27. Kongres futurologiczny (Stanisław Lem) - Bembowanie na opowiadanie

Dzień dobry lub dobry wieczór w nie najbardziej niszowym podcaście w polskim internecie.

Good morning or good evening in the least niche podcast in Polish internet.

To jest wersja druga przywitania do podcastu na piechotę, kiedy jest w nim Aleksandra Bulińska-Czesiolu.

This is the second version of the greeting for the podcast "On Foot" when Aleksandra Bulińska-Czesiolu is featured.

Cześć Adamie.

Hi Adam.

Czyli hostka gospodyni, znowu chciałem powiedzieć gospodarka, gospodyni tak naprawdę najniszowego podcastu,

So the host of the host, I wanted to say the economy again, the host of the truly lowest podcast,

najbardziej niszowego podcastu w polskim internecie, czyli podcastu Ad Astra,

the most niche podcast in the Polish internet, namely the Ad Astra podcast,

z którym robimy właśnie, z którym robimy teraz taki crossover.

with which we are currently doing this crossover.

I tego samego dnia ukazują się odcinki w dwóch kanałach, w dwóch podcastach, na dwóch YouTubach,

And on the same day, episodes are released on two channels, in two podcasts, on two YouTubes.

na dwóch Spotifyach, na dwóch Apple Podcastach, gdzie tam słuchacie, czy na dwóch Spreakerach,

on two Spotifys, on two Apple Podcasts, wherever you're listening, or on two Spreakers,

z których ten słuchany przez Was w tym momencie jest odcinkiem pierwszym chronologicznie.

of which the one you are currently listening to is the first episode chronologically.

Trzeba będzie samemu umieć ustawić sobie kolejność.

One will have to be able to set their own order.

Robimy podwójne doświadczenie związane z kongresem.

We are conducting a double experience related to the congress.

Podwójne doświadczenie związane z kongresem futurologicznym Stanisława Lema.

Dual experience related to Stanisław Lem's futurology congress.

Tutaj, na tym kanale, będzie to doświadczenie związane z opowiadaniem oryginalnym.

Here, on this channel, it will be an experience related to original storytelling.

A na kanale Ad Astra, drugi odcinek, kontynuacja tej rozmowy, będzie związany z spektaklem teatralnym

And on the Ad Astra channel, the second episode, a continuation of this conversation, will be related to the theatrical performance.

Wrocławskiego Teatru Współczesnego, na podstawie tego długiego opowiadania Stanisława Lema.

Wrocław Contemporary Theatre, based on this lengthy story by Stanisław Lem.

Dobrze to zrobiłem, Ola?

Did I do well, Ola?

Bardzo dobrze.

Very well.

Przywitałem wszystkich, przywitałem Ciebie, wytłumaczyłem o co chodzi.

I welcomed everyone, I welcomed you, I explained what it's all about.

Więc, jak skończycie ten odcinek i dalej będziecie mieli niedość, to trzeba przeskoczyć na drugi podcast, dać tam subskrypcję

So, when you finish this episode and you're still not satisfied, you need to jump to the other podcast and subscribe there.

i posłuchać tam tego, co się wyprawia.

and listen to what is going on there.

Zwłaszcza, że my też robimy z tego całkiem ciekawe doświadczenie, czyli nagrywamy innego dnia pierwszy odcinek, innego dnia będziemy nagrywać drugi.

Especially since we are also making quite an interesting experience out of it, meaning we are recording the first episode on one day and will be recording the second on another day.

Dzisiaj jesteśmy przed spektaklem.

Today we are before the performance.

Jeszcze nie wiemy, jak on wyszedł.

We still don't know how he got out.

Kiedy przeskoczycie na ten drugi kanał, będziemy rozmawiać w zasadzie za 30 coś minut od teraz.

When you switch to the other channel, we will be talking in about 30 something minutes from now.

O spektaklu, to już tak naprawdę będziemy to nagrywać kilka dni później, więc w ogóle, jak to zawsze mówisz, Ola, na takie przekręty czasowe?

About the show, we will actually be recording it a few days later, so how do you always say, Ola, about such time shifts?

Wibli, wobli, tajmi, łajmi.

Wibli, wobli, tajmi, łajmi.

Wibli, wobli, tajmi, łajmi właśnie się odbywa tutaj na pochodę od Astra, w tym naszym przedziwnym crossoverze.

Wibli, wobli, tajmi, łajmi is currently taking place here at the parade from Astra, in our wonderfully strange crossover.

I ja muszę tak zacząć kontrowersyjnie, to znaczy w ogóle będzie, to będzie w ogóle kontrowersyjny odcinek i to będzie odcinek, który mi zgubi słuchaczy, troszeczkę.

And I have to start so controversially, that is to say, it will be a controversial episode at all, and it will be an episode that will lose me some listeners, a little bit.

Ja nie jestem doświadczonym...

I am not experienced...

Znawcą Lema.

An expert on Lem.

Jedyny kontakt, jaki miałem z Lemem, to był kontakt przez bajki robotów jeszcze w szkole, wiadomo, własnej.

The only contact I had with Lem was through the robot stories back in school, you know, my own.

A na studiach gdzieś tam po prostu do jednego kolokwium, do jednego egzaminu szybko wrzucałem w siebie jakieś Solaris i różne pytania, które mogłyby się pojawić na egzaminie na temat Solaris.

At university, I would quickly cram some Solaris and various questions that might appear on the exam about Solaris for just one colloquium, one exam.

Żadnego tam, żadnej kontemplacji nad książką nie było, bo raczej zmartwienie, czy się uda zaliczyć, czy się nie uda zaliczyć.

There was no contemplation over the book at all; it was more about worrying whether I would pass or not.

I Kongres Futurologiczny to jest w zasadzie pierwsza rzecz, którą ja czytam tak naprawdę z własnego serduszka, z otwartym umysłem.

The First Futurological Congress is basically the first thing that I am reading truly from my own heart, with an open mind.

I to jest też rzecz, która ma mi powoli otworzyć akces do Stanisława Lema, którego książek nakupowałem się w zeszłym roku bardzo dużo, bo był chyba rok lemowski.

And this is also something that is supposed to gradually open the access to Stanisław Lem for me, whose books I bought a lot of last year, because it was probably the Lem year.

Ja kupiłem z dziesięć rzeczy jego, jakichś starych.

I bought about ten of his things, some old ones.

I tak samo tutaj kupiłem na potrzeby tego odcinka Bezsenność, czyli z biura opowiadając z 1971 roku.

And similarly here, I bought for the needs of this episode Insomnia, meaning from the office telling it from 1971.

Ten oryginalny z biura opowiadań, w którym pojawił się Kongres Futurologiczny.

This original from the office of stories, in which the Futurological Congress appeared.

To jest w zasadzie jedna trzecia tej książki.

This is basically one third of this book.

No to teraz już siłą rzeczy i tak ją skończę.

Well, now I will inevitably finish it anyway.

No właśnie, ona.

Exactly, her.

Ale to ja już powiem, po prostu miejmy te zgórki, stracimy tych słuchaczy i rozpocznijmy tą ognistą dyskusję w komentarzach i ten hejt, który się wydaje.

But I'll say it already, let's just have those hills, we'll lose those listeners and let's start this fiery discussion in the comments and the hate that seems to arise.

Nie za bardzo mi po drodze z Lemem.

I'm not really on the same path as Lem.

Ale ja nie jestem jakoś bardzo zaskoczona, wiesz.

But I'm not really that surprised, you know.

Lem nie wchodzi wszystkim.

Lem does not fit everyone.

Lem jest ciężkostrawny.

Lem is hard to digest.

I ja wiem, ja to mówię z pełną świadomością tego, co mówię.

And I know, I say it with full awareness of what I'm saying.

Bo wiem, jaki status ma Lem w tym kraju.

Because I know what status Lem has in this country.

Wiem o tym bardzo dobrze.

I know this very well.

Ale jednocześnie zetknęłam się już w międzyczasie z bardzo wieloma ludźmi, którym Lem w ogóle nie podchodzi.

But at the same time, I have already encountered many people in the meantime who are not at all impressed by Lem.

Ale są to najróżniejsze, najróżniejsze powody.

But there are the most diverse, the most diverse reasons.

Mniej więcej wiem, dlaczego nie podszedł tobie Kongres.

I have a rough idea of why Congress didn't approach you.

Ale też...

But also...

No właśnie, czy na pewno wiesz, dlaczego myślisz, że mi nie podszedł Kongres?

Exactly, are you sure you know why you think the Congress didn't appeal to me?

Znaczy wiem tylko tyle, co ty mi pisałeś.

I only know as much as you wrote to me.

Na początku, nie?

At the beginning, right?

Jak zacząłeś czytać.

How did you start reading?

To tyle wiem.

That's all I know.

Ale też ludzie nie lubią Lema z powodu czegoś, z czym się raczej nie zetknąłeś tutaj.

But people also don't like Lem because of something you probably haven't encountered here.

Mianowicie z tym, że Lem jest bardzo, bardzo zimny.

Namely that Lem is very, very cold.

To znaczy, jak się czyta książki Lema, ja też tak mam, mimo że je bardzo lubię.

That means, when I read Lem's books, I feel the same way, even though I really like them.

To Lem się bardzo mało, i o tym się strasznie kłóciłam z ludźmi, koncentruje no właśnie na ludziach.

I care very little about Lem, and I argued a lot with people about this; I focus, well, precisely on people.

Jego bardziej interesuje opisywanie technologii, świata.

He is more interested in describing technology and the world.

Mało się koncentruje na ludziach i ich emocjach.

Little focus is placed on people and their emotions.

Przez to te książki są bardzo, bardzo zimne.

