Savaşın aydınlık yüzü: Bir Kafkasya hayali.

Demokrasiye yönelik bir istek var mı, atılım var mı?

Is there a desire for democracy, is there an initiative?

Bir de Karabağ sorunu bugün savaşla mı çözülecek yoksa 10 yıllık bir kalkınma planı gibi 10 yıllık bir genel planı var mı Azerbaycan'da konuşulan?

Is the Karabakh issue going to be resolved through war today, or is there a 10-year general plan, like a development plan, being discussed in Azerbaijan?

Şimdi şöyle söyleyeyim.

Let me put it this way.

Aslında mantıklı bir yaklaşım.

Actually, it's a reasonable approach.

Ama bu açıdan bakmamız gerekiyor.

But we need to look at it from this perspective.

Azerbaycan'da, Ermenistan'da aynı şekilde Sovyetlerin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanmış ülkeler.

Azerbaijan and Armenia are countries that gained independence in the same way with the collapse of the Soviets.

Aynı zorlukları çekmiş ülkeler hem ekonomik hem de demokratik açıdan.

Countries that have faced the same difficulties in both economic and democratic terms.

Ve diyelim ki bir taraf Sovyetler dağıldıktan sonra Azerbaycan yükselen bir güç.

And let's say that one side is Azerbaijan, which is an emerging power after the collapse of the Soviets.

Ermenistan'da fakir bir ülke değildi.

It was not a poor country in Armenia.

İkisi de aynı durumdaydı.

They were both in the same situation.

İkisi de yoktan bir ekonomi var etmeye çalışıyorlardı.

They were both trying to create an economy out of nothing.

İşte diyelim Ermenistan kendi...

Here, let's say Armenia...

Doğal zenginlikleriyle, Azerbaycan işte petrolle, gazla, doğal gazla.

Azerbaijan is rich in natural resources, with oil, gas, and natural gas.

O yüzden 20 yıl, 30 yıl önceye gittiğimizde böyle bir şey mümkün değildi.

That's why something like this was not possible 20 or 30 years ago.

Çünkü ikisi de aynı seviyedeydi.

Because they were both at the same level.

İşte bir tarafı Azerbaycan'ın kendi sınırındaki bölgeleri yüksek düzeyde geliştirip Ermenileri de buraya cezbetmesi.

Here is one side developing the regions along Azerbaijan's own border at a high level and attracting Armenians here.

Ermenilerin de buraya...

The Armenians also to here...

Hayranlıkla izlemesini sağlaması mümkün değildi.

It was not possible to ensure that he watched in admiration.

Ama bugüne baktığımızda da işte...

But when we look at today...

Yani Azerbaycan'da da zaten sorunlar var.

So there are already problems in Azerbaijan as well.

Ben söylemiştim yani sadece petrol ve doğal gaz sektörüne büyük yatırımların yapılması, diğer sektörlerin göz ardı edilmesi büyük sorunlara yol açtı.

I had said that the large investments made only in the oil and natural gas sector, while ignoring other sectors, have led to major problems.

Bugün Azerbaycan'da ekonomik kriz mevcut.

There is an economic crisis in Azerbaijan today.

O yüzden şu anda da baktığımızda pek de sınır bölgelerinin yüksek düzeyde geliştirilmesi mümkün değildi.

Therefore, even when we look at it right now, it was not very possible to highly develop the border regions.

Ama şimdi İlham Aliyev'in açıklamalarını da dinlediğimizde en önemli yaptığı açıklamalardan biri de ve benim de onayladığım açıklamalardan biri Dağlık Karabağ'ın Ermeni toplumuna yaptığı seslenişler.

But now, when we also listen to Ilham Aliyev's statements, one of the most important statements he made, and one that I also agree with, is the appeals made to the Armenian community of Nagorno-Karabakh.

İşte onların da Azerbaycan'ın, Azerbaycan devletinin vatandaşları olduğunu vurguluyor.

Here, it emphasizes that they are also citizens of Azerbaijan, the state of Azerbaijan.

Bugünkü Dağlık Karabağ yönetimi orada.

The current administration of Nagorno-Karabakh is there.

Tabii sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti var ama onların hangi bir terör örgütü gibi faaliyet yürüttükleri gerçeğini onlara aktarmaya çalışıyor.

