Galatasaray Adası ve Sarkis Balyan

Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır.

The description of this series has been done by the Voice Description Association on behalf of TRT.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.

Birkaç jenerasyon saraya hizmet etmiş bir aile ve baş mimarlık yapmış insanlar.

A family that has served the palace for several generations and people who have been chief architects.

Sarkis Balyan'ı 1831 doğumlu ve 1899 yılında da Hakk'ın rahmetine kavuşuyor.

Sarkis Balyan was born in 1831 and passed away in 1899.

Şimdi mimar, mühendis ve entelektüel bir isim.

Now an architect, engineer, and an intellectual name.

Birçok da hizmeti var.

It also has many services.

Paris'te eğitimci.

Educator in Paris.

Ondan sonra İstanbul'a geri dönüyor.

After that, he/she is returning to Istanbul.

Aile atölyesinin parlak ismi.

The bright name of the family workshop.

Kardeşi Nigoz Balyan.

His brother is Nigoz Balyan.

En verimli çağında hayatını kaybediyor.

He is dying in the prime of his life.

Ondan sonra da 1858 yılı Mustafa Reşit Paşa'nın da öldüğü bir tarih.

After that, 1858 is also a date when Mustafa Reşit Pasha died.

Özellikle Kırım Savaşı sonrası çok ciddi mali sıkıntılar yaşanıyor.

Especially after the Crimean War, very serious financial difficulties are being experienced.

Giderek her şeyin kötüleştiği bir zaman dilimidir zaten.

It's already a time period where everything is gradually getting worse.

Bu yabancı mimarlar geçmişe göre daha avantaj sağlamaya başlamış.

These foreign architects have started to gain more advantages compared to the past.

O dönemde William Smith var.

At that time, there is William Smith.

Fosalte kardeşler var.

There are Fosalte siblings.

Başka isimler var filan.

There are other names and so on.

Bunlar gidiyorlar ve o arada da tekrar Balyan ailesinin ön plana çıktığını görüyoruz.

They are leaving, and in the meantime, we see the Balyan family coming to the forefront once again.

Bir özet geçmeye çabalıyorum.

I am trying to give a summary.

Çünkü anlatacak hani çok şey var.

Because there are so many things to tell.

Bu ailenin çok hikayesi var.

This family has many stories.

Ben de daha önce hiç sözünü etmemişim.

I have never mentioned it before either.

Niyeyse şimdi Büke Uras'ın o şahane çalışması aracılığıyla size biraz bahsetmek istiyorum.

For some reason, I want to tell you a little about Büke Uras's wonderful work now.

Kuruçeşme adası üzerinden giderken tabii ki Sarkis Balyan gibi bu kadar önemli bir mimarıdan söz etmemek mümkün değil.

Of course, it is impossible not to mention such an important architect like Sarkis Balyan while passing over Kuruçeşme island.

Bunu da fırsat bildim açıkçası.

I frankly took this as an opportunity.

Çünkü gerçekten orada enteresan hikayeler var.

Because there are really interesting stories there.

Bir kere ilk defa binselim.

Let's ride for the first time.

1859'da Sultan Abdülmecit'in Selanik seyahatine katılmış.

He participated in Sultan Abdülmecit's trip to Thessaloniki in 1859.

Burada şehrin ileri gelenlerini kabul ederken Sultan Beşçınar mevkiinde mermer bir havuz inşa ederek dikkat çekmiş.

While welcoming the city's dignitaries here, he drew attention by building a marble pool in the Beşçınar district.

Pars tuğlacı söylüyor o havuz Sarkis'in ilk eseridir diye.

Pars the bricklayer says that that pool is Sarkis's first work.

Ama başka kaynaklarda mesela sur içinde sur dışında kalan mahallelerde bir ziyaret sebebiyle gerçekleştirilen işte güzergah temizliği filan var.

But in other sources, for example, there is route cleaning carried out for a visit in neighborhoods located inside and outside the walls.

Belli yerlerde cumbaların trafikleri.

The traffic of bay windows in certain places.

Başlanması var.

There is a beginning.

Bu Osmanlı döneminde çok yapılan bir şey.

This was something that was done a lot during the Ottoman period.

Beyaz Kule'ye karşı yeni iskele yapımı, Ayasofya Camii'nde padişah mahpili düzenlemesi filan gibi şeyler listelenirken havuz hakkında hiçbir bilgi yok.

There is no information about the pool while things like the construction of a new pier against the White Tower and the arrangement of the sultan's prayer niche in Hagia Sophia Mosque are listed.

Sonra da 1860 yılında Barıtçıbaşı Arakel Sesak Bey Dadyan'ın kızı Makruhi Dadyan'la evlenmiş.

Then in 1860, he married Makruhi Dadyan, the daughter of Gunpowder Chief Arakel Sesak Bey Dadyan.

