GRECJA po mojemu czyli sposób na odkrywanie uroków Hellady | Marcin Pietrzyk | PBT023

Dzięki za oglądanie!

Thanks for watching!

odróżne oblicza, ona jest bardzo

different faces, she is very

różna i ktoś, kto do Grecji

different and someone who is going to Greece

jeździ, o tym doskonale wie.

He knows perfectly well that he drives.

Także turystyka od zawsze.

So has tourism always.

Okej.

Okay.

Objazdówki, mówisz,

Detours, you say,

są bliskie twemu sercu.

they are close to your heart.

One mają różne

They have different ones.

opinie, czasami

opinions, sometimes

dobrą, czasami złą sławę.

a good, sometimes bad reputation.

Często spotykane jest

It is often encountered.

takie twierdzenie, że to jest

such a statement that it is

no właśnie, takie

Exactly, such.

odhaczanie, napakowany

checking off, packed

produkt, który, wiadomo,

product that is known,

jeżeli jest dużo rzeczy do zobaczenia,

if there are many things to see,

łatwo na początku gdzieś go

It's easy at the beginning to somewhere him.

pewnie lepiej sprzedać, tak,

probably better to sell, yes,

no bo dużo rzeczy się widzi i tak dalej, ale

because you see a lot of things and so on, but

są takie programy, które

there are programs that

są przeładowane

they are overloaded

i właśnie polegają na takim odhaczaniu

And this is exactly what they rely on, such checking off.

miejsc, zrobimy zdjęcie,

places, we will take a photo,

czyli bardzo męczące,

so very tiring,

niepozwalające tak dogłębnie

not allowing so thoroughly

poznać tego

to get to know this

klimatu, kultury

climate, culture

danego miejsca. Jaki jest Twój punkt

of that place. What is your point?

widzenia na to?

What is your opinion on this?

To, co mówisz, to jak gdyby

What you're saying is as if

to są takie, musimy to

these are such, we must do it

spojrzeć historycznie. Pierwsze

look at it historically. The first

objazdy, to pamiętajmy,

detours, let's remember,

pierwsze objazdy po Grecji

first tours around Greece

w XVIII wieku, jak sobie robili je bogaci

In the 18th century, how the rich made themselves.

Europejczycy, bo od nich się zaczęło

Europeans, because that’s where it all began.

to wszystko, trwały po kilka

it's all, took a few

miesięcy.

months.

Czas to dzisiaj nie mamy.

We don't have time today.

Czas to dzisiaj nie mamy

We don't have time today.

na tak długie podróże,

for such long journeys,

ale kiedyś

but once

objazd to się wydawało w ciągu

the detour seemed to take place within

tygodnia, zobaczę jak najwięcej,

week, I will see as much as possible,

jak najwięcej muszę zaliczyć.

I need to pass as many as possible.

Tego chciał klient, biura

This is what the client wanted, the office.

wychodziły z taką ofertą

they were coming out with such an offer

i wciąż

and still

takie programy możemy na rynku

we can find such programs on the market

spotkać, jak najwięcej

meet as many as possible

w ciągu tygodnia

within a week

zobaczyć i w finale

to see and in the finale

wraca się z mnóstwem zdjęć,

you come back with a lot of photos,

w których się potem ogląda,

in which one then looks back,

a to ja tu byłem, a tu byłem,

And I was here, and I was here,

a tam też zajechaliśmy

And we also drove there.

i w ogóle się tego nie rozumie.

And in general, I don't understand this at all.

Taka była

That's how it was.

potrzeba,

need,

potrzeba rynku.

market need.

Program objazdowy

Touring program

jako wakacyjny

as a holiday

format, nie, spójrzmy na to jako

format, no, let's look at it as

produkt, który przygotowuje

the product that prepares

ktoś w biurze podróży, to nie jest łatwy

Someone in the travel agency, it's not easy.

produkt. To nie jest

product. This is not

pakiet hotel,

hotel package

przelot i transfer,

flight and transfer,

tylko ty musisz dopasować

only you have to match

mnóstwo elementów,

a multitude of elements,

dobrać hotele, miejscowości,

select hotels, locations,

ułożyć trasę, wziąć pod uwagę

set a route, take into account

czasy przejazdu

travel times

i to jest

and this is

to o wiele bardziej skomplikowane

it's much more complicated

i wręcz uważam, że

I even believe that

w dużych biurach podróży

in large travel agencies

na to nie mają czasu, żeby takie

they don't have time for such things

programy układać.

to arrange programs.

Stąd właśnie

That's exactly where it comes from.

ten stereotyp,

this stereotype,

o którym powiedziałeś,

about whom you spoke,

on wciąż na rynku

he is still on the market

funkcjonuje. Natomiast ja

it functions. However, I

przez lata, kiedy też

for years, when too

dostawiłem takie programy do realizowania,

I provided such programs to implement.

zawsze tam dokładałem

I always added there.

jakieś swoje elementy

some of your elements

i próbowałem się to

I tried to do it.

próbowałem gdzieś tam to pokazać

I tried to show it somewhere.

w inny sposób, jeżeli miałem taką

in another way, if I had one

możliwość, jeżeli na to pozalało mi biuro

the possibility, if my office allowed it

na jakąś tam, było trochę, choć trochę elastyczne,

to some extent, it was a bit, albeit a bit flexible,

ale tam zawsze

but there always

jakieś tam były moje takie

there were some of my such

wstawki

inserts

i

I

dla mnie objazd

for me a detour

to jest przepiękna podróż,

this is a beautiful journey,

gdzie oprócz tego, że

where besides the fact that

poznajemy miejsca,

we are discovering places,

które znamy z książek historii,

which we know from history books,

miejsca, o których

places that

się uczymy odkoły,

we are learning since when,

miejski, czytając mitologię,

urban, reading mythology,

ucząc się o bogach i tak dalej,

learning about gods and so on,

to jest jeden wątek

this is one thread

dobrze zrobionego objazdu,

well-made detour,

a dwa, to należy,

and two, it should,

to co widzimy, należy

what we see belongs

zrozumieć. To jest

to understand. This is

tak gdyby drugi element.

yes, if the second element.

Element trzeci,

The third element,

to trzeba to jeszcze oprawić

It still needs to be framed.

współczesnością, kuchnią,

contemporary, cuisine,

tym, co lokalnie można

with what can be done locally

z tego miejsca

from this place

wyczerpać, spróbować dobrych win,

exhaust, try good wines,

posmakować,

to taste

i w ten sposób

and in this way

tworzy się taki piękny obraz.

A beautiful picture is being created.

Ja kiedy rozpoczynam

I when do I start

objazd z grupą,

detour with a group,

to mówię, od dzisiaj układamy

I'm saying, from today we are putting together.

puzzle Grecja, pod tytułem

puzzle Greece, titled

Grecja. I codziennie będą

Greece. And they will be there every day.

dochodziły kolejne elementy

more elements were added

po takich czterech dniach, siedmiu dniach,

after such four days, seven days,

dziesięciu dniach.

ten days.

Ma się niesamowity

It is amazing.

obraz tego kraju,

the image of this country,

się widzi jego bogactwo.

one sees his wealth.

Bardzo jeszcze ważnym

Very important still

elementem

element

objazdu jest jego tempo.

The speed of the detour is its pace.

Tak. Bo jeżeli

Yes. Because if

rzeczywiście masz tam do zaleczenia pięć

Indeed, you have five to be treated there.

muzeów i trzy wykopaliczka archeologiczne

museums and three archaeological excavations

w ciągu dnia, no to

during the day, well then

jak gdyby jesteśmy zmęczeni

as if we are tired

już przy trzecich wykopaliczkach, nie rozumiemy

Already at the third little diggers, we do not understand.

co ten przewodnik ma do powiedzenia,

what does this guide have to say,

przy czwartych to już w ogóle zdjęć

the fourth ones are already completely photos

nie robię,

I'm not doing it.

a na piąte to bym tak chciał zobaczyć

I would really like to see that on the fifth.

tylko z zewnątrz makietę i wyjść, prawda?

Only from the outside, a model and leave, right?

Czy jakieś tam

Is there something there?

muzeum. Ale

museum. But

objazd,

detour

uważam, że każdy powinien

I believe that everyone should.

zrobić sobie objazdówkę

to take a detour

po Grecji,

after Greece,

chcąc się w Grecji zakochać.

wanting to fall in love in Greece.

Połknąć ten grecki

Swallow this Greek.

bakcyl. Ok.

bacillus. Ok.

Powiedziałeś objazdówkę po Grecji.

You mentioned a tour of Greece.

I tu

And here

pojawia się pytanie, po jakiejś

The question arises, after some...

konkretnej części

specific part

Grecji, po całej

Greece, throughout the whole.

Grecji, co

Greece, what?

ty proponujesz właśnie na ten

you are suggesting just for this one

pierwszy kontakt z Grecją?

First contact with Greece?

Das.

Das.

Są przeróżne,

They are various.

można zrobić sobie przeróżne

you can do various things for yourself

programy. Na przykład sobie można zrobić

programs. For example, you can make yourself

program czterodniowy, najbardziej

four-day program, the most

klasyczny, rzeczy, które znamy z historii,

classic, things that we know from history,

prawda? Nie wiem, Ateny, Delfy,

Truth? I don't know, Athens, Delphi,

Olimpia, Meteory i do widzenia.

Olimpia, Meteors and goodbye.

Możemy to rozbudować o północną

We can expand it to the north.

Grecję, możemy to rozbudować

Greece, we can expand on that.

o jeszcze bardziej Peloponnes,

about an even more Peloponnesian,

możemy to rozbudować o wyspy,

we can expand this with islands,

które sąsiadują gdzieś

which are adjacent somewhere

blisko kontynentu, gdzie jest łatwy dostęp.

near the continent, where access is easy.

Ja

I

znam, nie robię takiego programu,

I know, I don't make such a program.

najdłuższy program, jaki robiłem, to jest

the longest program I have ever written is

siedemnastodniowy po Grecji, ale są

seventeen-day trip to Greece, but there are

też objazdy. Okej, to robią

There are also detours. Okay, they are doing that.

ludzie, którzy przejeżdżają z Ameryki Północy,

people who are passing through from North America,

Południowej, z Azji, takie trzydziestodniowe

Southern, from Asia, such a thirty-day

objazdówki po Grecji.

road trips in Greece.

Są też takie.

There are also some like that.

Także to zależy od tego, ile na to

So it also depends on how much for it.

mamy

we have

czasu,

time,

ale ja zawsze, w sumie

but I always, actually

można zrobić właśnie taką objazdówkę

You can make just such a detour.

do trzydziestu dni, albo robić

up to thirty days, or do it

sobie kilka

a few for yourself

objazdówek,

detours,

tygodniowych, co roku, przez kilka lat

weekly, every year, for several years

z rzędu.

in a row.

Nie ma

There isn't any.

jakiegoś pierwszego,

somefirst,

najbardziej standardowego programu.

the most standard program.

Oczywiście dla mnie

Of course for me.

rozpoczęcie

beginning

odkrywania Grecji i jej

discovering Greece and its

rozumienia, to jest, zaczynamy

understanding, that is, we begin

od kolebki, od tego, czego my się

from the cradle, from what we have

uczymy w szkole, czyli zaczynamy od Aten,

we teach at school, which means we start from Athens,

od kontynentalnej Grecji.

from continental Greece.

Ja

I

na przykład gdzieś tam zawsze mówię,

for example, I always say somewhere there,

że generalnie Grecja to zaczyna się

that generally Greece is starting to

zacząć od północy

start from midnight

i zjeżdżać na południe,

and go down south,

ale objazdowo

but detour

ja bym właśnie gdzieś ruszył

I would actually go somewhere.

od Aten i potem

from Athens and then

bym się wokół

I would be around.

tych miejsc kolejnych

those subsequent places

poruszał.

moved.

Dobra, dzięki.

Okay, thanks.

Jaki okres według Ciebie jest najlepszy

What period do you think is the best?

na takie

to such

zwiedzanie, na takie objazdówki?

