#3 Uzm. Dr. Arzu Erkan ile Toplumsal Travmalar Üzerine

KESEL MEDYA

BAG MEDIA

Bu bölümde konuğum psikiyatr Arzu Erkan.

In this section, my guest is psychiatrist Arzu Erkan.

Arzu hoş geldin.

Welcome, Arzu.

Hoş buldum.

I am glad to be here.

Arzu Erkan'la yaşadığımız toplumsal travmalar üzerine bir sohbet edeceğiz.

We will have a conversation about the social traumas we experienced with Arzu Erkan.

Ben direkt konuya girmek istiyorum.

I want to get straight to the point.

Bir süre önce korkunç bir deprem felaketi yaşadık.

Not long ago, we experienced a terrible earthquake disaster.

Bunu ben felaket olarak tanımlıyorum.

I define this as a disaster.

Bunun sebebi de gerek deprem öncesinde gerek sonrasında önlemlerin yeterince alınmamış olmasından ötürü bu duruma geldi.

The reason for this is that both before and after the earthquake, adequate precautions were not taken, leading to this situation.

Zaten bunun etkilerini ileriki dakikalarda konuşuruz.

We will discuss the effects of this in the upcoming minutes.

Bu süreç ülkede yaşayan herkesi bir şekilde etkiledi.

This process affected everyone living in the country in some way.

Geçen gün katıldığım bir programda şöyle bir şey söylemiştim.

The other day, I said something like this in a program I attended.

Travma kelimesini travmadan etkilenenler üzerine şöyle bir şey söylemiştim.

I had said something like this about the word trauma concerning those affected by it.

Depremden birincil derecede etkilenen ve orada hayatta kalan insanlar için bu süreçten birincil derece etkileniyor.

This process primarily affects the people who were directly impacted by the earthquake and survived there.

İkincil derece olarak oraya, bölgeye yardıma giden ve oradaki çaresizliğe şahit olan insanlar ve

Secondary level, people who went there to help, witnessed the helplessness there, and

üçüncü derecede bölgeden uzak olup ama ilgisini orada tutup ve bir şekilde kendi içindeki çaresizlik hissiyle

being far from the region on the third level, but keeping his interest there and somehow with the feeling of helplessness within himself

hayatını idamlıyor.

He's ruining his life.

Devam ettirmeye çalışan insanlar gibi bir açıklaman oldu.

You had an explanation like people trying to continue.

Aslında bunu özellikle buradan başlamak istiyorum.

Actually, I want to start this particularly from here.

Çünkü hepimiz bir şekilde etkilendik ve içinde yaşadığımız süreci anlamak adına onu tanımlamanın önemli olduğunu düşünüyorum.

Because we have all been affected in some way, I believe it is important to define it in order to understand the process we are living in.

Hocam biraz açıklayabilir misin?

Can you explain a bit, teacher?

Aslında biz literatürde birincil ve ikincil etkilenme olarak söz ediyoruz.

Actually, we refer to primary and secondary effects in the literature.

Ancak bu üçe ayırmak insanların kendilerinin neler yaşadığını fark edebilmeleri açısından ve hangi grupların nasıl etkilenebileceğini

However, dividing this into three helps people realize what they themselves are experiencing and how different groups can be affected.

bizim bilebilmemiz, öngörebilmemiz ve nelere dikkat edeceğimizi sezebilmemiz açısından önemli.

It is important for us to be able to know, foresee, and sense what we need to pay attention to.

O yüzden üçe ayırmayı tercih ettim.

That's why I preferred to divide it into three parts.

Çünkü bir travma etkisi ya da travma sorunu stres bozukluğu dediğimiz tabloda bir kişinin birincil derecede o travmayı yaşıyor olması da etkileyebiliyor.

Because the experience of a trauma or the trauma issue can also affect a person primarily experiencing that trauma in the context of what we call stress disorder.

Ancak kişi kendisi yaşamasa bile bunun bir tehditini yaşamak ya da bir yakınının bu dehşet verici olayı yaşaması da aynı etkiyi yaratabiliyor.

However, even if a person does not experience it themselves, living through the threat of it or having a loved one experience this horrific event can create the same effect.

Deprem oluyor.

There is an earthquake.

Bu olgusunda bunun dışında bu gerçekten çok büyük ölçekte bir yıkıma neden oldu.

This phenomenon, apart from this, really caused a destruction on a very large scale.

Ben sadece depremin etkilerini söylemiyorum.

I'm not just talking about the effects of the earthquake.

Senin de söz ettiğim gibi önlemlerin alınmaması, yardımların zamanda götürülememesi, hali hazırda oradaki insanların barınmadan beslenmeye,

As I mentioned, the lack of precautions and the inability to deliver aid on time, the people there are currently in need of shelter and food,

temel hijyenden birçok konudaki yoksunluklarına kadar hala bu etkiler devam ediyor.

These effects continue to persist, from their lack of basic hygiene in many areas.

Ve burada oradaki insanlara yardım götürmeye çalışanlar ya da yakınlarını kaybedenler, arama kurtarma ekipleri,

And here are those trying to help the people over there, or those who have lost their loved ones, search and rescue teams,

onlar da sanki depremi yaşamış gibi etkilendiler bundan.

They were affected by it as if they had experienced the earthquake themselves.

Diğer grup var ki o da sosyal medyada ya da başka bir ülkede olup bir başka insanın yaşadığı felakete, travmaya dertlenen ve biraz o çaresizliği hisseden,

There is another group that is either on social media or in another country, feeling concerned about the disaster or trauma experienced by another person, and experiencing a bit of that helplessness.

özellikle medya ve sosyal medyada görüntüleri gören ya da bununla ilgili haberlere tanık olan kişilerin etkilenmeleri var.

There are individuals who are affected, especially those who see the images in the media and on social media or witness news related to it.

Elbette ki kıyas götürmez bir acıyı yaşayan, birinci derecede yaşayan, ikinci derecede yaşayan kişilerin,

Of course, those who experience a pain that is incomparable, those who experience it firsthand, and those who experience it indirectly,

altında kaldıkları etkiyle uzaktan tanık olanlarınki aynı olmayacak.

Those who witness from afar will not have the same experience as those under its influence.

Fakat başımıza bir felaket geldiğinde, zorlayıcı bir olay geldiğinde bizim bununla ilgili baş etme kapasitemiz de belli ölçüde devreye giriyor.

However, when a disaster strikes us, when a compelling event occurs, our capacity to cope with it also comes into play to a certain extent.

Uzaktan tanık olan insanlar da hem bununla ilgili baş edecek bir durum olamıyor ve biraz daha çaresiz hissediyorlar.

People who witness from afar are unable to handle this situation and feel a bit more helpless.

Onlarda da ciddi işlevsellik bozulmasını görebiliyoruz.

We can also see a serious disruption in functionality in them.

Örneğin işte pek çok kişi de oldu, geride kalanın suçluluğu dediğimiz, hayatta kalanın suçluluğu dediğimiz,

For example, there were many people in the workplace, the guilt of those left behind that we call, the survivor's guilt that we refer to.

işte yediğinden, içtiğinden, giydiğinden utanma, uyuduğundan utanma ya da işte uyuyamama, bedensel belirtiler, panikler, kaygı,

Don't be ashamed of what you eat, drink, wear, or of sleeping, or not being able to sleep, physical symptoms, panic, anxiety.

hayatın anlamını yitirmiş gibi hissetme, enerji kayıpları, ağrılar gibi sanki o kişiler birinci derecede yaşamış gibi etkilendiler bundan.

Don't feel as if you've lost the meaning of life; the energy losses and pains seem to have impacted those individuals as if they experienced it firsthand.

O nedenle her grubun nasıl etkilendiğini anlamaya çalışıp buna yönelik müdahalelerde bulunmak gerekiyor.

Therefore, it is necessary to try to understand how each group is affected and to intervene accordingly.

Mesela kendi deneyimimden ve arkadaşlarımla konuştuğum deneyimden yola çıkarak şunu söyleyebilirim.

For example, based on my own experience and the experiences I've discussed with my friends, I can say this.

Deprem oldu ve şöyle bir şey oluyor.

An earthquake occurred and here's what happens.

Sabah akşam evet internet başındasınız, onu izliyorsunuz, televizyondan bakıyorsunuz, uykular evet bozuluyor ve şöyle bir nasıl söyleyeyim,

You are at the internet all day long, watching it, looking at it from the television, yes, your sleep gets disturbed, and how should I put it,

gerçekle bir bağ zayıflıyor diyebilirim.

I can say that the connection with reality is weakening.

Şu açıdan zayıflıyor, gerçekle bağ kurduğunu zannederek zayıflıyor.

It weakens in that regard, thinking it is connecting with reality while it is actually weakening.

Yani tıpkı o haberleri izlerken ve ben onu izlemezsem ya da sosyal medyaya bakmazsam,

So just like when I watch those news and if I don't watch it or look at social media,

bakmazsam sanki oradaki acıyı yitireceğim gibi bir his yaşanıyor.

If I don't look, I feel as if I will lose the pain over there.

Bunu sadece ben yaşamadım, ben yaşadım.

I didn't experience this alone, I experienced it.

Birçok arkadaşımla da ortaklaşa bunu yaşadık ve dediğim gibi o suçluluk hissi yani hava soğuduğu zaman kombinin derecesini bir derece açmak bile

I experienced this together with many of my friends, and as I said, that feeling of guilt, just turning up the thermostat by one degree when the weather gets cold, is even.

gerçekten yani o yaşanılan duygu, o suçluluk duygusu çok başka bir yere götürüyor insanı.

I mean, that feeling experienced, that feeling of guilt takes a person to a completely different place.

Ve şimdi de ülkenin atmosferine baktığımızda da şimdi tabii ki toplumsal travmalar dedik ve en yakın dönemde deprem olduğu için deprem üzerinden konuşuyoruz.

And now when we look at the atmosphere of the country, of course, we talked about social traumas, and since there was an earthquake recently, we are discussing it through the earthquake.

Ülkenin atmosferine de baktığımızda şimdi devam eden bir deprem süreci var.

When we look at the atmosphere of the country, there is currently an ongoing earthquake process.

Ve sosyal medyadan biz bu çağrıları alıyoruz falan.

And we are receiving these calls from social media and so on.

Ve bir taraftan da bir siyasi çalkantılar da oluyor.

And on the other hand, there are also political upheavals happening.

Ve şunu bilmiyorum gerçekle bağımız ne kadar sağlam şu anlamda.

And I don't know how strong our connection to reality is in this sense.

Çünkü geçtiğimiz haftalarda direkt olayı anlatmama gerek yok ama herkes anlayacaktır muhalefetin bir masa krizi vardı.

Because I don't need to explain the incident directly in the past weeks, but everyone will understand that the opposition had a table crisis.

Ve eş zamanlı olarak da Hatay'da su yoktu, orada hava kötüydü, yağmur yağıyordu.

And simultaneously, there was no water in Hatay, the weather was bad there, it was raining.

Hem su yok insanlar suya ulaşamıyor bir taraftan.

There is no water, and people cannot access water on one side.

Bir taraftan da yağmur yağıyor, çadırları ıslanıyor.

On one hand, it's raining, and the tents are getting wet.

Bu anlamda yardım duyuruları vesaire o organizasyonu misyon ediniyorsun.

In this sense, you are adopting the organization's mission through help announcements and the like.

Ama bir taraftan da hani ilgin evet siyasette ne olacak şimdi kim ne demiş haline geliyor.

But on the other hand, it also becomes a matter of who said what in politics.

Burada bir iki uç var ve orada bir gerçek kaybı mı yaşıyoruz?

Are we experiencing a real loss there with one or two flights here?

