Defne Koryürek ve Sinek Sekiz’den İrem Tütüncü

Gıda niye bir mesele haline geldi ve niye mesele olmak zorunda?

Why has food become a problem and why does it have to be a problem?

Niye meselemiz olması lazım?

Why should it be our issue?

Gıdanın niye dert oldu?

Why has food become a problem?

Kanaatimce çok net.

In my opinion, very clear.

Eteğinin boyu uzun da olabilir, kısa da olabilir.

The length of the skirt can be long or short.

Başörtün vardır veya yoktur.

You either have a headscarf or you don't.

Bunları bugün için mesele edebilirsin karşındakine ilişkin ama

You can consider these as issues for today regarding the person in front of you, but...

eteği de olsa, başörtüsü de olsa, çıplaklık ulaşıyor olsa,

whether it's a skirt, a headscarf, or even nudity,

insanlar aç oldukları zaman dert ortaktır.

When people are hungry, the problem is shared.

Karnın doyurmadığı, gerçek gıda ile karnın doyurmadığı,

Your stomach is not satisfied unless it is filled with real food.

dolayısıyla bu dünyanın üzerindeki varlığını garantileyemediğin bir şeyde,

therefore in something where you cannot guarantee its existence in this world,

koşul altında devamlılığın yok.

There is no continuity under the condition.

Düzenin yok, varlığın yok, kişinin hiçbir şeysi yok.

You have no order, you have no existence, the person has nothing.

Bizler sonuç olarak çok basit birer organizmayız.

As a result, we are very simple organisms.

Çok sayıda hücreden oluşan ama nihayetinde türünün devamı için üreme gayretinde olan,

Composed of a large number of cells but ultimately striving for the reproduction of its kind,

bugünkü varlığın devamı için de beslenmek zorunda olan.

that must also be nourished for the continuation of today's existence.

Bu beslenmeyi gerçek gıda ile yaptığımız oranda,

As we do this nutrition with real food,

bu doğayla uyumlu bir şekilde yaşıyoruz, bu doğayla uyumlu bir şekilde yaşlanıyoruz.

We live in harmony with nature, we age in harmony with nature.

Ne zamanki doğamızın dışında besleniyoruz, problemler çıkıyor organizmamızda.

Whenever we nourish ourselves outside of our nature, problems arise in our organism.

Ben ne zamanki karnımda çocuğuma hamile kaldım ve onu taşımaya başladım,

Whenever I became pregnant with my child and began to carry him/her,

idrak ettim ki yediğim her şey aslında onu oluşturuyor.

I realized that everything I eat actually creates it.

Ne yersem ona gidiyor.

Whatever I eat goes to that.

Dolayısıyla yediğimi...

Therefore, what I eat...

İçeriği çok önemli hale geldi.

The content has become very important.

Ondan sonra doğuruyorsun, doğurduğun anda vücudun sana senin karnındayken almamış olduğu şeyleri almaya devam etsin diye.

After that, you give birth, so that the moment you give birth, your body continues to receive what it didn’t take while it was in your womb.

Daha gelişim gitmemiş çünkü o çocuğun.

The child hasn’t developed further yet.

Memene süt veriyor.

It gives milk from the breast.

O süt bu sefer senin yediklerinin sonucu oluşan bir süt.

That milk is a result of what you have eaten this time.

E şimdi bunun aynısı senin yediğin domatesten, bir parça etten, her şeye geçer.

Well, the same applies to the tomato you eat, a piece of meat, and everything else.

O üretilirken ona ne konulduysa sen onu yiyorsun.

What was put into it while it was being made, that's what you are eating.

O kadar niyet.

So much intention.

Aynı şekilde şeyi de benzetebiliriz buna.

We can liken this to the same thing.

Sizin bünyenizi dünya gibi düşünürsek, toprak gibi düşünürsek, o toprağı ne ekerseniz, o toprağa nasıl davranırsanız,

If we think of your body like the world, like soil, whatever you plant in that soil, however you treat that soil,

o oradaki yaşayan canları da o oluyor.

It also becomes that living being over there.

Yani o toprağı siz genetiği değiştirmiş bir soya ektiğinizde ya da mısır ektiğinizde,

So when you plant genetically modified soybeans or corn in that soil,

onun büyümesi için gereken kimyasalları o toprağa eklediğinizde,

when you added the chemicals needed for its growth to the soil,

toprağı bozmaya başlıyorsunuz.

You are starting to spoil the soil.

Aynı kendi vücudunuzu bozar gibi.

As if you were damaging your own body.

Ve suyunu bozmaya başlıyorsunuz.

And you are starting to spoil its water.

O her yere yayılıyor.

It is spreading everywhere.

Sizin kendi kendinizdeki şey yandakine yayılmıyor belki kendinizi zehirlediğinizde.

Perhaps the thing within yourself doesn't spread to the other when you poison yourself.

Belki bir çocuk varken ona sadece eklenebiliyor ama

Maybe when there's a child, it can only be added to them, but...

bu toprak ya da daha geniş alanlar olduğu zaman

when there is this land or larger areas

bütün o sistemi etkilemeye başlıyor.

It starts to affect the whole system.

Yani yediğiniz şeyin iyi,

So what you eat is good,

olmaması, genetiğinin değiştirilmiş olması,

its absence, being genetically modified,

bir şekilde iyi üretilmemiş olması aslında

the fact that it has not been produced well in some way

sadece sizi etkileyen bir şey değil.

It's not just something that affects you.

Onun üretilirken geçirdiği çok geniş bir süreç var.

There is a very extensive process that it goes through during production.

Çünkü siz üç kilo domates alıyorsunuz ve zannediyorsunuz ki

Because you are buying three kilograms of tomatoes and you think that

o üç kilo domates olarak var.

That's three kilos of tomatoes.

Halbuki o dönümlerce, hektarlarca ekiliyor.

However, it is being planted over many acres and hectares.

Ve onun iyi yapılmaması o dönümlerce de çok büyük.

And its poor execution is very significant for those turns.

Sorunlara yol açıyor.

It causes problems.

Yani kötü yapılan bir şey küçücük bir alanda kötü yapıldığında

So when something is done poorly, it is done poorly in a tiny area.

çok önemli olmayabilir bir şekilde ama

It may not be very important in a way, but

ölçek çok geniş aslında tarımda.

The scale is actually very broad in agriculture.