Because of this, these books are very, very cold.

I miałam kiedyś taką dyskusję na studiach ilustratorskich, bo akurat mieliśmy całe zajęcia poświęcone Lemowi.

I once had such a discussion in my illustration studies, because we had a whole class dedicated to Lem.

Lemologii.

Lemology.

Z powodu jakiejś ilustracji, które wykonywaliśmy.

Due to some illustrations that we were making.

No i właśnie była dyskusja, czy u Lema jest o ludziach, czy nie jest o ludziach.

Well, there was a discussion about whether Lem's work is about people or not.

Ja byłam po tej stronie barykady, że nie, nie jest o ludziach.

I was on the side of the barricade that said no, it is not about people.

Inni byli po tej stronie barykady, że tak, że jasne, że jest o ludziach.

Others were on this side of the barricade, yes, that’s right, it is about people.

I Lem mimo wszystko wciąż bardzo, bardzo polaryzuje.

I Lem, despite everything, still polarizes very, very much.

Bardzo.

Very.

Po tylu latach.

After so many years.

Mimo, że ma bardzo duży status.

Although he has a very high status.

I nie tylko tutaj, ale ogólnie w krajach byłego bloku wschodniego, bo tam był bardzo popularny.

And not only here, but generally in the countries of the former Eastern Bloc, because it was very popular there.

To no...

To no...

Lema dzisiaj czyta się trochę ciężko.

It is a bit difficult to read Lema today.

Z bardzo wielu powodów.

For many reasons.

I ja też mam dużo krytyki wobec niego mimo wszystko.

And I also have a lot of criticism towards him nonetheless.

Mimo, że bardzo lubię Kongres. Spoiler.

Although I really like the Congress. Spoiler.

Wciąż.

Still.

Okej, okej, okej.

Okay, okay, okay.

Poruszyłaś kilka ciekawych wątków, które trzeba by było jakoś tutaj pociągnąć.

You raised a few interesting threads that should be explored further here.

Chłód, o którym ty wspominasz, mnie się właśnie kojarzy z Solaris.

The chill you mention reminds me of Solaris.

Z tego co pamiętam na temat Solaris.

As far as I remember about Solaris.

I to właśnie brak chłodu jest dla mnie problemem Kongresu.

And it is precisely the lack of coolness that is the problem for me with the Congress.

Bo dla mnie prawdziwym problemem Kongresu Futurobicznego jest jego groteska.

Because for me, the true problem of the Futurobic Congress is its grotesqueness.

Bo to jest ten taki rodzaj sixtiesowego, seventiesowego, lat 60-tych, 70-tych literatury polskiej humoru,

Because this is that kind of sixties, seventies, 60s, 70s Polish literature of humor,

który w ogóle bardzo powszechny był ówcześnie.

which was very common at the time.

To znaczy literatura oparta na takim przypadkowym związku przyczyna-skutek.

That means literature based on such a random cause-and-effect relationship.

To znaczy rzeczy się dzieją.

That means things are happening.

Postać spotyka następną postać.

The character meets the next character.

Są jakieś tam śmieszne, śmieszne rozmówki.

There are some funny, funny conversations.

I znowu jest kolejna postać.

And again there is another character.

I gdzieś tam na przykład za 60 stron sobie przypominasz o czym w ogóle ta książka jest.

And somewhere around 60 pages later, you remember what this book is even about.

Jaki był główny wątek.

What was the main plot?

Ja mam takie skojarzenia bardzo też kolejne kontrowersyjne z Małym Apokalipsą.

I have such very controversial associations with Little Apocalypse.

Jezu, jak ja nie znoszę tej książki.

Jesus, how I hate this book.

Ja mam skojarzenia bardzo silne z Ferdydurkę, jak to czytam z kolei.

I have very strong associations with Ferdydurke when I read it, in turn.

Ale wiesz co, Ferdydurkę...

But you know what, Ferdydurke...

Kurczę, też kilka lat nie powtarzałem Ferdydurkę.

Darn, I haven't revisited Ferdydurke in several years either.

Może już teraz będę też się wściekał.

Maybe I will get angry now too.

Tylko, że Ferdydurkę od razu wprost ci mówi, że najważniejszy jest język i humor.

The only thing is that Ferdydurke tells you straightforwardly that language and humor are the most important.

I że jak będziesz bardzo, bardzo, bardzo, bardzo chciała, to jeszcze jest w tym wszystkim filozofia do rozkopania.

And that if you really, really, really, really want to, there is still a philosophy to be unearthed in all of this.

A Konwicki, Alem...

A Konwicki, Alem...

Mówią ci, nie no, tutaj się jeszcze rzeczy ważne dzieją.

They tell you, no, important things are still happening here.

Ale te wszystkie rzeczy są jakby jeszcze zamknięte w tym naszym żarciku.

But all these things are still kind of closed within our little joke.

W tej takiej humorystycznej, rubasznej formie.

In this humorous, ribald form.

Ja nie wiem, ja nie wiem, Ola.

I don't know, I don't know, Ola.

To jest trochę tak jakby to była gawęda szlachecka, nie?

It's kind of like a noble tale, isn't it?

Tylko przefiltrowana już w ogóle przez PRL, przez postmodernizm i przez science fiction.

Only filtered through the PRL, through postmodernism, and through science fiction.

Więc największy problem, jaki ja mam z tą książką, to jest jej humor.

So the biggest problem I have with this book is its humor.

No to trafiłam.

Well, I made it.

Bo to mi właśnie pisałeś.

Because that's what you just wrote to me.

Ciężko bronić humoru, dlatego, że humor jest bardzo moim zdaniem subiektywny.

It's hard to defend humor because, in my opinion, humor is very subjective.

O wiele, w mojej opinii, o wiele trudniej jest napisać komedię, niż tragedię dobrą.

In my opinion, it's much harder to write a good comedy than a tragedy.

Dlatego, że ludzie mają różne poczucie humoru.

Because people have different senses of humor.

Mnie ten humor momentami łapie, momentami straszliwie drażni.

This humor sometimes catches me, at times it terribly annoys me.

Są te takie bardzo prostackie wręcz żarty tutaj i one mnie mocno, mocno drażnią.

There are these very simple, almost crude jokes here, and they annoy me a lot.

Ale jest też trochę takiego komunizmu sytuacyjnego tutaj, który mnie legitnie, autentycznie...

But there's also a bit of that situational communism here, which genuinely, authentically...

Mimo wszystko bawi.

Still entertaining.

Ale to jest to, co mówisz.

But this is what you are saying.

Lem był bardzo dobry w takiej stylizacji właśnie na gawędę szlachecką.

Lem was very good at that kind of styling, especially for a nobleman's tale.

Dlatego też bajki robotów na dobrą sprawę używają słownictwa związanego z science fiction.

Therefore, robot fairy tales essentially use vocabulary related to science fiction.

Ale tak na dobrą sprawę to są baśnie.

But in reality, they are fairy tales.

Przecież to jest stylistyka na baśnie.

This is a fairy tale style, after all.

Znaczy umówmy się, że bajki robotów są dobrym utworem.

Let's agree that robot fairy tales are a good piece of work.

Tak, są.

Yes, there are.

W sensie być może ich status gdzieś przez szkołę został zrugany.

In the sense that perhaps their status was belittled somewhere by the school.

Przez edukację w ogóle polską.

Through education in general Polish.

Ale no to są świetne rzeczy.

But those are great things.

Tak.

Yes.

Są dalej czytane z jakimś takim zaciekawieniem, nie?

They are still read with a certain curiosity, aren't they?

Solaris również jakby...

Solaris also seems like...

Solaris uwielbiam.

I love Solaris.

Jakby ja uwielbiam Solaris.

I just love Solaris.

Wiesz, to zimno w Solaris mi super mega pasuje.

You know, the cold in Solaris suits me super mega well.

My tutaj nie krytykujemy tego.

We don't criticize that here.

To jest moje właśnie taka zagwozdka, którą ja będę starał teraz, no będę starał znaleźć odpowiedź na tą zagwozdkę.

This is my puzzle that I will now try to solve, well, I will try to find an answer to this puzzle.

Czy to jest po prostu może charakterystyka tego cyklu Dzienników Gwiazdowych?

Is this perhaps just a characteristic of the cycle of Star Diaries?

Czy Kongres Futurologiczny jest...

Is the Futurological Congress...

Rzeczywiście również stylistycznie częścią gigantycznego cyklu, gdzie ten sam bohater przeżywa równie groteskowe przygody zawsze.

Indeed, it is also stylistically part of a gigantic cycle, where the same hero always experiences equally grotesque adventures.

I to w sumie jest pytanie też do Ciebie.

And that's actually a question for you too.

Czy rzeczywiście wymawiamy go Ion Tychy, czy Iżon Tyszy?

Do we really pronounce it as Ion Tychy or Iżon Tyszy?

Nie.

No.

Ion Tychy z tego co ja wiem, no.

Ion Tychy, as far as I know, yes.

Ion Tychy.

Ion Tychy.

No właśnie.

Exactly.

Czy każde opowiadanie z Ionem jest takim opowiadaniem?

Is every story with Ion such a story?

Moim zdaniem Kongres jest najbardziej groteskowy.

In my opinion, Congress is the most grotesque.

Ale tak.

But yes.

Jakby te jego przygody są zawsze dość mocno popaprane.

It seems that his adventures are always quite messy.

Co jest dla mnie wartością dodatnią.

What is a positive value for me.

Ale Kongres jest najdziwniejszy i dlatego też jest jednym mimo wszystko wciąż z moich bardziej ulubionych opowiadań.

But Congress is the strangest, and that's why it is still one of my more favorite stories.

