M. HORAŁA: Służby robią co mogą, zawodzi wyższy szczebel. SEDNO SPRAWY

Przyjdzie czas na oceny, ale już widzimy z perspektywy kilku dni,

The time for grades will come, but we can already see from the perspective of a few days,

że takich negatywnych ocen, takich akcentów układających się

that such negative assessments, such accents are being arranged

w spójny obraz niedomagania tych służb państwowych jest całkiem sporo.

There is quite a lot of consistent evidence of the shortcomings of these state services.

Gościem co na sprawie jest dzisiaj Marcin Chorała, poseł Prawa i Sprawiedliwości.

Today's guest at the hearing is Marcin Chorała, a member of the Law and Justice party.

Były pełnomocnik rządu do spraw budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Former government plenipotentiary for the construction of the Central Communication Port.

Dzień dobry panie ministrze, witam.

Good morning, Mr. Minister, hello.

Dzień dobry panie redaktorze, dzień dobry państwu.

Good morning, Mr. Editor, good morning, ladies and gentlemen.

Państwo Tuska się zawaliło, tak grzmiał na konferencji prasowej Mariusz Błaszczak,

The Tusk government has collapsed, thundered Mariusz Błaszczak at the press conference.

szef klubu Prawa i Sprawiedliwości. Nie przesadza?

Head of the Law and Justice party. Isn't he going too far?

Kwestia dosadności sformułowania to już jest kwestia wtórna.

The issue of the bluntness of the formulation is already a secondary matter.

Na pewno z tego, w jaki sposób państwo zareagowało,

For sure from the way the state reacted,

teraz już z perspektywy paru dni patrząc na powódź,

now, looking back on the flood from the perspective of a few days,

nie można delikatnie mówiąc być zadowolonym.

One cannot, to put it mildly, be satisfied.

Tu kolejne sygnały, chociażby to, że jak się dzisiaj dowiedzieliśmy,

Here are more signals, for example, that as we learned today,

agent wielu dni już od 10 września, że idzie rekordować,

The agent has been saying for many days since September 10 that he is going to record.

a jeszcze 13 września słyszeliśmy uspokajające zapowiedzi,

And on September 13th, we heard reassuring announcements,

że właściwie prognozy nie są alarmujące.

that actually the forecasts are not alarming.

Z wielu miejsc są sygnały, że ludzie upominają się o jakąś pomoc,

There are signals from many places that people are asking for some help,

że nie ma żołnierzy, nie ma policjantów, nie ma służb państwowych.

that there are no soldiers, no police officers, no state services.

One się dwoją i troją. Oczywiście funkcjonariusze robią, co mogą,

They are doubling and tripling their efforts. Of course, the officers are doing what they can.

ale wyglądam koordynacyjno-tutejski, delikatnie mówiąc.

But I look a bit discombobulated, to put it mildly.

Panie ministrze, rozumiem, że pan mówił o tym systemie unijnym,

Mr. Minister, I understand that you were talking about this EU system,

o którym poinformował Europejski Komisarz ds. Rozwoju i Pomocy Humanitarnej.

about which the European Commissioner for Development and Humanitarian Aid informed.

Chodzi o system świadomości powodzi w ramach systemu.

It's about the flood awareness system within the framework of the system.

Miał być 100 ostrzeżeń wysłanych do władz w całym regionie do 13 września.

There were to be 100 warnings sent to authorities throughout the region by September 13.

To jest największy pana zdaniem akt oskarżenia póki co,

This is the biggest indictment in your opinion so far.

jeżeli chodzi o działania władzy przed jeszcze tą wielką powodzią?

"What about the actions of the authorities before that great flood?"

Oczywiście cały czas zbieramy tu informacje, ale kolejne sprawy.

Of course, we are constantly gathering information here, but other matters.

Wielu ludzi pisze na mediach społecznościowych, że usłyszawszy na konferencji prasowej,

Many people are writing on social media that having heard at the press conference,

że sytuacja jest zasadnicza.

that the situation is fundamental.

Że jest to dobra i że nie ma powodów do paniki.

That it is good and that there is no reason to panic.

Nie przestawili samochodu, nie przenieśli rzeczy na wyższe piętra.

They didn't move the car, they didn't transfer the things to higher floors.