Of course, there is the so-called Republic of Artsakh, but we are trying to convey to them the reality that they are operating like a terrorist organization.

Onların bu yönetim tarafından yönetilmemeleri gerektiği onlara aktarmaya çalışıyor.

He is trying to convey to them that they should not be governed by this administration.

İşte Azerbaycan'da, Azerbaycan'ın orada kontrolü sağlanırsa onların da bizim vatandaşlarımız gibi eşit hukuklara sahip olacağını,

Here in Azerbaijan, if Azerbaijan establishes control there, they will have equal rights like our citizens.

onların da eşit hukuklara sahip olacağını belirtiyor.

It states that they will also have equal rights.

Hatta işte dün yaptığı bir açıklama vardı ki biz işgalden kurtardığımız köyleri, şehirleri yeniden yapılandıracağız.

In fact, there was a statement he made yesterday that we will restructure the villages and cities we have liberated from occupation.

Orada işte insanlar huzur içinde yaşayacaklar.

There, people will live in peace.

Hatta bunun da biraz şöyle söyleyeyim dalga da geçildi.

In fact, let me just say that there was even a bit of mockery about this.

Sosyal medyadaki işte böyle söylüyor ama diğer bölgelerde yan taraftan bakıp şey diyorlar.

This is what it says on social media, but in other areas, people are looking from the side and saying things.

Bize neden şu ana kadar huzur?

Why have we had peace until now?

Adın niye dışta kaldık falan.

Why did your name stay outside and stuff?

Yani Azerbaycan'daki otoriter yönetim, demokrasi yoksunluğu sorunu elbette ki Dağlık Karabağ sorunu da etkiliyor.

In other words, the authoritarian regime in Azerbaijan, along with the lack of democracy, undoubtedly affects the issue of Nagorno-Karabakh.

Onun geleceğini de etkiliyor.

It also affects his future.

Bugün olayların nasıl ilerleyeceğini bilmiyoruz.

We do not know how events will unfold today.

Yani tahmin vermek de çok zor.

So making a prediction is really difficult.

Azerbaycan ordusu sona kadar...

The Azerbaijani army until the end...

Onlar savaşıp tüm Dağlık Karabağ'ı, etraf bölgeleri de kurtarabilir.

They can fight and liberate all of Nagorno-Karabakh and the surrounding areas as well.

Sonrasında ne olacak?

What will happen next?

Oranın Ermeni toplumu ne yapacak?

What will the Armenian community there do?

Nasıl tepki verecek?

How will they react?

Yani bunu bilmiyoruz.

So we don't know this.

İşte kabul edecekler mi?

Will they accept it?

Etmeyenlere ne olacak?

What will happen to those who don't?

İşte bugün normal Azeri vatandaşının sesini yükselttiğinde karşılaştığı zorluklar, işte hapis korkusu, işte ne bileyim...

Here are the difficulties that an ordinary Azerbaijani citizen faces when raising their voice today, here is the fear of imprisonment, and I don't know...

...dışarıya, diğer ülkelere kaçmayı bir son çare olarak görmesi onların da başına gelebilir.

...seeing escape to other countries as a last resort may happen to them as well.

Bunları da düşünüyorlar herhalde orada yaşayan Ermeniler.

I guess the Armenians living there are thinking about this too.

O yüzden şimdi nasıl çözüleceği, nasıl ilerleyeceğiyle ilgili bir öngörü yapmak çok zor bu konuda.

That's why it is very difficult to make a prediction about how this will be resolved and how it will progress.

Ya da işte diyelim ki...

Or let's say...

Azerbaycan ordusu işte ameliyat operasyonu yürütüp sadece etraf bölgeleri alıp işte Dağlık Karabağ'la ilgili çözümü ilerideki dönemlere de bırakabilir.

The Azerbaijani army is conducting a surgical operation and can take only the surrounding areas, leaving the solution regarding Nagorno-Karabakh for the future.

Bu zaman da farklı senaryolar ortaya çıkabilir.

Different scenarios may emerge at this time.

İşte bu zaman oradaki Ermeni toplumunun nasıl karar vereceği önemli olacak.

At that time, it will be important how the Armenian community there decides.

Oradan 30 yıl önce evlerinden kovulmuş Azerilerin de...

