Czytanie ma moc!

Witajcie w kolejnym odcinku naszego podcastu.

Welcome to another episode of our podcast.

Ten nosi tytuł

This one is titled

Czytanie ma moc.

Reading has power.

Czytanie łączy, uczy empatii,

Reading connects, teaches empathy,

buduje silne, trwałe relacje.

builds strong, lasting relationships.

Jedną z głównych misji Instytutu Książki

One of the main missions of the Book Institute

w najnowszej odsłonie kampanii społecznej

in the latest edition of the social campaign

Mała Książka, Wielki Człowiek

Little Book, Great Man

jest uświadamianie rodziców o korzyściach,

It is raising parents' awareness about the benefits.

jakie daje dzieciom czytanie z najbliższymi

What does reading with close ones give children?

i czytanie samodzielnie.

and reading independently.

Czytanie ma moc, wszyscy o tym wiemy.

Reading has power, we all know that.

Dzisiaj jeszcze sobie powiemy o tym więcej.

Today we will talk more about it.

Będziemy uświadamiać, będziemy rozmawiać

We will raise awareness, we will talk.

i będziemy polecać wszystkim.

and we will recommend it to everyone.

Gośćmi podcastu, gościniami podcastu

Guests of the podcast.

tak naprawdę jest mi przemiło powitać

In fact, it is a pleasure for me to welcome.

są pani Wanda Matras-Mastalerz,

there is Ms. Wanda Matras-Mastalerz,

literaturoznawca i biblioterapeuta.

literary scholar and bibliotherapist.

Dzień dobry pani Wando.

Good morning, Mrs. Wanda.

Dzień dobry.

Good morning.

Oraz Gabriela Dul, specjalistka

And Gabriela Dul, a specialist.

z Instytutu Książki. Dzień dobry.

From the Book Institute. Good morning.

Dzień dobry.

Good morning.

Muszę przyznać, długo myślałem nad takim pytaniem otwierającym.

I must admit, I thought for a long time about such an opening question.

Drogie panie.

Dear ladies.

Ale niech to będzie właśnie to pytanie.

But let that be the question.

Jakie są pierwsze skojarzenia pań

What are the first associations of the ladies?

z hasłem czytanie?

With the slogan reading?

Ja wiem, że to jest bardzo ogólne pytanie.

I know that this is a very general question.

Ale można się tutaj rozwinąć

But one can develop here.

na szerokie wody.

to open waters.

Czytanie to przyjemność.

Reading is a pleasure.

Czytanie to rozmowa z samym sobą

Reading is a conversation with oneself.

i z drugim człowiekiem.

and with the second person.

Przez to kieruje każdego z nas w stronę nieustannego rozwoju.

This directs each of us towards constant development.

A ja pomyślałam, że

And I thought that

czytanie to spotkanie.

Reading is a meeting.

I to takie spotkanie, które odbywa się

And it's such a meeting that takes place

na kilku różnych poziomach.

on several different levels.

Bo oczywiście jest ten pierwszy poziom taki

Because of course there is this first level like that.

najbardziej oczywisty.

the most obvious.

Czyli spotykamy się z książką, z jakąś historią,

So we meet with a book, with some story,

z jej bohaterami, z autorem.

with her characters, with the author.

Ale to też doszło do tego, żeby

But it also came to the point that

spotkać się z sobą i z tymi emocjami,

to meet with oneself and with those emotions,

przemyśleniami, jakie dana książka

the thoughts that a given book

w nas wywołuje.

it evokes in us.

I to też doskonała okazja do tego,

And it's also a perfect opportunity for that,

żeby spotkać się z innymi.

to meet with others.

Myśląc tutaj o tym naszym rodzinnym czytaniu,

Thinking here about our family reading,

to będzie okazja do spotkania dziecka z rodzicem,

this will be an opportunity for the child to meet the parent,

dziecka z dziadkiem, z babcią.

child with grandpa, with grandma.

Ale też na przykład myśląc o miłośnikach książek,

But also, for example, thinking about book lovers,

na przykład spotkanie w dyskusyjnych klubach

for example, a meeting in discussion clubs

książki, na jakichś spotkaniach, na jakichś

books, at some meetings, at some

wydarzeniach, po to, żeby o książkach

events, in order to talk about books

dyskutować, żeby się nimi dzielić, żeby je

discuss, to share them, to

wspólnie przeżywać.

to experience together.

Czy czytanie może być treningiem wyobraźni?

Can reading be a training for the imagination?

Takim dość skutecznym?

Is it quite effective?

Na pewno.

Of course.

Czytanie zawsze jest treningiem wyobraźni.

Reading is always a training for the imagination.

Nie wyobrażam sobie, żeby było inaczej.

I can't imagine it being any other way.

Po to właśnie

That's exactly why.

czytamy i każdy z nas

we read and each of us

dzięki wyobraźni odbiera

thanks to imagination it receives

książkę zupełnie inaczej.

the book completely differently.

Przesiewając ją przez pryzmat

Filtering it through a prism.

własnych doświadczeń, własnej wrażliwości.

own experiences, own sensitivity.

W zależności od tego,

Depending on that,

czy ta książka w nim rezonuje,

Does this book resonate with him?

czy nie.

or not.

Trzy odcinki podcastu za nami.

Three episodes of the podcast are behind us.

Mieliśmy fantastycznych gości, z którymi rozmawialiśmy sobie

We had fantastic guests with whom we chatted.

o czytaniu. Bardzo utkwiło mi

about reading. It stuck with me.

w pamięci to, jak

in memory how

czytanie może połączyć tak naprawdę rodziców

Reading can truly connect parents.

z dziećmi. I cała kampania

with the children. And the whole campaign

Mała Książka Wielki Człowiek

The Little Book, Big Man.

też lwią częścią tej kampanii jest

also a lion's share of this campaign is

właśnie misja budowania relacji.

just the mission of building relationships.

Przypomnijmy sobie to, bo

Let's remind ourselves of this, because

ja też kładę dość mocny nacisk

I also place quite a strong emphasis.

na to, żebyśmy mówili dużo o tej kampanii.

to talk a lot about this campaign.

W końcu po to przecież powstał ten podcast.

After all, that's why this podcast was created.

Po to się tutaj spotykamy.

That's why we meet here.

Więc przypomnijmy, drogie Panie, raz jeszcze.

So let's remind ourselves, dear ladies, once again.

Jaki jest cel kampanii Mała Książka Wielki Człowiek?

What is the goal of the campaign Little Book, Big Person?

Więc takim

So such

bardzo ważnym celem kampanii jest

a very important goal of the campaign is

przypominanie rodzicom, że nigdy nie jest

reminding parents that it is never

za wcześnie na to, żeby zacząć czytać

It's too early to start reading.

z dzieckiem. I to gdzieś tam bardzo ściśle

with the child. And that somewhere very closely

wiąże się z tą ideą projektów

it is connected with the idea of projects

bookstartowych, które realizowane są w ramach

bookstart projects, which are implemented as part of

kampanii, czyli dziecko już na oddziale

campaign, which means the child is already in the department

położniczym otrzymuje książkę.

Obstetric receives a book.

