Dürtüsellik: Düşünmeden Hareket Etme
Uzm. Dr. Cengiz Arca
Psikiyatri ve Duvarın Ardı
Dürtüsellik: Düşünmeden Hareket Etme
Merhaba herkese, Cengiz ben. Duvarın Ardına, hoş geldiniz.
Hello everyone, I'm Cengiz. Welcome to Behind the Wall.
Bugün dürtüsellik hakkında konuşacağım.
Today I will talk about impulsivity.
Biraz tabii DHB ile ilişkisini el almaya çalışacağım.
I will try to address its relationship with DHB a bit, of course.
Ayrıca hayatımızın içinde de genel olarak, kendi başına bir fenomen olarak da dürtüselliği ele alacağım.
I will also address impulsivity in general, both in our lives and as a phenomenon on its own.
Hayatınızda eminim, herkesin başına şöyle bir şey gelmiştir.
I'm sure everyone has experienced something like this in their life.
Anlık bir kararla yaptığımız bir şey ya da düşünmeden söylediğimiz bir şey,
Something we did with an instantaneous decision or something we said without thinking,
bazen kendimize zarar vermiş olabilir, karşımızdakinin kalbini kırmış olabiliriz
Sometimes we may have harmed ourselves, we may have broken someone's heart.
ya da hızlıca verdiğimiz bir karar, beklenmedik bir sonuca yol açmış olabilir.
Or a quick decision we made may have led to an unexpected outcome.
Bir yerde, bir grup içerisinde konuşurken kırdığımız bir pot başımızı belaya sokmuş olabilir.
At some point, mistakenly saying something while speaking in a group may have gotten us into trouble.
Bu bölümde dürtüselliğin hem DHB'li bireyler üzerindeki etkilerini,
In this section, the effects of impulsivity on individuals with ADHD,
hem de genel anlamda dürtüsel davranışların günlük yaşamamızı nasıl etkilediğini
and how impulsive behaviors affect our daily lives in general
örnekler üzerinden anlatmaya çalışacağım.
I will try to explain through examples.
İlginç bir konu, benim de merakla okuduğum ama okurken de böyle
An interesting topic, one that I also read with curiosity but while reading it like this.
ya bu tam aklıma yatmıyor, kafama yatmıyor dediğim konulardan bir tanesi.
Well, this is one of the topics that I just can't wrap my head around.
O yüzden benim de kendi içimde böyle düşünme anlarıma sizler de tanık olabilirsiniz.
That's why you can witness my moments of thinking like this within myself as well.
Size böyle çok didaktik bir şey belki sunamayabilirim.
I may not be able to offer you something very didactic like this.
Ama öyle de olmasın, zaten birlikte düşünme egzersizi yapalım.
But let's not do it that way; let's do a brainstorming exercise together instead.
Podcast, benim genel ilk zamanlardan bu yana yaptığım belki de tarzım bu.
Podcast is perhaps the style I've been doing since my early days.
Bazen biraz daha didaktik olduğumu kabul ediyorum ama çoğu kez düşünerek, tartışarak gidiyorum.
Sometimes I admit that I am a bit more didactic, but most of the time I approach things by thinking and discussing.
Bazı insanlar bunu psikiyatriyle ilgili spekülasyon yapmak, kendimce eğip bükmek olarak düşünüyor.
Some people consider this to be speculation about psychiatry, bending and twisting it in my own way.
Öyle değil aslında. Eğip bükmek istesem ona bile gerek yok.
Actually, it's not like that. If I wanted to twist and turn it, I wouldn't even need that.
Eğip bükeceğim şeylere gerek yok. Giderim bir makale bulurum.
I don't need to twist and turn things. I can go find an article.
Benim düşüncelerimle aynı çizgide.
They are in line with my thoughts.
Arayan bulur. Bununla da ilgili podcast yaptık.
Those who seek will find. We also made a podcast about this.
Eğer ben bir şeye inanıyorsam, hani spekülasyon yapmama gerek yok zaten.
If I believe in something, then there’s no need for me to speculate anyway.
İnandığım doğrultudaki makaleleri bulurum.
I find the articles that align with my beliefs.
Onunla ilgili şeyler burada paylaşırım.
I will share things about him here.
Sonra da derim ki ama bak makaleler böyle diyor.
Then I would say, but look, the articles say this.
Tabi bu şey hani çok böyle tehlikeli yerlere gidebilir.
Of course, this thing can go to very dangerous places.
Makalelerde yazanlar gerçek değil mi yani?
So, what is written in the articles is not true?
Böyle bir bilim düşmanı tutum canlanabilir.
Such an anti-science attitude may emerge.
Makalelerde yazan şeyler bazen gerçek, bazen gerçeğin biraz çarpıtılmış hali.
The things written in articles are sometimes real, sometimes a distorted version of reality.
Bunu da herhalde benden ilk defa duymuyorsunuzdur.
You probably haven't heard this from me for the first time either.
O yüzden hani okuduğumuz şeylerin üzerine spekülasyon yapmak bence çok mantıklıdır.
That's why I think it is very reasonable to speculate on the things we read.
Mantıklı çünkü okuduklarımız bir hakikat değil.
It makes sense because what we read is not a truth.
Bir hakikate ulaşma çabası.
An effort to reach a truth.
Hani insanların hangi motivasyonlarla bu yola çıktığını da bilmediğimiz için
Since we do not know what motivations people have embarked on this path with.
bizler de kendi kendimize bir şeyleri düşünüyoruz, tartışıyoruz.
We are also thinking and discussing things among ourselves.
Şimdi dürtüsellikle ilgili şöyle bir bakalım.
Now let's take a look at impulsivity.
Nasıl kavramsallaştırılabilir bu dürtüsellik?
How can this impulsivity be conceptualized?
İki şekilde.
In two ways.
Bir tanesi davranışsal dürtüsellik.
One of them is behavioral impulsivity.
Bir diğeri bilişsel dürtüsellik.
Another is cognitive impulsivity.
Örneğin bir iş toplantısında aniden öfkeli bir yorum yaptınız.
For example, you suddenly made an angry comment in a business meeting.
Toplantıyı hızlı bir şekilde terk ettiniz.
You left the meeting quickly.
Bu mesela davranışsal bir dürtüsellik olabilir.
This could be an example of behavioral impulsivity.
Bunun çok fazla örneği var.
There are many examples of this.
Tartışma programlarında tabii yine yakın zamanda vardı ama
There were indeed discussions on the programs recently, but...
eskiden bir de böyle magazin figürlerinin terk ettiği sahneleri hatırlarsanız
If you remember the scenes that were left behind by such magazine figures in the past.
böyle bir talk show formatında istemediği bir soruyu duyduğunda
when they hear a question they don't want in such a talk show format
çok dürtüsel bir tepki verebilir ya da herhalde en klasik davranışsal dürtüsellik örneği
It can give a very impulsive reaction or it is perhaps the most classic example of behavioral impulsivity.
Ne Dedin Sen adlı Güzide sorunun bir tokatla ne yazık ki ilgili kişiye ulaşmasıdır.
Unfortunately, the significant issue with the question titled "What Did You Say" is reaching the relevant person through a slap.
Yani düşünsenize milyonlar sizi izliyor.
So imagine, millions are watching you.
Kameralar karşısındasınız.
You are in front of the cameras.
Bir televizyon programındasınız.
