Odcinek 6 | Lotnictwo, kosmonautyka, informatyka – to tylko niektóre z dyscyplin naukowych prezentowanych w Podkarpackim Centrum Naukowym

2022 został ogłoszony rokiem Ignacego Łukasiewicza w związku z 200. rocznicą urodzin tego wybitnego Polaka, prekursora przemysłu naftowego w Europie i twórcy pierwszej na świecie lampy naftowej.

2022 was proclaimed the year of Ignacy Łukasiewicz in connection with the 200th anniversary of the birth of this outstanding Pole, a pioneer of the oil industry in Europe and the creator of the world's first kerosene lamp.

Poznajmy lepiej sylwetkę Ignacego Łukasiewicza i udajmy się jego śladem, śladami Polaka, który zmienił świat.

Let's get to know the profile of Ignacy Łukasiewicz better and follow in his footsteps, the footsteps of a Pole who changed the world.

W podrzeszowskiej Jasionce powstaje wyjątkowe miejsce na mapie naszego regionu – Podkarpackie Centrum Nauki im. Ignacego Łukasiewicza.

An exceptional place is being created on the map of our region in Jasionka near Rzeszów – the Ignacy Łukasiewicz Podkarpackie Science Center.

Misja Podkarpackiego Centrum Nauki

Mission of the Podkarpackie Science Center

Misją Centrum Nauki jest ukazanie złożoności oraz współzależności pomiędzy światem naturalnym, człowiekiem w nim żyjącym oraz osiągnięciami naszej cywilizacji.

The mission of the Science Center is to showcase the complexity and interdependencies between the natural world, the humans living within it, and the achievements of our civilization.

Tak zdefiniowana, holistyczna wizja oferty Centrum umożliwia przekrojowe i atrakcyjne przekazywanie.

This defined, holistic vision of the Center's offering enables comprehensive and attractive communication.

interdyscyplinarnej wiedzy naukowej w dziedzinach związanych ze specyfiką regionu i jego inteligentnymi specjalizacjami.

interdisciplinary scientific knowledge in fields related to the specifics of the region and its smart specializations.

Na przykładzie lotnictwa, kosmonautyki, informatyki oraz zagadnień związanych z szeroko rozumianą jakością życia

On the example of aviation, space exploration, computer science, and issues related to the broadly understood quality of life.

zbudowana zostanie obszerna oferta programowa Podkarpackiego Centrum Nauki.

A extensive program offer of the Podkarpackie Science Center will be established.

Innego od tych, które już znajdują się na mapie Polski, zachowując klasyczny, interdyscyplinarny charakter placówki jakim jest Centrum Nauki.

Different from those already present on the map of Poland, while maintaining the classic, interdisciplinary character of an institution like a Science Center.

Statki powietrzne oraz kosmiczne są jednymi z najbardziej skomplikowanych urządzeń technicznych.

Aircraft and spacecraft are among the most complex technical devices.

Znajomość fizyki oraz podglądanie przyrody wywiera bezpośredni wpływ na rozwiązania aerodynamiczne.

Knowledge of physics and observing nature directly influences aerodynamic solutions.

Inżynieria materiałowa podpowiada, jakie materiały będą najlepsze z punktu widzenia trwałości oraz aspektów ekologicznych.

Materials engineering suggests which materials will be the best in terms of durability and ecological aspects.

Na bezpieczeństwo lotu wpływa zastosowanie rozwiązań mechanicznych oraz elektronicznych i informatycznych .

The safety of the flight is influenced by the use of mechanical, electronic, and information solutions.

Istotnym dla rozwoju jest także rozbudzenie świadomego zainteresowania środowiskiem naturalnym,

An important aspect of development is also the awakening of conscious interest in the natural environment.

przekazywanie wiedzy o zasobach naturalnych, bioróżnorodności, ochronie środowiska oraz wpływie człowieka i wytworów naszej cywilizacji na życie na Ziemi.

The transfer of knowledge about natural resources, biodiversity, environmental protection, and the impact of humans and the products of our civilization on life on Earth.

Istotna jest wszechstronna wiedza o profilaktyce zdrowotnej i wzajemnych powiązaniach pomiędzy zdrowiem a stanem środowiska naturalnego i rozwojem cywilizacyjnym.

Comprehensive knowledge about health prevention and the interconnections between health, the state of the natural environment, and civilizational development is essential.

Ważne jest kształtowanie postaw proekologicznych, prozdrowotnych oraz zróżnicowanych.

It is important to shape pro-ecological, health-promoting, and diverse attitudes.

Informatyka zaś dostarcza narzędzi i rozwiązań dla modelowania, odtwarzania i wizualizowania obiektów oraz procesów zachodzących zarówno w naturze, jak i w technologii.

