HIP-HOP X ART

Cześć, tu Malwina Regina, a to jest podcast o sztuce współczesnej Buły Skotki.

Hi, this is Malwina Regina, and this is a podcast about contemporary art by Buła Skotka.

W ubiegłym roku minęło 50 lat, odkąd jest z nami hip-hop

Last year marked 50 years since hip-hop has been with us.

i myślę, że to chyba dobry czas na odcinek,

And I think it's probably a good time for an episode,

którego tematem jest wpływ kultury hip-hopu na sztukę współczesną.

which theme is the influence of hip-hop culture on contemporary art.

O czym możecie w nim posłuchać?

What can you listen to in it?

Ten odcinek zaczyna się na początku lat 70-tych na nowojorskim Bronxie.

This episode begins in the early 1970s in the Bronx, New York.

Hip-hop powstał jako artystyczny, ekspresyjny,

Hip-hop emerged as an artistic, expressive,

ale też społeczno-polityczny ruch,

but also a socio-political movement,

który dzisiaj jest jednym z głównych fenomenów w popkulturze

which today is one of the main phenomena in pop culture

i chyba nikt nie ma wątpliwości co do tego.

And I don't think anyone has any doubts about it.

Hip-hop wszedł i do muzyki, i do filmu, i do mody,

Hip-hop has entered both music, film, and fashion.

i do sposobu bycia oraz mówienia,

to the manner of being and speaking,

i wszedł również do szeroko pojętej sztuki.

He also entered the broadly understood field of art.

Naprawdę trudno w jednym miejscu zebrać wszystkie wpływy tego nurtu na sztukę,

It's really difficult to gather all the influences of this trend on art in one place.

ale postaram się nie pominąć niczego, co w tej kwestii może być istotne

But I will try not to overlook anything that may be important in this matter.

i tego, co może być dla Was super ciekawe.

and what can be super interesting for you.

I już jako ciekawostkę dodam,

And as a curiosity, I will add,

że w tym roku w Baltimore, a właściwie w zeszłym roku,

that this year in Baltimore, or rather last year,

w Baltimore w 2023 odbyła się głośna wystawa

In Baltimore in 2023, a famous exhibition took place.

zatytułowana The Culture, Hip-hop and Contemporary Art in the 21st Century.

titled The Culture, Hip-hop and Contemporary Art in the 21st Century.

Jeśli, tak jak ja, nie dotarliście do Baltimore,

If, like me, you haven't made it to Baltimore,

na pocieszenie zostaje nam album, taki książkowy album,

As a consolation, we have the album, a kind of book album.

wydany z okazji tej wystawy,

released on the occasion of this exhibition,

w którym możecie zobaczyć główne wątki właśnie relacji hip-hopu

in which you can see the main threads of hip-hop relationships

i sztuki, uwaga, XXI wieku,

and art, attention, of the 21st century,

czyli nie całej sztuki współczesnej,

so not all of contemporary art,

tylko sztukę XXI wieku.

only the art of the 21st century.

Zarówno wystawa, jak i ta publikacja książkowa,

Both the exhibition and this book publication,

którą możecie nabyć właśnie pod tym samym tytułem, co wystawa,

which you can purchase under the same title as the exhibition,

traktowała sztukę XXI wieku bardzo, bardzo szeroko.

She treated the art of the 21st century very, very broadly.

Myślę, że bardziej adekwatne byłoby tu powiedzenie,

I think it would be more appropriate to say here,

że była to relacja pomiędzy hip-hopem,

that it was a relationship between hip-hop,

a w ogóle kulturą XXI wieku.

and in general the culture of the 21st century.

Czyli to nie była tylko sztuka w takim sensie bardzo stereotypowym,

So it wasn't just art in a very stereotypical sense,

czyli to, co przychodzi nam na myśl,

so what comes to our mind,

kiedy myślimy o sztuce, malarstwo, rzeźbie, instalacji itd.

When we think about art, painting, sculpture, installation, etc.

Było tam dużo korelacji właśnie pomiędzy całą sztuką,

There were many correlations there precisely between the entire art,

całą kulturą i wszystkimi jej dziedzinami.

the entire culture and all its domains.

Bardzo polecam Wam albo publikację,

I highly recommend you either the publication,

albo przynajmniej, żebyście sobie wygooglali,

or at least, that you would have googled it.

co w ogóle działo się na tej wystawie w Baltimore.

What was happening at that exhibition in Baltimore?

Myślę, że to jest taki fajny opening

I think it's such a cool opening.

do tego dzisiejszego odcinka.

to this today's episode.

A skoro już mamy ten opening, to sobie myślę, co dalej?

And since we already have this opening, I wonder what comes next?

Czyli właściwie, od czego tutaj zacząć?

So, where exactly should I start here?

I pomyślałam, że najłatwiej będzie mi zacząć od początku,

And I thought that it would be easiest for me to start from the beginning,

czyli od korzeni.

so from the roots.

Czyli wracamy do lat 70-tych

So we're going back to the 70s.

i chociaż hip-hop był wtedy w powijakach,

and although hip-hop was still in its infancy at that time,

to z dzisiejszej perspektywy właśnie wtedy

from today's perspective, it was exactly then

pojawiły się super cenne dzieła sztuki.

Super valuable artworks have appeared.

I mam tutaj na myśli dzieła sztuki jako oczywiście

And I mean here works of art as of course.

samą muzykę takich twórców jak DJ Kool Herc,

the very music of creators like DJ Kool Herc,

na którym w ogóle stoi cały hip-hop,

on which the whole hip-hop stands at all,

czy też nieco późniejsze klasyki jak

or slightly later classics like

kawałek Rapper's Delight od Sugarhill Gang.

A piece of Rapper's Delight by Sugarhill Gang.

Ale inne te dzieła sztuki to takie z pozoru

But these other works of art seem to be just that.

codzienne, zwykłe przedmioty, które dzisiaj

daily, ordinary objects that today

wystawiane są, uwaga, na aukcjach np. w Sotheby's,

they are auctioned, note that, at auctions such as Sotheby's,

czyli w największym, najważniejszym domu aukcyjnym.

so in the largest, most important auction house.

I tutaj od razu druga polecajka,

And here's the second recommendation right away,

żeby wpisać sobie w Google hasło

to type the phrase into Google

The Art and Influence of Hip-Hop.

The Art and Influence of Hip-Hop.

Wyskoczy Wam cała strona właśnie domu aukcyjnego Sotheby's,

The entire page of the auction house Sotheby's will pop up for you.

poświęcona właśnie dziełom sztuki związanym z hip-hopem.

dedicated to works of art related to hip-hop.

I to jest kopalnia wiedzy.

And this is a mine of knowledge.

Można tutaj spędzić naprawdę bardzo dużo czasu,

You can really spend a lot of time here.

bo mamy bardzo old schoolowe rzeczy,

because we have very old-school things,

tak jak powiedziałam, jeszcze z lat 70-tych,

Just like I said, still from the 70s,

aż po rzeczy, które są tworzone na bieżąco.

up to things that are being created in real-time.

Co tutaj znajdziemy? Znajdziemy takie perełki

What will we find here? We will find such gems.

jak broszura np. 11-letniego Tupaka,

like the brochure of 11-year-old Tupac,

którą podarował swojemu wujowi,

which he gave to his uncle,

który był członkiem Czarnych Panter.

who was a member of the Black Panthers.

Sam fakt w ogóle, zwróćcie uwagę,

Just the fact itself, pay attention,

że Sotheby's jasno nazywa tę broszurę dziełem sztuki,

that Sotheby's clearly refers to this brochure as a work of art,

dużo daje nam do myślenia na temat tego,

it gives us a lot to think about regarding this,

jak gwiazdy hip-hopu zmieniły nasze patrzenie na codzienne obiekty.

how hip-hop stars changed our perception of everyday objects.

Dzisiaj takie przedmioty to artefakty,

Today, such objects are artifacts,

które dla wielu są równie cenne co dzieła Baskiata,

which for many are as valuable as the works of Basquiat,

o którym oczywiście dzisiaj jeszcze wspomnę pewnie nie raz.

about which, of course, I'll probably mention today more than once.

Dodam też jeszcze, że ta broszura była przez Sotheby's wyceniana

I will also add that this brochure was appraised by Sotheby's.

na, uwaga, między 200 a 300 tysięcy dolarów.

Well, attention, between 200 and 300 thousand dollars.

Koniecznie musicie ją zobaczyć.

You definitely have to see it.

A inne przedmioty, które były wystawiane na tej aukcji,

And other items that were auctioned off at this auction,

to np. ulotki z lat siedemdziesiątych,

for example, flyers from the seventies,

które informowały o bitwach raperskich,

which informed about rap battles,

albo o imprezach z udziałem właśnie takich DJ-ów

or about events featuring such DJs

jak DJ Kool Herc czy Jazzy J.

like DJ Kool Herc or Jazzy J.

Estymacja dla tych ulotek to też spora kwota,

The estimate for these flyers is also a significant amount.

bo estymuje się pomiędzy 20 a 30 tysięcy dolarów,

because it is estimated between 20 and 30 thousand dollars,

co, jak sobie pomyślimy, jest sporą kwotą na ulotkę.

What, as we think about it, is a significant amount for a flyer.

Na aukcji nie zabrakło też ubrań oczywiście,

The auction also featured clothes, of course.

o ubraniach jeszcze będę mówić dzisiaj,

I will still talk about clothes today.

sporo ubrań słynnych raperów z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych,

a lot of clothes from famous rappers of the seventies and eighties,

ale też nie zabrakło np. mikserów do tworzenia bitów,

but there were also mixers for creating beats,

desek skateboardowych, mnóstwa zdjęć,

skateboard decks, plenty of photos,

czy plakatu z lat dziewięćdziesiątych promującego występ Public Enemy.

a poster from the nineties promoting a Public Enemy concert.

Kopalnia wiedzy, perełki,

Mine of knowledge, pearls,

sprawdźcie koniecznie, wygooglujcie sobie ten dział w Sotheby's.

Make sure to check it out, Google this department at Sotheby's.

