AĞIR EKONOMİ | Mehmet Şimşek'in programı nereye gidiyor?
Podfresh: Medyascope - Haluk Levent & Öner Günçavdı
Ağır Ekonomi
AĞIR EKONOMİ | Mehmet Şimşek'in programı nereye gidiyor?
Merhaba, yeni bir ağır ekonomi programında birlikteyiz.
Hello, we are together in a new heavy economics program.
Şimdi böyle saatlerde hareket halindeyiz ama bunu eski saati biz de tekrar sabitleyeceğiz.
We are moving at this time now, but we will fix the old clock again.
Dönem bitti değil mi dersler?
The term is over, right, classes?
Dönem bitti, dersler bitti. Artık bir çakışma söz konusu değil.
The term is over, the classes are over. There is no longer a conflict.
Salon, tabii stüdyonun boşluğunu bir kontrol etmemiz gerekecek.
Of course, we will need to check the emptiness of the studio.
Şimdi bugün aslında birkaç önemli sayılabilecek istatistik yayınlanmıştı.
Actually, a few statistics that can be considered important were published today.
Geçtiğimiz hafta konuşamadık enflasyonun üzerine.
We couldn't talk about inflation last week.
Aslında bir de dosya açacağımızı da söylemiştik.
Actually, we also said that we would open a file.
Onu da hazırlıklarını tamamlamak üzereyim.
I am also about to complete the preparations for it.
Yani birkaç hafta konuşmamızı gerektirecek kadar malzeme var orada.
So there is enough material there to keep us talking for a few weeks.
Ama bugün şöyle bir konuşacağımız bir iki mesele var onunla ilgili.
But today there are a couple of issues we need to discuss regarding that.
Yaz ayları dolu geçecek.
The summer months will be busy.
Yaz aylarında evet yaz aylarında dosyalarımız var bayağı.
Yes, we have quite a few files during the summer months.
Bir de tabii onun dışında işte dış ticaret.
And of course, besides that, there is foreign trade.
İstatistikleri geldi.
The statistics have arrived.
Hazır böyle birkaç farklı alanda bir istatistik yayınlanmışken bunları bir arada değerlendirelim istedik.
Since a few different statistics have been published, we wanted to evaluate them together.
O yüzden hem de bu Mehmet Şimşek'in bir yılı dolmuş oldu.
That’s why it has also been a year since Mehmet Şimşek took office.
O bir yıl içerisinde bazı iyimser yaklaşanlar çok başarılı olmasa bile işte en azından bir şeyi başardı diyenler var.
There are those who say that at least one thing was achieved, even if some optimistic approaches were not very successful within that year.
Ama biz bunun...
But we...
Nasıl bir başarı olduğunu da tartışmak istiyoruz.
We also want to discuss what kind of success it is.
O yüzden...
That's why...
Yani bir yılı aşkın bir süre bir politikanın ve bir o politikayı yürüten kurmayların başarısını değerlendirebilmek için yeteri kadar uzun bir dönem.
So, over a year is a long enough period to evaluate the success of a policy and the officials executing that policy.
Evet.
Yes.
Yani en azından ortaya konulan model.
So at least the model presented.
Yani enflasyonu yüzde otuz sekizle almıştı yüzde yetmiş beş oldu.
So, inflation had risen from thirty-eight percent to seventy-five percent.
Evet düşecek falan deniyor.
Yes, it's said that it will fall or something.
Kamuoyundan da destek çıkıyor.
Support is also coming from the public.
Ama bunun düşeceğini ben geçen sene işte eylül ayında da söyleyebilirim.
But I can say that it would drop last year in September as well.
Bilirdim.
I knew.
Neden?
Why?
Çünkü Ağustos ve Temmuz ayında yüzde dokuz civarında enflasyonun sürekli olmayacağını,
Because the inflation of around nine percent in August and July is not sustainable,
Türkiye gibi bir ekonomide buna tolerans gösterilemeyeceğini herkes biliyordu.
Everyone knew that such a thing could not be tolerated in an economy like Turkey's.
Ve sabredin bir yıl sonra yani iki bin yirmi dördün eylül ayında ekim ayında o iki tane yüzde dokuzluk büyüme oranı şey enflasyon oranı aylık enflasyonlarını hesabın içerisine dahil olmadığı zaman çıkarttığınız zaman otomatik olarak...
And be patient, a year later, that is, in September and October of two thousand twenty-four, when you exclude those two monthly inflation rates of nine percent from your calculations...
...düşecek ama sorun o yüzde dokuzun yerine ne gelecek?
...it will drop, but the problem is what will replace that nine percent?
Evet yani üç üç falan gibi bir şeyler gelirse ki öyle gözüküyor herhalde üç üç.
Yes, I mean if something like three three comes, it seems to be three three.
Bilmiyorum mesela haziran ayında düşmesini bekliyorduk.
I don't know, for example we were expecting it to drop in June.
Bekliyorduk olmadı.
We were waiting, but it didn't happen.
Değil mi öyle?
Isn't it so?
Yani demek ki bir on puan on on on yani iyimser çok iyi rakamlar geldiğini varsayacak olursak TÜİK ölçülerinde bile on beş puan on on beş puan arasında bir düşüş olabilir yüzdelik puanlar.
So it means that if we assume an optimistic scenario of getting really good figures, a decrease of between fifteen and fifteen points could occur in percentage points, even according to TÜİK measurements.
Vallahi benim gördüğüm kadarıyla...
I swear, from what I've seen...
Yüzde beşten altmışlar seviyesine gelir yani altmışın altı...
It will come from five percent to the sixties, that is, below sixty...
...mümkün gözükmüyor gibi.
...it doesn't seem possible.
Yok bana da gözükmüyor yani yüzde üçler civarında gidiyor bu enflasyon.
No, I can't see it either; I mean, this inflation is around three percent.
Burada buna bakmamalı.
One should not look at this here.
Buna bakmamalı temel problem aslında enflasyon neden düşüyor?
The fundamental problem that shouldn't be overlooked is actually why inflation is decreasing?
Yani iki sebebi olacak ileri süreceğimiz önceden söylemiş oldum kehanet gibi bir baz etkisi olacak.
So there will be two reasons, as I have already mentioned, it will have a base effect like a prophecy.
Baz etkisi ama ikincisi de yine Merkez Bankası'nın kabul ettiği...
Base effect, but the second one is also accepted by the Central Bank...
...şeklinde...
...in the form of...
...şekliyle ifade edeyim şeyler kur geçişkenliğini kur geçişkenliğini enflasyona geçişkenliğini ithalat üzerinden sınırladılar.
Let me express it this way: they limited the pass-through of things to inflation through imports.
Bunu da nasıl yaptılar?
How did they do this?
Türk lirası neredeyse sabit gidiyor.
The Turkish lira is almost stable.
Bu kadar döviz açığı olan bir ekonomide tamam anlarım ben hani belli bir kısa dönem içerisinde belli dengeleri korumak için sabit tutulmasını anlarım da...
In an economy with such a foreign exchange deficit, I can understand that, for the sake of maintaining certain balances within a specific short period, it might be kept stable, but...
...uzun vadeli izlenecek bir politika değil.
...it is not a policy to be pursued in the long term.
Zaten öyle olmadığını da görüyoruz yani dış ticaret verilerinden olsun cari açık verilerinde olsun öyle çok bizi iyimserliğe sevk edecek düzeyde bir iyileşme ya da bir gelişme genel olarak bu verilerde biz görmüyoruz.
We can see that it is not the case already; in terms of foreign trade data and current account data, we do not see any improvement or development at a level that would generally lead us to optimism.
Yani önümüzdeki yaz aylarındaki gelişmeler...
So the developments in the upcoming summer months...
...ekonomideki...
...in the economy...
...hani iyimser bir hava yakalanmasına katkısı olur ama eylülden sonra gerçek masraflar başladıktan sonra ekonomide aile bütçesi üzerindeki birtakım harcama kalemlerin etkisi ortaya çıktığı zaman enflasyonun aslında sadece kurların baskı altına alınarak kontrol edilmeyeceğini anlayacağız.
...it may contribute to creating an optimistic atmosphere, but once the real expenses start after September, when the impact of certain spending items on family budgets in the economy becomes evident, we will understand that inflation cannot be controlled merely by keeping the exchange rates under pressure.
Dün mesela TÜİK'te veriler açıklandı yanlış hatırlamıyorsam.
For example, yesterday the data was announced at TÜİK, if I remember correctly.
Bu tüketim...
This consumption...
...şeylere ne kadar...
...how much...things...
Onu konuşacağız evet.
We will talk about it, yes.
Çok önemli ama orada üç tane kalem var şimdi söyleyeyim gıda, konut ve ulaşım.
It's very important, but there are three items: now I will mention food, housing, and transportation.
Şimdi bunların hangisi para politikasıyla ilgili arkadaş?
So which of these is related to monetary policy, my friend?
Yani gıda fiyatlarını para politikasını hadi daraltın insanların cebindeki parayı mı alacaksın?
So you will tighten monetary policy on food prices, will you take the money from people's pockets?
Yani bu sıkı para politikası insanların birtakım harcamalarını azaltır.
So this tight monetary policy reduces people's certain expenditures.
Beyaz eşya talebini azaltır.
It reduces the demand for white goods.
Araba talebini azaltır.
It reduces car demand.
Konut talebini azaltır.
It reduces housing demand.
Ama yani gıdayı azaltmaz.
But it doesn't reduce food.
Orada mağduriyet yaratır.
It creates victimization there.
Gelir elastikiyeti haneler arasında değişkenlik gösteriyor.
Income elasticity varies among households.
O rakamlar çok açık bir şekilde göstermiş.
Those figures clearly show.
İki konut, konutun hem kira hem de konutta işte birtakım işte doğalgazıdır şusu elektriği de şudur budur onların hepsi bunun içine giriyor.
Two residences, both the rent of the residence and some utilities like natural gas, electricity, and so on are all included in this.
Yüzde yirmilerin üzerinde bu üç kalem yüzde altmış beşi buluyor hanelerin.
Over twenty percent, these three items account for sixty-five percent of households.
Sen bu ulaşım.
You are this transportation.
Ulaşım masrafı.
Transportation cost.
Ulaşım masrafını nasıl düşüreceksin?
How will you reduce transportation costs?
Para politikası mı düşürecek Allah aşkına bunu?
Will monetary policy really bring that down, for God's sake?
Düşük gelir gruplarının yüksek gelir gruplarına göre daha fazla bu üç kalemde de daha fazla harcama yapıyorlar.
Low-income groups spend more in these three categories compared to high-income groups.
Şimdi bunları çözümü yapısal problemler.
Now these are structural problems of the solution.
Enflasyonun en önemli sebebi.
The most important reason for inflation.
Bir sebebi daha var onu da söyleyeyim.
There's one more reason, let me tell you that too.
Sözünü hani valla kestim ama o da fiyat formasyonu, fiyat oluşumu.