İstanbul'un önde gelen iki Ermeni ailesinin akrabalığı büyük bir sevinç yaratmış.

The kinship between two prominent Armenian families in Istanbul has created great joy.

İstanbul Ermenileri arasında.

Among the Armenians of Istanbul.

Sonra bir de çok hoşluklar var.

Then there are also very nice things.

Makruhi eşiyle birlikte meşhur Araksiyan adlı Ermenice bir eserle Kristof Kolomb isimli bir opera besteliyor.

Makruh composes an opera named Christoph Columbus with his famous Armenian work titled Araksiyan.

Ama sonra çok genci ölmüş.

But then many young people have died.

Daha 21 yaşındayken 1863 senesinde yani happy topu 3 sene birlikte olabilmişler.

They were able to be together for only 3 years in 1863 when she was still just 21 years old.

Sarkis Balian 1866 yılında kayınpederiyle birlikte Makruhi'nin.

Sarkis Balian is with his father-in-law in Makruh in 1866.

Adını yaşatmak üzere Beşiktaş'ta Makruh Yan isminde bir okul kurmaya karar veriyor.

He decides to establish a school named Makruh Yan in Beşiktaş to keep his name alive.

Sarkis Balian da ondan sonra kendini işlerine vermiş görünüyor.

Sarkis Balian also seems to have devoted himself to his work afterwards.

Çok da girişimci bir kişiliği var.

He has a very entrepreneurial personality.

Kırım Savaşı'ndan sonra dedim ya çok ciddi ekonomik sıkıntılar baş gösteriyor.

After the Crimean War, I said there are very serious economic problems arising.

O sarrafların tefecilerin yerini bir kere bu dönemlerde artık bankalar almaya başlıyor.

Those moneylenders and usurers are starting to be replaced by banks during these times.

Fabrikalar kurulmaya başlıyor.

Factories are starting to be established.

Küçük imalatanelerden ziyade.

Rather than small workshops.

Tam bu dönemde Krikor Nersesian'la ortak olarak 1873 senesinde şirketi Nafia-i Osmaniye ismiyle imparatorluğun ilk inşaat şirketini kurmuş.

During this period, he partnered with Krikor Nersesian and established the empire's first construction company in 1873 under the name Nafia-i Osmaniye.

Avrupa'dan o zamana kadar yapı malzemeleri ithal ediliyor.

Construction materials were being imported from Europe until that time.

Ve Sarkis Balian kurduğu şirketle birlikte yerel üretimi hedefleyen bir şirket.

And Sarkis Balian is a company that aims for local production with the company he established.

İşletme düşünüyor.

The business is thinking.

İstanbul'un çeşitli yerlerinde bunun için depolar hazırlanmış.

Warehouses have been prepared for this in various places in Istanbul.

Ve de o gerekli malzemeyi imal ederek inşaat maliyetlerini önemli miktarda azaltmayı hedefliyor.

And it aims to significantly reduce construction costs by manufacturing the necessary materials.

Şimdi bakın neler olacak.

Now see what will happen.

Dolmabahçe Sarayı'nda Mabeyni Hümayun'un merkezinde kristal merdiven var.

At Dolmabahçe Palace, there is a crystal staircase in the center of the Mabeyn-i Humayun.

Çok meşhurdur o kristal merdiven ya da büyük nerdiven diye anılır.

It is very famous, it is referred to as the crystal staircase or the big ladder.

O kristal korkulukluyor.

That crystal is worrying.

Bu merdivenin cam tonozlu çatısı, camlı köşk gibi bölümlerinden William James Smith sorumlu.

William James Smith is responsible for the glass dome roof of this staircase, which features sections like a glass pavilion.

İnşaat için gerekli metal taşıyıcılar, mermer tuğla, cam gibi her türlü malzemeyi İngiltere'den ithal ediyor.

They import all kinds of materials necessary for construction, such as metal carriers, marble bricks, and glass, from England.

Buna aracılık ediyor.

It facilitates this.

William Smith de Türklerden nefret eden, sürekli aşağılayan, işte barbarlara geldik medeniyet öğretiyoruz falan diye bunlar bu ifadeleri de kullanır.

William Smith also uses expressions like these, constantly belittling the Turks, saying things like "we’ve come to teach civilization to these barbarians."

Böyle bir aracı tüccar kimliği.

Such a tool is a trader's identity.

O dönemin Osmanlı belgelerinde Mimar Mösyö İsmit Bazargen olarak anılmış.

In the Ottoman documents of that period, Architect Monsieur Ismit Bazargen is mentioned.

Bu işleri de o dönemde yapıyor.

He is doing these jobs during that period as well.

Bir de yabancı mimarlara mesela işte nişanlar falan veriliyor saray tarafından.

Foreign architects are awarded things like engagements by the palace, for example.

İşte bu İngilizlerin mimarı ya bu adam.

This is the architect of the English, this man.