Dlaczego właściwie zaczynam ten odcinek od tak dziwnych przedmiotów,

Why am I actually starting this episode with such strange objects,

a nie od tych największych dzieł sztuki,

and not from those greatest works of art,

które wszyscy kojarzymy z hip-hopem?

which we all associate with hip-hop?

Dlatego, żeby jasno Wam pokazać, jakim przełomem stał się hip-hop,

Therefore, to clearly show you how much of a breakthrough hip-hop has become,

skoro w lat, właściwie w pięćdziesiąt lat,

since in years, actually in fifty years,

zdołał stworzyć dzieła sztuki ze zwykłych przedmiotów.

he managed to create works of art from ordinary objects.

A tylko poczekajcie, aż właśnie dojdę do tych aukcji sneakersów,

And just wait until I get to those sneaker auctions.

do kolaboracji marek streetwearowych ze współczesnymi artystami

to collaborations of streetwear brands with contemporary artists

i oczywiście do artystów, którzy wywodzą się z hip-hopu,

and of course to the artists who come from hip-hop,

a dzisiaj są w czołówce malarskiej czy rzeźbiarskiej.

And today they are at the forefront of painting or sculpture.

Ale zanim do tego, warto jeszcze powiedzieć,

But before that, it is worth noting that,

że ogromna część wpływu hip-hopu na sztukę

that a huge part of hip-hop's influence on art

ma oczywiście związek z czarnoskórymi artystami

it is of course related to black artists

i w ogóle z kulturą czarnoskórych społeczności.

and in general with the culture of black communities.

Do tej kultury możemy zaliczyć przede wszystkim życie ulicy,

To this culture, we can primarily attribute street life,

którego częścią też jest oczywiście szeroko pojęta uliczna sztuka.

of which, of course, broadly understood street art is also a part.

I co możemy zaliczyć do tej ulicznej sztuki,

And what can we include in this street art,

która ma tak bardzo mocny związek z hip-hopem?

which has such a strong connection to hip-hop?

Przede wszystkim jest to sztuka graffiti,

First of all, it is graffiti art,

która ewoluowała w szersze zjawisko, jakim dzisiaj jest street art,

which has evolved into a broader phenomenon that street art is today,

w którym zrobię osobny odcinek, bo robiąc ten odcinek

in which I will make a separate episode, because while making this episode

doszłam do wniosku, że nie pomieszczę wszystkiego

I concluded that I cannot fit everything.

i myślę, że street art i graffiti na pewno zasługują na osobny wątek.

And I think that street art and graffiti definitely deserve a separate thread.

Graffiti obok DJingu,

Graffiti next to DJing,

obok breakdancingu

next to breakdancing

i rapowania jest jednym z czterech filarów

and rapping is one of the four pillars

kultury hip-hopu.

hip-hop cultures.

Czyli mamy graffiti, DJing, breakdancing i rapowanie.

So we have graffiti, DJing, breakdancing, and rapping.

To są podstawy kultury hip-hopu.

These are the fundamentals of hip-hop culture.

Graffiti jest dzisiaj jednym z najpotężniejszych nurtów w sztuce XXI wieku.

Graffiti is today one of the most powerful movements in 21st-century art.

I warto tutaj powiedzieć to głośno,

And it is worth saying this out loud here,

że tak jak muzyka hip-hopu,

that just like hip-hop music,

graffiti służyło i dalej służy ekspresji,

graffiti has served and continues to serve as a form of expression,

wyrażaniu sprzeciwu wobec polityki czy też narzuconych ograniczeń,

expressing opposition to policy or imposed restrictions,

a także był i nadal jest medium do przekazywania

and has been and still is a medium for conveying

swoich artystycznych emocji,

their artistic emotions,

czyli właściwie dokładnie to, co na przykład rap.

so basically exactly what, for example, rap is.

Dla artystów zajmujących się graffiti to ulica była,

For graffiti artists, the street was,

tak jak mówię, dalej jest ich galerią

As I said, it continues to be their gallery.

i to ona dawała im nieograniczone pole do artystycznych działań.

And it was she who gave them unlimited freedom for artistic activities.

Dlatego tak wielu artystów, którzy są związani z hip-hopem

That's why so many artists associated with hip-hop

właśnie zaczynała za pomocą graffiti,

she was just starting with graffiti,

za pomocą sztuki ulicznej,

through street art,

którą dzisiaj określamy zjawiskiem street artu.

which we today define as the phenomenon of street art.

Jedną z jego form jest mural,

One of its forms is a mural.

który od początku służył też przekazywaniu swojego punktu widzenia,

which from the beginning also served to convey his point of view,

oczywiście.

Of course.

I przykładem takiego muralu, który stał się właściwie już legendą wśród murali,

And an example of such a mural that has practically become a legend among murals,

jest najsłynniejszym chyba dziełem sztuki w tym nurcie,

It is perhaps the most famous work of art in this movement,

to mural Keitha Haringa Crack is Wack z 1986 roku.

It's Keith Haring's mural Crack is Wack from 1986.

Powstał na nowojorskim Harlemie.

It was founded in New York's Harlem.

Miał być przestrogą przed spożywaniem ciężkich narkotyków.

It was supposed to be a warning against consuming hard drugs.

Pamiętajmy, że jesteśmy w latach osiemdziesiątych,

Let's remember that we are in the eighties,

czyli jest to dekada, która została naznaczona epidemią AIDS.

So it is a decade that was marked by the AIDS epidemic.

I w ogóle cała twórczość Haringa też warto wspomnieć,

And in general, it is also worth mentioning Haring's entire body of work,

że opierała się o przesłania antynarkotykowe,

that it was based on anti-drug messages,

antypolityczne i antywojenne.

anti-political and anti-war.

Na pewno też przyjdzie moment, kiedy więcej o tym artyście Wam opowiem.

There will definitely come a moment when I will tell you more about this artist.

Myślę, że będzie na to przestrzeń w odcinku o streetarcie.

I think there will be space for that in the episode about street art.

Ale zapamiętajcie, że właśnie ten mural Haringa Crack is Wack

But remember, it is this Haring mural that Crack is Wack.

możecie oczywiście sobie go wygooglować,

you can of course google it yourself,

a postaram się gdzieś go podpiąć na Instagramie w takich wizualach do tego odcinka.

I will try to post it somewhere on Instagram with visuals for this episode.

No był przełomowy i dzisiaj też jest punktem,

Well, it was groundbreaking and today it is also a point,

do którego odwołuje się nadal bardzo wielu

to which many still refer

współczesnych artystów, którzy pracują,

contemporary artists who are working,

tworzą w nurcie streetartu.

they create in the flow of street art.

A drugim graficiarzem, jak to się tak strasznie mówi, graficiarz,

And the second graffiti artist, as it is so terribly said, graffiti artist,

którego możemy wiązać ze sztuką uliczną, a co za tym idzie,

which we can associate with street art, and consequently,

właśnie z kulturą hip-hopu, która jest tematem tego odcinka,

just with hip-hop culture, which is the subject of this episode,

jest Futura. To jest jego pseudonim.

This is Futura. That is his nickname.

To artysta, którego The New York Times okrzyknął

He is an artist whom The New York Times has hailed.

The King of Graffiti.

The King of Graffiti.

I właściwie trudno się temu dziwić, bo w zasadzie działa niemal od samych

And it's actually hard to be surprised by this, because it has been functioning almost from the very beginning.

początków hip-hopu i jest z nim bardzo mocno związany.

the beginnings of hip-hop and is very closely related to it.

Mówię w czasie teraźniejszym, ponieważ Futura dalej żyje

I speak in the present tense because Futura is still alive.

i działa dla osób, które nie są w temacie.

and it works for people who are not in the know.

Jest związany z tym hip-hopem właśnie nie tylko poprzez sztukę tego nurtu,

He is connected to hip-hop not only through the art of this movement,

ale też poprzez kolaborację z takimi artystami,

but also through collaboration with such artists,

jak chociażby Nas, z którym Futura stworzył w tym roku

like us, with whom Futura created this year

limitowany print. Więc widzicie, że to dalej się wszystko dzieje

limited print. So you see, it's all still happening

i to, co powstawało w latach 80.,

and what was created in the 1980s,

dalej się sprzedaje i dalej jest na to popyt.

It continues to sell and there is still demand for it.

To tak właściwie tylko wisienka na torcie, bowiem właśnie

It's actually just the cherry on the cake, because right now

przygoda Futury zaczynała się od kolabo z Haringiem i Basquiatem.

Futury's adventure started with a collaboration with Haring and Basquiat.

Potem przeszła przez współpracę

Then she went through the cooperation.

z wieloma streetwearowymi markami, żeby tylko chyba

with many streetwear brands, just to probably

tak Wam wspomnieć i dać zajawkę, o jakich markach tutaj mówimy,

I want to mention and give you a sneak peek about what brands we are talking about here.

to wspomnę o Off-White czy o Comme des Garcons,

I'll mention Off-White or Comme des Garçons,

z którym Futura też współtworzył kolekcję.

with whom Futura also co-created the collection.

Trzecim artystą ulicznym, o którym teraz tylko wspomnę,

The third street artist I will now just mention,

bo poświęciłam mu cały osobny odcinek,

because I dedicated a whole separate episode to him,

jest mój i z tego, co wiem po odsłuchaniach,

it's mine and from what I know after listening,

chyba też Wasz ukochany Basquiat.

Probably your beloved Basquiat too.

I co Basquiat ma wspólnego z hip-hopem?

And what does Basquiat have to do with hip-hop?

Kurczę, tak dużo, że znowu nie zmieszczę tego tutaj

Darn, so much that I won't be able to fit it here again.

wszystkiego w jednym odcinku, bo trwałby za długo

everything in one episode, because it would take too long

i pewnie byście go porzucili w połowie.

And you would probably abandon him halfway.

Wspomnę tylko, że to artysta, który zrodził się w ogóle z ulicznej sztuki,

I will just mention that this is an artist who was born out of street art.

graffiti, która, tak jak wspomniałam,

graffiti, which, as I mentioned,

jest filarem hip-hopu.

he is a pillar of hip-hop.