I swear I cut you off, but it's also price formation, price development.
Evet.
Yes.
Bu onu kar oranları enflasyonu etkiliyor.
This affects profit margins and inflation.
Ücret bir kar mı falan diye.
Is it a profit or something?
Ama biz biliyoruz yani bu ister neoklasik oldu ister poskey neyse başka bir şey yok.
But we know that whether it's neoclassical or post-Keynesian, there's nothing else.
Ama iktisat da biliyoruz Türkiye'de.
But we also know economics in Turkey.
Geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar, ampirik çalışmalar gösteriyor.
Studies conducted in previous years show empirical research.
Fiyat formasyonu piyasa yapılarıyla yakın ilişkide ve enflasyonist dönemlerde bulunduğunuz sektördeki piyasa gücüne bağlı olarak siz fiyat oluşturabiliyorsunuz.
Price formation is closely related to market structures, and you can set prices depending on the market power in your sector during inflationary periods.
Şimdi bunlar da yapısal problemler.
Now these are structural problems.
Allah aşkına bizim enflasyonla mücadele için ilk etapta yapısal olarak düşündüğümüz şey neydi 2001'de?
For God's sake, what was the first structural thing we thought of to fight inflation in 2001?
Rekabet kurulunu koymak değil mi piyasa?
Isn't it to establish a competition authority, market?
Doğru piyasa fiyatı oluşumunu temin edecek, rekabeti piyasa tesis edecek.
The market will establish competition that will ensure the formation of the correct market price.
En azından denetleyecek, yönlendirecek gerekse cezaevi.
At least there will be a prison to supervise, guide, or punish.
Öyle yani bütün dünyada aşağı yukarı böyledir.
Well, it's more or less like this all around the world.
Şimdi bu karlar niye oluyor?
Why is this snow happening now?
Bazı sektörlerde kar oranları.
Profit margins in certain sectors.
Sadece emek sermaye arasındaki mesele değil.
It's not just a matter of labor versus capital.
Orada fiyat formasyonunu düzenleyecek yani oluşumunu düzenleyecek bir şey yok.
There is nothing there that will arrange the price formation, meaning structure it.
Ya bin lira bir lahmacun olur mu?
Can a lahmacun cost a thousand lira?
Ya da geçen de yine sosyal medyada gördüm bir turistik bölgede iki top bin beş yüz lira dondurma.
Or I saw again on social media that in a tourist area, two scoops of ice cream cost one thousand five hundred lira.
Ben hani yüz yüz elli lira diyordum Zekeriya Köyü'de.
I was saying one hundred fifty lira in Zekeriya Village.
Onu görünce dumuru uğradım.
I was stunned when I saw him/her.
Ya olmaz.
No way.
Yani onun hiçbir şekilde böyle bir maliyeti olmaz.
So it wouldn't have such a cost in any way.
Demek ki orada bir...
So there is a...
Bir formasyon var.
There is a formation.
Yani fiyat oluşumunda bir gariplikler var.
So there are some irregularities in price formation.
Benim biliyorsunuz uzun vadede daha teorik yaklaşımlı şey sermayenin kendisi de bir rant üretim aracı haline dönüştüğü için bana çok normal geliyor bu fiyatlama davranışları.
As you know, it seems very normal to me that these pricing behaviors occur because, in the long term, capital itself has transformed into a means of producing rent.
Çünkü işin kökünde yine kamu var.
Because at the root of the work, there is still the public.
Yani kamusal karar süreçlerinin tamamı bu fiyat mekanizması üzerinden rant aktarımına çalışmış.
So, all public decision-making processes have worked to transfer rent through this price mechanism.
Evet, evet, evet.
Yes, yes, yes.
Piyasa üzerinden hem de.
Both through the market and.
Evet.
Yes.
Piyasa sermaye çalışıyor.
The market capital is working.
Dolayısıyla bu ister istemez bir taraflarda böyle bir kaynama olunca böyle bir yapı ortaya çıkınca bu diğer taraflara sirayet ediyor ister istemez.
Therefore, when there is such a boiling or structure emerging on one side, it inevitably affects the other sides as well.
Bunu da takip etmek lazım.
This also needs to be followed.
Elimizde buna ilişkin bir hazır araç yok.
We do not have a ready tool for this.
Ama biraz yaratıcı bir bakım...
But a bit of creative care...
Ya bu ampirik çalışmaları ben şunu anlamıyorum.
I don't understand this empirical research.
Merkez Bankası uyduruk bir takım ekonometrik denklemler hiç kimse tarafından kabul edilmeyen denklemlerle ücret artışları enflasyona neden oluyor.
The Central Bank claims that wage increases are causing inflation through a set of fabricated econometric equations that are not accepted by anyone.
Tamam kardeşim hadi diyelim kabul ettim o denklemi falan.
Alright my brother, let's say I accepted that equation and all.
Etmem ama hadi ettim.
I wouldn't do it, but fine, I did it.
Yani benim öğrenciler daha iyisini tahmin ediyorlar onların.
So my students are predicting better than them.
Yani onu Cevdet Bey nasıl karşılıyor ben onu merak ediyorum.
So I'm curious about how Cevdet Bey greets him.
Cevdet'in haberi olduğunu sanmıyorum.
I don't think Cevdet is aware of it.
Cevdet ona okey demez.
Cevdet won't say okay to him.
Fatih Bey de demez ama nasıl o raporu girdi o denklem onu bilemiyorum ben.
Fatih Bey wouldn't say that either, but I don't know how he entered that report into the equation.
Yani neyse diyelim ki bir hata oldu.
So let's say there was a mistake.
Düzeltilir.
It can be corrected.
Ama kardeşim Türkiye'deki benim elimde olmayan veri var ya.
But my brother, there is data in Turkey that is beyond my control.
Bütün firmaların bilanço verileri var.
All companies have balance sheet data.
Tabii.
Of course.
Benim de dünya kadar çocuk var orada.
I have a world full of children there too.
Hepsi pırıl pırıl çocuklar.
They are all shining bright children.
Çok iyi eğitimli.
Very well educated.
Bir proje müdürünüz yok mu sizin projelerden sorumlu?
Don't you have a project manager responsible for your projects?
Eskiden vardı o Hakan mesela Hakan Kara o işi yapardı.
In the past, there was Hakan, for example, Hakan Kara used to do that job.
De çocuklara de ki bu fiyat formasyonu nasıl oluyor sektörlere göre hesaplasa eskiden yapıldı bunlar.
Tell the children how this price formation is calculated according to the sectors; these were done in the past.
Benim bildiğim halen devam ediyorlar bazı kritik konularda çalışmaya ama içeride tutuyorlar.
As far as I know, they are still working on some critical issues but they are keeping it inside.
Yani bu da ayrıca bir iletişim problemi.
So this is also a communication problem.
Bak bu kadar.
Look, that's all.
E nasıl hani şeffaflıktı?
But what happened to transparency?
İşte bu hayır.
Here it is, no.
E ondan sonra benim ücretimle asgari ücretle niye uğraşıyor?
Then why is he dealing with my wage at the minimum wage?
Bu kadar şey varken yani bizim burada sorup da bir türlü cevabı bulamadığımız veriye ulaşamadığımız için kendimizin cevap üretemediği sorular orada da soruluyor.
With so much at stake, the questions that we cannot find answers to here, due to our inability to access the data, are also being asked over there.
Bunlar muhtemelen şey yapıyordur araştırıyorlardır diye düşünüyorum.
I think they are probably doing something or researching.
Çalışmalar da yapılıyordur diye düşünüyorum.
I think they are probably doing some work as well.
Ama hep varsayım üzerinden konuşuyoruz.
But we are always speaking in assumptions.
Ben artık onları kabul etmiyorum.
I no longer accept them.
Ama işte.
But here it is.
Yani kapasitelerini biliyoruz biz bunu kimseyi aklamak ya da kötülemek için söylemiyorum.
So we know their capacities; I'm not saying this to absolve anyone or to cast aspersions.
Ben bu kurumun araştırma kapasitesini politika yapma kapasitesini biliyorum.
I know the research capacity of this institution and its capacity to make policies.
Geçmişten dolayı ya o kapasite ortadan kalktı ki o felaket olur ki o düzeyde olduğunu düşünmüyorum.
Due to the past, either that capacity has disappeared, which would be a disaster, or I don't think it is at that level.
Ya da bunları ne diyeyim yani yapıyorlar da gizliyorlar.
Or what should I say about these, I mean they do it but they are hiding it.
O zaman da şeffaflık nerede?
Then where is the transparency?
Yapıyorlar açıklamıyorlar.
They are doing it but not explaining.
Çünkü.
Because.
Çünkü ortada ciddi bir problem var.
Because there is a serious problem at hand.
Bak bir taraftan bozmaya başladığın zaman bu bozulmanın diğer taraflardaki etkisini kontrol edemezsin.
Look, when you start to disrupt one side, you can't control the effects of this disruption on the other sides.
Bunu yapmaya çalışıyorlar.
They are trying to do this.
Şimdi öyle komik durumlara düşüyorlar ki sen program öncesinde konuştun.
Now they are getting into such funny situations that you talked before the program.
Ben iki üç gündür bütün her şeyi bu konuyla ilgili indirdim.
I have downloaded everything related to this topic for the past two or three days.
Şimdi bir kere temel problem şu.
The fundamental problem is this:
Amplik çalışmayı yapıyorlar diyelim ki.
Let's say they are doing the amplification work.
Eğer enflasyon konusunda TÜİK verilerini kullanıyorlarsa.
If they are using TÜİK data regarding inflation.
E zaten yapacak bir şey yok ki.
Well, there's nothing to be done anyway.
Ama ya bu bilanço verileri direkt onlara gelen veriler.
But these balance sheet data are directly the information that comes to them.
Elinde var. Evet evet.
You have it in your hand. Yes, yes.
TÜİK yok burada.
There is no TÜİK here.
Tabii.
Of course.
TÜİK'in önünde öyle bir veri yok zaten.
There is no such data in front of TÜİK anyway.
Yok.
No.
Birinci veri ya.
It's the first data.
Birinci veri idari kayıt olduğu için yani şeye erişimleri var canım eninde sonunda bizim sanayi bakanlığı bünyesindeki sekiz tane idari kayıta dayalı devasa veriyi yani olağanüstü bir veri seti ona zaten masadan erişimleri var.
Since the first data is an administrative record, they have access to it, my dear. Eventually, they have access to the huge data based on the eight administrative records within our Ministry of Industry, which is an extraordinary dataset.
Yani bizim bin tane izin aldık.
So we got a thousand permits.
Yani biz bu veriyi kullanmaktan sonra Ankara'da sınırlı bir sürede kullanabileceğimiz veriye masadan erişiyorlar.
So they have access to data from the table that we can use for a limited time in Ankara after using this data.
Yani dolayısıyla aslında.
So actually.
