

na

on

Wydział Lekarski było 20 osób

The Faculty of Medicine had 20 people.

na jedno miejsce. Tak więc

to one place. So

jakby ta konkurencja

like this competition

jest podobna lub tam

is similar or there

jest nawet większa, tylko powiedzmy na trochę

it's even bigger, just let's say for a bit

w jednym etapie, bo tutaj nie trzeba mieć studiów,

at one stage, because you don't need a degree here,

czy na studia nie ma

Is there no one for studies?

jakiegoś wielkiego problemu, żeby się dostać,

some big problem to get in,

więc ta konkurencja jest w momencie, kiedy pójdziemy do pracy.

So this competition is at the moment when we go to work.

Natomiast w przypadku bycia lekarzem,

On the other hand, in the case of being a doctor,

żeby zostać lekarzem, trzeba najpierw pójść

to become a doctor, you first have to go

na studia. No i tutaj musimy pokonać

to university. And here we have to overcome

na przykład 10, 15 czy

for example 10, 15 or

20 osób, więc ta konkurencja też jest ogromna.

20 people, so the competition is also huge.

Tak i później jeszcze raz skończę

Yes, and then I'll finish again.

to studia, bo to studia nie należy do

"it's studies, because these studies do not belong to"

największych. No właśnie, to jest kolejne. Dokładnie.

the biggest. Exactly, that's another one. Exactly.

Dobrze sobie zrobić takie zestawienie,

It's good to make such a comparison.

na przykład ZATI,

for example ZATI,

ZATI,

ZATI,

Zalet i VAT,

Advantages and VAT,

Zalet i VAT

Advantages and VAT

po prostu zostanie

it will simply remain

programistów z tego, jakie mamy inne

programmers from what we have other

ścieżki, bo tak jak tutaj podałem przykład

paths, because as I provided an example here

tego dyrektora,

this director,

w IT po prostu

in IT simply

zostanie seniorem, to jest raczej

he will become a senior, that is rather

kwestia stażu i odpowiedniego

the issue of the internship and the appropriate

rozwoju, więc

development, so

myślę, że zdecydowanie większość osób

I think that definitely the majority of people.

po prostu jest w stanie do tego dojść, ale żeby

it's simply capable of getting to that, but in order to

zostać takim jakimś, nie wiem,

to become somewhat like, I don't know,

kierownikiem czy dyrektorem,

manager or director,

to po prostu zostanie tam jedna czy kilka

It will simply stay there one or several.

osób po prostu. Dokładnie tak.

just people. Exactly.

Tak i teraz jaką mamy konkurencję po prostu

Yes, and now what competition do we simply have?

w miejscu pracy czy w branży,

in the workplace or in the industry,

w której my po prostu działamy, tak,

in which we simply operate, yes,

czy jako szansę na dojście

is it a chance to reach

do takiej pozycji, jaką szansę mamy tutaj,

to such a position, what chance do we have here,

więc może też fajnie sobie to

so maybe it would also be cool to do it

rozpatrzyć, powiedzmy, długofalowo, nie?

Let's consider it, say, in the long term, right?

Może teraz jest ciężej wejść,

Maybe it's harder to get in now,

ale dobra, jak już postaram

But alright, I'll try anyway.

się, to później mimo wszystko

it, later nevertheless

na przykład ta droga

for example this road

dalej będzie łatwiejsza.

it will be easier from now on.

To jest prawda.

This is true.

Ale ty jeszcze, bo tak, wspomniałeś o

But you still, because so, you mentioned about

trudności, ja bym tutaj jeszcze

difficulties, I would still...

chciał porozmawiać o tym, czy

he wanted to talk about whether

nauka programowania jest

learning programming is

trudna, czy może czasochłonna?

difficult or perhaps time-consuming?

Wydaje mi się, że wszystko

I think that everything

jest tak naprawdę kwestią definicji

it's really a matter of definition

tego, co rozumiem poprzez

what I understand by

trudną rzecz. Na pewno to

a difficult thing. It definitely is

nie jest rzecz

it's not a thing

dla każdego,

for everyone,

bo też ja nie jestem

because I am not either

zwolennikiem takiego marketingu,

a proponent of such marketing,

że każdy może zostać programistą,

that anyone can become a programmer,

przyjść do naszej szkoły i zrobimy z ciebie programistę,

come to our school and we will make you a programmer,

bo to nie jest prawda,

because it is not true,

jak ze wszystkim.

like with everything.

