Wakacje w Norwegii-praktyczny przewodnik

Dziękuje za oglądanie.

Thank you for watching.

To jednak dużą część tych obszarów zajmują miejsca, w których nie możemy przebywać lub też są ciężko dostępne, a to oznacza, że ta powierzchnia, na której możemy przebywać jest relatywnie mniejsza, a więc jeżeli tych turystów zacznie się robić bardzo dużo, to będzie bardzo tłoczno jak na krupówkach, a tego byśmy nie chcieli.

However, a large part of these areas consists of places where we cannot stay or that are hard to access, which means that the surface area where we can stay is relatively smaller. Therefore, if there begins to be a lot of tourists, it will get very crowded like on Krupówki, and we wouldn't want that.

No ale dobra.

Well, okay.

Wstępem też jeszcze mogę powiedzieć, albo już rozwinięciem,

As an introduction, I can also say, or perhaps as an extension,

że Norwegia to jest prawdziwy kraj dla miłośników przyrody.

that Norway is a true country for nature lovers.

Fiordy, te wciśnięte takie głęboko w ląd, otoczone tymi strofymi, klifami, tworzą jeden z najbardziej malowiniczych widoków na świecie.

The fjords, pressed so deeply into the land, surrounded by these steep cliffs, create one of the most picturesque views in the world.

Lodowce majestatyczne, potężne, kuszą swoją dzikością, a ośnieżone szczyty górskie w niektórych regionach przez cały rok zachęcają do pieszych wędrówek i narciarskich przygód.

Majestic glaciers, powerful, entice with their wilderness, and the snow-capped mountain peaks in some regions encourage hiking and skiing adventures all year round.

Lofoty z pięknymi plażami, z białym piaskiem i lazurową wodą, one też zapraszają i kuszą podróżników do tego, aby je zobaczyć.

The Lofoten Islands with beautiful beaches, white sand, and azure water also invite and entice travelers to see them.

No ale oczywiście Norwegia to nie tylko natura, to także bogata kultura i historia, które możecie odkryć w licznych miastach i miasteczkach tego kraju, światowej klasy muzea, centra kulturalne.

Well, of course, Norway is not only nature, but also a rich culture and history that you can discover in the numerous cities and towns of this country, world-class museums, and cultural centers.

One prezentują naprawdę niezwykłe kolekcje sztuki, rzadkie przedmioty, skarby z najdalszych zakątków świata i kraju.

They present truly extraordinary art collections, rare items, treasures from the farthest corners of the world and the country.

W muzeach też można podziwiać wiekowe statki wikingów, co jest też takie znaczące, znaczne dla Norwegów.

In museums, you can also admire ancient Viking ships, which is also quite significant for Norwegians.

Można się przenieść w czasy, gdy Norwegowi byli panami mórz.

One can transport oneself to the times when Norwegians were the masters of the seas.

Średniowieczne kościoły, sklepki bardzo popularne i bardzo częste i można je napotkać naprawdę w randomowych miejscach,

Medieval churches, vaults are very popular and very common, and they can be found really in random places.

w trakcie podróży. Zachowane one są w doskonałym stanie i są naprawdę prawdziwymi perełkami architektury.

during the journey. They are preserved in excellent condition and are truly real gems of architecture.

Aby tak w pełni, tak ja sobie myślę, żeby tak w pełni wykorzystać swój wyjazd do Norwegii,

In order to fully, as I think, make the most of my trip to Norway,

to najlepiej jednak podróżować autem, motocyklem, kamperem i co najważniejsze, zarezerwować sobie kilka, nawet kilkanaście dni na zwiedzanie.

It is best to travel by car, motorcycle, camper, and most importantly, to reserve a few, even several days for sightseeing.

Norwegii się nie da zwiedzić w dwa dni.

Norway can't be explored in two days.

A nawet danego regionu Norwegii też nie da się zrobić tego w dwa dni, ponieważ, zaraz o tym powiem,

And you can't do that in two days even in a specific region of Norway, because I'll explain that in a moment.

Norwegia nie dysponuje jakąś taką bardzo mocno rozwiniętą infrastrukturą i ciężko się przemieszczać po tej Norwegii,

Norway does not have a very well-developed infrastructure, and it is difficult to travel around Norway.

ale to za chwilę o tym powiem.

but I'll talk about it in a moment.

Więc żeby, tak jak mówię, najlepiej jest podróżować jednak jakimś autem.

So, as I said, it's best to travel by car after all.

Autem, motocyklem, kamperem, a dzięki temu z łatwością można dotrzeć do najbardziej ukrytych zakątków tego kraju.

By car, motorcycle, or camper, and thanks to this, it is easy to reach the most hidden corners of this country.

Jazda po norweskich drogach dla turysty, bo tylko dla turysty, to prawdziwa przyjemność.

Driving on Norwegian roads for a tourist, and only for a tourist, is a true pleasure.

Widoki za oknem, które zmieniają się jak w kalejdoskopie i przechodzimy od pagórków do gór, od gór do nizin i cały ten kalejdoskop zdarzeń za oknem

Views outside the window that change like in a kaleidoscope, moving from hills to mountains, from mountains to lowlands, and all this kaleidoscope of events outside the window.

oferuje nieskończone możliwości.

offers infinite possibilities.

Czyli zatrzymywania się, podziwiania krajobrazów, rwących potoków w bardzo nietypowych miejscach.

So stopping, admiring the landscapes, and rushing streams in very unusual places.

Ja sama muszę powiedzieć, że wiele razy podróżowałam po Norwegii i zjechałam Norwegię wzdłuż i wszerz.

I must say that I have traveled a lot in Norway and explored it extensively.

Uwielbiam to robić i na pewno to nie jest tak, że jak byłam w Norwegii, to ją zaklepałam i już więcej nie pojadę.

I love doing it and it's definitely not the case that when I was in Norway, I claimed it and won't go back anymore.

Bo jak wiecie, to mieszkałam w Norwegii też bardzo długo.

Because as you know, I lived in Norway for a very long time.

Norwegia jest tym miejscem na świecie, gdzie na pewno będę wracała i na pewno tęsknię, na przykład za Lofotami, chyba najbardziej.

Norway is that place in the world where I will definitely be returning and I definitely miss it, for example, the Lofoten Islands, probably the most.

To chyba jest mój najbardziej ulubiony region dla mnie do zwiedzania, to Lofoty.

This is probably my favorite region to explore, the Lofoten Islands.

No i oczywiście tamta część Geiranger, Trollstigen i tamte miejsca do podróży motocyklem w szczególności.

And of course that part of Geiranger, Trollstigen, and those places for motorcycle travel in particular.

Ale to też za chwilę.

But that will be in a moment too.

O tym powiem.

I will say about this.

Chciałabym może tak trochę to usystematyzować, to o czym chcę dzisiaj mówić i zaczęłabym od tego wyjazdu do Norwegii, czyli sama podróż do Norwegii.

I would like to maybe systematize a bit what I want to talk about today, and I would start with the trip to Norway, meaning the journey to Norway itself.

O czym pamiętać, co ze sobą zabrać i na co zwrócić szczególną uwagę, bo myślę, że od tego powinniśmy wyjść.

What to remember, what to take with you, and what to pay special attention to, because I think that’s where we should start.

Zaczynając od tego przed wyjazdem.

Starting from this before the trip.

Na pewno trzeba zwrócić baczność.

We certainly need to pay attention.

Zaczynając od tego przed wyjazdem, chcę zwrócić szczególną uwagę na pakowanie i mieć na uwadze, że norweskie lato może bardzo, ale bardzo to różnić się od polskiego.

Starting from this before the trip, I want to pay special attention to packing and keep in mind that the Norwegian summer can be very, very different from the Polish one.

Na przykład w Bergen może cały czas padać.

For example, it may be raining all the time in Bergen.

Natomiast w lipcu może być podobnie też w Trondheim.

However, it may be similar in Trondheim in July as well.

A średnia temperatura w Alcie, tak samo w Dombos na przykład czy w Roros może latem wynosić 10 stopni.

The average temperature in Alta, as well as in Dombos or Roros, can be around 10 degrees in the summer.

Może być wiecznie, deszczowo, zimno, na przemian.

It can be forever, rainy, cold, alternately.

Na pewno trzeba zapakować.

It definitely needs to be packed.

Odzież przeciwdeszczową, cały taki zestaw, buty trekkingowe.

Rain gear, a complete set, hiking boots.

Jeżeli podróżujecie autem, warto zabrać zestaw piknikowy, ponieważ w podróży autem można zatrzymywać się tak naprawdę w przydrożnych, świetnych miejscach,

If you are traveling by car, it's a good idea to bring a picnic set, as you can stop at really great places along the road.

gdzie ja na przykład wolę podróżować po Norwegii, nie zatrzymując się od restauracji do restauracji, tylko wolę zatrzymywać się na dziko w różnych miejscach.

For example, I prefer to travel around Norway, not stopping at restaurant after restaurant, but I prefer to stop wild in different places.

Mam zawsze ze sobą...

I always have with me...

Zestaw piknikowy, mam zawsze ze sobą kawiarkę, młynek do mielenia kawy, świeżo polone ziarna kawy.

Picnic set, I always carry a coffee maker, a coffee grinder, and freshly roasted coffee beans.

Mam nawet ubijaczkę do mleka turystyczną.

I even have a travel milk frother.

Mam stolik turystyczny, podkładki i całą resztę tych wszystkich gadżecików, które są potrzebne do tego, aby na łonie natury dobrze zjeść i napić się dobrej kawy.

I have a camping table, mats, and all the rest of those little gadgets that are needed to have a good meal and enjoy a nice cup of coffee in nature.

Do tego zachęcam, abyście mieli to, abyście to spakowali ze sobą w podróż do Norwegii, bo na pewno się przyjdziecie.

I encourage you to take this with you on your trip to Norway, as you will definitely need it.

Warto również sprawdzić miejscowe przepisy wjazdowe i tu chyba bym chciała bardziej się na tym skupić,

It is also worth checking the local entry regulations, and I would like to focus more on that here.

bo to, co zabierzecie, to już od Was zależy.

Because what you take will depend on you.

To, czego nie zabierzecie, zawsze możecie kupić, tylko pamiętajcie, że ceny w Norwegii są dużo wyższe niż ceny w Polsce.

What you don't take, you can always buy, just remember that prices in Norway are much higher than prices in Poland.

Jeśli chodzi o te przepisy wjazdowe, skupiałabym się tutaj chyba na najważniejszych, czyli limity alkoholowe, papierosowe,

As for the entry regulations, I would focus here on the most important ones, namely alcohol and cigarette limits.

żywność, leki.

food, medication.

Takie najważniejsze, najważniejsze, najważniejsze rzeczy, no bo przecież wiadomo, że możecie sobie poczytać na internecie

Such the most important, the most important, the most important things, because it's clear that you can read about it on the internet.

i też zachęcam do tego, abyście przed wyjazdem do Norwegii poczytali właśnie o limitach wozowych,

And I also encourage you to read about vehicle limits before going to Norway.

jeżeli zamierzacie przewozić towary akcyzowe czy większe ilości żywności czy leków.

if you intend to transport excise goods or larger quantities of food or medicine.

Jeżeli chodzi o leki, można wwieźć leki na receptę, ale na maksymalnie 3 miesiące użytkowania.

As for medications, you can bring prescription drugs, but for a maximum of 3 months of use.

Jednak należy mieć przy sobie kopię recepty albo zaświadczenie od lekarza, które potwierdza, że macie konieczność przyjmowania tych leków.

However, you should have a copy of the prescription or a doctor's certificate confirming that you need to take these medications.

Można też wwozić leki dostępne bez recepty, ale tak jak w przypadku leków na receptę, również tylko na osobisty użytek

It is also possible to bring over-the-counter medications, but just like with prescription medications, only for personal use.

i tylko w ilościach odpowiednich do maksymalnie 3-miesięcznego użytkowania.

and only in quantities appropriate for a maximum of 3 months of use.

Akurat te 3 miesiące wynika z tego, że jest to okres, jaki jest zakładany,

These 3 months come from the fact that it is the expected period.

jako okres turystyczny.

as a tourist season.

Pobyty nie tylko w Norwegii, ale w różnych krajach powyżej 3 miesięcy są uznawane już jako pobyty nieturystyczne,

Stays not only in Norway but in various countries over 3 months are considered non-tourist stays.

a w celach zarobkowych czy też innych.

for profit purposes or others.

Oczywiście można być nawet rok turystyczny, jak się komuś podoba.

Of course, one can be a tourist for even a year if someone likes.

Wystarczy tylko to udowodnić, więc już nie będę wchodziła w to.

I just need to prove it, so I won't get into that anymore.

Oczywiście tutaj nie ma sensu, ale tak chciałam nadmienić.

Of course, it doesn't make sense here, but I just wanted to mention that.

Jeśli chodzi o alkohol, to oczywiście Norwegia ma ścisłe przepisy dotyczące wwozu alkoholu.

When it comes to alcohol, Norway certainly has strict regulations regarding the import of alcohol.

Ja Wam przedyktuję, będę czytała, bo nie mam tego w głowie.

I will dictate to you, I will read it because I don't have it in my head.

I w zależności od rodzaju alkoholu, limity są następujące.

Depending on the type of alcohol, the limits are as follows.

W kwestii wódki, whisky, czyli alkohole powyżej 22% do 60%,

In the case of vodka, whiskey, that is, alcohols above 22% to 60%,

jest to litr oraz półtora litra wina do 22%,

it is one liter and one and a half liters of wine up to 22%,

2 litry piwa do 4-7% lub 3 litry wina do 22%.

2 liters of beer up to 4-7% or 3 liters of wine up to 22%.

2 litry piwa do 4-7% lub 5 litry wina do 4-7%.

2 liters of beer with 4-7% or 5 liters of wine with 4-7%.