Sightseeing, for such tours?

Najpiękniej

Most beautifully

uważam, że jest

I believe that it is.

jest wiosną, to jest, mówimy o takich

It is spring, that is, we are talking about such things.

miesiącach jak

in months how

już początek kwietnia,

it's already the beginning of April,

maj, czerwiec, kiedy

May, June, when

Grecja jest najbardziej, najbardziej

Greece is the most, most

zielona.

green.

Lipiec,

July,

sierpień

August

jest gorąco, ale jest bardzo

It's hot, but it's very...

fajna wakacyjna atmosfera.

Nice holiday atmosphere.

Upały na

Heatwaves in

objazdach to jest też pewien mit,

there is also a certain myth about detours,

bo boję się gorąca.

because I'm afraid of the heat.

Ja też nie lubię

I don't like it either.

być, pocić się na

to be, to sweat on

Akropolu z turystami,

The Acropolis with tourists,

czy nie wiem, w Mykenach,

I don't know, in Mycenae,

czy w Epidaurus.

Is it in Epidaurus?

To jest wszystko umiejętność

It's all a skill.

odpowiedniego ułożenia programu.

appropriate arrangement of the program.

Godzin zwiedzania.

Visiting hours.

W ciągu dnia, tak?

During the day, right?

Tak, że ja muszę rano wejść na wykopaliska.

So I have to go to the excavation site in the morning.

Ja czasami, jak mam, słyszę o upałach,

Sometimes, when I have it, I hear about the heat.

że ma być 40 stopni,

that it is supposed to be 40 degrees,

to ja wiem, że ja o 8.15

I know that I at 8:15.

muszę być na wykopaliska.

I have to be at the excavation.

Czy to, no nie wiem, Olimpia, Delfy,

I don't know, Olympia, Delphi,

czy to będzie Akropol.

Will it be the Acropolis?

Ja do południa tych największych upałów

I until noon of the greatest heat.

ja muszę skończyć

I have to finish.

tą część programu, to jest na zewnątrz.

this part of the program is outside.

Potem zamknę się

Then I will close myself off.

w dobrej klimatyzowanej restauracji,

in a nice air-conditioned restaurant,

albo gdzie jest dobry cień,

or where there is a good shade,

gdzie jest przeciąg, jest wiaterek,

where there is a draft, there is a breeze,

albo wejdę do muzeum klimatyzowanego

or I'll go into the air-conditioned museum

i po prostu będę w autokarze

And I will just be on the coach.

i się przemieszczał do kolejnego punktu.

and moved to the next point.

Po to, żeby dojechać do kolejnej miejscowości,

In order to get to the next town,

nie wiem, położyć się nad basenem,

I don't know, to lie down by the pool,

czy nad morzem, w zależności

whether by the sea, depending

w której części Grecji jestem.

In which part of Greece am I?

Także upały to jest też

So the heat is also...

pewien mit.

a certain myth.

Nie ma co się bać.

There is nothing to be afraid of.

Lipiec, sierpień jest taki,

July, August are like that,

on jest bardzo żywy.

He is very lively.

W tych miejscowościach dzieje się bardzo dużo,

A lot is happening in these towns.

bo są też Grecy na wakacjach,

because there are also Greeks on vacation,

jest ruch, jest taka fajna wakacyjna

There is movement, it's such a nice holiday vibe.

atmosfera, ale

atmosphere, but

wiosna, ze względu na przyrodę,

spring, due to nature,

temperaturę jest doskonała.

the temperature is excellent.

Te trzy miesiące,

These three months,

to właśnie kwiecień, maj, czerwiec

It's indeed April, May, June.

i potem,

and then,

kiedy już temperatury się

when the temperatures are already

obniżają, ktoś to nie lubi ciepła,

they lower, someone doesn't like the warmth,

to jest wrzesień,

it is September,

październik, listopad.

October, November.

Także ja myślę,

So I think,

że każdy dla siebie znajdzie

that everyone will find for themselves

ten najbardziej odpowiedni moment.

the most appropriate moment.

Nie ma jednego najlepszego, bo każdy

There is no single best, because everyone

ma inne potrzeby.

has different needs.

My to dzisiaj doskonale rozumiemy,

We understand it perfectly today,

że turystyka to nie jest taki,

that tourism is not such a,

to nie jest

it is not

jeden produkt,

one product,

tylko każdy ma inne

only everyone has different ones

potrzeby i

needs and

wygrywa ten,

the one who wins,

który do tych potrzeb się potrafi

who can meet these needs

dostosować, potrafi coś przygotować

adjust, can prepare something

na miarę swojego gościa,

to the measure of your guest,

swojego klienta. Ale to fajnie, że o tym mówisz,

your client. But it's nice that you’re talking about it,

że w tych miesiącach letnich, bo to też jest jeden z takich

that in these summer months, because it is also one of those

stereotypów, który mówi, jeśli na objazdówkę,

stereotypes that say if you're going on a road trip,

to poza sezonem, bo upały.

It's off-season because of the heat.

Tak, ale to jest to, co mówisz,

Yes, but this is what you are saying,

że jeżeli to jest umiejętnie

that if it is skillfully

skonstruowany program i te miejsca,

the constructed program and these places,

gdzie te upały mogłyby być dokuczliwe,

where the heat could be bothersome,

odwiedzacie wczesnych godzinach

do you visit in the early hours

czy w jakichś popołudniowych

Are there any afternoon ones?

godzinach, no to wtedy ten upał jest

in the hours, so then there is that heat

znośny, a właśnie daje

tolerable, and it's just giving

możliwość gdzieś tam w międzyczasie

the possibility somewhere in the meantime

może w jakiejś odpoczynku, na przykład

maybe during some rest, for example

na basenie czy kąpielach w morzu, które w kwietniu

at the pool or swimming in the sea, which in April

już nie będą, jeszcze nie będą,

they will no longer be, they will not be yet,

jeszcze nie będą możliwe.

not possible yet.

A powiedz, Marcin, proszę,

And tell me, Marcin, please,

jak ty na przestrzeni

how you over space

lat

years

oceniasz zmianę

you assess the change

w klienteli, która udaje się

in the clientele that is going

na objazdówki? Czy są jakieś

For tours? Are there any?

zmiany?

Changes?

Dobra, sprecyzuję.

Alright, I will clarify.

Chodzi mi o wiek.

I'm talking about age.

Mało precyzyjne

Not very precise.

pytanie.

question.

Wiek?

Age?

Teraz zależy

Now it depends.

od

from

okresu.

period.

Wiosną

In spring

w autobusie mam głównie

I mainly have in the bus.

starszych ludzi. Wiosną i jesienią.

older people. In spring and autumn.

Natomiast między

On the other hand, between

tak 15 czerwca a 15 września

Yes, June 15th and September 15th.

to jest istna mieszanka.

this is pure chaos.

Mogę mieć w autobusie

I can have it on the bus.

trzylatka i osiemdziesięciolatka.

a three-year-old and an eighty-year-old.

Mogą przyjechać rodzina trzypokoleniowa

A three-generation family can come.

na wakacje. To może być

for vacation. It could be

młoda para ludzi.

a young couple of people.

Ale

But

generalnie, teraz to też zależy

Generally, it also depends now.

od

from

biura, z którym pracuję,

the office I work with,

jaką

which

przyciąga

attracts

klientelę.

clientele.

I to jest

And this is

to też ma jakiś tam

it also has some sort of

wpływ. Ale w ogromnej

impact. But in a huge

części są to ludzie

parts are people

powyżej

above

czterdziestego roku życia.

fortieth year of life.

I są to ludzie,

And these are people,

którzy

who

chcą mieć

They want to have.

wszystko podale na tacy.

Everything served on a platter.

To, że ja nie muszę

That I don't have to

czytać książek przed taką

to read books before such

podróżą. To, że mam wszystko,

a journey. The fact that I have everything,

to ja kiedy zaczynam

So when do I start?

objazd, to każdy ma łożony program

A detour, everyone has a laid-out program.

od godziny ósmej do godziny

from eight o'clock to o'clock

do wieczora.

until evening.

Zawsze dostaję

I always get

program wspólnie, a potem jeszcze

program together, and then even more

dostaję całe mnóstwo propozycji, co

I get a whole bunch of offers, what

może zrobić w czasie wolnym,

maybe do it in their free time,

jak go wykorzystać i tak dalej.

how to use it and so on.

Więc

So

na objazd jadą ludzie,

people are going on a detour,

którzy

who

chcą

they want

mieć to dobrze podane.

to have it well presented.

To nie jest to, że oni są

It's not that they are.

leniwi i mi się...

I'm lazy too...

Nie, tylko raz, są wygodni,

No, just once, they are comfortable.

a dwa, zdają się na

and two, seem to be relying on

profesjonalistę.

professional.

To nie są z osiem samosie.

These are not from eight self-seeders.

Chyba też chcą mieć takie

They probably want to have something like that too.

przeświadczenie, że chcą

the belief that they want

te siedem, załóżmy, dni mieć

let's assume to have these seven days

dobrze wykorzystane.

well used.

Jak już jadą na te siedem dni, to żeby

Since they are going for those seven days, it is to...

maksimum z tego...

maximum of this...

Tak, bo jeżeli trafisz na dobrze ułożony

Yes, because if you come across a well-arranged

program,

program,

trafisz na kompetentnego,

you will come across a competent one,

profesjonalnego przewodnika,

professional guide,

czy ogarniętego

is it organized

pilota,

pilot,

to nie marnujesz

you don't waste

ani minuty w ciągu tych siedmiu dni.

not a minute during these seven days.

Ja wielokrotnie

I many times

widzę ludzi, którzy wchodzą do muzeum

I see people entering the museum.

samodzielnie.

independently.

Nie zapomnę, jak raz w muzeum

I won't forget how once at the museum

w Atenach

in Athens

aż sobie coś tam

until something happens

skończyłem prowadzanie

I finished conducting.

jakiejś rodziny, miałem wolną

some family, I had a day off

chwilę, tak sobie siedziałem, tam jeszcze piłem kawę,

For a moment, I was just sitting there, drinking coffee.

wchodzi rodzina

the family enters

do kawiarni, a zaczęli od kawy,

to the café, and they started with coffee,

i teraz idziemy zwiedzać.

And now we are going to explore.

I tacy byli zagubieni niesamowicie.

And they were incredibly lost.

Poszedłem za nimi przez

I followed them through

kilka sal, tak sobie poobserwować

a few rooms, just to observe a bit

właśnie jak to wygląda,

just how does it look,

więc tam już przy drugiej sali pojawia się wściekłość.

So there, near the second room, anger begins to emerge.

Nic nie rozumiemy.

We don't understand anything.

Po co my tu w ogóle przyszliśmy?

What are we even doing here?

Skończyło się nawanturze w rodzinie, czyli to był

It ended up being a scandal in the family, meaning it was.

pomysł do tego muzeum przyjść.

the idea to come to this museum.

A to było Narodowe Muzeum w Atenach,

And that was the National Museum in Athens,

które jest niesamowite.

which is amazing.

Tam wydali

They released there.

ileś kasy na te bilety

some cash for those tickets

i wyszło,

and it turned out,

wyszli niesamowicie

They turned out amazing.

nieszczęśliwi

unhappy

i nawet nie wiedzieli,

and they didn't even know,

który jest istotny eksponat,

which is an important exhibit,

co jest ważnego,

what is important,

nawet dobrego selfie sobie nie potrafi,

not even able to take a good selfie.

zdjęcia zrobić pamiątkowego, bo nie wiedzieli, przy którym

They took souvenir photos because they didn't know which one.

eksponacie mają się ustawić.

They are to be displayed in the exhibition.

Zostawmy na chwilę może objazdówki same w sobie.

Let's set aside the excursions for a moment.

Chciałbym Cię zapytać

I would like to ask you.

o coś takiego.

about something like that.

