Doğal zeka bizi kurtabilir mi? Konuk: Enise Burcu Derinboğaz

İzlediğiniz için teşekkürler.

Thank you for watching.

Konumuz Enise Burcu Derinboğaz. Hoş geldin Enise.

Our topic is Enise Burcu Derinboğaz. Welcome, Enise.

Merhaba Utku.

Hello Utku.

Enise aslında bir peyzaj mimarı yani yıllarca peyzaj mimarlığı yapmış bir insan.

Enise is actually a landscape architect, meaning she is a person who has worked in landscape architecture for years.

Ama şu andaki çalışmalarında biraz doğa insan ilişkisini ve doğal zekayı ele alıyor.

But in his current work, he is addressing the relationship between humans and nature and natural intelligence a bit.

Ben kendisiyle bizi davet ettiği yapı fuarındaki, yapı fuarında böyle bir aslında işte yapılarla sürülebilirliği bir araya getirdiği bir kreasyon yaptı.

I created a collection that actually brings together buildings and sustainability at the construction fair where he invited us.

Orada da daveti olmuştu ve orada tanışma fırsatı buldum.

He had an invitation there as well, and I found the opportunity to meet him there.

Ve ilk kez de orada dinleme fırsatı.

And for the first time, an opportunity to listen there.

Fırsatı oldum kendisini.

I had the opportunity to meet him/her.

Hatırlamıyorum programın başında mıydı sonunda mıydı çok güzel bir sunum yapmıştı.

I don't remember if it was at the beginning or at the end of the program, but they made a very nice presentation.

Ve o sunumda özellikle bahçelerden bahsediş şekli beni yani bir daha önce duymadığım bir şeydi çünkü açıkçası.

And the way gardens were discussed in that presentation was something I had never heard before, to be honest.

Hani o perspektiften beni etkilemişti.

You had impressed me from that perspective.

Ondan beri dedik ki şimdi az önce kayıttan önce konuşuyorduk.

Since then, we said that we were just talking before the recording.

Bir 6 aydır konuşuyormuşuz böyle git gel birbirimize bazı sevdiğimiz şeyleri atıyoruz.

We've been talking like this for about 6 months, throwing some things we like back and forth to each other.

Şuna bak bununla ilgini çekebilir diye.

"Look at this, it might catch your interest."

Bugüne nasip oldu çünkü kendisi şu anda Amerika'da New York'ta 6 aydır galiba.

It has been possible today because he has been in America, New York, for about 6 months now.

Tekrar hoş geldin.

Welcome back.

Biraz kendinden ben biraz anlattım.

I shared a bit about myself, and you shared a bit about yourself.

Kendi bildiklerim kadarıyla ama sen biraz kendinden bahseder misin ilk önce?

As far as I know, but could you talk a bit about yourself first?

Tamam.

Okay.

Çok seviyorum Esmiyor Podcast'ı.

I love the Esmiyor Podcast very much.

Bu arada harika bir iş yapıyorsunuz.

By the way, you are doing a great job.

Önce onunla başlayayım.

Let me start with that first.

Gerçekten ne kadar süredir takip ettiğimi bilmiyorum.

I don't really know how long I've been following.

Ama hep bir yerde yani öğrencilerime de çokça önerdiğim bir içerik.

But it's always somewhere, a content that I often recommend to my students.

Çok önemli bu devirde ve çok güzel kuruyorsunuz bunun iletişimini.

It's very important in this era, and you are establishing its communication very well.

Ben bahsettiğim gibi peyzaj mimarlığı okudum ve çok uzun süre peyzaj mimarlığı yaptım.

As I mentioned, I studied landscape architecture and worked in landscape architecture for a very long time.

Yani mimarlık.

So architecture.

Mimarlık sektörünün içerisindeyim.

I am in the architecture sector.

İçerisindeydim uzunca bir süre.

I was inside for a long time.

Tabii kopmak da çok mümkün değil bu kadar derinlemesine girdikten sonra.

Of course, it's not very possible to disconnect after going this deep.

Peyzaj, mimarlık ve kentsel tasarım pratiğin içerisinde tabii her seferinde önünüze yeni bir coğrafya parçası,

Landscape, architecture, and urban design practice always presents you with a new piece of geography each time.

yeni bir alan, yeni bir peyzaj, işte bu doğal olabilir, bozulmuş olabilir, yok olmuş olabilir.

A new area, a new landscape, it may be natural, it may be damaged, it may be lost.

Bu alanla ilgili bir tabii önünüze bir beklenti, tanım.

This area presents a natural expectation or definition for you.

Hani bu kamudan gelebilir, bakanlık olabilir.

It can come from the public sector, it could be the ministry.

Belediye olabilir, özel proje olabilir.

It could be a municipality, it could be a special project.

Her seferinde bu problemi çözmeye çalışırken bu doğa parçasının orijinal özelliklerini ve neydi, ne oldu sorusunu sorarsınız.

Each time you try to solve this problem, you ask what the original characteristics of this piece of nature were and what happened to them.

Bütün bu sorularda da doğa ve insan ilişkisini her seferinde yeniden düşünmek, hayal etmek ve bugüne uyarlamak,

In all these questions, rethinking, imagining, and adapting the relationship between nature and humanity each time,

bugün için en uygun çözüm üretmek konusunda düşünen birisi olmak durumunda kaldım.

I had to be someone who thinks about producing the most suitable solution for today.

Bu da tabii doğa ile ilişkimizin nereden nereye evrildiği ile ilgili.

This is of course related to how our relationship with nature has evolved from where it was to where it is now.

Ve araştırmalarım, okumalarım, derslerimle birleşerek öyle bir noktaya geldi ki ben buna doğa esaslı düşünce ve doğa esaslı düşüncenin temelleri diyerek

And my research, readings, and lessons have come together to the point that I call this nature-based thinking and the foundations of nature-based thinking.

bu içerikleri önce öğrencilerimle sonra ilgilenen herkesle paylaşmaya başladım.

I started sharing this content first with my students and then with everyone interested.

Çalışma konularımda bununla birlikte biraz aslında farkındalık, doğal zeka, psikoloji, zihinsel süreçlerle genişlemeye başladım.

Along with my research topics, I have started to expand a bit into awareness, natural intelligence, psychology, and mental processes.

Şimdi bahçe meselesine nasıl girdin? Ben o çok ilgimi çektim çünkü.

How did you get into the garden issue now? I found that very intriguing because.

Yani bahçenin tarihinden bahsediyorsun.

So you are talking about the history of the garden.

Bu insanların doğayı nasıl gördüğü ve doğayı nasıl dönüştürmek istediği ile de ilişkilendirdiğin bir durum var.

There is a situation that you associate with how these people see nature and how they want to transform it.

O galiba hani bu yaptığın çalışmaların bir çıktısı gibi oldu değil mi? Yani ben öyle anladım en azından.

Oh, that seems to be a result of the work you have been doing, right? At least that's how I understood it.

Evet, hem çıktısı hem başlangıcı.

Yes, both the output and the beginning.

Bahçe konuşmayı çok sevdiğim bir konu ve az önce bahsettiğim doğa esaslı düşünceyi anlatırken ilişki kurması açısından en doğru kavram.

The garden is a topic I love to talk about, and it is the most appropriate concept in terms of establishing a connection while explaining the nature-based thought I just mentioned.

Çünkü hepimizin bahçeyle bir ilişkisi var.

Because we all have a relationship with the garden.

Bu konuda bir algısı, bilgisi, hikayesi mutlaka var.

Surely, there is a perception, knowledge, or story about this.

Benim de aynı şekilde.

Me too.

Ben bahçe konusuna şöyle girdim açıkçası.

I honestly approached the topic of the garden this way.

İTÜ'deki yüksek lisans tezimde peyzaj şehirciliği, landscape urbanism diye bir konu çalışmak istemiştim.

In my master's thesis at ITU, I wanted to study a topic called landscape urbanism.

Böyle kentleşmenin peyzajda nasıl evrileceği ile ilgili.

It is about how such urbanization will evolve in the landscape.

Çok yeni bir konuydu o dönemde.

It was a very new topic at that time.

Türkiye'de henüz bir akademik yayın yapılmamıştı.

No academic publication had yet been made in Turkey.

O dönemki tez ocağımda benim bu konuyu çalışmamı çok uygun bulmadı.

At that time, my thesis supervisor did not find it very appropriate for me to work on this topic.

Biraz kendisi de galiba konuyu çok hakim değil.

I think he doesn't have a strong grasp of the topic either.

Tam başka bir konu seçeyimse falan dedi.

"She said something like let's choose a completely different topic."

Ben de lisans döneminde İslam bahçelerine çok merak salmıştım.

I was also very curious about Islamic gardens during my undergraduate studies.

Çünkü bir cami projesinde çalışmıştık.

Because we had worked on a mosque project.

Cami avlusu ve bahçesi konusunda çalışmıştık.

We had worked on the mosque courtyard and garden.

Çok tesadüfen denk gelmiştim.

I came across it very coincidentally.

O dönemde İslam bahçesini araştırırken o kadar heyecanlanmıştım ki.

I was so excited while researching the Islamic garden at that time.

Hiç unutamıyorum gerçekten.

I really can never forget.

Böyle sembolizmi, geometrisi, oradaki yaşam metaforu, ölçeği.

Such symbolism, geometry, the life metaphor there, the scale.

Bu dinle çok yakın bir ilişkiydi.

This was a very close relationship with this religion.

Kim olmamasına rağmen oradaki o bahçe üzerinden bu hayalin anlatısı,

Despite not being who he is, the narrative of this dream over that garden there,

cennet bahçesi kavramı çok ilgimi çekmişti.

The concept of the garden of paradise had really intrigued me.

Onun üzerine ben de o zaman bahçelerle ilgili çalışayım.

Then I will also work on gardens.