A my przekonujemy rodziców, że właśnie

And we convince the parents that it's just

te pierwsze dni, pierwsze tygodnie

the first days, the first weeks

życia, a niektórzy powiedzą nawet, że

life, and some would even say that

ten czas czytania do brzucha,

this reading time for the belly,

kiedy dziecko jakby

when the child seems like

żyje życiem prenatalnym jeszcze, że to już jest ten

I am still living a prenatal life, that this is already it.

moment, żeby czytać. I że

a moment to read. And that

właśnie taką pierwszą korzyścią,

exactly such a first benefit,

pierwszą ważną rolą czytania w tych

the first important role of reading in these

pierwszych tygodniach i pierwszych miesięcy

the first weeks and the first months

życia jest właśnie budowanie więzi.

Life is about building connections.

Bo oczywiście dziecko jeszcze nie rozumie

Because of course the child does not understand yet.

czytanych mu słów, ale przez to, że

the words read to him, but because of that,

słucha głosu rodzica, że gdzieś

listens to a parent's voice that somewhere

dzięki temu doświadcza jego miłości,

thanks to that, she experiences his love,

no buduje się taki więź i buduje

Well, such a bond is built and created.

się wspólny, rodzinny rytuał.

a common, family ritual.

I to rodzinne czytanie, też

It's a family reading, too.

międzypokoleniowe czytanie jest jednym z takich

Intergenerational reading is one of those.

najważniejszych aspektów naszej kampanii.

the most important aspects of our campaign.

Bo czytanie buduje więzi,

Because reading builds bonds,

bo pozwala zbudować bliskość.

because it allows to build closeness.

Bardzo zależy nam też na tym,

We also care a lot about that,

żeby każde dziecko w Polsce

so that every child in Poland

miało swoją książkę. I żeby

had its own book. And so that

to była książka, która jest pięknie wydana,

It was a book that is beautifully published.

ze świetnymi ilustracjami,

with great illustrations,

która jest mądra, która

which is wise, which

porusza, która gdzieś tam zostaje

it moves, which somewhere remains

z dzieckiem na dłużej.

with the child for a longer time.

Myślę, że to też jest bardzo ważne w perspektywie

I think that is also very important in perspective.

badań, które są prowadzone na świecie.

research that is being conducted in the world.

W Wielkiej Brytanii kilka lat temu

In the United Kingdom a few years ago

przeprowadzono takie badanie, które potwierdziło,

a study was conducted that confirmed,

że dziecko, które ma swoją

that the child who has their own

własną książkę, piętnaście

your own book, fifteen

razy częściej osiąga w szkole

more often achieves at school

lepsze wyniki,

better results

niż uczniowie, które tej książki nie mają.

than students who do not have this book.

Że to znacznie częściej osiąga

That it achieves much more often.

w ogóle lepsze wyniki edukacyjne, nie tylko

overall better educational outcomes, not only

w kwestii czytelnictwa, czy

in terms of reading, whether

umiejętności pisania, ale w ogóle

writing skills, but in general

w szkole. Że chętniej sięga po książki.

at school. That he is more willing to reach for books.

Więc bardzo zależy nam

So it is very important to us.

na tym, żeby każde dziecko w Polsce

on the fact that every child in Poland

swoją książkę miało. No szczególnie,

had its book. Especially,

że badania polskie są bardzo

that Polish research is very

alarmujące, bo pokazują, że prawie

alarming, because they show that almost

czterdzieści procent osób nie ma w Polsce

Forty percent of people are not in Poland.

ani jednej książki. Więc bardzo chcielibyśmy,

not a single book. So we would really like to,

żeby się to zmieniło.

for it to change.

I też staramy się

We are also trying.

z tą kampanią docierać do rodziców,

with this campaign reaching parents,

do dziadków, do opiekunów dzieci różnymi

to grandparents, to various caregivers of children

kanałami. Bo są to i media

channels. Because they are both media

tradycyjne, czyli na przykład spoty

traditional, that is, for example, spots

radiowe, czy spoty telewizyjne,

radio spots or television commercials,

ale też bardzo szeroka obecność

but also a very wide presence

w mediach społecznościowych. Prowadzimy kanały,

in social media. We run channels,

prowadzimy

we conduct

grupy dyskusyjne dla rodziców. To też

discussion groups for parents. That too

rodzice nam bardzo często podkreślają, że

our parents often emphasize that

bardzo ważne jest dla nich takie wsparcie

It is very important for them to have such support.

drugiego rodzica i też takie budowanie

the second parent and also such building

wspólnoty rodzicielskiej

parental community

wokół czytania.

around reading.

Mówimy, że to przypominanie

We say that it is a reminder.

o korzyściach i o roli czytania

about the benefits and the role of reading

jest bardzo ważne, ale też mamy świadomość,

it is very important, but we are also aware that

że zawsze musimy zrobić ten

that we always have to do this

dalszy krok. I tym, co

further step. And with what

jest o krok dalej od uświadamiania,

it's a step further from awareness,

od przypominania, jest zdawanie rodzicom bardzo

From reminding, it is very about informing the parents.

konkretnych narzędzi. Dlatego w ramach kampanii

specific tools. Therefore, as part of the campaign

każdy rodzic wraz z książką

every parent with a book

dostaje taki mały

I get such a little one.

podręcznik, instrukcję

textbook, instruction

o tym, co warto czytać,

about what is worth reading,

jak czytać z dziećmi, jak w danym

how to read with children, how in a given

etapie rozwoju to czytanie

At this stage of development, it is reading.

może wpływać na rozwój dzieci.

may influence the development of children.

I też prowadzimy przeróżne warsztaty,

We also conduct various workshops,

szkolenia,

training,

produkujemy materiały edukacyjne,

we produce educational materials,

artykuły po to, żeby

articles in order to

tych rodziców tym wspierać, żeby

to support those parents so that

szczególnie przy tych najmniejszych dzieciach,

especially with the smallest children,

gdzie wielu rodziców jednak ma taki problem,

where many parents do have such a problem,

czy już czytać,

Is it time to read yet?

czy dziecko nie jest za małe,

Isn't the child too small?

czy to ma sens, jak to zrobić, jaką

Does it make sense, how to do it, what.

książkę wybrać, żeby dawać im jak

choose a book to give them like

największe wsparcie. Po to, żeby to było

the greatest support. So that it is

łatwiejsze i żeby, tak jak pani doktor

easier and so that, just like the doctor

wspomniała, żeby mogło być przyjemnością

she mentioned that it could be a pleasure

dla obu stron.

for both sides.

Zatem możemy podsumować, że

Therefore, we can summarize that

czytanie to lokata, która procentuje.

Reading is an investment that pays off.

Absolutnie. I wydaje mi się,

Absolutely. And it seems to me,

że jednym z głównych problemów rodziców jest

that one of the main problems parents face is

brak czasu. Są takie badania, które

lack of time. There are studies that

pokazują, że nawet 10-15

show that even 10-15

minut dziennie, co jest przecież chwilą

minutes a day, which is just a moment after all

dosłownie, może sprawić cuda

Literally, it can work wonders.

tak naprawdę poświęconego

actually dedicated

czasu na czytanie dzieciom,

time to read to children,

czy wspólne czytanie.

whether joint reading.