Gerçekten çok ilkel bir soru soracağım ama ne yaşıyoruz tam olarak yani orada ne hissediyoruz onu merak ediyorum.

I'm going to ask a really primitive question, but what are we actually experiencing, I mean, what do we feel there? I'm curious about that.

Şimdi ülke olarak birçok travmatik yaşantıya tanıklık ederek aslında.

Now, as a country, we are witnessing many traumatic experiences.

Günümüzü geçiriyoruz işte kadın cinayetleri her gün üç kadın öldürülüyor çocuk istismarı ekonomik istikrarsızlığı pek çok şiddet ortamı sosyal medyada medyada bunu görüyoruz ve işte çok yakında Beyoğlu'nda patlama oldu daha önce Ankara garı katliamı o kadar çok travmatik deneyim yaşıyoruz ki bir tanesinin yasını dahi tutamadan hemen hayata bir yerden eklenmeye veya o acıyı bir kenara koyup devam etmeye uğraşıyoruz.

We are spending our days like this: every day three women are killed, there is child abuse, economic instability, and various environments of violence. We see this in social media and in the media. Just recently there was an explosion in Beyoğlu, and before that, the massacre at Ankara train station. We are experiencing so many traumatic events that we barely have time to grieve for one before we try to add ourselves back into life or put that pain aside and continue.

Bunlar çok fazla.

These are too many.

Organizmamızın ruhsallığımızın kaldırabileceğinden çok çok fazla haliyle biraz disosyasyon dediğimiz çözülme dağılma kopma seni de söylediğin gibi gerçekten kopma ve hani ne yaşıyoruz biz dedirten bir durum oluyor.

Our organism is experiencing much more than our spirituality can handle, leading to a state of dissociation, disintegration, and separation, a real break, as you mentioned, which makes us question what we are actually experiencing.

Şimdi bununla mücadele edebilmenin yollarını bulduğumuzda o zaman gerçekle ve birbirimizle bağımızı tekrar kurabilmek mümkün fakat işte bu özellikle sosyal medyadaki manipülasyonlar da var işte bu troller olarak tabir edilen.

Now, when we find ways to combat this, it will be possible to reconnect with the truth and with each other, but there are especially the manipulations on social media, those referred to as trolls.

Çok fazla değiştirebiliyor ve insan hangisine refleks göstereceğini şaşırıyor çünkü evet yani ülkede yönetim krizi ya da seçimler işte bu organizasyonlar çok önemli bunlar da önemli zaten belki de bu organizasyonel sorunların sonucu bu depremde yaşananlar haliyle daha kardinal olanı daha ana majör olanı çözmeye dönük bir refleks olabiliyor insanlarda.

It can change a lot, and people are confused about which one to react to because yes, there is a management crisis or elections in the country; these organizations are very important, and perhaps the events experienced in this earthquake are indeed a reflex aimed at solving the more cardinal, more major issues as a result of these organizational problems.

Fakat bu yapılırken özellikle sosyal medya yardım ağının çok sıkı kuruluyor.

However, while this is being done, the social media support network is being established very tightly.

O zaman orayı meşgul etmiş oluyorsunuz ve dikkatleri çevirmiş oluyorsunuz zaten acı çok fazla geldiği için refleks olarak bazı insanlarda o acıdan kaçma kaçılma ve yok sayma eğilimi oluyor.

Then you are occupying that place and diverting attention, and because the pain is too much, some people instinctively tend to escape from that pain or deny it.

Örneğin bir bağış yapıyor ya da birkaç tweet'i retweet ediyor ya da işte depremden etkilenenler için bir katkı sunuyor fakat bunun sürdürülebilir olmasına gayret göstermeyebiliyor böyle bir refleks yeni yeni kuruluyor bence bunun önemi yeni yeni anlaşılıyor.

For example, they make a donation or retweet a few tweets or contribute for those affected by the earthquake, but they may not be striving for sustainability; I think this kind of reflex is just starting to be established, and its importance is just beginning to be understood.

Haliyle ben görevimi yaptım.

Naturally, I fulfilled my duty.

Daha da fazla üzülmeyeyim çünkü benim de yapmam gerekenler var deyip yola devam edebiliyor.

"I shouldn't be sadder because I have things to do as well," they say, and continue on their way.

Şimdi burada bir çözülme oluyor o zaman bu dayanışma ağında.

Now there is a dissolution happening in this solidarity network.

O yüzden çok isabetsiz oldu o çıkış ve zedeledi diye düşünüyorum.

That's why I think that outburst was very inaccurate and damaging.

Özellikle yas ve keder içerisindeki ve hali hazırda siyasi otoriteden ya da kendi inandığı güvendiği insanlardan yardım alamadığını düşünüp asıl gerçekle hayatla bağı kopmuş insanların çok incindiğini görüyoruz bu durumda.

We especially see that people who are grieving and feel that they cannot get help from the political authorities or from those they trust or believe in are deeply hurt in this situation, having lost their connection to reality and life.

Buna izin vermemek gerekiyor buna teslim olmamak da gerekiyor ben bunun çok kısa sürdüğüne çok seviniyorum ve çok güzel reflekslerle bu eleştirildi ve hızlı bir biçimde dönüldü hatta sonra özürler dilendi filan bu gündemi bu şekilde meşgul ettik diye.

It is necessary not to allow this and not to surrender to it. I am very glad that it was very short-lived, and it was criticized with very good reflexes and responded to quickly; in fact, later apologies were made, and so on, saying that we occupied the agenda in this way.

Şimdi yapılması gereken şey bunun telafisi hızlı bir şekilde hem iktidarın hem muhalefetin her sivil toplum kuruluşunun bütün işine gücünü bırakıp aslında belli ölçüde oraya eğilmesi gerekiyor.

What needs to be done now is for both the government and the opposition to quickly compensate for this, by putting aside all the work of every civil society organization and actually focusing on it to a certain extent.

Çünkü milyonlarca insanı etkileyen bir şey.

Because it is something that affects millions of people.

Ve sadece oradaki etkilenenler için değil etkilenme olasılığı olduğunda yani herkes şimdi biliyorsun İstanbul depremi ya da işte deprem bölgesi herkes şimdi kaygılanıyor acaba burada da olursa nasıl olacak diye.

And it's not just for those affected there, but also when there's a possibility of being affected, meaning everyone is worried now, you know, about the Istanbul earthquake or the earthquake zone, everyone is anxious about what would happen if it happens here too.

Çünkü bu kez gerçekten gözüyle görmüş oldu insanlar nelerin olabileceğini oradaki zafiyetleri de görmüş oldular.

Because this time people really saw what could happen and they also observed the vulnerabilities there.

Bu çok kaygı uyandırıyor.

This raises a lot of concern.

Haliyle en yaralı olan bölgeye acil yardım, acil rehabilitasyon, acil o insanların can güvenliği.

Naturally, the most affected area needs urgent aid, urgent rehabilitation, and urgent safety for those people's lives.

Can güvenliğinin sağlanması gerekiyor.

Safety needs to be ensured.

Sonra diğer siyasi eylemlere belki sıra gelmeli.

Then perhaps it should be time for other political actions.

Evet.

Yes.

Bir taraftan bakınca da şöyle bir şey var.

There is also something like this when you look from one side.

Şimdi az önce dediğin gibi o depremi yerinde birebir yaşamayan bizler için bir kaygı eşiğin yükseldi.

Now, as you just said, for us who did not experience that earthquake firsthand, a threshold of concern has risen.

Bizim başımıza gelirse ne olur ben ne yaparım hepimiz ona göre hazırlık yapıyoruz.

What happens if it happens to us, what will I do, we are all preparing accordingly.

Geçtiğimiz yıllardaki süreçlere baktığımızda bir covid süreci atlattık.

When we look at the processes of past years, we went through a COVID period.

Ve covid sürecinde bize bilgi olarak en güvenli.

And during the covid process, it was the safest for us in terms of information.

Güvenli olduğunu düşündüğümüz yer evlerimiz dışarısının aslında tehlikeli olduğu bilgisiyle hareket ediyorduk.

We were acting with the knowledge that the places we thought were safe, our homes, are actually dangerous outside.

Ve evlerimize sığındık.

And we took refuge in our homes.

Covid dönemi birazcık hafifledi.

The Covid period has eased a little.

Üstüne ekonomik kriz geldi.

An economic crisis came on top of it.

Bu sefer bir gelecek kaygısı eklendi.

This time, a concern for the future was added.

Şimdi de bu deprem felaketiyle birlikte en güvende hissettiğimiz alanın güvensiz olduğuna dair bir bilgi var kafamızda.

Now we have information in our minds that the area we feel safest in, along with this earthquake disaster, is actually unsafe.

Evet bu zaten kolektif tarihimizde de var olan bir şey.

Yes, this is already something that exists in our collective history.

17 Ağustoslar, Van depremleri, Erzincan depremleri bunların hepsine bu bilgilere sahibiz.

We have this information about the August 17th earthquakes, the Van earthquakes, and the Erzincan earthquakes.

Ama zaman zaman gündelik yaşam pratiğinde unutuyoruz bunu.

But sometimes we forget this in our daily life practice.

Çok açık bir şey sormak istiyorum.

I want to ask a very clear question.

Bu kadar üst üste kaygı yaşamış bir toplum olarak bireysel akıl sağlığımızı nasıl koruyabiliriz?

As a society that has experienced so much anxiety in a row, how can we protect our individual mental health?

Şimdi insan inkar kapasitesini özellikle bu kadar üst üste bir şey örselenme yaşayınca kolayca devreye sokabilen bir varlık.

Now, humans are beings that can easily activate their capacity for denial, especially when experiencing repeated trauma.

Kolayca yok sayabiliyoruz.

We can easily disregard it.

Aslında evlerimiz hiçbir zaman güvenli değildi.

In fact, our homes were never safe.

Biz zaten deprem bölgesinde yerleşim gösteren insanlarız.

We are already people living in an earthquake-prone area.

Ve ülkedeki işte binaların nasıl...

And how the buildings in the country...

Nasıl inşa edildiği, işte yapılaşma, çarpık kentleşme bunların hepsi malumumuz.

How it was built, urbanization, and distorted urban development are all well known to us.

Ve birçok insan, bilim insanı her gün bu depremle ilgili birçok bilgi paylaşıyor.

And many people, scientists share a lot of information about this earthquake every day.

Ama ne yapıyoruz?

But what are we doing?

İşte evlerimizde oturmaya devam ediyorduk.

We were continuing to sit in our homes.

Ne zaman somutlaştı, gözümüzün önünde oldu?

When did it materialize, right in front of our eyes?

O zaman kaygılanmaya başladık.

Then we started to worry.

Zaten evlerimiz güvende falan değildi.

Our houses were not safe anyway.

Biz onun öyle olduğunu varsayıyorduk.

We assumed that it was like that.

Şimdi burada kaygıyı artıran şey bir zorlanmanın altında mı kalıyoruz?

Are we struggling under something that increases anxiety here now?

Yoksa bunun üstesinden gelebiliyor muyuz?

Or are we able to handle this?

Yani kontrol bizde mi değil mi?

So is the control with us or not?

Şimdi...

Now...

Evlerimiz güvenli değilse biz ne yapabiliriz?

What can we do if our homes are not safe?

Daha güvenli bir yere göç edebiliriz.

We can migrate to a safer place.

Ya da evimizi değiştirebiliriz.

Or we can change our home.

Fakat bu ekonomik göstergelerin ışığında, bu pahalılıkta kim nasıl çıkabilir?

However, in light of these economic indicators, how can anyone manage to get by with such high prices?

Bu kiraların ya da işte ev fiyatlarının böyle olduğu bir dönemde dolayısıyla bir sıkışmışlık hali oluyor.

In a period where rents or housing prices are like this, there is consequently a state of being stuck.

