S01E9(Etki)

Umudumuz acımızdan daha da büyük olmalı.

Our hope should be greater than our pain.

Çok karanlık bir çağdan geçiyoruz.

We are going through a very dark era.

Ve bu karanlığı umudumuzla yeneceğiz.

And we will overcome this darkness with our hope.

Herkese yeniden merhaba arkadaşlar.

Hello everyone again, friends.

Bölümler arasındaki süre biraz uzun olmuş olabilir farkındayım ama size daha önce de söylediğim gibi

The time between the sections may have been a bit long, I am aware, but as I mentioned to you before

bu benim için sorumluluk duygusu değil de sadece hobi olduğu için

because it is just a hobby for me and not a sense of responsibility

hani ne zaman kendimi iyi hissedersem o zaman bir şeyler yapmaya çalışıyorum.

Well, whenever I feel good, I try to do something then.

Yani kendimi bunaltmadan hani iyi bir içerik hazırlamaya çalışıyorum.

So I'm trying to prepare good content without overwhelming myself.

O yüzden kusura bakmayın fazla.

So please don't mind too much.

Şimdi bugün nelerden bahsedeceğiz?

So, what will we talk about today?

Bugün sizlerle insan ve insanın insan etkisinden bahsedeceğiz.

Today we will talk about humans and the impact of humans on humans.

Bu ne mesela?

What is this, for example?

Ben alt başlıkları hemen söyleyeyim size.

Let me tell you the subtitles right away.

Pygmalion etkisi var mesela.

There is the Pygmalion effect, for example.

Kirpi teorisi var.

There is a hedgehog theory.

Pygmalion etkisinin tersi var.

There is the opposite of the Pygmalion effect.

Bunun gibi şeylerden bahsedeceğiz.

We will talk about things like this.

O zaman başlayalım yavaştan.

Then let's start slowly.

Pygmalion etkisi nedir?

What is the Pygmalion effect?

Önce Pygmalion'ın isim olarak nereden geldiğini söyleyeyim.

First, let me tell you where the name Pygmalion comes from.

Pygmalion antik bir hikaye arkadaşlar.

Pygmalion is an ancient story, friends.

Yunan bir heykeltıraşın.

A Greek sculptor's.

Pygmalion yaptığı heykele aşık olmasıyla başlıyor bu hikaye.

This story begins with Pygmalion falling in love with the statue he created.

Yani Pygmalion o kadar güzel bir heykel yapıyor ki yaptığı heykele aşık oluyor.

So Pygmalion creates such a beautiful statue that he falls in love with the statue he made.

Kendi ellerinden çıkan heykele.

To the statue that came from their own hands.

Ve bir insana aşık olmak için Aphrodite'ye gidiyor.

And she goes to Aphrodite to fall in love with a man.

İşte Aphrodite'ye yalvarıyor.

Here she is begging Aphrodite.

İşte ne olur bu heykelim canlansın ben artık bir insana aşık olmak istiyorum diye.

Here it is, what if this statue comes to life, I want to fall in love with a human now.

Ve Aphrodite de isteğini gerçekleştiriyor Pygmalion'ın.

And Aphrodite is fulfilling Pygmalion's wish.

İnsan oluyor kendi yaptığı heykel.

A person becomes the statue they made.

Ve Pygmalion kendi heykeliyle evleniyor.

And Pygmalion is marrying his own statue.

O heykelden çocuk sahibi oluyor.

He is having a child from that statue.

Tabi buna ne demişler?

Of course, what did they say about it?

Kendini gerçekleştiren kehanet demişler.

They say it is a self-fulfilling prophecy.

Self-fulfilling prophecy.

Self-fulfilling prophecy.

Yani dolayısıyla Pygmalion Effect diye literatüre geçmiş.

So it has entered the literature as the Pygmalion Effect.

Tabi bunun tersi de var.

Of course, the opposite is also true.

Golem etkisi diye bir şey.

There is something called the Golem effect.

Şimdi Pygmalion Effect nedir arkadaşlar?

So what is the Pygmalion Effect, friends?

Pygmalion Effect senin bir şeye yüklediğin anlamın gerçekleşmesi.

