#01 Gençlerle Başbaşa — Sadettin Ökten

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.

Efendim merhabalar. Sizlerle tekrar bir programda başbaşayız.

Hello, sir. We are once again face to face on a program with you.

Bu programın adı başbaşa sözcüğünden de hatırlanacağı gibi çağrıştırdığı anlam gençlerle başbaşa.

As the name of this program also reminds us of the word "one-on-one," its implied meaning is one-on-one with young people.

Bu programı bendeniz sunmaya çalışacağım.

I will try to present this program.

Ben bir emekli öğretim üyesiyim.

I am a retired faculty member.

Türkiye'de doğdum, büyüdüm, yaşadım.

I was born, raised, and lived in Turkey.

Ve işte saçımdan ve sakalımdan görüldüğü gibi belli bir yaşa geldim.

And as can be seen from my hair and beard, I have reached a certain age.

Kendimi tarif etmek istersem ben cemaattan biri olarak kendimi tarif ediyorum.

If I were to describe myself, I would describe myself as one of the community.

Gençliğimizde bizim dost çevremizde Rahmetli Sıtkı diye bir arkadaşımız vardı.

In our youth, we had a friend in our circle named the late Sitki.

Daha genç yaşta rahmetli oldu.

He passed away at a younger age.

O kendisini öyle tarif ederdi.

He would describe himself that way.

Bir yazı yazar, bir tercüme yapar, bir makale gündeme getirir.

He writes a text, makes a translation, raises an article.

Yazarı kimdir? Cemaattan biri derdi.

Who is the author? They would say it's someone from the community.

Bendenizde cemaattan biri olmaya çalıştım.

I also tried to be one of the community.

Ve çalışacağım.

And I will work.

Bu programı biz gençlerle beraber yapacağız.

We will do this program together with the young people.

Bu gençler üniversite talebeleri.

These young people are university students.

Bir zamanlar biz de gençtik.

Once upon a time, we were young too.

Onlar da zannediyorlar ki biz hep böyle genç kalacağız.

They also think that we will always stay this young.

İnşallah onlar da benim yaşıma sağlıkla, mutlulukla, afiyetle ve güzel bir gönülle ederler diye bir de dua edelim.

Hopefully, let's also pray that they reach my age in health, happiness, wellness, and with a beautiful heart.

Biz duadan nasip alan bir toplumuz.

We are a society that receives blessings from prayer.

Ve dua ile başlamak istiyoruz.

And we want to start with a prayer.

Hayırlı vakitler olsun, hayırlı zamanlar olsun.

May it be a blessed time, may it be a blessed period.

Zamanın ve vaktin bereketini niyaz ediyoruz.

We are asking for the blessings of time and opportunity.

Ve besmeleyle programımızı açıyoruz.

And we start our program with a Basmala.

Efendim bu programda bir fikir cevelanı yapacağız.

Sir, we will have a brainstorming session in this program.

Ne demek o?

What does that mean?

Soyutta dolaşmaya çalışacağız.

We will try to wander in the abstract.

Somutlardan çok fazla bahsetmeyeceğiz.

We won't talk too much about specifics.

Belki misal olarak somutlara bir miktar görebiliriz.

Maybe we can see a certain amount of concrete examples.

Biz kendi medeniyetimiz, kültürümüz, hayatımız, tarih maceramız etrafında,

We are around our own civilization, culture, life, and historical adventure.

bir genel gezinti yapmaya çalışacağız.

We will try to take a general tour.

Bu çağda insanların zihinleri genellikle çok yüzeysel kalmaya mahkum edildi.

In this age, people's minds are generally doomed to remain very superficial.

Özellikle 1945'ten sonra, İkinci Cihan Savaşı'ndan sonraki süreçte tüketim dediğimiz olgu hayata hakim oldu.

Especially after 1945, the phenomenon we call consumption dominated life in the period following World War II.

Şimdi tüketim dediğimiz olguya bir sıfat vermek gerekirse ben ona bir afet diyorum.

If I had to give an adjective to the phenomenon we call consumption, I would call it a disaster.

Zaten konuşmalarımdan da, seçtiğim kelimelerden de,

You can already tell from my conversations and the words I choose,

rengim, çizgim, birikimim, muhtevam eski tabirle yavaş yavaş ortaya çıkacak.

My color, my line, my accumulation, my content will gradually emerge in the old sense.

Cemaattan birinin, bayağı bir yıl yaşamış olan birisinin muhtevasını da göreceksiniz.

You will also see the contents of someone who has lived quite a year from the congregation.

İnşallah hep beraber bu süreci yaşayacağız.

God willing, we will all experience this process together.

Halbuki bir medeniyet, bir varoluş meselesi somutlar üzerinde inşa edilemez.

However, a civilization cannot be built on concrete matters regarding an existential issue.

10 dakika arkasında soyutların, eski tabirle mücerredlerin olması lazım.

There should be abstracts, or as the old term goes, the immaterials, 10 minutes behind.