O yüzden gerçek gıdayı, iyi gıdayı savunmak

That's why defending real food, good food.

çok geniş ölçeklerde yapılan bir şey olduğu için

because it is something done on a very large scale

genel anlamda çevreyi savunmak ve

generally defending the environment and

iyi yaşamı savunmak haline geliyor.

It becomes defending the good life.

Çünkü tarım çok temel bir aktivite insanın yaptığı.

Because agriculture is a very fundamental activity that humans engage in.

Ben galiba böyle bakmıyorum meseleye.

I think I'm not looking at the issue this way.

Çünkü sadece sanki GDO hataymış gibi oluyor böyle bakınca.

Because it looks like it's just a fault of GMOs when viewed this way.

Halbuki konvansiyonelde problem var.

However, there is a problem in the conventional.

Dolayısıyla esas problem zaten monokültürde.

Therefore, the main problem lies in monoculture itself.

Gene insana dönüyoruz burada.

We are going back to being human here.

Nasıl ari ırk kötü bir fikirse,

Just as the idea of an Aryan race is a bad notion,

nasıl ari ırk dünyanın normal dengesini,

how the pure race disrupts the normal balance of the world,

toplumlar arasındaki dengesini, bakışını bulutlandıran,

clouding the balance and perspective between societies,

karartan, gölgeleyen bir üslup ise

if it is a style that darkens and casts a shadow

doğada da monokültür ekim yapmak

to practice monoculture planting in nature

doğa tarafından o kadar şiddetle değerlendiriliyor.

It is being evaluated so harshly by nature.

Siz hektarlarca buğday ektiğiniz zaman

When you plant hectares of wheat.

o zaman hektarlarca buğdaya

then to hectares of wheat

şahane diye koşturan buğday zararlıları gelmeye başlıyor.

The wheat pests that rush in saying "magnificent" are starting to arrive.

Çünkü buğdayın yanında patates, patatesin yanında domates,

Because next to the wheat there is potato, and next to the potato there is tomato,

domatesin yanında ayçiçeği gibi düzeniniz yok.

You don't have your arrangement like sunflowers next to the tomato.

Şık durumda hele birbirleriyle ilişkilerini doğru kurarsanız

If you establish the right relationships with each other, you will be in a stylish situation.

domatesin yanına fesleğen, fesleğenin yanına patates,

next to the tomato, basil, next to the basil, potato,

patatesin yanına eğer şey koyuyorsanız,

if you are putting something next to the potato,

dereotu koyuyorsanız çok yüksek ihtimalle

if you're adding dill, it's very likely that

böceklerin gelmesini engelleyebilecekken

while it could have prevented the arrival of insects

hektarlarca domates veya hektarlarca fesleğen yaptığınız zaman

when you grow hectares of tomatoes or hectares of basil

bunların esas zararlısı hepsine birden

The main harm of these is to all of them at once.

şahane burada servet yatıyor deyip geliyor.

"He says that wealth is lying here splendidly and comes."

Bu sefer siz o servet yatıyor deyip gelen

This time, you who come saying that wealth is lying there.

çılgınca miktarlık zararlıya karşı kimyasal

chemical against harmful substances in crazy amounts

ilaçlama yapmak zorundasınız.

You have to do the fumigation.

Kimyasal ilaçlama yaptığın zaman da onun üzerinden

When you do chemical spraying, then over it

sizin vücudunuza giriyor, toprağa giriyor.

It is entering your body, it is entering the ground.

Topraktan su vasıtasıyla bir başka canlı vücudundayız.

We are in the body of another living being through water from the soil.

Onun üzerinden bir daha yiyorsunuz.

You are eating over it again.

Ladas yöntemi dörde bölersin, terleri değiştirirsin,

You divide the Ladas method into four, you change the sweats.

dönüştürürsün ya bunun en genel sebebi bir şeyin,

You transform it, the main reason for this is something.

bitkinin, bir ürünün topraktan çekebileceği şeyler belli.

The things that a plant can draw from the soil for a product are clear.

Her dakika aynı şeyi koyarsan her dakika aynı şeyi bulamayacak

If you put the same thing every minute, you won't find the same thing every minute.

o toprakta, o toprağın da kendine gelmesi lazım.

That soil, that soil also needs to revive itself.

Onun çektiği şeyin yerine bu sefer de kimyasal gübre koyuyorsun.

This time you are putting chemical fertilizer instead of what he/she has drawn.

Kimyasal gübrenin de ekstra etkisi var.

Chemical fertilizer also has an extra effect.

Çölleştiriyorsun. Monokültüre kesinlikle

You are desertifying. Definitely monoculture.

doğa izin vermiyor. İnsan kendi zekasıyla

Nature does not allow it. A person with their own intelligence...

bunun üstesinden gelebileceğini zannediyor.

He thinks he can handle this.

İnsan çok sersem, insan son derece açgöz,

People are very dazed, people are extremely greedy.

insan son derece haddini bilmez bir canlı.

Humans are extremely unbounded beings.

Dolayısıyla GDO'ya gelene kadar sahiden bizim

Therefore, until it comes to GMOs, it really is ours.

açgözlülüğümüz bu toprağı rezil eden, insan vücuduna da

Our greed disgraces this land, and to the human body as well.

açgözlü bir şekilde yaklaştığınız zaman aynı şekilde cevap verir.

When you approach greedily, it responds in the same way.

Toprağa da yaklaştığınız zaman aynı şekilde cevap veriyor.

When you approach the ground, it responds in the same way.

Hiçbir fark yok. Dolayısıyla toprak anadyo olmamız

There is no difference at all. Therefore, we must be Mother Earth.

kanaatim için hiç yanlış değil.

It’s not wrong at all for my opinion.

Toprağa eğer bir canlı gibi bakacaksak, kadın üzerinden bakacağız,

If we are to look at the earth as if it were a living being, we will look through the woman.

kadın beden üzerinden bakacağız.

We will look through the woman's body.

Bir şeyi bina etme kabiliyeti olan bir beden gibi bakacağız.

We will look at it like a body capable of building something.

Bir başka canlıya yatak olma kabiliyeti üzerinden bakacağız.

We will look at the ability to serve as a bed for another living being.

Ve bütün bunun dünya tarihinde inceleyen,

And those who study all of this in the history of the world,

insanın varlığıyla, yansımalarıyla, imalarla,

with the existence of a person, their reflections, implications,

benzetmelerle, bazen ironiyle, bazen birebir,

with metaphors, sometimes with irony, sometimes literally,

fark etmez, yansıtarak bakacağız.