Japon bahçesiyle Türk bahçesini karşılaştırmak istiyorum demiştim ben hocama.

I said to my teacher that I wanted to compare the Japanese garden with the Turkish garden.

Japonya'yla da kişisel bir ilişkim var.

I also have a personal relationship with Japan.

Üniversiteden hemen önce orada Japon kültürü eğitimi aldığım için bir yıl.

I received Japanese culture training there for a year just before university.

Bu ikisini karşılaştırmak istiyorum demiştim.

I said I want to compare these two.

Sonra o konu gelenekselden küresele bahçe tasarımı.

Then that topic is garden design from traditional to global.

Konya ve Çin örnekleri diye bir başlıkla son buldu.

It concluded with a title called "Examples of Konya and China."

Ve ben çok istemeden de olsa ilgilendiğim bu konuda bir yüksek sanstezi tamamlamış oldum.

And although I didn't want to, I completed a master's thesis on this subject that I was interested in.

Sonra da bütün derslerimde hem tasarım stüdyolarımda hem seçmeli derslerimde

Then in all my classes, both in my design studios and in my elective courses.

bu ilişki yani bu bahçeyle ilgili çalıştığım konu

this relationship, that is, the topic I am working on related to this garden

anlattığım her şeyin temelini oluşturdu diyebiliriz.

We can say that it forms the foundation of everything I have explained.

Çünkü şunu aslında fark ettim.

Because I actually realized this.

Bir kere İslam bahçesi, Türk bahçesi böyle çok inanılmaz enteresan konular.

Once, the Islamic garden and the Turkish garden are such incredibly interesting topics.

Ama bahçenin daha kültürel olmayanın genel öyküsüne baktığımızda

But when we look at the general story of the garden that is less cultural

ortaya çıkan ilk örneklerden bugün uyguladığımız bahçelere kadar geçirdiği süreçte

from the first examples that emerged to the gardens we implement today in its process

bahçe hep döneminin yazılması oluyor.

The garden always becomes the writing of its time.

Yani işte orta çağda orta çağ teknolojisinden, dini motiflerinden ya da sembolizminden etkileniyor.

So, it is influenced by medieval technology, religious motifs, or symbolism from the Middle Ages.

Rönesans da aynı şekilde.

The Renaissance was the same way.

Ya da 19. yüzyılda sanatla, edebiyatla ilişkisi.

Or its relationship with art and literature in the 19th century.

Hep böyle hem bilimin hem sanatın tam etkilenen.

It has always been like this, both science and art are affected completely.

Ve onları etkileyen bir, kendi başına bir alan olarak karşımıza çıkıyor.

And it emerges as a field that affects them, on its own.

Bütün kültürlerde böyle.

It's like that in all cultures.

Edebiyatla ilişkisi çok yakın.

Its relationship with literature is very close.

Şiirle, özellikle Asya bölgesinde.

With poetry, especially in the Asian region.

Bizim coğrafyamızda da yine aynı şekilde, bu şekilde.

In our geography as well, in the same way, like this.

Fakat tabii günümüze ulaşamadığı için bu yapılar gibi, mimarlık gibi üzerine konuşması çok zor.

However, of course, since it hasn't survived to the present day, it's very difficult to discuss it, like these structures and architecture.

Yani bunu ancak kayıtlardan...

So this can only be done from the records...

Ama edebiyatta çok yansıması yok mu?

But isn't there a lot of reflection in literature?

Şey yani herkesin aklına bahçe deyince işte Ers İmparatorluğu'nda

I mean, when everyone thinks of a garden, it's like in the Ers Empire.

ya da işte Tersler'de hani böyle bir cennet bahçesi, Babil'in bahçeleri.

or like in the Tersler, a paradise garden, the gardens of Babylon.

Hep böyle bir anlatılmış ve dediğin gibi hani şeyle çok ilişkili.

It has always been told like this, and as you said, it's very related to that.

Edebiyatla ve dini öğelerle çok ilişkili olarak canlanıyor.

It comes to life in close relation to literature and religious elements.

Ve hatta mesela yanlış bilmiyorsam galiba cennet kelimesinin kökeni bahçeden.

And even, if I'm not mistaken, I believe the origin of the word paradise is from garden.

Ve o ilişki, onu çıkarmak tabii ki zor.

And that relationship is of course hard to get out of.

Hani şey gibi böyle untangible, dokunulamayan, miraslar gibi değil mi?

Isn't it like those intangible, untouchable legacies?

Yani o bahçeden kalan.

So that is what remains from the garden.

Evet kesinlikle yani mimarlık tarihinden farklı.

Yes, definitely, it's different from the history of architecture.

Yani ikisi çok yakın olduğu için ben de o kökenden geldiğim için onunla karşılaştırabiliyorum.

So, since they are very close, I can compare myself to him because I come from the same background.

Eserlerden bunu deşifre edebiliyor sanat tarihçileri.

Art historians can decipher this from the works.

Edebiyat tabii çok önemli.

Literature is, of course, very important.

Mitoloji çok önemli.

Mythology is very important.

Folklorik hikayeler çok önemli.

Folkloric stories are very important.

Ancak buralardan bu bahçenin özelliklerini deşifre edebiliyoruz.

However, we can also decipher the characteristics of this garden from here.

Bir dönem tabii resim sanatı bu konuyu devralıyor.

For a period, of course, the art of painting takes on this subject.

Peyzaj kavramı da tam o dönemde ortaya çıkıyor.

The concept of landscape also emerges during that period.

15. yüzyılda.

In the 15th century.

Onların hikayelerini anlatıyorum hep.

I always tell their stories.

Ama işte...

But here it is...

Dolayısıyla bahçe hep böyle bir hayal yani.

Therefore, the garden is always such a dream.

Hani elde tutulamayan, kalıntısını göremediğimiz bir hayal oluyor.

It's like a dream that cannot be grasped, of which we cannot see the remnants.

Soyuz bir kavram.

Union is a concept.

Ama dediğim gibi hani hepimizin zihninde, öyküsünde, geçmişinde bahçeyle çok farklı ilişkiler var.

But as I said, each of us has very different relationships with gardens in our minds, our stories, and our pasts.

O yüzden ben de bunun hani çok bireysel bir konuda olduğunu düşünüyorum.

That's why I think this is a very individual matter.

Biraz da o yönlerine bakıp yapmaya çalışıyorum.

I'm also trying to consider that aspect and work on it.

Peki ben bu bahçeyle ilgili kendi düşündüğüm bir şey söylemek istiyorum.

Well, I want to say something I've thought about regarding this garden.

Bir yandan da insanların doğaya hükmetme çabasının çok bariz bir göstergesiydi.

It was also a very clear indication of people's efforts to dominate nature.

Gibi geliyor bana.

It feels like it to me.

Kontrollü bir şekilde bir şeyleri büyütmeleri, kendi estetiklerine göre onu şekillendirmeleri.

To enlarge things in a controlled manner, shaping them according to their own aesthetics.

Bu ve bir yandan da şeyle çok ilişki, tarih boyunca hükmetmekle ve hükümranlıkla çok ilişkili olması.

This, on one hand, is very related to the fact that throughout history, it has been very connected to ruling and sovereignty.

Ben de böyle bir şey çalışıyorum.

I'm also working on something like this.

Tabii ki güzel şeyler.

Of course, beautiful things.

Oradan da şeye doğru geçmek istiyorum.

I want to go towards the thing from there.

Hani o bahçeler ne zaman şeye dönüştü aslında?

When did those gardens actually turn into something else?

Bahçelerden parklara ya da bahçelerin daha şu andaki şeyde yeni akımlarda.

From gardens to parks or in the current trends of gardens.

Hani daha wild olması, daha vahşi olması, daha doğaya daha çok benzer şekilde yapılan.

It was supposed to be wilder, more savage, made more like nature.

Kendi estetikimize göre değil de, insan merkezli bir estetiğe göre değil de doğadaki öğelerden yararlanarak yapmak gibi şeylere doğru gidiyor mu mesela?

Is it going towards doing things by benefiting from elements in nature, rather than according to our own aesthetics or a human-centered aesthetic?

Çok doğru.

Very true.

Bu hükmetme çabası gerçekten bahçe tarihinde görüyoruz.

We truly see this attempt to govern in the history of gardens.

Saray bahçelerini düşünelim.

Let’s think about the palace gardens.

Öncelikle en büyük, en çok yukarı çıkan fıskiyeler mesela.

Firstly, the biggest, the ones that shoot the highest, for example.

Yani o dönemin böyle en büyük.

So that period was the greatest.

Büyük teknolojisi havuzda kullanılan fıskiyelerin böyle çok büyük, uzun yüksekliklere çıkabilmesi.

The large technology allows the fountains used in the pool to reach such great heights.

Su öğelerinin kocaman, büyük oranda kullanılabilmesi.

The large-scale usability of water elements.

Bitkilerin üzerinde yapılan tabii o fiziksel denemeler, onların büyütülmesi.

The natural physical experiments conducted on the plants, their cultivation.

Saray bahçelerinde iktidar ne kadar güçlüyse saraylarının da o kadar güçlü olması.

The stronger the power is in the palace gardens, the stronger their palaces are as well.

Aslında ben hani doğayı bu kadar şekillendirebiliyorum ve bu kadar güçlüyümün bir karşılığı.

Actually, it's a reflection of how I can shape nature this much and how strong I am.

Ben edebiyat ve sanattan ve bilimden etkilendiğini söyledim.

I said that you were influenced by literature, art, and science.

Ama bahçe tarihinin politikayla da ilişkisi çok kuvvetli.

But the relationship between garden history and politics is very strong.

Hani benim uzmanlığım olan bir konu değil.

It's not a subject that I'm specialized in.

Ama gerçekten bahçeler üzerinden hani bu politik iktidarın arayışlarını ve mesajlarını çok net okuyabiliriz.

