Trailer - Wypolaryzowani?

Kacper Piekarczyk and Krzysztof Łasiński

Wypolaryzowani

Cześć Kacper.

Hi Kacper.

Kacper.

Siema.

Hi.

Ja już połączyłem nagrywanie, więc możesz coś powiedzieć, możesz nic nie mówić.

I have already started recording, so you can say something, or you can say nothing.

Oj, jeszcze czytam Twittera.

Oh, I'm still reading Twitter.

No dobrze.

Alright.

Witam serdecznie.

Hello warmly.

Zarówno ja, jak i mój kolega, przyjaciel Krzysztof w naszym podcaście.

Both I and my colleague, friend Krzysztof, in our podcast.

W nazwie Wypolaryzowani.

In the name of Wypolaryzowani.

Tak, witamy was Wypolaryzowanych.

Yes, we welcome you, Wypolaryzowanych.

Bez chyba, na pewno.

Without a doubt, for sure.

Zostajemy przy tym?

Are we sticking with this?

Zostajemy.

We are staying.

Dobra, to witamy was w naszym podcaście Wypolaryzowani.

Alright, welcome to our podcast Wypolaryzowani.

Będziemy starać się was wypolaryzować.

We will try to depolarize you.

A co to znaczy?

What does that mean?

Odpolaryzować?

Depolarize?

Odpolaryzować, no właśnie.

Depolarize, that's right.

Też może na samym przystępie wyjaśnimy.

We can also explain right at the outset.

Z tym był problem, jak zaczęliśmy chodzić po mieście.

There was a problem with that when we started walking around the city.

No więc właśnie.

So exactly.

Polaryzacja nie chodzi nam o jakieś zagadnienie z fizyki,

Polarization is not about some issue from physics,

chociaż wiemy, że takie tam też się znajduje.

although we know that such things are also found there.

Złamanie światła, tak?

Refraction of light, right?

Nie, chyba jakieś kationalne, nieważne.

No, probably some rational, never mind.

W każdym razie.

In any case.

Jeżeli chodzi o polaryzację w obrębie społeczności,

As for the polarization within the community,

no to mamy na myśli tutaj podział.

Well, we mean a division here.

I to, co nas dzieli, może to bardziej nawet.

And what divides us may even be more so.

Chcemy skupić się na tym, co nas dzieli

We want to focus on what divides us.

i przedstawiać argumentację obydwóch ze stron.

and present the arguments of both sides.

No bo wiadomo, że najczęściej dzielimy się na dwie grupy.

Well, it's obvious that we most often divide into two groups.

Tą za i tą przeciw jakiemuś tematowi.

For and against a certain topic.

O tych tematach na pewno w następnych odcinkach będziemy mówić.

We will definitely talk about these topics in the next episodes.

Co ważne też na samym wstępie chcielibyśmy,

Importantly, right at the beginning, we would like to...

chcielibyśmy wam przekazać, że wami się będziemy sugerować też.

We would like to inform you that we will also be guided by you.

Dawajcie nam znać, co was polaryzuje, co wam leży na wątrobie, na sercu

Let us know what polarizes you, what weighs on your liver, on your heart.

i co chcielibyście pokazać.

And what would you like to show?

Przemyślicie w sumie też na dane tematy, tak?

You will also think about these topics, right?

Bo to w ogóle właśnie koncepcja też zakłada,

Because that concept also assumes,

że nie będziemy tylko opierać się na tym, co jest w internecie,

that we will not only rely on what is on the internet,

czyli na dziennikach i politykach.

so in journals and politicians.

No bo wiadomo, że politycy czasami muszą mówić pod partie

Well, it is known that politicians sometimes have to speak on behalf of their parties.

i to chcemy też mieć jak właśnie największy obiektywizm w tym wszystkim.

And we also want to have the greatest objectivity in all of this.

Ale rozbudujemy to też o opinię ludzi, tak?

But we will also expand it with people's opinions, right?

Z ulicy będziemy przeprowadzać sądy uliczne

From the street, we will conduct street trials.

oraz tak naprawdę o wasze opinie, wasze zdanie,

and really about your opinions, your views,

żebyśmy mieli tych punktów odniesienia jak najwięcej.

so that we have as many reference points as possible.

No właśnie, czyli żeby być po prostu jak najbardziej obiektywnym, jeżeli się tak da.

Exactly, so to be as objective as possible, if that's feasible.

Wchodzimy jako trzecia siła między TVP a TVN.

We are entering as a third force between TVP and TVN.

Dokładnie.

Exactly.

Jest jeszcze Polsat w sumie.

There's still Polsat, after all.

Jest jeszcze Polsat, ale Polsat jest taki...

There's also Polsat, but Polsat is...

Polsat to będzie nasza największa konkurencja.

Polsat will be our biggest competitor.

Dokładnie.

Exactly.

Nasza nisza uderza też w Polsat.

Our niche also targets Polsat.

No dobra.

Well then.

Solosz, tak? To jest prezes?

Solosz, right? Is this the president?

Tak. Trochę nam do niego brakuje.

Yes. We are a little short on it.

Solosz, idziemy po ciebie.

Solosz, we are coming for you.

Z zerami na koncie.

With zeroes in the account.

Z zerami na koncie, ale z milionami pomysłów w głowie.

With zeros in the bank account, but millions of ideas in my head.

Tak, no i to jest takie słowo wstępu odnośnie tego, czym będziemy się zajmować.

Yes, and this is a kind of introduction regarding what we will be dealing with.

No a dzisiejszym tematem będzie podział, czyli polaryzacja.

Well, today's topic will be division, or polarization.

Dość ogólnie na sam początek.

Fairly generally at the very beginning.

Tak, dosyć ogólnie na sam początek chcemy wam powiedzieć parę słów o tym,

Yes, quite generally at the very beginning we want to say a few words about this,

co my jako naród uważamy na temat podziału i czy jesteśmy tak naprawdę podzieleni.

What do we as a nation think about division and are we really divided?

I czy jest nam komfortowo w tym podziale, jeżeli tak, jeżeli jesteśmy podzieleni.

And are we comfortable with this division, if so, if we are divided?

Też, tak jak wspomniałeś na początku, byliśmy już na jednych nagraniach ulicznych.

Yes, as you mentioned at the beginning, we have already been on one street recording.