It doesn't matter, we will look by reflecting.

Çünkü zaten biz bu doğanın parçasıyız.

Because we are already a part of this nature.

Doğa bizim parçamız. Hepimiz bir bütünüz.

Nature is a part of us. We are all one.

Bizim için iyi olmayan şey doğa için değil,

What is not good for us is not good for nature either.

doğa için iyi olmayan şey bizim için değil.

What is not good for nature is not good for us.

Ve tarım bu anlamda gıdamızın kaynağı olarak

And agriculture, in this sense, is the source of our food.

belki de en kutsal konu,

perhaps the most sacred subject,

üzerine konuşabileceğimiz bir çocukla ilgili

about a child we can talk about

tecavüz hikayesi nasıl tüylerimizi diken diken ediyorsa,

just as a story of rape sends chills down our spines,

toprağa da evde tecavüzü bu kadar tabulaştırmamız lazım.

We need to deconstruct the taboo around rape both in the field and at home.

Toprağın kutsallığı, bir çocuğun kutsallığından,

The sacredness of the earth is greater than that of a child,

bir kadının kutsallığından bu anlamda hiç farklı değil.

It is no different in this sense from the sanctity of a woman.

Değerlendirmesini de böyle yapması gerekiyor.

He needs to make his assessment like that too.

Dolayısıyla evet, gıda çok birinci il derdimiz.

Therefore, yes, food is indeed our primary concern.

Gıdamızın nereden gittiği bir zamanda

At a time when we don't know where our food comes from.

çok yanlış konularla ilgiliyiz.

We are dealing with very wrong topics.

Çok yanlış konular konumuz.

The topics are very wrong for our subject.

Bir kişisine böyle yaklaşabilmek için,

To be able to approach a person like this,

onun içerdiği böyle sorunları görebilmek için

to be able to see such issues it contains

insanların aslında onun yetişme biçimini,

how people actually shape his upbringing,

bir şekilde olduğu yerde etrafına verdiği zararları,

the damage it causes to its surroundings in some way,

diyelim monokültür olduğu zaman neler oluyor orada

Let's say when there is monoculture, what happens there?

ya da oradaki bir tarladaki kimyasal bir şey kullandığı zaman

or when he used a chemical substance in a field there

orada çalışan insanlara neler oluyor gibi şeyleri görmesi lazım.

She needs to see things like what's happening to the people working there.

Halbuki insanlar son adımı görüyorlar

However, people see the final step.

ve o son adımda aslında sadece bir domates var ortada,

and in that final step, there is actually just a tomato in the middle.

plastiğe dönüşmüş bir domates.

A tomato turned into plastic.

O yüzden sanki bence meseleyin o kısmı

That's why I think that part of the matter is...

bir şekilde dışarıda kaldığı için anlaşılmıyor.

It is not understood because it is left outside in some way.

Yani aradaki fark da ancak o domatesin dışında

So the difference is only outside that tomato.

başka bir domatesin tadıyla, görüntüsüyle,

with the taste and appearance of another tomato,

bir şekilde dokusuyla anlayabiliyorlar işte aradaki fark bu diye.

In a way, they can understand it through its texture, that's the difference.

Çünkü hızlıca, hızlı bir şekilde gerçek gıdaların yerini

Because quickly, rapidly, the place of real foods

diğer gıdalar kaplıyor ve insanlar görmediği için,

other foods cover it, and because people do not see it,

son ürünü gördüğü için,

because he/she has seen the final product,

aslında buymuş, her zamanda buydu gibi bir fikre kapılıyorlar.

Actually, this is it; they get the idea that it has always been like this.

İnsanın zekasını çok hafife almak olur diye düşünüyorum bunu.

I think it would be an underestimation of human intelligence.

Çünkü atom bombası ne kadar korkunç bir şey olduğunu anlamak için

Because to understand how terrible an atomic bomb is.

her dakika atom bombası patlatmamız gerekmiyor.

We don't need to detonate an atomic bomb every minute.

Ya da bir çocuğa ilişkin, onun varlığına ilişkin

Or concerning a child, regarding his existence.

herhangi bir istismarın ne kadar yanlış olduğunu anlamak için

to understand how wrong any kind of abuse is

bizzat istismara uğramak gerekmiyor.

It is not necessary to be directly subjected to abuse.

Kanaatince doğru ifadeyle, doğru noktalara basarak bunları anlatmak kabil.

According to your opinion, it is possible to express these correctly by pressing the right points.

Yarın aç kalma ihtimalimize karşı,

In case we might go hungry tomorrow,

gıdamızı kimden satın almak istediğimizi düşünmemizde yarar var diye düşünüyorum.

I think it is beneficial to consider from whom we want to buy our food.

Bir şirketten mi satın almak istersin?

Would you like to buy from a company?

Ahmet amcadan.

From Uncle Ahmet.

Kanaatince buradan bakacak olursak,

If we look at it from this perspective,

gerçek gıdaya gidişimiz o anlamda daha doğru olacak.

Our transition to real food will be more accurate in that sense.

Şirketten satın alacağınız herhangi bir şeyin devamını garantileyemezsiniz.

You cannot guarantee the continuation of anything you purchase from the company.

Bunun fiyatı her gün artabilir, her gün değişebilir,

The price of this can increase every day, it can change every day.

koşulları değişebilir.

Conditions may change.

Şirkette muhatabınız yok.

You have no contact person at the company.

Muhatabınız olmadığı bir şeyde yaşamsal bir şeyi bırakmazsınız.

You don't leave a vital thing in something that you have no involvement in.

Biz bu GDO ile ilgili bütün kampanyalarımızda bunu söyledik.

We said this in all our campaigns regarding GMOs.

Gıdamız yüzünü görmediğimiz bir bürokrata,

Our food is in the hands of a bureaucrat we have never seen.

kelimelerine hakim olmadığımız bir mevzuata bırakılamayacak kadar önemlidir.

It is too important to be left to a legislation whose words we do not master.

Gıdanızı ancak yüz yüze baktığınız birinden alabilirsiniz.

You can only receive your food from someone you look in the eye.

Tabii bir de şöyle de bir şey var.

Of course, there is also something like this.

O kadar birebir bir çiftçiden bir süt ya da onun ürettiği her neyse onu alıyorsanız da

If you are getting milk or whatever it produces from a farmer that is that direct.