You are on a television program.
Hani şimdinin televizyonu gibi de.
It's just like today's television.
Yani televizyon sahiden izleniyordu.
So the television was really being watched.
Şimdi televizyona çekilip YouTube'da izlendiği bir evredeyiz.
We are now at a stage where it is broadcasted on television and watched on YouTube.
Böyle bir anda sahiden davranışsal dürtüsellik karşımıza çıkıyor.
At such a moment, behavioral impulsivity truly emerges.
Birçok böyle arkadaşınız da vardır.
You have many friends like that.
Belki görmüşsünüzdür.
Perhaps you have seen it.
Sizler de tanık olmuşsunuzdur.
You must have witnessed it as well.
Bir ortamı aniden terk ediyor.
She is suddenly leaving an environment.
Hoşuna gitmeyen bir şey olduğunda.
When there is something you don't like.
Bir anda işte telefonu kapatıyor.
Suddenly, he/she is hanging up the phone at work.
Bir süre ulaşamıyorsunuz.
You are unreachable for a while.
Bu tarz şeylere tanık olmuşsunuzdur.
You must have witnessed such things.
Genellikle böyle bir öfke durumu bu dürtüselliği harekete geçiriyor ama
Generally, such a state of anger triggers this impulsivity, but...
tek başına yani aslında sadece öfkeyle açıklamak da kolay değil.
It's not easy to explain it just with anger alone.
Çünkü insanlar öfkelenebilir.
Because people can get angry.
O yüzden öfke burada ana şeyimiz değil.
That's why anger is not our main thing here.
Burada hızlıca bir davranışsal reaksiyon vermek.
Here, quickly giving a behavioral reaction.
Aslında bu davranışsal dürtüselliğin bir göstergesi.
Actually, this is a sign of behavioral impulsivity.
Bir de bilişsel dürtüsellik var.
There is also cognitive impulsivity.
Bu biraz daha zaman yönetiminde planlamada yaşadığı zorlukları aslında insanların ifade etmek için kullanılıyor.
This is actually used by people to express the difficulties they face in planning time management.
Yani bir plan yapıyorsunuz.
So you are making a plan.
Şu saatte şurada olacağım diye.
I will be here at this hour.
O planı yaparken bazı yerleri hızlıca atlamışsınız böyle düşünürken.
You must have quickly skipped over some parts while thinking like that when you made that plan.
Sizin için belki daha çok dikkat çeken planın.
The plan that maybe stands out more for you.
Sizin için önemli olan kısmını hızlıca geçmişsiniz ama arada nerede ne yapacaksınız o kısımları atlamış oluyorsunuz.
You've quickly skipped over the parts that are important to you, but in between, you are overlooking where and what you will be doing.
Özellikle yine DHB'de planlama organize olmakla ilgili sıkıntılardan birisi de bu.
One of the issues related to organizing planning in DHB, in particular, is this.
Yani burada bir zorluk çektiklerini biliyorlar ve bununla ilgili bir mesai veriyorlar.
So they know that they are facing a difficulty here and they are putting in some effort regarding it.
Mesela haftalarını planlamak ya da günlerini planlamak ama çok hızlıca atlıyorlar bazı basamakları ve onlar için daha önemli şeyleri yazıyorlar.
For example, planning their weeks or planning their days, but they skip some steps very quickly and write down things that are more important to them.
Ama hayatla birbiriyle bağlantılı olduğu için.
But because it is interconnected with life.
Yani ama günün bütün programı da birbiriyle bağlantılı olduğu için.
So, but since the entire day's schedule is interconnected.
Yani bir plandan ötekine ya da bir taskdan diğer taska geçiş yaptığımız için birkaçını atladığımızda ötekine direkt geçmek zor oluyor.
So it's difficult to move directly to the other one when we skip a few because we transition from one plan to another or from one task to another.
Ve diğerlerine de etkisi oluyor böylece o bilinçsel dürtüselliğin.
And it also affects others, thus that conscious impulsiveness.
Şimdi dürtüselliğin günlük yaşamdaki etkilerine bir bakalım.
Now let's take a look at the effects of impulsivity on daily life.
Hani aklıma gelen örnekleri vermeye çalışacağım.
I will try to give examples that come to my mind.
Ama sizin de eminim aklınıza bazı örnekler gelecektir.
But I'm sure some examples will come to your mind as well.
Psikiyatride özellikle biraz böyle sınırlı bir yerden bakıldığını düşünüyorum dürtüselliğin.
I think impulsivity is viewed from a somewhat limited perspective, especially in psychiatry.
Belki bilmiyorum biraz da böyle ahlakçı bir tutum da olabilir.
Maybe I don't know, it could also be a somewhat moralistic attitude.
Ya da psikiyatrinin gördüğü hastalarla ilgili daha kestirme bir muayene şekli de olabilir.
Or there may be a more straightforward examination method regarding the patients seen by psychiatry.
Mesela cinsel hayat çok öne çıkıyor dürtüsellikle ilgili şeyde.
For example, sexual life stands out a lot in terms of impulsiveness.
Dürtüsel bir şekilde bir partnerle birlikte olmak.
Being in a relationship with a partner impulsively.
Yani tanımadan etmeden birinin evine gitmek hızlıca.
So, to quickly go to someone's house without knowing them or getting to know them.
Mesela bu çok defa hani mesela dürtüsellik deyince akla gelen örneklerden biridir.
For example, this is one of the examples that comes to mind when talking about impulsivity.
Başka bir sürü örnek vardır ama bu daha çok gelir.
There are many more examples, but this is more than enough.
Burada da herhalde ahlaki bir pozisyon olduğunu düşünüyorum.
I think there is probably a moral position here as well.
Yoksa niye?
Otherwise why?
Mesela biriyle birlikte olmakla bir toplantıyı terk etmek arasında dürtüsellik muayenesi sırasında bir fark olsun.
For example, there should be a difference during the examination of impulsivity between being in a relationship with someone and leaving a meeting.
Ama bu herhalde daha insanların böyle aklında kalan şeylerden bir tanesi.
But this is probably one of the things that stays in people's minds.
Yani tanımadığınız bilmediğiniz biriyle cinsel bir ilişki yaşamak dürtüsellik olarak kabul edilebilir.
So having a sexual relationship with someone you do not know can be considered impulsive behavior.
Hani yani nereden baktığınıza bağlı tartışılabilir tabii ki.
Well, it can certainly be debated depending on your perspective.
Yani ne kadar tanımıyoruz etmiyoruz.
So, no matter how little we know each other.
Muhtemelen bazı referanslara hızlıca vakıf oluyoruz.
We probably quickly become familiar with some references.
Ama tabii ki yeterli mi?
But of course, is it enough?
Değil aslında birini tabii tanımak için ne kadar süre yeterli?
Actually, how much time is enough to really know someone?
Hani ne bu kararı dürtüsel olmaktan çıkarır?
What takes this decision out of being impulsive?
Bir karar kaç saniye, kaç saat, kaç gün içinde verilirse dürtüsel olmaktan çıkıyor?
How many seconds, hours, or days does it take for a decision to stop being impulsive?
Yani milisaniyeler içinde gibi bakıyorsak yani bu o zaman neredeyse refleks yani.
So if we're looking at it like it's in milliseconds, then that's almost a reflex.
Refleks kadar mı hızlı olması gerekiyor?
Does it need to be as fast as a reflex?
