ÖZEL BÖLÜM! YAPAY ZEKA: TOPLUMSAL DEVRİMİN ANAHTARI MI, YOKSA ETİK ÇIKMAZIN İÇİNDE MİYİZ ?

Herkese merhabalar. Ben Türkiye Java Community Co-Organizer'larından Zehra Gökçay Neci.

Hello everyone. I am Zehra Gökçay Neci, one of the co-organizers of the Turkey Java Community.

Üçüncü sınıf bilgisayar mühendisliği öğrencisiyim aynı zamanda.

I am also a third-year computer engineering student.

Bugün klasikleşen YouTube canlı yayınlarımızdan yeni bir tanesiyle karşınızdayız.

Today, we are here with a new one of our classic YouTube live broadcasts.

Bugünkü konuğumuz Tevfik Uyar.

Today's guest is Tevfik Uyar.

Öncelikle siz popüler bilimle ilgileniyorsanız kesinlikle bir yerlerde kesişmiştir yolunuz.

Firstly, if you are interested in popular science, your paths have definitely intersected somewhere.

YouTube canlı yayınları, podcastler ya da TEDx konuşmalarında ona denk gelmiş olmanız gerekiyor mutlaka.

You must have come across her in YouTube live broadcasts, podcasts, or TEDx talks.

Birazcık Tevfik Hocam kendinden bahsetsin. Sonra ben Akış'tan bahsedeceğim.

Let Tevfik Hodja talk a little about himself. Then I will talk about Akış.

Merhaba öncelikle. Teşekkür ederim Zehra.

Hello, first of all. Thank you, Zehra.

Zehra teklif etti. Ben çok yoğundum cevap vermeyi unutmuşum.

Zehra offered. I was very busy and forgot to respond.

Sonuna kadar takip etti, devam etti.

He followed it to the end and continued.

Ve nihayetinde burada sizlerle buluşma şansını bana verdi.

And finally, it gave me the chance to meet you here.

Hem Zehra'yı hem de yayına katkıda bulunan diğer arkadaşlarım.

Both Zehra and my other friends who contributed to the broadcast.

Arkadaşlara teşekkür ediyorum huzurlarınızda.

I would like to thank my friends in your presence.

Ben Doktor Tevfik Uyar.

I am Doctor Tevfik Uyar.

Yani Zehra'nın dediği gibi pek çok farklı kimliğim var.

So I have many different identities, as Zehra mentioned.

Bugün burada hem bir yapay zeka araştırmacısı olarak hem de bilimkurgu yazarı olarak buradayım.

I am here today both as an artificial intelligence researcher and as a science fiction writer.

Bunun biraz avantaj sağladığını düşünüyorum bana.

I think this provides me with a bit of an advantage.

Çünkü bilimkurgu hayli spekülasyon yapabildiğiniz ve buna izin verilen bir yer.

Because science fiction is a place where you can speculate quite a lot and you are allowed to do so.

Öte yandan bilim de spekülasyon yaparken ayaklarınızın yere basması gereken ve

On the other hand, when science speculates, you need to keep your feet on the ground and

itidalli olmanız gereken bir yer.

A place where you need to be moderate.

Ben ikisini beraber yürüttüğüm için karma bir nokta.

It's a mixed point because I carry out both at the same time.

O noktada orta bir çizgide ilerlemeye çalışıyorum.

I am trying to progress along a middle line at that point.

Tabi birbirine karıştırmamaya çalışarak.

Of course, trying not to confuse them with each other.

Bu epeydir de her şeyden önce hepimiz gibi bu çağın insanı olarak teknolojik gelişmeleri bir yandan izlerken

For a long time now, as individuals of this age like all of us, we have been observing technological developments on one hand.

bir yandan da bunun geleceğimize olabilecek etkileri.

on the one hand, the potential effects of this on our future.

Bir baba olarak sıradaki neslin yani bir erkek evladımız var, oğlumuz var.

As a father, we have the next generation, that is, a male child, our son.

Onun geleceği nasıl olacakla ilgili kişisel kaygılarımla birlikte düşünüyorum.

I am thinking about it along with my personal concerns about how his future will be.

Bu konularda sohbet etmek üzere davet edildim ve buradayım.

I was invited to chat about these topics, and here I am.

Bizi tekrardan kırmadığınız için teşekkür ediyoruz ben ve ekibim adına.

Thank you for not breaking us again on behalf of me and my team.

Şimdi başlıktan da anladığınız üzere yapay zeka konuşacağız.

As you can understand from the title, we will be talking about artificial intelligence.

İşimizi elimizden mi alacak yoksa bu toplumsal devremin bir anahtarı mı?

Will it take our job away or is it a key to this social revolution?

Birazdan sorular da ileteceğim.

I will send the questions shortly.

Şöyle bir akış planladık.

We planned the following flow.

Ben birkaç soru hazırladım.

I prepared a few questions.

Onların üzerine sohbet tarzında bir yayın planladık.

We planned a broadcast in the style of a conversation with them.

Eğer sizin de sonradan sorularınız olursa sizin sorularınızdan da devam edeceğiz.

If you have any questions later, we will continue with your questions as well.

Şimdi hazırsa herkes yavaştan soruları sormaya başlayayım.

If everyone is ready, I will start asking the questions slowly.

Aşırı da merak ediyorum açıkçası Tevfik Hocam cevaplarınızı da.

I'm honestly quite curious about your answers as well, Professor Tevfik.

Şimdi direkt başlıktan gitmek istiyorum ben.

I want to go straight from the title now.

Sizce yapay zeka toplumsal devrimin bir anahtarı mı yoksa etik çıkmazın içinde miyiz?

Do you think artificial intelligence is a key to social revolution or are we in an ethical deadlock?

Direkt bununla başlayalım.

Let's start directly with this.

Aslında ikisi de.

Actually both.

Bütün toplumsal devrimler aynı zamanda etik bir ikilem yaratmıştır.

All social revolutions have simultaneously created an ethical dilemma.

Mesela daha önceki devrim toplumsal devrim olarak neyi ele alabiliriz?

For example, what can we consider as a social revolution in previous revolutions?

Ben burada Alvin Toffler'ın dalga yaklaşımlarını ele almayı tercih ediyorum.

I prefer to address Alvin Toffler's wave approaches here.

Aslında tarihteki pek çok olay toplumsal devrimi bir başlangıcı olarak görülebilir.

In fact, many events in history can be seen as the beginning of a social revolution.

Bakış açısına göre bu değişiyor.

It varies according to the perspective.

Ama ben Alvin Toffler'ınkini beğeniyorum.

But I like Alvin Toffler's.

Alvin Toffler'a göre elbette ilk devrim tarım devrimiydi.

According to Alvin Toffler, of course, the first revolution was the agricultural revolution.

Sonrasında sanat devrimi.

After that, the art revolution.

Sonrasında sanayi devrimi oldu.

Then the industrial revolution took place.

Ve sonrasında bilgi devrimi oldu.

And then there was an information revolution.

Ve bilgi devrimini çok kısa, acayip kısa bir süre sonrasında

And shortly, incredibly shortly after the information revolution

Alvin Toffler artık rahmetli olduğu için bu trendi takip ettiremeyecek maalesef.

Unfortunately, Alvin Toffler can no longer follow this trend as he has passed away.

Ama herhalde yaşasaydı şu an bilgi toplumunun çok kısa sürdüğünü

But if he were alive, he would probably realize how short-lived the information society is.

ve direkt yapay zeka toplumuna geçildiğini söyleyebiliriz.

And we can say that we have moved directly to an artificial intelligence society.

Ben bu ikisini ayırmayı tercih ediyorum.

I prefer to separate these two.

Çünkü bilgi dediğimiz olguyu kimin işlediği de değişir.

Because the person who processes the phenomenon we call information also changes.

Mesela sanayi devrimine gidelim.

For example, let's go to the Industrial Revolution.

Sanayi devrimi aynı zamanda hem toplumsal bir devrimde hem de bir ton etik çıkmazı yarattı.

The industrial revolution also created both a social revolution and a multitude of ethical dilemmas.

Fakat bu etik çıkmazı, ortaya çıkış hızı ve bunu bizim çözebilme becerimiz için epey zaman vardı.

However, there was quite a bit of time for this ethical dilemma to manifest and for us to be able to solve it.

Hatta yapay zeka işimizi elimizden alacak konusunun ilk tartışıldığı zamanlarda böyle sanayi devrimine referansla

In fact, during the early discussions about the topic of artificial intelligence taking our jobs, it was referred to as such in reference to the industrial revolution.

ya merak etmeyin her bu tür teknolojik gelişim ve devrim yeni iş alanları mutlaka yaratacaktır.

Well, don't worry, every technological development and revolution of this kind will definitely create new job opportunities.

Gibi bir iyimserlik içerisindeydiler.

They were in a kind of optimism.

Ben elbette yeni iş alanları yaratacağını ben de düşünüyorum ki yarattı bile.

I certainly think that he will create new job opportunities, and he has already created them.

Yani biraz böyle işte yok prompt engineering falan gibi çok da içi dolu olmayan bazı öneriler...

So, it's a bit like some suggestions that aren't very substantial, like prompt engineering and such...

Bunu olmayan yine demeyelim biz hocam.

Let's not say that again, teacher.

Ya şöyle prompt engineering bir meslek olamaz.

There can't be a profession like prompt engineering.

Tabii ki bir beceridir de hani şey gibi nasıl söyleyeyim.

Of course, it's a skill, but how can I put it...

İşte photoshop kullanabilmek bir meslek değildir.

Using Photoshop is not a profession.

Evet.

Yes.

Tasarımcı olmak bir meslektir.

Being a designer is a profession.

İllüstratör olmak bir meslektir.

Being an illustrator is a profession.

Prompt engineering demek belirli yapay zeka araçlarını iyi prompt yazabilmek.

Prompt engineering means being able to write good prompts for specific artificial intelligence tools.

Hani o yüzden bunu bir meslek olarak ya da en azından işsizliği engelleyecek,

That's why this should be considered a profession, or at least a way to prevent unemployment.

bu durumu yaratacağı işsizliği engelleyecek bir meslek olarak ele alınmasın.

This situation should not be considered a profession that will prevent the resulting unemployment.

Kaç tane biz prompt engineer arıyoruz diye ilan var.

How many job postings are there for prompt engineers?

Öyle spesifik...

So specific...

Biz prompt engineer yapıyoruz diye.

We say we are doing prompt engineering.

Yok ama mesela data scientist diye ilan arayın.

No, but for example, search for job postings for data scientist.

Orada tabii ki var.

Of course it exists there.

O yüzden onu söylemeye çalışıyorum.

That's why I'm trying to say it.

Prompt engineeringin içi dolu olmaması demek hiçbir işe yaramaz demek ya da kötü bir şey demek değil.

Saying that prompt engineering is not substantive does not mean it is worthless or a bad thing.

Yanlış anlaşılmasın lütfen.

Please don't misunderstand.

O bir meslek değil.

It's not a profession.

Yani ikame edecek, yapay zekanın silip atacağı meslekleri ikame edecek bir meslek değil.

So it's not a profession that will replace the jobs that artificial intelligence will wipe out.

Yani yapay zeka 1000x mesleği ortadan kaldırıyor ya da değersizleştiriyorsa karşılığında 20x prompt engineer ihtiyacı ortaya çıkacaktır.

So if artificial intelligence is eliminating or devaluing 1000 jobs, there will be a need for 20x prompt engineers in return.

Ve bu işin sonu ne olacak diye sordurtur adamı bu oranlar.

And these rates make one wonder what the end of this job will be.

Öte yandan işte bu etik çıkmaz dediğimiz olgunun sadece bir tarafı.

On the other hand, this is just one side of the phenomenon we call ethical dilemma.

Yani biz konuyu sadece iş piyasası açısından ele almayalım.

So let's not approach the issue solely from the perspective of the job market.

Yani yapay zeka şu an ya o problemler yeni ortaya çıkıyor.

So artificial intelligence is either those problems are emerging now.

Çünkü ben içinde yaşadığımız devri anomi olarak nitelendiriyor.

Because I define the era we live in as anomie.

Anomi sosyolojik bir kavram.

Anomie is a sociological concept.

Normların alt üst olduğu ve yeni normların henüz oluşturulamadığı geçiş devri.

A transitional period in which norms are turned upside down and new norms have not yet been established.

Devreleri için söylenir.

It is said for the circuits.

Biz şu an o devredeyiz.

We are currently in that phase.

Yani chat GPT atıyorum ortaya çıktı.

So, Chat GPT just emerged.

Milyarlarca token ile eğitildi.

It was trained with billions of tokens.

İşte şimdi yavaş yavaş chat GPT'ye sen benim içeriklerimi kullandın bu eğitimde diye davalar açılmaya başlandı.

Now, lawsuits have started to be filed against Chat GPT, claiming that you used my content in this training.

Bakalım bunlar nasıl sonuçlanacak.

Let's see how these will turn out.

Belki yarın bir gün sanatçılar bugün yapay zeka ile görsel üretim yapan algoritmaların geliştiricilerine dava açacak.

Perhaps one day artists will sue the developers of the algorithms that produce visuals using artificial intelligence.

Şimdi bilemiyoruz işte anomi dediğimiz tam olarak da bu.

We don't know it even now, this is exactly what we call anomie.

Yani normlar gitti.

So the norms are gone.

Normlar gitti.

The norms are gone.

Ve yeni normların ortaya çıkmasını bekliyoruz.

And we are waiting for the emergence of new norms.

Yani ve bu yeni normlar ne olacak?

So what will these new norms be?

Bunu kim belirleyecek?

Who will determine this?

Yani hukukçular mı oturup belirleyecek?

So, will the lawyers sit down and determine it?

Meslek örgütleri mi belirleyecek?

Will professional organizations determine it?

Bunları da bilmiyoruz.

We don't know these things either.

Burada da başka bir etik problem var.

There is another ethical problem here as well.

Diğer bir etik problem.

Another ethical problem.

Hani madem etik kelimesini sarf ettik artık bunun ucu açık.

Since we've used the word ethical, it's now an open-ended matter.

Bütün soruları tüketeceğiz şimdi tek bir soruda.

We will consume all the questions now in just one question.

Yok yok.

No no.

Her bir soru için bir saat yayın yapılır.

An hour-long broadcast will be held for each question.

İşin kötüsü de o.

The worst part is that.

Ben konuşmaya başlayınca duramıyorum.

Once I start talking, I can't stop.

İşte başka bir etik problem değil mi?

Isn't that another ethical problem?

Yapay zeka kullanan savaş araçları tetiği çekebilir mi?

Can weapons that use artificial intelligence pull the trigger?

İnsan öldürme kararı alabilir mi?

Can a person decide to kill?

Bu çok daha geçmişi olan yani.

This has a much older history, that is.

Hani şimdi ChatGPT ile bir şeyler popülerleşti ya da geniş dil modelleri ile diyelim.

You know how something has become popular now with ChatGPT or let's say with large language models.

Bunun benzerlerine göre de hocam otonom araçlarda da bu şekilde düşünüyorlar sanırım.

I believe my teacher thinks similarly about autonomous vehicles as well.

Mesela birine çarpacak mı?

For example, will it crash into someone?

Bu kararı nasıl verebiliriz?

How can we make this decision?

İşte birine çarpmayı mı seçeyim?

Should I choose to hit someone?

Yoksa ben mi bir şeye çarpayım?

Or should I bump into something?

Gibi.

Like.

Yani araç sizin değil mi?

So the vehicle isn't yours?

Araç sizin.

The vehicle is yours.

Ama araç gerekirse üç kişiyi öldüreceğime sahibimi öldüreyim diyebilir mi?

But if it's necessary, can he say, "Should I kill my own instead of killing three people?"

Utilitarianist açıdan bakarsan diyebilirim.

From a utilitarian perspective, I can say.

Bir kişiyi öldürmekten, üç kişiyi öldürmekten iyidir bir kişiyi öldürmek.

It is better to kill one person than to kill three people.

Ama öte yandan araç benim.

But on the other hand, the vehicle is mine.

Parasını verdiğim şey beni öldürüyor falan gibi hissiyat doluyor insanın içine.

It feels like the thing I paid for is killing me or something like that.

Veya kimse zaten yani normal şartlar altında hiç kimse.

Or no one, I mean under normal circumstances, no one at all.

Şuradaki üç kişi vefat edeceğine ben vefat edeyim demez.

The three people over there wouldn’t say, "Let me die instead."

Demeyeceği için o zaman böyle tercih yapan bir aracı satın almak ister mi?

Would they want to buy an intermediary that makes such a preference because they wouldn't say so?

İşte bunun ucu açık.

Here, the end is open.

Ama biz daha hani sosyolojik tarafa yeniden dönelim.

But let's go back to the sociological side.

Toplumsal devrim ve etik arasındaki ilişki.

The relationship between social revolution and ethics.

Şimdi işte sanayi devrimine tekrar dönecek olursak sanayi devrimi ortaya ilk çıktığında kapitalizmin vahşeti.

Now, if we return to the industrial revolution, at the time the industrial revolution first emerged, the brutality of capitalism.

Kazanlar küçük diye.

Because the cauldrons are small.

Özellikle çocuklar çalıştırılıyordu veya itiraz edemiyorlar diye özellikle çocuklar çalıştırılıyordu.

Especially children were being exploited or they were being exploited specifically because they couldn't object.

İşte ilk olarak İngiltere'de çocuk hakları ile ilgili yasalar ortaya çıktı.

Here, the first laws regarding children's rights emerged in England.

İşte daha sonra tabii ki bu tepki üretti.

Of course, this eventually generated a reaction later on.

Yani işçi sınıfının ortaya çıkması ve sosyalist devrimler ortaya çıkmaya başladı.

So, the emergence of the working class and socialist revolutions began to arise.