şirketler o kadar geniş ve o kadar kontrol sahibiler ki

companies are so vast and so in control that

bir yandan da o adam kendi alanı içinde, kendi toprağında bir şey üretse de

on the one hand, even if that man produces something in his own field, in his own land

yan tarafta şirketin ürettiği ya da şirkete satılan buğday olduğu için

on the side is wheat produced by the company or sold to the company

ona eklenen kimyasal maddeler o küçük çiftçinin de bir şekilde üretimini bozabiliyor.

The chemical substances added to it can disrupt the production of that small farmer in some way.

O yüzden de şirketleri bir şekilde...

That's why companies somehow...

Hayır. Şirketlerin gıdaya hakimiyeti Mısır ve Soy üzerinden başladı.

No. The dominance of companies over food started through corn and soy.

Çünkü esasen gıdamıza hakim değillerdi.

Because they were essentially not in control of our food.

Iğır zıvıra hakim oldular önce.

They first took control over the nonsense.

Önce Coca-Cola gibi içecekler, arkasından ciklet gibi yiyecekler.

First drinks like Coca-Cola, followed by foods like gum.

Ondan sonra paketli kurabiyeler, bisküviler.

After that, packaged cookies and biscuits.

Gıdamız değildi esas hakim olduklarında.

It wasn't our food when they were in control.

Önce buradan başladık.

We started from here first.

Biz bunları onlara bıraktığımız ve bunlara paramızı yatırdığımız için,

Because we left these to them and invested our money in them,

bunlar para sahibi oldular.

They have become wealthy.

Bugün Amerika'da bir süpermarketteki var olan malzemenin %70'inde aşağı yıkılır.

Today, 70% of the existing merchandise in a supermarket in America will be discarded.

Mısır veya Soya var.

There is corn or soy.

Mısır veya Soya'ya hakim oldukları için geri kalanına hakim oldular.

They dominated the rest because they dominated Egypt or Soy.

Bunun kapısını biz açtık.

We opened the door to this.

Şirketlere kızmak, şirketlere laf etmek burada kolay olan.

It's easy to get angry at companies and criticize them here.

Kalkıp GDO ile ilgili Türkiye'de bir tane hükümete kızmak gibi satıyorlar bu ülkeyi diye.

They say it's like getting angry at the government over GMOs and selling this country.

Çok özür dilerim.

I am very sorry.

Bundan 40 yıl önce memlekete Coca-Cola vardı.

Forty years ago, there was Coca-Cola in the country.

Buna girdiğinden bu yana GDO'nun kapısı açılmıştı.

Since you entered this, the door to GMOs has been opened.

Bu kadar net bir şey.

This is such a clear thing.

Siz kalkıp kendi yerli sermayenizin benzer bir kolalı içecek,

You rise up and produce a similar carbonated beverage with your own domestic capital.

benzer bir kurabiye, benzer bir ciklet üretmesine engel olamazsınız.

You cannot prevent a similar cookie from producing a similar gum.

Para kazanması lazımsa, bundan para kazanılıyorsa,

If he/she needs to earn money, if money can be made from this,

yerli sermayenizin buna girmesine izin verdiğiniz andan itibaren de

from the moment you allow your domestic capital to enter this

Mısır ve Soya ekmeği ile ilgili bambaşka kararlar olmaz.

There will be no different decisions regarding corn and soy bread.

Bunu ucuzlatmamız gerekir ki yarışkanlık olsun.

We need to lower the price so that there can be competition.

Ve her gün yaptığınız alışverişle bu kararı onaylıyorsunuz.

And you confirm this decision with the shopping you do every day.

Alınan her paketli kurabiyeyle, çikolatayla, cikletle, gazozlu içecekle.

With every packaged cookie, chocolate, gum, and soda drink received.

Kalkıp ama ondan sonra bir hükümete bağırmak olur bu.

But then it would be like shouting at a government.

Bu çok uzun, çok uzun bir problem.

This is a very long, very long problem.

Çok derin geçmişi olan bir problem.

A problem with a very deep history.

Ve çözümü de öyle bir günde olmayacak.

And the solution won't come in just one day.

Gıdamıza yeniden sahip çıkmak çok uzun bir süreç olacak.

Reclaiming our food will be a very long process.

Ama şirketleri de bir şekilde var eden,

But it is also something that somehow sustains companies,

ya da onları güçlendiren tüketici olduğu için

or because they are the consumer that empowers them

tüketicinin tercihini şirketlerin ürettiği ürünlerden değil,

not from the products produced by companies, but rather the consumer's preference.

başka ürünlere doğru çevirmesi de

it also directs towards other products

o şirketlerin gücünü azaltacak olan en temel şey.

The most fundamental thing that will reduce the power of those companies.

Şüphesiz ama bu uzun sürecek.

No doubt, but this will take a long time.

Besinle ilgili bir bilinçlenmeye çok net bir şekilde ihtiyaç var.

There is a clear need for awareness regarding food.

Yani o kurabiyeyi aldığında ne oluyor?

So what happens when she gets that cookie?

Ve o kurabiye nasıl üretiliyor?

And how is that cookie produced?

O kurabiyenin içeriği ne?

What is the content of that cookie?

Ne katılıyor o kurabiyeye ve o oluyor?

What is added to that cookie and what does it become?

Ve onun gereken yani onu var eden buğdayı ektiğinde ne oluyor çevreye?

And what happens to the environment when it plants the wheat that is necessary for its existence?

Ve yandakini nasıl etkiliyor?

And how does it affect the one next to it?

Toprağını nasıl etkiliyor?

How does it affect the soil?

O kurabiye yerine şunu yediğinde ne oluyor?

What happens when you eat this instead of the cookie?

Ve kimi desteklemiş oluyorsun?

And who are you supporting?

Ve onu desteklemen ya da oradaki küçük çiftçinin var olması

And supporting him or the existence of the small farmer there.

neyi sağlıyor senin hayatına?

What does it provide to your life?

Çok böyle şöyle bir uzaktan da olsa bir etkisi olacak olan şey ne?

What will have an effect from a distance, even in a small way?

Onu desteklediğinde bunu belki insanların aradaki farkı görerek anlaması gerekiyor.

When you support him, perhaps it needs to be understood by people by seeing the difference in between.

İşte orada soru bence çok basit.

I think the question there is very simple.