The Pygmalion Effect is the realization of the meaning you attribute to something.

Yani şöyle söyleyeyim bununla ilgili bir tane deney yapılıyor.

Let me put it this way, an experiment is being conducted regarding this.

Deneyde deney sahipleri rastgele öğrenci seçiyorlar bir sınıftan.

In the experiment, the experimenters randomly select students from a class.

Ve diyorlar ki öğretmenim.

And they say, my teacher.

Hocam diyorlar bu öğrenciler üstün zekalı.

They say these students are gifted.

Ama hiçbir teste tabi tutmadan sadece kendi kafalarına göre rastgele bir biçimde seçiyorlar öğrencileri.

But they choose students randomly based solely on their own ideas without subjecting them to any tests.

Öğretmenler de bunu öğrenince tabi o şeylerin gerçekten üstün zekalı olup olmadığı bilinmiyor.

When the teachers learn this, of course, it is unclear whether those things are truly highly intelligent or not.

Öğretmenler bunu öğrendikten sonra çocukların üstün zekalı olduğunu yani sözde.

After the teachers learned this, they said that the children were gifted, meaning supposedly.

O çocuklara daha fazla ilgi göstermeye başlıyorlar.

They are starting to pay more attention to those children.

Çocuklarla daha fazla ilgileniyorlar hani üstün zekalı olduklarını düşündükleri için.

They pay more attention to the children because they think they are gifted.

İşte sen bunu yaparsın başarırsın.

Here, you do this and you will succeed.

Daha fazla teşvik edici, pohpohlayıcı sözler söylüyorlar.

They are saying more encouraging, flattering words.

Tabi aradan biraz zaman geçiyor.

Of course, some time is passing.

Bakıyorlar ki söyledikleri çocuklar gerçekten de diğerlerine nazaran daha başarılı olmuş derslerinde.

They see that the children they mentioned have indeed been more successful in their studies compared to others.

Yani diyorlar demek ki neymiş biz insanların davranışlarını etki edebiliriz.

So they're saying that we can influence people's behavior.

Hani belli bir şeye inandırırsak hedef kitlemizi onları harekete geçirip o başarıyı elde edebiliriz diyorlar.

They say that if we convince our target audience of a certain idea, we can motivate them and achieve that success.

Dolayısıyla buna da kendini gerçekleştiren kehanet demişler.

Therefore, they have called this a self-fulfilling prophecy.

Yani bir şeye inanıyorsun.

So you believe in something.

Yani bir şeye inanıyorsunuz.

So you believe in something.

Yani bu mesela ailede uyarlayabiliriz.

So we can adapt this, for example, in the family.

Mesela varsayalım ki bir tane ailede beş tane çocuğu var ailenin.

For example, let's assume that a family has five children.

Ve aile sahibi işte anne baba bu beş çocuktan sadece bir tanesini kayırıyor.

And the family, that is, the parents, favor only one of these five children.

Yani diyor ki işte sen yaparsın diğerlerine göre daha zekisin.

So it says you can do it, you are smarter than the others.

Bir süreden sonra o kendine fazla anlam yükleyip daha fazla başarma duygusu içine giriyor.

After a while, she starts to attach too much meaning to herself and enters a feeling of needing to achieve more.

Ve diğerlerine nazaran daha başarılı olduğunu gözlemleyebiliyorsunuz.

And you can observe that he is more successful compared to others.

Peki filozoflar ne demiş bu konu hakkında.

So what have philosophers said about this topic?

Yani Jack Spouse diye bir filozof var.

There is a philosopher named Jack Spouse.

Demiş ki.

He said.

Zayıflıkların en büyüğü demiş zayıf görünmekten korkmaktır.

The greatest weakness is said to be the fear of appearing weak.

Yani bundan neyi çıkarabiliriz.

So what can we conclude from this?

Zayıf görünmekten korktuğumuz zaman bilinçaltımız sürekli zayıflığı düşünüyor.

When we are afraid of looking weak, our subconscious constantly thinks about weakness.

Dolayısıyla zayıflığı düşündükçe kendi kendini yiyor ve zayıf duruyoruz.

Therefore, as we think about our weakness, we eat ourselves up and appear weak.