Hareket edemiyorsunuz.

You cannot move.

Evinizi değiştiremiyorsunuz.

You cannot change your house.

Ya da hadi evinizi değiştirdiniz.

Or maybe you changed your house.

Okul ne olacak?

What will happen to the school?

Gittiğiniz...

Where you went...

Hastanelerin yıkıldığını gördük.

We saw that the hospitals were destroyed.

Kamu kurumlarının yıkıldığını gördük.

We saw the public institutions collapsing.

Yani nereye, kime güveneceğiz?

So where are we going to trust, and to whom?

Şimdi bu temel...

Now this is the basis...

Temel güveni sarsan, zemininden sarsan bir şey.

Something that shakes the fundamental trust, that shakes it from its ground.

Bu kendisini evdeki kaygı olarak gösteriyor.

This manifests itself as anxiety at home.

Aslında bütünüyle baktığımız zaman biz bu ülkede can güvenliğimiz yok.

In fact, when we look at the whole picture, we have no personal safety in this country.

Yani bir kadın sokağa çıktığında can güvenliği yok.

So when a woman goes out on the street, her safety is not guaranteed.

Bu deprem sürecinde şey romantizmi yapmak istemiyorum.

I don't want to romanticize things during this earthquake process.

Eşitlendik.

We have equalized.

Aman hepimiz eşitiz romantizmi yapmak istemiyorum.

I don't want to do the romance of "we are all equal."

Ama ortaklaştığımız bir şey var.

But there is something we share.

Artık hepimizin hayatı tehlikede bir noktada.

Now the life of all of us is in danger at a certain point.

Çok pesimist bir yerden söylüyorum.

I'm saying this from a very pessimistic place.

Hepimiz o yaşamsal kaygıyı taşıyoruz bir şekilde.

We all carry that existential anxiety in one way or another.

Yani o kaygı, o yaşamsal kaygının varlığını görünür kıldı bu.

So that anxiety made the existence of that existential anxiety visible.

Bu hep vardı.

This has always been.

Birçoğumuz bunun.

Many of us do this.

Hani şey oluyor ya, beni bulmaz bu.

You know how it goes, this won't find me.

Yani bana olmaz gibi düşünebiliyor.

So they can think that it might not work for me.

Çünkü ancak böyle katlanabiliriz.

Because this is the only way we can endure.

Bir taraftan da inkar kapasitemizi kullanmamız gerekiyor.

On the one hand, we need to use our capacity for denial.

Yoksa devam edemeyiz.

Otherwise, we cannot continue.

Yani ne sokağa çıkabiliriz ne eve girebiliriz.

So we can neither go out to the street nor enter the house.

Zaten şu anda öyle oldu.

It has already happened like that right now.

Yani neresi güvenli durum var.

So, where is there a safe situation?

O yüzden güvenliğimizi nasıl arttırabiliriz?

So how can we increase our security?

Yani ben evimi belki değiştiremeyebilirim.

So I might not be able to change my home.

Ama evdeki dolapları duvara sabitlemem.

But I won't anchor the cabinets to the wall.

Deprem sırasında bir eylem planı yapmam.

I will not make an action plan during the earthquake.

Her gün yapmalıyız.

We must do it every day.

Bunu hep söylüyorum.

I always say this.

Yani nasıl araca bindiğimiz zaman emniyet kemerimizi bağlıyoruz.

So, just like when we get in a vehicle, we fasten our seatbelt.

Bunu her seferinde yapıyoruz.

We do this every time.

Bizim her akşam bunu ezberleyene kadar, herkesin o refleksine yerleşene kadar,

Until everyone memorizes this every evening, until it becomes a reflex for everyone,

her akşam bir depremden nereye saklanırız, nereye sakınırız?

Where do we hide from an earthquake every evening, where do we take shelter?

İşte telefonumuzun şarjı var mı?

Do we have charge on our phone?

İşte şu deprem uygulamasında oluyor ya bu işte akutun uygulamaları gibi uygulamalar var haber vermek için.

Just like in this earthquake application, there are applications similar to those of Akut to provide notifications.

Bunları nasıl yapabilirim?

How can I do these?

İşte bir.

Here is one.

Su koyayım, başucuma gibi.

"Let me put some water, like by my bedside."

Şuraya yuvarlanırım gibi bir planı evinde yaşayan insanlar olarak herkes bir yapmalı.

As people living at home, everyone should have a plan like "I might roll over there."

Bu kontrol algısını artıran bir şey.

This is something that increases the sense of control.

Çünkü biz zaten kontrol edilemez olan bir şeyi kontrol etmeye çalışıyoruz.

Because we are trying to control something that is already uncontrollable.

Yani aslında olmayana ergi neyi kontrol edebiliriz ki değil mi?

So, what can we really control about something that doesn't exist, right?

Ama bir miktar ben bununla ilgili önlem aldım ve hazırlıklıyım algısını oluşturabildiğimizde

But when we can create the perception that I have taken some precautions regarding this and that I am prepared.

bunlardan daha az etkilenebiliriz.

We can be less affected by these.

Akıl sağlığımızı nasıl koruruz sorusuna yanıt.

Answer to the question of how we can protect our mental health.

Bir diğer şey.

Another thing.

Bu tür durumlarda hepimizin bir ilk yardım eğitimine gitmesi gerekiyor.

In such situations, we all need to take first aid training.

Mesela sivil toplum kuruluşları, bu dayanışma toplulukları, örgütler herhangi bir şeye yakın bulunduğumuz

For example, civil society organizations, these solidarity communities, organizations are close to anything we are involved in.

onun içine girdiğimizde şu duygu gelecek.

When we enter it, the feeling will come.

Ben yalnız değilim.

I am not alone.

Benim gibi birçok insan var.

There are many people like me.

Ben şunu çözemezsem şu kişi bunu çözebilir.

If I can't solve this, that person can solve it.

Yani o ağları sıkı örmemiz gerekiyor.

So we need to weave those nets tightly.

Bu da bizim akıl sağlığımızı korumamızı sağlar.

This also helps us maintain our mental health.

Ayrıca bir konuda yetersiz ya da çaresiz olduğumuzda bizim gibi diğer insanlar olduğunu görmek de

It is also seeing that there are other people like us when we are inadequate or helpless in a certain matter.

bizim olağan hissetmemiz.

our feeling of normalcy.

Şimdi çok olağan dışı şeyler yaşanıyor ve bunlara birçok tepki veriyor.

Now very extraordinary things are happening, and many reactions are being given to them.

Herkes kendi hikayesine, geçmişine, meşrebine göre, psikolojisine göre ve bunların hepsi olağan.

Everyone is ordinary according to their own story, past, temperament, and psychology.

Hani biri diğerinden daha makbul, daha az makbul değil.

Neither is more acceptable or less acceptable than the other.

Ve burada dayanışmanın, birlikte hareket etmenin, bir topluluk olduğumuzu unutmamanın önemine vurgu yapmak istiyorum.

And I want to emphasize the importance of solidarity, acting together, and not forgetting that we are a community.

Yani bir taraftan da o topluluk hissini yaşıyoruz.

So on one hand, we are experiencing that sense of community.

Ama bir taraftan da inanılmaz.

But on the other hand, it's incredible.

Biz bir baskı ortamındayız.

We are in a pressure environment.

Depremin ilk günlerinde özellikle halkla yapılan röportajlarda hepimiz şunu fark ettik.

In the first days of the earthquake, we all noticed this especially in the interviews conducted with the public.

Sosyal medyada da bu çok yazıldı.

This was written a lot on social media as well.

Tutuklarlarsa tutuklasınlar ama şunu eksik yaptılar, şunu yapmadılar, şöyle yaptılar, böyle yaptılar.

If they are going to arrest, let them arrest, but they did this part wrong, they didn't do this, they did it this way, they did it that way.

Ve o dönem birçoğumuz, sosyal medyada da bunun tepkisi verildi.

And during that time, many of us reacted to this on social media as well.

İnsanlar yakınlarını kaybetmişler.

People have lost their loved ones.

Belki de az önce cenazelerini gömmüş olabilirler.

They might have just buried their dead.

Ya da içeride enkazda bir yakını olabilir.

Or there may be a relative inside the rubble.

Ve kamera görmüşken sesini duyurmak.

And since it's on camera, to make your voice heard.

Ama ilk söylediği şey tutuklarlarsa tutuklasınlar.

But the first thing he said was let them arrest me if they want to.

Bunun yarattığı hem o acıyı yaşayan insanlardaki bir öfke var.

There is an anger among the people who experience that pain created by this.

Hem de buna şahit olan bizlerle ortak bir öfke var.

And there is a shared anger among us who witnessed this.

Ve bu öfkenin kanalize edileceği bir yer arıyoruz.

And we are looking for a place where this anger can be channeled.

Bu zaman zaman şeye de dönüşüyor.

This sometimes turns into something else.

Bütün bu sadece deprem sürecinde değil.

All of this is not only during the earthquake process.

Bu tarz felaketler olduğunda, covid olduğunda da, patlamalar olduğunda da.

When these kinds of disasters happen, whether it's COVID or explosions.

Sosyal medyadan tırnak içinde böyle biri seçiliyor.

Such a person is selected from social media.

Ve onun üzerine de atılabiliyor bütün öfke.

And all the anger can be thrown onto it as well.

Ya da özel hayatımızda o öfke bir yere savruluyor.

Or that anger is being thrown somewhere in our private lives.

Biz bu öfkeyi nasıl yönetebiliriz aslında?

How can we actually manage this anger?

Ben bunu sormak istiyorum.

I want to ask this.

Nasıl ki gıdaya, güvenliğe birçok şeye ihtiyacımız var.

Just as we need food and safety, we need many things.

Kendimizi ifade etmek de çok temel bir ihtiyacımız.

Expressing ourselves is also a very fundamental need.

Hak ve özgürlüğümüz.

Our rights and freedoms.

Fakat bunun son zamanlarda gitgide yasaklandığını.

However, this has been increasingly banned lately.

Örneğin işte bir tweet atıyorsunuz.

For example, you are tweeting.

Gözaltına alınabiliyorsunuz.

You can be taken into custody.

Ya da bununla ilgili işte kolluk kuvvetlerine davet ediliyorsunuz.

Or you are being summoned to the law enforcement regarding this matter.

İfade vermeye gidiyorsunuz.

You are going to give a statement.

Ya da bu dezenformasyon yasası gibi şeylerde.

Or in things like this disinformation law.

Şimdi orada iktidarın söylemleriyle de ilintili bir korku algısı oluyor.

Now there is a perception of fear related to the discourses of power there.

Yani işte hayır orada örneğin insanlar su yok burada diyorlar.

So, for example, people are saying there is no water here.

İşte bir de diyebiliyor ki bir yetkilik.

Here, one can also say that there is an authority.

Bir dakika hayır orada su var.

Wait a minute, no, there is water there.

İşte su yok diyenlere soruşturma açacağım.

I will launch an investigation against those who say there is no water.

Şimdi orada bir gerçek var yaşanan.

Now there is a truth that has been experienced there.

Ve insanlar bunu dillendirmek zorunda.

And people have to articulate this.

İsyanı, öfkesini dile getirmek zorunda.

He must express his rebellion and anger.

Ya saygı duymalıyız.

We should respect it.

İnsanlar canlarını, en yakınlarını kaybettiler.

People have lost their lives and their loved ones.

Enkaz altında.

Under the rubble.

Hala bedenlerini defnedemediler.

They still haven't buried their bodies.

Enkazlar kaldırılıyor.

The debris is being cleared.

Moğozların arasında insanların sevdikleri bulunamıyor.

Among the ghosts, the ones that people love cannot be found.

Şu anda kayıp bir sürü insan var.