Ale wydaje mi się, że właśnie tutaj Lem poszedł najbardziej w tą groteskowość.

But it seems to me that it is here that Lem went the furthest into grotesqueness.

Zwłaszcza na samym początku, jak mamy tych przedstawicieli literatury wyzwolonej itd. itd.

Especially at the very beginning, when we have those representatives of liberated literature, etc. etc.

I wszystko co tu się dzieje w hotelu.

And everything that is happening here in the hotel.

I te szczury.

And these rats.

Dlatego mi się skojarzyło bardzo mocno z Ferdydurkę.

That's why it reminded me strongly of Ferdydurke.

Bo tam cały czas wraca to kulbaczenie tych szczurów, nie?

Because that whole time the rats are coming back, right?

I mi się od razu przypomina ten...

And it immediately reminds me of that...

Mam też te fragmenty, gdzie...

I also have those fragments where...

Matko, co to było?

Mom, what was that?

To był chyba jakiś mecz na jakimś sporcie?

It was probably some match in some sport?

W Ferdydurkę było, że osiodłali żony i jechali na swoich żonach?

In "Ferdydurke" did they say that they saddled their wives and rode on them?

Tak.

Yes.

Jedna z tych krótkich form, które tam są w tej Ferdydurkę.

One of those short forms that are there in this Ferdydurke.

Tak, tak, tak.

Yes, yes, yes.

I mi się tak kojarzyło z Ferdydurkę, że aż później nie mogłam tego odzobaczyć.

I associated it with Ferdydurke so much that later I couldn't unsee it.

I za każdym razem, jak to się pojawiało, to miałam takie...

And every time it occurred, I had such...

Ferdydurkę!

Ferdydurke!

Gombrowicz!

Gombrowicz!

I wydaje mi się, że Lem mimo wszystko mu to nawiązywał.

And it seems to me that Lem, after all, was referring to him.

Zwłaszcza, że on bardzo lubił stylizować różne swoje opowiadania na różne...

Especially since he really liked to stylize his various stories in different...

No właśnie, nomen omen style.

Exactly, name says it all style.

I tej zabawy językiem tutaj przez to jest tak dużo.

And this language play here is so abundant because of that.

Aczkolwiek ta zabawa z językiem jest typowa dla bardzo różnych jego opowiadań.

However, this play with language is typical of very different narratives.

I to albo się lubi, albo...

Either you like it, or...

Jeżeli to człowieka drażni, to ja bym w ogóle nie śnię go Apollema.

If that irritates a person, then I wouldn't even dream of him as Apollem.

Bo to się pojawia właściwie wszędzie.

Because it appears pretty much everywhere.

On bardzo, bardzo, bardzo lubił te zabawy językiem.

He really, really, really liked these language games.

Te tworzenie swoich nowych...

These are the creation of your new...

Teologizmów i tak dalej.

Theologisms and so on.

Dużo tego jest.

There is a lot of it.

Zwłaszcza w tej drugiej części opowiadania.

Especially in the second part of the story.

Jak Tichy się znajduje w tym roku 2000 którymś tam?

How is Tichy doing in this year 2000-something?

90 którymś chyba?

Maybe '90 or something?

A tam jest dużo tego słownictwa nowego, nie?

And there is a lot of new vocabulary there, isn't there?

Gdzie słowa zyskują nowe znaczenie i tak dalej, i tak dalej.

Where words gain new meaning and so on, and so forth.

I wydaje mi się, że przez to to opowiadanie jest bardziej groteskowe niż większość.

And it seems to me that because of this, the story is more grotesque than most.

Ale nie jakoś super bardzo.

But not in a super awesome way.

Jakby Dzienniki Gwiazdowe generalnie są utrzymane w takim raczej...

The Star Diaries are generally kept in a rather...

Zabawnym tonie.

In a funny tone.

To nie znaczy, że tam nie ma momentów jakichś bardziej dramatycznych.

That doesn't mean that there aren't some more dramatic moments there.

Bo są.

Because they are.

Mimo wszystko.

Despite everything.

Ale i on Tichy raczej ma takie...

But he, Tichy, probably has such...

No...

No...

Tego typu przygody.

Such adventures.

Lekkie.

Light.

Chociaż mimo wszystko kongres moim zdaniem jest odjechany.

Although, after all, the congress is, in my opinion, out of this world.

Powiedzmy właśnie o czym ten kongres jest.

Let's just say what this congress is about.

Zanim się zagłębimy.

Before we dive in.

Spróbujmy tą treść jakoś...

Let's try to somehow...

Streścić.

Summarize.

W zasadzie co mamy?

Basically, what do we have?

Rzeczywistą akcję opowiadania oraz część halucynacyjną.

The actual action of the story and the hallucinatory part.

Rzeczywista akcja opowiadania rozgrywa się w zasadzie już w tym momencie w przeszłości.

The actual action of the story takes place basically at this moment in the past.

Chyba byśmy tak na to patrzyli.

I guess we would look at it that way.

Pisana na początku lat 70.

Written in the early 1970s.

Pewnie pod koniec lat 60.

Probably towards the end of the 1960s.

Taka wizja świata końca wieku.

Such a vision of the world at the end of the century.

Przełomu wieków.

Turn of the century.

Świata dyskutującego o przeludnieniach i o problemach różnych globalnych.

The world is discussing overpopulation and various global issues.

Na przykład klimatycznych.

For example, climatic.

Między innymi.

Among others.

Nasz bohater Ion bierze udział w kongresie futurologicznym.

Our hero Ion participates in a futurology congress.

Fikcyjnym państwie Costa Ricana.

In the fictional country of Costa Rica.

W super drogim hotelu Hilton.

In a super expensive Hilton hotel.

Gdzie jakby wiadomo, że państwo jest targane jakimiś sporami wewnętrznymi.

Where it is known that the state is troubled by some internal disputes.

Jest wojna domowa.

There is a civil war.

A tymczasem naukowcy z całego świata zjeżdżają się do Hiltona.

Meanwhile, scientists from around the world are gathering at the Hilton.

I rozmawiają o problemy przeludnienia.

And they talk about the problems of overpopulation.

Tą ironię.

That irony.

Nawet nie ironię.

Not even irony.

Taki ciężki sarkazm wynikający z całej tej sytuacji.

Such heavy sarcasm resulting from this whole situation.

Jesteśmy w stanie zrozumieć.

We are able to understand.

Natomiast w trakcie pierwszej nocy.

However, during the first night.

Zaraz po pierwszym dniu kongresu.

Right after the first day of the congress.

W ogóle ten kongres jest całkiem zabawnie przedstawiony.

Overall, this congress is presented quite amusingly.

To znaczy nie ma czasu na pełne wypowiedzi.

That means there is no time for complete statements.

Więc ludzie wypowiadają się w numerkach.

So people express themselves in numbers.

A ty masz znać wcześniej przygotowaną przez nich mapę numerków.

And you are supposed to know the map of numbers prepared by them in advance.

I rozumieć, że dwa i trzy.

And to understand that two and three.

Dlatego dwanaście.

That's why twelve.

Ale przede wszystkim dwanaście.

But above all, twelve.

I to jest ten rodzaj humoru, który mnie bawi.

And this is the kind of humor that amuse me.

To jest fajne.

This is cool.

To jest bardzo fajne.

This is very cool.

Są takie momenty, w których to działa.

There are moments when it works.

Ja nie mówię, że nie.

I'm not saying no.

Oczywiście.

Of course.

Bo ludzie się bardziej męczą.

Because people get more tired.

A dobra.

Alright.

Zaraz do tego przejdziemy.

We'll get to that in a moment.

No bo właśnie zaraz się zaczynają halucynacje.

Well, the hallucinations are about to start.

To znaczy w wyniku wojny domowej.

It means as a result of the civil war.

Tam są jakieś zamieszki na ulicach Costa Rican.

There are some riots on the streets of Costa Rica.

I zarówno i one jak i pozostali uczestnicy kongresu zostają po prostu przymusowo naćpani.

Both they and the other participants of the congress are simply forcefully drugged.

Mamy tam takie silne środki halucynogenne.

We have such strong hallucinogenic substances there.

Bęby.

Bongos.

Czyli takie bomby, które właśnie powodują różne zaćmienia umysłu.

So these are bombs that cause various eclipses of the mind.

Chowają się w kanałach.

They are hiding in the sewers.

Pod tym hotelem.

Under this hotel.

I zaczynają się różne takie jazdy.

And various rides like that begin.

Że nasz Ion cały czas ma różne wizje.

That our Ion constantly has different visions.

I z tych wizji się budzi znowu gdzieś właśnie przy tym kanale.

And from those visions, he wakes up again somewhere right by that canal.

I w pewnym momencie już tak bardzo jest przekonany, że wszystko co go spotka to jest halucynacja.

And at a certain point, he is so convinced that everything happening to him is a hallucination.

Że nawet kiedy go przychodzą ratować to on śmieje się z tych, którzy go ratują, że są też halucynacją.

That even when they come to save him, he laughs at those who are saving him, that they are also a hallucination.

Jest bezradnym przypadkiem, więc zostaje zamrożony i odmrożony w 2039?

He is a helpless case, so he is frozen and thawed in 2039?

Pod koniec lat 30.

At the end of the 1930s.

W 39.

In 39.

Sprawdziłem sobie teraz na szybko i rzeczywiście w 39.

I just quickly checked and indeed at 39.

Zostaje rozmrożony w 39.

It will be defrosted at 39.

I w zasadzie bierze udział w takim poznawaniu nowego świata.

And basically, he takes part in this exploration of a new world.

W poznawaniu przyszłości.

In discovering the future.