But we can really read the search and messages of this political power very clearly through the gardens.

Aslında bu kadar geriye gitmeye de gerek yok.

Actually, there is no need to go this far back.

Modern dönemde de açık alanlar, kamusal alanlar gibi bahçeler de kullanılıyor.

In the modern era, gardens are also used as open spaces, like public spaces.

Çeşitli mesajları ve algıyı değiştirmek için.

To change various messages and perceptions.

Bunun hala bugün örneklerini de görüyoruz.

We still see examples of this today.

Ne zaman doğallaşmaya başladı sorusu da çok kritik Utku.

The question of when it started to become natural is also very critical, Utku.

Bunu anlatıyorum ben zaten.

I'm already explaining this.

O mesela şeyden coğrafi keşiflerle dünyada işte Güney Asya'daki, ekvatordaki, tropik bölgelerdeki bitkiler Avrupa'ya geliyor.

For example, with the geographical discoveries, plants from regions like South Asia, the equator, and tropical areas are coming to Europe.

İşte baharat yoluyla baharatlar acayip bir dolaşıma giriyor.

Here, spices are entering an extraordinary circulation through the spice route.

Savaşlarda işte yeni türler getiriliyor.

In wars, new kinds are being introduced.

Bu Osmanlı'da da yine aynı şekilde bunlar böyle iktidara sunuluyor.

These are presented to power in the same way in the Ottoman Empire as well.

Yeni bahçelerinde.

In their new garden.

Yeni üretimler yapılıyor falan.

New productions are being made and so on.

Böyle bitkiler acayip bir dolaşıma giriyor.

Such plants enter an incredible circulation.

Ve bahçelerde bunlar sergilenmeye başlanıyor.

And these are starting to be exhibited in the gardens.

Botanik bilimi inanılmaz gelişiyor.

Botanical science is developing incredibly.

Botanik bahçesi konusu ayrı bir konu olarak kendisini var etmeye başlıyor.

The subject of the botanical garden is starting to establish itself as a separate topic.

Tabii inanılmaz bir keşif.

Of course, an incredible discovery.

Yani sürekli yeniliklerin, sürekli yeni türlerin çok hızlı bir şekilde keşfedildiği bir dönemden söz ediyoruz.

So we are talking about a period in which constant innovations and new species are being discovered very rapidly.

Bahçe bütün bunların arasında tabii böyle bir estetik, işte geometrik bir yapı gibi büyüklüğüyle,

The garden, amidst all this, naturally possesses an aesthetic, like a geometric structure with its grandeur.

söz ve mesaj ileten bir şey olmaktan yavaş yavaş böyle yenilikleri yansıtan ve bu anlamda deneyimler sunan bir yer olmaya başlıyor.

It is slowly starting to become a place that reflects such innovations and offers experiences in this sense, rather than just being something that conveys words and messages.

Böyle bakılan ve hayran olunan bahçelerden içinde olunan ve yaşanılan bahçeler olmaya doğru gidiyor.

Gardens that are admired and looked at are moving towards becoming gardens that one lives in and experiences.

Bütün bunlarda tabii naturalist akım çok önemli.

Of course, the naturalist movement is very important in all of this.

Yani şeyde de var böyle Alman romantiklerinin işte doğaya bakmak ve onun uyandırdığı duyguyla yaşamak ve

So there's also this thing in German romantics, looking at nature and living with the emotions it evokes, and...

onun farkında olmakla ilgili Amerika'da yine başka bir karşılığı var aynı dönemde.

It has another correspondence in America related to being aware of it during the same period.

Böyle edebiyatta, sanatta karşımıza çıkan şeyler bahçenin içinde olmak ve onu duyumsamakla ilgili konularla birlikte

In such literature, what we encounter in art is related to themes of being in the garden and perceiving it.

bitkisel tasarım değişmeye başlıyor.

Botanical design is starting to change.

Bahçenin tasarımı değişmeye başlıyor.

The design of the garden is starting to change.

Ve biz böyle aslında kendi başına doğal olmayan ama doğalmış gibi görünen bu şekilde tasarlanmış bahçeler görmeye başlıyoruz tarihte.

And we start to see in history gardens that are actually unnatural but designed in a way that makes them seem natural.

Hatta böyle hala çoğu zaman...

In fact, even like this most of the time...

Çok doğal olduğunu düşündüğümüz ama böyle hani her bir metrekaresi çok dikkatli bir şekilde tasarlanmış bahçeler görebiliyoruz.

We can see gardens that we think are very natural, but each square meter is designed very carefully.

Bu akımla birlikte yavaş yavaş böyle daha doğal görünen ama aslında çok doğal olmayan bir tasarım dili ortaya çıkmaya başlıyor.

With this trend, a design language that appears more natural but is actually not very natural is slowly beginning to emerge.

Çeşitli şekillerde bu tekrar ediliyor.

This is repeated in various ways.

Hala şu an bugünkü bu yaban hayatını geliştiren ve biyoçeşitlilik odaklı bahçelerden söz etmiyorum bu arada.

By the way, I'm not talking about the gardens that enhance today's wildlife and focus on biodiversity.

Naturalist bahçelerden söz ediyorum.

I am talking about naturalist gardens.

Tamam bu...

Okay, this...

Çünkü bunun çıktığı dönemde hala iklimle ilgili, çevreyle ilgili endişeler henüz yoktu.

Because at the time it emerged, there were still no concerns related to climate or the environment.

Sadece doğal olana bir merak, merakın olduğu dönemden bahsediyorum.

I'm talking about a period of curiosity about only the natural.

Bugün ise biyoçeşitlilik, iklim, kuraklık, sürdürülebilirlik kaygısıyla tasarlanan bahçelerin tamamen bu 20. yüzyıldaki çevre hareketleri, toprak etiği, bizim bugünkü ihtiyaçlarımız, doğal afetlerin artışı içinde bulunduğumuz koşullardan çıkan ihtiyaçla şekillenmesiyle...

Today, however, the gardens designed with concerns of biodiversity, climate, drought, and sustainability are entirely shaped by the environmental movements of the 20th century, land ethics, our current needs, and the needs arising from the conditions we find ourselves in due to the increase in natural disasters.

Ama burada naturalist bahçe akımının görsel bir altyapısının olduğundan bahsedebilirim.

But I can mention that there is a visual infrastructure of the naturalist garden movement here.

Şey aklıma geldi, Humboldt aklıma geldi bunları sen anlatınca tarihsel olarak.

I just remembered, Humboldt came to my mind when you mentioned these historically.

Alexander von Humboldt.

Alexander von Humboldt.

Humboldt aslında çok böyle önemli bir karakter.

Humboldt is actually a very important figure.

Biraz böyle doğaya olan bakışımızı da genel olarak değiştirmiş biri.

Someone who has also generally changed our perspective on nature a bit.

İlginç biri bence çünkü şey bilmiyoruz mesela biz çok fazla tanımıyoruz Humboldt'u şu andaki bu yüzyılda.

I think he is an interesting person because we don't know much about Humboldt, for example, we don't know him very well in this current century.

Çok ünlü biri değil aslında etrafa baktığımızda.

Actually, he/she is not a very famous person when we look around.

Ama mesela bir yüzyıl önceki...

But for example, a century ago...

Ki birçok insanı tanıyabiliyoruz.

So we are able to meet many people.

Mesela Albert Einstein bizim için herkesin bildiği bir karakter.

For example, Albert Einstein is a character known to everyone.

Humboldt'la ilginç bir şekilde Albert Einstein'in yaşadığı dönemden bir tık önce yani 1900 yılların sonunda herkesin bildiği bir karakter.

Interestingly, Humboldt is a well-known character from just before the period in which Albert Einstein lived, meaning at the end of the 1900s.

Yani geçmişten herkesin bildiği bir karakter.

So a character known by everyone from the past.

Çünkü çok fazla geziler yapıyor, bir sürü insanın araştırmalarını bir araya getiriyor.

Because he/she is traveling a lot, gathering the research of many people together.

O tam dediğin dönem oraya tam bir çizgi olduğu için ben öyle düşünüyorum.

I think that way because it was a complete line during the exact period you mentioned.

Humboldt'un yaptığı, yayınladığı şeyler, bakış açısını değiştirme şekli.

What Humboldt did, what he published, is a way of changing perspectives.

Dünyaya, insanların.

To the world, of people.

Çünkü popüler de biri.

Because he's also someone popular.

Hani gerçek yani en azından okuyan ve okuma yazma bilen ve bu tarz bilgileri edinebilen çevreler arasında okunan bilinen bir yazar, naturalist.

He is a well-known author, a naturalist, at least among those who can read and write and can acquire such information.

O yüzden böyle çizgi olduğu için oranın önünde mi sonrasına mı denk geliyor mesela bu bahçelerin değişmesi?

That's why, does the change of these gardens occur before or after that line, for example?

Yani şey gibi düşünürsek böyle mesela işte Humboldt mesela ne zaman yaşamış?

So if we think about it like this, for example, when did Humboldt live?

1769'da doğmuş.

He was born in 1769.

1859'da ölmüş.

He died in 1859.

Aslında tam o dönemler biliyor musun?

Do you actually know those exact times?

Şimdi sen sorunca düşündüm.

I thought about it when you asked.

Tam o.

Exactly.

O timeline'da nereye düştüğüne emin değilim ama Humboldt'u ben çok anlatırım.

I'm not sure where you fell in that timeline, but I can talk a lot about Humboldt.

Yani çok bahsettiğim en temel referans noktalarımdan biridir.

So it is one of the most fundamental reference points I mention a lot.

Sadece bahçe üzerinde değil işte bu doğa esaslı düşüncenin dönüştüğü önemli eşik bir değil.

It's not just about the garden; this is an important threshold where this nature-based thought transforms.