I pamiętajcie tutaj, ja nie bez przyczyny czytam te 4-7% dla Was,

And remember, I am not reading these 4-7% for you without reason.

ponieważ nie powinno się wywozić piwa, które jest mocniejsze niż 4-7%,

because beer stronger than 4-7% should not be exported,

bo Norwegowie tylko takie piwo znają.

Because Norwegians only know this kind of beer.

Wino do 22%, maksymalnie 4,5 litra wina do 22% i 2 litry piwa.

Wine up to 22%, a maximum of 4.5 liters of wine up to 22% and 2 liters of beer.

litry piwa, do 4,7%.

liters of beer, up to 4.7%.

No i piwo

Well, and beer.

do 4,7%, maksymalnie

up to 4.7%, maximum

6,5 litra piwa. I teraz

6.5 liters of beer. And now

też warto pamiętać, że powyższe limity

it's also worth remembering that the above limits

są zamienne.

they are interchangeable.

Jeśli nie przewozi się mocnych alkoholi,

If strong alcohol is not transported,

można zwiększyć ilość wina lub piwa.

You can increase the amount of wine or beer.

Ciekawostką

A curiosity.

jest, że

is that

alkohol powyżej 60%,

alcohol above 60%

zapamiętajcie to,

remember this,

jest zakazany do wwozu.

It is prohibited to import.

I to oznacza, że nie można

And that means that one cannot.

ich wozić do Norwegii,

take them to Norway,

i tego typu

and this type

napoje są

the drinks are

traktowane jak narkotyk.

treated like a drug.

Zaraz o karach będę

I will be about penalties soon.

mówiła.

she said.

Nikotyna. Papierosy i wyroby

Nicotine. Cigarettes and products

nikotynowe, można wywozić maksymalnie

nicotine, can be exported at most

200 papierosów lub 250 gram

200 cigarettes or 250 grams

tytoniu i 200 bibułek

tobacco and 200 rolling papers

do skręcania papierosów.

for rolling cigarettes.

To już chyba tak wszyscy pewnie

I guess everyone is probably already like that.

wiedzą. Jeśli chodzi o papierosy

they know. When it comes to cigarettes

i płyny nikotynowe, to można

and nicotine liquids, that can be

wywozić papierosy i płyny nikotynowe

export cigarettes and nicotine liquids

do osobistego użytku,

for personal use,

i tutaj przepisy nie są jeszcze tak

And here the regulations are not yet like that.

precyzyjne, one będą,

precise, they will be,

to jest kwestia czasu, więc należy

it's a matter of time, so it should be

sobie to sprawdzać.

check it out for yourself.

Na tą chwilę jeszcze

For now, still.

te przepisy nie są

these regulations are not

właśnie doprecyzowane,

just clarified,

ale ja bym tutaj się skłaniała

But I would lean towards that here.

ku takiemu

to such

stwierdzeniu, że

the statement that

żeby ilości

to determine quantities

były rozsądne, odpowiadały

they were reasonable, they responded

potrzebom osobistym na okres

personal needs for a period

pobytu maksymalnie na 3 miesiące.

stay for a maximum of 3 months.

W kwestii żywności,

In terms of food,

można wywozić 10 kg mięsa

You can export 10 kg of meat.

i produktów mięsnych,

and meat products,

mleka, produktów mlecznych

milk, dairy products

z krajów EOG tylko oczywiście,

from EEA countries only, of course,

a jeśli chodzi o takie

and when it comes to such

rośliny i produkty roślinne,

plants and plant products,

to należy pamiętać,

this should be kept in mind,

że wwożenie

that the importation

nasion

seed

na przykład może być zakazane

for example, it may be forbidden

niektórych ziemniaków, nie wolno.

Some potatoes, are not allowed.

Ogólnie

Generally

wwożenie roślin,

importing plants

sadzonek, bulw i tak dalej

seedlings, bulbs and so on

i takich produktów roślinnych,

and such plant products,

może wymagać specjalnych

may require special

zezwolenie fitosanitarnych

phytosanitary permit

i tutaj trzeba,

and here you need to,

jeżeli macie

if you have

rzeczywiście chęć jakieś rośliny

indeed the desire for some plants

wywozić sadzonki,

exporting seedlings,

to, chociaż nie wiem

to, although I don't know

po co turysta miałby

what would a tourist have to

wywozić sadzonki akurat do Norwegii,

exporting seedlings specifically to Norway,

no ale to już tak z wyjaśnienia,

Well, that's just an explanation then.

to należałoby

it should be

to sprawdzić. Nie wolno wywozić ziemniaków,

It needs to be checked. It is not allowed to export potatoes.

czyli jak macie zamiar

so how do you intend

sobie ziemniaki piec po drodze, to nie.

You can't bake potatoes on the way.

Jak przywieziecie 5 albo 10, to nie.

If you bring 5 or 10, then no.

10 ziemniaków, to myślę, że nic się nie stanie,

10 potatoes, I think nothing will happen.

ale nie wolno

but it is not allowed

ani nawet jednego.

not even one.

Miejcie to na uwadze.

Keep that in mind.

Zwierzęta domowe, to jest też bardzo ważne

Pets are also very important.

zagadnienie, bo wielu z Was

the issue, because many of you

na pewno podróżuje

Surely travels.

ze swoimi pupilami

with their pets

i tutaj

and here

taki wyjazd z psem czy kotem

such a trip with a dog or cat

wymaga spełnienia takich określonych

requires the fulfillment of such specified

warunków i to jest na pewno.

conditions and that is for sure.

Posiadanie paszportu dla zwierzęcia, co pewnie

Having a passport for an animal, which probably

wszyscy mają już dla swoich

everyone already has for their own

zwierzaczków. Ważne szczepienia

little animals. Important vaccinations

przeciw wściekliźnie,

against rabies,

przeciw wściekliźnie przede wszystkim,

against rabies above all,

ale też odrabaczenie musi być.

but there must also be a catch-up.

Mikrochip.

Microchip.

I teraz, jeżeli

And now, if

chodzi o tą wściekliźnę, odrabaczenie,

It's about that rabies, deworming,

to też są różne zasady dotyczące

there are also various rules regarding

różnych psów, ponieważ jeżeli jest

different dogs, because if there is

szczeniak,

puppy,

to ja teraz już nie pamiętam,

I don't remember now.

jak to było z tymi szczeniakami, ale

How was it with those puppies, but

nie można wieść

one cannot lead

szczeniaka

puppy

w jakimś określonym czasie po

at a specific time after

pierwszym szczepieniu. Tam jest jakiś okres

the first vaccination. There is some period

kwarantanny. Dlatego

quarantine. Therefore

też, jeżeli macie zamiar wozić zwierzaki,

also, if you plan to transport pets,

to zachęcam do tego, aby jednak

I encourage you to do so, however.

na stronie tol.no

on the website tol.no

sprawdzić sobie

check for yourself

te zasady. Tam można

these rules. You can there

doczytać informacje w języku angielskim,

read the information in English,

a nie chcę też opowiadać

I don't want to tell either.

tutaj o różnych przypadkach

here about different cases

psów, żeby nie było

dogs, so there are none

tak, bo już się też spotykałam

Yes, because I have already met as well.

w szczególności w czasie mojej kariery

especially during my career

zawodowej w ATS, gdy

professional in ATS, when

zgłaszacie się do nas z różnymi problemami,

you contact us with various problems,

że pies został zatrzymany

that the dog was stopped

na czas kwarantanny na granicy,

during the quarantine time at the border,

a czas kwarantanny to

and the quarantine time is

jakiś tam miesiąc albo nawet dwa.

some month or maybe even two.

Dlatego lepiej

That's why it's better.

sobie sprawdzić te szczepienia,

check those vaccinations for yourself,

odrobaczenia i żeby w tych książeczkach

deworming and so that in these booklets

wszystko było tam tak, jak się należy.

Everything was there as it should be.

No i oczywiście

Well, of course.

na przykład Pitbull Terrier

for example Pitbull Terrier

jest zakazany w Norwegii

It is banned in Norway.

całkowicie.

completely.

I co to oznacza?

And what does that mean?

Oznacza, że na pewno osoby,

It means that definitely people,

które mieszkają,

who live,

rezydenci norwescy, nie mogą sobie

Norwegian residents cannot afford to.

zakupić takiego psa.

to buy such a dog.

Ale czy można podróżować z Pitbull Terrierem

But can you travel with a Pitbull Terrier?

i wyjechać na dwutygodniowe

and go on a two-week trip

wakacje do Norwegii?

Holidays to Norway?

Tutaj trzeba na pewno

Here it is definitely necessary.

zgłosić taki

report such a

zamiar i ja też nie jestem w stanie

I have no intention, and I am not able either.

Wam zagwarantować, że takiego Pitbull Terriera

I can guarantee you that such a Pitbull Terrier

sobie zabierzecie

you will take for yourself

na wakacje, dlatego

for vacation, that's why

warto zgłosić się na

it's worth applying for

tą norweską granicę

that Norwegian border

czy tam dotoll.no

Is it dotoll.no there?

i napisać

and write

informację o takim zamiarze.

information about such an intention.

Co do zasady

As a rule.

Norwegia wyraża zgodę

Norway gives its consent.

na przyjazd

for the arrival

z takim swoim pupilem do Norwegii,

with such a pet of yours to Norway,

ale na pewno nie wolno

but definitely it is not allowed

wozić takich psów w celach takich,

to transport such dogs for such purposes,

aby one tam zamieszkały.

so that they could live there.

No wiadomo, broń i materiały niebezpieczne,

Well, weapons and hazardous materials,

nie wiem, czy o tym muszę mówić.

I don't know if I need to talk about this.

Bronie, amunicji, niektórych materiałów niebezpiecznych

Weapons, ammunition, and certain hazardous materials.

oczywiście jest surowo kontrolowane.

Of course, it is strictly controlled.

Nie zabronione, ale kontrolowane.

Not prohibited, but controlled.

Wymaga specjalnych

Requires special.

zezwoleń, już nie wchodziłam

permissions, I didn't go in anymore

w szczegóły, o tym trzeba poczytać.

In detail, this needs to be read about.

Myślę, że jeżeli ktoś posiada broń

I think that if someone possesses a weapon

albo jakieś materiały niebezpieczne,

or some hazardous materials,

to na pewno wie, jak się

he definitely knows how to

z tym obchodzić, a już na pewno wie, jak

dealing with this, and he certainly knows how

przewozić. Ja mogę tylko

transport. I can only

opowiedzieć,

to tell

powiedzieć o tym, że

to say that

niejednokrotnie zgłaszaliście

you have reported multiple times

się też do nas z

"you also come to us with"

takim problemem,

such a problem,

że zostaliście zatrzymani na granicy,

that you were stopped at the border,

bo na przykład

because for example

ktoś przejeżdżał

someone was passing by

i miał w

and had in

drzwiach od kierowcy

driver's door

kij bejsbolowy.

baseball bat.

No i ktoś tam się tłumaczył,

Well, someone was making excuses there,

że ten kij bejsbolowy jest do tego,

that this baseball bat is for that,

że w razie obrony.

that in case of defense.

No nie można mieć takiego kija bejsbolowego,

Well, you can't have such a baseball bat,

szczególnie w drzwiach

especially in the door

od kierowcy.

from the driver.

Bywały też przypadki, że niektórzy z Was

There have also been cases that some of you

wwożono

imported

na przykład pałki teleskopowe,

for example, telescopic batons,

czy też noże takie

or such knives

40-centymetrowe.

40 centimeters.

Tego też nie wolno

This is also not allowed.

wwozić. O tym

to import. About this

pamiętajcie. Pałki teleskopowe, to ja mówię

Remember. Telescopic truncheons, that's what I'm saying.

o takich, w sumie to

about such, actually

nawet nie wiem, tak jakby pamiętam,

I don't even know, it's like I remember.

że miałam kilka takich przypadków,

that I had a few such cases,

że było opisane jako pałka

that it was described as a baton

teleskopowa chyba do bicia, ale

It seems to be a telescopic one for hitting, but

nie wiem. W każdym razie takich rzeczy

I don't know. In any case, such things.

nie wolno wwozić i za to są

It is forbidden to bring in, and for that there are

mandaty, kary

fines, penalties

i nawet sprawy w sądzie się

and even matters in court are

odbywają

are taking place

w celu wyjaśnienia, dlaczego

to explain why

ktoś przewoził do Norwegii

someone was transporting to Norway

takie, a nie inne rzeczy,

such things, not others,

przedmioty.

objects.

Dlatego jeżeli możecie,

So if you can,

to się powstrzymajcie od wwożenia

Please refrain from bringing it in.

takich cudów do Norwegii.

such wonders to Norway.

Jeśli chodzi o gotówkę,

When it comes to cash,

to też pamiętajcie, że

so also remember that

do 25 tysięcy koron

up to 25 thousand crowns

można do Norwegii wjeść

One can enter Norway.

bez zgłaszania. Natomiast

without reporting. However

jeżeli chcecie mieć w gotówce

if you want to have it in cash

przy sobie więcej niż

more than with oneself

25 tysięcy koron, należy to zgłosić.

25 thousand crowns, it should be reported.

Ogólnie wszystkie towary, które przewozicie

In general, all the goods you transport.

ponad dozwolone mi limity, no bo

over my allowed limits, because

ja nie powiedziałam, że nie wolno alkoholu

I didn't say that alcohol is not allowed.

wozić do Norwegii

to transport to Norway

w limitach,

within limits,

powyżej tych limitów, o których powiedziałam,

above the limits that I mentioned,

tylko bardziej chodziło mi o to, że

I was just more referring to the fact that...

te limity dotyczą

these limits concern

bezpłatnego wwozu i nie są

free import and are not

obwarowane zgłaszaniem.

fortified by reporting.