Bu da bir nevi kendini gerçekleştiren kehanet olmuş oluyor.

This has become a sort of self-fulfilling prophecy.

Peki Freud ne demiş.

So what did Freud say?

Freud da az önce bahsettiğim örnekten sözler söylemiş.

Freud also mentioned the example I just talked about.

Demiş ki eğer aile inanırsa çocuk inanır.

He said that if the family believes, the child believes.

Ve o çocuk da başarılı olur.

And that child will succeed too.

Yani aileye yine atletmiş bu durumu Freud.

So Freud has attributed this situation to the family again.

Carl Sagan çok sevdiğim bir bilim adamıdır.

Carl Sagan is a scientist I love very much.

O da hayaller harita gibidir demiş.

He said that dreams are like maps.

Yani eğer inanırsak hayal edersek harita bizi nasıl bir yerlere götürmeye çalışırsa biz de kendimizi oraya götürebiliriz demiş.

So, if we believe and imagine, just as the map tries to take us to certain places, we can also take ourselves there.

Yani bu bir nevi aslında nasıl bir şey.

So this is actually a kind of what thing.

Secret diye bir kitap vardı okudunuz mu bilmiyorum ama evrene sürekli olumlama yapmayı üzerine düşünce göndermekti.

There was a book called The Secret, I don't know if you've read it, but it was about constantly affirming to the universe and sending thoughts.

Düşünce gönderin diyordu mesela.

For example, he was saying to send thoughts.

Her şeyin güzel olacağına inanın diyordu.

He was saying to believe that everything will be beautiful.

Mesela şöyle bir örnek vereyim.

For example, let me give you an example like this.

Mesela ben başarısız olmayacağım demek yerine ben başarılı olacağım demeyi seçin diyor.

For example, instead of saying I will not fail, choose to say I will succeed.

Hani hiçbir şeyi olumsuz anlamda kullanmayın diyor.

He says not to use anything in a negative sense.

Başarısız olmayacağım.

I will not fail.

Hani sonu olumsuz bir cümle olduğu için başarılı olacağım kelimesini seçin diyor.

It says to choose the word "I will succeed" because it is a negative sentence.

Hani aslında bir nevi bunun gibi bir şeyler.

You know, it's actually something like this.

Kendini gerçekleştiren kehanette bunları söyleyebiliriz genel olarak.

In a self-fulfilling prophecy, we can generally say these things.

İşte dediğim gibi tersi golem etkisi.

Here, as I said, it's the reverse golem effect.

Golem etkisini sen bir insana yapamayacağını söylersen o insan başarısız oluyor.

If you tell a person that they cannot achieve the Golem effect, that person will fail.

Yani mesela.

So for example.

Yani mesela bir şey yapıyorsun.

So, for example, you are doing something.

Diyorsun ki işte sen bunu başaramazsın.

You say that you can't do this.

Sen bunu yapamazsın.

You can't do this.

Yapamazsın.

You can't do it.

Edemezsin.

You cannot.

Sen bunları sürekli duyunca başarısız oluyorsun ve insanlar haklı çıkmış oluyor bir nevzede.

When you keep hearing these things, you fail, and in a way, people are proven right.

Yani kendi kendini gerçekleştirmiş oluyor yine kendi.

So it is realizing itself once again.

Hani Türkçede de bir laf var.

There's a saying in Turkish.

Bir insana diyor kırk kere deli dersen deli olur.

If you tell a person they are crazy forty times, they will become crazy.

Tam olarak özeti bu cümle aslında.

This sentence is actually the exact summary.

Yani bir insana kırk kere deli dediğinde veya kırk kere akıllı dediğinde akıllı oluyor.

So when you call a person crazy forty times or smart forty times, they become smart.

Çünkü ona inanıyor.

Because he/she believes in it.

Hayatını onun gibi yaşamaya başlıyor.

She starts living her life like him.

Aslında baktığımızda bütün insanlar birbirimiz.

In fact, when we look at it, all people are each other.

Aslında bütün insanlar birbirine muhtaç ve bütün insanlar birbirleriyle etkileşim halinde.

In fact, all people are dependent on one another and all people are in interaction with each other.