Nie zakułowali się na później.

They didn't set it aside for later.

To jest kwestia chociażby zbiorników retencyjnych,

This is a matter of, for example, retention reservoirs,

gdzie są dostępne wypowiedzi z piątku zarządzających Zwód Polskich,

Where are the statements from the Polish Steel Association management available from Friday?

że np. nie ma powodu zezbiornikować zbiornik na przyjęcie fali powodziowej,

that, for example, there is no reason to reservoir a tank for flood wave reception,

bo jest pewna rezerwa powodziowa i ona powinna wystarczyć.

because there is a certain flood reserve and it should be sufficient.

Więc cały czas jeszcze zbieramy.

So we are still collecting all the time.

Ta informacja trwa.

This information lasts.

I ja jeszcze w niedzielę w programie telewizyjnym, więc jest to do sprawdzenia,

And I will also be on a television program on Sunday, so it can be checked.

powstrzymywałem się od tego rodzaju ocen, bo mówiłem,

I refrained from this kind of judgments because I said,

no teraz najważniejsze, żeby ratować ludzi, przyjdzie czas na oceny.

Now the most important thing is to save people; there will be time for assessments later.

No ale już widzimy z perspektywy kilku dni, że takich negatywnych ocen,

Well, we can already see from the perspective of a few days that there are such negative ratings,

takich akcentów układających się w spójny obraz niedomagania tych służb państwowych,

such accents forming a coherent picture of the ailing state of these government services,

jest całkiem sporo.

It's quite a lot.

Jeszcze jeden szczegół podam, kiedy RARS, rządowa agencja rezerw strategicznych,

I will provide one more detail when RARS, the government agency for strategic reserves,

poinformowała, że uruchomiła pewne rezerwy żywności, koców itd.

It was reported that certain reserves of food, blankets, etc. have been activated.

i podała te liczby, to one okazały się tak małe, że już w następnym tweetcie już nie ma liczb.

And when she provided those numbers, they turned out to be so small that in the next tweet there are no numbers anymore.

Jest tylko, że uruchomiła, ale nie podaje ile, no bo właśnie ludzie się wręcz śmiali z tego,

It's just that she launched it, but doesn't say how much, because people were actually laughing about it.

jak niewielkie są to ilości.

how small these amounts are.

Ale panie ministrze, jeżeli wy zostawilibyście państwo z przygotowanymi procedurami,

But Mr. Minister, if you were to leave the prepared procedures,

z przygotowanymi sposobami działania w tak kryzysowych sytuacjach,

with prepared courses of action in such crisis situations,

także jeżeli chodzi o liczbę zbiorników retencyjnych, jeżeli byłoby ich więcej,

also if it comes to the number of retention reservoirs, if there were more of them,

to chyba obecny rząd przez parę miesięcy nie rozwalił jakichś świetnie działających i przygotowanych systemów,

I guess the current government hasn't dismantled any well-functioning and prepared systems for a few months.

tylko jeżeli chodzi o służby, jeżeli chodzi o te koordynacje,

only when it comes to the services, when it comes to the coordination,

to chyba tak byliśmy przygotowani na kryzysową sytuację.

I guess we were prepared for a crisis situation like that.

Wie pan co, no oczywiście ma pan rację, jeżeli chodzi o liczbę zbiorników retencyjnych,

You know what, of course you are right when it comes to the number of retention reservoirs.

całkiem za naszych rządów wybudowano

quite a lot was built during our rule

i całkiem sporo kolejnych inwestycji hydrotechnicznych było zaplanowane przez ten rząd,

and quite a few other hydrotechnical investments were planned by this government,

ustawa o renaturalizacji Odry ma blokować te inwestycje,

The act on the renaturalization of the Odra is supposed to block these investments.

ale to się jeszcze nie stało, to no zresztą siłą rzeczy budowa zbiornika,

but that hasn’t happened yet, and anyway, the construction of the reservoir is, by its very nature,

czy innych urządzeń hydrotechnicznych to są całe lata.

as for other hydraulic devices, it has been many years.

Jeżeli chodzi o gotowość służb, no to oczywiście ona jest jaka jest

As for the readiness of the services, it is of course what it is.

i tak jak mówię służby robią co mogą,

And as I said, the services do what they can,

ale jeżeli coś zawodzi, to moim zdaniem zawodzi najwyższy szczebel, koordynacja.