Yani birçok eşiğin içerisinde olan birisi.

So, someone who is at many thresholds.

Birçok alanda Humboldt'un fikirleri var.

Humboldt's ideas are present in many areas.

Ekoloji, o zaman ekoloji denmiyorken ekolojinin temellerini ortaya atması çok önemli.

It is very important for ecology to lay its foundations when it was not yet called ecology.

İklim değişikliğindeki insan etkisinin yani insanın...

The human impact on climate change, that is, the human...

...dühalesinin rolünün ilk fikirlerini ortaya atması açısından önemli.

...it is important in terms of putting forward the initial ideas about the role of the phenomenon.

Fizikte, coğrafyada yani bütün doğa bilimlerindeki en temel referans Humboldt sadece bir alanda yok.

In physics, geography, and indeed in all natural sciences, the most fundamental reference, Humboldt, is absent in just one field.

Ama bugün kullandığımız kavramlarla doğrudan bir şey yok.

But there is nothing directly related to the concepts we use today.

Yani ekolojinin şeyi diye aratınca o çıkmıyor mesela.

So when you search for "the thing of ecology," that doesn’t come up, for example.

Bu söylediğim mesela türlerin dolaşıma girmesi, botanik bahçelerin, Alman romantikleri vesaire dediğim dönem...

What I mean by this is, for example, the circulation of species, botanical gardens, and the period I mentioned regarding German romantics, etc.

...hep aslında Humboldt'un da içinde bulunduğu o inanılmaz döneme denk geliyor.

...it actually coincides with that incredible era in which Humboldt was also involved.

Bu arada Göthe'yle de çok yakındayız.

By the way, we are also very close to Goethe.

Bir ilişkisi var.

He/She has a relationship.

Zaten bu Naturgemal'de denen doğa kesitleri, yani bizim jeolojiyi bitki çeşitliliğiyle birlikte gördüğümüz teknik resimleri Humboldt'un...

Already, these nature sections tested in Naturgemal, that is, the technical drawings where we see geology along with plant diversity, are Humboldt's...

...kesinlikle bakmasını öneririm ben herkese.

I definitely recommend everyone to take a look at it.

Göthe'yle ilişkisi, doğayla ilgili sohbetleri, daha doğrusu sadece Göthe değil yani onların aktif olduğu Alman grubuyla birlikte...

Her relationship with Goethe, the conversations about nature, or rather, not just Goethe but also with the German group they were active with...

...bu estetik, kendi doğanın içinde olma, bu duyumsamalarla ilgili diyalogları üzerinde...

...this aesthetics is about being in one's own nature, the dialogues related to these sensations...

...kaygı olarak iz bırakıyor oldukça Humboldt'ta.

...it leaves a mark as anxiety quite a lot in Humboldt.

Ve aslında onun bilimsel araştırmalarının bize bir resim gibi yansıtan çizimlerinin ortaya çıkışında yine bu estetik kaygı yatıyor.

And in fact, this aesthetic concern is also the foundation of the emergence of the drawings that reflect his scientific research to us like a picture.

Yani sadece bilimsel araştırmalar değil, bunların görsel iletişime açısından doğru ifadeler ortaya koyması da içinde bulunduğu dönemi yansıtıyor diye düşünüyorum.

So I think that not only scientific research but also their correct expressions in terms of visual communication reflect the era they belong to.

Sorunun cevabı yani evet aynı dönem, hemen arkasına denk geliyor gibi.

The answer to the question, yes, seems to coincide with the same period right after it.

...bir şey diyebilirim.

I can say something.

Aldığımız iki nefesten biri denizden geliyor.

One of the two breaths we take comes from the sea.

Garanti BBVA'nın Deniz Temiz Derneği, TurMEPA işbirliğiyle sürdürdüğü Mavi Nefes Projesi'nin merkezinde işte bu var.

Garanti BBVA's Sea Clean Association, at the center of the Blue Breath Project carried out in collaboration with TurMEPA, is exactly this.

İhtiyacımız olan oksijenin %50 ila %70'ini üreten denizlerdeki mercanlar ve deniz çayıları bu projeyle hem korunuyor hem de çoğaltılıyor.

Corals and seaweeds in the seas, which produce 50% to 70% of the oxygen we need, are both protected and multiplied through this project.

Deniz bizim nefesimiz. Ona hep birlikte iyi bakalım.

The sea is our breath. Let's take good care of it together.

Bu arada bir de şeyi de karıştırılıyor genelde.

Meanwhile, that thing is generally confused as well.

İşte Humboldt deyince insanların aklı Berlin'deki en eski üniversitelerden Humboldt Üniversitesi'ne gidiyor.

When people think of Humboldt, they associate it with Humboldt University, one of the oldest universities in Berlin.

Diyor işte Humboldt onun kurucusudur kesin diyorsun.

You say Humboldt is definitely its founder.

Aslında o değil, abisi kurucusu.

Actually, it's not him, it's his brother who is the founder.

Humboldt'un abisi, Humboldt Üniversitesi'nin kurucusu.

Humboldt's brother is the founder of Humboldt University.

Ve onu da şey yapıyorum.

And I'm doing that too.

Humboldt'un gerçekten böyle kişisel hayatıyla ilgili yazılmış çok güzel bir kitap var.

There is actually a very nice book written about Humboldt's personal life.

Orada ya tabii ki bu insanlar bu arada hani aşırı aristokrat bir çevreden geliyorlar.

Of course, these people come from an extremely aristocratic background.

Hani 3 yaşından itibaren Latince öğrenmeye başlıyorlar.

They start learning Latin from the age of 3.

Ama şeyde bizim Humboldt yani bizim ekolog Humboldt biraz da şey olduğu için böyle haşeri bir karakter olduğu için

But since our Humboldt, our ecologist Humboldt, has a bit of a pest-like character...

hani öyle akademik ama tam akademik değil yani.

You know, it's kind of academic but not completely academic, I mean.

Tam akademik olamıyor.

It cannot be fully academic.

O yüzden dünyada seyahatler yapıyor.

That's why he/she is traveling around the world.

İşte kendini doğaya veriyor.

Here, he/she is giving himself/herself to nature.

Olamadığından değil hani böyle bir karakter olduğu için öyle yaşıyor.

It's not because she can't be, it's because she lives that way due to having such a character.

Diğer abisi ondan çok çok daha başarılı.

His other brother is much more successful than him.

Zaten onda da böyle bir ikisi arasında bir şey varmış.

There was already something like this between the two of them.

Hani böyle bir nasıl diyeyim Humboldt'un kendini böyle kötü hissettiğine dair.

You know, like how can I put it, about Humboldt feeling so bad about himself.

Hani onun başarısından dolayı kötü hissettiğine dair.

About how you felt bad because of his success.

Biraz eziklemiş yani şeyi kardeşini.

He's a bit embarrassed, I mean, his sibling.

Öyle de bir hikaye var orada.

There is indeed a story there.

İlginç o yüzden.

That's why it's interesting.

Hani ve ilginç bir şekilde hani akademisyen şeydi.

It was interesting in a way that it was academic.

Yani bizim bildiğimiz anlamda akademisyen biri de değil.

So, he/she is not an academician in the sense we know.

Ama hani çok fazla yeni düşüncenin fikri ortaya atmış biri.

But you know, someone who has put forward a lot of new ideas.

O yüzden de bu ilişkiyi tam oradan kuralım oradan bağlayalım diye de istedim açıkçası.

That's why I honestly wanted to establish this relationship from there and connect it from there.

Bahçeden doğal yapılara, doğal alanlara geçiş.

Transition from the garden to natural structures, natural areas.

Ve aslında biraz daha insanların en azından doğanın bazı noktalarına hükmetmemeliyiz.

And in fact, we should not dominate some aspects of nature, at least not more than people do.

Olduğu gibi kabul etmeliyiz.

We must accept it as it is.

Dediği bir döneme tekabül ediyor.

It corresponds to a period he/she mentioned.

Oradan da senin yeni yaptığın çalışmalara doğru bir geçebiliriz.

From there, we can transition to the new work you have done.

Oradaki bağlantıyı nasıl kurdun?

How did you establish the connection there?

Yani doğal zekadan bahsediyorsun.

So you are talking about natural intelligence.

Böyle bir gidişten bahsediyorsun.

You are talking about such a course of events.

Tam onu nasıl kuruyorsun o bağlantıyı?

How do you set up that connection?

Ya da kuruyor musun?

Or are you drying?

Yani yıllarca bunu anlattım.

So I've been explaining this for years.

Ve bu her araştırma, her yeni karşılaşmanın eklenerek böyle genişlediği uzun bir dönem, iki dönemlik ders içeriğine dönüştü bu.

And this long period, in which each research and each new encounter added to it, transformed into a two-term course content.

Doğal zekaya nasıl bağlandı konu?

How did the topic connect to natural intelligence?

Ben tabii bunu hep mimarlık fakültelerinde, işte peyzaj mimarlığı öğrencileri, mimarlara, şehir plancılarına anlata durdum yani yıllarca.

Of course, I have been explaining this to landscape architecture students, architects, and urban planners in architecture faculties for years.

Ama bir yerden sonra ilgim daha ziyade bu farkındalık projelerine, kendi yaptığımız projelerde farkındalığı bu kamusal alanın kullanıcılarıyla nasıl kurarız noktasında geliştirmeye başladı.

But at a certain point, my interest began to develop more towards these awareness projects, focusing on how we can establish awareness with the users of this public space in our own projects.

İşte başında da bahsettiğim gibi yani biraz eğitim, psikoloji, felsefenin işin içine girdiği bir merak konusu oluştu.

As I mentioned at the beginning, it has become a topic of curiosity that involves a bit of education, psychology, and philosophy.

Doğa farkındalığı, çevre farkındalığı, biz bu farkındalığı nasıl oluştururuz?