O yüzden hani ilginç tarafları var.
That's why there are interesting aspects.
Konuşalım hani bunları tartışalım.
Let's talk, let's discuss these things.
Tabii dürtüselliğin şeylerinden biri de aslında yine bir haz meselesi.
Of course, one of the things about impulsivity is actually a matter of pleasure again.
Haz zerteleme meselesi de dürtüselliğin içinde.
The issue of making a fuss is also within impulsivity.
Yine benim sevdiğim örneklerden birisi olacak.
It will again be one of my favorite examples.
Bir yerden bir yere gidiyorsunuz.
You are going from one place to another.
Bir arkadaşınız sizi kapatıyor.
A friend is shutting you out.
Sıda bekliyor.
She is waiting for Sıda.
Hatta işte bir grup sizi bekliyor ve geç kalmak üzeresiniz.
In fact, a group is waiting for you and you are about to be late.
Yolda giderken bir dondurmacı görüyorsunuz.
You see an ice cream vendor while walking down the road.
Aa diyorsunuz ben bir dondurma alayım şuradan.
Oh, you're saying let me get an ice cream from here.
Böyle bir anlık tatmin arayışını gösteren aslında bir durum.
It is actually a situation that reflects a search for such instant gratification.
Ve diğer insanların planlarını bozuyorsunuz.
And you are disrupting other people's plans.
Bir başka örneği düşünelim.
Let's consider another example.
Yine bir toplantı içerisinde konuşuyorsunuz ve düşünmeden bir yorum yaptınız.
You are talking again in a meeting and made a comment without thinking.
Ve bunun aslında bazı sosyal sonuçları olabilir.
And this could actually have some social consequences.
Bununla yüzleşmek zorunda kaldınız.
You had to face this.
Bazı insanlar böyle anlık tepkiler, anlık hareketler yapabilir.
Some people can make such instant reactions and impulsive actions.
Bilirsiniz yani.
You know what I mean.
Bu insanlar böyle başına da iş açarlar.
These people get themselves into trouble like this.
Uslanmazlar da.
They won't learn.
Orada herhalde gerçekten bu insanların dürtüsel olmasıyla ilgili bir şey olduğunu düşünüyorum.
I think there is probably something related to these people being impulsive there.
Çünkü ödül cezayla da çok fazla değişen bir şey değil.
Because reward is not something that changes much with punishment.
Yani hani bu meselelerin sosyal sonuçlarıyla yüzleşiyorlar ama çok değişmiyor tavırları.
So they are confronting the social consequences of these issues, but their attitudes don't change much.
Muhtemelen daha böyle yapısal bir şey bu.
It's probably something more structural like this.
Sonradan öğrenmeler, sosyal öğrenmelerle çok fazla değişmiyor.
Late learnings do not change much with social learnings.
İş yaşamında ya da akademik hayatta da bazı zorlukları var dürtüsel olmanın.
Being impulsive has its challenges in professional life or academic life as well.
Şöyle örnekler var aklıma geliyor.
I can think of examples like this.
Size bir konu hakkında bir rapor hazırlamanız.
I need you to prepare a report on a subject.
Görevi verildi.
The task was given.
Ve bu rapor önemli bir rapor.
And this report is an important report.
Çalıştığınız kurum için önemli bir rapor.
An important report for the institution you work for.
Ve hatta buna göre pek çok yeni hamle yapılacak.
And even according to this, many new moves will be made.
Ve siz de bunu çok özenli bir şekilde hazırlamalısınız.
And you must prepare this very carefully.
Şimdi bazen bu tarz böyle önemli görevler birine verildiğinde de bir heyecan ortaya çıkıyor.
Sometimes, when such important tasks are assigned to someone, a sense of excitement arises.
Bunun iki türlü karşılığı var.
There are two ways to respond to this.
Bir tanesi biraz kaygılanmak.
One of them is to worry a little.
Ben ne yapacağım?
What will I do?
Nasıl ilerleyeceğim diye kaygılanmak.
Worrying about how I will progress.
Ve böyle biraz kitlenip kalmak.
And to get stuck like this for a while.
Devam etmekte zorlanmak.
Struggling to continue.
Hatta ertelemek.
Even postpone it.
Bir diğer şey de böyle heyecanlı bir şey.
Another thing is such an exciting thing.
Bu şekilde bu işe başlamak, atlamak.
Starting this way, to skip.
Hemen böyle görevi bitirip size bu görevi veren kişiye sonuçları iletmek.
To complete the task immediately and convey the results to the person who assigned you this task.
Bu daha dürtüsellik tarafıyla ilgili bir yer belki.
This might be more about the impulsivity aspect.
Böyle hızlıca detaylara çok fazla dikkat etmeden işi bitirdiğinizde mutlu olabilirsiniz tabii ki bir süreliğine.
Of course, you can be happy for a while when you finish the job quickly without paying much attention to the details.
Ancak sonrasında durum böyle olmayabilir.
However, the situation may not be like this afterwards.
Çünkü siz raporu hazırlarken böyle çok fazla araştırma yapmadan, derinleşmeden ya da o görevle ilgili yönergelere çok fazla dikkat etmeden, verileri çok fazla kontrol etmeden.
Because while you were preparing the report, you did not conduct much research, did not delve deeply, did not pay much attention to the guidelines related to that task, and did not check the data thoroughly.
Hızlıca.
Quickly.
Burada hız çok önemli.
Speed is very important here.
Bir şeyler yaptınız, bir şeyler yaptınız ve bitti sandınız.
You did something, you did something, and you thought it was over.
Sonuç olarak bu hazırladığınız şeyde, raporda neyse artık bu birçok hata ve eksiklik karşınıza çıktı.
As a result, in what you have prepared, whatever is in the report, you encountered many mistakes and shortcomings.
Bunu sunduğunuz yönetici, patron, akademisyen her neyse bu raporu ya da bu sunulan materyali incelediğinde birçok hatayı fark eder.
When the manager, boss, or academic you present this to examines this report or the presented material, they will notice many mistakes.
Çünkü onlar da sizden biraz daha kıdemlidir.
Because they are a bit more senior than you.
Hata yapılması muhtemel yerlere çok iyi bakarlar.
They pay close attention to places where mistakes are likely to occur.
Ve siz de zaten alelacele yapmış oldunuz.
And you have already done it in a hurry.
Bu onları memnun etmez.
This will not please them.
Anlık kararlarla hızlı hareket etmenizin sonuçlarından bir tanesidir.
It is one of the results of acting quickly with instantaneous decisions.
Sizden ya tekrar bunu yapmanızı isterler ya da ya sen bunu yapamıyorsun, yapan birine ben vereyim der.
They will either ask you to do it again or say that you can't do it and let someone else who can do it handle it.
O da hayal kırıklığı yaratır.
That would also cause disappointment.
İki durumun da tabii sonuçları var.
Both situations have their natural consequences.
Hadi bir tanesi diyelim ki daha yapıcı bir yerden yaklaşalım.
Let's say one of them, let's approach from a more constructive place.
Size bazı hatalarınızı, eksiklerinizi gösterdi.
It showed you some of your mistakes and shortcomings.
Neden hani bunları yaptım diye düşünmeye başlarsınız.
You start to think about why you did these things.
Yani bu kadar zor muydu gerçekten?
So was it really that difficult?
Niye bu kadar hızlıca yapmam gerek?