Zadaliśmy napotkanym przez nas osobom właśnie pytanie, co nas polaryzuje.

We asked the people we encountered the question of what polarizes us.

W ogóle zadaliśmy trzy pytania tak naprawdę.

We actually asked three questions in total.

Tak.

Yes.

To jest pytanie, czy według państwa jesteśmy narodem podzielonym?

Is it your opinion that we are a divided nation?

Czy, co nas polaryzuje?

What polarizes us?

I czy uważają państwo, że możemy się kiedyś zjednoczyć?

And do you think that we can unite one day?

I te odpowiedzi też dzisiaj zostaną wam przedstawione.

These answers will also be presented to you today.

Chociaż tu może od razu zdradzę.

Although I might reveal it right away here.

Jeśli chodzi w ogóle o podział, to ja jestem osobiście zaskoczony,

As far as the division is concerned, I am personally surprised.

że jesteśmy najbardziej jednolitym narodem w kwestii tego, czy jesteśmy podzieleni.

that we are the most uniform nation in terms of whether we are divided.

Bo autentycznie na 30 spytanych osób w tym wywiadzie,

Because authentically out of 30 people questioned in this interview,

29 osób powiedziało, że tak.

29 people said yes.

Tak.

Yes.

Jedna dziewczyna tylko powiedziała, że nie.

One girl just said no.

Aczkolwiek myślę, że powiedziała nie dlatego, że chciała po prostu uciec.

However, I think she said it not because she simply wanted to run away.

Tak zwany błąd.

So-called error.

Zagięła mnie tym, naprawdę mnie tym zagięła.

She really caught me off guard with that, she really caught me off guard.

Jak powiedziała, że tak, nie wiedziałem o co pytać, bo naprawdę byłem zaskoczony.

When she said yes, I didn't know what to ask because I was really surprised.

Prawda, prawda, prawda.

Truth, truth, truth.

A co do jeszcze samej polaryzacji w ogóle, to już tak też słowem wstępu.

As for the polarization itself in general, that's just a brief introduction.

W ogóle trafiłem na bardzo fajny wpis blogerki.

I came across a very cool post by a blogger.

Okej.

Okay.

I która bardzo fajnie zauważyła, że polaryzacja nie dotyczy tylko sceny politycznej,

And which nicely pointed out that polarization does not only pertain to the political scene,

ale zobacz, że stała się częścią naszego całego życia,

but see that it has become a part of our whole life,

bo tak naprawdę dzieli nas wszystko w sumie.

because in reality, everything divides us in a way.

Android.

IOS.

Kieleczki, winiary.

Kielce, Winiary.

Lato, zima.

Summer, winter.

Góry, morze.

Mountains, sea.

Tych tematów po prostu można wymieniać bez liku.

These topics can simply be listed endlessly.

I co ona też zauważyła,

And she also noticed that,

to była pani blogerka właśnie z blogu hatalska.com,

that was a lady blogger just from the blog hatalska.com,

od dziecka w sumie trochę to mamy,

Since childhood, we've had a bit of that.

że od dziecka troszkę jest dla nas wywierany ten wpływ, że musimy się określić prawo albo lewo,

That from childhood we are somewhat influenced to define ourselves as right or left.

gdzie wtedy też nie mamy takiego wychowania, że świat nie jest czarno-biały, tylko ma różne odcienie szarości.

Where we also do not have such an upbringing that the world is black and white, but has various shades of gray.

No więc właśnie, tak, tak, tak.

So that's it, yes, yes, yes.

No ale to też jest chyba taka nasza natura, nie?

Well, I guess that's also part of our nature, isn't it?

Że...

That...

Że od dziecka się uczymy też, nie wiem, mając znajomych leworęcznych i praworęcznych,

That we also learn from childhood, I don't know, having left-handed and right-handed friends,

no to widzimy, że albo piszesz lewą, albo prawą, więc jakby nie mamy nic po środku.

So we see that you either write left or right, so we have nothing in the middle.

Nie wiem, czy rozumiesz, o co mi chodzi, że podział sam w sobie jest naturalny dość.

I don't know if you understand what I mean when I say that the division itself is quite natural.

Tylko, że jeżeli chodzi o góry, czy morze, to jest to podział bardziej przyziemny, no i fajnie, że możesz wybrać morze czy góry, prawda?

It's just that when it comes to mountains or the sea, it's a more earthly division, and it's nice that you can choose the sea or the mountains, right?

Ale jeżeli chodzi o sprawy dotyczące nas wszystkich i w tym kontekście o politykę,

But when it comes to matters concerning all of us and in this context, about politics,

i te sprawy znacznie ważniejsze niż góry czy morze, no to wtedy te podziały są jeszcze bardziej zażarte, nie?

And these matters are much more important than mountains or the sea, so then those divisions are even more fierce, right?

No tak, ale tu też, a propos jeszcze, naprawdę, to był bardzo krótki wpis odnośnie na tym blogu,

Well, yes, but here too, by the way, really, that was a very short entry regarding this blog.

ale też mi się mega spodobało to, że zauważyła, że my tak naprawdę wraz z wiekiem powinniśmy zauważać,

but I also really liked that she noticed that as we get older, we should really notice,

że świat nie jest czarno-biały, że ma różne odcienie szarości, a my tego, mam wrażenie, nie zauważymy.

that the world is not black and white, that it has different shades of gray, and I feel that we will not notice that.

I nie zauważamy.

And we don't notice.

My sami z siebie nie zawsze mamy może okazję też, żeby to zauważyć.

We alone may not always have the opportunity to notice it as well.

Może tutaj też ten problem leży.

Maybe the problem lies here too.

Że jest trzecia łówcia taka wypośrodkowana?

That it's the third catch that's so balanced?

No dokładnie.

Exactly.

Chociaż trudne, no, ale z mojej perspektywy ja mam wrażenie, że widzę nie tylko te dwa odcienie.

Although it's difficult, well, from my perspective I feel like I see not just these two shades.

Natomiast, no, różnie jest.

Well, it varies.

Nie w każdej sytuacji możesz znaleźć trzeci odcień.

Not every situation allows you to find a third shade.

Ja zawsze znajdę trzeci odcień.

I will always find the third shade.

Ale w ogóle jeszcze co do polaryzacji.

But overall, regarding polarization.

