ROBOTY - TOWARZYSZE JESIENI ŻYCIA?

Technologia zaszyta, jak gdyby odczytywała emocje.

The technology is embedded as if it were reading emotions.

Roboty będą się opiekowały osobami starszymi.

Robots will take care of elderly people.

Nie chcę, żeby dotykała mnie maszyna.

I don't want the machine to touch me.

Bo człowiek po prostu potrzebuje drugiego człowieka.

Because a person simply needs another person.

Chodzi o to, żeby się starzyć i mieć dobrą jakość tego życia.

It's about aging and having a good quality of life.

Marek Gzik, profesor Politechniki Śląskiej oraz redaktor Jarek Juszkiewicz

Marek Gzik, professor at the Silesian University of Technology and editor Jarek Juszkiewicz.

rozmawiają o zdrowiu i biomechanice.

They are talking about health and biomechanics.

Odkryj potęgę śląskiej nauki.

Discover the power of Silesian science.

To czwarty odcinek wspólnego podcastu,

This is the fourth episode of the joint podcast,

w którym witam profesora Marka Gzika, dyrektora Europejskiego Centrum Innowacyjnych Technologii dla Zdrowia.

in which I welcome Professor Marek Gzik, Director of the European Centre for Innovative Technologies for Health.

Dzień dobry panie redaktorze, dzień dobry państwu.

Good morning, Mr. Editor, good morning to everyone.

Panie profesorze, ostatnio trafiłem na ciekawe badania.

Professor, I recently came across some interesting research.

To oczywiście mityczni amerykańscy naukowcy, więc nie powołam się na konkretne źródło.

These are of course mythical American scientists, so I won't refer to any specific source.

Ale chodziło o badanie, w którym pacjenci przychodzący do przychodni

But it was about a study in which patients coming to the clinic

nie wiedzieli, że mają do czynienia z lekarzem,

they didn't know they were dealing with a doctor,

który odpowiada sterowany przez sztuczną inteligencję.

which is controlled by artificial intelligence.

Czyli człowiek wyczytywał zdania podawane przez uczniów.

So the person was reading out sentences provided by the students.

Sztuczną inteligencję.

Artificial intelligence.

Co się okazało? Okazało się, że sztuczna inteligencja potrafi dla pacjentów,

What turned out? It turned out that artificial intelligence can help patients,

szczególnie tych w podeszłym wieku, być bardziej empatyczna.

especially those in old age, to be more empathetic.

Na pierwszy rzut oka to się w głowie nie mieści.

At first glance, it doesn't make sense.

Ale z drugiej strony, być może taka będzie przyszłość właśnie ISP przyjęć.

But on the other hand, perhaps this will be the future of the ISP admissions.

Powiem tak, że zdarza się tak niestety, że osoby starsze ze względu na swoją samotność

I will say that it unfortunately happens that older people, due to their loneliness

czasami nie z powodu odczuwanych problemów zdrowotnych,

sometimes not due to perceived health problems,

ale tej samotności odwiedzają przychodnie, lekarzy,

but this loneliness visits clinics, doctors,

którzy wyczuwając, że właśnie to jest główny powód wizyty,

who, sensing that this is indeed the main reason for the visit,

niekoniecznie potrafią z taką empatią podejść do tego pacjenta.

They may not necessarily be able to approach this patient with such empathy.

I pan to ładnie określił, panie profesorze.

And you have described it nicely, professor.

I wtedy mamy do czynienia właśnie z taką sytuacją, gdzie no tak rutynowo w zasadzie podchodzi lekarz.

And then we are indeed dealing with such a situation where the doctor approaches it quite routinely, actually.

Są zniecierpliwieni, patrzą na zegarek, czego pacjenci nie lubią.

They are impatient, looking at the clock, which patients do not like.

Ale prawda jest taka, że w przyszłości nowoczesne,

But the truth is that in the future modern,

nowoczesne technologie będą bliżej człowieka, no właśnie tego starszego.

