Merkezde Müşteri

Her zaman haklıya hoş geldiniz. Ben Cem. Ben Uğur. Müşteri bilimi konuşuyoruz. Hadi başlayalım.

Welcome to Always Right. I'm Cem. I'm Uğur. We are talking about customer science. Let's get started.

Selam Uğur. Selam Cem. Ne konuşuyoruz bugün?

Hello Uğur. Hello Cem. What are we talking about today?

Bugün ne konuşuyoruz? Bugün geçen hafta müşteri konuştuk. Müşteri, jenerasyon müşteri konuştuk.

What are we talking about today? Today we talked about the customer from last week. We talked about the generation customer.

Bu hafta istersen biraz müşterinin konumunu konuşalım. Müşteri bugün dünyasında yeni dünyanın markalarının konumlamasında nerede? Ondan biraz bahsedelim.

This week, if you want, let's talk a bit about the customer's positioning. Where is the customer in the positioning of new world brands today? Let's discuss that a little.

Neden ekstraksın?

Why are you extracted?

Bence önemli bir konu. Çünkü tarihsel gelişime baktığımızda hatta yakın tarihten itibaren baktığımızda ciddi bir değişiklik söz konusu.

I think it's an important topic. Because when we look at the historical development, especially from recent history, there is a significant change.

Özellikle bu startupların da dünyayı kasıp kavurduğu döneme yakın tarihe baktığımızda müşterinin konumu çok ciddi anlamda değişmiş durumda.

Looking back at the recent period when these startups were shaking up the world, the customer's position has changed significantly.

Ama eskiden çok daha farklı bir yerdeyken şu an her şeyin merkezine gelmiş durumda.

But it has now come to be at the center of everything, while it used to be in a very different place.

Hatta ben bu konuyla ilgili şeyin örneğini veriyorum. Jeff Bezos'un müşteriye obsesyon derecesinde takıntılı olmak noktasında bir şey var, noktası var.

In fact, I am giving an example regarding this issue. There is something about Jeff Bezos being obsessed to the point of obsession with the customer.

Bu da aslında müşterinin günümüzdeki konu ile ilgili önemli bir şey söylüyor diyebilirim.

I can say that this actually tells something important about the customer regarding the current issue.

Süper. Jeff Bezos örneği güzel. Amazon, Jeff Bezos'un söylemlerinde şöyle bir şey vardı.

Super. The example of Jeff Bezos is nice. There was something like this in Jeff Bezos's statements about Amazon.

18.

18.

Yıldır takılı olduğumuz üç tane ana kavram var ve hala da onlara takılıyız diye.

There are three main concepts we are stuck on, and we are still stuck on them.

Ve orada da müşteri de o takılı kaldıkları ana kavramlardan bir tanesi.

And there, the customer is also one of the key concepts they get stuck on.

Biraz müşterinin konumunu şöyle konuşalım istersen.

Let's talk a bit about the customer's location if you want.

Hani 2000'ler öncesi ürünün en üstünde tutulduğu ve ürünün çok zor kopyanılabilir olduğu bir dönem.

It was a time before the 2000s when the product was held at the highest level and was very difficult to replicate.

Hani herkes yeni yeni ürün icat etme, yeni yeni ürünler üretme.

Remember how everyone is coming up with new inventions and producing new products?

Çünkü artık ekonomi modelleri de değişmeye başlamış.

Because now economic models have also started to change.

Ham madde ve üretim teknikleri farklı.

Raw materials and production techniques are different.

Bir yere gelmiş artık ürün ekonomisi biraz hizmet ve servis ekonomisine dönüşmüş.

It has reached a point where the product economy has somewhat transformed into a service and service economy.

Ama o arada ürün çok merkezde.

But in the meantime, the product is very central.

Çünkü herkes farklı bir ürün üretebilme ve bu ürünü tek başına sadece kendi adını üretebilme çabası içerisinde.

Because everyone is striving to produce a different product and to be able to produce this product solely under their own name.

Ve zor kopyalanıyorlar.

And they are difficult to copy.

Bu esnada hani ürüne çok ciddi bir merkeziyetçilik atanmıştı.

In the meantime, a very serious centralization had been assigned to the product.

Bu merkeziyetçilik atanmasından kastım da yani ana sistemin, bütün ekosistemin ana merkezine ürün yerleşti.

What I mean by this centralization of assignment is that the main system has placed the product at the core of the entire ecosystem.

Ürünün de merkezde olması markalar açısından şöyle bir avantaj sağladı diye düşünüyorum ben.

I think having the product at the center provides a significant advantage for brands in this way.

Hani markalar ürünü çok iyi biliyorlar.

Brands know the product very well, right?

Yani markaların ürünü biliyor olması, markada çalışan tüm departmanların, tüm fonksiyonların ürünü çok iyi biliyor olması.

That is, all departments and functions within the brand should have a very good understanding of the product.

İşte ürünün çok iyi bilinmesi, ürünün teknik özelliklerinden tut da fiyatlamasından, üretimdeki bir takım yaşayacağı sıkıntılara kadar detaylanabiliyor olması.

Here, the product's thorough understanding can be detailed from its technical specifications to its pricing, as well as potential difficulties it may face during production.

Ve bunların tüketicide ya da o zaman için tüketicide ve müşteride bulacağı karşılığında öngörülmesi anlamında bir yaklaşımdı.

And it was an approach in terms of predicting the response that these would find in the consumer or at that time in the consumer and customer.

Şimdi böyle bakıldığında ürün çok merkezdeyken bir iki günlerden sonra bu iş bambaşka büyüdü.

Now, when viewed like this, the product was very central, but after a couple of days, this business grew in a completely different way.

Ve dediler ki ürün artık kolay kopyalanabiliyor ve üretilebiliyor.

And they said that the product can now be easily copied and produced.

Biz bu anlamda da daha zor olan başka bir paradigma merkeze gelmeye başladı.

In this sense, another more difficult paradigm has begun to take center stage.

Bu da müşteri.

This is also a customer.

Çünkü ürünü kopyalayabilir, ürünü çok rahat kontrol edebilir, ürünü çok rahat manipüle edebilirken müşteri tarafı pek böyle değildi.

Because the customer side was not quite like that, while they could easily copy the product, control it easily, and manipulate it easily.

Ve iki günler sonrasında artık daha fazla kar elde etmek istiyorsanız, daha fazla insana ulaşmak istiyorsanız bunu tek başına ürüne odaklanarak, tek başına ürünü farklılaştırarak yapamayacaksınız.

And if you want to make more profit two days later, and reach more people, you can't do that just by focusing on the product alone or by differentiating the product alone.

Zaten kurulmuş olan birçok marka da gösterdi.

Many established brands have already shown this.