How do we create this awareness of nature and environmental awareness?

Bununla ilgili bunu nasıl bir merakın etrafında şekillendirebiliriz gibi.

How can we shape this around such curiosity?

Buna doğal zeka demeye başlamam ise çok eski değil.

It hasn't been long since I started to call this natural intelligence.

Şöyle oldu, iki tane, iki eşik oldu aslında, iki olay oldu bununla ilgili.

It happened like this, there were actually two thresholds, two events related to this.

Ben coğrafi bilgi sistemleri ve açık kaynak veriyle ilgili çalıştığım bir dönemde hay zeka ile bunu işte nasıl ekolojik restorasyon için kullanabiliriz?

I was working on geographic information systems and open source data, and I was wondering how we can use artificial intelligence for ecological restoration.

Bununla ilgili bir projede denemeler yapmıştım ve bunlar böyle çok güçlü görsel sonuçlar vermişti.

I had conducted experiments in a project related to this, and they had yielded very powerful visual results.

Hocalarımdan biri de bunu öğrencilerine anlatmamı istemişti, okula davet etmişti.

One of my teachers had also asked me to explain this to his students and had invited me to the school.

Okulda tabii ben her zaman anlattığım bahçeler, doğal sistemler işte bu hikayeyi anlatırken bu görselleri de bir yerde paylaştım.

Of course, at school, while telling the story of the gardens and natural systems that I always talk about, I shared these visuals somewhere as well.

Fakat ben erken dönemde bu dijital araçların kullanılmasıyla ilgili çok eleştirel birisiyim aslında.

However, I am actually quite critical of the use of these digital tools in the early stages.

Yani çocuklara böyle şeyleri çok yönlendirmek istemiyorum lisans düzeyinde.

So I don't want to direct children towards such things at the undergraduate level.

Lisans düzeyinde olması gerektiğini, kullanılması gerektiğini düşünüyorum bu araçların.

I think these tools should be at the undergraduate level and should be used.

Üniversitede çok böyle çekinerek gösterdim ve ona rağmen çok büyük bir ilgi uyandı.

I showed it very hesitantly at the university, and despite that, it generated a lot of interest.

Yani şey hani görseller çok kuvvetliydi ve çok merak ettiler.

So, the visuals were very strong and they were very curious.

Hocam nasıl yaptınız? İşte hani hangi tool'ları kullandınız? Hangi süreci kullandınız gibi?

Teacher, how did you do it? What tools did you use? What process did you follow, for example?

Ben de böyle biraz rahatsız oldum bundan.

I was a bit uncomfortable with this too.

Hani anlattım nasıl yapıldığını, hangi aşamalarla bu datayı nereden indirebileceklerini ve bunu nasıl dönüştürebileceklerini.

You know I explained how it is done, the stages of where they can download this data and how they can convert it.

Fakat yani önemli olan hay zeka değil doğal zeka.

However, what is important is not artificial intelligence, but natural intelligence.

Doğal zekanızı geliştirmeniz gerekiyor, doğal sistemleri anlamanız gerekiyor diye de bir tepki gösterdim.

I reacted by saying that you need to develop your natural intelligence and understand natural systems.

Sonra onlara doğal zeka ve yer deniz büyücüsü, yer deniz büyücüsü ve doğal zeka diye başka bir sunum yaptım.

Then I made another presentation to them about natural intelligence and earth sea sorcery, earth sea sorcery and natural intelligence.

Orada kadim kültürlerden, mitolojiden, işte tarihteki mistik karakterlerden, bahçelerden, doğayla ilişkilerden böyle karışık bir şekilde anlatmaya başladım.

I started to talk in a mixed way about ancient cultures, mythology, mystical characters from history, gardens, and relationships with nature.

İşte şinin yoku gibi böyle doğayla temas kurma pratiklerinden birçok şeyden bahsettim.

I talked about many things related to practices of connecting with nature, like those of the shins.

Onun üzerine işte doğal zekayı biraz daha fazla kullanmıyorum.

I don't use natural intelligence a bit more on that.

İkinci eşik ise bundan önce başka bir karşılaşmada olduğu bir oğlum var.

The second threshold is that I have a son who was in another encounter before this one.

Sekiz yaşında onun eğitimi boyunca tabii hani bir insan nasıl büyür, yetenekleri nasıl keşfeder sorularıyla öğretmenlerinden bilgi almaya çalışırken

At the age of eight, while trying to get information from his teachers with the questions of how a person grows and how abilities are discovered throughout his education,

zeka kuramlarından bir tanesi dikkatimi çekti Howard Gardner'ın çoklu zeka kuramı isimli.

One of the theories of intelligence caught my attention, namely Howard Gardner's theory of multiple intelligences.

Bu kuramı öğretmenlerinden birinden duyunca böyle hemen araştırmaya başladım.

When I heard this theory from one of my teachers, I immediately started to research it.

Orada da şeyden bahsediyor yani insanın bir tür zekası.

It also talks about the kind of intelligence that humans have.

Zekası yok.

He/She has no intelligence.

Sekiz kategoriden bahsediyor.

He is talking about eight categories.

Görsel zeka, müzik zekası, sözel, lingüistik zeka, kinestetik zeka, ruhsal zeka, mekansal, işte sayısal gibi böyle kategoriler var.

There are categories like visual intelligence, musical intelligence, verbal linguistic intelligence, kinesthetic intelligence, spiritual intelligence, spatial intelligence, and numerical intelligence.

Bunlardan bir tanesi de doğal zeka.

One of them is natural intelligence.

Yani doğal zekası, doğayı anlama zekamız.

So it is our natural intelligence, our intelligence to understand nature.

Ben bunu gördüğümde böyle bir dakika dedim yani tam olarak bu benim mesela bu kategori benim konum.

When I saw this, I said just a minute; this is exactly my category, my subject.

Çünkü doğal zeka dediğimiz şey yani Howard Gardner'ın bu teorisinde bir insanın bir tür zekasının,

Because what we call natural intelligence, that is, in Howard Gardner's theory, a person's type of intelligence,

olmadığını işte bazı zekaların bazılarından daha iyi ya da daha kötü değil ama biraz daha az becerilere sahip olabileceğinden bahsediyor.

It talks about the possibility that some minds may have a little less skill, not that they are better or worse than others.

Ve bunların geliştirilebileceğinden bahsediyor.

And it mentions that these can be developed.

Ben de buradaki bu doğal zeka meselesiyle yani doğayı algılama biçimimizle ilgili yeteneklerimiz diyeyim kapasitemiz daha doğrusu ne olduğunu çok merak ettim.

I am also very curious about what this matter of natural intelligence here means, specifically our abilities or rather our capacities in terms of how we perceive nature.

Ve ondan sonra diğer araştırmalarımı da birlikte birleştirmek istedim.

And after that, I wanted to combine my other research as well.

Bu doğal zekanın da yani bu Howard Gardner'ın işte bu sekizli çoklu zeka kuramının,

This natural intelligence, that is, this theory of multiple intelligences by Howard Gardner with the eight types,

buradaki bir dilim bu doğal zeka ve bunun da kendi içinde kırılımları var aslında Utku.

A slice of this natural intelligence here actually has its own subdivisions, Utku.

Şöyle onu böyle çok basit bir şekilde özetleyebilirim.

I can summarize it very simply like this.

Benim şu anda üzerinde çalıştığım konu da tam olarak hani bunun alt kırılımları.

The topic I am currently working on is exactly the subcategories of this.

Yani mesela benim arkadaşlarım var bazı arkadaşlarım yani akranlarım diyeyim bitkileri tanıma konusunda çok iyiler.

For example, I have some friends, I mean peers, who are very good at identifying plants.

Yani hani bununla ilgili bir eğitim almamışlar ama neyin ne olduğunu bilirler merak ederler ya da bir ortamdayken o onların dikkatini çeker.

So, they haven't received any training related to this, but they know what it is and they are curious, or when they are in an environment, it catches their attention.

Böyle hani daha hemen.

Just like that, immediately.

Temas kurabilirler.

They can make contact.

Bazıları mesela havayı ve rüzgarı çok daha iyi algılar.

Some, for example, perceive the air and the wind much better.

Bununla ilgili algısı daha açıktır.

Its perception of this is clearer.

Bazıları kokulara, bazıları işte ağaçlara daha büyük varlıklara, bazıları da hayvanlara karşı daha hassastır.

Some people are more sensitive to scents, some to trees and larger beings, and some to animals.

Bunların hepsi alt kırılımlar.

All of these are sub-divisions.

Ben mesela kendim peyzaj mimarlığı okumuş olmama rağmen bitkileri tanılama ve onları algılama konusunda çok iyi olmadığımı düşünüyorum.

For example, even though I studied landscape architecture, I believe I am not very good at recognizing and perceiving plants.

Tuhaf bir şekilde.

In a strange way.

Yani aslında tuhaf da değil.

So it's actually not that strange.

Bunların her birinin bizim kendi bireysel öykülerimizle yani büyüdüğümüz yerle çok ilişkisi var.

Each of these has a strong connection to our own individual stories, that is, to the places we grew up.

Ben de mesela çok doğal bir yerde büyümedim.

I also didn't grow up in a very natural environment, for example.

Hiç doğal olmayan işte kentin ortasında otoparklarda oynayarak büyümüş birisiyim.

I am someone who grew up playing in parking lots in the middle of the city, which is anything but natural.

Bu açıdan bu algım çok güçlü değil.

From this perspective, my perception is not very strong.

Fakat benim topolojik algım yani bir arazinin analitik geometrisini, eğimini, koşullarını, zayıf noktalarını algılama düzeninde uzamsal olarak kavrayışım güçlü.

However, my topological perception, that is, my spatial understanding of the analytic geometry of a terrain, its slope, conditions, and weak points, is strong.

Ama bitkileri çok iyi algılayamıyorum.