Tak.

Yes.

To znalazłem badania, bo chciałem zobaczyć właśnie, no bo my przebadaliśmy grupę 30 osób.

I found the research because I wanted to see it, well, we examined a group of 30 people.

To nie są jakieś duże, duże, duży odnośnik, żeby to przekładać na 36 milionowe społeczeństwo.

This is not some big, large, major reference to relate it to a 36 million society.

Ale znalazłem badania i z 2013 roku, które jest, przeprowadzone było przez Centrum Badań Opinii Społecznych.

But I found research from 2013, which was conducted by the Centre for Social Opinion Research.

Według tych badań byliśmy podzieleni, według Polaków, według 40% Polaków byliśmy,

According to this research, we were divided, according to Poles, according to 40% of Poles we were.

40% Polaków byliśmy podzielonym narodem.

40% of Poles were a divided nation.

Później dotarłem do badań z 2017 roku, przeprowadzoną przez Fundację Batorego.

Later, I came across a study from 2017 conducted by the Batory Foundation.

Według tych badań nasz podział dzieliliśmy, byliśmy podzieleni w 47%, tak?

According to this research, our division was split, we were divided at 47%, right?

Czyli 47% Polaków uważało, że jesteśmy narodem podzielonym.

So 47% of Poles believed that we are a divided nation.

No i dotarłem do badań z 2020 roku.

And I came across the studies from 2020.

To były badania przeprowadzone w listopadzie przez ARC.

These were studies conducted in November by ARC.

I tutaj z tych badań wynikło, że 57% Polaków uważa, że jesteśmy narodem podzielonym.

And from these studies, it turned out that 57% of Poles believe that we are a divided nation.

Czyli to stopniowo rośnie.

So it gradually increases.

Stopniowo rośnie. Uważamy, że jednak nasza polaryzacja jest coraz, coraz większa.

It is gradually increasing. We believe that our polarization is, however, becoming greater and greater.

A też warto zwrócić uwagę, że według Dziennika Gazety Prawnej,

It's also worth noting that according to Dziennik Gazeta Prawna,

87% Polaków jest zmęczonych polaryzacją społeczną i polityczną,

87% of Poles are tired of social and political polarization.

widoczną zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej.

visible both in public and private spaces.

A 90% nas chciałoby, żeby ludzie dotąd, do siebie wrogo nastawieni,

About 90% of us would like people who have been antagonistic toward each other until now,

doszli do porozumienia.

They reached an agreement.

Czyli 92% ludzi w zeszłym roku, pod koniec zeszłym roku,

So 92% of people last year, at the end of last year,

chciało, żebyśmy doszli w ogóle do porozumienia już jakiegoś.

wanted us to reach some kind of agreement already.

Tak. I każdy chce być zjednoczony.

Yes. And everyone wants to be united.

Tylko, że każdy też ma swoje sposoby na to zjednoczenie.

It's just that everyone has their own ways of achieving that unity.

I to jest ten problem chyba, bo też pamiętam z naszej, z naszego nagrania na ulicy,

And that seems to be the problem, because I also remember from our recording on the street,

różni ludzie myśleli kompletnie różnie.

Different people thought completely differently.

Pamiętam, że był pewien Pan, który od razu bezpośrednio powiedział,

I remember there was a certain gentleman who immediately said directly,

że jeżeli PiS wygra, to będziemy, to będziemy zjednoczeni.

that if PiS wins, we will be united.

Zdaje mi się, że będzie lepiej, wie Pan.

I think it will be better, you know.

O ile PiS wygra, będzie wszystko okej.

As long as PiS wins, everything will be okay.

Okej.

Okay.

No widzisz, ale tu mówisz teraz o tym, że jakby jednoczy nas polityka, tak?

Well, you see, now you're talking about something that unites us, like politics, right?

To można myśleć.

One can think so.

Czy, że zwycięstwo jednej opcji politycznej może nas zjednoczyć, tak?

Can the victory of one political option unite us, right?

Według tamtego Pana, jak najbardziej, no o tym od razu wspomniał, nie?

According to that gentleman, absolutely, he mentioned it right away, didn't he?

Ale czy dla pozostałych, dla pozostałej, no dosłownie mogę chyba powiedzieć,

But for the others, for the remaining ones, I can literally say,

połowy społeczeństwa to będzie zjednoczenie?

Will the unification be half of society?

Czy będą się czuli bezpiecznie?

Will they feel safe?

Przecież też w kontrze, zresztą inna Pani powiedziała,

After all, also in response, by the way, another lady said,

że najlepszą radą na zjednoczenie byłoby się usunięcie pewnego Pana z życia politycznego.

That the best advice for unification would be to remove a certain gentleman from political life.

Jak jeden z liderów usunął się by w cień, to byłyby szanse.

If one of the leaders stepped back into the shadows, there would be chances.

Ale widzisz, to według tego, co mówisz, w takim razie by wychodziło,

But you see, according to what you're saying, it would turn out that...

że jednym z czynników, który nas najbardziej dzieli, jest polityka.

that one of the factors that divides us the most is politics.

Niestety.

Unfortunately.

Niestety. Nie da się ukryć.

Unfortunately. It cannot be hidden.

Albo nie tyle dzieje nas polityka, co politycy dzielą nas.

Or rather, it is not history that divides us, but politicians.

Politycy dzielą nas i to umiejętnie dość, tak?

Politicians divide us, and they do it quite skillfully, don’t they?

Zarządzają naszym strachem, zarządzają naszą komunikacją.

They manage our fear, they manage our communication.

Wykorzystują nasze pewne słabości, które gdzieś tam przez lata mieliśmy.

They take advantage of our certain weaknesses that we have had over the years.

To znaczy strach przed, nie wiem, obcymi, strach przed nieznanym i tak dalej.

It means fear of, I don't know, strangers, fear of the unknown, and so on.

Oni skutecznie to wykorzystują.

They effectively take advantage of it.

Może oni jak oni, ale pewnie wielkie grupy, sztaby ludzi za tym stoją,

Maybe they, as they are, but there are probably large groups, teams of people behind it.

żeby oni skutecznie to wykorzystywali, prawda?

So that they can use it effectively, right?

Okej, no ale weź też pod uwagę, że tacy politycy też właśnie muszą w sumie wiedzieć, na czym grać, tak?