Nie chodzi tylko o czytanie, ale rozmowę

It's not just about reading, but about conversation.

wokół książki. Bo książka

around the book. Because the book

może uczyć, bawić, wychowywać,

can teach, entertain, educate,

a może nawet leczyć.

or maybe even heal.

W zależności od tego, jaką książkę

Depending on what book

dobierzemy dziecku. Czyli ona

We will choose for the child. So, she.

może działać psychoedukacyjnie,

it can work psychoeducationally,

psychoterapeutycznie, relaksacyjnie.

psychotherapeutically, relaxingly.

W zależności od tego, co chcemy osiągnąć

Depending on what we want to achieve.

przy

at

czytaniu. A

reading. A

z kolei bardzo istotny jest też

on the other hand, it is also very important

moment, kiedy rodzic

the moment when a parent

czytający dziecku

reading to a child

jest tylko dla niego, jest tylko z nim.

It's only for him, it's only with him.

Fajne jest to chyba w pewnym

I think it's cool in a way.

momencie, jak dziecko już samo przynosi książkę

the moment when the child can bring the book by themselves

rodzicowi i może sobie

to the parent and maybe for themselves

ją wybrać. Niekoniecznie

I can choose her. Not necessarily.

to musi być narzucane przez rodzica, bo

it must be imposed by the parent because

często jest tak, że może rodzic

It is often the case that a parent can.

wybierze złą książkę. Może nie taką,

he will choose the wrong book. Maybe not that one,

jaka dziecku się spodoba.

which the child will like.

I wtedy po prostu cały proces

And then just the whole process

może lec w gruzach, tak naprawdę.

it might be in ruins, really.

Warto też zwrócić uwagę, że

It is also worth noting that

książki dla dzieci często są również

children's books are often also

książkami dla dorosłych.

books for adults.

Każdy odbiera książkę na własnym poziomie

Everyone perceives a book at their own level.

odbioru. Przesiewając ją

of reception. Screening it

przez pryzmat własnych doświadczeń,

through the lens of one's own experiences,

wrażliwości.

sensitivity.

I książka dziecięca

And a children's book.

jest książką wielowarstwową.

It is a multi-layered book.

Trochę co innego zrozumie

They will understand something a little different.

z niej dorosły, trochę co innego dziecko.

From her, an adult; a child is somewhat different.

Dlatego warto ją

That's why it's worth it.

czytać wielokrotnie, a dzieci

read multiple times, and children

często właśnie

often just

te książki, które im się spodobają

the books that they will like

proszą, żeby je czytać jeszcze raz

they ask to read them again

i jeszcze raz. Czasami znają je

And once again. Sometimes they know them.

na pamięć. I też

by heart. Me too.

mówi się o tym, że nie ma

It is said that there is none.

dzieci, które nie lubią czytać, że są dzieci,

children who don't like to read, that they are children,

które jeszcze nie znalazły książki dla

that have not yet found a book for

siebie. Dlatego wydaje mi się, że właśnie

myself. That’s why it seems to me that именно

bardzo ważne jest to, żeby próbować

It is very important to try.

różnych tytułów, żeby gdzieś też dobierać

various titles, so that you can also choose something somewhere

książki. Oczywiście pod

books. Of course under

względem wieku dziecka,

in relation to the child's age,

bo to jest bardzo ważne, żeby gdzieś ta książka

because it is very important for this book to be somewhere

była dostosowana do jego możliwości

it was tailored to his capabilities

poznawczych. Bo jeżeli jest

cognitive. Because if it is

za łatwa, będzie nudna. Jeżeli jest

too easy, it will be boring. If it is

zbyt trudna, może zniechęcać.

too difficult, may discourage.

Ale żeby też na przykład dobierać książki pod

But to also select books based on

zainteresowania dziecka. Żeby pozwolić

the child's interests. To allow

mu wybierać.

he has to choose.

Bardzo często do tego zachęcamy,

We encourage this very often.

myśląc o naszym projekcie, który wydarza się

thinking about our project that is happening

w bibliotekach, żeby jednak

in libraries, in order to however

rodzic pozwolił dziecku poprzechadzać

The parent allowed the child to take a stroll.

się razem z bibliotekarzem pomiędzy

with the librarian among

półkami, no i samodzielnie wybrać.

shelves, and choose independently.

Że wtedy ten taki związek emocjonalny

That then such an emotional connection.

z książką jest silniejszy. No i

With the book, he is stronger. And well,

też często dziecko się czuje odpowiedzialne za ten

the child often feels responsible for this too

swój wybór, żeby tą książkę przeczytać.

your choice to read this book.

Żeby, jeśli jest to książka pożyczona

To, if it is a borrowed book

w biblioteki, żeby o nią

to the library to take care of her

zadbać, żeby ją później oddać. Więc

take care to return it later. So

myślę, że ten moment wyboru

I think that this moment of choice

jest bardzo ważny.

is very important.

Ale ja myślę, że też bardzo istotna

But I think it's also very important.

jest radość czytania. Jeśli

There is joy in reading. If

dziecko widzi, że dla rodzica

the child sees that for the parent

to też taki radosny moment,

it's also such a joyful moment,

to zupełnie inaczej

it's completely different

odbiera

receives

chwile, które spędzane są

moments that are spent

razem przy czytaniu. Czeka

together while reading. Waiting

na te momenty. Często bywa tak,

for these moments. It often happens that,

że to rodzic chodzi cały dzień i nie może się

that the parent walks all day and cannot

doczekać wieczora, kiedy wrócą do wątku,

wait for the evening when they return to the thread,

bo tak mu się książka spodobała.

because he liked the book so much.

No, oby więcej takich książek.

No, I hope there are more such books.

Więc podsumowując,

So, to summarize,

książka dla dziecka

book for a child

niechaj będzie też książką dla dorosłego,

let it also be a book for adults,

prawda? Żebyśmy mieli

Isn't it true? So that we would have.

wspólny fan z tego,

a common fan of this,

jak to się mówi. Fajnie byłoby, gdybyśmy

How do you say it? It would be nice if we...

sobie przypomnieli jeszcze i podkreślili to,

they also reminded themselves and emphasized that,

gdzie wyprawki trafią

where the supplies will go

docelowo, bo wiemy, że to są to szpitale,

ultimately, because we know that these are hospitals,

biblioteki i szkoły. Tak, więc

libraries and schools. So, then

projekt ma trzy etapy. Te etapy

The project has three stages. These stages

są dostosowane do dzieci

They are adapted for children.

w różnych grupach wiekowych i pierwszy etap

in different age groups and the first stage

jest skierowany do rodziców

It is addressed to parents.

nowonarodzonych dzieci i wyprawki rozdawane

newborn babies and gifts given out

są w szpitalach położniczych

they are in maternity hospitals

w Polsce. To jest około

in Poland. It is about

320 szpitali w Polsce. Możemy powiedzieć,

320 hospitals in Poland. We can say,

że to jest około 90%

that it is about 90%

wszystkich szpitali

all hospitals

publicznych w Polsce.

public in Poland.