Yani Amazon günün sonunda yeni bir ürün değil, yeni bir yaklaşım geliştirdi.

So Amazon developed not a new product at the end of the day, but a new approach.

Kitap Amazon'dan önce de satılıyordu, Amazon'dan sonra da satılıyor.

The book was being sold before Amazon, and it is still being sold after Amazon.

Ama ürünü değiştirmeden, ürünü farklılaştırmadan kopyalayabilir bir ürünü çok daha farklı bir deneyime dönüştürüp, farklı bir ekonomi modeli içerisinde müşteriyi merkeze alarak ilerledi.

But instead of copying the product without changing or differentiating it, it transformed a product that could be copied into a much different experience, moving forward by placing the customer at the center of a different economic model.

Ve bugüne geldi.

And it has come to today.

Ben o yüzden bunu çok önemli buluyorum.

That's why I find this very important.

Müşterinin bu konum değişikliğini.

The customer's change of location.

Hani müşterinin 2000 öncesinde belki 90...

Remember when the customer had perhaps 90 before 2000...

Sanlar öncesinde konumlandığı yerde bir iyerarşik gruplama içerisinde belki ikinci, üçüncü hatta dördüncü sırada kaldığı ve çoğunlukla da parayla özdeşleştirildiği.

It is perhaps ranked second, third, or even fourth in a hierarchical grouping at the place where it was located long ago, and is mostly identified with money.

Çünkü parayı kimden alacağız? Müşteriden alacağız.

Because who will we take the money from? We will take it from the customer.

Para-müşteri ilişkisi içerisinde tanımlandığı ve ürüne birçok ana kavramın atfedildiği dönem döndü, bugüne geldi.

The period in which the money-customer relationship was defined and many main concepts were attributed to the product has returned and come to the present day.

Bugün artık ürün daha ikinci bir konuma geçmişken.

Today, the product has now moved to a secondary position.

Önemini kaybetti demek istemiyorum.

I don't want to say it has lost its importance.

Ürün hala çok önemli çünkü ürün ve müşteri arasında bir bağ kurma yarışı bir iş.

The product is still very important because establishing a connection between the product and the customer is a business race.

Ama buradan bakıldığında hani müşterinin konumunun bugün çok daha merkeze geldiğini, sektör ne olursa olsun çok daha merkeze geldiğini ve çok daha markaların da bu anlamda işinin zorlaştığını kabul etmek gerekiyor sanırım.

However, looking at it from this perspective, I think we need to acknowledge that the customer's position has become much more central today, regardless of the industry, and that many brands are facing a harder time in this regard.

Kesinlikle katılıyorum.

I absolutely agree.

Burada ben senin söylediklerine tümüyle katılmakla beraber şöyle bir şey ekleyebilirim.

While I fully agree with what you said here, I can add the following.

Aslında üründen müşteriye doğru olan geçiş sürecinde birazcık rekabete bakmak gerekiyor aslında.

In fact, it is necessary to take a closer look at the competition during the transition process from the product to the customer.

Çünkü geçmiş dönemde dediğin gibi ürün...

Because in the past period, as you said, the product...

İyi bir ürün üretmek işte başlı başına bir rekabet avantajıydı.

Producing a good product was a competitive advantage in itself.

Yani o ürünü üretebiliyor olmak bile başlı başına bir rekabet avantajıydı özellikle teknoloji tarafında.

So being able to produce that product was already a competitive advantage in itself, especially on the technology side.

Ancak zaman içerisinde her şey demokratikleşmeye başladı.

However, over time, everything started to democratize.

Hani bu demokratikleşmeden daha önce de çok kısaca bahsetmiştik ama işte üretim teknolojileridir, işte yaklaşımlardır ya da işte finansman grupları oluşmaya başladı gibi konularda demokratikleşen süreç aslında orada rekabeti farklı bir noktaya gitti.

We had briefly mentioned this democratization before, but here we are talking about production technologies, approaches, or how funding groups have started to form; the democratizing process has actually led competition to move in a different direction.

Yani birazcık şey gibi hani tek bir tarafından sürüklenen bir konu değil gibi geliyor bana.

It seems to me like it's not just a topic that is being pulled from one side.

Böyle birden fazla konu aynı anda sürüklenmiş gibi geliyor bu noktaya.

It feels like multiple topics have been dragged to this point at once.

Rekabet de bunlardan birisi.

Competition is one of them.

Dolayısıyla firmalar artık yani herkes iyi ürün üretebiliyor.

Therefore, companies, that is, everyone can produce good products now.

Zaten o set the basis, o temel noktada iyi ürün üretmek bir kere cepte.

It already sets the basis; producing a good product at that fundamental point is already secured.

Yani onu yapmayınca zaten tutamıyor, tutmuyor ürünüz.

So when he doesn't do it, he can't hold it anyway; our product is not holding.

İstediğiniz kadar iyi olsun.

It can be as good as you want.

Hatta ben mesela startuplara çalışırken onlara şey diyorum.

In fact, for example, when I work with startups, I tell them this.

Sizin ürettiğiniz yazılım ya da işte geliştirdiğiniz...

The software you produce or the one you develop at work...

O aplikasyon her neyse insanlar onu Instagram'la kıyaslıyor.

Whatever that application is, people are comparing it to Instagram.

Yani burada siz üç kişi bilmem ne zorluklarla yapıyorsunuz falan filan.

So here you are doing it with three people, facing various difficulties and so on.

Kimse o göze bakmıyor.

Nobody is looking into that eye.

Herkes Instagram'ı iyi kabul ettiği şekliyle sizin ürününüzü görmek istiyor.

Everyone wants to see your product in the way that is accepted as good on Instagram.

Dolayısıyla sizin rakibiniz aslında bir yerde de bu.

Therefore, your competitor is actually this in a way.

Dolayısıyla burada önemli olan şey yani ürünü iyi üretmek tamam.

Therefore, what is important here is to produce the product well, that's all.

O cepte onu bir şekilde çözmeniz gerekiyor.

You need to solve it somehow in that pocket.

En büyük problemlerden birisi ama o ürünü iyi üretmek aslında size rekabet avantajı yaratmıyor.

One of the biggest problems is that producing that product well does not actually create a competitive advantage for you.

Rekabet avantajı yaratmak için farklı bir şeylere basıyorsunuz.

You are pressing on different things to create a competitive advantage.

Oraya bakıyor olmanız lazım.

You need to be looking there.

Orada da doğru deneyimi sunmak karşımıza çıkıyor.

There, providing the right experience comes to the fore.

Artık yapılabilecek en iyi şey sektörde var olmak adına o rekabeti ve o sürdürülebilirliği sağlamak adına

The best thing to do now is to ensure that competition and sustainability in order to exist in the industry.

bir şekilde o müşterideki değeri yaratmak.