There are many missing people right now.

Çocuklar kayıp.

The children are missing.

İşte zaten bir toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinden bakılmadığı için

This is already because it is not viewed from a gender equality perspective.

çok cinsiyetçi uygulamalar söz konusu orada.

There are very sexist practices there.

Şimdi bütün bunlar varken bunları dillendiren insanları tehdit ederseniz

Now, if you threaten people who express all of this while everything is happening,

insanlar korkarlar.

People fear.

Ve şimdi bu korku duvarının kalktığını görüyoruz.

And now we see that this wall of fear has been lifted.

Neyse ki iyi ki.

Luckily.

Çünkü eğer ben bir ruh sağlığı hekimi olarak

Because if I, as a mental health physician,

bana ruh sağlığı işaretlerinde

"To me, in signs of mental health."

ne iyi gelir derseniz

What helps if you ask?

ben bu insanların konuşması iyi gelir diyeceğim tabii ki.

I will say that the conversation of these people is good, of course.

Tabii ki ben dillendirecekler diyeceğim.

Of course, I will say what they will articulate.

Bunu da zaten ilk günlerden itibaren

This has already been evident since the early days.

birçok yerde de deklere de ettim.

I have also declared it in many places.

Yazdım da.

I wrote it.

Korkmamalıyız.

We should not be afraid.

Yani şey oluyor ya espriler yapılıyor.

So, what happens is, jokes are being made.

İşte bir şey yazıyorsunuz.

Here you are writing something.

Silivri soğuktur esprisi yapılıyor.

The joke is that Silivri is cold.

Örneğin çok sıklıkla.

For example, very often.

Yani enkazın altı da soğuk.

So the rubble is cold too.

Üstü de soğuk.

The top is cold too.

Yani hiçbir yerde güvende değiliz.

So we are not safe anywhere.

Dışarıdayız ama özgür müyüz?

Are we free even though we are outside?

O yüzden özgür olabilmek, dile getirebilmek

That's why being able to be free, to express oneself.

hem duyguları yaşayabilmemizi

both to allow us to experience emotions

hem de daha sağlıklı bireylerimizle

and with our healthier individuals

olmamızı sağlar.

makes us.

Bu her tür iktidarın da aslında

This is actually of every type of power.

yararlanabileceği de bir şey.

It is something that can be benefited from.

Bir taraftan da.

On the one hand.

Yani doğru kanala yönlendirilmiş,

So it has been directed to the right channel.

doğru ifade bulmuş öfke

correct expression found anger

devamında sağlıklı adımlar olarak

as healthy steps in the continuation

karşımıza çıkacaktır.

It will come across.

Şimdi orada biriken öfke

Now the anger that has accumulated there.

daha büyük bir hareket olarak

as a larger movement

belki karşısına çıkacak.

Maybe it will come across.

Ya isyan olarak çıkacak.

Either it will emerge as a rebellion.

Ya belki başka ruhsal sorunlar olarak

Well, maybe as other psychological issues.

ya da büyük krizler olarak karşımıza çıkacak.

or will emerge as major crises.

Öfkeyi doğru ifade etmeyi

To express anger correctly

ne yazık ki bilemiyoruz.

Unfortunately, we don't know.

Bunun örneklerini görelim.

Let's see examples of this.

Genellikle bir şiddet dili hakim.

Generally, a language of violence is dominant.

Bu mecliste de böyle.

It's the same in this assembly too.

Birçok yerde de böyle.

It's like this in many places too.

Hatay milletvekili bugün konuşurken

While the Hatay MP was speaking today

meclisteki konuşmasında birçok insan

In his speech in the parliament, many people

sözünü kesmeye çalıştı.

He tried to interrupt.

Ona sataştılar. Yani yeğenini yeni gömmüş.

They bothered him. I mean, he just buried his niece.

Kaç gündür o bölgede ve

How many days have they been in that area and

bütün o şeylere tanıklık etmiş.

he has witnessed all those things.

Orada olanları aktarıyor. Onun bile konuşmasına

He is relaying what is happening there. Even to his speaking.

neredeyse izin vermediler.

They almost didn't let me.

Sesini kesler. Sonra meclis başkanı dedi ki

"They silence you. Then the speaker of the assembly said:"

bugün sizi dinleyelim.

Let's listen to you today.

Biz hepimiz bugün sizi dinleyelim.

Let's all listen to you today.

Evet ihtiyacımız olan şey

Yes, it is what we need.

biraz bu. O öfke çıkacak ki

It’s a bit like this. That anger will come out.

yerine yeniden

instead again

anlam inşa edebileceğimiz, yeni seçimler

new choices through which we can build meaning

yapabileceğimiz, bir daha bunları

what we can do, these again

yaşamayalım diye neler yapabileceğimize

What we can do so that we do not live.

bakabileceğimiz bir alan

an area we can look at

açılabilecek. Öfke harekete geçirir.

It can be opened. Anger triggers action.

Öfke sağlıklı bir duygudur.

Anger is a healthy emotion.

Arzu programımızın bir ara segmenti var.

We have a middle segment in our program.

Kontraksiyon diye. Bu diğer

It's called contraction. This other

bölümlerde normalde

usually in the sections

sosyal medya üzerinden okuduğum

what I read on social media

tweetlere konumun

your location on tweets

yorum yapmasını birazcık da güldüğümüz bir

a comment that we laughed a little at as well

bölüm. Ama maalesef bu konu üzerinden

Chapter. But unfortunately, on this topic...

de açıkçası ben kendi adıma

well, to be honest, for my part

gülebileceğim bir şey bulamadım.

I couldn't find anything to laugh about.

Çünkü gördüğüm şeyler beni çok tetikliyor,

Because the things I see trigger me a lot,

öfkelendiriyor, üzüyor

it makes angry, it makes sad

vesaire vesaire. Yani benim gibi de

etcetera etcetera. I mean like me too.

milyonlarca insan var.

There are millions of people.

O yüzden sana üç tane

That's why I have three for you.

bu süreçte yaşadığımız olaydan

from the event we experienced during this process

bahsedeceğim fikrini sormak istiyorum.

I would like to ask your opinion on the idea I will mention.

İlki deprem sonrasında

After the first earthquake

depremden etkilenmiş çocuklara

children affected by the earthquake

kibritçi kız

The Little Match Girl

kitabını hediye

gift your book

götüren fenomen. Ki orada

the phenomenon that takes you there. That is where

insanlar soğuktan donarken, insanlar

While people freeze from the cold, people.

enkaz altında soğuktan donarak

frozen from the cold under the rubble

ölürken böyle bir şey yapıldı.

Such a thing was done while dying.

Fikrini sormak istiyorum burada.

I want to ask for your opinion here.

Şimdi tıpta bir şey vardır

Now there is something in medicine.

önce zarar verme diye. Bu her şey

"First, do no harm. This is everything."

için geçerli olmalı. Bir şey yapıyorken

It must be valid for. While doing something

yapmış olmak için mi yapıyorum?

Am I doing it just to have done it?

Ben bunu yaparken

While I do this

kime neyi ulaştırıyorum?

Who am I delivering what to?

Oradaki asıl ihtiyaç ne? Ona bakmak

What is the main need there? To take care of it.

lazım. Yani yapmış olmak için

It is necessary. I mean, just to have done it.

yapmak ya da işte kendisine

to do or at least for himself

iyi gelen bir şeyi oradakilere de iyi

Something that feels good to you also feels good to those there.

gelecek gibi varsayarak yapmak

to act as if it is going to happen

en hafifinden naiflik veya

at the very least, naivety or

işte bunun kötülüğe kadar

this is how far it goes to evil

varan şeyi olabilir yani.

It could be that thing.

Yani götüreceğin kitabı okumaz

So you won't read the book you will take.

mısın? Yani kibritçi kızı hadi

Are you? I mean, come on, the little match girl.

diyelim bilmiyorsun hikayesini. Finalinde

Let's say you don't know its story. In the end.

soğuktan donan bir kızdan

a girl frozen from the cold

bahsediyoruz ve orada sen çocuklara

we are talking and there you are to the children

geceleri soğuktan donuyorlar ki o

They freeze at night from the cold.

dönem hala çadır yoktu.

There was still no tent during that period.

Sokaklarda yatıyorlardı. Keza

They were sleeping in the streets. Likewise.

belki de enkazın altında

maybe under the rubble

o soğukta günlerce kalmış da olabilirler

They may have stayed there for days in that cold.

ve kibritçi kızı götürmek bilmiyorum

and I don't know how to take the matchstick girl

ya benim böyle...

like this...

Ben insanların bir bölümünün

I am a section of people.

neyi götürdüğüne baktığını bile

you even look at what you are taking.

düşünmüyorum. Yani orada sadece

I'm not thinking. I mean, there's just there.

bir hareket var ve ben ne yapabilirim

There is a movement and what can I do?

bunu yapabilirim. İşte hani saralım

I can do this. So, shall we wrap it up?

oradan beş kilo kitap götürelim

Let's take five kilos of books from there.

gibi bir yaklaşım bile

even an approach like that

olabilir. Yani böyle bir aymazlık var.

It could be. So there is such a negligence.

Bizde çünkü ötekini umursama

Because we don't care about the other.

ötekini düşünme, dayanışma

Don't think of the other, solidarity.

kültürü aslında var

The culture actually exists.

kültürümüzde. Yani pek çok

in our culture. So many

kültür derken tek bir kültür yok elbette ki

Of course, there is not just one culture when we talk about culture.

ama hani bu coğrafyada işte

but you know, in this geography

düğünler, dernekler, yaslar,

weddings, associations, mourning,

ölümler hep bir arada yapılır ve çeşitli ritüellerle

Deaths are always done together and with various rituals.

vardır. Komşuluk vardır aslında.

There is. There is actually neighborliness.

Komşuluk vardır ve dersin ki bu ona denmez.

There is neighborliness, and you say that this is not said to him.

Bu orada söylenmez. Bu burada münasip

This is not said there. This is appropriate here.

düşmez gibi. Bu son zamanlarda çok

"Like it won't fall. This has been very recent."

zedelendi. Eğitim sistemi

was damaged. The education system

ile orada da bir takım

and there is also a team there

eksiklikler, dezavantajlar var

There are deficiencies and disadvantages.

ve insanlar bir ötekine ben

and people are like one another

nasıl iyi gelirim? Onun neye ihtiyacı

How can I be good for him/her? What does he/she need?

var? Benim neye ihtiyacım var?

Is there? What do I need?

Buralardan çok koptular ve otomatik

They have been very disconnected from here and automatic.

bir şekilde bir şeyler yapıyorlar. İşte

They are doing something in some way. Here it is.

teyit etmeden bir şeyleri retweet etmek

Retweeting something without verifying it.

olabilir. Bu bir haberin doğruluğunu

It is possible. This is the accuracy of a news item.

bilmeksizin içeriğini bilmeksizin bununla

without knowing its content with this

ilgili bir paylaşım yapmak olabilir ya da

it could be to make a relevant post or

işte bölgede işte başörtülü

Here is the woman in the area, wearing a headscarf.

birçok kadın var. Deprem

There are many women. Earthquake.

işte o dayanışma kolilere

that's the solidarity in the boxes

bunu koymak bu önemli bir şey.

Putting this is an important thing.

Pet koymak önemli bir şey. Tırnak makası

Putting on a pet is an important thing. Nail clipper.

örneğin soğukta insanlar zaten

for example, people are already in the cold

uyuz salgını, bit salgını oldu

There was an outbreak of scabies and lice.

orada. Bir nemlendirici koymak,

there. Putting a moisturizer,

bit şampuanı koymak, bir doğum kontrolü

putting lice shampoo, a birth control

yani bunların ihtiyacının ne olabileceğini

I mean, what their needs might be.

varsayıp ona uygun iş çamaşırı

assuming suitable underwear for it

koymak yani büyük beden kıyafet

to put it, meaning plus-size clothing

koymak, bir kilotlu çorap koymak gibi.