I rodzice dostają taką książkę tuż po urodzeniu

And the parents receive such a book right after birth.

w ramach tak zwanego niebieskiego pudełka.

as part of the so-called blue box.

Jest to właśnie książka, wybór wierszy

This is indeed a book, a selection of poems.

dla dziecka. I do tego

for the child. And in addition

jest taki podręcznik, książką

there is such a textbook, a book

połączeni, który właśnie wskazuje

connected, which is just pointing out

na tą bardzo ważną rolę,

for this very important role,

taką więzotwórczą

such a binding

z czytania. No i też właśnie daje rodzicom

from reading. And it also gives it to parents.

takie informacje o tym, jak

such information about how

zacząć czytać bardzo małemu dziecku.

to start reading to a very small child.

Drugi etap jest realizowany

The second stage is being implemented.

we współpracy z bibliotekami publicznymi.

in collaboration with public libraries.

Tych bibliotek w tym momencie jest prawie

There are almost this many libraries at this moment.

7 tysięcy, które biorą udział w naszym projekcie.

7 thousand who are participating in our project.

I ten projekt jest

And this project is

skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym.

targeted at preschool-aged children.

I tu już mamy takie

And here we already have such

call to action do rodziców. Mamy takie

Call to action for parents. We have such

zawołanie, weź dziecko do biblioteki,

call out, take the child to the library,

bo wtedy otrzymasz książkę w prezencie.

because then you will receive a book as a gift.

Często jest tak, przepraszam, że przerwę,

It often happens that, sorry to interrupt,

że biblioteka jest taką szarą strefą

that the library is such a gray area

trochę, nie? Do której się

A little, right? Until what time?

albo nie wchodzi, albo nie jesteśmy

either it doesn't enter, or we don't exist

przyzwyczajeni do tego miejsca.

used to this place.

Myślę, że jak ktoś bardzo długi czas

I think that for someone a very long time

nie był w bibliotece, to gdzieś tam

he wasn't in the library, so he's somewhere around there

mogą pokutować takie

Such things can be repented.

dawne wspomnienia, być może

old memories, perhaps

nie zawsze bardzo pozytywne.

not always very positive.

Ale tutaj warto wspomnieć, że biblioteki

But it is worth mentioning here that libraries

się niesamowicie zmieniają.

are changing incredibly.

Ja tu stanę w obronie bibliotek.

I will stand up for libraries here.

Ja absolutnie ich nie atakuję. To było jedno

I absolutely do not attack them. That was one.

z moich ulubionych miejsc w szkole.

one of my favorite places at school.

Biblioteki niezmiernie się

The libraries are extremely...

zmieniły. Są miejscem

They have changed. They are a place.

kolorowym, radosnym, głośnym

colorful, cheerful, loud

wbrew pozorom.

Contrary to appearances.

Takim tym bardzo wiele się dzieje.

A lot is happening like this.

Tak, absolutnie, a szczególnie dla młodego odbiorcy.

Yes, absolutely, especially for a young audience.

I bardzo dobrze.

And very well.

Czarujmy to miejsce.

Let's enchant this place.

Chociaż, tak jak pani mówi, pani Wando,

Although, as you say, Mrs. Wanda,

nie trzeba tego robić już, na szczęście.

You don't have to do that anymore, fortunately.

Tak, i to są biblioteki,

Yes, and these are libraries,

w których już zdecydowanie nie chodzi

in which it definitely no longer matters

tylko o pożyczanie książek, że tam

only about borrowing books, that there

dzieje się znacznie, znacznie więcej.

Much, much more is happening.

Więc my zachęcamy tych rodziców, przyjdźcie

So we encourage those parents to come.

do biblioteki, wtedy dostaniecie wyjątkowy

to the library, then you will receive a special

prezent dla waszego dziecka. To znowu jest

a gift for your child. Here it is again.

książka, tym razem jest to

the book, this time it is

książka Krasnol w Krzywej Czapce, napisana

the book Krasnol in the Crooked Hat, written

przez świetnego autora dla dzieci,

by an excellent author for children,

pana Wojtka Widłaka.

Mr. Wojtek Widłak.

I jest też oczywiście podręcznik

And there is of course a textbook as well.

dla rodziców, no bo chcemy ich właśnie wspierać

for the parents, because we want to support them

na każdym etapie, ale też jest taki

at every stage, but there is also such

taka bardzo niezwykły element

such a very extraordinary element

tego projektu, chyba najbardziej lubiany

this project, probably the most liked

przez dzieci, często bardziej lubiany niż

by children, often more liked than

ten prezent, czyli to jest karta małego czytelnika.

This gift is a card for a young reader.

To jest taka karta przypominająca

This is a reminder card.

kartę bankomatową, z piękną

a cash card, with a beautiful

ilustracją, z miejscem na wpisanie

an illustration with a space for entry

imienia dziecka. I tam

the name of the child. And there

są miejsca na zbieranie naklejek, więc za każdym

There are places for collecting stickers, so every time

razem, kiedy dziecko odwiedzi bibliotekę i

together, when the child visits the library and

wypożyczy książkę, dostaje nową naklejkę.

When you borrow a book, you get a new sticker.

Oczywiście może ją sobie wybrać z całego

Of course, she can choose it for herself from the whole.

repertuaru pięknych naklejek. I po

a repertory of beautiful stickers. And after

zbieraniu dziesięciu takich naklejek

collecting ten such stickers

na karcie jest uhonorowane dyplomem

The card is honored with a diploma.

superczytelnika.

super reader.

Mocno współpracujemy z bibliotekami

We collaborate closely with libraries.

i zachęcamy ich do tego, żeby to zawsze był

and we encourage them to always be that

taki bardzo uroczysty moment.

such a very solemn moment.

Żeby to dziecko poczuło się dumne z tego,

So that the child feels proud of it,

że odwiedziło bibliotekę,

that they visited the library,

że przeczytało tyle książek, że

that they have read so many books that

rodzice, że bibliotekarze je w tym wspierają.

parents that librarians support them in this.

Często temu towarzyszy jakiś mały prezent

This is often accompanied by a small gift.

albo jakieś takie powiedzmy

or something like that, let's say

mini przyjęcie, które biblioteka organizuje

a mini party that the library is organizing

na przykład dla kilkorga takich dzieci, które

for example, for a few such children who

otrzymują dyplomu. Więc jest to bardzo

they are receiving diplomas. So it is very

ważny element tego projektu.

an important element of this project.

I to, co nas bardzo cieszy, to to, że

And what makes us very happy is that

w ciągu pierwszych trzech miesięcy, od kiedy

within the first three months since

startuje każda kolejna edycja,

each subsequent edition starts,

około czterdziestu procent

about forty percent

dzieci odwiedza bibliotekę co najmniej

Children visit the library at least.

dziesięć razy. Więc wydaje nam się, że jest to

ten times. So it seems to us that it is

bardzo taki pozytywny wynik.

very positive result.