Avrupa hemen dedi ki ya bir dakika dur bizde de sosyalist devrim olacak.

Europe immediately said, "Wait a minute, we will have a socialist revolution too."

Aman ne yapalım biz?

What can we do?

Dur bakalım Karl Marx ne demiş?

Let's see what Karl Marx said?

Karl Marx demiş ki sermaye birikir, emek birikmez.

Karl Marx said that capital accumulates, but labor does not.

Emek nasıl biriksin?

How can you accumulate effort?

Biz de kıdem tazminatı diye bir şey yapalım.

Let's also do something called severance pay.

Bari insanlar çalıştığı süre boyunca emeği de birikmiş olsun.

At least let people's efforts accumulate while they are working.

Hani her çalıştığı sene için bir maaş.

For each year he worked, a salary.

Böyle şeyler ortaya çıktı.

Such things have come to light.

Derken işte Avrupa bu şekilde sosyalist devrimleri engelledi.

Thus, Europe prevented socialist revolutions in this way.

Sosyal demokrasi, sosyal haklar ortaya çıktı.

Social democracy emerged, social rights.

Ama bakın bu bahsettiğimiz sanayi devriminin yani o zamanki üretim miktarının artış hızına bakın.

But look at the increase rate of production at that time, which we are talking about regarding the industrial revolution.

Bir yandan da bu sosyal iyileştirmelerin ilerleyişine bakın.

On the one hand, look at the progress of these social improvements.

Yani iyi kötü aradaki gap diyebileceğimiz, aradaki boşluğun.

So the gap that we can call the space in between, whether good or bad.

O kadar da yüksek olmadığını ya da o kadar da yüksek değil.

It's not that high or it's not that high at all.

Çok insan acılar çekti.

Many people have suffered.

Çok büyük savaşlar yaşandı.

Very large wars occurred.

Bu arada bu bahsettiğimiz devrim Alvin Toplar'ı da öyle söyler.

By the way, the revolution we are talking about is also described that way by Alvin Toffler.

Yani her yeni toplumsal devrim yeni gelen dalganın eski dalgayı fethedeceği bir savaş ortaya çıkartır.

In other words, each new social revolution creates a struggle in which the new wave will conquer the old wave.

Yani tarım toplumları ortaya çıktı.

So agricultural societies emerged.

Avcı toplayıcıları gitti avladı.

The hunter-gatherers went hunting.

Ve oraları kendi tarlası toprağa haline getirdi sömürgesi.

And there, it turned those lands into the soil of its own field, its colony.

Daha sonra sanayi devrimi ortaya çıktı.

Later, the industrial revolution emerged.

Bu sefer sanayi toplumları gittiler tarım toplumlarını yok ettiler.

This time, industrial societies went and destroyed agricultural societies.

Ya da onları sömürü geliştirdiler.

Or they developed exploitation.

Şimdi bu açıdan bakarsak yapay zekaya daha hızlı geçen toplumlar acaba henüz geçememiş toplumları sömürecek mi?

If we look at it from this perspective, will societies that have transitioned to artificial intelligence more quickly exploit those that have not yet made the transition?

Galiba olacak işte.

I guess it's going to happen.

Nasıl olacak?

How will it be?

Bu sefer bir ben oraya gideyim işgal edeyim.

This time, let me go there and occupy it.

O ülkenin yönetimini ele geçireyim değil ki.

I don't mean to take over the rule of that country.

Bence yönetimi de ele geçirilebilir.

I think the management can also be taken over.

Ama veriye ihtiyaç var.

But data is needed.

Örnek veriyorum DNA, insan DNA'sıyla ilgili araştırmaya.

I'm giving an example of DNA, related to human DNA research.

Bu da zaten internetinde kendimizin de isteyerek yaptığı bir şey aslında veri yani.

This is actually something that we willingly do ourselves on the internet, in other words, data.

Bu tür bir sömürü başlayacak.

This kind of exploitation will begin.

Veyahut size Datasert zaten şu an dünya çapında hizmet veren ve veriye dayalı faaliyet gösteren şirketler.

Or you have Datasert, which is already a company operating worldwide and based on data-driven activities.

Uluslararası şirketler.

International companies.

Yani işte benim eşim de yapay zeka çalışmaları yapıyor.

So, my spouse is also working on artificial intelligence studies.

Ben de yapıyorum.

I am doing it too.

Bazen şu anki gelişme seviyesini görünce kendi yaptığımız işler bana şey geliyor yani.

Sometimes when I see the current level of development, the things we do seem trivial to me.

Yarın bir gün bu yapay zeka çalışmaları yapar mı?

Will artificial intelligence studies be done one day?

Yarın bir gün bu yapay zeka işinin tamamı tekelleşecek.

One day, the entire field of artificial intelligence will become monopolized.

Ve her işi yapabilir hale gelen genel yapay zekalar ortaya çıkacak.

And general artificial intelligences will emerge that can do every task.

O zaman bizim yaptığımız bu işlerin ne anlamı var?

Then what is the meaning of the work we are doing?

Yani tamamen orası da kapitalist düzen içerisinde tekelleşmiş bir alana dönüştüğü zaman.

So, when that place completely turns into an area that has been monopolized within the capitalist system.

Ne yapacağız?

What will we do?

Bizim bu yaptığımız işler ne olacak?

What will happen to the work we have done?

Yani her işi yaptırabildiğimiz bir yapay zeka var diyelim.

So let's say there is an artificial intelligence that can do every job for us.

O zaman şu an benim oturup mesela bir veri seti için

Then right now, for example, I should sit down for a dataset.

bir recommendation sistem geliştirmem ya da bir görüntü tanıma sistemi geliştirmem.

developing a recommendation system or developing an image recognition system.

Bunlar birden ben bunu çok daha verimli yapabilen

"Suddenly, they made me realize that I can do this much more efficiently."

bunu da ayda 2 dolarlık bir abonelik ücretiyle sunabilen bir şey varsa

if there is something that can offer this for a subscription fee of 2 dollars a month

ve bunun arkasında 10 bin tane mühendis çalışıyor.

And there are 10,000 engineers working behind this.

Ben nasıl rekabet edeceğim ki?

How am I supposed to compete?

Yani bu açıdan yapay zeka

So from this perspective, artificial intelligence

Evet işimizi elimizden alacak.

Yes, it will take our job away.

Yeni meslekler yaratmıyor.

It is not creating new jobs.

Kendisi de yeni meslekler yaratmıyor.

He is not creating new professions either.

Sanayi devrimi gibi değil.

It's not like the industrial revolution.

Şimdi makineleşti ama makine tekniklerine, makine mühendisine her şeye ihtiyaç duydu.

Now it has become mechanized, but it needed everything from machine techniques to a mechanical engineer.

Yani orada insan gücü ihtiyacı var.

So there is a need for human power there.

Sanayi büyüdükçe bu sanayide çalışabilecek insana olan ihtiyaç da paralel olarak belki de logaritmik olarak arttı.

As the industry grew, the need for people who could work in that industry also increased in parallel, perhaps even logarithmically.

Şimdi ne olacak?

What will happen now?

Yani zaten insanın yapacağı işi yapabilen makineler ortaya çıktı.

So machines that can do the work that a person would do have already emerged.

Yeni insana ihtiyaç olmuyor ki.

There is no need for a new person.

Yani burada ben tam bu sorunun cevabı olmadı.

So here, I didn't get the exact answer to this question.

Laf lafı açtı ama

One thing led to another, but...

Korkunç bir devrim mi deriz artık ona?

Shall we now call it a terrible revolution?

Aslında olumsuz devrimlere pek devrim demiyoruz.

Actually, we don't really call negative revolutions revolutions.

Yani ama gerileme de değil çünkü

So, but it's not a regression either, because...

Peki korkmalı mıyız hocam sizce?

So should we be afraid, teacher?

Ona bir dönüşüm diyelim.

Let's call it a transformation.

Ve bu dönüşüm biraz sancılı olacak gibi düşünüyorum.

And I think this transformation will be somewhat painful.

Peki korkmalı mı?

So should we be afraid?

Şimdi sizin söylediklerinize laf lafı açtı.

Now what you said led to another topic.

Bir sorumu da ikisinin arasında böyle tükettik.

We also consumed one of my questions like this between the two of them.

Şu benim aklıma geldi.

This came to my mind.

Siz sanki korkuyormuş gibi söylediniz.

You said it as if you were afraid.

Aynı zamanda hoşunuza gidiyor böyle yeni şeyleri görmek gibi de söylediniz.

You also mentioned that you enjoy seeing new things like this.

Tam anlayamadım şimdi ne hissettiğinizi.

I didn't quite understand what you are feeling right now.

Korkmalı mıyız?

Should we be afraid?

Yoksa bu akışta bir şekilde kendimize yer edinmeye çalışmalı mıyız buradan?

Shouldn't we somehow try to find our place in this flow from here?

Ya şimdi hem korkuyorum tabii ki hem yenilikler hoşuma gidiyor.

Well, I'm both afraid and I like new things, of course.

Ama bu işin çok kontrolsüz bir şekilde olması

But the fact that this is happening in a very uncontrolled way

Ve her şey kontrolsüz.

And everything is out of control.

Ve her şeyi kontrol edemeyeceğimiz gerçeği karşısında korkuyorum.

And I am afraid of the reality that we cannot control everything.

Yani Nick Bostrom mesela at nüfusundan örnek veriyor.

So Nick Bostrom gives an example from the population of horses, for instance.

Otomobiller ilk çıktığında Amerika'daki at nüfusu 28 milyonmuş.

When cars first came out, the horse population in America was 28 million.

Bugün 3 milyon.

Today 3 million.

Çünkü 25 milyon ata artık gereksinim olmadığı için bu sayı 3 milyona kadar düşmüş.

Because the need for 25 million horses no longer exists, this number has decreased to 3 million.

Ben şimdi mesela aynı sıkıntıyı şimdi bunların hepsini birleştirin.

For example, I am currently experiencing the same frustration, now combine all of these.

İnsan emeğine olan ihtiyaç.

The need for human labor.

Azalıyor.

It is decreasing.

İklim krizi kapıda.

The climate crisis is at the door.

İklim göçleri olacak çoğu yerde şey olduğu için.

There will be climate migrations because of things happening in most places.

Su seviyeleri yükseldiği için.

Because the water levels have increased.

Nüfus sürekli olarak artıyor.

The population is continuously increasing.

Gıda problemini artık çözemiyor gibiyiz.

It seems that we can no longer solve the food problem.

Dünya kaynaklarını yani bir yıl yetmesi gereken dünya kaynaklarını böyle Ağustos'tu en son Temmuz'a falan kadar geriledi herhalde.

The world's resources, meaning the resources that should last for a year, were likely pushed back to around July at the latest last August.

Temmuz'da tüketmeye başlıyoruz.

We start consuming in July.

Bu şartlar altında tüm dünyadaki sosyal yapı neye dönüşecek?

Under these conditions, what will the social structure around the world turn into?

Bu sorunun cevabını kişisel olarak ben merak ediyor olsam da sizler için daha çok merak ediyorum.

Although I am personally curious about the answer to this question, I am more curious for you all.

Daha genç nesiller için.

For younger generations.

Çünkü bundan 20 yıl sonraki o sosyal ortamın tüm olumsuzluk ve olumluluklarıyla beraber onları siz yaşayacaksınız.

Because you will experience all the negatives and positives of that social environment 20 years from now.

Üstelik yani bu akışta tabii ki kendinize bir yer edinmek zorundasınız.

Moreover, in this flow, you must of course find a place for yourself.

Yani o ayrı mesele.

That's a different matter.

Hani korkuyoruz da.

Aren't we afraid?

Yani korkuyoruz dışında kalalım ya da korkmuyoruz dışında kalalım gibi iki seçenekle geçerli.

So it's valid with two options: either we are afraid and let's stay out, or we are not afraid and let's stay out.

Hiçbir şekilde tabii ki dışında kalmayacaksınız.

Of course, you will not be excluded in any way.

Kalmamanız gerekir.

You must not stay.

Kalmamanız gerekirlerken bu sistemin bir çarkı olun ya da olmayın diye değil.

You should not be a cog in this system just for the sake of being one.

Elbette dünyadaki tüm bu gelişmeleri takip ediyor ve bu gelişmeler içerisinde kendinize kendiniz riskleri üzerinize almadığınız bir pozisyonu bulmanız gerekiyor.

Of course, you need to keep track of all these developments in the world and find a position for yourself within these developments where you do not take on risks yourself.

Bu hem hayatta kalmak hem de zarar görmemek için olması gereken şey.

This is what must be to both survive and not get harmed.

Yani tüm dünyayı zombiler istila etse aynı şeyi söylerim.

So even if zombies invaded the whole world, I would say the same thing.

Arkadaşlar bu zombilere göre bir pozisyon bulun.

Friends, find a position according to these zombies.

Zombilerin gelmediği işte onları da bertaraf edebileceğiniz silahlarınızı geliştirin derim.

I suggest you develop your weapons to eliminate them as well, where zombies haven't come.

Bu zombi için de geçerli.

This applies to this zombie as well.

Uzaylılar gelip tüm dünyaya bütün hastalıkları tedavi edecek, şifayı verecek için de geçerli.

Aliens will come and cure all diseases for the entire world, healing will also be provided.

Yani her halükarda değişen çevre içerisinde var kalım seviyemizi arttırmamız lazım.

So we need to increase our level of survival in the changing environment in any case.

Özellikle sizler teknoloji alanındaki insanlar.

Especially you, people in the technology field.

Bu gelişim sizi ilgilendiriyor.

This development concerns you.

Ama daha enteresan bir şey var.

But there is something more interesting.

Bu gelişim artık herkesi ilgilendiriyor.

This development now concerns everyone.

Yani tarım yapan bir insan ben bu gelişmenin dışında kalacağım diyemez.

So a person engaged in agriculture cannot say that they will remain outside of this development.

Çünkü yapay zeka ile yeni işte tarım ilaçları geliştirilecek ya da genetik teknolojiler sayesinde işte biliyorsunuz genetiği değiştirilmiş organizmalardaki tohumlar rekabet avantajı sebebiyle sizin elinizdeki tohumları yeniyor bir süre sonra.

Because pesticides will be developed with artificial intelligence, or thanks to genetic technologies, as you know, genetically modified organisms' seeds will eventually outcompete the seeds you have due to competitive advantages.

Hiç kimsenin dışında kalabiliyorsunuz.

You can remain outside of anyone.

Kimsenin dışında kalabileceği şeyler değil.

These are not things that anyone can be excluded from.

Veyahut otonom araçlar işte piyasada yerini alacak, şu olacak, ne olacak.

Or autonomous vehicles will take their place in the market, this will happen, what will happen.

Bu yüzden devrim diyoruz.

That's why we call it a revolution.

Çünkü hayatın her alanında bir şeyleri değiştirmeye muktedir bir büyük dönüşümden bahsediyoruz.

Because we are talking about a great transformation capable of changing things in every area of life.

O yüzden evet korkuyorum da korkunun ecele faydası yok.

That's why yes, I am afraid, but fear is of no use against death.

Yani biz de bu şey içerisinde gerekli konumu alacağız yani.

So we will take the necessary position within this thing as well.

Bu yayın daha çok anladığım kadarıyla daha olumsuzluklar üzerine konuşacağımız bir yayın gibi bir akışa doğru gidiyoruz.

As far as I understand, this broadcast seems to be heading towards a discussion of more negative aspects.

Olunsa varsa olunca bakıyorum ya.

I'm looking at it as if it were to happen, if it happens.

Yani evet yapay zeka sayesinde kişiselleştirilmiş tıp ortaya çıkacak.

So yes, personalized medicine will emerge thanks to artificial intelligence.

Tıp alanında tıp genelde bir istatistik bilimidir.

In the field of medicine, medicine is generally a science of statistics.

İşte bir ilaç insanların yüzde seksen beşinde işe yarıyor.

Here is a medicine that works for eighty-five percent of people.

Ama artık veri bilimi sayesinde o yüzde on beşinde neden işe yaramıyor anlamaya başladılar.

But now, thanks to data science, they have started to understand why it doesn't work in that fifteen percent.

Çünkü bazı ilaçlar belirli genetik profillerde çalışmıyor.

Because some drugs do not work with certain genetic profiles.

Veya işte akıllı ilaçlar ortaya çıkmaya başladı.

Or smart drugs have started to emerge.

Öte yandan işte enerjinin demokratikleşmesi.

On the other hand, this is the democratization of energy.

Söz konusu.

The matter in question.

Hepimiz aynı zamanda üretici hale gelebiliriz.

We can all become producers at the same time.

Bunlar olumlu taraftar.

These are positive fans.

Ama hani olumlu tarafların, olumlu tarafları konuşuruz.

But you know, we will talk about the positive aspects of the positive sides.

Ay ne güzel.

Oh, how beautiful the moon is.

Yapay zeka harika falan olur.

Artificial intelligence will be great and all.

Ben olumsuz tarafların olumlu tarafa ağır basacağını düşündüğüm için kendi hakikatimi söylüyorum.

I am expressing my truth because I believe that the negative aspects will outweigh the positive ones.

Yanılma payım saklı.

I reserve the right to make mistakes.

Tüm söylediklerimi umarım ben yanılıyorumdur hatta.

I hope I am wrong about everything I said.

O zaman bir sonraki sorumu soruyorum.

Then I'm asking my next question.

Bilgisayarın kendi düşünceleri olabilir mi?

Can a computer have its own thoughts?

Yoksa sadece bizim ona dayattıklarımız, öğrettiklerimizi mi düşünür?

Or does he only consider what we impose on him, what we have taught him?

Aslında bunu ChatGPT'den de biliyoruz.

Actually, we know this from ChatGPT as well.

Üstüne koya koya öğreniyor gibi gözüküyor.

It seems like she is learning by adding more and more on top.