Tak i tutaj różne osoby

Yes, and here different people.

będą radziły sobie lepiej lub gorzej,

they will manage better or worse,

w zależności od predyspozycji

depending on the predispositions

zainteresowań tego właśnie, jak

interests this exactly, how

szybko ktoś potrafi rozwiązywać

someone can solve quickly

problemy, jak szybko potrafi ogarniać

problems, how quickly he can manage them

nowe rzeczy i też

new things and also

nie każdemu może się to po prostu podobać.

Not everyone may simply like it.

Nie ma co tego ukrywać.

There's no point in hiding it.

Dla kogoś to będzie

For someone, it will be.

mega ciekawa, fascynująca rzecz,

super interesting, fascinating thing,

gdzie właśnie cały czas będzie odkrywać nowe rzeczy,

where he will constantly be discovering new things,

a dla innej osoby to będzie po prostu nudne.

and for another person it will simply be boring.

Dlatego ja zawsze mówię, że najlepiej po prostu

That's why I always say that it's best to just

spróbować. Dać sobie kilka,

to try. Give yourself a few,

kilkanaście tygodni, popróbować

a few weeks, to try out

z programowaniem. Na pewno to

with programming. It definitely is

nie będzie czas stracony, dlatego że

it will not be time wasted, because

zawsze czegoś się nauczysz, zawsze

You will always learn something, always.

rozwiążesz jakieś problemy i to może się

you will solve some problems and that may

przełożyć nawet na inne

postpone even to others

dziedziny twojego życia, czyli inne rzeczy,

the areas of your life, that is, other things,

których będziesz się uczyć, więc

which you will be learning, so

warto spróbować. Na pewno

It's worth a try. Definitely.

trzeba zdać sobie sprawę, że

one must realize that

to nie jest faktycznie

this is not actually

rzecz na trzy miesiące.

thing for three months.

Tylko to jest długi proces.

It's just a long process.

Mówi się o tym, że żeby wejść do branży IT

It is said that in order to enter the IT industry

to mniej więcej potrzeba tak około

It takes roughly around that.

od półtora do półtora tysiąca

from one and a half to one thousand five hundred

godzin nauki. Oczywiście

hours of study. Of course

to musi być też nauka

It must also be learning.

sensowna w odpowiednią stronę, bo

meaningful in the right direction, because

można uczyć się rzeczy,

you can learn things,

które nam się w ogóle nie przydadzą

which will be of no use to us at all

i nie będą związane z naszą ścieżką,

and will not be related to our path,

więc to też nie chodzi o to, żeby kręcić się w kółko

So it's not about going around in circles either.

przez półtora tysiąca godzin, ale właśnie

for one and a half thousand hours, but just

jeżeli nawet mówimy, że mamy ten dobry

even if we say that we have this good one

plan nauki i to tysiąc, półtora tysiąca godzin,

study plan, and that's a thousand, one and a half thousand hours,

no to mówimy tutaj faktycznie o

Well, we are actually talking about here

takiej nauce rok, półtora roku

such learning for a year, a year and a half

minimum,

minimum,

zakładając, że to będzie powiedzmy tam

assuming that it will be there, let's say

około cztery godzin dziennie, bo też bym nie przesadzał

about four hours a day, because I wouldn't exaggerate either

z nauką po osiem, dziesięć godzin,

with studying for eight, ten hours,

bo w tym momencie możemy

because at this moment we can

trochę się zniechęcić do tego,

to get a little discouraged about it,

może nastąpić właśnie takie pewne

it may happen just like that certain

wypalenie. Poza tym

burnout. Besides that

człowiek też w momencie, kiedy

a person also at the moment when

myśli, nie jest w stanie

thoughts, is not able

tak intensywnie myśleć przez osiem godzin.

to think so intensely for eight hours.