To put on, like putting on a pair of tights.

Burada bunu tartmak

Weighing this here.

yerine hızlıca hareket

quickly move in place

edip ilk aklına gelen, ilk

the first thing that comes to mind, the first

uzandığı şeyi götürmek, zarar

to take away what he/she reached for, harm

vermek oluyor. Bunun bir yararı

It is about giving. There is a benefit to this.

yok. O yüzden mış gibi

No. That's why it's like a facade.

yapmamayı öğrenmemiz gerekiyor ve biraz

We need to learn not to do it and a little.

eleştiriye açık olmak,

being open to criticism,

öz eleştiri yapabilmek, kendini

to be able to self-critique, to reflect on oneself

de bir gözden geçirebilmek, geri

to be able to review, back

geldiğinde de geri adım atabilmek

to be able to step back when it comes

önemli. Ben burada hata yapmışım, bunu

Important. I made a mistake here, this.

düşünemedim diyebilmek önemli.

It's important to be able to say that I couldn't think.

Buna bağlayacağım aslında bir madde

I will actually connect this to a point.

daha var. Depremin üçüncü gününde

There is still more. On the third day of the earthquake.

bir gazete, neyse

a newspaper, whatever

oradan bir takım yazarlar

a group of writers from there

depreme dair fotoğraflar

photos about the earthquake

ve altına o

and underneath it

fotoğrafları edebiyatla ifade

expressing photographs with literature

etme tırnak içinde

don't do it in quotes

hoşluğuna giriştiler

They made advances to please her.

ve sosyal medyada da

and on social media too

bunun tepkisini aldılar. Yine aynı

They received the reaction to this. Again the same.

yayın organındaki bir yazarda

in a writer of the publication

bu süreçte

in this process

dinleyebileceğiniz podcastler,

podcasts you can listen to,

okuyabileceğiniz kitaplar gibi

like the books you can read

böyle listeler yaptı. Bu nasıl bir

He made such lists. What kind of a

akıl tutulmasıydı? Zaten sosyal medyada

Was it a mental seizure? It was already on social media.

hak edilen tepkiyi gördüler.

They received the deserved reaction.

Ama yine de bu akıl tutulması

But still, this is a moment of mental lapse.

nereden geliyor? Bir sormak

Where is it coming from? Just to ask.

istedim sana. Şimdi bu

I wanted you. Now this.

tür paylaşımlar yapılabilir.

Species sharing can be done.

Fotoğraflara yazılar yazılabilir.

Texts can be written on the photos.

Besteler yapılabilir. Ağıtlar

Compositions can be made. Laments.

yakılabilir. Edebiyatın zaten bu

It can be burned. Literature is already this.

konusudur. Ancak her şeyin bir zamanı var.

It is about. However, everything has its time.

Şimdi orada hali hazırda bile

Even now, it's already there.

bakın bir ay geçti üzerinden

Look, a month has passed since then.

hala oradaki insanlar yaralı,

the people there are still injured,

tarvumar ve

devastated and

acılarına eşlik etmek gerekiyor.

It is necessary to accompany their pains.

O fotoğraflara bakıldığında zaten

When looking at those photos, it's already clear.

hepimiz acının ne olduğunu görüyoruz.

We all see what pain is.

Bunu romantize etmeye, bir takım müzikle

To romanticize this with a piece of music.

ya da işte süslü sözlerle

or with fancy words

bezemeye gerek yok.

No need to decorate.

Çok talihsiz bir şeydi o.

That was a very unfortunate thing.

Zaten bazı yazarların

Already some writers'

özür

apology

metinleri yayınladıklarını gördük. Neyse ki

We saw that they published the texts. Fortunately,

ve sevdiğim yazarların

and the authors I love

yayınlamış olması çok hoşuma gitti.

I really liked that they published it.

Bu da çok güzel bir örnek oldu.

This has also become a very nice example.

Yani biz de hata yapabiliriz. Biz nasıl böyle

So we can make mistakes too. How can we be like this?

bir şey yaptık? Şimdi burada

Did we do something? Now we're here.

ikiye ayırmak isterim. Bir,

I want to divide it into two. One,

şimdi bu şok etkisiyle olayın

now with the shock effect of the event

vahametini fark edip bununla ilgili

noticing its severity and related to this

ne yapacağını bilemeyip

not knowing what to do

belki elindeki en iyi kullandığı aracı

maybe the best tool he/she has in hand.

insanlara yardımcı olmak için kullanma

Do not use it to help people.

refleksi olabilir. Çünkü acıya

It may be a reflex. Because of the pain.

biz çok çabuk acıyı geçirme

we quickly pass the pain

davranışında bulunuyoruz. Oysa ki bu acıya bir bakmak

we are behaving. However, looking at this pain

lazım. Bize ne söylüyor? Orada ne var?

It's necessary. What does it tell us? What is there?

Oradaki ihtiyaç ne?

What is the need there?

Acıyı geçirip bununla ilgili müdahale

Relieving the pain and intervening in this matter.

etmek yerine acının içinde

instead of doing it, in the pain

kalmayı deneyimlemiyoruz. Bu

We are not experiencing staying. This

son yıllarda, bunu biraz önce de söyledim

In recent years, I just mentioned this a little while ago.

tabii bu kadar çok travmatik, örseleci şey

of course, such traumatic, abusive things

olunca insan bundan kaçınmak isteyebiliyor.

When it happens, a person may want to avoid it.

Böyle bir refleksimiz var.

We have such a reflex.

Belki şok etkisiyle yaptıkları

Maybe they did it under shock.

şeylerin belki insanlara iyi gelebileceğini

that things might be good for people

düşünmüş olabilirler. Bence daha

They may have thought. I think it's more...

vahimi bunun. Bu

This is the seriousness of it. This

eleştirilere kulak vermeyip bunun çok doğru

Not paying attention to the criticisms and this is very correct.

bir şey olduğunu ama insanların

that something is happening but people

bunu anlamadıklarını ve vasat olduklarını

that they do not understand this and that they are mediocre.

öne sürmek.

to put forward.

Ya da işte bunu sürdürmek

Or to maintain this.

başka şeylerle. Çünkü

with other things. Because

o podcastleri kim dinleyecek?

Who will listen to those podcasts?

O kitapları kim nasıl okuyabilir? Hala

Who can read those books? Still?

bir ay geçti. Hangimiz doğru dürüst kitap

A month has passed. Which of us has read a proper book?

okuyabiliyoruz? Hangimiz doğru dürüst uyku

Can we read? Which of us sleeps properly?

uyuyabiliyoruz? Çünkü önemsiyoruz. Bu

Can we sleep? Because we care. This

hayatın içinde kendimizi bırakalım,

let's allow ourselves to be part of life,

o acıda kalalım, yola devam

Let's stay in that pain, let's continue on the road.

etmeyelim anlamına gelmiyor mu? Her şeyin

Doesn't it mean we shouldn't do it? Everything.

bir ağı daha bu var.

There is another net like this.

Keza o dönem 3. günüydü.

It was indeed the 3rd day of that period.

3. ya da 4. günüydü. Hepimiz

It was the 3rd or 4th day. We all

bir dayanışma ağı

a solidarity network

oluşturduk. Bir zincir oluşturduk ve

we created. We formed a chain and

sosyal medya başında, evet

Yes, at the social media.

durmadan gelen çağrıları hatırlarsın

You remember the calls that keep coming.

enkaz altından videolar geliyor.

Videos are coming from under the debris.

Onları paylaşıyoruz. Şu adres veriyoruz.

We are sharing them. We are giving this address.

Bunu yapıyoruz. Ne kadar faydalı oldu

We are doing this. How helpful it has been.

bilmiyorum. Ancak

I don't know. However

orada bir zamanla yarış süreci var.

There is a race against time process there.

Farkındalık eksikliği mi

Lack of awareness?

demek lazım? Senin yanında böyle

Do I need to say it? Like this next to you.

teşhis koyuyormuş gibi de olmak

to act as if making a diagnosis

istemem ama gerçekten o aymazlık

I don't want to, but that carelessness, really.

çok güzel bir tanım. Şimdi herkes

a very beautiful definition. Now everyone

dayanışma ağına katılarak

by joining the solidarity network

baş edemeyebilir. Bazı insanların

may not cope. Some people

kaçınma ihtiyacı ön planda olabilir. Onların

The need for avoidance may be at the forefront. Their

da geçmiş travmaları olabilir. Birçok

There may be past traumas. Many

insanın depremden sağ kaldığını

that a person survived the earthquake

biliyoruz. Bu ülkedeki kaçıncı travma

We know. How many traumas have there been in this country?

yaşantı. Bunu hep söylüyoruz.

Experience. We always say this.

Oradaki ihtiyacı gözetmek ve bazen

To monitor the need there and sometimes

şey demek. Bunun zamanlaması

to say a thing. The timing of this

uygun değilmiş. Evet ya da bazı

It is not suitable. Yes or some.

insanlar yararlanabilir diye

so that people can benefit

bir şeyler paylaşılabilir. Fakat

Some things can be shared. However,

çok yeniydi. Yani ilkindeki eleştiri

It was very new. I mean, the criticism from the first one.

olduğunun akabinde bu geldi.

This came after you became.

Bu biraz saygısızlık

This is a bit disrespectful.

oluyor. Kulak vermemek oluyor.

It happens. It becomes not to listen.

Ve bunu şeyde de görüyoruz. Ben işte

And we see this also in that. I'm just

bir şey düştü önüme. Yazı

Something fell in front of me. Writing.

inanamadım. Yani deprem zedeleri

I couldn't believe it. I mean, the earthquake victims...

bulaşık yıkayarak rahatlama önerisinde

suggesting relaxation by washing dishes

bulunan bir ruh sağlığı

found mental health

uzmanı. Yani insanlar şu anda

an expert. So people right now

değil duş almak, içecek su bulmak

not taking a shower, finding drinking water

tencereleri yok. Yani nasıl bulaşıklıkla

They don't have pots. I mean, how with the dishes?

yıkayarak rahatlama. Bu

relax by washing. This

bana çok şuursuzca geliyor. Çok açıklıkla

It seems very unconscious to me. Very clearly.

söylüyorum. Bu gerçeklikten

I am saying. From this reality.

kopuş işte. Bu

This is a rupture.

toplumdan kopuş. İnsanların

alienation from society. People

ihtiyaçlarından kopuş. İletişimden

disconnection from needs. From communication

kopuş. Dolayısıyla ben

break. Therefore, I

örneğin işte edebiyatçıyım, sanatçıyım

For example, I am a literary person, I am an artist.

ben bunu yazıyorum. Siz anlamıyorsunuz.

I am writing this. You do not understand.

O zaman okur için değil mi

So it's not for the reader then?

bir taraftan da yazılanlar? Yani kimse bunu

On the one hand, what is written? I mean, no one is doing this.

okumayacaksa ya da okura da hitap etmiyorsa

if it is not going to be read or does not address the reader

bu nasıl tek başına bir

How is this alone?

sanat üretimi olabilir? Yani

Could it be art production? I mean

okura da kulak verilmiyor mu? Birçok

Isn't the reader being listened to either? Many

konuda. Yazılırken, çizilirken,

on the subject. While writing, while drawing,

üretirken. Kesinlikle.

while producing. Definitely.

Ben bu segmenti kapatayım. Genel olarak

Let me close this segment. Generally speaking.

zaten aynı hislerdeyiz.

We already share the same feelings.

Şuna gelmek istiyorum.

I want to get to this.