Modern technologies will be closer to people, especially to the elderly.

Tak, no to się bierze z tego, że po pierwsze mamy starzejące się społeczeństwo,

Yes, this comes from the fact that we have an aging society,

a więc przybywa osób 70 plus, którzy wymagają opieki.

So, the number of people aged 70 and above who require care is increasing.

Podczas gdy z drugiej strony widzimy, że liczba pielęgniarek zmniejsza się.

Meanwhile, on the other hand, we see that the number of nurses is decreasing.

Średnia wieku pielęgniarek jest coraz wyższa, bo to chyba średnia dzisiaj to już więcej niż 55 lat.

The average age of nurses is getting higher, because today it seems to be more than 55 years old.

A więc to wszystko powoduje, że musimy poszukiwać innych rozwiązań.

So all of this means that we need to look for other solutions.

Czy te rozwiązania mogą polegać na tym, że będziemy zapraszać ludzi z innych krajów,

Could these solutions involve inviting people from other countries?

którzy przyjadą tutaj zasilić grono tej opieki medycznej.

who will come here to strengthen the ranks of this medical care.

Niemcy już to testowali.

The Germans have already tested it.

Jest jakieś rozwiązanie, ale widzimy, że w naszym kraju niekoniecznie jest na to przyzwolenie społeczne.

There is a solution, but we see that in our country there is not necessarily social consent for it.

Więc zadajemy my sobie, szczególnie naukowcy pytanie, czy moglibyśmy jakoś w tej sytuacji dopomóc.

So we ask ourselves, especially scientists, whether we could somehow help in this situation.

Czy moglibyśmy pewne właśnie procesy, pewne opieka, mówiąc wprost opieka osób mogłaby się odbywać,

Could we carry out certain processes, certain care, to put it simply, the care of individuals?

przy wsparciu technologii.

with the support of technology.

I odpowiedzią na to jest teleopieka, odpowiedzią na to jest szereg urządzeń diagnostycznych.

And the answer to this is telecare, the answer to this is a range of diagnostic devices.

I także właśnie to, o czym pan redaktor wspomniał.

And also that, which the editor mentioned.

Sztuczna inteligencja, która może być robotem, kobotem, który sobie będzie...

Artificial intelligence that can be a robot, a cobot that will...

Być może nie ma tego wyglądu człowieka, choć już też się pojawiają roboty...

Perhaps there is no such appearance of a human, although robots are already starting to appear...

Widział pan pewnie sofię, prawda?

You’ve probably seen Sofia, right?

A tak, humatoidalne roboty, które już coraz bardziej przypominają rzeczywiście swoim wyglądem, gestem twarzy człowieka.

Oh yes, humanoid robots that are increasingly resembling humans in their appearance and facial gestures.

Ale to, co niezwykle ważne, jest możliwość rozmowy.

But what is extremely important is the possibility of conversation.

To jest rozmowa telefoniczna.

This is a phone conversation.

My kiedyś też testowaliśmy takie platformy do opieki zdalnej,

We also tested such remote care platforms once.

gdzie właśnie w takim centrum opieki była osoba, która do podopiecznych grupy osób starszych wykonywała codziennie telefon.

Where there was just such a care center, there was a person who called the elderly group of dependents every day.

Polegało to na tym, że w domach osób był system oparciu o GSM, a po prostu zwykła komórka,

It consisted of having a GSM-based system in people's homes, and just a regular mobile phone.

ale dość specyficzna, ze względu na to, że miała tylko dwa przyciski.

but quite specific, due to the fact that it had only two buttons.

Czerwony, wzywam pilnie pomocy, i zielony, że proszę o pomoc.

Red, I am urgently calling for help, and green, I am asking for help.

To był kontakt.

That was contact.

No i osoba kontaktując się z nami wywoływała takiego operatora w centrum, który kontaktował się,

Well, the person contacting us triggered such an operator in the center who reached out.

ale niezależnie od tego, że reagował na wywołanie, ale także każdego dnia miał obowiązek zadzwonić do takiej podopiecznej osoby.