Bo oczywiście zadaniem

Because of course the task is

tego etapu projektu jest nie tylko to, żeby

the purpose of this stage of the project is not only to

dziecko dostało książkę i czytało

The child got a book and was reading.

ją w domu, ale żeby regularnie wracało

I have it at home, but it should come back regularly.

do biblioteki

to the library

i korzystało z jej oferty.

and took advantage of her offer.

No i ten ostatni etap naszej kampanii

And this is the last stage of our campaign.

jest skierowany do dzieci, które

is aimed at children who

rozpoczynają edukację w szkole podstawowej

they start their education in primary school

w klasach pierwszych. Więc każdy

in the first grades. So everyone

pierwszoklasista, bo projekt jest skierowany

first-grader, because the project is aimed at

do każdej szkoły w Polsce,

to every school in Poland,

otrzymuje taką dobrą książkę na start

receiving such a good book to start with

w edukację, na start w naukę

in education, to start learning

czytania, w naukę pisania

reading, into the study of writing

i też myślę, że

and I also think that

w tych podcastach, które tutaj

in these podcasts, which are here

się tworzą, szczególna

they are created, special

uwaga jest w tym roku poświęcana właśnie

This year, attention is being devoted to именно.

tej edycji szkolnej, dlatego, że

this school edition, because

mamy nową książkę. Jest to wyjątkowo

We have a new book. It is exceptionally

opowieść napisana również przez

a story written also by

świetną pisarkę Justynę Bednarek

the great writer Justyna Bednarek

i zlustrowaną przez równie wybitną

and reviewed by an equally distinguished

ilustratorkę Emilię Dziubak,

illustrator Emilia Dziubak,

która też zachęca właśnie dzieci do

which also encourages children to

tego, żeby więcej rozmawiać z rodzicami,

that, to talk more with parents,

żeby rozmawiać z dziadkami,

to talk to grandparents,

żeby wyszukiwać rodzinnych historii,

to search for family histories,

rodzinnych pamiątek,

family heirlooms,

no bo też to,

well, because of that,

jaką mamy przeszłość i skąd

What is our past and where does it come from?

wyrastamy, jakby bardzo mocno wpływa na to,

We grow, as if it has a very strong impact on that,

kim jesteśmy i możemy się stać, więc

who we are and who we can become, so

to przypominamy w tym roku w ramach kampanii,

we remind you this year as part of the campaign,

w ramach naszej nowej książki.

as part of our new book.

Fantastyczne ilustracje, sama okładka zachęca.

Fantastic illustrations, the cover itself is inviting.

Potwierdzam, mam ją na półce.

I confirm, I have it on the shelf.

Ostatnio

Recently

obchodziliśmy Ogólnopolski Dzień Głośnego

We celebrated the National Day of Reading Aloud.

Czytania. Tutaj chciałbym się na moment

Readings. Here I would like to pause for a moment.

zatrzymać. Też

stop. Too

trochę o tym powiedzieliśmy,

we talked a little about it,

ale być może warto uświadomić, co daje

but perhaps it is worth acknowledging what it gives

w ogóle głośne czytanie dziecku.

Reading aloud to a child at all.

Głośne czytanie ma

Reading aloud has

bardzo wiele możliwości,

many possibilities,

które tworzą

which create

nam podłoże do tego,

give us the basis for this,

żeby dziecko później umiało

so that the child will be able to later

posługiwać się pięknie

to use beautifully

językiem, bo

the language, because

głośne czytanie po pierwsze

reading aloud first

uczy nas słów,

teaches us words,

uczy nas wielu nowych

teaches us many new

określeń. Ono

definitions. It

także daje nam możliwość modulowania

it also gives us the opportunity to modulate

głosem, wchodzenia w rolę

voice, entering a role

i to ma

and it has

ogromne znaczenie dla

huge importance for

dziecka, które przygotowuje

child preparing

się do etapu szkolnego.

to the school stage.

Tutaj warto podeprzeć się

Here it is worth leaning on.

badaniami neurobiologów,

the research of neurobiologists,

którzy mówią o tym, że dziecko,

who talk about the fact that a child,

które najpierw słucha,

which listens first,

uczy się

is learning

słuchania,

listening,

a nie tylko patrzy

and not just looks

na migające obrazy

to flashing images

tabletu czy

tablet or

urządzeń

devices

z zakresu nowych technologii.

in the field of new technologies.

Czyli koncentruje się

So it focuses.

na słuchaniu, rozumie,

at the hearing, he understands,

że modulowany głos

that the modulated voice

oznacza emocje,

means emotions,

uczy się ich rozpoznawać,

is learning to recognize them,

czyli uczy się inteligencji

so it learns intelligence

emocjonalnej, a później

emotional, and later

ośmiela się do samodzielnego

dares to be independent

mówienia, czytania,

speaking, reading,

wykorzystując już te narzędzia.

using these tools already.

Warto czytać na głos

It's worth reading aloud.

książki z wyprawki?

books from the school starter kit?

To jest trochę tak jak

It's a bit like that.

z tymi badaniami ze słuchaniem muzyki,

with these studies on listening to music,

że warto, kiedy mama w ciąży

that it's worth it when mom is pregnant

słucha dużo

listens a lot

muzyki z głośnika w domu, nie tylko na

music from the speaker at home, not only on

słuchawkach, bo to dziecko też chłonie

in headphones, because the child absorbs it too

tak naprawdę i już

actually and already

może nie rozpoznaje poszczególne słowa,

maybe it doesn't recognize individual words,

ale jest to jakieś obycie ze słowami

but it is some familiarity with words

z melodią

with the melody

i tak dalej. Więc tutaj też mamy w sumie

and so on. So here we also have basically

melodię w głosie czytanym.

the melody in the spoken voice.

Brytyjscy badacze dowiedli,

British researchers have proven that,

że w każdej rodzinie używa się

that every family uses

pewnej grupy słów

a certain group of words

i te słowa

and these words

ciągle są wykorzystywane, ale

they are still used, but

w momencie, kiedy czytamy głośno

at the moment when we read aloud

słowa kogoś innego,

the words of someone else,

poszerzamy tym samym

we are thus broadening

umiejętność dobierania

the ability to choose

słów przez młodego odbiorcę.

words by a young recipient.

Dziecko przede wszystkim uczy się

The child primarily learns.

przez obserwacje, przez to, co

through observations, through what

widzi i przez to, co

sees and through what

słyszy. Zatem w momencie,

he hears. Therefore, at the moment,

kiedy wprowadzamy język

When do we introduce the language?

innych osób, autorów,

other people, authors,

znacznie poszerzamy umiejętność

we are significantly expanding the skill

doboru tych słów

the choice of these words

do własnych wypowiedzi.

to one's own statements.

I w tym momencie

And at this moment

narratorem życia i trochę

the narrator of life and a little

takim tłumaczem życia może być albo

such a translator of life can be either

tato, albo mama, którzy czytają książkę.

Dad or mom, who is reading a book.

Potem przechodzimy sami do samodzielnego

Then we move on to doing it independently.

czytania właśnie, jak ono

reading just like it

wpływa w ogóle na rozwój emocjonalny

it has any impact on emotional development

dziecka. Książka uczy

child. The book teaches

inteligencji emocjonalnej.

emotional intelligence.