Sam Basquiat często też przyznawał, że jego główną inspiracją w sztuce

Basquiat often admitted that his main inspiration in art

było właśnie słuchanie różnych miksów, remiksów

It was just listening to various mixes, remixes.

hip-hopowych, które otworzyły mu furtkę w głowie

hip-hop tracks that opened a gate in his mind

na łączenie różnorodnych, pozornie sprzecznych rzeczy,

to connect diverse, seemingly contradictory things,

które możemy teraz oglądać w jego sztuce.

which we can now see in his art.

Tura to sztuka miała tak ogromny wpływ na innych artystów

Touring is an art that has had such a huge impact on other artists.

lat 80., ale myślę, że jest oczywiste,

the 80s, but I think it's obvious,

że ma wpływ na tak wielu artystów sztuki współczesnej,

that it has an influence on so many contemporary artists,

dzisiaj, XXI wieku,

today, in the 21st century,

że to chyba mówi samo za siebie,

that probably speaks for itself,

jak wielką rewolucję w ogóle w sztuce współczesnej,

how great a revolution in contemporary art at all,

ale też właśnie w tym środowisku hip-hopowym,

but also in this hip-hop environment,

w tym środowisku czarnoskórym, zrobił Basquiat.

In this Black environment, Basquiat made.

Odwołuję Was do odcinka o Basquiacie w tym podcaście

I refer you to the episode about Basquiat in this podcast.

i myślę, że on będzie super uzupełnieniem

And I think he will be a great addition.

właśnie do odcinka o hip-hopie i sztuce.

just to the episode about hip-hop and art.

Jeszcze tylko Wam powiem, bo chyba tego nie ma w tamtym odcinku,

I'll just tell you this because I don't think it's in that episode.

że Basquiat nie tylko słuchał hip-hopu,

that Basquiat not only listened to hip-hop,

ale hip-hop tworzył kawałki.

but hip-hop created tracks.

Jednym z takich najsłynniejszych jego kawałków jest beat Bob,

One of his most famous pieces is Beat Bob,

nie Bob jak Bob the Builder,

not Bob like Bob the Builder,

tylko Bob z P na końcu.

only Bob with a P at the end.

Możecie sobie wygooglować, posłuchać.

You can Google it and listen.

I współtwórcą tego kawałku był jego serdeczny przyjaciel,

And a co-creator of this piece was his close friend,

o którym chciałabym Wam teraz też chwilkę opowiedzieć.

about which I would like to tell you a little now as well.

Jest to czwarty artysta, który wywodzi się ze street artu,

He is the fourth artist coming from street art.

o którym właściwie chyba słyszymy najmniej,

about which we probably hear the least,

mimo tego, że tworzył rzeczy niesamowite, magiczne,

despite creating incredibly magical things,

i na pewno jak je tylko zobaczycie, to zapadną Wam w pamięć.

And as soon as you see them, they will definitely stick in your memory.

I jest to artysta, który posługiwał się tagiem Ramel Z.

And he is an artist who used the tag Ramel Z.

Urodził się na Queensie w Nowym Jorku w latach 60-tych

He was born in Queens, New York in the 1960s.

i tak naprawdę o jego życiu takim prywatnym nie wiemy wiele.

And in fact, we don't know much about his private life.

Nie wiemy wiele, a właściwie nie wiemy nawet,

We don't know much, in fact, we don't even know,

jak on miał na imię naprawdę.

What was his real name?

Zmienił w latach 70-tych swoje imię właśnie na ten tag w papierach

In the 1970s, he changed his name to this tag in the documents.

i już po prostu nikt nie mógł dojść do tego,

and nobody could figure it out anymore,

jak naprawdę się nazywał.

what he was really called.

To, co jednak jest najbardziej istotne,

What is most important, however,

to myślę, że właśnie ta jego niesamowita sztuka,

I think that it's precisely his incredible art,

która zrodziła się z pasji do hip-hopu i graffiti.

which was born from a passion for hip-hop and graffiti.

Ram zaczynał klasycznie, czyli oczywiście od sprayowania metra

Ram started classically, which of course meant spraying the subway.

i pociągów, natomiast z biegiem czasu jego twórczość

and trains, while over time his work

ewoluowała nie tylko w inspiracje

it has evolved not only in inspirations

takimi psychodelicznymi wizjami, o których sam też mówił,

such psychedelic visions that he himself also spoke about,

ale też w ogóle w zupełnie nową formę,

but also in a completely new form,

czyli w sztukę trójwymiarową.

so in three-dimensional art.

Zaczął tworzyć maski, zbroje, rzeźby, akcesoria,

He started to create masks, armor, sculptures, accessories,

niesamowite elementy.

amazing elements.

Wszystko w takich super kontrastowych kolorach,

Everything in such super contrasting colors,

nierzadko stworzone z tego, co akurat miał pod ręką

not infrequently created from what he had on hand

i całość daje tak niesamowity efekt,

and the whole thing creates such an incredible effect,

że tak jak Wam powiedziałam, jak raz zobaczycie,

that just as I told you, once you see it,

to już na pewno zapamiętacie tego artystę.

You will definitely remember this artist.

Też Wam wrzucę na Instagramie kilka zdjęć tych prac.

I will also post a few photos of these works on Instagram.

Ten styl nazywa się dzisiaj Gothic Futurism

This style is called Gothic Futurism today.

i naprawdę, naprawdę robi niesamowite wrażenie.

It really, really makes an amazing impression.

W tej wizji tworzył również wiele malarskich prac,

In this vision, he also created many paintings.

które wystawiane były w najważniejszych muzeach sztuki współczesnej,

which were exhibited in the most important contemporary art museums,

w tym na przykład w nowojorskiej Momie.

for example, in the New York Mummy.

I tym akcentem, tym artystom chciałam zostawić już

And with this note, I wanted to leave this artist already.

wątek graffiti i całą sztukę street artu,

the graffiti theme and the entire street art movement,

mimo że ona jeszcze będzie się nam przewijała pewnie dzisiaj w kilku wątkach.

Even though she will probably pop up in a few threads today.

Pamiętajcie, że to właśnie z tej sztuki

Remember that it is from this play.

narodziło się naprawdę sporo współczesnych artystów,

a lot of contemporary artists have really emerged.

których prace są dzisiaj warte rekordowe sumy.

whose works are today worth record sums.

A to wszystko dzięki kulturze hip hopu.

And all of this is thanks to hip hop culture.

Dzięki niej mamy również bardziej współczesne dzieła sztuki,

Thanks to her, we also have more contemporary works of art,

które bezpośrednio łączą się ze światem muzyki hip hopowej.

which are directly connected to the world of hip hop music.

I oczywiście mowa tutaj o okładkach płyt raperów,

And of course, we are talking about the album covers of rappers,

które były projektowane i dalej są projektowane

which were designed and are still being designed

przez artystów współczesnych.

by contemporary artists.

W czasach old school hip hopu była to na przykład

In the times of old school hip hop, it was for example

okładka albumu Beastie Boys czy Public Enemy

Album cover of Beastie Boys or Public Enemy.

zaprojektowana graficznie przez graficiarza Erica Hayes'a,

designed graphically by graffiti artist Eric Hayes,

który też jest takim guru graffiti.

who is also a kind of graffiti guru.

I na pewno warto też rzucić okiem na okładkę albumu Death Note,

And it's definitely worth taking a look at the cover of the Death Note album,

która była zaprojektowana przez kolektyw The Grey Organization.

which was designed by the collective The Grey Organization.

I na pewno warto też rzucić okiem na okładkę albumu Death Note,

And it is definitely worth taking a look at the cover of the Death Note album,

która była zaprojektowana przez kolektyw The Grey Organization.

which was designed by the collective The Grey Organization.

A wchodząc już w ten współczesny hip hop,

And entering into this contemporary hip hop,

to na pewno takim klasycznym przykładem jest okładka płyty Kanye Westa

A classic example of this is the album cover of Kanye West.

do genialnego albumu, który uwielbiam, Graduation,

to the brilliant album that I adore, Graduation,

zaprojektowana przez tak aż jego Murakamiego.

designed by none other than his Murakami.

Okładka jest totalnie w stylu Murakamiego

The cover is totally in Murakami's style.

i nie jest to jedyna współpraca tych dwóch artystów,

and this is not the only collaboration between these two artists,

które mogłyby współpracować z Westem.

that could cooperate with the West.

Również przy okładce wspólnego albumu Westa i Kid Cadiégo,

Also with the cover of the joint album by West and Kid Cudi,

Kid C. Ghosts, też Was odwołuję do tego, żeby sobie to zobaczyć.

Kid C. Ghosts, I also refer you to check this out.

Ja naprawdę postaram się zebrać te wszystkie wizuale i Wam to podpiąć.

I will really try to gather all those visuals and connect them for you.

W ogóle Kanye West to jest taki artysta kontrowersyjny,

Kanye West is such a controversial artist.

oczywiście super kontrowersyjny,

of course super controversial,

ale z premedytacji używam tutaj słowa artysta,

but I use the word artist here with premeditation,

ponieważ nie tylko muzycznie, ale też na wielu frontach potrafi robić dobre rzeczy.

because not only musically, but also on many fronts, he can do good things.

I potrafi, lubi też współpracować z popularnymi artystami.

He can do it, he also enjoys collaborating with popular artists.

Dlatego też do zaprojektowania swojej płyty,

Therefore, to design his disc,

która ma super trudny tytuł do wymówienia, czyli

which has a super difficult title to pronounce, that is

800 Aids and Heartbreaks, zaprosił Kousa,

800 Aids and Heartbreaks, invited Kousa,

jednego z najbardziej rozpoznawalnych artystów XXI wieku.

one of the most recognizable artists of the 21st century.

A do zaprojektowania swojego Opus Magnum, czyli

And to design your Opus Magnum, which is

My Beautiful Dark Twisted Fantasy, zaprosił artystę Georgia Kondo,

My Beautiful Dark Twisted Fantasy invited the artist Georgia Kondo,

który zaprojektował serię okładek.

who designed the series of covers.

Nie tylko jedną okładkę, ale serię okładek, które bardzo podobały mu się.

Not just one cover, but a series of covers that he really liked.