Saraydakiler de ondan hiç hoşlanmıyorlar.

The people in the palace don't like him at all either.

Hiç kimse olmuyor.

No one is coming.

Hiç kimse hoşlanmıyor.

Nobody likes it.

Çok da sevimsiz bir adammış.

He was a quite unpleasant man.

Fransız bir mimara nişan mı takıldı?

Did a French architect get engaged?

Bunlar da buradan başlıyorlar tepinmeye bize niye nişan takılmıyor falan diye.

They also start jumping up and down from here asking why we aren't getting engaged and so on.

Çünkü sürekli böyle bir çekişme var İngilizler, Fransızlar arasında.

Because there is a constant struggle like this between the English and the French.

Böyle bir ortam içinde bakıyorsunuz Sarkis Balyan o şirketini kamu yararına çalışacak.

In such an environment, you are looking at Sarkis Balyan who will work for the public good with his company.

Yararlı bir kuruluş olması hedefiyle cam, demir, tuğla fabrikalarıyla.

With the aim of being a beneficial organization with glass, iron, and brick factories.

Taş, kereste hızarları için verilecek.

Stone will be provided for the sawmills.

İşte Ferman tarihinden itibaren 3 yıl içinde Osmanlı vatandaşları dışında Osmanlı kanunlarına tabi olmayan yabancı şirketlerin bu türde sanayi tesisleri kurmasına ruhsat verilmemesi konusunda imtiyaz elde etmiş.

Here, it has obtained a privilege regarding the prohibition of granting licenses to foreign companies not subject to Ottoman laws to establish such industrial facilities within 3 years from the date of the Firman.

Biraz uzun bir cümle oldu ama yani yerli olacak yabancılar şirket kuramayacaklar diye.

It's a bit of a long sentence, but I meant to say that it will be local, foreigners will not be able to establish companies.

Bu çok önemli.

This is very important.

Çünkü böyle olmuyor.

Because it doesn't work this way.

O dönem tam tersi yürüyor işler.

Things are going completely opposite during that period.

Sonra 1875 tarihli bir fermanla Sultan Abdülaziz'in desteğini de alıyorlar.

Then, with a decree dated 1875, they also gain the support of Sultan Abdulaziz.

O inşaatların ahşap gereksinimi için Beykoz'da şirket bünyesinde bir kereste fabrikası kuruluyor.

A lumber factory is being established within the company in Beykoz for the wood requirements of those constructions.

1870'li yıllarda Osmanlı inşaat sektöründe ithal yapı malzemelerine karşı yerli üretimin rekabet gücü kazanarak piyasada üretiliyor.

In the 1870s, domestic production gained competitive strength against imported building materials in the Ottoman construction sector and was being produced in the market.

Sabit ortamı yaratıyor bütün bunlar ve ithal ürünlere karşı da fiyat üstünlüğü sağlayabilmişler o dönem içinde.

All of this creates a stable environment and they were able to achieve a price advantage against imported products during that period.

Mesela yine Hafız Behram Ağa'nın kiremit fabrikası 1883 yılında Yıldız Tepelerinde bir kil yatağının yanında o civardaki saray konaklarının inşasıyla Dolmabahçe Sarayı'nda gerçekleştirilen onarımlar için malzeme üretmek amacıyla kuruluyor.

For example, Hafız Behram Ağa's tile factory was established in 1883 beside a clay bed in Yıldız Hills to produce materials for repairs carried out in Dolmabahçe Palace for the construction of nearby palace mansions.

Böylece de büyük tasarruf sağlanmış devlet açısından.

Thus, significant savings have been achieved from the state's perspective.

Sonra babası ölüyor. Garabet Amira'nın ölmesinin arkasından kardeşi Hagop Bey'le beraber Sarayı Hümayun Kalfalığı'na kabul ediliyorlar.

Then his father dies. After the death of Garabet Amira, he and his brother Hagop Bey are accepted into the Palace of the Imperial Caliphate.

Biraz daha erken oluyor bunlar. Şimdi ben biraz karışık gittim.

These are a bit early. I got a little mixed up just now.

Yani şirketi kurmadan önce de tabii ki birçok başarısı var ama ondan sonra bir de 1875'te kardeşi ölüyor.

So, of course, he had many successes even before founding the company, but then his brother died in 1875.

Benim hikayeleri böyle biraz karmaşık.

My stories are a bit complicated like this.

Anlatmama aldırmayın. Nihayetinde çok başarılı işler yapmış o dönemde. Önemli işler başarmış.

Don't mind my explaining. After all, he accomplished very successful work during that time. He achieved significant things.

Şimdi kardeşi ölüyor ya sadece o değil bir kere bundan tabii ki çok etkileniyor. Bir de peşi sıra Abdülaziz ölüyor.

Now his brother is dying, and it's not just him who is affected; of course, he is very influenced by this. Then, shortly after, Abdülaziz dies.