Na pierwszym etapie

At the first stage

uczy rozpoznawania emocji,

teaches emotion recognition,

co ja czuję,

what I feel,

jak ja to nazwę

how will I name it

i co ja z tym zrobię.

And what am I supposed to do with this?

I to jest już bardzo pierwszy,

And this is already very first,

ważny moment, kiedy

an important moment, when

dziecko rozumie,

the child understands,

że nad

that over

emocjami można pracować,

one can work with emotions,

można sobie z nimi poradzić.

You can deal with them.

Dlatego bardzo często

That's why very often

na początku wybiera się książki

At the beginning, books are chosen.

psychoedukacyjne, pokazujące

psychoeducational, showing

pewne

certain

problemy, zachowania, z którymi

problems, behaviors, with which

bohater, mający często

a hero, often having

cechy dziecka,

characteristics of a child,

potrafi sobie poradzić na różne

can handle various

sposoby. Ale często też

ways. But often too

książka zadaje pytania, na które

the book asks questions to which

nie ma łatwej odpowiedzi.

There is no easy answer.

Bo największym filozofem jest

Because the greatest philosopher is

dziecko właśnie. I to ono

just a child. And it is it.

pyta dorosłych,

asks adults,

a rodzic, który nie zawsze wie, jak

and a parent who doesn't always know how

odpowiedzieć, może podeprzeć się książką.

to answer, maybe support oneself with a book.

Dodam, bo to jest taka obserwacja,

I will add, because this is such an observation,

którą my mamy z praktyki.

which we have from practice.

Właśnie np. prowadząc taką grupę na

For example, leading such a group on

Facebooku dyskusyjną dla rodziców, kiedy

Facebook discussion for parents, when.

oni mogą się wymieniać różnymi opiniami

They can exchange various opinions.

o książkach, ale też mogą zadawać

about books, but they can also ask

pytania o konkretne polecenie,

questions about a specific command,

to te polecenie najczęściej pojawiają się

these recommendations appear most often

o książkę radzącą sobie

about a book coping well

z jakimś konkretnym tematem.

with some specific topic.

I to mogą być takie powiedzmy bardziej codzienne tematy,

And these can be more, let's say, everyday topics.

czyli pójście do przedszkola,

which means going to preschool,

nie wiem, problemy z nocnikiem,

I don't know, issues with the potty.

różne tego typu

various such types

kwestie, ale też bardziej poważne,

issues, but also more serious ones,

np. kiedy pojawia się choroba w rodzinie,

for example, when illness appears in the family,

odejście kogoś bliskiego.

the departure of someone close.

I rodzice bardzo często właśnie

And parents very often именно

szukają książek na dane tematy,

they are looking for books on specific topics,

bo sami trochę nie wiedzą albo jak

because they themselves are a bit unsure or how

taki temat poruszyć, jak go

to bring up a topic like that, how to do it

rozpocząć, jak poprowadzić taką rozmowę,

start, how to lead such a conversation,

więc tutaj książka może być

so here the book may be

takim bardzo doskonałym narzędziem

such a very perfect tool

i wsparciem dla rodziców, żeby te takie

and support for parents, so that they are like that

codzienne i te bardziej poważne

daily and those more serious

problemy rozwiązywać.

to solve problems.

Ale warto mieć też świadomość, że

But it is also important to be aware that

czasami sama książka nie pomoże.

Sometimes the book itself won't help.

I mówię to z pełną świadomością,

And I say this with full awareness,

bo sama na co dzień

because alone every day

prowadzę biblio- i bajkoterapię.

I conduct bibliotherapy and fairy tale therapy.

Książka pomaga na poziomie

The book helps at the level.

małych pęknięć. Jeśli to

small cracks. If this

pęknięcie jest zbyt duże, książka

the crack is too large, the book

może być narzędziem wspomagającym.

it can be an assisting tool.

I tak

And so

należy ją traktować. Stąd mamy książki

She should be treated. Hence we have books.

psychoedukacyjne, ale też

psychoeducational, but also

psychoterapeutyczne, które

psychotherapeutic, which

poruszają poważniejsze problemy

they address more serious issues

i wtedy

and then

mamy do czynienia z rozmową bezpieczną,

we are dealing with a secure conversation,

bo my rozmawiamy poprzez

because we talk through

książkę, a dziecko odbiera

the book, and the child receives

tyle, na ile jest gotowe.

as much as it is ready.

Dobrą drogą jest pozostanie

A good way is to stay.

w jednym nurcie,

in one current,

w obrębie jednego tematu, kiedy

within one topic, when

podam przykład, dziecko na przykład

I will give an example, a child for example.

interesuje się albo przejawia

is interested in or shows

zainteresowania samolotami. I czytamy

interests in airplanes. And we read

codziennie książkę o samolotach

every day a book about airplanes

i czytamy potem przez kilka miesięcy

And we read for several months afterward.

i w końcu przez dwa lata.

and finally for two years.

A jako rodzic chcielibyśmy mu trochę

As parents, we would like to give him a little bit.

poszerzyć też obraz

also expand the image

świata i może poczytać

the world and may read

o łódkach.

about boats.

Czy dobrym jest narzucanie

Is it good to impose?

jakby

as if

trochę tematów dziecku,

a few topics for a child,

żeby poszerzyć jednak jego ogląd

to broaden his perspective, however

i wyobraźnię, czy jeśli dziecko

and imagination, or if a child

coś kocha, lubi, zostajemy w tym

Something loves, likes, we stay in this.

temacie jednym, bo to mu nie zaszkodzi,

about one topic, because it won't harm him,

a on się będzie cieszył.

and he will be happy.

Ja zawsze staram się jak najszerzej

I always try to do my best.

podejmować różne

to take on various

tematy, żeby dziecko zaciekawić,

topics to engage a child's interest,

bo dziecko może jeszcze nie wiedzieć,

because the child may not know yet,

że go interesuje coś, bo ono nie wie,

that it is interested in something, because it does not know,

że to istnieje.

that it exists.

Dziecko też jest świetnym obserwatorem,

The child is also a great observer.

jeśli nas to zaciekawia.

if it intrigues us.

Jeśli my przedstawimy to

If we present this

w taki sposób, że

in such a way that

sami pokazujemy

we show ourselves

zainteresowanie, to ono też

Interest, it is also that.

natychmiast patrzy na to

immediately looks at it

z większą ciekawością.

with greater curiosity.

W poradniku zapewne są takie wskazówki.

The guide probably contains such tips.

Tak, tak.

Yes, yes.

Są całe listy różnych propozycji,

There are entire lists of various proposals,

w jaki sposób możemy

in what way can we

zachęcać dziecko do czytania,

encourage the child to read,

czyli na przykład jak możemy łączyć

so, for example, how can we connect

czytanie z zabawą, jak możemy

reading with fun, how can we

tworzyć takie codzienne, rodzinne

to create such daily, family

rytuały, jak możemy też

rituals, as we can also

budować taką przestrzeń

to build such a space

przyjazną czytaniu, czyli takie na przykład

friendly to reading, such as for example

domowe biblioteczki, domowe kąciki

home libraries, home nooks

czytelnicze. Tak naprawdę jest wiele tych

reading. In fact, there are many of them

aspektów, o które

aspects that

możemy zadbać, żeby czytanie

we can take care to ensure that reading

było przyjemniejsze i żeby było zachętą.

it was more pleasant and to be an encouragement.