Okay, but keep in mind that such politicians also need to know what to play on, right?

Jeśli chcemy prowadzić politykę dziel i rządź, bo tak ją trzeba nazwać tak naprawdę,

If we want to pursue a divide and rule policy, because that's what it actually needs to be called,

no to też trzeba mieć właśnie wiedzę, w które punkty uderzyć.

Well, you also need to have knowledge about which points to hit.

I tu znowu posłużę się badaniami przeprowadzonymi przez pan,

And here I will again refer to the research conducted by you,

który zbadał respondentów na zasadzie, jak rozumieją polskość.

who studied the respondents based on how they understand Polishness.

53% ankietowanych uważa, że znajomość polskiego to jest bardzo ważna kwestia, aby w ogóle mówić o polskości, tak?

53% of respondents believe that knowledge of Polish is a very important issue when it comes to discussing Polish identity, right?

Ciekawa rzecz.

An interesting thing.

Czyli tutaj widzisz, mamy tą możliwość uderzenia w imigrantów, tak?

So here you see, we have this opportunity to strike at immigrants, right?

Jednym z takich też ciekawszych przekonań jest to, że

One of the more interesting beliefs is that

z bitka Polak katolik.

with a Polish Catholic beat.

Tu, gdzie tu uznano, że 18% uznało, że katolicyzm jest bardzo ważnym kryterium polskości.

Here, it was recognized that 18% acknowledged that Catholicism is a very important criterion of Polish identity.

Też bardzo ciekawe.

Very interesting too.

Bardzo ciekawe, no i...

Very interesting, well and...

Ale na przykład 36% uznało to już za czynnik w ogóle nieważny.

But for example, 36% considered it to be an entirely irrelevant factor.

No ale mimo wszystko te 20% to jest dość znaczące, wiesz, no.

Well, still, that 20% is quite significant, you know.

Jakikolwiek czynnik wybierzesz i on ma przełożenie na aż 20% albo na aż 10% osób,

Whatever factor you choose, it affects as much as 20% or as much as 10% of people.

jeżeli drugich nie skłóca, tak?

if it doesn't cause discord among others, right?

To to jest świetny kapitał polityczny.

This is a great political capital.

No też na przykład właśnie była znajomość kultury i historii polskiej.

Well, for example, there was an acquaintance with Polish culture and history.

To wskazało, że 76% ankietowanych...

It indicated that 76% of respondents...

Ciekawe.

Interesting.

Przestrzeganie obyczajów, mieszkanie na stałe w Polsce, to jest w ogóle 59% ankietowanych wskazało,

Observing customs and living permanently in Poland is indicated by 59% of those surveyed.

że jest to dosyć ważne, aby mówić tutaj o byciu, byciu Polakiem, nie?

That it is quite important to talk here about being, being Polish, right?

Czyli dość...

So, quite...

Zobacz, że te tony, które politycy mogą uderzyć tak naprawdę,

See that these tones that politicians can hit actually,

jest ich dosyć, dosyć sporo.

There are quite a few of them.

Jest, no bo sporo, sporo się różnimy, nie?

Yes, because we differ quite a lot, don’t we?

I sporo nas różni.

And we are quite different.

No właśnie, i z tego co, z tego co mówisz, od razu nasuwa się myśl,

Exactly, and from what you’re saying, it immediately brings to mind the thought,

dlaczego nie wykorzystać uchodźców, prawda?

Why not make use of refugees, right?

Do podziału.

For division.

No.

No jest to taki chyba dosyć, w sumie też dosyć teraz mocno dzielący temat.

Well, it's quite a divisive topic, after all.

Bardzo dzielący, bardzo dzielący.

Very divisive, very divisive.

Chyba taki najbardziej świeży, który, który nas dzieli.

I think the most recent one that divides us.

No uchodźców.

No refugees.

Poza oczywiście tam klasyką PO-PiS, kto powinien w październiku wygrać wybory.

Aside from the classic PO-PiS debate about who should win the elections in October.

Jasne.

Sure.

I jest to dosyć ciekawe, ale też ciekawe dosyć rozwiązanie zapro...

And it is quite interesting, but also a rather interesting solution to...

Parę razy się spotkałem z tym rozwiązaniem.

I have encountered this solution a few times.

To ci nawet wysyłałem wczoraj na Twitterze.

I even sent it to you on Twitter yesterday.

Podział Polski na Zachodnią, która będzie nowoczesna i dążyła do Europy.

The division of Poland into the West, which will be modern and strive towards Europe.

Podział Polski na Wschodnią, która będzie tradycjonalist...

The division of Poland into the Eastern part, which will be traditionalist...

dla tradycjonalistów i konserwatystów.

for traditionalists and conservatives.

Mhm.

A Warszawę zostawisz jako Księstwo Warszawskie.

And you will leave Warsaw as the Duchy of Warsaw.

I mówię o tym dlatego, że to nie jest jeden raz.

And I say this because it's not just once.

Bo już trafiłem wczoraj na tym, na Twitterze.

Because I already came across that yesterday, on Twitter.

Trafiłem też na to wczoraj w...

I also came across this yesterday in...

Na Twitterze nawet dwa razy na to trafiłem w sumie.

I found it on Twitter even twice in total.

Okej.

Okay.

Trafiłem jeszcze wczoraj na portalu Forsal, który się powoływał właśnie na poznańskiego przedsiębiorcę,

I came across an article yesterday on the Forsal portal, which referred to a businessman from Poznań.

który właśnie przedstawił taką wizję kraju.

who has just presented such a vision for the country.

Oraz dosyć często też zaczęło mi się pojawiać ten wątek w ogóle na Facebooku,

And quite often, this topic started to appear for me at all on Facebook.

jako luźne, luźne pomysły wyborców.

as loose, casual ideas of the voters.

Jasne.

Sure.

Podzielmy.

Let's divide.

Ale...

But...

Podzielmy i będzie spokój.

Let's divide and there will be peace.

No właśnie.

Exactly.

Tylko, że podzielmy, tak?

Only, let's divide it, okay?

Podzielmy.

Let's divide.

No tak.

Well, yes.

Rozumiesz?

Do you understand?

Więc z tego wynika, że po prostu nie damy rady ze sobą żyć.

So it turns out that we simply can't live together.

Pytanie może, co by musiało się wydarzyć.