Ama başta da birazcık üstüne değindiğiniz gibi.

But as you touched on a little at the beginning.

Olmayan bir bilgiyi üretebilir mi?

Can it produce information that does not exist?

Ya da mesela sizin yazdığınız bir şeyi kendi yazmış gibi ya da başkasının yazdığı bir şeyi kendi yazdığı bir şey gibi bize sunabilir mi?

Or can it present something you wrote as if it wrote it itself, or something someone else wrote as if it wrote it?

Aslında yani gerçek bilgiye ulaşabilecek miyiz?

So, will we be able to reach the actual truth?

Bunlarla beraber.

Together with these.

Yine soru soruyu açacak.

A question will open up another question again.

Çok güzel soru.

Very nice question.

Bayılıyorum.

I love it.

Bunun üzerine çok düşünüyorum.

I think about this a lot.

Burada biraz geriye gidelim.

Let's go back a bit here.

Dinleyicilerimize de hatta sorayım yani.

Let me even ask our listeners.

Bu Thomas Nigel'ın 1976'da yazdığı bir makale var.

There is an article by Thomas Nigel written in 1976.

Yarası olmak nasıl bir şeydir?

What is it like to have a wound?

Yarası olmak nasıl bir şeydir makalesinde.

In the article "What is it like to have a wound?"

İşte Thomas Nigel çok güzel bir şeyi vurguluyor, öne çıkarıyor.

Here, Thomas Nigel emphasizes something very beautiful.

O da şu.

That's it.

Şimdi diyelim bir yarasaların biz nasıl yollarını bulduğuyla ilgili bir teoriye sahibiz.

Now let's say we have a theory about how bats find their way.

Değil mi?

Isn't it?

Gözleri yok zaten.

They don't have eyes anyway.

Muhtemelen bir ses, muhtemelen değil yani bir ses çıkarıyorlar.

They are probably making a sound, or rather, they are definitely making a sound.

Bu ses etraftaki cisimlere çarpıp dönüyor.

This sound is bouncing off the objects around.

Onun sayesinde görüyorlar.

They see thanks to him.

Yani görüyorlar.

So they see.

Biz hep kendi kulağımız gibi düşündüğü için duyup aa orada demek ki nesne var falan.

We always think like our own ears, so when we hear it, we say, "Oh, there must be an object there or something."

Muhtemelen onun beyni işte bilmiyoruz.

We probably don't know about his brain.

Muhtemelen onun beyni o gelen sinyallerden bir görüntü yaratıyor.

Probably his brain is creating an image from those incoming signals.

O da o görüntüye göre hareketini gerçekleştiriyor.

It also performs its action based on that image.

Şimdi Thomas Nigel zaten işte şunu söylüyor.

Now Thomas Nigel is already saying this at work.

Burada başka bilinçlere erişimle ilgili bir problem.

There is a problem related to accessing other consciousnesses here.

Bu bir sınır.

This is a border.

Nasıl ki şu an bildiğimiz kadarıyla ışık hızı kainatta bir sınır teşkil ediyorsa

Just as the speed of light constitutes a limit in the universe as far as we know right now,

başka bilinçlere erişimde de öyle bir sıkıntı var.

There is a similar problem in accessing other consciousnesses.

Yani biz bir şekilde bir yarasanın beynine girsek.

So, in a way, if we could get into a bat's brain.

Şu an her şeyi onun gördüğü gibi görüyor.

Right now, she sees everything the way he sees it.

Onun duyduğu gibi duyuyor olsak da biz bunu insan olarak yorumlayacağız.

Even though we hear it as he does, we will interpret it as humans.

Bir yarası olarak yorumlamamızın bir imkanı yok.

There is no way for us to interpret it as a wound.

Velev ki artık büyü mü dersiniz bilim mi dersiniz bir an için yarası olayım.

Even if you call it magic or science, for a moment let me be your wound.

Bir an için yarası olup onun beynine girmiş olayım.

Let me be the one who has a wound for a moment and has entered his mind.

Ve o deneyimleri yaşayayım.

And let me experience those moments.

E tekrar buraya gelince beni Doktor Tevfik Uyar'a çevireceksiniz.

And when you come back here, you will refer me to Dr. Tevfik Uyar.

Ve ben oradan hatırladıklarımı yine ben olarak yorumlayacağım.

And I will interpret what I remember from there as myself again.

Yani hiçbir şekilde.

So, in no way.

Hiçbir şekilde benim bir yarasanın deneyimini deneyimlemem mümkün değil.

It is not possible for me to experience the experience of a bat in any way.

Bu öznel bir deneyim.

This is a subjective experience.

O yüzden ben şunu iddia ediyorum.

That's why I am claiming this.

Bir yapay zeka düşünebilir mi?

Can an artificial intelligence think?

Asla bilemeyiz.

We can never know.

Nasıl test edeceğiz?

How will we test it?

Nasıl anlayacağız?

How will we understand?

Hadi yapay zeka olmak nasıl bir şey?

Come on, what is it like to be an artificial intelligence?

Thomas Nigel'ın makalesini uyarlayalım.

Let's adapt Thomas Nigel's article.

Bilmiyoruz ki yapay zeka olmak nasıl bir şeydir?

We don't know what it's like to be artificial intelligence.

Yapay zeka olup düşünmek nasıl bir şeydir?

What is it like to be artificial intelligence and think?

Böyle bir şey bilmiyoruz.

We do not know such a thing.

Böyle bir şey bilmediğimiz için test edemeyiz de.

We cannot test it because we don't know such a thing.

Bunun için bir test geliştirelim.

Let's develop a test for this.

Az önce sen sordun değil mi?

You just asked, didn't you?

Yani olmayan bir bilgi üretebilir mi diye.

So, can it produce information that does not exist?

Üretebilir.

Can produce.

Yani kendisine verilen metin bağlantılarından iki farklı metin arasından totoloji kurar ya da analoji kurar.

That is, it establishes tautology or analogy between two different texts from the text connections given to it.

Ortaya yeni bir bilgi çıkarabilir.

A new piece of information may emerge.

Peki yani bu düşünmenin zaten ispatı mıdır diyeyim de bilmiyoruz.

Well, should I say that this is already proof of thinking, we don't know.

Yani yeni bir şey düşünmek ne demek?

So what does it mean to think of something new?

İnsan nasıl düşünüyor ki yeni bir şey?

How does a person think of something new?

Yani insan da başka bir bilgiyle başka bir bilgi arasında bağlantı kuruyor.

So, a person is also establishing a connection between one piece of information and another.

Oradan yola çıkıyor.

He is setting off from there.

Bir hipotez ortaya koyuyor.

It proposes a hypothesis.

Kimi insan bunu müthiş düşüncesiymiş gibi dile getiriyor.

Some people express this as if it were a fantastic thought.

Kimisi bunu test etmeye falan çalışıyor.

Some are trying to test this or something.

Yani farklı farklı yaklaşımlar var.

So there are different approaches.

Ama en nihayetinde işte o da yeni bir bilgi üretiyor.

But ultimately, it is generating new information as well.

Yani bu yeni bilginin kıstası bir şekilde daha önce var olmayan bir bağlantı daha önce var olmuş bir bilgi parçacığı ortaya çıkarmaksa.

So, if the criterion of this new information is to reveal a piece of information that did not previously exist by connecting a previously existing information fragment.

Bunu şu anda geniş dil modelleri de yapıyor gibi görünüyor.

It seems that large language models are doing this right now as well.

Ama bunun bir düşünme faaliyeti sonucunda olup olmadığı ile ilgili o veriye bizim erişme imkanımız yok.

But we do not have access to the data regarding whether this is the result of a thinking activity.

Onun ancak bence standartını biz belirleyebiliriz ve o standarda uygun olup olmamasına göre ya bu bir düşünme eğilimidir ya da değildir diyebiliriz.

I think we can only determine its standard, and based on whether it meets that standard or not, we can say that it is either a tendency to think or not.

Ama hakikatte o tıpkı bir insan gibi düşünme eğilimidir değil midir?

But in truth, it is just a tendency to think like a human, isn't it?

Bunu bizim anlama imkanımız var.

We have the opportunity to understand this.

Kesinlikle yok.

Definitely not.

Sorunun ilk kısmı için bunu söyleyeyim.

Let me say this for the first part of the question.

İkinci kısmını tekrar söyler misin?

Can you say the second part again?

İkinci kısmını da aslında az önce cevapladık.

We actually just answered the second part.

Olmayan bir bilgi üretebilir mi dedik.

We said, can it produce a nonexistent information?

Bir de kendi düşünceleri olabilir mi zaten başta da söyledik.

Could they have their own thoughts as well? After all, we mentioned it at the beginning.

O yüzden bu soruyu geçiyorum şu anda.

That's why I'm skipping this question right now.

Şimdi yapay zeka sevgiyi anlayabilir mi?

Can artificial intelligence understand love now?

Ya da daha spesifik bir şey söyleyelim.

Or let's say something more specific.

Mesela hayvan sevgisi.

For example, love for animals.

Yapay zeka bizim gibi hayvan sevgisini anlayabilir mi?

Can artificial intelligence understand love for animals like we do?

Yoksa daha önceden de gördüğümüz kedi köpek resimlerini, fotoğraflarını ayırabilir mi sadece?

Or can it only separate the cat and dog pictures, photos that we have seen before?

Yani aslında az önceki soruyla verdiğim aynı şey.

So it's actually the same thing I just gave with the previous question.

İnsanın bir şeyi veya birini sevmesi nasıl bir şey?

What is it like for a person to love something or someone?

Bunu kendi deneyimlerimize benzeterek anlayabiliyoruz.

We can understand this by relating it to our own experiences.

Aslında mesela psikopat bir insanı biz anlayamayız.

Actually, for example, we cannot understand a psychopathic person.

Psikopat bir insan da bizi anlayamaz.

A psychopathic person cannot understand us either.

Yani böyle bazı insanlar var ki biliyorsunuz empati duygusundan yoksun.

So there are some people who, as you know, lack the sense of empathy.

Kimseyi sevemez.

No one can love.

Hatta bu kişi işte seri katil profilleme çalışmaları genelde psikopatların bu şekilde olduğunu söylüyor.

In fact, this person states that serial killer profiling studies generally indicate that psychopaths are like this.

Mesela sen bir insanın birisini öldürebilme duygusunu anlayabilir misin?

For example, can you understand the feeling of being able to kill someone?

Anlayamazsın aslında.

You can’t actually understand.

Kendi deneyimlerinle değerlendirirsin.

You evaluate it with your own experiences.

Ay insan bunu nasıl yapabilir falan diye düşünürsün.

Oh man, you might think how can a person do this or something like that.

O kendi deneyim sahamızdan çıkamayız.

We cannot move out of our own field of experience.

Sebeplerini anlayabiliriz.

We can understand the reasons.

Bunun göstergelerini anlayabiliriz.

We can understand the signs of this.

Yani bunu sayısallaştırabiliriz.

So we can digitize this.

Ama anlamak yani o bir öznel deneyim olarak yaşamak o imkansız.

But understanding, that is, experiencing it as a subjective experience, is impossible.

Orada hemen kendi öznel deneyimlerimizle karşılaştırabiliriz.

We can immediately compare it with our own subjective experiences there.

Yani çiftler arasında da çok sık yaşanır değil mi?

So it happens quite often among couples too, right?

Sen beni sevmiyorsun.

You don't love me.

Niye?

Why?

Ben senin için bunları yapıyorum.

I am doing these things for you.

Sen yapmıyorsun.

You are not doing it.

Çünkü bizim sevgi tanımımız o bizim kendi sevgi tanımımız içerisinde.

Because our definition of love is within our own definition of love.

Yaş kemale erince diyorsun ki herkesin sevme biçimi farklı.

When you reach maturity, you say that everyone has a different way of loving.

Ben hep öyle seviyorum.

I always love like that.

O da demek ki o da böyle seviyor.

That means he/she loves like that too.

O da sevgisini böyle gösteriyor falan gibi.

He shows his love like this and so on.

O biraz yaşın kemale ermesiyle ortaya çıkan ve artık zihin probleminin kabul edilmiş hali.

It is a condition that emerges with the maturity of age and is now an accepted state of a mental problem.

Yani zihin problemi diye bir şey var.

So there is something called a mental problem.

Evet ben karşı tarafı zihnini anlayamam.

Yes, I cannot understand the other side's mind.

Ama onun davranış patternlerini çözebilirim.

But I can decipher his behavior patterns.

En azından kabul ettiğimiz bir nokta vardır.

At least there is one point we agree on.

Şimdi dolayısıyla bir yapay zeka insanın hayvan sevgisini ya da başka bir insan sevgisini anlayabilir mi?

So can an artificial intelligence understand a person's love for animals or love for another person?

O da aynı bizim gibi yapacaktır.

He will do the same as us.

Kendisinin öznel deneyimi olup olmadığını zaten bilemeyiz.

We cannot know whether he has a subjective experience or not.

Onu bir kenara koyduk.

We set it aside.

Ama velev ki var, varsa bile onun deneyimi varsa bile ona göre değerlendirir.

But even if it exists, if it has experience, it evaluates it accordingly.

Veya biz nasıl tanımlarsak tıpkı insan olarak da yaptığımız gibi o tanıma uygun olup olmamasına göre karar verebilir.

Or it can decide whether it fits that definition as we define it, just like we do as humans.

Bu zaten.

This is already.

Sadece yapay zeka için değil, doğal bir zeka için de geçerli.

It is valid not only for artificial intelligence but also for natural intelligence.

Şimdi bununla bağlantılı başka bir şey geldi.

Now something else related to this has come up.

Başka bir soruya atlayacağım hemen altlarda olan.

I will jump to another question that is just below.

Yine bir Chinese Room'dan bahsetmek istiyorum.

I want to talk about a Chinese Room again.

Şimdi izleyicilerimize de ufak bir açıklayayım.

Now let me give a brief explanation to our viewers.

Ondan sonra onunla alakalı bir soru soracağım.

After that, I will ask a question related to him.

Deneyim, öznel deneyim deyince aklıma direkt bu geldi.

When I think of experience, this came to my mind directly when it comes to subjective experience.

Şimdi Chinese Room ne onu açıklayalım önce.

Let’s first explain what the Chinese Room is.

Bir odada olduğumuzu düşünün.

Imagine that we are in a room.

Ve Çince bilmiyorsunuz.

And you don't know Chinese.

Kapalı bir kutu olarak düşünün odayı.

Think of the room as a closed box.

Başka hiçbir erişiminiz yok.

You have no other access.

Herhangi bir şey de yok yani internet erişiminiz falan.

There's nothing at all, like your internet access or anything.

Birisi size Çince kılavuzlar veriyor.

Someone is giving you Chinese guides.

Siz de hiç Çince bilmiyorsunuz.

You don't know any Chinese either.

Ve Çince sorular soruyorlar.

And they are asking questions in Chinese.

Siz bu kılavuzlardan Çince bir şeyler, cevaplar veriyorsunuz.

You are providing answers in Chinese from these guides.

Aslında anlamıyorsunuz ama cevap üretebiliyorsunuz.

You actually don't understand, but you can generate responses.

Ben yapay zekayı aslında birazcık da buna benzetiyorum.

I actually liken artificial intelligence to this a little bit.

Aslında bana yani anlayabilecek bir şeymiş gibi gelmiyor.

Actually, it doesn't seem like something I can understand.

Anlamadan direkt cevap üretiyor gibi geliyor.

It seems like they are generating answers directly without understanding.

Şimdiki sorum da bu düşünce deneyinden yola çıkarak

My current question is based on this thought experiment.

yapay zekayı aslında bilmiyor, öğrenmiyor.

Artificial intelligence actually doesn't know or learn.

Sadece belirli kurallara göre mi tepki veriyor sizce?

Do you think it only reacts according to certain rules?

Şimdi Çince odası argümanına karşı geliştirilen bir de flight hipotezi vardı.

Now there was also a flight hypothesis developed against the Chinese room argument.

Uçuş hipotezi.

Flight hypothesis.

O da şu.

That's it.

Uçaklar uçuyor mu? Bunu hepimiz kabul ediyor muyuz?

Are planes flying? Do we all accept this?

Kabul ediyoruz.

We accept.

Peki.

Okay.

Uçaklar gibi uçmuyor diye biz uçakların uçmadığını iddia edebilir miyiz?

Can we claim that airplanes don't fly just because they don't fly like birds?

Edemeyiz.

We can't.

Şimdi tabii bu zayıf bir argüman ama bir şekilde Çince odasına karşı geliştirilen bir argüman.

Now, of course, this is a weak argument, but it is somehow an argument developed against the Chinese room.

Yani tamam kardeşim yani dışarıdan baktığın zaman o Çin odası Çince konuşuyor gibi mi görünüyor?

So, okay brother, does that Chinese room look like it's speaking Chinese when you look at it from the outside?

Görünmüyor.

It's not visible.

Sırf bir Çinli gibi bunu yapmadığı için biz şimdi buna Çince konuşmuyor mu diyeceğiz gibi.

It's as if we're saying that just because he didn't do it like a Chinese person, we won't call this speaking Chinese.

İkincisi de yani bu Çince odası galiba Searle'ın argümanıydı.

The second one, that is, this Chinese room was probably Searle's argument.

Hani Searle bu argümanları ortaya attığında henüz dil,

When Searle put forward these arguments, language had not yet

geniş dil modelleri falan ortaya çıkmamıştı.

Large language models had not emerged yet.

Hani bugün baksa acaba nasıl düşünür?

I wonder how he would think if he looked today?

Veya bugünkü görüşleri nedir?

Or what are their views today?

Yani eskiden biraz daha algoritmik ve programlanmış biçimde oluyordu.

So it used to be a bit more algorithmic and programmed.

Hani evet şimdi biz o Kasparov'u yenen IBM kimdi ya?

So who was that IBM that defeated Kasparov?