But regardless of the fact that he responded to the call, he also had a duty to call such a person in care every day.

I wtedy przepytać, co słychać, jak się pani, pan czuje.

And then ask how things are, how you are feeling.

Zapisywane były pewne jakieś takie dolegliwości, na które zwracała osoba podopieczna,

Certain ailments were noted, which were pointed out by the dependent person.

więc odpytywanie szło właśnie w kierunku też,

so the questioning was going in that direction too,

czy wczorajszy ból głowy ustąpił.

Did yesterday's headache go away?

I to była cała taka dyskusja, którą sobie później podsumowaliśmy cały ten projekt w ten właśnie sposób,

And that was the entire discussion, which we later summarized the whole project in this way,

że bardzo wiele osób, tych podopiecznych, było bardzo wdzięcznych za to właśnie, że mogli porozmawiać.

that many people, those in care, were very grateful for the opportunity to talk.

Ta zwykła rozmowa jest źródłem też takiego radości i takiego, no dla osób szczególnie samotnych,

This ordinary conversation is also a source of such joy and, well, for particularly lonely people.

to co jeszcze raz chcę podkreślić, rzecz niezwykle ważna, kontakt z drugim człowiekiem.

What I want to emphasize once again, an extremely important matter, is contact with another human being.

Czyli możemy sobie wyobrazić taką sytuację, w której codziennie do starszej osoby,

So we can imagine a situation where every day an elderly person...

dzwoni system, ta starsza osoba nie musi wiedzieć, że jest to automat, która mówi

The system is calling, this older person doesn't need to know that it's an automated voice speaking.

Dzień dobry, jak się pani dziś czuje?

Good morning, how are you feeling today?

Wczoraj wykazywała pani pewne skłonności ku smutkowi, czy dziś się poprawiło?

Yesterday you showed some signs of sadness, has it improved today?

Tak, nawet z jedną firmą, z apą grup rozwinęliśmy taką technologię, gdzie patrząc do komórki,

Yes, even with one company, we developed a technology with a group of apps, where looking into the cell,

osoba, z którą rozmawialiśmy, ta właśnie technologia zaszyta, jak gdyby odczytywała emocje.

The person we talked to said that this technology is embedded as if it were reading emotions.

Potrafiła stwierdzić, czy osoba właśnie ma taki gorszy, czy lepszy dzień, co mogłoby być związane

She could tell whether a person was having a bad day or a good day, which could be related.

z odczuwalnymi dolegliwościami, z jakąś chorobą rozwijającą się i ta informacja przekazywana do centrum

with noticeable ailments, with some developing disease, and this information transmitted to the center

była zamieniona na konkretne pytania. O widzę, że szczególnie dzisiaj ten dzień jest właśnie fajny,

it was changed to specific questions. Oh, I see that especially today this day is really nice,

z czym jest związany, dlaczego taki radosny, a być może właśnie wprost przeciwnie, czy coś się stało,

What is it related to, why is he so joyful, or perhaps just the opposite, did something happen?

czy pani się źle czuje, pan się źle czuje, bo widzimy, że jest tu radykalne pogorszenie nastroju.

Are you feeling unwell, because we can see that there is a drastic change in mood here?

I to jest informacja do tego, żeby właśnie tymi pytaniami już bardzo celowanymi właśnie pokierować dalszą dyskusję.

And this is the information to guide the further discussion with these very targeted questions.

Ale mamy też systemy, które również są panu profesorowi bliskie, a mianowicie systemy związane z biotechnologiami,

But we also have systems that are close to you, Professor, namely systems related to biotechnologies,

czyli na przykład wsparcie pielęgniarek. Mówił pan, że są coraz starsze, a więc przewrócenie pacjenta na drugi blok,

So, for example, support for nurses. You mentioned that they are getting older, so turning the patient to the other side...

czy przeniesienie, to jest wyzwanie, wyzwanie fizyczne. Słyszałem o projektach związanych z budową egzoszkieletów,

Is moving a challenge, a physical challenge? I have heard about projects related to the construction of exoskeletons,

na przykład dla pielęgniarzy, pielęgniarek, które ich odciążą w pracy.

for example, for nurses who will relieve them in their work.