Osoba, która jedzie do Grecji

A person who is going to Greece.

na wakacje, nawet na tą objazdówkę,

for the holidays, even for that tour,

może tak nie zostawiajmy ich zupełnie,

maybe let's not leave them completely.

zupełnie z boku.

completely to the side.

Czy powinna się jakoś,

Should she somehow,

nie wiem,

I don't know,

jakoś nastawić mentalnie najlepiej

somehow mentally prepare myself the best way possible

na taki wyjazd?

for such a trip?

Jest coś takiego?

Is there such a thing?

Ja uważam, że trzeba przede wszystkim mieć

I believe that we must have, above all,

chęć pojechania

desire to go

i zobaczenia, ciekawość.

And see you, curiosity.

To jest,

This is,

to jest rzecz pierwsza.

This is the first thing.

Nie jadę na wakacje

I'm not going on vacation.

do jakiegokolwiek kraju

to any country

po to, żeby sobie zrobić zdjęcie

to take a picture of oneself

i wsadzić je na

and put them on

social media, żeby pokazać

social media, to show

się sąsiadom. To jest, to jest

to the neighbors. Yes, yes.

podstawa. Dobry humor, jak gdyby

the basis. Good mood, as if

i pozytywne,

and positive,

i pozytywne podejście.

and a positive attitude.

To jest najbardziej, uważam,

This is the most, I believe,

potrzebne podczas jakiejkolwiek podróży

necessary during any journey

i między innymi, między innymi do Grecji.

and among other things, among other things to Greece.

Okej.

Okay.

Teraz chciałbym troszeczkę skręcić w kierunku

Now I would like to slow down a little in the direction of.

Twojego pobytu,

Your stay,

Twojego życia w Grecji, bo Ty masz

Your life in Greece, because you have.

z jednej strony, Ty mieszkasz

On one hand, you live.

na co dzień w Grecji,

on a daily basis in Greece,

więc z jednej strony

so on one hand

masz takie, ten punkt

you have such, this point

widzenia turystyczny,

tourist sighting,

bym powiedział, no bo pracujesz, a z drugiej

I would say, well, because you work, and on the other hand

strony, no jesteś, no mieszkańcem,

pages, well you are, well a resident,

tak, Grecji, więc wiesz, jak to

Yes, Greece, so you know how it is.

wygląda, potrafisz też rozpoznać

it looks, you can also recognize

tam, gdzie jest ten

there, where that is

turystyczny, powiedzmy, kicza,

touristy, let's say, kitsch,

gdzie jest ta, ta, ta

where is that, that, that

realna Grecja, ale

real Greece, but

powiedz mi, co Ciebie

Tell me what you.

najbardziej

the most

urzekło w Grecji,

it captivated in Greece,

w Grekach?

In the Greeks?

Dobrze.

Good.

No to pewnie Ci odpowiem.

Well, I will certainly reply to you.

Najpierw włożę kij w mrowisko.

First, I will poke the ant nest.

Hasło

Password

turystyczna Grecja

tourist Greece

i nieturystyczna

and non-touristic

mnie osobiście

personally to me

wywołuje we mnie uśmiech, o, to widzisz?

It brings a smile to my face, oh, do you see?

Bo ja wielokrotnie

Because I many times

słyszę

I hear.

chcę zobaczyć nieturystyczną Grecję.

I want to see non-touristy Greece.

A ja tłumaczę tym ludziom.

And I am translating for these people.

Czasami do mnie piszą,

Sometimes they write to me,

o, chcę zobaczyć, a Ty, ale nieturystyczna.

Oh, I want to see, and you, but non-touristy.

Mówię, okej, zaprowadzę Pana

I'm saying, okay, I'll take you there.

na Akropol, nie zaprowadzę Pana do muzeum,

I will not take you to the museum on the Acropolis.

nie pójdę do dzielnicy Plaka,

I will not go to the Plaka district,

Monastyraki, na stadion,

Monastiraki, to the stadium,

mogę Pana wywieźć do dzielnic

I can take you to the districts.

podlateńskich i tam sobie na placu

in Podlateńsk and there in the square

usiądziemy, będziemy pili kawę i będziemy

we will sit down, we will drink coffee and we will

widzieli nieturystyczną Grecję.

They saw non-touristy Greece.

Gdziekolwiek się turysta pojawia, ona staje się turystyczna.

Wherever a tourist appears, it becomes touristy.

Więc

So

nie ma czegoś dla mnie takiego, jak

there's nothing for me like

Grecja turystyczna, nieturystyczna.

Touristic Greece, non-touristic Greece.

Okej, są kurorty

Okay, there are resorts.

pod turystów przygotowane,

prepared for tourists,

ale kiedy z tego kurortu wychodzimy,

but when we leave this resort,

bo też tam żyją Grecji,

because there are also Greeks living there,

są Grecy, to jest też część dzisiejszej Grecji,

there are Greeks, this is also part of today's Greece,

to są dalej, to są,

they are still, they are,

to jest ta Grecja autentyczna.

This is the authentic Greece.

Poza tym kurortem,

Besides this resort,

chociaż mówię, w tych kurortach też ją znajdujemy.

Although I say, we also find it in these resorts.

To jest, to jest

This is, this is.

dla mnie jak gdyby

for me as if

najważniejsze, że

the most important thing is that

nie ma czegoś takiego, jak nieturystyczna,

There is no such thing as non-touristy.

nieturystyczna Grecja.

non-touristy Greece.

Co mnie w Grecji

What fascinates me in Greece

najbardziej zachwyciło

most impressed

i wciąż

and still

to,

to,

to mnie zachwyca

It enchants me.

i wciąż jak gdyby

and still as if

cierpię z tego, to jest przede wszystkim

I suffer from this, it is above all.

styl życia tych ludzi.

the lifestyle of these people.

Takie

Such

czerpanie z życia

drawing from life

i delektowanie się życiem.

and enjoying life.

Ja tu mieszkam 27 lat,

I have lived here for 27 years,

zacząłem żyć

I started to live.

w czasach

in times

tych dwóch słynnych

those two famous

złotych dziesięcioleci,

golden decades,

kiedy Grekom żyło się

when the Greeks lived well

ponad stan żyli i żyło im się bardzo dobrze.

They lived above their means and they lived very well.

Przeżyłem,

I survived,

fazę wejścia do strefy euro.

the phase of entering the euro zone.

Przeżyłem kryzys.

I experienced a crisis.

Grecy się na przestrzeni lat

Greeks over the years

bardzo zmienili,

they changed a lot,

ale to, co

but what

się nie zmieniło u Greków, to jest to,

it hasn't changed among the Greeks, it is this,

że on wyjdzie z domu na kawę,

that he will go out of the house for coffee,

zje posiłek

he/she will eat a meal

na zewnątrz, że on musi

outside, that he has to

pójść na spacer,

go for a walk,

że on

that he

się nie będzie spieszył.

he won't hurry.

Naprawdę, te ludzie

Really, these people.

starają, dzisiaj się starają,

they are trying, they are trying today,

nie spieszyć.

don't rush.

Powiem, o nie, nie, tutaj za szybko to robimy.

I'll say, oh no, no, we're doing this too quickly here.

Musimy trochę zwolnić.

We need to slow down a bit.

I to jest ten styl życia.

And this is this lifestyle.

Wakacje, jak Grecji spędzają,

Holidays, how they spend them in Greece,

to, że śpię

that I am sleeping

ile chcę i później spędzam

how much I want and then I spend

czas na plaży.

time at the beach.

W południe z tej plaży schodzę, wypiję lampkę,

At noon, I will leave this beach, I will drink a glass.

zjem dobry lunch, pójdę spać,

I will have a good lunch, then I will go to sleep.

obudzę się, pójdę na kawę,

I will wake up, I will go for coffee,

potem pójdę na kolację z przyjaciółmi.

Then I will go to dinner with my friends.

Mnie to

I don't care.

w Grecji zawsze się podobało.

I've always liked Greece.

I tak staram się żyć do dzisiaj.

And I try to live like this to this day.

Ten właśnie ich styl życia,

This is exactly their lifestyle,

takie pozytywne podejście do życia.

such a positive approach to life.

Chociaż nie jest im łatwo w dzisiejszych czasach,

Although it is not easy for them in today's times,

ale wciąż

but still

ja to widzę, ja to czuję

I see it, I feel it.

i jak gdyby

and as if

stałem się częścią tego.

I became a part of it.

Takie inne niż w Polsce, bo mam wrażenie, że w Polsce

So different than in Poland, because I have the impression that in Poland...

jest tak, że jak mam urlop i nie wyjadę,

It's like this, that when I have vacation and I don't go away,

to będę musiał

then I will have to

zrobić tutaj remont,

to do a renovation here,

coś naprawić.

to fix something.

Tak odpocznę.

Yes, I will rest.

Także trzeba wyjechać, żeby odpocząć.

So you have to leave to rest.

Trochę oczywiście to koloryzuje,

Of course, it somewhat exaggerates.

ale jest różnica

but there is a difference

między podejściem

between approaches

w Polsce a Grecji.

in Poland and Greece.

Jest i to jest to, co

It is, and this is what...

mnie jak gdyby

as if I were

zafascynowało, co mi się

It fascinated me.

bardzo spodobało

I really liked it.

i to mnie do dzisiaj

and it still affects me to this day

fascynuje.

fascinates.

A elementem tego stylu życia,

An element of this lifestyle,

wspomniałeś o tym winku i tak dalej,

you mentioned that wine and so on,

jest na pewno

is definitely

jedzenie, kuchnia

food, kitchen

i sposób, w jaki

and the way in which

Grecy podchodzą do

Greeks approach to

jedzenia.

food.

I tutaj znowu wiem, że nie lubisz

And here again I know that you don't like it.

tego rozróżnienia na turystyczną, nieturystyczną,

this distinction between tourist, non-tourist,

ale jak

but how

będąc w

being in

tych turystycznych kurortach

those tourist resorts

i tak dalej, no widzimy trochę,

and so on, well, we see a little,

jak to wygląda, jak Grecy

what does it look like, like the Greeks

jedzą, wychodzą, że całymi rodzinami, że dla nich

They eat, they go out, that with their whole families, that for them.

to jest ważne, że wieczorami i tak dalej.

It's important that in the evenings, and so on.

Czy ty mieszkając w mieście

Do you live in the city?

tak

yes

na co dzień faktycznie tak to wygląda?

Does it really look like that in everyday life?

Albo powiedz po prostu,

Or just say it,

jak to wygląda? Jakie jest podejście Greków

What does it look like? What is the attitude of the Greeks?

do jedzenia, kuchni?

for eating, kitchen?

Jedzenie to jest w ogóle

Food is generally...

bardzo ważny element ich

a very important element of theirs

codziennego życia. To jest cała

everyday life. This is the whole

ceremonia. Zjeść

ceremony. To eat

obiad, czy

lunch, or

zjeść kolację.

to have dinner.

Grecy wciąż

The Greeks are still

jedzą na zewnątrz. Oczywiście

They are eating outside. Of course.

w domach też się gotuje.

They also cook at home.

To wręcz...

It's downright...

To to...

That's it...

U mnie w domu

At my home.

wychodzimy,

we're going out,

w weekendy w domu się nie je.

On weekends, one does not eat at home.

Chyba, że mamy gości, albo jakiś tam mamy rodzinny

Unless we have guests, or some kind of family gathering.

obiad, no to okej, się ugotuje,

Dinner, well okay, I'll cook it.

ugotuje się w domu.

I will cook at home.

A tak generalnie to

And generally speaking, that's...

w weekendy się wychodzi. W weekendy znaleźć

On weekends, one goes out. On weekends, one finds.

stolik w jakiejkolwiek

table in any

tawernie, nawet

tavern, even

która gorzej gotuje, to jest

who cooks worse, that is

sztuka. Trzeba mieć znajomości w jakiejkolwiek

Art. You need to have connections in any field.

restauracji.

restaurant.

Więc wciąż wychodzą.

So they're still coming out.

Dla nich

For them

cała ta...

all this...