I polecam Wam sprawdzić wszystkie. Super ciekawa sprawa.

I recommend you check them all out. It's really interesting.

Drugim raperem, który bardzo lubi współpracować z artystami jest Drake.

The second rapper who really likes to collaborate with artists is Drake.

Na przykład zaprosił ilustratora Kadira Nersona

For example, he invited the illustrator Kadir Nerson.

do zaprojektowania okładki do Nothing Was The Same.

to design the cover for Nothing Was The Same.

Myślę, że wielu z Was też gdzieś tam się przewinęła okładka

I think that many of you have also come across the cover somewhere.

do albumu Certified Lover Boy,

to the album Certified Lover Boy,

którą zaprojektował nikt inny jak Damian Hirst,

designed by none other than Damien Hirst,

czyli jeden z topów jeśli chodzi o popularność artystów w XXI wieku.

So one of the top artists in terms of popularity in the 21st century.

Polecam też zobaczyć sobie tą okładkę.

I also recommend taking a look at this cover.

Nikt nie wie o co chodzi, ale chyba tak w ogóle bywa ze sztuką Damiana Hirsta.

No one knows what it's all about, but that's probably how it generally is with the art of Damien Hirst.

I być może to jest właśnie sposób na dzisiejsze czasy.

And perhaps this is just the way for today's times.

I myślę, że to jest też ten moment, żeby wprowadzić pierwszy polski akcent do tego odcinka,

And I think this is also the moment to introduce the first Polish accent to this episode,

czyli okładka stworzona dla Draka przez Filipa Pągowskiego,

so the cover created for Drak by Filip Pągowski,

którego możecie kojarzyć ze słynnym serduszkiem Comme des Garcons.

you might associate with the famous Comme des Garçons heart.

Filip Pągowski zaprojektował okładkę do singla Draka do kawałka Summer 16.

Filip Pągowski designed the cover for the single Draka for the track Summer 16.

Oczywiście sprawdźcie sobie ją na backstage'u.

Of course, check it out in the backstage.

Można oczywiście znaleźć jeszcze wiele naprawdę przykładów na kolabo raperów z artystami przy tworzeniu okładek albumów,

Of course, you can find many more real examples of collaborations between rappers and artists in creating album covers.

ale może przejdźmy sobie teraz do pokrewnego tematu,

but maybe let's move on to a related topic now,

czyli do tego jak sztuka wchodzi do popularnych hip-hopowych teledysków.

which is about how art enters popular hip-hop music videos.

I znowu zacznę od Takashiego Murakamiego,

And I will start again with Haruki Murakami,

który napisał teledysk do kawałka Kanye'ego Westa do kawałka Good Morning.

Who wrote the music video for Kanye West's song Good Morning?

Teledysk nawiązuje oczywiście stylistyką do okładki Graduation,

The music video of course references the style of the Graduation cover.

a wszystko dlatego, że sama okładka nawiązuje mocno do stylistyki Murakamiego,

and it's all because the cover strongly references Murakami's style,

tak jak Wam wspomniałam przed chwilą. Logiczna sprawa.

As I mentioned to you a moment ago. It's a logical matter.

Innym przykładem, chyba zresztą flagowym w tym wątku,

Another example, probably the flagship one in this context,

jest wałkowany przeze mnie case teledysku do kawałka Ape Sheet Beyonce i Jaya,

I am working on the case of the music video for the song "Ape Sh*t" by Beyoncé and Jay.

który kręcony był w Luwrze.

which was filmed in the Louvre.

Myślę, że każdy z Was miał okazję widzieć przynajmniej fragment tego klipu,

I think that each of you has had the opportunity to see at least a part of this clip,

a jeśli nie, to naprawdę myślę, że to jest tak ważna popkulturowo sprawa,

and if not, then I really think this is such an important pop culture matter,

że szkoda byłoby ją zignorować.

that it would be a shame to ignore her.

Jak dla mnie, to na tym przykładzie moglibyśmy w ogóle skończyć

As for me, we could end with this example altogether.

wymienianie wszelkich inspiracji sztuką w hiphopowych teledyskach,

mentioning all artistic inspirations in hip-hop music videos,

dlatego, że właśnie jest to tak rewolucyjna sprawa

because it is such a revolutionary matter

i tak mocno sztuka i hiphop tutaj zostały ze sobą scalone,

and so strongly art and hip-hop have been fused together here,

ale na szczęście mam jeszcze dla Was kilka ciekawych przykładów.

But fortunately, I still have a few interesting examples for you.

No a skoro jesteśmy przy Beyonce, to nie wiem, czy kojarzycie jej kawałek

Well, since we are talking about Beyonce, I don't know if you remember her song.

naprawdę świetnej płyty Lemonade, kawałek zatytułowany

really great album Lemonade, a track titled

Hold Up. Beyonce idzie w tym teledysku

Hold Up. Beyoncé is coming in this music video.

w żółtej kietce z kijem bejsbolowym

in a yellow dress with a baseball bat

i po prostu rozwala samochód. Mogłoby się wydawać

and just crashes the car. It might seem like

wow, ale case. Natomiast nie jest to przypadkowa scena,

wow, what a case. However, this is not a random scene,

ponieważ inspirowana jest szwajcarską artystką

because it is inspired by a Swiss artist

Pippi Lottie Reist i jej instalacją

Pippi Lottie Reist and her installation

Ever Is Over All.

Ever Is Over All.

Video, które jest częścią instalacji stało się bardzo mocną inspiracją

The video, which is part of the installation, has become a very strong inspiration.

dla teledysku Beyonce, a też seksualność, siła,

for Beyonce's music video, as well as sexuality, power,

i takie catharsis, które są w ogóle tematem

and such catharsis, which are the subject at all

twórczości Reist, stały się również tematem w ogóle całego

the work of Reist, has also become a subject in general of the entire

tego naprawdę opus magnum, w tym wypadku

this is truly the opus magnum, in this case

Beyonce, całego krążka Lemonade,

Beyonce, the entire album Lemonade,

które też bardzo serdecznie polecam. Wrócę na chwilę jeszcze

which I also highly recommend. I will come back for a moment again.

do Drake'a, który w swoim wiralowym hicie i wideo

to Drake, who in his viral hit and video

Hotline Bling zainspirował się twórczością współczesnego

Hotline Bling was inspired by the work of contemporary

artysty Jamesa Torella.

artist James Torella.

James Torell słynie ze swoich instalacji pokazujących

James Torell is known for his installations showcasing

taką grę światła, przestrzeni i koloru.

such a play of light, space, and color.

Jedną z jego instalacji możecie swoją drogą zobaczyć

One of his installations you can see by the way.

w Contemporary Copenhagen, Muzeum Sztuki Współczesnej w

In Contemporary Copenhagen, the Museum of Contemporary Art in

Kopenhadze. Świetna sprawa, w ogóle świetnie tam pojechać,

Copenhagen. It's great, it's definitely wonderful to go there.

super dzielnica, pyszna Lil Bakery obok.

Great neighborhood, delicious Lil Bakery next door.

Bardzo polecam wizytę w tym miejscu

I highly recommend a visit to this place.

i koniecznie jak już tam będziecie, to wejdźcie właśnie

And definitely, when you're there, make sure to go inside.

do pokoju z instalacją Torella.

to the room with the Torella installation.

Wracając do Hotline Bling, które z pewnością kojarzycie,

Returning to Hotline Bling, which you are surely familiar with,

przynajmniej z tych najsłynniejszych memów z Drake'iem,

at least from those most famous memes with Drake,

sprawa jest dosyć kontrowersyjna, ponieważ wideo

the matter is quite controversial because the video

zostało w wyniku mocnej inspiracji twórczością

it resulted from a strong inspiration from the works

Torella, podczas gdy sam artysta

Torella, while the artist himself

ani nie został o tym poinformowany, ani też nie miał

neither was informed about it, nor did he have

nic wspólnego z pracą nad koncepcją.

nothing to do with working on the concept.

Ale co ciekawe, sam James Torell przyznaje, że

But interestingly, James Torell himself admits that

teledysk Drake'a rozsławił jego twórczość

Drake's music video popularized his work.

szybciej i dużo mocniej, niż on sam przez kilkadziesiąt lat

faster and much stronger than he himself for several decades

działania mogły sobie na to pozwolić

the actions could afford it

w świecie sztuki. Czy to oznacza, że taki artysta

in the world of art. Does it mean that such an artist

jak Drake może się bezkarnie inspirować innym artystą?

How can Drake draw inspiration from another artist without consequences?

Raczej nie, jest to słabe

Rather not, it's weak.

i bardzo dużo mówi też o czasach, w jakich żyjemy.

And it also says a lot about the times we live in.

Ale Drake jednak rehabilituje się przynajmniej

But Drake is at least redeeming himself.

choć trochę za sprawą ostatniego viralowego

though a bit due to the recent viral

newsa, który mogliście zobaczyć u mnie w rolce, czyli

the news that you could see in my reel, namely

wielkiego powrotu artystycznego parku rozrywki

the great return of the artistic amusement park

Luna Luna. Wspaniała sprawa.

Luna Luna. A wonderful thing.

Jest to jedyny w swoim rodzaju artystyczny park

It is a one-of-a-kind artistic park.

rozrywki, a jego historia sięga lat 80-tych i Hamburga.

entertainment, and its history dates back to the 1980s in Hamburg.

Więcej na ten temat od razu Was odwołuję, bo

I will immediately cancel you on this matter because

do tej rolki, w której macie zebrane wszystkie informacje.

to this folder where you have gathered all the information.

Natomiast teraz tylko pokrótce Was wprowadzę, że

However, now I will briefly introduce you to the fact that

właśnie w latach 80-tych artysta Andre Heller

It was in the 1980s that the artist Andre Heller...

wpadł na pomysł stworzenia wesołego miasteczka

he came up with the idea of creating an amusement park

z artystycznym zacięciem. Zamiast improwizować

with artistic flair. Instead of improvising

zaprosił do współpracy artystyczną śmietankę lat 80-tych

he invited the artistic cream of the 80s to collaborate

na czele z takimi nazwiskami jak

headed by such names as

znowu Basquiat, Keith Haring, David Hockney,

again Basquiat, Keith Haring, David Hockney,

Roy Lichtenstein czy Salvador Dali.