Ya bu teknik kapasitesi de var.
Well, it also has this technical capacity.
Yani oradaki çocuklar hala görevde ben biliyorum.
So the kids there are still on duty, I know.
Ham veri kalitesinde bir artış olduğunu da söylemek gerekiyor.
It should also be stated that there is an increase in raw data quality.
Çünkü idari kayıt bu teknolojik gelişmelerden dolayı son derece etkin hızlı ve doğru bir şekilde toplanabiliyor.
Because administrative records can be collected in a highly efficient, fast, and accurate manner due to these technological advancements.
Fakat bunun yani bu idari kaydın veriye dönüştürülmesi konusunda süper bir şey.
However, this means that converting this administrative record into data is a great thing.
Ciddi bir problemimiz var.
We have a serious problem.
O verilerin de ayrıca araştırmacılara iletilmesi konusunda duvar var.
There is also a barrier to transmitting that data to the researchers.
Ama bu karartma.
But this is censorship.
Karartma tabii.
Of course, blackout.
Bu karartma.
This blackout.
Çünkü bir şeyleri gizliyorlar.
Because they are hiding something.
Asıl büyük problem o.
The real big problem is that.
Şimdi oraya gelmek istiyorum.
I want to come there now.
Bu DİSK'in enflasyon konusunda açtığı dava baya çetrefilli.
This DISK's lawsuit regarding inflation is quite complicated.
Hatta DİSK'in son açıklamasında uzun bir şey yazmışlar.
In fact, they wrote a lengthy statement in DİSK's latest announcement.
Dava süreci.
Lawsuit process.
Ama onu yazmasına gerek yok.
But she doesn't need to write it.
Mahkemeyi kazanmış DİSK.
DİSK has won the court case.
Mahkeme kararı esastır.
The court decision is fundamental.
İki sayfa bütün aşamaları yazmışlar.
They have written all the stages on two pages.
Mahkeme kararı bunun açıklanması gerektiği yolu.
The court decision indicates that this needs to be clarified.
Ben sözünü hemen kestim.
I cut him off right away.
Özgür Özel Beyefendi Cumhurbaşkanı ile bir daha görüşecekmiş.
Mr. Özgür Özel will meet with the President again.
O sırada da aracılık yapsın.
Let him mediate at that time too.
Arzu Hanım Cumhurbaşkanı ile bir randevulaşsın.
Ms. Arzu should make an appointment with the President.
Evet.
Yes.
Cumhurbaşkanı da doğrudan söylesin.
The president should say it directly as well.
Yani.
So.
Yani yargıyı kimse tanımadığı için ülkede.
So nobody recognizes the judiciary in the country.
Şimdi bunun tabi sonuçları var ama.
Of course, there are consequences to this now.
Yani bunu açıklamamakta direnen kırk türlü yerden ne bileyim meret ummaya çalışan TÜİK yönetimi bunun imzasını da atmış olduğu için sorumlu olduğunun ve bu sorumluluğun hiçbir şekilde ortadan kalkmayacağının farkında olması lazım.
In other words, the TÜİK management, which is resistant to explaining this and trying to hope for something from forty different places, must be aware that it is responsible for having signed this and that this responsibility will not go away in any way.
Ne sorumluluğu?
What responsibility?
Hukuki.
Legal.
Arjantin'den içeri girdiler.
They entered from Argentina.
Arjantin'de bildiğim kadarıyla hala hapiste.
As far as I know, he is still in prison in Argentina.
Yani bu öyle çocuk oyuncağı değil ki ya.
So this is not just child's play.
Milyonlarca kişinin, milyonlarca kişinin refahını doğrudan etkileyen bir rakamdan bahsediyoruz.
We are talking about a figure that directly affects the welfare of millions of people.
Nitelikle dolandırıcılığa girer.
It falls into the category of qualified fraud.
Yani.
So.
Çok nitelikle.
Very qualified.
Evet çünkü birine alıyorsun birine veriyorsun.
Yes, because you take from one and give to another.
Şimdi verdikleri cevap şu en son.
Now the answer they gave is the most recent one.
Çiğdem Toker'in yazısından mı bahsediyorsun?
Are you talking about Çiğdem Toker's article?
Yok. Bu diskin açıklamasından.
No. This is from the description of the disk.
Çiğdem onun üzerine yazmış.
Çiğdem has written on it.
Ben okumadım onun yazısını ama.
I haven't read his writing, though.
Ya o trajik bir yazı.
Yes, that is a tragic writing.
Tarihi belge olmuş.
It has become a historic document.
Zaten diskin açıklaması başlı başına çok önemli bir açıklama.
The description of the disk is already a very important statement in itself.
Orada TÜİK'in daha önce daha saçma bir açıklama da yapmışlardı.
There, TÜİK had previously made an even more ridiculous statement.
Yaptıkları açıklama şu.
Their statement is as follows.
Ancak 2022 yılı Mayıs ayından itibaren kurumumuz tarafından hesaplanmayan ve yayınlanmayan ortalama madde fiyatlarının halen kurumda mevcut olmaması nedeniyle gönderilmesi mümkün olmamıştır.
However, since the average material prices that have not been calculated and published by our institution since May 2022 are still not available in the institution, it has not been possible to send them.
Ne demek bu?
What does this mean?
Ya o nasıl enflasyonu hesaplıyorsun sen?
How are you calculating the inflation?
Şimdi enflasyonu burada şöyle bir şey bir iki yorum yapmak mümkün bu konuda.
Now it is possible to make a few comments about inflation here.
Sen yine TÜİK'i çıkartmaya çalışıyorsun.
You are trying to bring up the Turkish Statistical Institute again.
Yok çıkartmaya çalışmıyorum.
I'm not trying to take it out.
Bir yok bunu çıkartacak tarafı yok.
There is no side that will take this out.
Yani bu saçmalık.
So this is nonsense.
Bu saçmalık.
This is nonsense.
Yani eğer bu veri yoksa elinde.
So if you don't have this data.
Bu veri yoksa yani kelime oyunu yapmaya çalışıyorlar.
If this data doesn't exist, then they are trying to play a word game.
Bu veri elinde yoksa ben enflasyonu açıklayamıyorum demen lazım.
If you don't have this data, you need to say that you can't explain the inflation.
Ki.
That.
Oturalım biz bir enflasyonu açıklayalım.
Let's sit down and explain an inflation.
Evet yani enflasyon yok.
Yes, so there is no inflation.
E tamam bir yok.
Okay, there is one missing.
Tamam yapı bitti paydos.
Okay, the work is done, time to take a break.
Neyse ne?
Whatever, right?
E o da o görevi.
And that is his duty.
Yanlış açıklamaktan daha iyi bir durum aslına bakarsın.
In fact, it's better to be in a situation of misunderstanding than to make a wrong explanation.
Yani bilerek manipüle edilmiş bir rakam açıklamaktan daha iyi bir durum.
So it's a better situation than disclosing a figure that has been manipulated knowingly.
Şimdi bu veri yok.
This data is not available now.
Yani bu bahsedilen verinin önemini önce bir anlatalım.
So let's first explain the importance of the data being mentioned.
Yani sonuç itibariyle bu verinin kaynağı nedir?
So ultimately, what is the source of this data?
Nereden geliyor bu veri?
Where is this data coming from?
Hane halkı bütçe anketlerinden geliyor.
It comes from household budget surveys.
Değil mi?
Isn't it?
Orada ağırlıklar var.
There are weights over there.
O ağırlıklarla toplam harcamalar içerisinde.
It is included in the total expenses with those weights.
Şimdi yüzde doksan doksan beş arasında bir noktaya ulaşana kadar mal gruplarını alıyorlar.
They are taking the product groups until they reach a point between ninety and ninety-five percent.
Orada kesiyorlar.
They cut it there.
Ondan sonra ağırlıklar belirleniyor.
After that, the weights are determined.
Her yılın Ocak ayında değiştiriliyor.
It is changed every January.
Evet Ocak ayında değiştiriliyor.
Yes, it is being changed in January.
Bir önceki yılın ağırlıkları hesaplanmış oluyor.
The weights of the previous year are calculated.
Şimdi iki bin yirmi ikide bu kastettikleri şey muhtemelen.
What they probably mean by this in two thousand twenty-two.
Covid nedeniyle iki bin yirmi yılında ve iki bin yirmi bir yılında hane halkı bütçe anketlerini yapamadılar.
Due to Covid, they were unable to conduct household budget surveys in the year 2020 and 2021.
Evet yapılamadı.
Yes, it couldn't be done.
Veri yok.
No data.
Dolayısıyla orada bir takım varsayımlarla yani bu varsayımları Eurostat prosedürleri çerçevesinde yapmaları mümkündü.
Therefore, it was possible to make a number of assumptions there within the framework of Eurostat procedures.
Varsayımlarken yani tahminden bahsediyorum.
I'm talking about making assumptions, in other words, predictions.
Yapıldı diye biliyorum.
I believe it has been done.
Eurostat'ın bir şeysi var.
Eurostat has something.
Muhtemelen ona uygun bir şey yapmaya çalışmışlardır.
They probably tried to do something suitable for him/her.
Yani sonuç itibariyle bu veriyi sahadan toplamadıysam bile.
So, as a result, even if I didn't collect this data from the field.
Az önce söyledik elimizde bir dünya şey var.
We just said that we have a world of things at our disposal.
İdari kayıt var.
There is an administrative record.
Bu idari kayıtların hepimizin attığı her adım aldığı her nefesi resmen ulaşabilecek kadar güçlü bir idari kayıt sistemi var Türkiye'de.
In Turkey, there is a strong administrative record system that can officially reach every step we take and every breath we take.
Kredi kartı harcamaları var.
There are credit card expenses.
O var bu var şu var.
There is that, there is this, there is the other.
Geçmiş dönem şeyleri var.
There are things from the past.
Yani bu kredi kartı harcamaları var.
So there are these credit card expenses.
Monerde kapsayıcılığı çok tartışmalı.
In Monere, inclusivity is highly debatable.
Ama yani elimizde bir şey var.
But I mean we have something at hand.
Dolayısıyla sen.
Therefore you.
Ne yapması lazım bu çapta bir kurumun?
What does an institution of this scale need to do?
Arkadaşlar tamam anketi yapamadık.
Friends, alright we couldn't do the survey.
Ancak şöyle şöyle şöyle şöyle şeylerle bunu yap.
However, do this with such and such things.
Çünkü atla deve bir şey değil aslında bu ağırlık tespiti.
Because this weight determination is actually not a big deal.
Ağırlık tespiti dediğin tahmin edilebilir bir şey ve çok mantıklı bir şekilde tahmin edilebilir.
What you call weight detection is something that can be anticipated and can be predicted in a very logical way.
Niye 2019'u kullanmıyorsun?
Why aren't you using 2019?
2019'u kullandım.
I used 2019.
Yani en kötü ihtimalle onu yap.
So in the worst case, do that.