Why do I need to do it so quickly?
Niye hemen bu hazırlığı bitirmem gerekti?
Why did I have to finish this preparation right away?
Kendinizi de savunmakta zorlanırsınız.
You would also struggle to defend yourself.
Sonra ikinci bir iş çıkar size.
Then a second job will come up for you.
Yani size tekrar bu işi verirlerse, iyi niyetli bir yöneticiniz varsa.
So if they give you this job again, if you have a well-intentioned manager.
Raporu tekrar gözden geçir ve daha dikkatli çalış diye söyler.
He says to review the report again and work more carefully.
Raporu tekrar gözden geçirmek de sıkıcı olabilir.
Revisiting the report can also be boring.
Yani böyle hızlıca bakıp bakıp aslında doğruymuş, iyiymiş, bu normalmiş, bunda bir şey yokmuş gibi.
So it's like quickly looking and realizing that it’s actually true, it’s good, this is normal, there’s nothing wrong with this.
Yine benzer hataları yapabilirsiniz.
You may make similar mistakes again.
Ama hani tekrar daha dikkatli olduğunuzu düşündüğümüzde yine bir zaman maliyeti ortaya çıkıyor.
But when we think that you are again being more careful, there is still a time cost arising.
Bu defa en başta yaptığınız süreden neredeyse...
This time, almost from the very beginning, the time you took...
...daha uzun.
...longer.
Yani o yüzden aslında bu şeyde vardır ya, birkaç görüş var.
So that's why there are actually a few opinions on this matter.
Mükemmel iyinin düşmanıdır.
Perfection is the enemy of good.
Bu herhalde çok dürtüsellikle ilgili söylenebilecek bir şey değil.
This is probably not something that can be said regarding impulse control.
Evet mesela bazı şeyleri en iyi haliyle değil de iyi haliyle bitirip bir neticeye varmak...
Yes, for example, reaching a conclusion by finishing some things in a good state rather than their best state...
...çoğu zaman mükemmel olmasından daha fazla fayda sağlayabilir bize.
...can often benefit us more than being perfect.
Uzun vadede de bu böyle.
It will be like this in the long term as well.
Ama çok kısa bir zamanda çok böyle ne yaptığımızdan emin olmadığımız bir iş başımıza iş çıkarabilir.
But in a very short time, a job that we are not sure about what we are doing could cause us trouble.
Yani o...
So that...
...o...
...o...
...mükemmel iyinin düşmanıdır açıklaması burada geçerli olmayabilir.
The statement "perfection is the enemy of good" may not apply here.
Çünkü iyi bile yapmamışsak değil mi?
Because we haven't even done it well, have we?
Yani mükemmel iyinin düşmanıdır da mükemmel kötü ya da ortalama bir şeyin de dostu değil.
So perfection is the enemy of good, but it is not a friend of perfect evil or average things either.
O yüzden hani galiba en azından belli bir seviyede bir şey hedeflemek gerekiyor.
So, I guess it is necessary to aim for something at least at a certain level.
Burada böyle neden bu kadar hızlı yapmam gerekiyor?
Why do I need to do it so quickly here?
Neden çok hızlı hızlı baktım?
Why did I look so quickly?
Yani öyle bir içimizde bir sinyal olmalı.
So there must be a signal inside us.
Ya ben bir şeyleri çok hızlı yapıyorum.
Well, I do things very quickly.
Bir şeyler çok hızlı gidiyor.
Things are going very fast.
Acaba burada bir sıkıntı olabilir mi diye de düşünmek lazım.
We should also consider whether there might be a problem here.
Ben hep şeyi anlatıyorum.
I'm always talking about that thing.
İnsanlarla belki de diğer canlılar arasındaki bir farkı.
A difference between humans and perhaps other living beings.
Yani hayvanlar mesela.
So, for example, animals.
Hayvanlar korkuyor mesela.
For example, animals are scared.
Kaygılanmıyor.
He/She is not worried.
Onlar için yani bir durum ya vardır ya yoktur.
For them, a situation either exists or it doesn't.
Yani aslan karşısına çıkar ceylanın.
So the gazelle stands before the lion.
Sonra aslan gider.
Then the lion goes.
Yani aslan ya vardır ya yoktur.
So the lion either exists or does not.
Aslanın gelmesiyle ilgili bir beklenti kaygısı çok fazla yoktur.
There is not much anxiety regarding the expectation of the lion's arrival.
Ya da karnı acıkınca avlanır.
Or it hunts when it's hungry.
Çok cahilce konuşabiliyorum belki.
I may speak very ignorantly.
Yani çok stok da yapıyorlardır.
So they must be stocking up a lot as well.
İşte bazı hayvanlar biraz daha zekidir.
Some animals are a bit smarter.
Biraz daha geleceği de planlıyordur.
He might be planning a little more for the future as well.
Ona bir itirazım yok.
I have no objection to him/her.
Hani genel anlamda söylüyorum.
I'm saying this in general terms.
Böyle elbette çok çeşitli hayvanlar var.
Of course, there are a lot of different animals like this.
Bulmaca çözen hayvan var yani.
There is an animal that solves puzzles, indeed.
Bunlara bir itirazım yok da.
I have no objection to these.
Yani böyle genel hani savaş kaç tepkisi üzerinden.
So, it's more like a general reaction to the threat of war.
Biraz daha korku tepkisi üzerinde ilerlediklerini anlatmak için söylüyorum.
I am saying this to indicate that they are progressing a bit more on the fear response.
Ama insan mesela kaygıyla alakalı bir yerden devam ediyor.
But a person, for example, continues from a place related to anxiety.
Daha çok kararlarında.
In your decisions more.
Onu da hani söylediğim şey şudur.
What I said about that is this.
Yani yaklaşma hızı.
So approach speed.
Bir yere yaklaşma hızınızdan da aslında neticenin ne olacağını anlarsınız.
You can actually understand what the outcome will be based on your speed of approaching a place.
Yani üniversite sınavına hazırlanıyorsunuz.
So you are preparing for the university entrance exam.
Yani o hazırlandığınız zaman da.
So when you are getting ready, too.
Sonuçta sınav günü belli olacak performansınız.
Ultimately, your performance on the exam day will be determined.
Ama sınava giderken o çalışma temponuzdan şeyden böyle kaygılanmaya başlarsınız.
But when you go to the exam, you start to worry about that study pace.
Çünkü çok iyi gitmiyordur.
Because it probably isn't going very well.
Çünkü çok iyi gitmiyordur ve kaygılanırsınız.
Because it might not be going very well, and you feel anxious.
O zaman da yani çok hızlı bir şekilde yaklaştığınızı düşünmediğiniz için.
At that time, because you didn't think you were approaching very quickly.
Bunun olmayacağını düşünürsünüz.
You think this won't happen.
Üzülmeye başlarsınız.
You will start to get sad.
Bunun bence tersi bir örnek de var.
I think there is also the opposite example of this.
Yani bir yere çok hızlı yaklaşmak.
So approaching a place very quickly.
Bir sonuç var.
There is a result.
Sizden ya da bir deadline var.
There is a deadline from you or.
Ya da sizden bir şey istenmiş.
Or you have been asked for something.
Hıp hızlı gidiyorsunuz.
You are going very fast.
Ve aha ben çok iyiyim herhalde.
And here I am, I guess I'm very good.
Çok hızlıyım.