To spotkanie przyjaciół,

It's a meeting of friends.

przy krewnych, przy jednym... To jest cała

with relatives, with one... That's all

ceremonia, prawda? Najpierw

ceremony, right? First

wchodzą do tawerny i tam każdy

they enter the tavern and there everyone

mają ten stolik i próbują się przy nim

they have that table and are trying to sit by it

usadzić. To ty usiądziesz tu,

sit down. You will sit here,

ty tu, tu mi nie pasuje, tu mam przyciąg, tu pada

you here, here it doesn't suit me, here I have a pull, here it rains

mi słońce, tu mam zacień, tu mi wieje.

My sun, here I have shade, here it is windy for me.

No to trwa z 15 minut.

Well, it takes about 15 minutes.

Każdy do swojej miejsca odpowiednio znajdzie.

Everyone will find their place appropriately.

Potem jest

Then there is

moment, kiedy się zamawia.

the moment when you order.

To, co jest piękne w Grecji, to jest to

What is beautiful in Greece is this.

dzielenie się jedzeniem.

sharing food.

To nie jest tak, że wchodzisz

It's not like you just walk in.

do restauracji, przynosząc

to the restaurant, bringing

ci kartę, wybierasz

take this card, you choose

i każdy je swój talerz,

and everyone has their own plate,

tylko zamawia się

you just order

wszystkiego w sumie z karty,

everything in total from the menu,

wszystkie dania i się tym dzielą.

all dishes and share it.

Przez pierwsze 15 minut oczywiście

For the first 15 minutes, of course.

przy stole jest cisza, bo każdy chce jak najlepsze

At the table, there is silence because everyone wants the best.

kąski wyrwać.

snatch a bite.

Ale to dzielenie się jedzeniem

But sharing food.

to tak bardzo fajnie ludzi

it's so nice to people

jednoczy przy stole.

unites at the table.

To jest coś, co mnie się niesamowicie podoba.

This is something that I incredibly like.

Ja wielokrotnie swoich

I many times my

gości do tego próbuję przekonać.

I am trying to convince the guests of this.

Zamówcie cztery różne, tam pięć

Order four different ones, there five.

różnych dań i się tym podzielcie.

various dishes and share it.

Spróbujcie wszystkiego. Raz, że

Try everything. For one, that

porównacie sobie smaki.

You will compare the flavors.

Spróbujecie tych różnych dań,

You will try these various dishes,

a dwa tak bardzo fajnie

and two is so cool

jednoczy, jednoczy ludzi.

it unites, it unites people.

I przy takim stole

And at such a table

Grecy spędzają

Greeks spend

godzinę, dwie, trzy, a nawet

an hour, two, three, or even

cztery. Teraz na przykład

four. Now, for example

się pojawiło, to widać już często

it has appeared, it can already be seen often

w Atenach, są restauracje,

In Athens, there are restaurants,

dobre restauracje,

good restaurants,

które dają ci,

that give you,

robią rezerwacje i mówią,

they make reservations and they say,

między dwunastą a czternastą

between twelve and fourteen

masz dwie godziny, żeby usiąść.

You have two hours to sit down.

Grecy dostają

The Greeks are getting.

histerię, jak to, ty mi teraz

hysteria, like that, you now want me

powiesz, ile mam przy tym stole spędzić czasu.

You will tell me how much time I should spend at this table.

I tu mam taką

And here I have such a one.

jedną, jest taka, ja to lubię tam jeść,

one, there is such a place, I like to eat there,

dobra kuchnia

good kitchen

kretyńska, bo tutaj w Salonikach

stupid, because here in Salonika

taka fajna restauracja. I oni to wprowadzili.

Such a nice restaurant. And they introduced it.

Oto już

Here it is.

zostali skreśleni z listy.

they were removed from the list.

I ostatnio właśnie

And recently just

słyszałem, że jednak wrócili do polityki

I heard that they have indeed returned to politics.

starej, że siedzą goście,

old one, that guests are sitting,

ile chcą.

how much do they want.

To jest piękne, to jest

It is beautiful, it is.

bardzo ważny element

very important element

stylu życia

lifestyle

w Grecji.

in Greece.

Jak ktoś do Grecji przyjeżdża

When someone arrives in Greece.

i on sobie przy tym stole nie posiedzi parę godzin,

And he won't be able to sit at that table for a few hours.

to on nie zrozumie

he won't understand it

dokładnie, co to znaczy

exactly, what does that mean

właśnie

exactly

taka biesiada.

such a feast.

A czy są jakieś takie,

And are there any like that,

jeszcze wrócimy zaraz do tej kuchni,

we'll be back to that kitchen shortly,

do tego jedzenia, ale

to this food, but

tak mi teraz przyszło do głowy,

it just came to my mind now,

jak rozmawiamy

how we talk

w rozmowach, w kontaktach z Grekami.

in conversations, in contacts with the Greeks.

Czy są jakieś takie tematy, których

Are there any topics like that which

nie powinniśmy poruszać?

Shouldn't we address it?

Nie, to teraz

No, it's now.

tutaj nie ma, nie ma, nie ma czegoś takiego,

there is no, there is no, there is no such thing,

że unikamy

that we avoid

tematów jakichś.

some topics.

Okej, jak się

Okay, how are you?

wejdzie na politykę i jest

He will enter politics and that's it.

przy stole ludzi, którzy mają skrajne

at a table with people who have extreme views

poglądy, no to się wezmą za łby

opinions, well, then they'll clash heads

przy tym stole. Okej, za łby. Będzie to

at this table. Okay, by the heads. It will be.

mocna dyskusja.

intense discussion.

Nie ma jakichś tam

There is no such thing as

zakazów,

prohibitions,

czy coś, co nie wypada o tym

Is there something that shouldn't be said about it?

rozmawiać.

to talk.

Zastanawiamy na tematy bardzo różne.

We think about very different topics.

Ale to zależy od

But it depends on

grona, w którym

clusters, in which

przebywasz.

you are staying.

Ale tematy to mają zawsze Grecy,

But the topics are always the Greeks,

prawda, bo to skomentują

That's true, because they will comment on it.

właśnie sytuację polityczną,

the current political situation,

co tam się dzieje wśród celebrytów.

What’s going on among the celebrities?

Grecy kochają plotki, więc to jest

Greeks love gossip, so this is it.

w ogóle, to jest...

In general, this is...

Ja pamiętam, że ja miałem czasami problem,

I remember that I sometimes had a problem,

jak nie obejrzałem jakichś tam

I haven’t watched some of those.

programów plotkarskich w telewizji, tam

gossip programs on television, there

w południe czy rano, to potem

In the afternoon or in the morning, that's later.

nie wiem, czy skutowałeś przy stole wieczorem ze znajomymi.

I don't know if you hung out at the table in the evening with friends.

Tak. A ja mówię,

Yes. And I say,

trzeba było to nadrobić,

we had to catch up on that,

miały się braki, no.

There were some shortages, well.

Ale

But

nie, nie ma jakichś tematów

No, there aren't any topics.

zakazanych, nie.

forbidden, no.

Jeżeli coś się niewygodnego

If something is inconvenient

pojawi,

will appear,

to tam zostanie to

it will stay there

ładnie wyciszone, żeby nie psuło

nicely muted, so it doesn't spoil

atmosfery. Nie ma tematów zakazanych.

atmospheres. There are no forbidden topics.

Nie. Okej, okej. Grecy

No. Okay, okay. The Greeks.

są, tak jak mówisz,

they are, just as you say,

lubią się cieszyć,

they like to enjoy themselves,

delektować, ale

to savor, but

czy są jakieś takie cechy

Are there any such characteristics?

właśnie nasze, polskie,

just our Polish,

które, jak myślisz,

which, what do you think,

utrudniają nam jakby poczucie

they seem to make it difficult for us to feel

tej greckiej atmosfery,

this Greek atmosphere,

tego klimatu?

this climate?

Ja to widzę po moich gościach,

I see it in my guests.

powiedzmy, ja mam ten

let's say, I have this

komfort, że właśnie kiedy podróżuję

the comfort that just when I travel

z ludźmi podczas takiego objazdu

with people during such a tour

kilkudniowego, to nie jest wycieczka,

a few days long, it's not a trip,

że jak się tam dało to karu na parę godzin,

that if it was possible, it was punishment for a few hours,

opowiem, oprowadzę i się

I will tell, I will guide, and I will be.

rozstajemy. Ja gdzieś tam tych ludzi

We're breaking up. I have those people somewhere out there.

mogę poobserwować,

I can watch.

mogę ich tam właśnie w tą Grecję

I can take them there to that Greece.

i z każdym dniem coraz bardziej,

and with each passing day more and more,

coraz bardziej wciągam.

I'm getting more and more into it.

Na przykład

For example

Polacy piją

Poles drink.

szybko kawę.

quickly coffee.

Nie wiem, dostaną takie

I don't know, they'll get something like that.

fredo czy frappé

Fredo or frappé?

i o to potrafią

and that's what they can do

to wypić jednym

to drink it all in one go

pociągnięciem słomki.

by the pull of a straw.

Gle, jak przy tej kawie siedzi godzinę.

Gle, how he sits for an hour with this coffee.

Ja pamiętam, jak tak myślałem,

I remember thinking like that,

kelner mówi,

the waiter says,

jak to można jednym łykiem

How can it be done in one gulp?

wypić całą szklankę kawy?

Drink the whole glass of coffee?

Tak, to jest też

Yes, it is too.

na zegarek patrzą przy tej kawie

they look at the watch with this coffee

siedząc.

sitting.

To jest, ale na przykład ja właśnie

This is, but for example, I just

starałem się tych moich gości

I tried to entertain my guests.

wyluzować.

to relax.

Czasami robimy przerwę

Sometimes we take a break.

na posiłek. Ja mówię

for a meal. I say

godzina.

hour.

Ale to dużo.

But that's a lot.

Nie.

No.

Usiądźcie. Zacznijcie od lampki

Sit down. Start with a glass.

wina. Tutaj trochę chleba w oliwie.

wine. Here is some bread in olive oil.

Zaraz przyjdzie sałata.

The lettuce will be here shortly.

Potem przyjdzie danie główne.

Then the main course will come.

I ta godzina im tak szybko mija.

And that hour passes so quickly for them.

To już? To już?

Is it already? Is it already?

Bo jak to na objazdówce godzina przerwy

Because, as is the case on a field trip, there is an hour break.

na jedzenie jest?

Is there food?

A oni, ci moi gości tam

And they, my guests there.

po trzech dniach, cztery, cztery...

after three days, four, four...

O nie, to już musi być przerwa. To już skończmy.

Oh no, it must be a break now. Let's finish this.

Już dojedźmy i usiądźmy

Let's just get there and sit down.

i teraz sobie właśnie posiedźmy.

And now let's just sit for a while.

Ci moi turyści, tacy spięci

These are my tourists, so tense.

przyjeżdżają na początek.

They are arriving at the beginning.

Tacy są w stresie.

They are so stressed.

Właśnie to ich szokuje.

That's exactly what shocks them.

Na przykład dzielenie się jedzenia.

For example, sharing food.

Jak to? Talerz na środku mam sobie nałożyć.

What do you mean? I should put a plate in the middle.

Ja czasami widzę, jak dostają

I sometimes see how they get.

sałatkę, niektórzy,

salad, some

to sobie dzielone na cztery.

That divides by four.

Tak tu cztery pomidory dla ciebie,

Here are four tomatoes for you.

cztery pomidory dla ciebie, trzy kawałki ogórka dla ciebie.

Four tomatoes for you, three pieces of cucumber for you.

A to nie jest tak, prawda?

That's not how it is, right?

Ale to, jak gdyby to się

But it's as if it were happening.

to się zmienia

that is changing

z każdym, z każdym dniem.

with each, with each day.