Thirty years ago, the Azerbaijanis who were expelled from their homes there...

Yeniden oralara dönmesi gerekiyor.

She needs to go back there again.

Onlar bu kararı nasıl etkileyecekler?

How will they affect this decision?

Hepsi son çözümü, son sonucu büyük ölçüde etkileyecektir.

All of them will largely affect the final solution and the final result.

O yüzden kesin bir şey söyleyemiyoruz.

That's why we can't say anything definitive.

Ama gene de söylediğim gibi işte bu ateşkes Moskova Anlaşması sonrası, hemen sonrası Azeri toplumunda oluşan fikir işte yine aynı şeyi yaptılar.

But still, as I said, this ceasefire, immediately after the Moscow Agreement, is the same idea that emerged in the Azeri community, they did the same thing again.

Yine...

Again...

Boş yere 10 gün biz operasyon yürüttük.

We conducted an operation for 10 days for no reason.

Bilmem ne kadar askerimiz şehit oldu.

I don't know how many of our soldiers became martyrs.

Ama işte onların kanları üzerinden gidip anlaşma yaptılar.

But they made an agreement at the expense of their blood.

Yine her şeyi bir çırpıda boşa attılar, bitirdiler.

Once again, they wasted everything in an instant and finished it.

Bir de 4 yıl sonra belki yine bir şey yaparlar.

Maybe they'll do something again in 4 years.

Ama bunun 4 yıl önce yapılan anlaşmadan farklı olduğunu gördük.

But we saw that this is different from the agreement made 4 years ago.

Tarafların yaklaşımına farklı olduğunu gördük.

We saw that the parties had a different approach.

Ve bence her iki toplumun anlaması gereken şey şu anda budur ki...

And I think what both societies need to understand right now is that...

Bu dağlık Karabağ sorunu artık bundan sonraki dönemlere uzamayacak.

The Nagorno-Karabakh issue will not extend into the coming periods anymore.

Ve uzaması da mümkün değil.

And it's also not possible for it to extend.

Bu bir şekilde hallolacak.

This will be resolved somehow.

İlerlediğimiz yakın dönemlerde ve bunun daha da uzaması hiçbir topluma fayda sağlamayacaktır.

In the near future we are progressing towards, and its prolongation, will not benefit any society.

Bence bunu her iki toplum da anlamış durumda şu anda.

I think both societies understand this at the moment.

Burası şu an Armeni toprağı olarak geçmiyor değil mi?

This place is not currently considered Armenian land, right?

Orası ayrı bir ülke.

That is a separate country.

Orası uluslararası hukukta tüm dünya devletleri tarafından Azerbaycan'ın toprakları olarak geçiyor.

That area is recognized as the territory of Azerbaijan by all countries in international law.

Azerbaycan sınırları içinde.

Within the borders of Azerbaijan.

Azerbaycan'a ayıf toprakları olarak geçiyor.

It is referred to as the "shameful lands" of Azerbaijan.

Ama şu anda de facto diyelim.

But let's say de facto right now.

De facto de jure anlayışları var uluslararası hukukta.

There are de facto and de jure understandings in international law.

De facto olarak bir özel...

De facto a private...

İdari sistem tarafından yürütülüyor.

It is being carried out by the administrative system.

Özel yönetim tarafından yürütülüyor.

It is being conducted by the private administration.

Sözde Dağlı Karabağ Cumhuriyeti.

So-called Republic of Nagorno-Karabakh.

Hiçbir devlet tarafından tanınmıyor.

It is not recognized by any state.

Hatta Ermenistan tarafından bile tanınmıyor.

It is not even recognized by Armenia.

Ama tüm dünya devletleri tarafından bu topraklar Azerbaycan'ın toprakları olarak tanınıyor.

But these lands are recognized as the territory of Azerbaijan by all the world's states.

Peki. Çok teşekkürler.

Okay. Thank you very much.

Umarım...

I hope...

Bu anlattığım o cazibe merkezini tekrar değil de sıfırdan kurabiliriz.

We can build that attraction center I mentioned from scratch, not again.

Yani mesela dinleyenler gitsin baksın Yunanistan sınırı ya da Türkiye sınırına Edirne'ye gitsinler baksınlar.