Yani nasıl etkileşim halinde?

So how is it interacting?

Mesela insanlık sahnesine baktığımız zaman bile homo sapiens türünün Neandertal'e üstün gelmesindeki en önemli etken toplu bir biçimde hareket edip kolektif olması yani.

For example, when we look at the stage of humanity, the most important factor in the superiority of the Homo sapiens species over Neanderthals is their ability to act collectively and in groups.

Yani düşüncelerini paylaşması ve birlikte hareket etmesi.

So sharing thoughts and taking action together.

Yani biz de birlikte hareket etmeye mecburuz yani bir şeyleri başarmak istiyorsak.

So we have to act together if we want to achieve something.

Mesela kirpi teorisi diye bir şey var arkadaşlar.

For example, there is something called the hedgehog theory, friends.

Kirpi teorisi diyor ki.

The hedgehog theory says.

Kirpiler diyor.

They're saying hedgehogs.

Birbirlerinden çok üşüdüğünde bir araya gelir diyor.

It says they come together when they are very cold from each other.

Ama bir araya fazla yaklaşırlar diyor.

But he says they get too close together.

Hani birbirlerine fazla sokulurlar diyor.

"They say they get too close to each other."

Dolayısıyla dikenleri birbirlerine acıtır diyor.

Therefore, it says that thorns hurt each other.

Sonra dikenleri birbirine acıtınca geri kaçarlar birbirlerinden diyor.

"Then they retreat from each other when their thorns hurt each other."

Bu sefer de soğuktan kırılırlar diyor.

They say they will break from the cold this time too.

Aradan zaman geçince birbirleri arasındaki mesafenin ne olması gerektiğini öğreniyorlar.

After some time passes, they learn what the distance between them should be.

Ve hayatlarını ona göre devam ediyorlar.

And they continue their lives accordingly.

Mesela ne birbirlerine fazla sokulup.

For example, they don't get too close to each other.

Ne de dikenle canlarını acıtıyorlar.

They hurt their souls with thorns as well.

Ne de uzakta kalıp onlardan kendilerini ölüme mahkum ediyorlar.

Nor do they stay away, condemning themselves to death.

O mesafeyi koruyup belli bir şekilde her türlü de ayakta kalabiliyor.

He can maintain that distance and still stand firm in every way.

Her canlı da ayakta kalabiliyor.

Every living thing can stand up.

Aslında beyin dediğimiz şey kendi kendinin avukatı olmuş oluyor yani.

Actually, what we call the brain has become its own lawyer.

Beyin kendinin hem şıracısı hem de bozacısı.

The brain is both the brewer and the sourdough of itself.

Zaten hayatı yaşanılabilir yapan şey insanların kendileriyle kurdukları iletişim.

What makes life worth living is the communication people establish with themselves.

Yani kendimize biz nasıl davranırsak aslında öyle bir insanız.

In other words, we are actually the kind of person that we treat ourselves as.

Mesela self sabotaj da yapabiliriz kendimize.

For example, we can also self-sabotage ourselves.

Ya da kendimizi iyileştirebiliriz de.

Or we can heal ourselves.

Zihnimiz kova gibi.

Our mind is like a bucket.

Yani ne koyarsan içine alıyor.

So it accepts whatever you put inside.

Mesela bir tane video vardı şu an tam olarak hatırlayamıyorum ama.

For example, there was a video, but I can't remember it exactly right now.

Bir öğretmen geliyor sınıfa ve elinde bir kavanoz var.

A teacher comes into the classroom holding a jar.

Kavanozun içine ilk önce büyük taş parçalarını koyuyor.

First, he puts large chunks of stone into the jar.

Ve diyor ki bu doldu mu?

And he/she/they is saying, is this full?

Ve tabii öğrenciler doldu diyor.

And of course, they say the students are full.

Daha sonra ufak çakıl parçalarını çıkarıyor.

Then he takes out the small gravel pieces.

Peki şimdi doldu mu diyor.

Well, is it full now, she says.

Yine herkes evet diyor.

Again, everyone is saying yes.

Ve en sonunda kumu döküyor o her yere.