To, co ja zauważam w swojej pracy,

What I notice in my work,

to jest właśnie to, że

this is exactly it, that

tacy spięci przyjeżdżają i oni na tych

They arrive so tense and they on those

wakacjach mają o codzienności zapomnieć,

on vacation they should forget about everyday life,

o tym codziennym życiu

about this daily life

i się z każdym dniem

and with each passing day

właśnie

exactly

wyluzowują. To, co gdzieś tam

They are relaxing. What is somewhere out there

jest ciężko turyście

It is hard for the tourist.

polskiego przeżyć, jak to się ktoś spóźnia,

"to experience Polish, how someone is late,"

na coś musimy poczekać,

we have to wait for something,

że jak to kelner,

that like that waiter,

że bufet jest pusty,

that the buffet is empty,

usz się musi pojawić.

The ear must appear.

No, ja mówię, no ten człowiek musi pójść do kuchni

No, I’m saying, well that man has to go to the kitchen.

i musi to przynieść.

and it must bring this.

Nie będzie przecież stał

He won't just stand there.

z kolejnym jedzeniem nad bufetem, żeby go uzupełnić.

with more food over the buffet to replenish it.

Taka, taka, taka

Such, such, such

niecierpliwość.

impatience.

Ale to się też

But that also

niesamowicie zmienia.

incredibly changes.

Ja myślę, że generalnie świat

I think that generally the world

po pandemii przystopował,

After the pandemic, he slowed down.

przewartościował,

revalued,

zweryfikował pewne rzeczy

verified certain things

i dzisiaj wszyscy

and today everyone

staramy się czerpać

we strive to draw

z same takie

just like that

o, delektować się tym życiem.

Oh, to savor this life.

I to chyba duża też twoja rola

And I think it's also a big role for you.

w tym, żeby z tego

in that, to make this out of it

spiętego turysty zrobić takiego

to make a tense tourist like that

wyluzowanego, żeby on taki wyluzowany wrócił,

relaxed, so that he comes back relaxed,

bo chyba właśnie wtedy

because I think that was when

łapią tego bakcyla,

they catch this bug,

bo jak przyjedzie spięty i wyjedzie spięty,

because if he arrives tense and leaves tense,

no to nie doceni.

Well, then they won't appreciate it.

Dokładnie, dlatego, a gdyby

Exactly, that's why, and what if

tutaj tak pięknie wywołujesz temat,

Here you beautifully bring up the topic,

mają do czynienia z człowiekiem,

they are dealing with a man,

który tę Grecję zna,

who knows this Greece,

rozumie, potrafi,

understands, can

potrafi ją wytłumaczyć i jeszcze nie ją zarazić.

he can explain it to her and not infect her yet.

To jest bardzo ważne

This is very important.

w każdej branży,

in every industry,

aby to robił profesjonalista.

so that a professional would do it.

I

I

to jest ten efekt.

this is the effect.

Potem masz ten fajny efekt.

Then you get this cool effect.

Pełna zgoda.

Full agreement.

Cały czas kręcimy się jednak

We're still just going in circles though.

wokół tego jedzenia,

around this food,

gdzieś tu wraca jak bumerang.

somewhere here it comes back like a boomerang.

Powiedz w takim razie,

Then say,

jeżeli ktoś pierwszy raz

if someone is doing it for the first time

tam jedzie do Grecji,

There she goes to Greece,

czego musi spróbować?

What must he/she try?

Co zjeść, co wypić?

What to eat, what to drink?

No dobrze.

Alright.

To zacznie od najbardziej

It will start from the most

turystycznego dania greckiego,

Greek tourist dish,

czyli musaki, prawda?

so it's musaki, right?

Przepraszam.

I'm sorry.

Zaczniemy od musaki.

We'll start with mussels.

Nie, Grecja w ogóle to jest

No, Greece in general is

kulinarnie, to jest

culinarily, that is

raj.

paradise.

To jest

This is

niesamowita tutaj,

incredible here,

jeżeli mamy

if we have

niesamowite możliwości

incredible possibilities

kuchnia grecka.

Greek cuisine.

Tutaj się odnajdą ludzie,

Here, people will find themselves.

którzy nie jedzą mięsa,

who do not eat meat,

wegetarianie, kuchnia wegańska.

vegetarians, vegan cuisine.

I tutaj o to się nie muszą starać,

And here they don't have to try for that,

bo to było od zawsze.

because it has always been.

Teraz co, od czego należy spróbować?

So now what, what should one try?

Ja mam problem.

I have a problem.

Od czego?

From what?

Ta musaka tak trochę brzmi

This moussaka sounds a bit strange.

tak standardowo.

so standardly.

Okej, ale to jest bardzo dobre danie.

Okay, but this is a very good dish.

Dobrze zrobiona musaka,

Well-made moussaka,

ona jest pyszna, z tym, że

she is delicious, with the fact that

nie wszędzie zjemy dobrą musakę.

We won't find good moussaka everywhere.

I to jest też wielokrotnie mój problem,

And this is also my problem multiple times,

bo przyjeżdżają mi goście,

because I have guests arriving,

o, ja chcę musakę zjeść tu.

Oh, I want to eat moussaka here.

Ja mówię, tutaj nie ma jej dobrej.

I say, there is no good one here.

Mówię, poczekaj dwa dni, tu będzie bardzo dobra,

I'm saying, wait two days, it will be very good here.

tak, żeby ona ci utkwiła w pamięci,

so that it sticks in your memory,

ta musaka.

That moussaka.

Musaka, czyli

Moussaka, that is

zapiekanka z warstwy ziemniaków,

casserole made of layers of potatoes,

mięsa mylonego, bo każdą zosę

mixed meat, because every Zosia

beszamelowy, o, żeby było wszystko jasne,

béchamel, oh, just to make everything clear,

to ta zapiekanka.

it's that casserole.

Teraz,

Now,

później

later

mamy mięsa grillowane.

We have grilled meats.

Potem ruszamy w dział,

Then we move into action,

nie wiem, serów.

I don't know, cheeses.

Serów na ciepło, na zimno.

Cheese served hot, cold.

Te słynne saganaki, sery grillowane,

These famous saganaki, grilled cheeses,

sery zapiekane w pomidorach.

cheese baked in tomatoes.

Te słynne

The famous

bujurdy, takie wymieszane właśnie,

mixed chimeras like that,

nie wiem, biały ser typu feta.

I don't know, white cheese like feta.

Feta, generalnie jakiś ser kozi

Feta, basically some goat cheese.

z tymi twardymi serami.

with those hard cheeses.

Wymieszane z pomidorami,

Mixed with tomatoes,

paprykami. Czy zapiekana

with peppers. Is it baked?

właśnie w folii feta, czy bardzo

just in feta foil, or very much

modne w ciągu ostatnich lat,

trendy in recent years,

ta, którą się zawija w filo,

the one that is wrapped in filo,

w ciasto francuskie, zalewane

in puff pastry, drenched

miodem.

honey.

Ta słona feta z tym miodem,

This salty feta with this honey,

to jest w ogóle niesamowite połączenie.

This is an absolutely amazing combination.

Czy, nie wiem, kotleciki z bakłażanów,

Well, I don't know, eggplant patties.

z cukinii,

from zucchini,

z pomidorów.

from tomatoes.

Potem wchodzimy w rozdział

Then we enter the chapter.

kuchni,

kitchen,

czyli ryby

so fish

i owoce morza.

and seafood.

Grecja,

Greece,

tak kulinarnie, to jest

so culinarily, it is

w ogóle oddzielna,

completely separate,

oddzielna podróż.

separate journey.

Ona jest niesamowicie bogata.

She is incredibly rich.

Każdy region

Each region

ma swoje perełki.

it has its gems.

I tutaj

And here

można, każdy,

can, everyone,

jestem pewien, że każdy

I am sure that everyone

coś dla siebie znajdzie.

he will find something for himself.

I chyba będzie

And I think it will be.

podobne zróżnicowanie

similar differentiation

będzie w odpowiedzi na moje kolejne

it will be in response to my next one

pytanie, które dotyczy

a question that concerns

świąt w Grecji.

holidays in Greece.

Tak, jakichś fajnych

Yes, something cool.

festiwali, czy świąt.

festivals or holidays.

Takich, które są, znowu,

Such that are, again,

rozmawiamy tak ogólnie o Grecji,

we're generally talking about Greece,

ale może jesteś w stanie

but maybe you are able to

podać kilka przykładów

give a few examples

takich wydarzeń,

such events,

które są unikalne

which are unique

i podczas których warto być.

and during which it is worth being.

To, co jest wyjątkowe

What is unique

w Grecji, to ja od lat o tym mówię,

In Greece, I have been talking about this for years.

to są święta wielkanocne.

These are Easter holidays.

Na przykład w tym roku,

For example, this year,

24,

24,

święta wypadają 5 maja.

The holiday falls on May 5th.

Ok.

Okay.

Wielkanocne.

Easter.

Czyli można połączyć z obiectwem.

So it can be connected to the object.

Z weekendem majowym,

With the May weekend,

z majówką generalnie, ok, z objazdówką

With the long weekend in general, okay, with a road trip.

też.

too.

Ale weekend majowy

But the May weekend.

to rezerwuje się

it is reserved

rok wcześniej, żeby

a year earlier, so that

tutaj

here

mieć to wszystko tak, jakbyśmy chcieli.

to have everything as we would like.

I to jest wielkanoc.

And this is Easter.

To jest ten

This is the one.

cały wielki tydzień,

the whole Holy Week,

który się kończy

which ends

niedzielą wielkanocną,

Easter Sunday,

z pieczeniem jagnięcia, czy tam

with roast lamb, or there

kozy.

goats.

Cała ta

All this

ta impreza

this party

pieczenia, gdzie się tańczy,

baking, where one dances,

leje się wino, bawią się.

Wine is pouring, they are having fun.

I to ma niesamowitą

And that has an amazing...

atmosferę, ale

the atmosphere, but

wcześniej mamy właśnie te procesy

earlier we have these processes

wielkopiątkową, czy święto

Good Friday or a holiday.

zmartwychwstania w nocy.

resurrection at night.

I teraz każdy region Grecji

And now every region of Greece.

te święta

these holidays

obchodzi inaczej.

It is celebrated differently.

Miejmy świadomość

Let us be aware.

tego, że Grecja, ona jest

that Greece, she is

różnorodna, dlatego, że ona ma

diverse, because it has

jak gdyby

as if

różne są jej historie.

There are various stories about her.

Inaczej jest na Wyspach Jońskich,

It is different in the Ionian Islands,

typu, nie wiem, Corfu, Kefalonia.

like, I don't know, Corfu, Kefalonia.

Inaczej jest na Dodecanezie,

It is different on Dodecanese.

Rodos, Kos, czy na Cykladach,

Rhodes, Kos, or in the Cyclades,

czy na Krecie, czy na kontynencie.

whether on Crete or on the continent.

Tu mieliśmy Wenecjan, tu mieliśmy

Here we had the Venetians, here we had

nie wiem, Ioanitów, tu mieliśmy Turków.

I don't know, the Ionian people, we had Turks here.

Różnie, różnie to było.

It was different, different.

Ale na przykład najpiękniejsza

But for example the most beautiful.

wielkanoc to jest na Corfu.

Easter is in Corfu.

Bezdyskusyjnie.

Undoubtedly.

To jest

This is

te ichniejsze orkiestry,

their orchestras,

tam jest kilkadziesiąt, które

there are several dozen that

te procesji

this procession

organizują, gdzie jest ta piękna

they are organizing, where is she beautiful

taka

such

smutna muzyka Wielkiego

sad music of the Great

Piątku, czy później

Friday, or later.

mamy z kolei

we have in turn

to czynienie tych wielkich dzbanów,

to making those great jugs,

które się przez okna wyrzuca.

which is thrown out of the windows.

Czy na przykład, nie wiem, na wyspie

For example, I don't know, on an island.

Chios mają

Chios have.

zawody

competitions

w wystrzeliwaniu

in launching

petard.

firecracker.

To jest, czy na

This is, whether on

Sandoryniach mamy tam w miejscowości

In Sandoryniach we have there in the locality.

Pyrgos wszystko pięknie oświetlone.

Pyrgos is beautifully lit.