Üreticiyi tanıyor musun, tanımıyor musun?

Do you know the producer or not?

Üreticinin yapacağı bir ahlaksızlıktan senin biri biri etkileneceğini üretici biliyor mu?

Does the producer know that one of you will be affected by the immorality that the producer will commit?

Sen etkilendiği zaman gidip onun karşısına geçip bak bana şu oldu diyebiliyor musun?

Can you go and stand in front of him and say look what happened to me when you're affected?

Gıda kadar değerli, senin sen olmanı sağlayan, senin varlığını sağlayan şeyde sen üreticiye muhatap mısın?

Are you in contact with the producer of something as valuable as food, something that allows you to be yourself, something that sustains your existence?

Sana bir zarar geldiğinde bir muhatap bulabiliyor musun?

When you suffer a loss, can you find someone to talk to?

Kanaatimce buradan başlarsak meseleyi, çok şeyi değiştirebiliriz.

In my opinion, if we start from here, we can change a lot of things.

Şirket söz konusu olduğu bir tane bile muhatabın yok.

You don't have a single interlocutor when it comes to the company.

Bodrum Sebze Meyve Hali'ndeki sebzeleri satan, sergileyen çiftçilerin çok büyük bir kısmı

A large portion of the farmers selling and displaying vegetables at the Bodrum Vegetable and Fruit Hall

onun birebir üreticisi değil, toptan alıp satanlar.

They are not the direct producers, but the wholesalers who buy and sell.

Ama bir tezgah var ki, meyve mirası tezgahı mesela.

But there is a counter, for example, a fruit heritage counter.

Oradaki üreticiler hem tamamen bilge tarım yöntemleri denilen eski yöntemlerle ürünlerini üreten ve çoğu yerel tohum olan ürünleri üreten çiftçiler.

The producers there are farmers who cultivate their products using traditional methods known as completely wise agricultural techniques, most of which involve local seeds.

Ve siz o ürünleri gördüğünüzde onun başındaki duran teyze onun tohumunu eken teyze, onu biliyorsunuz.

And when you see those products, the aunt standing at the front is the aunt who planted its seeds, you know her.

Aynen öyle.

Exactly.

Dolayısıyla o bir fide getirdiği zaman onun tezgahına siz alıp kendi bahçenize de dikebiliyorsunuz.

Therefore, when he brings a seedling, you can take it to his stall and plant it in your own garden as well.

Mesela o fideler bizim bu bozkandaki fideler.

For example, those seedlings are our seedlings in this steppe.

Çiftçilerden alınmış fideler.

Seedlings obtained from farmers.

Ve siz onun köyüne gittiğinizde onun öyle bir tarım yapmasının o köydeki faydasını da görebiliyorsunuz.

And when you go to his village, you can also see the benefits of his farming methods in that village.

Yani toprağa olan faydasını ya da ne bileyim kendi etrafına olan faydasını.

So, the benefit it has to the soil or, I don't know, its benefit to its surroundings.

Çünkü tarım öyle bir şey ki birebir onun içinde yaşadığı için o insan.

Because agriculture is such a thing that the person lives it directly.

Fideli evinin yanında, hayvanı şurada duruyor, ektiği arazi hemen ötede.

Fidel's house is next to it, his animal is standing over there, the land he has planted is just beyond.

Eğer orada bir zehir, orada bir kimyasal olduğu zaman aslında bütün kendi alana etkileniyor.

When there is a poison or a chemical there, it actually affects the entire area.

Dolayısıyla zaten o kimyasalları koymak istemiyor bir şekilde.

Therefore, they don't want to put those chemicals in any way.

Yok bu herkes için geçerli değil.

No, this does not apply to everyone.

Herkes için tabii geçerli değil.

It's not valid for everyone, of course.

Bütün dünyada çılgınca bir üretim var ve bol miktarda bunlar kullanılıyor.

There is a crazy production all over the world and a large amount of these are being used.

Çok çok küçük bir çiftçi ve kendi ürettiğini yiyen çiftçi için geçerli aslında bu.

This is actually true for a very small farmer who eats what he produces.

Yani ondan genel kazanç sağlayıp gidip sonra Migros'tan alışverişini yapan için değil de.

So, it's not for someone who gains overall benefits from it and then goes shopping at Migros.

Ürettiği şeyi çocuğuna yediren çiftçi ona bir şekilde o saygıyla yaklaşıyor.

The farmer who feeds what he produces to his child approaches him with that respect in some way.

Ve siz onun ürününü aldığınızda pazarda size de o saygıyla yaklaşıyor.

And when you buy his product, he approaches you with that respect in the market.

Ve siz onu anlayabiliyorsunuz aslında.

And you can actually understand it.

Ama şöyle de bir şey var mesela o ürünlerin tezgahta, yandaki tezgahla beraber durduğundaki görüntüsü.

But there is also the appearance of those products when they are displayed together with the adjacent counter.

Yani domates daha küçük ve yamuk.

So the tomato is smaller and crooked.

Patlıcan daha sarı.

The eggplant is more yellow.

Halbuki bütün bir pazar böyle çok başka türlü gözüken...

However, the whole market looks so different...

...ürünlerle dolu.

...filled with products.

Yani gerçek besinin nasıl bir şey olduğunu aslında hatırlatmak belki gerekiyor.

So, it might be necessary to remind what real food actually is.

Yani domatesin kendi başına olduğundaki hali siz ona o kimyasalları, o gübreleri eklemediğinizde işte bu.

So this is how the tomato looks when it's on its own, without you adding those chemicals and fertilizers.

Fasulye işte böyle.

That's how beans are.

Patlıcan işte böyle yağmur yumruklu olabiliyor.

Eggplant can be like this, with rain fist.

Ama tadı aslında çok güzel.

But the taste is actually very nice.

İşte o taraftan gidince fetişe gidiyor benim kanaatime.

I believe that going that way leads to fetishism.

Görselinin dışında bir şey var.

There is something beyond the visual.

Gerçekten bizim kültürümüzde olan şeye geri dönelim diyorum ben.

I say let's return to what is truly part of our culture.

Yemeği yapana ettiğimiz bir laf var.

We have a saying for the one who prepares the meal.

Başka kültürlerde varsa ben bilmiyorsam düzeldi ama sadece bize has.

If it exists in other cultures, I don't know if it has changed, but it's unique to us.

Eline sağlık diyoruz.

Thank you for your hard work.