The question may be what would have to happen.

No właśnie.

Exactly.

Żebyśmy mogli ze sobą żyć.

So that we can live together.

To byłby jakiś może efekt pozytywny dla jednej i dla drugiej części...

It could be a positive effect for both parties...

Połeczeństwa.

Societies.

Zainteresowanych.

Interested parties.

Dokładnie tak.

Exactly.

Ci, którzy by się przeprowadzili nawet nie umieją sobie tego wyobrazić, szczerze mówiąc.

Those who would consider moving can't even imagine it, to be honest.

Ale też słyszałem o podziale takim federacyjnym, że województwa miałyby być federacjami.

But I have also heard about a federative division, where the provinces would be federations.

One, wiesz, zarządzać tą taką podstawową dość polityką typu, nie wiem, palimy marihuanę,

Well, you know, to manage this sort of basic political stance, like, I don't know, we smoke marijuana,

nie palimy marihuany, tak?

We don't smoke marijuana, do we?

Do nas wstęp uchodźcy mają, tam nie.

Refugees have access to us, not there.

Tutaj LGBT lubimy, tam nie lubimy.

Here we like LGBT, there we don't like it.

Tylko, że czy to jest recepta właśnie na pojednanie Polaków?

But is this really a recipe for reconciling Poles?

No wydaje mi się, że nie, bo to jest po prostu podzielenie ich.

Well, it doesn't seem to me that it's not, because it's just dividing them.

Właśnie podzielenie ich.

Just divide them.

Tylko, nie tylko...

Only, not just...

Świat poglądowo, psychicznie, ale też fizycznie, tak?

The world is viewed subjectively, mentally, but also physically, right?

No bo będziesz miał granicę pewnego przekonania.

Because you will have the boundary of a certain belief.

Mimo, że jesteś w Polsce.

Even though you are in Poland.

Czy tam...

Is there...

Też widziałem przykłady PiS-olsce, tak?

I also saw examples of PiS in Poland, right?

Tak, tak tam była.

Yes, yes, she was there.

Polska, PiS-olska...

Poland, PiS-land...

Tak, no właśnie.

Yes, exactly.

Tak, tak to mniej więcej zostało, było to nazywane.

Yes, yes, that's more or less what it was called.

Ale pytanie, ja tak teraz na tym myślę, na tym eksperymentem społecznym, myślowym, nie wiem jak to nazwać.

But the question is, I am thinking about this now, about this social experiment, thought experiment, I don't know how to call it.

Ciekawe, kiedy w tych grupach już podzielonych na teoretycznie te spójne...

I wonder when in these groups already divided into theoretically cohesive ones...

Tak.

Yes.

Doszłoby do kolejnych podziałów, czy powinniśmy...

It would lead to further divisions, or should we...

Na przykład w tej grupie zachodniej, tak?

For example, in this western group, right?

Czy powinniśmy być jeszcze bardziej zachodni, czy mniej zachodni?

Should we be more Western or less Western?

Albo w grupie konserwatywnej, czy powinniśmy być jeszcze bardziej konserwatywni, czy mniej konserwatywni?

In the conservative group, should we be more conservative or less conservative?

Czyli rozwój radykalnego patrzenia, radykalnego myślenia.

So, the development of radical viewing, radical thinking.

Wtedy by, wtedy bym miał.

Then I would have it.

No i właśnie to jest ciekawe, czy ludzie specjalnie chcą się odróżnić jeszcze bardziej od kogoś, kto w sumie dla nich poglądy ma ok.

And that's exactly what's interesting, whether people intentionally want to differentiate themselves even more from someone whose views are, in fact, okay with them.

I dlatego stają się radykalni, czy na przykład też przyczyną może być wiek.

And that's why they become radical, or for example, age could also be a reason.

Tak.

Yes.

Też pamiętam, że jedna z, jedna z zrespondowanych przez nas osób właśnie na wiek zwróciła uwagę, że, że ci młodsi Polacy są dość bardziej radykalni w lewo albo w prawo.

I also remember that one of the people we responded to pointed out that younger Poles tend to be quite more radical either to the left or to the right.

Młodzi mają coraz bardziej skrajne poglądy i one się stoją w sprzeczności z tym, co uważają nasi rodzice, w szczególności dziadkowie.

Young people have increasingly extreme views that contradict what our parents, especially our grandparents, think.

Ok, ale no w sumie jak już tak mówimy całkowicie o podziale, to może...

Okay, but since we're talking completely about the division, maybe...

Już tak opóźnijmy.

Let's delay it already.

Zostawmy troszkę ten pesymistyczny scenariusz i zastanówmy się na tym, co się, co powinno się zdarzyć, żeby nas łączyło.

Let's leave aside this somewhat pessimistic scenario and consider what needs to happen for us to be connected.

Chociaż nie wiem, czy przechodzimy w pozytywny scenariusz, bo znowu powołam się chociażby to na badania ARC, czy też na wcześniejsze badania przeprowadzone przez CBOS.

Although I don't know if we are moving towards a positive scenario, I will again refer to the ARC studies, or to earlier studies conducted by CBOS.

Niestety większość Polaków zgadza się co do tego, że nam potrzebna jest katastrofa.

Unfortunately, most Poles agree that we need a catastrophe.

No właśnie.

That's right.

I ta, ta ciągle...

And yes, yes, still...

Nam potrzebna jest tragedia, my potrzebujemy walczyć, my potrzebujemy mieć wroga i wtedy się jednoczymy.

We need a tragedy, we need to fight, we need to have an enemy, and then we unite.

Aczkolwiek zacząłem się nad tym zastanawiać też, bo badania, o których mówiłem, mówię tu o badaniach przeprowadzonych właśnie w 2022 roku, tak?

However, I also started to think about it because of the research I mentioned, I'm talking about the studies conducted in 2022, right?

Czyli w okresie wojny, ataku Rosji na Ukrainę, tak?

So during the war, the Russian attack on Ukraine, right?

Mhm.

I według Instytutu InFuture, który właśnie w tym okresie...

And according to the InFuture Institute, which during this period...

Jak już chwilę po wojnie, to był marzec, przeprowadził badania, 92% Polaków było zmęczonych polaryzacją.

Just a moment after the war, it was March, he conducted research, and 92% of Poles were tired of polarization.