But if something fails, in my opinion, it is the highest level that is failing, coordination.

Ja obserwowałem to z bliska, będąc członkiem rządu, no wiceministrem,

I observed this up close, being a member of the government, well, a deputy minister.

więc nie wszystko, ale czasami widziałem jak działał rząd w sytuacji pandemii,

so not everything, but sometimes I saw how the government operated in the pandemic situation,

w pierwszej fali uchodźców podczas wojny, kiedy wybuchła ta nowa, nowy etap wojny na Ukrainie,

in the first wave of refugees during the war, when this new phase of the war in Ukraine broke out,

jak działał rząd w przypadku granicy, no to była praca 24 godziny na dobę,

how the government operated in the case of the border, well, it was work 24 hours a day,

to wyłącznie non stop sztab kryzysowy, jeden za drugim.

It's exclusively a non-stop crisis team, one after another.

No tymczasem tutaj wydaje się, że tego zabrakło, no te uspokajające...

Well, meanwhile here it seems that it's lacking, well those calming...

Ale sztabów kryzysowych pan minister nie widzi, no sztaby kryzysowe one też jeden za drugim się odbywają,

But the minister does not see the crisis management teams, well, crisis management teams also take place one after another.

no to się chyba też...

Well, that probably also...

Na tych sztabach kryzysowych pan premier głównie referuje, co się dzieje, co jest szokujące,

In these crisis headquarters, the Prime Minister mainly reports on what is happening, which is shocking.

a to jest nieakceptowalne. Na temat wymowania decyzji, no prosta sprawa,

and that is unacceptable. Regarding the decision-making, well, it's a simple matter,

jeżeli było wiadomo, że spodziewanie idzie, że spodziewane są opady,

if it was known that precipitation was expected,

że już są powodzie w Austrii, w Czechach, to trzeba było uspokajajać ludzi,

that there are already floods in Austria, in the Czech Republic, so it was necessary to calm the people down,

to trzeba było zadysponować też rezerwy służb z innych terenów i tak dalej, i tak dalej.

It was necessary to also deploy reserves from other areas, and so on, and so on.

Tak jak mówię, jeszcze czas na pełną ocenę przyjdzie,

As I said, there will still be time for a full assessment.

no ale pierwsze sygnały, pierwsze podstawy do oceny chyba są

Well, the first signals, the initial basis for assessment, are probably there.

i jest to ocena, co tu dużo ukrywać, negatywna.

And it's an assessment, to be honest, negative.

I jeszcze jeden aspekt, jeżeli zwrócimy uwagę na ten RARS,

And one more aspect, if we pay attention to this RARS,

ja się trochę nie dziwię, bo dokładnie za takie działania,

I’m not too surprised, because exactly for such actions,

to znaczy w sytuacji, gdy dzieje się coś niespodziewanego,

that means in a situation when something unexpected happens,

gdy jest kryzys i urzędnicy po prostu działają, dostarczają,

when there is a crisis and officials simply act, they deliver,

kupują potrzebne produkty, no to za to teraz uśmiechnięta prokuratura ściga RARS,

They are buying the necessary products, so now the smiling prosecutor's office is pursuing RARS for that.

więc nauczeni tym prawdopodobnie uznali, że no trzeba spokojnie,

so having learned this, they probably concluded that they need to stay calm,

naprodukować najpierw, za przeproszeniem państwa uszu, dupokrytek,

to produce first, excuse me for your ears, butt covers,

ogłosić przetarg na przykład, rozstrzygnąć przedwołania.

announce a tender, for example, resolve the pre-announcement.

To działanie mające na pełną ocenę kogoś z poprzedniej administracji,

This action aims to fully evaluate someone from the previous administration.

o coś oskarżyć i wsadzić do aresztu, ma tę negatywną jeszcze stronę,

to accuse someone of something and lock them up, has this negative side еще,

że po prostu urzędnicy boją się działać.

that officials are simply afraid to take action.

Później zmieni się władza, wyciągnie kwity, że ja tu się nie obstawiłem

Later, the power will change, and they will pull out the documents showing that I wasn't involved here.

dziesięcioma opiniami prawnymi, tylko po prostu robiłem.

with ten legal opinions, I was just doing it.