Padişahın hamileliğini kaybetmek her zaman çok yıkıcı etkiler yaratır.

The loss of the sultan's pregnancy always has very devastating effects.

Bir kere 1876 yılında devlet adamları.

Once in the year 1876, statesmen.

Sultanın gücünün pekiştirilmesini isteyen muhafazakarlar bir anayasal düzenleme talep eden liberal eğilimliler olarak ikiye ayrılıyor.

Conservatives who want to strengthen the Sultan's power are divided into two groups: those demanding a constitutional arrangement and those with liberal tendencies.

Yani çok benzer biliyor musunuz?

So you know it's very similar?

Yani bütün tarihi süreçte bakmayın beni böyle biliyor musunuz dememe elbette birçok şeyi biliyorsunuz.

So throughout the entire historical process, don't think that you know me just by my saying this, of course, you know many things.

Yani imparatorlukta biriken borçların faizini dahi ödeyemeyecek hale geliyor.

So it is becoming unable to even pay the interest on the debts accumulated in the empire.

Hükümet ve resmi iflasını açıklamıştır.

The government has declared its official bankruptcy.

Yani çok büyük bir ekonomik darboğaz var.

So there is a very large economic bottleneck.

Bir de ondan sonra Balkanlarda ayrılıkçı isyanlar patlak veriyor.

After that, separatist uprisings break out in the Balkans.

İşte ulusçuluk hareketleri çıkmış.

Here, nationalist movements have emerged.

Herkes ayrılmak istiyor filan.

Everyone says they want to break up and all.

Sonra da Serasker Hüseyin Avni Paşa'nın başında olduğu bir darbe yapılarak Abdülaziz tevkif ediliyor.

Then, a coup led by Serasker Hüseyin Avni Pasha is carried out, and Abdülaziz is arrested.

5. Murat tahta çıkacak ama işte intihar etti deniyor.

Murat will ascend the throne, but they say he committed suicide.

Ama intihar etmemiş.

But he/she has not committed suicide.

Fakat 5. Murat da tahta kalacak durumda değil.

However, Murat V is not in a position to remain on the throne either.

Dolayısıyla Abdülhamit onun yerine gelmiştir.

Therefore, Abdulhamid has come in his place.

Abdülhamit daha dindar.

Abdulhamid is more religious.

Abdülaziz'den daha farklı bir tavır sergiliyor filan.

He is exhibiting a different attitude than Abdulaziz or something.

Bir de Abdülaziz'in ani şekilde tahttan indirilmesi, ölmesi filan.

Also, the sudden deposition and death of Abdülaziz.

Sarkis Balyan'a ihale olunan Maçka Karakolu Silahhanesi.

The Maçka Police Station Armory awarded to Sarkis Balyan.

Sultanı Büyükoğlu Şehzade Yusuf İzzettin'e.

To the Sultan's grandchild, Prince Yusuf İzzettin.

Efendi ile konuşularak işte onun için yapılmış olan Zincirlikuyu Köşkü.

It is the Zincirlikuyu Mansion made for him by talking with the master.

Neyse bunlar tamamlanmış.

Anyway, these are completed.

Akaretler sıra evleri var.

There are row houses in Akaretler.

O dönemin çok önemli yapılarıdır.

They are very important structures of that period.

İnşaatları sonlanmaya yakın ama yine de devam ediyor.

The constructions are nearing completion but still continue.

Sonra ne olmuş?

What happened next?

Bir müzik arası verelim devam edelim.

Let's take a music break and continue.

Efendim Açık Radyo'da Ahşaptan Betona, Mecidiyeden Jeton'a devam ediyor.

Sir, Ahşaptan Betona continues on Açık Radyo, from Mecidiyeköy to Token.

Haliyle Pınar Erkan'ı dinlemektesiniz.

Naturally, you are listening to Pınar Erkan.

Şimdi Kuruçeşme Adası dedim.

I just mentioned Kuruçeşme Island.

Sarkis Balyan'la ne alakası var?

What does it have to do with Sarkis Balyan?

Çünkü Kuruçeşme Adası Sarkis Balyan'a verildi aslında.

Because Kuruçeşme Island was actually given to Sarkis Balyan.

İki parça kayadan ibaret bir yer burası.

This place consists of two pieces of rock.

Fakat Sarkis Balyan hamisi Sultan Abdülaziz ölünce bitirdiği işler var.

However, Sarkis Balyan has unfinished works after the death of his patron Sultan Abdulaziz.

Saray mimarı olarak bir kısmı da yarım kalıyor.

As a palace architect, some parts remain unfinished.

Borçlar alacaklar var.

There are debts and receivables.

İkinci Abdülhamit Padişah olduğunda yerli yabancı.

When Abdulhamid II became the Sultan, both local and foreign.

Bütün alacakları borçların karşılanacağına dair teminat veriyor.