But I can't perceive plants very well.

Yani doğayı algılama biçimimizde de bir şey işte.

So there is something in the way we perceive nature.

Ağacın, bir bitkinin, bir derenin ismini hemen anlamak yok aslında.

It's actually not possible to immediately understand the name of a tree, a plant, or a stream.

Hani bu bedenimiz dışında, açık alanda algıladığımız birçok boyutu var.

Remember, there are many dimensions we perceive in open space outside of our bodies.

Ve bu boyutların neler olduğu da benim şu anki araştırma konum.

And what these dimensions are is currently my research topic.

Bunların nasıl geliştirilebileceğiyle ilgili bireysel ve toplumsal düzeyde de çeşitli eğitimler ve deneyimler tasarlıyorum.

I am designing various training and experiences at both individual and societal levels on how these can be developed.

Müthiş, acayip yerler açtı.

He opened amazing, incredible places.

Ben bilmiyordum açıkçası bu zekat evramını.

Honestly, I didn't know about this zakat document.

Dediğin gibi herkesin öyle bir arkadaşı vardır değil mi?

As you said, everyone has a friend like that, right?

Hani çiçekleri fısıldayıp...

Remember how we whispered to the flowers…

Fısıldayan, bitkileri fısıldayan o kişi.

The one who whispers, the one who whispers to the plants.

Yani bitki yetiştirirken de...

So, when growing plants...

Bu arada benim çok sevgili yıllardır ev arkadaşım olan Efe Can da mesela o öyle bir insan.

Meanwhile, my very dear roommate of many years, Efe Can, is also such a person.

Ve kendisini devamlı buna ilişkin bir şey yapması gerektiğine dair zorluyorum.

And I constantly urge him to do something about it.

Gerçekten de yani hangi bitkiye nasıl iyi geleceğini ve nasıl büyüdüğünü çok böyle içsel olarak bilen ve hisseden insanlar var.

There are indeed people who know and feel deeply how each plant will benefit and how it will grow.

Hani şimdi internetten bakıyordum bir yandan sen bu doğal zekadan bahsederken.

I was just looking it up on the internet while you were talking about this natural intelligence.

Mesela bu insanlar...

For example, these people...

Zaten şeyde işte tarım gibi alanlarda ya da işte bitki yetiştirme ya da doğa koruma gibi alanlarda daha başarılı olabileceğini söylüyor.

It is already said that it could be more successful in areas such as agriculture or plant cultivation or nature conservation.

Ki mesela bu da vardı.

For example, this was also there.

Mesela o bana çok garip geliyordu bu çiftçilik meselesinde.

For example, this farming issue seemed very strange to me.

Diyorlar ki o çok iyi bir çiftçi.

They say he is a very good farmer.

Yani diyorum ki hani bir insan niye çok iyi bir çiftçi yapabilir ki?

So I’m saying, why could a person become a very good farmer?

Yani sonuçta bu verisel bir şey.

So in the end, it's a data-related thing.

Hani tamam biraz şu an teknoloji oraya doğru gidiyor tarımda ama bazı daha iyi verim alıyor.

Well, okay, technology is heading that way in agriculture right now, but some are getting better yields.

Ve hani bunu nasıl yapacağını biliyor.

And he knows how to do this.

Daha iyi öğrenmiş.

He has learned better.

Ve katman katman belki de yılların birikimiyle gelen...

And perhaps layer upon layer, the accumulation of years...

Bir şey olmakla birlikte hani aradaki farkı belirleyen bazı şeyler var.

While it is one thing, there are some things that define the difference between them.

Hani bunlar nasıl gelişti nasıl olur o da ilginç.

How did these develop, how does that happen is also interesting.

Ben şeyde diğer kısmında da hani yine kendimden örnek vermek gerekirse ben de senin gibi hani bitkileri tanıyamayan hani ağaçları çok tanıyamayan taraftayım.

In the other part, if I need to give an example from myself, I am also on the side that doesn't recognize plants and doesn't know trees very well, just like you.

Çok sevmeme rağmen ki çalıştım da yani hani artık hani basic düzeyde yapabiliyorum açıkçası.

Although I love it very much and I have worked on it, I can honestly say that I can now do it at a basic level.

Hani normal ortalamanın üstlerine çıkmışımdır.

I have surpassed the normal average.

Gösterdim büyük çabalarla kitapları aldım falan.

I showed that I got the books with great effort, and so on.

Hani bununla ilgili işte bütün Türkiye'nin ağaçları kitapları.

You know, this is about all of Turkey's trees being books.

Ama mesela ben de mesela doğada işte yön bulma ve doğada bir şekilde bulunurken rahat etme ve şey konusunda inanılmaz iyiyim mesela.

But for example, I am incredibly good at finding my way in nature and feeling comfortable while being in nature.

Zaten herkese çocukluktan beri de böyleydim.

I've always been like this to everyone since childhood.

Ve ondan sonra da zaten işte hani o yönde de işte bir sürü hobim gelişti.

And after that, in that way, I developed a lot of hobbies.

Hatta böyle hani belki başka bir evrende bunu iş olarak bile yapılıyor olabilirdim.

In fact, I could even be doing this as a job in another universe.

Çünkü gerçekten de hani iyi ol...

Because really, you know, be well...

Çünkü bazen insanlar diyor ama nasıl gidiyorsun tek başına şeye öyle bir yere?

Because sometimes people say, how are you going to such a place alone?

Diyorum ki hani bilmiyorum.

I'm saying that, you know, I don't know.

Hani tamam okey her bir türlü örnümü alıyorum.

Well, okay, I'm taking it in every way.

İşte o yolculuk.

Here is that journey.

İçin işte trekking için, kamp için ya da işte o doğal ortamda bulunmak için.

It's for trekking, for camping, or just to be in that natural environment.

Ama bir yandan da kendimi o kadar güvende hissediyorum ki hani yaparken.

But on the other hand, I feel so safe while doing it.

O yüzden ilginç.

That's why it's interesting.

Peki bize ne tür katkıları olabilir doğal zekayı geliştirmenin?

So what kind of contributions could developing natural intelligence have for us?

Bir yandan diğer zeka türlerine bakıyorum.

On one hand, I am looking at other types of intelligence.

Şimdi diğerleri daha işimize yararmış gibi geliyor bana açık.

It seems clear to me now that the others would have been more useful.

Gel bir toplumun düzeni böyle ya.

Come on, this is how the order of a society is.

Çünkü öyle bir yerde.

Because it's in such a place.

Ya müzik işi...

Oh, the music business...

Ya müzik bu arada şöyle müzik konusunda da çok fazla teori var.

Yes, there is a lot of theory regarding music in the meantime.

Direkt hani müziğin çok içsel bir...

It's like the music is very internal...

...şey oldu.

...something happened.

Çünkü burada içsel zeka da var.

Because there is also inner intelligence here.

Hani içten bir şey oldu ve şeyin ana öğelerinden biri oldu.

It became something heartfelt and one of the main elements of the thing.

İnsan topluluklarının ana öğelerinden biri olduğunu söyleyen teoriler var.

There are theories that say it is one of the main elements of human communities.

Özellikle işte antropolojik teoriler.

Especially anthropological theories at work.

Hani yoktur yani ritim duygusu olmayan bir insan yoktur normalde.

Normally, there is no person who lacks a sense of rhythm.

Sadece hani doğru yerlere dokunulmamıştır diye.

Just because it hasn't been touched in the right places.

O zaten hani topluluk düzeyinde olması.

It should already be at the community level.

Hani çok üstü illa star olmak zorunda değilsin.

You don't necessarily have to be a star.

O bence zor bir ihtimal.

I think that's a difficult possibility.

Ama mesela şu andaki toplum düzeni açıkçası yani kurduğumuz şey mesela...

But for example, the current social order, frankly, I mean what we have established, for instance...

...mantıksal ve matematiksel zekaya daha önemli.

...logical and mathematical intelligence is more important.

Yani...

So...

Önem veriyor diyebilirim.

I can say that it is important.

Yani görsel ve uzamsal zeka da başka iyi etki şey olabilir.

So visual and spatial intelligence could also be another beneficial factor.

Ama hani onu sorayım.

But let me ask about that.

Doğal zekamızı geliştirmenin bize ne katkısı olabilir?

What contributions could developing our natural intelligence have for us?

Şöyle cevap verebilirim.

I can respond like this.

Aslında sizin gibi yani Esmiyor'un bir misyonu var sonuçta.

Actually, there is a mission like yours, that is, Esmiyor's.

Ben sürdürülebilirlik alanında çalışan herkesin bir misyonu olduğunu düşünüyorum.

I believe that everyone working in the field of sustainability has a mission.

İklimle ilgili.

Related to climate.

Şimdi bu mesele çok soyut bir mesele.

Now this issue is a very abstract matter.

Yani anlatması zor bir mesele.

It's a difficult issue to explain.

Zor bir mücadelenin içindeyiz.

We are in the midst of a difficult struggle.

Rakamlardan oluşuyor genellikle.

It is usually made up of numbers.

Ben sürdürülebilirlik raporlarını da inceliyorum.

I am also reviewing the sustainability reports.

Yani anlamadığım rapor şeyler rakamlardan ve hedeflerden oluşuyor.

So what I don't understand about the report is that it consists of numbers and targets.

Evet bunlar tutturulabilir.

Yes, these can be caught.

Ama günün sonunda yaşamımızı değiştirecek belli değerleri oluşturamıyorsak...

But if we cannot create certain values that will change our lives at the end of the day...

...bireysel düzeyde aslında bu rakamların hiçbir anlamı yok.

...at the individual level, these figures actually have no meaning.

Çünkü yetiştirdiğimiz çocuklara da bizden sonraki nesillere de yine aynı değerleri biz aktarıyoruz.

Because we pass on the same values to the children we raise and to the generations after us.