Müşahhaslarla sadece misal verebilirsiniz, fizik dünyayı inşa edersiniz.

You can only give examples with concrete objects; you build the physical world.

Ama onun arkasında bir fikir, bir his, bir duygu, bir düşünce ve bir inanç alemi olması gerekiyor mutlaka ve mutlaka.

But there must definitely be a world of ideas, feelings, emotions, thoughts, and beliefs behind it.

O alemi de soyutlarla kurarsınız.

You establish that world with abstractions as well.

Dolayısıyla biz burada soyutlarla ilişki kuran, kendi düzlememizde, kendi ihatımız nispetinde bir serüven, bir macera yaşamaya çalışmaktayız.

Therefore, we are trying to experience an adventure, a journey that relates to the abstract here, in our own dimension, in relation to our own understanding.

Bu programın adını duyduğum zaman, bilmiyorum gerçek manada öyle mi ilham alındı, benim aklıma merhum Ali Fahat Başgil geldi.

When I heard the name of this program, I don't know if it was truly inspired that way, but the late Ali Fahat Başgil came to my mind.

Ali Fahat Başgil'i Türk entelijansiyasının mutlaka tanıması lazım.

Ali Fahat Başgil must be known by the Turkish intelligentsia.

Yanında veya karşısında olmak hiç önemli değil.

Being next to or across from you doesn't matter at all.

Ali Fahat Başgil, merhum profesör, ordinaris profesör Ali Fahat Başgil çok ciddi bir entelektüeldir ve Türk entelijansiyasına mensuptur.

Ali Fahat Başgil, the late professor, ordinary professor Ali Fahat Başgil is a very serious intellectual and belongs to the Turkish intelligentsia.

Bizim açımızdan bakar.

He looks from our perspective.

Düşünür ve yazar.

Thinker and writer.

Bakan ve düşünürler çoktur ama yazan, çok ciddi günlerde, çok muhatakalı günlerde fikrini açıkça beyan eden, bir aydın cesaretiyle ve ayakta doğarak beyan eden bir insandır.

There are many ministers and thinkers, but there is a person who asserts his opinion clearly on very serious days, in very challenging times, with the courage of an intellectual, born to stand up.

Onun gençlerde baş başa diye bugün Risale diyebileceğimiz, o zaman kitap adıyla adlandırılan bir eseri var.

He has a work that can be called a Risale today, which was named a book at that time, titled "Face to Face" among the youth.

Bu Risale ya da kitap hadisesini ben eserin hacmi açısından yeterlendireyim.

Let me evaluate this treatise or book incident in terms of the volume of the work.

Bu Risale ya da kitap hadisesini ben eserin hacmi açısından yeterlendirerek konuşuyorum.

I am talking about this Risale or book incident by evaluating it in terms of the volume of the work.

Küçük bir eser fakat bize çok şey söylemiştir gençliğimizde.

It's a small work, but it has told us a lot during our youth.

Maalesef o çok şeylerin bir kısmını tatbik edemedik, bir kısmını ettik ve böylece bugünlere geldik.

Unfortunately, we were unable to implement some of those many things, while we did implement some, and thus we have come to this day.

Bu gençlerle baş başa adı da bana Ali Fahat Başgil merhumu hatırlattı.

Being alone with these young people reminded me of the late Ali Fahat Başgil.

Ona rahmet evesiyle olsun diye buradaki gençlere de arz ediyorum.

I am presenting this to the young people here so that it may be a mercy for him and his family.

Siz muhterem izleyicilere de durumu söylemeye çalışıyorum.

I am also trying to tell the esteemed viewers about the situation.

Ali Fahat Başgil'i rahmetle yad ediyoruz.

We remember Ali Fahat Başgil with fondness.

Gençlerle baş başa kitap bu vesilesiyle.

This is an opportunity to be alone with the youth through the book.

Kendisi bir anayasa profesörü ve 1960 sonrasındaki gergin günlerde hakkı ve hakikati çok net bir biçimde, bütün kamunun anlayacağı bir dilde ifade etmiştir.

He is a constitutional professor and expressed rights and truths very clearly in a language that the entire public could understand during the tense days after 1960.

Efendim şimdi biz burada bir serüven yaşayacağız.

Sir, now we are going to experience an adventure here.

Bu serüvenin soyutlarda, kavramlar üzerinde bir gezinti olduğunu ifade ettik.

We stated that this adventure is a journey through abstractions and concepts.

Bunun bir yöntemi olacak.

There will be a method for this.

Bu yönteme geçmeden evvel, bu takdimimden sonra acaba gençlerde herhangi bir sual var olur mu diye etrafına bakıyorum.

Before moving on to this method, I am looking around to see if there might be any questions from the young people after my presentation.

Zannederim mikrofonu eline alan birisi var.

I think there is someone holding the microphone.

Herhalde bir soru gelecek gibi gözüküyor. Buyurun efendim.

It seems like there will be a question. Please go ahead, sir.