Ale panie ministrze, ale ja nie rozumiem tego argumentu,

But, Mr. Minister, I do not understand this argument.

nie rozumiem tego argumentu, że w sytuacji kryzysowej urzędnicy mają działać

I don't understand this argument that officials should act in a crisis situation.

omijając procedury. No to takie procedury należało przygotować,

bypassing procedures. Well, such procedures needed to be prepared,

które pozwalają działać w sytuacji kryzysowej, a nie wtedy omija się to,

which allow you to act in a crisis situation, and it shouldn't be avoided then.

co jest i działa z wolnej ręki, w ogóle nie patrząc na nic,

what is done freely, without looking at anything at all,

tylko bierze się, szuka znajomych, którzy mają takie czy inne firmy

You just take it, look for acquaintances who have this or that kind of business.

i z nimi dogaduje transport, jak to miało miejsce w przypadku Rarsu,

and I arrange transport with them, as was the case with Rars.

teraz prokuratura próbuje odpowiedzialność, wyciągnąć transport sprzętu na Ukraina.

Now the prosecutor's office is trying to establish responsibility for the transport of equipment to Ukraine.

Ale dokładnie tak jest, taka jest procedura w Rarsie, że w stanie szczególnej potrzeby,

But that is exactly how it is, that is the procedure in Rarsie, that in a state of special need,

szczególnego zagrażenia można na podstawie konkursu ofert albo z wolnej ręki

particular threats can be based on a tender competition or by direct negotiation

tego rodzaju zakupów najpotrzebniejszych rzeczy dokonywać.

to make purchases of essential items of this kind.

To było jak najbardziej zgodne z ustawą i z procedurą i za to dokładnie teraz

It was fully in accordance with the law and the procedure, and for that precisely now.

prezes Rarsu jest ścigany. No wiadomo, że gdyby przeprowadził przetarg, rozstrzygnął odwołania,

The president of Rars is being prosecuted. Well, it's known that if he had conducted the tender and resolved the appeals,

poczekał na ostateczny prawomocny wyrok sądu administracyjnego w dzisiejszej pozycji prawnej,

he waited for the final binding judgment of the administrative court in today's legal position,

no tylko, że na przykład generatory prądu niezbędne, żeby podtrzymać opór Ukraińców,

Well, it's just that, for example, power generators are essential to support the resistance of the Ukrainians.

nie trafiłyby na Ukrainę na zlecenie zresztą Komisji Europejskiej tak, jak miały trafić.

They would not have arrived in Ukraine at the commission of the European Commission as they were meant to.

No tam jeszcze problem, panie ministrze, jest taki, że one nie trafiły właśnie.

Well, there's still a problem, Mr. Minister, which is that they haven't arrived just yet.

Tam problem polega na tym, że one nie trafiły.

The problem is that they did not hit.

No nie, no akurat według mojej wiedzy akurat generatory prądu niezbędne.

Well no, according to my knowledge, generators are indeed necessary.

Część z tych nie trafiło, część z tych właśnie, które miały trafić, to ostatecznie też nie trafiły na Ukrainę.

Some of these didn't make it, and some of those that were supposed to make it ultimately didn't make it to Ukraine either.

Na tym polega też problem chyba.

That's probably where the problem lies too.

No dobrze, być może mamy tu spór co do okoliczności, według mojej wiedzy trafiły,

Well, perhaps we have a dispute regarding the circumstances; to my knowledge, they hit.

ale jakoś nie jestem specjalistą, nie miałem dostępu do akt postępowania sprawy.

But somehow I'm not a specialist, I didn't have access to the case files.

Natomiast niewątpliwie pytanie jest takie, czy urzędnik stający przed prawem nagłym,

However, the question is undoubtedly whether the official facing an emergency law,

zagrożenia zdrowia, zagrożenia życia, które dzieje się i tu i teraz,

health threats, life threats, that are happening here and now,

ma za zadanie po pierwsze osiągnąć cel, zadziałać, uratować zdrowie, życie ludzi, dostarczyć produktów,

Its task is primarily to achieve the goal, take action, save the health and lives of people, and deliver products.

oczyść się z prawem, ale szukając, interpretując prawo w tym kierunku,

Clean yourself with the law, but by searching and interpreting the law in that direction,

żeby ten cel osiągnąć.

to achieve this goal.