Kongres Futurologiczny zamienia się w prawdziwy futur.

The Futurist Congress is turning into a true futur.

W prawdziwy futur.

In true future.

W prawdziwą przyszłość.

Into true future.

Będzieje.

It will be.

Są tam różne właśnie przedstawione.

They are presented there in various ways.

I...

I...

W tym świecie ludzie są utrzymywani w różnych iluzjach za pomocą właśnie środków psychoaktywnych.

In this world, people are kept in various illusions through the use of psychoactive substances.

Rozpylanych cały czas w powietrzu, żeby ta iluzja trwała.

Constantly sprayed in the air, so that this illusion lasts.

I on powoli odkrywa prawdę na temat świata, który wydaje się bardzo utopijny, niesamowity.

And he is slowly discovering the truth about a world that seems very utopian, incredible.

A w gruncie rzeczy jest przerażający.

And in essence, it is terrifying.

Coraz bardziej i głębiej schodzimy aż do momentu, w którym uświadamiamy sobie, że problem z uprzedzeniem był tak gigantyczny,

We are going deeper and deeper until we realize that the problem with prejudice was so gigantic,

że należało po prostu zbiorowo cały glob oszukać.

that it was necessary to simply deceive the whole globe collectively.

Wprawić w halucynacje.

Induce hallucinations.

A ta halucynacja z kolei powoduje olbrzymie zniszczenia też zdrowotne wśród tych ludzi.

And this hallucination, in turn, causes enormous health damages among these people.

Oni się wręcz rozpadają tak naprawdę.

They are actually falling apart.

Mimo tego, że mi się wydaje, że prowadzą jakieś wspaniałe życia pracując w dynamicznych młodych zespołach, w korporacjach.

Even though it seems to me that they are leading wonderful lives working in dynamic young teams in corporations.

I oczywiście okazuje się, że i ten cały świat przyszłości, mimo tego, że czytamy o tym świecie przez 50-60 stron,

And of course, it turns out that this whole world of the future, despite the fact that we read about this world for 50-60 pages,

też sobie wyhalunował i finalnie obudzi się w końcu w tych kanałach.

he also got himself into trouble and will finally wake up in those channels.

To wszystko był sen.

It was all a dream.

Tak, to wszystko był sen.

Yes, it was all a dream.

I zaczynamy drugą.

And we start the second one.

Drugi dzień Kongresu Futurologicznego.

Second day of the Futurology Congress.

To jest fabuła.

This is the plot.

Jeżeli ktoś czytał, to przypominam.

If someone has read it, I remind you.

Jeżeli ktoś nie czytał, no to teraz wpsuję.

If someone hasn't read it, well, I'm writing it now.

No ale trzeba zepsuć, żeby móc porozmawiać o czymś, co bardzo często przez Polaków było nazywane polskim matriksem.

Well, it has to be ruined in order to be able to talk about something that has often been referred to by Poles as the Polish Matrix.

Bo takie stwierdzenie pojawiło się dość często.

Because such a statement has appeared quite often.

Kiedy oddalamy się od warstwy językowej i groteskowej, to jest najlepszy w ogóle moment tworzenia takich podcastów jak Na Piechotę czy Ad Astra też często.

When we distance ourselves from the linguistic and grotesque layer, that is the best moment for creating podcasts like Na Piechotę or Ad Astra as well.

Tak naprawdę, że mnie męczyła książka, żeby ją przeczytać.

In truth, it was the book that wore me out to read it.

Męczyło mnie to po prostu. To było ciężkie doświadczenie, którego nie chciałbym powtarzać.

It simply exhausted me. It was a difficult experience that I wouldn't want to repeat.

Ale z przyjemnością będę myślał o tej książce i o niej rozmawiał.

But I will gladly think about this book and talk about it.

Bo wątki, które są poruszane, oczywiście są dużo lepsze, niż moim zdaniem styl, jaki został obrany podczas próby opisania tych wątków.

Because the topics that are addressed are, of course, much better than, in my opinion, the style that was chosen while trying to describe these topics.

Więc już najgorsze za nami.

So the worst is behind us now.

Wydaje mi się, że teraz będzie właśnie tylko zaciekawienie i może właśnie lepsze jakby ocenianie, docenianie samego opowiadania.

I think that now there will only be curiosity and maybe it would be better to evaluate and appreciate the story itself.

Może po teatrze to już w ogóle możemy wejść w kwiatkach i być zachwyceni.

Maybe after the theater we can just walk among the flowers and be enchanted.

Lub przeciwnie.

Or the opposite.

To zobaczymy.

We'll see.

Może się okazać, że Lem jednak jest...

It might turn out that Lem is indeed...

No zobaczymy, jak inscenizacja wyjdzie.

Well, we'll see how the staging turns out.

Mamy tą fabułę za sobą.

We have that plot behind us.

Ja tylko jeszcze zadam pytanie takie ostatnie z tych takich normalnych.

I just want to ask one last question, one of the normal ones.

Czy powtarzając to opowiadanie, przypominając sobie teraz na potrzeby podcastu, zmieniłaś swoje podejście i już nie jest to opowiadaniem, które kochasz całym serduszkiem?

Has retelling this story, reminding yourself of it now for the podcast, changed your approach and is it no longer a story that you love with all your heart?

Coś już się rozkruszyło, zmieniło?

Has something already crumbled or changed?

Nie do końca.

Not entirely.

To znaczy ja miałam parę momentów w swoim życiu z Lemem.

That means I had a few moments in my life with Lem.

Pierwszy to był taki, że był taki straszny efekt halo.

The first one was that there was such a terrible halo effect.

Najlepszy pisarz na świecie, jakby cudowne książki.

The best writer in the world, like wonderful books.

Później pisałam magisterkę o Lemie i sobie je powtarzałam.

Later, I wrote my master's thesis about Lem and I kept repeating it to myself.

I na tym etapie trochę mi ta woalka z oczu spadła.

And at this stage, the veil has fallen from my eyes a little.

Dlatego, że zobaczyłam parę rzeczy, które mi się bardzo nie podobały.

Because I saw a couple of things that I really didn't like.

I one dalej w tych książkach są.

And they are still in those books.

Dalej mam dużo krytyki wobec nich.

I still have a lot of criticism towards them.

Dzisiaj jak czytam Lema, no to już gdzieś tam mi osiadły emocje.

Today, as I read Lem, my emotions have already settled somewhere.

I jak sobie wracałam do Kongresu, przyjemnie mi się go czytało.

And as I was returning to the Congress, I pleasantly enjoyed reading it.

To znaczy to, co mnie irytowało wcześniej, jak czytałam Kongres, dalej mnie irytowało.

That means what irritated me before when I read the Congress continues to irritate me.

To, co mi się podobało, dalej mi się podobało.

What I liked, I still liked.

Więc nie, nie zmieniłam jakoś za bardzo opinii po tym drugim razie, kiedy czytałam.

So no, I didn't really change my opinion much after that second time I read it.

Bo wobec pierwszego, tam lata, lata, lata temu, jasne.

Because regarding the first one, there, years and years ago, it's clear.

Wtedy mi się podobało wszystko bezkrytycznie.

Back then, I liked everything uncritically.

Nie.

No.

Nie, ja mam sporo krytyki wobec Prezydenta Lema.

No, I have a lot of criticism towards President Lema.

Mimo, że podkreślam, kocham ją bardzo, bardzo, bardzo mocno.

Even though I emphasize it, I love her very, very, very much.

I całym serduszkiem.

With all my heart.

I tutaj wiem, że bardzo, bardzo dużo ludzi od razu się oburzy.

And here I know that a lot, a lot of people will be outraged right away.

No bo to Lem, tak? Świętości się nie tyka.

Well, it's Lem, right? You don't touch on sacred things.

No ale nie, no właśnie tyka się.

But no, it actually ticks.

Tyka się, bo wtedy twórczość ma sens, jeżeli się ją omawia.

It matters because then creativity makes sense if it is discussed.

I dyskutuje się o niej.

And it is discussed.

A nie tylko się mówi, no super i idzie się dalej, nie?

It's not just about saying, "Oh great," and moving on, right?

A więc jakby ta pierwsza część Kongresu.

So, like this first part of the Congress.

Te elementy humorystyczne.

These humorous elements.

Część, która mi siadła.

The part that worked for me.

Super, wciąż mnie bawiły.

Great, they still amused me.

Ta część takiego bardzo prostego humoru.

This part has a very simple sense of humor.

Nie, nie, nie.

No, no, no.

To jakby czasami się skrzywiłam z myślą, no po co.

It's like sometimes I wince at the thought, well, what's the point.

I szłam dalej.

And I kept walking.

Wszystkie elementy związane z odkrywaniem kolejnych warstw rzeczywistości.

All elements related to uncovering the layers of reality.

No, that's my gem, nie?

No, that's my gem, isn't it?

Jakby to, to, to kocham.

It's like I love this, this, this.

To jest ten element.

This is the element.

To jest twój gem, tylko, że to też jest opisane w sposób charakterystyczny.

This is your gem, it's just that it is also described in a characteristic way.

Tak.

Yes.

Dla tego opowiadania, nie?

For this story, right?

Jest.

There is.

Że tam mamy formę dziennika i to też jest, wciąż mimo wszystko to jest Ion.

That we have the form of a diary there and that is still, after all, it is Ion.

Mhm.

Mhm.

W ogóle popatrz, Elon, Ion.

Anyway, look, Elon, Ion.

Jakieś podobieństwa tutaj nazewnictwowe się pojawiają.

Some naming similarities appear here.

Do Elona Pismo.

To Elon, a letter.

Mam nadzieję, że to jest przypadek.

I hope this is just a coincidence.