Bir taraftan da sosyal medyada gördüğüm

On the one hand, what I saw on social media.

bir tweet üzerinden de bunu

you can also do this through a tweet.

sormak isterim. Bir

I would like to ask. One

kullanıcı, gerçekten ismini bilmiyorum.

User, I really don't know their name.

Tweety'de aradım bulamadım ama

I searched in Tweety but couldn't find it.

o tartışmanın olduğu günü gördüm.

I saw the day when that argument took place.

Kadınların deprem

The earthquake of women

bölgesinde, depremden etkilenmiş

affected by the earthquake in the region

hayatta kalmış kadınların,

surviving women,

muhafazakar kadınların,

conservative women,

pet isteyemediklerinden,

because they couldn't ask for a pet,

isteyemiyorlarsa da

if they can't want it either

vermeyeceksiniz kardeşim gibi

You won't give it like a brother.

zalimce bir tweet attı.

He/she posted a cruel tweet.

Buradan başlamak istiyorum. Toplumsal

I want to start from here. Social.

felaketlerde bu tarz deprem gibi,

in disasters like this kind of earthquake,

patlama gibi, yangın,

like an explosion, fire,

o şu bu, dezavantajlı kimliklerin

that this or that, disadvantaged identities

yaşadığı zorluklar

the difficulties he/she faced

sadece bu değil. Bu bir tanesi

It's not just this. This is one of them.

ama çoğunlukla neler oluyor?

But mostly, what is happening?

Şimdi bir şey vardır ya slogan

Now there is something, a slogan.

8 Mart kadınlar vardır denir.

It is said that there are women on March 8th.

Yani o kadar basit ve aslında o kadar

So it's that simple and actually that much.

gerçek. Bir dakika kadın

It's true. One minute, woman.

var vardır. İşte LGBT'yi

There is. Here is the LGBT.

artılar vardır. Engelliler

There are advantages. Disabled people.

vardır. Yaşlılar vardır.

There are elderly people.

Bunları var kabul etmeyen

Those who do not accept the existence of these.

sistem zaten cinsiyetçi bir sistem.

The system is already a sexist system.

Şey diyoruz ya işte toplumsal cinsiyet

We're talking about social gender.

eşitliği bakış açısı olmalı.

There should be a perspective of equality.

Kriz ve afete müdahalelerde

Interventions in crises and disasters

diye. Dolayısıyla burada böyle bir

therefore. So there is such a thing here

ihtiyacın, gereksinimin olduğunu

you have a need, you have a requirement.

var kabul ederek hareket

Acting by accepting the situation.

etmeliyiz. Ben ilk günler

we must. In the first days

pet desteği için birçok

many for pet support

tweet paylaşırken birçok insan bunu da

Many people share this too when tweeting.

bu kadar açık ifade etmeseniz mi?

Could you not express it so openly?

Ya bebek bezine ifade ediyoruz.

We're expressing it in baby diaper.

Bunu niye etmiyoruz? Yani bunu

Why aren't we doing this? I mean this.

bir tabu olarak kılan bir sistem varken

while there is a system that makes it a taboo

orada kadınlar bunu istemekte

Women there want this.

çok zorlanıyorlar ve

they are struggling a lot and

coğrafyayı iyi bilmek lazım. Bakın

One must know geography well. Look.

orada çadırlarda güvenlikleri

Their security in the tents over there.

yok kadınların. Giyinip soyunamıyorlar.

Women don't exist. They can't dress or undress.

Tuvaletler çok uzak. Kilitleri yok.

The toilets are very far away. They don't have locks.

Zaten böyle durumlarda

In such situations,

işte çocuk kaçıran insanlar

here are the people who kidnap children

taciz, tecavüz

harassment, rape

işte köle olarak biliyorsunuz

Here you know as a slave.

hala ezidilerin birçok kadın kayıp

Many Yazidi women are still missing.

bu şekilde köle olarak. İstismar

as a slave in this way. Exploitation

edilen birçok kadın var. Yine

There are many women who have been harmed. Again

işte organ ticareti, insan

Here is organ trafficking, human.

ticareti ve bu insanlar

trade and these people

bizlerden daha organizeler. Yani

They are more organized than us. So.

bütün kamu araçlarından

from all public vehicles

ya da sivil toplum kuruşlarından

or from civil society organizations

daha organizeler ve alandalar

They are more organized and in the field.

şu anda. Birçok gebe kadın

currently. Many pregnant women

orada uygun olmayan koşullarda

in unsuitable conditions there

erken doğum yapıyor ya da doğumu bekliyor.

She is either in labor or expecting to give birth.

Emzirilecek bir alan yok.

There is no area to breastfeed.

Hiç çamaşır yok insanların.

There are no clothes at all, people.

Birçok bulaşıcı hastalık ya da

Many infectious diseases or

hijyen koşulları sağlanamadığı için

because hygiene conditions could not be ensured

birçok şeyle baş ediyorlar. Bunların

They are dealing with many things. These.

olduğunu bir önce kabul etmemiz gerekiyor

We need to first accept that it is.

ve hizmeti onlara bizim

and our service to them

ulaştırmamız lazım. Zaten şok içindeler.

We need to deliver it. They are already in shock.

Bir köyde insan kırk kilometre

In a village, a person is forty kilometers.

uzakta bilmem işte kırk dakika

I don't know, it's just forty minutes away.

yürüyerek uzakta ve yaşlı

walking far away and old

bir insan geliyor örneğin. Geride

A person is coming, for example. Behind.

kalanlara bir şey götürebilmek için

to be able to take something to those who remain

orada kuyruk bekliyorsun. O kuyruk bitiyor.

You are waiting in line there. That line is ending.

Öbür kuyruğa gittiğinde öbür şey de bitmiş oluyor.

When it goes to the other queue, the other thing is also finished.

Ya bu insanlar orada neler

What are these people doing over there?

yaşıyorlar? Bir bunları bilmek

Are they alive? Just to know this.

gerekiyor. Öbürü çok yani burada

It's necessary. The other one is a lot, I mean here.

bir şey dağıtıyoruz. Gelin alın. Böyle bir şey

We are giving out something. Come and get it. Something like that.

olamaz. Kaynakları, bütün kaynakları

it can't be. The resources, all the resources.

tükenmiş insanların ve

exhausted people and

mecalleri yok. Haliyle bu

They have no counterparts. Naturally, this

bakış açısını öncelememiz

prioritizing the perspective

gerekiyor ve ona göre

it is needed and accordingly

hizmet götürmemiz gerekiyor. Kadınların

We need to provide service. For women.

utanıyor olmaları onların suçu

It is their fault for being ashamed.

değil. Bir de şöyle düşünelim. Yani evladınızı

not. Let's think of it this way. I mean your child

mezara koymuşsunuz.

You have buried [someone] in the grave.

Pet istemeye nasıl gideceksiniz?

How will you go to ask for a pet?

Ne oluyor? Şey diyor ya

What's happening? It says something like...

bunu mu düşüneceğim diyor. Zaten kadının kendini

"Is she saying she's going to think about this? The woman already..."

ikinci planda düşünmesi,

thinking in the second place,

ihmal etmesi üzerine

upon neglecting it

bir kurulu sistem.

a established system.

Buradan bir özgürlük sistemi, bir dönüştürme

A freedom system, a transformation from here.

şeysi. Böyle bir felaket sürecinde mi

thing. In such a disaster process?

yapma şeyine giriştin yani?

So you started to do that thing?

Evet. Ya bu politik doğruculuk

Yes. Or this political correctness.

bazen benim de içine düştüğüm bir

sometimes I also fall into a

tuzak. Evet bunları tartışalım.

Trap. Yes, let's discuss these.

Şimdi değil. Bunun da zamanı değil. Sonra

Not now. This is not the time for that. Later.

bakarız. Yani ne yapalım? İnsanların bilinç

We'll see. So what should we do? People's awareness.

sıçraması, yaşamasının bekleme

its jump, waiting for its life

can derdine düşmüş insanların. Tabii ki hizmeti

the people who have fallen into the trouble of the heart. Of course, the service

ellerine kadar götüreceğiz.

We will take it to your hands.

Ayaklarına kadar götüreceğiz ve bunu da

We will take it to your feet, and we will do this too.

sürdürülebilir kılmak için

to make sustainable

her şeyi yapacağız. Sonra da işte

We will do everything. Then we'll see.

bu tabuları hep tartışacağız. Ama sonra.

We will always discuss these taboos. But later.

Sonra. Bir de bu

Later. And this too.

sosyal felaketler diyerekten

by calling it social disasters

ele alıyorum. Covid sürecinde

I am taking it into consideration. During the Covid process.

de gözlemlediğim bir şey.

But it's something I've observed.

Hatırlarsan 65 yaş üstü

If you remember, over 65 years old.

insanlar sokağa çıkamıyorlardı. O sürecin

People couldn't go out on the street. That process

yaşlılarda bir

in the elderly one

unutulmuşluk, üzeri

forgotten, on top

çizilebilirmiş, önemsizlik,

it could be drawn, insignificance,

değersizlik hissi yarattı.

It created a feeling of worthlessness.

Sistem bunu yarattı. Şimdi depreme

The system created this. Now, an earthquake.

baktığımızda da, şimdi depremle

when we look at it, now with the earthquake

ilgili hep kaçış planlarımız aslında

Actually, our related plans are always escape plans.

kendi biyolojimiz

our own biology

üzerinden ama bir 65-70

over but a 65-70

yaşında tabii kişisel olarak

of course, personally at your age

olabilir. Orasını bilemem ama

It could be. I can't know that part, though.

genel geçer şeyde

in general terms

vücut hızı senin benim gibi

The body speed is like yours and mine.

değildir. Ve bütün

is not. And all

bu süreçlerde aslında

in these processes actually

örgütlü çalışmalarda, STK'larda

in organized efforts, in NGOs

buna yönelik bir şeyler yapılıyor mu?

Is anything being done towards this?

Sen bir psikiyatr olarak bilgin var mı?

Do you have knowledge as a psychiatrist?

Bunu sormak isterim aslında. Şimdi ben hem

I actually want to ask this. Now I am both

Türkiye Psikiyatri Derneği'nin bir

One of the Turkish Psychiatric Association's

üyesi hem de çalışma gruplarının

member and of the working groups

üyesi olarak hem medya ruhsağlığı,

as a member, both media mental health,

travma, afet,

trauma, disaster

birçok çalışma birimi var.

There are many working units.

Aynı zamanda tabipler birliğinin

At the same time, the physicians' union's

Türk Tabipleri Birliği'nin Kadın Komisyonu

Turkish Medical Association Women's Commission

değil mi? İnanılmaz ihtiyaçları

Isn't it? Incredible needs.

tartıp, fark edip

weighing, noticing

paylaşıyoruz ve

we share and

oraya bir şey, ne ihtiyaç varsa

bring something there, whatever is needed

onu ulaştırmak için ve

to deliver it and

dezavantajlı olabilecek durumdaki

in a potentially disadvantaged situation

herkesi gözetmeye çalışıyoruz.

We try to watch over everyone.

Birçok sivil toplum kuruluşu da bunu

Many civil society organizations are also doing this.

yapmaya çalışıyor. Ama ülke politikaları olarak

is trying to do. But as for the country’s policies

bu yukarıdan aşağıya giden bir

this is one that goes from top to bottom

sistemimiz olmadığı için böyle bir

Because we do not have a system, such a...

kurulu bir düzenin olmadığını gördük hepimiz.

We all saw that there was no established order.

Haliyle böyle şey oluyor

Naturally, such things happen.

böyle iğneyle kuyu kazar.

You can dig a well with such a needle.