Czy jego głównym celem ma być jego bezpieczeństwo prawne, że nawet ktoś ze złą wolą,

Is his main objective to ensure his legal safety, that even someone with ill intentions,

po roku, po dwóch, przyjdzie kontrola, będzie się zastanawiać, to ja mam tutaj cały szereg kwitów.

After a year, after two, an inspection will come, they will wonder, so I have a whole set of receipts here.

Prosta sprawa na przykład zamówić opinię.

A simple matter, for example, to order an opinion.

Wiemy jak brzmi prawo, ja jestem przekonany, że zgodnie z prawem działam,

We know what the law sounds like, I am convinced that I am acting in accordance with the law.

ale na wszelki wypadek najpierw poczekam, żeby były dwie opinie prawne, które tą moją opinię potwierdzą.

But just in case, I will wait first for two legal opinions that will confirm my opinion.

I ta kultura organizacyjna no niestety jest dobra na czasy zwykłe, ale w czasie K, w czasie kryzysu działa źle.

And this organizational culture, unfortunately, is good for ordinary times, but in times of crisis, it works poorly.

Panie ministrze, to jeszcze chciałem zapytać o Komisję Śledczą w sprawie powodzi.

Mr. Minister, I would like to inquire about the Inquiry Commission regarding the flood.

Krzysztof Bosak, wicemarszałek Sejmu, jeden z liderów Konfederacji zaproponował takie rozwiązanie.

Krzysztof Bosak, Deputy Marshal of the Sejm, one of the leaders of the Confederation, proposed such a solution.

Prawo i Sprawiedliwość byłoby gotowe poprzeć pomysł powołania Sejmowej Komisji Śledczej,

Law and Justice would be ready to support the idea of establishing a Parliamentary Investigative Committee,

która zajęłaby się, no jak rozumiem jeszcze nie teraz, za chwilę, zarówno przygotowaniami do tej Wielkiej Wody,

which would take care of, as I understand it, not right now, in a moment, both the preparations for this Great Water,

jak i samą walką z powodzią?

as well as the fight against the flood itself?

Nie mam tytułu, żeby się tu wypowiadać za całej Prawo i Sprawiedliwość.

I do not have the title to speak here on behalf of the entire Law and Justice party.

Mogę powiedzieć za siebie też z doświadczenia mojego byłego przewodniczącego Sejmowej Komisji Śledczej.

I can speak for myself also from the experience of my former chairperson of the Parliamentary Investigative Committee.

No Sejmowe Komisje Śledcze są trudnym narzędziem, znaczy one wbrew pozorom prawie nie mają uprawnień,

No, parliamentary investigative committees are a difficult tool; contrary to appearances, they have almost no powers.

więc nie wiem, czy akurat ta forma będzie, jak konkretnie będzie napisany wniosek.

So I don't know if this form will be the one, as the application will be specifically written.

Natomiast kiedy już woda opadnie, kiedy już jakby akcja się zakończy, no to oczywiście ona powinna być dokładnie zbadana i przeanalizowana.

However, when the water recedes, when the action seems to be over, it should of course be thoroughly examined and analyzed.

Również już pomijając kwestię danego wyciągania odpowiedzialności za zaniedbanie,

Also, setting aside the issue of holding responsibility for negligence,

bo to jest po prostu w kulturze debriefingu.

because it is simply part of the debriefing culture.

Po każdej akcji kryzysowej trzeba ją dokładnie przeanalizować po to, żeby wyciągnąć wnioski na przyszłość.

After every crisis action, it is essential to analyze it thoroughly in order to draw conclusions for the future.

Co można zrobić inaczej, co można usprawnić.

What can be done differently, what can be improved.

Oczywiście takie podejście, że będziemy to dzielono, że nie, no było super, bo tam nie wiem,

Of course, such an approach, that we will divide it, that no, well it was great, because I don't know,

premier zrobił sobie zdjęcie w ubłoconych butach.

The premier took a picture of himself in muddy shoes.