Onu biraz adapte ederek kullandım.
I used it by adapting it a bit.
Covid alışkanlıkları değiştirdim.
I changed my habits because of Covid.
Şimdi şu bu anketin 2020.
Now this is the survey of 2020.
Biz öyle yapıyoruz bütün çalışmalarımızı.
We do all our work that way.
2020'nin ilk 3 ayı var elinde.
You have the first 3 months of 2020.
O anket çünkü yanılmıyorsam Nisan'da durduruldu.
That survey was stopped in April if I'm not mistaken.
Dolayısıyla 3-4 aylık bir veri seti var elinde.
Therefore, you have a data set of 3-4 months.
14 Mart'ta Covid resmen 11-14 ilan edildi.
On March 14, Covid was officially declared as 11-14.
Dolayısıyla Nisan'da yok veri elimizde.
Therefore, we do not have data in April.
Yani Ocak, Şubat, Mart verileri var elimizde bir çeyrek.
So we have data for January, February, and March, which makes a quarter.
Oradan işte küçük alanlı estimasyonlar şunlar.
Here are the small area estimations from there.
Bin türlü şey yapılabilir.
A thousand different things can be done.
Üstüne bu Covid'in alışkanlıkları değiştirme şeyinde dikkate alarak bir düzeltme de yapabilirsin.
You can also make a correction considering the changing habits due to this Covid.
Tamam mı?
Is that okay?
Bunu ne yapacaksın?
What are you going to do with this?
Normal bir kurum ne yapar bunu?
What does a normal institution do this?
Ben veriyi toplayamadım.
I couldn't collect the data.
Bunu lazım çünkü en temel tablo bu tablo aslında.
This is necessary because this table is actually the most fundamental table.
Hangi mal grubu girecek ve yüzde kaç ağırlıkla girecek?
Which product group will enter and with what percentage weight?
Bunu ama şu şekilde hallettim.
I handled this in this way.
İyisi kötüsü biraz daha şey oldu ama bu tablomuz budur der değil mi?
It got a bit better or worse, but this is our table, right?
Ve bunu dedi yani sonuç itibariyle bizim 2021 yılındaki tablomuz var.
And so he said, in conclusion, we have our table from 2021.
Yani ağırlıklarımız var.
So, we have our weights.
Bunu sen hesaplamışsın zaten.
You have already calculated this.
Demek ki Covid burada bir problem değil.
So Covid is not a problem here.
2022 yılında elimizde bir tablo olmadan.
In 2022, without having a table on hand.
Sen hangi fiyatı neye dayanarak nereden nasıl topladın bunu açıklayacaksın o zaman.
You will explain which price you collected this from where and how, and based on what.
Eğer böyle bir veri yoksa elinde bu tablo yoksa elinde yani şöyle yapmış olabilirler.
If there is no such data or if you don't have this table, then they might have done it this way.
İkincisi arkadaşlar biz bunu tam saha verisiyle toplayamadık 2022 yılı boyunca.
Secondly, friends, we could not collect this with full field data throughout the year 2022.
Kaldı ki 2022 Ocak ayından itibaren anket tekrar yapılmaya başlandı.
Moreover, the survey started to be conducted again as of January 2022.
Dolayısıyla 2021 yılı boyunca toplayamadığımız veriyi 2022'de kullanamıyoruz.
Therefore, we cannot use the data we could not collect in 2021 in 2022.
Bunu yapalım hemen verileri şey yapalım yok edelim.
Let's do this, let's immediately erase the data.
Yani böyle mi yapmış bu kurum?
So is this how the institution did it?
Sanmam.
I don’t think so.
E o anlaşılıyor.
And it is understood.
Hadi tamam peki onu da anladım.
Alright, fine, I understand that too.
Niyet okuyorsun ama.
You are reading intentions, aren't you?
Onu da anladım.
I understood that too.
2022 yılında sahaya çıktın bütçe anketini yaptın.
You went out in 2022 and conducted the budget survey.
Onun verisi geldi.
His data has arrived.
2023 yılında bu tablo yok muydu elinde?
Did you not have this table in your possession in 2023?
Niye açıklamıyorsun?
Why aren't you explaining?
E onu 2023 yılında veri yaptın.
And you made it data in 2023.
Şimdi 2022 yılının mikro verisi çıktı.
The microdata for the year 2022 has now been released.
Yani 2022 yılının mikro verisinden biz aslında vaktimiz olsa çalışsak zaten bu ağırlıkları hesaplayabiliriz.
So, with the micro data of the year 2022, if we had the time to work on it, we could already calculate these weights.
Tabii canım.
Of course, darling.
Yani tam TÜİK'in yapabileceği kadar ayrıntılı olmaz ama bir şey buluruz.
So it won't be as detailed as what TÜİK could do, but we will find something.
Hocam iktisat literatürü bunu veriyor zaten.
Professor, the economics literature already provides this.
Dolayısıyla TÜİK yalan bir veri yayınlıyor, atama yapıyor demektir bu.
Therefore, this means that TÜİK is publishing false data and making assignments.
Aynen.
Exactly.
Ve bu atama yaptığını da burada kaldırıyor.
And it also removes the appointment you made here.
Aynen.
Exactly.
Bu veri kabul etmiş oluyor aslında.
This data is actually being accepted.
Yok diyor veri.
There is no data, he says.
Veri yok diyor.
It says there is no data.
Ben atama yaptım geçtim diyor.
He says, "I made the assignment and passed."
Şimdi o zaman bir kere Sayın Şimşek her şeyden önce bu probleme ilişkin, bu açıklamaya ilişkin bir demeç vermesi lazım.
Now, Mr. Şimşek needs to make a statement regarding this problem, this explanation, above all else.
Yani gerçekten gerçekten enflasyonla ilgili bir şey yapıyorum izlenimi bırakmak istiyorsa gerçekten bir anti enflasyonist program uygulayacağım.
So if I really want to give the impression that I am doing something about inflation, I will actually implement an anti-inflationary program.
Hatta anti enflasyonist program uyguluyorum bak ne güzel düşüyor falan.
I'm even implementing an anti-inflationary program, look how beautifully it's dropping and so on.
Artık en zor kısım yerinde kaldı.
Now the hardest part remains in place.
Bu açıklamadan sonra ben enflasyonun düştüğüne inanmam.
After this explanation, I don't believe that inflation has decreased.
Tabii canım.
Of course, sweetheart.
Düştü kalktı bilmiyoruz yani hiçbir şey bilemeyiz yani bu açıklamadan sonra.
He fell and got up; we don't know, so we can't know anything after this explanation.
Ortadayım şu anda yani benim için o zaman bir TÜİK'inki var, İTO'nunki var fiili olarak.
I'm in between right now, so for me, there is a TÜİK one for that time, and an ITO one in practice.
Mesela İTO nasıl hesaplamış ya?
For example, how did İTO calculate that?
İTO'nun kendi şeysi var.
İTO has its own thing.
Tamam kendisi de ve o hesaplıyor.
Okay, he is also calculating that.
Hesaplıyor tabii.
Of course, it's calculating.
En azından oradakileri de al.
At least take the ones there as well.
Hesaplanıyor yani bir sürü yerde hesaplanıyor.
It is being calculated, meaning it is being calculated in many places.
Ya hayır şey doğru değil zaten.
Well, no, that's not true anyway.
2022 yılında anket yapıldı.
A survey was conducted in 2022.
O anketin verisini paylaştım.
I shared the data from that survey.
Tablosunu paylaştım.
I shared the table.
Bugün üzerinde konuşacağız vakit kalırsa o gelirler aslında o da bütçe anketinden çıktı.
If there is time, we will actually talk about it today; they come out of the budget survey as well.
Evet o da bütçe.
Yes, that's a budget too.
2023 yılında yapılmış durumda.
It is currently in progress in 2023.
2023 yılında haber bültenini yayınladın.
You published the newsletter in 2023.
2022'nin haber bültenini yayınladın.
You published the news bulletin of 2022.
2022'nin mikro verisini verdin.
You provided the micro data for 2022.
2023'ün mikro verisi çıkmak üzere.
The microdata for 2023 is about to be released.
Enflasyon raporları hazırlandı kaç tane.
How many inflation reports were prepared?
Nedir yani bu bende yok demek ne demek yani?
What does it mean to say "I don't have this"?
Şimdi bu TÜİK'in artık sadece enflasyon değil her konuda güvenirliğini yerle bir eden bir açıklamadır.
This is a statement that has now completely undermined the reliability of the Turkish Statistical Institute (TÜİK) not only regarding inflation but in every matter.
Bunun altından kalkmanın imkanı yok.
There is no way to handle this.
Bunun hesabını vermenin imkanı yok.
There is no way to account for this.
Dolayısıyla bu dönem içerisinde.
Therefore, during this period.
Yani ne oluyor 2021, 2022, 2023 kimin imzası varsa o enflasyon rakamlarında bunlar bu imzanın sorumluluğunu taşıyacaklar.
So what happens is that whoever's signature is on the inflation figures for 2021, 2022, and 2023 will be held accountable for them.
Günün birinde hukuk önünde hesabını verecekler.
One day they will have to answer for their actions before the law.
Hocam bunların hepsinde tamam da bu açıklamayı bu adam yapıyor biz de bunu yorumluyoruz değil mi?
Teacher, all of this is fine, but this person is making this statement and we are commenting on it, right?
Şimdi Merkez Bankası'nda enflasyonla mücadelenin en önemli şeyi veridir.
Now the most important thing in the Central Bank's fight against inflation is data.
Evet.
Yes.
Değil mi politikanın hani deniyor ya.
Isn't it, as they say about politics?
Belki onu da kendileri için ayrı hesaplıyorlardır bilmiyorum.
Maybe they are calculating it separately for themselves, I don’t know.
Öyle bir hissim var.
I have such a feeling.
Yani yapıyor olabilirler güvenmedikleri için.
So they might be doing it because they don't trust.
Bu veriler arasındaki politikalarla politika aldıkları aksiyonların ekonomiye yansımasını verilerle ölçüyorsunuz siz.
You measure the reflection of the actions taken with these policies on the economy with data.
E şimdi böyle bir durum söz konusuysa ben nasıl ölçeceğim?
Well, if such a situation is the case, how will I measure?
Biraz önce sen hani bunu daha önce söyleseydin ben o kadar laf söylemezdim.
If you had said this earlier, I wouldn't have said so much.
Ne dedim ben?
What did I say?
İşte fiyat formasyonu dedim.
Here, I said the price formation.
E veri yokmuş ki ben o fiyat formasyonu malın fiyatı olmayınca nasıl ölçeceğim?
There is no data, so how can I measure it when that price formation is not the price of the product?
İşte bazı ideal kayıtlara erişim olmasa durumunda onu şey yapabiliyoruz o bilançoları işlemiş.
Here, we can do that if there is no access to some ideal records; it has processed those balances.