Roy Lichtenstein or Salvador Dali.

Brzmi surrealistycznie? A jednak to świetnie.

Sounds surreal? Yet it's great.

To się wydarzyło naprawdę. Basquiat zaprojektował

It really happened. Basquiat designed.

diabelski młyn, Haring karuzelę,

devil's wheel, Haring carousel,

Sonia Delaunay bramę wejściową, a Dali

Sonia Delaunay the entrance gate, and Dali

imponującą instalację w kolorze magenty.

an impressive installation in the color magenta.

Park funkcjonował jednak tylko przez 3 miesiące i został

The park, however, only operated for 3 months and was closed.

zamknięty, a jego elementy zapakowano do kontenerów,

closed, and its elements were packed into containers,

gdzie spędziły ostatnie 36 lat.

where they spent the last 36 years.

Ale w tym rąku dzięki

But in this hand, thanks.

firmie, której właśnie współwłaścicielem jest Drake

a company of which Drake is currently a co-owner

Park Luna Luna został przywrócony do życia

Luna Luna Park has been brought back to life.

niestety tym razem nie w Europie, a w Los Angeles,

unfortunately this time not in Europe, but in Los Angeles,

gdzie został otwarty w grudniu.

where was it opened in December.

Tak więc jeśli będziecie w okolicy warto wpaść do tej atrakcji

So if you're in the area, it's worth stopping by this attraction.

jak z mokrych snów fanów sztuki współczesnej, której

like from the wet dreams of fans of contemporary art, which

kuratorem jest właśnie Drake. To jest chyba ten moment,

the curator is indeed Drake. This is probably the moment,

w którym warto wspomnieć o też kilku innych punktach styku

in which it is also worth mentioning a few other points of contact

hip-hopowych artystów i sztuki współczesnej.

hip-hop artists and contemporary art.

Wrócę do Jay'a Zii, bo to jest moja wisienka

I'll go back to Jay Z, because he's my cherry on top.

na hip-hopowym torcie. Wiele razy oczywiście wspominałam

on the hip-hop cake. Of course, I've mentioned it many times.

już o fascynacji Jay'a Basquiatem, ale dla tych,

already about Jay Basquiat's fascination, but for those,

którzy być może słuchają tego podcastu po raz pierwszy

who may be listening to this podcast for the first time

przypomnę tylko, że obaj panowie pochodzą z Brooklynu

I would just like to remind you that both gentlemen are from Brooklyn.

i obaj panowie przeszli podobną drogę zwaną

and both gentlemen went through a similar path called

From Rocks to Riches, czyli jak to się mówi

From Rocks to Riches, or as they say.

od ulicy do sławy i całkiem niemałych pieniędzy.

from the street to fame and quite a lot of money.

W odcinku poświęconemu Basquiacie dużo mówią

In the episode dedicated to Basquiat, they say a lot.

o fenomenie tego artysty, również w kontekście art brandingu

about the phenomenon of this artist, also in the context of art branding

i właśnie Jay'a Zii, który w którymś momencie

and indeed Jay Zii, who at some point

bez perdonu zaczął się stylizować na Basquiata i nadal

Without forgiveness, he began to style himself after Basquiat and still does.

się tego trzyma. Odwołuję Was do tego odcinka po raz drugi,

holds onto it. I am referring you to this episode for the second time,

a jako dopełnienie do Shauna Cartera powiem tylko,

and as a complement to Shaun Carter, I will only say,

że Basquiat nie jest jedynym artystą, którego ceni Jay.

that Basquiat is not the only artist that Jay appreciates.

Wystarczy wspomnieć o jego kawałku Picasso Baby

It is enough to mention his piece Picasso Baby.

czy o wersach z Warholem oraz Kunsem w rolach głównych.

Is it about the verses with Warhol and Kuns in the main roles?

Warto też wspomnieć, że Jay'a Zii

It's also worth mentioning that Jay Zii

kolekcjonuje sztukę i oprócz Basquiata ma kilka dobrych

I collect art and besides Basquiat, I have a few good ones.

dzieł czarnoskórych artystów. Być może kiedyś

works of black artists. Perhaps someday

je wystawi. A skoro już jestem przy wystawie

I will put it on display. And since I am already at the exhibition...

dotyczącej sztuki czarnoskórych artystów, no to

regarding the art of Black artists, well then

wspomnę Wam też o takim newsie na 2022

I will also mention to you a piece of news for 2022.

rok, że Alicia Keys razem ze swoim

year, that Alicia Keys together with her

mężem raperem Swizz Beatzem szykują wystawy

with her rapper husband Swizz Beatz, they are preparing exhibitions.

swojej kolekcji sztuki w Brooklyn

your art collection in Brooklyn

Museum, która otworzy się 10 lutego i będzie możliwa

Museum, which will open on February 10 and will be possible

do zwiedzania do 7 lipca tego roku, więc jeżeli w tym

for visiting until July 7 this year, so if in this

czasie będziecie w Nowym Jorku, to na bank polecam

When you are in New York, I definitely recommend it.

Wam ją odwiedzić. W kolekcji tej dwójki osób

You should visit her. In the collection of this pair of people.

znajdziemy ponad 40 obrazów czarnoskórych

We will find over 40 images of Black people.

artystów, wśród których znajduje się m.in.

artists, among whom is, among others,

fotograf Gordon Parks, no czy

photographer Gordon Parks, well yes

oczywiście Jean-Michel Basquiat, ale warto

of course Jean-Michel Basquiat, but it's worth it

w ogóle wspomnieć, że ta kolekcja jest pełna perełek,

It is worth mentioning that this collection is full of gems.

które być może jeszcze nie są odkryte w takiej skali,

which may not yet be discovered on such a scale,

jak byśmy chcieli. Zarówno Alicia Keys, jak

as we would like. Both Alicia Keys, as

i jej mąż wspominają, że kolekcjonują obrazy

She and her husband mention that they collect paintings.

właśnie tylko czarnoskórych artystów, dlatego, że uważają,

only black artists, because they believe that,

że w dalszym ciągu są mało doceniani. Na pewno

that they are still undervalued. Definitely

zobaczycie tam dużo, dużo ciekawych

you will see a lot, a lot of interesting things there

obrazów. I jeszcze jednym raperem, którego warto

images. And another rapper worth mentioning

wspomnieć w kontekście kolekcjonowania sztuki, z pewnością jest

to mention in the context of art collecting, it certainly is

Sean Combs, czyli P.D.D. A wszystko

Sean Combs, also known as P.D.D. And everything.

ze sprawą transakcji tego pana z 2018 roku,

regarding this gentleman's transaction from 2018,

w której wydał 21 milionów dolarów

in which he spent 21 million dollars

na obraz czarnoskórego artysty, Carego Jamesa

of the portrait of the Black artist, Carego Jamesa

Marshalla. Czemu warto o tym wspomnieć?

Marshall. Why is it worth mentioning?

Oczywiście pomijając tę obłędną kwotę.

Of course, excluding that outrageous amount.

Ano dlatego, że jest to rekordowa kwota za obraz żyjącego

Well, that's because it's a record amount for a painting of a living artist.

czarnoskórego artysty, no co oczywiście

a black artist, well, of course

automatycznie zapisuje się na kartach historii sztuki,

it is automatically recorded in the history of art,

nie tylko tej współczesnej, ale w ogóle całej

not only this contemporary one, but all of them in general

projowo. I razem z P.D.D. na tych kartach zapisuje się

project. And together with P.D.D. it is recorded on these cards.

też oczywiście hip-hop, bez którego Didi

also of course hip-hop, without which Didi

nie miałby hajsu na takie inwestycje.

he wouldn't have the money for such investments.

Swoją drogą, bardzo polecam Wam sprawdzić twórczość Marshalla, naprawdę

By the way, I highly recommend checking out Marshall's work, really.

wspaniałe dzieła. I być może teraz taki mały

Wonderful works. And perhaps now such a little one.

off-topic, ale w tym temacie twórczości

off-topic, but in this topic of creativity

afroamerykanów, czy w ogóle czarnoskórych

African Americans, or black people in general.

artystów, w tym roku też od 25

artists, this year also from 25

maja do 27 października w

they have until October 27 in

Bazylei, będzie świetna, na pewno świetna wystawka.

Basil, it will be great, definitely a great exhibition.

Wystawa zatytułowana

The exhibition titled

When we see us, a century of black figuration in painting,

When we see ourselves, a century of black figuration in painting,

więc jeżeli tym razem będziecie gdzieś w okolicach Bazylei,

so if this time you will be somewhere near Basel,

to na milion procent warto ją zobaczyć.

It's definitely worth seeing her.

A zanim przejdę do dłuższego wątku, czyli tego jak

And before I move on to the longer thread, which is how

hip-hop wpłynął nad część sztuki, którą możemy zaliczyć

Hip-hop has influenced a part of art that we can consider.

do streetwearu, to jeszcze kilka przykładów tego jak

to streetwear, here are a few more examples of how

różnorodni artyści wchodzą w relację z kulturą hip-hopu

Diverse artists engage with hip-hop culture.

i przyczyniają się do jej rozwoju.

and contribute to its development.

Znowu cofniemy się trochę w czasie, bo głupio w tym odcinku nie wspomnieć

Once again, we will go back in time a bit, because it's foolish not to mention it in this episode.

o Spike Lee, czyli jednym z najbardziej hip-hopowych

about Spike Lee, one of the most hip-hop.

reżyserów filmowych. Ja traktuję dobrych reżyserów

film directors. I treat good directors

jako artystów, do którego Spike Lee

as artists, to whom Spike Lee

z pewnością się zalicza, dlatego zdecydowałam się

It certainly counts, that's why I decided to.

powiedzieć o nim kilka słów w tym przekrojowym odcinku.

to say a few words about him in this overview episode.

I zacznę oczywiście od tego, że każdy jego film nawiązuje

And I will of course start with the fact that each of his films refers to

do nierówności rasowych i pokazuje kulturę

to racial inequalities and shows culture

hip-hopu wziętą prosto z ulicy super autentycznie.

hip-hop taken straight from the streets, super authentic.