He is providing a guarantee that all receivables will be covered by debts.

Sarkis Balyan da birkaç ay boyunca 3 bin lira, 5 bin lira taksitler şeklinde ödeme alıyor.

Sarkis Balyan also receives payments in installments of 3,000 lira and 5,000 lira for several months.

Fakat o ödemeler kısa süre içinde kesiliyor.

However, those payments are cut off in a short time.

Sonra da 1879 senesinde Sultan Abdülhamit alacakları karşılığında Kuruçeşme Adacı'nı Sarkis Balyan'a ihsan etmiş.

Later, in 1879, Sultan Abdülhamit granted Kuruçeşme Island to Sarkis Balyan in exchange for what he would receive.

Uzun dönem Abdülmecit Vakfı'na ait.

It has long been owned by the Abdulmecid Foundation.

İki kayalıktan ibaret bir ada burası.

This is an island consisting of two rocky outcrops.

1835-1839 yılları arasında Prusya'lı işte Helmut Moltke planları vardır.

Between 1835 and 1839, there are plans by the Prussian Helmut Moltke.

Onun hazırladığı 1839 tarihli haritada Muhafız Kaya olarak isimlendiriliyor.

In the map he prepared in 1839, it is named Guard Rock.

Sarkis Balyan'ın ilk düşüncesi adayı şirketi Nafia'ya Osmaniye kurdu ya.

Sarkis Balyan's initial idea was to establish the island company Nafia in Osmaniye.

Ona hizmet verecek şekilde kömür ve taş deposu olarak kullanmak istiyor.

He wants to use it as a coal and stone depot to serve him.

Burada bir fabrika inşa etmek istiyor.

They want to build a factory here.

Şimdi o planı da Twitter'dan görebileceksiniz.

Now you will be able to see that plan on Twitter as well.

O çizim üzerinde mesela işte yazmış ser mimarı devleti Atufetlu Sarkis Balyan Hazretleri'nin Kuruçeşme açığında sığ mahallin rıhtım inşası ile üzerine memleketçe istifade olunacak surette

On that drawing, for example, it is written that the state architect Atufetlu Sarkis Balyan Hazretleri is constructing the pier in the shallow area of Kuruçeşme in a way that will benefit the country.

bir fabrika yapmak üzere kendisine terk ve temliki istidasını Mutazam'ın hakipayı Hümayun Hazreti Padişahi'ye takdim eylediği arz-ı hal üzerine

In response to the petition submitted by Mutazam to the Imperial Sovereign Majesty regarding his request for the cession and transfer of a factory,

ol mevkin ve sahilde olan emlakın tersim ve tanzim olunan kıta haritasıdır diye.

That is the map of the continent where your position and the property on the shore are depicted and arranged.

O adanın doğu ve batı yönlerinde rıhtım mahalli var.

There are docking areas on the east and west sides of the island.

Güney ucuna ufak bir fener koymuş.

A small lantern has been placed at the southern tip.

Kuzey ucunda tekneler için ufak bir kanal açılmış.

A small channel has been opened for boats at the northern end.

Böyle heyecanlı.

So exciting.

E planlı fabrika yapısının önünde arkasında meydan olarak isimlendirilen açıklıklar var.

In front and behind the planned factory structure, there are open spaces referred to as squares.

Güneyinde üzeri örtülü depo birimleri tasarlanmış fakat ada sahile yakın olduğu için ve de denizi kirleteceği düşüncesiyle o fabrika projesi kabul edilmiyor.

Covered storage units were designed in the southern part, but the factory project is not accepted because it is too close to the island's shore and it is believed that it would pollute the sea.

E sonra ne olacak?

And then what will happen?

Sarkis Balyan adayı şahsi konutu olarak düzenlemeye karar veriyor ve 1881 yılında o iki kayalığı birleştirmiş.

Sarkis Balyan decides to arrange the candidate's personal residence and combines those two rock formations in 1881.

Kabaca böyle bir dikdörtgen planlı arazi, kendisi için bir konak, hizmetliler için müstakil bir müştemilat binası.

Roughly, such a rectangular-shaped land, a mansion for itself, and a separate service building for the staff.

Bir de değirmen var.

There is also a mill.

Denizin akıtsından faydalanarak çalışacak bir değirmen.

A mill that will work by taking advantage of the flow of the sea.

Ama bunun fotoğrafları günümüze ulaşmamış.

But the photos of this have not survived to the present day.

Boğaz'ın görünüşünde sadece bir detay olarak karşımıza çıkar diyor Büke Uras.

Büke Uras says that it appears only as a detail in the view of the Bosphorus.

Yüksek duvarlarla çevirmişler çünkü rüzgar var, sert rüzgarlar.

They have surrounded it with high walls because there is wind, strong winds.

Koruyacak adanın sahibini içeride hem de meraklı gözlerden de koruyacak.