Hocam izninizle ben şunu sormak istiyorum size.

Excuse me, I would like to ask you this.

Buyurun efendim.

Here you go, sir.

Bir gezinti yapmaktan bahsettiniz. Peki bu gezinti alanı nasıl bir alan?

You mentioned taking a stroll. So, what kind of area is this walking area?

Bu gezinti alanı biraz tehlikeli bir alan. Onu hemen size söyleyeyim.

This recreation area is a bit of a dangerous place. Let me tell you that right away.

Çünkü çağımız insanı hep müşahhas üzerinde düşünüyor.

Because the people of our age always think on the concrete.

Mesela benim 40 yıldır bir akademik hayatım var. Fakat akademik ilişkilerim hiçbir zaman bitmedi, devam ediyor.

For example, I have had an academic life for 40 years. However, my academic relationships have never ended; they continue.

Şimdi bir şey anlatıyorsunuz insanlara, belli bir kitleye, belli bir seviyesi olan kitleye kavramlar üzerinden üç cümleden sonra hemen bir el kalkıyor.

Now you are explaining something to people, to a certain audience, to an audience with a certain level, and after just three sentences about concepts, a hand immediately goes up.

Efendim bir örnek verir misiniz?

Could you please give an example?

Yani misal vermeden adam kavramı anlayamıyor. Çünkü zihinlerimiz soyut düşünmeye alışmış değil.

So, a person cannot understand the concept without an example. Because our minds are not used to abstract thinking.

İlla görecek, tutacak, duyacak ve algılayacak.

It will definitely see, hold, hear, and perceive.

Halbuki öyle olabiliyor ki zihin eğer soyut düşünceye alışmışsa, yani varlıktan kendini ayırıp fikir dünyasında düşünebiliyorsa, üretebiliyorsa, tartışabiliyorsa, genelleyebiliyorsa,

However, it can happen that the mind, if it is used to abstract thinking, that is, if it can separate itself from existence and think in the world of ideas, if it can produce, discuss, and generalize,

o zaman işte hem felsefe yapılabiliyor, hem bilim yapılabiliyor, hem de din yapılabiliyor.

At that time, both philosophy can be done, science can be done, and religion can be practiced.

Bizim soyut düşüncemiz bir zihnimizde var olan, fakat çok iyi kullanmadığımız, kullanamadığımız,

Our abstract thought exists in our minds, but we do not use it very well or cannot use it.

kullanamadığımız bir kapasiteyi harekete geçirmek istiyoruz.

We want to activate a capacity that we cannot utilize.

Bunu yaparken de bize yabancı olmayan kavramlar üzerinde konuşacağız.

While doing this, we will discuss concepts that are not foreign to us.

Yani ben bir kavram ortaya attığım zaman, onun önünü, sonunu, ardını, üstünü yavaş yavaş açıkladığım zaman,

So when I put forward a concept, and slowly explain its beginning, end, background, and context,

aa siz ben bunu biliyorum zaten diyeceksiniz.

Ah, you will say that I already know this.

Ve o kavrama kendinize göre bir anlam vermeye çalışacaksınız.

And you will try to give that concept a meaning according to yourself.

Çünkü şöyle, zaman akıyor.

Because here's the thing, time is flowing.

Akan zaman içinde benim bir yerim var, sizin bir yeriniz var.

In the passing time, I have a place, and you have a place.

Benim yerim aşağı yukarı belli.

My place is more or less known.

Ve sınırları oluşmuş durumda.

And the borders are formed.

Sizin yeriniz kabaca belli.

Your place is roughly obvious.

Sınırları oluşuyor.

Boundaries are being formed.

Benim de sınırlarım halen oluşmakta ama size göre daha yavaş bir tempoda oluşuyor.

My boundaries are also still being formed, but they are developing at a slower pace compared to yours.

Çünkü artık yaş kemale erdi.

Because now age has reached maturity.

Alından alındı, verilen verildi.

What is taken is taken, what is given is given.

Ama hayat devam ettiği bir geçe, değişim mutlaka var.

But in a night where life continues, change is inevitable.

Sizinki hızlı oluşuyor.

Yours is happening quickly.

Dolayısıyla, peki aynı kavramın bir iki nesil öncesi, iki nesil sonrası ne ifade ediyor?

Therefore, what does the same concept signify for one or two generations ago and for one or two generations later?

İşte o kültürel temadiyeti sürekli ifade ediyor.

It constantly expresses that cultural continuity.

Biz nasıl yapacağız bunu?

How are we going to do this?

Soru sorarak yapacağız.

We will do it by asking questions.

Biraz da yöntemden bahsedelim isterseniz.

Let's talk a bit about the method if you want.

Biz anlamlı sorular sormaya çalışacağız.

We will try to ask meaningful questions.

Hep beraber.

All together.

Ben de soracağım, siz de soracaksınız.

I will ask too, you will ask as well.

Ve bu anlamlı sorularla beraber bir gözlem.