To

To

przy pracy umysłowej,

during mental work,

przy pracy, gdzie rozwiązujemy

at work, where we solve

problemy,

problems,

raczej to nie jesteśmy

rather, we are not

w stanie utrzymać takiego pełnego skupienia

able to maintain such full concentration

aż tak długo, więc osiem godzin dziennie

so long, so eight hours a day

nauki, programowania to może być ciężka rzecz,

Studying programming can be a difficult thing.

ale oczywiście czasem może się zdarzyć

but of course it can happen sometimes

taki dzień, że rozwiązujemy problem

Such a day that we are solving a problem.

i wtedy do momentu, kiedy go nie rozwiążemy,

and then until the moment we solve it,

to siedzimy przy komputerze i nawet może się zrobić z tego

So we sit by the computer and it might even turn into this.

nie wiem, kilkanaście godzin,

I don't know, a dozen hours.

ale raczej bym zakładał, że

but I would rather assume that

powiedzmy, mówimy sobie, okej, codziennie

let's say, we tell each other, okay, every day

po cztery godziny, po dwie godziny, to

four hours, two hours, that

w zależności od tego, ile mamy czasu, jaki mamy

depending on how much time we have, what we have

plan, uczymy się tego programowania,

plan, we are learning this programming,

ważne, żeby to była nauka systematyczna,

it is important that it be systematic learning,

żeby to nie były takie zrywy, że dzisiaj się

so that it wouldn't be such bursts, that today we...

pouczę piętnaście godzin i nie usiądę

I will teach for fifteen hours and I won't sit down.

do programowania przez następne dwa tygodnie, bo

for programming for the next two weeks because

w tym momencie to też nie będzie miało

at this moment it also won't have

większego sensu. Lepiej małymi

greater sense. It’s better to take small steps.

krokami, ale konsekwentnie

step by step, but consistently

przez dłuższy czas.

for a longer time.

Tak, ja się z tym

Yes, I agree with that.

całkowicie zgadzam. Też myślę, że

I completely agree. I also think that

taka tysiąc godzin, to nie wiem,

a thousand hours like that, I don't know,

czy bardziej mi się chyba skłoni

I guess I will probably lean more towards it.

około półtora tysiąca, czy oczywiście jeszcze

about one and a half thousand, or of course even more

tysiąc, to jest dosyć mało, to prawda.

A thousand is quite a little, that's true.

Tak, jeszcze zależy,

Yes, it still depends.

które złożymy sobie w czasie.

which we will make for ourselves in time.

I tutaj jest bardzo ważna

And here is very important.

regularność, może właśnie powiem czemu, bo

regularity, maybe I will explain why, because

jeżeli sobie posiedzimy

if we sit a while

dzisiaj właśnie te przysłowie o piętnaście godzin

today just the proverb about fifteen hours

i my wrócimy

And we will come back.

do tego za dwa tygodnie, to nie

In two weeks, that's not it.

będziemy pamiętać, co

we will remember what

my zrobiliśmy, tak? Dokładnie tak.

We did it, right? Exactly so.

Więc my przez następnych, powiedzmy,

So, we for the next, let's say,

pięć godzin z tych piętnastu

five hours out of those fifteen

to będziemy sobie przypominać, na czym my

then we will remind ourselves what we are

stanęliśmy i tej faktywnej nauki

"We stood and this factual learning."

po prostu będzie dziesięć godzin. Więc tutaj jest

It will simply be ten hours. So here it is.

właśnie ważna ta regularność, żeby

it's really important to maintain that regularity so that

tu codziennie sobie się uczyć

You can learn here every day.

nowej umiejętności. To tak jak

a new skill. It's like

nie wiem, angielski na przykład, tak? No,

I don't know, English for example, right? Well,

nie usiądziemy w trzy dni i

we won't sit down in three days and

o to, powiedzmy, kogoś, kto w ogóle

oh, let's say, someone who at all

nie rozmawia po angielsku, się nauczymy

doesn't speak English, we will learn it.

angielskiego, tak? Tylko po prostu musimy

English, right? We just need to.

codziennie ćwiczyć, uczyć się jakichś nowych słówek,

practice every day, learn some new words,

rozmawiać i tak dalej, żeby po prostu

to talk and so on, just to

stawiać się coraz lepsze w tym języku, nie?

You are getting better and better at this language, aren't you?

Tak samo jak byliśmy dziećmi, tak?

Just like we were children, right?

Przecież dzieci się uczą, powiedzmy,

After all, children learn, let's say,

cały czas mówić, tak? To nie ma tak, że

always talking, right? It's not like that that

dziecko powiedziało pierwsze słowo

the child said its first word

i już po prostu płynie, gada i pisze,

"And now it just flows, talks, and writes."

jakieś wiersze, tak? Tylko po prostu to dziecko

Some poems, right? Just this child.

najpierw powie jedno słowo, później dwa,

first he will say one word, then two,

później jakieś następne, tak? I się uczy po prostu

Later some next ones, right? And he/she is just learning.

z czasem.