Czyli mimo wojny, mimo tego, że jako naród w naszej głowie się zjednoczyliśmy, tak?

So despite the war, despite the fact that as a nation we have united in our minds, right?

Mhm.

No bo naprawdę było wtedy bardzo dużo komentarzy, że super działamy jako kraj, wszystko i tak dalej.

Well, there were really a lot of comments at that time that we were doing great as a country, everything and so on.

To jednak gdzieś z tyłu głowy 92% ludzi wciąż czuło, czuło tą polaryzację, czuło tą taką, że chęć, że jednak by się chciało, żeby się dogadać, nie?

However, somewhere in the back of their minds, 92% of people still felt that polarization, felt that desire, that they would want to come to an agreement, right?

No czyli po prostu...

Well, it's just that...

Czyli gdzieś ten wróg był, ale no jednak chyba jeszcze za mało.

So the enemy was somewhere, but probably still not enough.

Za daleko.

Too far.

Albo za daleko, nie wiem.

Or too far away, I don't know.

Bardziej mi się wydaje, że właśnie za daleko. No niestety, no też na to zwracali uwagę, no prawie wszyscy, prawda? Przez nas pytani, że nam ten wróg jest po prostu bezpośrednio potrzebny, żeby się zresetować, żeby od nowa zbudować wspólnotę po prostu.

I think it seems to me that it's just too far. Unfortunately, well, they also pointed that out, almost everyone, right? Those of us who were asked said that this enemy is simply necessary for us to reset, to rebuild the community from scratch.

Tak. I co jeszcze w ogóle, jeszcze... No ale tak poza klęską.

Yes. And what else at all, still... But apart from the disaster.

Nie, nie.

No, no.

Nie jesteśmy aż tak strasznym narodem, że potrzebujemy tragedii, żeby się zjednoczyć.

We are not such a terrible nation that we need a tragedy to unite.

Też na przykład bardzo często na przestrzeni tych lat, właśnie na przestrzeni tego 2013, 2017, 2022 roku padała rodzina, że to nas jednoczy i padała też religia.

For example, very often over the years, specifically in 2013, 2017, and 2022, family was mentioned as something that unites us, and religion was also mentioned.

O dziwo.

Surprisingly.

O dziwo. O dziwo, bo to jest dosyć ciekawe, bo religia też padała zarówno w kwestii podziału.

Surprisingly. Surprisingly, because it is quite interesting that religion also fell in terms of division.

No właśnie.

Exactly.

Że zarówno nas jednoczy, jak i nas dzieli.

That it both unites us and divides us.

Mhm. No i to też, sorki, że ci wejdę w słowo, ale to jest też dość ciekawe, bo ja, jak to usłyszałem teraz, to potrafię sobie wyobrazić scenariusz, że ci bardziej zagorzali katolicy nie tolerują tych mniej zagorzałych, tych, którzy nie chodzą, bo uważają, że nie są wcale katolikami.

Mhm. Well, and this too, sorry to interrupt you, but this is also quite interesting because when I heard this now, I can imagine a scenario where the more zealous Catholics do not tolerate the less zealous ones, those who do not attend, because they believe they are not Catholics at all.

Czyli mówisz, że jest jeszcze podział...

So you’re saying there is still a division...

Wewnątrz, wewnątrz wiary.

Inside, inside the faith.

Wewnątrz, tak? Właśnie bardziej, bardziej, bardziej tak myślę, ale czy nas...

Inside, right? I just think more and more like that, but do we...

Właśnie widzisz, teraz znowu byśmy chyba trochę wrócili do początku tego, co mówiłem, że po prostu jest w stanie nas polaryzować wszystko tak naprawdę, nie?

You see, now we would probably go back a bit to the beginning of what I was saying, that really everything can polarize us, right?

Dokładnie.

Exactly.

No bo nawet jeśli znajdziemy jakąś grupę, która zdaje się nam być zjednoczona, no bo przecież mają wartości, to i tak najprawdopodobniej coś ich podzieli.

Well, even if we find some group that seems united to us, because they have values, something will most likely divide them anyway.

No tak.

Well, yes.

Coś, coś, coś na pewno się znajdzie, co dla ogółu mogłoby być takie, że w ogóle niemożliwe, że to jest do podziału.

Something, something, something will definitely be found that could be such for the whole that it is entirely impossible that it can be divided.

Tak prawdopodobnie ich podzieli.

Yes, it will probably divide them.

No tak.

Well, yes.

Niech się podzieli, tak?

Let him share, right?

Katolicy chociażby na przykład, też jestem na pewnej grupie katolickiej.

Catholics, for example, I am also in a certain Catholic group.

Okej.

Okay.

To tam są na przykład bardzo zapalone dyskusje na temat czy mszy trydeńskiej.

There are very passionate discussions there, for example, about the Tridentine Mass.

Co znaczy?

What does it mean?

To jest, msza trydeńska to jest odprawiana msza w języku łacińskim według tam starych, starych zasad.

The Tridentine Mass is a mass celebrated in the Latin language according to those old, old rules.

I właśnie też są jej zwolennicy i przeciwnicy.

And there are also her supporters and opponents.

I wiesz, dla osoby z zewnątrz na przykład, która w ogóle się interesuje Kościołem, jedni i drudzy są mniej więcej jakby na tym samym poziomie.

And you know, for a person from the outside, for example, who is at all interested in the Church, both sides are more or less on the same level.

Jakby wierzący chodzący do Kościoła.

Like believers who go to church.

No tak.

Well, yes.

No ale jedni i drudzy już tu ze sobą tak za bardzo, wolę to, nie ja wolę to, nie?

Well, both sides are already here together too much; I prefer this, no, I prefer this, right?

I ty też musisz woleć to, przecież.

You must prefer that too, after all.

I ty też musisz woleć to, nie?

And you must prefer it too, right?

Albo nie jesteś takim katolikiem, jakim ja jestem.

Or you are not as much of a Catholic as I am.

Tak.

Yes.

Ale to, to można tak jak, tak jak mówisz, na każdą inną sprawę, nie?

But you can do that just like, just like you say, for any other matter, right?

No to mówię, możemy, możemy przeleć to tak naprawdę na każdy, ten podział możemy przeleć tak naprawdę na każdy temat.

Well, I say we can go through it really on any topic, we can really go through this division on any subject.