And an observation along with these meaningful questions.

Bu gözlemi bu vakte kadar edindiğimiz deneyimlerden,

We have made this observation based on the experiences we have gained up to this time.

tabii benim deneyim dosyam bayağı kalabalık, suç dosyam da öyle.

Of course, my experience file is quite crowded, and so is my criminal record.

Sizin deneyim dosyanız küçük, suç dosyanız da küçük.

Your experience file is small, and your criminal record is small too.

Anlamlı soru deyince, benim aklıma yine bir başka hatıra geldi.

When it comes to a meaningful question, another memory came to my mind.

Bu hatıra da Mehrum Nurettin Topçu'dan.

This memory is also from the late Nurettin Topçu.

Efendim yine 1960 sonrası, biz üniversite talebesiyiz.

Sir, once again after 1960, we are university students.

Türkiye'de iki farklı fraksiyon, ciddi anlamda gerilim vaziyetindeler.

There are two different factions in Turkey that are in a serious state of tension.

Bir seminer yapılıyor.

A seminar is being held.

Nurettin Topçu orada konuşmacı.

Nurettin Topçu is the speaker there.

Fikrini çok net ifade ederdi Mehrum Nurettin Topçu.

Mehrum Nurettin Topçu expressed his thoughts very clearly.

Ve gayet veciz bir şekilde ve çok net.

And quite succinctly and very clearly.

Bittikten sonra bir taraf alkışlıyor, bir taraf protesto ediyor.

One side is applauding while the other side is protesting after it's over.

Topçu bir dakika diyor, elini kaldırıyor.

The artilleryman says one minute, raising his hand.

Diyor ki, muhaliflerimden anlamlı sorularını,

He says that he understands meaningful questions from my opponents.

muvafıklarımdan da anlamsız tezahüratı kesmelerini istiyorum diyor.

He says he wants his supporters to stop the meaningless chanting as well.

Bir anda salon füküte eriyor.

Suddenly, the hall collapses.

Yani anlamlı soru sormak tabii gayet de önemli.

So asking meaningful questions is certainly very important.

İnsanın aklına her türlü soru gelebilir.

Any kind of question can come to a person's mind.

Ama bunun içinden anlamlısını sormak çok önemli.

But it is very important to ask the meaningful questions within that.

Bunu her soruda anlamlı olmaz.

It may not make sense in every question.

Ama Türkiye'de belki şöyle bir adet var,

But maybe there is a custom like this in Turkey,

aman bir şey sormayayım bana gülerler.

Oh, I shouldn't ask anything; they would laugh at me.

Hayır bu çok doğru değil.

No, this is not quite right.

Çünkü soru sorulacak, anlamlısı elenerek kalacak.

Because a question will be asked, the meaningful ones will remain after elimination.

Anlamsızları belki küçük latifelere sebep olabilir.

The meaningless may perhaps lead to small jokes.

O kadar da olsun yani diye düşünüyorum.

I'm thinking that it shouldn't be that bad, I suppose.

Evet, gözlem yapacağız.

Yes, we will observe.

Yani deneyimlerimizden, birikimlerimizden.

So from our experiences, from our accumulations.

Hatta yetmiyorsa belki dışarı çıkıp,

If that's not enough, maybe going out...

çünkü buradaki tartışmanın, buradaki açılımın illa bir sonuca varması gerekmiyor.

Because the discussion here, the opening here does not necessarily have to lead to a conclusion.

Bu bir fikirsel, dinamik bir fikirsel çaba.

This is a conceptual, dynamic intellectual effort.

E ne olacak?

Well, what will happen?

Gözlemlerimiz, mesela bende öyle sorular olmuştur ki,

Our observations include questions that I have had, for example, such as:

yıllar sonra ona bir cevap bulmuşumdur.

I have found an answer for him after years.

Tekrar yıllar geçmiştir, farklı cevaplar ortaya çıkmıştır.

Years have passed again, and different answers have emerged.

Dolayısıyla yani böyle bir sosyal, kültürel hadiseye tek bir yanıt mümkün değil.

Therefore, it is not possible to give a single answer to such a social and cultural phenomenon.

Farklı yanıtlar farklı zamanlara göre ortaya çıkıyor.

Different answers emerge according to different times.

Ve sonra zaman onların doğrusunu, yanlışını gösteriyor.

And then time shows their truth and falsehood.

Elenenler, zaman içinde geçerliliği kaybedenler, elimine olanlar ortadan kalkıyor.

The eliminated, those that have lost their validity over time, and the ones that are eliminated are disappearing.

Gerçekler ortaya çıkıyor.

The truth is coming out.

O gerçekler de yine zamana bağlı gerçekler.

Those truths are also truths dependent on time.

Çünkü bunlar bizim indi müdahalelerimiz.

Because these are our immediate interventions.

Yani sübjektif müdahalelerimiz.

That is, our subjective interventions.

Dolayısıyla onlar da zaman karşısında erimeye ve eskimeye mahkum.