Over time.

Dokładnie tak.

Exactly so.

Konsekwencja tutaj jest, tak, jest kluczem.

The consequence here is, yes, it is the key.

Tak, jeszcze bym się

Yes, I would still...

odniósł do tego, czy to, czy jest

he referred to whether it is or not

trudne, czy według mnie jest bardziej

difficult, or do I think it's more?

czasochłonna niż trudna, ale zgodzę się

More time-consuming than difficult, but I agree.

z tym, że to też nie jest dla każdego

but it's not for everyone either

i tutaj

and here

też z prostego względu, na przykład

also for a simple reason, for example

kiedyś amerykańskie

once American

wojsko

army

robiło, nie pamiętam, czy

I did, I don't remember if

eksperymy, czy test, czy coś w tym stylu,

experiment, or test, or something like that,

ale oni generalnie stwierdzili, że

but they generally stated that

osoby poniżej IQ 80

people with IQ below 80

to w ogóle się nie nadają do wojska, nie? Więc

They are completely unsuitable for the military, aren't they? So

jeżeli są osoby, które się nie nadają do

if there are people who are not suited for

wojska i nie są w stanie wykonać

the troops are unable to execute

rozkazu typu weź karabin

an order like "take the rifle"

i biegnij, tak? Czy coś w tym stylu,

And run, right? Or something like that.

no to tym bardziej taka osoba

well, that makes such a person even more so

nie będzie w stanie na przykład

will not be able for example

rozłożyć skomplikowanego problemu typu

to break down a complex problem type

wyślij człowieka na Marsa, nie?

Send a man to Mars, right?

Tak, no to, tak, jakby to

Yes, well, like that, as if it were...

nie ma, nie ma co się oszukiwać, jakby

there isn't, there's no point in deceiving oneself, like

nie każdy

not everyone

jest stworzony do wszystkiego.

it is created for everything.

Ja też, są rzeczy, których nie

Me too, there are things that I don't.

bym był w stanie, w stanie robić,

I would be able to, able to do,

bo też człowiek ma

because a person has too

różne predyspozycje

various predispositions

i jakby nie ma, jakby

and it's like there isn't, like

jakby nikt nie powinien też czuć się zawsze

as if no one should always feel that way

źle z tego powodu, że zacznie uczyć się programowania

wrong because he will start learning programming

i stwierdzić, że to nie jest dla mnie, jakby to, to nie powinien być

and to state that this is not for me, as if it should not be.

też powód do wstydu, bo

also a reason to be ashamed, because

prawdopodobnie masz po prostu

you probably just have

inne umiejętności, inne kompetencje, inne

other skills, other competencies, other

predyspozycje i w tych innych rzeczach, powiedzmy,

predispositions and in those other things, let's say,

nie wiem, będziesz dużo lepszy ode mnie,

I don't know, you will be much better than me.

więc po prostu właśnie powinieneś skupić się

so you should just focus

na tych rzeczach, w których jesteś dobry. Każdy powinien

on the things you are good at. Everyone should

znaleźć właśnie to, w czym jest dobry. Natomiast

find exactly what he is good at. However,

warto, tak jak mówię, warto spróbować,

It's worth it, as I say, it's worth trying.

bo tutaj nas nic nie kosztuje poza czasem.

because here it costs us nothing except time.

Tak i dodam, że

Yes, and I will add that

też są inne stanowiska,

there are also other positions,

nie? Bo jeżeli ty szczególnie

Not? Because if you particularly...

do osób, które na przykład bardzo lubią rozmawiać

to people who, for example, really like to talk

z ludźmi, tak? Bo jednak programując,

with people, right? Because when programming,

no to aż tak dużo

Well, that's quite a lot.

nie będziemy rozmawiać z ludźmi, a szczególnie

we won't be talking to people, especially

na mniejszych stanowiskach, tak?

in smaller positions, right?