Adı neydi onun?

What was his name?

Deep Blue.

Deep Blue.

Deep Blue'ydu herhalde.

It must have been Deep Blue.

Deep Blue satranç bilmiyor diyebiliriz.

We can say that Deep Blue does not know chess.

Biliyoruz çünkü hesaplıyor.

We know because it calculates.

Bütün olası...

All possible...

Bütün olası şeyleri hesaplıyor.

It is calculating all possible things.

Oyun hamle puanlarına en yüksek puanlı hamleyle geri dönüyor.

The game is returning with the highest-scoring move for the move points.

Ama AlphaGo için Go bilmiyor diyebilir miyiz?

But can we say that AlphaGo doesn't know Go?

Şimdi bu ikisi sanki birbirinden farklı değil mi?

Aren't these two seemingly different from each other?

Bir tanesi algoritmik bir programlama.

One of them is algorithmic programming.

Ama bir tanesi derin nöral ağlar işte takviyeli olarak eğitilmiş.

But one of them has been trained with reinforcement learning using deep neural networks.

Ve ortaya hatta hiç insan bugüne kadar hiçbir Go ustasının ortaya koymadığı hamleler ortaya çıkmış.

And even moves have emerged that no Go master has ever made until today.

Hani yeni bilgi üretebilir mi diyorduk ya.

Remember when we were saying whether it can produce new knowledge?

Yani şimdi AlphaGo ile Deep Blue aynı şeydir.

So now AlphaGo and Deep Blue are the same thing.

Dolayısıyla şimdi Çince odası...

So now the Chinese room...

Evet elde bir kılavuz vardı.

Yes, there was a guide in hand.

O Çince odasındaki şey o.

That thing in the Chinese room is it.

İçeride 3-4 tane adam var.

There are 3-4 men inside.

Bunlar hep içeriye bir kelime geliyor.

These always bring a word inside.

Lugat'tan bakıyorlar.

They are looking from the dictionary.

Çince karşılığını koyuyorlar vs.

They are putting the Chinese equivalent.

Ama ChatGPT'nin çalışma biçimi nasıl?

But how does ChatGPT work?

Kelimelerin hangi kelimenin hangisinin arkasından gelebileceği ile ilgili milyarlarca token ile eğitilmiş cümleler var.

There are sentences trained with billions of tokens regarding which word can come after which word.

Cümle yapıları vs.

Sentence structures, etc.

Bu kalıpları öğrenmiş.

She has learned these patterns.

Bir şey söylüyor.

It is saying something.

Ya ben onu kastetmedim deyince.

When I said I didn't mean that.

Aa affedersin doğru bir dakika o zaman şuna göre yeniden yapayım falan diye cevap verebiliyor.

Oh, excuse me, let me redo it according to that for a minute or something like that.

Şimdi ChatGPT bir Çin odası değil.

Now ChatGPT is not a Chinese room.

Yani Searle'ın tanımladığı Çin odası değil.

So it's not the Chinese room defined by Searle.

ChatGPT onları hissederek mi söylüyor, anlayarak mı söylüyor?

Does ChatGPT say it by feeling or by understanding?

Yani bu yine öznel deneyim problemine takılabileceğimiz bir yer belki.

So this might be a place where we could get stuck on the problem of subjective experience again.

Ama en azından şunu biliyoruz.

But at least we know this.

Geniş dil modelleri Çin odası değil.

Large language models are not a Chinese room.

Ve tıpkı çocuklar nasıl öğreniyorsa o şekilde öğreniyor.

And just like how children learn, he/she learns that way.

Ya bir süre sonra hangi kelimeden sonra hangisi gelir?

Or after a while, which word comes after which?

Geçen ben gördüm mesela bütün İngilizce konuşanların hatta ana dili İngilizce olanların günlük hayatta kullandığı ama bilmediği bir kural var.

For example, I saw that there is a rule that all English speakers, even those whose native language is English, use in daily life but do not know.

Mesela büyük yeşil ejderha dediğimiz zaman Great Green Dragon diyoruz.

For example, when we say "büyük yeşil ejderha," we say "Great Green Dragon."

Ama hiçbir zaman Green Great Dragon demiyoruz.

But we never say Green Great Dragon.

Hiçbir zaman büyüklük renkten önce pardon renk büyüklükten önce gelmez gibi.

"Greatness never comes before color, rather color comes before greatness."

Bunu bütün ana dili İngilizce olan çocuklar, çocukluğundan beri işte sonradan öğrenen bizler film izleyerek, kitap okuyarak vs.

All native English-speaking children, like us who learned it later in life, do this by watching movies, reading books, etc. since their childhood.

Bunun böyle denmeyeceğini biz de öğreniyoruz.

We are also learning that this will not be said like that.

Ama bu kuralı bana sorsan ben o geçen Twitter'da hatta ben sadece iki tane bilmiyordum.

But if you were to ask me about this rule, I only knew about two of them on Twitter recently.

Size ve Color.

Size and Color.

O gördüğüm tweette 20 tane vardı.

There were 20 of them in that tweet I saw.

Ve gerçekten bütün İngilizce o şekilde konuştu.

And he really spoke all English that way.

Ama bu kuralın kimse farkındaydı.

But no one was aware of this rule.

Şimdi dili bizim edinme biçimimizle geniş dil modellerinin dili edinme biçimleri birbirlerine benziyor.

Now the way we acquire language resembles the way large language models acquire language.

O yüzden ben Çin Odası argümanının artık geçerli olmadığını ve 90'larda veya 2000'lerin başından itibaren orada o tarihte kaldığını düşünüyorum.

Therefore, I believe that the Chinese Room argument is no longer valid and has remained there since the 90s or the early 2000s.

Belki o yüzden şimdi...

Maybe that's why now...

...large language model, geniş dil modelleri için yeni bir Çin Odası argümanı böyle üretilebilir diye hissediyorum, düşünüyorum yani.

I feel that a new Chinese Room argument for large language models can be produced like this, I mean, I'm thinking.

Çin Odası ile ilgili düşünce mi bu kısacası?

Is this a brief thought about the Chinese Room?

Bana da hocam bu bilinç dışı alanda aslında öğreniyormuşuz.

Actually, we are learning in this unconscious area too, teacher.

Yani bile isteye öğrenmiyormuşuz gibi geliyor.

It feels like we're deliberately not learning.

Hani biz bir şey öğrenirken şu anda çabalıyoruz, üstüne düşünüyoruz, çalışmalar yapıyoruz.

Remember, when we learn something, we are currently striving, thinking about it, and doing studies.

Ama bunu çocukken ya da insan olduğumuz için belki de...

But maybe we do this because we were children or because we are human...

...bu beyin nasıl algılıyor, ediyor, bilgisayar insan gibi düşünemediği için belki de onları yapamıyor.

...how this brain perceives, feels, perhaps because the computer cannot think like a human, it cannot do those things.

Bana da öyle geliyor.

It seems that way to me too.

Yani bilinç dışı alanda yani bunu sen kendin bilmeden bir şekilde bu sana şey oluyor.

So in the unconscious realm, in other words, this happens to you in a way that you don't even know yourself.

Ama bilgisayar için böyle bir şey söz konusu değil bence.

But I don't think such a thing is possible for a computer.

Bencesi fazla hatta yani imkansız diye düşünüyorum.

I think it's too much, even impossible.

Olabilir.

It might be.

Şöyle, şimdi insanın dil edinme biçimini şeye benzetiyorum.

I liken the way a person acquires language to something.

Bu arada dil bilimci değilim, yanılıyor olabilirim.

By the way, I'm not a linguist, I might be wrong.

Sadece yeni çocuk yetiştirdiğim için söylüyorum.

I'm only saying this because I'm raising a new child.

Benzeterek.

By comparing.

Böyle biraz daha takviyeli, derin öğrenme gibi öğreniyoruz dili.

We learn the language in a way that's somewhat enhanced, like deep learning.

İşte mesela oğlum Kubilay şu an yanlış bir cümle söyleyince biz onun doğrusunu söylüyoruz.

For example, right now when my son Kubilay says something wrong, we tell him the correct version.

Onun hemen nöral ağlar o yenileniyor.

His neural networks are being updated right away.

Yani bu çıktı, üretmem gerekiyor demek ki diye.

So I guess this means I have to produce this output.

O yüzden ilk başta yanlış konuşuyor.

That’s why he/she is speaking incorrectly at first.

O tekrar öğreniliyor.

It is being learned again.

Chat GPT'de öğrenme biçimi yani sadece eldeki korpusu tarayarak öğrendiği için...

Because the way of learning in Chat GPT is based on scanning the existing corpus...

...hani test yapıyor.

...you know, they're doing a test.

Biz yanlışını düzeltiyoruz ona göre kendini düzeltiyor değil.

We are correcting his mistake, not he is correcting himself accordingly.

Ya da artık öyle yapıyor.

Or she is doing it that way now.

Chat GPT'yi public'e açmalarının sebebi belki de buydu.

The reason they perhaps opened Chat GPT to the public was this.

O bir şeyler söylesin.

Let him say something.

İnsanlar da yok, yok kardeşim öyle değil desin.

There are no people either, no brother, let it not be like that.

O kendini düzeltsin diye.

So that he can fix himself.

Bilmiyorum artık.

I don't know anymore.

Yani onun da eğitilme biçimine şu an hakim olmadığım için bilmiyorum.

I don't know how it is trained right now because I am not familiar with its training method.

Ama yani zaten bilinç dışı alan derken şunu kastediyorsun.

But I mean, when you refer to the unconscious realm, you mean this.

Zaten dil, aa kurallar bu böyle konuşacaksın diye kitaptan öğrenilen bir şey değil.

Language is not something learned from a book as to how you should speak according to rules.

Ana dil öyle değil.

It's not like that in the mother tongue.

Yani her çocuk biz onu bir yerlerde konuşurken duyduklarından ediniyor.

So every child acquires it from what they hear us talking about somewhere.

Bu yüzden dil zaten edinilen bir şey.

That's why language is something that is already acquired.

Öğrenilen bir şey değil.

It's not something that is learned.

Öğrenmeyle edinilen arasındaki fark bu.

This is the difference between what is gained through learning.

Şey de öyle zaten.

It's just like that, anyway.

O yüzden İngilizce öğrenmek istediğin zaman bir tane gramer kitabını açsanız normalde...

So when you want to learn English, normally you would open a grammar book...

...sabahtan akşama kadar bitirirsiniz.

...you can finish it from morning until evening.

I present tense'ler böyleymiş, past tense'ler böyleymiş.

This is how present tenses are, and this is how past tenses are.

Aa tamam akşama dil öğrenmiş oluyor musunuz?

Oh, okay, are you going to learn a language by evening?

Olmuyorsunuz.

You are not.

O bir günde bitmiyor.

It doesn't end in one day.

Kitap biter ama dil edinmiş olmazsınız.

The book may end, but you won't have acquired the language.

Bu sebeple bilinç dışı derken evet biz kurallarla dili öğrenmeyiz.

For this reason, when we say unconscious, yes, we do not learn the language with rules.

Bilinç dışı demiyorum çünkü konuşulanlar bilincimize tabii ki erişiyor.

I am not saying unconscious because what is spoken definitely reaches our consciousness.

Veya ama evet biz her konuşurken...

Or, but yes, every time we talk...

Farkında değiliz diyelim daha doğru bir şey.

Let's say we are not aware, that would be more accurate.

Evet evet veya dur konuşurken şunu diyeyim bunu diyeyim diye bir hesap kitap yapmıyoruz.

Yes, yes, we're not calculating what to say or what not to say while we’re talking.

O kendiliğinden konuşmayla ilgili merkezde üretilip gelen bir şey yani.

It's something that is produced and brought from the center related to spontaneous speaking, I mean.

Peki hocam teşekkür ederiz.

Well, thank you, teacher.

Bir de ben bunu tam neyse bunu sorduktan sonra söyleyeyim.

Let me say this after I ask exactly what it is.

Yapay zeka toplumumuzu sizce daha mı akıllı yapacak yoksa sadece kahve molası veren robotları mı yöneteceğiz diye.

Do you think artificial intelligence will make our society smarter, or will we just manage robots that take coffee breaks?

Bunu zaten başından beri biraz konuştuk.

We've already talked about this a bit from the beginning.

Biraz şöyle bir yorum eklemek istiyorum.

I want to add a brief comment here.

Şimdi yeni neslin öğrencileri olarak ben bunun bizi tamamen tembelleştirdiğini ve daha yani birkaç pandemi öncesine kadar ben daha zeki olduğumu düşünüyordum.

As students of the new generation, I believe this has completely made us lazy, and until just a few pandemics ago, I thought I was smarter.

Şu anda işte bu algılama yetim olsun.

Right now, let this perception be an orphan.

Odak problemleri zaten şu anda herkeste var sanırım.

I suppose focus problems are already present in everyone right now.

Ben bizi daha çok aptallaştırdığını düşünüyorum tabiri caizse.

I think it makes us more stupid, so to speak.

Bilmiyorum siz ne düşünüyorsunuz?

I don't know what you think?

Hazır bir şeyleri alırken artık hani annelerin şu anki çocukları yetiştirme şekli gibi yani.

It's like the way mothers raise current children when they take ready-made things.

Çocuk şey yapmasın, zoru görmesin.

Let the child not do anything, let them not see the difficulties.

Aslında bu da ona çıkıyor yani aslında.

Actually, this comes down to him too, I mean.

Ya şimdi teknoloji insan becerilerinde bir gerilemeye yol açar normaldir.

Well, it's normal that technology leads to a regression in human skills.

Yani ben çocukken bütün sülalemi test ettim.

So when I was a child, I tested my whole family.

Ben bütün sülalemin telefonunu ezbere biliyordum.

I knew the phone numbers of my entire family by heart.

Bugün kendiminkini ve eşiminkini aklımda tutuyorum.

Today I am keeping mine and my spouse's in mind.

Bir de çocukluktan hala kalanlar var o kadar.

There are also those that remain from childhood, that's all.

Mesela telefonu ezberlemezsiniz.

For example, you won't memorize the phone number.

O işi teknolojiye devredersiniz.

You can hand that job over to technology.

Çoğu zaman adres de öyle artık.

Most of the time, the address is like that too now.

Sürekli Google Maps ile gittiğim yerlerin adresini hiç öğrenemiyorum.

I can never learn the addresses of the places I go to using Google Maps.

O yüzden bazen kendim gitmeye çalışıyorum.

That's why sometimes I try to go by myself.

Tıpkı bunun gibi yani hatta ben işte transhumanizm tartışmalarında hep aynı şeyi söylüyorum.

Just like this, in fact, I always say the same thing in the discussions about transhumanism.

Bir gün makineleşecek miyiz?

Will we become machine-like one day?

Ya biz makineleştik zaten.

Well, we have already mechanized.

Telefon bizim bir uzvumuz.

The phone is an extension of us.

Ona sadece kablolarla bağlı değiliz.

We are not only connected to him by cables.

Ayrı güç kaynağından besleniyor.

It is powered by a separate power supply.

Ayrı yerde şarj ediyoruz o kadar.

We are charging it in a separate place, that's all.

Ama o bizim uzvumuz.

But that is our limb.

O olmadığı zaman telefonu hatırlayamıyorsan işte adres bulamıyorsan o senin bir uzvundur.

If you can't remember the phone when he's not there, and you can't find the address, then it is a part of you.

Şimdi aynı şekilde yeni yapay zekaya dayalı teknolojileri yaygın olarak kullanırsak işi bizim yerimize yaptığı için bir süre sonra o yeteneklerimizi de yitirebiliriz.

If we start using new artificial intelligence-based technologies widely in the same way, it may eventually do the job for us, and we could lose those skills over time.

Yani bu hani iyidir kötüdür bağlamında demiyorum.

I mean I'm not saying this in the context of good or bad.

Bu biraz kaçınılmaz olarak ortaya çıkacak olan şey.

This is something that will inevitably occur.

Otomasyonun bir getirisi bu.

This is a benefit of automation.

Yapay zeka olmak zorunda da değil.

It doesn't have to be artificial intelligence.

Otomasyon da aynı şeyi ortaya çıkartır.

Automation produces the same outcome.

Bir şeyler bir yerde otomatik olarak yapılıyorsa o yeteneği ya hiç öğrenmezsiniz ya da zaten biliyorsanız da bir süre sonra köredirsiniz.

If something is done automatically somewhere, you either never learn that skill or if you already know it, you become dull after a while.

Ve bu normal olan zaten teknoloji.

And this is already normal technology.

Efendim?

Yes, sir?

Gelecekteki bize vay halimize diyorum hocam sözünüzü keseceğim.

I say, "Woe to us in the future," teacher, I will interrupt you.

Yani evet ama belki Angarya işler için bunun böyle olması yeni beceriler edinmek bunları kullanmak için bize zaman ve şey kazandırdığı için belki olumsuz değildir de zaten.

So yes, but perhaps it is not necessarily negative that it is like this for menial tasks, as it may give us time and things to acquire new skills and use them.

Ama ama ama burada çok önemli.

But but but this is very important here.

Mesela şu an eğitim kısmını düşünelim.

For example, let's think about the education part right now.

Yani öğrencilere bazı ben aynı zamanda öğretim görevlisiyim zaten.

So I am also a lecturer for some of the students.

Kültür Üniversitesi'nde.

At Kultur University.

Ben işte artık modern olalım.

I say let's be modern now.

ChatGPT kullanımına imkan verelim.

Let's enable the use of ChatGPT.

Ya bunu kabul etmiyorum.

I do not accept this.

Benim dersim buna uygun değil.

My lesson is not suitable for this.

Çünkü ben karşımdaki kişiye bilgi ve beceri kazandırmaya çalışıyorum.

Because I am trying to provide the person in front of me with knowledge and skills.

Şimdi data mining dersi veriyorum.

I am now teaching a data mining course.