To create that value in the customer in some way.

Müşterinin gerçek anlamına neye değer verdiğini anlamak ve bunu bir yolculuğa dökmek.

Understanding what truly matters to the customer and turning that into a journey.

Yani bir ürünü üretip bunu satmak aslında çok uzun soluklu bir yolculuk değil.

So producing a product and selling it is not actually a long-term journey.

Tek seferlik adımlar gibi ama müşterinin bir markayla olan ilişkisi tamamen bir yolculuk.

They are like one-time steps, but the customer's relationship with a brand is entirely a journey.

Ve bu yolculuğun her adamın da her türlü deneyimi doğrulamıyor.

And this journey does not validate every kind of experience for every man.

Bunu komple planlamak ve onu tasarlamak oldukça kıymetli.

Planning and designing this completely is quite valuable.

Bilmiyorum sen ne diyorsun?

I don't know what you're talking about?

Kesinlikle bir de şunu eklemek mümkün senin söylediklerine.

It is definitely possible to add this to what you said.

Bu Mavi Okyanus bugünlerde çokta kullanılan birçok insanın da dilinden düşmeyen bir kitap her şeyden önce.

This Blue Ocean is a book that is very much in use these days and is on the lips of many people, above all.

Bu Mavi Okyanus yaklaşımı ürün tarafında uygulanabilirliğini artık kaybetti.

This Blue Ocean approach has now lost its applicability on the product side.

Yani üründe Mavi Okyanus bitti.

So the Blue Ocean in the product has ended.

Yani üründe her şey artık çok rahat kopyanılabilir.

So everything in the product can now be copied very easily.

Yani herkesin her şeyi üretilebileceği noktaya geldi.

So it has reached a point where everyone can produce everything.

Bunu şey için söylemiyorum.

I'm not saying this for that reason.

Şimdi geriye dönüp belki bakıldığında belki bunun bitişi biraz Apple'ın farklı ürünleri ortaya çıkarttığı dönemde belki bitti.

Looking back now, it may be that this ended around the time when Apple started to introduce different products.

Ama yeni ürünler çıkmayacak anlamında bunu söylemem ama bitti demeyelim belki de çok azaldı.

But I don't mean to say that no new products will be released; let's not say it's over, perhaps it has just decreased a lot.

Yani orada Mavi Okyanus keşfetmek artık çok çok çok farklı yerlere gidecek.

So, exploring the Blue Ocean there will go to very, very, very different places.

Çok ciddi yatırımlardan geçiyor.

He is going through very serious investments.

Elektrikli arabalardan işte uzaya Mars'a yolculuk yapacak ve Space Shuttle'lardan geçiyor.

Electric cars are traveling to space, specifically to Mars, and they are passing through Space Shuttles.

Buralarda ürün yaratmak ve bu ürünler üzerinden farklılaşmaya belki gidilebiliyor.

Here, it may be possible to create products and perhaps differentiate through these products.

Ama birçok genel anlamda günlük hayatta çok karşımıza çıkan sektörlerde bu ürün anlamındaki farklılaşma ve Mavi Okyanus tarafının tükendiğini belki söylemek mümkün.

But in many everyday sectors, it might be possible to say that the differentiation in terms of products and the Blue Ocean aspect has perhaps run out.

Bu da böyle bakıldığı zaman aslında Mavi Okyanus'un bir başka alana kaydığı ve müşteri tarafında Mavi Okyanus'ların rekabet anlamında da keşfedilebileceği anlamına geliyor.

When viewed this way, it actually means that the Blue Ocean has shifted to another area and that Blue Oceans can also be discovered in terms of competition on the customer side.

Yani rekabeti ürün üzerinden, rekabeti müşteri merkezli başka bir noktaya taşımak, oyunu da değiştirmek.

So shifting the competition from the product to a customer-centered approach is also changing the game.

Zaten oyunu değiştirmediğiniz zaman oynayabilirsiniz.

You can only play when you don’t change the game anyway.

Oyun çok kazanamıyorsunuz.

You can't win the game very much.

Yani oyunu değiştirmezseniz oyun aynı şekliyle oynandığı zaman oyunu çok iyi bilen ve geçmişten bunu kültürlerine almış olanlar maalesef çok daha avantajlı bir konumda kalıyorlar.

So if you don't change the game, those who know the game very well and have incorporated it into their culture from the past unfortunately remain in a much more advantageous position when the game is played in the same way.

Yeni bir şey yapmak için bugün startupların yaptığı ya da yeni kurulmuş birçok markaların yaptığı gibi oyunu değiştirmek.

To do something new, changing the game like the startups or many newly established brands do today.

Bu da bir oyun değiştirme şekli.

This is also a way to change the game.

Ekonomi modeli üzerinden değiştirmek ya da işte Mavi Okyanus'umuzu başka bir yerde aramak.

To change through the economic model or to look for our Blue Ocean somewhere else.

Yani hani tamamen başka bir bölüme geçmek.

So, I mean to completely switch to another department.

Yani kitaba şu anda chapter ekliyor gibi başka bir alanda Mavi Okyanus aramak.

So, looking for a Blue Ocean in another area, as if adding a chapter to the book right now.

Ama bu önemli bir yaklaşım.

But this is an important approach.

O yüzden de müşterilerin de bugünkü konumu biraz buna konu olmuş olmakla ilişkili.

That's why the current position of the customers is somewhat related to this issue.

Yani Mavi Okyanus'a, yeni alanlara, yeni rekabet ortamlarına da konu olmakla ilgili.

So it is also related to the Blue Ocean, new areas, and new competitive environments.

Ve bence çok uzun sürede, uzun soluklu okyanus olarak kalacak bir şey müşteri.

And I think that customer will remain a long-term, sustained ocean over a very long period of time.

Evet, burada şöyle bir şey diyebilir miyiz?

Yes, can we say something like this here?

Şimdi sen konuşurken aklıma geldi.

It came to my mind while you were speaking.

Eskiden ekonomi paradigması biraz şeydi ya sınırsız insan beklentilerine, limitli kaynaklara cevap vermek gibi böyle üzerine kurulu bir yaklaşım vardı.

In the past, the economic paradigm was somewhat based on responding to unlimited human expectations with limited resources, something like that.

Sanki biraz şu an şey gibi o eski dönemde insan beklentilerinin sınırsız olması negatif bir şeymiş gibi gelirken,

It feels like back in the old days, having limitless human expectations seemed like a negative thing.

bugün o sınırsızlık bize bir avantaj gibi görünüyor sanki.

Today, that unlimitedness seems like an advantage to us.

Hani işe biraz tersten bakıyoruz gibi.