Therefore, they are also doomed to melt away and become old in the face of time.

Sonra cevap vermeye çalışacağız.

Then we will try to respond.

Yorum getirmeye çalışacağız.

We will try to bring a comment.

Ve ucu açacak bir yaklaşım olacak bu.

And this will be an approach that will open up possibilities.

Ben böyle söylemeye çalışıyorum.

I'm trying to say it like this.

Bilemiyorum.

I don't know.

Belki bir başka soru da olabilir bu sırada.

There may be another question during this time.

Varsa onu da alalım ve olayı biraz aktaralım.

If there is, let's take that as well and convey the situation a bit.

Şimdi hocam, sizin bu kavramlar üzerinde durmanızdan sonra benim de aklımda şöyle bir soru canlandı.

Now, after you have emphasized these concepts, a question has arisen in my mind.

Zihnimizde ne tür kavramlar oluşmalı ve bunlar bize ne tür sorular çağrıştırmalı?

What kind of concepts should be formed in our minds and what kind of questions should they evoke in us?

Zihnimizde oluşan kavramları biz kendimiz seçemiyoruz.

We cannot choose the concepts that form in our minds.

Onlar yaşadığımız hayattan, hayatta karşıya karşıya geldiğimiz problemlerden oluşuyor.

They consist of the life we live and the problems we encounter in life.

Şimdi eğer zengin bir zihni hayat yaşıyorsak ki bu şehirlerde büyük özellikle ve şehirlerin entelektüel kesimlerinde,

Now, if we are living a life with a rich mind, especially in these cities and among the intellectual circles of the cities,

orada çok fazla kavram var çünkü çok fazla problem var.

There are many concepts there because there are many problems.

Yani zihin problem üretiyor ve cevap bulmaya çalışıyor bu problemlere.

So the mind produces problems and tries to find answers to these problems.

Dolayısıyla yaşadığımız muhitte, çok sade bir muhitte yaşıyorsak karşı karşıya kaldığımız kavramların sayısı tepkala da az.

Therefore, if we live in a very simple environment, the number of concepts we encounter is also limited.

Belki de yani İslami bir formasyondan geldiğimiz için, yani Türkiye'nin genelinden söz ediyorum.

Maybe because we come from an Islamic formation, I mean, I'm talking about the general context of Turkey.

Orada belki kırsal kesimde de birtakım soyut kavramlar var ama şehirdeki kadar yoğun değil.

There may be some abstract concepts in the rural areas as well, but they are not as intense as in the city.

Dolayısıyla kavram dünyamızı biz kendimiz belirleyemiyoruz.

Therefore, we cannot determine our conceptual world ourselves.

Eğer belirlersek bir süre sonra biz de belirleyemiyoruz.

If we set it, after a while we can't set it anymore.

Eğer belirlersek bir süre sonra biz de belirleriz.

If we determine it, then after a while, we will determine it too.

Biz hakikaten büyük düşünür olmuşuz demektir yani.

It means that we have indeed become great thinkers.

Biz var olan kavramlar üzerinde o kavramların bize ne anlama geldiğini, bize ne çağrıştırdığını, bunu yakalamaya çalışıyoruz.

We are trying to grasp what those existing concepts mean to us and what they evoke in us.

Şimdi bir kavram içi boş bir kutu gibi düşünün.

Now think of a concept as an empty box.

O kutuyu farklı kültürel ortamlar, farklı zaman ve farklı mekanlar da kendine göre doldurur içini.

That box fills itself with different content according to various cultural environments, different times, and different places.

Mesela özgürlük kavramının dikkati alalım.

For example, let's consider the concept of freedom.

Özgürlük kavramı Antik Yunan'dan beri var.

The concept of freedom has existed since Ancient Greece.

Ama Antik Yunan içini başka doldurdu, İslam dünyası başka doldurdu, Roma başka doldurdu, Osmanlı başka doldurdu.

But Ancient Greece filled it in one way, the Islamic world filled it in another, Rome filled it in another, and the Ottoman Empire filled it in another.

Atlayalım zamanı, bugüne gelelim.

Let's skip time and come to today.

Bugün özgürlük Amerika'da yaşayan bir Kızılderili için rezervasyon kampında başkadır, Türkiye'deki bir vatandaş için başkadır.

Today, freedom is different for a Native American living in a reservation camp than it is for a citizen in Turkey.

Türkiye'nin bölgelerine göre değişen bir coğrafyada içi başkadır.

Turkey has a different essence in each of its regions, influenced by its diverse geography.

Demek oluyor ki bir kavram dediğimiz zaman fevkalade titreşimli, belli olmayan, zaman ve zemine göre değişen bir dünyayı ele alıyoruz.

This means that when we speak of a concept, we are addressing an extraordinarily vibrant world that is uncertain and changes according to time and context.

O bakımdan büyük düşünürler, yani büyük filozoflar değil, büyük düşünür derken, yani düşüncenin büyüklüğü değil, adamın büyüklüğünü söylemek istiyorum.