It will protect the owner of the island inside and also shield them from curious eyes.

Nispeten mütevazi bir yapı bahçe içinde.

A relatively modest structure in the garden.

Boğaz'ın ortasında kentten izole bir ada.

An isolated island in the middle of the Strait.

Ve işte hep Sarkis Balyan'ın o dönemde ruhsal hali nedeniyle de böyle bir tercih yaptığı da.

And indeed, it was also due to Sarkis Balyan's mental state during that time that he made such a choice.

Söylenir hani kendisini toplumdan izole etmek arzusunda tecrit edilmiş bir yaşam sürmek için.

It is said that one desires to lead a life isolated from society in order to be secluded.

Gündelik yaşamın gerçeklerinden kaçacağı bir ortam oluşturmak için burayı böyle düzenlemeyi tercih etmiş denir.

It is said that they preferred to arrange this place in such a way as to create an environment that would escape the realities of everyday life.

Neden? Çünkü hakkında dava açılıyor.

Why? Because a lawsuit is being filed against you.

Şimdi bu dönemde çok sıkıntılar var.

There are many difficulties during this period.

Hani dedim ya 1882 yılında Çırağan Sarayı inşaatı çalışanları.

Remember I told you about the construction workers of the Çırağan Palace in 1882?

Çok uzun süre geçmesine rağmen Sarkis Balyan ve Krikor Nersesian'dan ödeme alamadıkları sebebiyle saraya başvuruyorlar.

Despite a long period of time passing, they are applying to the palace because they have not received payment from Sarkis Balyan and Krikor Nersesian.

Sarkis Balyan ve Krikor Nersesian'da Abdülaziz dönemindeki alacaklarını tahsil etmek için girişimlerde bulunuyorlarmış.

Sarkis Balyan and Krikor Nersesian were making attempts to collect their debts from the period of Abdülaziz.

Tam bu sırada ve böyle kendi alacaklarını tahsil etmek için uğraşırken birdenbire o dava aleyhlerine dönüyorlar.

Just at that moment, while they were trying to collect what was due to them, suddenly the case turns against them.

Çırağan Sarayı'nın inşaatı sırasında usulsüzlük ve zimmetlerine para geçirdikleri suçlamasıyla haklarında soruşturma başlatılmış.

During the construction of the Çırağan Palace, an investigation has been launched against them on charges of misconduct and embezzlement.

Bu Osmanlı döneminde çeşitli zamanlarda meydana gelen bir şey.

This is something that occurred at various times during the Ottoman period.

Zaten devletin o kadar da ödeyecek parası yok bir sürü borç harç içindeler.

The state doesn't really have that much money to pay, as they are in a lot of debt.

Geçmiş zamanlarda da bir takım şeyler yaşanmış.

In the past, a number of things have also happened.

Nüfuzlu paşaların sarraf ve amiralardan borç alarak kurdukları düzenler.

The systems established by influential pashas borrowing from jewelers and admirals.

Yani bir süre sonra sürdürülemez hale geliyor.

So after a while it becomes unsustainable.

Ondan sonra da bu kişilerle ilgili müsaadere ya da iflasla sonuçlanacak yolsuzluk ya da usulsüzlük suçlamaları çıkarıyorlar.

After that, they raise accusations of corruption or irregularities that will result in confiscation or bankruptcy against these individuals.

Bu görülmüş şeyler bunlar.

These are things that have been seen.

Çünkü o paraları ödeyemeyecekleri için.

Because they will not be able to pay that money.

Bugün de değil mi benzer bir takım şeyler duyuyoruz.

Today we hear similar things again, don't we?

Bazı önemli işte neyse kendi öyle geçiyor önemli iş adamlarından alınmış bir takım paralar

Some important work, anyway, goes on like that; a certain amount of money received from important businessmen.

Veya onlara borçlar var. Bakıyorsunuz o borçlar ödenmiyor. Ondan sonra da o iş adamlarının ya prestijleri sarsılıyor veya işte iflas etmelerine yönelik bir şeyler için yani bu çok kirli bir düzen hiçbir zaman bitmiyor.

Or there are debts to them. You see those debts are not being paid. After that, the prestige of those businessmen is either shaken, or there are things leading to their bankruptcy; this is a very dirty system that never ends.

Dolayısıyla da ama tabii devletin bunu devlet aracılığıyla bu tür şeylerin yapılmaması gerektiğini düşünürsünüz ama işte oluyor. Zaten bütün mücadele de oradan çıkmıyor mu?

Therefore, you would think that the state should prevent such things through its mechanisms, but it happens anyway. Isn't all the struggle derived from that?

Şimdi 1819 yılında mesela Halet Efendi başvurmuş darphanede usulsüzlük yaptıkları iddiasıyla alacakları borçlarından fazla olmasına rağmen yine düz yanlar idam edilmişler.