Jeżeli chcecie przywieźć

If you want to bring

do Norwegii więcej alkoholu albo

to Norway more alcohol or

więcej żywności, czy też

more food, or

więcej papierosów,

more cigarettes,

czy jakieś materiały łatwopalne,

are there any flammable materials,

cokolwiek innego, co budzi jakiekolwiek

anything else that evokes any

wątpliwości albo jest ponad

doubts or is above

określone normy,

specified standards,

trzeba to po prostu zgłosić na granicy,

it just needs to be reported at the border,

wjechać na czerwony pas,

to enter the red lane,

zgłosić, odslić, jeżeli

report, reveal, if

tego wymagają

this is required

przepisy i można jechać dalej.

regulations and you can continue driving.

Co się dzieje,

What's happening,

jeśli

if

nie przestrzegacie takich norweskich

you don't follow such Norwegian standards

przepisów, może to

regulations, it could be

prowadzić oczywiście do bardzo

lead obviously to very

poważnych konsekwencji, jak

serious consequences, such as

na przykład konfiskata towarów.

for example, confiscation of goods.

Czyli to wszystko, co będziecie

So this is everything you will be.

przewozili zostanie skonfiskowane,

the transport will be confiscated,

jeżeli nie zostanie zgłoszone, bo

if it is not reported, because

jest przekroczony dozwolony limit.

The allowed limit has been exceeded.

Oprócz konfiskaty

Besides confiscation.

może też zostać nałożona

it can also be imposed

grzywna i to nie mała.

a fine, and not a small one.

Te wysokości grzywny oczywiście

The amount of the fine, of course.

zależą od rodzaju i ilości

depend on the type and quantity

przewożonych towarów i też

transported goods and also

okoliczności naruszenia,

circumstances of the violation,

ale w Norwegii akurat jeśli chodzi

but in Norway, specifically when it comes to

o grzywny, to ja bym nie chciała tutaj

Regarding fines, I wouldn't want that here.

grzywny dostać. Oprócz

get fined. Besides

grzywny i

fines and

konfiskaty może jeszcze

confiscations may still happen

zostać wszczęte postępowanie

to initiate proceedings

karne. W takich poważniejszych

punishments. In such more serious

przypadkach, szczególnie przy próbach

in cases, especially during attempts

przemytu większej ilości alkoholu, papierosów

smuggling a larger amount of alcohol, cigarettes

czy zakazanych towarów,

or forbidden goods,

może zostać wszczęte takie

such a thing may be initiated

postępowanie i może prowadzić do surowszych

proceedings and may lead to harsher

kar, w tym na przykład uwaga

punishment, for example attention

pozbawienia wolności.

deprivation of liberty.

No i jeszcze takim

Well, and also like that.

jednym ze środków

one of the means

zachowawczych

conservative

wobec osób, stosowany

towards people, used

wobec osób, które albo

towards people who either

nagminnie łamią przepisy

frequently break the rules

celne albo dokonały naprawdę już

accurate or have really already achieved

jakiś

some

poważnych

serious

przestępstw

crimes

wjazdowych, no to

entrance, well then

mogą otrzymać zakaz wjazdu do Norwegii

they may receive a ban on entering Norway

i to można dostać na

And you can get it at

całe życie, mieliśmy takie

all our life, we had such

przypadki, lub też na jakiś

cases, or also for some

czas.

time.

Jak unikać takich problemów?

How to avoid such problems?

No myślę, że chyba

Well, I think that maybe.

to jest jasne, no trzeba dokładnie

This is clear, but it needs to be done precisely.

zapoznać się z przepisami celnymi przed

familiarize yourself with customs regulations before

podróżą. Stare przysłowie,

a journey. An old proverb,

które bardzo często powtarzam,

which I repeat very often,

może nie przysłowie, ale

maybe not a proverb, but

powiedzenie, które już

a saying that already

jest naprawdę bardzo

is really very

bym powiedziała oklepane i oczywiste,

I would say it’s clichéd and obvious,

że nieznajomość przepisów nie zwalnia

that ignorance of the regulations does not excuse

od ich przestrzegania i

from their observance and

nie da się tego

it can't be done

lepiej opowiedzieć i powiedzieć

better to tell and say

i przekazać, więc bardzo

and convey, so very

proszę, aby dokładnie zapoznawać się z

Please familiarize yourself thoroughly with

przepisami. Jeżeli jedziecie do Norwegii,

regulations. If you are going to Norway,

Norwegia jest krajem dość

Norway is quite a country.

restrykcyjnym w kwestii

restrictive in terms of

egzekwowania przepisów.

enforcement of regulations.

Oni mają swoje

They have their own.

przepisy, nie są

regulations, are not

taką bardzo dużą społecznością, to nie jest

such a very large community, it is not

duży kraj,

large country,

no i to egzekwowanie przepisów

Well, that's the enforcement of the regulations.

dobrze im wychodzi.

They are doing well.

I jeżeli są przepisy, to one są po to, aby

And if there are regulations, they are there to

ich przestrzegać.

to adhere to them.

Oczywiście też

Of course, too.

trzeba deklarować te towary, które są

It is necessary to declare the goods that are.

ponad normę, no i zachowywać

above the norm, and to behave

wątek w przewożonych ilościach

thread in transported quantities

towarów do

goods to

osobistego użytku.

personal use.

Następne

Next

zagadnienie,

issue,

jak już przyjechaliśmy do Norwegii,

once we arrived in Norway,

no to chyba musiałabym powiedzieć wam

Well, I guess I would have to tell you.

teraz, jak się podróżuje

now, how does one travel

po Norwegii i

"after Norway and"

zaczynając od komunikacji

starting from communication

miejskiej,

urban,

czy też krajowej,

or national,

no to mamy pociągi, mamy autobusy,

Well, we have trains, we have buses,

mamy metra w większych,

we have metro in larger ones,

w Oslo na przykład,

in Oslo, for example,

i tak dalej, i tak dalej.

and so on, and so forth.

Ta komunikacja działa bardzo

This communication works very well.

sprawnie. Może nie jak

efficiently. Maybe not like

w Japonii, ale

in Japan, but

raczej punktualnie

rather on time

są

they are

aplikacje zarówno dla

applications both for

kolei państwowych, jak i

state railways, as well as

dla

for

komunikacji miejskiej, czy podmiejskiej.

public transportation, or suburban transportation.

Więc o tym

So about that.

podróżowaniu komunikacją

traveling by public transportation

myślę, że wystarczy wam taka informacja,

I think this information will be sufficient for you.

że jest w miarę punktualnie,

that he is relatively punctual,

komfortowo, wygodnie,

comfortable, conveniently

no i

well, I

nie wiem co bym mogła

I don't know what I could do.

jeszcze powiedzieć.

still to say.

No można przemierzyć cały kraj

Well, you can traverse the whole country.

też oczywiście taką,

of course such a thing too,

czy koleją, czy

whether by train or

no, koleją na przykład.

No, by train for example.

Jeśli chodzi o

As for

kolej, to tylko mogę tutaj wspomnieć,

railway, I can only mention here,

że w pociągach norweskich,

that in Norwegian trains,

w odróżnieniu od

in contrast to

polskich, mamy wyznaczone

Polish, we have designated.

strefy ciche. I bardzo ważne,

quiet zones. And very important,

jak wsiadacie do pociągu, żeby mieć

how do you get on the train to have

na uwadze, żeby

to keep in mind, so that

czytać,

to read,

sprawdzać oznaczenia na wagonach, bo

check the markings on the wagons, because

one, ja nie pamiętam

one, I don't remember

teraz czy tam jest coś napisane, ale na pewno

Now, is there something written there, but for sure?

to są obrazkowe oznaczenia.

These are pictorial symbols.

I takie oznaczenia,

And such markings,

gdzie jest ludzik

where is the little figure

z takim palcem przy nosie przekreślonym,

with such a finger by the crossed-out nose,

one mówią nam

they tell us

o tym, że to jest strefa ciszy.

that this is a quiet zone.

I w tych strefach ciszy nie wolno

And in these zones of silence, it is forbidden.

używać telefonów, nie wolno

Using phones is not allowed.

rozmawiać. To są

to talk. These are

miejsca, gdzie ludzie

places where people

świadomie decydują się, żeby usiąść,

they consciously decide to sit down,

ponieważ będą zachowywali

because they will be behaving

się bardzo cicho i będą szanowali

they will be very quiet and will respect

spokój

peace

innych.

others.

I w kolei norweskiej

And in the Norwegian railway.

można,

it is possible,

to jeszcze inaczej,

let's put it another way,

i nawet poza tymi strefami

"and even outside those zones"

ciszy,

silence,

zachowujemy kulturę

we preserve culture

osobistą i szanujemy

personal and we respect

podróżników wszystkich dookoła

travelers all around

i raczej Norwegowie

And rather Norwegians

stosują się, może nie do

they apply, maybe not to

przepisów, bo to nie jest obarowane

regulations, because it is not encumbered

przepisami, ale do

regulations, but to

takich zasad

such rules

funkcjonowania

functioning

w społeczeństwie

in society

i też do takich zasad

and also to such rules

szanowania siebie nawzajem.

mutual respect.

Nie jemy na przykład bardzo mocno pachnących

For example, we don't eat very strongly scented foods.

posiłków

meals

w przedziałach.

in the compartments.

Staramy się unikać takich sytuacji.

We try to avoid such situations.

Nie rozmawiamy głośno,

We don't speak loudly,

nie śmiejemy się głośno, nie pijemy alkoholu

we don't laugh out loud, we don't drink alcohol

i nie przeszkadzamy

and we do not disturb

innym podróżującym

other travelers

w odbywaniu swoich podróży.

in undertaking their journeys.

Bardzo duża część osób

A very large portion of people

w pociągach czyta książki,

reads books on trains,

słucha e-booków, czy też

does he listen to e-books, or does he?

muzyki. W pociągach,

music. On the trains,

praktycznie chyba w każdym pociągu

practically in every train

są takie automaty,

there are such machines,

w których można kupić orzeszki, kawę,

where you can buy nuts, coffee,

można sobie zaparzyć.

You can brew it for yourself.

Oczywiście w pociągach dalekobieżnych

Of course in long-distance trains.

mamy takie wagony

we have such wagons

z jedzeniem i z piciem,

with food and drink,

a w takich

and in such

krótkobieżnych właśnie

short-distance runners just

mamy takie automaty, gdzie można

we have such machines where you can

sobie zakupić różne tam jakieś

buy yourself various things

przekąski i kawę.

snacks and coffee.

Jeśli chodzi o podróżowanie autem,

When it comes to traveling by car,

bo chyba tutaj bym musiała

because I think I would have to here

najwięcej powiedzieć. Auto, kamper,

the most to say. Car, camper,

motocykl to są

motorcycle it is

takie środki

such measures

transportu, którymi

transport, by which

najczęściej się

most often

podróżuje po Norwegii i chyba też

I am traveling in Norway and probably also...

najłatwiej i najwięcej

easiest and most

można zwiedzić. Dozwolone prędkości

It is possible to visit. Allowed speeds.

na drogach to jest ważne,

on the roads, this is important,

bo

because

o ile, no tak,

well, yes,

o dozwolonych prędkościach możecie sobie

about the allowed speeds, you can think for yourself

oczywiście poczytać i się dowiedzieć

of course, read and find out

z internetu, jakie są dozwolone prędkości,

from the internet, what are the allowed speeds,

ale na co bym

but what would I

bardzo chciała,

she really wanted,

na który bardzo bym chciała tutaj

I would really like to be here.

zwrócić szczególną uwagę, to są

to pay special attention, these are

mandaty i

mandates and

możliwość utracenia prawa jazdy.

the possibility of losing a driving license.

Uwaga.

Attention.

W obszarach

In areas

zabudowanych możemy

we can build

jechać między 30 a 50,

drive between 30 and 50

podobnie jak w Polsce,

similarly to Poland,

w zależności od lokalnych przepisów oznakowania.

depending on local labeling regulations.

Na drogach

On the roads

poza obszarami zabudowanymi

outside built-up areas

to jest 60-80,

this is 60-80,

drogi krajowe, autostrady

national roads, highways

między 90 a 110,

between 90 and 110,

w zależności od konkretnej drogi

depending on the specific route

i jej stanu i ilości

and its condition and quantity

reniferów na drodze, na przykład na autostradzie,

reindeer on the road, for example on the highway,

tak, dobrze słyszycie.

Yes, you heard it right.

I

I

jakie są konsekwencje?

What are the consequences?

Na pewno grzywny.

Definitely a fine.

Jeżeli przekraczacie dozwoloną

If you exceed the allowed

prędkość w Norwegii,

speed in Norway,

no to mamy punkty karne

Well, we have penalty points.

i wysokie grzywny. I teraz

and high fines. And now

w poważniejszych przypadkach dochodzi

in more serious cases, it leads to

do odebrania prawa jazdy,

to collect the driver's license,

innych sankcji, spraw w sądzie

other sanctions, cases in court

i

I

poważniejsze przypadki w Norwegii

more serious cases in Norway

to nie tak jak w Polsce,

it's not like in Poland,

bo

because

jeżeli przekroczycie

if you exceed

prędkość na przykład o 25

speed, for example, by 25

km na godzinę w obszarze zabudowanym

km per hour in built-up areas

i tutaj bym chciała porównać do Polski

and here I would like to compare to Poland.

w Polsce 50,

In Poland 50,

to zostanie zabrane wam prawo jazdy.

Your driving license will be taken away.

25 km na godzinę.

25 kilometers per hour.

I to nie działa tak jak w Polsce,

And it doesn't work the same way as in Poland,

że, chociaż teraz już wiem, że

that, although now I know that

w Polsce prawo jazdy można utracić

In Poland, a driving license can be revoked.

dużo łatwiej niż

much easier than

jakiś czas temu, jeszcze parę lat.

some time ago, just a few years.

Na tą chwilę

For now

przepisy w Polsce są bardziej surowe.

The regulations in Poland are stricter.

Kiedyś te przepisy norweskie

Once these Norwegian regulations

były naprawdę

they were really

jakby zupełnie

as if completely

wydawały się dużo bardziej surowe niż polskie.

they seemed much more severe than the Polish ones.