Ama bunun üzerine şimdi ben açıkçası bu detayı bilmiyordum.
But regarding this, I honestly didn't know this detail.
Çiğdem Hanım'ın yazısını okuyunca yok daha ne?
What more could there be after reading Mrs. Çiğdem's article?
Neler dedim.
What did I say?
Yani bu kadar da olmaz falan yani gerçekten olayın dibi çıkmış.
So it really can't get any worse than this; the situation has truly hit rock bottom.
Yani bu salda gölüne şey asfalt dökmek ne kadar absürt bir şeyse hani böyle bir açıklama yapmak da öyle bir şey.
So, just as it is absurd to lay asphalt on this Salda Lake, making such a statement is also absurd.
Yani bunları nasıl yapıyorlar?
So how are they doing these?
Nereden buluyorlar bu açıklamayı yazdırdıkları kişileri?
Where do they find the people they have write this statement?
Ben anlamış değilim.
I don't understand.
Şimdi bu enflasyon rakamları hesaplamak için gereken en temel tablo TÜİK'in elinde yok.
Now, the most basic table required to calculate these inflation figures is not available at TÜİK.
Bu resmi açıklama.
This is an official statement.
Yani buna inanmak zorundayız.
So we have to believe in this.
Resmi tabi.
Officially.
Demek ki TÜİK'in elinde madde fiyatları tablosu ortalama fiyat tablosu yok.
It means that TÜİK does not have a table of material prices or an average price table.
E işte o zaman enflasyon rakamına ben de o zaman beniyorum.
Well, then I also agree with the inflation figure at that time.
İşte o yüzden bölgesel fiyatlar falan da açıklanmıyor herhalde.
That's probably why regional prices aren't announced either.
Hani şey yazıyorlar ya enflasyon.
You know how they write about inflation.
Şimdi onu böyle bir tane.
Now one like this.
Peki ama hocam gayri safi yurt içi hasılayı nasıl hesaplıyorsun?
Well, but teacher, how do you calculate the gross domestic product?
Ben oraya geleceğim şimdi.
I will come there now.
Bu sadece enflasyonda da sınırlı değil.
This is not limited to just inflation.
O yüzden hiçbir rakama güvenemeyiz diyorum.
That's why I say we can't trust any number.
Ben zaten gayri safi yurt içi hasıla rakamların hiçbirine güvenmiyorum.
I don't trust any of the gross domestic product figures anyway.
Asıl derdim o.
That's my main concern.
Yani bu böyle rastgele doldurulmuş bir rakam olduğunu anlıyoruz bu resmi açıklamaya göre.
So we understand that this is a randomly filled figure according to this official statement.
Olsa olsa yöntemi.
It’s the method of "if there is, there is."
Hani bizim öyle bir şey mühendisliğinde.
Where is our engineering in such a thing?
Olsa olsa bu olur.
It would be this, at most.
Bölgeler bölgesel fiyatları açıklayamıyorlar tabi.
The regions are not of course explaining the regional prices.
Çünkü o ornu tutturmak hani rasyonel bir bağ oluşturmak mümkün olmayabilir.
Because it may not be possible to establish a rational connection by hitting that mark.
Hata yapabilirler.
They can make mistakes.
O yüzden elimizde bir tane bir takım rakamlar var.
That's why we have a set of numbers in hand.
Orada TÜİK'in artık kim yapıyorsa yapmış bunu diyoruz.
We say that whoever is doing it at TÜİK has already done it.
Bak böyle yapmıyorlarsa da kusura bakmayın.
If they are not doing it this way, I apologize.
Bize bunu öyle söylediniz yani.
You told us this that way, didn't you?
Madde fiyatlarımız yok.
We do not have item prices.
Yoksa demek ki birisi yazıyor oturuyor.
Otherwise, it means that someone is sitting and writing.
Ben enflasyon hiç konuşmayacağım artık o zaman.
Then I won't talk about inflation anymore.
Şimdi senin de söylediğin gibi bu enflasyonun kullanıldığı yani içinde fiyat geçen herhangi bir istatistiğin.
Now, as you mentioned, this is any statistic in which inflation is used, meaning it contains prices.
Artık atama bir istatistik olduğunu söylememiz gerekiyor.
We need to say that assignment is now a statistic.
Yani gayri safi yurt içi hasla rakamını real rakamı atıyorlar.
So they are calculating the gross domestic product figure as a real number.
Büyüme oranı atama bir büyüme.
The growth rate is an assigned growth.
Yani gerçekten yüzde üç mü büyüdük yüzde beş mi büyüdük yüzde on mu büyüdük.
So did we really grow three percent, five percent, or ten percent?
Bir de hizmet çekişli bir de onu da düşün.
Also think about a service pull as well.
Küçüldük mü zaten hani GDP başlı başına problemli bir şey gösterge.
Haven't we already shrunk? I mean, GDP is problematic as an indicator on its own.
Ercan hocanın bu T24'te bir başka yazısı vardı yine geçen hafta içerisinde.
Ercan's teacher had another article on T24 again last week.
Tüketim rakamları harcama rakamları ile ilgili orada da bir puzzle var.
There is also a puzzle regarding consumption figures related to spending figures.
İşte bunun her yerden çıkıyor bak.
Look, it comes out from everywhere.
Her yerden çıkacak bu.
This will come out from everywhere.
Şimdi bizim yapmamız gereken cross checkler.
Now what we need to do is cross-checks.
Bak bir sürü cross check imkanı var.
Look, there are plenty of cross-check opportunities.
Onların hepsini yapacağız.
We will do all of them.
Yani buradan TÜİK'in yakasını bırakmayacağımızı söyleyelim.
So let's say that we will not let go of TÜİK from here.
Bu cross checklerin hepsini yapacağız.
We will do all of these cross checks.
İdeal kayıtların bir kısmına biz de kullanıcı olarak ulaşabiliyoruz.
As users, we can also access some of the ideal records.
Bunları yapmamız gerekiyor.
We need to do these.
Ama bu yönetimin için söyleyecek laf hakikaten bulamıyorum.
But I really can't find anything to say about this administration.
Ama yani bu Mehmet Bey'in sorumluluğunda.
But I mean this is under Mr. Mehmet's responsibility.
Yani Mehmet Şimşek'in sorumluluğunda.
So it is under the responsibility of Mehmet Şimşek.
Mehmet Şimşek eğer nakit dengesini sağlamak üzere gelmediysen buraya biz de onu iddia ediyoruz.
If Mehmet Şimşek did not come here to ensure the cash balance, we claim that too.
Yani ama bu bir iddia.
So, but this is a claim.
Yani dışarıdan bakarak icraatlara bakarak söylüyoruz.
So we are saying this by looking at the actions from the outside.
Eğer işin sadece nakit dengesini sağlamak değilse gerçekten anti enflasyonist bir program düşünüyorsan
If your goal is not just to maintain cash balance, but you're really considering an anti-inflationary program.
gerçekten anti enflasyonist bir program uygulama niyetinin varsa önce bu TÜİK'i baştan aşağı değiştirmen gerekiyor.
If you really intend to implement an anti-inflationary program, you first need to completely change TÜİK.
Bizim güvenebileceğimiz, insanların güvenebileceği herkesin kendisini veri güvenliği açısından,
Everyone we can trust, who people can trust, positions themselves in terms of data security.
rahat hissedebileceği, güvende hissedebileceği bir yönetim kadrosunu getirmen gerekiyor.
You need to bring a management team where they can feel comfortable and safe.
İki, bunu artık uzmanların şeffaf bir şekilde uzmanlarla tabii ki veri güvenliği çerçevesinde uzmanları da işin içine katman gerekiyor.
Two, this now requires involving experts transparently, of course within the framework of data security.
Bizim oraya girip çıkıyor olmamız gerekiyor.
We need to be going in and out of there.
Bunun başka türlü çözümü yok.
There is no other solution to this.
Eğer enflasyon düştü deyip bayram ilan edilirsen buna kimse inanmayacak artık.
If you declare a holiday saying that inflation has decreased, no one will believe it anymore.
Artık bu laftan sonra söyleyecek hiçbir şey kalmaz.
After this remark, there is nothing left to say.
Yani bu baz etkisi falan en hafif.
So, this base effect is the mildest, at least.
Hikaye yani.
It's a story, I mean.
Hikaye.
The story.
Yani bilmiyorum şimdi bu çok bir normalleşme tırnak içerisinde diye bir şey gidiyor ya aldı başını.
So, I don't know, there is a lot of what you might call normalization going on right now.
Ve bu kapsamda da çeşitli gölge bakanlar,
And in this context, various shadow ministers,
muhalefet partisindeki gölge bakanlar görevdeki bakanlarla görüşüyor.
Shadow ministers in the opposition party are meeting with the ministers in office.
Hani görüşlerini, neden böyle bir görüşme oluyor ben hani o konularda da ayrı bir düşünce sistematiğine sahibim de ama.
Well, I have my own systematic way of thinking on those matters too, but I wonder about your opinions and why this meeting is happening.
Şimdi de dünkü toplantıda da şu çıkmış işte Mehmet Şimşek'in politikaları konusunda da bir görüşme olacakmış.
Now, there will also be a discussion about Mehmet Şimşek's policies that came up in yesterday's meeting.
Bilmiyorum gölge bakan şeyde…
I don't know in the thing that looks like a shadow...
Yalçın Hoca'dır herhalde.
It must be Yalçın Hoca.
Bir de Volkan Bey var ya.
And there's Mr. Volkan.
Volkan var ama Volkan yok.
There is Volkan but there is no Volkan.
Yani bilmiyorum diyelim ki Yalçın Hoca.
So I don't know, let's say Yalçın Teacher.
Bana göre bu açıklamadan sonra Yalçın Hoca ya da Selin Hanım gidecekse, gölge bakan onlarsa ilk söylemesi gereken şeylerin başında bu geliyor.
In my opinion, if Yalçın Hoca or Selin Hanım is going to leave after this explanation, one of the first things they should say is this, if the shadow minister is them.
Yani bu tüyüklü olmaz arkadaş.
So this won't be fluffy, my friend.
Yani veri güvenilir değil.
So the data is not reliable.
Evet.
Yes.
Ve Mehmet Bey de bu konuda nedense hep sessizliğini koruyor.
And Mr. Mehmet somehow always remains silent on this matter.
Her şekilde, her konuya, her istatistik verinin açıklamasının arkasından çıkıyor bir sosyal medya paylaşımı yapıyor.
In any case, after the explanation of every topic and every statistic, he makes a social media post.
İyi de kardeşim o paylaştığın veri ve yorum yaptığın o verinin güvenilirliği yokmuş.
Well brother, the data you shared and the reliability of the comments you made on that data are questionable.
O paylaşımdan tamamını taca attı bu açıklaması.
He dismissed the entire post with this explanation.
E tabii ki bir anlamı yok.
Well, of course it has no meaning.
Şimdi ben yazıyı sabah okudum.
I just read the text in the morning.