Ale to, co chyba gdzieś tam

But what I think might be somewhere there

tutaj w tej naszej rozmowie

here in this conversation of ours

wybrzmiewa bardzo często, to w przypadku

it resonates very often, in the case of

dzieci najważniejszy jest przykład

For children, the most important thing is the example.

i to, co pokażą rodzice

and what the parents will show

i to, co dają rodzice w trakcie

and what parents give during

czytania. Ale ja myślę, że

reading. But I think that

też ogromne znaczenie ma humor

Humor also has a significant importance.

w literaturze dziecięcej. Świat na opak.

in children's literature. The world upside down.

Dziecko

Child

bardzo lubi, kiedy

she really likes it when

z nim podejmujemy

we undertake with him

jakiś temat, który

some topic that

nawet poważny,

even serious,

potraktujemy z pewną dozą

we will treat it with a certain dose

humoru. Bo wtedy nie

humor. Because then not

ma tego mocnego napięcia.

It has that strong tension.

Dlaczego ty na przykład nie chcesz posprzątać

Why, for example, don't you want to clean up?

zabawek? Ale jeśli to samo

Toys? But if it's the same.

przekażemy

we will pass on

w sposób humorystyczny albo

in a humorous way or

pokażemy jakiś

we will show something

koncept bohatera

the concept of a hero

który miał podobny problem

who had a similar problem

też mu się nie chciało posprzątać

he also didn't feel like cleaning up

to wtedy łatwiej

it's easier then

jest nam zadziałać

we are to take action

na wyobraźnię dziecka. Co w takim

to the imagination of a child. What in such a

razie, drogie Panie, to jest bardziej chyba pytanie

Well, ladies, this is probably more of a question.

do Pani Gabrieli, ale niech to

to Mrs. Gabriela, but let it be

wybrzmi jak

it will resonate like

pokierować rodzicom, który

to guide the parents who

słucha dzisiejszego odcinka i myśli sobie

listens to today's episode and thinks to himself

kurczę, chcę wziąć udział w tej kampanii.

Darn it, I want to take part in this campaign.

To jest coś dla mnie. W końcu w domu

This is something for me. Finally at home.

odczarujemy jakby mit

we will demystify the myth

czytania i będzie super.

reading and it will be great.

Pierwszy krok. Byłem na Facebooku. Bardzo

The first step. I was on Facebook. Very

przejrzyście tam prowadzone są posty.

The posts are conducted transparently there.

Można genialnie

It can be brilliant.

trafić na to, co się chce. Natomiast gdzie jeszcze

find what you want. However, where else

szukać informacji? Zapraszamy na stronę

Looking for information? We invite you to our website.

www.wielkimyślnikczłowiek.pl

www.greatmindman.com

Ona w tym momencie jest w przebudowie, więc myślę

She is currently under renovation, so I think.

w przeciągu kilku dni czy

within a few days or

kilku tygodni, ale na pewno jeszcze w tym roku wrócimy

a few weeks, but we will definitely be back this year

zupełnie nową odsłoną

a completely new version

naszej strony i tam są artykuły,

our side and there are articles,

są wywiady z ekspertami,

there are interviews with experts,

też są odnośniki do materiałów

there are also links to the materials

wideo na naszym kanale na YouTube,

video on our YouTube channel,

gdzie mamy na przykład,

where we have for example,

spotkania z aktorką, która

meetings with the actress who

pokazuje, w jaki sposób możemy

shows how we can

modulować głosem, bawić się

to modulate the voice, to play around

głosem po to, żeby to czytanie było

with a voice so that this reading would be

bardziej atrakcyjne dla dzieci.

more appealing to children.

To na przykład może być jednym z takich narzędzi,

This could be one of such tools,

które na przykład mogą rodzicom pomóc,

which, for example, can help parents,

bo wiem, że niektórzy z nich obawiają

because I know that some of them are afraid

się tego, że nie potrafią

that they cannot

robić tego w taki interesujący

doing it in such an interesting way

dla dzieci sposób, choć myślę, że

for children in a way, although I think that

ten kontakt

this contact

z książką i to być razem jest najważniejsze, ale właśnie

With the book and being together is the most important thing, but exactly.

gdyby ktoś na przykład chciał się tego trochę więcej nauczyć,

if someone, for example, wanted to learn a little more about it,

no to znajdzie takie pomysły, jak to robić.

Well, it will find such ideas on how to do it.

Jeśli

If

dziecko jest w wieku przedszkolnym, to

the child is of preschool age, so

koniecznie zapraszamy do biblioteki

We definitely invite you to the library.

podebranie wyprawki.

picking up the starter kit.

Jeśli nie jest w wieku przedszkolnym, to i tak

If he/she is not of preschool age, then still

zapraszamy do biblioteki, żeby z tej

we invite you to the library, to this

oferty korzystać, bo na pewno

use the offers, because for sure

rodzice znajdą tam bardzo wiele dla siebie.

Parents will find a lot for themselves there.

Myślę, że bardzo

I think that very

dobrze sprawdzają się różnego rodzaju

various types work well

grupy czytelnicze, które są na przykład właśnie

reading groups that are, for example, just

na Facebooku. Wiem, że wielu rodziców z tego korzysta

on Facebook. I know that many parents use this.

i często tam właśnie czerpię takie

and I often draw such there

porady od innych rodziców

advice from other parents

o tym, co się sprawdza, co dzieci lubi,

about what works, what children like,

jakie książki właśnie w danym wieku

what books at that specific age

czy w danym temacie mogą dzieci zainteresować.

Can children be interested in the given topic?

Przy książce dziecięcej ogromną

With a children's book, a huge

rolę pełni też forma książki,

the form of the book also plays a role,

sposób wydania tej książki.

the way this book was published.

Wiem od wielu rodziców,

I know from many parents,

że pewną trudnością dla nich

that it is a certain difficulty for them

są książki obrazkowe, bo tam

There are picture books, because there.

już nie ma słów do przeczytania.

There are no words left to read.

Książka obrazkowa jest picture bookiem,

A picture book is a picture book.

wokół którego

around which

snujemy jakąś rozmowę,

we're having some conversation,

interpretujemy ilustrację.

We interpret the illustration.

Książki mogą mieć formę

Books can take the form of

pop-up, książki artystyczne.

pop-up, art books.

Jest teraz bardzo dużo książek,

There are now very many books.

które zaciekawiają

which arouse curiosity

konceptem, formą wydania

concept, form of release

i kiedy rozmawiamy z dziećmi,

and when we talk to children,

jakie one

what are they

same dobierają sobie książki,

they choose books for themselves,

to właśnie takie, które

it's just like those that

mają atrakcyjną formę też

they also have an attractive form

ilustracyjną.

illustrative.