Ikoną i takim absolutnym klasykiem

An icon and such an absolute classic.

jest oczywiście film z 1989 roku,

There is, of course, a film from 1989.

Do The Right Thing, w polskim tłumaczeniu

Do the Right Thing, in Polish translation.

Rób Co Należy. I to, co w kontekście hip-hopu

Do What Needs to Be Done. And that, in the context of hip-hop.

jest jednak najistotniejsze w tym temacie,

however, the most important thing in this matter is,

to pomysł Spike Lee, żeby legenda hip-hopu, czyli

It was Spike Lee's idea to have the hip-hop legend, that is

zespół Public Enemy, zrobili główny soundtrack

the band Public Enemy, made the main soundtrack

do tego filmu. I w ten sposób powstał

to this film. And that's how it was created.

hymn hip-hopu początku lat 90., hymn

hip-hop anthem of the early 90s, anthem

ulic, mniejszości i każdego, kto czuł

streets, minorities, and anyone who felt

i nadal czuje się dyskryminowany, czyli wspaniały

I still feel discriminated against, which is wonderful.

kawałek Fight The Power. Poezja, którą

a piece of Fight The Power. Poetry that

zawdzięczamy właśnie Spike'owi Lee.

We owe it to Spike Lee.

Na pewno jeszcze muszę Wam wspomnieć o dwóch współczesnych artystach,

I definitely still need to mention two contemporary artists to you.

którzy mocno przenikają się ze światem hip-hopu.

which strongly interpenetrate with the world of hip-hop.

Pierwszy to Daniel Arsham, a drugi to wspomniany

The first is Daniel Arsham, and the second is the aforementioned.

wcześniej Coase. W bonusie można tutaj dodać

earlier Coase. As an addition, one can include here

jeszcze oczywiście Banksy'ego, ale pomyślałam sobie, że więcej

still of course Banksy, but I thought that more

o nim powiem Wam w odcinku poświęconym typowo street artowi,

I will tell you about him in the episode dedicated to street art.

dlatego, że jeśli zacznę mówić do Was o Banksy'im,

because if I start talking to you about Banksy,

to przypuszczam, że albo tego nigdy nie skończę, albo

I assume that I will either never finish this, or

zrobi nam się w ogóle osobny odcinek o tym artyście.

We will have a separate episode about this artist.

Natomiast Arsham i Coase to jedni z najpopularniejszych,

Meanwhile, Arsham and Coase are among the most popular,

ale też chyba tacy bardziej kontrowersyjni

but also probably more controversial ones

artyści XXI wieku.

artists of the 21st century.

Być może wynika to z tego, że sztuka w ogóle w XXI wieku

Perhaps this is due to the fact that art in general in the 21st century...

jest kontrowersyjna ze względu

it is controversial due to

na swoją mocną odtwórczość, o której jeszcze dzisiaj

about its strong reproduction, which even today

Wam wspomnę, również ze względu na komercję

I will mention it to you, also due to commercial reasons.

i ze względu na to, że przyszło jej funkcjonować myśl

and due to the fact that she had to function thought

w takich ultraciężkich czasach, w których instagramowy krytyk

in such ultrahard times, in which the Instagram critic

sztuki kryje się w każdym z nas.

The art lies within each of us.

I zostawiając też moje subiektywne preferencje, chciałam Wam teraz chwilkę

And leaving aside my subjective preferences, I wanted to take a moment to you now.

opowiedzieć o tym, jaki wpływ ci artyści mają

tell about the impact these artists have on you

na współczesne oblicze hip-hopu, a także vice versa,

to the contemporary face of hip-hop, and vice versa,

czyli to, jak hip-hop ukształtował ich twórczość.

so how hip-hop shaped their creativity.

Klasycznie można nagrać o tym osobny temat,

Classically, one could record a separate topic about this,

ale wspomnę tu przynajmniej o kilku wyróżniających się

But I will at least mention a few outstanding ones.

kolabo tych panów. I zacznę od Arshama,

the collaboration of these gentlemen. And I will start with Arsham,

którego twórczość można, myślę, nakreślić gdzieś na granicy

whose work can, I think, be outlined somewhere on the border

rzeźby, architektury i performance'u.

sculpture, architecture, and performance.

To jeden z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych artystów,

He is one of the most recognizable contemporary artists.

jak przed chwilą Wam wspomniałam, i jednym z takich jego projektów

As I just mentioned to you, one of his projects is one of them.

wokół kultury hip-hopu, było kolabo

around hip-hop culture, there was a collab

z Nasem, z okazji premiery płyty

with Nas, on the occasion of the album release

właśnie Nasa w 2019 roku.

Just NASA in 2019.

Krążek miał tytuł The Lost Tapes II

The record was titled The Lost Tapes II.

i taki też tytuł miała praca Arshama.

And such was the title of Arsham's work.

Dokładnie była to rzeźba w formie takiej podniszczonej

It was exactly a sculpture in the form of something worn out.

kasety wideo, a właściwie kasety magnetofonowej,

video cassettes, or rather tape cassettes,

jaką stwierdzaliśmy sobie, żeby posłuchać muzyki.

we agreed to listen to music.

Na której widnieje tytuł albumu Nasa.

On which the title of the album Nasa is displayed.

Kruszenie, niszczenie i zmienianie oryginalnej formy

Crushing, destroying, and altering the original form.

to dla Arshama chleb codzienny i główny element

it's for Arsham, daily bread and the main element.

właśnie rozpoznawczy też jego twórczości.

just an exploration of his work as well.

I tak właśnie też wyglądała ta kaseta, którą na pewno

And this is exactly what the cassette looked like, which surely

jesteście w stanie sobie wygooglać w przeciągu 3 sekund.

you can google it in 3 seconds.

Co ważne, praca została wystawiona na

What's important is that the work has been submitted for

aukcję Sotheby's, uwaga, za kilkanaście

Sotheby's auction, attention, in a few dozen.

tysięcy dolarów. Czyli znowu mamy ten przykład,

thousands of dollars. So we have this example again,

o którym mówiłam na samym początku, kiedy obiekt codzienny,

which I mentioned at the very beginning, when the everyday object,

bez dziennego użytku, zamienia się w dzieło sztuki

Without daily use, it turns into a work of art.

i zyskuje mocno na swojej wartości.

and gains significantly in value.

Inny przykład kolabo Arshama z hip-hopem to wystawa,

Another example of Arsham's collaboration with hip-hop is the exhibition,

o której było bardzo głośno w Nowym Jorku w ubiegłym roku.

at what time it was very loud in New York last year.

Najgłośniej było konkretnie na Brooklynie, gdzie w przestrzeni

It was loudest specifically in Brooklyn, where in the space

Brooklyn Library została otworzona wystawa zatytułowana

The Brooklyn Library opened an exhibition titled

The Book of Ho. Która była hołdem

The Book of Ho. Which was a tribute.

dla całokształtu twórczości J.A. Z.

for the overall work of J.A. Z.

Znowu wracamy do J.A. Wiem, ale dużo,

We're back to J.A. again. I know, but a lot.

dużo jest tych przykładów, gdzie

There are many examples where

ta wizja przenika się ze światem artystycznym.

this vision intertwines with the artistic world.

Chociaż sama wystawa nie miała miejsca w muzeum,

Although the exhibition itself did not take place in the museum,

tylko właśnie w bibliotece na Brooklynie, którą musicie sobie wygooglać,

only in the Brooklyn library, which you need to Google for yourself,

bo to nie jest taka biblioteka, którą być może macie teraz przed oczami.

because this is not the kind of library that you might be picturing right now.

Oczywiście wystawa właśnie w muzeum

Of course, the exhibition is right in the museum.

podniosła by rangę tego wydarzenia jeszcze wyżej,

it would elevate the rank of this event even higher,

ale myślę, że i tak warto docenić fakt, że

but I think it's still worth appreciating the fact that

raper dostał swoje solo show właściwie

the rapper actually got his solo show

w centrum kulturowym jednej z najważniejszych dzielnic Nowego Jorku.

in the cultural center of one of the most important neighborhoods in New York.

I to jest Art Branding Level Master,

And this is Art Branding Level Master,

i potwierdzenie tego, o czym wspominałam już wielokrotnie.

and a confirmation of what I have mentioned many times before.

J.A. Z. umie w tę strategię marketingową,

J.A. Z. knows this marketing strategy.

w art brandingową, jak mało kto

in art branding, like hardly anyone else

w całym show biznesie. Ale wracając do Arshama,

in the whole show business. But returning to Arsham,

to artysta stworzył na tym wystawę rzeźbę, która przedstawia

The artist created a sculpture for this exhibition that depicts

słynny guest J.A., który

famous guest J.A., who

niektórzy wiążą z Illuminatami, ale to już zostawiam

some associate it with the Illuminati, but I will leave that aside

Wam do własnej eksploracji na długie, zimowe wieczory.

For your own exploration on long, winter evenings.

Znowu gdzieś postaram się Wam

I will try to be somewhere again for you.

umieścić tę rzeźbę. Rzeźba robiła oczywiście

to place this sculpture. The sculpture obviously made

furorę na całej tej wystawie, ale znalazło się tam też dużo

a sensation throughout the entire exhibition, but there was also a lot there

innych eksponatów, też myślę fajnie sobie przejrzeć

other exhibits, I also think it would be nice to browse through them

o co tam konkretnie chodziło.

What exactly was that about?

I myślę, że już tak na sam koniec warto podkreślić, że Daniel

And I think it's worth emphasizing at the very end that Daniel

Arsham mocno jest zakorzeniony w tym hip-hopowym środowisku,

Arsham is deeply rooted in this hip-hop environment,

że współpracuje z raperami. Nie tylko

that he collaborates with rappers. Not only

przy projektowaniu okładek, ale właśnie robi wręcz dla nich

when designing covers, but he is actually doing them for them

na przykład rzeźby, ale także robi kolabo

for example sculptures, but also does collaborations

z markami odzieżowymi właśnie z nurtu hip-hopu,

with clothing brands specifically from the hip-hop movement,

z nurtu streetwearu i ogólnie przyczynia się

from the streetwear movement and generally contributes

do popularyzacji tej kultury.

to the popularization of this culture.