W każdym razie, nawet w formie dziennika on potrafi być nieznośny swoim stylem.

In any case, even in the form of a diary, he can be unbearable with his style.

Mhm.

Mhm.

Tak.

Yes.

To wciąż potrafi być jakby...

It can still be like...

Jeszcze do tego, że to jest dziennik.

Moreover, this is a diary.

To już w ogóle idziemy w tą gawędę szlachecką na maksa, tak?

We're really diving into this noble conversation to the max, aren't we?

Bo to już są pamiętniki paska po prostu czasami.

Because these are just belt diaries sometimes.

Tak, to są pamiętniki paska.

Yes, these are the diaries of the belt.

Ja w ogóle nie lubię formy pamiętnikarskiej, formy dziennikarskiej.

I don't like diary-style writing or journalistic forms at all.

Znaczy, no, zależy, nie?

I mean, well, it depends, doesn’t it?

Bo jeżeli jest, to ma być na śmiesznie groteskowo, to wypada właśnie dość często przaśnie nieprzyjemnie.

Because if it is, it should be amusingly grotesque, but it often turns out rather often to be quite unpleasantly coarse.

No.

No.

Bo jeżeli są to poważne formy, no, Dracula, halo, tak?

Because if these are serious forms, well, Dracula, hello, right?

No tak, no.

Well, yes.

I działa.

And it works.

Ale to, to też czasami mnie zdrażniło, że już bym chciała coś innego.

But that also sometimes annoyed me because I would want something different.

Jakby...

As if...

Jeżeli jest za dużo takiej formy, to po prostu mnie męczy.

If there is too much of such a form, it simply tires me out.

Może w ten sposób.

Maybe this way.

Nie to, że jest zła, mnie męczy zwyczajnie czytanie takiej rzeczy.

It's not that it's bad; it just simply tires me to read something like that.

Mhm.

Mhm.

Ja bym, no...

I would, well...

Ja tu w ogóle jakby jestem powodem, dla którego to niektórzy się tylko wściekają, tak?

I am actually like the reason why some people just get angry, right?

Bo ja bym jeszcze dodał, że chcecie takiej lepiej zrealizowanej wersji Kongres Futurologicznego,

Because I would also add that you want a better executed version of the Futurological Congress.

to przeczytajcie sobie Ubica Filipa Kedlicka,

So read Ubica by Filip Kedlicka.

ale raz, że w Ubiku nie ma tych wątków takich ponadczasowych,

but one, that in Ubik there are no such timeless themes,

filozoficznych, no to chyba ciężko by było w stu procentach mu odzyskawić,

philosophical, well, it would probably be difficult to fully recover it for him.

ale książka mi się dużo bardziej podobała.

but I liked the book much more.

Mimo tego, że jest równie poroniona, tak?

Despite the fact that it is equally absurd, right?

Jakby też jest taka...

It's kind of...

Jest.

There is.

Ta narracja jest taka ciężka do przełknięcia, do przebicia się,

This narrative is so hard to swallow, to break through.

ale u Dicka przynajmniej powaga sytuacji jest ta...

but with Dick, at least the seriousness of the situation is this...

Ja od science fiction takiego cięższego bym wymagał powagi sytuacji, wiesz?

I would expect a heavier science fiction to take the situation seriously, you know?

Ja bym chciał, żeby cały science fiction to był Blade Runner.

I would like all science fiction to be Blade Runner.

Mhm.

Mhm.

Tak naprawdę wtedy byłoby mi idealnie.

Actually, that would be perfect for me then.

Ja wiem, no ale się nie da, jakby tutaj wiesz, jakby...

I know, but it's just not possible, you know, like...

Jeżeli konwencja sama ci się nie podoba, no to siłą rzeczy książka ci nie siądzie, nie?

If you don't like the convention itself, then naturally the book won't resonate with you, right?

Ale to jest bardzo ciekawe nawiązywanie do Filipa Kedlicka,

But this is a very interesting reference to Filip Kedlicka,

ponieważ on twierdził, że nie istnieje Lem.

because he claimed that Lem does not exist.

Nie wiem, czy słyszałeś o tym.

I don't know if you've heard about it.

No czy ty mi już o tym pisałaś, więc już teraz słyszałem.

Well, you already wrote to me about it, so I've heard it now.

Nie dziwi mnie to dlatego, że kurczę, do dzisiaj najwspanialsze jakby tam zjawiska literackie

I'm not surprised by that because, darn it, to this day the most wonderful literary phenomena there are.

nie będą znane na Zachodzie, tak?

They will not be known in the West, right?

Kiedy Masłowska debiutowała swoją powieścią, przecież raczej Zachód do dzisiaj tej neosłowskiej

When Masłowska debuted with her novel, the West has hardly engaged with this neoslawian to this day.

no w żaden sposób nie mógł nadrobić.

He couldn't make up for it in any way.

Dwa, że to jest tak językowo polska powieść, ciężko ją przetłumaczyć nawet dobrze, nie?

Two, because it is such a linguistically Polish novel, it's hard to translate it well, isn't it?

Tłumaczenia istnieją, ale jakby uderzenia na świecie nie było.

Translations exist, but it’s as if the blows in the world were nonexistent.

No tak.

Well, yes.

Jakby Dickowi bardziej chodziło o to, że Lem to nie może być prawdziwe nazwisko,

It seems that Dick was more concerned that Lem couldn't be a real surname,

więc to pewnie jest jakiś spisek komunistyczny.

So it's probably some kind of communist conspiracy.

Oha, o Jezus.

Oh, oh Jesus.

Kto wie?

Who knows?

Halo.

Hello.

To jest bardzo zabawne w kontekście Ubika.

This is very funny in the context of Ubik.

Może cały czas próbował nas uświadomić, tak? Że ja też nie jestem prawdą.

Maybe he was trying to make us aware all along, right? That I am not the truth either.

Być może.

Maybe.

Mhm.

Mhm.

Ale Dick wielu ludzi próbował w wielu momentach uświadamiać.

But Dick tried to make many people aware at many moments.

Znaczy, to też jest postać, która ma bardzo burzliwą biografię, nie?

I mean, this is also a character who has a very tumultuous biography, right?

I gdzieś postać, której percepcja była zaburzona, więc różne halucynacje się tam pojawiały na pewno.

And somewhere there was a figure whose perception was disturbed, so various hallucinations definitely appeared there.

Właśnie, halucynacje.

Exactly, hallucinations.

I jak tam polski Matrix PRL-u, to naprawdę działa?

And how is the Polish Matrix of the People's Republic of Poland, does it really work?

Żyjemy w symulacji, w iluzji?

Are we living in a simulation, in an illusion?

W sensie, no bo to jest koncept stary jak świat, tak?

I mean, because this is a concept as old as the world, right?

Mhm.

Mhm.

Znaczy, tak stary jak myśl ludzka, że to, co jest…

It means as old as human thought, that what is…

No jaskinia Platona, no.

No, not Plato's cave.

No tak, no przynajmniej.

Well, at least.

Przynajmniej Platona sięgający.

At least reaching Plato.

Mhm.

Mhm.

Wszystko może być iluzją, ale może być też symulacją spuszczaną na ciebie,

Everything may be an illusion, but it could also be a simulation being imposed on you.

znaczy bardziej magiczną wizją spuszczaną na ciebie przez złego demona.

It means a more magical vision being cast upon you by an evil demon.

Później pojawiły się właśnie różne inne pomysły.

Later, various other ideas emerged.

Tutaj mamy halucynację zbiorową.

Here we have a collective hallucination.

To jeszcze nie jest Matrix, to nie jest wykorzystywanie ludzi jako bateryjek dla maszyn.

This is not yet the Matrix, it is not using people as batteries for machines.

Natomiast jest rzeczywiście jakieś wielkie przekłamanie.

However, there is indeed some great misrepresentation.

Czy ten status polskiego Matrixa jest tutaj na miejscu, twoim zdaniem?

Do you think this status of the Polish Matrix is appropriate here?

Hmm, to ciężkie pytanie.

Hmm, that's a tough question.

Znaczy, ja to opowiadanie…

I mean, this story of mine...

Humor dla mnie zawsze był na drugim miejscu, ale to ze względu na jakieś moje skrzywienie,

Humor has always come second for me, but that's due to some quirk of mine.

gdzie ja bardzo, bardzo, bardzo lubię wszelkie wątki związane właśnie z takim odkrywaniem

where I really, really, really like any threads related to such discoveries

kolejnych warstw rzeczywistości, z taką epistemologią.

further layers of reality, with such epistemology.

Myślałam o tym była cała moja magisterka o epistemologii u Lema.

I thought about it; my entire master's thesis was on epistemology based on Lem.

Ale czy polski Matrix?

But is it the Polish Matrix?

Trochę tak, no bo to jednak jest właściwie sernem tego opowiadania,

A bit like that, because it is actually the essence of this story.

ale no ma to inny wydźwięk, bo…

but it has a different meaning, because...

I to jest bardzo ciekawe, że tutaj ta oszukana rzeczywistość nie jest po to,

And it is very interesting that here this deceived reality is not for that,

żeby ludzi w jakiś sposób kontrolować, tylko tak naprawdę po to, żeby okazać im jakiś akt łaski,

to control people in some way, but actually just to show them some act of grace,

że świat, w którym żyją, jest już tak zniszczony i sami ludzie są tak zniszczeni,

that the world they live in is already so destroyed and the people themselves are so destroyed,

że schowanie tego wszystkiego jest tak naprawdę pewnym aktem miłosierdzia.

that hiding all of this is actually a certain act of mercy.

Można dyskutować z tym, czy jest moralnym, czy niemoralnym, nie?