Tak, to bardzo poważny problem, którego dotknął pan redaktor, a mianowicie właśnie problemy odkręgosłupowe osób opiekujących się starszymi

Yes, this is a very serious problem that the editor has touched upon, namely the spinal issues of those caring for the elderly.

i osobami z niepełnosprawnościami. Bardzo często wymaga to dużego wysiłku fizycznego.

and people with disabilities. This often requires a lot of physical effort.

No ten kręgosłup szczególnie w takiej pozycji pochylonej jest bardzo szczególnie narażony na różnego rodzaju urazy.

Well, this spine, especially in such a bent position, is particularly exposed to various kinds of injuries.

I właśnie egzoszkielet to jest rozwiązanie, które ma wspomagać układ szkieletowo-mięśniowy człowieka,

And the exoskeleton is the solution that is meant to support the human musculoskeletal system.

i odciążyć, odciążyć szczególnie te partie, partie kręgosłupa, które narażone są na urazy.

and relieve, relieve especially those areas, areas of the spine that are prone to injuries.

Rozwijają się takie technologie, które mają właśnie wspomagać i tym samym spowodować,

Technologies are being developed that are intended to support and thereby cause,

że praca, bardzo ciężka praca fizjoterapeutów, praca opiekunek osób starszych i z niepełnosprawnościami,

that the work, very hard work of physiotherapists, the work of caregivers for the elderly and people with disabilities,

no byłaby bardziej akceptowalna i nie rodziłaby też różnych problemów zdrowotnych dla tych osób.

it would be more acceptable and would not cause various health problems for those individuals.

Czy dojdziemy do sytuacji, w której roboty będą się opiekowały osobami starszymi, obłożnie chorymi?

Will we reach a situation where robots will care for elderly and seriously ill people?

To już dzisiaj jest możliwe. Już roboty mogłyby wykonywać szereg czynności, które wykonują opiekunowie.

It is already possible today. Robots could already perform a number of tasks that caregivers do.

Natomiast generalnie mamy przeprowadzone takie badania, że wiemy, że pacjent tego by jednak nie chciał, nie życzyłby sobie.

However, in general, we have conducted such studies that show that the patient would not want this, they would not wish for it.

Więc za każdym razem bliskość człowieka jest dużo ważniejsza niż wykonywanie szeregu różnych czynności.

So every time, the closeness of a person is much more important than performing a series of different tasks.

Czyli co, nie chce, żeby dotykała mnie maszyna, tak?

So what, you don't want the machine to touch me, right?

Nie chce, właśnie to rodzi dość takie różne i raczej negatywne emocje wśród osób starszych.

I don't want that, it actually evokes quite a few different and rather negative emotions among older people.

Ciekawe.

Interesting.

Natomiast generalnie patrząc na, jak gdyby, na szereg różnych czynności, to ten kontakt zdecydowanie, żeby był w wykonaniu osoby opiekującej się.

However, generally looking at, as it were, a range of different activities, this contact definitely should be in the execution of the caregiver.

Ale szereg różnych czynności może się odbywać z wykorzystaniem różnych technologii.

But a number of different activities can take place using various technologies.

Zanim ta osoba przyjdzie i udziela pewnej pomocy, to technologia może rozwiązywać problemy.

Before this person comes and provides certain assistance, technology can solve problems.

No chociażby osoba, która leży i chciałaby, by otworzone zostało okno.

Well, for example, a person who is lying down and would like the window to be opened.