To, co pani Gabriela powiedziała, że

What Ms. Gabriela said is that...

czasem rodzice mogą mieć takie minikompleksy,

Sometimes parents can have such mini complexes,

że nie dadzą sobie rady z modulacją

that they won't be able to handle the modulation

głosu czy z czytaniem i tak dalej. Wydaje mi się, że

voice or reading and so on. It seems to me that

rodzic powinien wyzbyć się tych kompleksów,

a parent should get rid of those complexes,

ponieważ za każdym razem i zawsze tak będzie,

because every time and it will always be like this,

że to rodzic

that it is a parent

jest największym bohaterem dla swojego

is the greatest hero for his own

dziecka chyba. Nie musimy się

child, I suppose. We don't have to

obawiać niczego tak naprawdę. Wystarczy

to not really fear anything. It's enough

po tę książkę sięgnąć. To prawda.

To reach for this book. It's true.

O tych obawach

About these concerns.

wspomniałam dlatego, że to gdzieś tam wyszło w badaniach,

I mentioned it because it came up somewhere in the research.

które przeprowadzaliśmy

which we conducted

i tam pytaliśmy rodziców,

and there we asked our parents,

jaką supermoc

what superpower

chciałbyś mieć, żeby to twoje czytanie

Would you like to have your reading?

z dziećmi było

with the children it was

bardziej atrakcyjne albo żebyś to

more attractive or for you to do that

robił bardziej odważnie albo chętniej.

did it more boldly or willingly.

I właśnie część rodziców wskazywało na to,

And indeed, some parents pointed out that,

że czasami nie do końca czują się pewni,

that sometimes they don't feel entirely confident,

czy to w wyborze książek, czy właśnie

Whether in the choice of books or right now

w takich swoich umiejętnościach czytelniczych.

in such reading skills.

Ale tak jak pan wspomniał,

But as you mentioned,

jakby to jest rzecz drugorzędna,

as if it is a secondary thing,

że ten taki czas spędzony

that such time spent

na wspólnej rozmowie, na wspólnym byciu

in a shared conversation, in a shared existence

razem, to, że rodzic pokazuje, że to

together, that the parent shows that it

jest ważne, że to jest też ważne

It is important that this is also important.

dla niego jest kluczowe. Te wszystkie

for him it is crucial. All these

inne rzeczy mogą przyjść z czasem.

Other things may come over time.

Wspólne czytanie pokazuje

Shared reading shows

też dziecku, że możemy wchodzić

also to the child, that we can enter

w różne role. Że

in various roles. That

oto ten rodzic,

here is that parent,

który ode mnie coś wymaga,

which demands something from me,

ten czasami poważny,

sometimes serious,

czasami mniej poważny. Każe posprzątać pokój.

Sometimes less serious. He/She tells to tidy up the room.

No właśnie.

Exactly.

Ale nagle staje się przez chwilę

But suddenly it becomes for a moment.

kimś innym, czyli wchodzi w rolę.

someone else, that is, taking on a role.

I to jest

And this is

też bardzo istotne na

also very important for

etapie rozwojowym dziecka.

developmental stage of a child.

Bo pomaga

Because it helps.

pokazać dziecku, że w życiu

show a child that in life

bardzo często te role

very often these roles

zmieniamy. W życiu

We are changing. In life.

też nie zawsze

not always either

jesteśmy w stanie funkcjonować

we are able to function

w każdej z tych ról,

in each of these roles,

ale dzięki czytaniu rozwijamy

but thanks to reading we develop

wyobraźnię i przenosimy się

we use our imagination and we move on

z tego miejsca zupełnie

from this place completely

gdzieś indziej.

somewhere else.

Ale to jest też fantastyczne, już tak tytułem końca,

But this is also fantastic, just as a final remark,

jak niektóre problemy

like some problems

w relacjach z dzieckiem mogą naprawić

can be repaired in relationships with a child

bohaterowie z książek. Bo można

heroes from books. Because you can

dziecko trochę właśnie w taką

the child is a bit just like that

rolę wprowadzić. Trochę w ten

introduce the role. A little in this way

świat oparty na

a world based on

codzienności. No jeśli na przykład

everyday life. Well, for example

ja pamiętam, że jak nie chciałem sprzątać pokoju,

I remember that when I didn't want to clean my room,

to czasem tato mnie

sometimes dad me

pytał, a co by zrobił

he asked what he would do

twój ulubiony bohater tam z książki?

your favorite character from the book?

On by pewnie posprzątał.

He probably cleaned up.

A on nie takie rzeczy robił,

And he did things like that,

bo on ratował świat, a ty pokoju nie możesz

because he saved the world, and you can't even save peace

posprzątać. No to zastanów się, czy się

clean up. So think about whether you

nie opłaca tak tych

it doesn’t pay off like this

10 minut spędzić. On by

Spend 10 minutes. He would

chyba się nad tym nie zastanawiał, tylko to zrobił.

He probably didn't think about it, he just did it.

Więc... Działało?

So... Did it work?

Czasem, ale raczej tak.

Sometimes, but rather yes.

No raczej tak. Skoro

Well, rather yes. Since

ci bohaterowie w książkach są wzorami dla dzieci,

These heroes in books are role models for children.

to myślę, że takie dziecko jest w stanie

I think that such a child is capable of.

rzeczywiście w tę rolę

indeed in this role

wejść. Bo nikt

to enter. Because no one

z nas nie rodzi się z gotowym, ukształtowanym

None of us is born fully formed and shaped.

charakterem. Absolutnie.

character. Absolutely.

Kształtujemy go całe życie.

We shape it our whole life.

I bardzo ważna jest motywacja,

And motivation is very important,

żeby nam się chciało chcieć.

so that we want to want.

I taką motywacją

And such motivation

może być nasz

it can be ours

ulubiony bohater. Mała książka,

favorite hero. A small book,

wielki człowiek. Zachęcamy do wzięcia udziału?

Great man. Are we encouraging participation?

Bardzo serdecznie zachęcamy.

We warmly encourage you.

Myślę, że każde dziecko i

I think that every child and

każdy rodzic w tej kampanii znajdą coś dla

Every parent in this campaign will find something for themselves.

siebie. No i mamy wielką nadzieję, że

ourselves. And we have great hope that

odkryją przede wszystkim radość i przyjemność

they will discover above all joy and pleasure

z bycia razem wokół książki.

from being together around the book.

A wtedy wszyscy odkryją,

And then everyone will discover,

że to jest duża książka i wielki

that it is a large book and great

człowiek. Pani Wando

man. Mrs. Wanda

i zapraszamy do bibliotek.

and we invite you to the libraries.

Tak jest, absolutnie.

Yes, absolutely.

Bardzo mi miło

Nice to meet you.

i bardzo dziękuję za tę inspirującą rozmowę.

and thank you very much for this inspiring conversation.

Pani Wanda Matras-Mastalerz,

Mrs. Wanda Matras-Mastalerz,

literaturoznawca i biblioterapeuta.

literary scholar and bibliotherapist.

Oraz pani Gabriela Dull,

And Mrs. Gabriela Dull,

specjalistka z Instytutu Książki.

specialist from the Book Institute.

Drogie Panie, serdecznie dziękuję.

Dear Ladies, thank you very much.

Bardzo serdecznie dziękujemy.

Thank you very much.