Çiğdem Hanım'ın yazısını.
Mrs. Çiğdem's article.
Onun üzerine bence birilerinin bunu dert edinmesi lazım.
I think someone needs to take this to heart.
Ve açıklama yapması lazım.
And he/she needs to make an explanation.
Bu üstelik de ilk defa olmuyor, uzun zamandır gündemimizde olan bir konu bu.
This is not the first time either; this has been a topic on our agenda for a long time.
Çiğdem Hanım bunun hani fikri takip yapıyor bu işlerde.
Mrs. Çiğdem is the one who follows up on this matter.
Bir de tabii diski de bu arada kutlamak istiyorum.
I also want to celebrate the album during this time.
Gerçekten ciddi bir sorumluluğu yerine getiriyor.
He is really fulfilling a serious responsibility.
Tabii.
Of course.
Tabii çünkü doğrudan doğruya onu etkiliyor ya.
Of course, because it directly affects him.
Ücret zamları falan bunu mu aldın?
Did you take this because of the salary increases or something?
Öyle.
So.
Yani şimdi burada eğer TÜİK'in yalan söylediği resmi olarak kabul edilecek olursa yani mahkemede kabul edildi de.
So now, if it is officially accepted here that TÜİK is lying, that is, if it is accepted in court.
Hani o mahkeme kararını kabul edecek olursa ne olacak?
What will happen if he accepts that court decision?
Kim ödeyecek şimdi bu kadar refah kaybını?
Who will pay for this loss of prosperity now?
Ya ücreti hadi vatandaşı versin.
Well, let the citizen pay the fee then.
Eğer ben mesela çıksam TÜİK'in bu şeyi açıklayan yönetimine bilerek isteyerek benim maaş zammımın düşük olmasına neden oldunuz diye.
For example, if I were to go and tell the management of TÜİK that you intentionally caused my salary increase to be low.
Tazminat davası vs. ne olacak şimdi?
What will happen now regarding the compensation lawsuit?
Ödeyemez.
Cannot pay.
Mahkum olacak.
Will be imprisoned.
Ya da mahkeme yeni bir...
Or the court a new...
On binlerce yıl.
Ten thousands of years.
Tabii tabii tabii.
Of course, of course, of course.
Ve bilinçli yapılıyor bu örgütlü, nitelikli, dolandırıcılık gibi bir şey.
And this is being done consciously, like an organized, qualified fraud.
Tabii.
Of course.
Yani sadece ücret değil.
So it's not just the fee.
Bütün kontratlar da temel alınıyor bu.
This is also the basis for all contracts.
Ev sahibi-kiracı ilişkisinden tutun.
From landlord-tenant relationship and so on.
Bilmem neye kadar.
I don't know how far.
Finansal veriler var.
There are financial data.
Finansal veriler.
Financial data.
Seni beni boş ver.
Forget about you and me.
Bizi hadi vatan millet sakar diye bizi şey yapabilirler.
They might do something to us saying we are a nation of the homeland, clumsy.
Baskanlar.
Presidents.
Baskı altına alır.
It puts pressure.
Yönlendirebilirler.
They can guide.
Ama yani sermaye ne yapacak?
But what will the capital do?
Bütün kârlar, o kârlara dayalı olarak alınan vergiler hepsi hatalı o zaman.
Then all profits, and the taxes based on those profits, are erroneous.
Yani bunun işin sonucu ben şöyle...
So the result of this work is that I...
Yani bu farklı yerlere gidiyor.
So it's going to different places.
Yapacaklardır diye tahmin ediyorum.
I think they will do it.
Ne yapacaklar?
What will they do?
Bunu yayınlayan iletişim sorumlusunu atarlar işte.
They will dismiss the communication officer who published this.
Ondan sonra...
After that...
Ya bizde var ama vermiyoruz arkadaş.
We have it too, but we are not giving it, my friend.
Hadi herkes işine falan diye bir şey yaparlar artık.
Come on, they probably do something like "everyone just focus on their work."
Öyle bir şey olabilir yani.
It could be something like that.
Bunun savunulacak bir tarafı yok ki.
There is no side to defend in this.
Yani bunu Eurostat gördüğünde ne yapacak?
So what will Eurostat do when it sees this?
Ben onu da merak ediyorum.
I am curious about that too.
Eurostat'ı biliyorsun hatırlatmakta fayda var.
You know Eurostat, it's worth reminding.
Bu başkanlar çok sık değişince bir açıklama yapmıştı ve ilk defa böyle bir açıklamaya maruz kalmıştık.
When these presidents changed very frequently, there was a statement made, and we were faced with such a statement for the first time.
Evet.
Yes.
Şimdi o ilerleme raporu halen yayınlanıyor ya Allah'tan.
Thank goodness that progress report is still being published now.
Orada istatistik çaptırında da artık şey yapmaya başlamışlardı.
They had started doing things in the field of statistics there as well.
Yani verilerin sağlıklı hesaplanmadığını ima eden.
So it implies that the data has not been calculated accurately.
Çünkü onlar eğer veri sağlıklı hesaplanmıyor derse Türkiye'nin tüm verilerini çıkartmak zorundalar.
Because if they say the data is not being calculated accurately, they have to remove all of Turkey's data.
Regülasyon gereği.
Due to regulation.
Şimdi sen Eurostat veri setinden kovulursan...
If you get expelled from the Eurostat dataset now...
İstediğin listeden çık istediğin listeye gir hiçbir şey fark etmedi.
Leave the list you want and join the list you want, it makes no difference.
Kimse o verilere güvenmeyecek.
No one will trust those data.
O zaman nasıl çakacaksın Sayın Şimşek yatırımını?
Then how will you invest, Mr. Şimşek?
Nakit dengesi de bozulur yani.
The cash balance will also be disrupted, in other words.
Şey Uçum diye bir hukukçu beyefendi var.
There is a lawyer gentleman named Şey Uçum.
Evet Mehmet abi.
Yes, brother Mehmet.
O diyor ya yerli ve milli hukuk diye.
He says that there is such a thing as domestic and national law.
Yine çıkarlar onun muadili kimse yerli ve milli istatistik üretme.
Again, no one produces local and national statistics like him.
Öyle zaten filan o yapılıyor.
That's how it is, it's being done that way.
Yerli ve milli bu.
This is local and national.
Yerli ve milli istatistik.
Local and national statistics.
Ama bu şey doğan görünümü Şahin gibi bir şey.
But this thing looks like a hawk.
Yani çünkü TÜİK'in her açıklamasında efendim bizim Eurostat feş mekanına göre şöyle regülasyona uyuyoruz böyle bilmem ne yapıyoruz şekil şartları olarak öyle.
So because in every statement of TÜİK, they say, "Sir, we comply with this regulation according to the Eurostat criteria, we do this and that, as formal requirements."
Ama sonuçta rakam tabloda yok şu an.
But in the end, the number is not currently in the table.
Bunun Eurostat'ın hangi regülasyonu da var bunu bir açıklasınlar.
Let them explain which regulation of Eurostat this is also based on.
Bilmiyorum herhalde Eurostat bu açıklamalardan sonra kendisi de bir resmi açıklama isteyecektir bizimkilerden.
I don't know, but after these statements, Eurostat will probably also request an official statement from our officials.
Bence riskin yapması gereken şeylerden bir tanesi de bu cevabı bilgilendirmek Eurostat'ı.
I think one of the things that the risk should do is to inform Eurostat about this answer.
Evet.
Yes.
Ya da CHP'nin yani bir kurumun yapması lazım.
Or it must be done by the CHP, meaning an institution.
Biz de yapar tek başımıza da göndeririz ama bizi dinlemezler ama kurumsal bir temsiliyet esasına göre bu şeyin aydınlatmanın yapılması lazım.
We can do it ourselves and send it, but they do not listen to us; however, according to the principle of corporate representation, this matter needs to be clarified.
Ya bu açık olsun veriler bütün araştırmacılara araştırmacılar bilimsel çalışma yapıyor.
Well, let it be clear that the data is for all researchers; researchers are conducting scientific studies.
Onun da er meydanı toplantılardır.
His arena is also the meetings of warriors.
Dolayısıyla hiç kimse o yapılan çalışmaları siyasidir şudur budur diye şey yapamaz karalayamaz.
Therefore, no one can defame or criticize those works by saying they are political or anything like that.
Farklı görüşlere sahip olan birçok iktisatçıyı oturtun.
Seating many economists with different views.
Bizim kullandığımız araç gereçler aşağı yukarı aynıdır.
The tools and equipment we use are pretty much the same.
Yapalım bunları ne olacak ki hem kariyer açısından genç arkadaşlarımız da var iyidir.
Let's do these, what's the harm in it? We also have young friends in terms of careers, it's good.
Şimdi tabi şey de geliyor.
Now, of course, there's also that.
Hem de ülkeye faydası olur.
It would also benefit the country.
Evet dolayısıyla bizim yaptıklarımız da aslında taca düştü.
Yes, therefore what we have done has actually been in vain.
Ya onları iyi sorma.
Well, don’t ask them nicely.
Yani bizim şişirme veriyle çalışma yapmışız.
So we have worked with inflated data.
Şimdi bir de şey var.
Now there is also something.
Bir de şu da var.
There's also this.
Aslına bakarsan şimdi yeni bir yasa meclise düştü.
Actually, a new law has been proposed to the parliament now.
Orada görüşmeler devam ediyor.
Discussions are ongoing there.
Bu özellikle ajanlık yasası diyebilirim.
I can especially say this is the law of espionage.
Yani biz şimdi mesela TÜİK'i böyle eleştiriyoruz ya bunu yaptığımız zaman.
So when we criticize the Turkish Statistical Institute (TÜİK) like this, for example.
Dış istihbarat.
Foreign intelligence.
Evet.
Yes.
Dış istihbarat örgütlerinin gönüllü ya da gönülsüz etki ajanı olacağız büyük ihtimalle.
We will likely become voluntary or involuntary agents of influence for foreign intelligence organizations.
Şimdi o zaman.
Now is the time.
Veysel Hoca'ya yaptılar ya rakamlarıyla ilgili dava ettiler falan.
They filed a lawsuit against Veysel Hoca regarding his numbers and so on.
Zaten o zaman ne olacak?
What will happen then, anyway?
Rakamlar güvenilmez.
Numbers are unreliable.
Laf söylemek etki ajanlığı o zaman Türkiye'yi konuşmaktan vazgeçmek zorunda kalacağız.
If talking becomes a form of influence peddling, then we will have to give up discussing Turkey.
Yani programın ismini Alice Harikalar diyarında.
So the name of the program is Alice in Wonderland.
Her şey var bazı yandaş kanallardan bahsediliyor.
Everything is there; some affiliated channels are being mentioned.
Onları moral kazanmak istiyorsanız ve mutlu olmak istiyorsanız her şey düzgün günlük gülistanlık diye o yandaş kanalları seyredin diyorlar ya.