Z przyczyn takich już czysto praktycznych mówię, nawet gdyby żadnej odpowiedzialności,

For purely practical reasons, I say, even if there is no responsibility.

także to bardzo dokładnie przeanalizować.

So it needs to be analyzed very thoroughly.

Panie Przewodniczący, na koniec radiowej części jeszcze pytanie o CPK,

Mr. Chairman, to conclude the radio segment, one more question about the Central Communication Port.

o prawie 200 tysięcy podpisów pod obywatelskim projektem ustawy.

about 200 thousand signatures under the civic draft law.

Tak dla CPK i pytanie o przyszłość tego projektu, on teraz zostanie już złożony w Sejmie.

Yes to CPK and a question about the future of this project, it will now be submitted to the Sejm.

Jaki jest plan?

What is the plan?

Tak, no w środę ten projekt został złożony.

Yes, the project was submitted on Wednesday.

Trafił na biuro podawcze Sejmu wraz z blisko 200 tysiącami podpisów obywateli.

It arrived at the Chancellery of the Sejm with nearly 200 thousand signatures from citizens.

Ten projekt tak w swojej istocie gwarantuje dwie rzeczy.

This project, in its essence, guarantees two things.

Po pierwsze, że CPK będzie wybudowane, bo obliguje prawnie władze państwowe do jego zbudowania.

Firstly, that the CPK will be built, as it legally obligates the state authorities to construct it.

To był pewien, nie ukrywam, błąd.

It was a certain mistake, I won't hide it.

Nie pomyślałem.

I didn't think.

Nie pomyśleliśmy.

We didn't think.

Przy pierwotnej ustawie tak dla CPK.

With the original law regarding the CPK.

Wkładała no cały szereg uprawnień.

She was putting in a whole series of entitlements.

Było tam prawnego zbudowania CPK, no bo władza publiczna działa dla dobra kraju.

There was a legal basis for the establishment of the CPK, because public authority acts for the good of the country.

Pytanie o narzędzia, natomiast to, że sam fakt zdawało się oczywistym, no oczywistym nie jest.

The question about tools, however, the fact that it seemed obvious, well, is not obvious.

A po drugie, zresztą niestety, a po drugie zagwarantowanie, że to będzie no nie neo-CPK,

And secondly, unfortunately, and secondly guaranteeing that it will not be neo-CPK,

nie takie bieda CPK, tylko cały program inwestycyjny realizuje strategiczne założenia.

It's not just the poverty of the Central Communication Port, but the entire investment program that carries out strategic objectives.

Teraz mamy określony czas, żeby wszedł pod obrady sejmu.

Now we have a specific time for it to be presented to the Sejm.

Myślę, że, no mam nadzieję, że skoro rząd powiedział A, powiedział, że jednak CPK jest dobre, że jednak będzie je budować,

I think that, well, I hope that since the government said A, they said that CPK is good and that they will build it after all.

no to też partie koalicji rządzącej powiedzą B, bo czemu miały nie popierać, prawda?

Well, the parties of the ruling coalition will also say B, because why wouldn't they support it, right?

I wejdzie ona w życie.

And it will come into effect.

Marcin Chorała, poseł Prawa i Sprawiedliwości, był pełnomocnik do spraw budowy CPK.

Marcin Chorała, a member of the Law and Justice party, was the appointed official for the construction of the Central Communication Port.

To dzisiaj gość sedna sprawy.

Today is the guest of the essence of the matter.

Kończymy radiową część programu.

We are ending the radio part of the program.

Przed nami jeszcze internetowa dogrywka, dostępna później w serwisie YouTube.

We have an online extra round ahead of us, available later on YouTube.

Radio Plus, sedno sprawy.

Radio Plus, the essence of the matter.

Marcin Chorała, Sprawa i Sprawiedliwości jest z nami.

Marcin Chorała, Law and Justice is with us.

Panie ministrze, to znaczy, że rząd będzie musiał zrewidować swoje plany?

Mr. Minister, does that mean the government will have to revise its plans?

Jeżeli ten projekt wszedłby w życie, jeżeli zostałby przyjęty przez Sejm,

If this project were to come into effect, if it were adopted by the Sejm,

to ta propozycja przedstawiona, no już kilka miesięcy temu chyba przez premiera, będzie musiała zostać zrewidowana?