I am very fast.
Böyle hemen her şeyi yaptım falan.
I did almost everything like that.
Ama burada da bir düşünmek lazım.
But we need to think about it here as well.
Bu kadar hızlı olamaz.
It can't be that fast.
Hayatın kendine ait bir kendi hızı var.
Life has its own unique pace.
Yani bundan çok hızlı olursak ya da bundan da çok yavaş olursak bazı zorluklar yaşayabiliriz.
So if we are much faster than this or much slower, we might encounter some difficulties.
O yüzden ben bu kaygıyla belki kaygı ve umutsuzluk diyelim.
That's why I might call this anxiety and perhaps even hopelessness.
Hani o yaklaşma hızının az olduğu zamanlar.
Remember those times when the approach speed was low?
Dürtüsellik de yaklaşma hızının çok fazla olduğu zamanlar gibi düşünüyorum.
I think impulsivity is similar to times when the approach speed is very high.
İkisinin de böyle bazı sıkıntıları olduğunu düşünüyorum.
I think both of them have some troubles like this.
Genellikle hani hep diğer tarafı konuşuyoruz.
Generally, we always talk about the other side.
Bir şeyi çok hızlı yaptığınızda.
When you do something very quickly.
Böyle çok gümbür gümbür ilerlediğimizde de bir düşünüp ya ben ne yapıyorum diye bir sorgulamak iyi olabilir.
When we move forward with such a big bang, it might be good to stop and question ourselves about what we are doing.
Bu tabii çok farklı yerlere de çekilebilir.
This can, of course, be taken in very different directions.
Onu da artık sizin hayal gücünüze bırakıyorum.
I will leave that to your imagination as well.
Tabii dürtüsellik dediğim gibi hayatın her yerinde karşımıza çıkıyor.
Of course, as I mentioned, impulsivity presents itself everywhere in life.
Çoğu kez bizi hayatta bazı zorluklarla karşı karşıya bırakıyor.
It often leaves us faced with certain difficulties in life.
Ve bazı şeyler böyle hemen olsun.
And some things should happen right away.
Bir anda olsun.
Just for a moment.
Ya da çok ani bazı yanlış kararlar verip kendimizi zor durumlara sokuyoruz.
Or we make some hasty wrong decisions and get ourselves into difficult situations.
Terapinin içinden çıkamadığımız yararsız döngüleri çözmek ani ve yanlış kararları değiştirmek bugünün sorunlarını çözmekle kalmayıp geleceğin de sorunlarını engellemek daha mutlu ve başarılı bir hayat inşa etmek gibi pek çok faydası var bunu gösteren pek çok araştırma var terapi yolculuğunu henüz deneyimlememiş bu adımı atmak isteyen ama çekinen ya da önceden terapi aldınız ama yeniden başlamakla ilgili biraz kafanız karışık hayvelden destek alabilirsiniz.
There are many benefits to solving the useless cycles from which we cannot escape in therapy, changing sudden and wrong decisions, not only solving today's problems but also preventing future problems, and building a happier and more successful life. There are many studies showing this. If you want to take this step but feel hesitant because you haven't experienced the therapy journey yet, or if you received therapy before but are a bit confused about starting again, you can seek support from Hayvel.
Hayvel online terapiyi.
Hayvel online therapy.
Ücretsiz bir şekilde deneyimleyebilirsiniz.
You can experience it for free.
Ve bu belki de yeni bir yolculuğun ilk adımı olur.
And this may be the first step of a new journey.
Sizin için anlamlı bir adım olur.
It would be a meaningful step for you.
Hayvel'in kişiselleştirilmiş kayıt süreci sayesinde terapiye başlamak isteyen kişiler beklentilerine ve ihtiyaçlarına uygun bir uzman bulmak için zaman ve enerji kaybetmiyorlar.
Thanks to Hayvel's personalized registration process, individuals who want to start therapy do not waste time and energy finding an expert that meets their expectations and needs.
Hayvel'de 1200'ü aşkın uzman psikolog var.
There are over 1200 expert psychologists in Hayvel.
Hepsi özellikle seçilen ve böyle çok sayıda başvuru da alıyor Hayvel bu platformda yer alabilmek için ama az sayıda psikolog basamakları geçip.
All of them are especially selected, and Hayvel receives a large number of applications to be part of this platform, but only a few psychologists pass the stages.
Hayvel'in kendi platformunda yer alabiliyor.
Hayvel can be featured on its own platform.
Siz de kendinize uygun terapisti görüntüleyip onu seçebilirsiniz.
You can also view and select a therapist that is suitable for you.
Hem indirim kodunu hem de Hayvel'e dair daha detaylı bilgileri podcast'in açıklamalarında bulabilirsiniz.
You can find both the discount code and more detailed information about Hayvel in the podcast's descriptions.
Dürtüsellikle ilgili konuşmaya devam edelim.
Let's continue talking about impulsivity.
Biraz böyle iş yerindeki zorluklardan bahsettik.
We talked a bit about the challenges at the workplace.
Hayatımızı zorlaştıran bazı durumlardan bahsettik.
We talked about some situations that make our lives difficult.
Dürtüselliğin nasıl kavramsallaştırdığından kısmen bahsettik.
We partially talked about how impulsivity is conceptualized.
Bir de romantik ilişkilere bakalım.
Let's take a look at romantic relationships.
Hani orada neler oluyor bitiyor.
What's happening over there?
Sahiden o da ilginçtir.
Indeed, that is interesting too.
Yani özellikle first date deneyimleri.
So especially first date experiences.
Yani ilk buluşmalar romantik ilişkilerdeki dürtüselliğin herhalde karşımıza çıktığı en önemli anlardan birisiyle tanıştınız.
So you encountered one of the most important moments where impulsivity in romantic relationships likely comes to the forefront during first dates.
Hani hoşlandığınız birisiyle bir yerde gördünüz sonra tanıştınız.
You saw someone you liked somewhere, and then you got to know each other.
Tabi bazı böyle dürtüsel kişilerin kendilerine has böyle bir enerjisi neşesi de olur.
Of course, some impulsive people have their own unique energy and joy.
Ve bu çoğu zaman onlar için böyle ilgi çekici bir şey olur.
And this often becomes something so interesting for them.
Hatta bu çoğu zaman potansiyel flörtleri potansiyel.
In fact, this often makes potential flirts just potential.
Sevgilileri, partnerleri neyse artık bu kelimelerden gına geldi.
I'm fed up with words like lovers, partners, whatever.
Onlar için de böyle bir şey olur.
Such a thing will happen to them too.
Heyecan verici bir şey.
Exciting something.
Böyle kıpır kıpır birisi var karşısında.
There is such a lively person in front of them.
Ama ilişkinin içerisinde zorluklara neden olabilir.
But it can cause difficulties within the relationship.
Biraz böyle birkaç buluşma görüşme geçti.
A few meetings and encounters took place like this.
Artık böyle biz neyiz görüşmelerinden bir tanesi karşımızda.
One of those "what are we now" discussions is in front of us.
İlk belki de ciddi bir buluşma.
The first perhaps serious date.
Ve bu buluşma öncesinde örneğin hani daha dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan kişi biraz böyle kaygılandı.
And before this meeting, for example, the person who experiences difficulties with impulsivity felt a little anxious.
Kendini sakinleştirmekten.
Calming oneself down.