Jak go przelejemy na temat, ten temat możemy rozebrać na jeszcze mniejsze tematy, w których znajdziemy podziały, w tych jeszcze, no to po prostu taka wiesz, piramida.

When we pour it into a topic, we can break that topic down into even smaller topics, where we will find divisions, and in those, well, it's just like, you know, a pyramid.

Nie, nie, która się nigdy nie skończy, nie? Według mnie.

No, no, which never ends, right? In my opinion.

No i właśnie, nawet jak ta piramida w sumie nie będzie się kończyć, co jak przedstawiłem, jest dosyć pesymistycznym założeniem, to warto może mieć jakąś nadzieję.

Well, even if this pyramid ultimately doesn't come to an end, which as I presented is a rather pessimistic assumption, it might be worth having some hope.

I o tą nadzieję właśnie też spytaliśmy naszych respondentów.

And it was about that hope that we asked our respondents.

Zjednoczymy się, bo my w takich, jak już jesteśmy przy murze, jak dzikie zwierzę, to się wtedy już ratujemy, zjednoczymy się.

We will unite, because when we are up against the wall, like wild animals, then we will save ourselves, we will unite.

Później nie wiadomo co będzie, ale uważam, że się zjednoczymy, wyjdziemy na tak zwane barykady.

Later, it's unclear what will happen, but I believe we will unite and go out to the so-called barricades.

Tak.

Yes.

Są dwie metody na łączenie Polaków. Albo dramatyczna, nasza historia jest pełna tego, czyli dopiero gdy będziemy już, zderzymy się ze ścianą, to się łączymy.

There are two methods for uniting Poles. Either dramatically, our history is full of this, meaning that only when we hit a wall do we come together.

Albo świadoma, kiedy po prostu jako społeczeństwo, nie naród, społeczeństwo, na tyle złączyjemy, że przestaniemy być zaczadzeni przez hasła typu są tacy, którzy, albo jakieś banalne podziały, które wymyślają politycy, odgrzewając te same kalki sprzed stu lat.

Or consciously, when as a society, not a nation, we connect so much that we will stop being dazzled by slogans like "there are those who," or some banal divisions that politicians concoct, reheating the same clichés from a hundred years ago.

Myślę, że zmądrzejemy wcześniej, czy później. Wszystko zależy od, powiedzmy, jesieni. Zobaczymy. Ale myślę, że w kolejnym końcu, jak zawsze, musi Polak, że tak powiem, uparzyć, żeby powstać. Bo tak było w naszej historii.

I think we will get wiser sooner or later. Everything depends on, let's say, the autumn. We will see. But I think that in the next end, as always, a Pole must, so to speak, stew in order to rise. Because that's how it has been in our history.

Mam nadzieję, że stanie, chociaż ta nadzieja nie jest zbyt duża, że uda nam się wytrącić to narzędzie podziału politykom i mediom, po to, żeby skupiać się na tym, co łączy.

I hope it will happen, although that hope is not very strong, that we will manage to take this divisive tool away from politicians and the media, in order to focus on what unites us.

I to jest największy lęk skrajnych polityków. Zwykle tych, którzy mają mokre sneo władze, autorytaryzmie. Którzy chcieliby być w takich rolach, jak na przykład pan Jair Bolsonaro, albo właśnie Łukaszenko, czy nasi sąsiedzi z Węgier.

And this is the greatest fear of extreme politicians. Usually those who have wet dreams of power, authoritarianism. Who would like to be in roles such as Mr. Jair Bolsonaro, or Lukashenko, or our neighbors from Hungary.

To jest przemysł podziału, który przez wiele lat może działać. I to jest równia pochyła. Więc pytanie jest, czy my zatrzymamy się, zanim z tej równi spadniemy. Czy dojdzie do jakiejś konfrontacji.

This is a division industry that can operate for many years. And it is a slippery slope. So the question is, will we stop before we fall off this slope? Will there be some kind of confrontation?

Mam nadzieję, że mając naszą historię, ucząc się jej i wyciągając wnioski, że unikniemy tego.

I hope that by having our history, learning from it, and drawing conclusions, we will avoid this.

Dopóki media będą manipulować tak, jak manipulują, i jedna i druga strona, to nie, to się nie poprawi.

As long as the media manipulate as they do, both sides, it won't get better.

Nie zjednoczymy się, ale czy się będzie pogłębiało, to też nie wiem.

We will not unite, but whether it will deepen, I do not know that either.

Oby młode pokolenie trochę to zaczęło zmieniać.

I hope the young generation starts to change this a little.

Jak widać, Kacper dość...

As you can see, Kacper quite...

Nadzieja jest krucha w naszym narodzie.

Hope is fragile in our nation.

Tak, na szczęście umiera ostatnio.

Yes, fortunately, he is dying recently.

Chociaż wciąż jeszcze zostaje liczyć, że to jest spytane osoby. To po prostu błąd statystyczny.

Although there is still a need to count that this is the questioned person. It's simply a statistical error.

No więc właśnie.

Well, exactly.

Może jest lepsza wiara.

Maybe there is a better faith.

Może jest lepsza wiara. Musicie wy też nam powiedzieć o swoich może nadziejach na przyszłość.

Maybe there is a better belief. You also need to tell us about your hopes for the future.

Tak, czy uważacie, że się zjednoczymy.

Yes, do you think we will unite?

No ale tak, tak jak słyszeliście, wiele z tych odpowiedzi sugerowało, że o, może młode pokolenie podziała coś w kontekście zjednoczenia naszego się w społeczeństwie.

Well, yes, as you heard, many of those responses suggested that, oh, maybe the young generation will do something in the context of uniting us in society.

Albo po prostu media przestaną nas polaryzować, pogłębiać może bardziej polaryzację.

Or the media will simply stop polarizing us, perhaps deepening polarization even more.

Widzisz, czyli dobrze, że jesteśmy w takim razie.

You see, it's good that we are this way then.

Mhm, bo my was chcemy odpolaryzować.

Mhm, because we want to depolarize you.

My was chcemy właśnie odpolaryzować w takim razie.

We would like to depolarize it then.

Dokładnie. Czyli to my może jesteśmy tą nadzieją na podziały.

Exactly. So maybe we are the hope for the divides.