Aslında dezavantajlı

Actually disadvantaged

olmayan bir tek herhalde

Probably not a single one.

heteronormatif sisteme uygun erkekler

men suitable for the heteronormative system

var. Onun dışında geri kalan herkes

exists. Except for the rest of everyone else.

dezavantajlı oluyor zaten ve depremde

It is already a disadvantage, especially in an earthquake.

görüyoruz ki bakım veren kadın

we see that the caregiver woman

yaşlılar da birbirine

the elderly to each other

bakıyor. İşte birçok kadın

She is looking. Here are many women.

yakınlarını kaybetmesine, kendi çocuklarını

losing her loved ones, her own children

kaybetmesine rağmen çok kalabalık çadırlarda

despite losing, in very crowded tents

diğer insanlara

to other people

bakım veriyor. Yine LGBT artılar

It provides care. Again, LGBT plus.

orada bütün ihtiyaçları göz arlıyor.

They overlook all their needs there.

Mülteciler, dil bilmeyenler,

Refugees, those who do not know the language,

çocuklar. Bir de mülteciler

children. And also refugees.

gösterilebiliyor. Evet. Yani gördük

It can be shown. Yes. So we saw.

bunun örneğini. Hem ırkçılık oldu. Orada örneğin

an example of this. There was also racism. For example there.

göçük altında kalıp

stuck under the rubble

ben Arapça konuştuğum için ses vermedim

I didn't respond because I speak Arabic.

beni çıkarmazlar diye. O yüzden

"Because they won't let me out. That's why."

sadece duvarlara vurdum diyen insanlar

People who say they only hit the walls.

oldu. Neden? Çünkü biliyor yani orada bir

It happened. Why? Because he knows, I mean there is a...

ırkçılık var ve belki beni bilerek

There is racism, and maybe it's intentional towards me.

orada bırakacak diyor. Bu ne kadar

It says it will leave it there. How much is this?

sarsıcı, ne kadar ağır bir şey ve

shocking, how heavy a thing and

o bölgede şu anda

currently in that area

dezavantajlı olan özellikle

especially disadvantaged

engellilerin, ilaç kullananların

the disabled, those who take medication

diyalize girmesi gerekenlerin,

those who need to go into dialysis,

bakım gerektirenlerin, gebelerin,

those who require care, pregnant women,

saymakla bitmez. Çok çok

It can't be counted. Very, very.

çok gözetilmesi gerekiyor. Şimdi

it needs to be monitored very closely. Now

kız çocuklar nasıl büyütülüyor? Evde

How are girls raised? At home.

kapa dizini, işte

close the index, here it is

ört bacağını, işte ses çıkarma.

Cover your leg, don't make a sound.

Dolayısıyla inisiyatif alma konusunda

Therefore, in terms of taking initiative.

gelişmemiş bir şey.

an undeveloped thing.

Yani sakatlanıyor kız çocuklar büyürken.

So girls get injured while growing up.

Koşma, yüzme,

Running, swimming,

ağaca tırmanma gibi şeyler

things like climbing trees

bilmedikleri için, öğretilmediği için

because they do not know, because they were not taught

depremden kaçamıyor çocuklar

Children cannot escape from the earthquake.

ya da kadınlar mesela. Bir yere tırmanamıyor

or women, for example. They can't climb somewhere.

ya da giydiği kıyafetler

or the clothes she wears

buna engel olabiliyor. Kaçması

It can prevent this. Escape.

ya da pek çok kadının

or many women’s

banyoda ya da yatakta

in the bathroom or in bed

pijaması ile ya da çıplakken ya da başı örtülü

in pajamas or naked or with a covered head

değil diye seslenmediğini

that you didn't call out because it's not

görüyoruz. Yani çünkü

We see. So because.

kadın kurtarma ekibi gelirse

if the women's rescue team comes

çıkabilecek ama beni böyle görmesine

"could come out but to see me like this"

ölüme teslim oluyor insanlar.

People are surrendering to death.

Öyle görünmektense. Şimdi tüm bunlar

Rather than looking that way. Now all of this

toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin

gender inequality

çıktıları. Yani tabii ki

outputs. So of course

biz bu cinsiyet eşitsizliğiyle mücadele etmeye

we are fighting against this gender inequality

devam edeceğiz de şu anda işte bu

We will continue, but right now this is it.

eşitsizliğin sonuçlarını

the consequences of inequality

öngörebilmeli ve işte daha

should be able to anticipate and that's more

fazla kadın görevli, gönüllü

too many female staff, volunteers

oraya gidebilmeli. E zaten böyle

They should be able to go there. It's already like this.

de mortarlar gönderildi

the mortars were sent

biliyorsun. Bu anlamda tabii

You know. In this sense, of course.

STK'lar, bir takım partiler

NGOs, a group of parties

kadın çalışanlarla birlikte

with female employees

orada bir zincir oluşturdular

They created a chain there.

zaten bir çalışma sahası

already a work area

kurdular. Bunu gördük.

They built it. We saw this.

Evet. Neyse ki yani STK'lar

Yes. Fortunately, I mean NGOs.

ve bir takım muhalefet partileri

and a number of opposition parties

var diyebiliyorum. Ama bunun işte

I can say that. But this is...

ülke politikası olarak sürdürülmesi

continuation as a national policy

gerekiyor. Şu anda tamamen kişisel

It is necessary. Right now, it's completely personal.

gayretlerle ve bu oluşumların

with efforts and these formations

gayretleriyle bu hala sürdürülebilir

with their efforts, this is still sustainable.

durumda ve şunu unutmamak

in case and don't forget this

gerekiyor. Şimdi örneğin bir öğrenciye burs

It is necessary. For example, a scholarship for a student now.

veriyorsunuz diyelim. Bir kere mi verirsiniz?

Let's say you give it. Do you give it just once?

Yoksa bu öğrenci işte üç yıl, beş yıl okuyacaksa

Otherwise, if this student is going to study for three years or five years...

sürekli vermeniz gerektiğini

you need to keep giving

bilirsiniz değil mi? Ya da bir çalışanıza

You know, right? Or to one of your employees.

maaşı bir aylık vermezsiniz çalışmaya

You don't pay a month's salary for working.

devam ediyorsa her ay vermeniz gerekir

If it continues, you need to provide it every month.

çalıştığı sürece onu. Şimdi buradaki

As long as he/she works on it. Now here...

insanların ihtiyaçları gönderdik bitti

We sent the needs of the people, it’s done.

değil ki devam ediyor. Ve bunu

it is not that it is continuing. And this

sürdürülebilir bir şeye dönüştürmek

to transform into something sustainable

tabii ki ülke yöneticilerinin sorumluluğu

Of course, it is the responsibility of the country’s leaders.

ve evet hepimizin de sorumluluğu.

And yes, it is the responsibility of all of us.

Bizler bireyler olarak ve

As individuals and

sivil toplum kuruluşları ya da meslek odaları

civil society organizations or professional chambers

olarak bunları yapıyoruz üstümüze

we are doing these things upon us

düşeni. Şimdi hem

the fallen one. Now both

iktidara hem muhalefete

to the government and to the opposition

büyük iş düşüyor. Kesinlikle.

A big task awaits. Absolutely.

Ben şu soruyu çok sormak istiyorum.

I want to ask this question very much.

Depremden

From the earthquake

hayatta kalmış, etkilenmiş insanlar

survivors, affected people

az önce dediğim birinci

the first I just mentioned

derece daha doğrusu senin dediğin birinci derece

degree, or rather, the first degree you mentioned.

etkilenmiş insanlar

affected people

belli bir süre sonra normal

after a certain period of time, normal

hayatın ritmine girecekler.

They will get into the rhythm of life.

Elbette bir yaz

Of course, write something.

ağırlıkları, bagajları

weights, luggage

olacaktır. Ve

it will be. And

şimdi doğru tabir etmeye

now to express correctly

çalışıyorum ama bir tarafları çok acılı

I'm working, but one side is very painful.

eksik kalmış demeyeyim ama

I won't say it's incomplete, but...

öyle bir hisle topluma dahil

included in society with such a feeling

olacaklar. Şimdi

It will happen. Now.

bir tık daha konforlu

a little more comfortable

alanda olan bizlere, münferit

For those of us in the field, individual.

olarak ya da örgütsel

as or organizational

olarak STK'lara

as NGOs

topluma nasıl bir sorumluluk

What kind of responsibility to society?

düşüyor? Şimdi buradan hemen

Is it falling? Right from here now.

küçücük bir normalleşmeye değinmek

to touch upon a tiny normalization

isterim. Şimdi bir aceleyle herkesi

I want. Now I want everyone in a hurry.

nasıl normalleşebiliriz? Biz

How can we normalize? We

çok üzüldük. Haklı yani ateşte

We were very sad. I mean, it's true in the fire.

düştüğü yeri yakıyor. Siz üzüntüden

It is burning the place it fell. You are sad.

hareket edemez haldeyseniz

if you are unable to move

siz de ben nasıl iyileşeceğimi düşüneceksiniz.

You will also think about how I will heal.

Bu çok normal. Ama burada

This is very normal. But here

normalleşirken bu olguyu unutmamamız gerekiyor.

We need to remember not to forget this phenomenon while normalizing.

Hep unuttuğumuz için zaten bunlar başımıza

These things happen to us because we always forget.

geliyor. Yani 99 depremi de unutmayıp

It's coming. So, not forgetting the 99 earthquake either.

bunun peşine düşmüş olsaydık hep beraber

If we had pursued this together.

bu nasıl şimdi ivedi

How is this urgent now?

bir şekilde örgütlenildi,

it was organized in a certain way,

sosyal medyadan işte herkes bir şey

Everyone is doing something on social media.

paylaşıyor, o onu etiketliyor, oraya o gönderiliyor

she is sharing, he is tagging it, it is being sent there

falan. Şimdi bizim bunu hep yapıyor olmamızı

for example. Now us always doing this

gerekiyor ve bu basıncı da oluşturmamız gerekiyor.

It is necessary, and we need to create this pressure.

Yani yöneticilerden bunu

So, managers need to do this.

talep etmemiz gerekiyor ısrarla. Çünkü

We need to insist on requesting it. Because

yöneticiler bizim için var. Oy verelim

Managers are there for us. Let's vote.

vermeyelim, savunalım, savunmayalım. Sonuçta

Let's not give, let's defend, let's not defend. After all,

bizim ülkemizi yöneten

those who govern our country

insanlar bize borçlular ve biz de

People owe us, and we do too.

bu haklı taleplerimizi yerine

this justified demand of ours yerine

getirmeliyiz. Dolayısıyla hemen unutmak

We must bring. Therefore, we should forget immediately.

değil, bu olguyu, gerçeği

not this phenomenon, the reality

hep bir yanı başımızda tutarak

always keeping it by our side

tabii ki günlük aktivitelerimize

of course to our daily activities

dönebildiğimiz kadar döneceğiz, üretmeye

We will turn back as much as we can, to produce.

devam edeceğiz, neşeleneceğiz,

we will continue, we will be cheerful,

keyifleneceğiz de.

We will enjoy it.

Ama bunu saygı duyarak yapmak çok

But doing this with respect is very...

önemli. Ötekinin gözüne sokarak

Important. By pushing it into the other’s eye.

onu mahzun hissettirerek

making him feel sad

değil, acıyarak değil,

not out of pity,

yerelşik bir yerden, yukarıdan

from a local place, from above

aşağıya bir şey değil, simetrik

Not a thing below, symmetrical.

bir yerden dayanışarak yapmak çok

Doing something together from one place is very important.

önemli. Galeano'nun lafı gibi aslında.

Important. Actually, like Galeano's saying.