Ya zorluk yaşıyor öyle hayal edin.
Either they are struggling, or imagine it that way.
Diğer taraf da böyle hani muhtemelen kaygılıdır ama.
The other side is probably anxious too, you know.
Ama dürtüsel kişi bu kaygıyı ve heyecanı kontrol edemeyebilir.
But the impulsive person may not be able to control this anxiety and excitement.
Ve sohbet sırasında o flört ettiği kişinin sessizliğini örneğin yanlış yorumlayabilir.
And during the conversation, he may misinterpret the silence of the person he is flirting with, for example.
Aniden onun ilgisini kaybettiğini düşünür.
Suddenly, she thinks that he has lost interest in her.
Ve der ki ya sen galiba benden hoşlanmadın.
And he says, "Oh, it seems you don't like me."
Sen bir ilişki olsun istemiyorsun.
You don't want to be in a relationship.
Çok hızlı bir şekilde bunları söyler.
He/she says these very quickly.
Karşıdaki kişi der ki öyle değil ya ben hani şey değil yani.
The person across says, "That's not the case, I mean, it's not like that."
Hani ben öyle bir şey düşündüm.
I thought of something like that.
Sadece başka bir şey geldi.
Just something else came up.
Aklıma yok yok.
I can't think of anything.
Hadi sen öyle.
Alright, you do that.
Bu da tipik bir jumping the conclusion.
This is also a typical jumping to conclusions.
Sonucu atlama örneği.
Example of skipping the result.
Yine bilissel dürtüselliğe bir örnek.
Another example of cognitive impulsivity.
Ya da yani laf olsun diye bir anda bir şey söyler.
Or in other words, they might just say something for the sake of saying it.
Der ki ya biz seninle geçen hafta buluşacaktık ya.
It says that we were supposed to meet last week, right?
Ben işte planı iptal ettim.
I canceled the plan at work.
Çünkü benim arkadaşlarım bana bir şey söyledi.
Because my friends told me something.
Biz işte onu yaptık.
We did just that.
Yani böyle bir anda böyle bir şey söyler.
So at such a moment, they say something like this.
Hani tamam mesela planını iptal ettin ama daha ciddi bir şey olduğu için ya da başka bir şey olduğunu düşündüğü için iptal ettin.
You cancelled your plan, for example, because it was something more serious or because you thought it was something else.
Öyle sanıyor işte flört bey ya da hanımefendi.
That's what the flirt thinks, sir or madam.
Ama bu ani çıkışlar.
But these sudden outbursts.
Hani böyle bu dürtüsel bazı ifadeler.
You know, like these impulsive expressions.
Tabii ki o işte hayal kırıklığı yaratıyor.
Of course, it is disappointing in that job.
Ve bu hayal kırıklığı sonrasında ilişkini böyle henüz yeni yeni filizlenmeye başlayan bu ilişkiye bir krize giriyor.
And after this disappointment, your relationship is entering a crisis just as it's starting to bud.
Ve sonrasında bir takım üzüntü halleri.
And afterwards, a series of feelings of sadness.
Sonra ilişkiyi tehlikeye atmanın verdiği pişmanlık.
Then the regret of jeopardizing the relationship.
Ya belki hoşlandığım biri gerçekten güzel bir gelecek olabilir.
Well, maybe someone I like could really be a beautiful future.
Onun için bir yıkım oluyor.
It is causing a destruction.
Ve bu bir değil, iki değil, üç değil.
And this is not one, not two, not three.
Tekrarlayan bir paten.
A repeating pattern.
Yani böyle güzel giden bir şeyi bir anda hani böyle bir ani bir şey söylüyor.
So, suddenly saying something unexpected about something going so beautifully.
Ani bir davranış.
Sudden behavior.
Ve hızlı bir şekilde krize soktuğu oluyor bazı dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan insanların.
And it quickly puts some people who struggle with impulsivity into a crisis.
Bu yönü çok ele alınmadı ama ben burada önemli bir şey olduğunu düşünüyorum.
This aspect has not been addressed much, but I believe there is something important here.
Özellikle birileriyle flört ederken bir ilişki yönünde adım atmakla ilgili zorluk yaşayan bazı insanlar var.
There are some people who have difficulties taking a step towards a relationship, especially when flirting with someone.
Yani bir kez görüşüyor, iki defa görüşüyor.
So, they meet once, they meet twice.
Sonra hızlıca soğuyor.
Then it cools down quickly.
Yani karşıdaki insan şöyle bir şey yapmış, böyle dedi, şundan bahsetti, bana şöyle seslendi.
So the person in front of me did something like this, said that, talked about this, called out to me like this.
Bazı insanların bu konusunda bir şey var.
Some people have something about this.
Bu konuda çok hızlıca bazı sonuçlara vardığını gözlemliyorum.
I observe that you have quickly come to some conclusions on this matter.
Bu insanlar da sahiden zor ilişkiye giriyorlar.
These people really have a hard time getting into a relationship.
Aslında ben orada da bilissel dürtüsellikle ilgili bir zorluk olduğunu düşünüyorum.
Actually, I think there is a difficulty related to cognitive impulsivity there as well.
Bence bunun farkına varmak lazım.
I think it's necessary to realize this.
Yani bu sadece birini beğenmek ya da standartlar belirlemekle alakalı değil.
So it's not just about liking someone or setting standards.
İnsanların bize karşı olan tutumlarıyla ilgili sonuçlara nasıl varıyoruz?
How do we arrive at conclusions about people's attitudes towards us?
Hemen mi varıyoruz?
Are we arriving soon?
Çok keskin sonuçlar mı bunlar?
Are these very sharp results?
Sahiden bunların üzerinde biraz düşünmek gerekiyor.
Indeed, we need to think about these a little.
Dürtüsellik bağlamında da ya da başka bağlamlarda da.
In the context of impulsivity or in other contexts as well.
Peki ya bu dürtüsellik?
Well, what about this impulsiveness?
Nasıl ölçülecek, nasıl anlaşılacak?
How will it be measured, how will it be understood?
Yani bunun şeyi mi var?
So, does this have a thing?
Hani böyle kan testi mi var?
Is there a blood test like that?
Keşke öyle bir kan testi olsa.
I wish there were such a blood test.
Dürtüsellik enzimi.
Impulsivity enzyme.
Efendim sizin dürtüsellik enziminiz 250 çıkmış.
Sir, your impulsivity enzyme has come out at 250.
Bunun normali 10 ila 20.
The normal range for this is 10 to 20.
Ne yazık ki öyle bir test yok.
Unfortunately, there is no such test.
Yani o yüzden bu tarz şeylerle ilgili psikologlara ya da psikiyatrlere gitmek gerekiyor.
That's why it's important to see psychologists or psychiatrists for things like this.
Böyle şaka yapıyorum.
I'm joking like this.
Hani bunu şey için söylemiyorum.
I'm not saying this for that purpose.
Biraz böyle bazen bunu böyle biyolojik indirgemeci tarafları ile ilgili insanların çok yoğun beklentileri oluyor.
Sometimes people have very intense expectations regarding the biological reductionist aspects of this.
Sanki kavram var.
It seems there is a concept.
O kavram eğer biyolojik olarak gösterilemezse öyle bir şey yokmuş gibi.
If that concept cannot be demonstrated biologically, then it seems that such a thing does not exist.
Var ama işte insanlar biliyoruz.