It seems like we're looking at the job a bit from the opposite perspective.

Sınırsız beklentiler demek, sınırsız tatmin demek.

Saying limitless expectations means limitless satisfaction.

Yani olayı çok çok farklı noktalarda müşteri tatminine götürmekle ilgili yaratıcılığınızı konuşturabiliyorsunuz aslında.

So you can actually express your creativity in leading the situation to customer satisfaction in very different ways.

Bugün baktığımızda şu an dünyanın büyüyen en büyük şirketleri, en büyük yazılım şirketi ya da başka hizmet şirketlerini düşünelim.

When we look today, let's think about the largest growing companies in the world right now, the biggest software companies, or other service companies.

Hepsi aslında çok temel bir problemi çözerek belli bir noktaya geldiler.

They all actually reached a certain point by solving a very basic problem.

Yani temel bir problemi farklı deneyimsel yaklaşımlarla çözdüler ve

So they solved a fundamental problem using different experiential approaches and

halihazırda çözdükleri problemi ya da o alanda ekmek yiyen çok büyük firmalar varken aralarından sıyrılıp geldiler.

They stood out and came among the very large companies that are currently solving the problem or making a profit in that area.

Sanki buradaki o sınırsız müşteri beklentisi, sınırsız müşteri deneyimine dönüştürülebilir mi?

Is it possible for that limitless customer expectation here to turn into a limitless customer experience?

Ya da o taraftaki o büyüklükten gözümüz korkmalı mı? Bilmiyorum sen ne diyorsun?

Or should we be afraid of that size over there? I don't know, what do you think?

Ya şöyle sınırsız müşteri beklentisi deyince ben de düşünüyorum.

Well, when it comes to unlimited customer expectations, I also think about it.

Biraz da üründeki bu değişiklik.

This is also a change in the product.

Yani üründen merkeze müşteriyi alma tarafı üründe limitlere de varmış olmakla da alakalı bir durum.

So, the aspect of bringing the customer to the center from the product is also related to being within the limits of the product.

Limitlerden kastım şu.

What I mean by limits is this.

Hani Barry Schwartz bu Paradox of Choice hem bir kitap yazmış hem de bununla ilgili TED'de çok enteresan konuşmalar yapan bir abimiz.

You know, Barry Schwartz, who has written a book on the Paradox of Choice, is also a guy who gives very interesting talks about it at TED.

Ve bu anlamda yaklaşımları çok enteresan.

And their approaches are very interesting in this regard.

Çünkü artık onun verdiği örnekler üzerinden de düşünecek olursan bir süpermarkette eğer bu tabii ki şeyden geçerli değil.

Because of course, if you think about it through the examples he gave, this is not valid in a supermarket.

Bu tabii ki şeyden şey nasıl diyeyim medeniyetten medeniyete, ülkeden ülkeye değişiklik gösterilir.

Of course, it varies from civilization to civilization, from country to country.

Ama bugün çok genel geçen Amerikan süpermarketlerini düşünecek olursan mısır gebreği almak için girdiğinde

But if you think about the very generic American supermarkets today when you enter to buy corn fertilizer,

mısır gebreği artı süt kombinasyonunu yaklaşık işte 6000-7000 farklı versiyonunda bulma şansın var.

You have the chance to find the combination of corn pudding and milk in about 6000-7000 different versions.

Şimdi böyle bir kombinasyonlar zinciriyor içerisinde de.

Now, there is a chain of such combinations within it as well.

Bu kadar fazla seçimin etrafta durduğu noktada ürün de bir yerde gitmek durumunda kaldı.

At a point where so many options are around, the product had to go somewhere as well.

Çünkü insanlar diyorlar ki seçimlere daha fazla seçim eklediğimizde kafa karışıklığı yaratmaya başlıyoruz ve bunu kimseye faydası yok.

Because people say that when we add more elections to the elections, it starts to create confusion, and it is of no benefit to anyone.

O yüzden bunu düşünüyorum.

That's why I'm thinking about this.

Şimdi bitmemiz gerekiyor gibi gelmeye başladı.

It seems like we need to end now.

Ve bu tarafta artık daha fazla gidecek.

And it won't go any further on this side.

Bir de bu şu şöyle bakmak lazım.

This is something that needs to be looked at this way as well.

Yani kimse sosyal bir hizmet yapmıyor.

So no one is doing any social service.

Kimse bir kamu hizmeti de yapmıyor ki.

No one is doing a public service, either.

Kamu hizmetleri bile artık paralı.

Even public services are now paid.

Hani eskiden hep bu amma hizmet ürünleri derdi ama artık o da kalmadı.

Remember how they used to always say "these but service products," but now that's gone too.

Ama dünün sonunda bir şekilde bir karlılık var işin içerisinde.

But at the end of yesterday, there is somehow a profitability involved in the business.

Ve bu karlılığın artık hesabının da verildiği ve sorulduğu bambaşka işte işsederlerden oluşan yönetim kurulları var.

And there are completely different boards of directors composed of employees who are now being held accountable and questioned about this profitability.

Eskisi gibi değil.

It's not like it used to be.

Son şirketlerin sayısı azaldı vs.

The number of companies has decreased.

Bunlar çok enteresan noktalara da getirdiler konuyu.

They have brought the subject to very interesting points.

Şimdi böyle düşününce hani bu beklentilerin linklenmesi kısmı ya da beklentilerin en azından ürün tarafında daha fazla ileriye gidemeyecek olması müşteri tarafına odaklanmayı ve tabii ki müşterinin insan olmasından da kaynaklı insanın çok daha farklı dinamiklere sahip olmasıyla linklendi.

Now, when I think about it, the part about linking these expectations or the fact that the expectations on the product side cannot advance any further has led to a focus on the customer, which is also linked to the fact that being human gives the customer a much more different set of dynamics.

Ve müşteriyi ve insanı merkeze almış oldu.

And it has centered on the customer and the person.

Ama bunu geçen bölümde şeyde de konuştuk.

But we discussed this in the last episode as well.

Hani biraz jenerasyondan önce zamanın ruhunu konuşurken de bu bireyselleşmeden bahsetmiştik.

We mentioned this individualization when we were talking about the spirit of the times a bit before the generation.

Tabii insan da çok farklı bir zaman içerisinde bugün geldiğimiz dönemde konumlanmış olarak hani merkeze kendini aldığı ve koyduğu için artık insanla ilişki olan her türlü kimliği de merkeze almak kaçınılmazdı.

Of course, in the very different time we are in today, it has become inevitable to center every identity related to humanity as humans place themselves at the center.

Ve müşteri de bu bağlamda eskiden sadece para olarak görünen, eskiden sadece iş gücü olarak, eskiden sadece farklı farklı şekillerde, kimliklerle görülen insan da bugün merkeze geldiği gibi müşteri de merkeze gelmiş oldu.