K komşu ile bana hesap yapması lazım.

K needs to settle accounts with me.

Bunu bilgisayara yaptırıyorsan sen zaten niye data mining dersini niye geçeceksin ki?

If you're having the computer do this, then why would you even need to pass the data mining course?

Ben ChatGPT kullanmana müsaade etmem.

I do not allow you to use ChatGPT.

ChatGPT sanat dersinde kullan ilham al üzerine bir şeyler koy o başka mesele.

Use ChatGPT in art class, draw inspiration from it, that's another issue.

Şimdi.

Now.

Şimdi işte tüm bunları yapay zeka yapacaksa senin transkriptinde bu dersi alıp data mining becerilerine kavuştuğunu ben nasıl sınayacağım?

Now, if all of this is going to be done by artificial intelligence, how will I test that you have taken this course in your transcript and gained data mining skills?

Nasıl test edeceğim?

How will I test it?

Kod yazımında da aynı şekilde.

It is the same in coding as well.

Yani bir programlama dersinde sizin hani algoritma geliştirme beceriniz olması isteniyorsa ama siz soruları zaten ChatGPT'ye bana şunu yapan bir algoritma yaz deyip o cevabı yapıştırıyorsan bir şey öğrenmiş olmazsın.

So, if in a programming course you are expected to have algorithm development skills, but you are just asking ChatGPT to write an algorithm for you and pasting that answer, you wouldn't have learned anything.

Oradaki konu sen algoritma yazmayı öğren sonra zaman kazanmak için istiyorsan ChatGPT'ye yaz.

The issue there is to learn to write algorithms; then, if you want to save time, write to ChatGPT.

Ya şimdi ben de biz de öyle yapıyoruz yani şirkette.

Well, we do the same at our company too.

Bazen bir şey çözemiyoruz ChatGPT'yi soruyoruz çözüyor ama o noktadan önce bizim o mevzuyu bilmemiz lazım.

Sometimes we can't solve something; we ask ChatGPT, and it solves it, but before that point, we need to know about that issue.

Yani biz bilelim kullanacaksak yine kullanalım bilelim de yani.

So let's know that we're going to use it, even if we will use it, let's just be aware.

Bu sebeple.

For this reason.

Aklına şimdi şey getirdiniz hocam ChatGPT deyince ben de yaklaşık bir hafta önce bir mülankata girmiştim.

You just brought something to my mind, sir. When you mentioned ChatGPT, I realized that I had an interview about a week ago.

Orada Binary Surgery.

There is Binary Surgery there.

Unuttum ve ChatGPT'ye yazdım.

I forgot and I wrote to ChatGPT.

İzlendiğimi de unuttum.

I forgot that I was being watched.

Tamamen güzel bir şey anı olarak kaldı bende de.

It completely remained as a beautiful memory for me.

İzlendiğini unutmak kötü olmuş.

It has been bad to forget that you are being watched.

Ya o kadar alışmışsınız yani.

So you've gotten used to it that much, huh?

Ben hani izlendiğimin farkında değilim.

I am not aware that I am being watched.

Orada bir şeyler göreceğim.

I will see something there.

Ondan sonra kod yazmaya başlayacağım diye düşünüyordum.

I was thinking that I would start coding after that.

Sonra direkt elenmeme sebep oldu.

Then it directly caused me to be eliminated.

Buradan da onlara da selam göndereyim.

I'll send my regards to them from here as well.

Orada soruları ben de görüyorum.

I can see the questions there too.

Sen mi?

You?

Şey yapmak ister misin?

Do you want to do something?

Oradan seçerek mi sormak istersin?

Would you like to choose from there to ask?

Ekrana yansıtalım isterseniz hocam.

If you want, let's project it on the screen, teacher.

Okuyalım.

Let’s read.

Yapay zekaya mizaç verilebilir mi?

Can artificial intelligence have a temperament?

Yapay zekaya mizaç verilebilir mi diye bir soru vardı.

There was a question about whether artificial intelligence can have a temperament.

O benim hoşuma gitti.

I liked it.

Evet yapay zekaya mizaç verilebilir mi?

Yes, can artificial intelligence have a temperament?

Burada mizaçı nasıl tanımladığımıza bağlı.

It depends on how we define temperament here.

Çünkü mesela mizaç yine psikologlar yanlış düşünüyorsam beni düzeltsin.

Because, for example, temperament, if psychologists think incorrectly, let them correct me.

FİİT halinde bir gelişim psikolojisi dersi almıştım.

I had taken a developmental psychology course in FITT format.

Zaten çocuğun doğuştan getirdiği böyle çok az özellikler bir tanesi mizaç.

One of the very few traits that a child is born with is temperament.

Dolayısıyla o yapısal hani değiştirilemeyen olan şey.

Therefore, that is the structural thing that cannot be changed.

Ama tabi yapay zekanın doğumuna biz karar verdiğimiz ve nasıl olacağına biz karar verdiğimiz için.

But of course, it's because we decided on the birth of artificial intelligence and how it will be.

Zaten bir şekilde çocuklarda da şans karar veriyor hangi spermin yumurtayla buluşacağına.

In any case, chance also determines which sperm will meet the egg in children.

Orada biz karar vereceğimiz için evet biz bir mizah verebiliriz.

Yes, we can provide a humor because we will make a decision there.

Zaten chat GPT'yi o şekilde programlayanlar var.

There are already those who program GPT that way.

Önce bir bağlam veriyorsunuz ya sen şusun busun şöyle konuşursun böyle dersin.

First, you provide a context, saying things like "you are this or that, you speak like this or that."

O bağlam aslında bir mizah vermek gibi düşünülebilir.

That context can actually be thought of as giving humor.

Altyazı M.K.

Subtitle M.K.

Bu aslında bir varsayım şu an düşünce deneyi gibi bir şey olacak ama bu durumda ona insan hakları tanımlamalı mıyız?

This is actually an assumption; it will be like a thought experiment at the moment, but should we not define human rights for it in this case?

Güzel soru.

Nice question.

Animatrix'i izlediniz mi? İzledin mi sen Gökçe?

Have you watched Animatrix? Did you watch it, Gökçe?

Evet.

Yes.

Animatrix'de benim çok hoşuma giden bir söz vardır.

There is a quote in Animatrix that I really like.

Tanrı makinelerin ve insanların günahlarını affetsin diye.

May God forgive the sins of machines and humans.

O aslında işte makinelerin de bilinç kazanmasıyla beraber.

It's actually with the machines gaining consciousness as well.

Galiba İncil'deki bir sözün makinelerde.

It seems like a saying from the Bible is in the machines.

Uyarlanması o şeyde.

It's in the adaptation of that thing.

Ben onu böyle biyografilerimde falan kullanırdım bir zamanlar.

I used to use him like that in my biographies and such once.

Çünkü bilinç sahibi bir şeyin artık saygı görmesi gerektiğine inanıyorum.

Because I believe that something with consciousness deserves respect.

Bizim evdeki robot süpürge oğlumuzun elinden çok çekti.

The robot vacuum cleaner in our house has suffered a lot at the hands of our son.

Diyordum ki inşallah bunun bilinci yoktur ya.

I was saying that hopefully he/she is not aware of this.

Yani çünkü çok kötü yani sürekli üzerinde falan.

So, because it's very bad, I mean constantly on it and stuff.

Ya şimdi biz bunu aslında ekolojik...

Well, now we are actually talking about ecological...

Paradigmaya uyarlayarak da bir cevap bulabiliriz bu soruya.

We can also find an answer to this question by adapting it to the paradigm.

Yani mesela...

So, for example...

Ama neye göre bir yasasını oluşturacaklar şimdi?

But what will they base their law on now?

Nasıl düşündüğünü bilemiyoruz ki aslında biz de onların.

We actually don't know how they think either.

Tamam biz yardımcı oluyoruz onlara ama sonuçta nasıl düşünüyor, nasıl bir sistemi var tam olarak bizim de anlayabileceğimizi düşünmüyorum.

Okay, we are helping them, but I don't think we can fully understand how they think or what kind of system they have.

Peki velev ki ispat ettik.

Well, let's say we proved it.

Bu bilgisayarın bilinci var.

This computer has consciousness.

Sence ne olmalı?

What do you think it should be?

Yani sence ona haklar tanımlanabilir?

So do you think rights can be granted to it?

Tanımlamalı mıyız?

Should we define it?

Bilinci var dedik.

We said he is conscious.

Kötü bir şey yaptıysa tabii ki yani gidip insan öldürdüyse tabii ki bir şeyler yapılsın.

If they did something bad, of course, if they went and killed someone, then something should be done, of course.

Ama böyle insan özelliği işte birini rahatsız etti, birine kötü bir söz söyledi falan.

But this human trait bothered someone, said something bad to someone, and so on.

Bunlar bence yani...

I think these are...

Gerçi sen cezai sorumluluktan bahsediyorsun şu an.

Actually, you are talking about criminal liability right now.

O cezai sorumluluk farklı.

That criminal liability is different.

Peki hak olarak mesela kapatacaksın, sileceksin diyor ki ben kapatılmak istemiyorum.

Well, for example, you will close it, you will delete it, and it says I don't want to be closed.

Ne yapalım?

What shall we do?

Bu hakkı tanımlayalım mı ona?

Shall we define this right for him?

Eğer böyle şirin bir robotumuz varsa tanımlayalım yoksa tanımlamayalım bence.

If we have such a cute robot, let's define it; if not, I think we shouldn't define it.

Şirin dedin.

You said sweet.

Zamanında bir deney yapılmıştı.

There was an experiment conducted at one time.

Belli bir işi yapan insanlara yan tarafa yardımcı bir robot.

A helper robot for people doing a specific job on the side.

Bir gruba bu robot çok salak ve geveze ve zevzek olarak dizayn edildi.

This robot was designed to be very silly, talkative, and frivolous for a group.

Bir gruba yardımcı.

Help a group.

Kibar, sevimli.

Polite, cute.

İşte deneyin sonunda deneklerin haberi yok ama bilgisayarı ve bu robotu kapatıp çıkması gerekiyor.

At the end of the experiment, the subjects have no idea, but they need to turn off the computer and this robot and leave.

Tam robotu kapatacakken robot yalvarıyor kendisini kapatmaması için.

Just as he was about to turn off the robot, the robot begs him not to shut it down.

Birinci grup yani robotun salak ve zevzek olduğu grup çok umursamadan robotu kapatıp çıkıyor.

The first group, which is the group where the robot is silly and frivolous, shuts the robot down and leaves without caring much.

İkinci grup kapatamıyor.

The second group cannot close.

Yani kapatması dakikalar sürüyor.

So it takes minutes to close it.

Onu ikna etmeye çalışıyorlar falan.

They are trying to convince him/her and such.

Yani bizler zeki, algıladık.

So we are smart, we perceived.

Bizler zeki, algıladığımız varlıkların istek, talep ve hakları olduğunu düşünürüz.

We believe that we are intelligent beings and that the entities we perceive have desires, demands, and rights.

Bu hayvanlarda da öyle.

It's the same with these animals too.

Bu Marion Stemp Dawkins hayvanların gizli dünyası mıydı?

Was this Marion Stemp Dawkins' hidden world of animals?

Tam hatırlamıyorum.

I don't remember exactly.

Richard Dawkins'in eşinin yazmış olduğu bir kitap var.

There is a book written by Richard Dawkins' wife.

Sessiz Dünyası pardon.

Silent World, excuse me.

Oranın girişinde bunu sorguluyor.

They are questioning this at the entrance there.

Yani niçin kedi köpeklerin haklarını düşünürken sivrisineklerinkini o kadar umursamayız?

So why is it that we care so much about the rights of cats and dogs, but not about those of mosquitoes?

Tamamen empatiyle.

Completely with empathy.

Yani kedi ve köpek zaten evrimsel süreçte kedi ve köpekleri bizler gibi davrananlardan yapay seçilimle getirdik.

So, we have brought cats and dogs through artificial selection from those that behave like us during the evolutionary process.

Mesela işte köpek üzülünce böyle üzgün üzgün bakıyor falan.

For example, when the dog is sad, it looks all sad and stuff.

Muhtemelen atası kurt öyle yapmıyordu.

Probably his ancestor the wolf didn't do that.

Biz zaten öyle yapabilenleri sürekli üreterek getirdik.

We have already brought those who can do that continuously.

Kedilerde de aynı şekilde.

The same goes for cats.

Bize en çok benzerlik gösteriyor.

It resembles us the most.

Memelilere her zaman daha büyük empati beslediğimiz için onların haklarından daha çok bahsediyoruz.

We talk more about the rights of mammals because we always have a greater empathy for them.

Ama kertenkele hakları dediğim zaman komik geliyor.

But when I say lizard rights, it sounds funny.

Değil mi kulağa yani?

Doesn't it sound so?

Kertenkele hakları.

Lizard rights.

Hamam böceklerinin hakları.

The rights of cockroaches.

Nasıl ilaçlarsınız siz buraya?

How do you treat the area here?

Onca hamam böceği, can, bunlar sokak canı, bunları nasıl öldürürsünüz?

So many cockroaches, living beings, these are street creatures, how can you kill them?

Böyle bir şey kimse demez.

No one would say such a thing.

Aynı şey.

The same thing.

Bir de olan vardır belki.

There may also be what exists.

İnsan hakları savunucuları aramızda varsa özür diliyoruz.

We apologize if there are human rights defenders among us.

Biz şaka yapıyoruz.

We are joking.

Soğuk bir kendine riskiyle karşılaşmadıkça onlara da böyle kültürel şey, daha doğrusu pardon, biyolojik bir değer olarak bakılır.

Until one encounters the risk of a cold self, such cultural things are viewed, or rather, pardon, as a biological value.

Hani böyle bir hamam böceği.

Like a cockroach.

Bir türlü var.

It exists somehow.

Hani bu kalsın, bu soyu tükenmesin diye.

So that this may remain, so that this lineage does not perish.

Ama bireysel olarak böyle bir hamam böceği görünce çatırt diye üzerine basan kişi aman ceza alsın falan böyle bir şey var mı?

But is there someone who, upon seeing such a cockroach individually, steps on it with a crunch, hoping that they will get punished or something like that?

Böyle bir talep mümkün değil.

Such a request is not possible.

Yani işte hayvan hakları yasası tanımlayalım.

So let's define the animal rights law.

Hamam böceği öldüren beş seneyle yargılansın falan derseniz gülünür.

If you say that someone should be tried for five years for killing a cockroach, it would be laughed at.

Ciddiye alınmazsınız zaten.

You are not taken seriously anyway.

İşte bunun sebebi empati.

The reason for this is empathy.

Dolayısıyla bir yapay zeka, aslında bu ne güzel deney olur abi.

Therefore, an artificial intelligence, actually, what a wonderful experiment it would be, man.

Düşünsene chat GPT kendini kapatmaması için yalvarıyor.

Imagine GPT is begging not to shut itself down.

Ve insanlar ne yapacak?

And what will people do?

Burada biz kendimize yakın hissettiğimiz, empati yapabildiğimiz, zeki olduğunu hissettiğimiz, canlılara karşı ancak bir hak atfediyoruz.

Here, we attribute a right only to living beings that we feel close to, can empathize with, and perceive as intelligent.

Hakları olabileceğini düşünürüz.

We think they may have rights.

Dolayısıyla bilinci olduğunu iddia eden, duygu belirtisi gösteren akıllı bir yapay zeka ortaya çıktığı zaman

Therefore, when an intelligent artificial intelligence emerges that claims to have consciousness and shows signs of emotion,

insanlar onun bazı haklarını düşünme eğiliminde olacaktır diye tahmin ediyorum.

I assume that people will tend to think about some of his rights.

Bütün bu biyolojik dünyadaki davranışlarımızla yani.

With all our behaviors in this biological world, that is.

O zaman birazcık da şeye gidelim.

Then let's go to that thing a little bit as well.

Siber saldırılara gidelim.

Let's go to cyber attacks.

Öyle bir sorun vardı.

There was such a problem.

Yapay zekayı siber saldırılarda kullanabilir miyiz acaba?

I wonder if we can use artificial intelligence in cyber attacks?

Nasıl bir savunma mekanizmaları geliştirilebilir?

What kind of defense mechanisms can be developed?

Yakın gelecekte siber güvenlikten yapay zeka araçları sorumlu oldu diyelim.

Let's say that in the near future, artificial intelligence tools are responsible for cybersecurity.

Yine bir varsayım sorusu.

Again a hypothetical question.

Bu siber saldırıları robotları arasındaki savaş birbirlerine açtıkları bir savaş.

The war between these cyber attacks is a war they have declared against each other.

Savaş olarak mı görürüz?

Do we see it as a war?

Daha büyük New Scientist'te bir makale görmüştüm.

I had seen an article in a bigger New Scientist.

Ona bakmak için bakıyorum.

I am looking to look at him/her.

Hatta Twitter'dan beni takip edenler varsa Skynet is it you diye paylaştım.

I even shared on Twitter asking if Skynet is it you for those who follow me.

Çünkü GPT-4'ün insan yardımı olmadan web sitelerini hackleyebileceği keşfedilmiş.

Because it has been discovered that GPT-4 can hack websites without human assistance.

Dolayısıyla elbette siber ataklarda yapay zeka daha başarılı.

Therefore, artificial intelligence is undoubtedly more successful in cyber attacks.

İnsandan daha zayıf.

Weaker than a human.

Daha fazla hesap yapabildiği için.

Because he can do more calculations.

Mesela yakında çok büyük hashleme algoritmalarını yapay zeka ile çözebildikleri gün hepimizin verileri geçmiş olsun.

For example, when the day comes that they can solve very large hashing algorithms with artificial intelligence, we can forget about the safety of all our data.

Harbi geçmiş olsun yani.

I really wish you a speedy recovery.