In this regard, I want to mention great thinkers, not great philosophers, meaning I want to refer to the greatness of the person, not the greatness of thought.

Büyük düşünürler kendi kavram dünyalarını kendileri tayin ederler.

Great thinkers determine their own conceptual world.

Bir kitabın başında der ki mesela ben şurada şu kavramı şu içerikte kullanıyorum.

At the beginning of a book, it says, for example, "I am using this concept in this context here."

Ondan sonra…

After that...

Sonra artık o kavram o kitabın içinde geçerli olmak üzere o içeriktedir.

Then that concept is contained within that content to be valid in that book.

Veyahut bütün kitaplarını da aynı manada kullanır.

Or he uses all his books in the same sense.

Mesela o zaman da bunu aktaran bir zat der ki bu düşünür, bu kavramı şu içerikte kullanır.

For example, at that time, a person conveying this would say that this thinker uses this concept in that context.

Onu bir yazısını okuduğunuz zaman o kavram, o düşünür için artık şudur.

When you read one of his writings, that concept becomes this for that thinker.

Tabii matematiğe hemen dönersek, matematikte kavram şöyle bir şey, x meçhul diyelim, bilinmeyen, x x'tir, y y'dir.

Of course, if we quickly return to mathematics, a concept in math is something like this: let's say x is unknown, x is x, y is y.

Yani matematik fevkalade…

So mathematics is extraordinary...

Yerde nettir bu konuda ama felsefe öyle değil, sosyal bilimler öyle değil.

It is clear on the ground in this matter, but philosophy is not like that, social sciences are not like that.

X başlangıçtan beri hep bir bilinmeyen ifade eder.

X has always represented an unknown since the beginning.

Ama özgürlük kavramı, mesela ahlak kavramı bunlar toplumlara ve zamanlara göre değişiyor.

But the concept of freedom, like the concept of morality, varies according to societies and times.

Değişmeyenleri de var, onları da konuşacağız zaten.

There are also things that do not change, and we will talk about them as well.

Ahlak kavramının ana umdeleri bazı telakkilerde değişmiyor, bazılarında değişiyor.

The main principles of the concept of morality do not change in some beliefs, while they change in others.

Dolayısıyla kavram dediğimiz zaman bir boş kutu düşünüyoruz.

Therefore, when we talk about a concept, we think of it as an empty box.

Onun içini yaşadığımız…

What we experience inside of him/her...

Hayata göre, medeniyet telakkimize göre biz dolduruyoruz.

According to life, we are filling it according to our understanding of civilization.

Çok konuştum galiba değil mi?

I guess I talked a lot, didn't I?

Evet, orada bir genç el kaldırıyor.

Yes, a young person is raising a hand there.

Şimdi hocam, bu kadar çok kavramdan bahsettik, özgürlükten, ahlaktan.

Now, my teacher, we have talked about so many concepts, about freedom and morality.

Ve bunlar işte Osmanlı'da farklı, Roma'da farklı gibi örnekler de verdiniz.

And you also gave examples like these being different in the Ottoman Empire and different in Rome.

Peki, bölgeden bölgeye ya da ülkeden ülkeye ya da zamandan zamana bizim kavramlar dünyamızı değiştiren asıl etken ne?

So, what is the main factor that changes our world of concepts from region to region, from country to country, or from time to time?

Birikimlerimiz mi, algılarımız mı?

Are our savings or our perceptions?

Evet.

Yes.

Yaşlarımız mı?

Are we talking about our ages?

Acaba hepsi mi?

Is that all of them?

Evet.

Yes.

Şimdi efendim, bu programın belki bir anlamı da şu.

Now, sir, perhaps one meaning of this program is as follows.

Biz hiyerarşik bir yapı kurmaya çalışacağız bu kavramlarla olan ilişkimizle.

We will try to establish a hierarchical structure with our relationship to these concepts.

Ben çok uzaktan baktığım zaman, hani şöyle derler ya, yakından baktığın zaman ağaçları görürsün, uzaktan baktığın zaman ormanı görürsün.

When I look from a great distance, you know how they say, when you look closely you see the trees, when you look from afar you see the forest.

Yapabildiğim kadarıyla uzaktan baktığım zaman mutlaka yaşanan coğrafyanın, yaşanan zamanın,

As far as I can see from a distance, the geography that is experienced, the time that is experienced, must be present.

o işi yaşayan toplumun, kendi şartlarının, bu aktörlerin ve bu etkenlerin kavramlar dünyasına etkisi var.

The society experiencing that job has an impact on the world of concepts shaped by its own conditions, these actors, and these factors.

Bunu kimseye reddetmiyorum.

I do not deny this to anyone.

Ama esas itibariyle kavramlar dünyasını anlamlandıran, onlara bir can veren bir medeniyet tasavvurudur.

But fundamentally, it is a vision of civilization that gives meaning to the world of concepts and breathes life into them.