Ve bu değerler yoksa aktaramıyoruz.

And if these values are not present, we cannot convey them.

Olanı aktarıyoruz gibi.

It seems like we are relaying what is happening.

Bana göre bunun şuna...

In my opinion, this is...

...yarıyor.

...is useful.

İşte sayısal zekadan doğal zekayı geliştirmeyi şu yüzden tercih etmeli isten çok.

Here is why one should prefer developing natural intelligence over numerical intelligence.

Esasında bizim buna ihtiyacımız var.

In fact, we need this.

Yani günümüzün iklim gerçekliği için bu zekamızı geliştirmeye ve geliştirilmesini önüne açmaya ihtiyacımız var.

So, for the climate reality of today, we need to develop our intelligence and pave the way for its improvement.

Bence bu insanların tüketimlerini, tüketimden daha çok taleplerini değiştirebilmeleri için.

I think for these people to be able to change their demands more than their consumption.

Çünkü her şey talep değiştiriyor bence.

Because I think everything is changing due to demand.

Bireysel taleplerimiz değiştiriyor.

Individual demands are changing.

Bununla ilgili bir algı ve farkındalıklarını kazanabilmeleri.

To gain an awareness and perception regarding this.

Bunun geliştirilmesine ihtiyacımız var.

We need to develop this.

Bu sadece böyle bir iklim değişikliğinin gerçekliğinin optimist ya da pesimist iletişimiyle olacak bir şey değil.

This is not something that can be communicated through optimistic or pessimistic messaging about the reality of such climate change.

Bunun eğitim düzeyinde kesinlikle harekete geçilmesi gerekiyor.

Action definitely needs to be taken at the educational level.

Bunu yapan çok önemli kurumlar var.

There are very important institutions that do this.

Yani örgün eğitimde, okul öncesinde, ilkokulda, ortaokulda ve lisede müfredata girmesi için çalışılıyor.

So, efforts are being made for it to be included in the curriculum in formal education, in preschool, primary school, middle school, and high school.

Bu bence şart zaten.

I think this is already a prerequisite.

Yani aslında hepimiz biyoloji ve coğrafya gördük aslında burada.

So actually, we all studied biology and geography here.

Hani temel doğa.

Where is the basic nature?

Bilgisi, eğitimi aldık ama pek bir şey hatırlamıyoruz.

We received the knowledge and training, but we don't remember much.

Bunların belki değişmesi, dönüşmesi ya da geliştirilmesi gerekiyor.

Perhaps these need to change, transform, or develop.

Bunun eğitimle yansımalarını uygulamaya geçirirken bireysel olarak yetişkinlerin de bu anlamda geliştirilmesi gerekiyor diye düşünüyorum.

I think that while reflecting this in education, it is also necessary to develop adults individually in this regard.

Yani bunun ikisi bir bütün yani genç eğitimi, çocuk eğitimi ve yetişkin eğitimi.

So these two are a whole, meaning youth education, children education, and adult education.

Bunu geliştirmek de doğru içerikleri tüketmek.

Improving this also means consuming the right content.

Biraz önce bireysel farkındalığı kazanmak.

Gaining individual awareness just a moment ago.

Beden de bunun bir parçası bence.

I think the body is also a part of this.

Ve biraz merak etmek de.

And to be a little curious too.

Yani illa böyle hani kitap gibi bir eğitime gerek yok.

So there's no need for a formal education like in a book.

Başta da konuştuğumuz gibi.

As we talked about at the beginning.

Bu arada ben senin paylaşımlarını takip ediyorum.

In the meantime, I am following your posts.

Muhtemelen hani senin de zeminle ilgili.

It probably has to do with your flooring.

Yani topolojik zekan çok iyi.

So your topological intelligence is very good.

Zemini çok iyi algılayabiliyorsun.

You can perceive the ground very well.

Onun ölçeyi çok iyi algılayabiliyorsun.

You can perceive its scale very well.

Mesafeleri çok iyi algılayabiliyorsun.

You can perceive distances very well.

Bu yüzden de kendini açık bir alanda güvende hissediyorsun.

That's why you feel safe in an open area.

Herkes bu güveni hissedemeyebiliyor yani.

Not everyone can feel this trust, you know.

Kimisi de hani ormanın içinde daha hani korunaklı yerlerde daha...

Some people prefer more sheltered places in the forest, you know...

Ya onu tahmin ettim bu arada.

I guessed it by the way.

Sen topografi deyince ben de topografi...

When you say topography, I also say topography...

Hani o mu acaba diye.

I wonder if that is him.

Orada bir şüphelerim var.

I have some doubts about that.

Çünkü mesela şu anda kendimi o tarafta daha da geliştirmeye çalışıyorum.

Because, for example, right now I am trying to develop myself even more in that area.

Biraz daha ya yıllardır gelen bilgilerin de ışığında.

A little more in light of the information that has been coming for years.

Mesela bir iki tane denemem olacak.

For example, I will have one or two attempts.

İşte ya çünkü şeye çok bağımlıyız orada.

Here we are very dependent on that thing.

Telefona çoğu zaman güvenlik açısından.

Usually for security reasons on the phone.

Doğa yürüyüşlerinde ya da işte bir GPS cihazına.

In nature walks or just with a GPS device at work.

Ama mesela bir yere gidip sadece pusula ve bir harita kullanarak şeyi sens ederek...

But for example, going somewhere and just using a compass and a map to sense things...

Yani oradaki topografiyi, mesafeleri yaparak...

So, by doing the topography and distances there...

Acaba sadece oradan yolumu bulabilir miyim?

I wonder if I can find my way from there?

Bunu deniyorum normalde.

I'm normally trying this.

Yapıyorum arada.

I do it from time to time.

Ama geçen iki kere kayboldum mesela.

But for example, I got lost twice last time.

Hani orada arazinin ne kadar zor olduğu ile de alakalı olabilir.

It might also be related to how difficult the terrain is over there.

Ama o yüzden demedim.

But that's not why I said it.

Çünkü hani şey bu.

Because, you know, it's like this.

Çok doğuştan gelen bir şey gibi değil geldi bana.

It didn't come to me as something very innate.

Hani bunu öğreniyorum yavaş yavaş.

I am slowly learning this.

Ama şey çok doğuştan geliyor.

But that thing comes very naturally.

O şey doğal zeka altında da yazıyor.

That thing is also written under natural intelligence.

Hani algılayış yani.

It's about perception, you know.

Hani şans ve güvende hissetme.

Where is the feeling of luck and safety?

Hani o anda ne yapacağını bilme hali doğadayken.

It's that moment of knowing what to do when you're in nature.

O böyle çok hani...

It's like very much...

Hiçbir yerde öğrenmedim çünkü onu anlatabiliyor muyum?

I didn’t learn it anywhere because can I explain it?

Yine de bulunduğun ortamlarla ve ebeveyninle ilişkinle aslında yani vardır.

Still, there is a connection with the environment you are in and your relationship with your parent.

Kesinlikle bir bağlanma teorisi var mesela.

There is definitely a theory of attachment, for example.

Yani bağlanma teorisi sadece birbirimizle ilgili değil.

So attachment theory is not only about each other.

Yani çevremizle de bir bağlanma biçimi geliştiriyoruz.

So we are developing a way of attachment with our surroundings.

Büyüdüğümüz yerle çok ilişkili.

It's very connected to the place we grew up.

Yani soruna geri dönecek olursak hani doğal zeka neden geliştirelim diye...

So if we return to your question about why we should develop natural intelligence...

Bu bizim için bir zorunluluk bana sorarsan.

If you ask me, this is a necessity for us.

Yani ikilim eylemleri için çözüm bulabilmek adına.

In order to find a solution for the dual actions.

Gerçekten.

Really.

Etkin bir şekilde insanların harekete geçebilmesi.

The ability for people to take action effectively.

En azından taleplerini değiştirebilmesi anlamında.

At least in terms of being able to change their demands.

Çünkü ancak doğayı, doğayı anlama kapasitemizi geliştirirsek...

Because only if we develop our capacity to understand nature...

...onu korumayla ilgili bir ihtiyacı fark edebiliriz.

...we may notice a need to protect it.

Ve bunu ciddiye alabiliriz.

And we can take this seriously.

Ve doğa korumayla ilgili bir algı geliştirirsek de...

And if we develop a perception related to nature conservation...

...zaten bunun için mücadele eden...

...already fighting for this...

...işte sizin gibi ve çok kıymetli kurumlar gibi...

...like you and like very valuable institutions...

...o kurumların arkasında durabilecek kalabalığı oluşturabiliriz.

...we can create a crowd that can stand behind those institutions.

Bu da topluluk kültürüyle çok ilişkili.

This is also very much related to community culture.

Dolayısıyla bunun misyonla ve misyonu gerçekleşmesini sağlayacak...

Therefore, this is related to the mission and the realization of the mission...

...önemli figürleri destekleyebilecek bir topluluk yaratma açısından...

...in terms of creating a community that can support important figures...

...çok önemli olduğunu düşünüyorum.

...I think it is very important.

Kesinlikle. Bu arada sadece iklim krizi açısından değil...

Absolutely. By the way, not just in terms of the climate crisis...

...biyoçeşitlilik krizi ve doğa üzerindeki diğer baskılar diyelim...

...let's say the biodiversity crisis and other pressures on nature...

...ve mücadele edilirken algıladığın, sevdiğin ve yaşadığın yeri korursun.

...and you protect the place you perceive, love, and live while fighting.

Yani sırf niye bugün en büyük doğa koruma eylemleri ya da direnişleri...

So why are today the largest nature conservation actions or resistances...

...hep oradaki yaşayan halk tarafından yapılıyor?

...is it always done by the people living there?

Yani çünkü orayla bir ilişkisi var.

So because there is a relationship with that place.

Oraya bir ilişkisi olmayan insanın politik de olsa yapacağı şeyin...