Kesinlikle. Bunu akılda

Absolutely. Keep this in mind.

tutmak gerekiyor. Okulların açık

It is necessary to hold. Schools are open.

olması, üniversitelerin, kampüslerin

being, universities, campuses

açık olması, kişilerin

to be open, individuals

hızlı bir şekilde hem istihdamının

quickly both of its employment

hem de barınmasının

and also its sheltering

sağlanması çok önemli. Dezavantajlı

It is very important to ensure. Disadvantaged

olanlara hem istihdam hem

both employment and what is happening

barınma önceliği sağlanmalı. Bunun için

Housing priority should be provided. For this purpose,

kamuoyuna daha baskı oluşturmamız

we need to create more pressure on the public.

gerekiyor. Bu hem sivil toplum

It is necessary. This is both civil society

kuruluşlarının, belediyelerin, yerel yönetimlerin

organizations, municipalities, local governments

yaptığı dayanışma hamlelerinden

from the solidarity moves it has made

bahsediyorum. Hem de yine

I'm talking about it. Again.

kamunun, iktidarın yaptığı. Şimdi

what the public and the government has done. Now

99 depreminde mesela şöyle bir olay

For example, an event like this in the 99 earthquake.

olduğunu okumuştum raporlarda.

I had read that it was in the reports.

Adamlar, erkekler enkaz altında

The men are under the rubble.

eşlerini ya da işte ailelerini bırakıp gidiyorlar.

They are leaving their spouses or families behind.

Sonra o kişiler bir şekilde hayatta

Then those people are somehow alive.

kalanlar hayatlarına devam ederken

while the remaining ones continue their lives

evler verildiğinde

when the houses were given

erkekler geri geliyor. Ama tapu kime

Men are coming back. But whose deed is it?

verilmiş? Erkeklere verilmiş. Ve kadınları

Given? Given to men. And women.

kapı dışarı ediyorlar. Yani

They are kicking him out. I mean

bu tür şeyler var. O nedenle

There are such things. For that reason

nasıl bir

what kind of

hizmet sunduğumuz o hizmet nereye

Where is that service we provide?

gidecek? Kimi gözetiyor? Kimi

Is he going? Who is he watching? Who?

dışarıda bırakıyor? Onları iyi

Are you leaving them outside? Good for them.

planlamak gerekiyor. Yani yine hep o toplumsal

It needs to be planned. I mean, it always comes back to that societal aspect.

cinsiyet eşitliği perspektifinden

from the perspective of gender equality

bakmamız gerekiyor.

We need to take a look.

O yüzden kız çocuklara, kadınlara,

That's why to girls, to women,

engellilere, yaşlılara

to the disabled, to the elderly

bütün kaynakların

all your resources

daha öncelikli ulaştırılması

more urgently delivered

eşitliği sağlayacak. Bu

It will provide equality. This

önemli. Kişisel olarak

Important. Personally.

oluşturacağımız dil burada.

The language we will create is here.

Bireysel olarak bana ne düşüyor?

What is my individual responsibility?

Sana ne düşüyor? Ona ne düşüyor?

What is your share? What is his share?

Aslında birazcık da bunu öğrenmek istedim ben.

Actually, I wanted to learn a little bit about this too.

Neyi nasıl söyleyeceğiz?

What will we say and how?

Bu hani hepimizin bir

This is something we all have.

arkadaşının ya da bir yakınının başına

to your friend's or a relative's head

bir şey gelmiştir değil mi? Birini kaybetmiştir.

Something has happened, right? Someone has been lost.

İşsiz kalmıştır. Ne bileyim

He has become unemployed. How should I know?

ekonomik kayıp yaşamıştır. Ne yaparız?

They have suffered an economic loss. What do we do?

Eşlik ederiz. Neye ihtiyacı var?

We will accompany. What does he/she need?

Anlamaya çalışırız. Bazen de sorarız.

We try to understand. Sometimes we ask.

Yani diyebiliriz ki acının büyüklüğünü

So we can say that the extent of pain

ancak tahmin edebilirim. Ama buradayım.

But I can guess. But I'm here.

Senin için yapabileceğim bir şey var mı?

Is there anything I can do for you?

Ara ara seni aramak istiyorum.

I want to call you from time to time.

Yazabilirim sana. İster misin

I can write to you. Do you want it?

böyle bir şeyi? Ya da

Such a thing? Or

örneğin işte bir kahve yapıp götürmek.

for example, making a coffee and taking it with you.

Onun için küçük bir sürpriz

A little surprise for you.

yapmak. Ya da eşini kolaylaştırmak.

to do. Or to make it easier for your partner.

Çocuğuna birkaç saat bakmak.

To take care of your child for a few hours.

Onun dinlenmesini sağlamak.

Ensure that he/she rests.

Okulda bir öğrencinin kaynaşmasını

A student's integration at school

sağlamak. Deprem dersleri

to provide. Earthquake lessons

yapmak. Yani bunu

to do. That is, this

günlük rutinin bir parçası

a part of the daily routine

haline getirmek. Yani deprem

to turn into a state. That is, earthquake.

zede diyerek o kişileri işaretlemek.

Marking those individuals by saying they are affected.

Misafir, öğrenci diyerek o çocukları

Guests, referring to those children as students.

işaretlemek yerine deprem

Instead of marking, earthquake.

olgusunun herkesin başına gelebilecek bir şey

an occurrence that could happen to anyone

olduğunu ve bundan da birlikte

that it is and that together from this

iyileşilebileceğini, yaraların birlikte

that it can be healed, wounds together

sarılabileceği mesajını kamu

the message that can be embraced by the public

spotlarıyla vermek, okullarda

to give with spotlights, in schools

vermek. Bütün kurumlarda

to give. In all institutions

bunu sağlamak önemli.

It is important to ensure this.

Ben hep sen bireyseli soruyorsun. Ben

You always ask about the individual. I

kurumlara gidiyorum. Neden? Çünkü

I am going to institutions. Why? Because

bireysel bazda karşımıza

on an individual basis

çıkabilecek olasılıklar o kadar çok ki

The possibilities that could arise are so many.

bunları hani kapsayan şeylerle

with things that encompass these

kapsayan şeylerle kapsayan şeylerle kapsayan şeylerle

with things that encompass with things that encompass with things that encompass

söylemek çok mümkün olmuyor. Hep ihtiyaç

It's often not possible to say. There's always a need.

üzerinden sakince,

calmly over.

yavaşça, incitmeden, kırmadan

slowly, without hurting, without breaking

onun neye ihtiyacı var ve biz ne sunabiliriz?

What does he/she need and what can we offer?

Bu önemli. Ve şu da önemli.

This is important. And this is also important.

Merhamet yorgunluğu diye bir kavram var.

There is a concept called compassion fatigue.

Fazla fazla verip sonra yorulabiliyoruz.

We can give a lot and then get tired.

Sonra vazgeçebiliyoruz.

Then we can give up.

Yarı yolda bırakabiliyoruz. Yani orada

We can leave halfway. I mean there.

o Laubomint'teki gibi

like in Laubomint

fazla fazla verip sonra Ghosting'deki gibi

giving too much and then like in Ghosting

ortalıktan kaybolmamamız gerekiyor.

We need to not disappear from the center.

Bunlara dikkat etmeliyiz.

We must pay attention to these.

Sürdürülebilir olması önemli.

It is important to be sustainable.

Yapılan şeylerin ezmemesi önemli.

It is important that the things done do not crush you.

Karşıdakini. Borçlu, suçlu

The person opposite. Debtor, guilty.

hissettirmemesi önemli. Onu görüyoruz hep.

It's important that it doesn't make you feel. We always see it.

Orada hep anlatılıyor ya ne

They always talk about it there, you know?

işte kadim bir halk

here is an ancient people

işte biz oraya bir şey yapıyoruz. Onlar bize

We're doing something there. They to us.

çay yapıyor. İnsanlar çünkü borçlu,

She is making tea. Because people are in debt,

suçlu hissediyorlar. Hem geride kalanı suçlu

They feel guilty. Those who are left behind are also guilty.

var. Oysa ki kimse bunu

There is. However, no one does this.

bir başkasına suçlu, borçlu hissetmemeli.

One should not feel guilty or indebted to someone else.

Bu zaten olması gereken

This is how it should be.

büyük insanlığın birbirine

the great humanity's connection to each other

yapması gereken bir şey.

something he/she/it has to do.

Bir başka şey fazla ısrarcı

Another thing is being too persistent.

olmamalı. Ne yapması gerektiğini

It shouldn't be. What it should do.

söylememeli. İşte şey gibi

It shouldn't be said. Like, well...

ölenle ölünmez. Oluyor ya böyle

One does not die with the dead. It happens, you know.

şeyler. İşte belki de böyle

things. Perhaps like this.

iyi oldu falan. Her şeyin bir

It was good and so on. Everything has a

işte hayırlısı vardır

Whatever is best will happen.

gibi. İşte Allah yanına almıştır

like that. Indeed, God has taken [him/her] alongside.

sevdiğini gibi. Yani bu tür

like you love. So this kind of

teselli edici olduğunu zannettiğimiz

we thought was comforting

şeyleri söylemememiz

not saying things

gerekiyor. Bir de kulak vermek. Bir sürü

It is necessary. You should also listen. A lot.

insan zaten paylaşıyor sosyal medyada

People are already sharing on social media.

neye ihtiyacı olduğunu, neyin ona iyi

what he needs, what is good for him

geldiğini, neyin gelmediğini.

what has come, what has not come.

Birlikte ağıt tutmak önemli. O yasa

It's important to mourn together. That law.

saygı duymak önemli. Bu

Respecting is important. This

hayatımızın akışı içindeki diğer şeyleri

the other things in the flow of our lives

keyif almayacağız. İşte çocuğumuzun

We will not enjoy it. Here is our child.

doğum gününü kutlamayacağız. Ne bileyim işte

We are not going to celebrate your birthday. I don't know, just.

tatile gitmeyeceğiz anlamına gelmiyor.

It doesn't mean we won't go on vacation.

Sağlıklı parçalarımızı

Our healthy parts.

sürdürmek zorundayız bize iyi gelen parçalarımızı.

We have to continue with the parts that are good for us.

Ama bunları ötekini de

But these also the other one too.

umursayarak, onları da belki

By caring, perhaps them too.

kapsayarak, kaynaştırarak yapmaya

to do by including and integrating

çalışmak. En azından bu niyette

To work. At least with this intention.

olduğumuzu göstermek çok önemli.

It is very important to show that we exist.

Arzu çok teşekkür ederim. İyi ki

Arzu, thank you very much. I'm glad that...

geldin. Çok güzel anlattın

You came. You explained it very well.

gerçekten. Hem kendim için de

Really. For myself as well.

bu sürece dair böyle bir güzel bir

such a beautiful one regarding this process

sağlatan bir program oldu benim için. Umarım

It has been a healing program for me. I hope so.

dinleyiciler için de böyle olmuştur.

It has been the same for the listeners as well.

Çok teşekkür ediyorum. Ben çok teşekkür

Thank you very much. I thank you very much.

ederim. Ben ne söylesem hep eksik hissediyorum

I feel incomplete no matter what I say.

bu konuda konuşurken. Böyle

While talking about this. Like this.

sürçülüysen ettiysem affola.

If I have misspoken, I apologize.

Çünkü bazen hassas davranmaya

Because sometimes we need to be sensitive.

çalışırken insan bir şeye odaklanırken

When a person focuses on something while working.

başka bir şeyi gözden kaçırdığını

that you missed something else

fark edebiliyor. Umarım dinleyen

"Can realize. I hope the listener..."

kimseyi incitmeden ve umarım belki

Without hurting anyone, and I hope maybe.

işte ona iyi gelen bir

here's something good for her

yayın olmuştur. Çok teşekkürler.

It has been published. Thank you very much.

Görüşmek üzere.

See you soon.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.