Siz elinden yiyorsunuz birinin.

You are eating from someone's hand.

Birinin yaptığını yiyorsunuz ve evet ona uzun ömürler versin ki beni beslemeye devam etsin.

You are eating what someone has made, and yes, may they live long so that they continue to feed me.

Bu ilişki besleyenle beslenen arasındaki ilişki kutsal bir ilişki.

The relationship between the nurturer and the nurtured is a sacred relationship.

Evet.

Yes.

Yüz yüze bakabildiğim, muhatap bulabildiğim sürece yediğimden gerçek anlamıyla besleniyorum.

As long as I can look face to face and find a counterpart, I am truly nourished by what I consume.

Muhatabım kesildiği anda bilmiyorum.

I don't know the moment my interlocutor was cut off.

Bu ilişkiyi yeniden kurabilirsek beslenenle besleyen arasındaki, üreticiyle tüketici arasındaki, anneyle çocuk arasındaki,

If we can reestablish this relationship between the nourisher and the nourished, between the producer and the consumer, between the mother and the child,

çiftçiyle şehirdeki gidip manavından kasabından onun ürününü alan arasındaki bu işi çözeriz.

We will solve this issue between the farmer and the city resident who buys his products from the greengrocer and butcher.

Bu işi biz yüzünü görmediğimiz adamlara bıraktığımız oranda hiç başka bir şey olacak.

This job will change just as much as we leave it to people whose faces we never see.

İnsan gibi yaşama şansınız yok.

You have no chance of living like a human.

İnsan doğaya uyumlu, insan organizmasına uyumlu bir beslenme içinde değilseniz,

If you are not on a diet that is harmonious with nature and the human organism,

mevsiminde yemiyorsanız, mevsiminde o toprağın uyum sağladığı bir tohumla ya tohumun toprağına uyum sağladığı daha doğru bir tohumdan çıkan bir besinle beslenmiyorsanız,

if you are not eating in season, and if you are not nourishing yourself with food that comes from a seed that has adapted to that soil or a more appropriate seed that has adapted to the soil of the seed,

katkı dediğiniz şey bundan elli yıl önce, yüz elli yıl önce, iki yüz elli yıl önce analarımızın mutfağında olandan daha başka bir şey değilse,

if what you call contribution is nothing more than what was in our mothers' kitchens fifty years ago, one hundred and fifty years ago, two hundred and fifty years ago,

ancak o zaman sahiden bugün tuz da katkıdır, sirke de katkıdır.

Only then is it truly the case that salt is an additive today, and vinegar is also an additive.

Domatesin üzerine gittiniz. Domates sefalidir.

You went over the tomato. The tomato is miserable.

Domatesi kessin, üzerine zeytinyağı, tuz, azıcık da sirke koyun.

Cut the tomato, add olive oil, salt, and a little vinegar on top.

Katkılarını sayın bana.

Tell me your contributions.

Üç tane katkısı var ama bu üç tane katkı bin yıldır vardı.

There are three contributions, but these three contributions have existed for a thousand years.

Bu üç tane katkıdan bir tanesi sirke çok uzun zaman insanları şey yaptı, sağlıklı yaşamalarını sağladı.

One of these three contributions is that vinegar has made people healthy for a very long time.

Lejyonerler yanlarında sirkeyle giderlerdi savaşa.

The legionnaires would go to war with vinegar by their side.

Onları hastalıktan korurdu.

He/She would protect them from the disease.

Amerika keşfedilirken o gemilerde insanlar sirkeyle ve limonla kendilerini kurtardılar pek çok hastalıktan.

When America was discovered, people on those ships saved themselves from many diseases with vinegar and lemon.

Bugünkü sirke nasıl bir sirke?

What kind of vinegar is today's vinegar?

Pastörize.

Pasteurized.

Pastörize. İçinde en ufak bir şekilde fermentasyonu devam edip de anasını oluşturduğu bir durum yok.

Pasteurized. There is no situation where fermentation continues even in the slightest and creates a mother culture.

O sirke aynı sirke mi?

Is that the same vinegar?

O sirkeden koyduğunuz zaman salatanızın üzerine aynı etki mi oluyor?

Does it have the same effect when you put vinegar on your salad?

Tadı iki şey olabilir.

It could taste like two things.

Aynı şey mi?

Is it the same thing?

Biri üzümden, fermentasyon yoluyla yaratılan bir sıvı iken öteki birkaç bir şey bir arada ve ondan sonra bir şeyler yapılmış.

One is a liquid created from grapes through fermentation, while the other is a combination of several things put together and then something made from it.

Bu beslenmek değil, bu gerçek gıda değil.

This is not nourishment, this is not real food.

Bu endüstriyel gıda.

This is industrial food.

Eline sağlık diyemeyeceğiniz bir şey.

Something you can't say "well done."

Gıdaymış gibi yapan gıda.

Food that pretends to be food.

Mış gibi yapan şey.

Something that pretends to be.

Siz de mış gibi insan oluyorsunuz haliyle.

You are also inevitably becoming a person who pretends.

Peki sizce tüketici daha fazla gerçek gıdayı talep ettiğinde bunu üretecek olan kişi, endüstriyel gıdayı üreten kişiler mi olacak?

Well, do you think that when consumers demand more real food, it will be the people who produce industrial food that will create it?

O tarafa mı doğru kayacaklar yoksa küçük üreticiler artarak mı olacak ya da olmalı?

Will they move that way, or should small producers increase instead?

Önümüzde 40 yıl var.

We have 40 years ahead of us.

Bugünden kafamızı, takviyemizi önümüze koyup düşünmemiz gerekiyor.

Starting today, we need to put our heads and our focus on what lies ahead and think about it.

İki ihtimal var önümüzde.

There are two possibilities in front of us.

2050 yılında 9,5-10 milyar olduğu zaman dünyanın nüfusu.

The world's population will be 9.5-10 billion in 2050.

İki usulde besleyebiliriz bu dünyayı.

We can nourish this world in two ways.

Bir tanesi çok az sayıda şeyimiz olur.

One of us has very few things.

Çiftçimiz, köylümüz olur.

Our farmer becomes our villager.

Olağanüstü, küçük o şey eşantiyon.

Extraordinary, that little thing is a sample.

Küçük çiftçi.

Little farmer.

Bizim gibi çok meraklı olanların gidip şey yaptığı, peşinde koştuğu.

Those who are very curious like us go and do things, chase after them.