Polskie teraz są dużo bardziej

Poles are now much more

surowe, ale już nie ma aż takiej

raw, but it’s not that much anymore

przepaści w tych różnicach.

gaps in these differences.

Więc przy przekroczeniu ponad

So when exceeding over

25 km na godzinę w obszarze zabudowanym

25 km per hour in built-up areas

tracicie prawo jazdy.

You are losing your driver's license.

Jeżeli ponad 40 poza

If more than 40 outside

obszarem zabudowanym, to też stracicie

in a built-up area, you will also lose that

prawo jazdy. I teraz

driver's license. And now

o ile ta prędkość będzie,

as long as this speed will be,

jakby czas na jaki

as if the time for which

te prawo jazdy zostanie zabrane

this driver's license will be taken away

zależy od tego oczywiście o ile

it depends on how much, of course

przekroczyliście tą prędkość.

You have exceeded that speed.

Prawo jazdy jest konfiskowane,

The driver's license is being confiscated,

jeżeli macie polskie prawo jazdy zostanie ono

if you have a Polish driving license, it will be

zabrane, wystawione zaświadczenie

withdrawn, issued certificate

o tym, że możecie przez 2 dni podróżować

that you can travel for 2 days

jeszcze gdzieś, żeby się przemieścić.

somewhere else to move.

Prawo jazdy zostanie wysłane

The driver's license will be sent.

do polskiego urzędu i będzie mogło

to the Polish office and will be able to

zostać odebrane w tym polskim urzędzie

to be received at this Polish office

po tym czasie, gdy

after the time when

dostaniecie

you will receive

pismo na ile zostanie zabrane

letter on how much will be taken

i po tym czasie można będzie to polskie prawo jazdy

And after this time, it will be possible to get this Polish driver's license.

sobie odebrać. Jeśli chodzi o grzywny,

to collect for yourself. As for the fines,

one są też stosunkowo

they are also relatively

wysokie, rosną oczywiście w zależności od

high, of course grow depending on

stopnia przekroczenia, ale też

degree of exceeding, but also

zaraz o tym powiem,

I'll tell you about it in a moment.

bo to jest taka ciekawostka,

because it's such a curiosity,

one też są uzależnione od wynagrodzenia

They are also dependent on the salary.

i to jest bardzo ciekawa sprawa

And this is quite an interesting matter.

i ja uważam, że bardzo dobra.

I also think it's very good.

Jeżeli przekroczycie prędkość

If you exceed the speed limit

o 5 na godzinę, to można dostać

you can get 5 an hour

mandat w wysokości około 800 koron,

a fine of about 800 crowns,

czyli 350 zł,

so 350 zł,

a przy większych

and with larger ones

przekroczeniach kwoty te mogą sięgać

the amounts may reach

nawet kilku tysięcy koron. I z takich

even several thousand crowns. And from such

ciekawostek, bo Norwegowie

curiosities, because Norwegians

są bardzo

they are very

oni dużo piszą w gazetach,

they write a lot in the newspapers,

lokalnych w szczególności.

local, in particular.

Lokalne gazety bardzo dużo

Local newspapers have a lot.

piszą o takich

they write about such things

sprawach, co się dzieją

matters that are happening

lokalnie, ale też piszą właśnie o jakichś

locally, but they are also writing about something

takich występkach.

such offenses.

W każdej codziennej gazecie

In every daily newspaper

dowiecie się, kto przekroczył prędkość,

you will find out who exceeded the speed limit,

znaczy może nie kto z imienia i nazwiska,

it means maybe not who by name and surname,

ale że na autostradzie

but on the highway

E6 dwie osoby

E6 two people

przekroczyły prędkość o 30 na godzinę

exceeded the speed by 30 kilometers per hour

i miały zabrane prawo jazdy,

and had their driving licenses revoked,

na przykład, albo tego typu rzeczy.

for example, or things like that.

Więc to są takie

So these are like that.

ciekawostki, którymi

interesting facts that...

lokalne społeczności żyją

local communities live

i się interesują bardzo.

And they are very interested.

I na przykład

And for example

kiedyś będąc w Norwegii,

once while being in Norway,

czytając sobie właśnie taką gazetkę, doczytałam,

reading just such a newspaper, I finished reading,

że jakiś tam pan X,

that some Mr. X,

który

which

jest dość

it's enough

znany w okolicy

known in the area

i bardzo dużo zarabia,

and earns a lot.

przekroczył prędkość

exceeded the speed

w terenie zabudowanym o

in built-up areas of

no nie wiem,

Well, I don't know,

powiedzmy 20 na godzinę,

let's say 20 per hour,

czyli nie zostało mu zabrane prawo jazdy,

so his driver's license was not revoked,

ale

but

policja, rzecznik policji

police, police spokesperson

przekazał informację, że ponieważ

he communicated the information that because

osoba ta

this person

zarabia rocznie

earns annually

5 czy 6 milionów,

5 or 6 million,

to mandat

it's a ticket

w wysokości 6 tysięcy koron

in the amount of 6 thousand crowns

byłby niezadowalający

it would be unsatisfactory

i byłby krzywdzący wobec innych

and it would be harmful to others

użytkowników dróg.

road users.

W związku z tym policzono temu panu mandat

As a result, a fine was issued to this gentleman.

w wysokości 100 tysięcy koron.

at the amount of 100,000 crowns.

Na przykład.

For example.

Mniej więcej tak to wyglądało.

It looked more or less like this.

Więc tutaj też oni się informują

So here they inform each other too.

nawzajem o tego typu

mutual about this type

przypadkach i też te mandaty

in cases and also these fines

mają otwartą przestrzeń

they have open space

do tego, aby

in order to

można było ukarać

it was possible to punish

kierującego w taki sposób, żeby

driver in such a way that

on to poczuł, a nie

he felt it, not

w taki sposób, żeby

in such a way that

mógł dalej sobie jeździć, bo tam

he could continue to drive because there

kilka tysięcy koron dla niego to

a few thousand crowns for him is

żaden wydatek.

no expense.

Teraz tak.

Now yes.

Co możemy jeszcze...

What else can we...

Aha, no i jeszcze

Ah, and also...

postępowania sądowe.

court proceedings.

Jeszcze postępowania

Still proceeding

sądowe, to bym

judicial, I would

chciała tutaj powiedzieć, że w przypadku takich

she wanted to say here that in the case of such

bardzo

very

rażących naruszeń

flagrant violations

możemy

we can

nawet być skierowanym

even to be directed

do postępowania sądowego

to court proceedings

i nawet jeżeli jesteście

and even if you are

turystami i nawet jeżeli

tourists and even if

mieszkacie w Polsce

You live in Poland.

i nie macie nic wspólnego z Norwegią

and you have nothing to do with Norway

to też tak może być.

That can also be the case.

Co może Was spotkać na norweskich drogach?

What can you encounter on Norwegian roads?

Z takich ciekawostek, co na przykład dla mnie

From such curiosities, like for example for me.

to było jak pojechałam do Norwegii

It was like when I went to Norway.

taką, no można powiedzieć, ciekawostką.

such, well you could say, a curiosity.

To jest tak.

It is like this.

Budowa tuneli i

Construction of tunnels and

zamknięte drogi.

closed roads.

Mnie to zawsze jakoś

It always somehow does something to me.

interesowało, ponieważ

it was interesting because

podróżowałam sobie po Norwegii

I was traveling around Norway.

to szczególnie w nocy były takie

It was particularly so at night.

sytuacje, że sobie jadę i nagle

situations where I'm driving and suddenly

jest taki narysowany obrazek,

there is a drawn picture,

jakieś wybuchy na tym obrazku

some explosions in this picture

i

i

takie znaki drogowe, na których było

such road signs that had

napisane, że teraz wysadzamy

It says that we are blowing it up now.

skały

rocks

i trzeba będzie czekać 20 minut

And we will have to wait 20 minutes.

i w ogóle uważać i bla, bla, bla.

and generally be careful and blah, blah, blah.

No i rzeczywiście stoimy

Well, we are indeed standing.

w takim korku już dłuższym, czekamy tam

We're waiting there in such a longer traffic jam.

20 minut, pół godziny i się

20 minutes, half an hour, and then it's done.

okazuje, że gdzieś tam dalej

it turns out that somewhere further out

wysadzane są skały.

The rocks are being blasted.

No Norwegia jest krajem

Norway is a country.

o bardzo zróżnicowanym terenie

on a very varied terrain

i wymusza to po prostu budowę licznych

and it simply forces the construction of numerous

tuneli i mostów. No i żeby to się mogło

tunnels and bridges. And so that it could

dziać, no to te budowy mogą właśnie

"To happen, well then those constructions can just..."

się wiązać z takimi tymczasowymi zamknięciami

to be associated with such temporary closures

dróg. I to

roads. And that

tunelowanie

tunneling

jest bardzo popularne w Norwegii.

It is very popular in Norway.

Na przykład Norwegia ma najdłuższy

For example, Norway has the longest.

tunel drogowy na świecie.

road tunnel in the world.

I to jest tunel Vlardal.

And this is the Vlardal tunnel.

Byłam w tym tunelu. On ma ponad

I was in that tunnel. It is over

24,5 km długości.

24.5 kilometers long.

To jest, w ogóle ten

This is, in general, this.

tunel jest niesamowity. Tam warto

The tunnel is amazing. It's worth it there.

w tamte rejony pojechać po to, żeby się tym

to go to those areas in order to do this

tunelem przejechać. Ten

I will go through the tunnel. This

tunel jest

the tunnel is

przez

through

całą tą drogę 25

the whole way 25

kilometrową niespełna

less than a kilometer

oświetlony.

illuminated.

W środku tego tunelu są

Inside this tunnel there are

ronda, które też są

roundabouts, which are also

oświetlone.

illuminated.

I w ogóle genialnie wygląda ten

And it looks absolutely brilliant.

tunel. Jest taką

tunnel. It is such a

ciekawostką, bym powiedziała.

I would say it's a curiosity.

Trzeba zwrócić uwagę na to, że on jest

It should be noted that he is

najdłuższy na świecie.

the longest in the world.

Norwegowie są specjalistami

Norwegians are specialists.

odbudowania tunelów.

reconstruction of the tunnels.

Nawet bym

I would even.

chyba nie powiedziała, że Norwegowie,

"She probably didn't say that the Norwegians,"

ponieważ przy budowie tunelów

because when constructing tunnels

tuneli, przepraszam,

tunnels, I'm sorry,

tunelów, o Boże.

tunnels, oh God.

No dobra, nie będziemy tego wycinać, no niech już zostanie.

Alright, we won't cut it out, let's just leave it as it is.

Przy budowie tuneli

When constructing tunnels

pracują

they work

nie tylko

not only

Norwegowie,

Norwegians,

ale bardzo wielu obcokrajowców.

but very many foreigners.

I tak samo na tych stanowiskach

And the same goes for these positions.

inżynieryjnych, jak i

engineering, as well as

tych takich wykonawczych, liniowych,

those such executive, linear,

to bardzo dużo obcokrajowców pracuje.

There are a lot of foreigners working.

No i

Well, I...

właśnie temu tunelowaniu, na przykład

that's exactly what this tuning is about, for example

między innymi

among others

towarzyszy też wysadzanie skał.

It is also accompanied by rock blasting.

Bo w celu budowy tych tuneli,

Because for the purpose of building these tunnels,

nowych dróg, czy tam nowych dróg też,

new roads, or also new roads there,

często przeprowadza się to wysadzanie

This blasting is often carried out.

i właśnie to powoduje

and that is exactly what causes

zamknięcie tymczasowe

temporary closure

dróg, bo dlaczego dróg?

roads, because why roads?

Bo często jest tak, że

Because it often happens that

na przykład

for example

ta autostrada E6, która jest chyba

this highway E6, which is probably

jedyną,

the only,

autostrad w Norwegii jest kilka, ale jedyna

There are several highways in Norway, but the only one

najdłuższa autostrada, która przebiega praktycznie

the longest highway that runs practically

przez całą Norwegię, to jest tylko E6.

Across all of Norway, it is only the E6.

I ta E6

And this E6

na przestrzeni ostatnich 15 czy 20

over the last 15 or 20 years

lat jest ciągle rozbudowywana.

It is constantly being expanded.

I jakby

And like...

w niektórych

in some

odcinkach tej drogi

sections of this road

powstała nowa jakby z boku,

a new one emerged as if from the side,

ale jest też część odcinków, które zostały

but there are also some episodes that remain

po prostu poszerzone.

just expanded.

I też często właśnie

And also often, indeed.

gdzie

where

bardzo blisko tej

very close to this

starej E6 powstawały nowe

new ones were emerging from the old E6

odcinki, albo na tym odcinku

episodes, or in this episode

trzeba było wysadzać skały, bo

we had to blast the rocks because

żeby poszerzyć drogę, jakby ta droga

to widen the road, as if this road

pierwotnie

originally

E6 i taką

E6 and such

E6 starą na pewno pamiętają

They definitely remember the old E6.

wielu z Was

many of you

sprzed 20 lat.

20 years ago.

Ta E6 była

This E6 was

dwupasmówką, która

a two-lane road that

zakończenie

conclusion

jakby ten

like this

rant drogi był z jednej strony

the road embankment was on one side

to były skały

those were rocks

i z drugiej strony były skały, czyli tak jakby

and on the other side were rocks, so it was kind of

między skałami się jechało.

It was riding between the rocks.

No i ta E6 została poszerzona

And the E6 has been widened.

i musiały być te skały po prostu

And those rocks simply had to be.

powysadzane i gdzie nie gdzie albo były

uplifted and here and there either were

wysadzane i była kładziona droga, albo

paved and a road was being laid, or

były w taki sposób

they were in such a way

wysadzane, że niezbędne były

explosive, that they were necessary

do wykonania właśnie tunele.

Tunnels are currently being constructed.