Computer science provides tools and solutions for modeling, reproducing, and visualizing objects and processes occurring both in nature and in technology.

Wszystkie te nowe impulsy i inicjatywy przyspieszą zachodzące przemiany i zainicjują procesy zmierzające do efektywnego wykorzystania potencjału przyrodniczego, kulturowego, gospodarczego, społecznego i edukacyjnego regionu.

All these new impulses and initiatives will accelerate the ongoing transformations and initiate processes aimed at the effective utilization of the natural, cultural, economic, social, and educational potential of the region.

Lokalizacja Podkarpackiego Centrum Nauki

Location of the Podkarpackie Science Center.

Podkarpackie Centrum Nauki zostanie otwarte pod Rzeszowem w miejscowości Tajęcina, gmina Trzebownisko, w bezpośrednim sąsiedztwie Lotniska Międzynarodowego, G2A Arena Centrum Wystawienniczo-Kongresowego Województwa Podkarpackiego oraz PPNT.

The Podkarpackie Science Center will be opened near Rzeszów in the village of Tajęcina, Trzebownisko municipality, in close proximity to the International Airport, G2A Arena Exhibition and Congress Center of the Podkarpackie Voivodeship, and the Technology Transfer Park.

Powstanie jednego ośrodka w centralnej części regionu w miejscu dobrze skomunikowanym zarówno na poziomie regionalnym jak i krajowym ułatwi dyskusję.

The establishment of a center in the central part of the region in a location well connected both regionally and nationally will facilitate discussion.

Dostęp do oferty programowej mieszkańcom regionu oraz gościom spoza Podkarpacia, w tym z państw ościennych – Słowacja, Ukraina, Węgry.

Access to the program offer for residents of the region and guests from outside Podkarpacie, including those from neighboring countries - Slovakia, Ukraine, Hungary.

Łatwo tu dojechać zarówno osobom indywidualnym jak i wycieczkom szkolnym.

It is easy to reach here for both individuals and school groups.

PCN będzie również propozycją na spędzenie ciekawego dnia dla turystów odwiedzających Bieszczady.

PCN will also be a proposal for spending an interesting day for tourists visiting the Bieszczady Mountains.

Atutem inwestycji jest dobra infrastruktura komunikacyjna oraz bezpłatne parkingi.

The advantage of the investment is good communication infrastructure and free parking.

Struktura i organizacja ekspozycji Podkarpackiego Centrum Nauki

Structure and organization of the exhibition at the Podkarpackie Science Center

W ramach działalności PCN znajdą się ekspozycje podstawowe, wystawa interdyscyplinarna, wystawy specjalistyczne, uzupełniające, plenerowe i czasowe.

The activities of the PCN will include core exhibitions, an interdisciplinary exhibition, specialized exhibitions, supplemental exhibitions, outdoor exhibitions, and temporary exhibitions.

Podkarpackie Centrum Nauki działać będzie w kilku obszarach.

The Podkarpackie Science Center will operate in several areas.

Ekspozycja podstawowa prezentować będzie wiedzę naukową jako wzajemnie powiązane i przenikające się trzy makroobszary identyfikowane pod hasłami

The basic exhibition will present scientific knowledge as three macro-areas that are interconnected and overlapping, identified under the slogans.

1. Świat wokół nas, czyli to co naturalne.

1. The world around us, that is what is natural.

2. Świat wokół nas, czyli to co naturalne.

2. The world around us, or what is natural.

Przyroda, prawa rządzące światem, zjawiska fizyczne, chemiczne, budowa materii ożywionej i nieożywionej, systemy ekologiczne.

Nature, laws governing the world, physical and chemical phenomena, the structure of living and non-living matter, ecological systems.

2. Nasza cywilizacja, czyli to co my ludzie wytworzyliśmy korzystając z naszych umiejętności i pozyskanej wiedzy, artefakty, technika i technologia, matematyka, kultura itp.

2. Our civilization, that is, what we humans have created using our skills and acquired knowledge, artifacts, techniques and technology, mathematics, culture, etc.

3. My ludzie, czyli funkcjonowanie organizmu człowieka, zmysły, anatomia i fizjologii.

3. We people, meaning the functioning of the human organism, senses, anatomy, and physiology.

Zmysły, anatomia i fizjologia, procesy poznawcze, rozum, logiczne myślenie itd.

Senses, anatomy and physiology, cognitive processes, reasoning, logical thinking, etc.

W ramach zaplanowanych ekspozycji zostanie zorganizowana wystawa interdyscyplinarna Żyje wokół organizmu człowieka?

As part of the planned exhibitions, an interdisciplinary exhibition titled "Is Life Surrounding the Human Organism?" will be organized.