There is, but you know how people are.
Hani böyle insanlar var.
There are people like that.
Bu konularda zorluk yaşayan insanlar var.
There are people who struggle with these issues.
Ama her zaman her şeyi görüntülemeyle, kanla gösteremiyoruz.
But we can't always show everything with visuals or with blood.
Belki bir gün gösteririz.
Maybe one day we will show it.
Muhtemelen bazı potansiyel, muhtemel diyelim.
Probably some potential, let's say potential.
Markırlarda vardır çalışılan ama henüz netleşmemiştir.
There are brands that have been worked on but are not yet clear.
Psikiyatride de böyle bir BDNF var.
There is also such a BDNF in psychiatry.
Depresyonla ilgili şeylerden bir tanesi.
One of the things related to depression.
Hani onun dışında da çok fazla böyle gösterilmiş bir şey yok.
Apart from that, there isn't really much that has been shown like this.
O da tartışmalı.
That's also debatable.
Ama çok güzel.
But it's very beautiful.
Neuropsikolojik testlerimiz var.
We have neuropsychological tests.
Özellikle bunu neuropsikoloji alanında çalışan insanların hani bu konuda geliştirdikleri testler çok kıymetli.
Especially the tests developed by people working in the field of neuropsychology are very valuable.
Buradan çok fazla materyal de karşımıza çıkıyor.
A lot of material is also coming up from here.
Yani hastanızın durumunu anlamak için çok fazla veri de karşınıza çıkıyor.
So a lot of data comes up to understand your patient's condition.
Örneğin hani bu dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan birisi.
For example, someone who has difficulties related to impulsivity.
Hani anlattım az önce böyle romantik ilişkisi krize girdi.
Remember I mentioned earlier that such a romantic relationship is in crisis?
Mesela bu kişiyi değerlendirsek.
For example, if we evaluate this person.
Go no go görevleri versek.
Let's assign go/no-go tasks.
Bu yap yapma git gitme.
Do this, don't do that; go, don't go.
Hani Türkçesi de biraz şey.
Well, its Turkish is a bit off too.
İngilizcesi güzel.
Her English is beautiful.
Go no go.
Go or no go.
Ve bu test tabii şöyle.
And this test is of course like this.
Hani iki tane şeyi ölçüyor.
It measures two things, right?
Bir yapmanızı bir de yapmamanızı.
One is to do, and the other is not to do.
O yüzden aslında dürtüsellikle ilgili şeyler burada önemli.
That's why, in fact, things related to impulsivity are important here.
Çünkü bir şeye yanıt vermek böyle refleks gibi sizin belki dikkatinizi ölçüyor.
Because responding to something measures your attention like a reflex, perhaps.
Ama aynı zamanda bir şeye yanıt vermemek de önemli.
But it's also important not to respond to something.
Orada aklınıza gelecek ama tutacaksınız.
You will think of it there, but you will hold on to it.
O yüzden zor oluyor.
That's why it's difficult.
Yani belli hedeflere yanıt vereceksiniz.
So you will respond to certain targets.
Belli işaretler aldığınızda da bu yanıtı geri çekeceksiniz.
You will also retract this response when you receive certain signs.
Dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan pek çok insan bu görevlerde tepki örüntülerini,
Many people struggling with impulsivity in these roles the patterns of response,
koordinetmekte zorluk çekiyor.
Having difficulty coordinating.
Ve pek çok hata yapıyor.
And they make a lot of mistakes.
Bu da dürtüselliklerini ölçmek için kullanılan yöntemlerden.
This is one of the methods used to measure their impulsivity.
Klasik yöntemlerden biri.
One of the classic methods.
Go no go.
Go or no go.
Bir diğer test hani biraz Türkçesini şey çevirmiş olabilirim.
Another test, I might have translated it a bit into Turkish.
Tanıdık şekilleri eşleştirme testi.
Familiar shapes matching test.
Hani bunu bilirsiniz.
You know this, right?
Yani böyle gazetelerde, bulmacalarda falan da çıkardı.
So it would also appear in newspapers, puzzles, and so on.
Mesela bu testte de böyle dürtüsel kişiler hızlıca tepki verirler.
For example, in this test, impulsive individuals react quickly.
Ama çoğunlukla da hata yaparlar.
But they mostly make mistakes.
Bu da bize çok önemli bir şey söyler.
This also tells us something very important.
Dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan insanlar,
People who have difficulties with impulsivity,
doğruluktan daha ziyade hıza önem veriyorlar.
They prioritize speed over accuracy.
Onlar için bir şeyin doğru olmasından daha önemli bir şey varsa bir şeyin hızlı olması.
If there is something more important to them than something being correct, it is that something is fast.
Bu bence çok önemli bir bilgi.
I think this is very important information.
Kendinizle de ilgili düşünebilirsiniz bunu.
You can also think about this in relation to yourself.
Bir diğer hani şey bence çok önemli bilgilerden bir tanesi.
Another thing, I think, is one of the very important pieces of information.
Bunları burada söylüyorum ama umarım hani buraya kadar sabredip dinlemişsinizdir.
I'm saying this here, but I hope you have been patient enough to listen to it until now.
Dürtüsellikle ilgili zorluk yaşayan insanlar deneme yanılma yoluyla öğrenmeye daha yatkın.
People who have difficulties with impulsivity are more prone to learn through trial and error.
Yine DHB'de de bu olan şeylerden birisi.
Again, this is one of the things happening in the DHB as well.
Yani önden verilen bazı görevler,
So some tasks assigned in advance,
ya da bazı yapılandırılmış talimatlar var.
or there are some structured instructions.
Asla onları dinlemezler, okumazlar.
They never listen to them, they don't read.
Kendi kendilerine başlarlar bir şeyler yapmaya ve kendi deneyimlerine göre ilerlerler.
They start to do things on their own and progress according to their own experiences.
Onlar için kendi deneyimleri daha önemli.
Their own experiences are more important to them.
İnsanların yönlendirmelerinden ziyade kendi çizdikleri rotada ilerliyorlar.
They are progressing on the path they have drawn for themselves rather than following others' guidance.
Bu da tabii ki bir şeye sebep veriyor.
This of course leads to something.
Yani birçok şeyi deneme yanılmayla öğrenmeye.
So, learning many things through trial and error.
Aslında daha önce deneyip yanılan insanların oluşturduğu bir yönerge var.
In fact, there is a guideline created by people who have tried and failed before.
Yapılandırılmış bazı talimatlar var.
There are some structured instructions.
Hayır yani ben kendi kendime yapacağım, bakmayacağım.
No, I mean I will do it by myself, I won't look at it.
Sıkıcı da buluyor.
They also find it boring.
Bazı insanlar işte bu tarz yönergeleri, şeyleri ben kendi kendime yapıyorum.
Some people have this kind of guidance; I do things like this on my own.
Kafasında bir takım şeyler var ve bu şekilde ilerliyorlar.
They have a number of things in their mind, and they are proceeding this way.
Şimdi gelelim bir diğer soruya.
Now let's move on to another question.
Çözümü ne?
What is the solution?
Bir tane kitap yazacağım.
I will write a book.
Gerçekten bunu da kafaya koydum.
I really set my mind on this too.
Kitabın adı da şu olacak.
The title of the book will be this.
Çözümü ne?
What is the solution?
Ne zaman bir tweet atsam, ne zaman bir podcast paylaşsam, ne zaman bir yerde bir şey konuşsam?