No tam na tym zachodnim wybrzeżu

Well, there on the west coast.

gdzie jest ten najdłuższy tunel

Where is the longest tunnel?

tam jest

there is

bardzo dużo, no musielibyście pojechać

a lot, well you would have to go

i popatrzeć sobie, tam jest bardzo dużo

and to take a look, there is a lot there

właśnie takich górek, skał

just such hills, rocks

i te tunele po prostu są niezbędne.

And these tunnels are simply essential.

Są też takie tunele, które

There are also such tunnels that

co też jest myślę, że

what I also think is that

ciekawostką i one są bardzo długie,

It's interesting and they are very long,

które idą bardzo

which go very

głęboko w wodę. Na przykład

deep into the water. For example

w Oslo też jest taki tunel.

There is also such a tunnel in Oslo.

Nie pamiętam teraz ile metrów, w sumie mogłam

I don't remember now how many meters, in total I could have.

to też przygotować jako ciekawostkę,

to also prepare as a curiosity,

ale teraz mi się o tym przypomniało, że są takie tunele,

but now it reminded me that there are such tunnels,

które idą bardzo głęboko

that go very deep

i one idą pod powierzchnią

And they go beneath the surface.

morza.

seas.

Znaczy, no

I mean, well

wody.

waters.

No dobra, no to o wysadzaniu powiedziałam.

Alright, well I mentioned about the blowing up.

Jakie jeszcze trudności

What other difficulties?

na drogach? No to też takie powiem

On the roads? Well, I'll say this too.

bardziej o takich ciekawostkach, bo

more about such curiosities because

pewnie wielu

sure many

z was, te osoby, które się

from you, those people who are

interesują Norwegią, albo które mieszkają,

they are interested in Norway, or those who live there,

no to wiecie, że dzikie zwierzęta

Well, you know that wild animals...

dzikie zwierzęta

wild animals

nie są rzadkością na

are not uncommon on

drogach w Norwegii, pomimo tego,

on the roads in Norway, despite this,

że nawet są te

that even these are there

siatki pozakładane.

nets set up.

Musicie zwrócić uwagę na drogach

You must pay attention on the roads.

w Norwegii na

in Norway on

przejścia dla zwierząt.

animal crossings.

Tak jak mamy przejścia dla pieszych,

Just as we have pedestrian crossings,

tak często na drogach

so often on the roads

nawet głównych

even the main ones

przejścia dla zwierząt. One są dość dobrze

animal crossings. They are quite good.

oznaczone

marked

i to jest po prostu taka

and it's just so

przerwa w tej siatce, która jest

a break in this net, which is

na poboczach,

on the sidelines,

która służy

which serves

właśnie temu, żeby zwierzęta

just to ensure that animals

nie przechodziły. No to są takie zrobione przejścia,

They didn't go through. So there are such made transitions.

żeby te zwierzęta jednak mogły sobie przechodzić

so that these animals could still pass through

pomiędzy jedną a drugą częścią

between one part and the other

lasu na przykład.

forest for example.

No i tak jak powiedziałam, dzikie zwierzęta

And as I said, wild animals.

nie są rzadkością.

they are not uncommon.

Po całej Norwegii kręcą się łosie

Moose roam all over Norway.

i potrafią, albo

and they can, or

wparować z pełnym

to steam in with full

impetem na drogę,

impetus on the road,

po prostu pojawiają się znikąd,

they just appear out of nowhere,

albo majestatycznie

or majestically

przechadzać się

to stroll

po wzdłuż

along

albo wszerz autostrady,

or across the highway,

nic sobie nie robiąc z tego,

not caring about it,

że tam stoją samochody

that there are cars standing there

i trąbią nawet.

And they are even honking.

Do łosi trzeba mieć respekt,

You have to have respect for moose.

ponieważ to są bardzo duże zwierzęta,

because they are very large animals,

one mają wysokie nogi,

they have long legs,

i zwykle jest tak, że

and it's usually the case that

jak się uderzy w łosia,

if you hit a moose,

to uderza w nogi, ale jakby

it hits the legs, but as if

cały ten tułów i ta najcięższa część

the whole torso and that heaviest part

tego zwierzęcia niestety

unfortunately this animal

spada na

falls on

szybę i

glass and

no jakby

well, like

powoduje ogromne zniszczenia.

causes巨大破坏.

W Norwegii

In Norway

bardzo dużo wypadków

very many accidents

śmiertelnych niestety

fatal, unfortunately

właśnie odbywa się

is currently taking place

z udziałem łosia.

with the participation of a moose.

O ile mniejsza zwierzyna nie jest aż tak

As long as the smaller game is not that much.

groźna, to niestety łosie

dangerous, unfortunately moose

są ogromnym zagrożeniem dla

they are a huge threat to

kierowców na drodze. I tu też

drivers on the road. And here too

właśnie bardzo ważne,

it's very important right now,

że ta prędkość 110 na godzinę

that this speed of 110 per hour

w Norwegii, ona na autostradach,

in Norway, she on the highways,

ona nie wynika z tego, że tam Norwegowie

It does not result from the fact that there are Norwegians there.

nie wiem, mają złe drogi. Oni mają

I don't know, they have bad roads. They have.

świetne drogi, oni bardzo dbają o drogi,

great roads, they take very good care of the roads,

tam nie ma dziur, ale

there are no holes there, but

właśnie po części

just partly

ta prędkość 110 wynika

this speed of 110 results

z tego, że

from the fact that

na drogę potrafią wparować zwierzęta,

Animals can suddenly appear on the road.

no a druga rzecz to są też

Well, the second thing is also

wąskie, kręte drogi,

narrow, winding roads,

które szczególnie w górach

which is particularly in the mountains

na wybrzeżu

on the coast

jest ich bardzo dużo

there are very many of them

i

I

na przykład na autostradzie

for example on the highway

głównej norweskiej, która

the main Norwegian, which

przebiega aż od Szwecji do Norwegii

it runs all the way from Sweden to Norway

na tej autostradzie nawet są

on this highway there are even

ograniczenia prędkości do 60

speed limit to 60

na godzinę. Na północy Norwegii

for an hour. In northern Norway

jeżeli mówimy o

if we are talking about

północy, wąskie, kręte drogi

midnight, narrow, winding roads

tam też należy zwrócić

there also needs to be attention drawn

uwagę na zwierzynę,

attention to the game,

w szczególności na renifery,

especially on reindeers,

które po prostu przechadzają się jak

which simply walk like

nie wiem,

I don't know,

jak

how

no one po prostu sobie chodzą

no one just walks around

po drodze, potrafią się

along the way, they can

na północy bardzo w ogóle ciężko się

It’s very hard at all in the north.

przemieszczać samochodem w kontekście

moving by car in context

rozwijania jakichś tam

developing something

prędkości. Jak jedziecie na północ Norwegii

speeds. How do you drive to northern Norway?

musicie się nastawić na długą podróż

You need to prepare for a long journey.

i na podróż

and for the trip

dość powolną, bo

rather slow, because

te zwierzaki po prostu sobie tam chodzą

These animals just walk around there.

jak chcą po drogach,

how they want on the roads,

i niewiele sobie robią z tego,

and they don't care much about it,

że tam samochody jeżdżą, więc trzeba bardzo na nie

that cars drive there, so you have to be very careful of them

uważać. I też owce.

be careful. And also sheep.

Bardzo często owce chodzą po drogach,

Sheep very often roam on the roads,

więc na nie też trzeba

so one also needs to

sobie zwrócić szczególną

pay special attention to oneself

uwagę, żeby nie pozabijać owiec,

attention, so as not to kill the sheep,

no i żeby siebie nie pozabijać, bo często

Well, and to not kill each other, because often

na tych, a no właśnie, bo to też jest

on those, and that's right, because that's also

często jest taka kumulacja,

there is often such a accumulation,

że macie

that you have

akurat przejeżdżacie

you're just passing by

albo między górami,

or between the mountains,

albo musicie

or you have to

wspiąć się na górę, żeby z niej zjechać, żeby

climb to the top in order to go down from it, so that

w ogóle przyjechać na jakby

to come at all, sort of

drugą część, jakby za górę,

the second part, as if behind the mountain,

i często to są jakieś tam

and often it's some kind of there

serpentyny, spirale, i jeszcze na tych

streamers, spirals, and also on these

serpentynach, spiralach właśnie napotykacie

you are just encountering serpentines, spirals

leżące, wylegujące się w słońcu

lying, basking in the sun

renifery, czy też

reindeer, or also

owce. To bardzo ważna

sheep. It is very important.

informacja, żeby o tym pamiętać.

information to remember this.

A

A

co jeszcze teraz mi przyszło

What else just came to my mind?

do głowy? Pamiętajcie, że

to the head? Remember that

im dalej

the further

na północ Norwegii,

to the north of Norway,

tym rzadziej znajdują się stacje

the rarer the stations are found

benzynowe, więc im jesteście dalej

"gasoline, so the further away you are"

już tam, powiedzmy, że jak już jesteście za

already there, let's say that once you are behind

Trondheim, zwracajcie

Trondheim, give it back.

uwagę na to, gdzie jest stacja benzynowa,

pay attention to where the gas station is,

na te oznaczenia, i jeżeli

to these markings, and if

zbliżacie się do połowy baku,

you're getting close to half a tank,

to już wtedy miejcie na uwadze,

keep that in mind then,

żeby tankować, a najlepiej to tankować

to refuel, and preferably to refuel

po prostu już na każdej stacji,

just already at every station,

tam im dalej na północ, to po prostu

the further north you go, the simply

tankować na każdej stacji benzynowej, gdzie

refuel at every gas station, where

jest to możliwe. Tam

It is possible. There.

oczywiście są oznaczenia, że na przykład

of course, there are markings that for example

jedziecie sobie drogą spokojnie

You are driving peacefully down the road.

i macie na przykład napisane

and you have written, for example

stacja benzynowa, a następna będzie

gas station, and the next one will be

tam za 150 km dopiero,

It's only 150 km away.

albo za 200, no to też

or for 200, well that's fine too

w kontekście jakiejś kawy,

in the context of some coffee,

herbaty, czy przekąsek, czy

tea, or snacks, or

czegokolwiek, warto to mieć na

Whatever it is, it's worth having it on.

uwadze.

attention.

Jeszcze tak

Still so

właśnie, bo

exactly, because

pamiętajcie, że ta Norwegia

remember that this Norway

to jest kraj, który rozciąga

this is a country that stretches

się na około

around oneself

1700, nie pamiętam teraz,

1700, I don't remember now,

powyżej 1700

above 1700

kilometrów. Z dołu

kilometers. From below

od

from

punktu

point

na południu

in the south

to jest Lidsnes,

this is Lidsnes,

tak, to jest

yes, it is

najbardziej wysunięty punkt na południe,

the southernmost point

no i oczywiście najbardziej

Well, of course, the most.

wysunięty na północ to Nordkapp

pushed to the north is Nordkapp

i tutaj między właśnie tym

and here between just that

Lidsnes a Nordkapp

Lidsnes and Nordkapp

to jest ponad 1700 kilometrów,

it is over 1700 kilometers,

to żeby to przemierzyć

to traverse it

potrzeba naprawdę kilku dni

It really takes a few days.

nawet samochodem.

even by car.

I tak jakbyście chcieli na przykład

And it's as if you would want, for example.

taką podróż sobie odbyć

to take such a trip

od Nordkappu do Lidsnes

from Nordkapp to Lindesnes

to takie prawdziwe wyznanie,

it's such a true confession,

bo, wyzwanie, wyzwanie,

because, challenge, challenge,

wyzwanie, bo zarówno tak pod względem

a challenge, because both in terms of

odległości i też

distances and also

warto, o to jest ciekawe,

it's worth it, oh this is interesting,

różnorodność krajobrazów

diversity of landscapes

będzie ogromna,

it will be huge,

no bo na południu mamy zupełnie

Well, in the south we have completely

inny krajobraz, a na północy

another landscape, and in the north

zupełnie inny. Ja myślę,

completely different. I think,

że żeby tak sobie przejechać całą

that in order to just drive through the whole

Norwegię od dołu do góry samochodem

Norway from bottom to top by car.

czy motocyklem, czy nawet kamperem

whether by motorcycle or even by camper

no to trzeba byłoby

Well, then it would be necessary to.

sobie tak zaplanować tą trasę

to plan this route for oneself

przy założeniu, że się nie

assuming that one does not

zatrzymujecie na dłuższe przerwy

You are taking longer breaks.

30-35 godzin

30-35 hours

jazdy non stop. Natomiast

driving non-stop. However,

przerwy warto robić,

it's worth taking breaks,

w szczególności jak jest

in particular how it is

ładna pogoda, tam jest tyle pięknych

Nice weather, there are so many beautiful things there.

miejsc po drodze wszędzie

places along the way everywhere

i na południu i w centrum

both in the south and in the center

i na północy, gdzie można się

and in the north, where one can be

zatrzymać i po prostu podziwiać naturę

stop and just admire nature

i

I

delektować się. Sama

to savor. Alone

podróż jest już częścią

the journey is already a part of

waszej wycieczki. To nie jest tak, że jak

of your trip. It's not like when

chcecie dotrzeć na północ Norwegii

Do you want to reach the north of Norway?

to wasza przygoda

it's your adventure

zaczyna się na północy.

It starts in the north.

To bym chciała wam powiedzieć,

I would like to tell you that,

że jak jedziecie

that when you are going

do Norwegii i jedziecie autem

to Norway and you are going by car

i na przykład jedziecie przez Szwecję

And for example, you are driving through Sweden.

ja to tak

I do it like this.

odbieram i traktuję i zawsze tak się czuję,

I receive and treat, and I always feel that way.