Wystawa ukazywać będzie przekrojowo tematykę ze wszystkich makroobszarów według stref wynikających z funkcji życiowych i zmysłów.

The exhibition will showcase a comprehensive overview of themes from all macro areas according to the zones resulting from life functions and senses.

1. Strefa Widzę, budowa anatomiczna oka i mechanizmów wzroku, powstawanie obrazów, optyka, światło widzialne.

1. Zone I see, anatomical structure of the eye and mechanisms of vision, formation of images, optics, visible light.

2. Strefa Widzę, budowa anatomiczna oka i mechanizmów wzroku, powstawanie obrazów, optyka, światłowidzialne.

2. Zone I see, the anatomical structure of the eye and mechanisms of vision, image formation, optics, light visibility.

obrazów, optyka, światło widzialne, promieniowanie elektromagnetyczne,

images, optics, visible light, electromagnetic radiation,

przyrządy optyczne do poznawania mikro- i makroświata.

optical instruments for exploring the micro and macro world.

2. Strefa słysze.

2. I hear the zone.

Budowa anatomiczna ucha i mechanizmu słuchu, dźwięki, drgania mechaniczne,

Anatomical structure of the ear and the hearing mechanism, sounds, mechanical vibrations.

akustyka, ultradźwięki, technologia USG, sonar.

acoustics, ultrasound, ultrasound technology, sonar.

3. Strefa myślę.

3. I think zone.

Budowa anatomiczna mózgu, elektrochemia procesów nerwowych, pamięć,

Anatomical structure of the brain, electrochemistry of nerve processes, memory,

uczenie się, wynalazki, logika, zagadki i układanki logiczne,

learning, inventions, logic, puzzles and logical games,

sztuczna inteligencja, informatyka, komputery.

artificial intelligence, computer science, computers.

4. Strefa poruszam się.

4. I move in the zone.

Układ mięśniowy i szkielet, motoryka, zjawisko ruchu w przyrodzie,

Muscular and skeletal system, motor skills, phenomenon of movement in nature,

mobilność i przemieszczanie się, komunikacja.

mobility and movement, communication.

5. Strefa jem i oddycham.

5. The zone is where I eat and breathe.

Układ pokarmowy, układ oddechowy, smaki, powonienie, układ krążenia,

Digestive system, respiratory system, tastes, smell, circulatory system.

organy wewnętrzne, energia dla organizmu,

internal organs, energy for the body,

żywność, tlen, rolnictwo, technologia żywności.

food, oxygen, agriculture, food technology.

Struktura ekspozycji oraz jej podstawowe wystawy

The structure of the exhibition and its basic displays.

odzwierciedlają także nieformalny podział regionu na strefy aktywności.

They also reflect the informal division of the region into activity zones.

1. Strefa północno-zachodnia.

1. Northwest zone.

To przede wszystkim działalność przemysłowa w obszarach specjalizacji regionalnych.

It is primarily industrial activity in areas of regional specialization.

Odzwierciedla to wystawa lotnictwo oraz opcjonalnie pokrewne wystawy czasowe

This is reflected in the aviation exhibition and optionally related temporary exhibitions.

ukazujące inne obszary działalności przemysłowej.

showing other areas of industrial activity.

2. Strefa północno-wschodnia.

2. Northeastern zone.

To zasoby naturalne, w tym przyrodnicze oraz historyczne.

These are natural resources, including natural and historical ones.

Odzwierciedla je wystawa przyroda oraz pokrewne wystawy czasowe

The exhibition reflects nature and related temporary exhibitions.

związane z naukami o ziemi lub historycznymi.

related to earth sciences or history.

3. Strefa centralna.

3. Central zone.

To Rzeszów ukierunkowany na przemysł oraz interdyscyplinarną działalność naukową,

To Rzeszów focused on industry and interdisciplinary scientific activity,

w tym także nauki o życiu, medycyna oraz informatykę.

including natural sciences, medicine, and computer science.

Tę wszechstronną działalność odzwierciedla wystawa interdyscyplinarna Żyję

This versatile activity is reflected in the interdisciplinary exhibition I Live.

oraz opcjonalne wystawy czasowe.

and optional temporary exhibitions.

Wystawy uzupełniające opcjonalnie stałe lub czasowe.

Supplementary exhibitions optionally permanent or temporary.

1. Wystawa mikrobiologia.

1. Microbiology Exhibition.

Łącznik pomiędzy wystawą przyroda i strefą widzę .

The connector between the nature exhibit and the viewing area.

2. Wystawa materiały i nanotechnologia.

2. Exhibition materials and nanotechnology.

Łącznik pomiędzy wystawą lotnictwo i strefą widzę .

The connector between the aviation exhibition and the viewing area.