So, for example, let those who are listening go and see the Greece border or the Turkey border, let them go to Edirne and see.

Google Chrome'dan zoom yapsınlar.

They should zoom in from Google Chrome.

Yunanistan'ın yem yeşil böyle.

Greece is this lush green.

Türkiye sınırına geldiği anda o yeşillik kesiliyor.

As soon as it reaches the Turkish border, that greenery stops.

Ya da gitsinler Kuzey Kıbrıs'a Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile normal Kıbrıs sınırına baksınlar.

Or they can go to Northern Cyprus and look at the Republic of Turkey's borders with the normal Cyprus.

İkincisi.

The second one.

İki tane yerleşim merkezlerinden birini seçsinler ve zoom yapsınlar.

They should choose one of the two settlement centers and zoom in.

Orada yürüsünler bu Chrome'da.

Let them walk there on this Chrome.

Yani gerçekten farklı.

So it's really different.

Ya da mesela Taner Tolga Tanrıcı diye biri vardır burada.

Or there is someone here named Taner Tolga Tanrıcı.

O hem Kıbrıs'ta hem Türkiye'de hapse girmiş birisi.

He is someone who has been imprisoned both in Cyprus and in Turkey.

Mesela Kıbrıs'ta hapse girdiğinde işte istediğin zaman sıcak su, üç öğün yemeklerin hepsi güzel.

For example, when you go to prison in Cyprus, you can have hot water whenever you want, and all three meals are good.

Ki kendisi Kıbrıs vatandaşı değil.

Because he is not a citizen of Cyprus.

Mesela orada insana saygı gördüm.

For example, I saw respect for people there.

Normal yaşamımdan daha güzel bir yaşam aldım falan diyordu.

He was saying something like, "I've received a life more beautiful than my normal life."

Sonra Türkiye'de Evrun tarafında.

Then on the Evrun side in Turkey.

Türk Cumhuriyeti tarafına da hapse giriyor.

It is also going to prison on behalf of the Turkish Republic.

İşte haftada bir gün sıcak su var.

Here, there is hot water once a week.

Yemekler iki öğün geliyor falan.

The meals come in two servings, etc.

Bunların hepsi mesela Kıbrıs'taki seçimleri de etkiliyor.

All of these, for example, also affect the elections in Cyprus.

Kıbrıs'taki insanlar artık Rumlarla birlikte ya da Rumlarla birlikte.

The people in Cyprus are now either with the Greeks or with the Greeks.

Rumlarla birlikte olmadan gerçek bir demokrasi, cumhuriyet ve insan haklarına kavuşmak istiyorlar.

They want to achieve real democracy, republic, and human rights without being together with the Rum.

Türkiye'de de bu istek var.

There is also this desire in Turkey.

Çok yoğun bir istek var.

There is a very strong desire.

Yani herkes şu an medyanın, borazanlığın arkasına sığınmış bir şekilde

So everyone is currently sheltering behind the media, like a trumpet.

işte Cumhurbaşkanımız şudur budur diyebilse de

Well, our President may say this or that.

içten içe, yani gelin Türkiye'ye birisiyle konuşun.

From the heart, I mean come to Turkey and talk to someone.

Konuşmanın içinde size mutlu bir şekilde sevin.

Within the conversation, be happy for you.

Tatlı bir şekilde konuşun.

Speak sweetly.

Ama cümlenin ikinci, üçüncü cümlesi, o adamın ikinci, üçüncü cümlesi mutlaka

But the second and third sentences of the sentence, the second and third sentences of that man must be.

içinde acı, burukluk bulunduran bir cümle olacaktır.

It will be a sentence that contains bitterness and sadness.

Ya ekonomiyle ilgili, ya işte mutsuzluk, ya bir şey.

Either it's about the economy, or unhappiness at work, or something else.

Bütün insanlar sokakta yürüyün birazcık mutsuz, herkes mutsuz.

All people walk in the street a little unhappy, everyone is unhappy.

Bu belki böyle gider.

Maybe this will go on like this.

Sonsuza kadar da gidebilir.

It can go on forever.

İnsan mutsuzluktan ölmez.

A person does not die from unhappiness.

İnsanlar ölse de toplumlar ölmez.

Even if people die, societies do not die.

Ama...