że moja przygoda

that my adventure

zaczyna się już w Szwecji, gdzie

it is already starting in Sweden, where

robię pierwszy przystanek

I'm making the first stop.

w jakimś fajnym dzikim miejscu

in some cool wild place

przy E6 w Szwecji

near E6 in Sweden

i tam parzę kawę, zatrzymuję się

And there I brew coffee, I stop.

czy jem jakieś jedzenie

Am I eating any food?

to już tam jest

It's already there.

ta przygoda, to tam już się zaczynają

this adventure starts there already

krajobrazy, tam już się zaczynają

landscapes, that's where they begin

widoczki i tam się zaczyna

views and that's where it begins

fajnie. I tak samo jak jeżeli sobie

Cool. And just like if you allow yourself

przemierzacie Norwegię od

you are traversing Norway from

południa do północy,

from noon to midnight,

czy też na odwrót,

or the other way around,

to ta podróż

it's this journey

zaczyna się w momencie, gdy wsiadacie do auta

It begins at the moment you get into the car.

i to już jest ta przygoda i tam

And this is the adventure and there.

naprawdę

really

ja na przykład nie planuję sobie, że

I, for example, do not plan that...

tu się zatrzymam, czy tu

I'll stop here, or here.

i nie oglądam na internecie tych miejsc, gdzie

and I don't watch on the internet those places where

chcę się zatrzymać, choć na pewno też

I want to stop, even though I definitely will too.

warto sobie popatrzeć, jakieś takie

It's worth taking a look, something like that.

punkty orientacyjne,

landmarks,

ale jeśli ktoś

but if someone

nie lubi tego robić,

he doesn't like to do it,

to nie musi, to nie jest tak, że

it doesn't have to, it's not like

trzeba sobie zaplanować, bo nie

You need to plan it out, because otherwise...

traficie w fajne miejsca, naprawdę można

You'll find yourself in cool places, you really can.

randomowo trafić w takie miejsca, że

randomly end up in places that

to jest coś wspaniałego.

This is something wonderful.

No i co dalej?

So what now?

No też warto podróżować

Well, it's worth traveling.

kamperem, oczywiście znam i miłośników

In a camper, of course I know and I have enthusiasts.

kamperów i znam

campers and I know

miłośników motocykli,

motorcycle enthusiasts,

więc tak, jeżeli jakiś środek

So, if any measure

transportu sobie taki wybieracie i chcecie tą

you choose such transport and want this one

całą Norwegię przejechać, to zaplanujcie

To travel all across Norway, plan ahead.

sobie tak co najmniej dwa tygodnie.

at least two weeks for yourself.

Ja tak bym zaplanowała, co najmniej dwa tygodnie,

I would plan it for at least two weeks.

żeby na spokojnie sobie

to calmly have for yourself

pojeździć. I tak jak mówię,

to ride. And as I said,

no mamy tą E6 w Norwegii, to jest taka

Well, we have this E6 in Norway, it is such a

najważniejsza autostrada, która biegnie

the most important highway that runs

od granicy ze Szwecją, co przed chwilą

from the border with Sweden, just now

powiedziałam, na południu

I said, in the south.

aż do Sirkenes

up to Sirkenes

na północy, no i ona

in the north, and she

pokrywa tą dużą część

covers a large part of this

kraju jednak.

however, the country.

Jest jeszcze E18, 39

There is also E18, 39.

i 16.

And 16.

E18 łączy Oslo z

E18 connects Oslo with

Kristiansand i ona

Kristiansand and she

biegnie wzdłuż południowego wybrzeża,

it runs along the southern coast,

a E39

a E39

biegnie wzdłuż

runs along

z kolei zachodniego wybrzeża, od

from the western coast, from

Kristiansand do Trondheim.

Kristiansand to Trondheim.

To też jest taka fajna trasa.

This is also such a nice route.

No i E16 łącząca Bergen

And the E16 connecting Bergen

z Oslo

from Oslo

przecina góry, oferuje

cuts through mountains, offers

malownicze widoki, niejednokrotnie

picturesque views, not infrequently

jest zamknięta zimą, bo się nie da

It is closed in winter because it cannot be done.

przejechać. I na tej E16

drive. And on this E16

kiedyś

someday

podróżowałam

I traveled.

tą E16, to mogę

that E16, I can

powiedzieć Wam, że

to tell you that

że wczesną

that early

wiosną to jest też

in spring it is also

wydawało mi się, że będzie

I thought it would be.

okej, a okazało się, że

Okay, and it turned out that

zaspy śnieżne dochodziły

Snowdrifts were reaching.

kilku metrów

a few meters

przy drodze. I jak

by the road. And how

podróżowałam sobie właśnie tą

I was just traveling this way.

E16, to się, nie wiem, myślę, że

E16, I don't know, I think that...

osoby, które, bo bardzo

people who, because very

znaczące w Norwegii, takie

significant in Norway, such

typowe dla Norwegii

typical of Norway

są takie kijki bambusowe

there are such bamboo sticks

przy drodze, postawione je

by the road, they were placed

na drodze. Przewodziłam się do Norwegii

On the road. I was heading to Norway.

i zawsze zastanawiałam się, co to jest.

And I've always wondered what it is.

To są bambusowe kijki

These are bamboo sticks.

powbijane wzdłuż

driven in along

drogi, w odległości,

road, at a distance,

nie wiem, może półtora metra, dwa metry

I don't know, maybe one and a half meters, two meters.

od siebie i one na czubkach

from myself and they on the tips

mają

they have

odblaski. Każdy z nich ma

reflections. Each of them has

dookoła odblask.

reflection all around.

I te kijki bambusowe, mi się tak wydaje, że one są

And these bamboo sticks, it seems to me that they are

bambusowe, dość głęboko

bamboo, quite deep

są powbijane i one są

they are stuck in and they are

jakby

as if

bambusowe. Przewodniczący

bamboo. Chairman

rozkładają te kijki

they are spreading these sticks

późnym latem, a ściągają

late summer, and they are taking off

późną wiosną

late spring

z dróg.

from the roads.

No i te kijki, na przykład

Well, those eyeglasses, for example.

tam, gdzie ja mieszkałam, czyli w centralnej Norwegii,

where I lived, namely in central Norway,

one były, powiedzmy,

"one were, let's say,"

miały wysokość dwa metry.

they were two meters tall.

Natomiast właśnie jak jechałam

However, just as I was driving

tą E16,

that E16,

to one były

that was one

chyba, no miały około, nie wiem,

I guess, well, they were around, I don't know,

no z sześć metrów pewnie miały

Well, it probably had about six meters.

te kijki. I ja jak

These sticks. And me how.

się przeprowadziłam do Norwegii,

I moved to Norway.

to się zastanawiałam, po co im te kijki?

I was wondering why they need those sticks?

Później się zorientowałam, że te kijki

Later I realized that those sticks

były bardzo mocno przydatne

they were very useful

do odśnieżania dróg, bo nieraz jak zasypało,

for snow removal on roads, because sometimes when it snowed,

to nie było widać, gdzie jest droga,

it wasn't visible where the road was,

gdzie ona się kończy, gdzie się zaczyna.

where it ends, where it begins.

No i te kijki były

Well, those were the looks.

tak obliczone na taką wysokość,

calculated to such a height,

że no wyżej już śnieg

that there is already snow above

nie mógł spaść. No i te

He couldn't fall. And those

odśnieżarki widziały dokładnie,

the snowplows saw exactly,

gdzie idzie droga, jak ona przebiega

where the road goes, how it runs

i między tymi kijkami odśnieżały.

And they were shoveling snow between those poles.

Natomiast właśnie na tej E16

On the other hand, it is precisely on this E16.

te kijki były sześciometrowe,

these poles were six meters long,

bo tam rzeczywiście

because there really

one były przydatne, bo tam jak

They were useful, because there, like...

śnieg spadł, to już był koniec,

the snow has fallen, it was already the end,

umarł w butach.

died in his shoes.

A, jeszcze ważne, żeby pamiętać,

Ah, it's also important to remember that,

że mamy opłaty drogowe i

that we have road tolls and

płacimy za tunele w Norwegii

we pay for tunnels in Norway

i

I

najlepiej byłoby

it would be best

zarejestrować się w systemie Autopass

register in the Autopass system

przed podróżą.

before the trip.

Ale też można płacić

But you can also pay.

na miejscu,

on the spot,

więc tutaj nie ma problemu.

So there's no problem here.

Jakbyście chcieli wjechać zimą, ale to mówimy o lecie,

If you wanted to go in winter, but we're talking about summer,

no dobra, zimą do Osla chcecie

Alright, you want to go to Oslo in winter.

wjechać, to musicie zapłacić za kolce,

To enter, you must pay for the spikes.

jeżeli macie kolce, ale to myślę, że to

if you have spikes, but I think that this

latem nie będzie wam potrzebne.

You won't need it in the summer.

Z takich ciekawostek podróżowania

From such curiosities of traveling.

po Norwegii, to to, co bym

in Norway, that's what I would

chciała wam powiedzieć też,

she wanted to tell you too,

co jest istotne, to nocowanie pod namiotem.

What is important is camping under a tent.

Norwegia jest prawdziwym

Norway is real.

rajem dla miłośników biwakowania

a paradise for camping enthusiasts

i czyli dla mnie między innymi.

And so for me, among other things.

Dzięki tak zwanemu

Thanks to the so-called

alemansretten,

alemansretten,

czyli prawu dowolnego

that is the law of arbitrary

dostępu do przyrody, możecie

access to nature, you can

rozbić namiot niemal wszędzie.

pitch a tent almost anywhere.

Wszędzie, nawet

Everywhere, even

na prywatnych posesjach.

on private properties.

Oczywiście trzeba spełnić pewne warunki.

Of course, certain conditions must be met.

No i teraz tak,

Well, now like this,

jeżeli chcecie

if you want

rozbić sobie namiot na dziko,

to set up a tent in the wild,

czyli w miejscu, które nie jest wyznaczone

that is in a place that is not designated

do tego, oczywiście możecie to zrobić.

Of course, you can do it.

Pod warunkiem, że znajduje się on

Provided that he is located

w odległości co najmniej

at a distance of at least

150 metrów od

150 meters from

najbliższego zamieszkanego budynku.

the nearest inhabited building.

Można przebywać sobie

One can just hang out.

w takim namiocie do dwóch nocy,

in such a tent for two nights,

no chyba, że uzyskacie zgodę

unless you obtain permission

właściciela terenu, żeby tam sobie dłużej

The owner of the land, to stay there longer.

biwakować.

to camp.

Bardzo często pozwalają na to

They often allow it.

i nie ma z tym nikt problemu. To jest cudowne.

And no one has a problem with that. It is wonderful.

Ja uwielbiam to w Norwegii właśnie,

I love that about Norway, właśnie,

że możesz sobie rozbić namiot

that you can set up your tent

gdzie chcesz i sobie tam

where you want and just go there

poprzebywać i podziwiać naturę.

to stay and admire nature.

Jeżeli chcecie przebywać

If you want to stay

w parkach narodowych i w rezerwatach,

in national parks and reserves,

też można.

It can also be done.

Ale w niektórych mogą

But in some they can.

obowiązywać specjalne zasady i warto

Special rules apply and it is worth it.

czytać to, co jest napisane na wjeździe.

read what is written at the entrance.

No i oczywiście też warto sprawdzać lokalne

Of course, it's also worth checking local ones.

przepisy przed rozbijaniem

Recipes before breaking.

jakichkolwiek obozów. To jest też ważne,

any camps. This is also important,

albo zasięgnąć języka w sklepie,

or inquire in the store,

czy gdziekolwiek, lokali się zawsze wiedzą

Do they always know the locations anywhere?

co można, czego nie można.

what can be done, what cannot be done.

No na tych prywatnych gruntach

Well, on these private grounds.

no to tak jak mówię,

well, just like I said,

no właściciele mają tutaj

Well, the owners are here.

warto się dowiedzieć

it's worth finding out

w ogóle, czy to jest prywatny grunt, czy

Is this private land or not?

nie, no i

No, well I

warto też zapytać i uzgodnić z właścicielami,

It is also worth asking and agreeing with the owners.

że

that

chcecie sobie poprzebywać.

You want to hang out.

Ja nie mówię o podwórku czyimś

I'm not talking about someone's backyard.

ogrodzonym, tylko te prywatne grunty

fenced, only those private lands

takie, czy tam miejsca na dziko,

such places off the beaten path

to mówię o takich miejscach, które

I'm talking about such places that

na przykład jest

for example it is

łąka, czy pole,

meadow or field,

czy jakiś kawałek lasu i wiadomo,

Is there a piece of forest and, you know,

że on do kogoś należy, czy gdzieś tam

that he belongs to someone or somewhere

nad jeziorem, nad rzeczką,

by the lake, by the stream,

to mówię o takich miejscach, które są

I'm talking about places that are

co najmniej 150 metrów od domu,

at least 150 meters from the house,

no i nie są to miejsca ogrodzone płotem,

no, and these are not fenced-in places,

no to to musimy sobie wyjaśnić,

Well, we need to clarify this.

bo pamiętajcie, że w Norwegii jakby

because remember that in Norway, like

duża część lasów, czy takich miejsc

a large part of forests, or such places

łąk, pól, to to jakby należy do kogoś,

meadows, fields, it's as if it belongs to someone,

tak, i

yes, and

dlatego jest to prawo, które

therefore it is a law that

daje każdemu

I give to everyone.

prawo do tego, aby sobie przebywać na łonie

the right to be in the embrace

natury, gdzie się chce, ale

"nature, wherever you want, but"

już jak macie jakiś taki, jest na przykład,

Already, if you have something like that, for example,

że droga prywatna, albo teren prywatny nie wjeżdżać,

that it is a private road or private property, do not enter.

no to już tam trzeba byłoby się zapytać,

well, then you would have to ask there,

tak, czy możecie sobie...