They say to watch those affiliated channels if you want to boost morale and be happy, as everything is perfectly fine and rosy.
Evet ama şunu da hemen söyleyelim tabi.
Yes, but let me say this right away as well.
Bu tür sansür yasalarını duyduğumda hemen Aziz Nesin'in rahmetli çok hoş bir öyküsü vardır.
When I hear about these kinds of censorship laws, I immediately think of a very nice story by the late Aziz Nesin.
Kıyıda köşede kaldığı için pek bilinmez.
It is not well known because it is somewhat overlooked.
Böyle hızlıca onu aktarayım.
Let me transfer it to you quickly like this.
Bir dünya tıp kongresi oluyor falan.
There's some kind of world medical congress happening.
Böyle işte bu tıp kongresinde de ödül verilecek.
Well, an award will also be given at this medical congress.
İşte en inanılmaz tıp işini yapan gruba ya da kişiye bu ödülü verecekler.
They will give this award to the group or person doing the most incredible medical work.
Ondan sonra işte Ruslar çıkıyor.
Then the Russians are coming out.
Sovyetler tabi o zaman 50'lerde mi ne yazılmış bu.
The Soviets, of course, was this written in the 50s or something?
Hatta Menderes zamanında yazılmış.
It was even written during the Menderes era.
Sovyetler çıkıyor.
The Soviets are leaving.
İşte diyor biz diyor çok acayip bir şey yaptık şeyi.
Here, they say we did something very strange.
Kalbi.
Heart.
Bir insanın kalbini aldık başka bir insana taktık.
We took one person's heart and put it in another person.
Oooo acayip.
Oh wow.
Kimse başkasını yemez falan.
Nobody eats anyone else or anything like that.
Amerikalılar çıkıyor.
Americans are leaving.
O da bir şey mi işte biz diyor aldık diyor.
Is that something? Look, they say we got it.
Kafayı başka bir vücuda koyduk diyor.
He says we put the head on another body.
Ama işte şahane yaşıyor çalışıyor.
But he/she is living and working wonderfully.
Bu imkansız falan filan.
This is impossible and so on.
Böyle herkes bir şeyler anlatıyor.
Everyone is telling something like this.
Bizim doktor orada duruyor böyle falan.
Our doctor is standing over there like this and so on.
Temeldir muhtemelen.
It is probably fundamental.
Yok.
No.
Dönüyorlar buna.
They are turning to this.
Ya diyor.
He says.
Ya bunların karşısında benim anlatacak neyim olabilir ki diyor ben diyor.
"What can I possibly say in front of these people?" he says.
Türkiye'den geliyorum falan filan.
I come from Turkey and so on.
Ya basit de bir şey olsa anlat diyorlar yani.
They say, "Just explain it, even if it's something simple."
Herkes bir şey anlatacak.
Everyone will tell something.
Sonra en muhteşemi seçilecek ödül alınacak falan.
Then the most amazing one will be chosen, and an award will be received, and so on.
İyi diyor.
He/She is saying good.
Çıkıyor.
It's coming out.
Diyor ki ben diyor bademcik ameliyatı yaptım diyor.
He says he had a tonsillectomy.
Aaa herkes gülüyor falan.
Oh, everyone is laughing and stuff.
En zor ameliyatım bu muydu falan.
Was this my most difficult surgery or something?
Evet diyor.
Yes, he/she says.
Niye diyor.
Why is he/she saying that?
Ama diyor gülmeyin diyor.
But it says don't laugh.
Benim diyor bademcini aldığım kişi bir gazeteciydi diyor.
He says the person who took my tonsils was a journalist.
Ağzını açamadığı için başka bir taraftan gülüyor.
She is laughing from the other side because she can't open her mouth.
Dolayısıyla bu durumda kalmayacağız ama ağzımızı açacağız enine sonuna.
Therefore, we will not stay in this situation, but we will speak out boldly.
Çünkü bu, bu tür sansür yasaları mizahı güçlendirir sadece.
Because this only strengthens the humor of such censorship laws.
Öyle ama yani bu çok dramatik bir konu.
It is, but this is a very dramatic topic.
Konunun önemi sebebiyle biraz da fazla konuştuk.
We have spoken a bit more than necessary due to the importance of the subject.
Bizim bir de ihracat, ithalat,
We also have exports, imports,
verilerimiz, cari açık verilerimiz vardı.
We had our current account data.
Onun için çok zamanımız kalmadı.
We don't have much time left for that.
Arkadan yayın gelecek anladığım kadarıyla.
It seems that a broadcast will come from behind.
Bir haftaya ne olacak ne bitecek saatimizi orijinal saatimize dönebilecek miyiz?
What will happen in a week, what will be finished, can we return our watch to its original time?
Bayram oluyor önümüzdeki hafta ama neyse bir şekilde önümüzdeki hafta veya ondan sonraki hafta bu bütün bu rakamları falan birlikte yapalım ve gerçekten şu enflasyon dosyasını açalım.
Next week is the holiday, but anyway, let's somehow do all these numbers together next week or the week after that, and let's really open up this inflation file.
Artık perspektifi değiştirmemiz gerekiyor.
We need to change our perspective now.
Çok veri var bizde.
We have a lot of data.
Yani bu rakamın ne kadar manipüle edildiğini anlamaya çalışıyoruz.
So we are trying to understand how much this figure has been manipulated.
Başka şeyimiz de var.
We have other things too.
Şimdi Türkiye ve Türk vatandaşı ciddi olarak vergilerin yükünü hissetmeye başladı.
Now Turkey and Turkish citizens have seriously started to feel the burden of taxes.
Daha da hissedecek vergi yükü çok fazla.
The tax burden that will be felt even more is too high.
Türkiye'de vergi sistemimiz bizim daha çok düşük gelirler aleyhine yüksek gelirler lehine bir şey var.
In Turkey, our tax system is more favorable to high incomes than to low incomes.
Bir takım uygulamalar var.
There are a few applications.
Özellikle en son veto yiyen bir uygulama vardı.
There was especially an application that had just received a veto.
İşlemden borsada yapılan finansal işlemlerden vergi alma yani zarar değilsen kar değilsen işlem vergisi gibi.
Tax collection on financial transactions made in the stock market, meaning transaction tax if you are not at a loss or at a profit.
Bildiğim kadarıyla onu veto ettiler.
As far as I know, they vetoed him.
Geri çekildiğini söylediler ama daha bu.
They said you withdrew, but this is still it.
Mesele şu yani birçok alanı kapsamaya çalışıyorlar.
The issue is that they are trying to cover many areas.
Ancak bu vergi meselesi sadece bütçe denkliği ya da maliye politikasının kapsamı içerisinde ele alınamaz.
However, this tax issue cannot be addressed solely within the scope of budget balance or fiscal policy.
Bunun geçmişte yaptık biz burada anlattık mı bilmiyorum ama bunun gelir dağılımı etkisi var.
I don't know if we explained this here before, but it has an effect on income distribution.
Yoksulluk etkisi var yoksulluğa.
There is an effect of poverty on poverty.
Dolayısıyla zaten var olan aksaklıklarımız eşitsizliklerimiz devletin bizzat kendi harcamalarının finansmanı için uyguladığı bu vergi adil olmayan vergi politikası sebebiyle daha da kötü oluyor.
Therefore, the existing flaws and inequalities are worsening due to this unfair tax policy that the state itself applies to finance its own expenditures.
Bizim en son gelir yaşam koşulları 2022.
Our most recent income living conditions are from 2022.
Hani referans yılı 2022 gelirlerine göre 0.43 civarında bir Gini katsayımız var eşitsizlik tarihi seviyelerde.
As for the reference year, we have a Gini coefficient of around 0.43 based on 2022 revenues, which is at historically high levels of inequality.
Bu 2023 yılına ait veride bu ay içerisinde veya yakında hesaplı şey ilan edildi.
In the data for 2023, affordable items were announced this month or will be soon.
Eylül'de mikro verisi çıkacak.
Micro data will be released in September.
2022 değil referans yılı 2023 olanı da çıktığında.
The reference year is not 2022, but when the one for 2023 comes out.
Bu 43'ü biz.
This is us, 43.
Biz 45'e doğru 44'e 45'e doğru yukarıya çıktı aşağı değil yukarıya doğru çıktığını göreceğiz.
We will see that we are going up towards 45, not down, heading towards 44 and then up to 45.
2024 çıktığında da 2025'te o zaman 2024 verilerinde de daha da yukarıya doğru çıktığını göreceğiz.
When 2024 comes, in 2025 we will also see that it has risen even further in the 2024 data.
Türkiye önlenemez bir şekilde ve herhangi bir fren mekanizması da kurulmadığı kurulmadan gelir dağılımı en bozuk ülkeler arasına giriyor.
Turkey is becoming one of the countries with the most unequal income distribution in an unstoppable way and without any brake mechanism being established.
Zaten.
Already.
En kötü olan üç ülkeden birisiydik biz OECD içerisinde.
We were one of the three worst countries within the OECD.
Şimdi bu ya pozisyonumuzu egale edeceğiz.
Now we will either equalize our position.
Yani Meksika'yı geçersek birinci olacağız işte.
So if we pass Mexico, we will be in first place.
Meksika'yı geçersek doğrudur.
It is correct if we pass Mexico.
Meksika'da solcuk.
Leftover in Mexico.
Şili ve Meksika.
Chile and Mexico.
Biz ikinciydik yanılmıyorsam en son ama.
If I'm not mistaken, we were second, but last.
Neyse OECD'de daha başka bir şey var şimdilik yine veri meselesiyle ilgili.
Well, there is something else in the OECD, for now related to the data issue again.
Aslında orada yasal problemleri çözdüğü için TÜİK 2017'den bu yana gelir yaşam koşulları anketinde.
Actually, TÜİK has been conducting the income living conditions survey since 2017 because it solved the legal problems there.
Yani.
So.
Yasal koşulları anketi kapsamında ödenen vergileri de şey yapıyor topluyor.
The survey on legal conditions also collects the taxes paid.
Ama biz Türk vatandaşlarına açık değil o.
But it is not open to us Turkish citizens.
Yok bize vermiyor.
No, he/she/it is not giving it to us.
Biz nereden öğreniyoruz bunu topladığını.
Where are we learning that you are collecting this from?
Yani zaten biliyorduk da.
So we already knew that.
Uluslararası kuruluşlar OECD falan mesela.
International organizations like OECD, for example.
Bunu alıyor Türkiye'nin vergi öncesi vergi sonrası gelir dağılımı hesaplamalarını yapıyor.
This is taking into account Turkey's pre-tax and post-tax income distribution calculations.
Yerli ve milli istatistik kurumu bize vermiyor.
The national and domestic statistics agency does not give us data.
Avrupa'ya veriyor.
He/She is giving it to Europe.
Biz herhalde etki ajanı olduk.
We have probably become agents of influence.
Onlar etki ajanı değildir tabii.