Bir kalan dünyanın nüfusu.

The population of a remaining world.

Bu nüfusu endüstriyel bir şekilde gerçekleştirir.

This population is carried out industrially.

Bundan muazzam bir ekonomi oluşacaktır.

This will create an enormous economy.

Herhalde bir sonraki, bir zamanlar nasıl ruhban sınıfıydı, bir zamanlar nasıl asgari kas.

Surely the next one will be like how the clergy class used to be, like how it used to be a minimum caste.

Şimdi de herhalde gıda üreticileri şey yapar.

I guess food producers will do something now.

Belirleyici sınıf olurlar.

They become the determining class.

Böyle bir dünyaya gidebiliriz.

We can go to such a world.

Kaynaklarımızı kontrol edenler, kullananlar.

Those who control our resources, those who use them.

Bugüne kadar dünya 70 bin tane sınıftan geçti.

So far, the world has gone through 70 thousand classes.

Bu da yeni bir sınıf diyebiliriz.

We can say this is a new class.

Böyle bakabiliriz.

We can look at it this way.

40 yıl sonra ihtimallerden biri bu.

One of the possibilities after 40 years is this.

Böyle bir koşul altında GDO'ymuş, hibritmiş.

Under such a condition, whether it's GMO or hybrid.

Konvansiyonelmiş, organikmiş.

It was conventional, it was organic.

Vallahi onların lise altında kalırız.

I swear we would fall short of them in high school.

Hangisi daha fazla kar ediyorsa ondan giderler.

They go with the one that is making more profit.

İkinci ihtimal de köylü sayısı artar.

The second possibility is that the number of villagers increases.

Lokal üretim artar.

Local production increases.

Sahiden yüzüne gözüne baktığınız adamlar damlanınızı alırsınız.

You truly take the drop from the men you look into their faces and eyes.

Ve çok daha bu dünyaya uyumlu bir şekilde.

And much more in harmony with this world.

Yanılmıyorsam 12 milyara kadar ülkel tarımla şey yapabilir durumdayız.

If I'm not mistaken, we can manage agriculture in countries up to 12 billion.

Beslenebilir durumdayız.

We are in a position to be nourished.

9-10 milyarda biz katımız yok.

We have no share in 9-10 billion.

Amerika'da mesela her yıl 5 bin kişi et üzerinden salmonella veya ecoli alıyor.

For example, in America, every year 5,000 people contract salmonella or E. coli from meat.

Ve ölüyor.

And he/she is dying.

5 bin kişi ölüyor.

5 thousand people are dying.

Şimdi bu 5 bin kişinin annesi, babası, kızı, çocuğu bu işin muhatabını bulup onu dava edemiyor.

Now, the parents, children, and relatives of these 5,000 people cannot find the responsible party to sue them.

Süpermarkette manava kısmına gittiğiniz zaman, sebze, meyve kısmına gittiğiniz zaman

When you go to the fruit and vegetable section of the supermarket, when you go to the produce section.

oradaki ürünlerden herhangi birini alamazsınız.

You cannot buy any of the products there.

Bu işle ilişkin fikir soracağınız kimse var mı?

Is there anyone you would like to ask for their opinion regarding this process?

Tabi canım kimse yok.

Of course, there is no one.

Bugün erik başladı.

Plum season has started today.

Yeşil erik de var marketlerimizde.

We also have green plums in our supermarkets.

Malta eriği de var.

There are also Malta plums.

Bunun yanında kayısı duruyor.

Next to this, there is an apricot.

Baktığınız zaman ancak yeşil erik için doğru zamanmış gibi geliyor.

It only seems like the right time for green plums when you look at it.

Onun için bile erken olması lazım.

It must be early even for that.

Ama hepsi var.

But they all exist.

Dut da var.

There is also mulberry.

Benim alışkanlıklarım içerisinde erken bir tarif dut için.

I have an early recipe for mulberry among my habits.

Ama öyle değil.

But that's not the case.

Manavımla konuştuğum zaman dut için anlatıyor.

When I talk to my greengrocer, he explains about mulberries.

Sirt'te çok tuhaf bir dönem abla.

It's a very strange time in the back, sister.

Sahiden her taraf çılgınca var.

Indeed, everywhere is wildly vibrant.

Evet.

Yes.

Manavla konuştuğun zaman Manav bunu biliyor.

When you talk to the greengrocer, the greengrocer knows this.

Ama ötekini bilmiyor mesela.

But it doesn't know the other one, for example.

Kayısı için olacak şey kayısı olmaması lazım.

What should happen for the apricot is that it should not be an apricot.

Iğdır'da hepsi yandı diyor mesela.

For example, they say everything burned in Iğdır.

Biliyor Manav ama şeydeki bilmiyor.

The greengrocer knows, but the one in the thing doesn't know.

Çok güzel abla yeni geldi diyor sana o kayısıyla ilgili.

She says the very beautiful sister just arrived regarding that apricot.

İşin ehlinden almak, işin sahibinden almak, şansın var ki.

"To take from the expert, to take from the owner of the job, you are lucky."

Evet İstanbul'da kayısı üretene muhabbet var.

Yes, there is affection for those who produce apricots in Istanbul.

Kayısı üretene muhatap olmayabilirsin.

You may not be able to engage with the apricot producer.

Ama sahiden Manavla bu işi götürürsen.

But if you really go through with this job with Manav.

Ortaköy'de annemin Manavı var.

My mother has a greengrocer in Ortaköy.

Bir cins ayva var.

There is a type of quince.

Kocaman ve inanamayacağın kadar güzel kokulu.

Huge and unbelievably beautifully scented.

Her yıl annemin önünden geçmesini bekliyor.

He waits for her to pass by every year.

Bana iki tane göndermek için arkada saklıyor onları.

He is hiding them in the back to send me two.

Çok az geliyor.

It feels very little.

Kendime bereketinden gelen ayva.

Quince that comes as a blessing to me.

Çünkü biliyor ki o ayvayı ben takdir ediyorum.

Because he knows that I appreciate that quince.

Aldığım zaman kokladığım zaman günlerce lafını ediyorum.

I talk about it for days when I smell it after receiving it.

Telefon açıp teşekkür ediyorum, bin teşekkür ediyorum.

I am calling to thank you, I thank you a thousand times.

Manavla aramda aynı şeyde değiliz, mahallede değiliz.

We are not on the same page with the greengrocer, we are not in the neighborhood.