Yes, can you...

namiotować. Jeśli chodzi o

to camp. As for

podróże kamperem,

camper travels,

pełna dowolność, to jest

complete freedom, that is

w ogóle świetny sposób na zwiedzanie

Overall, a great way to explore.

tego malowniczego kraju

this picturesque country

i bardzo dużo Norwegia

and a lot of Norway

oferuje udogodnień dla takich

offers amenities for such

osób podróżujących kamperami, bo mamy

people traveling in campers, because we have

i kempingi, i postoje przydrogowe,

both camping sites and roadside stops,

i można też na dziko sobie kamperem

And you can also go wild camping with a camper.

postać,

character,

kempingów jest całe mnóstwo,

there are plenty of campgrounds,

i to są

and these are

na wysokim poziomie kempingi,

high-quality campsites,

zwykle, ja takie znam,

usually, I know such things,

jest dostęp do prądu, wody,

There is access to electricity, water,

są inne udogodnienia,

there are other amenities,

w ogóle atmosfera na tych kempingach

the atmosphere at these campsites in general

jest cudowna, ci ludzie są po prostu

she is wonderful, these people are just

fantastyczni,

fantastic,

nie ma co się bać,

there's nothing to be afraid of,

że ktoś coś ukradnie, nie trzeba się

that someone will steal something, there is no need to

zamykać, jest pełen

to close, is full

chill, jeśli chodzi o ceny, no to

chill, when it comes to prices, well then

oczywiście różną się w zależności od lokalizacji

of course they vary depending on the location

i sezonu, ale generalnie

and the season, but generally

są przystępne, bym powiedziała.

They are affordable, I would say.

Postoje przydrogowe,

Roadside stops,

i tutaj też

and here too

nie bałabym się

I wouldn't be afraid.

postoi przydrogowych,

roadside stops,

są one dobrze zorganizowane w Norwegii,

they are well organized in Norway,

można się zatrzymywać

you can stop

na krótki postój, można się zatrzymać na noc,

for a short stop, you can stay overnight,

jak się jest zmęczonym,

when you are tired,

często te postoje przydrogowe

often these roadside stops

są

they are

darmowe, albo

free, or

czasami jakąś tam niewielką

sometimes some small

opłatę kosztują.

They cost a fee.

Te na dziko

Those in the wild.

to podobnie jak w przypadku namiotów,

it's similar to the case with tents,

możecie się zatrzymać kamperem, ale wiadomo,

you can stop with the camper, but you know,

na dziko nie macie prądu, ani dostępu

You don't have electricity or access in the wild.

do wody, i musicie przestrzegać lokalnych

to the water, and you must adhere to local

przepisów. Jeśli gdzieś nie wolno wjechać autem,

regulations. If it is prohibited to drive a car somewhere,

no to kamperem też nie wolno.

Well, you also can't go with the camper.

Warto się upewnić, że nie

It's worth making sure that it doesn't.

parkujecie gdzieś właśnie w miejscach,

You are parking somewhere right in places,

gdzie jest to zabronione, i że nie

where it is prohibited, and where it is not

przeszkadzacie oczywiście żadnej lokalnej

You are of course disturbing any local.

faunie i florze,

fauna and flora,

to jest bardzo ważne. Życzliwość Norwegów,

this is very important. The kindness of Norwegians,

koszty, no to

costs, well then

pamiętajcie, paliwo, opłaty drogowe,

remember, fuel, road fees,

kempingi, no to wszystko kosztuje.

Camping, well, everything costs.

Paliwo jest droższe niż w wielu krajach

Fuel is more expensive than in many countries.

innych europejskich,

other European

i ogólnie podróżowanie w Norwegii

and generally traveling in Norway

uchodziło zawsze za bardzo

It was always considered very.

drogie, no teraz tak jak mówię, ze względu

Dear, well now as I say, due to

na to, że ten kurs korony osłabł,

that the crown exchange rate has weakened,

no to można powiedzieć,

Well, one could say,

że jest trochę taniej.

that it's a bit cheaper.

Norwegowie są bardzo życzliwi,

Norwegians are very friendly.

bardzo pomocni wobec turystów,

very helpful towards tourists,

są przyzwyczajeni do odwiedzających

they are used to visitors

z różnych części świata,

from different parts of the world,

zazwyczaj chętnie służą pomocą,

they are usually willing to help,

wielu z nich mówi po angielsku,

many of them speak English,

to też ułatwia komunikację oczywiście,

that also facilitates communication, of course,

bo na przykład jak podróżuję

because for example when I travel

do Włoch, ostatnio byłam we Francji,

to Italy, I was recently in France,

to porozumiewanie się

it's communication

w języku angielskim

in English

z Włochami, z Francuzami, to jest jakiś dramat.

With the Italians, with the French, it's a real drama.

To jest w ogóle...

This is generally...

Ja myślę i podejrzewam, że oni potrafią,

I think and suspect that they can.

oni naprawdę potrafią rozmawiać po angielsku,

they really can speak English,

oni po prostu nie chcą, mają to w nosie,

they just don't care, they are not interested in it,

nie chcą rozmawiać i tyle.

They don’t want to talk, and that’s it.

Norwegowie uwielbiają

Norwegians love.

rozmawiać w języku angielskim,

to speak in English,

więc tak naprawdę wszystko sobie załatwicie

so in reality, you'll take care of everything yourselves.

w języku angielskim,

in English,

czy z młodymi, czy ze starymi,

whether with the young or the old,

tam wszyscy mówią w języku

there everyone speaks in the language

angielskim, także

in English, also

tu nie ma obaw, że coś

there is no worry that something

pójdzie nie tak.

It won't go right.

No i dobra, no to byśmy...

Well then, we would...

Ja myślę, że ja bym jeszcze chciała

I think I would still like to.

powiedzieć trochę o atrakcjach w Norwegii,

to say a little about attractions in Norway,

o bezpieczeństwie. Czas mnie goni,

about safety. Time is running out on me,

bo się rozgadałam oczywiście.

because I got carried away talking, of course.

Gdzie pojechać?

Where to go?

No takie

Well, such

najlepsze atrakcje w Norwegii latem?

Best attractions in Norway in the summer?

Fiordy, no Geiranger,

Fjords, no Geiranger,

Droga Trolli,

Dear Trolls,

Trollstigen,

Troll's Path

i na Geiranger i

and in Geiranger and

Drogę Trolli i tamte okolice, bo to jest

The Trolls' Road and the surrounding areas, because it is

mniej więcej w jednym miejscu,

more or less in one place,

to na przykład

for example

zachęcam was do tego, aby podróżować

I encourage you to travel.

tam motocyklistami.

there with motorcyclists.

Wróć, nie moto, motocyklami.

Come back, not with a bike, but with motorcycles.

Tam są

They are there.

świetne, kręte drogi

great, winding roads

i sama byłam motocyklem

I was a motorcycle myself.

i polecam, warto. Byłam też

I recommend it, it's worth it. I was there too.

nie motocyklem, ale byłam motocyklem też

not on a motorcycle, but I was a motorcycle too

i warto.

and it's worth it.

Więc Geiranger, Preikestuln,

So Geiranger, Preikestolen,

Lofoty, o których mówiłam,

The Lofoten Islands that I mentioned,

ten archipelag na północy Norwegii,

this archipelago in the north of Norway,

to jest dla mnie, to jest najpiękniej.

This is for me, this is the most beautiful.

Tam w ogóle wioski rybackie,

There are fishing villages there at all,

białe piaszczyste plaże,

white sandy beaches,

dramatyczne góry w tle,

dramatic mountains in the background,

no idealne miejsce na piesze wędrówki,

an ideal place for hiking,

na kajakarstwo,

for kayaking,

na obserwacje ptaków

for birdwatching

i w ogóle wszystkiego.

and in general everything.

Cudowne miejsca.

Wonderful places.

No tam już za kołem to jest

Well, it's already beyond the circle.

oczywiście podbiegunowym

of course, subpolar

spotkap, to jest najbardziej wysunięty

"Spotkap, this is the most advanced."

na północ punkt

to the north point

kontynentalnej Europy i

continental Europe and

tutaj mamy dzień polarny,

here we have the polar day,

słońce w ogóle

the sun at all

nie zachodzi przez całą noc.

it doesn't get dark all night.

Jedyne co muszę wam powiedzieć

The only thing I have to tell you.

na co się nacięłam, jak tam pojechałam,

what I got caught out by when I went there,

to pojechałam

I went there.

latem i nie zabrałam nic ciepłego

In the summer, I didn't take anything warm.

ze sobą.

with each other.

No i niestety naraziłam się na ogromne

Well, unfortunately, I put myself at great risk.

koszty, bo musiałam sobie kupić całe

the costs, because I had to buy everything myself

jakby ubranie od stóp

like clothing from the feet

do głów ciepłe, bo się okazało, że w nocy

to the heads warm, because it turned out that at night

było minus 2, a my tam nocowaliśmy pod namiotami,

it was minus 2, and we were camping there under tents,

więc nawet nic nie mówcie.

So don't say anything at all.

A

A

jedną noc to już w ogóle musieliśmy

One night we really had to.

zrezygnować ze spania

give up sleeping

w namiocie, tylko musieliśmy wynająć domek,

in a tent, we just had to rent a cottage,

bo po prostu było tak zimno.

because it was just so cold.

Nie byliśmy na to gotowi.

We were not ready for that.

No i musiałam sobie zakupić ubrania.

Well, I had to buy myself some clothes.

Także jak jedziecie na północ Norwegii,

So when you go to northern Norway,

to choć wiem,

So I know,

że na przykład w momencie, gdy się pakujecie

that, for example, at the moment when you are packing

na wyjazd

for the trip

i jest wam gorąco, jest 30 stopni

And you are hot, it is 30 degrees.

i po prostu pod wam cieknie

And it just drips under you.

po twarzy,

on the face,

to sobie zaopatrzcie się

make sure to equip yourselves with that

w kurtki, ciepłe buty, ciepłe spodnie,

in a jacket, warm shoes, warm trousers,

rajstopy itd.

tights, etc.

Co jeszcze w Norwegii?

What else is there in Norway?

Park Narodowy Jotunheim.

Jotunheim National Park.

To jest

This is

tak naprawdę dom najwyższych gór

In fact, the house of the highest mountains.

w Norwegii, w tym też m.in.

in Norway, including among others.

Galopigen,

Galloping,

najwyższy szczyt Norwegii. Jest to idealne miejsce

the highest peak in Norway. It is an ideal place

na piesze wędrówki, na wspinaczkę,

for hiking, for climbing,

podziwianie

admiration

alpejskich krajobrazów.

alpine landscapes.

Bergen.

Bergen.

To jest urocze miasto.

This is a lovely city.

Też byłam, no ja w tych wszystkich miejscach

I was there too, well I was in all those places.

już byłam, więc o nich też mogę

I have already been, so I can tell about them too.

jakby powiedzieć z pewnością,

if I were to say with certainty,

że są

that they are

warte obejrzenia.

worth seeing.

To jest

This is

miasto pocztówkowe, bym powiedziała.

A postcard city, I would say.

Kolorowe domki

Colorful houses

w dzielnicy Brygen to jest

in the Brygen district it is

są

are

wpisane na listę UNESCO

listed as a UNESCO World Heritage Site

nawet i

even and

tam można też skorzystać z rejsów po fiordach,

you can also take advantage of cruises in the fjords,

zwiedzić targ rybny, który też jest bardzo

to visit the fish market, which is also very

znany,

known,

wjechać na wzgórze Floyen. Też tam byłam,

to drive up to Mount Floyen. I was there too,

aczkolwiek jakby

although as if

ja nie uważam, żeby to była jakaś

I don't think it's anything.

atrakcja wielka.

great attraction.

Wjechanie kolejką tam na górę

Taking the cable car up there.

jakoś mnie to nie zachwyciło.

It didn't impress me somehow.

No Oslo jest warte obejrzenia

Well, Oslo is worth seeing.

jako stolica, mamy tam

as a capital, we have there

dużo atrakcji,

a lot of attractions,

muzea, nowoczesną

museums, modern

dzielnicę nadbrzeżną, mamy

the coastal district, we have

Aker Brygge, fajnie tam jest zjeść obiad

Aker Brygge, it's nice to have lunch there.

na przykład, polecam.

for example, I recommend.

No latem tętni życiem.

But in the summer, it pulses with life.

Mamy też całe mnóstwo parków

We also have a whole bunch of parks.

w Oslo, mamy plaże, które

In Oslo, we have beaches that

zachęcają do odpoczynku na świeżym powietrzu.

they encourage rest in the fresh air.

Ogólnie Norwegowie są

In general, Norwegians are

społeczeństwem, które

a society that

ceni sobie świeże powietrze, czy latem,

values fresh air, whether in summer,

czy zimą, więc ludzi

whether in winter, therefore people

na świeżym powietrzu spotkamy zawsze.

We will always meet outdoors.

No to Preikestolen, o którym powiedziałam.

Well, that's Preikestolen, which I mentioned.

No najbardziej spektakularna

Well, the most spectacular.

formacja skalna

rock formation

w Norwegii, najbardziej spektakularna

in Norway, the most spectacular

też pocztówkowa, płaska skalista

also postcard-like, flat rocky

platforma.

platform.

Ona się wznosi na 604 metry,

It rises to 604 meters.

nad fiordem Lysefjord

above the Lysefjord

i no

and no

oferuje niesamowite widoki,

it offers amazing views,

niezapomniane.

unforgettable.

Żeby tam wejść, potrzeba około

To get in there, it takes about

4 godzin, mi się udało w 2 godziny.

I managed to do it in 2 hours.

No i co? I świetne zdjęcia na Instagrama

So what? Great photos for Instagram.

można sobie zrobić z Preikestolu.

One can make one’s way from Preikestolen.

Tromso, też

Tromsø, too

warto obejrzenia.

worth watching.

Mamy też Drogę Atlantycką.

We also have the Atlantic Road.

To jest naprawdę

This is really

spektakularna trasa.

spectacular route.

Biegnie przez mosty, wyspy, wzdłuż

Running through bridges, islands, along

zachodniego wybrzeża Norwegii.

the western coast of Norway.

Świetne

Great

widoki, bardzo popularne miejsce

views, a very popular place

dla miłośników motoryzacji.

for car enthusiasts.

No oczywiście też byłam. Park Narodowy

Well, of course I was there too. National Park.

Rondane. Najstarszy

Rondane. The oldest

park w Norwegii

park in Norway

narodowy.

national.