And in this context, just as the people who were previously seen only as money, previously only as labor, and previously only in different forms and identities have come to the center, so has the customer come to the center.

Ve müşteri üzerinden bir takım stratejiler verildi.

And a number of strategies were provided through the customer.

Evet.

Yes.

Yani tabii yaklaşımlar geliştirilmeye çabalanıyor.

So, of course, efforts are being made to develop approaches.

O yüzden diye biraz öbür tarafta da daha fazla kovayı doldurmamak, daha fazla da o seçimi zor hale getirmemek ve orada bir paradoksa da konuyu götürmemek anlamında bir durma ve limitlenme söz konusu olduğu gibi düşünüyorum ben.

That's why I think there is a pause and a limitation in the sense of not filling the bucket more on the other side, not making that choice even more difficult, and not leading the issue into a paradox there.

Bilmiyorum sen bu konuda nasıl ekleme yapmak istersin?

I don't know how you would like to add to this topic?

Yani o konuda söyleyeceklerim çok şey var.

So, I have a lot to say about that.

Özellikle müşterinin merkeze gelmesi noktasında.

Especially in terms of the customer coming to the center.

Yani aslında olmasa yeterince sanki biraz bu gibiydi.

So actually, if it weren't there, it would have been enough; it was a bit like this.

Yani öbür türlü insanı çok ilgilgen noktaya konup.

So, in other ways, it puts a person in a very interesting position.

İnsanı böyle farklı manipülasyonlara maruz bırakıp ondan para kazanabilecek ya da ondan faydalanabilecek bir yaklaşım varken bugün dünyayı daha iyi bir noktaya götüren bir yaklaşım var.

While there is an approach that can expose people to such different manipulations and profit from them, there is also an approach today that leads the world to a better place.

Bu daha iyi noktaya giden yaklaşım da şu.

The approach to reach this better point is as follows.

İnsanlardan sadece onlardan para kazanmak ve işte bilmem onları bir takım kendi sürülebilirliğine ait edecek noktadan birazcık daha gerçekten insanların problemlerini çözme noktasına doğru ilerliyor aslında bu konu.

This topic is actually moving towards solving people's problems a bit more, rather than just making money from them and getting them to a point that pertains to their own sustainability.

Gerçek anlamda insanların problemlerini çözdüğünüzde zaten insanlar sizi seviyor ve sahipleniyorlar.

When you truly solve people's problems, they already love and embrace you.

Yani bizim genelde yani özellikle Türkiye'de şöyle bir yanılgı var işte müşteriye çok iyi davranalım her dediğini yapalım falan.

So there is a general misconception, especially in Turkey, that we should treat the customer very well and do everything they say, etc.

Hayır bu değil yani aslında önemli olan insanı merkeze almak demek insanın problemini çözmek demek.

No, that's not it; what is actually important is to center the person, which means to solve the person's problem.

Ya da problemlere ve durumlara başladığın nokta insan problemleri olması demek.

Or it means that the point where you start with problems and situations is that they are human problems.

O problemleri araştırmak, onların üzerine gitmek ve inovasyonu burada aramak zaten sürdürülebilirliği sağlayan nokta burası bilmiyorum.

Investigating those problems, addressing them, and seeking innovation here is already the point that ensures sustainability; I don't know.

Bilmiyorum sen ne diyorsun?

I don't know what you're talking about.

Kesinlikle şunu söyleyeceğim.

I will definitely say this.

Bir araştırma vardı.

There was a study.

Ben eğitimlerde bir takım sayfalarını çalıştım.

I worked on some pages during the training sessions.

İçerisinde de araştırmayı koyuyorum.

I am also putting the research inside.

Bu hani insanlar markaları neden terk ederler ya da markalarda alışverişleri neden keserler gibi bir ankete.

This is like a survey about why people leave brands or stop shopping at them.

Bundan herhalde 3 sene önce verilmiş cevaplar değerlendiğinde Amerika kıtasında en yüksek oran şeyde çıkıyordu.

When the answers given about 3 years ago were evaluated, the highest rate was found in the Americas.

Kötü servis veya hizmet değil, kötü ürün veya hizmet de değil.

It's not bad service or bad service, it's not a bad product or service either.

Yani servis, hizmet, ürün hepsini birleştirip aynı yere koyabilirsiniz ama belki biraz daha ayrımları var kendilerinin ama aynı sepete koyduğunu düşünelim.

So you can combine service, service, and product and put them in the same place, but perhaps they have a bit more differentiation themselves, but let's think of it as putting them in the same basket.

Yani 100 kişinin içerisinde 13 kişi kötü hizmet ya da 14 kişi kötü hizmet.

So, among 100 people, 13 people receive poor service or 14 people receive poor service.

Kötü servis veya kötü ürün dolayısıyla markayı terk ederken 60'ların üzerinde bir oran, 68 gibi bir oranda ilgisizlikte.

Over 60% abandon a brand due to poor service or poor product, with around 68% citing indifference.

Yani böyle bakıldığı zaman aslında ürününüzün kalitesi ya da ürününüzün kötü olması tabii ki iyi bir şey değil.

So when viewed in this way, the quality of your product or the fact that your product is bad is certainly not a good thing.

Yani müşteri tarafından da kritiz edilebilecek, müşterinin de sesini yükseltebileceği bir alan.

In other words, an area that can also be criticized by the customer, where the customer can raise their voice.

Ve müşterinin bir takım problemleri çözmek için ihtiyaçlarla kombin ederek geldiği o alışveriş deneyiminde yaşamak istemediği bir şey belki.

And perhaps it's something that the customer does not want to experience in that shopping experience where they come to combine needs to solve a set of problems.

Veya en azından çözüme kavuşmadığı noktada.

Or at least at the point where it hasn't been resolved.

Tıkanıklığa gittiği noktalarda yaşamak istemediği bir şey.

It is something she does not want to live with at the points where she feels blocked.

Ama günün sonunda müşteri bundan çok ilgisiz olunmasına tahammül edemiyor.

But at the end of the day, the customer can't tolerate being treated with such indifference.

Ve bir markanın onunla ilgilenmediğini hissettiği zaman geliyor.

And there comes a time when she feels that a brand does not care about her.

Bunu şöyle size söylüyorum.

I'm telling you this like this.

İlgi, bir yerde ilgi beklentisi varsa ve bu tarafı ürünle kabul edemezsiniz.

Interest exists when there is an expectation of interest in a place, and you cannot accept this side with the product.

Yani bunu ürünle ya da ürününüzün çok kaliteli olmasıyla kapatabileceğiniz kısım söylüyorum %13.