Kim bilir kaç defa da bir karşılaşıyorum adamla.

Who knows how many times I've encountered that guy.

Ama aramızda bir aşk var. Ne üzerinden? Ayva üzerinden.

But there is a love between us. What is it based on? On quinces.

Yani bir şekilde de aslında o Manav'ı savunmanız demek.

So in a way, it actually means defending that Greengrocer.

Sizin o ayvayı alabilmeniz demek.

It means that you can get that quince.

Tabii ki.

Of course.

Yani o Manav'ın mevcudiyeti, şehir içinde öyle Manav'ın mevcudiyeti o ürünlerin gelebilmesini de sağlıyor aslında.

So, the presence of that greengrocer in the city actually allows those products to arrive because of the existence of that greengrocer.

Ama beraberinde çok net, ikimiz de çok gerçek bir şey üzerinden çıkarımızı birleştiriyoruz, gıdamız.

But we are also uniting our interests over something very real, our food.

Aynı yerde buluşuyoruz.

We are meeting at the same place.

Bu bizim başörtümüz veya eteğimizin boyu değil.

This is not the length of our headscarf or our skirt.

Bu bizim gıdamız.

This is our food.

Peki yine de şey diye düşünmüyor musunuz?

Well, don't you think so anyway?

Yani böyle yerleri biliyorsunuz şehir içinde, her bilmek için.

So you know places like this in the city, for everyone to know.

Eskiden herkes bilirdi. 20 yıl önce.

Everyone used to know. 20 years ago.

Şu anda onların sayısının azaldığı ve giderek daha zor bulunduğu ve giderek daha...

At the moment, their numbers are decreasing, and they are becoming increasingly difficult to find, and increasingly...

Kanaatımca öyle değil.

In my opinion, it's not like that.

10 yıl önce daha zordu.

It was harder 10 years ago.

Bugün çok daha kolay.

Today is much easier.

20 yıl öncesi kadar değilse bile 10 yıl önceden çok daha iyi.

It's not as good as 20 years ago, but it's much better than 10 years ago.

Şu anda İstanbul'da en azından 5 tane çok iyi pazarımız var.

Right now, we have at least 5 very good markets in Istanbul.

Geçen yıl bir taneydi.

It was one last year.

3 yıl önce bir tane bile yoktu.

Three years ago, there wasn't a single one.

Ama sayısı olarak artışı gerekiyor sonuçta öyle değil mi?

But the number needs to increase, right?

Tamam fark etmiyorum. Artıyor ama sonuç olarak.

Okay, I don't notice. But it is increasing as a result.

Bundan sonrası sahiden oraya gitmeyi gerektiriyor.

From here on, it really requires going there.

Bir şekilde bir dava ile ilgili,

Somehow related to a case,

bir problemle ilgili,

regarding a problem,

bir sorunla ilgili,

regarding a problem,

bir önceki dönemin tecrübesini bir sonrakine el olarak veriyorsa ilerleme yaşanıyor.

If the experience of the previous period is passed on to the next, progress is being made.

Niçin böyle bir ihtimali yok edelim ki?

Why should we eliminate such a possibility?

Gıda ile ilgili bakayım bir 60 yıl yaşadı dünya.

Let's see, the world lived with food-related issues for about 60 years.

Konvansiyonel tarım, modernite sadece bir yerde kalmadı her yere yayıldı.

Conventional agriculture did not remain only in one place; it spread everywhere with modernity.

Son 100 yılda inanılmaz gıda ile ilişkin hatalar yaptık.

In the last 100 years, we have made incredible mistakes regarding food.

Bugün bakıyoruz Amerika'da dediğim gibi

Today we are looking at it in America, as I said.

her yıl 5000 kişi ekoli ve sanmonelli üzerinde ölüyor.

Every year, 5000 people die from E. coli and salmonella.

Bu öngörülebilecek bir şey.

This is something predictable.

Sigorta şirketleri bundan dolayı ciddi problem yaratmaya başladılar.

Insurance companies have started to create serious problems because of this.

Kanser vakalarında, Alzheimer vakalarında, otizm vakalarında çok çılgınca artış var son 10-15 yılda.

There has been a very crazy increase in cases of cancer, Alzheimer’s, and autism in the last 10-15 years.

Bütün bunlar sigorta sistemini, sağlık sigorta sistemini çok ciddi etkiliyor.

All of this seriously affects the insurance system, the health insurance system.

İster istemez sağlık sigorta sistemi 15 yıl öncesinin deneyimlerine bakıp,

Whether we like it or not, the health insurance system looks back at the experiences of 15 years ago,

rakamlara bakıp, istatistiklere bakıp bir sonrasına ilişkin bir takım proje geliştiriyor.

They are looking at the numbers and statistics and developing a series of projects for the next one.

Bu ne için? Bu tecrübe aktarımıdır.

What is this for? This is experience transfer.

Değişim yapılması gerektiğini söylüyor.

It says that a change needs to be made.

Sağlık sigorta şirketinden daha mı aptalız sen ve ben?

Are you and I more stupid than the health insurance company?

Geçmişimize bakıp yarın için bir öngörüde bulunamaz mıyız?

Can’t we look at our past and make a prediction for tomorrow?

Lütfen.

Please.

Alasıyla yapabilmemiz lazım.

We need to be able to do it with all its aspects.

İnsan olmanın hakkını vermek adına.

In the name of honoring what it means to be human.

Aslında tercih etmek ne kadar kolay sadece bir tercih meselesi.

In fact, choosing is as easy as just a matter of preference.

Ama bütün bu konuşmaların, düşüncelerin aslında arka planında olduğu bir tercih oluyor her seferinde.

But there is always a preference behind all these conversations and thoughts.

Eline sağlık diyebiliyor musun, diyemiyor musun?

Can you say "thank you for your hard work," or can you not?

Orada bitiyor iş.

That's where the job ends.

Karşındakinin eli var mı orada?

Is there someone there with a hand?

Eli dokunan biri var mı? Onu muhatap alabiliyor musun?

Is there someone who can touch him/her? Can you engage with him/her?

Çünkü gıda içine giriyor. Mahremine giriyor.

Because it enters the food. It encroaches on its privacy.

Sana bir zarar verirse o zararın muhatabı var mı?

If it causes you harm, is there anyone responsible for that harm?

Bütün burada kilitleniyor her şey.

Everything is getting stuck here.