3. Wystawa kosmos-astronomia.

3. Exhibition on space-astronomy.

Kontynuacja strefy widzę.

I see the continuation of the zone.

Przyrządy optyczne.

Optical instruments.

4. Wystawa atmosfera.

4. Exhibition atmosphere.

Łącznik pomiędzy wystawami lotnictwo i przyroda.

Connector between the aviation and nature exhibits.

5. Wystawa woda.

5. Water exhibition.

Opcjonalna kontynuacja wystawy przyroda .

Optional continuation of the nature exhibition.

Wystawa zabawki edukacyjne dedykowana najmłodszym .

Exhibition of educational toys dedicated to the youngest.

W ramach ekspozycji dodatkowej zaprezentowane zostaną wystawy czasowe,

As part of the additional exhibition, temporary exhibitions will be presented.

stosunkowo często zmieniane.

relatively often changed.

1. Laboratoria i warsztaty.

1. Laboratories and workshops.

Laboratorium biologiczno-ekologiczne, chemiczne, fizyczne, pracownia robotyczna i pracownia warsztatowa.

Biological-ecological laboratory, chemical laboratory, physical laboratory, robotics workshop, and workshop.

2. Działalność dodatkowa.

2. Additional activity.

Wykłady z elementami interaktywności i pokazy naukowe z użyciem narzędzi charakterystycznych dla interaktywnego modelu przekazywania wiedzy dla odbiorców z grup docelowych.

Lectures with interactive elements and scientific demonstrations using tools characteristic of an interactive model of knowledge transfer for recipients from target groups.

3. Wydarzenia specjalne.

3. Special events.

Organizowanie i prowadzenie jednorazowych oraz cyklicznych wydarzeń specjalnych na obiektach ośrodka

Organizing and conducting one-time and recurring special events at the center's facilities.

i z wykorzystaniem jego infrastruktury edukacyjnej i pozostałej w formie eventów, konkursów, wystąpień publicznych, koncertów itp.

and using its educational infrastructure and the remainder in the form of events, competitions, public speeches, concerts, etc.

Działania poza PCN.

Activities outside the PCN.

Wystawy mobilne.

Mobile exhibitions.

Wyjazdy do szkół w województwie podkarpackim.

Trips to schools in the Podkarpackie Voivodeship.

W obiekcie znajdą się część wystawiennicza, czyli interaktywne eksponaty przedstawiające zjawiska i procesy zachodzące w przyrodzie, fizyce, chemii itp.

The facility will feature an exhibition area, which includes interactive exhibits showcasing phenomena and processes occurring in nature, physics, chemistry, etc.

Laboratoria i warsztaty.

Laboratories and workshops.

Pracownie.

Studios.

Część administracyjna.

Administrative part.

Część gastronomiczna.

Culinary section.

Zaplecze techniczne.

Technical background.

Odbiorcy oraz grupa docelowa Centrum Nauki.

Recipients and target group of the Science Centre.

Odbiorcami oferty Centrum będą przede wszystkim dzieci i młodzież w wieku szkolnym i przedszkolnym, uczniowie szkół średnich oraz studenci, ale również osoby dorosłe, w tym nauczyciele oraz seniorzy.

The recipients of the Center's offer will primarily be children and youth of school and preschool age, high school students, as well as university students, but also adults, including teachers and seniors.

Zakłada się wprowadzenie rozwiązań umożliwiających korzystanie z oferty Centrum osobom z niepełnosprawnościami.

It is assumed that solutions will be introduced to enable people with disabilities to use the services of the Center.

Windy, podjazdy itp.

Elevators, ramps, etc.

Zgodnie z zapisami wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.

In accordance with the provisions of the guidelines on the implementation of the principle of equal opportunities and non-discrimination, including accessibility for people with disabilities.

Celem uniwersalnego projektowania będzie ogólna dostępność rozumiana jako równość szans oraz prawo do uczestnictwa i pełnego korzystania z wydarzeń organizowanych w placówce przez wszystkie osoby, również starsze i niepełnosprawne.

The aim of universal design will be overall accessibility understood as equality of opportunity and the right to participate and fully enjoy events organized by the facility for all individuals, including the elderly and disabled.

Podkarpackie Centrum Nauki Łukasiewicz to ponad 200 uczniów.

The Podkarpackie Science Center Łukasiewicz has over 200 students.

Ponad 2800 m2 ekspozycji podstawowej.

Over 2800 m2 of primary exhibition space.

300 m2 ekspozycji dodatkowej.

300 m2 of additional exhibition space.

Ponad 600 m2 na laboratoria i warsztaty.

Over 600 m2 for laboratories and workshops.

Wkrótce otwarcie.

Opening soon.

Zapraszamy do odwiedzin.

We invite you to visit.