Nadzieją na lepsze podziały. No Jezus Maria.

Hope for better divisions. Oh Jesus Maria.

Mar nie widzę w takim raz tego kraju, ale wierzę w nas.

Mar, I don't see this country like that, but I believe in us.

Duża presja na karku.

A lot of pressure on the neck.

Duża presja. Teraz poczułem presję dopiero przy robieniu tego podcastu.

A lot of pressure. I only felt the pressure now while making this podcast.

Tak, no i jeden za jeden, jedna pani chce odejścia pewnego pana w cień, a drugi pan wręcz przeciwnie chce ponownie zobaczyć jego blask.

Yes, well, one for one, one lady wants a certain gentleman to fade into the background, while the other gentleman wants to see his shine once more.

Tak. No i jeden za jeden, jedna pani chce odejścia pewnego pana w cień, a drugi pan wręcz przeciwnie chce ponownie zobaczyć jego blask.

Yes. One for one, one lady wants a certain gentleman to step into the shadows, while the other gentleman, quite the opposite, wants to see his brilliance again.

Tak, no i jeden za jeden, jedna pani chce odejścia pewnego pana w cień, a drugi pan wręcz przeciwnie chce ponownie zobaczyć jego blask.

Yes, well, one for one, one lady wants a certain gentleman to fade into the shadows, while another gentleman, on the contrary, wants to see his brilliance again.

To tak w kontekście nadziei.

It's about hope.

To w kontekście nadziei, czyli nawet co do tego jesteśmy wypolaryzowani tak naprawdę.

In the context of hope, we are actually polarized even regarding that.

Mamy różne...

We have different...

Wychodzi tak naprawdę na to, że jesteśmy zgodni.

It turns out that we actually agree.

Że jesteśmy spolaryzowani.

That we are polarized.

Jesteśmy zgodni co do tego, że jesteśmy podzieleni.

We agree that we are divided.

Tak.

Yes.

Jesteśmy też zgodni w jakichś większych częściach co do tego, co nas dzieli.

We also agree in some larger parts about what divides us.

Mhm.

Natomiast całkowicie nie jesteśmy trochę...

On the other hand, we are not at all a little...

Chociaż w sumie też jesteśmy zgodni do tego, że...

Although in the end we also agree that...

że się...

that...

zostaniemy podzieleni.

we will be divided.

Znaczy...

It means...

Jesteśmy sprzecznym narodem.

We are a contradictory nation.

Znaczy wiesz, z jednej strony

I mean, you know, on one hand

patrząc na to tak

looking at it this way

na zimno może, to

"maybe cold, that"

polityka może nas zjednoczyć.

Politics can unite us.

Tak?

Yes?

Tak, to prawda, tylko to też zobacz, że całkowicie musiałby się zmienić

Yes, that’s true, but you also have to see that he would have to change completely.

nurt uprawiania polityki.

the current of practicing politics.

Mhm.

Kierunek w jakim jest uprawiany, czyli

The direction in which it is practiced, that is

nie będzie to uprawiane tak jak ty powiedziałeś na początku.

It will not be practiced the way you said at the beginning.

Mhm.

No właśnie, właśnie.

Exactly, exactly.

Tylko ta polityka musiałaby przejść do etapu

Only this policy would have to move to the next stage.

jednąć i rządzić.

Unite and rule.

No właśnie.

Exactly.

Co też nie jest ciężkie tak naprawdę, no bo przecież skoro są badania,

What isn’t really hard, because after all, since there are studies,

do których dałem radę dotrzeć ja, tak?

that I was able to reach, right?

Czyli do tego co nas łączy, czyli

So, to what connects us, namely

rodzina albo chociażby

family or at least

wartości historyczne,

historical values,

patriotyczne i tak dalej, i tak dalej.

patriotic and so on, and so forth.

To przecież

It's just that

pod to można zbudować w sumie politykę,

This can be used to build a policy, in fact.

która by nas jednoczyła tak naprawdę,

which would truly unite us,

a nie dzieliła.

and did not divide.

Natomiast atakować na zasadzie

However, to attack on the basis of

zobaczcie, oni są w tym gorsi,

look, they are worse at this,

to zrobić

to do

narrację, zobaczcie, mamy wspólną

the narrative, look, we have a common one

historię, możemy się zjednoczyć.

history, we can unite.

Tylko pytanie, czy to by było opłacalne

Just a question, would it be profitable?

tak czysto po prostu

just so clean

robiąc rachunek polityczny.

making a political calculation.

Właśnie, czy to by było

Exactly, would that be it?

opłacalne, nie?

Profitable, isn't it?

Polacy nie muszą mieć wroga przypadkiem,

Poles do not have to have an enemy by chance,

nawet w drugim Polaku,

even in the second Pole,

żeby po prostu pójść i zagłosować

to just go and vote

na tą konkretną partię, bo

for this specific party, because

ja o tym walczę.

I am fighting for this.

No więc właśnie, dość ciekawe to co mówisz.

Well, what you're saying is quite interesting.

Ale wydaje mi się, że

But it seems to me that

no bo powiedziałeś

well, you said

tak naprawdę o idei demokracji, tak?

So, really about the idea of democracy, right?

No bo demokracja jest po to, żebyśmy

Well, democracy is there so that we

znali swoje słabości, znali swoje

they knew their weaknesses, they knew their

możliwości

possibilities

i dążyli do tego, czego chce większość

and they strived for what the majority wants

z poszanowaniem

with respect

zdania mniejszości.

minority sentences.

Do tego dąży demokracja.

This is what democracy strives for.

Natomiast w dzisiejszej polityce

In today's politics

jakby ta idea demokracji jest

as if this idea of democracy is

mocno zaburzona, tak? No bo

strongly disturbed, right? Well, because

mniejszości

minority

nie mają

they don't have

głosu. Mogę

voice. I can

myślę tak powiedzieć. W sensie

I think I want to say that. In the sense of

nie mają głosu słyszalnego przynajmniej,

they do not have a voice that can be heard, at least,

albo są bardzo izolowani.

or they are very isolated.

Prawda? Od

Truth? From

możliwości zabierania tego głosu.

possibilities of taking this voice.

A wręcz politycy

And even politicians

rządzący

ruling

pragną po prostu

they simply desire

te ich głosy zrzucić

to throw off their voices

bardziej do takiego