Również w takim środowisku stricte artystycznym, którego też

Also in such a strictly artistic environment, which is also

jest częścią. I tak jak wspomniałam drugim artystom, o którym

is a part. And as I mentioned to the other artists, about whom

obiecałam Wam powiedzieć kilka zdań jest oczywiście

I promised to tell you a few sentences, it is of course.

Coase. Tutaj case jest bardzo podobny co w przypadku

Coase. Here the case is very similar to that of

Arshama, ponieważ Coase według niektórych stał się

Arshama, because Coase has according to some become

już w tym momencie ikoną popkultury XXI wieku.

already at this moment an icon of 21st-century pop culture.

No a wszystko dzięki jego niezliczonym, naprawdę

Well, everything is thanks to his countless, really.

naprawdę niezliczonym kolaboracjom z markami streetwearowymi.

truly countless collaborations with streetwear brands.

Liczba ogólnych, różnorodnych współprac

Number of overall, diverse collaborations

i wspólnych kolekcji w środowisku streetwearowym,

and joint collections in the streetwear environment,

a także właśnie ogromna popularność jego jako artysty,

and also the immense popularity of him as an artist,

który zrodził się ze streetartu

which was born from street art

sprawiły, że jego wpływ na współczesną kulturę

made his influence on contemporary culture

ulicy, przede wszystkim kulturę ulicy jest

the street, above all street culture is

naprawdę masowy. Jego kariera nie jest wolna

truly massive. His career is not free.

od kontrowersji, tak jak też wcześniej Wam wspomniałam,

from the controversy, as I mentioned to you earlier,

ponieważ świat sztuki wydaje się podzielony pomiędzy fanów

because the art world seems divided among fans

tego co robi Coase oraz jego krytyków, którzy twierdzą,

what Coase does and his critics who argue that,

że artysta stał się ofiarą właściwie własnego

that the artist became a victim of essentially his own

sukcesu. U mnie na Instagramie znajdziecie rolkę

success. You will find a reel on my Instagram.

poświęconą temu artyście, w kontekście oczywiście

dedicated to this artist, in the context of course

art brandingu, więc pozwolę sobie Was teraz

art branding, so I will allow myself to now

do niej znowu odwołać. Rozpoznacie ją na feedzie

to call her off again. You will recognize her in the feed.

po zdjęciu różowego Elmo. I to jest ten moment,

after the picture of the pink Elmo. And this is the moment,

w którym przechodzimy do osoby Virgila Abloha,

in which we move on to the person of Virgil Abloh,

który dla środowiska hip-hopowego jest, myślę,

which for the hip-hop environment is, I think,

jedną z największych ikon XXI wieku.

one of the greatest icons of the 21st century.

Dla innych był wtórnym projektantem, który głośno

For others, he was a secondary designer who spoke loudly.

mówił o tym, że wystarczy zmienić tylko 3% oryginalnego

he mentioned that it is enough to change only 3% of the original

projektu, procesu czy też jakiejś ogólnej koncepcji,

project, process or some general concept,

aby powstało coś zupełnie nowego. Dosyć kontrowersyjne

to create something completely new. Quite controversial

hasło i teza. Po przedwczesnej śmierci Abloha,

the motto and thesis. After the untimely death of Abloh,

która miała miejsce 3 lata temu, komentarze

which took place 3 years ago, comments

na jego temat ustały i myślę, że teraz jesteśmy

about him have ceased and I think that now we are

na tym etapie, kiedy możemy już tak na czysto analizować

At this stage, when we can analyze it so clearly.

to, czego zdążył dokonać. A w środowisku

what he managed to achieve. And in the environment

szeroko rozumianej sztuki współczesnej dokonał naprawdę

the broadly understood contemporary art has truly achieved

dużo, nie wspominając już o ilości case'ów,

a lot, not to mention the number of cases,

które dostarczył nam w temacie art brandingu.

which he provided to us on the subject of art branding.

Warto zacząć od tego, że Abloh był z wykształcenia

It's worth starting with the fact that Abloh was educated in

architektem, a więc jego powiązania ze sztuką, które

an architect, and therefore his connections with art, which

tak mocno podkreślał przez całą swoją karierę,

he emphasized so strongly throughout his entire career,

miały naprawdę solidne podstawy. Oprócz

they had really solid foundations. Besides

architektury jego wielką pasją była też oczywiście sztuka.

Architecture was also, of course, a great passion of his art.

Czerpał z niej garściami, tworzył też ją w każdej formie,

He drew from it by the handful, and he also created it in every form.

czego dowodem jest dzisiaj spora ilość jego prac, która

of which today's considerable amount of his works is a proof, which

po nim pozostała. Oczywiście czasami zacierał granice

She remained after him. Of course, sometimes he blurred the boundaries.

między inspiracją a kopią, ale to, co potrafił

between inspiration and a copy, but what he could do

zrobić z nią od strony marketingowej, to do

to do with it from a marketing perspective, that's to do

domena naprawdę niewielu osób i jemu to wychodziło

a domain of really very few people and he was good at it

fantastycznie. Z pewnością miał niesamowite wyczucie

Fantastic. He certainly had an amazing sense.

trendu, tego czego pragnie ulica, czego pragnie

trends, what the street desires, what it longs for

odbiorca i to w znaczeniu dosłownym tej ulicy.

the recipient, and in the literal sense of this street.

Z tej swojej intuicji korzystał oczywiście w

He obviously used this intuition in

brandzie Off-White, który stał się sensacją,

the brand Off-White, which became a sensation,

ale także i wtedy, kiedy projektował dla męskiej linii

but also when he was designing for the men's line

Louis Vuitton i tam też tę ulicę wprowadzał.

Louis Vuitton was also introducing that street there.

Zrewolucjonizował ten brand na długo

He revolutionized this brand for a long time.

i sprawił, że stał się atrakcyjny właśnie

and made him attractive just like that

dla środowiska hip-hopowego i właśnie dla

for the hip-hop environment and just for

tej ulicy. Oczywiście mówimy o tej ulicy,

this street. Of course, we are talking about this street,

po której częściej jeżdżą Bentleye niż

on which they more often drive Bentleys than

starsze samochody, ale myślę, że rozumiecie

older cars, but I think you understand

o czym mówię. Jeśli chodzi o inspirację,

what I'm talking about. As for inspiration,

co najwięcej czerpał jej ze sztuki i designu XX wieku?

What did he draw the most from her in terms of 20th-century art and design?

Fascynował go surrealizm, pop art czy

He was fascinated by surrealism, pop art, or

konceptualizm. Bawił się formą,

conceptualism. He played with form,

a treść wstawiał tam, gdzie z pozoru brakowało dla niej

and he inserted the content where it seemingly lacked space for it

miejsca, jak na przykład przy collab'u D10

places, such as during the D10 collab

z Nike, w ramach którego powstało

with Nike, as part of which was created

10 odpisowanych modeli sneakersów.

10 withdrawn sneaker models.

Co ciekawe, tam ten sam taki tautologiczny

Interestingly, there is the same tautological expression there.

koncept zastosował w projektach akcesoriów dla swojej

the concept was applied in the accessory projects for his

marki Off-White, gdzie na przykład na portfelu widniał

the brand Off-White, where for example there was a logo on the wallet

napis wallet, a na torebce napis

"wallet text, and on the bag text"

cash inside. Czy jest to pomysł, który zasługuje

cash inside. Is this an idea that deserves?

na taki hype, jakim cieszy się Off-White?

What hype is Off-White enjoying?

Myślę, że w czasach wszystkiego,

I think that in the times of everything,

w których obecnie żyjemy, właśnie to okazało się być strzałem

in which we currently live, this turned out to be a shot

D10 i oryginalność samego projektu właściwie nie jest

D10 and the originality of the project itself is not actually.

już tutaj taka istotna. Jak dla mnie, Abloh

Already such an important figure here. As for me, Abloh.

dużo ciekawsze projekty dał nam właśnie w designie,

much more interesting projects have been given to us in design.

w którym łączył nowoczesny, czasami taki wręcz futurystyczny

in which he combined modern, sometimes even futuristic

minimalizm i przetwarzał klasyki minionej dekady.

minimalism and processed classics of the past decade.

Jeśli miałabym zestawić go ze słowem

If I were to compare him to a word

sztuka, to właśnie działoby się to w tej dziedzinie i żeby

Art, that's exactly what would happen in this field and so that

dodać trochę oliwy do ognia, powiem, że moim absolutnie

to add a little fuel to the fire, I'll say that my absolutely

ulubionym dziełem, na które Abloh miał niemały wpływ,

the favorite work that Abloh had a significant impact on,

jest okładka albumu Kanye Westa

It is the album cover of Kanye West.

Yeezys z 2013 roku.

Yeezys from 2013.

I to jest ta okładka, która wyglądała tak, że

And this is the cover that looked like this, that

płyta CD została wsadzona do przezroczystego

the CD was placed in a transparent

plastikowego opakowania na płyty i z boku

plastic packaging for discs and on the side

zaklejona jedynie czerwonym kawałkiem taśmy.

sealed only with a piece of red tape.

Jeśli miałabym wpływ na to, która praca Abloha

If I had an influence on which work of Abloh

znajdzie się w muzeum, to właśnie ten projekt byłby

it will be found in the museum, this project would be

na samym środku. Zresztą na wystawę

in the very center. Moreover, for the exhibition

w The Museum of Contemporary Art w Chicago

at the Museum of Contemporary Art in Chicago

poświęconej właśnie Ablohowi artysta odtworzył

dedicated to Abloh, the artist recreated

ten projekt w dużo większym formacie i zrobił to,

this project in a much larger format and did it,

co zrobiłabym ja. Postawił go na środku sali.

What I would do. I would place him in the middle of the room.

Niech Wam nie umknie informacja o tej wystawie, bo to kolejny

Don't miss the information about this exhibition, as it is another one.

dowód na to, że hip-hop i cała jego kultura mocno

proof that hip-hop and all its culture is strong

zakorzeniły się już w świecie artystycznym.

they have already firmly established themselves in the artistic world.