Znaczy na tych niższych. Już później

It means on those lower ones. Already later.

to faktycznie jest więcej tego kontaktu

There is actually more of this contact.

z ludźmi, a na tych mniejszych stanowiskach

with people, and in those smaller positions

jest mniej, więc jeżeli ktoś na przykład

there is less, so if someone for example

żyje tym, że na przykład ma non-stop

lives with the fact that, for example, he/she has non-stop

kontakt z ludźmi, no to może mu tutaj,

contact with people, well maybe here for him,

znaczy stricte programowanie nie być

means strictly not to be programming

dla niego, ale są na przykład stanowiska

for him, but there are, for example, positions

inne, tak? Jak na przykład program,

others, right? Like for example a program,

czy program manager,

is the program manager,

czy biznes analityk, czy

whether business analyst or

jeszcze po prostu jakieś inne, bardziej takie

just some other, more like that

nazwijmy to zarządzające, czy

let's call it managing, or

po prostu, które bardziej polegają

just those that rely more

na tych komponencjach miękkich i

on these soft components and

rozmowie z ludźmi, tak? Więc programowanie,

talking to people, right? So programming,

czy IT, to nie jest o tego

Is IT not about this?

programiści, tak? Tych stanowisk jest naprawdę

programmers, right? There are really a lot of those positions.

tyle, że ja nie jestem w stanie ich po prostu

It's just that I am not able to simply do them.

wymienić, więc warto sobie zrobić research,

to exchange, so it's worth doing some research.

czy po prostu,

or just,

czy nie ma czegoś ewentualnie

Is there potentially nothing?

innego, czego byśmy nie chcieli.

anything else that we wouldn't want.

Dokładnie tak.

Exactly so.

IT to nie jest tylko programowanie,

IT is not just programming,

to też warto o tym pamiętać.

It's also worth keeping that in mind.

Dobra, to już myślę, że poruszyliśmy tak

Alright, I think we've covered that.

dużo tematów. Mam nadzieję, że wam się

a lot of topics. I hope you like it.

podobało i może jeszcze takie krótkie

I liked it and maybe more of those short ones.

podsumowanie. Co, Kamil,

summary. What, Kamil,

może zaczniesz?

Maybe you will start?

No, przede wszystkim chciałbym

No, above all, I would like to

zachęcić wszystkich właśnie do spróbowania nauki

encourage everyone to try learning

programowania. Uważam, że to jest

programming. I believe that this is

bardzo fajna

very cool

przygoda, bez względu na to, czy myślimy o tym

adventure, regardless of whether we think about it

w kategoriach pracy

in job categories

komercyjnej, czy po prostu programowania dla siebie,

commercial, or just programming for oneself,

bo uważam, że programowanie może się przydać

because I believe that programming can be useful

każdemu, nawet

everyone, even

właśnie w codziennym życiu,

just in everyday life,

czy w pracy, którą wykonuję.

whether in the work that I do.

Dzisiaj też to wejście do programowania

Today is also an introduction to programming.

jest łatwiejsze.

is easier.

Ten próg wejścia jest dużo

This entry threshold is very high.

niż kiedyś. Mamy dużo

than before. We have a lot

więcej materiałów.

more materials.

Możemy korzystać, jeżeli

We can use it if

chodzi o naukę programowania.

It's about learning programming.

Samo programowanie też

The programming itself too.

stało się przystępniejsze, bo narzędzia, z których korzystamy,

it has become more accessible because the tools we use,

pozwalają nam na osiągnięcie

allow us to achieve

fajniejszych efektów

cooler effects

w krótszym czasie i przy napisaniu

in a shorter time and with writing

mniejszej ilości kodu.

a smaller amount of code.

Tak więc dzisiaj jest to dużo

So today it is a lot.

prostsze. Mamy też narzędzia typu no code,

simpler. We also have no code tools,

gdzie też nie musimy

where we also don't have to

stricte pisać kodu, ale pewne rzeczy

strictly write code, but certain things

możemy

we can

wyklikać lub pewne rzeczy

click or certain things

możemy ułożyć za pomocą bloku.

We can arrange it using a block.

Jak na przykład mamy taki system jak zapier

For example, we have a system like Zapier.

do automatyzacji, gdzie tak naprawdę

for automation, where in fact

wybieramy narzędzia, z których

we choose the tools that

korzystamy i łączymy je

we use and connect them

ze sobą w takie pełne

with each other in such a full

scenariusze. Czyli na przykład, jeżeli otrzymam

scenarios. So, for example, if I receive

maila na ten adres, to stwórz

create an email to this address

takie zdjęcie, korzystając

such a photo, using

z tego serwisu i wyślij to zdjęcie tutaj.

from this service and send the photo here.