Belki bu kavramlar üzerinden sık sık medeniyet tasavvuruna atıfları yapmak suretiyle bir anlamda medeniyet tasavvurunu,

Perhaps by frequently referencing the concept of civilization through these concepts, in a sense the conception of civilization,

hani şimdi puzzle diyorlar.

They say it's a puzzle now.

Biz eskiden mozaik derdik, birtakım parçalar var, onları birleştiriyorsunuz, bir şekil ortaya çıkıyor.

We used to call it a mosaic; there are various pieces, you combine them, and a shape emerges.

Ama başlangıçta o şekil ne olduğunu bilmiyorsunuz, oyun bu.

But at the beginning, you don't know what that form is, that's the game.

O şekilde belki farklı kavramların içinden bakarak ve farklı kavramların içini farklı tasavvurlara kadar doldurarak,

Maybe by looking from within different concepts and filling the insides of different concepts with various imaginations,

bize ait bir medeniyet tasavvuru veya belki batıya ait bir medeniyet tasavvurunun rengi ortaya çıkacak diye düşünüyorum.

I think the color of a civilization concept that belongs to us, or perhaps a civilization concept that belongs to the West, will emerge.

Kısaca toparlamak istersek,

To summarize briefly,

bu programda bizim yapmaya çalıştığımız şey, bir kavramı adeta masaya yatıracağız.

What we are trying to do in this program is to lay a concept on the table, so to speak.

O kavramın içini doldurmak için ne yapmak gerekiyor?

What needs to be done to fill that concept?

Bir yerlere bakmak gerekiyor.

We need to look somewhere.

Ya maziye bakıyoruz, ya kendi hayatımıza bakıyoruz veya bugünkü topluma bakıyoruz.

We either look at the past, our own lives, or today's society.

Ne anlıyor bu kavramdan?

What does he/she understand from this concept?

Belki biraz okuma yapacağız, belki yaptık.

Maybe we'll do some reading, maybe we have done it.

Yani kendi hayat tecrübemizden bir şeyi süzerek ortaya koymaya çalışacağız.

So we will try to present something by filtering it through our own life experiences.

Bu sürdüğümüz şeyin illa mutlaka behemal bir sonucu olması gerekmiyor.

What we're experiencing does not necessarily have to have a huge consequence.

Çünkü hayat akarken medeniyet tasavvuru değişim içinde çatlanıp dururken her şeye net ve mantıksal bir çözüm üretmek mümkün değil.

Because as life flows, while the concept of civilization cracks and changes, it is not possible to produce a clear and logical solution to everything.

Ama yapmaya düşündüğümüz şey soyut düşünceye alışmak, soyut düşünceyle beraber yaşamaya alışmak ve soyut düşünceyi gündemimizde tutmak.

But what we intend to do is to get used to abstract thinking, to live with abstract thinking, and to keep abstract thinking on our agenda.

Yaptığımız yorumlar, verdiğimiz cevaplar şüphesiz bize göre olacak.

The comments we make and the answers we give will undoubtedly be based on our perspective.

Mesela aynı soruya, farklı medeniyetlere mensup insanlar farklı cevaplar verirler.

For example, different people belonging to different civilizations provide different answers to the same question.

Bir harekete, bir eyleme karşı reaksiyon gösterirken bunlar farklı farklıdır.

When responding to a movement or an action, these are different.

Dolayısıyla biz de veya ben de ve sizler de, ben sizden kabaca 2 nesil önceyim belki de 3 nesil diyebilirsiniz,

Therefore, I, or we, and you as well, you could say that I am perhaps 2 or even 3 generations before you.

Sizler de benim üç nesil soramdaki insanlarsınız.

You are the people in my three generations above.

Ama biz aynı nehrin içinde akıyoruz.

But we are flowing in the same river.

Benim sizden olan farkım daha önce doğmuş olmam.

My difference from you is that I was born earlier.

O daha önceki doğmuş olmanın getirdiği zaman ve mekan farkını yaşamış olmam.

I have experienced the difference in time and space that comes from being born earlier.

Ama sizin de benden farkınız, siz de bugünü yaşıyorsunuz.

But the difference between you and me is that you are also living today.

Ben bugüne adapte olmakta sizin kadar esnek ve becerikli değilim.

I am not as flexible and skilled as you in adapting to today.

Bu da hayatın bir realitesi.

This is also a reality of life.

Bunu da hiç reddetmiyorum.

I don't deny this at all.

Dolayısıyla biz belki el ele verip bir sosyal temadiyet, bir kültürel temadiyet, bütünlük sağlayacağız gibi görünüyor.

Therefore, it seems that we may join hands and create a social continuity, a cultural continuity, a sense of wholeness.

Buradan hiç soru gelmedi.

No questions have come from here at all.

Oradan da bir soru gelsin bakalım.

Let's see if a question comes from there.

Merhabalar hocam.

Hello, teacher.

Zaman farklarını açıklar mısınız hocam?

Could you explain the time differences, professor?

Tabii.

Of course.