So, I'm saying that this part, which you can cover with the product or by having a very high-quality product, is 13%.

Geri kalan birkaç şey daha var.

There are a few more things left.

Yani %1, %2 müşteri ölüyor.

So, 1% and 2% of customers are dying.

O zaman markayı terk ediyor.

Then he/she is leaving the brand.

Bir kısmında müşteri.

A part of it is customer.

İşte eşi, arkadaşı.

Here is his/her spouse, a friend.

Akrabaları bir başka markada çalışmaya başlıyorlar.

Relatives are starting to work for another brand.

O zaman o markayı tercih etmeye başlıyor.

Then they start to prefer that brand.

Ama onun dışında çok birkaç organik neden daha var.

But other than that, there are very few organic reasons.

Yani çok insana birkaç değer daha var.

So, there are a few more values for many people.

Ama marka tarafıyla ilgilenecek olanların büyük bir kısmı %70-75'lik dilim.

But the majority of those who will be dealing with the brand are in the 70-75% range.

60-65 oranında şeyden geliyor.

It comes from something at a rate of 60-65.

İlgisizlikten geliyor.

It comes from indifference.

Şimdi ilgi konusu çok merkez icin.

Now the subject of interest is very central.

Bir şey soracağım.

I will ask you something.

Bu ilgiyi birazcık açar mısın?

Can you elaborate on this interest a bit?

Nasıl mesela tanıdığınız?

How do you know, for example?

Ya ilgi konusu enteresan.

The subject of interest is indeed fascinating.

İlgiyi bence uzun uzun da bir böyle polis.

I think interest is like a police that goes on for a long time.

Podcast bölümünde konuşmak lazım.

We need to talk in the podcast episode.

Yani bu hani müşteriyi merkeze alma noktasında da aynı şeyi söylemek mümkün.

So, it is also possible to say the same thing in terms of putting the customer at the center.

Hani ben o kalıp cümleleri çok sevmiyorum.

I don't really like those template sentences.

Mesela markalar, eğer bunu diyen markalar varsa da bazıları da var.

For example, there are some brands that say this, but there are also some that do not.

Biz müşteriyi merkeze aldık.

We have placed the customer at the center.

Mesela Amazon da bunu söyleyenlerden bir tanesi ama alıyor gerçekten.

For example, one of those who say this is on Amazon, but they really do take it.

Şimdi biz iki haftadır, üç haftadır bir konuşuyoruz.

Now we have been talking for two or three weeks.

Amazon reklamı da yapıyoruz.

We are also doing Amazon advertising.

Öyle bir sanki Amazon'la bir ilişkimiz varmış gibi olmayacak ama.

It won't be as if we have a relationship with Amazon, though.

Hani bu anlamda sözlüğüyle.

In that sense, with its dictionary.

Yani söylemiyle eylemi bir olmak anlamında da bir şey.

So it is also something in the sense of aligning speech with action.

Bu da bir ilgi.

This is also an interest.

Ama ilginin o kadar farklı metotları var ki.

But there are so many different methods of interest.

Yani ilgi, müşterinin ilgi görmesi, arayıp da bulabileceği, yedi yıla dolaşabileceği bir müşteri hattından tutun.

So, the interest, the customer's need for attention, from a customer line that they can reach out to and explore for seven years.

O müşteri hattını arayıp ulaştığında orada konuşacağı kişinin samimiyetine kadar çok farklı derecelere gidebiliyor.

When that customer calls the hotline, the level of sincerity of the person they will talk to can vary to a great extent.

Burada şey diyebilir miyiz?

Can we say something here?

Müşterilerin seslerini duyurmakla ilgili elde ettikleri kaynak miktarı falan gibi bir şey diyebilir miyiz?

Can we say something like the amount of resources they obtain related to voicing the customers' opinions?

Yani ya da imkan olanak.

So, either possibility or opportunity.

Sadece ona indirgememek lazım.

It shouldn't be reduced to just that.

Yani dediğim gibi bu uzun bir bölüm sürer.

So, as I said, this will take a long time.

Çünkü şöyle düşünmek lazım.

Because we need to think like this.

Mesela ben eğer bir beyaz eşya markasından alışveriş yapıyorsam ve karşısında yine rakip olabileceğini düşündüğüm bir başka beyaz eşya markası aynı alışveriş merkezi içerisinde bulunuyorlarsa

For example, if I am shopping from a home appliance brand and there is another home appliance brand that I think could be a competitor located in the same shopping center...

ve ben sürekli bütün her şeyi bu beyaz eşya markasından aldığımı düşün.

And I constantly think that I bought everything from this white goods brand.

Ama karşı taraftaki marka her sene mağazasına yatırım yapıp işte dijital ekranlar ekleyip mağazasını çok daha farklı halde getirip işte personeli eğitimler verip çok daha farklı kıyafetler giydirip mağazasının kapısını, girişini, orasını, burasını değiştirirken

But on the other hand, the brand is investing in its store every year, adding digital screens, transforming its store in a very different way, providing training to its staff, dressing them in much different outfits, and changing the entrance and various aspects of the store while...

benim alışveriş yaptığım zaman

when I go shopping

mağaza ve markanın mağazası üç sene hiç çivi çakamadan duruyorsa bu da bir ilgisizliktir.

If the store and the brand's store have been standing for three years without being able to drive a single nail, that is also a form of neglect.

Yani ben müşteri olarak bundan da etkilenirim.

So I will be affected by this as a customer as well.

Derim ki yani karşı taraftaki rakip marka kopya olarak baktığınızda yani benim problemlerimi çözmek anlamında kahve yapacaksam kahve yapmak, ikisinden de kahve yapmak mesela anlamı mümkün.

I mean, when you look at the competing brand on the other side as a copy, if I am going to make coffee in terms of solving my problems, it is possible to make coffee from both, for example.

Benim aralarında tercih yapmamın başka arkaya da yatan sebepleri var.

There are other underlying reasons for me to make a preference among them.

Belki kaliteyle ilgili bir derdim var.

Maybe I have a concern about quality.

Belki markanın reklamıyla ilgili bir derdim var veya gönül bağım var başka bir şey var.

Maybe I have a problem with the brand's advertising, or I have an emotional connection; there is something else.

Ama bu anlamda ilgisizliği buralarda bulmakta mümkün.

But in this sense, it is also possible to find indifference around here.

Yani insanlar hani ilgisi, ilgi sorununu işte çocuklar için de ben sanırım geçerli.

So, I think the issue of interest and engagement is also valid for children.

İlgi sorununu çok kolay çözebileceğiniz ama yani bir kafa okşamayla ilgi sorununu çözülmüyor galiba.

It seems that you can easily solve the attention problem, but it doesn't seem to be resolved just with a little pampering.