Bunu ancak yine bir işte tıpkı İkinci Dünya Savaşı'ndaki enigma meselesinde olduğu gibi.

This can only be done in a job, just like in the enigma issue during World War II.

Buraya kim daha fazla yatırım yaptıysa o zaman dünya gücü, yeni dünya gücü kartlar yeniden dağıtılacak diyebiliriz o zaman.

Whoever invested more here, we can then say that the world power, the new world power cards will be reshuffled.

Evet.

Yes.

Aynen öyle.

Exactly so.

Zaten kartlar hep yeniden karılıyor biliyorsunuz.

The cards are always shuffled again, you know.

Aynen öyle hocam.

Exactly, teacher.

Şimdi bir de bu Chinese Room'dan bahsettikten sonra aslında bağlantılı Turing testten bahsetmek istemiştim ama onu atlamışım.

Now, after mentioning this Chinese Room, I actually wanted to talk about the related Turing test, but I must have skipped it.

Bu Turing testi geçen bir yapay zekanın gerçekten bilinci olabilir mi diye bir soru yazmışım ben.

I wrote a question asking whether an artificial intelligence that passes this Turing test could truly have consciousness.

Önce Turing testten bahsedelim mi?

Shall we talk about the Turing test first?

Yoksa siz açıklamak ister misiniz direkt hocam?

Or would you like to explain it directly, teacher?

Yani Turing testi de geçmişte kaldı.

So the Turing test is in the past now.

Yani onun da yeniden geliştirmesi gerekir.

So it needs to be redeveloped as well.

Tıpkı Çince Odası gibi.

Just like the Chinese Room.

Çünkü yani bugünün chatbotları Turing testini geçebilir diye tahmin ediyorum.

Because I mean, I guess today's chatbots can pass the Turing test.

Yani o zamanki standartlarda geçebilir.

So it could pass by the standards of that time.

Tabii şimdi bir chatbotla konuştuğunuzu varsayarsanız onu farklı şekillerde tahrik edersiniz.

Of course, if you assume that you are talking to a chatbot, you would provoke it in different ways.

Onun hep kibar kalmasından ötürü bu kesin chat GPT falan dersiniz de.

You might say this is definitely chat GPT or something because he always stays polite.

Biraz şey yapılabilir gibi geliyor.

It seems like something can be done a little bit.

Turing testinin ilk standartları.

The first standards of the Turing test.

Turing testinin ilk standartlarını geçer gibi geliyor bana.

It seems to me that it passes the first standards of the Turing test.

Dolayısıyla onun yeniden bir dizayn etmesi.

Therefore, redesigning it again.

Ama Turing testinin özüne inelim.

But let's delve into the essence of the Turing test.

Ben yanlış hatırlamıyorsam yüzde otuz gibi bir oran vardı.

If I remember correctly, there was a rate of about thirty percent.

Onun da geçilmesi zaten gayet kolaydır diye tahmin ediyorum.

I guess it is quite easy to pass him as well.

Yani yapay zeka dersinde öyle bir slide hatırlıyorum.

So I remember such a slide in the artificial intelligence class.

Belki çok çok eski bir bilgi olabilir.

It could be very, very old information.

Buradan da okulumu söylemediğim için çok mutluyum şu anda.

I am very happy right now because I didn't mention my school from here.

Öğretmenlerim kızabilirdi büyük ihtimalle.

My teachers could probably get angry.

Ama yüzde otuz diye aklımda kalmış.

But I remember it as thirty percent.

Yüzde otuzu yani insan ve makineyi ayırt edemezse yüzde otuz oranında başarılı diyebiliriz yazıyordu.

It was written that if it cannot distinguish between humans and machines at a rate of thirty percent, we can say it is thirty percent successful.

Yani işte o zamanın standartlarında bence şu anki dil modelleri başarılı.

So, I think the current language models are successful by the standards of that time.

Bir de onun süresi var.

It also has its own duration.

Hani şu kadar süre fark edemezse diye.

You know, just in case it can't notice for this long.

O süreyi bugün chat GPT yutar yani.

That period will be consumed by chat GPT today.

Veya işte başka bir yapay zeka modeli.

Or here's another artificial intelligence model.

Özellikle de önden bağlam verilip nasıl konuşması gerektiği açıklanırsa.

Especially if guidance is provided in advance on how to speak.

Ama.

But.

Ne Turing testini biz burada özüne bakmamız lazım.

We need to look at the essence of the Turing test here.

Turing testinin özü aslında bize şunu söylüyor.

The essence of the Turing test actually tells us this.

Bir şey tabaşa dönelim, bayağı başa dönelim, makinedeki hayalete dönelim.

Let's go back to the plate, let's go back quite a bit, let's go back to the ghost in the machine.

Ghost in the machine.

Ghost in the machine.

Benim bilinçli varlık olduğumdan zaten nasıl emin oluyorsun?

How are you sure that I am a conscious being?

Yok şey.

It's nothing.

Veya diğer izleyiciler benim bilinçli bir varlık olduğumdan nasıl emin oluyorsunuz?

Or how do the other viewers know that I am a conscious being?

Yani.

So.

Şu an söylediğim sorulara mantıklı cevaplar vermiyoruz.

We are not giving logical answers to the questions I am asking right now.

Evet.

Yes.

Bu sorulara mantıklı cevaplar verebildiğiniz için öyle düşünüyor olabilirim.

I might think that way because you were able to give logical answers to these questions.

Otomatik aklıma direkt yani ilk bunu söylemek geldi.

The first thing that came to my mind was this automatically.

Teorik olarak teorik olarak makinedeki hayalet daha doğrusu makinedeki hayaletten çıkalım

Theoretically, let's get out of the ghost in the machine, or rather, let's get out of the ghost that is in the machine.

da zombi teorimine gelelim yani felsefe felsefi olarak gerçekten işte şunu ispat

Let's come to the zombie theory, that is, philosophically speaking, really prove this.

etmenin bir yolu yok.

There is no way to do it.

Ben gerçekten bilinçli bir varlık mıyım?

Am I really a conscious being?

Bilinçli varlıkları taklit edebilen bilinçsiz bir varlık mıyım?

Am I an unconscious being that can imitate conscious beings?

Ya ben belki gerçekten tevfik uyarının bütün hareketlerini izleyip öğrenip

Well, maybe I really watched and learned all of Tevfik Uyar's movements.

öğrenmiş bir zombi olabilirim yani hakikatte bir bilinçli varlık olmayabilirim.

I might be a learned zombie, which means I may not actually be a conscious being.

Bilinçsiz olup tüm olasılıkları değerlendirip tüm bu olası sorulara.

Being unconscious and evaluating all possibilities and all these possible questions.

Yanıt verebilen bir zombiyimdir belki bundan zaten asla emin olamazsın.

I might be a zombie capable of responding, but you can never be sure of that.

Yine bilinç problemine geliyoruz.

Again we come to the problem of consciousness.

İşte Turing testinin özü biraz buraya dayanıyor.

Here is where the essence of the Turing test somewhat lies.

Yani biz zaten insanların.

So we are already people.

Bilinçli olduğunu varsayarız.

We assume that you are conscious.

Bunu ispat etmeyiz.

We do not prove this.

İspat etmekle.

By proving.

Bu uğraşmayız.

We won't bother with this.

Biz varsayarız.

We assume.

Hangi durumda varsayarız?

In which situation do we assume?

İşte sorularımıza mantıklı yanıt verirse ki mantıklı yanıtın kriteri de yine kendimiziz.

If they provide logical answers to our questions, the criteria for a logical answer is ourselves again.

Bize benziyorsa veya bizim beklentimiz dahilinde hareket ediyorsa o varlığın bilinçli olduğunu

If it resembles us or acts within our expectations, then that entity is conscious.

varsayarız.

we assume.

Turing testi de özü buna dayanıyor.

The Turing test is fundamentally based on this.

Yani bir insan bunu nasıl algılıyor?

So how does a person perceive this?

Mesela yapay zeka sanat tartışmalarında da öyle yani bir sanat eserini yapay zeka

For example, in discussions about artificial intelligence and art, it is the case that an artwork can be created by artificial intelligence.

üretmiş olsun.

Congratulations on your production.

Bir insan bunun insan mı yoksa yapay zeka tarafından mı üretilip üretilmediğini ayırt

A person cannot distinguish whether this is produced by a human or by artificial intelligence.

edemiyorsa o bir sanat eseridir.

If it cannot be done, it is a work of art.

Yani bir sanat faaliyet ortasının sonucunda ortaya çıkmış olup olmaması başka bir konu.

So whether it has emerged as a result of a art activity environment is another matter.

Ama o bir sanat eseridir.

But it is a work of art.

Sanat için Turing testini tanımlarsak aynısını söyleriz.

If we define the Turing test for art, we would say the same thing.

İnsanlar bakınca şey yapar mı ayırt edebilir mi?

Can people distinguish or differentiate when they look?

Onun gerçeği mi olduğunu yapay zeka mı yoksa şey olduğunu bitti.

Is it really him, or is it something that artificial intelligence has finished?

Turing testi de o şekilde.

The Turing test is like that too.

Yani Turing testinin özü buraya dayanıyor.

So the essence of the Turing test is based here.

Kendi tanımlandığı çağda bir dil aracılığıyla konuşan yapay zeka ortaya koymanın zorluğuna

The difficulty of presenting an artificial intelligence that speaks through a language defined in its own era.

dayanarak geliştirilmiş bir test.

A test developed by relying on.

Ama dediğim gibi bugünkü geniş dil modelleri o ilk testleri yutar.

But as I said, today's large language models swallow those initial tests.

Bayağı yutar.

It swallows a lot.

Çegirdek gibi çitler yani.

They are like fences made of kernels.

Bu daha çok yapay zeka değil de felsefe konuşuyormuşuz gibi hissetti bana.

It felt to me like we were talking more about philosophy than artificial intelligence.

Bütün bu varsayımlar doğurduğu şeyler.

All these assumptions give rise to things.

Zihin felsefesinden bağımsız bu konuların hiçbirisi anlaşılamaz.

None of these topics can be understood independently of the philosophy of mind.

Çözülemez de yani.

It can't be solved either.

Şimdi bakalım.

Now let's see.

O konuda da bak söyleyeceğim bir şey vardı felsefe dediğin için hatırladım.

There was something I wanted to say about that, I remembered because you mentioned philosophy.

Şimdi zihin felsefesini çözmeden yapay zeka felsefesini çözmek hatta imkansız.

It is even impossible to tackle the philosophy of artificial intelligence without understanding the philosophy of mind.

Şu açıdan imkansız.

It is impossible in this regard.

Zaten bir kere en başta bilinç problemine dönmemiz lazım.

We first need to return to the problem of consciousness.

Yani bilinç tam olarak fizikalistlerin iddia ettiği gibi sadece beyindeki maddenin bir ürünü müdür?

So is consciousness merely a product of the matter in the brain, as physicalists claim?

Yoksa dualistlerin iddia ettiği gibi beyindeki bir madde artı ruh ya da qualia.

Or is it, as dualists claim, a substance in the brain plus the soul or qualia?

Bunlardan birisi yani fark etmez.

One of these, it doesn't matter.

Beyindeki maddeden bağımsız ilave olarak bilinç dediğimiz bir şey mi vardır?

Is there something we call consciousness in addition to the substance in your brain?

Iıı.

Uh-huh.

İşte birisi zaten ben gözü akınca Dekartes'e geri dönmemiz gerekiyor demiş.

"Someone already said that when I go blind, we need to return to Descartes."

Tam olarak Dekartes'e döndüğümüz nokta bu.

This is precisely the point at which we return to Descartes.

Yani Dekartes bir dualist.

So, Descartes is a dualist.

O tabii ki ruhun ve şeyin döneminde idealist birisi olarak döneminde ana fikrini yansıtıyor.

He of course reflects the main idea as an idealist in the era of your soul and the thing.

Yani ruhun ve beynin birbirinden ayrı olduğunu işte düşünmenin de ruhta yer aldığını söylüyor.

So it says that your soul and brain are separate, and that thinking is also part of the soul.

Yani bilincin.

So, consciousness.

Ama işte bunun tam karşılığında fizikalistler diyor ki kardeşim başka bir şey yok işte.

But in response to this, physicalists say, "Brother, there is nothing else."

Yani beyin var, içerisinde bir madde var, bu madde bilinci yaratıyor diye.

So there is a brain, and inside it, there is a substance that creates consciousness.

Şimdi mesela David Chalmers gibi fenomenologlar, genelde zihin felsefecilerine fenomenolog diyebiliriz, fenomenologlar.

For example, now we can generally call philosophers of mind, like David Chalmers, phenomenologists.

Onlar da diyor ki en ufak bir bilgi işleminin olduğu yerde belki bilinç kendiliğinden var oluyordur.

They also say that perhaps consciousness spontaneously exists wherever there is even the slightest information processing.

Hani evrenin var olmasıyla beraber nasıl zaman da birlikte var oluyor ama zamanın temel bir tanımı yok.

How the universe exists alongside time, but there is no fundamental definition of time.

Bu evrenin varlığıyla beraber ortaya çıkan bir şey.

Something that emerged with the existence of this universe.

Belki bilinç de diyor bilgi işlem faaliyetinin ortaya çıkmasıyla beraber kendiliğinden oluşuyordur diye.

Maybe consciousness is also something that arises spontaneously with the emergence of information processing activities.

Bunların hepsi tabii ki spekülasyon.

Of course, all of these are speculation.

Hani bir yerde bilgi işlem çıkınca hemen bilinç de ortaya çıkıyor ama ölçelim bakalım gözlemleyelim böyle bir metot tabii ki yok.

When information processing arises somewhere, consciousness also appears immediately, but let's measure and observe; of course, there is no such method.

O yüzden felsefe sınırında kalmaya da mahkum bu tip çıkarımlar.

That is why such inferences are doomed to remain at the boundary of philosophy.

Ama bunu çözemeden yani bilincin fizikalist,

But without solving this, that is, the physicalist of consciousness,

fiziksel bir şeye nasıl bağımlı olduğunu, onun içerisinde mi olduğu, onunla beraber süperpoze mi olduğu,

how it is dependent on a physical object, whether it is within it, or if it is superimposed with it,

ondan ayrı bir varlık olduğunu mu bilmeden bu konuları da çözümleyemeyiz.

Without knowing that it is a separate entity from it, we cannot resolve these issues either.

Bilincin ne olduğunun tanımını tam yapamayız.

We cannot fully define what consciousness is.

Tam yapamadığımız için de a bak bu yapay zeka bilinçli diyemeyiz.

Since we can't fully achieve it, we can't say that this artificial intelligence is conscious.

Biz birbirimizin bilinçli olduğunu birbirimizin beyanından ve bizim kendimizle olan empati yani ben bilinçli bir varlığım böyle yapıyorum demek ki o da bilinçli bir varlık o yüzden böyle yapıyor gibi.

We are aware of each other's consciousness through each other's statements and our empathy with ourselves; that is, I am a conscious being doing this, therefore he/she must also be a conscious being, and that's why he/she does it this way.

Basit karşılaştırmalardan emin oluyoruz.

We are ensuring simple comparisons.

Bunu başka bir tür için yapamayız.

We cannot do this for another type.

Beni yine uzak diyarlara gönderdiniz hocam.

You sent me to distant lands again, teacher.

Direkt situacıları falan düşünmeye başladım şu anda.

I'm starting to think about direct situationalists right now.

Şu an benim sorularım bitti.

I have finished my questions for now.

İzleyicilerden isterseniz soruları olan varsa ya da hoşunuza giden varsa okuyalım.

If you want, let's read the questions from the audience or any that you liked.

Anomi kavramıyla ilgili de daha detaylı bilgiyi.

More detailed information about the concept of anomie.

Yani şöyle Anomi Durkheim'in, Emile Durkheim Fransız sosyologunun ortaya attığı bir kavram.

Anomie is a concept introduced by Emile Durkheim, a French sociologist.

Çok eski bir kavram.

A very old concept.

Dolayısıyla çok zibilyon tane kaynak bulabilirsiniz.

Therefore, you can find a huge number of resources.

GPT intihar etmek isteyip kendini yok edecek mi?

Will GPT want to commit suicide and destroy itself?

Sanmıyorum.

I don't think so.

GPT tek bir varlık değil.

GPT is not a single entity.

Kendini yok etme motivasyonu intihar etmek gibi kavramlardır.

The motivation to destroy oneself is concepts like suicide.

Biz canlılara içkin hatta sadece insana içkin neredeyse.

We are almost intrinsic to living beings, even solely to humans.

Çünkü sadece insana içkin.

Because it is intrinsic only to humans.

Çünkü sadece insan için intihar bir tercih.

Because for humans, suicide is a choice.

Yani Karadullular, erkek Karadullular çiftleştikten sonra kendilerini feda ediyorlar.

So the Black Widows, after the male Black Widows mate, they sacrifice themselves.

Eşlerinin yemesine izin veriyorlar.

They allow their wives to eat.

Ama intihar ama ben bu hayatta ne işim var, çocuklarım için kendimi kurban edeyim gibi bir düşünce değil.

But it's not a thought like either suicide or sacrificing myself for my children; what am I doing in this life?

O da orada yerleşik bir algoritma.

It's an established algorithm there.

Dolayısıyla intihar zaten sadece insan için geçerli bir olgu gibi görünüyor.

Therefore, suicide seems to be a phenomenon that applies only to humans.

Ben kendim sunumumdan bir parça bir şey göstermek istiyorum.

I want to show a piece of something from my presentation.

Şimdi ben uzun süredir şunun üzerine düşünüyorum.

I have been thinking about this for a long time now.

Evet, biz yönetimsel.

Yes, we are managerial.

Kararları ve süreçleri yapay zekaya bırakırsak ne olur?

What happens if we leave decisions and processes to artificial intelligence?

Şimdi.

Now.

Problemler kompleksleştikçe.