But...

Bunu ya podcastler sayesinde, ya kitaplar sayesinde, ya televizyon sayesinde,

Either thanks to podcasts, or thanks to books, or thanks to television,

ya öğretmenler sayesinde, bilmiyorum.

Well, thanks to the teachers, I don't know.

Bir şekilde çözülmesi gerekiyor.

It needs to be resolved in some way.

Ve hem Türkiye'nin, hem Azerbaycan'ın yerelleşme konusunda çok ilerlemesi lazım.

Both Turkey and Azerbaijan need to make significant progress in localization.

Yani bütün şehirlerini, bütün ilçelerini, hatta bütün sokaklarına kadar insanlar kendi vergileriyle,

So all the cities, all the districts, and even all the streets are built by the people with their own taxes.

kendi sokaklarına,

to their own streets,

her yerini güzelleştirmeliler.

They should beautify every place.

Her biri bambaşka çeşitlilikte renklerde olmalı.

Each one should be in completely different varieties of colors.

Kendi kurallarını kendileri koymalı.

They should set their own rules.

İşte genel birkaç şey hariç tabii.

Of course, except for a few general things.

Genel el üst hukuk, anayasa mahkemesidir.

The supreme law is the constitutional court.

İşte Türk Silahlı Kuvvetleri'dir.

Here are the Turkish Armed Forces.

Bunlara vergi verecek.

They will pay tax on these.

Devlet bu olanlarda çok güçlü olacak.

The state will be very strong in these events.

Ama diğer her alanda, işte ağaç dikmesinden,

But in every other area, from planting trees,

bilmiyorum artık, yani o mahalledeki caminin,

I don't know anymore, I mean the mosque in that neighborhood,

yapımına, bakımına kadar kendi vergileriyle, kendi işleriyle yaptığı sürece,

as long as it is done with its own taxes and its own businesses, from its construction to its maintenance,

israf azaldığı sürece bu hayal ettiğim Azerbaycan'ın oradaki topraklarının,

As long as waste is reduced, the lands of Azerbaijan that I dream of there,

oradaki akarsuların, üstüne kurulmuş toprakların güzelliği,

the beauty of the lands built upon the rivers there,

Ermeni gençlerin oraya gelip sizinle birlikte festivallere katılmasına sebep olacaktır.

It will cause Armenian youth to come there and participate in festivals with you.

Ve ancak bunlar da olduktan sonra hem bu savaş saçmalığı artık,

And only after all this, this war absurdity will finally,

yani tamam artık, Karabağ Azerbaycan toprağı olsun,

so fine then, let Karabakh be the land of Azerbaijan,

ben de Karabağ vatandaşı olayım falan demeye getirsinler yani o Ermenilerle.

They want to imply that I should also be a citizen of Karabakh, meaning with those Armenians.

Bence bu savaş oldu, onlar işte kin tutar 30 yıl sonra geri gelir, siz kin tutarsınız 30 yıl sonra geri gelirsiniz falan.

I think this war happened, they will hold grudges and come back in 30 years, you will hold grudges and come back in 30 years, and so on.

Tamam.

Okay.

Eyvallah.

Thank you.

Sizin bu toprakları ele almamız gerekiyor, çok iyi bir şekilde kurmanız gerekiyor, tamam.

We need to take over this land, you need to establish it very well, okay.

Kesinlikle haklı.

You are absolutely right.

Ama ancak böyle bir cazibe merkezi kurduk.

But we only established such an attraction center.

Ancak böyle bir cazibe merkezi kurduk.

However, we have established such an attraction center.

Olabilir.

It could be.

Mesela Kıbrıs'taki

For example, in Cyprus.

Türk gençlerine gidin sorun,

Go ask Turkish youth,

en son 3 defa eğlendin, en son 3 defa nerede eğlendin? Yani bara gittin, festivale gittin, nereye gittin?

When was the last time you had fun three times, and where did you have fun the last three times? I mean, did you go to a bar, did you go to a festival, where did you go?

Mutlaka birisi

Someone must definitely.

Rum topraklarında olur.

It happens in Roman lands.

Birçok

Many

konuşma dinledim,

I listened to a speech,

abi diyor git diyor,

he's saying go, brother.