One can argue whether it is moral or immoral, right?

Jakby to siłą rzeczy.

As if by force of necessity.

Tutaj cytat, cytat Semmingtona, bo to jest jeden z najmocniejszych cytatów z tej książki,

Here is a quote, a quote from Semmington, because it is one of the strongest quotes from this book.

który powiedział Tichemu tam w tej finalnej rozmowie, tak?

who said that to Tichem in that final conversation, right?

Tak.

Yes.

Kiedy spotykasz się z architektem…

When you meet with the architect…

No tak, dokładnie.

Well, exactly.

Co nie? I poznajesz prawdę.

What, you don't? And you recognize the truth.

Przynosimy spokój, pogodę i ulgę jedynym zachowanym sposobem.

We bring peace, cheerfulness, and relief in the only preserved way.

Jesteśmy ostatnim atlasem tego świata.

We are the last atlas of this world.

Chodzi o to, że jeżeli już musi ginąć, niechaj nie cierpi.

The point is that if it has to die, let it not suffer.

Co nie? Więc jakiś taki humanitarny gest nawet, nie?

What not? So it's kind of a humanitarian gesture, right?

Tak.

Yes.

Że świat się kończy, już się skończył, jakby jesteśmy za tą granicą,

That the world is ending, it has already ended, as if we are beyond that boundary,

więc chociaż pozwólmy ludziom przeżyć te ich ostatnie dni, miesiące.

So let's at least allow people to live out their last days, months.

No, w takim przekonaniu, że jest dobrze.

No, in such a belief that it is good.

Mhm, w przekonaniu, że żyjemy godnie, nie?

Mhm, in the belief that we live with dignity, right?

I z jakimś człowieczeństwem zachowanym.

And with some humanity preserved.

Czy to jest polski Matrix? Trochę tak, trochę nie.

Is this the Polish Matrix? A bit yes, a bit no.

Znaczy, w pewnym sensie tak, ponieważ jest ta globalna iluzja, tak?

I mean, in a way yes, because there is this global illusion, right?

Jakby świat, który nie ma nic wspólnego z prawdą i ta prawda, która jest taka strasznie mroczna, przytłaczająca.

It's like a world that has nothing to do with the truth and that truth, which is so terribly dark and overwhelming.

Chociaż i tak jest tutaj opisana w sposób groteskowy.

Although it is described here in a grotesque manner.

Tak.

Yes.

Bo zwłaszcza wysiłek fizyczny jest bardzo...

Because especially physical effort is very...

Nasz bohater i on zastanawia się cały czas, będąc w przyszłości, dlaczego ludzie tak dyszą.

Our hero wonders all the time, being in the future, why people are panting so much.

Bo on słyszy, że wszyscy strasznie dyszą, mimo tego, że się normalnie poruszają.

Because he hears that everyone is breathing heavily, even though they are moving normally.

I się okazuje, że dyszą dlatego, że im się wydaje, że jadą samochodem.

And it turns out that they are panting because they think they are in a car.

Albo im się wydaje, że jadą windą, a tak naprawdę się wspinają po szybach wentylacyjnych.

Either they think they are going up in an elevator, but in reality, they are climbing up the ventilation shafts.

Albo biegają, sprintują tak naprawdę z miejsca do miejsca zatłoczonymi ulicami,

Either they run, sprinting really from place to place through crowded streets,

żyjąc w przekonaniu, że tak naprawdę jadą samochodem, którego nie ma.

living under the impression that they are actually driving a car that doesn't exist.

Mhm.

Mhm.

Są zazdrowi wręcz.

They are even healthy.

Jakby tam są problemy związane z tym, że za dużo jest aktywności fizycznej.

It seems there are problems related to having too much physical activity.

Co jest dosyć ironiczne.

Which is quite ironic.

Ale też mimo wszystko to była halucynacja, to był tylko sen.

But still, it was a hallucination, it was just a dream.

Więc ciężko mówić.

So it's hard to talk.

Nie, nie.

No, no.

Właśnie odpuśćmy to.

Let's just drop it.

Nie znoszę tego.

I can't stand this.

Jakby to jest najgorszy wyczuk fabularny, jaki istnieje w ogóle w historii narratorologii.

It’s like the worst plot twist that exists in the history of narratology.

Nie ma nic gorszego niż, ale to tak naprawdę był sen.

There is nothing worse than, but it was really a dream.

Tak.

Yes.

Ja go tutaj wybuczam tylko dlatego, że to jest taka puenta mimo wszystko komiczna.

I will boo him here only because it is such a punchline, comically speaking, after all.

Ale to jest zawsze taki bardzo prosty wytrych i porzućmy go.

But it's always such a very simple workaround, let's abandon it.

To jest puenta komiczna dlatego, że opowiadanie rozgrywa się w trakcie kongresu futurologicznego,

This is a comic punchline because the story takes place during a futurology congress,

gdzie głównym tematem kongresu jest przeludnienie, czy zagrożenie przeludnienia.

where the main theme of the congress is overpopulation, or the threat of overpopulation.

Dostrzegamy, jak będzie wyglądał świat, tak?

We perceive what the world will look like, right?

I potem jest to przebudzenie i jakby okej, to zaczynamy drugi dzień kongresu futurologicznego,

And then there is this awakening and it's like okay, we are starting the second day of the futurology congress,

gdzie będziemy gadać o przeludnieniu, gdzie niczego nie ustalimy.

where we will talk about overpopulation, where we will not determine anything.

Więc jakby ta puenta taka komediowo-sarkastyczna jest okej.

So the punchline being somewhat comedic-sarcastic is okay.

Tylko, że no w zasadzie...

Just that, well, basically...

Ja rozumiem, że to jest bohater, którego się wykorzystuje w dziesiątkach domyślnie opowiadań,

I understand that this is a character that is used in dozens of default stories.

więc nie można go nagle przerzucić w przyszłość i kazać mu żyć w świecie...

so you can't suddenly throw him into the future and make him live in a world...

Jakby no nie wolno zrobić, zaburzyć statusu quo postaci.

It's just that one must not disrupt the status quo of the character.

A to byłoby zaburzenie statusu quo.

And that would be a disruption of the status quo.

Ja ignoruję to, że tam sen...

I ignore the fact that there is a dream there...

Dla mnie opowiadanie jest opowiadaniem jednak właśnie antyutopijnym,

For me, the story is a narrative, yet it is indeed a dystopian one.

jednak tym takim symulacyjno-matryksowym.

however, this kind of simulation-matrix.

Ta puenta to jest tylko żarcik na sam koniec, bo w zasadzie to,

This punchline is just a joke at the very end, because basically,

że on się obudził na brzegu kanału,

that he woke up on the bank of the canal,

czyli to, o czym marzył tak naprawdę od samego początku,

so this is what he truly dreamed of from the very beginning,

również może być nową wersją po prostu chemikaliów,

it can also be a new version of just chemicals,

którą spreparował dla niego Symington, żeby go uspokoić.

which Symington prepared for him to calm him down.

Żeby mógł sobie umrzeć spokojnie, nie?

So he could die peacefully, right?

Może.

Maybe.

O, o, o, stworzyłem tutaj jakiś dodatkowy zabieg.

Oh, oh, oh, I've created some additional treatment here.

No.

No.

Ale to odkrywanie kolejnych warstw jest bardzo, bardzo spoko.

But discovering the layers is very, very cool.

Bo to jest coś, co mnie zawsze przyciąga do tego opowiadania.

Because it's something that always draws me to this story.

A jak wygląda w twoich oczach...

And what does it look like in your eyes...

czy jak się prezentuje ten strach lat siedemdziesiątych przed tym,

how this fear of the seventies presents itself before this,

że większość społeczeństwa za pomocą środków psychoaktywnych,

that the majority of society through psychoactive substances,

tutaj akurat gazów, ale zróbmy z nich tabletki,

here we have gases, but let's make tablets out of them.

będzie postrzegało świat lepiej, niż ten świat w rzeczywistości się ma?

Will it perceive the world better than the world actually is?

Jakby w pewnym sensie trafił, tak?

It's like in a way you hit it, right?

Trafił oczywiście, tak jak to science fiction często trafia,

He hit the mark, of course, just as science fiction often does,

raczej takim ogólnym wajbem, ogólnym strachem aniżeli konkretną wizją.

rather with a general vibe, a general fear rather than a concrete vision.

No natomiast biorąc pod uwagę, że od naszego świata całkiem spory odsetek,

Well, considering that a quite significant percentage of our world,

a to z roku na rok się zwiększa, jest pod wpływem substancji psychoaktywnych,

it increases from year to year, it is under the influence of psychoactive substances,

połowa naszych słuchaczy, połowa naszych prowadzących od czasu do czasu bywa,

half of our listeners, half of our hosts occasionally show up,

jakby ja tutaj nie jestem w żaden sposób czysty,

it's as if I'm not clean in any way here,

no bierzemy tabletki, które sprawiają, że świat jest lepszy.

we take the pills that make the world a better place.

Mhm.

Mhm.

Pamiętasz taką scenę w Nie patrz w górę, ten film, co był z 2-3 lata temu na Netflixie,

Do you remember that scene in Don't Look Up, that movie that was on Netflix 2-3 years ago?

tam była rozmowa o Xanaxie.

There was a conversation about Xanax.

Że Xanax to jest w zasadzie już jakby podstawa, że jak można było wyjść bez Xanaxu z domu.

That Xanax is basically a fundamental thing, that how could one leave the house without Xanax.

No tak.

Well, yes.

I rzeczywiście w Stanach jest to przekonanie na temat Xanaxu tego typu, tak?

And indeed in the States, there is this belief about Xanax, right?