Bardzo dużo szlaków pieszych

A lot of hiking trails.

oferuje.

offers.

Dzikie krajobrazy, surowe szczyty górskie

Wild landscapes, rugged mountain peaks

cudownie. Olesund.

wonderful. Ålesund.

Urokliwe miasto, naprawdę.

A charming city, truly.

Portowe, pocztówkowe.

Port town, postcard.

Znane

Known

z architektury w stylu Art Nouveau.

from architecture in the Art Nouveau style.

Latem można podziwiać

In summer, one can admire.

piękne widoki na miasto z takiego punktu

Beautiful views of the city from such a viewpoint.

widokowego na wzgórzu

viewpoint on the hill

Aksja.

Aksja.

Oczywiście wycieczki po fjordach.

Of course, trips to the fjords.

Norwegia

Norway

naprawdę latem

really in the summer

oferuje niezwykłe możliwości do zwiedzania.

offers extraordinary opportunities for exploration.

Podziwiania

Admiration

naturalnych

natural

kulturowych skarbów.

cultural treasures.

Każdy znajdzie coś dla siebie od miłośników

Everyone will find something for themselves from enthusiasts.

przyrody.

nature.

Po tych, którzy wolą zwiedzanie

For those who prefer sightseeing.

miast i muzeów.

cities and museums.

Dla każdego coś tam się znajdzie.

There's something for everyone.

Te Lofoty.

The Lofoten Islands.

Myślałam, że Wam opowiem o Lofotach,

I thought I would tell you about the Lofoten Islands.

ale może jeszcze kiedyś, bo dziś już nie zdążę.

but maybe some other time, because I won't make it today.

A o Lofotach

And about the Lofoten Islands.

bym chciała się trochę więcej

I would like to get a little more.

rozwinąć, więc

to develop, so

może to zrobię.

Maybe I'll do it.

Trochę Wam

A little bit to you

powiedziałam. Wioski rybackie, plaże.

I said. Fishing villages, beaches.

Jest taka miejscowość,

There is a place,

która nazywa się O.

which is called O.

I to jest najbardziej

And this is the most

na południe położona wioska.

a village located to the south.

Taka tradycyjne budynki

Such traditional buildings

rybackie, muzea poświęcone

fishing, museums dedicated to

historii rybołówstwa.

history of fishing.

Co w tej miejscowości jest ciekawego?

What is interesting in this town?

Jest ciekawego w niej to,

What's interesting about it is that,

że miejscowość

that the town

ta liczy

this counts

sobie jedną, nazwa tej miejscowości

one for yourself, the name of this place

liczy sobie jedną literę.

It counts one letter for itself.

Jest to takie A z kółkiem u góry.

It is like an A with a wheel on top.

Czyta się jako O.

It is read as O.

Takie O.

Such O.

Więcej nie powiem Wam,

I won't tell you more.

bo o Lofotach

because of the Lofoten Islands

i o podróżach

and about travels

trzeba sobie coś poszukać.

We need to look for something.

Każdy dla siebie, myślę.

Everyone for themselves, I think.

Może jeszcze tylko o

Maybe just about

bezpieczeństwie w Norwegii,

safety in Norway,

choć myślę, że każdy ma jakieś

although I think that everyone has some

swoje zasady dotyczące

your own rules regarding

bezpieczeństwa.

safety.

Pamiętajcie, każdy ma prawo

Remember, everyone has rights.

do korzystania z dzikiej przyrody,

for the use of wildlife,

ale trzeba z niej korzystać rozważnie.

but it should be used wisely.

No wiadomo,

Well, you know,

nie zapuszczać ognia nigdzie.

Do not let the fire spread anywhere.

Ważne, aby na wodzie też

Important to have on the water too.

mieć respekt do wody.

have respect for water.

Miejcie na uwadze,

Keep in mind,

że akweny wodne

that water bodies

w Norwegii mają bardzo,

In Norway, they have very,

mają zwykle dużo niższą temperaturę

they usually have a much lower temperature

niż na przykład jeziora i rzeki w Polsce.

than, for example, lakes and rivers in Poland.

To jest bardzo ważne.

This is very important.

No i w razie przypadkowego wpadnięcia do wody

Well, in case of accidentally falling into the water.

nawet taka osoba,

even such a person,

która dobrze pływa,

which swims well,

może utonąć w wyniku hipotermii.

it may drown due to hypothermia.

To jest istotne.

This is important.

No i na przykład w roku 23

Well, for example, in the year 23.

utonęło 97 osób.

97 people drowned.

I

I

z czego 23 wypadły z łodzi.

of which 23 fell from the boat.

Miejcie respekt

Have respect.

do wody w Norwegii i miejcie na uwadze,

to the water in Norway, and keep in mind,

że ona jest dużo zimniejsza niż u nas.

that she is much colder than ours.

No w górach,

Well, in the mountains,

no norweskie góry są wymagające i niebezpieczne.

Norwegian mountains are demanding and dangerous.

Może nie tak jak w Polsce,

Maybe not like in Poland,

ale jeżeli ktoś nie zna terenu,

but if someone doesn't know the area,

bo to w górach

because it’s in the mountains

najczęściej jest tak, że można mieć

most often it is the case that you can have

umiejętności, ale jeśli nie znacie

skills, but if you don't know

terenu,

terrain,

to może być trochę,

it could be a little bit,

trochę gorzej.

a little worse.

Woda, podobnie jak u nas,

Water, like with us,

w górach bywa zmienna.

The weather in the mountains can be changeable.

Ścieżki mogą być podmokłe.

Paths may be wet.

Często też jest tak,

It often happens that,

że śnieg się utrzymuje

that the snow is staying

nawet latem gdzieś tam

even in the summer somewhere there

w wysokich partiach.

in high altitudes.

No i co, tak jak

Well, what, just like

chcecie

you want

chodzić po górach, to musicie

to hike in the mountains, you must

jakby

as if

wtrzymać się pewnych reguł i zasad.

adhere to certain rules and principles.

I mieć odpowiedni sprzęt,

And have the appropriate equipment,

jeżeli gdzieś wyżej chcecie się wspinać.

if you want to climb higher somewhere.

I myślę, że tak jak wszędzie,

And I think that just like everywhere else,

jeśli chodzi o góry,

as for the mountains,

czy wodę, trzeba mieć respekt.

You need to have respect for water.

Z niebezpiecznych zwierząt

From dangerous animals

żmija zygzakowata,

common European adder

ryba ostrosz. Musiałam sobie,

sharp fish. I had to tell myself,

bo jakby dostałam informację,

because if I received the information,

że ryba ostrosz, ale oczywiście nie wiedziałam

that the fish is a scad, but of course I didn't know

w ogóle, co to jest ryba ostrosz.

In general, what is a thorny fish?

Musiałam sobie doczytać. Najpierw przeczytałam,

I had to look further into it. First, I read it.

że to jest jakiś dorsz. No i stwierdziłam,

that it is some cod. So I decided,

kurczę, czemu dorsz może być niebezpieczny.

Darn it, why can cod be dangerous?

Ale później sobie poczytałam, że ten dorsz,

But later I read that this cod,

dorszowata być może bardziej, a nie dorsz,

cod may be more appropriate, rather than cod.

jakieś kolce, które są trujące, mogą powodować

some spines that are poisonous can cause

może nie śmierć, ale jednak

maybe not death, but still

przy styczności

in contact

z ludzkim ciałem może spowodować

can cause with the human body

jakieś puchnięcia, alergie nawet

some swelling, even allergies

silne, jakieś takie bardzo alergie,

strong, very strong allergies,

jakieś strząsy anafilaktyczne nawet.

some anaphylactic shocks even.

Więc taka ryba występuje

So such a fish occurs.

w Norwegii. No niedźwiedzie brunatne,

in Norway. Well, no brown bears,

polarne, na Svalbardzie na przykład

polar, in Svalbard for example

wilki rosomaki. Na Svalbardzie taka

wolves wolverines. In Svalbard such

ciekawostka,

a curiosity,

Svalbard w ogóle kojarzy mi się,

Svalbard is generally associated with me,

ale to, no bardziej tak zimą,

but it's more like that in winter,

ale Svalbard w ogóle kojarzy mi się

but Svalbard reminds me of something altogether

nie wiem czy pamiętacie

I don't know if you remember.

taki film, przystanek Alaska

That movie, Northern Exposure.

i tam wszyscy mieli broń

And there everyone had weapons.

i nikt nie wychodził poza osadę, bo

and no one went beyond the settlement, because

tam już były rzeczy, się działy.

There were things happening there.

No i tak samo jest na Svalbardzie,

Well, it's the same in Svalbard,

każdy mieszkaniec

every resident

Svalbardu ma broń, w razie gdyby

Svalbard has weapons, in case it would be needed.

zaatakował go niedźwiedź,

he was attacked by a bear,

albo gdyby miał jakąś styczność

or if he had some contact

bliską z niedźwiedziem i niebezpieczną

close to the bear and dangerous

sytuację, to

the situation, this

tak. Wilki rosomaki występują

Yes. Wolves and wolverines occur.

w Norwegii często. Jeżeli

in Norway often. If

wilki schodzą z gór, niżej

Wolves are coming down from the mountains, lower.

tam, gdzie są jakieś

there, where there are some

skupiska ludzkie, to

human clusters, this

to jest bardzo mocno

this is very strong

nagłaszane wszędzie

announced everywhere

dookoła, że wilki schodzą i

around, that the wolves are coming down and

żeby uważać.

to be careful.

Najczęściej to się dzieje zimą,

It most often happens in winter,

latem to już w ogóle raczej można zapomnieć

In the summer, you can pretty much forget about it.

o tym, że spotkacie wilka.

about meeting a wolf.

Wół piżmowy w górach,

Musk ox in the mountains,

na przykład wdowre. Łosie, jelenie,

for example, widowed. Moose, deer,

no ale to nie wiem, czy to są

Well, I don't know if those are.

zwierzęta niebezpieczne. Łosie

dangerous animals. Moose

na drogach powiedziałam. One nie

On the roads, I said. They don't.

atakują zwykle. One tylko atakują, gdy

they usually attack. They only attack when

są, gdy się czują zagrożone, tak jak

they are when they feel threatened, just like

inne zwierzęta.

other animals.

No i najlepiej nie podchodzić za blisko.

And it's best not to get too close.

Oczywiście

Of course.

kleszcze, tak jak

ticks, just like

i w Polsce.

and in Poland.

Ubezpieczenie.

Insurance.

No tak.

Well, yes.

Ubezpieczenie wiadomo, że

Insurance, as you know, is...

warto sobie wykupić.

it's worth purchasing.

Można w Polsce je kupić.

They can be bought in Poland.

A, no i

Oh, and

też jeszcze taka istotna informacja, że w

also, one important piece of information is that in

Norwegii nie używamy gotówki praktycznie

In Norway, we hardly use cash.

w ogóle. Wszędzie można

At all. You can do it everywhere.

zapłacić kartą, chociaż już w Polsce też.

pay by card, although already in Poland too.

Ale gotówka nie

But cash no.

jest popularna w Norwegii, więc

it is popular in Norway, so

tak naprawdę, jak nie weźmiecie ani

actually, if you don't take any

jednej korony, to

one crown, it is

to nic się nie stanie. Za wszystko

It will be fine. For everything.

zapłacicie kartą. No dobrze, ja bym

You will pay by card. Alright, I would...

już tutaj zmierzała jednak do końca,

she was already heading towards the end here,

bo czas się kurczy.

because time is shrinking.

No cóż, podróż do Norwegii

Well, the trip to Norway.

to niezapomniane

it's unforgettable

wrażenie i przeżycie.

impression and experience.

To jest,

This is,

to może być

that could be

podróż życia.

the journey of a lifetime.

I jeżeli planujecie

And if you are planning

taką podróż, to wykorzystajcie

such a journey, make use of it

swój wyjazd w pełni.

your trip in full.

Zanurzcie się w tym

Immerse yourselves in this.

pięknie, tego niezwykłego kraju.

beautiful, this extraordinary country.

I ja na dzisiaj

And I for today.

dziękuję za wysłuchanie mojego

Thank you for listening to my.

podcastu. Życzę wam

podcast. I wish you all

wspaniałej podróży, cudownych wakacji.

wonderful journey, amazing vacation.

A my się

And we...

słyszymy w kolejnym podcaście

we hear you in the next podcast

prawdopodobnie o już

probably about it already

nie takim wesołkowym

not so cheerful

i nie takim lajtowym,

and not such an easy one,

bo chciałabym wam poopowiadać

because I would like to tell you stories

o prawach i obowiązkach pracownika.

about the rights and duties of the employee.

Jak mi się uda,

If I succeed,

to też powiem o pracodawcy.

I will also say about the employer.

Jeżeli mi się uda to zrobić w jednym podcaście,

If I manage to do it in one podcast,

jeszcze tego nie wiem, bo jeszcze się nie przygotowywałam.

I still don't know that because I haven't prepared yet.

Zobaczę.

I will see.

W każdym razie, pięknych wakacji

In any case, beautiful holidays.

wam życzę. Do usłyszenia.

I wish you all the best. Until we speak again.

Jeśli podobała ci się audycja,

If you liked the program,

zaobserwuj kanał,

subscribe to the channel,

daj lajka i wciśnij dzwoneczek.

Give a like and hit the bell.

Jest to dla mnie ważna informacja,

This is important information for me,

że powinnam nagrywać więcej i dzielić się

that I should record more and share

z wami swoją wiedzą.

with you my knowledge.

Chcesz, abym poruszyła ważny dla ciebie temat?

Do you want me to discuss an important topic for you?

Wyślij mail na

Send an email to

projektnorwegianmałpagmail.com

[email protected]

Jeśli chcesz więcej rzetelnych

If you want more reliable

informacji związanych z pracą w Norwegii,

information related to work in Norway,

to zapraszam na

so I invite you to

www.pomocwnorwegi.com

www.pomocwnorwegi.com

Hade bra!

Take care!