Rum topraklarına gir diyor, iki adım at diyor, sokakların farkına varırsın diyor.

It says to enter the land of Rum, it says to take two steps, you will notice the streets.

Şimdi böyle bir sözü söylemesi

Now, to say such a word.

çok utanç veriyor.

It's very embarrassing.

Özellikle de

Especially also

devleti yönetenler açısından.

from the perspective of those who govern the state.

Belli ki yönetemiyorsunuz, hatta

It is clear that you cannot manage, in fact.

şöyle bir laf vardır, en iyi yönetici en az yönetendir.

There is a saying that goes, the best manager is the one who manages the least.

Yani

So

her şeye karışan bir

someone who meddles in everything

Cumhurbaşkanı

President

hem o savaşı idare edecek, hem

both will manage that war, and

insanların nasıl düşündüğünü idare edecek, hem

it will manage how people think, both

ağaç dikimine karar verecek, hem

will decide on planting trees, both

daha geçen gün izledim,

I watched it just the other day.

hastanelerin

hospitals'

ambulans alımını

the purchase of an ambulance

işte paylaşıyordu.

he was sharing.

Mesela

For example

Çok utanç duydum, gerçekten çok utanç duydum.

I felt very ashamed, I really felt very ashamed.

Keşke daha ciddi meselelerde Azerbaycan'ın yönünü çizen, birleştiren, şu an yapmıyor değil, yapıyor.

I wish that in more serious matters, Azerbaijan is directing and uniting, it is not that it is not doing this right now, it is doing it.

Ama sadece bunu yapan, ordusuyla ilgilenen, hukukuyla ilgilenen, dış ilişkileriyle ilgilenen bir başkan olsaydı,

But if there were a president who only focused on this, concerned with his army, his law, and his foreign relations,

iki tarafım yani Türkiye'nin de, Kıbrıs'taki Türk Cumhuriyeti'nin de, Azerbaycan'da.

Both sides, that is, Turkey's and the Turkish Republic in Cyprus, are in Azerbaijan.

Yani bu böyle bir Türkiye hayali mi diyeyim? Böyle bir Türkiye hayali.

So is this a dream of such a Turkey, shall I say? A dream of such a Turkey.

Umarım bir gün insanlar Zoom yaptığı zaman, işte İran, Azerbaycan sınırına,

I hope that one day when people do Zoom, they will be at the Iran-Azerbaijan border.

Azerbaycan sınırımından itibaren yemyeşil bir Azerbaycan.

A lush Azerbaijan starting from the border with Azerbaijan.

Azerbaycan'a yaklaşmaya başladıkça çorak bir İran görürler.

As they approach Azerbaijan, they see a barren Iran.

Ya da Azerbaycan sebze-meyve ihracatında dünyadaki açık ara en ileri,

Or Azerbaijan is by far the most advanced in the world in vegetable and fruit exports.

ülke olur.

it becomes a country.

Ya da giyim sektöründeki, yeşil enerji sektöründeki en büyük ülke olur.

Or it could become the largest country in the clothing sector or in the green energy sector.

Bilmiyorum. Bunlar olmadığı sürece Karabağ, Azerbaycan olmayacaktır.

I don't know. As long as these are not resolved, Karabakh will not be Azerbaijan.

Aslında şöyle bir özetleyebiliriz tüm bu konuşmanı.

Actually, we can summarize all of this conversation like this.

Dağlık Karabağ toprakları değil de, Dağlık Karabağ'ın nüfusu, hem Ermeniler, hem Azeriler,

It's not the lands of Nagorno-Karabakh, but the population of Nagorno-Karabakh, both Armenians and Azerbaijanis.

mutlu bir şekilde, refah bir şekilde yaşadıklarında, yaşamlarını sürdürdüklerinde gerçekten Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın olmuş olacak.

When they live happily and prosperously, when they continue their lives, Mountainous Karabakh will truly become part of Azerbaijan.

Evet, umarım böyle olur.

Yes, I hope so.

Çok teşekkürler. Görüşürüz tekrar.

Thank you very much. See you again.

Aydınlık bir gelecek için

For a bright future

Çocuklar için, yarınlarımız için

For the children, for our tomorrows.

Evet, ilerleyelim.

Yes, let's proceed.

Güçlü Türkiye

Strong Turkey