So this proposal presented, well, a few months ago by the Prime Minister, will have to be revised?

Panie redaktorze, szczerze mówiąc...

Mr. Editor, to be honest...

To i tak nie podpada budowę w pełnym wymiarze.

So it does not fall under full-scale construction.

A więc to jest co innego niż to, co mówił premier.

So this is different from what the prime minister said.

Natomiast stan formalnoprawny jest taki, że premier sobie mówił, a nic się nie zmieniło.

However, the legal formal status is such that the prime minister said something, and nothing has changed.

Przyjęty przez nas wieloletni plan finansowy, przyjęte przez nas harmonogramy, przyjęte przez nas ustawa przede wszystkim.

The long-term financial plan we adopted, the schedules we adopted, and the legislation we adopted, above all.

I cały szereg innych przepisów wiązują.

And a whole series of other regulations bind.

Więc właściwie te deklaracje premiera to są takie na razie, no...

So actually, these declarations from the Prime Minister are kind of, for now, well...

Więc właściwie dużo by zmieniać nie było trzeba.

So actually, there wouldn't be much to change.

Wystarczyłoby nie zmieniać to, co już obowiązuje, tylko po prostu na serio z powrotem zacząć to realizować.

It would be enough not to change what is already in effect, but simply to seriously start implementing it again.

To wracając jeszcze do powodzian, panie ministrze.

So returning once again to the flood victims, Mr. Minister.

100 tysięcy złotych na remont mieszkania to za mało?

100 thousand zlotys for renovating an apartment is too little?

Powinno być więcej?

Should there be more?

Jaka jest ocena prawa i sprawiedliwości?

What is the rating of Law and Justice?

Te pieniądze, jeżeli większe powinny być, to jak dużo większe?

If this money should be larger, then how much larger should it be?

Znaczy po pierwsze dobrze, że w ogóle jakieś są.

That means, first of all, it's good that there are any at all.

Bo pierwsze sygnalizujemy to o jakichś pożyczkach.

Because we are first signaling this about some loans.

Więc tak.

So, yeah.

Takie wsparcie powinno być.

Such support should exist.

No a 100 tysięcy to może być za mało.

Well, 100 thousand might be too little.

Generalnie rzecz biorąc powinien być refundowany po prostu poniesiony koszt.

Generally speaking, the incurred cost should simply be reimbursed.

Poniesiona strata.

Sustained loss.

Zdarzenie takie jak duża powódź to jest zdarzenie wykraczające poza naturalne objawy.

An event such as a major flood is an occurrence that goes beyond natural phenomena.

Poza takie kwestie, które człowiek racjonalnie gospodarczym społeczeństwem powinien przewidywać.

Apart from such issues that a person should foresee in a rational economic society.

Bo tam jakiś drobny panie, no tego rodzaju rzeczy możemy w rzeczy z tym liczyć.

Because there is some minor gentleman there, well, we can count on things of that kind in reality.

Jak ktoś na przykład się nie ubezpiecza to jego ryzyka.

If someone, for example, doesn't take out insurance, that's their risk.

Natomiast do tego poziomu kataklizmu, no to właśnie po to jest państwo.

As for that level of catastrophe, that's exactly what the state is for.

Po to tam, nie wiem, tysiące lat temu ludzie z jakiejś wioski się zrzeszyli, wybrali sobie jakiegoś...

A long time ago, I don't know, thousands of years ago, people from some village gathered together and chose some...

Po to, żeby w sytuacji wojny, kataklizmu, no organizował tą obronę i rekompensował straty.

In order to organize the defense and compensate for losses in the event of war or catastrophe.

Po to na państwo ci tacy najbardziej klasyczni liberałowie mówią, że akurat ta sfera bezpieczeństwa, zabezpieczenia, no podstawowe zadanie państwa.

That's why the most classical liberals say that this sphere of security and protection is the fundamental task of the state.

Mhm.

Mhm.

Ale jakoś, panie profesor, za waszych rządów generalnie nie było takiej zasady, że w razie klęski jakiegoś żywiołu,

But somehow, professor, during your government there was generally no such rule that in case of a disaster of some natural phenomenon,

w razie kataklizmów tego typu jak powódź, państwo refunduje koszt wszelkich napraw, remontów i ponosi koszt całej naprawy.