To wcale nie musi się to odbywać na zasadzie, że przychodzi pielęgniarka i mówi,

It doesn't have to happen in such a way that the nurse comes and says,

przychodzi pielęgniarka i otwiera, tylko nawet delikatny gest, który odczytywany jest na przykład przez kamerę,

A nurse comes in and opens, just even a gentle gesture that is registered, for example, by a camera,

może zamieniać się na akcję siłownika, który to okno otworzy.

It may be replaced by the actuator action that will open the window.

I wtedy oszczędzamy ten czas wśród pielęgniarek, szczególnie osób, które na przykład są personelem medycznym w domach opieki,

And then we save that time among nurses, especially those who are medical staff in nursing homes,

gdzie pod opieką personelu stosunkowo nielicznego jest bardzo duża grupa osób.

where under the care of relatively few staff there is a very large group of people.

Wprowadzone technologie mogą po pierwsze zadbać o bezpieczeństwo podopiecznych, o komfort tych osób,

The implemented technologies can, first of all, ensure the safety of those in care and the comfort of these individuals,

które mogą odciążyć personel, tak jak egzoszkielety, by to obciążenie szczególnie fizyczne było stosunkowo małe czy akceptowalne.

which can relieve the staff, such as exoskeletons, so that the burden, especially physical, is relatively small or acceptable.

No i szereg różnych rozwiązań, które mogą spowodować, że podopieczny się czuje komfortowo, czuje się bezpiecznie, jest zaopiekowany,

And a number of different solutions that can make the charge feel comfortable, feel safe, and be cared for.

a jednocześnie ten personel ma dość dobre warunki pracy.

At the same time, this staff has quite good working conditions.

I mamy całą wielką dziedzinę systemów, które pozwalają funkcjonować osobom niepełnosprawnym.

And we have a whole vast area of systems that allow people with disabilities to function.

Na przykład osobom całkowicie sparaliżowanym.

For example, to people who are completely paralyzed.

I to pozwalają na w miarę komfortowe używanie komputera chociażby.

This allows for relatively comfortable use of the computer, at least.

Tak, no bo właśnie my rozwijamy technologie w otoczeniu starszych i niepełnosprawnych.

Yes, because we are developing technology in the environment of the elderly and disabled.

Co jest tego zasadniczym celem?

What is the main purpose of this?

Celem jest oczywiście możliwość zagwarantowania dobrego warunków życia.

The goal is, of course, to ensure a good quality of life.

My, społeczeństwo, nie chcemy się starzeć i być niedołężni.

We, society, do not want to grow old and be infirm.

Chodzi o to, żeby się starzeć i mieć dobrą jakość tego życia.

It's about aging and having a good quality of life.

Ta technologia może w tym dopomóc.

This technology can help with that.

Pan redaktor mówi o tetraplegii, czterokończnowe porażenie.

Mr. Editor is talking about tetraplegia, quadriplegia.

Bardzo szczególny przypadek, gdzie człowiek w zasadzie rusza tylko głową.

A very special case where a person essentially only moves their head.

I ma bardzo ograniczone możliwości.

I have very limited possibilities.

I technologia pozwala jednak na wiele różnych rzeczy.

And technology allows for many different things.

Czynności takie, jak ma, to miejsce w przypadku osób zdrowych.

Such actions, as he has, take place in the case of healthy individuals.

To może być sterowanie głosem, które wyzwala określone czynności na telewizorze.

It could be voice control that triggers specific actions on the TV.

Możemy zmieniać kanały, możemy dać głośniej, możemy dać ciszej.

We can change the channels, we can turn it up, we can turn it down.

Możemy za pomocą sterowania głosem wykonywać różne konfiguracje,

We can perform various configurations using voice control,

zmiany położenia układu.

changes in the position of the system.

Tak więc naprawdę ta technologia dzisiaj przychodzi z pomocą i podwyższa standard życia.

So this technology really comes to the rescue today and raises the standard of living.

Czego trudno by było oczekiwać, że za każdym razem zrealizuje to osoba opiekun.

It would be hard to expect that every time this would be fulfilled by a caregiver.

Bo tych opiekunów jest stosunkowo mało.