Czyli cokolwiek was spotka w pracy, ktoś krzyknie na was w pracy,

So whatever happens to you at work, if someone yells at you at work,

do plecaczka Xanax, chłykamy i reszta dnia już na Xanaxie, nie?

Let's put some Xanax in the backpack, we take it and the rest of the day is already on Xanax, right?

Że nie ma żadnego ćwiczenia, umiejętności radzenia sobie z żadnym stresem i kryzysem,

That there is no exercise, no ability to cope with any stress or crisis,

jest tylko i wyłącznie reakcja, tabletka.

It is solely a reaction, a pill.

Mhm.

Mhm.

Czyli czy to jakby zaburzenia lękowe, czy depresja i tak dalej, czy traumy.

So is it like anxiety disorders, or depression, and so on, or traumas?

No bierzemy tych tabletek bardzo dużo i te tabletki rzeczywiście zmieniają nasze postrzeganie świata,

Well, we take these pills a lot, and these pills really change our perception of the world.

czy naszą naszą, tą taką mgiełkę emocjonalną, tak?

Is it our, that emotional haze, right?

No chemia mózgu się zmienia, więc pewne rzeczy się blokują.

No brain chemistry changes, so certain things get blocked.

I w pewnym sensie to jest trafne, tak?

And in a way, that's accurate, right?

To znaczy, no nie widzimy iluzji, jakby innego świata, ale postrzegamy ten świat w innych kolorach,

That means, we do not see the illusion of another world, but we perceive this world in different colors.

co sprawia, że no przede wszystkim mniej się przejmujemy nim.

What makes us, above all, care less about it?

Mhm.

Mhm.

No bo te tabletki pomagają nam spać.

Well, those pills help us sleep.

Te tabletki pomagają nam spać jak zabici, tak?

These pills help us sleep like the dead, right?

Po dziewięć, dziesięć godzin.

After nine, ten hours.

Iść do pracy, przerobić tą pracę, w miarę uruchomić swój mózg i z powrotem go zamknąć.

Go to work, get this job done, start up my brain a bit and then shut it back down.

No a tymczasem jedna wojna, druga wojna i wiadomości w tym momencie najświeższe z National Geographic,

Well, in the meantime, one war, another war, and the latest news from National Geographic at this moment.

że nowy moment kluczowy to 2050 rok.

that the new key moment is the year 2050.

Mhm.

Mhm.

W 2050 roku 30% Alp się roztopi.

By 2050, 30% of the Alps will melt.

I to też jest taka fajna gwiazdeczka w tym artykule.

And this is also such a nice little star in this article.

Nieważne co byśmy zrobili, już tego nie jesteśmy w stanie zatrzymać.

No matter what we do, we can no longer stop it.

To znaczy to i tak się roztopi.

It means it will melt anyway.

Mhm.

Mhm.

To już jest nieuniknione, nie?

It's already inevitable, isn't it?

I że to będzie koniec cywilizacji jaką znamy, bo no bo zmieni się cywilizacja, bo trzeba będzie zareagować na katastrofę klimatyczną.

And that this will be the end of civilization as we know it, because civilization will change, as we will need to react to the climate catastrophe.

Więc żyjemy w takiej iluzji, nie?

So we live in such an illusion, right?

Że jakby, że jeszcze ten świat jest normalny, chociaż prawda jest taka, że on zmierza ku upadkowi.

It's like, the world is still normal, although the truth is that it is heading towards downfall.

No tak, jakby to jest bardzo a propos mimo wszystko.

Well, it's very relevant after all.

Chociaż bardzo mnie bawi, że w świecie Iona Tichego apokalipsy.

Although I find it very amusing that in the world of Ion Tichy there are apocalypses.

Tak.

Yes.

Iona Tichego apokalipsa to jest tak naprawdę zamarznięcie podczas gdy u nas wszystko się gotuje, nie?

Iona Tichego's apocalypse is really a freeze while everything is boiling here, right?

Ale tak, to jest niestety bardzo trafne wolawie.

But yes, unfortunately, that is very accurate, Wolawie.

To znaczy gotuje się po to, żeby potem mogło zamarznąć, tak?

So that means you're cooking it so it can freeze later, right?

No tak, tak, tak.

Well, yes, yes, yes.

Jakby ten proces jest, no.

It's like this process is, well.

Tak, tak. Pojutrze to fajnie wyjaśniało o tamtym filmie.

Yes, yes. The day after tomorrow, it explained that film nicely.

Tak, o Jezu i czego tamto zrobili w takiej wersji naprawdę jak się TLDR.

Yes, oh Jesus, what did they really do in that version, I mean, TLDR.

No to jest spoko film.

Well, it's a cool movie.

To jest po prostu, nie?

It's just that, right?

To jest spoko. Ja pamiętam, że nam pani na geografii tłumaczyła.

This is cool. I remember that you explained it to us in geography class.

Słuchajcie, obejrzyjcie pojutrze.

Listen, watch it the day after tomorrow.

Zrozumiecie o co chodzi w katastrofie klimatycznej.

You will understand what the climate disaster is about.

Tak, że będziecie uciekać od zmarźlinek, która będzie za wami leciała korytarzem biblioteki i wszystko by się zamarzało.

So you will be running away from the frostlings that will be chasing you down the library corridor and everything will be freezing.

Jakby się za wolno biec, to zamarzniecie.

If you run too slowly, you will freeze.

Tak, tak, tak, dokładnie.

Yes, yes, yes, exactly.

Znaczy ja już ten film widziałam zanim ona nam kazała je.

I mean, I had already seen that movie before she told us to.

Tak patrzymy się o co ci chodzi kobieto, nie?

So we're looking to see what you want, woman, right?

Ale no dobra, wracając.

But okay, back to the point.

Tak.

Yes.

To wszystko jest bardzo, bardzo a propos.

Everything is very, very apropos.

Mostro też Huxleyowe, nie?

I'll show you the Huxley ones, right?

Mimo wszystko Nowy Wspaniały Świat.

Nonetheless, a Brave New World.

Tam też było dużo takiego korzystania z medykamentów.

There was also a lot of such use of medications there.

No tutaj jest farmakologicznie rozwiązane wszystko, tak?

Well, everything is pharmacologically resolved here, right?

Jakby, nie wiem, chcesz się z kimś pobić, a chcesz być dobrym człowiekiem?

It's like, I don't know, you want to fight someone, but you want to be a good person?

No to tableteczka, nie?

So it's not the little pill, right?

Czy tam fioleczka, czy cokolwiek.

Whether it's a little violet or anything else.

Chcesz, no nie wiem, chcesz być mądrzejszy?

Do you want, I don't know, do you want to be smarter?

No to łyknij sobie, ale to jest właściwie Matrix, nie?

Well, just take it, but this is actually the Matrix, isn't it?

Również, jakby chcesz być mądrzejszy, to sobie tutaj łykniesz.

Also, if you want to be smarter, you can take a sip here.

Tam ci wgrywają do mózgu bezpośrednio, więc wielkiej różnicy nie ma.

They upload it directly to your brain there, so there isn't much of a difference.

To jest w ogóle fajne.

This is really cool.

To jest fajny wątek.

This is a cool thread.

Istnieje takie silne przekonanie, że Lem w ogóle przewidział nasz świat.

There is a strong belief that Lem predicted our world in general.

Taki, w którym obecnie żyjemy.

The one we are currently living in.

I bardzo dużo rzeczy faktycznie przewidział.

And he actually predicted a lot of things.

Ja w ogóle, będąc mną, bo Adam kiedyś taki konkurs na opowiadanie.

I, in general, being me, because Adam once had a story competition.

Nie na opowiadanie, na esej.

Not for a story, for an essay.

Czy Stanisław Lem przewidział nasz świat?

Did Stanisław Lem predict our world?

I ja, będąc mną, napisałam, że nie.

And I, being myself, wrote that no.

Napisałam cały esej o tym, dlaczego nie.

I wrote an entire essay about why not.

Totalnie, totalnie pod prąd.

Totally, totally against the tide.

I dostałam książkę.

And I received a book.

Dostałam książkę, odesłali mi książkę z autografem.

I received a book; they sent me a book with an autograph.

Taki pan, który jest badaczem Lema.

Such a man, who is a researcher of Lem.

Generalnie, no nie wygrała pani i gada pani głupoty, ale było to ciekawe, więc ma pani książkę.

Basically, you didn't win and you're talking nonsense, but it was interesting, so you have a book.

Więc tak, Lem bardzo, bardzo dużo przewidział.

So yes, Lem predicted a lot, a lot.

I również te wszystkie substancje, które pomagają nam radzić sobie z rzeczywistością.

And also all these substances that help us cope with reality.

Gdzie faktycznie to, co mówisz.

Where actually what you say.

Nie trzeba w ogóle wykształcać jakiegokolwiek hardego patrzenia na rzeczywistość.

It is not necessary to cultivate any hard perspective on reality at all.

Cicho.

Quiet.

Przepraszam za pieska.

I'm sorry for the puppy.

Hardego patrzenia na rzeczywistość.

A hard look at reality.

Jest młody piecek u Oli, więc czasami jak będzie się pojawiała Ola na piechotę i w podcastach Ad Astra oraz bez dyskusji, będzie słuchać kolejnego psa, który nie jest Yoshim.

There is a young guy with Ola, so sometimes when Ola appears on foot and in the Ad Astra podcasts as well as in "Bez Dyskusji," she will be listening to another dog that is not Yoshi.

Tak.

Yes.

Tak, nie jesteś Yoshim.

Yes, you are not Yoshim.

O właśnie.

Oh right.

Trzy miesiące ma, więc jest malutka.

She is three months old, so she is very small.