Yani aynısı şey değil yani evet 7-24 biz arayabileceğiniz bir hotline kurduk.

So it's not exactly the same, yes we have set up a hotline that you can call 24/7.

İlgileniyoruz sizinle dediğiniz zaman ilgilenmiş olmuyorsunuz marka olarak.

When you say you're interested in us, as a brand, you aren't actually being interested.

Birçok marka bunun farkında yani.

Many brands are aware of this.

O yüzden de ilgi biraz daha derin konuşulması gereken konu.

That's why interest is a topic that needs to be discussed in more depth.

Ama bütün bunlar için de müşteri bugün merkeze konumlandı.

But for all this, the customer is centered today.

Hani bunun üzerinden de bence açabileceğimiz kadar da açmak iyi olabilir.

I think it might be good to broaden this as much as we can.

Bak burada belki ilgi derken aklıma benim şey geldi.

Look, maybe when you mentioned interest, something came to my mind.

Mesela eskiden birçok firmanın kronik problemleri olurdu.

For example, many companies used to have chronic problems.

Onlar aman şunu iyi yapamazlar şunu iyi beceremezler falan gibi.

They can't do this well, they can't handle this well, and so on.

Sanki o kronik problemler şimdi aklıma geliyor yani gitgide azalmaya başladı.

It's as if those chronic problems are coming to mind now, I mean they have started to decrease gradually.

Yani hizmet anlamında benzer bir standardı yakalamaya başladılar ve bu da şey yansıyor.

So they have started to achieve a similar standard in terms of service, and this reflects in some way.

Aslında müşteri deneyiminde de bir baseline oluştu gibi.

Actually, it seems that a baseline has been established in customer experience as well.

Yani temelde yapılan şeyler çok benzerlik itibar ediyor.

So basically, the things done are very similar.

Ya da işte benzer açılardan temel şeyler oturtuldu.

Or, basic things were established from similar perspectives.

Burada yine döndüğümüzde aslında yine işin odağına tekrar geliyoruz.

When we turn back here again, we actually come back to the focus of the work again.

Yani işte elinde çekici olan adam her şeyi çivi gibi görür.

So, the man with a hammer sees everything as a nail.

Biz müşteri deneyimini de çok geleneksel bir yaklaşımla ele aldık her zamanki gibi ama

We approached the customer experience with a very traditional method as always, but...

burada müşteri deneyimi de gerçek anlamda müşteri deneyimine odaklanıyor.

Here, customer experience truly focuses on customer experience in the real sense.

Gerçek anlamda müşteri problemine odaklanır bir hale geldi.

It has truly become focused on the customer problem.

Öbür taraf aynı standardız olduktan sonra artık gerçek anlamda derine inmek,

As long as the other side is not up to the same standard, truly delving deeper is no longer possible.

o sinir uçlarına dokunmak noktasındaki başarınız aslında sizin sürdürülebilirliğinizi belirliyor diyebilirim.

I can say that your success in touching those nerve endings actually determines your sustainability.

Bence deriz. Demin söylediğim de çok değerli.

I think we should say it. What I just mentioned is also very valuable.

Yani şu eskiden farkı yaratmakta hep konuştuk.

So, we always talked about making a difference back then.

Merkeze gelme, müşterinin merkeze gelmesi konusunda.

Do not come to the center, regarding the customer coming to the center.

Yani ürünün hani kopyalanabilir olması biraz da şuradan da çıkıyor.

So the fact that the product can be copied comes from this as well.

Eğer ben eskiden hani marka benim için bir reklam ve güven temsiliyeti iken

If a brand used to represent advertising and trust for me in the past

yani ana iki kavram, marka ya da şeylerin bunlar iken bugün bunlar değil.

So the main two concepts, brand or things, were these, but today they are not.

Bugün insanlar markalara çok daha farklı şekilde bakıyor.

Today, people view brands in a much different way.

Yani markalar çok daha fonksiyon odaklı ve fonksiyon temsil eden,

So brands are much more function-oriented and represent functions.

fonksiyonaliteyi merkeze almış, bu kavram üzerinden tanımlanan olgular haline geldiler.

They have become phenomena defined through this concept that places functionality at the center.

Nasıl örneklendirebilirim?

How can I exemplify?

Artık birçok markanın adı söylendiği o markanın benim hayatımda hangi problemleri çözmekle ilgili bulunduğunu

Now, many brands' names are mentioned in relation to what problems that brand solves in my life.

ve nasıl bir fonksiyona sahip olduğunu.

and what kind of function it has.

Sürdürülebilirlikle ilgili bir işlev üstlenmiş olabilir.

It may have taken on a role related to sustainability.

Veganlıkla ilgili bir işlev üstlenmiş olabilir.

It may have taken on a role related to veganism.

Sporla ilgili bir işlev üstlenmiş olabilir.

It may have taken on a function related to sports.

Hayat tarzıyla ilgili bir işlev üstlenmiş olabilir.

It may have taken on a function related to lifestyle.

Ama bir takım işlevleri üstleniyor.

But it takes on certain functions.

Bu fonksiyonları üstleniyor.

This function is undertaken.

Ve bu fonksiyonları üzerinden markaları gruplamaya başlıyorum.

And I am starting to group the brands based on these functions.

Şunun için söylüyorum.

I'm saying this for that reason.

Artık markanın ürünle olan kalite ve diğer ilişkileri biraz daha ikinci plana kalmış durumda.

The brand's relationship with the product quality and other aspects has now taken a bit of a back seat.

Fonksiyon tarafını da öne çıkmış durumda.

The function side is also prominent.

Artık şu değil.

It’s not that anymore.

Yani ben bir spor markasına çok güveniyorsam ve o spor markasının ürünlerinin çok kaliteli olduğunu düşündüğüm için

So if I trust a sports brand a lot and I think that the products of that sports brand are of very high quality

o markadan alışveriş yapıyorsam bile o marka benim için sporla ilgili bir takım problemleri çözüyor.

Even if I am shopping from that brand, it solves a number of problems related to sports for me.

Ve şunu yaşayan insanlara diyor.

And he is telling this to the people who experience it.

Koşu ayakkabısını X markasından, futbol ayakkabısını Y markasından alabiliyor.

He can buy the running shoes from brand X and the football shoes from brand Y.

Buralarda çözmeye çalıştıkları şey fonksiyon olarak oturttuklarında koşu için bu.

What they are trying to solve around here is this when they settle it as a function for running.

Ama eğer futbol oynayacaksan bu diyen, bu ayrımı yapabilen müşteriler var.

But if you are going to play football, there are customers who say this and can make this distinction.

Bunun için şuna gelmeye çalışıyorum.

I'm trying to get to this for that.