Because there are relatively few of these caregivers.

To są kosztowne rzeczy, żeby przy każdym łóżku postawić pielęgniarkę.

These are expensive things, to have a nurse at every bed.

Ale technologia może w tym dopomóc.

But technology can help with this.

Czyli w przyszłości będą się nami opiekowały roboty, tylko nie będziemy ich dostrzegać.

So in the future, robots will take care of us, but we won't be able to notice them.

Myślę, że to idzie w tym kierunku.

I think it's going in that direction.

Żeby właśnie za pomocą robotów, różnych rozwiązań technologicznych,

To use robots and various technological solutions.

wspomóc tego lekarza, wspomóc pielęgniarkę i opiekuna.

to support the doctor, to support the nurse and the caretaker.

Ale wciąż będzie jednak ten kontakt najważniejszy.

But the contact will still be the most important.

Bo człowiek po prostu potrzebuje drugiego człowieka.

Because a person simply needs another person.

I wyczuwamy, że to robot to jednak nie człowiek.

And we sense that this robot is still not a human.

To nie jest to ciepło, to nie jest ten dotyk i nie ma tej empatii.

It's not the warmth, it's not the touch, and there is no empathy.

Chciałbym poruszyć jeszcze jeden wątek na koniec, panie profesorze.

I would like to raise one more topic at the end, Professor.

Bardzo często jest tak, że technologie medyczne, które rozwiązują pewne określone problemy,

It is very often the case that medical technologies that address certain specific problems,

na przykład osób starszych czy niepełnosprawnych,

for example, elderly people or individuals with disabilities,

doskonale sprawdzają się także w codziennym życiu w przypadku osób pełnosprawnych.

They also work perfectly in everyday life for able-bodied individuals.

Dam przykład, zresztą mówił pan o nim kilka minut temu, obsługa telewizora głosem czy gestami.

I'll give an example; in fact, you mentioned it a few minutes ago, the operation of the television by voice or gestures.

To jest funkcjonalność współczesnych urządzeń, które się normalnie sprzedaje na rynku, prawda?

This is a functionality of modern devices that are normally sold on the market, right?

Tak, to prawda.

Yes, that's true.

W zasadzie, co było źródłem postępu techniki?

Basically, what was the source of technical progress?

To było trochę nasze lenistwo.

It was somewhat our laziness.

To były oczekiwania lżejszej pracy chociażby,

Those were expectations for lighter work, at least.

więc to na przestrzeni w ogóle wieków powodowało, że rozwijała się technologia.

So, over the centuries, this caused technology to develop.

Mówi się, że w zasadzie motorem napędowym wielu, i to są ci pomysłodawcy wielu różnych rozwiązań,

It is said that basically the driving force behind many, and these are the originators of various solutions,

to są ci, którzy byli bardziej leniwi.

These are the ones who were lazier.

I tak samo tu jest szereg różnych rozwiązań, które mogą spowodować,

And here, too, there are various solutions that may cause,

że to nasze życie, funkcjonowanie jest bardziej komfortowe, wygodne i tak dalej,

that our life, functioning is more comfortable, convenient and so on,

to ma szansę zostać właśnie wykorzystane poprzez ludzi zdrowych.

It has a chance to be used by healthy people.

Tak, to prawda.

Yes, it is true.

Dziękuję bardzo prof. Marek Gzik, dyrektor Europejskiego Centrum Innowacyjnych Technologii dla Zdrowia.

Thank you very much, Prof. Marek Gzik, director of the European Center for Innovative Health Technologies.

Był gościem tego podcastu i całej serii naszych wspólnych podcastów. Dziękuję bardzo.

He was a guest on this podcast and the entire series of our joint podcasts. Thank you very much.

Dziękuję panie redaktorze za dzisiaj, dziękuję za poprzednie odcinki.

Thank you, Mr. Editor, for today, and thank you for the previous episodes.

Ja również, to była przyjemność.

Me too, it was a pleasure.