In the case of disasters such as floods, the state reimburses the cost of all repairs and renovations and covers the entire repair cost.

No jednak takie zasady, panie ministrze, nie obowiązywały przy mniejszych zdecydowanie klęskach.

However, such rules, Mr. Minister, did not apply in the case of significantly smaller disasters.

No chociażby wiele razy zdarzały się historie typu zrywane dachy, zniszczone przez wichury budynki.

Well, there have been many instances of stories involving torn-off roofs and buildings destroyed by storms.

No można było przyjąć prawo, które gwarantowałoby taki poziom pomocy państwa.

Well, it would have been possible to adopt a law that would guarantee such a level of state support.

Teraz, kiedy jesteście w opozycji, no chcecie, żeby ta pomoc była gwarantowana do takiego poziomu, no który pozwoliłby powrócić do poprzedniego stanu?

Now, when you are in opposition, do you want this aid to be guaranteed to such a level that it would allow a return to the previous state?

Czy po pierwsze?

Is it first?

Ja myślę, że za każdym razem, kiedy dochodziło do takiej klęs, to środki, dużo.

I think that every time such a crisis occurred, the measures were significant.

W pragmatyce działania zawsze pewnie jakiś przyjąć, no chociażby, nie wiem, no załóżmy, żeby tam jakiegoś miliardera za kilku milionów,

In the pragmatics of action, one should always take some certainty, let's say, I don't know, let's assume, to have some billionaire for a few million.

no nie uznalibyśmy za słuszne, żeby może akurat takim osobom refundować, które spokojnie sobie poradzą.

We wouldn't consider it appropriate to refund those individuals who can manage just fine on their own.

Natomiast no 100 tysięcy złotych, to umówmy się, w przypadku na przykład domu jednorodzinnego, no często będzie kwota niewystarczająca,

However, 100,000 zlotys, let's agree, in the case of a single-family house, will often be an insufficient amount.

żeby na jakimś elementarnym poziomie przywrócić funkcjonalność.

to restore functionality at some elementary level.

Ale wtedy 200, wtedy 200 tysięcy, panie ministrze.

But then 200, then 200 thousand, Mr. Minister.

Jeżeli chodzi o dom, to 200 tysięcy będzie można dostać.

As for the house, you can get 200 thousand.

100 tysięcy na mieszkanie, 200 tysięcy na dom.

100 thousand for an apartment, 200 thousand for a house.

Mieszkanie 100 tysięcy.

Apartment 100 thousand.

No tak jak mówię, pieniądze są.

Well, as I said, the money is there.

Nie są to pieniądze małe, natomiast moim zdaniem mechanizm, który pozwalałby na wypłatę większych odszkodowań wtedy, kiedy były straty większe.

These are not small amounts of money, but in my opinion, there should be a mechanism that would allow for higher compensation when the losses were greater.

Zaproponowaliśmy taki projekt ustawy, on jest gotowy.

We proposed such a draft law, it is ready.

Dziękujemy też o przyśpieszone posiedzenie, nadzwyczajne posiedzenie.

Thank you for the expedited meeting, the extraordinary meeting.

Mam nadzieję, że te projekty zostaną przyjęte.

I hope these projects will be accepted.

Ponosi odpowiedzialność za to, co się dzieje. My możemy tylko proponować.

He is responsible for what happens. We can only make suggestions.

Panie ministrze, bardzo dziękuję za rozmowę.

Mr. Minister, thank you very much for the conversation.

Mamy trochę problemy techniczne, więc może na tym już zakończymy.

We have some technical issues, so maybe we'll end it here.

Nie do końca dobrze pana ministra słychać.

I can’t hear the minister very well.

Marcin Chorała, były pełnomocnik rządu do spraw budowy CPK, poseł Prawa i Sprawiedliwości, to gość sen na sprawy.

Marcin Chorała, former government plenipotentiary for the construction of the CPK, a member of the Law and Justice party, is a guest senator for affairs.

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

Thank you very much, Mr. Minister.

Dziękuję, pozdrowienia.

Thank you, greetings.

I państwu dziękujemy za uwagę. Dobrego dnia.

We thank you for your attention. Have a nice day.