Yani fonksiyon tarafındaki bu tanımlama günün sonunda eğer toparlandığı zaman

So this definition on the function side, if it is finalized at the end of the day

yani fonksiyon üzerinden markayı konumlandırdığın zaman içi rengi bambaşka bir hal alıyor.

So when you position the brand through the function, the color inside takes on a completely different form.

Bugün Amazon'dan X marka ürünü alan insanlar bir başka platformdan aynı X marka ürünü almak konusunda tereddüt yaşıyorlar.

People who buy the X brand product from Amazon today are having doubts about purchasing the same X brand product from another platform.

Yani bu, bu, bu.

So this, this, this.

Aynı üründen bahsediyorum.

I am talking about the same product.

Aynı kahve makinesinden veya aynı kitaptan bahsediyorum.

I'm talking about the same coffee machine or the same book.

Ama X bir platform yerine Amazon'dan alıyor olmanın başka bir deneyimini yaşadıklarını düşünüyorlar.

But they believe that X is having a different experience by purchasing from Amazon instead of a platform.

Şimdi bu farkı kim yaratıyor?

Who is creating this difference now?

Bu fark nereden geliyor?

Where does this difference come from?

Yoksa aldığın günün sonunda ikisinden de renkli süpürge alıyorsun.

Otherwise, at the end of the day you’re getting a colorful broom from both of them.

Ya da ikisinden de jean pantolon alıyorsun.

Or you're buying jeans from both.

Ama aynı markada bile bir sürü soru işareti kafanda oturuyor.

But even with the same brand, there are still a lot of question marks in your mind.

O yüzden neyi çözdüğüyle alakalı.

That's why it depends on what it resolves.

Amazon'da çözdüğü nokta şu oldu.

The point he/she solved at Amazon was this.

Fonksiyondan bahsettim.

I talked about the function.

Biri spor, biri hayat tarzıyla ilgili, biri başka şeylerle ilgili çözerken

While solving one related to sports, one related to lifestyle, and another related to different things.

Amazon bu müşteri deneyimi ve güven tarzındaki işi çözmeye gayret etti.

Amazon has strived to address this customer experience and trust-related issue.

Ve bunu çözüp merkeze koyduğu için iyi bir market place tırnak içerisinde bir pazar yeri oldu.

And it became a good marketplace, in quotes, because it solved this and put it at the center.

Bu yüzden de hani bu yaklaşımların geldiği iyi bir örnek Amazon.

That's why a good example of these approaches is Amazon.

Ha bugün dinleyenlerden durar ki çok kötü deneyimler yaşamış olanlar vardır.

Well, among those listening today, there are probably some who have had very bad experiences.

Ya da çok kötü deneyimler yaşamış ve bunların hiç çözüme kavuşmadığı süreçleri Amazon'da yaşamış olabilirler.

Or they may have had very bad experiences and gone through processes on Amazon that never reached a resolution.

Buna itirazım yok.

I have no objection to this.

Bununla ilgili bir şey söylemiyorum.

I'm not saying anything about this.

Ama ben kendi deneyimim üzerinden konuşuyorum birinci.

But I'm speaking from my own experience, first.

İkincisi de bugün geldikleri nokta üzerinden konuşuyorum.

I'm talking about the point they have reached today.

Yani doğdukları yıldan bugüne kadar geldikleri noktaya nasıl geldikleri ve bunu nasıl yaptıklarını

In other words, how they arrived at the point they are at today from the year they were born and how they accomplished this.

birinci lağızdan kendi anlatışlarım üzerinden konuşuyorum.

I am speaking through my own narratives from the first perspective.

Hiçbir zaman şunu demediler yani en kaliteli ürünlerini satıyoruz,

They never said that they sell their highest quality products.

en geniş yer, pazaya sahibiz gibi bir iddia değil.

It's not a claim that we have the widest place in the market.

Hep müşteri dediler.

They always said customer.

Hep müşteri dediler ve paradigma değişikliğine bir şekilde örnek oldular.

They always said the customer and somehow became an example of a paradigm shift.

Ya öbür türlü biraz böyle tanrıcılık oynuyorsun gibi.

Otherwise, it feels like you're playing a bit of god.

Yani bir firmanın her şeyi yapabilmesi, bütün işte o kendi alanındaki en iyisi olabilmesi falan

So, for a company to be able to do everything, being the best in its own field, and so on.

o kadar da mümkün ya da kendi şeyler değil.

It's not that possible or it's not their own things.

Bir noktada belli sınırları çizmek o sınırları da müşterilere,

At a certain point, drawing clear boundaries means communicating those boundaries to the customers.

müşterinin ihtiyaç ve beklentisi doğrultusuna şekillendiriyor olmak çok sağlıklı gibi geliyor bana.

It seems very healthy to me to shape it in line with the customer's needs and expectations.

Kesinlikle yani bu bir de müşteride de karşılık bulduğu zaman,

Absolutely, I mean when this also resonates with the customer,

hani üründen bağımsız bir şekilde karşılık bulduğu zaman oldukça win-win yani kazan kazan bir durum oluyor.

When it finds a response independently of the product, it becomes quite a win-win situation.

Çünkü dediğim gibi markalarda kamu hizmeti yapmıyorlar.

Because as I said, brands do not provide public service.

Birçok insanı yani maaşlı bir şekilde yanlarında çalıştırmak ve bu organizasyonları,

To employ many people on a salaried basis and these organizations,

büyük gemileri yürütmek zorundalar.

They have to move the large ships.

Bu maaşları ödemek, birtakım işte hisselerlere pay ödemek vesaire gibi

Paying these salaries, paying shares in some business, and so on.

bir işlevleri var ve ayakta kalmaları da gerekiyor.

They have a function and they need to stay afloat.

Yani finansal olarak da sürdürülebilir olmaları gerekiyor.

So they need to be financially sustainable as well.

Ve bütün bunları sağlamak için de birtakım girişimlerde bulunuyorlar.

And to achieve all this, they are making some initiatives.

O yüzden de bugün geldiğimiz noktada artık hani merkezde müşteri var.

That's why, at the point we've reached today, the customer is now at the center.

Yani ürünün eski merkezdeki konumu yok.

So the product no longer has a location at the old center.

Çünkü ürün artık üzerinde çok oynatabilecek bir şey değil.

Because the product is no longer something that can be easily manipulated.

Bence bir sonraki programda biraz bunun hani bilimsel yaklaşım anlamındaki farklılıklarını

I think in the next program we should discuss a bit about the differences in terms of the scientific approach.

ve paradigma değişimlerine de bence değinebiliriz diyelim.

And I think we can also touch on paradigm shifts.

Harika fikir. Teşekkür ederim.

Great idea. Thank you.

O zaman her zaman haklısınız.

Then you are always right.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.