Wielki, Wielki Piątek.

Great, Great Friday.

Atmosfera

Atmosphere

tych miast, miasteczek,

those cities, towns,

wiosek,

village,

czy nawet, czy wysp,

"whether even, whether islands,"

ona jest niepowtarzalna właśnie

she is unique indeed

w

w

wielkanoc. Natomiast latem,

Easter. However, in the summer,

kiedyś jest

once is

w Grecji, latem, mam tu okres

In Greece, during the summer, I have my period here.

na myśli między 15 czerwca

in mind between June 15

do końca, do końca sierpnia.

until the end, until the end of August.

To jest taki ten okres wakacyjny w Grecji.

This is what the holiday season is like in Greece.

Oto mamy z kolei,

Here we have, in turn,

to się nazywa po grecku

it's called in Greek

panigiri, czyli odpusty.

panigiri, that is, festivities.

Każdy, bo jak jest tam jakiś tam

Everyone, because if there's something there...

kościół, który akurat ma patrona,

the church that currently has a patron,

który ma swoje święto w wakacje,

which has its holiday in the summer,

właśnie w tym okresie,

just during this period,

to jest niesamowity odpust.

This is an amazing fair.

To jest całonocna impreza

This is an all-night party.

z muzyką,

with music,

z jedzeniem.

with food.

To się zaczyna jak gdyby

It starts as if

w wigilię tego święta.

on the eve of this holiday.

Całą noc się bawią.

They are having fun all night.

I tych odpustów

And these indulgences

są dziesiątki.

There are dozens.

Na każdej wyspie

On every island

nie ma wyspy

there is no island

bez kościoła Matki Bożej.

without the Church of Our Lady.

Ta ma swoje święto właśnie

This one has its holiday right now.

w sierpniu.

in August.

A jest tam jeszcze wielu innych różnych

And there are still many other different ones there.

świętych prawosławnych, którzy

Orthodox saints who

mają swoje imieniny

they have their name day

i są te odpusty.

And there are these indulgences.

To jest bardzo fajna rzecz.

This is a really cool thing.

Czymś pięknym uważam

I consider it something beautiful.

latem,

in the summer,

jak się jest w kontynentalnej Grecji,

when you are in continental Greece,

w okolicach Aten,

in the vicinity of Athens,

wybrać się na spektakl

to go to a show

do antycznego teatru

to the ancient theater

w Epidaurus.

in Epidaurus.

Każdy piątek i sobota

Every Friday and Saturday.

to nie jest coś bardzo drogiego

It's not something very expensive.

i

I

blety trzeba jednak kupić

The tickets still need to be bought.

z wyprzedzeniem,

in advance,

ale wziąć udział w spektaklu,

but to take part in the show,

gdzie zaszyda na trybunach

where is she hiding in the stands

dwanaście tysięcy

twelve thousand

ludzi jednocześnie

people simultaneously

i którzy są absolutnie wyciszeni

and who are absolutely silenced

i słuchają jednego aktora,

and they listen to one actor,

to jest coś niesamowitego.

This is something amazing.

Oni są w tym doświadczeni.

They are experienced in this.

Teraz mamy też bardzo

Now we also have very

właśnie dużo

just a lot

w każdym regionie Grecji,

in every region of Greece,

na każdej wyspie jest jakiś antyczny teatr

On every island, there is some ancient theater.

czy amfiteatry,

are amphitheaters,

gdzieś są organizowane koncerty.

Concerts are being organized somewhere.

To ma też fajną atmosferę.

It has a nice atmosphere too.

Latem, w tym

In the summer, in this

między 15 czerwca

between June 15

a tam do końca sierpnia

oh, until the end of August

można trafić zawsze na jakieś koncerty

You can always find some concerts.

znanych, legendarnych, greckich

famous, legendary, Greek

jakichś tam artystów,

some artists,

gdzie Grecy

where are the Greeks

za nich śpiewają piosenki

They sing songs for them.

i to jest niesamowite, jak cała sala,

And it is amazing how the whole room,

cały stadion śpiewa

the whole stadium sings

refren, a ten piosenkarz

the chorus, and that singer

taki wzruszony i nie pozwalają mu

so touched and they won't let him

dojść do głosu.

to come to a voice

Dzieje się bardzo dużo.

There's a lot happening.

Także

Also

przepraszam,

I'm sorry,

uważam, że też znowu

I think that again too

każdy coś dla siebie znajdzie.

Everyone will find something for themselves.

Mam nadzieję,

I hope,

że połowę z tego wytnę.

that I will cut half of it out.

Nie, nie mam zamiaru

No, I do not intend to.

niczego wycinać, ani robić

neither cut anything out, nor do anything

jakiegoś specjalnego

something special

montażu. Tego też

assembly. This too

nie wytnę. To będzie widać

I won't cut it out. It will be visible.

na wideo.

on the video.

Marcin,

Marcin,

jeszcze chciałem Cię zapytać o

I wanted to ask you about

ten projekt

this project

Przewodnicy

Guides

Bez Granic.

Without Borders.

To jest

This is

koszulka z tym logo.

T-shirt with this logo.

To jest projekt, który

This is a project that

powstał

it was created

w pandemii, czy on się rozwinął

During the pandemic, did it develop?

w pandemii?

during the pandemic?

Powstał w pandemii.

Created during the pandemic.

Organizowaliście wirtualne

You organized a virtual one.

zwiedzanie

sightseeing

różnych ciekawych miejsc.

various interesting places.

Powiedz coś więcej na temat

Say something more about it.

tego projektu i jak on teraz działa,

this project and how it is functioning now,

kiedy już jesteśmy po.

when we are done.

To się w ogóle

It doesn't even.

zrodziło teraz w marcu

it was born in March now

i ten projekt obchodzi,

and this project celebrates,

4 lata skończymy.

We will finish in 4 years.

Banda bardzo fajnych ludzi, dzisiaj moich

A group of really cool people, today mine.

przyjaciół z Barcelony

friends from Barcelona

i z Lizbony

and from Lisbon

skrzyknęli się i tak mówią,

They gathered together and said so,

kiedy już się odciął świat,

when the world has already cut itself off,

pandemia nas na łopatki

the pandemic has knocked us down

rozłożyła,

expanded,

to był niesamowity

it was amazing

czas.

time.

Ja pamiętam, tak jak dzisiaj,

I remember, just like today,

kiedy gadamy, jest połowa lutego,

when we talk, it's mid-February,

pamiętam, że

I remember that

nawet byłem w Krakowie

I was even in Kraków.

wtedy na parę dni

then for a couple of days

i wiedziałem, że zaczynam w marcu

And I knew that I was starting in March.

sezon i tak siedzę

the season and I’m still sitting

przy kawie na rynku z moją

with my coffee in the market

dobrą przyjaciółką, Grecynką,

a good friend, a Greek,

tak mówię, szkoda, że

I say, it's a pity that

już musimy zacząć, żeby ta zima

we need to start now so that this winter

się przedłużyła.

it has been extended.

Ona się przedłużyła, tak konkretnie.

She has extended herself, quite specifically.

Dzisiaj, kiedy gadamy, to o tym

Today, when we talk, it is about this.

właśnie wspominaliśmy.

we were just mentioning.

No i nas na łopatki to złożyło,

And it took us down to our knees.

nagle w kalendarze pusty, stajemy się

suddenly in the calendar empty, we become

bezrobotni i ci

the unemployed and those

sympatyczni ludzie

nice people

z Barcelony

from Barcelona

i z Lizbony

and from Lisbon

zaczęli ze sobą gadać,

they started talking to each other,

mówili, zróbmy coś.

They said, let's do something.

I tak się zrodził pomysł

And that's how the idea was born.

Przewodników Bez Granic, aby

Guides Without Borders, to

jak gdyby przejść do sieci

as if to go online

i w sieci

and on the network

podtrzymać tą chęć podróżowania.

to maintain this desire to travel.

I właśnie, to wspomniałeś,

And precisely, you mentioned that,

jednym z pomysłów były

one of the ideas was

spacery na żywo online.

live online walks.

Ty sobie nie możesz wyobrazić,

You cannot imagine.

ile nas to kosztowało.

How much did it cost us?

Ja, którym nauczony jestem przez

I am the one who has been taught by

20 lat mówić do ludzi, których mam

20 years of talking to the people I have.

przed sobą, na żywo

in front of you, live

i nagle do mnie mówią

And suddenly they talk to me.

weźmiesz sobie gimbala

You'll take a gimbal for yourself.

i komórkę i będziesz tak chodził

and the phone and you will walk like that

aż mówisz do tego.

until you talk to that.

Dla mnie to było tak, mentalnie

For me, it was like that, mentally.

musiałem tak ze sobą powalczyć

I had to struggle so much with myself.

i każdy z nas, który to robił

and each of us who did it

to był taki stres.

It was such a stress.

Ale to było

But it was

niesamowite, bo ludzie to bardzo

amazing, because people are very

fajnie przyjęli.

They received it well.

Ja pamiętam, że na moim

I remember that on my

spacerze po salonikach

a walk through the lounges

ja miałem 1500 ludzi mi oglądać.

I was supposed to have 1500 people watching me.

I ważne, to było wydarzenie

And importantly, it was an event.

chyba płatne, nie?

It should be paid, right?

Tak, ono było płatne.

Yes, it was paid.

Czyli trzeba było za to zapłacić,

So it had to be paid for.

a mimo to cieszyło się

and despite that, it was pleasing

dużym zainteresowaniem.

with great interest.

Bilet kosztował euro, dwa euro

The ticket cost one euro, two euro.

kosztował wtedy, pamiętam, bilet.

It cost, I remember, a ticket.

Ja pamiętam, że miałem na swojej

I remember that I had on my

spacerze 1500 ludzi.

1,500 people on a walk.

No tak.

Well, yes.

To było niesamowite.

That was amazing.

Ja miałem taki stres.

I was so stressed.

Mnie się nogi uginały.

My legs were giving way.

Mnie się ręka trzęsła, jak trzymałem

My hand was shaking when I was holding it.

tego getto gimbala.

this gimbal thing.

To było niesamowite.

It was amazing.

Ale to zrobiliśmy.

But we did it.

Robiliśmy prezentację właśnie miast,

We were doing a presentation about cities.

w których pracujemy, krajów.

in which we work, countries.

Mieliśmy swoje tam takie live'y

We had our live events there.

co środy.

every Wednesday.

I myśmy takie fajne grono ludzi

We had such a great group of people.

wokół siebie zebrali.

They gathered around themselves.

Dzisiaj. Co się dzieje?

Today. What's happening?

Dzisiaj Przewodnicy Bez Granic

Today, Guides Without Borders.

ten projekt jest

this project is

stowarzyszeniem.

association.

Ono zostało zarejestrowane w Warszawie

It was registered in Warsaw.

we wrześniu minionego roku.

in September of last year.

Jesteśmy oficjalnie stowarzyszeniem Przewodnicy Bez Granic

We are officially the Guides Without Borders association.

zarejestrowanym w Polsce.

registered in Poland.

Jest to w sumie jedyne chyba

This is probably the only one.

na świecie stowarzyszenie przewodników

association of guides in the world

polskojęzycznych.

Polish-speaking.

Bo dzisiaj w naszym projekcie

Because today in our project

jest nas ponad 60 przewodników

There are over 60 of us guides.

ze wszystkich kontynentów.

from all continents.

Okej.

Okay.

I to jest niesamowite.

And that is amazing.

I my przede wszystkim

Me first and foremost.

my chcemy

we want

pokazać w tym stowarzyszeniu

to show in this association

to jest jak gdyby cel.

This is like a goal.

Chcemy promować swój zawód.

We want to promote our profession.

Chcemy promować podróżowanie.

We want to promote traveling.

Ale podróżowanie

But traveling

świadome i z przewodnikiem.

conscious and guided.

To nie jest to, że ja

It's not that I

mam najtańszy bilet

I have the cheapest ticket.

znalazłem na jakiejś tam linii

I found it on some line.

low costowej.

low-cost.