What a person without a relationship would do there, even if it's political...

...çok etkili olacağını düşünmüyorum.

I don't think it will be very effective.

Ben bazı insanların tabii yaşam biçimini değiştiriyor.

I change the natural lifestyle of some people.

Mesela Fransa'daki işgalleri düşünüyorum mesela işte.

For example, I am thinking about the occupations in France, for instance.

Orada da hani gerçekten o yaşam tarzına geçip yapıyor onu insanlar.

People there really adopt that lifestyle and do it.

O yüzden en düşük seviyede bile olsa etrafımıza bakıp...

That's why, even at the lowest level, we should look around us...

...o doğayı koruma, doğayı algılama zekamızı geliştirirsek diyorsun...

"...if we develop our intelligence to protect and perceive nature, you're saying..."

...bir şey geldiğinde...

...when something comes...

...ha bir dakika ya hani bunun için ben bir şey yapmalıyım da der insan kolaylıkla.

"...oh wait, one might easily say that I should do something for this."

Çok mantıklı bu arada.

By the way, that's very logical.

Biz de şeyde konuşurken şey işte insanlar işte ne yapalım falan diye sorular geldiğinde...

When we were talking about things, questions came up like what should we do and so on...

...ya ben şey demeye başladım.

"...well, I started to say something."

Hani kuş gözlemi yapın.

How about doing some bird watching?

Hani şey yani iklim aktivistinden çok kuş gözlemcisine ihtiyacımız var.

It’s like we need more bird watchers than climate activists.

Yani o tarz şeyler.

So, things like that.

Kuş gözlemi yapınca çünkü o doğanın içine çıkıyorsun.

Because when you do bird watching, you step into nature.

O kuşun oradan niye geçtiğinin farkına varıyorsun.

You realize why that bird passed from there.

Oradaki sula kalanın farkına varıyorsun.

You realize the difference in the water left there.

Oradaki bütün ekosistem ilişkisinin farkına varıyorsun.

You become aware of the entire ecosystem relationship there.

Oraya bir şey yapılmaya kalktığında sen yaygarayı koparırsın.

When someone tries to do something there, you raise a fuss.

Yoksa başka şekilde koparmazsın yani.

Otherwise, you won't be able to break away in another way.

Umurunda olmazsın.

You wouldn't care.

O yüzden o doğal zeka olayı önemli.

That's why the phenomenon of natural intelligence is important.

Bir de ben bir şey akıllak olarak bunu söylemek istiyorum.

I also want to say something as a thought.

Yani doğru bilgiye ulaşmakla ilgili sen de hani bunu çoğaltmalıyız, iletmeliyiz diyorsun ya.

So you are saying that we should multiply this and communicate it, right?

Şimdi mesela çoklu zekak teoremi diye bir şey söyledin.

For example, you just mentioned something called the theory of multiple intelligences.

Ya hemen burada şey yapmak istiyorum.

I want to do something here right away.

Yani bu için o kadar fazla pseudoscience kavramı ortaya atıldı ki son senelerde.

So many pseudoscience concepts have emerged in recent years for this reason.

Ya da daha önce atılan pseudoscience kavramlar o kadar şu anda sosyal medyada yaygın biçimde...

Or the concepts of pseudoscience that were introduced earlier are now so widely spread on social media...

...yayılıyor ve etkileşim alıyor ki.

...spreads and receives interaction.

O yüzden mesela buna böyle böyle...

That's why, for example, this like this...

O yüzden şey olun.

So just be.

Hani bakın, açın, bakın.

Look, open it, look.

Hani işte Howard Gardner kimmiş?

So, who is Howard Gardner?

Harvardlı bir psikolog.

A psychologist from Harvard.

Ve hani ya tabii ki akademik ünvanları olan insanların da attığı çok böyle bilim dışı olmayan teoremler.

And of course, there are also many theories put forth by people with academic titles that are not really unscientific.

Onların üzerinden insan sağlığını ya da psikolojisini etkilemeye çalışan bir sürü şey var.

There are many things trying to affect human health or psychology through them.

Ama onlar da hani bir şekilde o açığa çıkıyor ve bazı durumlarda üniversiteyle ilişkileri bile kesilebiliyor.

But they somehow come to light, and in some cases, their relationships with the university can even be severed.

Sadece ben bunu söylemek istiyorum.

I just want to say this.

Çünkü mesela sen çok güzel...

Because, for example, you are very beautiful...

Çok güzel bir konuyu ele almışsın.

You have addressed a very beautiful topic.

Bir teorem diyoruz ama hani aslında içinde çok fazla şey olan bir mesele.

We call it a theorem, but it is actually an issue that contains a lot of things.

Doğru bilgi olan ve hayatımızı gayret edebilecek olan bir mesele.

It is an issue that contains the correct information and can help us strive in our lives.

Ama onun yanında hani o kadar fazla saçma sapan ilgiyle zekamızı ve ruhumuzu yönlendirmeye çalışan içerik ve insan var ki...

But alongside it, there are so many absurd contents and people trying to manipulate our intellect and soul with excessive attention...

...bana böyle ona da hani belki daha çok çalışmamız gerekiyor diye de düşünmüyor değilim.

"...I'm not saying that I don't think we might need to work harder, at least for him."

Bu arada belki hani daha aydınlaşıcı olmak için...

By the way, maybe to be more enlightening...

...yani özellikle psikoloji alanında bu psikoloji ve eğitim olduğu için bunu ayrıca belirtmek istedim yani bu konuyu.

...that is to say, especially in the field of psychology, because this is psychology and education, I wanted to emphasize this topic separately.

Bugün YouTube, Instagram'a, TikTok'a bakın.

Today, look at YouTube, Instagram, TikTok.

Yani gerçekten de...

So really...

Bir de ben hani bende öyle bir şey oldu ki ben bunları çok sevdiğim için araştırmayı...

And also, I had something like that happen to me because I love these so much that I wanted to research...

...hani kim salsataları...

...you know who the salsas are...

...algoritmam da artık oraya gitti.

...my algorithm has now gone there too.

Ama birine rastlıyorum ve inanılmaz izlenmiş.

But I run into someone and it's incredibly viewed.

Ama söylediği şeylerin yararlı olmasını geçtim.

But let's set aside whether what he/she says is useful.

Zararlı olabilecek şeyler söylüyor mesela.

For example, she is saying things that could be harmful.

İnsan eğitimi, insan işte cinsellik hakkında, eğitim hakkında, davranışlar hakkında.

Human education is about sexuality, education, and behaviors.

Hani bu psikoloji bir şeyinde böyle bir durum var yani.

Well, there is such a situation in psychology as well.

Doğru. Benim zaten uzmanlığım olan bir konu değil.

That's right. It's not a topic that I'm already an expert in.

Kullanırken ve anlatırken de çok dikkatli olmaya çalışıyorum.

I try to be very careful while using and explaining it.

Yani danıştığım tabii ki uzman psikiyatrlar ve psikologlar var.

So, of course, there are expert psychiatrists and psychologists I consult.

Bunlarla ilgili çalışma olmasa da teoremi bilen karşılıklarını bizden daha iyi algılayabilecek.

Even if there is no study on these, those who know the theorem will be able to perceive its correspondences better than us.

Çok katılıyorum söylediğin her şeye.

I completely agree with everything you said.

Fakat bir taraftan da bunu böyle bir teoreme dayandırmak...

However, on the one hand, to base this on such a theorem...

...dayandırmadan da anlamlı olabileceğini düşündüğüm için ben doğal zekayı çok rahat bir şekilde kullanıyorum.

I use natural intelligence very comfortably because I think it can be meaningful without being based on anything.

Yani doğal zeka teorisi.

So, the theory of natural intelligence.

Doğal zeka teorisi bunu söylüyor demiyorum.

I'm not saying that the theory of natural intelligence says this.

Yani böyle bir zeka kuramı var.

So there is such a theory of intelligence.

Howard Gardner bundan bahsediyor ve muhtemelen güncel çalışmalarda çok daha farklı açılımlarda var.

Howard Gardner is talking about this and there are probably many different perspectives in current studies.

Yani 8 kategoriden çok daha farklı.

So, it's very different from the 8 categories.

Yani zihin meselesi, zeka meselesi hala çalışılıyor zaten.

So it's still a matter of the mind, a matter of intelligence that is being worked on.

Ben buradan bunu alıyorum çünkü bu aslında benim kendi gözlemlerimi çok iyi karşılıyor.

I'm taking this from here because it actually very well reflects my own observations.

Bir de tabii bu kadar yapay zekanın konuşulduğu bir dönemde doğal zekanın vurgulanmasının bir etkisi olacağına inanıyorum açıkçası.

I honestly believe that there will be an impact of highlighting natural intelligence in a time when so much artificial intelligence is being discussed.

O yüzden böyle çok çekinmedim.

That's why I didn't hesitate much.

Neden bunu tüketiyorum ve paylaşıyorum diyelim.

Let's say, why am I consuming and sharing this?

Süper.

Super.

Bence çok da iyi yapıyorsun bu arada.

I think you are doing very well by the way.

Ki zaten sadece bu konuyu ele alan Project Mori diye de bir şey yapacaksın, bir proje yapacaksın.

You will also do something called Project Mori, which specifically addresses this issue; you will work on a project.

Çıktığında biz de paylaşmak isteriz bunu.

When it's released, we would also like to share it.

Bende gerçekten kafa açtı bu doğal zeka meselesi.

This natural intelligence issue really opened my mind too.

Zaten bahçelerle bana kafayı iyice açmıştın.

You've already completely opened my mind with the gardens.

Bununla daha da açtın.

You have opened this even more.

O yüzden çok teşekkür ederim sana katıldığın için de.

So thank you very much for joining.

Ben de teşekkür ediyorum.

I thank you too.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.