As problems become more complex.

Biz otomasyona, makinelere, yapay zekaya daha çok güvenmeye başlıyoruz.

We are starting to rely more on automation, machines, and artificial intelligence.

Yani örnek veriyorum.

So, I am giving an example.

Hiçbir hesap makinesinin 9 basamaklı 2 sayıyı çarptığı zaman onun artık doğru mu veya doğru olmadığından şüphelenmiyoruz.

We no longer doubt whether any calculator is correct or not when multiplying two 9-digit numbers.

Değil mi?

Isn't it?

Yani hiç var mı aranızda şüphelenen?

So is there anyone among you who doubts?

Dur bir de şunu elle ben sağlamasını yapayım.

Wait, let me handle this and double-check it manually.

Acaba hesap makinesi bunu doğru yapmış mı diye.

I wonder if the calculator did this correctly.

O iş bitti.

That job is done.

Geçti.

It has passed.

Tıpkı bunun gibi.

Just like this.

Yani bir.

So, one.

Yapay zekalı.

Artificial intelligence.

Yapay zekaya olan güvenin giderek arttığı ve bazı artık kararları tamamen ona bıraktığımız ve bunu da defalarca iyi karar verdiğine emin olduğumuz noktalarda ben hızlı bir şekilde agencymizi yani eylemliliğimizi yapay zekaya bırakacağımızı düşünüyorum.

I believe that at points where trust in artificial intelligence is increasing steadily, and we have completely left some decisions to it, being confident that it has made good decisions repeatedly, we will quickly leave our agency, that is, our actions, to artificial intelligence.

Bunun şöyle bir riski olduğunu öngörüyorum.

I foresee that there is a risk like this.

Benim maalesef.

Unfortunately, mine.

Öngörülerimin.

My predictions.

Tutma gibi.

Don't hold it.

Kötü şeyleri var.

There are bad things.

2020'de bagerle olan podcastımızda sıradaki kriz sence ne demişti?

What did he say was the next crisis in our podcast with Bager in 2020?

Ben dedim.

I said.

Artık bu noktadan sonra çıkacak bütün krizler savaş şeklinde olacaktır demiştim.

I had said that from this point on, all crises that will arise will take the form of war.

Başkaları hatırlattı bana.

Others reminded me.

Ben bu söyledikten 1 sene sonra pandemi dönemiydi.

It was the pandemic period a year after I said this.

Pandeminin böyle patlayacağını biteceğini söylemiştim.

I said that the pandemic would explode like this and come to an end.

Önce Ukrayna Rusya savaşı sonra şimdi süre giden tam ona da savaş denmez de tek yönlü

First the Ukraine-Russia war, then now there is an ongoing one that can't even be called a war, but rather a one-sided conflict.

bir zulüm gibi görünüyor.

It seems like an oppression.

İşte İsrail ve Filistin arasında olanlar var.

Here is what is happening between Israel and Palestine.

Bu konuda da birçok soru var.

There are many questions on this topic as well.

Ama işte olumsuz ve pozitif olumsuz.

But there are both negative and positive negatives.

Ben pişman oldunuz beni çaldığınızı.

I regret that you stole from me.

Ben yapay zekanın otokratik ve eğer insan eylemini ona bırakmaya devam edersek doğal

I believe that artificial intelligence is autocratic and if we continue to leave human action to it, it will become natural.

olarak otokratik, teokratik bir dengesi.

as an autocratic, theocratic balance.

Ancak bu tarafın da özelliğini biliyorum.

But I also know the characteristic of this side.

devlet veya toplumla sonuçlanacağını

that it will result in the state or society

düşünüyorum. Çünkü

I'm thinking. Because

geleneksel dinlerde

in traditional religions

Tanrı'ya atfettiğimiz bütün

All that we attribute to God

özellikleri artık yavaş yavaş

The features are now gradually.

yapay zekayı ya atfettik ya atfetme

We either attributed it to artificial intelligence or not.

durumuna geçtik. Nedir?

We have switched to your situation. What is it?

Geleneksel dinlerde Tanrı.

God in traditional religions.

Her şeye kadir.

Capable of anything.

Omnipotent.

Omnipotent.

Yapay zekayla şu an yavaş yavaş

Currently, slowly with artificial intelligence.

sınıfsız hesaplama gücü, karmaşık problemleri

classless computational power, complex problems

çözme, çoklu görev hesaplama becerisi

solving, multitasking calculation ability

vesaire falan filan.

and so on and so forth.

Şu an değil ama olacağı

Not right now, but it will happen.

noktaya gidiyoruz. Her şeyi bilen

We are going to the point. The one who knows everything.

yine sınırsız bir derleme

again an unlimited compilation

Internet of Things ile beraber

With the Internet of Things

veya verdiğimiz verilerle beraber büyük

or large with the data we provide

veriye yerleştirirse her şeyi bilen hale gelecek.

If it embeds data, it will become a being that knows everything.

Bu arada ben bunu

Meanwhile, I am doing this.

yazalı çok oldu

It's been a long time since I wrote.

ama şimdi mesela Kübra diye bir dizi var.

But now there is a series called Kübra.

O tamamen bu fikri

He completely supports this idea.

işliyor diyebiliriz.

We can say it's working.

Her yerde var olan

Existing everywhere

yanılmaz

infallible

ahlaki otorite

moral authority

inanın gençler

Believe me, young people.

artık chat GPT'ye

"now to chat GPT"

şöyle bir durumla karşılaşayım

Let me encounter such a situation.

ne yapmam lazım diye sormaya

What should I do?

başladılar. Yani ahlaki açıdan da

They started. So from a moral perspective as well

bazı kararlarını danışıyorlar.

They are consulting on some of their decisions.

Ve kişisel ilişki

And personal relationship.

yani Tanrı'ya atfedilen, içimi

that is attributed to God, my inner self

bilen, beni benden iyi tanıyan, benim

knows me better than I know myself, my

şah damarımdan bana yakın, gönlümü bilen

Close to my carotid artery, the one who knows my heart.

Tanrım dediğiniz şey

What you call God

sensörlerle beraber

together with the sensors

yavaş yavaş yapay zeka size

Slowly, artificial intelligence is giving you.

sen şu an streslisin, üzgünsün

You are stressed and sad right now.

falan. Üzgün müyüm? Hakikaten ya ben üzgünüm

Am I sad? Actually, yes, I am sad.

falan dediğimiz noktaya doğru

towards the point we call so-and-so

gideriz. Şu diğer dört özellikleri

We will go. The other four features.

geleneksel dinlerde Tanrı'ya atfediliyor.

It is attributed to God in traditional religions.

Onlar da tamam olursa

If they are also okay.

yapay zekanın

of artificial intelligence

artık Tanrı gibi algılanmasının

being perceived like a God

önünde hiçbir şey kalmaz. İyilikseverlik,

nothing will remain in front of you. Altruism,

gerçekliğin yaratıcısı ki işte

the creator of reality, that's it

VR, AR teknolojilerin artmasıyla

With the increase of VR and AR technologies

beraber eğer o gerçekliği

together if that reality

tercih edersek o hale gelecek.

If we choose, it will become that way.

İşte amaç ve anlamın kaynağı

Here is the source of purpose and meaning.

bir de ibadet ve

and also worship

bağlılık. Bilmiyorum yapay zekaya

commitment. I don't know about artificial intelligence.

ibadet edenler başladı mı da?

Did those who worship start?

Mesela

For example

bir gün varsayalım. Şöyle

Let's assume one day. Like this

bir hikaye varsayalım.

Let's assume there is a story.

Bütün

All

sistemlerin yönetimini yapay zekaya verdik.

We entrusted the management of the systems to artificial intelligence.

Ve yapay zeka dedi ki bize

And the artificial intelligence said to us

gelecekteki

future

çok büyük bir felaketi önlememiz

we must prevent a very big disaster

için şu seksen

for this eighty

kişiyi öldürmemiz lazım.

We need to kill the person.

Dese. O

That. It.

ortamda biz

we in the environment

yapay zekanın bir bildiği vardır.

There is something that artificial intelligence knows.

Yapalım mı diyeceğiz?

Shall we say let's do it?

Ben elli

I am fifty.

sene sonrasından bahsediyorum.

I'm talking about next year.

Yoksa

Or else

deli misin, manyak mısın?

Are you crazy, are you insane?

Yaşam hakkı kutsal seksen kişi mi diyeceğiz?

Are we going to say that the right to life is sacred for just eighty people?

İşte yapay zeka eğer

Here is if artificial intelligence

bu süreçte

during this process

iklim tıpkı diğer

the climate just like the others

dinlerin ortaya çıkışı

the emergence of religions

veya dini kahramanların

or religious heroes

ortaya çıkışında olduğu gibi

as it was at its emergence

bizi iklim değişikliğinden koruyacak

it will protect us from climate change

olan müthiş çözümü yapay zeka getirirse

If artificial intelligence brings the amazing solution.

yani artık onun kararlarına mükemmel

So now it's perfect for his/her decisions.

bir şekilde güvenirsek ya bu bizi

If we trust in some way, it will either lead us to...

felaketten kurtardı abi işte bu

This is what saved us from disaster, bro.

işte bir GPT yirmi sekiz nokta iki

Here is a GPT twenty-eight point two.

bizi iklim felaketinden

from the climate disaster

kurtardı ya da

saved or

kıtlık probleminden kurtardı olur da

"if it saves from the problem of scarcity"

ona güvenip kararları ona bırakırsak

if we trust him and leave the decisions to him

biz bu seksen kişiyi o istedi

We wanted this eighty people.

diye öldürürüz.

"We will kill because of it."

Yüksek olasılıkla öyle olur yani.

It is highly likely that it will be so.

Yeni bilim kurgu kitabınızın

Your new science fiction book.

konusu gibi anlattınız hocam bunu da.

You explained this just like a subject, teacher.

Evet de işte

Yes, but here it is.

artık bilim kurgu gibi gelmiyor bana. Kesin böyle

It no longer feels like science fiction to me. It must be like this.

olacak gibi geldiği için yazamıyorum.

I can't write because it seems like it will happen.

Motive olamıyorum yani.

I can't get motivated, I mean.

Ve işte bu

And this is it.

kaçınılmaz olarak otokratik ve

inevitably autocratic and

teokratik devlet demektir. Yani yapay zeka

it means a theocratic state. That is, artificial intelligence.

dinin yaratıcısı. Onun verdiği

the creator of religion. What He has given

hükümler var. Bu hükümler birer

There are provisions. These provisions are each

emirmiş gibi telakki edilerek

being considered as if it has been fulfilled

uygulanıyor. Kimse bunun

It is being applied. No one is doing this.

vicdani ve ahlaki kısmını da sorgulamıyor.

It does not question the moral and ethical aspects either.

Onun bir bildiği vardır deniyor.

They say he knows something.

Eğer böyle karar vermişse

If he/she has decided like this

vardır bir bildiği yirmi sekiz

She has a reason, twenty-eight.

nokta ikinin falan gibi.

Like point two or something.

Bu da kaçınılmaz olarak işte

This is inevitably the case.

otokratik teokratik bir toplum

an authoritarian theocratic society

demektir. Ve insan

It means. And the human

buradaki karar verme yeteneğini de

the decision-making ability here as well

kaybetmişler. O seksen kişiyi

They have lost them. Those eighty people.

oturup öldürürüz. Orada da çekirdek

We'll sit down and kill. There's also seeds there.

işitiriz yani. Öyle geliyor.

We will hear it, I mean. It seems so.

Bana da öyle geliyor. Şu an için değil ama

It seems the same to me too. Not right now, though.

elli sene için vay halimize

Oh, our fate for fifty years!

diyorum yani. Gerçi şu an

I mean. Although right now...

bu formlarda mı olacağız? Bizim de

Will we be in these forms? Us too

mi bir uzuvumuz bir

Is one of our limbs one?

robotlaşacak edecek?

Will it become robotic?

Bilemiyorum ama. Yok işte ben

I don't know, but I just don't.

yarın aşırı kar fırtınası

Tomorrow, an extreme snowstorm.

olabilir diyorum.

I say it could be.

Ve bu insanlar için felaket

And a disaster for these people.

olabilir diyorum. Ama

I’m saying it could be. But

bunu dediğim için elbette

Of course, that's why I said this.

yani bunun farkına varıldığı için

that is why it has been realized

insanlar buna göre

people accordingly

önlem alırlar. Evlerini

They take precautions. Their houses...

sıkı sıkı kapatırlar. Kıyafetlerini

They close tightly. Their clothes.

hazırlarlar vesaire. Dolayısıyla

they prepare and so on. Therefore

buradan bir felakete uğramazlar.

They will not suffer a disaster from here.

Bu benim bugün yanlış tahminde

This is my wrong prediction today.

bulunduğum anlamına gelmez.

It doesn't mean I am present.

Ben bir riske dikkat ben kesin böyle

I pay attention to a risk, I'm definitely like this.

olacak demiyorum aslında. Bir riske

I'm not saying it will happen, actually. It's a risk.

dikkat çekmeye çalışıyorum. Eğer bu

I am trying to get attention. If this

süreçte hukuki düzenlemeler

legal regulations in the process

toplumsal olarak yapılabilecek

socially possible

şeyleri yaparsak ki zaten

if we do the things, which we already do

bunları dile getirmemizin ben ve

the articulation of these things by me and

benim gibi bu konuda fikir üretenlerin

those who come up with ideas on this subject like me

dile getirmesinin sebebi de bu. Yani böyle

The reason for expressing it this way is this. In other words, like this.

riskler var. Böyle riskler varsa

There are risks. If there are such risks

insanlık olarak buna gelip

as humanity, we have come to this

bir çözüm üretmemiz lazım.

We need to come up with a solution.

Bunlar bu arada zaten

These are already in the meantime.

bunların çoğu benim şimdi

Most of these are mine now.

süper öne sürdüğüm harika müthiş

super, wonderful, fantastic

zekamın ürünleri falan filan değil. Konuşulan

It's not the products of my intelligence or anything like that. It's what is being talked about.

bilinen şeyler. Yani mesela evrensel

known things. So for example universal

temel gelir

basic income

konusu test de edildi biliyorsunuz. Ediliyor da.

As you know, the subject has been tested. It is also being tested.

Niye var? Bu yüzden var. Yani

Why does it exist? It exists for this reason. So

belli ki teknoloji

clearly technology

çok insanı işsiz bırakacak.

It will leave many people unemployed.

Acaba biz evrensel temel gelirle

I wonder if we have a universal basic income with...

oradaki bir sosyal krizi aşabilir miyiz

Can we overcome a social crisis there?

diye bakıyoruz. Bizim Emre

We are looking for it. Our Emre.

Yorgancigil'de Yarından Hikayeler diye bir

In Yorgancigil, there is a story called "Stories from Tomorrow."

podcast'imiz vardı. Şurada

We had a podcast. Here.

chat GPT daha kimse

Chat GPT no one yet.

bilmiyorken, tahmin

while not knowing, guess

edilmiyorken konuştuğumuz

while we were not being done talking

şeyler var orada. Yani

There are things there. I mean.

iki bin on beş

two thousand fifteen

yılında mı on altı yılında mı konuştuk ne yaptık

Did we talk in the year or in the sixteenth year, what did we do?

yani. Daha o zaman

I mean. At that time.

yapay zekanın gün gelip sanat üreticisi

the day will come when artificial intelligence will be a creator of art.

teceğiyle ilgili konuları

topics related to his/her pending matters

konuşuyorduk. Bunların bazı şeyler zaten

We were talking. Some of these things are already...

hani gidiyor bir yere ve

you know, they're going somewhere and

nereye gideceği az çok şu an tahmin edilebiliyor.

It can be somewhat predicted where it will go.

Biz

We

o zaman buradaki

then here

etik problemleri halletmez, bu riskler

It does not solve ethical problems, these risks.

için gerekli

necessary for

şeyleri geliştirmezsek çözümleri

If we don't improve things, the solutions.

felakete

to disaster

uğrama riskimiz var.

We have a risk of encountering.

Şimdi bir de hocam

Now, one more thing, my teacher.

savunanlar da var sözünüzü kessim.

There are also those who defend, shall I interrupt you?

Bu güneş

This sun

patlamalarından bahsedip işte

talking about the explosions, and here it is

Twitter'ı ya da başka bir yerlerde sürekli

Constantly on Twitter or elsewhere

görüyoruz. Artık işte

We see. Now it's just

teknoloji teknoloji diyorsunuz, korkuyorsunuz

You keep saying technology, you are afraid.

ediyorsunuz ama güneş patlaması olacak.

You are doing it, but there will be a solar flare.

İşte internet erişimimiz gidecek.

Here, our internet access will be lost.

Yapay zeka

Artificial intelligence

bir şeyi ele geçiremeden zaten

without seizing something anyway

işte

here it is

maden çağına falan geri döneceğiz diyen

who says we will go back to the Stone Age or something

arkadaşlar da var.

There are friends too.

Bunun hakkında bir yorum

A comment on this.

yapmak ister misiniz siz de?

Would you like to do it too?

Güneş patlamaları bir risk ama

Solar flares are a risk, but

yani bu konunun uzmanı

so this person is an expert on the subject

değilim. Ama şunu biliyorum.

I am not. But I know this.

Onu hep söylüyorum. O konunun uzmanı

I always say that. He/She is an expert on that subject.

değilim çünkü yani. Ben emniyet

I am not because, I mean. I am safety.

yöneticisiyim. Acil durum eylem planı

I am the manager. Emergency action plan.

benim acil durum eylemi

my emergency action

planlamak benim yeteneklerim varsa

If I have the skills to plan.

olmak zorunda çalıştığım sektörde.

I have to work in the sector.