Tutaj nie potrzebujemy umiejętności

We don't need skills here.

programowania, ale możemy automatyzować to, co

programming, but we can automate what

robimy. Tak więc to też jest rozwiązywanie

We are doing it. So this is also solving.

problemów. Tylko tutaj mamy

problems. Only here do we have

bez pisania kodu, więc zachęcam do tego, żeby

without writing code, so I encourage you to

właśnie zainteresować się również tego,

just to become interested in that as well,

tego typu rozwiązaniami.

such solutions.

No ale programowanie to

Well, programming is

to jest jakby ten już kolejny krok i też

it's like this is already the next step and also

właśnie mocno do tego zachęcam, bo to

I strongly encourage that because it is

jest coś, co się przyda

There is something that will be useful.

uważam właśnie każdemu i będzie się przydawać

I think it will be useful for everyone.

coraz mocniej w kolejnych latach

increasingly stronger in the coming years

i też w kolejnych latach ta

and also in the following years this

automatyzacja będzie

automation will be

w ogromnej już tak naprawdę

in a really huge way already

liczbie dziedzin

the number of fields

naszego życia i warto

of our life and worth

po prostu się z tym zapoznawać.

just get acquainted with it.

Tak,

Yes,

tylko raczej też

just rather too

jakby z mojej strony myślę, że warto

From my side, I think it's worth it.

nauczyć się programowania

to learn programming

i chociażby

and even though

dlatego, żeby lepiej rozumieć nasz świat,

so that we can better understand our world,

tak, bo teraz weź pod uwagę,

Yes, because now take into account,

że nawet

that even

lodówka, pralka, czy

refrigerator, washing machine, or

generalnie

generally

pewnie niedługo każdy jakiś sprzęt elektroniczny

Surely soon everyone will have some electronic device.

będzie miał jakieś

he will have some

mniejsze lub większe oprogramowanie

smaller or larger software

i teraz na przykład takie głupie rzeczy

And now, for example, such silly things.

wystąpił jakiś błąd, tak,

an error occurred, yes

i teraz możesz się albo

and now you can either

wkurwiać o to, albo po prostu rozumieć,

to be pissed off about it, or just to understand,

że to jest jakby

that it is like

normalna codzienność, tego, że ktoś

normal everyday life, that someone

na przykład o jakimś przypadku nie pomyślał

for example, he didn't think of some case

i to wyskoczyło. I może na przykład,

and it jumped out. And maybe for example,

nie wiem, restart takiego urządzenia i bak zadziała,

I don't know, a restart of such a device and the tank will work.

nie? Albo po prostu spróbowanie

No? Or just trying.

na przykład, nie wiem, instrukcji

for example, I don't know, instructions

na przykład jak zrestartować, albo jakieś kombinacje

for example how to restart, or some combinations

i bardzo często po prostu to wystarczy,

and very often that is simply enough,

zamiast na przykład, nie wiem, wzywać jakiegoś

instead of, for example, I don't know, calling some

specjalistę od

a specialist in

naprawy sprzętu, nie? Tak, tak, tak.

equipment repairs, right? Yes, yes, yes.

No i takie proste

Well, it's that simple.

codzienne rzeczy. Dodatkowo jeszcze mamy

daily things. Additionally, we also have

taki plus, że

such a plus that

teraz możemy otworzyć własny

Now we can open our own.

biznes, tak? Jeżeli na przykład ktoś ma jakiś

business, right? For example, if someone has something

bardzo fajny pomysł na aplikację, czy

very cool idea for an app, whether

coś z tym związanego, no to w ogóle

something related to that, well then in general

się otwiera jakby cała dziedzina przed

it opens as if the whole field in front

taką osobą, tak? Że nie tylko

Such a person, right? That not only...

musi pracować na etacie,

must work in full-time employment,

aczkolwiek wydaje mi się, że to jest takie

although it seems to me that it is like this

najbardziej wygodne, tak? Bo nie mamy wtedy

the most comfortable, right? Because then we don't have

za dużo jakby odpowiedzialności, no ale

too much responsibility, but well

jeżeli ktoś jest bardziej ambitny, czy w ogóle chce

if someone is more ambitious, do they even want to

swojej spróbować sił

try your hand at it

w biznesie, no to może iść w biznes, albo nawet

In business, well, then maybe go into business, or even

tak jak ty czy ja, tak?

Just like you or me, right?