Now, in 1819, for example, Halet Efendi applied, claiming that irregularities were committed in the mint, and despite their debts being more than their receivables, they were executed anyway.

1852 yılında mallarına o el konuyor Adile Sultan'ın kocası Mehmet Ali Paşa'nın işleri yüzünden Zarraf Mıgırdıç Amira cezayirliyen böyle bir...

In 1852, her assets were confiscated due to the affairs of Adile Sultan's husband, Mehmet Ali Pasha, by the fat merchant Mıgırdıç Amira, who was from Algiers...

Korkunç bir şey yaşıyor filan. Olmayan şeyler değil yani böyle devletle iş yapıyorsanız her zaman büyük bir risk var.

They're experiencing something terrible or something like that. It's not about nonexistent things; if you're doing business with the state, there is always a big risk.

19. yüzyılda gördüğünüz şey bu. Tehlikeyi sezince Sarkis Palya'nın İstanbul'dan bir süreliğine uzaklaşmak gerektiğini düşünüyor.

This is what you see in the 19th century. Sensing the danger, Sarkis Palya thinks it is necessary to stay away from Istanbul for a while.

Avrupa'daki kaplıcalara gidiyor. Arkasından da Paris'e geçiyor. İşte o dönemde sabık firari mimar Sarkis olarak nitelendirmişler.

He is going to the hot springs in Europe. After that, he is heading to Paris. It is during that time that he has been referred to as the former fugitive architect Sarkis.

Bir soruşturma açıyor.

They are opening an investigation.

Sarkis'e geçiyorlar. Osmanlı Büyükelçisi Münir Paşa sayesinde hakkındaki iddialara itiraz ediyor.

They are going to Sarkis. Thanks to the Ottoman Ambassador Münir Pasha, he is contesting the allegations against him.

Gerçekte kendisinin çalışanlarına ve tedarikçilere borçlu olduğunu, hazineyi, hastayı, şahaneye borçlu değil alacaklı olduğunu beyan edip bir hesap sunuyor.

In reality, he claims that he owes his employees and suppliers, and that he does not owe the treasury or the patient, but is actually a creditor to them, presenting an account.

Sultan o hesabın görülmesi için İstanbul'a dönmesini emretmiş.

The Sultan ordered his return to Istanbul to settle that account.

Sarkis de İstanbul'a dönmek için mahkemenin hakkındaki kararını iptal eden bir irade yayınlanmasını şart koşmuş. İsteği de kabul edilmiş.

Sarkis has also conditioned his return to Istanbul on the issuance of a will that cancels the court's decision against him. His request has been accepted.

Birçok şey oluyor. O kadar uzun uzun anlatmayalım.

Many things are happening. Let's not go into too much detail.

Bir süre Fransa'da sürgün olarak yaşadığını görüyoruz.

We see that he lived in exile in France for a while.

Villa Nubar'ın Sarkis Palya'nın tarafından yapılmış tek tasarım olduğu geçer.

It is stated that Villa Nubar is the only design made by Sarkis Palya.

Sarkis Palya'nın...

Sarkis Palya's...

Villa Nubar'ın Villa Hilali'yle aynı sokakta yer alıyor Fransa'da.

Villa Nubar is located on the same street as Villa Hilal in France.

Fransa'da yaşarken Sarkis Palya'nın içmek için İstanbul'dan taş selen suyu getirttiği de anlatılır.

It is also said that while living in France, Sarkis Palya had spring water brought from Istanbul to drink.

Bir damacanası kendisine 40 franka mal oluyormuş.

A water jug costs him 40 francs.

Sonra 1888 tarihli iradeyi seniyeyle affediliyor. Dönmesine izin veriliyor.

Then the decree from 1888 is forgiven with a senatory pardon. He is allowed to return.

1890'ların ilk yıllarında da soruşturma devam etse de bir kere mallarına el konulmuş ya satılıyor o mülkler.

Even though the investigation continued in the early years of the 1890s, those properties had already been confiscated and sold.

Fakat 1892'de mal varlığını geri almayı başarmış.

However, in 1892, he managed to recover his assets.

Sonra da Mis Sokağı'nda Beyoğlu'nda konağı var fakat oraya gitmiyor da Kurçeşme'deki adaya yerleşmeyi tercih ediyor.

Then he has a mansion on Mis Street in Beyoğlu, but he prefers to settle on the island in Kurçeşme instead of going there.

Ayvazian yazmıştır.

It has been written by Ayvazian.

Diyor ki Sarkis Bey Paris'ten döndüğünde bütünüyle değişmiştir. Tam bir münzevidir.

He says that Mr. Sarkis has completely changed since he returned from Paris. He is a complete recluse.

Bu nedenle Pera veya başka bir yerde yaşamak istememiştir.

For this reason, she did not want to live in Pera or anywhere else.

Pera'nın en işlek caddesi üzerinde 1899 yılı için söylüyor.