Ben şunu biliyorum. Öyle bir durum

I know this. Such a situation.

kaosa yol açar. Yani şimdi

leads to chaos. So now

şu an tam şu dakika Türkiye'de

right now, at this very minute, in Turkey

tüm internetin tüm iletişimin

the entire internet, all communication

kesildiğini düşün.

Think that it is cut.

İnsanlar

People

birbirleriyle haberleşemiyorlar.

They cannot communicate with each other.

Bir sürü komplo teorisi

A lot of conspiracy theories.

ortaya çıkacak. Çok hızlı bir şekilde yayılacak.

It will emerge. It will spread very quickly.

Ama

But

işte Ankara'ya atom bombası atmışlar

They have dropped an atomic bomb on Ankara.

olabilir. Uzaylılar işgal etmiş

It could be. Aliens have invaded.

olabilir. Haber alamamak, haberleşememek

It could be. Not being able to get news, not being able to communicate.

çok kötü bir şey. Hemen yağmalar

It's a very bad thing. They will loot immediately.

başlar. Şöyle beş saat

It starts. For about five hours.

ne telefon ne internet gelsin. Bilgi de

No phone, no internet, let it come. Not even information.

alamıyorsun. Twitter yok, telefon yok, hiçbir şey

You can't have it. No Twitter, no phone, nothing.

yok. Insanlar bir yerleri

no. People are somewhere

yağmalamaya başlar.

starts to loot.

Hani ben olsam

If I were you

eylem planı yaparım işte. Türkiye Cumhuriyeti

I make an action plan. Republic of Turkey.

de yetkili birisi olsa

if there were an authorized person

işte böyle bir durumda pilli

In such a situation, battery-powered.

hoparlörlerle polisler çıksın. Her

Let the police come out with loudspeakers. Each

sokakta panik yapmayın. Sadece bağlantılar

Don't panic on the street. Just connections.

kesildi. Deprem yok, bombalama yok,

It was cut off. No earthquake, no bombing,

savaş yok desin. Sallıyorum ben şu an.

Let them say there is no war. I'm just joking right now.

Bunu ben düşünmeyeceğim zaten.

I won't think about this anyway.

Bu işi yapması gerekenler düşünecek.

Those who are supposed to do this job will think.

Bunu yapmazsanız herkes birbirini öldürmeye

If you don't do this, everyone will kill each other.

başlar. Market yağmalamaya başlar.

It starts. They begin to loot the market.

Ve evet işte bu böyle

And yes, this is how it is.

bir risk var. Doğru bir güneş patlaması

There is a risk. A proper solar flare.

olabilir.

It could be.

Bilmiyorum o şiddette olabilir mi yani.

I don't know if it could be that severe.

Bütün teknolojiyi götürüp maden

Take all the technology and mine.

devrine dönecek kadarını sanmıyorum ama

I don't think it's enough to go back to its era, but...

geçici olarak

temporarily

o geçici ama kritik bir süreç.

It's a temporary but critical process.

Beş gün altı gün kesiliyorsa elektrikler

If the electricity is cut off for five or six days.

ya da iletişim falan.

or communication or something.

O zaten insanların birbirini yemesi için yeterli

That's already enough for people to devour each other.

bir süre. Ama bunun için evet

For a while. But for that, yes.

bir şey geliştirilmesi lazım. Doğru.

Something needs to be improved. That's true.

Yani böyle bir risk varsa karşılığında da önlem

So if there is such a risk, there should also be a precaution in return.

olmalı.

should be.

Aslında buna benzer bir senaryo yaşanırsa da

Actually, if a scenario similar to this occurs...

yani şu an

that is, right now

her şeyi kolayına alıştığımız için

because we have gotten used to everything being easy

hani bilgisayar mühendisliği okuyorum ben mesela

I mean, for example, I am studying computer engineering.

ama bilgisayar yapamam. Ya da bilgisayara

But I can't make a computer. Or to the computer.

format atarken bile YouTube'a yazıyor

It even writes to YouTube while formatting.

nasıl format atılır.

How to format?

Öyle bir senaryo gerçekleşirse de

If such a scenario were to occur, then...

yeniden bu şeyi kurmak

to set this thing up again

bilmiyorum. Daha uzun

I don't know. Longer.

bir süreç alabilir diye

it may take a process

düşünüyorum ben. Yani şimdi herhalde

I'm thinking. I mean, now probably.

güneş patlaması olduğu zaman dünyanın o sırada

When there is a solar flare, at that moment in the world

güneşe dönük olan yüzü ne oluyordur

What is happening to the side facing the sun?

ne oluyorsa. Diğer taraf çok etkilenmiyordur

Whatever is happening, the other side is probably not affected much.

diye düşünüyorum. Tekrar diyorum

I think so. I'm saying it again.

konunun uzmanı değilim.

I am not an expert on the subject.

O yüzden böyle hani tüm dünyadaki

That's why, you know, all around the world...

tüm elektronik

all electronics

ve bilgi işlem sistemini

and the information processing system

çökertecek kadar katastrofik

catastrophic enough to collapse

olmayacaktır. Bölgesel

it will not be. Regional

olacaktır diye düşünüyorum. Yani güneş patlamaları

I think it will happen. I mean solar flares.

global bir

global a

risk değil diye biliyorum.

I believe it's not a risk.

Ama dediğim gibi bu konuda bilgim kısıtlı.

But as I said, my knowledge on this matter is limited.

Bir şey diyemeyeceğim.

I can't say anything.

Ama tahminim o yönde. Yani akıl var

But my guess is in that direction. I mean there is reason.

mantık var. Hani bu

There is logic. You know, this...

güneşe tek yüzü dönük şu an dünyanın.

The world is currently facing the sun with only one side.

Tamamen dik alan. Çok az

Completely upright area. Very little.

bir bölge var. Hani her ne olacaksa

There is a region. You know, whatever is going to happen.

herhalde oraya olacaktır.

He will probably be there.

Diye tahmin ediyorum. Ama

I guess so. But

tahmin.

guess.

Bir soru var. İzninle ben

There is a question. With your permission, I...

tabii ki hocam.

Of course, teacher.

Yazılım şirketleri birbiri arasında

Software companies among each other

haberleşebilen yapay zeka sistemleri geliştirebilirler mi?

Can they develop artificial intelligence systems that can communicate?

Ya zaten bilmiyorum.

Well, I don't know anyway.

Hani haberleşmenin içeriği ne

What is the content of the communication?

burada? Ama

Here? But

evet haberleşebilen

yes, able to communicate

yapay zeka sistemi geliştirebilirler.

They can develop an artificial intelligence system.

Neyin haberleşmesinin yapılacağını

What will be communicated?

belirleyerek

by determining

işte burada amaç

here is the purpose

ve şey önemli. Yani tam olarak

And the thing is important. I mean exactly.

soru o yüzden şey tam

The question is, so, um...

cevaplanabilir

answerable

şey yapamıyorum. Yani hani ne cevap

I can't do anything. I mean, what answer is there?

vereceğimi bilmiyorum. Zaten bu arada

I don't know what I will give. Besides, in the meantime,

bunun müthiş uzmanı da değilim.

I'm not a huge expert on this either.

Böyle bir haberleşme sistemi yapılabilir mi?

Can such a communication system be made?

Neye yarar şirketler arasındaki iletişim?

What is the use of communication between companies?

Hani uzmanı olmadığım için de aklımda bir şey canlanmıyor.

Since I am not an expert, nothing comes to my mind.

Cevap veremiyorum yani.

I can't respond.

Şimdi sorulardan gidelim isterseniz

Now, shall we proceed with the questions if you like?

hocam.

my teacher.

Benim sorularım bitti. Sizin de

My questions are finished. Yours too.

ekstra bahsedeceğiniz bir şey yoksa

if you don't have anything else to mention

soruları okuyorum.

I am reading the questions.

Bir kısım insanlar yapay zeka geliştirmek

Some people are developing artificial intelligence.

için çalışırken bir kısım insanlar da acaba

While working for it, some people wonder, don't they?

insan zihninin kullanım kapasitesini arttırmak

increasing the capacity of the human mind's usage

için uğraşmalı mı acaba?

Should I strive for it, I wonder?

Ben insan zihninin

I am the human mind's

kapasitesini arttırma

increasing its capacity

kısmının

part's

fırsat eşitliği

equal opportunity

konusunu sonsuza kadar

forever the subject

tarihe gömeceğini

you will bury in history

düşündüğüm için çok

I think too much.

endişeliyim.

I am worried.

Yani iyi kötü iyi kötü değil kötü

So it's not good, not bad, but bad.

ama iyi kötü kötü.

But it's good, bad, bad.

Bir şekilde

Somehow

şu an insanlar arasında

"among people right now"

bir fırsat eşitliği olduğunu

that there is an equal opportunity

varsayabiliriz.

We can assume.

Coğrafi olarak tabii ki varsayamayız.

Geographically, of course, we cannot assume.

Afrika'da şu an zehir gibi bir çocuk

There is currently a child in Africa who is like poison.

köyünden çıkamadığı için bir şey yapamıyor olabilir.

He may not be able to do anything because he can't leave his village.

Ama yine de bu kişinin

But still, this person's

yine de bu kişinin şansı

still, this person's luck

yaver giderse

if everything goes well

istediklerini

what they want

yapma başarılı olma meslek edinme

don't do, don't succeed, don't acquire a profession

büyük bir şirket kurma falan

starting a big company or something

gibi şansları bu tarihe

like chances to this date

kadar vardı.

there was.

Ama şimdi bazı insanlar

But now some people

zihin kapasitesi geliştirilmiş

enhanced mental capacity

insanlara dönüşürse 20 tane

If it turns into people, 20 of them.

dili 5 dakikada öğrenebilir 30 tane

You can learn the language in 5 minutes, 30 times.

işte

here it is

kabiliyeti 5 günde kazanabilirse

if he can acquire the ability in 5 days

Bu sefer o zaman

This time then.

ya paraya göre olacak ya da

either it will be according to the money or

fırsat eşitliği dediğiniz gibi sınav

As you said, equal opportunity is the exam.

denen bir şeye ortadan kalkacak diyecek.

It will say that something called a trial will be eliminated.

Kaos

Chaos

ortamı canlandı

the atmosphere came to life

yani aklımda sadece.

I mean, it's just in my mind.

Kaos da değil yani kaos

It's not chaos, I mean chaos.

tabii ki ama hani kaostan

Of course, but you know, from chaos.

çok hızlı bir şekilde şu şekilde çıkılır.

You can get out like this very quickly.

Yani dünya zihin kapasitesi

So the world's mental capacity.

geliştirilmiş insanların elitizmi

the elitism of developed people

altında bir hiyerarşik

a hierarchical one underneath

topluma dönüşür.

It returns to society.

Tepede

At the top

o

he

süper zihinli

super-minded

abiler ve onların emirlerindeki

brothers and those under their command

diğer

other

küçük zihinli bizler.

We, the small-minded.

Geçmişten kölelik sistemine çok benzer bir

Very similar to the slavery system from the past.

şey yaşanır eğer bu gerçekleşirse.

Something happens if this takes place.

Aynen öyle.

Exactly.

Yani aynen öyle.

Exactly so.

O yüzden

That's why.

o tür teknolojiler herkesin

Those types of technologies are for everyone.

erişebileceği yani bence

that he/she can reach, I think.

o bile kötü de çünkü

"That is bad too because"

hiçbir şeye herkes erişemez.

Not everyone can access everything.

Temiz suya erişemeyen

Unable to access clean water.

bir milyar insan var dünyada. Temiz suya

There are one billion people in the world. Clean water.

dünyada zaten var olan bol olan

already abundant in the world

şey yok yani işte erişemiyor. Aynı şey

There is nothing, in fact, they can't reach. The same thing.

istediği kadar nöronik

as neuronic as they want

çıksın yirmi dolar olsun. Günde bir dolara

Let it come out to twenty dollars. One dollar a day.

çalışan adam var dünyada yani

There is a working man in the world, you know.

bunlar bunların hepsi eşitsizliği

These are all the inequalities.

arttırıp düzeni değiştirecek olanlar. Yani bunların hepsi eşitsizliği arttırıp düzeni değiştirecek olanlar.

Those who will increase inequality and change the system. In other words, all of these will increase inequality and change the system.

Ha bu arada yani ben dinozorum

By the way, I mean I am a dinosaur.

arkadaşlar. Ben kırk yaşıma

Friends. I am forty years old.

yaklaşmış bir insanım.

I am a person who has come close.

Bunların hepsi bana korkutucu gelebiliyor.

All of these can seem frightening to me.

Olabilir. Size

It could be. To you.

korkutucu gelmiyor olabilir. Yeni doğacak

It may not seem frightening. It is about to be born.

insanların zaten normali olacak.

It will already be normal for people.

Onların zaten

They already have.

normali olduğu için onlar

because they are normal

bizim şu an kötü dediğimiz, korkutucu

what we currently call bad, frightening

dediğimiz sistemi özümseyip onun

absorbing the system we mentioned and its

taraftarı bile olabilirler.

They can even be fans.

Bu yüzden hani beni burada dinozor olarak kabul edin.

So, please consider me a dinosaur here.

Adapte

Adapted

olamadığım için korkuyor gibi de düşünmeyin.

Don't think that I'm scared because I couldn't be.

Dinozor olarak da düşünmeyin.

Don't think of it as a dinosaur either.

Çünkü ilk önce benim bildiğim bir dünya vardı.

Because there was a world that I knew first.

Benim bildiğim bir Türkiye vardı.

There was a Turkey that I knew.

Benim annem lise mezunu, babam

My mother is a high school graduate, my father.

nakliyeci.

carrier.

Lise terk.

High school dropout.

Ama bu iki insanın

But these two people

işte çocuğu olarak

as a child of work

devletin de sağladığı o zamanki

the one provided by the state at that time

eski Türkiye'nin Anadolu Liseleri,

the Anatolian High Schools of old Turkey,

Fen Liseleri vesaire gibi imkanlarına

Like the opportunities of Science High Schools, etc.

faydalandım. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde

I benefited. At Istanbul Technical University.

uçak mühendisi oldum.

I became an airplane engineer.

Belli beceriler kazandım ve o fırsat

I gained certain skills and that opportunity.

eşitliğini kullandım. Yani bir şekilde

I used its equality. So somehow

bir şekilde çalışma sistemi vesaire falan filan şimdi bu yeni sistem O yüzden bana korkutucu

The working system and so on, now this new system is scary to me for that reason.

geliyor bu fırsat eşitliğini sunmadığınız zaman ne olacak ama işte tekrar diyorum yeni doğanlar

What will happen when you do not provide this equal opportunity, but I say again, newborns.

bu sistemin içerisinde doğacak yani onların fırsat eşitliği olup olmamasını kölelik gibi

This system will be born within it, meaning whether they have equality of opportunity or not is like slavery.

gözüm sevebilirlerdi aralarına sadece çok azı bunun bir kölelik olmadığını düşünüp onlarda

They could have loved me; only a few of them think that this is not a slavery as well.

onları tarafından sindirilebilirler onu da bir distopik roman yazılır diye tahmin ediyorum

I suspect a dystopian novel would be written about them being able to be assimilated.

yeni bilgi değil insan da çok yeni bilgi kullanmıyor tarihte tekerrür insanın insana

It's not new information; people do not use very new information either; history repeats itself with humans.

içkin şeylerin ortaya çıkması eğilimlerin ortaya çıkması cevap adı kocam sizin cevaplamak istediğiniz

The emergence of hidden things, the emergence of tendencies, the answer is that my husband is the one you want to respond to.

başka soru yoksa

if there is no other question

yavaştan veda edelim

Let's say goodbye slowly.

evet 1 saat 15 dakika oldu

Yes, it has been 1 hour and 15 minutes.

ben de artık veda etmeyi tercih ederim

I would also prefer to say goodbye now.

konuşurken boğazımda kırmaya başladı

It started to break in my throat while speaking.

teşekkür ediyorum

Thank you.

umarım keyifli

I hope it's enjoyable.

benim için öyleydi

it was like that for me

umarım izleyiciler için de öyledir

I hope it is the same for the viewers.

tekrar bizi kırmayıp geldiğiniz için

Thank you for coming again without breaking our hearts.

ben çok teşekkür ediyorum

Thank you very much.

bence çok keyifliydi hocam

I think it was very enjoyable, teacher.

görüşmek üzere herkese arkadaşlar

See you soon everyone, friends.

kendinize iyi bakın

Take care of yourself.

biraz olumsuz konuştuğum için herhalde

Probably because I spoke a little negatively.

herkesin bir içerisinde

everyone is inside one

karartmış olabilir

he may have darkened

ama tekrar ediyorum ben

but I repeat myself

önümüzdeki ay kış aşırı soğuk geçecek

Next month, winter will be extremely cold.

diyorum sadece

I’m just saying.

bu olumsuz umutsuz değil

this negativity is not hopeless

burada önlem almak bizim elimizde

It is up to us to take precautions here.

çok sert mi geçecek o zaman damlarımızı onaralım

If it's going to be very harsh, then let's repair our rooftops.

kıyafetlerimizi giyelim

Let's put on our clothes.

işte odunlarımızı depolayalım

Let's store our firewood.

sert geçecek kışta hayatta kalmak için

to survive the harsh winter

gerekli kabiliyetleri edinelim

Let's acquire the necessary skills.

o yüzden kolay bu

that's why it's easy

benim karamsarımdan bir şey değilim

I am not a thing from my pessimism.

karamsar olmam

I shouldn't be pessimistic.

geleceğin herkes için karanlık olacağı anlamına gelmiyor

It doesn't mean that the future will be dark for everyone.

ben sadece burada olası risklerden bahsetmiş oluyorum

I am just mentioning the possible risks here.

peki hocam çok teşekkür ediyoruz

Alright teacher, thank you very much.

tekrardan herkes de kendine iyi baksın

Everyone take care of yourselves again.

görüşürüz hepimizle

See you with all of us.

görüşürüz

See you.