Whenever I tweet, whenever I share a podcast, whenever I talk about something somewhere?
Soru şu, çözümü ne?
The question is this, what is the solution?
Bence bu da çok dürtüsel bir soru.
I think this is a very impulsive question too.
Çözümü ne?
What is the solution?
Çünkü bu kadar kolay olamayabilir bir şeylerin çözümü.
Because the solution to something may not be that easy.
Çok hızlıca hani bir şeyi...
Very quickly, like something...
Abi bir sıkıntı var, sizin sorunuza benziyor.
Brother, there is a problem that seems like your issue.
Hemen o sihirli soruyu soracağım.
I will ask that magical question right away.
Çözümü ne?
What is the solution?
Ya keşke öyle bir hani çözümü ne, çözümü şu diyebileceğim bir şey olsaydı da
Oh, I wish there were something I could say that has a clear solution, like "this is the solution".
hayat bu kadar zor olmasaydı.
If life weren't this hard.
Elbette ümitsizliğe kapılmak gibi bir şeyim yok ama
Of course, I don't have a sense of hopelessness, but...
yani bazı şeylerin hani bu kadar böyle arka planında teorik araştırmalar üzerine
So, some things have these theoretical studies in the background like this.
bazı fikirler sunmaya çalışıyorum.
I'm trying to present some ideas.
Kendi kendime tabii ki hani.
Of course, I mean to myself.
Ama gerçekten çözümü ne sorusu çok yapıcı bir soru da değil bence.
But I don't think the question of what the solution is really a constructive question.
Bunu nasıl cevaplayabiliriz?
How can we answer this?
En basitinden yani dürtüsellik kavramını çok iyi bir anlamak.
In its simplest form, understanding the concept of impulsivity very well.
Anlık hareketlerin farkında olmak.
Being aware of instant actions.
Ve bazı stratejiler geliştirmek.
And developing some strategies.
Bunlar çok önemli.
These are very important.
Özellikle burada belki bilişsel terapiler, davranışsal terapiler oldukça önemli.
Especially here, cognitive therapies and behavioral therapies are quite important.
Bunların üzerine çalışmak.
Work on these.
Çünkü bu dürtüsellik hem aslında çevredekilerin hem de kendi yaşamımızı da
Because this impulsiveness affects not only those around us but also our own lives.
rahatlatacak bir şey.
something that will relieve.
Yani dürtüsellikle ilgili yaşadığımız zorluklar.
So, the difficulties we face regarding impulsivity.
Biraz daha planlama ve organizasyon becerilerini geliştirmek.
Improving planning and organizational skills a bit more.
Dediğim gibi ya bir şey çok hızlı yapılıyorsa ya bir dur bakalım.
As I said, if something is done very quickly, then let's wait a moment.
Burada birkaç şey atlamış olabilirim deyip geri gelmek.
Come back and say that I might have missed a few things here.
Günlük yapılacaklar listesi hazırlamak.
Preparing a daily to-do list.
Zaman yönetimi konusunda oldukça değerli.
It is quite valuable in terms of time management.
Hatta bunu bir rutine haline getirebilirsiniz.
You can even make it a routine.
Pazar akşamından bütün bir haftayı planlarsınız.
You plan the entire week from Sunday evening.
Her günü yeniden gözden geçirirsiniz.
You review each day again.
Romantik ilişkilerle ilgili belki biraz daha açık konuşmak.
Perhaps to speak a little more openly about romantic relationships.
Partnerinizle ya da partner adayınızla daha empatik, daha anlayışlı bir iletişim kurmak.
Establishing a more empathetic and understanding communication with your partner or potential partner.
Bunlar önemli olabilir.
These may be important.
Dürtüsellik biraz böyle bir şeye uzun süre çalışmak ya da bir ödül için biraz sabretmek yerine
Impulsivity is more about avoiding working on something for a long time or being patient for a reward.
hızlıca anında tatmin sağlayan kısa ödüllere biraz yaklaşmak.
To approach short rewards that quickly provide instant satisfaction a bit.
Bir şeylerin yani yönergelerini takip etmek.
To follow the guidelines of something.
Takip etmek yerine deneme yanılmayı hayatının merkezine almak.
Instead of following, make trial and error the center of your life.
Ve bir şekilde bunların da bedelini ödemek ne yazık ki.
And unfortunately, we have to pay the price for these as well.
Oysa aslında hayatta pek çok rehber var.
However, there are actually many guides in life.
Yani bu rehberlere şöyle bir gözümüzün ucuyla da olsa bakabiliriz.
So we can at least take a quick glance at these guides.
Yani her zamanda bunlar böyle olumsuz, tatsız şeyler değil.
So, these things are not always negative or unpleasant.
O yüzden bir şeyin rehberi varsa, yönergesi varsa, talimatları varsa bakın.
So, if something has a guide, has instructions, or has directives, look at it.
Yoksa da kendi yönergelerinizi oluşturun.
Otherwise, create your own guidelines.
Deneme yanılmalarınızı materyal haline getirin.
Turn your trial and errors into material.
Ve kendinize deyin ki ya bak bunu böyle yapıyorsun ama burada şu hatayı yapıyorsun.
And tell yourself, look, you're doing it this way but you're making this mistake here.
Bunu bir daha böyle yap.
Do it like this again.
Ben grup terapisi deneyimimde, DHB'li bireylerle çalıştığımda
In my experience of group therapy, when I worked with individuals with ADHD...
sahiden onların o deneme yanılmalarını birbirlerine aktarmaları çok etkileyiciydi.
It was really impressive how they shared their trial and error experiences with each other.
Yani şöyle oluyor.
So it goes like this.
Birisi diyor ki ben şöyle bir şey yapacağım.
Someone is saying that I will do something like this.
Öteki diyor ki ya bak ben onu yaptım.
The other one says, "Look, I did that."
Şöyle bir yanlış yaptım.
I made a mistake like this.
Bence sen şöyle yap diyor.
I think he's saying do it this way.
Diğerlerinin de aklına yatıyor.
The others also find it acceptable.
Ve sahiden o deneme yanılmalarının tecrübeleri birbirlerine çok güzel aktarılıyor.
And indeed, the experiences of those trial and error processes are conveyed to each other very beautifully.
Çünkü genellikle dertten muzdarip oldukları için
Because they are generally suffering from troubles.
belki böyle grupların içerisinde yer almak da size fayda sağlayabilir.
Perhaps being a part of such groups can benefit you as well.
Belki bilmiyorum ben de bu DHB grup terapisiyle ilgili aklımda var.
Maybe I don't know, but I have an idea about this DHB group therapy too.
Yeni yani takvimimi ayarlamaya çalışıyorum.
I'm trying to adjust my new schedule.
Çünkü parça parça olsun istemiyorum.
Because I don't want it to be in pieces.
Hep bir şey giriyor araya.
Something always gets in the way.
Bazı kongreler, bazı etkinlikler.
Some congresses, some events.
Onu biraz reddeştirebilirsem böyle bir planım var.
If I can reject it a little, I have such a plan.
Buraya kadar dinlediğiniz için çok teşekkür ederim.
Thank you very much for listening up to this point.
Kendinize iyi bakın, hoşça kalın.
Take care of yourself, goodbye.
Continue listening and achieve fluency faster with podcasts and the latest language learning research.