Znalazłem jakiś tam tani pokój

I found some cheap room.

i sobie się będę włóczył.

And I'll just wander around.

Okej. Niektórzy tego potrzebują.

Okay. Some people need that.

Żeby tak się oddać o codzienność.

To dedicate oneself to everyday life like that.

O codzienności.

About everyday life.

Ale jak już jedziesz gdzieś

But if you're already going somewhere

to warto to miejsce poznać.

It's worth getting to know this place.

Zrozumieć je.

Understand them.

Czy warto było przyjechać?

Was it worth coming?

Dlaczego tu przyjechać?

Why come here?

Dlaczego tu ludzie przyjeżdżają?

Why do people come here?

Co tu się w ogóle działo?

What was happening here at all?

Bo to nas wszystkich rozwija.

Because it develops us all.

Każda podróż to jest tam kolejne doświadczenie.

Every journey is another experience.

I czegoś tam się cały czas uczymy.

And we are constantly learning something.

I my to chcemy wśród ludzi

We want this among people.

to chcemy promować.

We want to promote it.

To jest taki gość, który ma kompetencje.

This is a guy who has the skills.

On tu na miejscu żyje.

He lives here on site.

I on potrafi

And he can.

połączyć Cię z tym

connect you with this

lokalnym światem.

local world.

I Ci go wytłumaczyć.

I can explain it to you.

My ten zawód

My profession.

promujemy, ponieważ

we promote because

zawód przewodnika on jest

he is a tour guide

tak trochę Cię przeżywa

It kind of lets you experience it.

w trudne chwile.

in difficult times.

A szczególnie uważam w Polsce po deregulacji.

And especially I believe in Poland after deregulation.

Jak gdyby ludzie przestali

As if people have stopped

rozumieć kim jest przewodnik,

to understand who the guide is,

pilot i tak dalej.

pilot and so on.

Przewodnik się kojarzy z taką panią nudną

The guide reminds me of a boring lady.

w muzeum, która mówi o eksponatach.

in the museum, which talks about the exhibits.

To jest to, to jest to.

This is it, this is it.

I ona w ogóle tej roboty nie lubi.

And she doesn't like this job at all.

Ale musi o tym mówić.

But she has to talk about it.

A to nie jest tak.

That's not how it is.

Przewodnik to właśnie

The guide is exactly

ten tłumacz rzeczywistości.

this translator of reality.

Tej lokalnej rzeczywistości.

This local reality.

Ja tam gdzieś

I am somewhere there.

na początku naszej rozmowy mówiłem,

At the beginning of our conversation, I said,

że skończyłem szkołę przewodników.

that I finished the guides' school.

Ja jestem z tego niesamowicie dumny.

I am incredibly proud of this.

Dlatego, że

Because

system edukacji przewodników w Grecji

guide education system in Greece

przez lata to był w ogóle

for years it was generally

pierwowzór edukacji dla całej

the prototype of education for the whole

Unii Europejskiej był wielokrotnie nakradzany.

The European Union has been stolen from multiple times.

Ja, żeby zostać przewodnikiem

Me, to become a guide.

musiałem studiować 3 lata.

I had to study for 3 years.

Ja pamiętam mówię, jak szedłem do szkoły mówię

I remember I said, when I was going to school I said.

wiem wszystko, potem powiedziałem, że nie wiem nic.

I know everything, then I said that I know nothing.

Musiałem zaliczyć

I had to pass.

przedmiotów było pamiętam u mnie 26.

I remember there were 26 items with me.

To było tam

It was there.

półtora tysiąca godzin na przykład.

One and a half thousand hours, for example.

110 dni wycieczka po Grecji.

110-day trip to Greece.

Gdzie mi pokazywano

Where I was shown.

kamień po kamieniu,

stone by stone,

którego ja nie pokażę turyści nigdy,

which I will never show to tourists,

ale jako przewodnik muszę mieć

But as a guide, I must have.

świadomość tego.

awareness of this.

Unia szkoła pozwoliła Grecję zrozumieć.

The Union school allowed Greece to understand.

I ją wytłumaczyć.

And explain it to her.

W Polsce jest tak, że dzisiaj przewodnikiem

In Poland, it is such that today a guide...

może być każdy.

It can be anyone.

Jego wiedzę się nie weryfikuje.

His knowledge is not verified.

Ja mogę pchać do Polski i jutro być przewodnikiem

I can push to Poland and be a guide tomorrow.

po Krakowie, pojutrze po Warszawie,

in Kraków, the day after tomorrow in Warsaw,

pojutrze gdzieś tam po Gdańsku.

The day after tomorrow somewhere around Gdańsk.

Okej, w muzeach

Okay, in museums.

tam jakieś są potrzebne licencje,

there are some licenses needed there,

zresztą wiedzę weryfikuję,

besides, I verify the knowledge,

ale wszędzie indziej nie.

but not anywhere else.

Jest wielu pasjonatów.

There are many enthusiasts.

Tak samo tu w Grecji, mamy mnóstwo pasjonatów w Grecji.

Just like here in Greece, we have plenty of enthusiasts in Greece.

Ale

But

nie mają tego przygotowania,

they do not have that preparation,

aby to

in order to do this

pokazać i wytłumaczyć.

show and explain.

Aby to wytłumaczyć.

To explain this.

Dlatego my w stowarzyszeniu,

That is why we in the association,

ja w swojej codziennej paśni pracy

I in my daily work routine

chcemy pokazać

we want to show

te zalety zwiedzania

the advantages of sightseeing

Grecji z przewodnikiem.

Greece with a guide.

Czy ty jesteś przewodnikiem na objazdówkach?

Are you a guide for sightseeing tours?

Czy również jesteś

Are you also?

przewodnikiem,

a guide,

jeśli ktoś na przykład przyleci,

if someone, for example, arrives,

to salonik na przykład, tak?

To the little salon, for example, right?

I chcieliby z tobą zwiedzić

And they would like to explore with you.

miasto?

city?

Oczywiście, że tak.

Of course, yes.

Na przykład, nie wiem, ktoś jest w Atenach

For example, I don't know, someone is in Athens.

i chce przewodnika po Akropolu

I want a guide to the Acropolis.

i po mieście, czy po Muzeum Narodowym,

and around the city, or around the National Museum,

nie wiem, czy po Helaklionie

I don't know if after Heraklion.

w muzeum, czy po Knossos,

in the museum, or through Knossos,

czy po Lindos.

Are you going to Lindos?

Ja tam sobie dojadę

I will get there myself.

i ich oprowadzę.

and I will show them around.

Ja mam recenzję na całą Grecję,

I have a review for the whole of Greece.

bo tak przewodnicy funkcjonują.

That's how guides operate.

Powiedzmy, w Hiszpanii mamy lokalnych

Let's say we have locals in Spain.

przewodników na regiony, podobnie

guides for regions, similarly

jest we Włoszech, tu mamy na cały kraj,

is in Italy, here we have it for the whole country,

dlatego u nas jest najdłuższa szkoła przewodników.

That’s why we have the longest school for guides.

Podobny przykład jest w Turcji.

A similar example is in Turkey.

Tak, i pracuję też

Yes, and I also work.

z klientami takimi

with clients like these

prywatnymi, grupaczka ludzi,

private, a group of people,

dwoje, czwórka, szóstka,

two, four, six

czy do przyjemności odbiór podróży.

Is the enjoyment of the trip received?

Nie mam...

I don't have...

Ja zawsze mówię,

I always say,

od jednego

from one

klienta w górę.

client up.

Ilu was się zbierze, tylu oprowadzę.

As many of you gather, that's how many I will guide.

Ok, tak, no bo my rozmawialiśmy

Okay, yes, because we were talking.

o tych objazdówkach, czyli tak zorganizowanych

about these detours, meaning so organized

praktycznie wszystko od A do Z,

practically everything from A to Z,

ale jest jeszcze ta druga odnoga, nazwijmy to,

but there is still this other branch, let's call it,

gdzie możemy sobie zorganizować

where can we organize it for ourselves

coś też na własną rękę

something also on one's own initiative

i skorzystać z usług przewodnika

and take advantage of the services of a guide

w danym lokalnym miejscu.

in a given local place.

Tak, oczywiście.

Yes, of course.

I tutaj myślę, że to

And here I think that it

oprowadza gdzieś lokalnie.

guides somewhere locally.

Tak, to myślę, że to się

Yes, I think that's it.

będą doceniać

they will appreciate

ludzie coraz bardziej, bo wspomniałeś

People more and more, because you mentioned.

o tym takim trendzie,

about that kind of trend,

tak, że tutaj jakieś tanie bilety,

so here some cheap tickets,

tutaj jakieś tanie spanie, wszystko sobie sam

Here some cheap sleeping, everything by myself.

zrobię i tak dalej. Mam wrażenie, że

I will do it and so on. I have the impression that

czasami, że był taki moment,

sometimes there was such a moment,

to się trochę też zmienia, że

it's also changing a bit that

to był ten jedyny właściwy

that was the one right one

sposób podróżowania

way of traveling

i że jak ktoś chce się

and that if someone wants to

nazwać prawdziwym podróżnikiem, to musi

To be called a true traveler, one must

wszystko ogarnąć sam.

handle everything on my own.

A jak coś ma zorganizowane, to to już

And if something is organized, then that's already it.

to to jest turysta, nie podróżnik.

This is a tourist, not a traveler.

Jakieś takie dziwne podziały

Some strange divisions.

i to się

and that is

na szczęście zmienia, tak, bo

Fortunately, it changes, yes, because

potem jest tak, jak mówisz, że się

Then it is as you say that you are.

leci, jedzie,

it's flying, it's going,

jest się w danym miejscu, ale tak naprawdę

you are in a given place, but in reality

się tam

there

łyka 15-20%

bark 15-20%

klimatu,

climate,

historii, kultury

history, culture

tego miejsca. Także

this place. Also

można sobie to zorganizować

You can organize it.

samemu, ale jakby ta wiedza

alone, but as if that knowledge

na miejscu...

on site...

Też nie każdy ma już czas teraz na to, żeby

Not everyone has time for that now either.

czytać i się przygotować tak dobrze,

to read and prepare well,

a nawet mając

"even having"

internet, mając książki

internet, having books

i tak tej

and so this

wiedzy osoby, która jest na miejscu,

knowledge of the person who is on-site,

mieszka i wie, jak to

He lives and knows how it is.

wygląda na co dzień, no to to jest coś

It looks like every day, well that's something.

nie do zastąpienia.

irreplaceable.

Dokładnie. Ja wiem to po sobie.

Exactly. I know it from my own experience.

Byliśmy w Paryżu

We were in Paris.

kilka dni, na dwa dni

a few days, for two days

sobie wzięliśmy przewodnika,

we took a guide.

połaziliśmy po mieście,

we wandered around the city,

całe miasto obeszliśmy

We walked around the whole city.

i się po dwóch

and in pairs

dniach żegnając, jeszcze mieliśmy

on the days of farewell, we still had

cały bagaż informacji,

a whole baggage of information,

co mamy zrobić sami.

What do we have to do ourselves?

Ale jak potem po tym mieście łaziliśmy,

But then as we wandered around the city,

ja mówię, a to o tym

I speak, and this is about that.

tam mówiła ta pani,

there that lady was saying,

a to jest dlatego,

and this is because,

to jest to i

this is it and

na przykład dzisiaj, kiedy

for example today, when

jestem, oprowadzam

I am, I guide.

po Atenach, umawiamy się na jakieś tam

After Athens, we are arranging something.

sześciogodzinne zwiedzanie.

six-hour tour.

W tych sześciu godzinach raz, że

In these six hours, once that

to co zobaczysz, przeszliśmy, omówiliśmy

what you will see, we have gone through, we have discussed

sobie, to zrozumieli, dlaczego,

to themselves, they understood why,

skąd i tak dalej,

where from and so on,

to jeszcze dostają ode mnie cały

They still get the whole thing from me.

pomysł na to, jak

an idea on how

spędzą samodzielnie czas.

they will spend time on their own.