And finally, she is pouring sand everywhere.

Açıklık kalmayacak şekilde.

In a way that there will be no ambiguity.

Peki diyor şimdi doldu mu kavanozu diyor.

So, he says, is the jar full now?

Herkes yine tabii doldu diyor hocam artık ne alsın.

Everyone is saying of course it's crowded again, what can the teacher do now?

En sonunda da suyu döküyor.

Finally, he/she pours the water.

İşte diyor çocuklar her zaman siz kapasitenizden daha fazla alabilirsiniz.

Here it says that children can always take more than their capacity.

Önemli olan onları nasıl konumlandırdığınızı diyor.

It says what's important is how you position them.

Diyeceğim şu ki insanlar da her zaman.

What I mean is that people are always like that.

Doldu dediği anda daha fazla şey yapabilir daha fazlasını alabilir.

At the moment he says it's full, he can do more and take more.

Hani hiçbir zaman yetinmememiz gerek bence.

I think we should never be satisfied.

Hani insanlar ne derse desin.

Whatever people say.

O kirpi teorisindeki gibi gelsinler dikenlere batırsınlar önemli değil.

Let them come like in the hedgehog theory and get pricked by the thorns, it doesn't matter.

Hani isterse golem etkisindeki gibi bizi şey yapmaya çalışsınlar aşağı çekmeye çalışsınlar hiç önemli değil.

It doesn't matter if they try to bring us down like the golem effect, if they want to.

Hani mesela bir bardak çamurlu su düşünün.

Imagine a glass of muddy water, for example.

Mesela bir bardak çamurlu su düşünün.

For example, think of a glass of muddy water.

O çamurlu suya siz sürekli saf su koyduğunuzda o içindeki çamur atacak.

When you constantly add pure water to that muddy water, it will expel the mud inside it.

Ve en sonunda bir bardak saf su elde edeceksiniz.

And finally, you will obtain a glass of pure water.

Hani sizde öyle olun saf su olun.

You should be like that too, be pure like water.

Hani insanlar çamurluysa bile siz saf su olduğunuz için sürekli onlara kendinizden verin ki onların çamuru arınsın.

Even if people are muddy, give from yourself to them constantly, so that their mud can be purified, because you are pure water.

Hani ben bunları yapmaya çalışıyorum hayatımda.

You know, I am trying to do these things in my life.

Bundan bir önceki bölümde de buna değinmiştim aslında.

I actually touched on this in the previous section as well.

İnsanlar saf su olmalı.

People should be pure water.

O çamurla hani saf su onları iyileştirebilecek güçte olduğu için çamurdan etkilenmemeli yani bence.

That mud shouldn't be affected since pure water has the power to heal them, in my opinion.

Evet peki arkadaşlar ben size neden bu kadar çok şey anlattım mesela.

Yes, well friends, let me explain to you why I told you so many things, for example.

Veya niye böyle bir uğraşım var.

Or why do I have such an effort?

Hemen bunun hakkında ufak bir hikaye anlatıp programı kapatmak istiyorum.

I want to tell a short story about this right away and close the program.

Bir gün Hz. İbrahim'i yakmak için Nemrut böyle bir ateş yakıyor.

One day, Nimrod lit such a fire to burn Prophet Abraham.

Böyle harıları yanıyor.

Such fires are burning.

Baya büyük bir ateş.

It’s quite a big fire.

Tabi bütün hayvanlar kaçıyor o ateşten.

Of course, all the animals are fleeing from that fire.

Bütün hayvanlar kaçınca böyle bir tane ufak karınca ağzında suyla birlikte ateşe doğru yürüyor.

All the animals have run away, and now a small ant is walking towards the fire with water in its mouth.

Tabi hayvanlar şok olmuş.

Of course, the animals are in shock.

Diyor ki ne yapıyorsun diyor.

He says, "What are you doing?"

Ağzındaki suyla.

With the water in your mouth.

Hani o ateş söner mi?

Does that fire ever go out?

Karınca da diyor ki biliyorum sönmez ama diyor en azından safımız belli olsun.

The ant says, "I know it won't go out, but at least let our stance be clear."

Kendinize iyi bakın.

Take care of yourself.