Ktoś może nawet zaczynać i teraz zacząć

Someone may even start and start now.

na socialach

on social media

publikować, tak? Jak nauczyć się programowania

to publish, right? How to learn programming?

od podstaw i, nie wiem, budować sobie

from scratch and, I don't know, build for myself

po prostu markę. No tych możliwości jest

Just the brand. Well, there are those possibilities.

naprawdę dużo

really a lot

i szczerze zachęcam jakby do

and I sincerely encourage to

spróbowania swoich sił w tej dziedzinie.

trying their hand in this field.

Warto, tak. A jeżeli mówić jeszcze o tym,

It's worth it, yes. And if we speak more about it,

gdzie można wykorzystać tak programowanie

Where can such programming be used?

w codziennym życiu i gdzie występuje jakiś błąd,

in everyday life and where there is some error,

to nawet ja mam taki przykład

I even have such an example.

z życia, kiedy próbowałem zarejestrować się

from life, when I tried to register

na stronie,

on the page,

pamiętam gdzieś kupowałem bilet

I remember I bought a ticket somewhere.

na pociąg kiedyś i stronę,

on the train someday and the page,

wyświetlała mi wtedy komunikat,

it showed me a message at that time,

że wystąpił błąd. Po prostu wystąpił błąd,

that an error occurred. There was simply an error.

jakby nie było komunikatu,

as if there were no message,

gdzie ten błąd wystąpił.

where did this error occur.

No ale właśnie, jakby takie pewne doświadczenie

Well, it's just that like a certain experience.

związane z programowaniem,

related to programming,

z walidacją wpisywanych danych

with validation of the entered data

sprawiło,

caused,

że pomyślałem, że a, możliwe, że

that I thought that, oh, it’s possible that

moje hasło nie spełnia

my password does not meet

wymagań, że brakuje znaku specjalnego

requirements that a special character is missing

i może dlatego

and maybe that's why

mnie system nie przepuszcza. I się okazało, że miałem rację.

The system doesn't let me through. And it turned out I was right.

Jak poprawiłem to hasło,

How I improved this password,

to zarejestrowałem się, ale jednocześnie

I registered, but at the same time

pomyślałem, że w sumie osoby, które właśnie nie mają

I thought that, after all, people who just don't have...

jakiegoś doświadczenia z programowaniem, z rozwiązywaniem

some experience with programming, with solving

problemów, no to

problems, well then

w takim momencie zobaczyłyby komunikat,

at that moment they would see a message,

wystąpił błąd i

an error occurred and

na tym by się zakończyło. Raczej nie myślałyby

It would have ended there. They probably wouldn't have thought.

o tym, że a, może źle wpisałem tutaj

About the fact that maybe I entered it incorrectly here.

hasło, bo programista postanowił

password, because the programmer decided

dodać właśnie

to add just

sprawdzenie, czy hasło jest wystarczająco

checking if the password is sufficient

silne, ale zapomniał mnie o tym poinformować.

Strong, but he forgot to inform me about it.

A to się okazało, że właśnie taki

And it turned out to be just that.

przykład był. Tak, albo bardzo często

There was an example. Yes, or very often.

na przykład odpalenie tak w innej przeglądarce

for example, launching it in another browser

po prostu zaliczała, bo

she just passed because

jest jakiś problem z tą przeglądarką,

There is some problem with this browser.

którą używamy, może nie jest

which we use, may not be

zaktualizowana na przykład.

updated for example.

Ale właśnie, więc jak

But right, so how

to działa od środka, no to później otwiera

It works from the inside, so then it opens later.

ci nowe sposoby jakby radzenia

these new ways of coping

sobie z takimi rzeczami.

to deal with such things.

Dokładnie tak, tak. Proste przykłady,

Exactly right, yes. Simple examples,

ale faktyczne,

but factual,

pokazując takie praktyczne

showing such practical

wykorzystanie.

utilization.

Mnie się często już takich

I often have such things.

hacków zdarza,

hacks happen,

na przykład jak wyskakują jakieś pop-upy,

for example when some pop-ups appear,

albo po prostu coś

or just something

taki bloker, to po prostu bardzo często sobie biorę

I often take such a blocker.

z badań się do strony i sobie szukam

"I'm looking for studies and searching for myself."

i to usuwam na przykład, nie?

And I remove that, for example, right?