No tak, na czym ja skończyłam?

Well then, where did I leave off?

Aha, że nie trzeba sobie w ogóle radzić psychologicznie, czy psychicznie, czy emocjonalnie z różnymi rzeczami, bo wystarczy oknąć tabletkę.

Oh, that you don't have to cope psychologically, mentally, or emotionally with various things at all, because it's enough to just take a pill.

I no właśnie, to jest to, co mówisz.

And exactly, that's what you're saying.

Że właściwie troszeczkę na tej trajektorii, a właściwie nawet nie troszeczkę, no jesteśmy na tej trajektorii, więc no jest ta opcja zawsze, że no będziemy po prostu sterowani przez leki.

That we are actually a little bit on this trajectory, or rather not a little bit, well we are on this trajectory, so there is always the option that we will just be controlled by medication.

Ale to już jest taki mocno, mocno sci-fi'owy koncept, że jakieś tam korpo nam da leki, będzie kontrolować nasze emocje niemalże jak w ekwilibrium.

But this is already a very, very sci-fi concept, where some corporation will give us drugs and control our emotions almost like in Equilibrium.

Właśnie dlatego chodzi o to, żeby to oddalić od tego mrucznego sci-fi'a.

That's exactly why it's about distancing it from that meowy sci-fi.

Tak.

Yes.

Nie chodzi o to, że korpo będzie cię zmuszało do halucynacji, tylko jakby ty samo z własnej woli tą halucynację delikatną przyjmiesz.

It's not that the corporation will force you to hallucinate, but rather that you will gently accept that hallucination of your own volition.

No bo ostatnie pytanie, które trzeba też powiązać z naszym światem, tak.

Well, the last question, which also needs to be connected to our world, yes.

No co z tego, że ty będziesz się teraz przejmować 2050 rokiem, skoro i Jon, tylko ten prawdziwy dopiero co był w Polsce, a jego przelot do Polski prywatnym odrzucowcem w zasadzie wygenerował więcej śladu węglowego niż ty wygenerujesz przez następne kilka lat swojego życia.

Well, what does it matter if you worry about the year 2050 now, since Jon, the real one, just came to Poland, and his flight to Poland on a private jet basically generated more carbon footprint than you will generate in the next few years of your life.

Więc jakby whatever, tak, bo on chciał przylecieć, zobaczyć sobie oświęcim.

So like whatever, yeah, because he wanted to fly in, see Auschwitz.

Pytanie jest, to takie najczęściej zadawane i to byłoby dobre tak na zwieńczenie całej dyskusji.

The question is, it's the most frequently asked one, and it would be good to conclude the entire discussion with it.

Czy jest sens szukać prawdy, odkrywać prawdę, czy można lepiej po prostu dać się ulegnąć jakiejkolwiek halucynacji, jakiejkolwiek wizji, symulacji i przeżyć swoje życie do końca, tak.

Is there any point in searching for the truth, uncovering the truth, or is it better to simply succumb to any hallucination, any vision, simulation, and live your life to the end, yes?

Przecież kongres futurologiczny musi trwać.

After all, the futurological congress must go on.

Czyli trzeba dalej kłócić się i nie dochodzi do zwycięstwa.

So we need to keep arguing and not reach a victory.

Tak.

Yes.

Kłócić się i nie dochodzi do żadnego wniosku.

Argue and come to no conclusion.

Wydaje mi się, że tu nie ma jednej prawdy.

I think there is no single truth here.

Jakby są ludzie, którzy będą w stanie znieść prawdę, są ludzie, dla których rzeczywiście wydaje mi się miłosierniej jest tej prawdy nie pokazywać.

There are people who will be able to bear the truth; there are people for whom it actually seems more merciful not to show that truth.

Są ludzie, którzy wolą żyć w nieświadomości, nie.

There are people who prefer to live in ignorance, no.

Więc wydaje mi się, że to jest kwestia tak naprawdę indywidualnego charakteru.

So I think it’s actually a matter of individual character.

No ja bym wolała na przykład wiedzieć.

Well, I would prefer to know, for example.

Ja bym nie chciała żyć w jakimś ułudzie, czy gdybym…

I wouldn't want to live in some illusion, or if I...

Mówisz jak każdy naukowiec.

You talk like every scientist.

Tak jak Ion, który finalnie jak już wie, to jednak nie chce wiedzieć.

Just like Ion, who ultimately, when he knows, still doesn't want to know.

Ale no właśnie, do tego dążyłam, że nie wiem co bym zrobiła, gdybym już tą prawdę poznała.

But exactly, that's what I was getting at, that I don't know what I would do if I already knew that truth.

Ja bym ją chciała znać, ale gdybym ją już znała, to nie wiem co bym zrobiła.

I would like to know her, but if I already knew her, I don't know what I would do.

Czy chciałabym w niej trwać, czy bym poszła na łatwiznę, tego nie wiem.

I don't know if I would want to remain in it or if I would take the easy way out.

Na pewno bym do niej dążyła, ale co bym zrobiła z tą wiedzą?

I would definitely strive for it, but what would I do with that knowledge?

Nie wiem, nie mam pojęcia.

I don't know, I have no idea.

I to jest dobry moment, chyba, żeby postawić taką delikatną kropkę.

And this is a good moment, I suppose, to put down such a delicate dot.

Zwłaszcza z perspektywy naszego słuchacza, który może nie mieć żadnej kropeczki.

Especially from the perspective of our listener, who may not have any little dot.

Bo teraz może przeskoczyć do podcastu Ad Astra.

Because now it can skip to the Ad Astra podcast.

Niełatwo nas znaleźć, bo nazywamy się tak jak film z Bradem Pittem.

It's not easy to find us because we are named after a movie with Brad Pitt.

To jest nam zarzucane bardzo często.

This is often thrown at us.

Nie przewidzieliśmy tego, rzeczywiście nie przemyśleliśmy.

We did not foresee this, we really did not think it through.

Ale już teraz jest przynajmniej wytłumaczenie, które zaznaczamy Bartoszowi Witożce, że Ad Astra to również Aleksandra Adam.

But there is already at least an explanation that we point out to Bartosz Witożka, that Ad Astra is also Aleksandra Adam.

Więc tak, tak, jakby…

So, yes, yes, like…

Od początku tak to było, żeśmy to przewidzieli, przemyśleli.

From the beginning it was like that, we predicted it, we contemplated it.

Możecie przeskoczyć tam, gdzie będziemy rozmawiać sobie o inscenizacji wrocławskiej tego opowiadania.

You can jump to where we will be discussing the Wrocław staging of this story.

Ale pewnie też będziemy kontynuować dalej tą rozmowę.

But we will probably continue this conversation further.

Bo podejrzewam, że jeżeli mamy XXI-wieczną, stworzoną 50 lat później wersję sceniczną Lema,

Because I suspect that if we have a 21st-century stage version of Lem created 50 years later,

no to ona też troszeczkę podciągnie treść tego pod nasze obecne strachy, pod nasz obecny świat.

Well, she will also slightly adapt the content to our current fears, to our present world.

Być może pewne rzeczy skomentuje inaczej.

Perhaps I will comment on certain things differently.

Więc nasza rozmowa będzie trwała nadal, nie?

So our conversation will continue, right?

No tak, jakby myślę, że nie uda nam się zrobić spektaklu w oderwaniu od tekstu źródłowego.

Well, I think we won't be able to create the performance detached from the source text.

Raczej się nie udało.

It rather didn't work out.

Nie mieliśmy w ogóle takiego zamiaru, dlatego też wyszedł ten koncept podwójnego odcinka.

We had no intention of doing that at all, which is why the concept of a double episode came about.

No i wyszło moje czytanie Lema, które teraz będzie musiało jakby pójść dalej, bo trzeba będzie bezsenność skończyć.

Well, my reading of Lem has come to an end, which now will have to go further, because I need to finish my insomnia.

I tutaj bezsenności mnie o wiele bardziej poruszy niż kongres futurologiczny.

And here, insomnia will move me much more than the futurological congress.

A to też wtedy na pewno wykorzystam w podcasie na piechotę.

I will definitely use that in the podcast on foot as well.

To pragnę uspokoić.

I want to reassure you.

Jeszcze może będę was przepraszał za swoje okropne herezje wcześniej.

I may still apologize to you for my awful heresies earlier.

Ja bym bardzo chciała kiedyś z tobą pogadać w Solaris, naprawdę.

I would really like to talk to you in Solaris someday, really.

To jest, to jest rzeka.

This is, this is a river.

To trzeba będzie zrobić, bo to jest jedna z lektur wyższych ze studiów, a studenci lgną do tego podcastu, więc siłą rzeczy należałoby dla nich też materiały tworzyć.

It will need to be done because it is one of the higher readings from the studies, and students are drawn to this podcast, so it is necessary to create materials for them as well.

No.

No.

To tyle, my tutaj robimy pauzę w takim razie i zapraszamy was do Ad Astry, gdzie kontynuujemy tę rozmowę, a my robimy z kolei sobie kilkudniową przerwę.

That's it, we're taking a break here then and inviting you to Ad Astra, where we will continue this conversation, while we take a few days off ourselves.

Mhm.

Mhm.

Weebly wobbly timey wimey.

Weebly wobbly timey wimey.

Bardzo dziękuję Olu za wizytę i za głęboką rozmowę na temat moim zdaniem głębokiej, aczkolwiek frustrującej książki.

Thank you very much, Ola, for the visit and for the deep conversation about what I believe is a profound, albeit frustrating book.

Dziękuję.

Thank you.

I słyszymy się już niebawem. Pa pa.

And we'll hear from each other soon. Bye bye.

Pa pa.

Bye bye.