They are not an influence agent, of course.
Birinci elden.
First hand.
Aracı kullanmıyoruz.
We are not using the vehicle.
Birinci elden ben veriyorum diyor.
He says he is giving it firsthand.
Veriyor.
He/She/It is giving.
Orada ilginç şeyler var.
There are interesting things there.
Bizim piyasa eşitsizliğimiz 53-54 civarındaydı.
Our market inequality was around 53-54.
Yanlış hatırlamıyorsam.
If I'm not mistaken.
52 miydi yoksa.
Was it 52 or not?
Neyse yani 50'nin.
Anyway, it's about 50.
Bizim hesapları mı?
Is it our accounts?
Yok onların hesapları.
They don't have accounts.
Onların hesapları.
Their accounts.
Yani yeni kat sayısının.
So the new floor number.
Yeni kat sayısının.
New floor number.
Yani vergi ve transferi.
So tax and transfer.
Bu dehşet bir şey.
This is a horrific thing.
Yani 53 falan bu literatürde daha ne konuşacaksın demek ki?
So, what else can you say in this literature, then?
Ama yani piyasa dağılımı Kuzey Avrupa'da da öyle.
But I mean, the market distribution is like that in Northern Europe as well.
Hatta biraz daha yüksek 55-56'larda falan.
Even a bit higher, around 55-56.
Ama orada işte o vergi ve sosyal transferde onu 30'ların altına indiriyorlar.
But there, in terms of tax and social transfers, they are bringing it below the 30s.
Bizde de biraz iniyor.
It is also decreasing a little bit for us.
İniyordu bizim hesaplamalarımızda.
It was going down in our calculations.
Bizim hesaplarımızda da öyle şeyde de öyle.
It's the same with our accounts as well.
Doğrudan o tahakkuk değil.
It's not directly that accrual.
Yani doğrudan doğruya ödenen vergilerden yapılan hesaplamalarda da öyle.
So it's the same in the calculations made from taxes paid directly.
Bunu Kerim Rota yazmıştı bir iki ay önce.
Kerim Rota wrote this a month or two ago.
Orada da bu düzeltme etkisi var.
There is also this corrective effect there.
Ama son derece sınırlı.
But it is extremely limited.
Kerim karşılaştırma yaparak da yazmıştı başka ülkelerle.
Kerim had also written by making comparisons with other countries.
Bizim gibi sınırlı etkide bulunan bir vergi rejimi olan birkaç ülke daha var.
There are a few other countries with a tax regime that has a limited impact like ours.
Dolayısıyla aslında bu vergi meselesi düşündürürken bunun enflasyon üzerinde de muhtemelen çok önemli etkileri vardır.
Therefore, this tax issue likely has very significant effects on inflation as it prompts consideration.
Bu vergi meselesi düşündürürken bu sistemi bütünsel olarak ele alıp yeniden düzenlemek, tartışmak.
While considering this tax issue, it is necessary to address and reorganize this system as a whole and discuss it.
Yani vergiyi işte şunu şu oranı arttırdım bu oranı kaldırdım onu koydum bilmem ne gibi.
So, it's like I increased this rate, removed that rate, added this one, you know, regarding the tax.
Yok öyle değil.
No, it's not like that.
Yani bir yandaşları besleyelim ötekileri de Allah belasını versin mantığıyla yaklaşan bir zihniyetten kurtarmak gerekiyor.
In other words, we need to get rid of a mentality that approaches the situation with the logic of feeding some supporters while cursing the others.
Bunun için de bir çalışma yapılması lazım.
A study needs to be conducted for this.
O yüzden o verileri de ne olur açın.
So please open that data as well.
Buradan ben şunu da anlıyorum.
I also understand this from here.
Yani Türkiye'de bu enflasyonla mücadele meselesi sadece ücret artışları ve enflasyon ilişkisini indirgendi.
So in Turkey, the issue of combating inflation has been reduced solely to the relationship between wage increases and inflation.
Bizim burada anlatmaya çalıştığımız şey enflasyon meselesi.
What we are trying to explain here is the issue of inflation.
Türkiye'de bunların ötesinde bir olay.
An event beyond these in Turkey.
Ve sadece para piyasasının sınırları içerisinde para politikasının sınırları içerisinde ele almak mümkün değildir.
And it is not possible to address it only within the confines of monetary policy within the limits of the money market.
Yani eğer öyle alıyorsanız şu üstü kapalı olarak şu varsayımı yapıyoruz.
So if you're taking it that way, we are making the assumption implicitly here.
Türkiye ekonomisi ve Türkiye'deki finansal piyasalar Amerika Birleşik Devletleri'ndeki veya gelişmiş herhangi bir piyasa ekonomisindeki gibidir.
The Turkish economy and the financial markets in Turkey are similar to those in the United States or any developed market economy.
Dolayısıyla aynı tarzdaki politikalar uygulanabilir.
Therefore, similar policies can be applied.
Yani ekonominin diğer kesimlerinin buna etkisi yoktur ve dikotomi vardır.
So the other sectors of the economy do not have an effect on this and there is a dichotomy.
Anlayışı var.
She/he has understanding.
Öyle bir durum yok.
There is no such situation.
Yani realitede yok.
So it doesn't exist in reality.
Teoride yok.
There is no theory.
Ne bileyim yani dolayısıyla ekonominin durumunu mevcut durumunu yapısını dikkate almayan bir para politikası olmaz.
I don't know, but consequently, there cannot be a monetary policy that does not take into account the current situation and structure of the economy.
Enflasyon mücadelesi de keza aynı şekilde olmaz.
The fight against inflation cannot be the same either.
Dolayısıyla bunları entegre edecek bir modeli ihtiyacımız var.
Therefore, we need a model that will integrate these.
Bu olmadığı için de benim en azından pozisyonum mevcut yürütülen enflasyonla mücadeleyi sadece finansal istikrar sağlama mücadelesi olarak görüyorum.
Because of this, at least in my view, I see my position as merely an effort to ensure financial stability in the ongoing fight against inflation.
Enflasyonu kalıcı ve sürdürülebilir bir patikaya sokma mücadelesi olarak göremiyorum.
I can't see it as a struggle to put inflation on a permanent and sustainable path.
Evet.
Yes.
Sıkıntım bu.
This is my trouble.
Bir de tabii şunu da söylemek lazım.
I should also say this, of course.
Yani baktığın zaman aslında bu rasyonel politikalara dönüş diye çok alkış alan,
So when you look at it, this is actually a return to rational policies that receives a lot of applause.
politika diyemeyeceğim yani uygulamalar demeti o irrasyonel diye tanımlanan politikalardan hiçbir farkı yok.
I can't call it politics; the bundle of practices is no different from those policies defined as irrational.
Sadece aktörler değişti.
Only the actors changed.
Biraz da görünüm değişmiş oldu.
The appearance has changed a bit as well.
Yine aynı piyasada müdahaleler var.
There are again interventions in the same market.
Faizi yükselttik.
We raised the interest rate.
Doları serbest ödedik.
We paid the dollar freely.
Bu sefer de aslında buraya giren Akbaba fonların dolarlarına,
This time, in fact, the dollars of the vulture funds entering here,
dolar cinsinden acayip bir faiz ödüyorsun.
You are paying a crazy interest in dollars.
Yani öbür tarafta dolar koruması vardı.
So there was dollar protection on the other side.
Burada dolara müdahale yoluyla.
Through intervention in the dollar here.
Şekil değiştirdi.
It changed shape.
Bir rasyonalitenin şekli değişti.
The form of a rationality has changed.
Eğer bugünkü ekonomik finansal piyasaların rasyonel bir durumsa bana göre değil.
In my opinion, if today's economic financial markets are a rational situation, then they are not.
Bu da rasyonel ve sürdürülebilir bir politika değil.
This is neither a rational nor a sustainable policy.
Yani bir denge politikası değil.
So it's not a balance policy.
Türkiye makro dengesini arayan bir ülke.
Turkey is a country seeking macro balance.
Ve maalesef o makro dengenin nerede kurulacağına yönelik bir öngörüsü yok mevcut iktidarın.
And unfortunately, the current government has no foresight regarding where that macro balance will be established.
Ve özellikle bu tür rastgele kararlarla da bu dengeyi giderek yüksek maliyetle tekrardan kurulmasını yaratacak şekilde bozuyorlar.
And especially with these kinds of random decisions, they are disrupting this balance in a way that will increasingly require costly re-establishment.
Yani ne bileyim işte gördükten sonra Çin'le olan dış ticaret açığımız 50 milyar dolar.
I mean, after seeing it, our foreign trade deficit with China is 50 billion dollars.
Ve tamamı sanayi mallarından.
And all of it is made of industrial goods.
O da kaldı.
That also remains.
Avrupa'daki aşırı sağ yükselişi, Çin ilişkileri.
The rise of the extreme right in Europe, China relations.
Bunların hepsini konuşacağız.
We will talk about all of these.
Bunların hepsi birbiriyle bağlantılı.
All of these are interconnected.
Biz bir iki tane program yapmamız lazım haftada.
We need to do one or two programs a week.
Evet.
Yes.
Bunların hepsi birbiriyle bağlantılı.
All of these are connected to each other.
Ve ortaya çıkan resim maalesef acil müdahale gerektiren.
And the resulting picture unfortunately requires urgent intervention.
Yani artık bunun bir siyasi manifestoya dönüştürülecek.
So this will now be transformed into a political manifesto.
Bir son soru sorabilir miyim?
Can I ask one last question?
Her şeyde bir normalleşme meselesi var.
There is a matter of normalizing in everything.
Sen ekonomi de bir normalleşme...
You're a normalization in the economy...
Yok.
No.
Görüyor musun?
Do you see?
Görmüyorum.
I don't see.
Gören de arkadaşlarım var ama görmüyorum.
I have friends who see, but I don't see.
Yani duyuyoruz işte.
So we are hearing it.
Bazı kıymet verdiğim yorumcular da ve değerli bilim insanları da normalleşme olmadığını ama
Some commentators I value and esteemed scientists also state that there is no normalization, but...
hiç olmazsa bir tarafta dengenin, bir piyasada dengenin sağlandığını, faiz piyasasını kastederek söylüyorlar.
“At least they say that balance is achieved on one side, referring to the interest rate market in a market.”
Ama o genel denge içerisinde hiçbir anlam ifade etmiyor.
But it doesn't make any sense within that overall balance.
Evet.
Yes.
Hiçbir anlam ifade etmiyor.
It makes no sense at all.
O denge zahiri bir şey.
That balance is an apparent thing.
Anladım.
I understand.
Peki bu kadar olsun.
Well, let it be this much.
Tamam.
Okay.
Süremizi doldurduk.
We have used up our time.
Evet.
Yes.
Haftaya görüşmek üzere.
See you next week.
Hoşça kalın.
Goodbye.
Continue listening and achieve fluency faster with podcasts and the latest language learning research.