No tak, no tak. No ja kiedyś

Well, yes, well, yes. Well, I once...

zdarzyło mi się, że wysłałem formularz

It happened that I sent the form.

do urzędu,

to the office,

którego nie powinienem

which I shouldn't

był wysłać, w sensie nie było opcji na stronie.

It was sent, in the sense that there was no option on the page.

I ja myślałem, że to po prostu jakiś jest błąd

And I thought it was just some kind of mistake.

na tej stronie, że

on this page, that

ten przycisk jest chyba jakoś właśnie niedostępny.

This button is probably somehow unavailable.

I pamiętam, że wszedłem właśnie

And I remember that I just walked in.

w źródło strony i on był ustawiony na ukryty,

in the page source and it was set to hidden,

więc go sobie

So go ahead.

wyświetliłem, wysłałem

I displayed, I sent.

i na drugi dzień dzwoni do mnie kobieta

And the next day a woman calls me.

z urzędu i mówi, jak pan wysłał ten formularz?

From the office and asks, how did you send this form?

Ja mówię, nie ma opcji wysłania. Ja mówię,

I'm saying, there's no option to send. I'm saying,

a dałem radę. No, ale okazało się, że

I managed. Well, it turned out that

tak, musiałem do urzędu iść i to złożyć osobiście,

Yes, I had to go to the office and submit it in person.

ale wysłałem.

But I sent it.

Zaskoczyło mnie wtedy, pamiętam.

It surprised me back then, I remember.

No, no to uczcie się

No, then learn it.

programowanie, to będziecie

programming, you will be

hakować i dostawać...

hack and get...

Dokumenty do urzędu, których

Documents for the office, which

nawet się oni nie spodziewają.

They don't even expect it.

Tak, mimo że tego, ale i tak

Yes, despite that, still.

na koniec będziecie musieli iść.

In the end, you will have to leave.

Chociaż może odblokuję w końcu ten guzik.

Although maybe I'll finally unlock that button.

Nie no, coraz lepiej to teraz działa.

No, it's working better and better now.

Urzędy, nie można już narzekać na urzędy

Offices, you can no longer complain about the offices.

tak jak, nie wiem, 15 lat temu już.

just like, I don't know, 15 years ago already.

Obsługa jest bardzo dobra, trzeba przyznać, że

The service is very good, it must be admitted that

że poprawiło się.

that it has improved.

No, chyba już powoli trochę zmiana

No, I think the change is slowly starting to happen.

pokolenia wychodzi.

generations are coming out.

Tak, tak, to jest zdecydowana rzecz. Tak już jakby te

Yes, yes, this is a definite thing. It’s kind of like those...

takie przyzwyczajenia

such habits

z poprzedniej epoki już trochę zniknęły

from the previous era have already faded a bit

i faktycznie teraz jest nowe pokolenie

And indeed, there is a new generation now.

i ludzie w tych okienkach są najczęściej

and people in these little windows are most often

mili.

sweet.

No i dobra, to chyba takim optymistycznym

Well, then I suppose that's an optimistic way to put it.

akcentem myślę, że możemy zakończyć. Tak jest.

I think we can conclude with an accent. That's right.

Na koniec zawsze dobry optymistyczny akcent.

In the end, always a nice optimistic touch.

Tak. Kamil, dzięki wielkie, że

Yes. Kamil, thank you very much that

zgodziłeś się wystąpić na kanale.

You agreed to appear on the channel.

No i jeżeli

Well, if

się podobało, to dajcie

if you liked it, then give it

łapkę w górę, zostawcie komentarz.

Give it a thumbs up and leave a comment.

Jeżeli macie jakieś pytania, chcielibyście,

If you have any questions, would you like to,

żebyśmy, nie wiem, coś dopowiedzieli albo

so that we, I don’t know, add something or

było coś niejasne, to myślę, że czy ja, czy

If there was something unclear, I think that either I or...

Kamil chętnie na to odpowiemy.

Kamil will gladly respond to this.

No i do następnego razu. Cześć.

Well, until next time. Bye.

Ja również. Dziękuję za zaproszenie i

Me too. Thank you for the invitation and

jak właśnie, jakbyście mieli jakieś pytania,

if you have any questions,

zostawiajcie komentarz, pytajcie i

leave a comment, ask and

będziemy odpowiadać. Dzięki

We will respond. Thank you.

jeszcze raz i cześć.

Once again and hello.