Zaman farkı şöyle bir şey.

Time difference is something like this.

Akan bir hadise, bir nehir zamanı.

A flowing event, the time of a river.

Hatta bir günah filozofu diyor ki Heraklitos,

Even a philosopher of sin says that Heraclitus,

insan diyor, insanlık aynı nehirde iki kere yıkanmaz.

A person says, humanity cannot bathe in the same river twice.

Yani siz sabit duruyorsunuz, su akıyor.

So you are standing still, the water is flowing.

Zaman onun gibi bir şey.

Time is like something of his.

Zaman tekrarlamıyor kendisini.

Time does not repeat itself.

Ufak veya büyük farklarla daima oluyor.

It is always happening, whether with small or large differences.

Şimdi mesela şöyle söyleyeyim, somut bir hadise.

Now, for example, let me say this: a concrete event.

Benim gençliğimde, bildiğim kadarıyla siz Karadeniz tarafından geliyorsunuz.

In my youth, as far as I know, you are coming from the Black Sea region.

Benim gençliğimde, hatta çocukluğumda, Karadeniz'e haftada bir vapur gider ve haftada bir vapur gelirdi.

In my youth, and even in my childhood, a ferry would go to the Black Sea once a week and come back once a week.

Trabzon'a buradan gidiş 6-7 gün sürerdi.

It would take 6-7 days to get to Trabzon from here.

Şimdi zaman farkı.

Now the time difference.

Bu sene 48, 49, 50 filan.

This year 48, 49, 50 and so on.

Trabzon'a vapur 3 günde gidince büyük devrim oldu dedik.

We said that a great revolution occurred when the ferry reached Trabzon in 3 days.

55'lerde, 54'lerde.

In the '55s, in the '54s.

Şimdi Trabzon'a kaç saatte gidiyorsunuz uçağa bindiğinizde?

How many hours does it take to get to Trabzon once you board the plane?

2-3 saat sürmüyor bile yani.

It doesn't even take 2-3 hours.

Hani bindisi, indisi vesairesi.

Where are the ups and downs, and so on?

Hani Çin'de biliyorsunuz, demişler ki tren var Tekin'den Şankaya 7 günde gidiyor.

You know, they say that in China, the train goes from Tekin to Shankaya in 7 days.

Çinli eskiden 1 ayda gidiyormuş.

The Chinese used to go in one month.

Sorusu şu, ben 29 günde ne yapacağım diyor yani.

The question is, what will I do in 29 days, she says.

Zaman farkı.

Time difference.

Bak işte böyle bir şey.

Look, this is how it is.

Teknoloji bir anda zamanı aldı, beni başka noktaya getirdi.

Technology suddenly took time away, brought me to a different point.

Vapurdaki hayat deneyiminiz başka, uçaktaki deneyiminiz başka.

Your experience on the ferry is different, and your experience on the plane is different.

Bunu hayatın her safhasına tatbik edin.

Apply this to every stage of your life.

Zaman farkı çok net bir hadise.

The time difference is a very clear phenomenon.

Birtakım şartlar, maddi şartlar değişiyor.

Some conditions, material conditions are changing.

Yepyeni bir düzleme intikal ediyorsunuz.

You are entering a brand new plane.

Ondan sonra da o maddi şartların değişimi sizin iş dünyanızda, duygu dünyanızda, düşünce dünyanızda,

After that, the change in those material conditions in your business world, your emotional world, your world of thought,

eski tabirle büyük tahavüllere, değişimlere sebep oluyor.

In old terms, it causes great upheavals and changes.

Ve siz yeni bir sistem kurmaya uğraşıyorsunuz zihin dünyanızda.

And you are trying to set up a new system in your mind.

Şunu da hemen altın çizerek söyleyeyim.

Let me emphasize this right away.

Her insan zihin dünyasında, belki de gönül dünyasında yaşamak için mutlaka ve mutlaka bir sistem kurmak zorundadır.

Every person must establish a system in their mental world, perhaps even in their emotional world, in order to live.

Bir denge kurmak zorundadır.

It must establish a balance.

Bunlar kişisel çözümlerdir.

These are personal solutions.

Şöyle şöyle olursa böyle böyle olur, ben şöyle yaparım şeklinde.

If this happens, then that happens; I do it this way.

Sistemsiz insan yaşayamaz.

A person without a system cannot live.

Efendim zannediyorum bize aygılan vakit doldu.

Sir, I believe it's time for us to take our leave.

Bu programı burada noktalayalım.

Let's conclude this program here.

Tekrar bir başka programda buluşmak üzere.

Looking forward to meeting again in another program.

Allah'a ısmarladık.

We entrust you to God.

Hayırla kalın, selamette kalın, sağlıkla kalın efendim.

Stay well, stay safe, stay healthy, sir.

İzlediğiniz için teşekkürler.

Thank you for watching.

Bir sonraki videoda görüşmek üzere.

See you in the next video.

Hoşçakalın.

Goodbye.