I jeśli potraktujemy Abloha jako artystę, który mocno czerpie

And if we treat Abloha as an artist who draws heavily

z tej kultury, to wystawy, które zostały mu poświęcone,

from this culture, it is the exhibitions that have been dedicated to him,

a trochę ich już było, są tylko przypieczętowaniem

and there have been a few already, they are just a confirmation

tego, o czym dzisiaj opowiadam Wam w tym odcinku.

what I am talking to you about in this episode today.

Jedną z ostatnich głośnych wystaw była ta

One of the recent prominent exhibitions was this one.

zorganizowana przez paryską galerię Creo

organized by the Parisian gallery Creo

we wrześniu zeszłego roku, więc widzicie, że to dalej się dzieje.

In September of last year, so you see that it is still happening.

Pojawiły się na niej wcześniej niepublikowane prace

Previously unpublished works have appeared on it.

Abloha, a towarzyszyły im dzieła artystów,

Abloha, and the works of artists accompanied them,

którzy najbardziej go inspirowali i chyba Was tutaj nie zdziwię,

who inspired him the most, and I probably won't surprise you here,

kiedy powiem, że byli to między innymi

when I say that they were among others

Marcel Duchamp, Keith Haring i oczywiście

Marcel Duchamp, Keith Haring, and of course

Basquiat. I warto też tylko napomknąć o współpracy

Basquiat. And it's also worth mentioning the collaboration.

Abloha z marką Vitra, w ramach której wspólnie

Abloha with the brand Vitra, as part of which we jointly

różne projekty były prezentowane podczas najważniejszych

Various projects were presented during the most important ones.

targów sztuki Art Basel w 2019 roku.

Art Basel art fair in 2019.

Sprawdźcie sobie te projekty, bo naprawdę warto,

Check out these projects, because it's really worth it.

ja je bardzo lubię i szanuję.

I like and respect her very much.

O kolabo z Ikeą opowiem Wam przy innej okazji,

I'll tell you about the collaboration with IKEA on another occasion.

nie wiem kiedy, ale na pewno nastąpi

I don't know when, but it will definitely happen.

taki moment. Myślę, że sporo już się nagadałam

Such a moment. I think I've said quite a bit already.

o Ablohu, tematu zupełnie nie wyczerpałam,

Oh Abloh, I haven't fully covered the topic at all,

natomiast podsumowując to, co w tym momencie jest

however, summarizing what is at this moment

najbardziej istotne. Virgil Abloh mocno balansował

most important. Virgil Abloh balanced strongly

pomiędzy wpływami hip-hopu i świata sztuki,

between the influences of hip-hop and the world of art,

balansował, miksował je i tworzył z nich projekty,

he balanced, mixed them, and created projects from them,

które na pewno staną się symbolami pewnej ery

which will definitely become symbols of a certain era

w sztuce, w modzie i w designie. Ostatni już wątek,

in art, in fashion, and in design. The last thread,

jaki chciałam dzisiaj poruszyć, to oczywiście moda

What I wanted to bring up today is, of course, fashion.

streetwearowa, która staje się obiektem sztuki.

streetwear that is becoming an object of art.

Kilka rzeczy już dzisiaj na ten temat zostało powiedzianych,

A few things have already been said about it today.

ale chciałam jeszcze zwrócić Waszą uwagę na zjawisko

But I wanted to draw your attention to the phenomenon.

artyfikowania obiektów modowych związanych właśnie z

artificially creating fashion objects related to

kulturą hip-hopu. Na czele tych obiektów stoją oczywiście

the culture of hip-hop. At the forefront of these objects are of course

te, które dla sneakerheadów są obiektami wartymi

those that are valuable objects for sneakerheads

każde pieniądze. A jakie dokładnie? Żeby dać Wam

every money. And which exactly? To give you

wyobrażenie, o czym mowa, powiem tylko, że prototyp butów

The notion of what is being referred to, I will only say that it is a prototype of shoes.

stworzonych przez Kanye'ego Westa, Nike Air Yeezys,

created by Kanye West, Nike Air Yeezys,

został sprzedany na aukcji w Christie's za

was sold at auction at Christie's for

prawie 2 miliony dolarów. Żeby dać Wam

almost 2 million dollars. To give you

porównanie, jest to cena, która jest równa niektórym dziełom

comparison, it is a price that is equal to certain works

Picassa. O kolabo marek streetwearowych i takich

Picassa. About the collaboration of streetwear brands and such.

artystów jak Murakami, Koss czy Andres Serrano

artists like Murakami, Koss, or Andres Serrano

już wspominałam, ale jeszcze dopowiem kilka słów o marce

I already mentioned it, but I will add a few more words about the brand.

Supreme, która po części wylansowała się na sztuce.

Supreme, which in part has built its reputation on art.

Chodzi konkretnie o kontrowersję związaną ze słynnym

It specifically concerns the controversy associated with the famous

logo Supreme, które powstało w latach 90-tych, wtedy

the Supreme logo, which was created in the 1990s, then

kiedy cała marka. I założyciel Supreme, James

when the whole brand. And the founder of Supreme, James

Jebbia, nie ukrywa, że inspiracją do logo była twórczość

Jebbia does not hide that the inspiration for the logo was the work.

amerykańskiej artystki Barbary Kruger.

American artist Barbara Kruger.

I tutaj dochodzimy do największego problemu sztuki

And here we come to the biggest problem of art.

współczesnej, czyli granicy pomiędzy inspiracją

contemporary, that is, the boundary between inspiration

o kopią, o której już sobie trochę dzisiaj powiedzieliśmy.

About the copy we have already talked about a little today.

Barbara Kruger do dzisiaj prowadzi medialną wojenkę z Supreme

Barbara Kruger is still waging a media war with Supreme today.

oskarżając ich o wylansowanie się na jej sztuce.

accusing them of exploiting her art for their own gain.

Supreme odpowiada na to, że jej prime time

Supreme responds to the fact that it's her prime time.

dawno minął i że właściwie zyskała na tym logo

a long time has passed and that she actually gained from this logo

więcej niż oni. Takie słowne przypychanki

more than they do. Such verbal push and pull

nie zmieniają faktu, że font, który jest

does not change the fact that the font that is

użyty w logo Supreme i którym też posługuje się

used in the Supreme logo and is also used by

Barbara Kruger, czyli font Futura Bold

Barbara Kruger, that is the Futura Bold font.

i czerwono-biała kolorystyka nie są opatentowane

And the red and white color scheme is not patented.

ani przez jedną, ani przez drugą stronę.

neither by one side nor by the other.

Co oczywiście nie wpływa na fakt, że logo

Which of course does not affect the fact that the logo

Supreme i prace Barbary Kruger mogłyby wisieć

Supreme and the works of Barbara Kruger could be hanging.

obok siebie jako dyptyk. Być może kiedyś doczekamy się

next to each other as a diptych. Perhaps one day we will see it.

takiej wystawy, która pięknie pogodzi obie strony i pokaże

an exhibition that beautifully reconciles both sides and shows

wzajemne inspiracje pomiędzy światem sztuki i streetwearu,

mutual inspirations between the world of art and streetwear,

ale do tego pewnie jeszcze bardzo, bardzo długa droga.

but there is probably still a very, very long way to go.

I tutaj nasuwa mi się taka myśl, że muzyka hip-hop w swojej

And here I am struck by the thought that hip-hop music in its

pierwotnej wersji może być ładną alegorią

the original version can be a nice allegory

do sztuki współczesnej w ogóle.

to contemporary art in general.

W końcu hip-hop wziął to, co już w muzyce istniało,

In the end, hip-hop took what already existed in music,

i stworzył z tego zupełnie nową jakość.

and created a completely new quality from this.

Za pomocą miksowania, nakładania na siebie różnych

By mixing, overlaying different

styli, łączenia ich, izolowania, wyostrzania,

styling, combining them, isolating, sharpening,

przycinania, udało mu się dać światu świeżość,

trimming, he managed to give the world freshness,

która stała się rewolucją. I właściwie tak samo było

which became a revolution. And it was actually the same.

ze sztuką współczesną, która czerpała i nadal

with contemporary art, which drew and still draws

czerpie garściami z tego, co już było i tworzy z tego

draws abundantly from what has already been and creates from it

coś zupełnie nowego. Czy widać w hip-hopie i w sztuce

something completely new. Can it be seen in hip-hop and in art?

współczesnej elementy odtwórcze? Jasne, że tak.

Contemporary repetitive elements? Of course, yes.

Ale w czasach, w których wszystko już było,

But in times when everything has already happened,

cały czas tworzymy jedynie remiksy i bardzo rzadko

We are constantly creating only remixes and very rarely.

coś zaskakuje nas tak, jak wielkie przełomy w sztuce i w muzyce.

Something surprises us as much as the great breakthroughs in art and music.

I tą myślą żegnam się z Wami, dziękując za cierpliwość

And with this thought, I say goodbye to you, thanking you for your patience.

przede wszystkim w oczekiwaniu na ten odcinek.

First of all, waiting for this episode.

Zrobiłam do niego spory i długi research.

I did a considerable and lengthy research on it.

W międzyczasie byłam na najdłuższych wakacjach ever,

In the meantime, I was on the longest vacation ever.

ale niczego nie żałuję.

but I regret nothing.

Osobny odcinek o graffiti i street arcie,

A separate episode about graffiti and street art,

in the making, to też super obszerny temat,

in the making, that's also a super broad topic,

ale myślę, że się Wam spodoba. Super, że tu jesteście, klasycznie

But I think you will like it. It's great that you are here, classically.

dajcie mi znać na Instagramie, jak się Wam podobał ten odcinek,

let me know on Instagram how you liked this episode,

które wątki zaciekawiły Was najbardziej

Which topics intrigued you the most?

i jakie macie swoje doświadczenia, czy spojrzenie na romans hip-hopu ze sztuką.

And what are your experiences, or views on the romance between hip-hop and art?

A właściwie być może coś więcej niż romans,

And actually, perhaps something more than just a romance,

być może na prawdziwą miłość. Dzięki, cześć!

maybe to true love. Thanks, bye!