Jak gdyby, to jest

As if, this is

uważam moja rola.

I consider my role.

Bo ja Ci pokażę, o to jest

Because I'll show you, this is it.

fajne miejsce, tu sobie możesz pójść coś

Nice place, you can go do something here.

zjeść, tu sobie możesz zrobić zakupy.

Eat, you can do your shopping here.

Opowiem jakąś tam historię,

I'll tell some story,

zobaczmy dwa zabytki, ale jak

Let's see two monuments, but how?

chcielibyście zobaczyć coś, to jeszcze tam sobie

Would you like to see something, it's still there for you?

wpadnijcie. Już mając ten

Drop by. They already have this.

bagaż informacji, to zrozumiesz.

the baggage of information, you will understand.

Ja pamiętam siebie, jak

I remember myself, how

pracowałem na RODOS jako przewodnik,

I worked in Rhodes as a guide,

robiłem taki objazd

I took a detour like that.

po wyspie. Taka ta klasyczna

on the island. It's so classic.

wycieczka. Myśmy to robili,

trip. We did it.

to trwało dziewięć godzin, taki gość

It lasted nine hours, what a guy.

wysiedza po dziewięciu godzinach, mówi

After nine hours, she says

no dobrze, co ja teraz będę robił przez kolejne

Well, what am I going to do for the next...

cztery dni na wyspie.

four days on the island.

Ja mówię, pojedziesz tu,

I say, you'll drive here.

tu, tu, tu, tu, to co

here, here, here, here, so what

usłyszałeś ode mnie przez te parę godzin,

you've heard from me over these few hours,

to już na to całkiem inaczej

it's quite different now

spojrzysz,

you will look,

kiedy tam pojedziesz.

When will you go there?

I jak gdyby to jest to,

And as if that is it,

jest coraz modniejsze, takie city breaki,

City breaks are becoming increasingly fashionable.

saloniki, Ateny,

Saloniczki, Athens

przez dwanaście miesięcy w roku.

for twelve months of the year.

Na dwa, trzy dni przyjeżdżam.

I'm coming for two or three days.

Jeden dzień z przewodnikiem,

One day with a guide,

a potem na wielkim luzie

and then in a great chill

się po tym mieście poruszam

I move around this city.

i się nim delektuję.

and I savor it.

Jasne. Brzmi to

Sure. It sounds good.

bardzo dobrze. Barcin,

very good. Barcin,

powiedz tak na zakończenie jeszcze,

say yes at the end as well,

gdzie ciebie można

where can I find you

znaleźć w internecie,

find on the internet,

jak się można z tobą skontaktować?

How can I contact you?

Więc tak, znajdziecie mnie

So yes, you will find me.

w internecie, Facebook

on the internet, Facebook

to jest moja helada, to jest w ogóle

This is my frost, this is in general.

mój blog, który prowadzę od wielu, wielu

my blog, which I have been running for many, many

lat, prowadzę, mam go od wielu, wielu

years, I've been leading, I've had it for many, many

lat. Tu prowadzenie to jest

"Here, driving is..."

takie pojęcie względne.

such a relative concept.

mojahelada.pl

mojahelada.pl

Facebook

Facebook

to jest też właśnie moja helada.

this is also my frost.

Przewodnik po Grecji

Guide to Greece

na Instagramie.

on Instagram.

Plus jeszcze u przewodników

Plus, also with the guides.

bez granic.

without borders.

www.przewodnicybezgranic.pl

www.guideswithoutborders.com

Tam też jestem

I am there too.

obecny, także

current, also

łatwo mnie można namierzyć,

I can be easily tracked down.

łatwo mnie można

you can easily me

się ze mną skontaktować

contact me

i umówić się na jakieś właśnie

and arrange for something right away

zwiedzanie.

sightseeing.

To co, ja okej, mówię,

So what, I'm okay, I say,

kocham objazdówki, dlatego się na nie skoncentrowaliśmy,

I love road trips, which is why we focused on them.

ale to jest też, na przykład

but it is also, for example

mam takich gości, których,

I have such guests that,

którzy do mnie dzwonią,

who is calling me,

proszę na dwa dni na Korfu

please for two days in Corfu

przylecieć. Ja tam sobie lecę

to arrive. I'm flying there.

i ich oprowadzam. To dla mnie nie jest

and I guide them. It's not a big deal for me.

jakimś tam problemem.

some kind of problem.

Wiedzę mam, o tych miejscach

I have knowledge about these places.

mogę gadać i generalnie o Grecji

I can talk about Greece in general.

mogę gadać, to jest taka fajna okładanka.

I can talk, it's such a cool cover.

Także tu mnie

So here I am.

można znaleźć, na przykład

it can be found, for example

u ciebie też mnie teraz będzie można znaleźć.

You can also find me now.

Oczywiście, ja wszystkie te miejsca,

Of course, I know all these places,

o których Marcin mówił, podlinkuję

about which Marcin was talking, I will link it

w opisie odcinka, także na pewno łatwo,

in the episode description, so it will definitely be easy.

łatwo każdy tam dotrze.

Everyone can easily get there.

A w offlinie

And in offline mode

Marcina można znaleźć jeszcze,

Marcin can still be found,

no nie podam adresu

Well, I'm not going to give the address.

w salonikach, ale

in the lounges, but

można w takich salonikach czytelniczych

one can read in such reading rooms

Marcina spotkać.

To meet Marcin.

W bibliotece, w księgarni, Grecja po mojemu

In the library, in the bookstore, Greece in my way.

to książka,

it's a book,

książka Marcina. Tak, to masz,

Marcin's book. Yes, you have it.

cieszę się z tego bardzo, że ją masz.

I am very happy that you have her.

Tak, tak.

Yes, yes.

Dużo, dużo informacji o całej Grecji.

A lot, a lot of information about all of Greece.

Podejrzewam, że też masz.

I suspect you have it too.

To jest takie moje

This is so mine.

dziecko, bo to co ty masz,

child, because what you have,

ten egzemplarz, który właśnie pokazujemy,

this copy that we are currently showing,

to jest wydanie trzecie.

This is the third edition.

Tak, z 2022 roku.

Yes, from 2022.

Dwa pierwsze się pięknie wyprzedały,

The first two sold out beautifully,

to jest wydanie poszerzone.

This is an expanded edition.

To nie jest przewodnik

This is not a guide.

po Grecji, to właśnie ta książka

after Greece, it's this book

ona ma zainspirować

She is to inspire.

do podróży po Grecji.

for a trip to Greece.

Ktoś, kto był w Grecji,

Someone who was in Greece,

to coś sobie przypomni, uzupełni.

It will remind itself, supplement.

Kogoś innego

Someone else

może zainspirować.

it may inspire.

To jest moje dziecko, z której jestem najbardziej dumny.

This is my child, of whom I am the most proud.

Ale teraz, jak już mam

But now, since I have

swoje okienko, to ja się

your little window, so I will

poczekaj, bo to nie jest tak.

Wait, because it's not like that.

To są

These are

halkidiki, które się

Halkidiki, which is

ukazały lat temu dwa.

it appeared two years ago.

Taki klasyczny przewodnik,

Such a classic guide,

gdzie mamy dużo

where we have a lot

informacji, ale

information, but

na to,

to that,

aby ten region spenetrować

to explore this region

i odkryć samodzielnie

and discover on your own

tej wiedzy, dużo jest

there is a lot of this knowledge

informacji. I kolejne dziecko

information. And another child

zeszłego roku.

last year.

To jest przewodnik po Grecji

This is a guide to Greece.

kontynentalnej i po

continental and after

kilku wyspach okolicznych.

several nearby islands.

I to jest taki przewodnik,

And this is such a guide,

jak tutaj jest napisane,

as it is written here,

właśnie inspirator

just an inspirer

podróżniczy. On ma,

traveler. He has,

to nie znajdziecie informacji

you will not find information

o Delfach Olimpii,

about the Delphic Olympiads,

tylko, że są Delfy

only that there are Delphi

i jest Olimpia. Dlaczego tam warto

And there is Olimpia. Why is it worth it?

pojechać i co jeszcze można

to go and what else can be done

wokół zwiedzić.

to explore around.

Oto są

Here they are.

te właśnie moje

these are my very own

dzieci, które

children who

zapełniają półki.

fill the shelves.

Świetnie. Marcin,

Great. Marcin,

bardzo Ci dziękuję

Thank you very much.

za tą dzisiejszą rozmowę,

for today's conversation,

za to spotkanie. A tu kończymy już?

Thanks for the meeting. Are we finished here?

Mamy jeszcze dużo tematów,

We still have a lot of topics.

ale to może na kolejne

but maybe for the next one

odcinki, kolejne

episodes, subsequent

spotkania. Musimy tutaj tym czasem tak zarządzić.

meetings. We need to manage this here for now.

Żeby się

In order to

w jakieś ramy

in some framework

zmieścić. No chyba, że masz

to fit. Unless you have

coś specjalnego jeszcze do dodania na koniec.

Something special to add at the end.

Nie, nie mam czegoś

No, I don’t have something.

specjalnego do dodania. Gdyby

special to add. If

pozwoliłeś mi się

you let me

wygadać,

to blurt out

pogadać o objazdach. Ja tylko jeszcze

let's talk about detours. I'm just still

jedną rzecz powiem,

I'll say one thing,

że jak gdyby od roku

that as if for a year

mam też swoje

I have my own too.

biuro podróży w Grecji. Nazywa się

travel agency in Greece. Its name is

Poltours Hellas,

Poltours Hellas,

w którym realizuję ja swoje

in which I realize my

marzenia, że mogę

dreams that I can

uszyć podróż po Grecji

sew a journey through Greece

na miarę każdego

to the measure of everyone

człowieka, który chce

a person who wants

Grecję ze mną zobaczyć.

See Greece with me.

I z tego jestem

And I am from that.

też dumny

also proud

i to jest takie moje marzenie, które

and this is such a dream of mine that

spełniam.

I fulfill.

Mam nadzieję, że Ciebie w końcu oprowadzę po Grecji

I hope to finally show you around Greece.

po tylu latach przerwy.

after so many years of break.

Tak, tak. Zapraszam. Wierzę.

Yes, yes. I invite you. I believe.

Tutaj masz drzwi do Grecji otwarte zawsze. Musimy się wybrać.

Here you have the door to Greece always open. We must go there.

I chciałbym Ci podziękować za

And I would like to thank you for

i pogratulować tego, co robisz, bo

and to congratulate you on what you do, because

obserwuje Cię i mi się to bardzo podoba.

I’m watching you and I really like it.

Bardzo dziękuję. I lubię takich pasjonatów.

Thank you very much. I like such enthusiasts.

Szanuję.

I respect.

Dzięki Marcin. Jeszcze raz. Tylko mówię to,

Thanks Marcin. Once again. I'm just saying this,

że jesteśmy znajomymi sprzed wielu lat.

that we have been acquaintances for many years.

Nie ćwiczyliśmy tego. Ja Marcinowi

We didn't practice that. I told Marcin.

nie napisałem tego, co ma napisać.

I didn't write what he/ she is supposed to write.

Marcin mówi od serca.

Marcin speaks from the heart.

Także dzięki

Thanks too.

Marcin jeszcze raz i do zobaczenia.

Marcin, see you again.

Ja również dziękuję. Wszystkiego dobrego w takim razie.

Thank you as well. All the best, then.

Pozdrawiam.

Greetings.

I to wszystko na dzisiaj. Mam nadzieję, że

And that's all for today. I hope that

podoba Ci się podróż po Grecji

Do you like traveling in Greece?

z Marcinem i był to dla Ciebie

with Marcin and it was for you

miło spędzony czas.

pleasantly spent time.

A już teraz zapraszam Cię na kolejne odcinki,

And now I invite you to the next episodes,

w których będziemy odkrywać tajemnice

in which we will explore secrets

kolejnych zakątków świata.

further corners of the world.

Cześć.

Hello.