It is saying for the year 1899 on the busiest street of Pera.

Bugün 20 bin altın değerinde olan bir kısmında Vanastır Selanik Demiryolu İdaresi'nin merkez ofisi bulunmasına ve heybetli muazzam bir ev olmasına rağmen burada yaşamaktadır.

Today, although it has a part valued at 20 thousand gold, with the central office of the Vanaşır Thessaloniki Railway Administration located there and being a grand, magnificent house, he lives here.

Pera'nın yanında da bir hayvan haz etmedi ve gitti.

He didn't prepare any animals next to Pera and left.

Neredeyse 20 yıl önce Kudretli Padişah tarafından kendisine hediye edilmiş olan Kurçeşme'deki adaya çekildi.

He retreated to the island in Kurçeşme, which had been gifted to him by the Mighty Sultan almost 20 years ago.

Bir kayalığın üzerinde sanatsal bir kale biçimindeki küçük bir konut inşa etmişti ve burada mekanik ve mimari deneylerle uğraşıyordu.

He had built a small residence shaped like an artistic castle on a cliff and was engaged in mechanical and architectural experiments there.

Bu adada birkaç tane seçkin ve hızlı buhar çarkı da icat etmiş.

A few distinguished and fast steam engines have also been invented on this island.

Bunların üzerine titremiştir.

He/She has taken great care of these.

Adanın etrafında bir bahçe düzenlemiş.

They have arranged a garden around the island.

Dışarıdan toprak.

Soil from outside.

Ağaç getirterek bir koru bile oluşturmuş.

He even created a grove by bringing in trees.

Fakat ondan sonra o dönemdeki girişimlerine baktığınız zaman Büke der ki o Ermenice kaynakların aksine belgeler Sarkisbalya'nın İstanbul'a döndükten sonraki yaşamının Münzevirlik'ten uzak olduğunu işaret ediyor.

However, when you look at his initiatives during that period afterwards, Büke states that, contrary to those Armenian sources, documents indicate that Sarkisbalya's life after returning to Istanbul was far from being that of a demagogue.

Bir kere saray için tasarım yapmaya devam etmiş.

He continued to design for the palace.

En önemli yapı 1889 yılında Yıldız Sarayı Şale Köşkü'nün 1880 tarihli birinci bölümüne yaptığı ek.

The most important structure is the addition it made to the first section of Yıldız Palace Chalet Pavilion, which dates back to 1880, in 1889.

Yine Ortaköy'de Defterdarburnu'nda Sultan Sarayı'nın yıkılarak yerine inşa edilecek iki yeni sarayın ihalesini almış falan.

He has also taken the tender for the construction of two new palaces to be built on the site of the Sultan Palace, which is to be demolished, in Defterdarburnu in Ortaköy.

Ve başka ne o?

And what else is there?

Dolmabahçe Saat Kulesi, Dolmabahçe Sarayı Harem Bahçesi'nde Veliat Reşat Efendi ve Kemalettin Efendi için yıkılmış.

The Dolmabahçe Clock Tower was built in the Harem Garden of the Dolmabahçe Palace for Crown Prince Reşat Efendi and Kemalettin Efendi.

Yine daireler inşa ediyor.

He is still building apartments.

Dolayısıyla bunları yapmak için öyle içine kapanık falan duramazsın.

Therefore, you can't just stay withdrawn to do these things.

Gayet de dışa dönük olarak girişimlerde bulunmak gerekiyor.

It is necessary to make quite outwardly-oriented endeavors.

Bu dönemde şunu da söyleyelim birçok gayrimüslim ailesinin aksine yabancı devletlerin himayesine filan da girmemiş Sarkisbalya.

During this period, it should also be noted that Sarkisbalya, unlike many non-Muslim families, has not sought the protection of foreign states or anything similar.

1889'da ölüyor.

He dies in 1889.

O ömrünün son günlerini de yine Kurçeşme'deki adada edebiyat sanat sohbetinde.

He spent the last days of his life again in literary art conversations on the island in Kurçeşme.

Müzik dinletileri de düzenleyerek yaşamış.

He/she has also organized music listening events.

Devlete geçiyor ada.

The island is passing into state control.

Sonra 1940'lı yılların başında vakit kalmadı diye böyle hızlı gidiyorum.

Then I am going so fast because there is not much time left in the early 1940s.

Sarkisbalya'nın varisleri Kurçeşme'deki adacığı geri almayı başarıyorlar.

The heirs of Sarkisbalya are succeeding in reclaiming the islet in Kurçeşme.

Sonra da işte kulübe satılıyor ve başka türlü sahipler ortaya çıkıyor.

Then the club is sold, and different owners come into the picture.

Bu haftalık da bu kadar olsun.

Let's leave it at that for this week.

Haftaya görüşene kadar hoşçakalın.

Goodbye until we meet next week.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.